Phân tích tình hình sinh đẻ và những biện pháp chủ yếu nhằm ổn định mức sinh ở huyện Thạch Thành trong những năm qua(70 trang)
Lời mở đầu
Nghị quyết Hội nghị lần thứ tư Ban chấp hành Trung ương Đảng khoá VII về chính sách dân số và kế hoạch hoá gia đình đã chỉ rõ: Sự gia tăng dân số quá nhanh là một trong những nguyên nhân quan trọng cản trở tốc độ phát triển kinh tế xã hội, gây khó khăn cho việc cải thiện đời sống, hạn chế điều kiện phát triển về mặt chí tuệ, văn hoá và thể lực của giống nòi. Nếu xu hướng này cứ tiếp tục diễn ra thì trong tương lai không xa đất nước ta sẽ đứng trước khó khăn lớn, thậm chí khó khăn lớn về nhiều mặt.
Vì vậy làm tốt công tác Dân số - Kế hoạch hoá gia đình thực hiện tốt gia đình ít con giảm nhanh tỷ lệ tăng dân số, tiến tới ổn định quy mô dân số là vấn đề quan trọng và bức xúc của đất nước ta và cũng là mối lo chung của toàn cầu.
Là sinh viên năm thứ tư chuyên ngành Kinh tế lao động – Khoa Lao động và dân số - Trường Đại học Kinh tế quốc dân Hà nội, sau một thời gian thực tập tại phòng Lao động - Thương binh xã hội huyện Thạch Thành tỉnh Thanh hoá em đã chọn đề tài: ”Phân tích tình hình sinh đẻ và những biện pháp chủ yếu nhằm ổn định mức sinh ở huyện Thạch Thành trong những năm qua”. Với mong muốn tìm hiểu sâu về tình hình sinh đẻ của huyện Thạch Thành, một nhân tố quyết định sự gia tăng dân số của huyện Thạch Thành nói riêng và của Việt nam nói chung, từ đó có một vài ý kiến để thực hiện tốt chủ trương chính sách của Nhà nước, ổn định sự gia tăng dân số phù hợp với điều kiện kinh tế, xã hội, bằng cách ổn định mức sinh hợp lý.
Bài luận văn của em được kết cấu bởi ba phần sau:
Phần một: Lý luận chung
Phần hai: Phân tích tình hình sinh đẻ ở huyện Thạch Thành năm 1985- 1999.
Phần ba : Một số biện pháp nhằm ổn định mức sinh của huyện Thạch Thành.
Em rất mong được sự quan tâm giúp đỡ của các thầy cô giáo trong khoa Lao động và Dân số, đặc biệt là Thạc sỹ Nguyễn Anh Dũng để bài luận văn của em đạt kết quả tốt.
Em xin chân thành cảm ơn.
Phần thứ nhất
Lý luận chung về dân số
IDận số và sự biến động dân số.
1Khại niệm.
Hiểu theo nghĩa hẹp: Bao gồm toàn bộ số người sinh sống trong một khoảng thời gian xác định trên một phạm vi lãnh thổ nhất định (một vùng, một nước, một nhóm nước hoặc cả thế giới).
Hiểu theo nghĩa rộng: Dân số bao gồm quy mô, cơ cấu, chất lượng và các yếu tố đó luôn biến động tác động qua lại lẫn nhau.
2Biện động dân số.
Nghiên cứu động thái của dân số mà tập trung vào quá trình tái sản xuất dân số.
Tái sản xuất dân số thực chất là quá trình thay thế thế hệ này bằng thế hệ khác, là sự vận động tự nhiên của dân số, thông qua quá trình: kết hôn, sinh, chẹtv.v^'. Dân số luôn luôn có sự biến động, sự biến động đó là do sự tồn tại của các quá trình dân số. Các quá trình dân số diễn ra khác nhau sẽ tạo ra sự biến động dân số khác nhau: Quá trình sinh đẻ và chết, tạo ra sự biến động tự nhiên dân số, còn quá trình di dân thì tạo ra sự biến động cơ học của dân số.
Tổng hợp sự biến động cơ học là tổng hợp số đi và số đến của một vùng. Còn tăng tự nhiên dân số nói chung là hiệu số giữa số sinh và số chết.
3Quỵ mô và cơ cấu dân số.
- Quy mô dân số là số lượng dân số trong một khoảng không gian nhất định ( một nước, một vùng, một địa phương ) và được tính cho một thời điểm, một thời khoảng xác định.
- Cơ cấu dân số được tính theo tuổi và giới tính
+ Cơ cấu dân số theo giới tính được chia thành nam và nữ. Nó được quyết định bởi các yếu tố như: tỷ lệ giới tính, mức sinh, mức chết, di danv.v^
+ Cơ cấu dân số theo tuổi được chia theo từng độ tuổi, hoặc từng nhóm tuổi và nó cũng được quyết định bởi các yếu tố mức sinh, mức chết, di danv.v^
IISịnh đẻ và những yếu tố ảnh hưởng.
1Khại niệm.
Sinh sản biểu thị sự sinh đẻ của phụ nữ, và có liên quan đến số trẻ em sinh ra sống được mà người phụ nữ có, sinh sản khác với khả năng sinh sản vì: nói đến khả năng sinh sản là khả năng sinh lý của mỗi cặp vợ chồng, còn nói đến sinh sản là nói đến hiện tượng tự nhiên sinh vật.
Mức sinh sản không chỉ phụ thuộc vào khả năng sinh sản, mà còn chịu ảnh hưởng bởi một loạt các yếu tố khác như:
-Tuổi kết hôn
-Thời gian chung sống của các cặp vợ chồng.
-ý muốn của các cặp vợ chồng.
-Trình độ phát triển kinh tế, xã hội.
-Địa vị của người phụ nữ.
-Việc sử dụng cá biện pháp phòng tránh thai.
Khả năng sinh sản của người phụ nữ là có giới hạn, thông thường số con tối đa mà trung bình một phụ nữ có thể có về mặt lý thuyết là 15 người, nếu người đó có thể sinh đẻ ở tuổi bắt đầu có khả năng và cho đến khi hết khả năng sinh đẻ ( 15 đến 49).
Mức sinh đẻ còn phụ thuộc vào điều kiện của từng nước, từng thời kỳ, mặt khác nó còn phụ thuộc rất lớn vào bản thân phụ nữ: Có người sinh ít, có người sinh nhiều, phong tục tập quán, tâm lý xã hội.
2Cạc chỉ tiêu đánh giá mức sinh.
Có rất nhiều chỉ tiêu để đánh giá mức sinh sản, mỗi chỉ tiêu khác nhau nó phản ánh những đặc điểm khác nhau của hiện tượng sinh. Trong dân số học, khi đánh giá tình hình sinh đẻ, thông thường người ta sử dụng các chỉ tiêu chủ yếu sau đây:
21Tỵ suất sinh thô (CBR)
CBR =
Trong đó:
B: số trẻ em sinh ra trong 1 năm của một nước, một địa phương.
P: dân số trung bình trong năm của 1 nước ( địa phương )
B và P phải được xác định trong cùng một khoảng thời gian nhất định nào đó.
Tỷ suất sinh thô biểu thị số trẻ em sinh ra trong 1 năm so với 1000. người dân. Gọi là thô bởi vì mẫu số bao gồm mọi người dân ở mọi lứa tuổi của cả 2 giới. ở đây số sinh không so sánh với số phụ nữ có khả năng sinh đẻ. Chỉ tiêu này chịu ảnh hưởng của cơ cấu dân số, và nó rất khác nhau ở các vùng, các thời kỳ khác nhau.
22Tỵ suất sinh chung ( GFR)
B
GFR = . 1000
PW 15-49
Trong đó:
B: số trẻ em sinh ta trong 1 năm
PW 15-49: số phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ.
Tỷ suất sinh chung ( GFR ) biểu thị số trẻ em sinh ta trong năm của 1000 phụ nữ trong độ tuổi có khả năng sinh đẻ.
Để tính được GFR cần có số liệu chi tiết hơn, ngoài số sinh ra trong năm ra, còn phải biết số phụ nữ trong độ tuổi có khả năng sinh đẻ. Chỉ tiêu này phản ánh được mức độ sinh đẻ của phụ nữ, trong một chừng mực nhất định nó đã tính đến cấu trúc tuổi và giới. Tuy nhiên nó chưa đánh giá cụ thể, chi tiết khả năng sinh đẻ theo từng độ tuổi của phụ nữ.
23Tỵ suất sinh đặc trưng theo độ tuổi ( ASFRX )
Bfx
ASFRX = .1000
Pw,x
Trong đó:
ASFRx: tỷ suất sinh đặc trưng của độ tuổi x
Pw,x: số lượng phụ nữ trung bình trong năm của độ tuổi x.
Bf,x: số trẻ em sinh ra trong năm của những người phụ nữ ở độ tuổi x.
ASFRx phản ánh mức độ sinh đẻ của từng độ tuổi phụ nữ. Chỉ tiêu này phản ánh mối tương quan giữa số trẻ em sinh ra trong năm, của các bà mẹ ở các độ tuổi khác nhau, so với tổng số phụ nữ ở các độ tuổi đó.
ASFRx: tính được khi có số liệu chi tiết hơn. Thông thường người ta tính tỷ suất sinh đặc trưng cho từng nhóm tuổi phụ nữ. Toàn bộ số phụ nữ trong tuổi có khả năng sinh đẻ được chia thành 7 nhóm tuổi. Mức độ sinh đẻ ở từng nhóm tuổi khác nhau, thông thường ở tuổi 15 đến 19 mức sinh là thấp.
24Tộng tỷ suất sinh. ( TFR )
Đây là phương pháp đo mức sinh được các nhà dân số học áp dụng nhiều, và được tính đơn giản nếu chúng ta đã tính được ASFRx.
TFR là thước đo mức độ sinh và nó không phụ thuộc vào cấu trúc tuổi. Nếu xét bản chất, TFR là số trẻ em bình quân mà 1 phụ nữ có thể có, nếu như bà mẹ đó hoặc thế hệ phụ nữ đó sống được 50 tuổi, và suốt cuộc đời sinh sản của mình có ASFRx như đă xác định cho các độ tuổi khác nhau của những người phụ nữ trong 1 năm.
25Tỵ suất sinh chung của phụ nữ có chồng ( GMFR )
Trong đó:
B: số trẻ em sinh ra trong năm.
Pw,c( 15 - 49): số phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ có chồng.
26Tỵ suất sinh chung hợp pháp ( GIFR )
Trong đó:
B1: số trẻ em sinh ra trong năm của phụ nữ có chồng
Pw,c ( 15- 49): số phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ.
27MASFRx.
Ngoài ra để đánh giá được mức sinh và kiểm soát được hôn nhân. Khi xác định các tỷ suất sinh đặc trưng cho lứa tuổi, nhiều nơi người ta chỉ so sánh những trường hợp sinh hợp pháp và những phụ nữ có chồng. Đó gọi là tỷ suất sinh đặc trưng theo tuổi cho phụ nữ có chồng MASFRx.
28. TMFR
Nếu xác định TFR là tổng hợp các tỷ suất sinh theo tuổi thì chúng ta có thể tính được tổng tỷ suất sinh cho phụ nữ có chồng.
Chỉ tiêu này trong dân số học ít dùng vì trong độ tuổi 15 – 19 nó không phản ánh chính xác mức độ sinh của người phụ nữ.
29Tỵ số trẻ em so với phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ ( CWR )
Chỉ tiêu này phản ánh mối tương quan giữa số trẻ em từ 0 – 4 tuổi và phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ. Nó được tính toán một cách đơn giản, dễ hiểu, không cần số liệu chi tiết cụ thể, không cần theo dõi số sinh thường xuyên hàng năm, không cần cấu trúc của dân số. Nếu mức sinh cao thì CWR càng lớn. Nhưng nó lại rất nhạy bén với báo cáo sai, đặc biệt sai vê tuổi, hơn nữa tỷ số này chịu ảnh hưởng vào mức tử vong của trẻ em.
3Cạc yếu tố ảnh hưởng đến mức sinh.
Mức sinh bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố trực tiếp hoặc gián tiếp, bao gồm những biến số sinh học, mức chết trẻ sơ sinh và trẻ em, vai trò của phụ nữ, trình độ văn hoá, thu nhập và nhiều biến số khác. Giả thích mức sinh có thể giải thichgiơi' hạn phạm vi một người phụ nữ, hoặc tổng thể dân cư chịu ảnh hưởng của những yếu tố xã hội và kinh tế.
Mức sinh là biến phụ thuộc, chịu ảnh hưởng của nhiều biến số độc lập khạcCo' nhiều cách phân loại các biến số ảnh hưởng đén mức sinh : có biến số tác động trực tiếp, có biến số trung gian. Những biến số trung gian lại được giải thích bởi một số đo lường những khả năng quyết định trong gia đình. Và một hệ thống biến số môi trường ảnh hưởng đến đặc tính của gia đình.
31Nhựng biến số trung gian (những nhân tố quyết định gần )
Những nhân tố sinh học thường ít được chú ý khi nghiên cứu về mức sinh, nhưng thực tế các nhân tố sinh học có vai trò quan trọng trong việc giải thích các nhân tố quyết định mức sinh. Để có một người sinh ra, tất nhiên phải có quan hệ tình dục giữa hai người đã dậy thì và vẫn còn khả năng sinh sản. Tinh trùng và trứng phải được gặp nhau trong môi trường phù hợp, môi trường tử cung phải tốt trong bào thai phát triển. Như vậy khi nghiên cứu về mức sinh phải quan tâm đến tuổi, sức khoẻ, vô sinh, xác suất sẩy thai tự nhiên.
