Phân tích vai trò Nguyễn Ái Quốc trong sự kiện thành lập Đảng cộng sản Việt Nam

Ninh Thị Thu Trang Lớp nghiệp vụ sư phạm bậc I - K44 S: 21/03/2011 TiÕt 136 BÕn quª (HD ®äc thªm - TiÕt 1) (TrÝch- NguyÔn Minh Ch©u) A- Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp HS: Qua c¶nh ngé vµ t©m tr¹ng cña nh©n vËt NhÜ trong truyÖn, c¶m nhËn ®­îc ý nghÜa triÕt lÝ mang tÝnh tr¶i nghiÖm vÒ cuéc ®êi con ng­êi, biÕt nhËn ra nh÷ng vÎ ®Ñp b×nh dÞ vµ quý gi¸ trong nh÷ng g× gÇn gòi cña quª h­¬ng, gia ®×nh. - ThÊy vµ ph©n tÝch ®­îc nh÷ng ®Æc ®iÓm ®Æc s¾c cña truyÖn: T¹o t×nh huèng nghÞch lÝ, trÇn thuËt qua dßng néi t©m cña nh©n vËt, ng«n ng÷ vµ giäng ®iÖu ®Çy chÊt suy t­, h×nh ¶nh biÓu t­êng. - RÌn luyÖn kÜ n¨ng ph©n tÝch t¸c phÈm truyÖn cã sù kÕt hîp c¸c yÕu tè tù sù, tr÷ t×nh vµ triÕt lÝ. - GD ý thøc biÕt tr©n träng nh÷ng gi¸ trÞ ®Ých thùc, gÇn gòi trong cuéc sèng. B- ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: - ThÇy: Th¬, ca dao vÒ quª h­¬ng – gi¸o ¸n – B¶ng phô – TLTK vÒ t¸c gi¶. - Trß: §äc tr­íc – tãm t¾t ND truyÖn ng¾n – so¹n bµi – S­u t©m CD vµ nh÷ng bµi th¬ viÕt vÒ quª h­¬ng. C- TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng D¹y – Häc: 1- Tæ chøc: 9A: 9B: 2- KiÓm tra: ? §äc mét sè c©u th¬ hoÆc ca dao viÕt vÒ quª h­¬ng mµ em biÕt? (PhÇn HS ®· chuÈn bÞ ë nhµ). §Þnh h­íng: + Ca dao: Anh ®i anh nhí quª nhµ ........................................ Nhí ai t¸t n­íc bªn ®µng h«m nao HoÆc: C©y ®a bÕn n­íc s©n ®×nh Ngh×n n¨m s©u ®Ëm nghÜa t×nh quª h­¬ng. + Th¬ TÕ Hanh: Quª h­¬ng t«i cã con s«ng xanh biÕc N­íc g­¬ng trong soi tãc nh÷ng hµng tre (Nhí con s«ng quª h­¬ng – TÕ Hanh). 3- Bµi míi: Gtbm: Quª h­¬ng lµ ®Ò tµi quen thuéc cña v¨n häc, ®· cã nhiÒu bµi th¬, bµi v¨n, b¶n nh¹c viÕt vÒ bÕn quª. TÊt c¶ nh÷ng vÎ ®Ñp, sù vËt n¬i bÕn quª ®Òu th©n thuéc, gÇn gòi vµ mçi con ng­êi cã nh÷ng c¶m nhËn kh¸c nhau. Tuy nhiªn, kh«ng ph¶i ai còng c¶m nhËn ®­îc hÕt nh÷ng gi¸ trÞ ®Ých thùc cña quª h­¬ng. Nhµ v¨n NguyÔn Minh Ch©u ®· ®em ®Õn cho ng­êi ®äc mét truyÖn ng¾n gi¶n dÞ víi t×nh huèng vµ c¸ch viÕt ®éc ®¸o, ®Ó mçi chóng ta sÏ giËt m×nh v× t×m thÊy mét phÇn cña m×nh trong nh©n vËt NhÜ. GV ®äc mÉu do¹n ®Çu ®Ó ®Þnh h­íng giäng ®äc. 2 HS ®äc tiÕp ®Õn hÕt truyÖn. ? §äc chó thÝch dÊu (*) ? ? Nªu nh÷ng ®iÒu em biÕt vÒ t¸c gi¶? ? Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ tr/ng¾n BÕn quª ? ? Nh/xÐt thÓ lo¹i truyÖn ? ? C¸c PTB§ trong TP ? ? §iÓm nh×n trÇn thuËt ®Æt tõ nh©n vËt nµo ? ? T¸c gi¶ dïng ng«i kÓ nµo ? ? Em dù kiÕn bè côc cña ®o¹n trÝch nµy nh­ thÕ nµo ? H·y tãm t¾t tõng phÇn ? ? Theo em, chñ ®Ò cña truyÖn ng¾n nµy lµ g× ? ? Em hiÓu t×nh huèng truyÖn lµ g× ? T¸c dông cña t×nh huèng truyÖn trong v¨n b¶n tù sù ? ? Trong “ BÕn quª”, nh/vËt NhÜ ®­îc ®Æt trong t×nh huèng nh­ thÕ nµo ? ? Em cã nh/xÐt g× vÒ t×nh huèng ®ã ? HS th¶o luËn nhãm – tr×nh bµy. ? Theo em nh÷ng nghÞch lý ®ã thÓ hiÖn ë chi tiÕt nµo ? ? T×nh huèng trí trªu nghÞch lý ®ã cã t¸c dông g× ? I- TiÕp xóc v¨n b¶n: 1- §äc: Chó ý giäng trÇm tÜnh, suy t­, xóc ®éng, ®­îm buån trong t©m thÕ cña nh©n vËt ®ang bÞ bÖnh hiÓm nghÌo. - Giäng tr÷ t×nh, xóc c¶m khi ®äc ®o¹n t¶ c¶nh thiªn nhiªn. 2- Chó thÝch: + T¸c gi¶: NguyÔn Minh Ch©u (1930-1989). - Quª: Quúnh L­u – NghÖ an - Gia nhËp qu©n ®éi: 1950. - 1954: b¾t ®Çu viÕt truyÖn ng¾n – Lµ c©y bót xuÊt s¾c cña v¨n häc VN hiÖn ®¹i. - Thêi chèng MÜ: ®Ó l¹i nhiÒu t¸c phÈm theo khuynh h­íng sö thi + T¸c phÈm chÝnh: - Cöa s«ng : TiÓu thuyÕt (1967) - DÊu ch©n ng­êi linh: TiÓu thuyÕt (1972) => Nh÷ng n¨m 80 cña thÕ kØ XX: Phong c¸ch s¸ng t¸c ®· thÓ hiÖn nh÷ng t×m tßi quan träng vÒ t­ t­ëng vµ NT, gãp phÇn ®æi míi v¨n häc n­íc nhµ. => Lµ c©y bót v¨n xu«i tiªu biÓu. GV: NguyÔn Minh Ch©u ®· tr¨n trë t×m tßi ®Ó ®æi míi m¹nh mÏ vÒ t­ t­ëng NT, má ra chÆng ®­êng míi trong s¸ng t¸c cña m×nh vµ thóc ®Èy c«ng cuéc ®æi míi v¨n häc. Hµng lo¹t truyÖn ng¾n cña «ng trong nh÷ng n¨m ®ã ®· g©y x«n xao trong giíi v¨n häc vµ c«ng chóng, ®­îc xem lµ hiÖn t­îng næi bËt trong ®êi sèng v¨n häc ë chÆng ®Çu thêi k× ®æi míi. - N¨m 2000, «ng ®­îc Nhµ n­íc truy tÆng Gi¶i th­ëng HCM vÒ VHNT. + T©c phÈm BÕn quª: - Tªn truyÖn: “ BÕn quª” – Tùa ®Ò tËp truyÖn cïng tªn – xuÊt b¶n n¨m 1985 - ND: h­íng vµo ®êi sèng thÕ sù nh©n sinh, chi tiÕt sinh ho¹t ®êi th­êng ®Ó ph¸t hiÖn nh÷ng chiÒu s©u cña ®êi sèng víi bao quy luËt nghÞch lý v­ît ra khái giíi h¹n chËt hÑp cña c¸ch nh×n, c¸ch nghÜ tr­íc ®©y cña t¸c gi¶ vµ x· héi. - ThÓ lo¹i: TruyÖn ng¾n. - PTB§: KÓ, t¶, tr÷ t×nh, triÕt lÝ. - §iÓm trÇn thuËt: nh©n vËt NhÜ. - Ng«i kÓ: ng«i thø 3 3- Bè côc: 3 