Phát triển du lịch văn hóa Hà Nam

n v¨n ho¸ d©n gian ®Æc s¾c. N¬i ®©y còng lµ mét trong nh÷ng c¸i n«i s¶n sinh ra nh÷ng lµn ®iÖu ©m nh¹c d©n gian ®Æc tr­ng cña vïng ®ång b»ng B¾c Bé. Tr¶i qua bao n¨m th¸ng, c¸c lo¹i h×nh d©n ca vÉn ®­îc l­u gi÷ tr­êng tån, thÓ hÞªn râ nÐt b¶n s¾c v¨n ho¸- lÞch sö giµu ®Ñp, ®éc ®¸o cña ®Êt vµ ng­êi Hµ Nam. 2.1.7.1 H¸t dËm QuyÓn S¬n H¸t dËm QuyÓn S¬n lµ h×nh thøc móa nh¹c d©n gian phôc vô lÔ héi chØ cã ë huyÖn Kim B¶ng. Theo lÞch sö kÓ l¹i, vµo n¨m Kû Dëu ( n¨m 1069), Lý Th­êng KiÖt sau khi ®¸nh th¾ng giÆc Chiªm Thµnh ®· cho më héi mõng c«ng ë QuyÓn S¬n. Sau nµy, cø tõ mïng 10 hµng n¨m, nh©n d©n ®Þa ph­¬ng thuéc vïng nói CÈm ë QuyÓn S¬n ( nay lµ x· Thi S¬n) l¹i cïng nhau tæ chøc lÔ héi ®Ó ca ngîi chiÕn c«ng ®¸nh giÆc gi÷ n­íc cña vua t«i nhµ Lý. Qua khóc h¸t dËm QuyÓn S¬n, ng­êi ta nghe cßn cã thÓ c¶m nhËn ®­îc cuéc sèng hoµ b×nh, h¹nh phóc løa ®«i, an c­ l¹c nghiÖp cña nh©n d©n trong vïng. H¸t dËm lµ h×nh thøc móa h¸t liªn tôc ( miÖng h¸t, tay móa, ch©n dËm theo ®iÖu nh¹c lêi ca) gåm trªn d­íi 30 ®iÖu kh¸c nhau. Mçi ®iÖu lµ mét bµi, cã thÓ coi lµ mét tæ khóc, liªn ca khóc phôc vô th¸nh lÔ. Khi diÔn x­íng, cô Trïm ( cô bµ) mÆc v¸y ¸o vµng hoÆc ®á ®øng tr­íc bµn thê th¸nh, qu©n lµ nh÷ng c« g¸i thanh t©n ®øng xÕp theo hµng däc ë hai bªn. Mçi bªn tõ 8- 10 c« mÆc ¸o dµi 5 v¹t, v¸y lÜnh, yÕm ®µo, th¾t l­ng mµu hoa lý duyªn d¸ng. H¸t dËm kh«ng cã nh¹c cô ®Öm theo mµ chØ dïng ®«i sªnh tre do cô Trïm gâ nhÞp lóc mau lóc khoan. Cã nh÷ng ®iÖu võa h¸t, võa móa. Cô Trïm khi ®øng gi÷a khi ®i vßng quanh ®Ó ®iÒu khiÓn, khi qu©n h¸t vµ móa th× dïng qu¹t giÊy lµm ®éng t¸c biÓu hiÖn néi dung, lóc kh«ng móa th× cµi qu¹t vµo th¾t l­ng. Tuy lµ lo¹i móa h¸t cöa ®Òn, mang tÝnh chÊt lÔ nghi thê cóng nh­ng lêi ca l¹i ®Ò cËp ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò trong ®êi sèng sinh ho¹t th­êng ngµy cña nh©n d©n: cÊy cµy, nu«i t»m dÖt v¶i, ®èi nh©n xö thÕ, t×nh c¶m vî chång, anh em. H¸t dËm ®­îc xÕp thµnh 3 lo¹i: Lo¹i ng©m tù do; lo¹i lêi h¸t nh­ ®äc kÖ trong chïa; lo¹i ca khóc trÎ, gi¶n dÞ, ph¶n ¸nh cuéc sèng vïng b¸n s¬n ®Þa thÕ kû X- XI. Tuy kh«ng lµ lo¹i h×nh d©n ca phæ biÕn, còng kh«ng ph¶i dßng h¸t chuyªn nghÞªp, nh­ng h¸t dËm QuyÓn S¬n ®­îc coi lµ vèn quý trong nÒn v¨n ho¸ d©n gian ViÖt Nam. 2.1.7.2 Móa h¸t lÎn Móa h¸t lÎn lµ ®iÖu h¸t thê thÇn cña lµng Néi Chuèi, x· B¾c Lý, huyÖn Lý Nh©n. T­¬ng truyÒn r»ng: trong cuéc ®Êu tranh ®¸nh ®uæi giÆc L­¬ng. TriÖu Quang Phôc ( TriÖu ViÖt V­¬ng) tõng x©y dùng c¨n cø ë ®Çm D¹ Tr¹ch ( Kho¸i Ch©u- H­ng Yªn) vµ c¶ vïng ven s«ng Hång ( trong ®ã cã B¾c Lý). Sau khi lªn ng«i vua, TriÖu ViÖt V­¬ng ®· vÒ th¨m B¾c Lý. Tôc h¸t lÎn ( hay h¸t l·i lÌn, l¶ lª) ®­îc l­u truyÒn tõ ®ã. Còng nh­ h¸t dËm QuyÓn S¬n, l¶i lÌn lµ lo¹i h×nh ca móa nh¹c rÊt cæ, v× ngay tªn gäi ®iÖu d©n ca l¶i lÌn, l·i lª, l¶ lª lµ g× ®Õn nay vÉn ch­a ai gi¶i thÝch ®­îc. Móa h¸t l¶i lÌn lµ h×nh thøc sinh ho¹t v¨n ho¸ mang mµu ¾c tÝn ng­ìng linh thiªng cña ng­êi d©n lµng Néi Chuèi nªn bÞ “ khÐp kÝn” trong ph¹m vi cña lµng. PhÇn h¸t lµ nh÷ng líi thê cóng kiªng huý nªn kh«ng ®­îc phæ biÕn réng. Móa h¸t l¶i lÌn do kh«ng biÓu ®¹t sù th¨ng hoa vÒ t×nh c¶m nªn Ýt nhiÒu bÞ h¹n chÕ vÒ nh¹c ®iÖu. 2.1.7.3 H¸t trèng qu©n Lµ lo¹i h×nh d©n ca ®èi ®¸p thö tµi ®ua trÝ víi néi dung trao duyªn hay trao ®æi nhËn thøc, kinh nghiÖm sèng gi÷a nam n÷ thanh niªm trong x· héi v¨n minh lóa n­íc. Hµng n¨m, h¸t trèng qu©n ®­îc tæ chøc vµo TÕt Trung Thu ë hÇu hÕt c¸c vïng trung du vµ ®ång b»ng B¾c Bé ViÖt Nam. H¸t trèng qu©n thuéc d¹ng h¸t nãi, h¸t kÓ, dùa theo niªm luËt vµ thanh ®iÖu tõ ng÷ cña th¬ lôc b¸t, song thÊt lôc b¸t. Ng­êi h¸t ph¶i nh¶ lêi sao cho “ trßn vµnh, râ dÊu” nghe thËt tiÕng, h¸t ©m cung ®iÖu ë d¹ng ngò cung nguyªn s¬, víi tiÕt tÊu vui dån, r¾n rái, dÝ dám qua nh÷ng nhÞp ®¶o, nghÞch, nh÷ng dÊu chÊm c©u r¬i vµo ©m löng. TiÕng trèng ®Êt “ th×nh thïng th×nh” døt c©u vÊn, c©u ®¸p, g©y c¶m gi¸c dë dang, gîi thóc ®èi ph­¬ng mau sím ®¸p lêi.. Bëi vËy, dï lµ nh÷ng c©u h¸t nãi vÒ sù nhí th­¬ng, buån tiÕc nh­ng nghÖ nh©n kh«ng bÞ quyÕn vµo ý tø, lêi ch÷ , tr¸i l¹i t¸ch ra tho¶i m¸i nh­ ®ang ®øng h¸t trªn cÇu, ë bªn ngoµi. Do Hµ Nam lµ “dèn n­íc” cña vïng ®ång b»ng B¾c Bé nªn kh¸c víi tÊt c¶ c¸c ®Þa ph­¬ng kh¸c, nh©n d©n Hµ Nam th­êng h¸t trèng qu©n ë trªn thuyÒn. 2.1.7.4 H¸t chÌo Hµ Nam ®· ®ãng gãp cho nÒn s©n khÊu d©n téc s¶n phÈm chÌo ®éc ®¸o víi nh÷ng nghÖ nh©n chÌo tiªu biÓu nh­ nghÖ sÜ nh©n d©n B¹ch Trµ, DiÖu H­¬ng; c¸c nh¹c sÜ Bïi §×nh Th¶o, Ng« Quèc TÝnh… Hµ Nam còng tõng næi tiÕng víi c¸c chiÕu chÌo nh­ Xu©n Khª, Nh©n §¹o, lµng Ngß ( Lý Nh©n), §ång Ho¶, Lª Hå, QuÕ S¬n ( Kim B¶ng), Tiªn Néi, Yªn B¾c, Ch©u Giang ( Duy Tiªn) . Qua giäng h¸t cña c¸c nghÖ sÜ chÌo Hµ Nam, nh÷ng lµn ®iÖu, khóc h¸t bçng d­ng trë nªn ngät ngµo, s©u l¾ng vµ tr÷ t×nh ®Õn kú l¹.( Xem phô lôc 6) 2.1.7.5 H¸t giao duyªn vïng ng· ba s«ng N»m trong vïng ®ång b»ng B¾c Bé, H¸t giao duyªn vïng ng· ba s«ng Mãng mang ©m h­ëng chung cña nhiÒu thÓ lo¹i d©n ca trong vïng vµ c¶ nh÷ng nÐt ®Æc tr­ng cña d©n ca vïng chiªm tròng Hµ Nam. Ng· ba s«ng Mãng lµ ®Þa danh n»m trªn l­u vùc s«ng Ch©u, n¬i tiÕp gi¸p 3 x· thuéc 3 huyÖn B×nh Lôc, Lý Nh©n vµ Duy Tiªn. Tuy lµ nguån dÊn ca chung cña 3 huyÖn nh­ng l¹i mang tªn cña mçi lµng- lµng nh÷ng ng­êi chÌo ®ß ng· ba s«ng Mãng. D©n ca vïng s«ng Mãng mang ý nghÜa sinh ho¹t tinh thÇn vµ thÓ hiÖn c¶m høng th¨ng hoa trong lao ®éng s¶n xuÊt nªn g¾n liÒn víi tËp qu¸n sinh ho¹t gia ®×nh - x· héi sinh ho¹t tËp thÓ, vui ch¬i, gi¶i, lao ®éng. D©n ca giao duyªn vïng ng· ba s«ng Mãng lóc ®Çu ®­îc h¸t trªn mÆt nø¬c, sau chuyÓn lªn bê víi h×nh thøc vµ néi dung ngµy cµng phong phó. §iÖu h¸t ®­îc b¾t nguån tõ c©u chuyÖn d· sö: thêi TiÒn Lª, mét viªn t­íng trÎ cña Lª Hoµn ra trËn ®¸nh giÆc vµo mét ngµy n­íc lò kÐo vÒ, ®· ®­îc ng­êi con g¸i chÌo ®ß hä §µo cøu tho¸t khi r¬i xuèng vïng n­íc xo¸y gi÷a dßng s«ng. Lª Hoµn trë vÒ trong khóc kh¶i hoµn ca, nh­ng viªn t­íng trÎ ®· hy sinh, bá lì ­íc hÑn