Daví và Blake là hai nhà nghiên cứu đẫ tạo ra một hệ thống biến số có vai trò trung gian giữa các biến số hành vi và mức sinh . Trong hệ thống của họ có ba loại biến số cần thiết cho tái sinh sản.
a. chẳng hạn việc sử dụng biện pháp tránh thai, hoặc tình trạng vô sinh.
b. Những biến số xác định thụ thai sẽ dẫn đến số con sinh sống, chẳng hạn Những biến số xác định xác suất giao hợp, chẳng hạn tuổi kết hôn.
c. Những biến số xác định xác suất thụ thai nếu có quan hệ tình dục, sẩy thai hoặc nạo thai.
Sinh sản không thể diễn ra nếu không có quan hệ tình dục, thụ thai và thai nghén thành công. Do vậy nghiên cứu mức sinh nên nói đến cách xử lý những nhân tố này. Những nhân tố này quan trọng kể cả nghiên cứu ở phạm vi vi mô và vĩ mô.
Bongaart là nhà nghiên cứu dân số học đã trình bày một hệ thống các biến số trung gian, ảnh hưởng của chúng đối với tình trạng mức sinh cao và mức sinh thấp (nghiên cứu vi mô). Theo hệ thống của ông, có 4 loại biến số trung gian:
a. Tỷ lệ dân số trong quan hệ tình dục ( hôn nhân hoặc sống chung ).
b. Tỷ lệ người trong quan hệ sử dụng biện pháp tránh thai và hiệu quả của những biện pháp đó.
c. Độ phổ biến nạo phá thai trong dân số
d. Khoảng thời gian trung bình cho con bú của dân số.
Để phân biệt hệ thống này với hệ thống này với hệ thống của Davis và Blake, Bongaart đã gọi 4 biến số trên là các nhân tố quyết định gần.
32 Những biến số có liên quan đến đặc tình gia đình và hoàn cảnh gia đình.
Những nhân tố gia đình và hoàn cảnh gia đình là nhóm biến số thứ hai. Trong bậc này có nhiều loại biến số: tuổi, mức chet,ngan^' sách của gia đình, những chi phí và thuận lợi có con, địa vị phụ nữ , thu nhập và sở thích.
Tuổi là một trong những biến số quan trọng nhất giải thích mức sinh của cá nhân trong phạm vi vi mô. Cơ cấu tuổi là một trong những biến số quan trọng nhất khi giải thích mức sinh phạm vi vĩ mô. Tại cả hai phạm vi, tuổi liên quan chặt chẽ đến các biến số trung gian. Tuổi liên quan dến kết hôn, li hôn, goá, dậy thì, bắt đầu có khả năng sinh đẻ, tần suất giao hợp, xác suất thụ thai và mãn kinh.
Mức chết ảnh hưởng tới mức sinh thông qua một số cơ chế. Thứ nhất, ảnh hưởng đến số người sống trong tuổi sinh đẻ qua cơ cấu tuổi- giới tính. Tại phạm vi vi mô, số con một cặp vợ chồng đẻ ra có thể chịu ảnh hưởng bởi xác suất sống sót qua tuổi sinh đẻ, không có vợ hoặc chồng, chết sớm. Thứ hai, mức chết của trẻ sơ sinh và trẻ em có thể ảnh hưởng đến mức sinh qua cơ chế sinh học và hành vi. Trong xã hội có mức chết trẻ em cao, thường bố mẹ đẻ nhiều để đảm bảo mặc dù có con bị chết, vẫn còn con chăm sóc bố mẹ khi tuổi già.
Ngân sách, tài sản và thời gian của một gia đình cũng ảnh hưởng đến mức sinh. Ngân sách giới hạn những hàng hoá mua được. Quỹ thời gian là số giờ hoặc ngày có thể làm việc. Khi có con đòi hỏi có cả vật chất và sử dụng thời gian. Yêu cầu những chi phí và thuận lợi khi có con trong gia đình có thể ảnh hưởng đến mức sinh. Những chi phí do con gây ra rất khó đo lường vì thường không có giao dịch trong thị truờngvề+ lĩnh vực này. Một trong những chi phí quan trọng nhất khi tính chi phí cho con là chi phí cơ hội của người mẹ. Nếu người mẹ đi làm có thể kiếm tiền cho gia đình. Nếu người mẹ đi làm có thể kiếm tiền cho gia đình mình. Nếu người mẹ đó có con sẽ có nhiều ngày không thể đi làm vì phải chăm sóc con. Như vậy, tiền lương phải bỏ ra để có con là chi phí có con. Chi phí có con khác là những chi phí trả cho con ăn, học, khán chữa benh Thuạn^. lợi có thể đo được là những đóng góp về lao động của trẻ em . Tất nhiên, thuận lợi tinh thần không thể đo được.
70 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2666 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Phân tích tình hình sinh đẻ và những biện pháp chủ yếu nhằm ổn định mức sinh ở huyện Thạch Thành trong những năm qua, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
hång lu«n lu«n ¸m ¶nh trong c¸c bËc cha mÑ, thêng suy nghÜ lÖch l¹c vÒ h«n nh©n vµ t¬ng lai, h¹nh phóc cña con, chØ thÊy c¸i lîi, c¸i tiÖn tríc m¾t mµ cha thÊy ®îc t¸c h¹i l©u dµi.
§Æc biÖt t tëng phong kiÕn ®ang cßn ngù trÞ hÇu hÕt trong c¸c gia ®×nh ë c¸c x· vïng cao vµ ngêi d©n täc, hä cho r»ng ¨n ë cã phóc ®øc míi cã ®îc nhiÒu con, vµ cã con trai ®Ó nèi dâi t«ng ®êng.
Theo kÕt qu¶ ®iÒu tra chän mÉu ë mét sè hé gia ®×nh thu ®îc kÕt qu¶.
B¶ng 22: NguyÖn väng sinh con ë c¸c vïng t¹i
huyÖn Th¹ch Thµnh
Sè hé gia ®×nh
C¸c x· vïng cao vµ d©n téc Ýt ngêi
C¸c thÞ trÊn vµ c¸c x· kh¸c
Tû lÖ %
NguyÖn väng
Tû lÖ %
NguyÖn väng
ThÝch 1 con
1%
Con trai
5%
Con trai
ThÝch 2 con
5%
1 trai + 1 g¸i chiÕm 55%; 2 trai chiÕm 45%
85%
1 trai+1 g¸i chiÕm 85%; 2 trai chiÕm 15%
ThÝch 3 con
81%
7%
ThÝch 4 con
13%
3%
Nh vËy t©m lý ®«ng con lµ søc m¹nh, vui cöa vui nhµ, kh«ng muèn cã thËt ®«ng con nh tríc ®©y n÷a, nhng ë c¸c x· vïng cao vµ d©n téc Ýt ngêi ( Mêng, HM«ng…) th× ®a sè hä vÉn muèn cã ®«ng con cã tíi 94% thÝch nhiÒu con. Râ rµng nhËn thøc qu¸ chªnh lÖch vÒ c¸c x· vïng cao vµ c¸c x· vïng ®ång b»ng.
4.Ph©n tÝch vÒ c«ng t¸c th«ng tin -gi¸o dôc -truyÒn th«ng.
4.1Nh÷ng u ®iÓm
Trong nh÷ng n¨m qua ®îc sù quan t©m cña c¸c cÊp §¶ng bé, chÝnh quyÕn tõ trung ¬ng ®Õn c¬ së. §îc sù l·nh ®¹o, chØ ®¹o s¸t sao cña Uû ban D©n sè kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh tØnh Thanh ho¸ cïng víi sù phèi hîp cña c¸c ban ngµnh ®oµn thÓ vµ c¸c x·, c¸c tæ chøc x· héi. HÖ thèng lµm c«ng t¸c D©n sè kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh ®· vËn dông gi¸o dôc, tuyªn truyÒn lîi Ých c«ng t¸c d©n sè b»ng nhiÒu h×nh thøc tuyªn truyÒn: kªnh v« tuyÕn, video, ¸p phÝch tê san.v.v. Th«ng qua ho¹t ®éng ®· ®a vµo l·nh ®¹o, chØ ®¹o. §ã lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi nh»m lµm chuyÓn biÕn s©u s¾c nhËn thøc cho c¸c tÇng líp quÇn chóng nh©n d©n chÊp nhËn m« h×nh gia ®×nh Ýt con, t¹o phong trµo hëng øng ch¬ng tr×nh D©n sè kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh ngµy cµng v÷ng m¹nh. KÕt qu¶ thùc hiÖn ®îc thÓ hiÖn qua b¶ng sau:
B¶ng 23: KÕt qu¶ ho¹t ®éng c«ng t¸c tyªn truyÒn vËn ®éng
Lo¹i h×nh
®¬n vÞ
1996
1997
1998
1999
1.Tµi liÖu in Ên
-B¶n tin
TËp
150.000
152.000
155.000
164.000
-Tê bím
Tê
3.000
50.000
616.080
119.080
-TËp san
Cuèn
3.000
3.000
3.000
9.000
-B¸o chÝ
Tê
3.738
14.952
19.480
38.170
-LÞch hµnh d©n sè
Tê
1.500
1.500
1.500
4.800
2.ph¬ng tiÖn nghe nh×n
-KÞch
Vë
-
2
-
2
-B¨ng vidio
B¨ng
30
40
50
120
-Sè lÇn ph¸t
LÇn
12
48
24
96
+Sè phót
Phót
180
720
360
1.260
-LÇn truyÒn h×nh
LÇn
8
24
24
56
+Sè phót
phót
40
360
360
720
Nguån: phßng D©n sè - KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh huyÖn Th¹ch Thµnh
-§èi víi héi phô n÷: Cã kÕ ho¹ch triÓn khai nghÞ quyÕt cña §¶ng. Néi dung cña héi, c«ng t¸c D©n sè kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh lµ mét trong 5 môc tiªu chÝnh trong ch¬ng tr×nh hµnh ®éng. Cã nhiÒu tæ chøc chi héi ®¨ng ký kh«ng sinh con thø 3 trë lªn, phèi hîp víi Uû ban D©n sè kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh huyÖn, héi sinh ®Î KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh më héi h¹nh phóc. VËn ®éng c¸c ®èi tîng sinh ®Î thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p tr¸nh thai, tæ chøc c¸c c©u l¹c bé kh«ng sinh con thø 3 vµ c¸c cuéc thi kiÕn thøc mÑ, søc khoÎ con ®· ®îc thu hót ®«ng ®¶o c¸c chÞ em tham gia.
-Héi n«ng d©n: XuÊt ph¸t tõ nÒn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp lµ chñ yÕu nªn viÖc nhËn thøc cña nam n«ng d©n cßn ë møc ®é nhÊt ®Þnh. Héi n«ng d©n tËp thÓ huyÖn ®· më nhiÒu c©u l¹c bé nam n«ng d©n kÕt hîp víi xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. Sè thµnh viªn nam n«ng d©n tham gia c©u l¹c bé tù nguyÖn thùc hiÖn c¸c dÞch vô KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh nh ®×nh s¶n nam, dïng bao cao su ngµy cµng nhiÒu.
-MÆt trËn Tæ quèc huyÖn: VËn ®éng kªu gäi c¸c tÇng líp quÇn chóng nh©n d©n. Kh«ng ph©n biÖt d©n téc, t«n gi¸o thùc hiÖn ®Çy ®ñ vÒ chÝnh s¸ch ch¬ng tr×nh D©n sè kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh, tËp trung ë nh÷ng x· vïng cao, ®ång bµo gi¸o d©n, dùa vµo uy tÝn cña c¸c giµ lµng, trëng b¶n, nh÷ng ngêi cã chøc s¾c t«n gi¸o ®Ó vËn ®éng tuyªn truyÒn cho nh©n d©n nhËn thøc ®Çy ®ñ vÒ chÝnh s¸ch D©n sè kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh nªn n¨m qua sè ngêi tham gia lµm dÞch vô KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh ngµy cµng nhiÒu nh: Thµnh long, Th¹ch qu¶ng, Th¹ch tîng.v.v.
-§oµn thanh niªn: §oµn ®· phèi hîp víi Uû ban D©n sè kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh huyÖn tæ chøc c¸c néi dung do Trung ¬ng ®oµn ph¸t ®éng vµ më nhiÒu c©u l¹c bé tiÒn h«n nh©n víi gia ®×nh trÎ, vÞ thµnh niªn vµ tuæi dËy th×, chèng t¶o h«n, chèng c¸c tÖ n¹n x· héi, phßng chèng nhiÔm HIV ®Òu cã lång ghÐp víi ch¬ng tr×nh D©n sè kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh.
-Liªn ®oµn lao ®éng ®· cã nhiÒu néi dung ho¹t ®éng phong phó. VËn ®éng c¸c ®oµn viªn c«ng ®oµn thùc hiÖn tèt ch¬ng tr×nh D©n sè kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh. LÊy viÖc sinh ®Î cã kÕ ho¹ch lµ mét trong nh÷ng tiªu chÝ ®¸nh gi¸ qu¸ tr×nh c«ng t¸c b×nh xÐt hµng n¨m vÒ tiªu chuÈn ®oµn viªn c«ng ®oµn. §· ph¸t huy c¸c tæ chøc n÷ c«ng më c¸c héi thi nh»m n©ng cao nhËn thøc cho c¸c ®oµn viªn c«ng ®oµn.
M« h×nh th«ng tin gi¸o dôc truyÒn th«ng D©n sè kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh lµ mét néi dung chñ yÕu nh»m lµm chuyÓn biÕn nhËn thøc ®Çy ®ñ cho c¸c tÇng líp quÇn chóng nh©n d©n vÒ ch¬ng tr×nh D©n sè kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh, tiªu chÝ x©y dùng lµng v¨n ho¸. Ngµnh v¨n ho¸ phèi hîp víi Uû ban d©n sè tæ chøc cæ ®éng, tuyªn truyÒn ®a ®éi lu ®éng th«ng tin xuèng c¬ së phôc vô video, biÓu diÔn v¨n nghÖ nh©n ngµy kû niÖm d©n sè thÕ giíi - d©n sè ViÖt nam mang tÝnh gi¸o dôc cao.
