Phân tích thiết kế và xây dựng chương trình quản lý thông tin thư viện đại học quốc gia Hà Nội

hîp c¶ c¶ c¸c dÞch vô kh¸c cña Internet nh­ E-Mail, FTP, . . . Nh­ vËy, chØ cÇn vµ th«ng qua giao diÖn Web, ta cã thÓ thùc hiÖn mäi dÞch vô cña Internet. §iÓm næi bËt cña Web lµ: + Web cho phÐp hiÓn thÞ th«ng tin cÇn truy t×m theo chÕ ®é ®å ho¹, h¬n h¼n nh÷ng dßng v¨n b¶n buån tÎ cña Internet tr­íc ®©y + Web cho phÐp ta cã thÓ “chui” vµo mäi ngâ ng¸ch trªn Internet, nh÷ng ®iÓm chøa c¬ së d÷ liÖu gäi lµ Web Site. + Web gióp cho ngµnh dÞch vô, gi¶i trÝ mét ph­¬ng tiÖn tuyÖt vêi, t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc xuÊt b¶n t¹p chÝ s¸ch b¸o mét c¸ch nhanh chãng dÔ dµng. + Web ngµy nay hç trî ®¾c lùc cho c¸c c«ng ty trong c«ng viÖc kinh doanh nh­ qu¶ng c¸o tiÕp thÞ, nghiªn cø thÞ tr­êng, b¸n hµng, . . . 2.2. Nh÷ng kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ World Wide Web. 2.2.1.§Þa chØ trªn Web. §Þa chØ cña Web ®­îc biÕt ®Õn nhê c¸c URL (Uniform Resource Locatoion - Bé ®Þnh vÞ tµi nguyªn thèng nhÊt). NÕu c¸c trang Web ®­îc ghi lång vµo s©u hÕt môc nµy ®Õn môc kh¸c th× ®Þa chØ cña Web sÏ hÕt søc dµi. Mét URL th­êng cã cÊu tróc nh­ sau: Protocol://host.domain/directory/file.name + Protocol: Nghi thøc TCP/IP sö dông ®Ó t×m tµi nguyªn (HTTP hay FTP) + Host.domain: Tªn m¸y chñ n¬i trang Web ®ã tån t¹i + Directory: Tªn th­ môc ¶o chøa trang Web. Th­ môc ¶o ë ®©y ®­îc ®Þnh nghÜa s½n trªn Web server nã tham chiÕu ®Õn mét th­ môc vËt lý n»m trªn m¸y chñ hoÆc mét m¸y m¹ng nµo ®ã. Cã thÓ mét th­ môc con trong c©y th­ môc lín ®­îc tham chiÕu d­íi mét tªn ¶o cã cÊp ngang b»ng víi cÊp cña th­ môc ¶o tham chiÕu tíi th­ môc gèc cña c©y th­ môc ®ã. + File.name: Tªn cña trang Web. Trang Web nµy th­êng mÆc ®Þnh lµ cã phÇn më réng lµ HTM, HTML nh­ng còng cã thÓ cã phÇn më réng nh­ ASP, CGI, DLL, EXE, PL ... URL ®­îc sö dông ë tÊt c¶ c¸c dÞch vô th«ng tin trªn m¹ng. Mçi mét trang Web cã mét URL duy nhÊt ®Ó x¸c ®Þnh trang Web ®ã. Qua ph©n tÝch cÊu tróc cña mét URL, ta thÊy r»ng th«ng qua URL cã thÓ truy cËp tíi bÊt cø mét tµi nguyªn th«ng tin d÷ liÖu cña bÊt kú mét dÞch vô thuéc bÊt kú mét m¸y tÝnh nµo trªn m¹ng. 2.2.2. Web Server Web server lµ mét phÇn mÒm ®ãng vai trß phôc vô. Khi ®­îc khëi ®éng, nã ®­îc n¹p vµo bé nhí vµ ®îi c¸c yªu cÇu tõ n¬i kh¸c göi ®Õn. Qu¸ tr×nh nµy gäi lµ Listen vµ qu¸ tr×nh nµy còng ph¶i ph©n biÖt lµ yªu cÇu göi ®Õn tõ cæng nµo ch¼ng h¹n th­êng th× HTTP dïng cæng 80, FTP dïng cæng 21, Gopher dïng cæng 25... C¸c yªu cÇu cã thÓ ®­îc göi ®Õn tõ Web Browser tõ m¸y tr¹m cña ng­êi dïng hoÆc còng cã thÓ ®­îc göi ®Õn tõ mét Web Browser kh¸c vµ ta gäi chung c¸c ®èi t­îng göi yªu cÇu ®Õn lµ c¸c kh¸ch hµng (Client). C¸c yªu cÇu ®èi víi Web Server th­êng lµ vÒ mét t­ liÖu hoÆc th«ng tin nµo ®ã. Sau khi nhËn ®­îc yªu cÇu nã ph©n tÝch xem th«ng tin hay t­ liÖu kh¸ch hµng muèn lµ g×, trong tr­êng hîp kh¸ch hµng chØ yªu cÇu lÊy mét trang Web tÜnh th× nã sÏ t×m lÊy trang Web ®ã vµ göi tr¶ l¹i cho Web kh¸ch hµng d­íi theo giao thøc HTTP. Tr­êng hîp cã yªu cÇu trang Web ®éng th× mét sè ch­¬ng tr×nh trªn Web Server sÏ ®­îc kÝch ho¹t më vµ xö lý th«ng tin cÇn thiÕt sau ®ã sÏ tr¶ l¹i cho kh¸ch hµng c¸c th«ng tin ®· xö lý d­íi d¹ng trang Web tÜnh. 2.2.3. Web Client Ng­êi dïng cuèi dïng mét tr×nh øng dông gäi lµ tr×nh duyÖt Web(Web Browser ) ®Ó kÕt nèi vµ göi c¸c yªu cÇu tíi m¸y chñ Web Server. Sau khi göi c¸c yªu cÇu th«ng tin tõ m¸y tr¹m lªn m¸y chñ, Web Browser sÏ ®îi c©u tr¶ lêi vµ c¸c th«ng tin tõ m¸y chñ tr¶ vÒ vµ hiÓn thÞ c¸c th«ng tin ®ã d­íi d¹ng trang Web cho ng­êi sö dông. Cã nhiÒu lo¹i Browser kh¸c nhau: + Lynx trong Unix + Mosaic + Netscape Navigator + Internet Explorer HÇu hÕt c¸c Web Browser ®Òu hç trî mÆc ®Þnh mét sè kiÓu tÖp ®Æc tr­ng cho Internet nh­: HTML, CGI, GIF, BMP, JPG ... NhiÒu Web Browser thÕ hÖ míi cßn cho phÐp më réng kh¶ n¨ng t­¬ng t¸c cña c¸c trang Web b»ng c¸ch hç trî thªm Java vµ Java Script. 2.3. M«i tr­êng Active Server Page. 2.3.1. Giíi thiÖu. Microsoft Active Server Page lµ mét m«i tr­êng gióp ta ¸p dông c¸c ng«n ng÷ script ®Ó t¹o ra nh÷ng øng dông cã thÓ nhanh chãng t­¬ng t¸c víi c¬ së d÷ liÖu, cã tÝnh b¶o mËt cao. C¸c ®o¹n ch­¬ng tr×nh nhá ®­îc gäi lµ script sÏ ®­îc nhóng vµo trong c¸c trang cña ASP ®Ó phôc vô cho viÖc ®ãng, më, thao t¸c víi d÷ liÖu còng nh­ ®iÒu khiÓn viÖc c¸c trang Web t­¬ng t¸c víi ng­êi dïng nh­ thÕ nµo. C¸c øng dông x©y dùng b»ng ASP lµ c¸c file cã phÇn më réng ASP. Trong mét File ASP cã thÓ trén lÉn c¸c ®o¹n m· script, c¸c thÎ cña HTML vµ c¸c ®o¹n v¨n b¶n (text). Trªn mçi trang ASP cã mét ng«n ng÷ script gäi lµ ng«n ng÷ script c¬ së. Ng«n ng÷ c¬ së cã thÓ lµ mét trong c¸c ng«n ng÷ script th«ng dông sau: JScript, VBScript, Perl . . . Ng«n ng÷ c¬ së mÆc ®Þnh lµ VBScript. §Ó thiÕt lËp l¹i ng«n ngg÷ script mÆc ®Þnh ASP cung cÊp lÖnh sau C¸c script nµy ®­îc ch¹y ngay trªn Web Server mµ kh«ng cÇn biªn dÞch riªng. ChÝnh ®iÒu nµy ®· lµm c¶i thiÖn ®¸ng kÓ tíi tèc ®é thùc hiªn øng dông ®­îc x©y dùng b»ng ASP. §Ó ch¹y ®­îc nh÷ng ®o¹n ch­¬ng tr×nh ®­îc viÕt b»ng ng«n ng÷ script th× ph¶i cã m¸y Script (Engine). M¸y script lµm nhiÖm vô ®äc tÖp nguån cña ch­¬ng tr×nh, dÞch vµ thùc hiÖn c¸c c©u lÖnh trong ®ã. Mçi ng«n ng÷ Script ®ßi hái ph¶i cã mét m¸y Script riªng. VÝ dô c¸c ®o¹n ch­¬ng tr×nh viÕt b»ng VBScript th× ph¶i cã VBScript Engine, b»ng JScript th× ph¶i cã JScript Engine. Ph©n lo¹i Script: C¸c ng«n ng÷ Script cßn ®­îc ph©n lo¹i theo vÞ trÝ mµ nã ®­îc n¹p vµ thùc hiÖn. Cã hai lo¹i nh­ sau: a. Server-side script: Lµ nh÷ng ®o¹n script n»m trong tÖp ASP sÏ ®­îc thùc hiÖn ë m¸y chñ vµ sÏ kh«ng n»m trong kÕt qu¶ tr¶ vÒ cho Web Browser cña ng­êi dïng. C¸c Server-side script ®­îc khai b¸o theo có ph¸p nh­ sau: hoÆc C¸c lÖnh script ®­îc thùc hiÖn trªn Server b. Client-side script: Lµ nh÷ng ®o¹n script n»m trong tÖp ASP mµ nã sÏ ®­îc thùc hiÖn trªn Web Browser cña Client. Nh÷ng ®o¹n Script nµy th­êng dïng ®Ó hç trî viÖc tÝnh to¸n ®¬n gi¶n ngay trªn Client. C¸c Client_side Script ®­îc khai b¸o nh­ sau: C¸c lÖnh script Tãm l¹i qu¸ tr×nh lµm viÖc cña mét øng dông ®­îc x©y dùng b»ng ASP gåm c¸c b­íc nh­ sau: B­íc 1: Khi Web Browser ë m¸y ng­êi dïng göi mét yªu cÇu vÒ mét tÖp ASP cho Web Server