phÇn - PhÇn 1: Tõ ®Çu -> Nh÷ng bËc gç mßn lâm: Cuéc trß chuyÖn cña NhÜ víi Liªn - PhÇn 2: TiÕp -> Mét vïng n­íc ®á: NhÜ nhê con trai (TuÊn) sang bªn kia s«ng thùc hiÖn gióp m×nh nguyÖn ­íc cuèi cïng vµ nh÷ng suy nghÜ cña anh. - PhÇn 3: Cßn l¹i: Cô gi¸o KhuyÕn rÏ vµo hái th¨m vµ hµnh ®éng cè g¾ng cuèi cïng cña NhÜ. GV: Cèt truyÖn xoay quanh mét buæi s¸ng ®Çu thu trong c¨n phßng cã cöa sæ nh×n ra s«ng H«ng, n¬i NhÜ n»m d­ìng bÖnh vµ ®ang sèng nh÷ng ngµy cuèi cïng cña ®êi m×nh. Cã thÓ ph©n ®o¹n theo dßng suy t­ cña nh/vËt NhÜ, còng cã thÓ kh«ng cÇn ph©n ®o¹n mµ ph©n tÝch theo diÔn biÕn t©m lÝ cña nh©n vËt NhÜ. 4- Chñ ®Ò: Qua c¶nh ngé vµ t©m tr¹ng cña nh/v NhÜ, t¸c gi¶ muèn ng­êi ®äc ph¸t hiÖn mét ®iÒu cã tÝnh quy luËt : Trong cuéc ®êi con ng­êi th­êng khã tr¸nh khái nh÷ng sù vßng vÌo, chïng ch×nh, ®«ng thêi thøc tØnh vÒ nh÷ng gi¸ trÞ vµ vÎ ®Ñp ®Ých thùc cña ®êi sèng ë nh÷ng c¸i gÇn gòi, b×nh th­êng mµ bÒn v÷ng. II- H­íng dÉn t×m hiÓu v¨n b¶n: 1- T×nh huèng truyÖn: - Lµ hoµn c¶nh x¶y ra vµ lµm ®iÒu kiÖn cho c©u chuyÖn ph¸t triÓn. - Lµ hoµn c¶nh sèng vµ ho¹t ®éng cña c¸c nh©n vËt (nh©n vËt chÝnh), gãp phÇn thÓ hiÖn tÝnh c¸ch nh©n vËt vµ chñ ®Ò t¸c phÈm. (VÝ dô: T×nh huèng trong “ ChiÕc lµ cuèi cïng – L·o H¹c, Sèng chÕt mÆc bay, Lµng”...) + NhÜ: Lµ ng­êi cã ®iÒu kiÖn ®i nhiÒu n¬i trªn thÕ giíi. - Cuèi ®êi bÞ m¾c bÖnh hiÓm nghÌo -> bÞ liÖt toµn th©n, kh«ng tù di chuyÓn, mäi sinh ho¹t ph¶i nhê vî. - Muèn nhÝch ®Õn gÇn cöa sæ còng thÊy khã kh¨n nh­ ®i hÕt nöa vßng tr¸i ®Êt. - Ph¸t hiÖn ra vÎ ®Ñp cña b·i bèi bªn kia s«ng -> khao kh¸t ®­îc ®i -> kh«ng thùc hiÖn ®­îc -> nhê cËu con trai thùc hiÖn gióp -> m¶i ch¬i -> cã thÓ lì chuyÕn ®ß ngang duy nhÊt trong ngµy. => T×nh huèng ®Æc biÖt, trí trªu, nghÞch lÝ. GV chèt kiÕn thøc: -> §iÒu nghÞch lý thÓ hiÖn: NhÜ lµ ng­êi tõng ®­îc ®i rÊt nhiÒu -> nay m¾c ph¶i bÖnh nÆng khiÕn anh bÞ buéc chÆt vµo gi­êng bÖnh. Muèn nhÝch ra cöa sæ ph¶i nhê lò trÎ con trî gióp. - Ph¸t hiÖn ra vÎ ®Ñp cña b·i båi bªn kia s«ng, rÊt gÇn nh­ng kh«ng ®i ®Õn ®­îc -> tr­íc kia ®· tõng ®i rÊt xa. => T¸c dông cña t×nh huèng: - T¸c gi¶ muèn l­u ý ng­êi ®äc nhËn thøc vÒ cuéc ®êi (Cuéc sèng vµ sè phËn con ng­êi vèn chøa ®ùng nh÷ng ®iÒu bÊt th­êng, ngÉu nhiªn v­ît ra ngoµi nh÷ng dù tÝnh, ­íc muèn – nh­ t¸c