víi ng­êi yªu. C« g¸i thÒ sÏ kh«ng lÊy ai nh­ng gia c¶nh l©m vµo b­íc khèn khã, v× ph¶i gi÷ chän ch÷ hiÕu nªn ®¸nh lÊy anh ®¸nh dËm. Do bÞ ng­êi chång hay ghen tu«ng ®¸nh ®Ëp vò phu, c« §µo ®· ph¶i bá lµng, bá dßng s«ng vµ con ®ß mµ ra ®i. XuÊt ph¸t tõ nguån gèc ®ã, d©n ca vïng ng· ba s«ng Mãng th­êng thÊm ®Ém chÊt tr÷ t×nh víi nh÷ng khóc h¸t ngät ngµo, s©u l¾ng ph¶ng phÊt vÎ ®îm buån. 2.1.7 Phong tôc tËp qu¸n 2.1.7.1 Tôc thê c¸c vÞ thÇn n«ng nghiÖp N»m ë phÝa T©y Nam ®ång b»ng B¾c Bé, võa lµ vïng ®ång b»ng, võa lµ vïng b¸n s¬n ®Þa, s¶n xuÊt n«ng nghiÖp lµ chÝnh, c¸c c­ d©n n«ng nghiÖp Hµ Nam cho ®Õn nay vÉn cßn l­u gi÷ trong ®êi sèng v¨n ho¸ tinh thÇn cña m×nh nhiÒu h×nh th¸i tÝn ng­ìng thê thÇn n«ng nghiÖp cæ s¬. §Ëm nÐt nhÊt, cã thÓ nãi, lµ tÝn ng­ìng thê Tø Ph¸p. TÝn ng­ìng thê Tø Ph¸p lµ tÝn ng­ìng thê bèn vÞ thÇn tù nhiªn cã ¶nh h­ëng quyÕt ®Þnh ®Õn ®êi sèng n«ng nghiÖp ®ang ë t×nh tr¹ng lÖ thuéc hoµn toµn vµo thiªn nhiªn. §ã lµ bèn vÞ thÇn: ThÇn M­a (Ph¸p Vò), thÇn M©y (Ph¸p V©n), thÇn SÊm (Ph¸p L«i), thÇn Chíp (Ph¸p §iÖn). Tho¹t ®Çu, Tø Ph¸p chØ ®­îc thê trong c¸c chïa ë vïng Luy L©u. DÇn dÇn, do tÝnh chÊt linh øng cña nã mµ lan dÇn ra nhiÒu vïng quª ë ch©u thæ B¾c Bé, trong ®ã cã mét sè vïng quª ven s«ng §¸y cña tØnh Hµ Nam. T­¬ng truyÒn, c¸c lµng quª vïng Hµ Nam cã nghe tiÕng Tø Ph¸p ë B¾c Ninh linh øng ®· lªn ®ã xin r­íc ch©n nhang ®Ó thê. Tõ khi r­íc Tø Ph¸p vÒ thê th× ®­îc m­a thuËn giã hoµ, mïa mµng t­¬i tèt. C¸c n¬i thê Tø Ph¸p ë Hµ Nam cô thÓ nh­ sau: + Thê Ph¸p V©n: chïa QuÕ L©m (V¨n X¸, Kim B¶ng), chïa Do LÔ (Liªn S¬n, Kim B¶ng), chïa Th«n Bèn (Phï V©n, Phñ Lý), chïa Tiªn (Thanh L­u, Thanh Liªm) + Thê Ph¸p Vò: Chïa Bµ §anh (Ngäc S¬n, Kim B¶ng), chïa Trinh S¬n (Thanh H¶i, Thanh Liªm). + Thê Ph¸p L«i: Chïa §Æng X¸ (V¨n X¸, Kim B¶ng), chïa Nøa (B¹ch Th­îng, Duy Tiªn). + Thê Ph¸p §iÖn: Chïa Bµ BÇu (Thµnh phè Phñ Lý). 2.1.7.2 Tôc thê c¸c vÞ thÇn s«ng n­íc Tôc thê c¸c vÞ thÇn s«ng n­íc cã ë c¸c ®Òn L¶nh, Cöa S«ng, Lª Ch©n, Vò §iÖn, ®×nh §¸ Tiªn Phong… XuÊt ph¸t tõ quan niÖm v¹n vËt h÷u linh, thê thñy thÇn lµ mét tôc thê cã sím vµ phæ biÕn ë c¸c vïng cã ®Þa bµn s«ng n­íc. Nghiªn cøu truyÒn thuyÕt vÒ c¸c vÞ thÇn ®­îc thê trong c¸c ®×nh, ®Òn cña Hµ Nam, lÔ héi, tôc thê c¸c vÞ thÇn nµy th× thÊy dÊu vÕt vÒ tôc thê thñy thÇn kh¸ ®Ëm nÐt. TruyÒn thuyÕt vÒ vÞ thÇn ®×nh lµng V¨n X¸ (th«n V¨n X¸, x· §øc Lý, huyÖn Lý Nh©n) còng cho thÊy râ dÊu vÕt cña tôc thê thñy thÇn. VÞ thÇn thµnh hoµng cña lµng tho¸t thai tõ mét con r¾n, khi con ®ª vì, ®· trë l¹i h×nh hµi r¾n, n»m ch¾n ngang ®o¹n ®ª vì, c¨ng m×nh ra ®Ó ng¨n n­íc lò, b¶o vÖ xãm lµng. VÞ thÇn thµnh hoµng cña ®×nh §¸ Tiªn Phong (th«n An M«ng, x· Tiªn Phong, huyÖn Duy Tiªn), mét n÷ t­íng cña Hai Bµ Tr­ng lóc ho¸ còng cã rång mang thuyÒn vµng ®Õn ®ãn. §ã lµ nh÷ng trÇm tÝch v¨n ho¸ s©u xa cña tÝn ng­ìng d©n gian nhiÒu khi ®· bÞ ch×m ®i d­íi líp næi lµ c¸c truyÖn kÓ vÒ lÞch sö ®­îc chång chÊt sau nµy. Nh×n vµo tôc thê, lÔ héi, cã thÊy râ nh÷ng biÓu