B­íc 2: TÖp ASP ®ã ®­îc n¹p vµo bé nhí vµ thùc hiÖn t¹i m¸y chñ (Server). C¸c ®o¹n ch­¬ng tr×nh script trong tÖp ASP ®ã cã thÓ lµ më d÷ liÖu, thao t¸c víi d÷ liÖu ®Ó lÊy ®­îc nh÷ng th«ng tin mµ ng­êi dïng cÇn ®Õn. Trong giai ®o¹n nµy tÖp ASP ®ã còng x¸c ®Þnh xem lµ ®o¹n Script nµo lµ ch¹y trªn m¸y chñ, ®o¹n Script nµo lµ ch¹y trªn m¸y ng­êi dïng B­íc 3: Sau khi thùc hiÖn kÕt qu¶ ®ã sÏ ®­îc tr¶ vÒ cho Web Browser cña ng­êi dïng d­íi d¹ng mét trang Web tÜnh 2.3.2. C¸c ®èi t­îng cña ASP. ASP cung cÊp mét lo¹t c¸c ®èi t­îng cho phÐp nhËn th«ng tin tõ Web Browser hoÆc ®¸p øng c¸c yªu cÇu tõ Web Browser, hoÆc l­u c¸c th«ng tin vÒ ng­êi dïng. Active Server Page gåm cã c¸c ®èi t­îng sau: 2.3.2.1. Application: §èi t­îng Application ®­îc dïng ®Ó chia sÎ th«ng tin gi÷a c¸c ng­êi dïng cña cïng mét hÖ thèng øng dông. Mét øng dông c¬ b¶n ASP ®­îc ®Þnh nghÜa lµ gåm tÊt c¶ c¸c tÖp ASP ë trong mét th­ môc ¶o vµ tÊt c¶ c¸c th­ môc con cña th­ môc ¶o ®ã. Cã thÓ sö dông c¸c ph­¬ng thøc LOCK vµ UNLOCK cña ®èi t­îng Application ®Ó kho¸ vµ bá kho¸ khi ch¹y øng dông ®ã víi nhiÒu ng­êi dïng. C¸c ®èi t­îng con: * Contents: Chøa tÊt c¶ c¸c ®èi t­îng ®­îc thªm vµo Application trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c Script. * StaticObjects: Chøa tÊt c¶ c¸c ®èi t­îng ®­îc thªm vµo Session trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c Script. C¸c ph­¬ng thøc (Methods) LOCK: Kh«ng cho c¸c ng­êi dïng kh¸c thay ®æi thuéc tÝnh c¸c ®èi t­îng cña Application UNLOCK: Huû bá LOCK C¸c sù kiÖn (Events) Application_OnStart : X¶y ra khi mét yªu cÇu tíi mét tÖp ®Çu tiªn trong hÖ thèng øng dông Application_OnEnd : X¶y ra khi hÖ thèng øng dông kÕt thóc 2.3.2.2. Session: §èi t­îng Session ®­îc dïng ®Ó l­u th«ng tin riªng rÏ cña tõng phiªn lµm viÖc. C¸c th«ng tin l­u gi÷ trong Session kh«ng bÞ mÊt ®i khi ng­êi dïng chuyÓn tõ trang Web nµy sang trang Web kh¸c. C¸c th«ng tin ®­îc l­u trong Session th­êng lµ c¸c th«ng tin vÒ ng­êi dïng hoÆc c¸c ®iÒu kiÖn ch¼ng h¹n nh­ ng­êi dïng kh«ng muèn nghe c¸c tÖp tin nh¹c ë mét sè c¸c trang th× ph¶i cã mét biÕn ®Ó l­u gi÷ l¹i th«ng tin nµy. §èi t­îng Session ®­îc Web Server tù ®éng t¹o nÕu nh­ c¸c trang Web cña øng dông ®­îc ®ßi hái bëi mét ng­êi dïng mµ ch­a cã SessionID. SessionID lµ mét m· mµ Web Server sÏ göi vÒ cho Web Browser ë m¸y ng­êi dïng vµ m· nµy dïng cho Web Server nhËn biÕt lµ yªu cÇu ®­îc göi tõ Session nµo ®Õn. C¸c ®èi t­îng con cña ®èi t­îng Session: * Contents: Chøa tÊt c¶ c¸c ®èi t­îng ®­îc thªm vµo Session trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c Script. * StaticObjects: Chøa tÊt c¶ c¸c ®èi t­îng ®­îc thªm vµo Session trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c trang Web cã chøa c¸c thÎ . C¸c ph­¬ng thøc cña ®èi t­îng Session. Abandon: Huû bá Session hiÖn thêi vµ gi¶i phãng mäi th«ng tin liªn quan ®Õn Session. C¸c sù kiÖn (Events) Session_OnStart : X¶y ra khi Server t¹o ra mét Session míi vµ viÖc nµy ®­îc thùc hiÖn tr­íc khi Server tr¶ lêi l¹i yªu cÇu cña Web Browser. Mäi th«ng tin vµ c¸c biÕn sö dung chung trong mét Session tèt nhÊt lµ ®­îc khëi t¹o t¹i ®©y vµ mäi thµnh phÇn kh¸c cña ASP ®Òu cã thÓ ®­îc tham kh¶o trong Event nµy. Session_OnEnd : X¶y ra khi Session kÕt thóc hoÆc bÞ timeout 2.3.2.3. Request: §èi t­îng nµy chøa c¸c th«ng tin cña Web Browser göi ®Õn Server th«ng qua giao thøc TCP/IP. Có ph¸p nh­ sau: Request[.collection|property|method](variable) Trong ®ã thµnh phÇn Collection cã thÓ gåm nh÷ng ®èi t­îng nh­ sau: Cookies: Gi¸ trÞ cookies cña Web Browser göi ®Õn Server th«ng qua HTTP Form: Khi mét nót Submit cña Form ®­îc bÊm th× toµn bé gi¸ trÞ cña Form ®ã sÏ ®­îc truyÒn vÒ Server QueryString: C¸c tham sè cã thÓ ®­îc truyÒn ®Õn tÖp ASP b»ng ®èi t­îng FORM. Nh­ng trong tr­êng hîp mµ dïng c¸c HyperLink mµ muèn truyÒn tham sè th× ph¶i dïng QueryString ServerVariables: Chøa c¸c th«ng tin vÒ c¸c biÕn m«i tr­êng ®· ®­îc ®Þnh nghÜa s½n 2.3.2.4.Response: §èi t­îng nµy ®­îc dïng ®Ó göi kÕt qu¶ cho Web Browser C¸c ph­¬ng thøc (Methods) Add header: Thªm mét phÇn Header míi vµo HTML header víi mét sè gi¸ trÞ chän läc. Ph­¬ng thøc nµy lu«n lu«n thªm vµo chø kh«ng ghi ®Ì lªn th«ng tin ®· cã s½n Có ph¸p : Response.AddHeader name, value Clear: Xo¸ toµn bé bé ®Öm ra cña HTML, ph­¬ng thøc nµy chØ xo¸ phÇn th©n cña Response chø kh«ng xo¸ phÇn Header cña Response. End: KÕt thóc viÖc xö lý ë tÖp ASP vµ göi vÒ Web Browser nh÷ng kÕt qu¶ thu ®­îc cho ®Õn lóc x¶y ra ph­¬ng thøc nµy. Flush: Khi c¸c th«ng tin ®­îc göi ra bé ®Öm kÕt qu¶ th× nh÷ng th«ng tin ®ã ch­a ®­îc göi vÒ ngay Web Browser mµ chØ ®Õn khi dïng ph­¬ng thøc nµy th× th«ng tin sÏ ®­îc göi ngay tøc kh¾c vÒ Web Browser. Tuy nhiªn còng sÏ x¶y ra th«ng b¸o lçi Run-time nÕu nh­ Response.Buffer ch­a ®­îc ®Æt gi¸ trÞ = True Redirect: Ph­¬ng th­c nµy dïng ®Ó ®Þnh h­íng ®Þa chØ cña trang Web trªn Web Browser trá ®Õn mét URL kh¸c. Write: §©y lµ ph­¬ng thøc hay dïng nhÊt ®Ó tr¶ vÒ cho Web Browser nh÷ng x©u ký tù mµ ®¹i ®iÖn cho cÊu tróc HTML 2.3.2.5. Server: §èi t­îng nµy cung cÊp c¸c ph­¬ng thøc còng nh­ thuéc tÝnh cña Server. C¸c ph­¬ng thøc (Methods): CreatObject: Ph­¬ng thøc nµy ®­îc dïng ®Ó t¹o ra nh÷ng ®èi t­îng míi n»m trªn Server. VÝ dô: HTMLEncode: Cung cÊp kh¶ n¨ng m· ho¸ c¸c x©u ký tù. MapPath: Ph­¬ng thøc nµy tr¶ vÒ ®Þa chØ vËt lý t­¬ng øng víi ®Þa chØ th­ môc ¶o trªn m¸y chñ. VÝ dô: KÕt qu¶ tr¶ vÒ lµ: c:\inetpub\wwwroot\script\script\data.txt URLEncode: Cung cÊp kh¶ n¨ng m· ho¸ ®Þa chØ URL. 2.3.2.6. ObjectContext: Dïng ®èi t­îng nµy ®Ó chÊp nhËn hoÆc huû bá c¸c Transaction ®­îc ®iÒu khiÓn bëi Microsoft Transaction Server. Khi mµ tÖp ASP cã chøa tõ kho¸ @TRANSACTION ë trªn ®Çu th× tÖp ASP ®ã sÏ ch¹y cho ®Õn khi mµ Transaction thùc hiÖn thµnh c«ng hoÆc thÊt b¹i. C¸c ph­¬ng thøc (Methods): Set Complete: Ph­¬ng thøc nµy khai b¸o r»ng ®o¹n script trong ASP kh«ng phô thuéc vµo viÖc cã thùc hiÖn thµnh c«ng hay kh«ng Transaction. NÕu mäi thµnh phÇn trong Transaction mµ ®Òu gäi ph­¬ng thøc nµy th× Transaction sÏ ®­îc hoµn thµnh. Set Abort: Ph­¬ng thøc nµy khai b¸o r»ng Transaction khëi t¹o b»ng script ®· kh«ng hoµn thµnh. C¸c sù kiÖn (Events) : OnTransactionCommit, OnTransactionAbout 2.4.LËp tr×nh ADO (ActiveX Data Objects Programming). ADO lµ mét ng«n lËp tr×nh ®¬n gi¶n dµnh cho viÖc t­¬ng t¸c víi c¬ së d÷ liÖu trªn Internet vµ Intranet. ADO cã thÓ ®­îc sö dông ®Ó viÕt nh÷ng scripts gän nhÑ dµnh cho viÖc kªt nèi víi ODBC (Open DataBase Connectivity). Tr­íc khi t¹o nh÷ng script xö lý c¬ së d÷ liÖu ADO cÇn ph¶i ®­îc cung cÊp mét c¸ch ®Ó ®Þnh vÞ, t­¬ng t¸c víi c¬ së d÷ liÖu. ViÖc kÕt nèi víi ODBC th«ng qua c¸c Driver c¬ së d÷ liÖu. C¸c driver c¬ së d÷ liÖu lµ c¸c ch­¬ng tr×nh ®­a th«ng tin tõ øng dông Web tíi c¬ së d÷ liÖu. ViÖc kÕt nèi nµy sö dông tªn nguån d÷ liÖu DSN(Data Source Name). DSN chøa nh÷ng th«ng tin vÒ viÖc b¶o mËt, viÖc tham chiÕu tíi c¬ së d÷ liÖu vËt lý. ADO cã m« h×nh ®¬n gi¶n nh­ sau: Connection Command Errors Fields Parameters Recordset 2.4.1.