Pháp luật điều chỉnh hoạt động cho vay của ngân hàng thương mại tại nước cộng hòa dân chủ nhân dân Lào

vµ H§TD v« hiÖu t­¬ng ®èi. Sù ph©n biÖt nµy lµ c¬ së khoa häc ®Ó Nhµ n­íc x¸c ®Þnh møc ®é can thiÖp ®èi víi tõng tr­êng hîp v« hiÖu cña H§TD. H§TD v« hiÖu tuyÖt ®èi lµ lo¹i hîp ®ång cã néi dung x©m h¹i ®Õn lîi Ých c«ng céng vµ bÞ coi lµ v« hiÖu ngay t¹i thêi ®iÓm ký kÕt. C¸c d¹ng th­êng gÆp cña H§TD v« hiÖu tuyÖt ®èi lµ c¸c hîp ®ång cã néi dung vi ph¹m ®iÒu cÊm cña ph¸p luËt hoÆc tr¸i víi ®¹o ®øc x· héi hoÆc H§TD gi¶ t¹o ®­îc x¸c lËp ®Ó che dÊu mét giao dÞch kh¸c. VÒ nguyªn t¾c ®èi víi lo¹i H§TD nµy, tÊt c¶ nh÷ng ng­êi cã quyÒn lîi liªn quan ®Òu cã thÓ yªu cÇu Toµ ¸n tuyªn bè H§TD v« hiÖu. Thêi h¹n thùc hiÖn quyÒn nµy kh«ng bÞ giíi h¹n vÒ thêi gian, ®ång thêi c¸c bªn giao kÕt H§TD còng kh«ng cã c¬ héi kh¾c phôc thiÕu sãt ®Ó lµm cho H§TD cã hiÖu lùc trë l¹i. H§TD v« hiÖu tuyÖt ®èi kh«ng lµm ph¸t sinh quyÒn vµ nghÜa vô ph¸p lý ®èi víi c¸c bªn sau khi ký kÕt. C¸c bªn ph¶i phôc håi t×nh tr¹ng ban ®Çu nh­ ch­a ký kÕt H§TD, hoµn tr¶ cho nhau nh÷ng g× ®· nhËn. Thu nhËp bÊt hîp ph¸p ph¶i nép cho Nhµ n­íc; thiÖt h¹i ph¸t sinh c¸c bªn ph¶i tù g¸nh chÞu. H§TD v« hiÖu t­¬ng ®èi lµ lo¹i H§TD cã mét vµi ®iÒu kho¶n x©m ph¹m ®Õn lîi Ých cña c¸ nh©n hoÆc kh«ng cã sù thèng nhÊt ý chÝ cña chñ thÓ giao kÕt. H§TD nµy bÞ coi lµ v« hiÖu ngay tõ khi ký nÕu cã yªu cÇu cña bªn ®­îc ph¸p luËt b¶o vÖ vµ ph¸n quyÕt cña Toµ ¸n… C¸c yÕu tè ®­a ®Õn H§TD v« hiÖu t­¬ng ®èi cã thÓ lµ: giÊy ñy quyÒn kh«ng hîp lÖ, thiÕu dÊu cña ph¸p nh©n, kh«ng ghi ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè liªn quan ®Õn t­ c¸ch cña c¸c bªn, h×nh thøc cña H§TD kh«ng phï hîp víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Tr­êng hîp H§TD bÞ coi lµ v« hiÖu t­¬ng ®èi, c¸c bªn cã thÓ tho¶ thuËn kh¾c phôc nh÷ng sai sãt ®Ó lµm cho H§TD cã hiÖu lùc trë l¹i. Ch¼ng h¹n nh­ lËp l¹i giÊy uû quyÒn cho hîp lÖ, ký kÕt l¹i hîp ®ång cho ®óng víi h×nh thøc mµ ph¸p luËt quy ®Þnh, tho¶ thuËn l¹i nh÷ng ®iÒu kho¶n mµ tr­íc ®©y ch­a cã sù thèng nhÊt ý chÝ… HËu qu¶ cña viÖc H§TD v« hiÖu t­¬ng ®èi c¸c bªn còng ph¶i tù g¸nh chÞu. Thực tiễn tại Lào vấn đề hiệu lực của HĐTD cũng phát sinh nhiều vấn đề. Đó là khi khách hàng vi phạm các điều khoản của hợp đồng về mặt hình thức thì các bên sẽ chủ động bổ sung sửa đổi. Nhưng việc này phần lớn là do các ngân hàng thực hiện. Trong khi đó vấn đề vô hiệu tuyệt đối của HĐTD là rất phổ biến. Phần lớn là sự vi phạm các nội dung về sử dụng vốn của khách hàng. Khách hàng sau khi nhận được vốn đã sử dụng không đúng mục đích cam kết khiến cho vốn của ngân hàng bị thất thoát. Thực tế chỉ khi việc sử dụng vốn sai mục đích diễn ra một thời gian dài các ngân hàng mới phát hiện ra nên việc xử lý rất khó khăn. 2.2.5. Biện ph¸p bảo đảm trong hoạt động cho vay của ngân hàng thương mại Ngoµi viÖc chñ ®éng t×m kiÕm c¸c dù ¸n s¶n xuÊt kinh doanh kh¶ thi vµ cã hiÖu qu¶, cã kh¶ n¨ng hoµn tr¶ vèn ; th× c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cã quyÒn xem xÐt quyÕt ®Þnh cho vay trªn c¬ së cã ®¶m b¶o hoÆc kh«ng cã ®¶m b¶o b»ng tµi s¶n cÇm cè, thÕ chÊp cña kh¸ch hµng vay, b¶o l·nh cña bªn thø ba hoÆc b¶o ®¶m b»ng tµi s¶n h×nh thµnh tõ vèn vay, ®ång thêi tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ quyÕt ®Þnh cña m×nh. *Kho¶n vay ph¶i cã b¶o ®¶m b»ng tµi s¶n cÇm cè, thÕ chÊp của kh¸ch hµng vay hoÆc b¶o l·nh cña bªn thø ba Ph¸p luËt quy ®Þnh vÒ b¶o ®¶m tiÒn vay víi môc ®Ých lµ an toµn tÝn dông vµ trong tr­êng hîp cÇn thiÕt tµi s¶n b¶o ®¶m tiÒn vay cã thÓ chuyÓn ho¸ thµnh gi¸ trÞ ®Ó tr¶ nî vay. Tµi s¶n b¶o ®¶m tiÒn vay ph¶i cã kh¶ n¨ng ®­a ®­îc vµo giao dÞch d©n sù. Theo quy tại Điều 26 Nghị định 02/1990 ngày 27/5/1990 của Chính phủ Lào thì tµi s¶n ®­a vµo cÇm cè thÕ chÊp ph¶i tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn sau: + Tµi s¶n ph¶i thuéc quyÒn së h÷u hoÆc thuéc quyÒn sö dông, qu¶n lý cña kh¸ch hµng vay hoÆc bªn b¶o l·nh Tµi s¶n ph¶i thuéc quyÒn së h÷u cña kh¸ch hµng vay hoÆc cña bªn b¶o l·nh v× khi ®­a vµo ®¶m b¶o, tµi s¶n cã thÓ bÞ ®Þnh ®o¹t ®Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn nghÜa vô tr¶ nî. V× vËy muèn ®Þnh ®o¹t ®­îc tµi s¶n, tµi s¶n ph¶i an toµn vÒ ph­¬ng diÖn së h÷u – ph¶i thuéc së h÷u cña bªn b¶o ®¶m (trõ mét sè lo¹i tµi s¶n nh­: quyÒn sö dông ®Êt, tµi s¶n cña doanh nghiÖp nhµ n­íc ®­îc nhµ n­íc th«ng qua c¬ chÕ giao vèn kinh doanh th× thuéc quyÒn qu¶n lý sö dông). Ph¸p luËt kh«ng chấp nhËn viÖc uû quyÒn của chñ së h÷u cho nh÷ng chñ thÓ kh¸c thùc hiÖn quyÒn thÕ chÊp, cÇm cè ®Ó vay vèn ng©n hµng. Kh¸ch hµng vay vèn cña ngân hàng ph¶i thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p b¶o ®¶m tiÒn vay theo yªu cÇu cña ng©n hµng, nÕu kh¸ch hµng kh«ng cã tµi s¶n ®Ó ®¶m b¶o tiÒn vay th× còng kh«ng ®­îc sö dông tµi s¶n cña ng­êi kh¸c ®Ó ®¶m b¶o cho nghÜa vô cña m×nh, mµ chØ cã thÓ yªu cÇu ng­êi cã tµi s¶n ®øng ra b¶o l·nh cho m×nh. Nh­ vËy, nÕu nh­ khi c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc vay vèn th× mét ®iÒu râ rµng lµ ®¹i diÖn cña doanh nghiÖp kh«ng thÓ sö dông tµi s¶n doanh nghiÖp ®Ó thÕ chÊp hay cÇm cè, v× thùc tÕ chñ së h÷u thùc sù cña tµi sản ®ã lµ Nhµ n­íc. Đ©y thùc sù lµ v­íng m¾c cÇn gi¶i quyÕt cña ph¸p luËt Lµo. + Tµi s¶n ®¶m b¶o ph¶i ®­îc phÐp giao dÞch Môc ®Ých cña bªn nhËn ®¶m b¶o kh«ng ph¶i lµ cÇm gi÷ tµi s¶n nµy khi nghÜa vô tr¶ nî theo H§TD kh«ng ®­îc thùc hiÖn mµ lµ biÕn nh÷ng tµi sản ®· b¶o ®¶m thµnh nh÷ng gi¸ trÞ thùc tÕ, ®Ó bï ®¾p cho nghÜa vô tr¶ nî. Kh¶ n¨ng nµy chØ cã thÓ thùc hiÖn nÕu tµi s¶n ®¶m b¶o lµ lo¹i tµi s¶n cã thÓ ®­a vµo giao dÞch d©n sù – tøc lµ tµi s¶n nµy ®­îc ph¸p luËt cho phÐp hoÆc kh«ng cÊm mua b¸n trao tÆng, chuyÓn ®æi, chuyÓn nh­îng… §Ó ®¶m b¶o yªu cÇu nµy, ng©n hµng th­¬ng m¹i nhËn b¶o ®¶m khi cho vay cã thÓ c¨n cø vµo c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt ®Ó x¸c ®Þnh lo¹i tµi s¶n nµo ®­îc phÐp giao dÞch, loại tµi s¶n nµo mµ c¸c giao dÞch liªn quan bÞ h¹n chÕ nhÊt lµ ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc lo¹i tµi s¶n ®ã cã ®­îc phÐp cÇm cè thÕ chÊp, ®Ó vay vèn hay kh«ng. Theo Luật đất đai năm 2003 của nước CHDCND Lào quy định, đèi víi ®Êt mµ mµ tæ chøc hé gia ®×nh, c¸c nh©n thuª cña Nhµ n­íc nh­ng ch­a tr¶ tiÒn thuª đất hoÆc ®· tr¶ tiÒn thuª ®Êt nh­ng thêi h¹n ®· tr¶ tiÒn cßn l¹i d­íi n¨m n¨m kh«ng được thÕ chÊp b¶o l·nh vay vèn b»ng quyÒn sö dông ®Êt ®ã. Ngoµi ra, ®èi víi nh÷ng tµi s¶n lµ giÊy tê cã gi¸, do c¸c kho¶n vay trung vµ dµi h¹n cã thêi h¹n vay trªn mét n¨m nªn chØ c¸c giÊy