gi¶ ®· tõng nãi: Cuéc ®êi vèn ®a sù, con ng­êi vèn ®a ®oan...) - Tæng kÕt tr¶i nghiÖm cña c¶ ®êi ng­êi ( göi g¾m mét suy ngÉm: Trong cuéc ®êi, ng­êi ta th­êng h­íng tíi nh÷ng ®iÒu cao ®Ñp mµ v« t×nh kh«ng biÕt ®Õn nh÷ng vÎ ®Ñp gÇn gòi ë ngay bªn c¹nh m×nh). + LuyÖn tËp: ? Tãm t¾t v¨n b¶n ? ? C¶m nhËn vÒ tªn truyÖn ng¾n “ BÕn quª”. Gîi ý: - H/¶ th©n thuéc, gÇn gòi cña quª h­¬ng Lµ n¬i neo ®Ëu cña con ng­êi sau nh÷ng ngµy th¸ng lªnh ®ªnh n¬i xø l¹ Lµ vÎ ®Ñp b×nh dÞ, gÇn gòi . 4- Cñng cè – DÆn dß: + Cñng cè: ? §Æt tªn cho bøc tranh minh häa SGK/105 ? + DÆn dß: §äc – so¹n tiÕp tiÕt 2 . ========================================== S: 21/03/2011 TiÕt 137 BÕn quª (HD ®oc thªm – TiÕt 2) (TrÝch – NguyÔn Minh Ch©u). A- Môc tiªu cÇn ®¹t: §· x©y dùng ë tiÕt 136 (tiÕt 1). B- ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: - ThÇy: Gi¸o ¸n – PhiÕu häc tËp - Trß: §äc – so¹n tiÕt 2 C- TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng D¹y – Häc: 1- Tæ chøc: 9A 2- KiÓm tra: ? Tãm t¾t truyÖn ng¾n “ BÕn quª” ? 3- Bµi míi: Gtbm: ë tiÕt 1, c¸c em ®· ®­îc t×m hiÓu t×nh huèng ®Æc biÖt, trí trªu vµ ®Çy nghÞch lÝ cña truyÖn ng¾n BÕn quª. Nh/vËt NhÜ ®· n»m trªn gi­êng bÖnh trong hoµn c¶nh trí trªu nh­ vËy ®Ó tù s¸m hèi vµ nhËn ra nh÷ng ®iÒu kh«ng cã g× lµ xa l¹ nh­ng l¹i rÊt míi mÎ ®èi víi anh nh­ ®ang kh¸m ph¸ tõng ý nghÜa cña cuéc ®êi. VËy nh÷ng c¶m nhËn vµ suy nghÜ cña anh ra sao mµ khiÕn ng­êi ®äc l¹i cã thÓ giËt m×nh khi nhËn ra mét phÇn cña m×nh trong ®ã ? TiÕt häc nµy sÏ gióp c¸c em t×m hiÓu nh÷ng ®iÒu ®ã. ? §äc tõ ®Çu ->” tÝm thÉm nh­ bãng tèi “ ? ? C¶nh vËt thiªn nhiªn qua c¸i nh×n cña nh/v NhÜ ®­îc thÓ hiÖn qua nh÷ng chi tiÕt nµo ? ? C¶nh vËt ®­îc miªu t¶ theo tr×nh tù nµo ? ? Nh/xÐt c¸ch dïng tõ vµ NT x©y dùng h/¶ trong ®o¹n v¨n ? ? Em h×nh dung ®ã lµ mét kh«ng gian nh­ thÕ nµo ? ? Trong c¶nh ngé cña NhÜ, mµu s¾c cña c¶nh vËt gîi t¶ ®iÒu g× ? ? Nªu nh/xÐt cña em vÒ c¶m nhËn cña nh/vËt NhÜ ? ? §äc nh÷ng c©u hái cña NhÜ víi Liªn ? ? Th¸i ®é cña Liªn nh­ thÕ nµo tr­íc nh÷ng c©u hái cña chång ? ? TiÕng ®Êt lë nh­ dù b¸o ®iÒu g× ? ( TiÕng ®Êt lë: tai häa. Thêi gian sèng cña NhÜ ®ang ®Õm ®­îc tõng ngµy). ? Qua nh÷ng c©u hái cña NhÜ vµ th¸i ®é cña Liªn, em nhËn thÊy nh/v NhÜ ®· hiÓu ra ®iÒu g× tõ b¶n th©n m×nh ? ? Anh ®ang ph¶i ®èi mÆt víi mét c¶nh ngé nh­ thÕ nµo ? ? LÇn ®Çu tiªn NhÜ ®Ó ý tÊm ¸o Liªn mÆc vµ cö chØ cña Liªn nh­ thÕ nµo ? ? H·y thuËt l¹i cuéc trß chuyÖn cña NhÜ vµ Liªn ? ? §äc tiÕp ®o¹n: “ NhÜ chît nhí ngµy -> trong nh÷ng ngµy nµy” (cuèi trang 105 - ®Çu 106). ? Qua ®ã em c¶m nhËn vÒ nh/v Liªn nh­ thÕ nµo ? ? Còng lµ lÇn ®Çu tiªn, NhÜ nhËn ra ®iÒu g× ë ng­êi vî ? ? §äc thÇm ®o¹n tõ: “ Ngay lóc Êy -> miÒn ®Êt m¬ ­íc” (trang 104) vµ “ Häa ch¨ng chØ cã anh -> kh«ng bao giê gi¶i thÝch hÕt ” (trang 105) ? ? V× sao NhÜ l¹i cã mét niÒm khao kh¸t d­îc ®Æt ch©n sang b·i båi bªn kia s«ng vµo buæi s¸ng h«m Êy ? ? §iÒu ­íc muèn Êy cã ý nghÜa g× ? ? §äc thÇm ®o¹n : “ Ng­êi cha -> gi¾t vµo ng­êi mÊy ®ång b¹c” (trang 103) ? ? NhÜ nhê con trai sang bªn kia s«ng ®Ó lµm g× ? ? ¦íc nguyÖn ®ã cã thùc hiÖn ®­îc kh«ng ? V× sao ? ? Tõ ®ã NhÜ nghiÖm ra ®­îc quy luËt nµo trong cuéc ®êi con ng­êi ? Quy luËt ®ã thÓ hiÖn ë c©u v¨n nµo ? Liªn hÖ: H·y kÓ vÒ mét lÇn vßng vÌo, chïng ch×nh cña em ? ? §äc thÇm ®o¹n cuèi truyÖn? ? ThuËt l¹i hµnh ®éng cña NhÜ ë ®o¹n cuèi truyÖn ? ? Nh/xÐt hµnh ®éng ®ã ? ? Em hiÓu ý nghÜa cña hµnh ®éng ®ã nh­ thÕ nµo ? HS th¶o luËn nhãm nhá – béc lé suy nghÜ. ? V× sao cã thÓ nãi ngßi bót miªu t¶ t©m lÝ cña NguyÔn Minh Ch©u ë thiªn truyÖn nµy rÊt tinh tÕ vµ thÊm ®­îm tinh thÇn nh©n ®¹o ? ? Nh/xÐt g× vÒ c¸ch x©y dùng h/¶ trong truyÖn ng¾n BÕn quª ? (H/¶ mang hai líp nghÜa: NghÜa thùc vµ nghÜa biÓu t­îng). ? Kh¸i qu¸t nh÷ng nÐt ®Æc s¾c vÒ NT vµ ND cña v¨n b¶n? ( H/¶ ? Miªu t¶ t©m lÝ nh/vËt ? X©y dùng t×nh huèng ? ...) ? §äc ghi nhí ? II- H­íng dÉn t×m hiÓu v¨n b¶n (TiÕp theo): 2- Nh÷ng c¶m xóc vµ suy nghÜ cña nh/vËt NhÜ: a- C¶m nhËn cña nh/vËt NhÜ vÒ thiªn nhiªn: * Thiªn nhiªn: - Nh÷ng chïm hoa b»ng l¨ng cuèi mïa th­a thít.... ®Ëm s¾c h¬n... tÝm thÉm nh­ bãng tèi. - Dßng s«ng mµu ®á nh¹t... nh­ réng thªm ra. - Vßm trêi nh­ cao h¬n - Bê b·i bªn kia s«ng... mµu vµng thau... xanh non... => Miªu t¶ theo tÇm nh×n: tõ gÇn -> xa. => NhiÒu tÝnh tõ chØ mµu s¾c, ®­êng nÐt gîi c¶m, giµu søc t¹o h×nh. => Kh«ng gian cã chiÒu s©u, réng. => Mµu s¾c: gîi sù sèng ®ang s¾p tµn óa ( hoa) . - Xa x«i (dßng s«ng, vßm trêi). - Giµu søc sèng -> gîi niÒm khao kh¸t (bê b·i). => C¶m nhËn tinh tÕ: C¶nh s¾c quen thuéc, gÇn gòi nh­ng