§èi t­îng Connection. §èi t­îng nµy ®­îc dïng ®Ó t¹o mét kÕt nèi tíi mét c¬ së d÷ liÖu.DÓ t¹o mét kÕt nèi víi c¬ së d÷ liÖu tr­íc tiªn ph¶i t¹o ra mét biÕn Connection sau ®ã sö dông ph­¬ng thøc Open cña ®èi t­îng nµy. <% Set biÕn_®èi_t­îngServer.CreateObject(“ADODB.Connection”) BiÕn_®èi_t­îng.Open “DSN=ThuVien” %> ThuVien lµ tªn mét c¬ së d÷ liÖu nguån(DSN) mµ ®· d­îc t¹o ra tr­íc ®ã. §èi t­îng Connection cung cÊp ph­¬ng thøc Execute ®Ó thùc hiÖn mét truy vÊn trªn d÷ liÖu ®· ®­îc t¹o kÕt nèi. 2.4.2.§èi t­îng Recordset. MÆc dï ®èi t­îng Connection dÔ dµng t¹o mét kÕt nèi vµ thùc hiÖn truy vÊn, nh­ng ®èi t­îng nµy cßn nhiÒu h¹n chÕ. H¹n chÕ cña ®èi t­îng nµy lµ kh¶ n¨ng thao t¸c víi c¬ së d÷ liÖu kh«ng mÒm dÎo, ph¶i biÕt chÝnh x¸c tr­íc cÊu tróc cña d÷ liÖu míi thùc hiÖn truy vÊn ®­îc . . . §Ó kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ nµy ADO cung cÊp ®èi t­îng Recordset. Recordset cho phÐp lÊy d÷ liÖu, nghiªn cøu kÕt qu¶, vµ cËp nhËt c¬ së d÷ liÖu. §èi t­îng Recordset duy tr× vÞ trÝ cña mçi b¶n ghi ®­îc tr¶ vÒ bëi mét truy vÊn, v× vËy ta cã thÓ duyÖt tõng b¶n ghi mét tõ b¶n ghi ®Çu tiªn tíi b¶n ghi cuèi cïng. T¹o ra mét ®èi t­îng Recordset cã d¹ng nh­ sau: <% Set biÕn_®èi_t­îng= Server.CreateObject(“ADODB.Recordset”) biÕn_®èi_t­îng .open source, ActiveConnection , CursorType, LockType %> Source: Th­êng lµ mét x©u lÖnh SQL, còng cã thÓ lµ tªn cña mét b¶ng . ActiveConnection: Tham sè thø hai cña ph­¬ng thøc Open lµ mét trong hai d¹ng sau: + Sö dông mét x©u ký tù chØ ra r»ng t¹o mét kÕt nèi míi. + ChØ ra mét kÕt nèi ®· t¹o ra b»ng ®èi t­îng Connection. C¸ch nµy th­êng ®­îc dïng nhiÒu h¬n bëi v× chØ cÇn t¹o mét kÕt nèi b»ng ®èi t­îng Connection ta cã thÓ taä ra nhiÒu ®èi t­îng Recordset sö dông kÕt nèi nµy. Víi Recordset t¹i mçi thêi ®iÓm con trá chØ cã mét b¶n ghi ®­îc xÐtgäi lµ b¶n ghi hiÖn thêi. §Ó di chuyÓn con trá tíi b¶n ghi mong muèn ADO cung cÊp c¸c ph­¬ng thøc sau cña Recordset nh­: MoveFirst di chuyÓn con trá tíi b¶n ghi ®Çu tiªn MoveLast di chuyÓn con trá tíi b¶n ghi cuèi cïng MovePrevious di chuyÓn con trá tíi b¶n ghi ®Çu tiªn MoveNext di chuyÓn con trá tíi b¶n ghi tiÕp theo. Move n Di chuyÓn n b¶n ghi kÓ tõ b¶n ghi hiÖn t¹i Sau ®©y lµ mét sè thuéc tÝnh th«ng dông cña Recordset: +Thuéc tÝnh EOF: NÕu TªnRecordset.EOF=true th× ADO b¸o cho biÕt con trá ®· ë vÞ trÝ cuèi cïng cña Recordset. Thuéc tÝnh nµy th­êng ®­îc dïng dÓ kiÓm tra xem ®· duyÖt hÕt c¸c b¶n ghi trong Rcordset. +Thuéc tÝnh BOF: KiÓm tra con trá ®· ë vÞ trÝ ®Çu tiªn cña Recordset ch­a. + Thuéc tÝnh RecordCount: Cho biÕt tæng sè b¶n ghi hiÖn t¹i. + Thuéc tÝnh Filter: §Æt läc cho Recordset cã d¹ng nh­ sau: <% Tªn_Recordset.Filter = “ §iÒu kiÖn cña läc ” %> Khi ®Æt läc míi th× läc cò bÞ mÊt ®i vµ Recordset lóc ®ã chØ cßn l¹i nh÷ng b¶n ghi tho¶ m·n ®iÒu kiÖn cña läc. * Sau ®©y lµ mét sè ph­¬ng thøc th«ng dông cña Recordset: + AddNew: Cho phÐp thªm mét b¶n ghi míi. Ph­¬ng thøc nµy ®­îc sö dông nh­ sau: Tªn_Recordset.AddNew Tªn_Recordset(“Tªn_tr­êng”)= gi¸_trÞ . . . Tªn_Recordset.Update Ph­¬ng thøc Update ®­îc dïng ®Ó ghi nhí nh÷ng thay ®æi cña Recordset. +Delete: Xo¸ mét b¶n ghi +Close : §ãng recordset. TÊt c¶ c¸c thuéc tÝnh vµ ph­¬ng thøc cña ®èi t­îng Recordset cho phÐp thao thao t¸c víi c¬ së d÷ liÖu ë møc hµng. §Ó cã thÓ thao t¸c c¸c b¶ng ë møc cét ADO cung cÊp mét ®èi t­îng Field lµ ®èi t­îng con cña RecordSet. Ta cã thÓ lÊy gi¸ trÞ cña c¸c tr­êng cña b¶n ghi hiªn t¹i theo c¸ch sau: BiÕn_Recordset(“Tªn_tr­êng”). Víi tr­êng hîp kh«ng biÕt chÝnh x¸c tªn tr­êng cã thÓ dïng BiÕn_Recordset(i).name ®Ó biÕt tªn tr­êng vµ dïng BiÕn_Recordset.Field(i).value ®Ó lÊy gi¸ trÞ tr­êng thø i cña b¶n ghi hiÖn t¹i. ViÖc ®¸nh sè c¸c tr­êng ®­îc b¾t ®Çu tõ 0 ®Õn tæng sè c¸c tr­êng trõ 1 lµ BiÕn_Recordset.Field.Count-1. 2.4.3.§èi t­îng Command. ADO ®èi t­îng Command cho phÐp thùc hiÖn c¸c truy vÊn nh­ thùc hiÖn c¸c truy vÊn víi c¸c ®èi t­îng Connection vµ Recordset. Tuy nhiªn víi Command ta cã thÓ chuÈn bÞ, hoÆc biªn dÞch truy vÊn trªn c¬ së d÷ liÖu. Sau ®ã cã thÓ dïng l¹i truy vÊn víi mét bé gi¸ trÞ míi. ChÝnh viÖc biªn dÞch c¸c truy vÊn theo c¸ch nµy cã thÓ gi¶m thêi gian lín trong viÖc sö dông nh÷ng truy vÊn ®· cã. 2.4.4.C¸c ®èi t­îng Errors. Lµ tËp hîp c¸c ®èi t­îng lçi sinh ra do qu¸ tr×nh truy cËp c¬ së d÷ liÖu kh«ng thµnh. Bëi v× mét lÖnh truy cËp c¬ së d÷ liÖu cã thÓ sinh nhiÒu lçi, nªn ADO ®Þnh nghÜa tËp hîp c¸c ®èi t­îng Error h¬n lµ mét ®èi t­îng Error ®¬n. Víi cïng mét thao t¸c th× mçi lçi x¶y ra khi thùc hiÖn thao t¸c sÏ ®­îc g¾n víi mét ®èi t­îng Error.C¸c th«ng tin cña c¸c thuéc tÝnh trong mçi ®èi t­îng Error nµy ®­îc tù ®éng ®iÒn nh­ m· lçi, m« t¶ vµ nguån gèc cña nã. PhÇn B : Bµi to¸n “X©y dùng hÖ thèng th«ng tin Th­ viÖn §¹i Häc Quèc Gia - Hµ Néi”. §¹i Häc Quèc Gia Hµ Néi lµ mét trong nh÷ng tr­êng §¹i häc lín ë ViÖt Nam gåm cã bèn tr­êng thµnh viªn. §ã lµ §¹i Häc Khoa Häc Tù Nhiªn, §¹i Häc Khoa Häc X· Héi & Nh©n V¨n, §¹i Häc S­ Ph¹m Ngo¹i Ng÷ vµ cã c¸c khoa trùc thuéc tr­êng. Do ®ã viÖc qu¶n lý còng phôc vô b¹n ®äc cña Th­ viÖn §¹i Häc Quèc Gia rÊt phøc t¹p, hiÖn nay Th­ viÖn ®· cã phÇn mÒm phôc vô cho viÖc tra cøu tµi liÖu nh­ng phÇn nay ch­a cho phÐp hç trî viÖc hé trî cho c¸c nh©n viªn trong viÖc cho m­în vµ thu håi l¹i tµi liÖu, v· l¹i phÇn mÒm cho phÐp tra cøu nh­ng ch­a chØ ra lµ tµi liÖu ®ã hiÖn cã cßn trong Th­ viÖn kh«ng?, nªn nhiÒu khi b¹n ®äc mÊt rÊt nhiÒu c«ng søc trong viÖc m­în tµi liÖu. PhÇn mÒm mµ Th­ viÖn hiÖn ®ang sö dông, dïng trªn m¸y PC cho nªn mçi khi cËp nhËt d÷ liÖu míi th× ph¶i mang d÷ liÖu ®ã ®Õn c¸c m¸y ë c¸c Th­ viÖn thµnh viªn cËp nhËt l¹i, ®iÒu nµy lµm tèn thêi gian vµ kh«ng ph¶n ¸nh ®­îc tÝnh thêi sù cña t­ liÖu cã trong Th­ viÖn, g©y khã kh¨n trong viÖc thèng kª vµ qu¶n lý. Do ®ã bµi to¸n ®Æt ra lµ x©y dùng mét phÇn mÒm qu¶n lý th«ng tin Th­ viÖn §¹i Häc Quèc Gia Hµ Néi cho phÐp viÖc qu¶n lý l­u tr÷ th«ng tin tËp trung vµ ph¶n ¸nh ®­îc tÝnh thêi sù cña t­ liÖu còng nh­ hç trî ®¾c lùc c¸c c«ng viÖc cña nh©n viªn, cña b¹n ®äc tham gia trong ho¹t ®éng cña Th­ viÖn. §Ó gi¶i quyÕt bµi to¸n nµy em chän gi¶i ph¸p lµ x©y dùng hÖ thèng theo m« h×nh World Wide Web b»ng c¸ch sö dông c«ng nghÖ t¹o web trªn ASP th«ng qua c¸ch thøc truy cËp d÷ liÖu ADO víi hÖ qu¶n trÞ d÷ liÖu lµ Access. Ch­¬ng 3. Ph©n tÝch. 3.1.Chøc n¨ng nghiÖp vô. 3.1.1. C¸c ®èi t­îng ®­îc qu¶n lý trong Th­ viÖn Qua qu¸ tr×nh kh¶o s¸t ho¹t ®éng cña Th­ viªn §¹i Häc Quèc Gia Hµ Néi thu ®­îc kÕt qu¶ nh­ sau: Th­ viÖn §¹i Häc Quèc Gia gåm cã 4 Th­ viÖn thµnh viªn Th­ viÖn Th­îng §×nh (Gåm §HKHTN vµ §HKHXH-NV), phßng ®äc MÔ tr×, Th­ viÖn §HNN vµ trung t©m chÝnh (t¹i nhµ 7 tÇng cña §¹i Häc Quèc Gia). Mäi ho¹t ®éng cña Th­ viÖn bao gåm c¸c c«ng viÖc nh»m phôc vô nhu cÇu ®äc, nghiªn cøu tµi liÖu cña B¹n ®äc. Do ®ã ®Ó thùc hiÖn ®­îc c¸c c«ng viÖc cña m×nh Th­ viÖn ph¶i qu¶n lý c¸c ®èi t­îng t­îng sau: B¹n ®äc: L­u gi÷ vµ qu¶n lý c¸c th«ng tin vÒ nh÷ng ng­êi ®Õn ®äc, nghiªn cøu tµi liÖu t¹i Th­ viÖn. Tµi liÖu bao gåm: S¸ch, LuËn v¨n, T¹p chÝ ®­îc s¾p xÕp vµ lªn biªn môc, b¶o qu¶n vµ qu¶n lý viÖc m­în tr¶ tµi liÖu cña B¹n ®äc. Nhµ xuÊt b¶n: L­u gi÷ c¸c th«ng tin vÒ nhµ xuÊt b¶n ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc liªn hÖ vµ ®Æt tµi liÖu t¹i c¸c nhµ xuÊt b¶n. Nh©n viªn: Do Th­ viªn cã rÊt nhiÒu kho tµi liÖu vµ nhiÒu B¹n ®äc ®Õn tham gia vµo ®äc, m­în tµi liÖu t¹i Th­ viÖn nªn cÇn nhiÒu nh©n viªn phôc vô tµi Th­ viÖn do ®ã nh©n viªn cÇn ®­îc qu¶n lý vµ ph©n c«ng c«ng viÖc mét c¸ch hîp lý ®Ó ho¹t ®éng cña Th­ viªn mang hiÖu qu¶ cao. Trong khu«n khæ bµi kho¸ luËn tèt nghiÖp, em kh«ng ®­a viÖc qu¶n lý nh©n viªn vµo hÖ thèng mµ chØ coi nh©n viªn nh­ lµ ng­êi sö dông vµ cã quyÒn cao h¬n B¹n ®äc 3.1.2. C¸c chøc n¨ng nghiÖp vô 3.1.2.1.C¸c chøc n¨ng nghiÖp vô ®èi víi nh©n viªn: Chøc n¨ng bæ sung tµi liÖu: Theo ®Þnh kú Th­ viÖn thèng kª tõ nhu cÇu B¹n ®äc vµ thu thËp th«ng tin vÒ tµi liÖu tõ c¸c nhµ xuÊt b¶n. Sau ®ã cã kÕ ho¹ch mua bæ sung tµi liÖu cho Th­ viÖn. Chøc n¨ng Biªn môc tµi liÖu: Khi tµi liÖu ®­îc nhËn vÒ Th­ viÖn thùc hiÖn chøc n¨ng Biªn môc tµi liÖu, b»ng c¸ch ph©n lo¹i tµi liÖu (Theo b¶ng ký hiÖu BBk hoÆc DDC . . .) vµ m« t¶ tµi liÖu còng nh­ lªn môc lôc ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc qu¶n lý, khai th¸c tµi liÖu cña Th­ viÖn. Chøc n¨ng cho m­în: ViÖc cuèi cïng cña Th­ viÖn lµ phôc vô nhu cÇu B¹n ®äc chøc n¨ng nµy thùc hiÖn viÖc chuyÓn tµi liÖu tíi tay b¹n ®äc ®Ó phôc vô c¸c yªu cÇu cña B¹n ®äc. Chøc n¨ng thu tµi liÖu tõ B¹n ®äc: Khi tµi liÖu ®­îc ®­a cho B¹n ®äc th× sau mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh Th­ viÖn ph¶i thu håi l¹i tµi liÖu ®Ó chuyÓn t¹o ®iÒu kiÖn cho B¹n ®äc kh¸c cã ®iÒu kiÖn m­în ®äc vµ tµi liÖu cã t¸c dông h¬n. Chøc n¨ng thèng kª tµi liÖu, b¸o c¸o : Theo hµng quÝ, hµng n¨m Th­ viÖn ph¶i thùc hiÖn viÖc thèng kª vÒ tµi liÖu trong kho còng nh­ t×nh h×nh m­în tr¶ tµi liÖu cña B¹n ®äc ®Ó vµ lËp ra c¸c b¸o c¸o nh»m ®Þnh h­íng cho ho¹t ®éng cña Th­ viÖn trong thêi gian tíi. Trong chøc n¨ng nµy cã c¶ viÖc lËp danh s¸ch nh÷ng B¹n ®äc m­în tµi liÖu qu¸ h¹n hoÆc lµm mÊt tµi liÖu ®Ó cã biÖn xö lý thu håi, båi th­êng l¹i tµi liÖu. 3.1.2.2. C¸c chøc n¨ng nghiÖp vô ®èi víi B¹n ®äc Chøc n¨ng ®¨ng ký lµm thÎ: Khi mét ng­êi muèn tham gia ®äc, m­în tµi liÖu ë Th­ viÖn th× ng­êi ®ã ph¶i ®¨ng ký lµm thÎ víi Th­ viÖn vµ ph¶i nép mét sè tiÒn ®Æt c­îc nhÊt ®Þnh. Sau ®ã hä sÏ nhËn ®­îc mét tÊm thÎ do Th­ viÖn ph¸t cho vµ hä h­ëng c¸c quyÒn lîi vÒ ®äc, m­în tµi liÖu t¹i Th­ viÖn. Chøc n¨ng tra cøu tµi liÖu: Do Th­ viÖn cã rÊt nhiÒu tµi liÖu nªn ®Ó thuËn tiÖn m­în vµ cho m­în B¹n ®äc ph¶i biÕt chÝnh x¸c vÒ c¸c th«ng tin liªn quan ®Õn tµi liÖu (nh­ tªn tµi liÖu, t¸c gi¶, nhµ xuÊt b¶n . . . ) vµ tµi liÖu ®ã hiÖn Th­ viÖn cã cã hay kh«ng, Ban ®äc ph¶i tra cøu tµi liÖu ®Ó cã c¸c th«ng tin cÇn thiÕt khi m­în. Chøc n¨ng m­în tµi liÖu: Khi B¹n ®äc cã nhu cÇu vÒ tµi liÖu th× B¹n ®äc muèn ®¹t ®­îc nhu cÇu ®ã b»ng c¸ch ph¶n ¸nh nhu cÇu ®ã qua yªu cÇu m­în tµi liÖu vµ thùc hiÖn c«ng viÖc m­în tµi liÖu. Chøc n¨ng tr¶ tµi liÖu: Sau khi m­în vµ sö dông tµi liÖu B¹n ®äc ph¶i tr¶ tµi liÖu cho theo ®óng thêi gian qui ®Þnh. 3.1.3 C¸c qui t¾c nghiÖp vô vµ c¸c rµng buéc: Quy t¾c ®¸nh sè thÎ Th­ viÖn: Niªn kho¸ (0000) + sè thø tù cña thÎ trong niªn kho¸ ®ã (<10000) VÝ dô: 199800030: N¨m 1998 sè thø tù lµ 30 Quy t¾c ®¸nh m· l­u tr÷ (®anh sã ®¨ng ký c¸ biÖt): Ng«n ng÷ +KÝch cì + “-“ +Lo¹i kho + M· kho + “/” + sè thø tù cña tµi liÖu trong sæ ®¨ng ký cña lo¹i kho ®ã VÝ dô: AV-D5/300: lµ tµi liÖu Ng«n ng÷ : TiÐng Anh Lo¹i : Võa Kho lo¹i : Thuéc kho ®äc MÔ tr× Sè thø tù : 300 Mét b¶n tµi liÖu ph¶i ®­îc tr¶ l¹i theo nguyªn tr¹ng nh­ khi nã ®­îc cho m­în Mét b¶n tµi liÖu kh«ng ®­îc m­în qu¸ 30 ngµy kÓ tõ ngµy m­în (trõ gi¸o tr×nh) Mét b¶n tµi liÖu chØ ®­îc tr¶ l¹i sau Ýt nhÊt lµ mét ngµy nÕu m­în vÒ NÕu lµm r¸ch tµi liÖu th× bÞ ph¹t Lo¹i tµi liÖu Cì tµi liÖu TiÒn ph¹t Trong n­íc Lín 500®/ trang Võa 300®/trang N­íc ngoµi Lín 600®/ Trang Võa 400®/Trang NÕu lµm mÊt tµi liÖu th× bÞ ph¹t gÊp ®«i gi¸ tiÒn ghi trong tµi liÖu NÕu b¹n ®äc lµm mÊt thÎ thi ph¶i lµm l¹i, b¹n ®äc ph¶i cã thÎ th× míi m­în ®­îc tµi liÖu 3.1.4.C¸c tiÕn tr×nh nhiÖp vô: TiÕn tr×nh m­în tµi liÖu: TiÕn tr×nh bæ sung qu¶n lý tµi  3.1.5.X¸c ®Þnh c¸c chøc n¨ng cña hÖ thèng HÖ thèng ®­îc x©y dùng cÇn ph¶i ®¶m b¶o hç trî tèi ®a cho ng­êi sö dông, qua qu¸ tr×nh kh¶o s¸t thùc tÕ t¹i Th­ ViÖn §¹i Häc Quèc Gia Hµ Néi vµ ph©n tÝch chøc n¨ng nghiÖp vô ë trªn ta thÊy c¸c chøc n¨ng cña hÖ thèng ®¸p øng ®­îc c¸c yªu cÇu sau: CËp nhËt vµ l­u gi÷ c¸c th«ng tin vÒ tµi liÖu. §¶m b¶o tÝnh an toµn, toµn vÑn cho CSDL. Tæ chøc ph©n lo¹i, s¾p xÕp, l­u tr÷ s¸ch mét c¸ch hîp lý, khoa häc ®Ó tiÖn cho viÖc khai th¸c vµ, tra cøu, thèng kª khi cÇn thiÕt. Qu¶n lý ®­îc qu¸ tr×nh m­în tµi liÖu cña ®éc gi¶. Qu¶n lý hÖ thèng c¸c ®èi t­îng ph©n quyÒn sö dông ch­¬ng tr×nh vµ khai th¸c tµi liÖu. Ph¶i cã kh¶ n¨ng ®¸p øng mçi khi cã ®èi t­îng cÇn thªm, bít, hoÆc thay ®æi d÷ liÖu vÒ s¸ch hoÆc danh s¸ch ng­êi sö dông. §Ó thùc hiÖn ®­îc c¸c yªu cÇu nªu ra ë trªn th× hÖ thèng ph¶i cã c¸c chøc n¨ng sau: CËp nhËt: §­a vµo CSDL c¸c d÷ liÖu vÒ: s¸ch, b¹n ®äc (b¹n ®äc vµ thÎ), chi tiÕt m­în tr¶, nhµ xuÊt b¶n, vÞ trÝ ®Ó s¸ch. Mçi mét chøc n¨ng cËp nhËt ph¶i ®¶m b¶o ®­îc c¸c tÝnh n¨ng: thªm, söa, xo¸. Tra cøu: tra cøu theo c¸c tr­êng: tªn tµi liÖu, t¸c gi¶, nhµ xuÊt b¶n, thÓ lo¹i, chñ ®Ò. Qu¶n lý m­în tr¶. Thèng kª: C¸c chøc n¨ng thèng kª phôc vô cho c¸c b¸o c¸o ho¹t ®éng cña Th­ ViÖn, hç trî ra quyÕt ®Þnh cho ng­êi qu¶n lý Th­ ViÖn. Qu¶n trÞ hÖ thèng. 