hiÖn cña tÝn ng­ìng nµy, tôc r­íc n­íc, tôc ®ua thuyÒn… phæ biÕn trong c¸c lÔ héi cæ truyÒn ë Hµ Nam. 2.1.7.3 Tôc thê Thµnh hoµng Tôc thê thµnh hoµng cã nguån gèc tõ Trung Hoa cæ, sau khi du nhËp vµo lµng x· ViÖt Nam ®· nhanh chãng b¸m rÔ vµo trong t©m thøc ng­êi n«ng d©n ViÖt , trë nªn hÕt søc ®a d¹ng. Thµnh hoµng cã thÓ lµ mét vÞ thiªn thÇn nh­ Phï ®æng Thiªn v­¬ng, mét thÇn nói nh­ T¶n Viªn S¬n thÇn, mét vÞ nh©n thÇn cã c«ng víi d©n víi n­íc nh­ Lý Th­êng KiÖt, TrÇn H­ng §¹o, YÕt Kiªu, D· T­îng…. Thµnh hoµng còng ®­îc gäi lµ phóc thÇn, tøc thÇn ban phóc cho d©n lµng, th­êng mçi lµng thê mét thµnh hoµng, song còng cã khi mét lµng thê hai, ba hoÆc hai ba lµng thê mét vÞ. Thµnh hoµng cã thÓ lµ nam thÇn n÷ thÇn, tuú sù tÝch mçi lµng. Ngµy nay, lÔ héi lµng ®ang ph¸t triÓn m¹nh mÏ vµ në ré ë kh¾p n¬i. Tôc thê cóng thµnh hoµng, diÔn l¹i thÇn tÝch, r­íc x¸ch, tÕ lÔ ®ang ®­îc phôc håi, v× cã nh­ vËy míi ghi nhí ®­îc c«ng lao cña c¸c vÞ tiÒn bèi víi n­íc, víi lµng. 2.2 Thùc tr¹ng ho¹t ®éng du lÞch cña Hµ Nam Trong nh÷ng n¨m qua du lÞch Hµ Nam ®· cã nh÷ng b­íc tiÕn nhÊt ®Þnh, ®¹t ®­îc nhiÒu kÕt qu¶ tÝch cùc. Tuy nhiªn Hµ Nam vÉn lµ tØnh cã tèc ®é ph¸t triÓn du lÞch chËm so víi mÆt b»ng chung cña c¶ n­íc, chóng ta còng cÇn ®¸nh gi¸ mét c¸ch ®Çy ®ñ vÒ thùc tr¹ng du lÞch Hµ Nam. 2.2.1 Thùc tr¹ng vÒ c¬ së vËt chÊt kü thuËt- h¹ tÇng kü thuËt a. C¬ së vËt chÊt kü thuËt du lÞch Trªn ®Þa bµn tØnh Hµ Nam hiÖn nay c¬ së h¹ tÇng phôc vô cho du lÞch cßn thÊp kÐm, hÖ thèng nhµ nghØ, kh¸ch s¹n Ýt, chÊt l­îng thÊp. ChØ cã kh¸ch s¹n Hoµ B×nh lµ cã quy m« vµ chÊt l­îng nhÊt, mét sè kh¸ch s¹n, nhµ nghØ t­ nh©n cã quy m« võa vµ nhá nh­: Nhµ nghØ Anh §µo, kh¸ch s¹n B×nh Minh, nhµ nghØ H­¬ng Sen, nhµ nghØ Hoa Ph­îng, nhµ nghØ Thanh Thuû... bªn c¹nh c¸c kh¸ch s¹n, nhµ nghØ th× Hµ Nam kh«ng cã nh÷ng khu vui ch¬i gi¶i trÝ hÊp dÉn, ph­¬ng tiÖn phôc vô kh¸ch th¨m quan kh«ng nhiÒu vµ chÊt l­îng thÊp nh­: Xe du lÞch tõ 4 ®Õn 50 chç, xÝch l« du lÞch... hµng ho¸ phôc vô cho nhu cÇu mua s¾m cña kh¸ch du lÞch cßn Ýt, ®Æc biÖt lµ c¸c mÆt hµng thñ c«ng mü nghÖ vµ c¸c ®Æc s¶n cña tØnh ch­a ®­îc phæ biÕn réng r·i, ch­a cã ®iÓm giíi thiÖu t¹i TP. Phñ Lý. C¬ së l­u tró B¶ng 2 .B¶ng thèng kª mét sè c¬ së l­u tró trªn ®Þa bµn tØnh Hµ Nam STT Tªn c¬ së l­u tró §Þa chØ Lo¹i h¹ng Tæng sè phßng Kh¸ch s¹n Thiªn Phó Lª Hoµn – Quang Trung – Phñ Lý – Hµ Nam §ñ TCTT 18 Kh¸ch s¹n Hoµ B×nh TrÇn Phó – Quang Trung – Phñ Lý – Hµ Nam 3 sao 65 Kh¸ch s¹n H­¬ng ViÖt QL 1A – P. Minh Khai – Phñ Lý – Hµ Nam 2 sao 19 Kh¸ch s¹n Thanh Thuû (I + II) Quang Trung – Phñ Lý – Hµ Nam §ñ TCTT 10 Kh¸ch s¹n 30/4 Sè 34 – Biªn Hoµ - Phñ Lý – Hµ Nam 2 sao 43 Kh¸ch s¹n B¶o S¬n Thanh TuyÒn – Thanh Liªm – Hµ Nam 2 sao 14 Kh¸ch s¹n C­êng ThÞnh Thanh H¶i – Thanh Liªm – Hµ Nam §ñ TCTT 21 Nhµ nghØ B¹n T«i B»ng Khª – Liªm Chung – Phñ Lý – Hµ Nam §ñ TCTT 9 Nhµ nghØ T©y §« Lª Hång Phong – Phñ Lý – Hµ Nam §ñ TCTT 10 Nhµ nghØ Tróc Xinh Phóc Lai – Thanh Phong –Thanh Liªm – Hµ Nam §ñ TCTT 