Cã thÓ nhËn xÐt thªm mét ®iÒu lµ chÝnh s¸ch d©n sè ®îc thùc hiÖn t¹i c¸c x· trªn ®Þa bµn huyÖn Th¹ch Thµnh cã phÇn kh¸c biÖt nhau. X· Th¹ch s¬n lµ n¬i kh¶o s¸t d©n téc Kinh chiÕm 60% cã ch¬ng tr×nh truyÒn th«ng d©n sè m¹nh mÏ, ch¬ng tr×nh d©n sè ®îc thùc thi ë x· nµy cã phÇn triÖt ®Ó h¬n so víi x· Th¹ch tîng - mét x· cã 70% d©n téc thiÓu sè sinh sèng.
§èi víi x· Th¹ch s¬n (d©n téc Kinh vµ d©n téc Tµy), ho¹t ®éng tuyªn truyÒn d©n sè ®îc thùc hiÖn phÇn lín th«ng qua ho¹t ®éng cña héi Phô n÷. ViÖc tuyªn truyÒn phæ biÕn kiÕn thøc KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh ®îc tiÕn hµnh kh¸ nhiÒu ®ît. Ngoµi c¸c ®ît cña huyÖn, x· tù tæ chøc c¸c ®ît nh©n ngµy lÔ lín vµ cña phô n÷ víi h×nh thøc kh«ng nh÷ng chØ phæ biÕn chung mµ cã khi cßn díi h×nh thøc h¸i hoa d©n chñ. Ngêi phô n÷ cã ®iÒu kiÖn tiÕp nhËn th«ng tin tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau. T¹i ®©y, truyÒn th«ng qua chiÕn dÞch lång ghÐp vÉn ®ãng vai trß quan träng trong hiÓu biÕt cña ngêi phô n÷ trong x· ®Æc biÖt lµ cho phô n÷ Tµy. HÇu nh mäi phô n÷ ®îc hái ®Òu biÕt vÒ c¸c ch¬ng tr×nh häp phæ biÕn kiÕn thøc vÒ KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh vµ ch¨m sãc con c¸i, vÖ sinh phßng bÖnh. Ngoµi c¸c ®ît tuyªn truyÒn lång ghÐp kiÕn thøc cña ban d©n sè x· phèi hîp víi huyÖn tæ chøc, ban d©n sè x· cßn phèi hîp víi héi phô n÷ x· tæ chøc c¸c cuéc truyÒn th«ng riªng cña x·. C«ng t¸c gi¸o dôc d©n sè còng ®· ®îc lång ghÐp vµo mét sè m«n häc ë trêng phæ th«ng vµ líp mÉu gi¸o.
Mét ®Æc biÖt cña ch¬ng tr×nh th«ng tin gi¸o dôc truyÒn th«ng thùc hiÖn t¹i x· Th¹ch tîng lµ ch¬ng tr×nh truyÒn th«ng phÇn lín chØ dõng l¹i ë nh÷ng ®ît truyÒn th«ng theo kÕ ho¹ch ®îc thùc hiÖn t¹i x· vµ trong c¸c b¶n ngêi Kh¬me mµ hÇu nh kh«ng ®Õn ®îc víi ngêi Hm«ng n»m ë nh÷ng b¶n c¸ch xa trung t©m x· hµng chôc c©y sè. C¸c b¶n Hm«ng n»m c¸ch rÊt xa trung t©m x· lµ n¬i chñ yÕu diÔn ra c¸c ho¹t ®éng truyÒn th«ng. C¸c céng t¸c viªn d©n sè ®ãng vai trß chñ chèt trong viÖc vËn ®éng tuyªn truyÒn hÇu hÕt ®Òu lµ ngêi Hm«ng. HiÖn t¹i vÉn cha cã mét ch¬ng tr×nh th«ng tin - gi¸o dôc truyÒn th«ng ®Æc biÖt nµo dµnh cho d©n téc hiÖn ®ang cã møc sinh rÊt cao nµy. ViÖc vËn ®éng ngêi Hm«ng thùc hiÖn KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh vÉn chØ ë møc ®é "vËn ®éng chung chung" theo nh lêi c¸n bé chuyªn tr¸ch d©n sè t¹i x· cho biÕt. H¬n n÷a, ho¹t ®éng cña ®éi truyÒn th«ng d©n sè huyÖn Th¹ch Thµnh bÞ h¹n chÕ do ®Þa bµn qu¸ réng, kh«ng thÓ cã nh÷ng tiÕp xóc víi ®Þa bµn mét c¸ch thêng xuyªn, c¸c ho¹t ®éng th«ng tin - gi¸o dôc truyÒn th«ng nµy thêng h¹n chÕ b»ng mét vµi ®ît tuyªn truyÒn trong n¨m theo chiÕn dÞch. Vµo nh÷ng mïa ma, ho¹t ®éng cña ®éi hÇu nh bÞ ngõng trÖ.
Cã thÓ phô n÷ d©n téc Kh¬me cã nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi h¬n c¶ cho viÖc tiÕp thu th«ng tin, kiÕn thøc vÒ d©n sè vµ KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh: Ên phÈm truyÒn th«ng nhiÒu h¬n, c¸c chiÕn dÞch truyÒn th«ng d©n sè ®îc thùc hiÖn thêng xuyªn h¬n, tiÕp xóc víi th«ng tin ®¹i chóng dÔ dµng h¬n so víi c¸c d©n téc Hm«ng. Ch¬ng tr×nh truyÒn th«ng ®îc x©y dùng phong phó h¬n víi néi dung lång ghÐp, ®iÒu mµ ch¬ng tr×nh truyÒn th«ng d©n sè x· Th¹ch tîng cha thùc hiÖn ®îc. Cã thÓ thÊy lµ kh¶ n¨ng chØ ®¹o truyÒn th«ng cña tØnh ®ãng vai trß rÊt quan träng trong viÖc phæ biÕn kiÕn thøc vµ n©ng cao nhËn thøc cña ngêi d©n.
Th«ng tin - gi¸o dôc truyÒn th«ng phô thuéc chñ yÕu vµo nhãm truyÒn th«ng d©n sè. Do h¹n chÕ cña truyÒn th«ng ®¹i chóng, ®èi víi c¸c x· vïng cao, vïng d©n téc thiÓu sè c¸c nhãm truyÒn th«ng d©n sè (ban d©n sè x· vµ tr¹m y tÕ) cïng m¹ng líi céng t¸c viªn d©n sè c¸c x· vµ huyÖn lµ kªnh truyÒn t¶i th«ng tin d©n sè quan träng nhÊt. Néi dung c¸c th«ng ®iÖp vÒ KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh t¹i huyÖn Th¹ch Thµnh chñ yÕu vÉn tËp trung vµo tuyªn truyÒn h¹n chÕ sè con, kh«ng sinh con thø 3 mµ cha chó träng vµo c¸c vÊn ®Ò kh¸c nh tuyªn truyÒn kÕt h«n muén, gi·n kho¶ng c¸ch sinh. Néi dung truyÒn th«ng lång ghÐp phæ biÕn kiÕn thøc kh¸c cho ngêi phô n÷ nh ch¨m sãc søc khoÎ, nu«i dìng con c¸i míi chØ ®îc thùc hiÖn t¹i mét vµi ®Þa ph¬ng, néi dung vÉn cßn ®¬n ®iÖu. H×nh thøc phæ biÕn c¸c néi dung cßn nghÌo nµn, ®¬n ®iÖu, cha thùc sù thu hót ®îc ®èi tîng. §èi tîng cña truyÒn th«ng chñ yÕu vÉn lµ phô n÷ cã chång trong ®é tuæi sinh ®Î 15 - 49 mµ cha tró träng tíi nhu cÇu cô thÓ cña tõng nhãm tuæi vµ c¸c nhãm ®èi tîng kh¸c. ViÖc vËn ®éng sö dông c¸c biÖn ph¸p tr¸nh thai cña ch¬ng tr×nh thêng chØ ®îc tró träng vµo biÖn ph¸p ®Æt vßng lµ biÖn ph¸p ®îc coi lµ cã hiÖu qu¶ ch¾c ch¾n. ViÖc tuyªn truyÒn c¸c biÖn ph¸p tr¸nh thai trong x· kh«ng ®îc thùc hiÖn ®ång ®Òu, thÝ dô thuèc uèng tr¸nh thai t¹i x· tuy cã nhng dêng nh kh«ng ®îc coi lµ biÖn ph¸p tr¸nh thai chÝnh nªn kh«ng ®îc tró träng tuyªn truyÒn nh biÖn ph¸p ®Æt vßng nªn dÉn ®Õn viÖc nhiÒu phô n÷ cã kiÕn thøc kh¸ mê nh¹t vÒ biÖn ph¸p tr¸nh thai nµy.
Tuy nhiªn nh÷ng ho¹t ®éng tuyªn truyÒn cña c¸c nhãm truyÒn th«ng d©n sè nhiÒu khi vÉn mang tÝnh h×nh thøc, c¸c ho¹t ®éng th«ng tin - gi¸o dôc truyÒn th«ng t¹i c¸c x· vïng cao chñ yÕu ®îc thùc hiÖn th«ng qua h×nh thøc truyÒn ®¹t trùc tiÕp, ®îc phæ biÕn qua c¸c cuéc häp lµ chñ yÕu (häp ®éi s¶n xuÊt, häp phô n÷ ) vµ c¸c ®ît truyÒn th«ng d©n sè nh©n c¸c ngµy lÔ lín. H¬n n÷a giíi tÝnh cña c¸c céng t¸c viªn d©n sè ®ãng mét vµi trß quan träng. X· Th¹ch s¬n cã m¹ng líi céng t¸c viªn d©n sè phÇn lín lµ n÷ th× x· Th¹ch tîng cã céng t¸c viªn d©n sè phÇn lín lµ nam giíi. Lý do hoÆc lµ kh«ng thÓ chän ®îc n÷ v× tr×nh ®é v¨n ho¸ cña hä qu¸ thÊp kh«ng thÓ ®¶m ®¬ng c«ng viÖc theo dâi c¸c biÕn ®éng d©n sè trong th«n, hoÆc lµ phô n÷ kh«ng chÞu næi c«ng viÖc vÊt v¶, ph¶i ®i l¹i nhiÒu. Nhng céng t¸c viªn d©n sè lµ nam l¹i cã nh÷ng h¹n chÕ vµ khã kh¨n trong viÖc vËn ®éng c¸c ®èi tîng lµ n÷ thùc hiÖn KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh nhÊt lµ phô n÷ 2 d©n téc Hm«ng vµ Th¸i víi ®Æc tÝnh hay e ng¹i vµ xÊu hæ, còng nh c¸c céng t¸c viªn n÷ gÆp khã kh¨n khi vËn ®éng ®èi tîng lµ nam. Mét vÊn ®Ò còng nªn ®îc ®Æt ra ë ®©y lµ lµm thÕ nµo ®Ó cã thÓ khai th¸c hÕt kh¼ n¨ng ho¹t ®éng cña m¹ng líi céng t¸c viªn d©n sè nµy. Thùc tÕ t¹i huyÖn Th¹ch Thµnh cho thÊy møc ®é bËn rén cña c¸c céng t¸c viªn d©n sè víi c«ng viÖc ®îc giao dêng nh chØ thÓ hiÖn vµo mét sè thêi ®iÓm, thÝ dô khi cã chiÕn dÞch truyÒn th«ng d©n sè cßn l¹i c¸c céng t¸c viªn d©n sè còng nh nh÷ng ngêi d©n b×nh thêng lo c«ng viÖc lµm cña hä lµ chÝnh. Thùc ra víi mét kho¶n thï lao hµng th¸ng qu¸ Ýt ái nh hiÖn nay th× c«ng viÖc cña céng t¸c viªn d©n sè ®· lµ nhiÒu.
4.2H¹n chÕ cña kªnh truyÒn th«ng ®¹i chóng.
NÕu nh ë khu vùc vïng nói thÊp ngêi d©n cã nhiÒu kh¶ n¨ng tiÕp cËn tíi truyÒn th«ng ®¹i chóng mét c¸ch dÔ dµng, Ýt nhÊt lµ Radio vµ v« tuyÕn truyÒn h×nh, hai ph¬ng tiÖn truyÒn th«ng nµy ®· trë thµnh nh÷ng nguån th«ng tin quan träng trong viÖc n©ng cao kiÕn thøc vµ hiÓu biÕt cña ngêi d©n, trong ®ã cã kiÕn thøc vÒ d©n sè vµ KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh. Ngîc l¹i, víi c¸c nhãm d©n téc thiÓu sè ®îc kh¶o s¸t, møc ®é tiÕp nhËn c¸c th«ng tin chuyÓn t¶i qua c¸c ph¬ng tiÖn truyÒn th«ng ®¹i chóng cßn rÊt h¹n chÕ theo tõng khu vùc, tõng d©n téc.
B¶ng 24: Mét sè ®Æc ®iÓm th«ng tin - gi¸o dôc truyÒn th«ng cña c¸c x· trong huyÖn Th¹ch Thµnh.