3.2.M« h×nh vµ mèi quan hÖ gi÷a c¸c thùc thÓ. ViÖc chän m« h×nh d÷ liÖu cho hÖ thèng thùc sù ¶nh h­ëng trùc tiÕp vµ quan träng tíi c¸c b­íc x©y dùng vµ triÓn khai hÖ thèng sau nµy. M« h×nh quan hÖ ®­îc chän cho hÖ thèng qu¶n lý Th­ viÖn v× nh÷ng ­u ®iÓm sau: §¬n gi¶n, hiÖu qu¶, tÝnh ®éc lËp rÊt cao gi÷a c¸c ®èi t­îng, ®­îc nhiÒu phÇn mÒm vÒ c¬ së d÷ liÖu hç trî, thuËn tiÖn cho viÖc khai th¸c d÷ liÖu vµ ®¸p øng ®­îc yªu cÇu truy xuÊt th«ng tin trªn Web. 3.2.1. X¸c ®Þnh c¸c thùc thÓ. C¸c thùc thÓ ®­îc x¸c ®Þnh lµ mét mét ®èi t­îng cã thËt mang th«ng tin cÇn thiÕt cho hÖ thèng. Tªn cña thùc thÓ ph¶i thÓ hiÖn kiÓu hay líp cña c¸c ®èi t­îng. Mét thùc thÓ ph¶i cã Ýt nhÊt hai thuéc tÝnh trong ®ã cã mét thuéc tÝnh lµm kho¸. Thuéc tÝnh phôc vô cho viÖc ®¸nh gi¸ chÊt l­îng, x¸c ®Þnh, ph©n lo¹i, ®¸nh gi¸ sè l­îng hay biÓu diÔn tr¹ng th¸i cña thùc thÓ. Qua viÖc ph©n tÝch c¸c th«ng tin cña hÖ thèng, ta thÊy hÖ thèng gåm nh÷ng thùc thÓ sau: Thùc thÓ S¸ch: Lµ nguån tµi liÖu chÝnh mµ Th­ viÖn sö dông ®Ó phôc vô b¹n ®äc, ta thÊy thùc thùc thÓ nµy cã c¸c thuéc tÝnh: M· s¸ch Tªn s¸ch Tªn t¸c gi¶ Tªn nhµ xuÊt b¶n N¨m xuÊt b¶n LÇn xuÊt b¶n TËp sè Sè l­îng Ng«n ng÷ sö dông Ngµy nhËp Sè trang Gi¸ tiÒn KÝch cì Thùc thÓ luËn v¨n: Lµ ngu«n t­ liÖu ®­îc cung cÊp tõ c¸c c¬ quan chñ qu¶n cã quan hÖ víi Th­ viÖn, c¸c thuéc tÝnh cÇn l­u tr÷ cña thùc thÓ nµy lµ: M· luËn v¨n Tªn luËn v¨n Tªn c¬ quan chñ qu¶n Ng«n ng÷ sö dông T¸c gi¶ N¨m thùc hiÖn Ngµy nhËp vÒ Sè trang Néi dung tãm t¾t Tõ kho¸ Sè b¶n sao Trong ®ã thuéc tÝnh m· luËn v¨n ®­îc chän lµm ®Þnh danh Thùc thÓ T¹p chÝ: §©y lµ nguån t­ liÖu cung cÊp cho Th­ viÖn dïng ®Ó lµm tµi liÖu tham kh¶o, gi¶i trÝ. C¸c thuéc tÝnh cÇn l­u tr÷ ®Ó qu¶n lý ®èi víi thùc thÓ nµy lµ: Sè ®Þnh kú Tªn nhµ xuÊt b¶n Sè trang Ng«n ng÷ sö dông Gi¸ tiÒn Sè l­îng Trong ®ã thuéc tÝnh tªn nhµ xuÊt b¶n vµ sè ®Þnh kú ®­îc chän lµm ®Þnh danh Sau khi ®· cã t­ liÖu nhËp vÒ Th­ viÖn ph¶i ph©n lo¹i t­ liÖu vµ ®¸nh m· sè, d¸n m·, ®ãng dÊu ®Ó thuËn lîi cho viÖc qu¶n lý m­în tr¶, thèng kª khi ®ã ta cÇn qu¶n lý thùc thÓ lµ b¶n s¸ch. Thùc thÓ B¶n S¸ch: B¶n S¸ch lµ môc tiªu qu¶n lý sè mét cña cña Th­ viÖn nªn thùc thÓ nµy lµ trung t©m cña hÖ thèng vµ cã liªn kÕt c¸c thùc thÓ kh¸c. Tõ thùc tÕ, ta thÊy thùc thÓ s¸ch cã c¸c thuéc tÝnh sau: M· l­u tr÷ M· s¸ch Ngµy lËp chØ môc (cã t¹o sè ®¨ng ký c¸ biÖt) M· vÞ trÝ Sè ®¨ng ký c¸ biÖt Trong ®ã, thuéc tÝnh m· l­u trò vµ sè ®¨ng ký c¸ biÖt ®­îc chän lµm ®Þnh danh. Thùc thÓ B¹n ®äc: L­u gi÷ c¸c th«ng tin ®Ó Th­ viÖn qu¶n lý ®éc gi¶ vµ kiÓm so¸t viÖc m­în s¸ch cña ®éc gi¶ ®ã. Thùc thÓ nµy gåm c¸c thuéc tÝnh sau: Hä tªn Ngµy sinh Chøc vô Sè thÎ ®äc §Þa chØ Ngµy cÊp thÎ Ngµy hÕt h¹n sö dông Tªn c¬ quan chñ qu¶n M· møc ­u tiªn Thuéc tÝnh sè thÎ ®äc ®­îc chän lµm ®Þnh danh. Thùc thÓ Nhµ xuÊt b¶n: Nhµ xuÊt b¶n cã quan hÖ víi Th­ viÖn vÒ mÆt cung cÊp s¸ch. Nhµ xuÊt b¶n cã thÓ th«ng b¸o cho Th­ viÖn vÒ kÕ ho¹ch xuÊt b¶n cña m×nh ®Ó Th­ viÖn chñ ®éng ®Æt s¸ch hoÆc cã thÓ xuÊt b¶n s¸ch theo ®¬n ®Æt hµng riªng cña Th­ viÖn. V× vËy nhµ xuÊt b¶n cÇn ®­îc qu¶n lý nh­ mét thùc thÓ riªng biÖt. Thùc thÓ nhµ xuÊt b¶n gåm c¸c thuéc tÝnh sau: Tªn nhµ xuÊt b¶n §Þa chØ §iÖn tho¹i Fax. Thuéc tÝnh Tªn nhµ xuÊt b¶n ®­îc chän lµm ®Þnh danh. Thùc thÓ C¬ quan chñ qu¶n: L­u gi÷ th«ng tin vÒ c¸c c¬ quan cã tham gia quan hÖ víi Th­ viÖn. Gåm c¸c thuéc tÝnh sau: Tªn c¬ quan chñ qu¶n §Þa chØ §iÖn tho¹i Fax Thuéc tÝnh Tªn c¬ quan chñ qu¶n ®­îc chän lµm ®Þnh danh. Thùc thÓ Kho s¸ch: Th­ viÖn cã thÓ cã nhiÒu kho s¸ch ë nhiÒu vÞ trÝ kh¸c nhau. Thùc thÓ Kho s¸ch ®­îc ®­a vµo qu¶n lý trong hÖ thèng gióp cho viÖc m­în tr¶ s¸ch ®­îc thuËn tiÖn h¬n. Kho s¸ch cã c¸c thuéc tÝnh sau: M· kho §Þa chØ kho TÇng Phßng Gi¸ Thuéc tÝnh M· kho ®­îc chän lµm ®Þnh danh. 3.2.2. Mèi quan hÖ gi÷a c¸c thùc thÓ. ViÖc ph©n tÝch ®­îc dùa trªn mét sè quy t¾c sau: ThÓ lo¹i, sè l­îng s¸ch m­în, thêi gian m­în tuú thuéc vµo møc ­u tiªn cña ng­êi ®äc. Mçi ng­êi chØ cã mét møc ­u tiªn. Mçi NXB ®­îc xuÊt b¶n nhiÒu lo¹i s¸ch nh­ng mçi ®Çu s¸ch chØ ®éc quyÒn mét NXB xuÊt b¶n. C¸c ®éc gi¶ cã thÎ ®­îc cÊp mËt khÈu ®Ó cã quyÒn ®¨ng kÝ m­în s¸ch. Thêi h¹n m­în ­u tiªn tèi ®a 6 th¸ng. S¸ch nÕu qu¸ h¹n m­în th× s¸ch bÞ ®ßi. Thuéc Ng­êi ®äc # Sè thÎ ®äc *M· møc ­u tiªn B¶n S¸ch # M· l­u tr÷ M­în M­în Ngµy tr¶ Ngµy m­în Tr¹ng th¸i Thuéc LuËn v¨n # M· luËn v¨n C¬ quan chñ qu¶n # M· c¬ quan Thuéc Cã Thuéc Kho s¸ch # M· kho Thuéc S¸ch # M· S¸ch *M· NXB T¹p chÝ # Sè ®Þnh kú *M· NXB Nhµ xuÊt b¶n # M· NXB XuÊt b¶n XuÊt b¶n Tõ nh÷ng ph©n tÝch trªn ta cã s¬ ®å quan hÖ thùc thÓ cña hÖ thèng nh­ sau: Quan hÖ thÓ hiÖn trong s¬ ®å: Quan hÖ gi÷a ng­êi ®äc vµ møc ­u tiªn. Mét ng­êi ®äc chØ thuéc mét møc ­u tiªn Mét møc ­u tiªn ®­îc ®Þnh cho nhiÒu ng­êi ®äc * Quan hÖ thÓ hiÖn: nhiÒu – mét. Quan hÖ gi÷a ng­êi ®äc vµ B¶n s¸ch Mét ng­êi ®äc ®­îc m­în nhiÒu B¶n s¸ch. Mét s¸ch cã thÓ ®­îc nhiÒu ng­êi ®äc m­în. * Quan hÖ thÓ hiÖn: nhiÒu – nhiÒu. Quan hÖ gi÷a B¶n s¸ch vµ LuËn v¨n, S¸ch, T¹p chÝ. Mét B¶n s¸ch chØ thuéc mét thÓ lo¹i S¸ch hoÆc LuËn v¨n hoÆc T¹p chÝ. Mét thÓ lo¹i(S¸ch, LuËn v¨n, T¹p chÝ) cã thÓ ®­îc cã nhiÒu B¶n s¸ch. * Quan hÖ thÓ hiÖn: Lµ quan hÖ cung nhiÒu – mét. Quan hÖ gi÷a B¶n s¸ch vµ kho s¸ch. Mét B¶n s¸ch chØ thuéc mét kho s¸ch. Mét kho s¸ch chøa nhiÒu B¶n s¸ch. * Quan hÖ thÓ hiÖn: nhiÒu - mét. Quan hÖ gi÷a LuËn v¨n vµ c¬ quan chñ qu¶n Mét luËn v¨n chØ thuéc mét c¬ quan chñ qu¶n Mét