12 Nhµ nghØ Thanh H¶i Thanh Hµ - Thanh Liªm – Hµ Nam §ñ TCTT 11 (Nguån: Së V¨n ho¸ thÓ thao vµ Du lÞch Hµ Nam) C¬ së nhµ hµng tiÖn nghi ¨n uèng nh×n chung ®· ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña du kh¸ch. ë Hµ Nam cã mét sè Kh¸ch s¹n næi tiÕng phôc vô ¨n uèng nh­: Néi thÞ, Ngäc S¬n, B¶o S¬n… nh­ng cßn ë møc ®é thÊp, cÇn ®Çu t­ n©ng cÊp c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng, ®Ó cã ®¸p øng nhu cÇu cµng ngµy cao cña du kh¸ch. C¸c khu vui ch¬i gi¶i trÝ, khu thÓ thao, c«ng viªn, v­ên hoa... C¸c khu vùc nµy hÇu nh­ ch­a ®­îc ®­a vµo phôc vô cho ho¹t ®éng du lÞch. NÕu ®­îc ®Çu t­, khai th¸c tèt th× ®©y còng cã thÓ trë thµnh ®èi t­îng th¨m quan du lÞch, nghØ ng¬i, gi¶i trÝ cña kh¸ch du lÞch. Nh×n chung c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña tØnh Hµ Nam cßn rÊt yÕu vµ thiÕu, kh«ng t¹o ra ®­îc søc hÊp dÉn ®èi víi du kh¸ch, ch­a khai th¸c ®­îc tiÒm n¨ng du lÞch cña ®Þa ph­¬ng. C¬ së l­u tró cßn thiÕu, c¸c trang thiÕt bÞ thiÕu vµ xuèng cÊp nghiªm träng, nh©n viªn cßn kÐm vÒ nghiÖp vô, vÖ sinh trong kh¸ch s¹n, nhµ hµng, vÊn ®Ò an toµn vÖ sinh thùc phÈm ch­a ®­îc quan t©m vµ kiÓm so¸t. b. C¬ së h¹ tÇng • Giao th«ng vËn t¶i Hµ Nam lµ cöa ngâ phi¸ nam thñ ®« Hµ Néi, c¸ch Hµ Néi gÇn 60 km n»m trªn trôc giao th«ng quan träng xuyªn B¾c – Nam quan träng bËc nhÊt cña n­íc ta, trªn ®Þa bµn tØnh cã quèc lé 1A vµ ®­êng s¾t B¾c – Nam ch¹y qua víi chiÒu dµi gÇn 50 km vµ vµ c¸c tuyÕn ®­êng giao th«ng quan träng kh¸c nh­: quèc lé 21A, 21B, quèc lé 38 tØnh lé 971, 972….s«ng Hång, s«ng §¸y, s«ng NhuÖ. H¬n 20 km ®­êng thuû vµ 42 cÇu ®­êng ®· x©y dùng kiªn cè vµ hµng ngh×n km ®­êng giao th«ng n«ng th«n t¹o thµnh m¹ng l­íi giao th«n khÐp kÝn. §©y lµ nh÷ng lîi thÕ ®Ó ph¸t triÓn du lÞch ®Æc biÖt lµ du lÞch v¨n ho¸. • Th«ng tin liªn l¹c Trªn ®Þa bµn tØnh cã mét trung t©m b­u ®iÖn t¹i thµnh phè Phñ Lý, 5 trung t©m b­u côc ë c¸c huyÖn, 44 b­u côc vµ gÇn 100 ®iÓm/ tr¹m b­u ®iÖn ë c¸c x· ph­êng. §iÖn tho¹i kh«ng d©y ®­îc phñ sãng toµn tØnh. Mäi dÞch vô vÒ th«ng tin liªn l¹c, b­u ®iÖn, viÔn th«ng trong n­íc vµ quèc tÕ ®­îc thùc hÞªn dÔ dµng, thuËn tiÖn trªn ®Þa bµn toµn tØnh. • HÖ thèng cung cÊp ®iÖn M¹ng l­íi truyÒn th«ng vµ cung cÊp ®iÖn ®· ®­îc x©ydựng, më réng ë hÇu hÕt c¸c th«n x·. 100% hé d©n c­ vµ c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh, c¬ quan h¸nh ch×nh sù nghiÖp ë TP. Phñ Lý vµ c¸c huyÖn ®­îc cung cÊp sö dông ®iÖn l­íi quèc gia. HiÖn t¹i vµ trong nh÷ng n¨m tíi, Hµ Nam ®ang tiÕp tôc c¶i t¹o, n©ng cÊp m¹ng l­íi ®iÖn tiªu chuÈn quèc gia vµ x©y dùng mét sè hÖ thèng, c«ng tr×nh míi ®¸p øng nhu cÇu ®iÖn cho c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ph¸t triÓn kinh tÕ míi nãi chung cña tØnh. 2.2.2 M¹ng l­íi kinh doanh du lÞch Ngµnh du lÞch Hµ Nam chÝnh thøc ®­îc thµnh lËp tõ th¸ng 1 n¨m 1997, víi ®iÓm xuÊt ph¸t ban ®Çu rÊt thÊp, c¬ së vËt chÊt kü thuËt phôc vô cho kinh doanh du lÞch cßn rÊt h¹n chÕ. Trong mÊy n¨m võa qua, m¹ng l­íi kinh doanh du