X· Th¹ch tîng
Th¹ch s¬n
Hm«ng
Th¸i
Tµy
TGT
Dïng ®iÖn
§iÖn níc, Ýt nhµ cã
®iÖn níc, Ýt khi cã
®iÖnníc,¸c quy
Møc ®é häp
HiÕm khi
Thêng xuyªn
Thêng xuyªn
P. n÷ tham gia
Kh«ng
Cã
Cã
Nghe ®µi
Ýt khi, chØ nghe ®µi tiÕng Hm«ng
Ýt khi
Ýt khi
Xem Tivi
Kh«ng b¾t ®îc sãng
Ýt khi, h×nh nhoÌ
Thêng xuyªn
Xem Video
0
HiÕm khi
HiÕm khi
§äc s¸ch b¸o
0
HiÕm khi cã b¸o
HiÕm khi x· c¬ sæ b¸n s¸ch b¸o
S¸ch truyÖn kh¸c
0
0
0
Giao lu
§i chî
Ýt khi
Theo chî phiªn
Theo chî phiªn
Kh¨ n¨ng nãi tiÕng phæ th«ng
Kh«ng hiÓu ®îc
KÐm
Tèt
Nguån: Phßng v¨n ho¸ huyÖn Th¹ch Thµnh
C¶ hai x· ®îc kh¶o s¸t ®Òu cha cã m¹ng líi ®iÖn quèc gia, ®iÒu nµy lµ mét c¶n trë cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi còng nh hiÖu qu¶ cña cña truyÒn th«ng ®¹i chóng trong viÖc chuyÓn t¶i nh÷ng th«ng tin còng nh kiÕn thøc cho ngêi d©n nãi chung vµ ch¬ng tr×nh d©n sè nãi riªng th«ng qua h¬ng tiÖn nghe nh×n lµ radio vµ v« tuyÕn truyÒn h×nh. Radio lµ ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng phæ biÕn nhÊt trong céng ®ång ngêi d©n téc. V« tuyÕn truyÒn h×nh hiÖn nay ®ang ®îc ®«ng ®¶o ngêi d©n a thÝch l¹i cha thÓ coi lµ ph¬ng tiÖn nghe nh×n cã hiÖu qu¶, do ®ã chÊt lîng b¾t kÐm, vµ sè lîng rÊt Ýt do ngêi d©n trong ®iÒu kiÖn thu nhËp khã kh¨n cha thÓ mua s¾m næi.Tuy nhiªn, trong c¸c th«n b¶n cña ngêi Tµy ®· cã mét sè hé gia ®×nh cã tivi ®en tr¾ng, vµ c¸c hé ®ã thßng trë thµnh n¬i tô häp cña c¸c gia ®inh fl©n cËn vµo c¸c buæi tèi.
§èi víi phô n÷ d©n téc Th¸i vµ Hm«ng ë vïng cao, hiÖn nay vÉn cßn thiÕu c¸c ph¬ng thøc truyÒn th«ng cã thÓ mang l¹i nhiÒu hiÖu qu¶ nh tivi, video, ®µi. §èi víi c¸c b¶n ngêi Hm«ng vµ ngêi Th¸i tivi hÇu nh kh«ng tiÕp nhËn ®îc do ®Þa bµn c tró qu¸ cao nªn kh«ng phñ sãng. Do thu nhËp cßn thÊp nªn nªn chØ cã mét sè hé trong b¶n ngêi hm«ng cã kh¶ n¨ng s¾m ®îc radio hoÆc adio c¸t xÐt.
Mét nguån th«ng tin kh¸c lµ c¸c Ên phÈm v¨n hoµ nh s¸ch b¸o… hÇu nh kh«ng cã mÆt trong c¸c th«n b¶n. Tµi liÖu , tê r¬i chuyÓn t¶ith«ng tin trùc tiÕp vÒ KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh hÇu nh kh«ng ®ñ cho c¸c ®èi tîng cña kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh . Ngoµi ra, c¸c c¸n bé truyÒn th«ng cÊp huyÖn vµ x· thêng khuyÕn nghÞ vÒ sù nghÌo nµn vµ kh«ng ®æi míi cña c¸c tµi liÖu truyÒn th«ng ®îc cÊp ph¸t tõ trªn, nh b¨ng video, ¸p phÝch, tê r¬i…
5.Ph©n tÝch yÕu tè tr×nh ®é gi¸o dôc ¶nh hëng ®Õn møc sinh.
Nh©n tè gi¸o dôc kh«ng ph¶i bÊt kú lóc nµo còng ph¸t huy t¸c dông ®èi víi møc sinh. ë nh÷ng giai ®o¹n ph¸t triÓn d©n sè kh¸c nhau th× møc ®é t¸c ®éng cña nã còng kh¸c nhau. Nhng nãi chung khi tr×nh ®é gi¸o dôc cµng cao th× møc sinh cµng thÊp. Bëi v×:
-Ph¶i kÐo dµi thêi gian ®i häc, tuæi kÕt h«n t¨ng lªn, vµ do ®ã ®é dµi thêi gian sinh ®Î ng¾n l¹i
-Tr×nh ®é gi¸o dôc t¨ng lªn nhiÒu c¬ héi hiÓu biÕt v× sao ph¶i KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh vµ lµm g× ®Ó KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh.
-Con ngêi cã kh¸t väng thµnh ®¹t trong cuéc sèng (c¶ vÒ khoa häc, kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi ) khi mµ hä cã tr×nh ®é gi¸o dôc cao, vµ do ®ã hä gi¶m mong íc cã mét gia ®×nh lín.
-§èi víi phô n÷ , tr×nh ®é gi¸o dôc cµng cao, hä lµm viÖc ë ngoµi gia ®×nh cµng nhiÒu, ®iÒu nµy m©u thuÉn trë ng¹i víi viÖc mang thai, sinh con vµ ch¨m sãc trÎ con, khi ®ã chi phÝ c¬ héi cho mét lÇn sinh lµ qu¸ cao.
-Gi¸o dôc kÐo dµi, lµm gi¶m lîi Ých kinh tÕ tríc m¾t cña c¸c bËc cha mÑ ( mµ do con c¸i mang l¹i) tõ ®ã lµm cho c¸c bËc cha mÑ gi¶m nhu cÇu vÒ sè con.
-Ngêi mÑ cã tr×nh ®é gi¸o dôc cao th× tû suÊt chÕt cña trÎ em gi¶m xuèng, ngêi mÑ cã tri thøc khoa häc trong viÖc nu«i d¹y con c¸i, tõ ®ã møc sinh còng gi¶m xuèng.
Nh ph©n tÝch ë trªn ta thÊy r»ng, tr×nh ®é gi¸o dôc t¸c ®éng ®Õn møc sinh theo nhiÒu mÆt kh¸c nhau. Nhng ë huyÖn Th¹ch Thµnh trong mÊy n¨m qua c«ng t¸c gi¸o dôc chñ yÕu lµm cho ngêi d©n cã nh÷ng c¬ héi tiÕp xóc víi hÖ thèng gi¸o dôc truyÒn th«ng d©n sè, cã c¬ héi ®Ó hiÓu biÕt v× sao ph¶i KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh vµ lµm thÕ nµo ®Ó KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh.
ë Thanh ho¸ nãi chung vµ ë huyÖn Th¹ch Thµnh nãi riªng, c¶ sè con vµ tr×nh ®é gi¸o dôc ®Òu phô thuéc vµo løa tuæi. §Ó ®¸nh gi¸ tr×nh ®é gi¸o dôc ¶nh hëng ®Õn møc sinh ta cã b¶ng sau: ( ®iÒu tra mÉu)
B¶ng 25: Sè con trung b×nh theo tr×nh ®é v¨n ho¸ vµ løa tuæi ë 6 x· vïng cao.
Nhãm
Sè con trung b×nh theo tr×nh ®é v¨n ho¸
Cha biÕt ®äc, viÕt
Cha tèt nghiÖp PTCS
Tèt nghiÖp PTCS
Tèt nghiÖp PTTH
Tèt nghiÖp §¹i häc
15 - 19
0,9
0,8
0,5
0,09
-
20 - 24
2,1
1,9
1,87
1,78
1,00
25 - 29
2,9
2,8
2,40
1,94
1,49
30 - 34
4,0
3,97
2,94
2,7
1,5
35 - 39
4,28
4,0
3,9
2,9
2,86
40 - 44
5,5
4,8
3,97
3,76
3,04
45 - 49
6,5
5,53
5,42
3,98
4,01
Tæng
3,74
3,4
3,0
2,45
1,9
Tõ biÓu 25 ta thÊy: ë c¸c løa tuæi kh¸c nhau, sè con trung b×nh cña phô n÷ ®Òu gi¶m xuèng khi tr×nh ®é gi¸o dôc t¨ng lªn. Riªng nhãm tuæi 45 - 49 mµ cã tr×nh ®é tèt nghiÖp §¹i häc, l¹i cã sè con lín h¬n nh÷ng ngêi cã tr×nh ®é tèt nghiÖp PTCS vµ PTTH bëi v× cã nhiÒu phô n÷ sau khi hoµn thµnh nhiÖm vô sinh ®Î míi ®i häc §¹i häc t¹i chøc, do ®ã cã tr×nh ®é §¹i häc nhng vÉn cã nhiÒu con.
Gi÷a nh÷ng ngêi cha biÕt ®äc biÕt viÕt vµ ngêi tèt ngiÖp PTCS cã sè con trung b×nh chªnh lÖch nhau tíi 0,4 con. Cho nªn ®Çu t cho gi¸o dôc tiÓu häc, xo¸ mï ch÷, ng¨n c¶n nh÷ng t tëng l¹c hËu, cæ hñ x©m nhËp vµo t tëng cña quÇn chóng nh©n d©n, trong ®ã cã nh÷ng t©m lý vÒ h«n nh©n vµ sinh ®Î.
Nh÷ng ngêi cã tr×nh ®é tèt nghiÖp Phæ th«ng trung häc cã sè con trung b×nh Ýt h¬n nh÷ng ngêi cã tr×nh ®é tèt nghiÖp Phæ th«ng trung häc lµ 0,55 con. §Çu t cho gi¸o dôc phæ th«ng Trung häc nh»m n©ng cao nhËn thøc, ®ång thêi cã hµnh vi sinh ®Î ®óng theo quy ®Þnh cña Nhµ níc.
PhÇn thø ba
Mét sè BiÖn ph¸p nh»m æn ®Þnh møc sinh ë huyÖn Th¹ch Thµnh
I.C¸c môc tiªu chñ yÕu vµ sù ph¸t triÓn d©n sè cña huyÖn Th¹ch Thµnh ®Õn n¨m 2004.
D©n sè huyÖn Th¹ch Thµnh trong nh÷ng n¨m qua ®· ®i vµo æn ®Þnh, tû suÊt sinh b×nh qu©n trong huyÖn lµ kh¸ thÊp. §ã lµ sù thµnh c«ng cña c¸c cÊp l·nh ®¹o trong tØnh vµ huyÖn. Nhng do ®Æc ®iÓm ®iÒu kiÖn tù nhiªn, ®iÒu kiÖn kinh tÕ, x· héi phøc t¹p mµ ®· dÉn Th¹ch thµnh tíi mét nghÞch c¶nh lµ ë c¸c vïng nói thÊp, c¸c thÞ trÊn ( n¬i chñ yÕu lµ d©n téc Kinh sinh sèng) cã tû suÊt sinh ®Î kh¸ thÊp th× ë c¸c x· vïng cao (cã nhiÒu d©n téc Mêng sinh sèng) cã tû suÊt sinh ®Î cao, ®êi sèng nh©n d©n g¹p nhiÒu khã kh¨n. §©y lµ mét bµi to¸n khã cho §¶ng bé vµ nh©n d©n huyÖn Th¹ch Thµnh. Trong nh÷ng n¨m tíi ph¶i phÊn ®Êu ®Ó tû lÖ ph¸t triÓn d©n sè phï hîp víi nhÞp ®iÖu t¨ng trëng kinh tÕ, thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi, æn ®Þnh tõng bíc cuéc sèng, n©ng cao chÊt lîng cuéc sèng cña nh©n d©n. Muèn vËy, ph¶i tiÕp tôc ®Èy m¹nh h¬n n÷a c«ng t¸c D©n sè kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh trong toµn huyÖn, ®Æc biÖt chó ý quan t©m ®Õn c¸c x· vïng cao. Ph¶i lµm chuyÓn biÕn m¹nh mÏ vÒ nhËn thøc, tr¸ch nhiÖm ®Ò ra nh÷ng chñ tr¬ng, biÖn ph¸p tÝch cùc, hiÖu qu¶ h¬n, ®æi míi h¬n n÷a c¸ch lµm, ph¶i híng vÒ c¬ së vµ ®èi tîng nh»m ®a c«ng t¸c D©n sè kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh cã bíc ph¸t triÓn míi, gi¶m nhanh vµ v÷ng ch¾c sù gia t¨ng d©n sè.
1.C¸c môc tiªu chñ yÕu.
NghÞ quyÕt héi nghÞ lÇn IV Ban chÊp hµnh trung ¬ng §¶ng kho¸ VII ®· ®Ò ra môc tiªu tæng qu¸t:
"Thùc hiÖn gia ®×nh Ýt con, khoÎ m¹nh, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó cã cuéc sèng Êm no, h¹nh phóc. Mçi gia ®×nh chØ cã 1 hoÆc 2 con ®Ó ®Õn n¨m 2015 b×nh qu©n toµn x· héi mçi gia ®×nh cã 2 con".
§Ó thùc hiÖn môc tiªu nghÞ quyÕt trng ¬ng IV, c¨n cø vµo t×nh h×nh thùc tiÔn cña huyÖn Th¹ch Thµnh. Môc tiªu chiÕn lîc D©n sè kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh cña Th¹ch thµnh ®Õn n¨m 2004 tæng tû suÊt sinh ®¹t 1,6 con, quy m« d©n sè vµo kho¶ng 140.000 ngêi.
Môc tiªu cô thÓ.
-Gi¶m møc sinh hµng n¨m 0,3 - 0,4%0 ®Ó ®Õn n¨m 2004 cã tû lÖ sinh lµ 11%0.
Trong ®ã:
+Gi¶m møc sinh cña c¸c x· vïng cao hµng n¨m 0,6%0 ®Ó tæng tû suÊt sinh lµ 2,9 con.
+X· vïng nói thÊp gi¶m møc sinh hµng n¨m 0,17 - 0,2%0 ®Ó TFR lµ 1,6 con.
-Gi¶m tû lÖ sinh con thø 3 trë lªn hµng n¨m 3% ®Ó n¨m 2004 cßn díi 18%.