tê cã gi¸ trung vµ dµi h¹n míi ®­îc dïng lµm tµi s¶n ®¶m b¶o cho kho¶n vay nµy. + Tµi s¶n kh«ng cã tranh chÊp Tøc lµ tµi s¶n kh«ng cã tranh chÊp vÒ quyÒn së h÷u hoÆc quyÒn sö dông, qu¶n lý cña kh¸ch hµng vay, bªn b¶o l·nh t¹i thêi ®iÓm kÝ hîp ®ång ®¶m b¶o. Trong v¨n b¶n lËp riªng hoÆc hîp ®ång cÇm cè, thÕ chÊp b¶o l·nh, kh¸ch hµng (bªn ph¶i cam kÕt víi ng©n hµng th­¬ng m¹i vÒ tµi s¶n cÇm cè, thÕ chÊp, b¶o l·nh, kh«ng cã tranh chÊp vµ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ cam kÕt cña m×nh). + §èi víi tµi s¶n mµ ph¸p luËt quy ®Þnh ph¶i ®­îc b¶o hiÓm Khi sö dông tài sản ph¸p luËt quy ®Þnh ph¶i ®­îc b¶o hiÓm ®Ó b¶o ®¶m vay vèn ng©n hµng th­¬ng m¹i th× tµi s¶n ®ã cÇn ph¶i mua b¶o hiÓm trong thêi h¹n b¶o ®¶m tiÒn vay. Bªn mua b¶o hiÓm lµ bªn b¶o ®¶m. ViÖc mua b¶o hiÓm cho tµi s¶n b¶o ®¶m sÏ gióp cho ng©n hµng th­¬ng m¹i nhËn b¶o ®¶m tr¸nh ®­îc rñi ro vÒ tæn thÊt tµi s¶n trong qu¸ tr×nh cÇm cè thÕ chÊp. Nh÷ng lo¹i tµi s¶n mµ ph¸p luËt quy ®Þnh lµ ph¶i mua b¶o hiÓm b¾t buéc kh«ng nhiÒu chØ giíi h¹n ë mét sè lo¹i tµi s¶n cã gi¸ trÞ rÊt lín nh­: m¸y bay, tµu biÓn… Do møc ®é rñi ro lín nªn nh÷ng lo¹i tµi s¶n nµy khi được ®­a vµo giao dịch d©n sù cÇn ph¶i ®­îc b¶o hiÓm nh»m tr¸nh nh÷ng rñi ro thiÖt h¹i cho c¸c bªn tham gia quan hÖ. + Tµi s¶n cÇm cè ph¶i lµ ®éng s¶n vµ tµi s¶n thÕ chÊp ph¶i lµ bÊt ®éng s¶n Khi ¸p dông nh÷ng quy ®Þnh nµy vµo thùc tiÔn gÆp ph¶i kh¸ nhiÒu v­íng m¾c. NhiÒu tr­êng hîp ng©n hµng th­¬ng m¹i vµ kh¸ch hµng kh«ng thÓ thèng nhÊt ®­îc víi nhau vÒ tµi s¶n b¶o ®¶m thuéc tµi s¶n cÇm cè hay thÕ chÊp. Do ®ã, c¸c bªn kh«ng thÓ thùc hiÖn nh÷ng thñ tôc t­¬ng øng phï hîp víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt. + Xác ®Þnh gi¸ trÞ cña tµi s¶n b¶o đảm Tµi s¶n b¶o ®¶m tiÒn vay ph¶i ®­îc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ t¹i thêi ®iÓm ký kÕt hîp ®ång b¶o ®¶m, viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ tµi s¶n b¶o ®¶m t¹i thêi ®iÓm nµy sÏ lµ c¬ së x¸c ®Þnh møc cho vay cña ng©n hµng th­¬ng m¹i, kh«ng ¸p dông khi xö lý tµi s¶n b¶o ®¶m ®Ó thu håi nî. ViÖc x¸c ®Þnh tµi s¶n b¶o ®¶m ph¶i ®­îc lËp thµnh v¨n b¶n riªng hoÆc ghi vµo hîp ®ång tÝn dông. Nh­ vËy môc ®Ých cña viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ tµi s¶n ®¶m b¶o lµ ®Ó x¸c ®Þnh møc cho vay cña ng©n hµng th­¬ng m¹i, kh«ng ph¶i ®Ó ¸p dông khi xö lý tµi s¶n ®Ó thu håi nî, v× gi¸ trÞ cña tµi s¶n b¶o ®¶m lu«n biÕn ®éng, gi¸ trÞ tµi s¶n ®­îc x¸c ®Þnh t¹i thêi ®iÓm ký kÕt hîp ®ång b¶o ®¶m cã thÓ kh«ng cßn phï hîp t¹i thêi ®iÓm tµi s¶n b¶o ®¶m bÞ xö lý ®Ó thùc hiÖn nghÜa vô tr¶ nî. Møc cho vay do ng©n hµng th­¬ng m¹i quyÕt ®Þnh trong giíi h¹n gi¸ trÞ tµi s¶n b¶o ®¶m tiÒn vay vµ ph¹m vi ®¶m b¶o thùc hiÖn nghÜa vô ®· ®­îc x¸c ®Þnh. §iÒu nµy cã nghÜa tæng sè nî kh¸ch hµng ph¶i tr¶ cho ng©n hµng ph¶i nhá h¬n gi¸ trÞ tµi s¶n b¶o ®¶m. ViÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ tµi s¶n b¶o ®¶m sÏ do c¸c bªn tù tho¶ thuËn (trõ tr­êng hîp x¸c ®Þnh gi¸ trÞ của tµi s¶n lµ quyÒn sö dông ®Êt). H×nh thøc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ tµi s¶n cã thÓ do c¸c bªn tù thùc hiÖn hoÆc thuª tæ chøc kh¸c x¸c ®Þnh – trªn c¬ së gi¸ thÞ tr­êng t¹i thêi ®iÓm x¸c ®Þnh cã tham kh¶o ®Õn c¸c lo¹i gi¸ nh­: gi¸ quy ®Þnh cña Nhµ n­íc (nÕu cã), gi¸ mua, gi¸ trÞ cßn l¹i trªn sæ s¸ch kÕ to¸n vµ c¸c yÕu tè kh¸c vÒ gi¸. * B¶o ®¶m tiÒn vay b»ng tµi s¶n h×nh thµnh tõ vèn vay Trong ho¹t ®éng cho vay, c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cã quyÒn cÊp tÝn dông cho kh¸ch hµng ®Ó thùc hiÖn mua mét tµi s¶n nµo ®ã vµ ®Ó b¶o toµn cho vèn cña m×nh ng©n hµng cã thÓ yªu cÇu kh¸ch hµng dïng chÝnh tµi s¶n sÏ mua lµm tµi s¶n ®¶m b¶o cho chÝnh kho¶n tÝn dông ®· cÊp. Theo quy định của Nghị định 02/1990 ngµy 27/5/1990 cña ChÝnh phñ th× “tµi s¶n h×nh thµnh tõ vèn vay lµ tµi s¶n cña kh¸ch hµng vay mµ gi¸ trÞ tµi s¶n ®­îc t¹o nªn bëi mét phÇn hoÆc toµn bé kho¶n vay cña tæ chøc tÝn dông”. Nh­ vËy trong tr­êng hîp b¶o ®¶m nµy tµi s¶n ®­îc dïng ®Ó đ¶m b¶o viÖc thùc hiÖn nghÜa vô tr¶ nî cña kh¸ch hµng ch­a h×nh thµnh hoÆc ®ang h×nh thµnh, ®iÒu ®ã còng ®ång nghÜa víi viÖc quyÒn së h÷u cña kh¸ch hµng ®èi víi khèi tµi s¶n ®¶m b¶o còng ch­a hoµn toµn ®­îc x¸c ®Þnh. Khi tµi s¶n b¶o ®¶m vµ kh¸ch hµng vay vèn tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn luËt ®Þnh c¸c bªn cã thÓ tho¶ thuËn sö dông biÖn ph¸p b¶o ®¶m tiÒn vay b»ng tµi s¶n h×nh thµnh tõ vèn vay ®Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn nghÜa vô tr¶ nî cña kh¸ch hµng. Tuy nhiªn, khi tµi s¶n ®· h×nh thµnh vµ ®­a vµo ®Ó sö dông, c¸c bªn ph¶i lËp phô lôc hîp ®ång cÇm cè, thÕ chÊp tµi s¶n h×nh thµnh tõ vèn vay, trong ®ã m« t¶ ®Æc ®iÓm, x¸c ®Þnh gi¸ trÞ tµi s¶n ®· ®­îc h×nh thµnh. 2.2.6. Chấm dứt hợp đồng tín dụng Theo quy định tại Điều 33 Nghị đinh 02/1990 ngày 27/5/1990 của Chính phủ Lào, HĐTD ph¶i ®­îc chÊm døt khi ®Õn h¹n, c¸c quyÒn lîi vµ nghÜa vô cña c¸c bªn ph¶i ®­îc thùc hiÖn trän vÑn, trong tr­êng hîp kh¸ch hµng kh«ng tr¶ hÕt nî, TCTD buéc ph¶i xö lý tµi s¶n ®¶m b¶o ®Ó thu håi nî. Ngoµi ra, HĐTD còng cã thÓ chÊm døt do sù tho¶ thuËn gi÷a c¸c bªn hoÆc do TCTD thu håi nî tr­íc h¹n khi kh¸ch hµng cung cÊp th«ng tin sai sù thËt vµ vi ph¹m hîp ®ång. * ChÊm døt hîp ®ång do kh¸ch hµng tr¶ hÕt nî Tr­êng hîp tèt nhÊt trong quan hÖ HĐTD lµ kh¸ch hµng sö dông vèn vay cã hiÖu qu¶ tr¶ l·i ®óng k×, ®Çy ®ñ vµ tr¶ hÕt vèn vay cho TCTD khi ®¸o h¹n. Khi kh¸ch hµng vay thanh to¸n ®ñ nî gèc, l·i; l·i qu¸ h¹n vµ c¸c chi phÝ ph¸t sinh (nÕu cã) ®· tho¶ thuËn th× hai bªn lËp thµnh biªn b¶n thanh lý H§TD. TCTD cã nghÜa vô thùc hiÖn ®Çy ®ñ mäi thñ tôc, mäi hµnh vi ph¸p lý ®Ó trao tr¶ giÊy tê tµi s¶n cÇm cè, thÕ chÊp nÕu cã cho kh¸ch hµng. * ChÊm døt hîp ®ång do ng©n hµng th­¬ng m¹i thu håi nî tr­íc h¹n Do ng©n hµng th­¬ng m¹i bÞ kh¸ch hµng lõa dèi hoÆc kh¸ch hµng vi ph¹m cam kÕt g©y thiÖt h¹i cho ng©n hµng. §Ó b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p, tr¸nh viÖc bÞ thÊt tho¸t tµi s¶n th× TCTD cã quyÒn thu håi nî tr­íc h¹n. Quy ®Þnh nµy thùc chÊt lµ mét gi¶i ph¸p gi¶i quyÕt tµi s¶n nî qu¸ h¹n ngay tõ khi x¶y ra nguy c¬. V× nÕu kh«ng thùc hiÖn quyÒn thu håi tr­íc h¹n mµ chê ®Õn khi H§TD hÕt h¹n th× cã thÓ kho¶n vay trë thµnh kho¶n nî khã ®ßi. §iÒu nµy rÊt nguy hiÓm ®èi víi nh÷ng kho¶n vay trung vµ dµi h¹n, bëi th«ng th­êng vèn cho vay lµ rÊt lín. NÕu kh¸ch hµng vay thùc hiÖn nghÜa vô tù nguyÖn tr¶ nî th× TCTD sÏ tiÕn hµnh thanh lý hîp ®ång, nÕu kh¸ch hµng kh«ng tù nguyÖn tr¶ nî hoÆc kh«ng tr¶ nî ®Çy ®ñ, TCTD cã quyÒn xö lý