lÞch cña Hµ Nam ®· ph¸t triÓn c¶ vÒ quy m« vµ chÊt l­îng phôc vô. HiÖn nay sè l­îng c¸c ®¬n vÞ ho¹t ®éng kinh doanh du lÞch trªn ®Þa bµn cßn rÊt Ýt, kho¶ng 25 c¬ së. VÒ h×nh thøc kinh doanh cña c¸c ®¬n vÞ cßn ®¬n ®iÖu, c¸c dÞch vô du lÞch míi chñ yÕu kinh doanh l­u tró, ¨n uèng, v¨n ho¸ thÓ thao. Kinh doanh l÷ hµnh néi ®Þa, vËn chuyÓn kh¸ch du lÞch vµ mét sè dÞch vô kh¸c cßn rÊt h¹n chÕ. Nh×n chung m¹ng l­íi kinh doanh du lÞch cña Hµ Nam cßn nhá bÐ, thiÕu vÒ c¬ së vËt chÊt kü thuËt, dÞch vô du lÞch, yÕu vÒ chuyªn m«n nghiÖp vô vµ kinh nghiÖm kinh doanh trong lÜnh vùc du lÞch. §©y còng lµ mét tån t¹i tÊt yÕu kh¸ch quan cña mét ngµnh míi ®­îc thµnh lËp, ®ång thêi còng lµ trë ng¹i rÊt lín trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña ngµnh. 2.2.3 Nguån nh©n lùc trong du lÞch B¶ng 3. B¶ng ®iÒu tra tr×nh ®é lao ®éng trong ngµnh du lÞch cña tØnh Hµ Nam N¨m §¹i häc/ cao ®¼ng TcÊp/ s¬ cÊp Tr×nh ®é §T kh¸c 2004 30 150 50 2005 50 150 60 2006 80 175 80 2007 100 270 90 2008 150 300 400 (Nguån : Së v¨n ho¸ thÓ thao vµ du lÞch Hµ Nam) Nguån lao ®éng cña tØnh Hµ Nam cßn thiÕu c¶ vÒ sè l­îng lÉn chÊt l­îng. §éi ngò lao ®éng, ®Æc biÖt lµ nh÷ng lao ®éng cã tr×nh ®é cao cßn thiÕu, kh«ng thÓ ®¸p øng nhu cÇu du lÞch cña kh¸ch du lÞch vµ c«ng t¸c qu¶ng b¸ du lÞch. ViÖc cÇn thiÕt ph¶i ®µo t¹o ®éi ngò lao ®éng cã trùc tiÕp trong ngµnh du lÞch vµ ®¹o t¹o nghiÖp vô kinh doanh du lÞch, dÞch vô cho c¶ nh÷ng ng­êi d©n ®Þa ph­¬ng n¬i cã c¸c di tÝch. TØnh Hµ Nam còng cÇn quan t©m ®Õn vÊn ®Ò thu hót nh©n tµi phôc vô chu du lÞch cña tØnh nhµ. KÕt qu¶ cña kinh doanh du lÞch vµ kh¸ch du lÞch 2.2.4.1 Kh¸ch du lÞch Kh¸ch du lÞch quèc tÕ ®Õn Hµ Nam chñ yÕu b»ng ®­êng bé, môc ®Ých chÝnh cña hä lµ t×m c¬ héi liªn doanh, liªn kÕt tham quan vµ qu¸ c¶nh qua Thµnh phè Phñ Lý; chiÕm tû lÖ cao lµ kh¸ch tõ c¸c n­íc T©y ¢u (70% n¨m 1995), kh¸ch Ch©u ¸ nh­: NhËt B¶n, Trung Quèc, §µi Loan, vµ c¸c n­íc §«ng Nam ¸… chiÕm tû lÖ 30%. Ngµy l­u tró trung b×nh cña kh¸ch dao ®éng trªn d­íi mét ngµy. N¨m 1995 sè l­îng kh¸ch quèc tÕ ®Õn Hµ Nam lµ gÇn 400 ng­êi, n¨m 2006 kho¶ng trªn 3000, chiÕm 0,05% sè kh¸ch quèc tÕ cña Hµ Néi. Kh¸ch néi ®Þa ®Õn ®a sè tõ Hµ Néi vµ c¸c tØnh phô cËn vµ kh¸ch du lÞch qu¸ c¶nh ®i chïa H­¬ng vµ c¸c n¬i kh¸c dõng l¹i th¨m quan. N¨m 1995 sè l­îng kh¸ch néi h¹t 9.012 l­ît, n¨m 2006 sè kh¸ch néi h¹t kho¶ng 150.000 l­ît, b»ng 3,9% sè kh¸ch néi ®Þa cña Hµ néi. Ngµy l­u tró trung b×nh ®¹t trªn mét ngµy. C«ng suÊt sö dông phßng trung b×nh hµng n¨m hiÖn nay cña c¸c c¬ së l­u tró ë Hµ Nam nãi chung cßn thÊp, chØ ®¹t d­íi 50% mµ theo tæ chøc du lÞch thÕ giíi, ®Ó kinh doanh kh¸ch s¹n cã l·i ph¶i ®¹t trªn 60%. Sè gi­êng trung b×nh trong mét phßng hiÖn nay ë Hµ Nam lµ 2,0 gi­êng t­¬ng ®èi phï hîp víi t×nh h×nh chung cña ngµnh du lÞch c¶ n­íc. B¶ng 4. Kh¸ch du lÞch ®Õn Hµ Nam thêi kú 2004- 2008 ChØ tiªu N¨m 2004 N¨m 2005 N¨m 2006 N¨m 2007 N¨m 2008 L­ît kh¸ch trong n­íc 17.137 26.404 31.733 41.023 65.000 L­ît kh¸ch quèc tÕ 248 286 