l¹i nh­ rÊt míi mÎ ®èi víi NhÜ. GV: Qua cöa sæ cña gian g¸c nhá, c¶nh vËt thiªn nhiªn hiÖn ra râ nÐt trong c¸i nh×n ch¨m chó vµ tuyÖt väng cña NhÜ: Mµu s¾c cña nh÷ng b«ng hoa b»ng l¨ng gÇn bªn anh-> lµ s¾c mµu cña sù tµn phai, vÎ tµn phai ®ã d­êng nh­ gÊp g¸p h¬n trong c¸i nhin cña ng­êi s¾p tõ gi· câi ®êi. - Vßm trêi, dßng s«ng mïa thu, b·i båi bªn kia s«ng lµ h/¶ gÇn gòi th©n th­¬ng vµ giµu søc sèng cña quª h­¬ng xø së, qua c¸i nh×n thao thøc, tr¨n trë vµ kh¸t khao tiÕc nuèi cña NhÜ l¹i trë nªn xa x«i nh­ ®ang tuét dÇn khái cuéc sèng cña anh. * Trß chuyÖn víi vî: +Hái: - §ªm qua em cã nghe thÊy tiÕng g× kh«ng ? - H«m nay lµ ngµy mÊy ? => Liªn nÐ tr¸nh, im lÆng. => NhÜ hiÓu: - Thêi gian sèng cña anh kh«ng cßn bao l©u n÷a. - §ang ph¶i ®èi mÆt víi mét hoµn c¶nh bi ®¸t, kh«ng lèi tho¸t. b- C¶m nhËn cña NhÜ vÒ vî (Liªn): - Liªn: MÆc tÊm ¸o v¸ Cö chØ: Nh÷ng ngãn tay gÇy guéc ©u yÕm vuèt ve bªn vai chång. - NhÜ: “ Suèt cuéc ®êi anh chØ lµm em khæ t©m... vÉn nÝn thinh ”. - Liªn: “ Cã hÒ sao ®©u, miÔn lµ anh sèng...trong gian nhµ nµy”. => Liªn: yªu th­¬ng chång, tÇn t¶o, ®øc hi sinh thÇm lÆng. => NhÜ: HiÓu thÊu tÊm lßng ng­êi vî víi t×nh c¶m biÕt ¬n ch©n thµnh vµ s©u s¾c. - T×m ®­îc chç dùa vµ søc m¹nh tinh thÇn tõ tæ Êm gia ®×nh. GV: Ph¶i ®Õn nh÷ng ngµy cuèi ®êi, lÇn ®Çu tiªn NhÜ míi nhËn ra Liªn mÆc tÊm ¸o v¸, c¶m nhËn ®­îc h¬i Êm cña nh÷ng ngãn tay ng­êi vî vuèt ve bªn vai anh, ®Ó tõ ®ã thÊu hiÓu tÊm lßng ng­êi vî víi lßng biÕt ¬n s©u s¾c vµ sù ©n hËn muén mµng, bëi suèt cuéc ®êi, NhÜ ®· kh«ng nhËn ra ®iÒu ®ã vµ hê h÷ng, coi nh­ ®ã lµ mét lÏ ®­¬ng nhiªn, lµ bæn phËn, lµ nghÜa vô cña mét ng­êi lµm vî. T×nh huèng trí trªu ®ã còng lµ mét nghÞch lÝ ®¸ng buån. - c- NiÒm khao kh¸t ®­îc sang bªn kia s«ng: + NhÜ: - Chît nhËn ra vÎ ®Ñp cña c¶nh vËt rÊt ®çi gÇn gòi vµ gi¶n dÞ. - BiÕt m×nh s¾p tõ gi· câi ®êi. => Sù thøc tØnh vÒ nh÷ng gi¸ trÞ bÒn v÷ng, b×nh th­êng mµ s©u xa trong cuéc sèng. GV: §ã lµ nh÷ng gi¸ trÞ th­êng bÞ ng­êi ta bá qua, l·ng quªn, nhÊt lµ khi cßn trÎ, khi nh÷ng ham muèn xa vêi ®ang l«i cuèn con ng­êi t×m ®Õn. Sù thøc tØnh nµy chØ cã ®­îc khi ng­êi ta ®· tõng tr¶i, víi NhÜ lµ lóc cuèi ®êi míi ph¸t hiÖn ra ch©n gi¸ trÞ b×nh th­êng mµ ®Çy søc quyÕn rò ®ã víi niÒm ©n hËn xãt xa v× c¶m thÊy m×nh cã ®iÒu