tµi s¶n ®¶m b¶o ®Ó thu håi nî hoÆc khëi kiÖn ra toµ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. * Hîp ®ång tÝn dông chÊm døt do ng©n hµng th­¬ng m¹i xö lý tµi s¶n ®¶m b¶o khi kh¸ch hµng vay kh«ng tr¶ ®­îc nî Xö lý tài s¶n b¶o ®¶m kh«ng ph¶i lµ môc ®Ých cña c¸c bªn khi tham gia quan hÖ H§TD. Tuy vËy, trªn thùc tÕ do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸ch hµng kh«ng tr¶ hoÆc kh«ng tr¶ hÕt nî ®· vay cña ng©n hµng th­¬ng m¹i th× ng©n hµng buéc ph¶i thùc hiÖn xö lý tµi s¶n ®¶m b¶o ®Ó thu håi nî. Theo ®ã, khi ®Õn h¹n kh¸ch hµng vay, bªn b¶o l·nh kh«ng thùc hiÖn hoÆc thùc hiÖn kh«ng ®óng nghÜa vô ®èi víi ng©n hµng, tµi s¶n b¶o ®¶m sÏ ®­îc xö lý theo ph­¬ng thøc ®· tho¶ thuËn trong H§TD. Trong tr­êng hîp c¸c bªn kh«ng xö lý ®­îc tµi s¶n theo tho¶ thuËn th× ng©n hµng th­¬ng m¹i cã nh÷ng quyÒn sau: - NhËn chÝnh tµi s¶n ®¶m b¶o ®Ó thay ®Ó thay thÕ cho nghÜa vô tr¶ nî hoÆc trùc tiÕp b¸n tµi s¶n b¶o ®¶m cho ng­êi mua. §èi víi tµi s¶n b¶o ®¶m lµ quyÒn sö dông ®Êt hoÆc tµi s¶n g¾n liÒn víi đất ph¶i ®­a ra b¸n ®Êu gi¸ hoÆc khëi kiÖn ra Toµ. - ChuyÓn giao quyÒn thu håi nî vµ uû quyÒn cho bªn thø ba xö lý tµi s¶n b¶o ®¶m. Ngoµi ra, trong tr­êng hîp mét tµi s¶n b¶o ®¶m cho nhiÒu nghÜa vô tr¶ nî nÕu ph¶i xö lý tµi s¶n b¶o ®¶m tiÒn vay ®Ó thùc hiÖn mét nghÜa vô tr¶ nî ®Õn h¹n, th× c¸c kho¶n vay kh¸c tuy ch­a ®Õn h¹n tr¶ nî còng sÏ ®­îc coi lµ ®Õn h¹n vµ ®­îc xö lý tµi s¶n b¶o ®¶m ®Ó thu håi nî. C¸c chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh xö lý tµi s¶n b¶o ®¶m do bªn kh¸ch hµng vay, bªn b¶o l·nh chÞu. TiÒn thu ®­îc tõ xö lý tài s¶n b¶o ®¶m sau khi trõ chi phÝ xö lý, ng©n hµng sÏ thu håi nî theo thø tù : nî gèc, l·i vay, l·i qu¸ h¹n, c¸c kho¶n chi phÝ kh¸c nÕu cã. *Trách nhiệm vật chất do vi phạm hợp đồng Trách nhiệm vật chất trong quan hệ HĐTD là trách nhiệm một bên chủ thể HĐTD phải gánh chịu do đã vi phạm những nội dung đã ký kết trong HĐTD với bên chủ thể còn lại hoặc do vi phạm chế độ HĐTD. Việc quy định chế độ trách nhiệm vật chất trong HĐTD nhằm tăng cường ý thức, trách nhiệm của các chủ thể trong việc thực hiện đúng những cam kết trong HĐTD; giúp khôi phục của các bên bị vi phạm, đồng thời giáo dục pháp luật và ngăn ngừa các vi phạm pháp luật HĐTD. Về nguyên tắc, trách nhiệm vật chất do vi phạm HĐTD chỉ phát sinh khi có đủ các căn cứ pháp lý. Thứ nhất, người thực hiện hành vi phải là một trong các bên của HĐTD, hoặc bên vay hoặc bên cho vay. Thứ hai, phải có hành vi vi phạm HĐTD tức là một bên đã xử sự trái pháp luật hoặc trái với các điều khoản đã cam kết trong HĐTD. Hành vi vi phạm có thể là bên cho vay không thực hiện chuyển giao tiền cho bên vay sử dụng đúng thời hạn, đúng số lượng, đúng phương thức; hành vi vi phạm cũng có thể là bên vay đã không sử dụng tiền vay đúng mục đích đã cam kết trong HĐTD. Thứ ba, bên vi phạm HĐTD phải có lỗi trong việc thực hiện hành vi vi phạm của mình. Yếu tố lỗi luôn là căn cứ để áp dụng trách nhiệm pháp lý trong mọi trường hợp. Lỗi để áp dụng chế độ trách nhiệm vật chất khi vi phạm HĐTD là lỗi suy đoán, nghĩa là một bên không chấp hành hoặc chấp hành không đầy đủ HĐTD mà thôi, thì đương nhiên bị coi là có lỗi. Như vậy, phía bên kia không cần chứng minh lỗi mà chỉ cần chứng minh đương sự không chấp hành hoặc chấp hành không đầy đủ HĐTD mà thôi; trừ trường hợp bên vi phạm dẫn chứng được những yếu tố khách quan đã cản trở mình thực hiện nghĩa vụ HĐTD (chẳng hạn người vay rơi vào tình trạng bất khả kháng nên không thực hiện được nghĩa vụ của mình như đã cam kết trong HĐTD). Thứ tư, hành vi vi phạm đã xâm hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của chủ thể còn lại hoặc xâm hại đến lợi ích của bên thứ ba, của xã hội. Khi đã thực hiện hành vi vi phạm thì chủ thể thực hiện phải chịu trách nhiệm vật chất dưới hai dạng là: phạt hợp đồng và bồi thường thiệt hại. Phạt hợp đồng hay trách nhiệm nộp phạt do vi phạm hợp đồng được áp dụng nhằm củng cố pháp luật HĐTD, nâng cao ý thức tôn trọng hợp đồng, đồng thời ngăn chặn hành vi vi phạm. Chế tài phạt vi vi phạm hợp đồng là một chế tài được áp dụng phổ biến đối với tất cả các trường hợp có hành vi vi phạm, bất kể hành vi đó vi phạm điều khoản nào của HĐTD. Theo quy định của pháp luật Lào thì phạt vi phạm sẽ được áp dụng mà không cần tính đến hậu quả đã xảy hay chưa. Trách nhiệm bồi thường vi phạm hợp đồng để bù đắp những thiệt hại thực tế cho bên bị thiệt hại. Nếu như biện pháp phạt vi phạm với mục đích chủ yếu là phòng ngừa ngăn chặn hành vi vi phạm hợp đồng, giáo dục người vi phạm thì bồi thường thiệt hại nhằm vào việc bù đắp, bồi hoàn, khôi phục lợi ích cho bên bị vi phạm. Căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường là có hành vi vi phạm hợp đồng, có thiệt hại thực tế xảy ra, có mối quan hệ nhân quả giữa hành vi vi phạm hợp đồng với thiệt hại thực tế xảy ra. Về nguyên tắc số tiền bồi thường thiệt hại có thể được các bên giao kết hợp đồng xác định thông qua con đường thương lượng, hoà giải; hoặc theo phán quyết của cơ quan tài phán có thẩm quyền (thông qua con đường tài phán). Quy định của pháp luật Lào về vấn đề này khá cụ thể, góp phần tích cực vào việc tạo dựng một hành lang pháp lý đối với nghiệp vụ cho vay và HĐTD của các ngân hàng thương mại. Trên thực tế, việc thực hiện các quy định của pháp luật về bồi thường thiệt hại do vi phạm hợp đồng là khá tốt. Nhưng cũng nên nhìn nhận cho đúng việc thực thi những trách nhiệm vật chất khi vi phạm hợp đồng bởi lẽ khách hàng thường là đối tượng chính vi phạm HĐTD, khách hàng gánh chịu những hậu quả pháp lý này thường là khi khách hàng lâm vào tình trạng khó khăn nhất về tài chính (không có tiền, phá sản, giải thể). Chính vì vậy, nhiều trường hợp khách hàng không thể bồi thường ngay cho ngân hàng hoặc số tiền bồi thường là không đáng kể và ngân hàng vẫn luôn ở thế yếu. Điều đó lại một lần nữa nói lên tính chất rủi ro trong nghiệp vụ cho vay của các ngân hàng thương mại. 2.2.7. Giải quyết tranh chấp phát sinh từ hợp đồng tín dụng * Gi¶i quyÕt tranh chÊp b»ng c¬ chÕ th­¬ng l­îng hoµ gi¶i gi÷a c¸c bªn tranh chÊp Theo quy định tại Điều 34 Nghị định 02/1990 ngày 27/5/1990 của Chính phủ Lào, khi cã tranh chÊp tr­íc hÕt c¸c bªn ph¶i tù t×m c¸ch gi¶i quyÕt. §iÒu nµy xuÊt ph¸t tõ lîi Ých cña c¸c bªn còng nh­ xuÊt ph¸t tõ nguyªn t¾c tù ®Þnh ®o¹t, tù nguyÖn cam kÕt khi ký kÕt H§TD. Khi cã tranh chÊp x¶y ra c¸c bªn cÇn gÆp nhau ®Ó cïng t×m c¸c biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó gi¶i quyÕt c¸c bÊt ®ång. Th­¬ng l­îng, hoµ gi¶i lµ biÖn ph¸p rÊt phæ biÕn, thÝch hîp cho tr­êng hîp gi¶i quyÕt tranh chÊp v× nã ®¬n gi¶n, l¹i kh«ng chÞu rµng buéc bëi c¸c thñ tôc ph¸p lý phøc t¹p, Ýt tèn kÐm vµ kh«ng lµm ph­¬ng h¹i ®Õn quan hÖ hîp t¸c gi÷a c¸c bªn còng nh­ gi÷a ®­îc bÝ mËt kinh doanh. §Ó th­¬ng l­îng, hoµ gi¶i thµnh c«ng c¸c bªn ph¶i thiÖn chÝ, hîp t¸c vµ ph¶i cã ®Çy ®ñ nh÷ng am hiÓu cÇn thiÕt vÒ chuyªn m«n vµ vÒ ph¸p lý. §èi víi nh÷ng vô viÖc phøc t¹p, c¸c bªn cã thÓ chØ ®Þnh chuyªn gia, nh÷ng tæ chøc cã chuyªn m«n ®¹i diÖn cho m×nh ®Ó tham gia th­¬ng l­îng, hoµ gi¶i. Th­¬ng l­îng lµ h×nh thøc gi¶i quyÕt tranh chÊp chØ diÔn ra gi÷a c¸c bªn tranh chÊp cßn hoµ gi¶i lµ c¸ch gi¶i quyÕt tranh chÊp cã sù tham gia của bªn thø ba ®Ó hç trî c¸c bªn t×m kiÕm nh÷ng gi¶i ph¸p thÝch hîp ®Ó chÊm døt tranh chÊp, bÊt hoµ. H×nh thøc trung gian hoµ gi¶i thÝch hîp cho viÖc gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp mµ ë ®ã ngoµi yÕu tè ý chÝ c¸c bªn cßn cã nh÷ng vÊn ®Ò ®ßi hái chuyªn m«n mµ tù c¸c bªn khã cã thÓ xem xÐt ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c, kh¸ch quan. Thực tiễn tại Lào những năm vừa qua cho thấy, các ngân hành thương mại cũng đã thực thi việc giải quyết tranh chấp bằng việc khởi kiện ra Toà án. Nhưng nhìn vào bản chất bên trong của tình hình tranh chấp trong lĩnh vực ngân hàng (giữa khách hàng và ngân hàng cho vay) có thể thấy, các ngân hàng vẫn chưa ý thức đầy đủ được vấn đề bảo đảm an toàn đối với việc kí kết HĐTD ngay từ những nghiệp vụ ban đầu. Thậm chí, khi có những sai phạm xảy ra như việc khách hàng cung cấp sai lệch thông tin, khả năng thực thi dự án kinh doanh hạn chế… thì các ngân hàng vẫn cố tình cho qua. Chỉ khi khách hàng có vấn đề lớn về tài chính như lâm vào tình trạng không trả nợ hay phá sản thì các ngân hàng mới “giật mình”, lúc này các ngân hàng mới nghĩ tới Toà án như một biện pháp cuối cùng để “vớt vát” số vốn đã cho vay của mình. Tuy nhiªn, nếu c¸c bªn kh«ng tù gi¶i quyÕt ®­îc tranh chÊp b»ng con ®­êng th­¬ng l­îng, hoµ gi¶i hä cã quyÒn ®­a tranh chÊp ra gi¶i quyÕt t¹i mét c¬ quan tµi ph¸n cã thÈm quyÒn theo ph¸p luËt. *Gi¶i quyÕt tranh chÊp b»ng c¬ chÕ tµi ph¸n Việc giải quyết tranh chấp HĐTD bằng cơ chế tài phán là phương thức cuối cùng để giải quyết tranh chấp giữa các bên. Trên thực tế, phương thức giải quyết này rất được các bên tin tưởng lựa chọn, bởi những hiệu quả đặc thù cũng như giá trị pháp lý cao mà biện pháp này mang lại trong việc giải quyết tranh chấp. Quan hệ cho vay là quan hệ khá phức tạp, đặc biệt là trong trường hợp cho vay hợp vốn của các ngân hàng thương mại. Việc giải quyết tranh chấp bằng hình thức này giúp cho các bên đỡ mất thời gian thương lượng, hoà giải khi tranh chấp đã trở nên trầm trọng, việc thương lượng hoà giải không thể tiến hành được, đồng thời dễ khắc phục những sai xót xảy ra. Cùng với việc lựa chọn phương thức giải quyết tranh chấp là thông qua cơ quan tài phán thì các bên cũng đồng thời lựa chọn cơ quan giải quyết tài phán. Thực tiễn tại Lào, cũng như một số nước trong khu vực thì có hai loại cơ quan tài phán đang tồn tại, đó là Toà án và trọng tài. Việc phân định thẩm quyền giải quyết tài phán giữa các cơ quan tài phán đối với các tranh chấp phát sinh từ HĐTD được áp dụng theo nguyên tắc sau đây: + Trọng tài thương mại có quyền giải quyết theo thủ tục trọng tài đối với những phát sinh trong HĐTD ký kết giữa ngân hàng với khách hàng mà các bên có thoả thuận yêu cầu cơ quan trọng tài giải quyết (Điều 3 Pháp lệnh trọng tài thương mại). + Toà án có quyền giải quyết theo thủ tục tố tụng dân sự đối với tranh chấp phát sinh từ HĐTD giữa ngân hàng với khách hàng mà các bên có thoả thuận yêu cầu toà án giải quyết. + Trong trường hợp các bên không có thoả thuận về cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp thì về nguyên tắc quyền giải quyết sẽ thuộc về Toà án. Trong quá trình giải quyết những tranh chấp về HĐTD, các cơ quan tài phán cũng phải đảm bảo các yêu cầu sau: -> Nhanh và thuận lợi, hạn chế đến mức tối đa sự gián đoạn của quá trình sản xuất kinh doanh. -> Đảm bảo dân chủ trong quá trình giải quyết tranh chấp. -> Bảo vệ uy tín của các bên trên thương trường. -> Đảm bảo các yếu tố bí mật trong kinh doanh. -> Bảo vệ một cách thoả đáng lợi ích của các bên. Việc quy định rõ rang, cụ thể thẩm quyền giải quyết các tranh chấp phát sinh từ HĐTD là vô cùng quan trọng. Những quy định trên đã thể hiện sự cố gắng rất lớn của các nhà lập pháp Lào, góp phần rất lớn vào sự an toàn trong hoạt động của hệ thống ngân hàng nói chung và hoạt động cho vay của các ngân hàng thương mại nói riêng. Trên thực tế, các tranh chấp về quyền lợi của khách hàng với các TCTD ở Lào không phải là không có. Những tranh chấp phổ biến thường xảy ra là các doanh nghiệp sau khi vay vốn, đã không thực hiện đúng và đầy đủ các quy định về sử dụng vốn. Một phần là do sự yếu kém về trình độ nghiệp vụ của nhân viên giám sát của ngân hàng, cùng với đó là tình trạng cố tình vi phạm để trục lợi của các khách hàng vay vốn khi sử dụng vốn vay vào những mục đích không cam kết trong HĐTD. Khi các tranh chấp xảy ra, các ngân hàng thương mại khó có thể tiến hành thương lượng, các ngân hàng không muốn để mất số vốn đã cho khách hàng vay. Biện pháp mà các ngân hàng lựa chọn phần lớn là khởi kiện ra toà. Đối với biện pháp giải quyết tranh chấp bằng trọng tài thương mại ít được sử dụng, bởi lẽ những phán quyết của Toà án thường có giá trị thực hiện và buộc các được sự phải thực thi trên thực tế. 2.3. Những vấn đề về biện pháp bảo đảm an toàn trong hoạt động cho vay của ngân hàng thương mại 2.3.1. C¸c ®èi t­îng cÊm vµ h¹n chÕ cho vay Theo quy ®Þnh t¹i Nghị định số 330/2007 ngày 02 tháng 06 năm 2007 của Chính phủ Lào, TCTD kh«ng ®­îc cho vay ®èi víi c¸c thµnh viªn héi ®ång quản trÞ, ban kiÓm so¸t, tæng gi¸m ®èc (gi¸m ®èc), phã tæng gi¸m ®èc (gi¸m ®èc), ng­êi thÈm ®Þnh, xÐt duyÖt cho vay; bè, mÑ, vî, chång, con thµnh viªn héi ®ång qu¶n trÞ, ban kiÓm so¸t, tæng gi¸m ®èc, phã tæng gi¸m ®èc. NÕu ng­êi vay lµ bè, mÑ, vî, chång, con cña tæng gi¸m ®èc, gi¸m ®èc, phã gi¸m ®èc chi nh¸nh cña TCTD do TCTD xem xÐt quyÕt ®Þnh. Quy ®Þnh c¸c ®èi t­îng cÊm vµ h¹n chÕ cho vay lµ rÊt cÇn thiÕt. C¸c ®èi t­îng nªu trªn lµ ng­êi qu¶n lý ®iÒu hµnh kiÓm so¸t, người thÈm ®Þnh xÐt duyÖt cho vay, cïng ng­êi th©n cña hä. NÕu cho c¸c ®èi t­îng ®ã vay vèn sÏ kh«ng ®¶m b¶o tÝnh kh¸ch quan khi ®¸nh gi¸ ®iÒu kiÖn vay vèn. Hä sÏ cã thÓ b»ng mäi c¸ch ®Ó ®¹t ®­îc môc ®Ých vay vèn trong khi b¶n th©n hä kh«ng ®¸p øng nh÷ng ®iÒu kiÖn mµ ph¸p luËt quy ®Þnh khi vay vèn. Do ®ã, TCTD dÔ bÞ thÊt tho¸t vèn. Ngoµi ra, ph¸p luËt còng quy ®Þnh nh÷ng tr­êng hîp kh«ng ®­îc phÐp cho vay kh«ng cã ®¶m b¶o, cho vay ­u ®·i víi c¸c ®èi t­îng sau: tæ chøc kiÓm to¸n, kiÓm to¸n viªn cã tr¸ch nhiÖm kiÓm to¸n t¹i TCTD mµ hä vay tiÒn; kÕ to¸n tr­ëng, thanh tra viªn, c¸c cæ ®«ng lín cña TCTD thùc hiÖn nhiÖm vô víi TCTD mµ hä vay tiÒn. Tæng d­ nî cho vay cña TCTD víi c¸c ®èi t­îng nµy kh«ng ®­îc qu¸ 5% sè vèn tù cã cña TCTD. C¸c ®èi t­îng nµy møc ®é quan hÖ, ¶nh h­ëng Ýt tíi TCTD nªn hä vÉn ®­îc vay cã ®¶m b¶o vµ kh«ng cã ®iÒu kiÖn ­u ®·i. 2.3.2. Giíi h¹n cho vay ®èi víi mét kh¸ch hµng §Ó tr¸nh tæn thÊt do viÖc rñi ro tËp trung, Quyết định số 03 ngày 15 tháng 1 năm1996 của Ngân hàng Nhà nước Lào quy ®Þnh møc cho vay cô thÓ víi mét kh¸ch hµng c¨n cø vµo nhiÒu yÕu tè nh­ng tæng d­ nî cho vay ®èi víi mét kh¸ch hµng kh«ng được v­ît qu¸ 15% sè vèn tù cã cña cña TCTD (bªn cho vay), trõ tr­êng hîp ®èi víi c¸c kho¶n vay tõ nguån vèn cña ChÝnh phñ, cña c¸c tæ choc, c¸ nh©n hoÆc tr­êng hîp kh¸ch hµng vay lµ TCTD. Nh÷ng kho¶n cho vay vµ tæng c¸c kho¶n cho vay v­ît quá 10% vèn tù cã cña TCTD ph¶i ®­îc héi ®ång qu¶n trÞ hoÆc chñ tÞch héi ®ång qu¶n trÞ hoÆc ng­êi ®­îc héi ®ång qu¶n trÞ, chñ tÞch héi ®ång qu¶n trÞ uû quyÒn th«ng qua. §ång thêi tæng d­ nî cho vay cña c¸c TCTD ®èi víi mét nhãm kh¸ch hµng liªn quan kh«ng ®­îc v­ît qu¸ 50% vèn tù cã cña TCTD, trong ®ã møc cho vay ®èi víi mét kh¸ch hµng còng kh«ng ®­îc v­ît qu¸ 15% vèn tù cã cña TCTD. Nh­ vËy, víi nh÷ng quy ®Þnh trªn, c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cã thÓ chñ ®éng ph©n t¸n ®­îc rñi ro nh»m ng¨n ngõa nh÷ng rñi ro cã thÓ x¶y ra ®èi víi ho¹t ®éng cho vay cña b¶n th©n c¸c ng©n hµng. 2.3.3. C¸c tr­êng hîp h¹n chÕ kh¸c Theo Quyết định của Ngân hàng Nhà nước Lào ngày 18 tháng 5 năm 2007. - C¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ®­îc sö dông tèi ®a lµ 30% nguån vèn ng¾n h¹n ®Ó cho vay trung vµ dµi h¹n. Ngoµi ra, khi ng©n hµng th­¬ng m¹i sö dông nguån vèn ng¾n h¹n ®Ó cho vay trung vµ dµi h¹n theo chØ ®Þnh cña ChÝnh phñ th× thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña Ng©n hµng Nhµ n­íc. §Ó ®­îc sö dông nguån vèn ng¾n h¹n sö dông cho vay trung h¹n vµ dµi h¹n cao h¬n tû lÖ quy ®Þnh trªn th× c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ph¶i cã v¨n b¶n ®Ò nghÞ Ng©n hµng Nhµ n­íc chÊp thuËn. Tuy nhiªn, viÖc quy ®Þnh tû lÖ cøng nh­ trªn ®èi víi c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i lµ ch­a hîp lý, ch­a phï hîp víi kh¶ n¨ng qu¶n lý k× h¹n cña tõng ng©n hµng. Bëi mçi ng©n hµng th­¬ng m¹i cã ®Æc thï kinh doanh riªng, cã quy m« cÊu tróc, k× h¹n, tÝnh æn ®Þnh vµ kh¶ n¨ng thanh kho¶n cña nguån vèn kh«ng gièng nhau. -Kh«ng ®­îc cho vay c¸c nhu cÇu vèn ®Ó mua s¾m c¸c tµi s¶n vµ c¸c chi phÝ h×nh thµnh nªn tµi s¶n mµ ph¸p luËt cÊm mua b¸n chuyÓn nh­îng, chuyÓn ®æi; ®Ó thanh to¸n c¸c kho¶n chi phÝ cho viÖc thùc hiÖn c¸c giao dÞch mµ ph¸p luËt cÊm; ®Ó ®¸p øng nh÷ng nhu cÇu chÝnh cña c¸c giao dÞch mµ ph¸p luËt cÊm.  CHƯƠNG 3 PHƯƠNG HƯỚNG HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT ĐIỀU CHỈNH HOẠT ĐỘNG CHO VAY CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI TẠI CHDCND LÀO 3.1. Định hướng hoàn thiện Nhà nước CHDCND Lào khuyến khích mọi thành phần kinh tế phát triển sản xuất kinh doanh phục vụ các mục tiêu phát triển kinh tế xã hội nhằm đưa đất nước thoát khỏi nghèo nàn, lạc hậu đi lên thành một đất nước công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Để thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế, Nhà nước tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức cá nhân được vay vốn phát triển kinh tế và phục vụ nhu cầu của đời sống xã hội. Đảng và Nhà nước Lào chủ chương hoàn thiện các quy định của pháp luật theo hướng phù hợp với tình hình thực tiễn của đất nước, dễ thi hành và phù hợp với các cam kết quốc tế mà Lào đã ký kết. Từ việc phân tích các quy định của pháp luật điều chỉnh hoạt động cho vay của các ngân hàng thương mại đã giúp chúng ta có một cách nhìn tổng quát về thực trạng pháp luật điều chỉnh hoạt động phức tạp này. Trong những năm vừa qua các quy định về hoạt động cho vay đã phát huy tác dụng tích cực trong việc cho vay vốn phát triển sản xuất kinh doanh, phục vụ các nhu cầu của đời sống. Tuy nhiên, những quy định này vẫn có những hạn chế, vướng mắc trong khi thi hành. Việc hoàn thiện các quy định của pháp luật về hoạt động cho vay của các TCTD nói chung và các ngân hàng thương mại nói riêng là vô cùng cần thiết. * Mét sè bÊt cËp cña ph¸p luËt vÒ ho¹t ®éng cho vay cña ng©n hµng th­¬ng m¹i ë n­íc CHDCND Lµo - Quy ®Þnh vÒ ®èi t­îng cÊm cho vay ch­a phï hîp víi ho¹t ®éng thùc tiÔn của các ngân hàng thương mại §èi t­îng kh«ng ®­îc giao kÕt H§TD víi TCTD ®Ó vay vèn ph¸p luËt quy ®Þnh cßn cøng nh¾c. Trong nhiÒu tr­êng hîp, c¸n bé ng©n hµng; thµnh viªn, ng­êi th©n thµnh viªn cña héi ®ång qu¶n trÞ; ban kiÓm so¸t, tæng gi¸m ®èc… nÕu cã tµi s¶n thuéc quyÒn së h÷u hoÆc sö dông hîp ph¸p vµ muèn dïng nh÷ng tµi s¶n nµy ®Ó cÇm cè, thÕ chÊp vay vèn ng©n hµng mà họ ®ang trùc tiÕp qu¶n lý hoÆc thùc hiÖn nhiÖm vô th× viÖc cho vay ®èi víi nh÷ng ®èi t­îng nµy kh«ng g©y ra nguy c¬ mÊt an toµn cho hÖ thèng ng©n hµng. Pháp luật Lào cấm các ngân hàng thương mại giao kết HĐTD trong khi họ hoàn toàn có khả năng trả nợ, đây thực sự là điều không hợp lý và không công bằng bëi lÏ hä cã ®Çy ®ñ nh÷ng n¨ng lùc cÇn thiÕt ®Ó tham gia giao kÕt hîp ®ång, ®Æc biÖt lµ kh¶ n¨ng tr¶ ®Çy ®ñ kho¶n nî vay cña ng©n hµng. Quy định này đã loại bỏ một lượng lớn khách hàng tiềm năng của các ngân hàng thương mại. XÐt vÒ mÆt b¶n chÊt, ph¸p luËt ®· dù liÖu rñi ro trong H§TD nÕu c¸c ®èi t­îng trªn kÝ kÕt. Nh­ng nªn nh×n nhËn th¼ng vµo vÊn ®Ò v× khi t¹o lËp ®­îc nh÷ng c¬ chÕ gi¸m s¸t chÝnh x¸c, nh÷ng quy ®Þnh chÆt chÏ, khi nh÷ng ng­êi tham gia giao kÕt víi môc ®Ých trung thùc th× c¬ chÕ cÊm cho vay víi c¸c ®èi t­îng trªn sÏ kh«ng cßn cÇn thiÕt. §iÒu ®ã míi thùc sù lµ ®¶m b¶o an toµn cho ho¹t ®éng cho vay cña ng©n hµng. - Giíi h¹n cho vay ®èi víi mét kh¸ch hµng Quy ®Þnh kh«ng ®­îc phÐp cho vay qu¸ 15% vèn ®iÒu lÖ cña TCTD ®èi víi mét kh¸ch hµng; nÕu muèn cho vay v­ît qu¸ ph¶i xin ý kiÕn cña ChÝnh phñ; Quy ®Þnh tæng d­ nî cho vay ®èi víi 10 kh¸ch hµng kh«ng ®­îc qu¸ 30% tæng d­ nî cña TCTD lµ cßn kh¾t khe vµ kh«ng cã tÝnh thùc tÕ, lµm h¹n chÕ kh¶ n¨ng giao kÕt H§TD. Víi giíi h¹n cho vay thÊp nh­ vËy, trong khi dù ¸n cã nhu cÇu vèn lín gÊp nhiÒu