200 328 800 Ngµy kh¸ch trong n­íc 17.655 27.724 32.753 46.390 72.000 Ngµy kh¸ch quèc tÕ 280 301 212 310 900 (Nguån: Së V¨n ho¸ ThÓ thao vµ Du lÞch Hµ Nam) 2.2.4.2 Doanh thu du lÞch VÒ doanh thu du lÞch: Hµng n¨m cã tèc ®é t¨ng tõ 12-15%/n¨m, doanh thu chñ yÕu tËp trung tõ c¸c dÞch vô l­u tró, ¨n uèng cßn c¸c dÞch vô kh¸c doanh thu cßn t¨ng chËm do thiÕu c¸c dÞch vô phôc vô. B¶ng 5. Doanh thu du lÞch Hµ Nam thêi kú 2004 - 2008 §¬n vÞ tÝnh: TriÖu ®ång ChØ tiªu N¨m 2004 N¨m 2005 N¨m 2006 N¨m 2007 N¨m 2008 Doanh thu 9.600 10.240 11.339 12.230 15.000 U 2.3 NhËn xÐt chung vÒ ho¹t ®«ng du lÞch cña Hµ Nam hiÖn nay 2.3.1 VÒ ­u ®iÓm Hµ Nam cã lîi thÕ vÒ vÞ trÝ ®Þa lý rÊt thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn du lÞch. §©y chÝnh lµ ­u ®iÓm næi tréi nhÊt. - VÒ tµi nguyªn. TØnh cã nguån tµi nguyªn t­¬ng ®èi phong phó vµ l¹i rÊt gÇn c¸c khu du lÞch lín cña c¸c tØnh b¹n. §©y còng lµ mét lîi thÕ rÊt tèt cho du lÞch Hµ Nam cã thÓ kÕt hîp víi c¸c tØnh ®Ó ph¸t triÓn nhiÒu lo¹i h×nh kinh doanh du lÞch, khai th¸c tµi nguyªn du lÞch cña tØnh cã hiÖu qu¶ h¬n. - Du lÞch Hµ Nam ®· nhËn ®­îc sù quan t©m chØ ®¹o cña TØnh uû, H§ND vµ UBND tØnh vµ sù phèi hîp chÆt chÏ cã hiÖu qu¶ cña c¸c ngµnh trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn. - §éi ngò c¸n bé c«ng chøc trong ngµnh nhiÖt t×nh c«ng t¸c, cã mét sè kinh nghiÖm trong qu¶n lý du lÞch, cã nhËn thøc ®óng ®¾n vÒ tÝnh tÊt yÕu ph¸t triÓn du lÞch Hµ Nam thµnh ngµnh kinh tÕ quan träng cña tØnh. 2.3.2 Nh­îc ®iÓm - VÒ thùc tr¹ng kinh tÕ - x· héi cña tØnh ch­a ph¸t triÓn m¹nh, vÉn cßn lµ mét tØnh nghÌo, chñ yÕu lao ®éng thuÇn n«ng, h¹ tÇng c¬ së x· héi ch­a ph¸t triÓn mét c¸ch ®ång bé nªn ch­a t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt cho du lÞch ph¸t triÓn, ®Æc biÖt lµ cßn thiÕu nhiÒu c¸c dÞch vô phôc vô kh¸ch du lÞch. §©y chÝnh lµ nh­îc ®iÓm lín nhÊt t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña du lÞch Hµ Nam. - VÒ nguån tµi nguyªn du lÞch tuy cã phong phó ®a d¹ng nh­ng tÝnh tiªu biÓu ®éc ®¸o kh«ng cao, kh¶ n¨ng thu hót kh¸ch cã h¹n chÕ, tµi nguyªn cßn ë d¹ng tù nhiªn, c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt phôc vô cho du lÞch trong c¸c khu vùc tµi nguyªn hÇu nh­ ch­a cã g×. Do vËy, muèn khai th¸c cã hiÖu qu¶ nh÷ng nguån tµi nguyªn nµy cÇn ph¶i cã nguån vèn ®Çu t­ rÊt lín cña tØnh vµ c¸c c¬ së kinh doanh. - C¸c thµnh phÇn kinh tÕ tham gia ho¹t ®éng kinh doanh du lÞch trªn ®Þa bµn cßn rÊt Ýt, n¨ng lùc tµi chÝnh cßn h¹n chÕ, quy m« nhá, c¸c lo¹i h×nh kinh doanh ®¬n ®iÖu. VÒ ®éi ngò nh©n viªn phôc vô cßn yÕu kÐm vÒ chuyªn m«n nghiÖp vô, c¸n bé qu¶n lý ch­a cã kinh nghiÖm thùc tiÔn, toµn ngµnh hiÖn tai cã kho¶ng h¬n 200 ng­êi lao ®éng. VÒ chÊt l­îng cña c¸c dÞch vô ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®a d¹ng cña kh¸ch du lÞch. §©y còng lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n chÝnh ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn kh¶ n¨ng thu hót kh¸ch du lÞch ®Õn víi