c¬ quan chñ qu¶n cã thÓ cã nhiÒu luËn v¨n *Quan hÖ thÓ hiÖn lµ nhiÒu – mét Quan hÖ gi÷a t¹p chÝ vµ nhµ xuÊt b¶n Mét T¹p chÝ chØ thuéc mét nhµ xuÊt b¶n (hay toµ so¹n) Mét nhµ xuÊt b¶n cã thÓ cã nhiÒu T¹p chÝ(sè t¹p chÝ) * Quan hÖ thÓ hiÖn lµ quan hÖ: NhiÒu – mét Quan hÖ gi÷a s¸ch vµ nhµ xuÊt b¶n Mét s¸ch chØ thuéc mét nhµ xuÊt b¶n Mét nhµ xuÊt b¶n th× xuÊt b¶n nhiÒu s¸ch. * Quan hÖ thÓ hiÖn: nhiÒu – mét. 3.2.3. M« h×nh c¬ së d÷ liÖu logic. ChuyÓn m« h×nh thùc thÓ thµnh m« h×nh d÷ liÖu logic sö dông c¸c nguyªn t¾c cña d÷ liÖu quan hÖ. Bao gåm c¸c yÕu tè nh­ b¶ng, cét, kho¸ chÝnh, kho¸ ngoµi, kho¸ duy nhÊt, c¸c rµng buéc ë møc cét møc dßng. + Thùc hiÖn ¸nh x¹ thùc thÓ thµnh b¶ng mçi thùc thÓ thµnh mét b¶ng. + Thùc hiÖn ¸nh x¹ thuéc tÝnh thµnh cét. TÝnh chÊt cña cét hoµn toµn t­¬ng tù nh­ tÝnh chÊt cña thuéc tÝnh. Th«ng th­êng ¸nh x¹ ®Þnh danh thµnh kho¸ chÝnh. + Thùc hiÖn ¸nh x¹ quan hÖ thµnh kho¸ ngoµi t­¬ng øng víi thùc thÓ cña ®Çu nhiÒu. §Æc tÝnh cña kho¸ ngoµi ®­îc x¸c ®Þnh b»ng ®Æc tÝnh cña kho¸ chÝnh t­¬ng øng víi thùc thÓ cña ®Çu kia. Thùc hiÖn ¸nh x¹ tõ m« h×nh quan hÖ thùc cña hÖ thèng thµnh c¬ së d÷ liÖu logic ®­îc c¸c b¶ng sau : Ch­¬ng 4: ThiÕt kÕ 4.1 S¬ ®å chøc n¨ng cña hÖ thèng. Qu¶n trÞ hÖ thèng Thèng kª Tracøu, ®¨ng ký m­în Qu¶n lý m­în tr¶ CËp nhËt d÷ liÖu Chøc n¨ng hÖ thèng Ph©n r· c¸c chøc n¨ng hÖ thèng ë møc chi tiÕt h¬n nh­ sau: 4.1.1.1.S¬ ®å chøc n¨ng cËp nhËt d÷ liÖu. CËp nhËt d÷ liÖu CËp nhËt t­ liÖu CËp nhËt b¹n ®äc CËp nhËt t¸c gi¶ CËp nhËt kho s¸ch CËp nhËt nxb 4.1.1.2. S¬ ®å chøc n¨ng qu¶n lý m­în tr¶. Qu¶n lý m­în tr¶ Cho m­în s¸ch NhËn tr¶ s¸ch tõ b¹n ®äc Th«ng b¸o s¸ch qu¸ h¹n 4.1.1.3.S¬ ®å chøc n¨ng tra cøu,d¨ng ký m­în. Tra cøu vµ ®¨ng ký m­în Tra cøu ®¨ng ký m­în Tra cøu Tra cøu theo tªn s¸ch Tra cøu theo tªn t¸c gi¶ Tra cøu theo Nxb Tra cøu theo thÓ lo¹i Tra cøu theo chñ ®Ò 4.1.1.4. Chøc n¨ng thèng kª. Chøc n¨ng thèng kª Thèng kª b¹n ®äc Thèng kª s¸ch Thèng kª s¸ch qu¸ h¹n l­u tr÷ Thèng kª t×nh tr¹ng m­în s¸ch 4.1.1.5 Chøc n¨ng qu¶n trÞ hÖ thèng. Qu¶n trÞ hÖ thèng Qu¶n trÞ csdl Qu¶n trÞ ng­êi dïng CÊp quyÒn ®Æt tham sè hÖ thèng Söa, xo¸ quyÒn Läc chuyÓn d÷ liÖu Back up 4.2.BiÓu ®å luång d÷ liÖu C¸c ký hiÖu sö dông: 4.2.1. BiÓu ®å luång d÷ liÖu møc khung c¶nh: Th«ng tin Tra cøu, ®¨ng kÝ Tr¹ng th¸i tµi liÖu B¹n ®äc HÖ thèng th­ viÖn C¸n bé qu¶n lý Tªn, mËt khÈu CËp nhËt th«ng tin KÕt qu¶ tr¶ l¹i 4.2.2. BiÓu ®å luång d÷ liÖu møc ®Ønh: D÷ liÖu b¹n ®äc, møc ­u tiªn B¹n ®äc Tra cøu tµi liÖu §¨ng ký m­în /tr¶ ThÎ, yªu cÇu tra cøu T×nh tr¹ng tµi liÖu Id tµi liÖu KÕt qu¶ xö lý Th«ng tin t­ liÖu, nhµ xuÊt b¶n ThÎ, mËt kÈu QuyÒn tra cøu QuyÒn tra cøu T×nh tr¹ng tµi liÖu C¸n bé th­ viÖn CËp nhËt th«ng tin ban ®äc C¸c thèng kª Mét sè chøc n¨ng kh¸c Chi tiÕt m­în tr¶ Qu¶n lý m­în/tr¶ Yªu cÇu, sè thÎ, mËt khÈu Th«ng b¸o tr¶ l¹i sè thÎ KÕt qu¶ tr¶ l¹i Yªu cÇu x¸c nhËn KÕt qu¶ x¸c nhËn KÕt qu¶ thèng kª Yªu cÇu thèng Thao t¸c thùc hiÖn Th«ng b¸o 4.2.3. BiÓu ®å luång d÷ liÖu møc d­íi ®Ønh D÷ liÖu B¹n ®äc §éc gi¶ Yªu cÇu cña ®éc gi¶ Th«ng tin ®éc gi¶ Qu¶n lý m­în §¨ng ký Thèng kª In thÎ §ßi S¸ch CËp nhËt Qu¶n lý tr¶ Tra cøu D÷ liÖu m­în/Tr¶ D÷ liÖu t­ liÖu th«ng tin T­ liÖu D÷ liÖu NXB, CQCQ C¬ quan chñ qu¶n th«ng tin nhµ xuÊt b¶n 4.3.S¬ hÖ thèng m¹ng Theo ph©n tÝch ë phÇn trªn vµ theo thùc tÕ kh¶o s¸t ta thÊy hÖ thèng cÇn ®­îc thiÕt kÕ theo s¬ ®å sau: 4.4.ThiÕt kÕ d÷ liÖu. 4.4.1. C¸c b¶ng cÊu tróc d÷ liÖu. Theo thiÕt kÕ logic ta ¸nh x¹ c¸c thùc thÓ vµ c¸c quan hÖ thµnh b¶ng d÷ liÖu vËt lý nh­ sau: 4.4.1.1.B¶ng cÊu tróc d÷ liÖu s¸ch: STT Tªn tr­êng KiÓu d÷ liÖu Gi¸ trÞ M« t¶ chi tiÕt MASACH C(10) Notnull M· s¸ch TENSACH C(30) Notnull Tªn s¸ch NAMXB N(4) Notnull N¨m xuÊt b¶n LANXB N(2) Null LÉn xuÊt b¶n TAPSO N(2) Null TËp s¸ch TENTG C(25) Notnull Tªn t¸c gi¶ SOTRANG N(4) Null Sè trang tµi liÖu NGAYNHAPVE D(8) Notnull Ngµy nhËp vÒ SOLUONG N(3) Notnull Sè l­îng MANXB C(5) Null M· nhµ xuÊt b¶n NOIDUNGTT C(50) Null Tãml­îc néi dung s¸ch TUKHOA C(20) Null Tõ kho¸ 4.4.1.2.B¶ng cÊu tróc DOC_GIA Stt Tªn tr­êng KiÓu d÷ liÖu Gi¸ trÞ M« t¶ chi tiÕt 1 SOTHE C(10) Notnull Sè thÎ 2 MACQCQ C(6) Notnull M· c¬ quan chñ qu¶n 3 TENDG C(25) Notnull Tªn ®äc gi¶ 4 MAUUTIEN C(1) Notnull M· ­u tiªn 5 DIACHI C(35) Null §Þa chØ 6 CHUVU C(20) Null Chøc vô 7 NGAYSINH D(8) Null Ngµy sinh 8 NGAYCAP D(8) Notnull Ngµy cÊp thÎ 9 NGAY HH D(8) Notnull Ngµy hÕt h¹n 4.4.1.3.CÊu tróc d÷ liÖu - KHOSACH Stt Tªn tr­êng KiÓu d÷ liÖu Gi¸ trÞ M« t¶ chi tiÕt 1 MAVITRI C(15) Notnull M· vi trÝ 2 DIACHIKHO C(30) Notnull §Þa chØ kho 3 PHONG C(5) Notnull Phßng ®Ó tµi liÖu 4 TANG N(2) Notnull TÇng ®Ó s¸ch 5 GIADE C(10) Notnull Gi¸ ®Ó tµi liÖu 4.4.1.4.B¶ng CÊu trócd÷ liÖu NHA- XUAT -BAN Stt Tªn tr­êng KiÓu d÷ liÖu Gi¸ trÞ M« t¶ chi tiÕt 1 MANXB C(2) Notnull M· nhµ xuÊt b¶n 2 TENNXB C(30) Notnull Tªn nhµ xuÊt b¶n 3 DIACHI C(35) Null §Þa chØ nhµ xuÊt b¶n 4 DIENTHOAI C(15) Notnull §iÖn tho¹i NXB 5 FAX C(15) Null Sè fax nh· xuÊt b¶n 4.4.1.5.B¶ng cÊu tróc d÷ liÖu UU_TIEN Stt Tªn tr­êng KiÓu d÷ liÖu GÝa trÞ M« t¶ chi tiÕt MAUUTIEN C(1) Notnull M· ­u tiªn LOAITHE C(1) Notnull Lo¹i thÎ (a,b,c,d) SLDPMUON N(1) Notnull Sè l­îng m­în tèi ®a SNDMUON N(3) Notnull Sè ngµy ®­îc phÐp m­în 4.4.1.6.B¶ng cÊu tróc CHI -TIET- MUON- TRA Stt Tªn tr­êng KiÓu d÷ liÖu Gi¸ trÞ M« t¶ chi tiÕt SOTHE C(10) notnull Sè thÎ MALUUTRU C(10) Notnull M· l­u tr÷ NGAYMUON D(8) Notnull Ngµy m­în NGAYTRA D(8) Null Ngµy ph¶i tr¶ TINHTRANGMUON C(5) Notnull T×nh tr¹ng m­în TINHTRANGTRA C(5) Null T×nh tr¹ng tr¶ TRAHAYCHUA C(5) Notnull Tr¶ hay ch­a 4.4.1.7.B¶ng cÊu tróc CO-QUAN-CHU-QUAN Stt Tªn tr­êng KiÓu d÷ liÖu Gi¸ trÞ M« t¶ chi tiÕt MACQCQ C(6) Notnull M· c¬ quan chñ qu¶n TENCQCQ C(50) Notnull Tªn c¬ quan chñ qu¶n DIACHI C(35) Null §Þa chØ c¬ quan chñ qu¶n DIENTHOAI C(15) Null §iªn tho¹i Fax C(15) Null Sè Fax 4.4.1.8.B¶ng cÊu tróc file LUAN-VAN Stt Tªn tr­êng KiÓu d÷ liÖu Gi¸ trÞ M« t¶ chi tiÕt MALV C(10) Notnull M· luËn v¨n TENLV C(50) Notnull Tªn lu©n v¨n MACQCQ C(6) Notnull M· c¬ quan chñ qu¶n NGONNGU C(2) Notnull Ng«n ng÷ sö dông TACGIA C(25) Null Tªn t¸c gi¶ thùc hiªn NAMTH C(4) Null N¨m thùc hiÖn NGAYNV D(10) Notnull Ngµy nhËp vÒ SOTRANG C(5) Noll Sè trang TUKHOA C(50) Null Tõ kho¸ KICHCO C(1) Notnull KÝch cì tµi