lÇn, ®· g©y rÊt nhiÒu khã kh¨n cho c¸c TCTD khi muèn cho vay ®èi víi nh÷ng dù ¸n lín. Thực tiễn hoạt động cho vay thời gian qua cho thấy những bất hợp lý này của pháp luật, các ngân hàng thương mại Lào hiện đang có dư nợ cho vay đối với các tổng công ty lên tới hàng nghìn tỷ kíp; hàng loạt các dự án lớn; có những ngân hàng phải bán lại nợ cho các ngân hàng khác do vượt quá giới hạn về an toàn… Theo quy ®Þnh khi ng©n hµng th­¬ng m¹i muèn cho vay v­ît nh÷ng møc quy ®Þnh th× ph¶i ®­îc sù ®ång ý cña ChÝnh phñ, nh­ng thùc tÕ thêi gian ®Ó chê xin cÊp phÐp cña ChÝnh phñ lµ rÊt l©u (kÐo dµi tíi vµi th¸ng) vµ còng ®ång nghÜa víi viÖc c¬ héi ®Çu t­ ®· qua mÊt ®èi víi ngân hàng vµ víi chÝnh doanh nghiÖp cã nhu cÇu vèn. - Quy ®Þnh vÒ ®iÒu kiÖn ®­îc vay vèn cña ng©n hµng th­¬ng m¹i Ph¸p luËt ng©n hµng hiÖn hµnh cña Lµo quy ®Þnh kh¸ch hµng vay vèn ph¶i cã tµi s¶n ®¶m b¶o, thùc hiÖn ®óng chÕ ®é h¹ch to¸n, tµi chÝnh theo quy ®Þnh. Trªn thùc tÕ, cã h¬n 80% tµi s¶n cña c¸c ph¸p nh©n vµ thÓ nh©n thuéc khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh, 100% tµi s¶n cña doanh nghiÖp nhµ n­íc kh«ng cã giÊy chøng nhËn quyÒn së h÷u vµ hÇu hÕt kh¸ch hµng vay vèn kh«ng thùc hiÖn ®óng ph¸p luËt vÒ kÕ to¸n. Nh­ vËy, nÕu vay ®óng chÕ ®é, thÓ lÖ tÝn dông th× hÇu hÕt c¸c doanh ngiÖp nhµ n­íc kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn vay vèn; cßn ®èi víi khu vùc kinh tÕ t­ nh©n th× chØ kho¶ng 20% ph¸p nh©n vµ thÓ nh©n ®¸p øng ®ù¬c c¸c ®iÒu kiÖn vay vèn. Nếu như ngân hàng cứ tiếp tục cho vay như hiện nay, khi có rủi ro xảy ra thì ngân hàng sẽ bị cho là cố ý làm trái các quy định hoặc thiếu tinh thần trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng. Thực tế này đòi hỏi phải xem xét lại cả hai mặt: cơ chế chính sách và những tồn tại thực tế khách quan. Để từ đó có cơ chế điều chỉnh cho phù hợp, nhằm tạo cho các quy định của pháp luật có tính thực tiễn cao. Tạo điều kiện thuận lợi cho các chủ thể tham gia vào quan hệ cho vay của các ngân hàng. - V­íng m¾c trong viÖc giao kÕt hîp ®ång tÝn dông mµ tµi s¶n ®¶m b¶o lµ tµi s¶n h×nh thµnh tõ vèn vay Trong thực tế sau khi giao kết HĐTD, ngân hàng khó có khả năng thu hồi được nợ đối với các khoản vay này trong trường hợp có tranh chấp xảy ra, bởi lẽ biện pháp bảo đảm tiền vay này không chắc chắn. Ngay tại thời điểm kí kết HĐTD, tài sản bảo đảm chưa hình thành và các bên không thể biết chắc rằng liệu trong quá trình kinh doanh bên vay sẽ không gặp khó khăn cản trở khả năng trả nợ của khách hàng. Nếu khó khăn xảy ra, bên cho vay sẽ khó có thể thu hồi được nợ vì tài sản bảo đảm chưa hình thành. Lý do này đã khiến các ngân hàng chưa thực sự mặn mà đối với việc giao kết HĐTD mà tài sản bảo đảm là tài sản hình thành từ vốn vay. - Những bất cập trong việc quy định ngân hàng thương mại cho vay vốn có bảo đảm bằng tài sản cầm cố, thế chấp của tổ chức đoàn thể Theo quy định của pháp luật Lào thì tổ chức đoàn thể xã hội được bảo lãnh bằng tín chấp cho cá nhân, hộ gia đình nghèo vay vốn (số lượng nhỏ). Cũng theo quy định của pháp luật về chính sách khuyến khích phát triển nghề nông thôn thì ngoài hộ gia đình, cá nhân thì một số đối tượng khác cũng được vay vốn của ngân hàng như tổ-nhóm hợp tác, hợp tác xã, doanh nghiệp tư nhân, công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty hợp danh. Quy định này là không hợp lý vì hoạt động sản xuất kinh doanh của những đối tượng này có mục tiêu lợi nhuận rõ ràng, số tiền vay cũng không nhỏ so với hộ gia đình nghèo. Việc cho các đối tượng trên vay bằng hình thức tín chấp thì sẽ đặt ngân hàng vào một mối nguy cơ rủi ro lớn. - H¹n chÕ trong c¬ chÕ b¶o ®¶m tiÒn vay vµ xö lý tµi s¶n ®¶m b¶o tiÒn vay Sù thiÕu ®ång bé, nhÊt qu¸n gi÷a nh÷ng quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ giao dÞch ®¶m b¶o tiÒn vay víi bé phËn ph¸p luËt kh¸c cã liªn quan nh­: Bé luËt d©n sù, ph¸p luËt vÒ së h÷u, ph¸p luËt vÒ đất ®ai, ph¸p luËt vÒ hîp ®ång… ®· g©y khã kh¨n cho chÝnh ngân hàng trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh vµ phª duyÖt c¸c kho¶n cho vay cã ®¶m b¶o. * Cơ sở để hoàn thiện các quy định về hợp đồng tín dụng Các quy định về HĐTD là một trong những chế định cơ bản và quan trọng nhất của pháp luật về hoạt động tín dụng của ngân hàng cũng như pháp luật điều chỉnh hoạt động cho vay của ngân hàng thương mại. Chính vì vậy, việc hoàn thiện chế định HĐTD là một yêu cầu bức thiết đối với việc hoàn thiện các quy định của pháp luật trong hoạt động cho vay của các ngân hàng thương mại. - Mục đích hoàn thiện các quy định của pháp luật về hợp đồng tín dụng là nhằm mục đích cung ứng vốn cho việc phát triển kinh tế, bảo vệ quyền lợi chính đáng của các chủ thể trong quan hệ tín dụng và tạo điều kiện thuận lợi để thị trường tín dụng phát triển. - Hoàn thiện pháp luật HĐTD nhằm mục tiêu giải phóng mọi tiềm năng sẵn có về nguồn lực tài chính của các ngân hàng và khách hàng của họ. Vốn tín dụng từ lâu đã là một trong những nguồn tài chính chủ yếu cho sự phát triển kinh tế đất nước đặc biệt là trong điều kiện thị trường chứng khoán còn chưa hình thành. Vì vậy, hoàn thiện pháp luật về HĐTD nhằm giải phóng mọi tiềm năng sẵn có về nguồn lực tài chính của các ngân hàng và khách hàng của họ, sao cho nguồn tài chính này được khai thác một cách tối đa phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh, nhu cầu thiết yếu của xã hội, hạn chế tới mức thấp nhất việc tiền bị ứ đọng không quay vòng. Để làm được điều đó pháp luật cần có những quy định tạo thuận lợi cho các ngân hàng thu hút được tối đa nguồn vốn nhàn rỗi trong dân thông qua những công cụ thích hợp như: lãi suất huy động tiền gửi, mở rộng mạng lưới huy động vốn… Đồng thời cũng cần có những quy định thông thoáng để khuyến khích các ngân hàng đặc biệt là các ngân hàng thương mại, cho vay đối với các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế. Đạt được mục tiêu này, tình trạng đóng băng của các dòng vốn nhàn rỗi trong nền kinh tế sẽ được giải toả và được sử dụng có hiệu quả cho phát triển kinh tế. - Hoàn thiện pháp luật về HĐTD nhằm mục tiêu đẩy nhanh tốc độ chu chuyển vốn trong nền kinh tế. Đẩy nhanh tốc độ chu chuyển vốn từ nơi thừa vốn sang nơi thiếu vốn trong nền kinh tế sẽ tạo điều kiện thuận lợi tăng thêm cơ hội vay vốn cho khách hàng cũng như tăng cường khả năng luân chuyển vốn cho các ngân hàng. Khả năng luân chuyển vốn của ngân hàng biểu hiện ở sự cân đối nguồn vốn của ngân hàng huy động được và nhu cầu sử dụng trong nền kinh tế, điển hình là cân đối giữa tổng tiền