-N©ng cao tû lÖ cÆp vî chång thùc hiÖn biÖn ph¸p tr¸nh thai hµng n¨m 3% ®Ó ®Õn n¨m 2004 ®¹t 60% sè phô n÷ tuæi tõ 15 - 49 thùc hiÖn biÖn ph¸p tr¸nh thai.
2.NhiÖm vô chñ yÕu cña c«ng tac D©n sè kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh trong nh÷ng n¨m tíi.
-TiÕp tôc phÊn ®Êu gi¶m tû lÖ sinh, gi¶m thÊp, gi¶m nhanh sè ngêi sinh con thø 3 trë lªn, gi¶m m¹nh tû lÖ m¾c bÖnh phô khoa, ®Èy m¹nh ch¨m sãc søc khoÎ bµ mÑ trÎ em, gi¶m nhanh tiÕn tíi thanh to¸n suy dinh dìng trÎ em.
-Më réng m¹ng líi dÞch vô phßng tr¸nh thai, n©ng cao chÊt lîng, hiÖu qu¶, ¸p dông c¸c biÖn ph¸p tr¸nh thai hiÖn ®¹i.
-§Èy m¹nh c«ng t¸c tuyªn truyÒn, gi¸o dôc b»ng nhiÒu h×nh thøc th«ng qua triÓn khai kÕ ho¹ch truyÒn th«ng, gi¸o dôc tuyªn truyÒn chñ yÕu b»ng kªnh trùc tiÕp nghe nh×n, n©ng cao hiÖu cña truyÒn th«ng ®¹i chóng, tõ ®ã t¹o ra nhËn thøc míi vÒ D©n sè kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh, gi¶m sè ngêi kÕt h«n sím, ®Î sím, chÊm døt n¹n t¶o h«n, n©ng cao tÝnh x· héi ho¸ céng ®ång ®Ó mäi ngêi tù gi¸c chÊp hµnh quy m« gia ®×nh nhá, Ýt con trë thµnh chuÈn mùc cña x· héi.
-TËp trung sù l·nh ®¹o, chØ ®¹o c«ng t¸c D©n sè kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh, ®Çu t kinh phÝ tho¶ ®¸ng, cñng cè lµm c«ng t¸c d©n sè, ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm cho c¸c cÊp, c¸c ngµnh râ rµng, ph¶i thùc hiÖn ®ång bé c¸c kinh phÝ.
-Cô thÓ ®Ò ra c¸ chØ tiªu KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh.
+Tæng sè ngêi chÊp nhËn c¸c biÖn ph¸p tr¸nh thai míi b×nh qu©n mçi n¨m lµ 5.600 ngêi.
Trong ®ã:
§×nh s¶n nam: 40 ngêi.
§×nh s¶n n÷: 200 ngêi.
Dông cô tr¸nh thai: 3.500 ngêi.
Thuèc tr¸nh thai: 690 ngêi.
Bao cao su: 1.170 ngêi.
+ChØ tiªu ch¨m sãc søc khoÎ sinh s¶n b×nh qu©n 1 n¨m 9.940 ngêi.
Trong ®ã:
Kh¸m phô khoa: 8.000 lît ngêi
§iÒu trÞphô khoa:1.500 lît ngêi
N¹o thai: 180
Hót ®iÒu hoµ kinh nguyÖt: 260
+Dù ¸n d©n sè - søc khoÎ gia ®×nh: Hoµn thµnh thi c«ng x©y dùng 22 c«ng tr×nh, n©ng cÊp x©y dùng tr¹m y tÕ x·.
II.Mét sè ý kiÕn nh»m æn ®Þnh møc sinh ë huyÖn Th¹ch Thµnh.
Tõ t×nh h×nh sinh ®Î thùc tÕ ë huyÖn Th¹ch Thµnh ®îc ph©n tÝch ë trªn. §Ó thùc hiÖn tèt chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch cña Nhµ níc huyÖn Th¹ch Thµnh trong nh÷ng n¨m tíi cÇn æn ®Þnh sù gia t¨ng d©n sè phï hîp víi mäi ®iÒu kiÖn kinh tÕ, x· héi b¨ng c¸ch æn ®Þnh møc sinh mét c¸ch hîp lý. §Ó ®¹t ®îc môc tiªu ®ã, cÇn triÓn khai thùc hiÖn mét sè biÖn ph¸p sau ®©y:
1.Thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p kinh tÕ, x· héi.
-Trong viÖc thùc hiÖn c¸ biÖn ph¸p kinh tÕ, x· héi ë huyÖn Th¹ch Thµnh thùc hiÖn chÕ ®é thëng ph¹t, ®· lµm cho ngêi ¸p dông c¸c biÖn ph¸p tr¸nh thai t¨ng lªn, nhng nã chØ cã t¸c dông ®èi víi ®×nh s¶n, cßn c¸c biÖn ph¸p kh¸c hÇu nh kh«ng cã t¸c dông. Nã cßn mang nhiÒu ý nghÜa kinh tÕ, nªn ngêi d©n huyÖn Th¹ch Thµnh, nhÊt lµ c¸c x· vïng cao thêng xuyªn chÊp nhËn ph¹t råi sinh con, chø cha cã t¸c dông nh¾c nhë. ChÕ ®é thëng ph¹t nªn cïng mét møc thëng nhng chia thµnh nhiÌu lÇn trong n¨m ®Ó gi¸o dôc, nh¾c nhë.
-Trong viÖc cÊp ®Êt canh t¸c còng nh ®Êt lµm nhµ cÇn u tiªn thÝch hîp cho nh÷ng gia ®×nh thùc hiÖn ®óng chÝnh s¸ch cña Nhµ níc, võa cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch võa kh¾c phôc ®îc t×nh tr¹ng véi cíi ®Ó mua b¸n chiÕm ®o¹t. Kiªn quyÕt kh«ng cÊp ®Êt lµm nhµ vµ ®Êt canh t¸c cho c¸c cÆp vî chång hoÆc gia ®×nh cã con x©y dùng gia ®×nh tríc tuæi thµnh niªn.
-C¸c x· Thµnh minh, Th¹ch tîng giµnh quü ®Êt cßn qu¸ Ýt cho c¸ tæ chøc ®oµn thÓ ( thanh niªn, phô n÷ …) nhËn thÇu ®Ó lÊy quü ho¹t ®éng vµ tËp hîp héi viªn, còng cha giµnh ®Êt thëng cho c¸c trêng hîp thùc hiÖn tèt c«ng t¸c. D©n sè kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh, chÊp nhËn vµ thùc hiÖn quy m« gia ®×nh nhá hoÆc kÕt h«n.
-Kªu gäi, khuyÕn khÝch c¸c tæ chøc t nh©n níc ngoµi ®Çu t vµo huyÖn Th¹ch Thµnh, nÕu nhËn ®îc ®Çu t cña níc ngoµi - Th¹ch thµnh sÏ cã thªm nguån thunhËp ®¸ng kÓ, l¹i t¹o ®îc viÖc lµm cho lao ®éng, thay ®æi nÕp nghÜ cò vÒ h¹nh phóc gia ®×nh, thanh niªn cã dÞp nh×n ra níc ngoµi b»ng viÖc hä ®èi víi m×nh.
-Chèng t¶o h«n, n©ng cao tuæi kÕt h«n lµ biÖn ph¸p rót ng¾n thêi gian tham gia vµo qu¸ tr×nh sinh ®Î. §Æc biÖt chó träng ®Õn vÊn ®Ò nµy cho c¸ x· vïng cao, vïng d©n téc Ýt ngêi nh Thµnh mü, Thµnh yªn…. bëi v× nh÷ng vïng nµy cã tû suÊt sinh rÊt cao vµ quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn d©n sè huyÖn Th¹ch Thµnh, cÇn ®Çu t nhiÒu h¬n kinh phÝ còng nh c¸c biÖn ph¸p tr¸nh thai cho c¸c vïng nµy.
-N©ng cao d©n trÝ, ®Æc biÖt lµ phô n÷, ®a phô n÷ tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, c«ng t¸c x· héi ®Ó cã nh÷ng íc maong thµnh ®¹t trong cuéc sèng, ®iÒu ®ã ph¶i ®¹t ®îc khi mµ bÞ rµng buéc Ýt vÒ con c¸i. CÇn ®a gi¸o dôc d©n sè tÝnh vµo tÊt c¶ c¸c trêng häc tõ cÊp 1 PTCS, PTTH, c¸c trêng bæ tóc v¨n ho¸ vµ c¸c trêng d¹y nghÒ trªn ®Þa bµn huyÖn bëi v×:
+ ë c¸c x· vïng cao häc sinh chñ yÕu ë PTCS v× vËy t¹i ®©y häc tËp vÒ KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh ®· chiÕm khèi lîng lín.
+ ë trêng PTTH phÇn lín løa tuæi nµy lµ nh÷ng ngêi bíc vµo cuéc sèng gia ®×nh. CÇn ph¸t hµnh gi¸o tr×nh d©n sè trong ®ã cã th«ng tin vÒ h«n nh©n, t¶o h«n luËt h«n nh©n vµ gia ®×nh ®Ó c¸c em thÊy ®îc t×nh h×nh trªn ®Þa bµn huyÖn vµ x·, tõ ®ã cã nh÷ng ho¹t ®éng cho ®óng.
-§èi víi c¸c x· vïng cao, t tëng phong kiÕn cßn nÆng nÒ ph¶i sinh ®îc con trai. Thùc tÕ cho thÊy nh÷ng gia ®×nh kh«ng cã con hoÆc kh«ng cã con trai rÊt lo l¾ng cho tuæi giµ kh«ng n¬i n¬ng tùa. Cho nªn cÇn cho triÓn khai ®Õn tËn x·, lµng b¶n, c¸c tæ chøc quü b¶o trî, b¶o hiÓm tuæi giµ…. Cho ngêi d©n huyÖn Th¹ch Thµnh yªn lßng khi kh«ng cã con hoÆc kh«ng cã con trai, xo¸ bá t©m lý nhiÒu con ph¶i cã con trai.
2.Thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p tuyªn truyÒn gi¸o dôc.
C«ng t¸c truyÒn th«ng ph¶i lµm cho mäi ngêi nhËn thøc ®îc tÇm quan träng, tÝnh cÊp b¸ch vµ chiÕn lîc cña c«ng t¸c D©n sè kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh, ®ã lµ mét c«ng viÖc cña nhiÒu thËp kû, ph¶i kiªn tr×, ph¶i thÊy ®îc tèc ®é gia t¨ng d©n sè liªn quan ®Õn tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi, ®èi víi søc khoÎ, m«i trêng, ®Õn chÊt lîng cuéc sèng ë mäi gia ®×nh, viÖc sinh ®Î cña tõng ngêi sÏ ¶nh hëng ®Õn c¶ céng ®ång, ®Õn toµn x· héi.
TruyÒn th«ng lµ mét qu¸ tr×nh liªn tôc, trao ®æi th«ng tin, t×nh c¶m, th¸i ®é nh»m t¹o h¹nh phóc ®Õn thay ®æi hµnh vi. TruyÒn th«ng d©n sè ph¶i mang tÝnh x· héi ho¸ cao, ngêi nãi, ngêi nghe còng ph¶i lµm vµ cßn ph¶i nãi cho ngêi kh¸c lµm. Tuy nhiªn nßng cèt trong vÊn ®Ò nµy ph¶i lµ tæ chøc §¶ng, ®oµn thÓ quÇn chóng, c¬ quan th«ng tin ®¹i chóng nhµ trêng vµ ngµnh chñ chèt y tÕ d©n sè. Ph¶i ph¸t huy lîi thÕ cña tõng kªnh truyÒn th«ng vµ c¸c lo¹i h×nh truyÒn th«ng.
-Kªnh trùc tiÕp lµ chñ yÕu: Nhng huyÖn Th¹ch Thµnh míi chØ u tiªn c¸c cÆp vî chång trong ®é tuæi sinh ®Î, cÇn chý ý ®Õn ®èi tîng chuÈn bÞ bíc vµo ®é tuæi sinh ®Î, c¸c ®èi tîng g©y søc Ðp buéc ph¶i sinh con trai nh bè mÑ chång, hä hµng nhµ chång…. Chó ý ph©n lo¹i cho phï hîp víi tõng ®èi tîng: nam, n÷, ngêi giµ, trÎ, c¸n bé, n«ng d©n, bé ®éi.v.v. phï hîp víi tõng ®Þa bµn, x· vµ vïng d©n téc Ýt ngêi, vïng thiªn chóa gi¸o ( ®ã lµ nh÷ng vïng sinh ®Î cßn qu¸ nhiÒu ).
-Kªnh truyÒn th«ng ®¹i chóng: B¸o nãi, b¸o viÕt ®· cã chuyªn môc thêng xuyªn, nhng néi dung cha phong phó, cha hÊp dÉn ngêi xem, ngêi nghe, cßn nghÌo nµn cÇn ph¶i ®îc bæ sung thªm c¶ vÒ sè lîng vµ chÊt lîng. Sè lîng ngêi d©n trong huyÖn Th¹ch Thµnh thÝch xem ch¬ng tr×nh d©n sè vµ ph¸t triÓn ®µi truyÒn h×nh cßn Ýt 15% vµ chØ cã 10% thÝch nghe ch¬ng tr×nh qua ®µi ph¸t thanh ( ®iÒu tra chän mÉu). Con sè nµy qóa Ýt, cÇn ®a tin, bµi, phãng sù ngêi thËt, viÖc thËt cho nh©n d©n trong huyÖn tin tëng.
-Kªnh d©n gian vµ c¸c lo¹i h×nh v¨n hãa v¨n nghÖ ph¶i ®îc chó ý, tuy ®· cã nh÷ng sè lîng ®ang cßn Ýt, cÇn ph¶i ®Çu t cho kªnh nµy c¶ vÒ sè lîng vµ chÊt lîng. §Æc biÖt trong c¸c kªnh trªn th× chó ý nhÊt ph¸t triÓn lo¹i h×nh: "d©n nãi trùc tiÕp víi nh©n" rÊt cã hiÖu qu¶.