liÖu(L,V,N) SOLUONG N(3) Notnull Sè l­îng cuèn NOIDUNGTT C(255) Null Néi dung tãm t¾t 4.4.1.9.B¶ng cÊu tróc file TAP-CHI Stt Tªn tr­êng KiÓu d÷ liÖu Gi¸ trÞ M« t¶ chi tiÕt MANXB C(2) Notnull M· nhµ xuÊt b¶n SODINHKY C(10) Notnull Sè ®Þnh kú SOTRANG C(4) Null Sè trang NGONGU C(2) Notnull Ng«n ng÷ sö dông GIATIEN N(7) Null Gi¸ tiÒn SOLUONG N(3) Notnull Sè l­îng 4.4.1.10.CÊu tróc file: BAN-SACH Stt Tªn tr­êng KiÓu d÷ liÖu Gi¸ trÞ M« t¶ chi tiÕt 1 MALUUTRU C(15) Notnull M· l­u tr÷ 2 NGAYLENCM D(10) Null Ngµy lªn chØ môc 3 MASACH C(10) Null M· s¸ch 4 MALUANVAN C(10)) Null M· luËn v¨n 5 MATAPCHI C(10) Null M· t¹p chÝ 4.4.2. C¸c b¶ng cÊu truc d÷ liÖu hç trî: §Ó thuËn tiªn cho viÖc b¶o mËt còng nh­ cËp nhËt, t×m kiÕm, thèng kª ta x©y d­ng thªm c¸c b¶ng d÷ liÖu "hç trî " sau: 4.4.2.1.B¶ng m· quyÒn truy nhËp: Tªn tr­êng KiÓu ®÷ liÖu Gi¸ trÞ chó thÝch: MA C(1) Notnull m· quyÒn truy nhËp TEN C(25) Notnull tªn quyÒn truy nhËp B¶ng nµy nh»m l­u gi÷ th«ng tin vÒ quyªn truy nhËp t¹o thu©n lîi cho viÖc thay ®æi, ph©n møc c¸c quyÒn mét c¸ch mÒn dÎo h¬n, cã c¸c quyÒn nh­ quyÒn qu¶n trÞ, quyÒn cña nh©n viªn, quyÒn b¹n ®äc, quyÒn cña kh¸ch (Gest) 4.4.2.2.B¶ng m· kÝch cì tµi liÖu Stt Tªn tr­êng KiÓu ®÷ liÖu Gi¸ trÞ chó thÝch: MAKC C(1) Notnull M· kÝch cì TENKC C(5) Notnull Tªn kÝch cì KYHIEU C(1) Notnull Ký hiÖu B¶ng nµy hç trî cho viÖc cËp nhËt tµi liÖu vµ ®¸nh m· sè tù ®éng 4.4.2.3.B¶ng m· ng«n ng÷ Stt Tªn tr­êng KiÓu ®÷ liÖu Gi¸ trÞ chó thÝch: MANN C(1) Notnull M· ng«n ng÷ TENNN C(20) Notnull Tªn ng«n ng÷ KYHIEU C(1) Notnull Ký hiÖu B¶ng nµy hç trî cho viÖc cËp nhËt d÷ liÖu vµ ®¸nh m· l­u tr÷ tù ®éng 4.4.2.4.Biªn b¶n truy nhËp hÖ thèng: Stt Tªn tr­êng KiÓu ®÷ liÖu Gi¸ trÞ Chó thÝch: 1 ma: C(7) Notnull m· ng­êi truy nhËp 2 THOIGIAN D(15) Notnull ngµy truy nhËp B¶ng nµy dïng ®Ó kiÓm tra thèng kª viÖc truy nhËp vµo hÖ thèng nh»m ph¸t hiÖn c¸c truy nhËp tr¸i phÐp vµ thêi ®iÓm hÖ thèng ®­îc nhiÒu ng­êi sö dông nhÊt. Nh»m ng¨n chÆn còng nh­ ph©n chia thêi gian ®¨ng nhËp cho c¸c ng­êi dïng hÖ thèng 4.5.ThiÕt kÕ c¸c module ch­¬ng tr×nh: 4.5.1. Module ®¨ng nhËp: Input: MËt khÈu, tªn ®¨ng nhËp Output: QuyÒn truy nhËp. NÕu kh«ng hîp lÖ quay vÒ ®¨ng nhËp l¹i. NÕu B¹n ®äc: Vµo trang tra cøu t­ liÖu. NÕu ng­êi qu¶n lý: Vµo trang qu¶n lý t­ liÖu. NÕu ng­êi qu¶n trÞ: Vµo trang qu¶n trÞ 4.5.2. C¸c module xö lý thao t¸c cña ng­êi dïng: 4.5.2.1.Module tra cøu vµ m­în tµi liÖu: Input: C¸c yªu cÇu cña ng­êi dïng. Chän tõ kho¸. Chän ph¹m vi tra cøu (chñ ®Ò). Chän c¸ch s¾p xÕp tµi liÖu. Chän c¸ch t×m tµi liÖu. T×m tµi liÖu . Xem th«ng tin chi tiÕt vÒ tµi liÖu. §¨ng kÝ m­în tµi liÖu. * chó ý: Mét tµi liÖu cã thÓ thuéc nhiÒu chñ ®Ò Output: Thùc hiÖn c¸c yªu cÇu Läc tµi liÖu, t×m kiÕm, ®¨ng kÝ, hiÓn thÞ th«ng tin vÒ tµi liÖu ®­îc chän hay ng­êi dïng, vµ hiÓn thÞ c¶ môc “M­în” ë d¹ng checkbox nÕu ng­êi tÝch vµo vµ ®¸nh sè thÎ vµo cho phÐp ng­êi dïng ®¨ng ký m­în tµi liÖu. 4.5.2.2.Module m­în tµi liÖu: Module nµy sö dông khi b¹n ®äc ®· biÕt râ vÒ tµi liÖu mµ m×nh muèn m­în, khi ®ã b¹n ®äc chØ cÇn nhËp m· sè tµi liÖu vµ sè thÎ ®Ó ®¨ng ký m­în Input: Danh s¸ch c¸c m· tµi liÖu, sè thÎ, mËt khÈu(password) Output: KÕt qu¶ tr¶ l¹i (kÕt qu¶ tr¶ vÒ b¶ng ®¨ng ký) 4.5.2.3.Module xem chi tiÕt tµi liÖu: Input: M· sè tµi liÖu Output: Th«ng tin ®Çy ®ñ vÒ tµi liÖu (C¸c b¶n sao) T¹o ra lùa chon: kÕt thóc, tiÕp theo hay tµi liÖu tr­íc 4.5.2.4.Module xem th«ng tin c¸ nh©n: Input: M· sè ng­êi dïng. Output: Th«ng tin vÒ ng­êi dïng. T¹o ra c¸c lùa chän: kÕt thóc, xo¸ c¸c ®¨ng kÝ, ®æi mËt khÈu. 4.5.2.5.Module xem kÕt qu¶ ®¨ng ký m­în: Input: Chøc n¨ng ®­îc kÝch ho¹t Output: Danh s¸ch c¸c b¹n ®äc ®¨ng ký m­în tµi liÖu vµ kÕt qu¶ ®¨ng ký 4.5.2.6.Module thay ®æi mËt khÈu: Input: NhËn mËt khÈu cò, mËt khÈu míi, x¸c nhËn mËt khÈu. Output: NÕu qu¸ tr×nh hîp lÖ trë vÒ module th«ng tin c¸ nh©n NÕu kh«ng hîp lÖ ph¶i nhËp l¹i mËt khÈu. 4.5.3. C¸c module xö lý thao t¸c cña ng­êi qu¶n lý: 4.5.3.1Module qu¶n lý t­ liÖu: Input: C¸c yªu cÇu cña ng­êi qu¶n lý Bªn c¹nh c¸c yªu nh­ cña ng­êi dïng , ng­êi qu¶n lý cã thªm c¸c yªu cÇu: CËp nhËt mét tµi liÖu míi. CËp nhËt th«ng tin vÒ mét tµi liÖu ®· cã. Xo¸ bá mét tµi liÖu. Söa mét tµi liÖu (khi nhËp sai) Xem danh s¸ch nh÷ng ng­êi ®¨ng kÝ mét tµi liÖu Xem danh s¸ch nh÷ng ng­êi m­în mét tµi liÖu Thèng kª c¸c t­ liÖu cña Th­ viÖn. * chó ý: Mét tµi liÖu cã thÓ thuéc nhiÒu chñ ®Ò(tõ kho¸) Output: Thùc hiÖn c¸c yªu cÇu Läc tµi liÖu, t×m kiÕm, ®¨ng kÝ, hiÓn thÞ th«ng tin vÒ tµi liÖu ®­îc chän hay ng­êi dïng... 4.5.3.2.Module thªm, söa, xo¸ t­ liÖu: Input: C¸c th«ng tin Output: KiÓm tra c¸c rµng buéc NÕu hîp lÖ cËp nhËt vµo c¬ së d÷ liÖu. NÕu kh«ng hîp lÖ b¾t cËp nhËt l¹i. T¹o ra lùa chän: tho¸t khái module hoÆc tiÕp tôc cËp nhËt. 4.5.3.3.Module xem danh s¸ch ng­êi ®¨ng m­în tµi liÖu vµ cho m­în tµi liÖu: Input: M· tµi liÖu, sè thÎ, password tõ b¶ng ®¨ng ký (file t¹m) Output: Danh s¸ch ng­êi ®¨ng kÝ tµi liÖu ®­îc phÐp m­în tµi liÖu vµ chuyÓn sang file b¶ng kÕt qu¶ m­în (file t¹m). 4.5.3.4.Module thèng kª c¸c t­ liÖu cña Th­ viÖn: Input: Th«ng tin lÊy tõ b¶ng l­u th«ng tin cña Th­ viÖn. Output: Thèng kª top ten theo c¸c chñ ®Ò: Tµi liÖu ®­îc m­în nhiÒu nhÊt. T¸c gi¶ cã tµi liÖu ®­îc m­în nhiÒu nhÊt. Nhµ xuÊt b¶n cã tµi liÖu ®­îc m­în nhiÒu nhÊt. 4.5.3.5.Module qu¶n lý b¹n ®äc: Input: Yªu cÇu cña ng­êi qu¶n lý: Chän c¸ch s¾p xÕp ng­êi dïng. Chän c¸ch t×m ng­êi dïng. T×m kiÕm ng­êi dïng. Xem th«ng tin chi tiÕt vÒ ng­êi dïng CËp nhËt ng­êi dïng míi. CËp nhËt th«ng tin vÒ ng­êi dïng. Xo¸ bá ng­êi dïng Thèng kª d÷ liÖu. Danh s¸ch ng­êi m­în qu¸ h¹n. Output: §¸p øng c¸c yªu cÇu cña ng­êi qu¶n lý. 4.5.3.6.Module thªm, söa, xo¸ th«ng tin vÒ b¹n ®äc: Input: C¸c th«ng tin vÒ ng­êi dïng. Output: KiÓm tra c¸c rµng buéc vÝ dô Ng­êi qu¶n lý chØ cã thÓ cÊp quyÒn thÊp h¬n cho ng­êi dïng. NÕu c¸c th«ng tin hîp lÖ: CËp nhËt vµo hÖ thèng. 