g× kh«ng ph¶i víi quª h­¬ng, víi ng­êi th©n cña m×nh trong sù bÊt lùc víi hoµn c¶nh. * Trß chuyÖn víi con: + Nhê con trai sang bªn kia s«ng: §i thay m×nh C¶m nhËn thay m×nh. => ¦íc nguyÖn kh«ng thµnh. V×: - Con kh«ng hiÓu ý bè (NhÜ khã gi¶i thÝch) - MiÔn c­ìng -> m¶i ch¬i -> cã thÓ lì chuyÕn ®ß sang s«ng duy nhÊt trong ngµy. GV: §ã còng lµ mét nghÞch lÝ cña ®êi ng­êi: Sù c¸ch biÖt nhau gi÷a c¸c thÕ hÖ giµ - trÎ, cha – con. Hä lµ nh÷ng ng­êi th©n yªu, ruét thÞt , yªu th­¬ng nhau nh­ng kh«ng thÓ hiÓu hÕt nh÷ng suy nghÜ cña nhau. => NhÜ nghiÖm ra ®­îc quy luËt phæ biÕn cña ®êi ng­êi: “ Con ng­êi ta trªn ®êi thËt khã tr¸nh khái nh÷ng c¸i ®iÒu vßng vÌo hoÆc chïng ch×nh”. (trang 105). GV: NhÜ kh«ng tr¸ch giËn con v× biÕt nã ch­a thÓ hiÓu ®­îc nh÷ng ®iÒu bè ®ang khao kh¸t. Ngµy x­a anh thÕ vµ b©y giê con anh còng thÕ. Ph¶i ®Õn vµi chôc n¨m n÷a, nã giµ nh­ anh míi c¶m nhËn ®­îc sù hÊp dÉn tõ bê s«ng bªn kia, vµi lÇn vßng vÌo, chïng ch×nh th× ®· hÕt mét ®êi ng­êi vµ nhiÒu c¸i kh«ng thÓ lµm l¹i ®­îc. Con anh lì mét chuyÕn ®ß th× ngµy mai cã thÓ sang s«ng. Cßn anh, ®ã lµ ®iÒu kh«ng thÓ. HS liªn hÖ (Sa vµo mét trß ch¬i v« bæ, thËm chÝ cã h¹i ®Ó thêi gian tr«i ®i mét c¸ch v« Ých...) d- Hµnh ®éng cña NhÜ ë cuèi truyÖn: - §ß ch¹m mòi vµo bê ®Êt -> NhÜ thu hÕt tµn lùc: ®u m×nh, nh« ng­êi ra ngoµi, gi¬ c¸nh tay gÇy guéc ra phÝa ngoµi cöa sæ kho¸t kho¸t nh­ khÈn thiÕt ra hiÖu cho mét ng­êi nµo ®ã. => Hµnh ®éng cã vÎ k× quÆc. => ý nghÜa: - Anh hèi h¶ giôc con trai kÞp chuyÕn ®ß . - Thøc tØnh mäi ng­êi mau døt bá nh÷ng c¸i vßng vÌo, chïng ch×nh ®Ó h­íng tíi nh÷ng gi¸ trÞ ®Ých thùc vèn rÊt gi¶n dÞ vµ bÒn v÷ng ( Kh¸i qu¸t) GV chèt kiÕn thøc: - Nh/v NhÜ ®Æt trong t×nh huèng nghÞch lÝ (gi¸p ranh gi÷a sù sèng vµ c¸i chÕt) -> n¶y sinh t©m tr¹ng d»n vÆt, ®Çy m©u thuÉn kh«ng tù lÝ gi¶i ®­îc. -> tù s¸m hèi, suy ngÉm vµ nhËn ra nh÷ng ®iÒu rÊt b×nh th­êng nh­ng rÊt míi mÎ víi anh -> kh¸m ph¸ tõng ý nghÜa cña cuéc ®êi -> ©n hËn, xãt xa, khao kh¸t sèng, tr©n träng nh÷ng vÎ ®Ñp ®Ých thùc, gÇn gòi cña gia ®×nh, quª h­¬ng. => T¸c gi¶ tr©n träng ý thøc h­íng thiÖn, h­íng vÒ céi nguån, h­íng vÒ nh÷ng vÎ ®Ñp b×nh dÞ, gÇn gòi cña gia ®×nh, cña quª h­¬ng xø së trong t©m hån con ng­êi, - Nh÷ng suy t­, tr¨n trë cña nh©n vËt NhÜ còng chÝnh lµ nh÷ng