Dï lµ kªnh hay lo¹i h×nh nµo th× còng cÇn chó träng ®Õn nh÷ng x· cã møc sinh cao nh: Thµnh minh, Thµnh mü, Thµnh long, Th¹ch tîng, Th¹ch qu¶ng….bëi v× ®©y hÇu hÕt lµ c¸c x· vïng cao, vïng d©n téc Ýt ngêi sèng vµ vïng thiªn chóa gi¸o nªn møc sinh cßn rÊt cao, cao h¬n gÊp 3 lÇn møc sinh cña toµn huyÖn. Nh÷ng ph¬ng tiÖn th«ng tin cßn nhiÒu h¹n chÕ vµ nhËn thøc ngêi d©n ë vïng nµy cßn qu¸ thÊp. V× thÕ cÇn ph¶i lµm ngay vµ ®ång bé nh÷ng v¨n ho¸ phÈm, b¨ng h×nh video ®Õn nh÷ng x· nµy, t¹o ®iÒu kiÖn cho ngêi n«ng d©n tiÕp xóc víi truyÒn th«ng d©n sè víi nh÷ng néi dung, h×nh thøc ®a d¹ng phong phó. §Ó hÊp dÉn l«i cuèn lÉn ®a c¶ néi dung b¶o vÖ søc khoÎ bµ mÑ trÎ em vµo truyÒn th«ng D©n sè kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh sÏ cã søc thuyÕt phôc lín h¬n.
Muèn tuyªn truyÒn gi¸o dôc d©n sè cã hiÖu qu¶ cao, ®¬ng nhiªn cÇn ph¶i cã tri thøc d©n sè. Ph¶i thêng xuyªn cung cÊp th«ng tin cho c¸c c¸n bé l·nh ®¹o, thêng xuyªn ®µo t¹o huÊn luyÖn, tuyÓn chän bæ sung vµ duy tr× ho¹t ®éng cña ®éi ngò tuyªn truyÒn vÒ D©n sè kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh ë c¬ së, vÒ tËn c¸c b¶n, lµng, th«n, xãm c¶ vÒ sè lîng vµ chÊt lîng. §éi ngò nµy ph¶i ®îc båi dìng ®µo t¹o c¶ vÒ kh¶ n¨ng nghiÖp vô còng nh lßng nhiÖt t×nh.
-C¸c cÊp uû §¶ng thùc sù lµ c«ng t¸c gi¸o dôc §¶ng viªn c¸n bé ®Ó võa g¬ng mÉu thùc hiÖn, võa lµm mét tuyªn truyÒn viªn tÝch cùc, t¹o ra nh÷ng chuyÓn biÕn m¹nh mÏ trong quÇn chóng.
-Héi phô n÷ chuyªn tr¸ch giíi n÷ 15 - 49 tuæi cã chång, vËn ®éng cã hiÖu qu¶ phong trµo gi¶m sinh con thø 3, sè ngêi cha sö dông c¸c biÖn ph¸p tr¸nh thai.
-§oµn thanh niªn tËp trung vµo nhãm tuæi s¾p lÊy chång, lÊy vî vµ míi kÕt h«n, chèng t¶o h«n vµ vËn ®éng cã hiÖu qu¶ viÖc sinh con ®Çu lßng sau 22 tuæi.
-Héi n«ng d©n phô tr¸ch nam n«ng d©n cÇn ®a vµo ho¹t ®éng vµ ph¸t triÓn.
-C¸c c¬ quan truyÒn th«ng ®¹i chóng cÇn duy tr× ®îc chuyªn môc D©n sè kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh, kÞp thêi ®a lªn c«ng luËn viÖc hay ngêi tèt vµ ngay c¶ viÖc cha tèt, cÇn nªu nh÷ng ®iÓn h×nh cña ®¬n vÞ vµ gia ®×nh, nh÷ng lîi Ých do KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh mang l¹i, phª ph¸n viÖc lµm cha tèt ¶nh hëng ®Õn gia ®×nh vµ céng ®ång.
3.Thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p tæ chøc kü thuËt chuyªn m«n.
T¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ¸p dông c¸c thµnh tùu khoa häc kü thuËt cña y häc trong níc vµ quèc tÕ vµo viÖc h¹n chÕ sinh ®Î. HiÖn nay ë huyÖn Th¹ch Thµnh tû lÖ sö dông biÖn ph¸p ®Æt vßng lµ nhiÒu nhÊt 60% trong khi ®ã triÖt s¶n lµ mét biÖn ph¸p Ýt g©y tai biÕn nhÊt trong tÊt c¶ c¸c tai biÕn kh¸c th× ®¹t hiÖu qu¶ l¹i Ýt nhÊt chØ cã 0,2%. Chóng ta muèn gi¶m vßng tr¸nh thai v× sè phô n÷ m¾c bÖnh phô khoa cßn nhiÒu. Chóng ta còng hay nãi vÒ thuèc, bao cao su nhng sè liÖu thùc tÕ cho thÊy tû lÖ sö dông biÖn ph¸p nµy cßn rÊt thÊp ®Æc biÖt lµ lîng thuèc cÊy. Thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ c¸c ph¬ng tiÖn tr¸nh thai, ngoµi hÖ thèng y tÕ cña Nhµ níc, ph¶i vËn dông hÖ thèng chuyªn tr¸ch d©n sè ë c¬ së, hÖ thèng tuyªn truyÒn viªn ë c¸c ngµnh, c¸c ®oµn thÓ, vµo viÖc cung cÊp c¸c ph¬ng tiÖn tr¸nh thai cÇn ph¶i n©ng cao tû lÖ ngêi sö dông biÖn ph¸p tr¸nh thai vÜnh viÔn nhiÒu h¬n.
-Ph¸t triÓn s©u réng h¬n n÷a hÖ thèng cung cÊp c¸c biÖn ph¸p tr¸nh thai ®Õn tËn th«n, xãm, b¶n lµng, ®Õn tõng hé gia ®×nh, c¶i thiÖn kh¶ n¨ng dÔ kiÕm c¸c ph¬ng tiÖn tr¸nh thai, gi¶m kho¶ng c¸ch tíi c¬ së y tÕ, cÇn thiÕt lËp mét ®é cao c¸c ®iÓm cung cÊp, gi¶m thêi gian ®i l¹i tíi c¸c ®iÓm KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh cho phÐp nh©n viªn y tÕ ph©n phèi ph¬ng tiÖn tr¸nh thai. Tæ chøc viÖc cung øng kÞp thêi vµ ®Çy ®ñ c¸c ph¬ng tiÖn tr¸nh thai, kh«ng ®îc ®Ó x¶y ra hiÖn tîng thiÕu vßng, bao cao su, ®ång thêi cung øng vµ ph¸t triÓn mét sè kü thuËt míi nh cÊy thuèc, ®×nh s¶n nam, kh«ng dïng giao mæ, thµnh lËp c¸c ®éi phÉu thuËt ®×nh s¶n lu ®éng.
-N©ng cao chÊt lîng dÞch vô, chÊt lîng ch¨m sãc ngµy cµng xem lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh quan träng trong viÖc chÊp nhËn sö dông liªn tôc c¸c biÖn ph¸p tr¸nh thai. La chän biÖn ph¸p thÝch hîp, ®a nh÷ng th«ng tin cho kh¸ch hµng nh: biÖn ph¸p s½n cã, híng dÉn sö dông, c¸c t¸c dông phô cã thÓ, tæ chøc thùc hiÖn dÞch vô.
- N©ng cao n¨ng lùc cña ngêi cung cÊp khi thùc hiÖn c¸c dÞch vô KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh, khuyÕn khÝch duy tr× sö dông liªn tôc, b»ng nh÷ng cuéc gÆp gì, th¨m viÕng duy tr× t¹i nhµ, khuyÕn khÝch sö dông c¸c biÖn ph¸p tr¸nh thai h÷u hiÖu khi ®· cã hai con trë lªn. Bëi v× víi nh÷ng biÖn ph¸p tr¸nh thai cã tÝnh h÷u hiÖu trªn 95% th× kh¶ n¨ng thÊt b¹i rÊt Ýt, rñi ro mang thai dÉn tíi n¹o hót thai hoÆc sinh con ngoµi ý muèn gi¶m ®i, tæ chøc n¹o hót thai an toµn nh»m tr¸nh sinh con ngoµi ý muèn.
-KiÖn toµn trung t©m b¶o vÖ vµ ch¨m sãc trÎ em KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh huyÖn Th¹ch Thµnh. Cñng cè hÖ thèng khoa s¶n, phßng s¶n thÞ trÊn vµ c¸c ®éi sinh ®Î ë c¸c th«n, xãm, b¶n lµng. N©ng cÊp tÊt c¶ c¸c tr¹m y c¸c x· ®Ó lµm tèt chøc n¨ng nh mét trung t©m KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh c¸p x·, ®µo t¹o huÊn luyÖn båi dìng chuyªn khoa phô s¶n sinh ®Î kÕ ho¹ch cho c¸c c¸n bé chuyªn khoa.
- G¾n dÞch vô KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh víi truyÒn th«ng gi¸o dôc, thùc sù ®a nam giíi vµocuéc, kh«ng nh÷ng chØ b»ng sù ñng hé vî con mµ b¶n th©n ph¶i sö dông ph¬ng tiÖn tr¸ng thai nam giíi. Lµm tèt viÖc tuyªn truyÒn phßng chèng vµ kh¸m ch÷a bÖnh phô khoa cho phô n÷, tiªm chñng më réng, phßng bÖnh cho trÎ em
L·nh ®¹o cña §¶ng vµ chÝnh quyÒn c¸c cÊp lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i, n¬i nµo, viÖc g× l·nh ®¹o quan t©m ®óng møc th× n¬i ®ã, viÖc ®ã ®¹t hiÖu qu¶ cao.Trong khi ®ã vai trß l·nh ®¹o chØ ®¹o cña §¶ng vµ chÝnh quyÒn c¸c cÊp cha nhËn thøc ®óng vÒ d©n sè vµ ph¸t triÓn nªn cha ®Çu t tho¶ ®¸ng c«ng søc, trÝ tuÖ, tiÒn cña cho c«ng t¸c nµy, nhÊt lµ ë x· vïng cao, vïng thiªn chóa gi¸o…
-NhiÒu x· cßn chung chung, dõng l¹i ë chñ tr¬ng hoÆc nªu ra nh÷ng chØ tiªu, tû lÖ: thiÕu khoa häc, thiÕu biÖn ph¸p ®Ó hoµn thµnh, vai trß §¶ng viªn c¸n bé nhiÒu n¬i thiÕu g¬ng mÉu. V× vËy cÇn t¨ng cêng sù l·nh ®¹o cña §¶ng, chÝnh quyÒn c¸c cÊp, x©y dng vµ kiÖn toµn hÖ thèng lµm c«ng t¸c d©n sè KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh c¸c cÊp c¸c ngµnh, c¸c ®oµn thÓ, tËp trung m¹ng líi c¬ së ®Ó ®ñ n¨ng lùc tham gia qu¶n lý ®iÒu hµnh ®iÒu phèi vµ tæ chøcthùc hiÖn ch¬ng tr×nh. L·nh ®¹o chñ chèt ë c¸c cÊp trùc tiÕp l·nh ®¹o, chØ ®¹o c«ng t¸c d©n sè KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh ®Ó t¹o ra phong trµo, huy ®éng ngµy cµng m¹nh mÏ c¸c lùc lîng trong toµn x· héi tham gia coi tr¬ng tr×nh d©n sè KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh nh c¸c ch¬ng tr×nh kinh tÕ kh¸c.
-X©y dùng cñng cè ph¸t triÓn m¹ng líi lµm c«ng t¸c d©n sè -KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh ë c¬ së ®Ó tuyªn truyÒn vËn ®éng lµm dÞch vô KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh vµ qu¶n lý ®èi tîng sinh ®Î mét c¸ch chÆt chÏ ë c¸c b¶n lµng, th«n xãm.
-Thêng xuyªn trang bÞ kiÕn thøc n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n cho ®éi ngò c¸n bé trong hÖ thèng D©n sè kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh, c¸n bé chuyªn tr¸ch d©n sè, c¸n bé truyÒn th«ng vµ c¸n bé dÞch vô KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh ®ñ n¨ng lùc, tr×nh ®é ®ñ sè lîng ®Ó ®¶m ®¬ng nh÷ng c«ng viÖc tríc m¾t vµ l©u dµi.
-ViÖc ®µo t¹o ph¶i ®îc tiÕn hµnh nguyÖn väng theo nguyªn t¾c tõ dÔ ®Õn khã, ®¬n gi¶n ®Õn phøc t¹p, lý thuyÕt ®i ®«i víi thùc hµnh, cã liªn hÖ ¸p dông vµo thùc tiÔn, kÕt hîp víi nhiÒu h×nh thøc nh tËp trung t¹i chøc ng¾n h¹n, dµi h¹n, khuyÕn khÝch ®µo t¹o ngêi ®Þa ph¬ng. Song song víi tËp trung ®µo t¹o c¸n bé c¬ së hµng n¨m ph¶i tæ chøc huÊn luyÖn ng¾n ngµy cho c¸n bé chuyªn tr¸ch còng nh kiªm nghiÖm cña c¸c huyÖn, c¸c ngµnh, c¸c ®oµn thÓ. Tuú theo yªu cÇu cña c¸c ngµnh, ®oµn thÓ mµ ph©n c«ng, viÖc ph©n c«ng viÖc qu¶n lý ®µo t¹o theo chøc n¨ng cña ngµnh. Néi dung tËp huÊn ®µo t¹o ph¶i ®¶m b¶o tÝnh khoa häc vµ thùc tiÔn, tuú theo tr×nh ®é mµ cã néi dung phï hîp, s¸t víi nhu cÇu vµ chøc n¨ng, nhiÖm vô ®îc giao. §Þnh kú ph¶i kiÓm tra ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ®µo t¹o, tËp huÊn. Tõ ®ã trë thµnh mét ngµnh ®ñ m¹nh c¶ vÒ sè lîng vµ chÊt lîng.