4.5.3.7.Module xem th«ng tin chi tiÕt vÒ b¹n ®äc: Input: Sè thÎ cña b¹n ®äc Output: Th«ng tin chi tiÕt vÒ ng­êi dïng. Danh s¸ch c¸c tµi liÖu ng­êi ®ã ®¨ng kÝ vµ tr¹ng th¸i ®¨ng kÝ. Danh s¸ch c¸c tµi liÖu ®ang m­în. T¹o ra c¸c lùa chän cho ng­êi qu¶n lý: Cho m­în tµi liÖu Thu håi tµi liÖu 4.5.3.8.Thèng kª b¹n ®äc: Input: Th«ng tin l­u cña Th­ viÖn. Output: Thèng kª vÒ c¸c chñ ®Ò ®­îc b¹n ®äc quan t©m nhÊt: -Ng­êi dïng m­în nhiÒu tµi liÖu nhÊt. -§¬n vÞ cã sè l­îng tµi liÖu mùon lín nhÊt. -Thèng kª c¸c tµi liÖu cÇn nh©n b¶n( theo danh s¸ch ®¨ng kÝ) 4.5.3.9.Module qu¶n lý hÖ thèng: Input: NhËn yªu cÇu cña ng­êi dïng: Lùa chän b¶ng m· CËp nhËt thêi gian chuyÓn tr¹ng th¸i cña tµi liÖu. Output: Xö lý c¸c yªu cÇu 4.5.3.10. Module cËp nhËt th«ng tin c¸c b¶ng m·: Input: C¸c th«ng tin Output: KiÓm tra rµng buéc. NÕu hîp lÖ th× cËp nhËt hÖ thèng. Ch­¬ng 5. B¶o mËt vµ an toµn cho hÖ thèng. §©y còng lµ mét vÊn ®Ò bøc thiÕt ®èi víi c¸c hÖ thèng th«ng tin lín hiÖn nay còng nh­ Th­ viÖn §¹i Häc Quèc Gia v× kh¶ n¨ng th©m nhËp vµ ph¸ huû d÷ liÖu ngoµi ý muèn lµ cã thÓ x¶y ra vµ ®· x¶y ra rÊt nhiÒu. §iÒu nµy ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn cña hÖ thèng, cã thÓ lµm rèi lo¹n toµn bé sù ho¹t ®éng cña hÖ thèng Th­ viÖn. C¸c nguyªn nh©n chñ yÕu cña viÖc mÊt an toµn th«ng tin lµ: Th«ng tin ®­îc ®­a vµo kh«ng chÝnh x¸c vµ cã thÓ dÉn ®Õn nh÷ng sai lÇm. Nguy c¬ bÞ söa hay bÞ xo¸ th«ng tin lµm cho hÖ thèng kh«ng ho¹t ®éng ®­îc hoÆc ho¹t ®éng kh«ng chÝnh x¸c. HÖ thèng bÞ nhiÔm virus tin häc. VÊn ®Ò nµy ®ßi hái nh÷ng ng­êi cã tr¸ch nhiÖm qu¶n trÞ CSDL sao l­u vµ phôc håi d÷ liÖu(BACKUP) cña hÖ thèng mét c¸ch th­êng xuyªn. D÷ liÖu ®­îc sao l­u lµm nhiÒu b¶n, trong ®ã mét b¶n ®­îc l­u gi÷ t¹i m¸y chñ cña hÖ thèng Th­ viÖn. HÖ thèng cÇn ®­îc trang bÞ nh÷ng c«ng cô phßng chèng virus trªn m¹ng ®Ó th­êng xuyªn kiÓm tra vµ lo¹i trõ nguy c¬ virus tin häc th©m nhËp vµo hÖ thèng th«ng qua c¸c t¸c vô truyÒn dÉn vµ ph¸ ho¹i d÷ liÖu. Ngoµi ra, hÖ thèng cÇn ph¶i ph©n quyÒn ®Õn tõng bé phËn nh­: ®éc gi¶, nh©n viªn phôc vô, nh©n viªn quÇy cho m­în, ng­êi cã chøc n¨ng thèng kª, ng­êi cã chøc n¨ng cËp nhËt... C¸c quyÒn ®ã bao gåm: QuyÒn cã ®­îc vµo hÖ thèng Th­ viÖn hay kh«ng. QuyÒn cã ®­îc thay ®æi c¸c th«ng tin cña Th­ viÖn vÒ mét ®èi t­îng nµo ®ã. Cô thÓ quyÒn cña c¸c bé phËn ®­îc m« t¶ nh­ sau: T­ liÖu B¹n ®äc Nxb Hå s¬ m­în/tr¶ Nh©n viªn trong bé phËn v¨n th­ Full Full Nh©n viªn quÇy cho m­în Read Full Read Full Nh÷ng ng­êi kh¸c (gåm c¶ ®éc gi¶) Read Read Mét c¸ch ®¬n gi¶n ®Ó ph©n quyÒn cho tõng nh©n viªn Th­ viÖn lµ x©y dùng mét CSDL ®Ó x¸c ®Þnh mét thÈm quyÒn vµ mËt khÈu ®Ó x¸c nhËn ng­êi sö dông. Mçi khi vµo ch­¬ng tr×nh, ng­êi sö dông ph¶i ®­îc x¸c nhËn th«ng qua UserName vµ Password. C¨n cø vµo ®ã ®Ó cã thÓ biÕt ®­îc quyÒn cña ng­êi sö dông. Mçi khi thùc hiÖn mét chøc n¨ng, c¨n cø vµo quyÒn h¹n ®· biÕt, ch­¬ng tr×nh cho phÐp hay kh«ng viÖc thùc hiÖn ®ã. Mét sè kÕt qu¶ cña ch­¬ng tr×nh Trang ®¨ng nhËp vµo hÖ thèng:(Login.asp) Trang nµy cã t¸c dông kiÓm tra quyÒn truy nhËp cña ng­êi sö dông tuú theo quyÒn truy nhËp cña ng­êi dïng mµ mµ hÖ thèng sÏ chØ ng­êi dïng tíi mét trang kh¸c. §ã lµ trang cña ng­êi qu¶n trÞ hÖ thèng, trang cña nh©n viªn qu¶n lý hoÆc trang cña B¹n ®äc. Trang qu¶n trÞ hÖ thèng: §©y lµ trang cña ng­êi qu¶n trÞ hÖ thèng, ë trang nµy ng­êi dïng cã thÓ thùc hiÖn tÊt c¶ c¸c chøc n¨ng mµ hÖ thèng cã nh­: cÊp quyÒn cho ng­êi dïng, CËp nhËt d÷ liÖu, Qu¶n lý m­în tr¶, Tra cøu tµi liÖu, CËp nhËt møc ­u tiªn... Trang ®¨ng ký lµm thÎ: Trang nµy dïng cho nh÷ng ng­êi ch­a ph¶i lµ B¹n ®äc cña Th­ viÖn muèn ®¨ng ký tham gia ho¹t ®éng ®äc vµ nghiªn cøu tµi liÖu t¹i Th­ viªn th× vµo trang nµy ®Ó ®¨ng ký lµm thÎ, b»ng c¸ch ®iÒn ®Çy ®ñ c¸c th«ng tin cÇn thiÕt vÒ c¸ nh©n nh­ theo yªu cÇu råi nh¸n nót §¨ng ký. Khi ®ã hÖ thèng sÏ l­u l¹i c¸c th«ng tin vÒ ng­êi ng­êi ®¨ng ký vµo c¬ së d÷ liÖu. Trang tra cøu: Trang tra cøu S¸ch ®©y lµ trang cña B¹n ®äc vµo trang nµy Ng­êi dïng cã thÓ tra cøu c¸c tµi liÖu theo ThÓ lo¹i lµ S¸ch, T¹p chÝ, LuËn v¨n sau ®ã hÖ thèng sÏ t×m kiÕm vµ tr¶ l¹i kÕt qu¶ nh­ trang kÕt qu¶ tra cøu ë trang sau. Trang kÕt qu¶ tra cøu: §©y lµ trang thÓ hiÖn kÕt qu¶ mµ ng­êi dïng ®· yªu cÇu tra cøu. ë trang nµy ng­êi dïng xem c¸c th«ng tin vÒ tµi liÖu. Sau ®ã cã thÓ ghi l¹i c¸c th«ng tin cÇn thiÕt hoÆc dïng chuét ®¸nh dÊu vµo môc ®¨ng ký m­în ®Ó m­în c¸c tµi liÖu mµ ng­êi dïng cÇn. Khi ®ã hÖ thèng sÏ kiÓm tra sè l­îng tµi liÖu mµ ng­êi dïng cßn cã kh¶ n¨ng m­în, nÕu kh¶ n¨ng m­än cña ng­êi dïng cßn vµ tµi liÖu ®¨ng ký hiÖn cã trong Th­ viÖn th× viÖc ®¨ng ký m­în thµnh c«ng cßn tr­êng hîp ng­îc l¹i th× bÞ tõ chèi. Trang qu¶n lý cho m­în: §©y lµ trang cña Nh©n viªn qu¶n lý m­în tr¶ ë trang nµy ng­êi dïng cã thÓ cËp nhËt t­ liÖu, qu¶n lý cho m­în, lÊy tµi liÖu tõ B¹n ®äc ...ë chøc n¨ng duyÖt danh s¸ch ®¨ng ký m­în, ng­êi dïng xem xÐt vµ dïng chuét ®¸nh dÊu vµo môc ®¸nh dÊu cho m­în, hoÆc ®¸nh dÊu kh«ng cho m­în. Sau ®ã kÝch vµo nót “ Tiep tuc”. Khi ®ã hª thèng sÏ cËp nhËt l¹i d÷ liÖu vµo c¬ së d÷ liÖu. Trang cËp nhËt b¹n ®äc §©y lµ mét chøc n¨ng trong trang cña Nh©n viªn Th­ viÖn. ë chøc n¨ng nµy ng­êi dïng cã thÓ cËp nhËt (thªm, söa, xo¸) vµ xem th«ng tin vÒ B¹n ®äc. KÕt luËn §¸nh gi¸: KÕt qu¶ cña kho¸ luËn tèt nghiÖp ®· ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®Æt ra ban ®Çu lµ ph©n tÝch thiÕt kÕ vµ x©y dùng ch­¬ng tr×nh (víi c¸c chøc n¨ng c¬ b¶n). Tuy nhiªn giao diÖn ch­¬ng tr×nh vµ c¸ch tr×nh bµy ch­a mang tÝnh chuyªn nghiÖp cao. Qua thêi gian lµm kho¸ luËn tèt nhiÖp tuy thêi gian kh«ng nhiÒu nh­ng ®· t¹o cho em nhiÒu kinh nghiÖm vµ kiÕn thøc bæ Ých trong lËp tr×nh còng nh­ c¸ch t­ duy ®Ó ¸p dông tin häc vµo viÖc gi¶i quyÕt mét bµi to¸n qu¶n lý trong thùc tÕ. Do thêi gian h¹n chÕ nªn viÖc x©y dùng hÖ thèng chØ dõng l¹i ë c¸c chøc n¨ng chñ yÕu nh­ chøc n¨ng cËp nhËt t­ liÖu, chøc n¨ng ®¨ng ký lµm thÎ, chøc n¨ng tra cøu tµi liÖu chøc n¨ng qu¶n lý cho m­în vµ hÖ thèng qu¶n trÞ sö dông CSDL lµ Access 97. H­íng ph¸t triÓn : Trong thêi gian tíi em sÏ tiÕp tôc ph¸t triÓn hÖ thèng dùa trªn CSDL SQL Server 7 vµ hoµn thiÖn thªm c¸c chøc n¨ng nh­ §¸nh M· sè l­u tr÷ tù ®éng, lµm c¸c b¸o c¸o hµng th¸ng, quÝ vµ Back up d÷ liÖu theo ®Þnh kú. Tµi liÖu tham kh¶o §µo KiÕn Quèc - Ph©n tÝch vµ thiÕt kÕ hÖ th«ng qu¶n lý th«ng tin tin häc ho¸. TËp bµi gi¶ng Vò §øc Thi - C¬ së d÷ liÖu kiÕn thøc vµ thùc hµnh. NXB Thèng kª 1997 NguyÔn Quang Vinh - C¬ së d÷ liÖu. TËp bµi gi¶ng 1998 Ron Petrusha - ASP IN A NUTSHELL. NXB O’REILLY & Associates. Inc 1999 Scot Hillier and Daniel Me Zick - Programming Active Server Page (1997)