tiền gửi của khách hàng và phạm vi cấp tín dụng của ngân hàng. Hoàn thiện ở đây cần được hiểu là có những quy định nhằm cắt giảm chi phí một cách hợp lý nhất cho cả ngân hàng cũng như khách hàng của họ, đồng thời làm tăng khả năng cạnh tranh của các ngân hàng nói chung, ngân hàng thương mại nói riêng. Để làm được điều đó, pháp luật HĐTD một mặt phải thông thoáng minh bạch, dễ thực hiện đối với người đi vay, mặt khác phải tạo điều kiện thuận lợi cho các ngân hàng thực hiện hoạt động cho vay nhưng vẫn đảm bảo an toàn và hiệu quả cho các giao dịch giữa ngân hàng và khách hàng. - Hoàn thiện nhằm đảm bảo quyền tự do kinh doanh của các ngân hàng thương mại. Để đạt được mục tiêu này cần hạn chế đến mức thấp nhất sự can thiệp của Nhà nước vào hoạt động cho vay của ngân hàng. Tuy nhiên, điều này cần phải được thực hiện theo một lộ trình hợp lý, tránh ảnh hưởng đến các hoạt động khác của nền kinh tế vì hoạt động ngân hàng vốn rất nhạy cảm. Trước hết, Nhà nước phải triệt để tôn trọng những hoạt động nghiệp vụ ngân hàng và không nên có những quy định đi ngược lại với những hoạt động nghiệp vụ của hệ thống ngân hàng. Phải đảm bảo sự phân công trách nhiệm hợp lý giữa Nhà nước với các ngân hàng theo hướng Nhà nước cam kết chịu trách nhiệm trước các ngân hàng thương mại và xã hội về sự công bằng, minh bạch trong môi trường pháp lý, môi trường kinh doanh do Nhà nước tạo lập, còn ngân hàng phải chịu trách nhiệm về kết quả hoạt động kinh doanh của mình. Để giúp các ngân hàng làm được điều đó, pháp luật phải đề cao quyền tự do kinh doanh của các ngân hàng, trong khi vẫn củng cố được kỷ luật của hợp đồng tín dụng đối với những chủ thể trong loại chủ thể trong quan hệ hợp đồng này. Yêu cầu này cũng buộc các ngân hàng có trách nhiệm cao hơn với những hành vi của mình. Hoàn thiện pháp luật nhằm đảm bảo khả năng an toàn vốn cho các ngân hàng thương mại. Đặc điểm của hoạt động ngân hàng nói chung và hoạt động cho vay nói riêng luôn chứa đựng những rủi ro tiềm ẩn, có khả năng ảnh hưởng tới quyền, lợi ích của nhiều chủ thể trong xã hội. Vì vậy, an toàn vốn cho ngân hàng được đặt ra vô cùng chặt chẽ hơn bất cứ chủ thể nào khác. Hơn nữa, quá trình toàn cầu hoá kinh tế đã và đang đòi hỏi Nhà nước một mặt mở rộng quyền tự do kinh doanh của các ngân hàng, mặt khác có cơ chế kiểm soát hiệu quả hoạt động của các ngân hàng. Thêm vào đó là việc hợp tác quốc tế trong lĩnh vực tài chính – tiền tệ cũng đòi hỏi pháp luật nhanh chóng hoàn thiện. Hoàn thiện pháp luật về hoạt động cho vay nhằm tạo ra sự tương thích giữa pháp luật Lào với pháp luật của các nước trong khu vực và trên thế giới. Hiện nay hội nhập đã và đang trở thành một xu thế tất yếu của sự phát triển kinh tế toàn cầu. Quá trình hội nhập đòi hỏi phải thiết lập những chuẩn mực pháp lý chung trong chừng mực có thể điều chỉnh các quan hệ trong mỗi quốc gia. Việc tham gia vào các điều ước quốc tế đặt ra yêu cầu đổi mới pháp luật sao cho phù hợp với các cam kết quốc tế, nhằm mục tiêu thu hút vốn đầu tư nước ngoài và xây dựng một hệ thống ngân hàng có tiềm lực mạnh và hiện đại theo các chuẩn mực quốc tế. Cụ thể pháp luật ngân hàng phải thể hiện được Lào đã nội hoá các cam kết với quốc tế về giao dịch ngân hàng, về chuẩn mực kế toán và kiểm toán nhằm phục vụ đắc lực cho công tác đánh giá hoạt động tài chính của ngân hàng nói chung và doanh nghiệp nói riêng. 3.2. Một số kiến nghị nhằm hoàn thiện các quy định của pháp luật điều chỉnh hoạt động cho vay của ngân hàng thương mại tại CHDCND Lào * Cần quy định điều kiện cho vay, hạn mức cho vay phù hợp với thực tế thị trường - Nhà nước cần sớm sửa đổi bổ sung về đối tượng thuộc diện cấm cho vay, thành viên và người nhà thành viên hội đồng quản trị, ban kiểm soát, tổng giám đốc, phó tổng giám đốc có tài sản thuộc quyền sở hữu hay sử dụng hợp pháp thì vẫn có quyền vay vốn ngân hàng nơi mình trực tiếp công tác. Tuy nhiên khi cho những đối tượng này vay vốn cần chú ý đến những điều kiện của pháp luật nhằm đảm bảo sự khách quan và công bằng. Việc để cho những đối tượng này vay vốn là điều cần thiết. Để hạn chế được rủi ro thì bản thân chính ngân hàng phải là người nhìn nhận và thực hiện đúng đắn nhất. - Cần sửa đổi quy định về hạn mức cho vay đối với một khách hàng. Với mức quy định 15% thì không thể đảm bảo cho nhu cầu vốn của những dự án lớn như hiện nay. Đối với những dự án lớn của quốc gia, có Chính phủ bảo lãnh thì có thể nâng tỷ lệ này lên 20% hoặc 25%. Thêm vào đó, những thủ tục về xin cấp phép cần phải được giảm thiểu theo hướng nhanh gọn và đơn giản, chính là hiệu quả giải quyết của Chính phủ khi có đề nghị xin cho vay của các ngân hàng. Chỉ có như vậy thì vấn đề mới thực sự được giải quyết. - Cần hạn chế những đối tượng cho vay bằng tín chấp. Chỉ những đối tượng thực sự cần và đảm bảo được những yếu tố về kinh tế cũng như ý nghĩa chính trị xã hội mới cân nhắc cho vay bằng hình thức này. Các đối tượng không nên áp dụng cho vay bằng tín chấp là: doanh nghiệp tư nhân, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty hợp danh. * Giải pháp bảo đảm tiền vay Cần xây dựng một văn bản có tính thống nhất và hợp lý về nội dung. Để điều chỉnh các vấn đề về HĐTD một cách cụ thể nhất. *Giải pháp hạn chế nợ quá hạn Hoạt động ngân hàng là một lĩnh vực hoạt động hết sức phức tạp, mang tính rủi ro rất cao. Sự ổn định hay đổ vỡ của ngân hàng, thậm chí là của một chi nhánh cũng có thể làm ảnh hưởng đến cả hệ thống và còn ảnh hưởng đến hoạt động của các doanh nghiệp, đến đời sống của nhân dân và toàn bộ nền kinh tế. Nếu nợ quá hạn lớn sẽ ảnh hưởng đến khả năng an toàn của các ngân hang. Do đó cần phải hoàn thiện các quy định về cho vay đồng thời phải thực hiện tốt các quy định này để hạn chế nợ quá hạn. Những giải pháp cụ thể là: + Việc thực hiện các biện pháp ngăn ngừa nợ quá hạn phải được thực hiện thường xuyên bởi người điều hành cũng như tất cả các khâu của ngân hàng, đặc biệt là đội ngũ cán bộ tín dụng. Để có thể nâng cao chất lượng của việc thực hiện HĐTD cần thực hiện các biện pháp ngăn ngừa nợ quá hạn ngay từ khi phát sinh khoản vay cho đến khi thu hồi hết nợ gốc và lãi. Ngân hàng cần phải thực hiện đầy đủ và chính xác các quy định về đảm bảo tiền vay, tăng cường công tác tổ chức quản lý, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ của ngân hàng. Chấm dứt tình trạng cho vay đảo nợ để giảm nợ quá hạn một cách giả tạo. Trong quá trình HĐTD được thực hiện, cán bộ tín dụng cần đi sâu đi sát khách hàng, theo dõi quá trình sử dụng vốn vay, nếu