4.Thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p hµnh chÝnh ph¸p luËt.
Nam n÷ kÕt h«n ph¶i thùc hiÖn theo ®óng luËt h«n nh©n vµ gia ®×nh. Nhng cÇn tuyªn truyÒn vËn ®éng nam 25 tuæi, n÷ 22 tuæi h·y x©y dùng gia ®×nh vµ sinh con sau 22 tuæi. §ång thêi ph¶i tù nguyÖn ®¨ng ký cam kÕt thùc hiÖn KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh. C¸c cÆp vî chång cha cã con hoÆc 1 con ®¨ng ký sö dông c¸c biÖn ph¸p tr¸nh thai, cÆp vî chång cã con cam kÕt kh«ng sinh con thø 3 hoÆc vËn ®éng thùc hiÖn th«i ®i ®Î l©u dµi.
Nh÷ng ngêi chÊp nhËn vµ thùc hiÖn quy m« gia ®×nh 1 hoÆc 2 con h¶i ®îc u tiªn xÐt miÔn gi¶m häc phÝ, viÖn phÝ vµ ®îc u tiªn c¸c chÕ ®é kh¸c nÕu cã. C¸n bé §¶ng viªn, c¸n bé c«ng chøc, viªn chøc vµ c¸c lùc lîng vò trang vi ph¹m sinh ®Î kÕ ho¹ch kh«ng ®îc c«ng nhËn danh hiÖu thi ®ua, kh«ng ®îc bæ nhiÖm ®Ò b¹t, kh«ng ®îc t¨ng l¬ng ®óng kú h¹n, kh«ng ®Ó ë c¬ng vÞ l·nh ®¹o, nÕu lµ c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc biªn chÕ cã thÓ chuyÓn sang lµm hîp ®ång ng¾n h¹n hoÆc th«i viÖc. §èi víi x· viªn hîp t¸c x· vi ph¹m sinh ®Î kÕ ho¹ch th× cã thÓ c¾t ruéng kho¸n. Ph¶i xö lý nghiªm minh vµ quy tr¸ch nhiÖm cho ®¬n vÞ c¸ nh©n vi ph¹m t¶o h«n, thùc hiÖn nghiªm tóc viÖc ®¨ng ký sinh, tö, kÕt h«n víi chÝnh quyÒn c¬ së.
LÊy D©n sè kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh lµ mét trong nh÷ng néi dung b×nh xÐt thi ®ua cña c¸ nh©n còng nh ®¬n vÞ hµng kú, hµng n¨m. Tiªu chuÈn khen thëng víi ngµnh, ®oµn thÓ, c¬ quan, c«ng nh©n viªn chøc lÊy 3 tiªu chuÈn chÝnh: kh«ng ®Î con thø 3, kh«ng ®Î dµy, n÷ kh«ng ®Î tríc 22 tuæi.
Ph¶i huy ®éng tÊt c¶ c¸c nguån kinh phÝ viÖn trî, trung ¬ng, ®Þa ph¬ng qu¶n lý kinh phÝ theo kÕ ho¹ch thèng nhÊt theo ch¬ng tr×nh môc tiªu, ph¸t huy cao nhÊt sù hîp t¸c gi÷a c¸c cÊp, c¸c ngµnh, c¬ quan ®oµn thÓ. Qu¸ tr×nh tæ chøc chØ ®¹o thùc hiÖn kÕ ho¹ch ph¶i ¸p dông h×nh thøc qu¶n lý theo ch¬ng tr×nh cã môc tiªu, cã hîp ®ång tr¸ch nhiÖm, cã s¶n phÈm, cã thêi h¹n nhiÖm thu vµ quyÕt to¸n.
KiÕn nghÞ
Sè liÖu thèng kª trªn huyÖn Th¹ch Thµnh cho thÊy d©n sè c¸c d©n téc thiÓu sè t¨ng nhanh trong giai ®oan qua. Cã nhiÒu nguyªn nh©n dÉn ®Õn t×nh tr¹ng nµy nhng nguyªn nh©n tríc hÕt lµ do tû lÖ sinh cao. Nguyªn nh©n kh¸c lµ viÖc thùc thi chÝnh s¸ch KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh ë c¸c x· vïng cao cha triÖt ®Ó so víi c¸c x· kh¸c. Ch¬ng tr×nh KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh ®· ®¹t ®îc kÕt qu¶ kh¶ quan ë c¸c thÞ trÊn vµ c¸c x· vïng thÊp nhng míi chØ cã nh÷ng t¸c ®éng ban ®Çu tíi c¸c x· vïng nói cao. Ch¬ng tr×nh KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh t¹i x· vïng cao míi thùc sù chØ bÊt ®Çu ®îc tró träng vµ ®Èy m¹nh tõ nh÷ng n¨m gi÷a cña thËp kû 90, mét sè d©n téc vÉn cßn duy tr× chuÈn mùc sinh cao vµ cha hoµn toµn chÊp nhËn ch¬ng tr×nh KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh. Tuy nhiÒu d©n téc thiÓu sè ®· ý thøc ®îc sù cã mÆt cña ch¬ng tr×nh KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh vµ lîi Ých cña viÖc sinh Ýt con vµ chÊp nhËn ch¬ng tr×nh KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh mét c¸ch nhanh chãng h¬n, cã th¸i ®é tÝch tíi mét chuÈn mùc sinh thÊp h¬n. Cã thÓ nãi c¸c d©n téc thiÓu sè ®· cã sù kh¸c biÖt ®¸ng kÓ trong viÖc thay ®æi hµnh vi sinh ®Î, cô thÓ lµ viÖc chÊp nhËn ch¬ng tr×nh KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh vµ th¸i ®é kh¸c nhau tíi viÖc h¹ thÊp chuÈn mùc sinh cu¶ d©n téc m×nh.
XÐt mét c¸ch tæng thÓ th× møc sinh cña huyÖn Th¹ch Thµnh tØnh Thanh ho¸ kh«ng ph¶i lµ cao so víi møc sinh cña c¶ níc song trong ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña huyÖn th× gi¶m møc sinh vÉn lµ ®iÒu cÇn thiÕt vµ thùc sù cÇn thiÕt ®èi víi c¸c x· vïng cao, vïng d©n téc thiÓu sè. Nhng ®Ó ®¹t ®îc kÕt qu¶ kh¶ quan h¬n n÷a th× huyÖn Th¹ch Thµnh cÇn tró träng h¬n n÷a tíi c«ng t¸c D©n sè kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh, ®Æc biÖt lµ c¸c x· vïng cao. Cô thÓ:
1.CÇn hiÓu r»ng bµ con d©n téc nh×n nhËn mäi thø c¨n cø nhiÒu vµo trùc gi¸c vµ hä rÊt tin tëng ë c¸c ch¬ng tr×nh cña ChÝnh phñ. Gi÷ ®îc niÒm tin ®ã lµ ®iÒu tèi thiÓu vµ cÇn thiÕt v× vËy ch¬ng tr×nh dÞch vô KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh nªn triÓn khai mét c¸ch tõ tõ, ch¾c ch¾n ®¶m b¶o ®em l¹i kÕt qu¶ ë nh÷ng n¬i ®· triÓn khai. §iÒu nµy phô thuéc vµo nhiÒu thø nhng tríc hÕt lµ tuú thuéc vµo sè c¸n bé, céng t¸c viªn cã thÓ cã ®îc t¹i mçi khu vùc. ViÖc ph¸t ®éng c¸c chiÕn dÞch nªn ®îc c©n nh¾c kü lìng vÒ hiÖu qu¶ còng nh viÖc ®¶m b¶o ®Çy ®ñ, æn ®Þnh c¸c dÞch vô tiÕp theo sau chiÕn dÞch.
2.ViÖc ph¸t triÓn c¸c ho¹t ®éng ch¨m sãc søc kho¶ sinh s¶n lµ rÊt cÇn thiÕt cho c¸c bµ con d©n téc nhng hiÖn ®ang cha ®îc quan t©m ®óng møc. C¸c ho¹t ®éng KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh cÇn triÓn khai ®ång thêi víi c¸c dÞch vô ch¨m sãc søc khoÎ sinh s¶n cho phô n÷ d©n téc vµ ®iÒu nµy sÏ gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ ch¬ng tr×nh.
3.HÖ thèng cung cÊp dÞch vô ch¨m sãc søc kháe vµ KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh nªn ®îc x©y dùng l¹i víi sù tró träng vµo cÊp b¶n vµ th«n. §iÒu nµy cho phÐp gi¶i quyÕt nh÷ng yªu cÇu y tÕ ban ®Çu kÕt hîp víi dÞch vô KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh. Khã kh¨n lín chÝnh lµ viÖc tuyÓn mé vµ huÊn luyÖn ®éi ngò c¸n bé vµ céng t¸c viªn t¹i chç ngêi d©n téc vµo c«ng viÖc nµy nªn ®îc coi lµ nhiÖm vô träng t©m cña ch¬ng tr×nh trong 3 n¨m ®Çu.
HÖ thèng y tÕ t nh©n rÊt tÝch cùc v× vËy ho¹t ®éng nµy cÇn dîc khuyÕn khÝch chø kh«ng nªn bÞ cÊm ®o¸n ®ång thêi quy chÕ kiÓm tra vµ kiÓm so¸t c¸c dÞch vô y tÕ nªn ®îc x©y dùng. Sù c¹nh tranh cña y tÕ t nh©n víi y tÕ c«ng sÏ cã lîi trong viÖc n©ng cao tinh thÇn phôc vô cña c¸c c¸n bé y tÕ c«ng còng nh cho phÐp c¸c ®Þnh híng nh»m vµo c¸ nhãm d©n sè bÞ thiÖt thßi ®îc quan t©m h¬n. Tríc m¾t, cÇn b¶o ®¶m møc thu nhËp tèi thiÓu ®Ó cã thÓ chÊp nhËn ®îc cho c¸n bé y tÕ KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh vµ n©ng cao kü thuËt ngµnh víi mét quyÕt t©m cao.
4.Nhµ níc nªn x©y dùng c¸c ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi tÝnh tíi quyÒn lîi cña c¸c nhãm d©n téc thiÓu sè. N©ng cao thu nhËp cña ngêi d©n téc nªn ®îc coi lµ vÊn ®Ò u tiªn hµng ®Çu cho viÖc ph¸t triÓn.
5.XÐt vÒ tõng d©n téc, c¸c nhãm d©n téc cßn bÞ thiÖt thßi rÊt nhiÒu tuy møc ®ä kh¸c nhau so víi tõng d©n téc, cã d©n téc bÞ thiÖt thßi h¬n, cã d©n téc nhiÒu tÖ n¹n h¬n. DÇu sao nh÷ng d©n téc nµy thùc sù lµ d©n téc thiÓu sè. Nh÷ng d©n téc nµy cã nh÷ng nÐt v¨n ho¸ riªng biÖt kh¸c h¼n víi nh÷ng nÐt v¨n ho¸ chung cña c¶ níc. Nh÷ng d©n téc nµy víi tiÕng nãi, ng«n ng÷ riªng lµ d©n téc sèng nghÌo khæ ®a sè cã tr×nh ®é v¨n ho¸ thÊp. Hä thêng bÞ tôt l¹i sau tiÕn tr×nh ph¸t triÓn do ®ã nh÷ng cè g¾ng ®Ó ®em l¹i dÞch vô y tÕ vµ KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh cho hä vµ thóc ®Èy mäi ph¬ng thøc ch¨m sãc søc khoÎ cã kÕt qu¶ h¬n cßn ®ang gÆp ph¶i rÊt nhiÒu khã kh¨n.
6.TruyÒn th«ng ®¹i chóng cho nh÷ng nhãm d©n téc thiÓu sè hiÖn ®ang gÆp ph¶i mét sè trë ng¹i nªn cha thÓ ph¸t huy hiÖu qu¶ tiÒm n¨ng to lín tõ nã, nh÷ng khã kh¨n nµy lµ:
-Møc ®é rÊt h¹n chÕ vÒ tiÕng phæ th«ng vµ tr×nh ®é v¨n ho¸ rÊt thÊp ®Æc biÖt lµ phô n÷.
-ThiÕu hôt rÊt lín nh÷ng tµi liÖu, Ên phÈm truyÒn th«ng.
-ThiÕu hôt s¸ch, b¸o, tµi chÝnh t¹i c¸c khu vùc kh¶o s¸t.
-ThiÕu hôt ®µi, Tivi mét sè x· kh«ng cã phñ sãng Tivi hoÆc chÊt lîng phñ sãng rÊt kÐm.
-Møc ®é sö dông truyÒn th«ng ®¹i chóng cßn rÊt h¹n chÕ, cha cã sù thay ®æi do cßn cã nhiÒu søc × c¶n trë nªn cÇn cã nhiÒu nç lùc ®Ó thay ®æi.
-ChØ cã nh÷ng th«ng ®iÖp truyÒn th«ng trong giai ®o¹n ®Çu sÏ cã t¸c ®éng yÕu kÐm nÕu nh thiÕu sù cñng cè tõ nh÷ng ho¹t ®éng truyÒn th«ng theo h×nh thøc giao tiÕp c¸ nh©n vµ c¸c dÞch vô KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh.