suy t­, tr¨n trë cña mét nhµ v¨n nÆng lßng víi cuéc sèng míi sau chiÕn tranh => ®iÒu ®ã ®· lµm nªn gi¸ trÞ nh©n v¨n s©u s¾c cña t¸c phÈm. Tãm l¹i: Nh/vËt NhÜ kh«ng ph¶i lµ nh/v sè phËn víi ®Çy ®ñ tÝnh c¸ch mµ lµ nh/v t­ t­ëng – mét lo¹i nh/vËt næi lªn trong s¸ng t¸c cña NguyÔn Minh Ch©u giai ®o¹n sau 1975. Nhµ v¨n ®· göi g¾m vµo nh/vËt nhiÒu ®iÒu quan s¸t, suy ngÉm, triÕt lÝ vÒ cuéc ®êi vµ con ng­êi. Nh­ng nh/vËt kh«ng bÞ biÕn thµnh c¸i loa ph¸t ng«n cho t¸c gi¶. Nh÷ng ®iÒu chiªm nghiÖm ®· chuyÓn hãa vµo trong ®êi sèng néi t©m cña nh©n vËt víi diÔn biÕn cña t©m tr¹ng d­íi sù t¸c ®éng cña hoµn c¶nh ®­îc miªu t¶ tinh tÕ vµ hîp lÝ. III - Tæng kÕt: GV: Hai líp nghÜa nµy g¾n bã thèng nhÊt khiÕn cho c¸c h×nh ¶nh kh«ng bÞ t­íc ®i gi¸ trÞ t¹o h×nh vµ gîi c¶m ®Ó trë thµnh h/¶ ­íc lÖ. ý nghÜa biÓu t­îng ®­îc gîi ra tõ h/¶ thùc nh­ng ph¶i xem xÐt trong toµn bé diÔn biÕn cña c©u chuyÖn vµ ®Æc biÖt, ý nghÜa biÓu t­îng ®ã chØ to¸t lªn khi ®Æt nã vµo chñ ®Ò cña t¸c phÈm. + NghÖ thuËt: - S¸ng t¹o h/¶ giµu ý nghÜa biÓu t­îng - Miªu t¶ t©m lÝ nh/vËt tinh tÕ. - X©y dùng t×nh huèng ®Æc s¾c - TrÇn thuËt t©m tr¹ng nh©n vËt. + Néi dung: Chøa ®ùng nh÷ng suy ngÉm, tr¶i nghiÖm cña nhµ v¨n vÒ con ng­êi, vÒ cuéc ®êi. Thøc tØnh sù tr©n träng nh÷ng vÎ ®Ñp b×nh dÞ, gÇn gòi cña cuéc sèng, cña quª h­¬ng. + Ghi nhí: SGK/108: + LuyÖn tËp: C©u hái 5- SGK/108: HS th¶o luËn nhãm – tr×nh bµy trªn phiÕu häc tËp . H·y t×m mét sè h/¶, chi tiÕt trong truyÖn mang ý nghÜa biÓu t­îng ? Ph©n tÝch ? Gîi ý: H/¶ b·i båi bªn kia s«ng vµ toµn bé khung c¶nh thiªn nhiªn võa lµ c¶nh thùc võa lµ biÓu t­îng cho vÎ ®Ñp cña ®êi sèng, cña quª h­¬ng gÇn gòi vµ b×nh dÞ ( BiÓu t­îng cña nhan ®Ò “ BÕn quª”). Mµu s¾c cña nh÷ng b«ng hoa b»ng l¨ng: Nhît nh¹t lóc míi në ? §Ëm s¾c h¬n lóc cuèi mïa, tÝm thÉm nh­ bãng tèi ? TiÕng ®Êt lë ? Chi tiÕt ®øa con trai sa vµo ®¸m ch¬i ph¸ cê thÕ -> c¸i vßng vÌo, chïng ch×nh trªn ®­êng ®êi mµ ng­êi ta dÔ v­íng vµo. H/¶ con ®ß víi chuyÕn ®ß ngang duy nhÊt trong ngµy: C¬ héi hiÕm hoi trong cuéc ®êi -> nÕu kh«ng n¾m b¾t dÔ bÞ tuét mÊt. Hµnh ®éng k× quÆc cña NhÜ ë cuèi truyÖn ? 4- Cñng cè – DÆn dß: + Cñng cè: ? §äc ghi nhí ? + DÆn dß: Häc bµi - Lµm bµi tËp 1 – 2 phÇn luyÖn tËp SGK/ 108 TËp ph©n tÝch c¸c h/¶ mang ý nghÜa biÓu t­îng. _HẾT_