phát hiện dấu hiện không lành mạnh từ phía người vay cần ngăn chặn kịp thời. *Sửa đổi các quy định về xử lý tài sản bảo đảm tiền vay - Cần có chính sách bảo vệ quyền lợi của người cho vay, theo đó khi khách hàng không trả được nợ thì cho phép các ngân hàng được quyền bán tài sản bảo đảm, thế chấp để thanh lý các khoản nợ đó, không cần thông qua các cơ quan tài phán, trừ hợp đồng có tranh chấp. - Cần có quy định đối với doanh nghiệp nhà nước, trước khi sắp xếp đổi mới phải thanh toán đầy đủ nợ gốc và lãi cho các ngân hàng, bổ sung thêm thành viên ngân hàng chủ nợ tham gia vào ban định giá tài sản doanh nghiệp khi cổ phần hoá. - Khi người vay vốn vi phạm hợp đồng, khi giao cho cơ quan thì hành án phát mại tài sản thì không cần thương lượng vì hợp đồng đã có sự thoả thuận của người vay với ngân hàng; hướng dẫn của cơ quan công chứng đối với các tài sản phát mại. Đồng thời cần hướng dẫn xử lý lãi suất nợ quá hạn đối với tài sản phát mại. - Cần bãi bỏ quy định thanh toán tiền thuế và các khoản nộp ngân sách Nhà nước (nếu có) từ số tiền bán tài sản bảo đảm trước khi thanh toán các khoản nợ cho các ngân hàng. Nhằm tạo điều kiện cho các ngân hàng thu hồi được nợ vay có bảo đảm để quay vòng vốn kinh doanh. - Xây dựng và hoàn thiện các quy định của pháp luật về đăng kí giao dịch đảm bảo. Cần có văn bản hướng dẫn thi hành đăng ký giao dịch bảo đảm trước hay công chứng trước để hai cơ quan này không đẩy trách nhiệm cho nhau gây phiền hà cho khách hàng và cho ngân hàng. Hoàn thiện các quy định về đăng ký thế chấp, bảo lãnh bằng quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất cho thực tiễn các giao dịch bảo đảm hiện nay. Cụ thể là: + Cần sửa đổi các quy định về thời hạn nộp hồ sơ đăng ký thế chấp, bảo lãnh trong Luật đất đai năm 2003 và các văn bản hướng dẫn thi hành. Trước mắt cần có văn bản hướng dẫn các cơ quan đăng ký giao dịch giao dịch bảo đảm về thời hạn nộp hồ sơ đăng ký thế chấp, bảo lãnh theo hướng tạo điều kiện thuận lợi cho các ngân hàng thương mại và khách hàng vay thực hiện thủ tục đăng kí giao dịch bảo đảm phù hợp với quy định về thời hạn công chứng. + Cần bổ sung hướng dẫn việc gia hạn thời hạn hiệu lực của các giao dịch bảo đảm liên quan đến thế chấp, bảo lãnh bằng quyền sử dụng đất như số lần gia hạn, điều kiện gia hạn, trình tự thủ tục gia hạn. + Cần có hướng dẫn rõ hơn về các trường hợp sai xót trong phần kê khai của người yêu cầu đăng ký: các trường hợp nào là sai xót lớn, giá trị pháp lý của việc đăng ký thế chấp, bảo lãnh được tính từ thời điểm cơ quan đăng ký nhận hồ sơ yêu cầu sửa chữa sai xót hợp lệ. Trường hợp nào là sai xót nhỏ, giá trị pháp lý của việc đăng ký thế chấp bảo lãnh được tính từ thời điểm cơ quan đăng ký nhận hồ sơ yêu cầu đăng ký lần đầu. Ngoài ra, cần bổ sung các quy định về hợp đồng vô hiệu cũng như cách thức giải quyết hậu quả pháp lý trong các trường hợp vô hiệu của hợp đồng nhằm giải quyết những khó khăn vướng mắc trong quá trình xử lý HĐTD vô hiệu và góp phần xây dựng hành lang pháp lý an toàn cho hoạt động cho vay của các ngân hàng thương mại. Từ đó tạo động lực cho nền kinh tế phát triển. Cho vay là một nghiệp vụ cấp tín dụng có vị trí hàng đầu của các ngân hàng thương mại. Ngày nay trong trong xu thế toàn cầu hoá và hội nhập nền kinh tế thế giới, các quốc gia đều tranh thủ ứng dụng những thành tựu của cách mạng khoa học kỹ thuật, để nâng cao sức cạnh tranh nhằm chiếm lĩnh thị trường. Bên cạnh đó các nhu cầu mang tính xã hội, phúc lợi cũng ngày càng tăng. Hiện nay tại bất kì quốc gia nào, việc cung ứng vốn cho nền kinh tế cũng là vô cùng quan trọng và bức thiết. Nhận rõ được xu thế đó, Đảng và Nhà nước Lào đang có những động thái mạnh mẽ để có những bước đi phù hợp nhằm tạo ra những tiền đề thuận lợi cho hoạt động của nền kinh tế nói chung và hệ thống ngân hàng cũng như hoạt động cho vay nói riêng phát triển phù hợp với yêu cầu của tình hình đất nước. Hoàn thiện nhanh chóng và kịp thời những quy định của pháp luật chính là biểu hiện cụ thể của tinh thần đó. Trong chiến lược phát triển kinh tế xã hội những năm tới Đảng và Nhà nước Lào đã xác định phải phát triển thị trường vốn nhất là thị trường vốn trung và dài hạn, đảm bảo sự an toàn và lành mạnh của thị trường vốn và toàn bộ nền kinh tế. Chính sách phát triển vốn vay của Đảng và Nhà nước Lào một lần nữa lại được khẳng định trong định hướng chính sách tài chính giai đoạn này với mục tiêu cụ thể: Tăng tỷ trọng vốn trung hạn và dài hạn khoảng 40-50% tổng số vốn đầu tư, trong đó vốn ngân sách Nhà nước chiếm khoảng 20% tổng số vốn đầu tư của toàn xã hội. Theo đó việc hoàn chỉnh khung pháp lý điều chỉnh hoạt động hoạt động thị trường vốn là một trong các nhiệm vụ tài chính ngân sách trọng tâm. Như vậy phát triển thị trường vốn để xứng đáng với tầm quan trọng chiến lược trong quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước luôn là nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu của Lào.  KẾT LUẬN Hoạt động cho vay trong thời gian qua đã khẳng định đựơc vai trò của mình trong quá trình góp phần mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, cũng như đáp ứng nhu cầu vốn của các cá nhân nhằm phục vụ mục đích tiêu dùng. Tuy nhiên, hoạt động cho vay của các ngân hàng thương mại luôn luôn chứa đựng rủi ro cao nên việc đảm bảo cho hoạt động kinh doanh này phát triển mạnh mẽ và đạt đến độ an toàn tối đa có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với sự ổn định và phát triển của cả nền kinh tế. Song, để đạt được mục đích này, đòi hỏi phải tìm được trong lý luận và áp dụng vào thực tiễn những giải pháp có tính chất tối ưu. Với mục tiêu tìm ra những giải pháp cả về thực tiễn và lý luận để đảm bảo an toàn và hiệu quả cho hoạt động cho vay của các ngân hàng thương mại, luận văn đã tiến hành nghiên cứu những cơ sở lý luận cũng như cơ sở thực tiễn của hoạt động cho vay của các ngân hàng thương mại tại CHDCND Lào. Có thể khái quát lại những kết quả và đóng góp của luận văn như sau: 1. Xác định rõ vai trò của ngân hàng thương mại đối với nền kinh tế các nước nói chung và nền kinh tế Lào nói riêng. 2. Xác định rõ vai trò của của hoạt động cho vay đối với hoạt động cũng như sự an toàn chung của các ngân hàng thương mại. 3. Tìm ra những điểm còn chưa phù hợp của những quy định pháp luật Lào trong việc điều chỉnh hoạt động cho vay của các ngân hàng thương mại. 4. Đưa ra những kiến nghị nhằm hoàn thiện các quy định của pháp luật điều chỉnh hoạt động cho vay của các ngân hàng thương mại tại Lào.