Do ®ã sÏ lµ h÷u hiÖu nÕu cã nh÷ng h×nh thøc tuyªn truyÒn cã chän lùa ®èi víi ®a sè ngêi Kinh sèng trong khu vùc vµ nh÷ng nhãm d©n téc thiÓu sè thµnh th¹o tiÕng phæ th«ng biÕt ®äc, viÕt hoÆc lµ cã thÓ tiÕp cËn dÔ dµng tíi kªnh truyÒn th«ng ®¹i chóng phæ biÕn lµ ®µi vµ Tivi. Tuy vËy ®èi víi d©n téc cã h¹n chÕ vÒ tiÕng phæ th«ng vµ tr×nh ®é v¨n hãa thÊp, h¬n n÷a l¹i kh«ng thÓ tiÕp cËn mét c¸ch thêng xuyªn tíi ®µi vµ tivi th× l¹i ph¶i cã mét c¸ch tiÕp cËn hoµn to»n kh¸c ®Ó cã thÓ t¹o ra thay ®æi thùc sù trong nhËn thøc vµ hµnh vi cña hä.
Ho¹t ®éng truyÒn th«ng ®ãng mét vai trß chñ chèt trong viÖc ®Þnh híng th¸i ®é cña ngêi d©n do ®ã ch¬ng tr×nh truyÒn th«ng cÇn ph¶i cã nh÷ng c¶i thiÖn vÒ c¶ néi dung, ®èi tîng lÉn ph¬ng thøc truyÒn th«ng cho c¸c nhãm d©n téc thiÓu sè nh»m t¸c ®éng m¹nh h¬n n÷a ®Ó cã thÓ thay ®æi triÖt ®Ó th¸i ®é v¨n ho¸ vÒ chuÈn mùc sinh phï hîp víi chÝnh s¸ch d©n sè cña Nhµ níc. §èi víi nh÷ng d©n téc cã h¹n chÕ vÒ tiÕng phæ th«ng vµ tr×nh ®é v¨n ho¸ thÊp, h¬n n÷a l¹i kh«ng thÓ tiÕp cËn mét c¸ch thêng xuyªn tíi ®µi vµ tivi cÇn thiÕt métc¸ch tiÕp cËn hoµn toµn kh¸c ®Ó cã thÓ t¹o ra mét sù thay ®æi thùc sù trong nhËn thøc vµ hµnh vi cña hä. Sù khã kh¨n nhÊt lµ kh¶ n¨ng giao tiÕp b»ng tiÕng phæ th«ng vµ ch÷ viÕt phæ th«ng rÊt khã kh¨n do vËy ho¹t ®éng truyÒn th«ng ®¹i chóng ph¶i rÊt ®¬n gi¶n dÔ hiÓu vµ chñ yÕu dùa vµo h×nh ¶nh cho c¸c d©n téc t¬ng ®èi kÐm ph¸t triÓn h¬n còng nh nªn cã c¸c ch¬ng tr×nh truyÒn thanh b¨ng tiÕng d©n téc víi nh÷ng th«ng tin phong phó ®Ó ¸p dÉn ngêi nghe.
7.NÕu nh ®èi víi d©n téc thiÓu sè vïng cao truyÒn th«ng ®¹i chóng cha thÓ ®em l¹i hiÖu qu¶ mong muèn th× h×nh thøc tiÕp cËn trùc tiÕp l¹i cµng ®ãng mét vai trß thiÕt thùc h¬n.
ë cÊp ®é th«n b¶n ®iÒu nµy cã ý nghÜa lµ cÇn thiÕt ph¶i hç trî cho m¹ng líi céng t¸c viªn sinh sèng t¹i c¸c th«n b¶n nh ®Ó hä ®îc hëng mét kho¶n trî cÊp cña Uû ban quèc gia D©n sè kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh hµng th¸ng ®Ó lµm c«ng viÖc kh«ng thêng xuyªn hµng ngµy lµ vËn ®éng KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh vµ cung cÊp bao cao su. Do hiÖn nay kho¶n trî cÊp qu¸ Ýt ái vµ huÊn luyÖn kh«ng ®Çy ®ñ nªn ®éi ngò nµy kh«ng æn ®Þnh vµ nhiÒu x· cßn thiÕu céng t¸c viªn ®Ó cã thÓ phñ kh¾p trªn mét ®Þa bµn c¸c th«n b¶n. Tuy nhiªn nÕu kh«ng cã ®îc mét sù cñng cè thùc sù th× hiÖu qu¶ cña m¹ng líi céng t¸c viªn sÏ rÊt h¹n chÕ. Sù cñng cè nµy cã thÓ bao gåm: t¨ng cêng sè céng t¸c viªn ë c¸c x· cã ®Þa bµn réng vµ sè lîng th«n b¶n nhiÒu nh Th¹ch l©m, t¨ng trî cÊp cho céng t¸c viªn hoÆc cã nh÷ng h×nh thøc khuyÕn khÝch vËt chÊt ®Ó t¨ng lßng nhiÖt t×nh cña c¸c céng t¸c viªn vµ cã ch¬ng tr×nh ®µo t¹o, gi¸m s¸t thêng xuyªn. T¹i c¸c ®Þa bµn thiÕu nh÷ng kªnh truyÒn th«ng ®¹i chóng nh x· Th¹ch tîng th× céng t¸c viªn d©n sè lµ ngêi thùc hiÖn giao tiÕp trùc tiÕp víi ngêi d©n (bao gåm c¶ trong c¸c cuéc häp th«n b¶n) vµ hä lµ nh÷ng t¸c nh©n kÝch thÝch liªn tôc khuyÕn khÝch viÖc chÊp nhËn KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh cña ngêi d©n.
8.ViÖc c¶i thiÖn tr¹m y tÕ x· cÇn bao gåm viÖc n©ng cÊp c¬ së h¹ tÇng trang thiÕt bÞ vµ c¶ chÊt lîng lÉn sè lîng nh©n viªn y tÕ, tãm l¹i lµ c¸c tr¹m y tÕ vïng nói, vïng cao cÇn cã mét sù c¶i t¹o c¨n b¶n ®Ó cã thÓ cã mét dÞch vô cã chÊt lîng h¬n. Tuy nhiªn còng cÇn ph¶i ®Ò cËp thªm ë ®©y lµ kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c th«n b¶n tíi tr¹m y tÕ x· vµ nh÷ng khã kh¨n vÒ ®êng x¸ vµ ph¬ng tiÖn giao th«ng sÏ vÉn lµ vÊn ®Ò lín c¶n trë viÖc tiÕp cËn cu¶ ngêi d©n tíi c¸c dÞch vô y tÕ vµ KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh.
9.C¸c ®éi dÞch vô KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh cña huyÖn vÉn ®ãng mét vai trß chñ chèt trong viÖc cung cÊp c¸c dÞch vô KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh vµ ch¨m sãc søc khoÎ t¹i c¸c vïng cao, tuy nhiªn hÖ thèng nµy vÉn cÇn ®îc n©ng cÊp ®Çu t vÒ mét sè mÆt nh t¨ng cêng vÒ chuyªn m«n vµ ®éi ngò c¸n bé dÞch vô ®Ó cã lÞch tr×nh tíi tõng x· ®Ó thêng xuyªn h¬n, më réng lo¹i h×nh vµ ®èi tîng dÞch vô, t¨ng cêng c¸c ho¹t ®éng dÞch vô tøc thêi. Nh÷ng phô n÷ ®îc hái ®· ®Ò cËp ®Õn vai trß râ rµng cña c¸c ®éi dÞch vô di ®éng, nhng còng ®Ò cËp ®Õn viÖc chËm trÔ khi ph¶i chê ®îi thêi ®iÓm dÞch vô ®Õn ®Þa bµn.
10.VÒ c¸c biÖn ph¸p tr¸nh thai, vÊn ®Ò ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc tr¸nh thai cÇn ®îc më réng vµ t¨ng cêng. RÊt nhiÒu phô n÷ ®îc pháng vÊn t¨ng cêng vÒ t¸c dông phô cña vßng tr¸nh thai vµ cã kiÕn thøc sai lÖch vÒ mét sè biÖn ph¸p tr¸nh thai kh¸c. Phô n÷ cña c¸c nhãm d©n téc thiÓu sè nµy kh«ng nhËn ®îc nhiÒu kiÕn thøc vÒ c¸c biÖn ph¸p tr¸nh thai vµ kh«ng cã t vÊn hoÆc lµm yªn lßng ngêi sö dông hoÆc t¹o lßng tin cho ngêi ®ang cã nhu cÇu sö dông. D luËn xung quanh t¸c dông phô cña c¸c biÖn ph¸p tr¸nh thai hiÖn ®¹i ®· ng¨n c¶n vµ lµm n¶n lßng mét sè cÆp vî chång sö dông biÖn ph¸p tr¸nh thai hiÖn ®¹i. Kinh nghiÖm cña c¸c níc trªn thÕ giíi cho thÊy viÖc ®a d¹ng ho¸ c¸c biÖn ph¸p tr¸nh thai hiÖn ®¹i t¹o nhiÒu thuËn l¬Þ cho c¸c cÆp vî chång lùa chän ®îc mét biÖn ph¸p tr¸nh thai thÝch hîp.
Lµm c¸ch nµo ®Ó cã thÓ ®a d¹ng ho¸ ®îc c¸c biÖn ph¸p tr¸nh thai?. ë ®©y cÇn ph¶i cã sù c¶i thiÖn ®ång bé hÖ thèng cung cÊp: m¹ng líi céng t¸c viªn sÏ cã thÓ lµ nguån cung cÊp thêng xuyªn c¸c biÖn ph¸p phi l©m sµng (bao cao su vµ c¶ thuèc nÕu cã ®îc tËp huÊn c¬ b¶n). Tr¹m y tÕ x· nÕu ®îc n©ng cÊp vÒ chÊt lîng sÏ cã thÓ thùc hiÖn ®îc c¸c biÖn ph¸p tr¸nh thai l©m sµng nh ®Æt vßng vµ dÞch vô n¹o hót thai. C¸c ®éi dÞch vô vµ KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh cã thÓ cung cÊp dÞch vô t¹i mçi x· thêng xuyªn h¬n. H¬n n÷a viÖc cung cÊp c¸c biÖn ph¸p tr¸nh thai phi l©m sµng cÇn ®îc thêng xuyªn vµ b¶o ®¶m h¬n - thÝ dô viÖc gi¶m sè lîng cung cÊp bao cao su cho ®èi tîng sö dông ®a l¹i Ên tîng t¹i mét ®Þa ph¬ng lµ nguån cung cÊp bao cao su thiÕu hôt viÖc nµy dêng nh mang Èn ý lµ ngêi sö dông cÇn sö dông kÕt hîp bao cao su víi biÖn ph¸p tr¸nh thai truyÒn thèng.
11.Tõng bíc n©ng cao ®Þa vÞ cña ngêi phô n÷, ®Ó thùc hiÖn sù c¶i thiÖn ®Þa vÞ phô n÷ c¸c d©n téc thiÓu sè cÇn ph¶i chó ý tíi viÖc thay ®æi vÒ chÊt trong viÖc gi¶m nhÑ g¸nh nÆng c«ng viÖc n©ng cao kh¶ n¨ng giao tiÕp tr×nh ®é häcvÊn vµ c¸c ®iÒu kiÖn hëng thô v¨n ho¸ cho phô n÷ vµ cho c¶ céng ®ång d©n c miÒn nói.
KÕt luËn.
Tõ biÖt thÕ kû 20, chµo ®ãn thÕ kû 21, nh©n lo¹i võa chµn chÒ hy väng, võa håi hép lo l¾ng…Hy väng vÒ sù ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ, hy väng vÒ xu híng toµn cÇu ho¸ kinh tÕ dÉn ®Õn sù giµu cã phån vinh h¬n thÕ kû 20. Cßn lo l¾ng còng cã nhiÒu nh sù c¹n kiÖt vÒ tµi nguyªn thiªn nhiªnvµ suy tho¸i vÒ m«i trêng, sù bïng næ vÒ d©n sè,nh÷ng hËu qu¶ vÒ d©n sè khã lêng khi kinh tÕ chuyÓn sang thêi kú hËu c«ng nghiÖp…
Qua thêi gian 3 th¸ng thùc tËp t¹i huyÖn Th¹ch Thµnh tØnh Thanh ho¸,víi môc ®Ých ®i vµo nghiªn cøu møc sinh cña huyÖn Th¹ch Thµnh nãi chung vµ cña c¸c x· vïng cao cña huyÖn Th¹ch Thµnh nãi riªng em ®· ®i sinh s©u vµo "Ph©n tÝch t×nh h×nh sinh ®Î vµ nh÷ng biÖn ph¸p chñ yÕu nh»m æn ®Þnh møc sinh cña huyÖn Th¹ch Thµnh tØnh Thanh Ho¸". LuËn v¨n ®· hoµn thµnh víi sù gióp ®ì cña c¸c thÇy, c« gi¸o, c¸c c¸n bé cña Phßng lao ®éng - Th¬ng binh x· héi huyÖn Th¹ch Thµnh tØnh Thanh ho¸ vµ sù nç lùc cña b¶n th©n.
LuËn v¨n ®i s©u vµo ph©n tÝch t×nh h×nh sinh ®Î cña huyÖn huyÖn Th¹ch Thµnh, mét yÕu tè quan träng lµm gia t¨ng d©n sè trong nh÷ng n¨m qua. Vµ ®Ò ra mét sè biÖn ph¸p chñ yÕu nh»m æn ®Þnh møc sinh, gi¶m sù gia t¨ng d©n sè ë huyÖn Th¹ch Thµnh tØnh Thanh Ho¸.
Víi kiÕn thøc hiÓu biÕt cã h¹n cña sinh viªn, bµi viÕt nhÊt ®Þnh cßn rÊt nhiÒu thiÕu sãt. Em rÊt mong ®îc sù quan t©m gióp ®ì vµ chØ b¶o cña c¸c thÇy, c« gi¸o trong khoa Lao ®éng vµ d©n sè trêng §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n . Mét lÇn n÷a em xin ch©n thµnh c¶m ¬n.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Phân tích tình hình sinh đẻ và những biện pháp chủ yếu nhằm ổn định mức sinh ở huyện Thạch Thành trong những năm qua.DOC