Hµ Nam. - VÒ ®Çu t­ x©y dùng tuy ®· cã sù quan t©m cña Nhµ n­íc, song tæng møc ®Çu t­ cßn qu¸ nhá bÐ so víi nhu cÇu ®ßi hái ®Ó ph¸t triÓn. C¬ chÕ chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch thu hót c¸c Nhµ ®Çu t­ kinh doanh du lÞch triÓn khai cßn chËm, ch­a ®ång bé. - NhËn thøc vÒ ph¸t triÓn du lÞch cña nh©n d©n ®Þa ph­¬ng nãi chung vµ nh©n d©n ë trong khu vùc cã tµi nguyªn du lÞch nãi riªng cßn h¹n chÕ lµm ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn c«ng t¸c xóc tiÕn ®Çu t­ còng nh­ ho¹t ®éng kinh doanh, b¶o vÖ tµi nguyªn, m«i tr­êng trong c¸c khu du lÞch. Thùc chÊt du lÞch Hµ Nam ®ang ë ®iÓm xuÊt ph¸t ban ®Çu trong lé tr×nh ph¸t triÓn. 2.3.3 Nguyªn nh©n - Nguyªn nh©n kh¸ch quan Do ®iÒu kiÖn thùc tr¹ng nÒn kinh tÕ - x· héi cña tØnh vµ nh÷ng yÕu tè vÒ tµi nguyªn du lÞch lµm ¶nh h­ëng ®Õn qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ngµnh du lÞch cña Hµ Nam. - Nguyªn nh©n chñ quan: C¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc ch­a thùc sù chñ ®éng s¸ng t¹o trong viÖc ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi trong ®ã cã ph¸t triÓn du lÞch ë ®Þa ph­¬ng. Kinh nghiÖm qu¶n lý trong lÜnh vùc du lÞch cña cßn h¹n chÕ, ch­a ®¸nh gi¸ ®óng møc nh÷ng tiÒm n¨ng thÕ m¹nh vÒ du lÞch, vai trß vÞ trÝ cña du lÞch trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña tØnh. Ch­¬ng 3: nh÷ng gi¶i ph¸p ph¸t triÓn du lÞch v¨n ho¸ cña tØnh Hµ Nam 3.1 Môc tiªu, nhiÖm vô träng t©m ph¸t triÓn du lÞch cña tØnh Hµ Nam 3.1.1 Nh÷ng khã kh¨n th¸ch thøc ®Æt ra trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn dÞch vô du lÞch 3.1.1.1 §Æc ®iÓm t×nh h×nh kinh tÕ x· héi trong nh÷ng n¨m 2008 - 2012 - T×nh h×nh thÕ giíi: §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø X nhËn ®Þnh ®¸nh gi¸ t×nh h×nh quèc tÕ trong nh÷ng n¨m s¾p tíi nh­ sau: Trªn thÕ giíi, hoµ b×nh, hîp t¸c vµ ph¸t triÓn vÉn lµ su thÕ lín; Kinh tÕ thÕ giíi vµ khu vùc tiÕp tôc phôc håi vµ ph¸t triÓn nh­ng vÉn tiÒm Èn nh÷ng yÕu tè bÊt ch¾c vµ khã l­êng. T×nh h×nh thÕ giíi vÉn diÔn biÕn phøc t¹p, t×nh h×nh Ch©u ¸ Th¸i b×nh d­¬ng nãi chung vµ khu vùc §«ng Nam ¸ nãi riªng mét mÆt xu thÕ hoµ b×nh hîp t¸c vµ ph¸t triÓn tiÕp tôc gia t¨ng, mÆt kh¸c lu«n tiÒm Èn c¸c nh©n tè g©y bÊt æn nh­ tranh chÊp nhau vÒ biªn giíi l·nh thæ, tµi nguyªn biÓn ®¶o vµ nh÷ng bÊt æn vÒ kinh tÕ chÝnh trÞ - x· héi ë mét sè n­íc ... - T×nh h×nh trong n­íc: T×nh h×nh cã nhiÒu thuËn lîi thÕ vµ lùc cña n­íc ta lín m¹nh lªn nhiÒu so víi tr­íc ®©y. Quan hÖ quèc tÕ ®­îc më réng, chóng ta ®· chñ ®éng trong héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, gi÷ v÷ng m«i tr­êng hoµ b×nh th©n thiÖn. T×nh h×nh chÝnh trÞ trong n­íc æn ®Þnh, ®êi sèng, kinh tÕ - x· héi kh«ng ngõng ®­îc n©ng cao, tæng s¶n phÈm trong n­íc (GDP) ®Õn n¨m 2010 t¨ng gÊp 2,1 lÇn n¨m 2000, tèc ®é t¨ng tr­ëng GDP phÊn ®Êu ®¹t 8% /n¨m. Tuy nhiªn chóng ta lu«n ph¶i ®èi mÆt víi nh÷ng th¸ch thøc ®ã lµ: Nguy c¬ tôt hËu, nh÷ng biÓu hiÖn xa rêi môc tiªu XHCN vµ nh÷ng ©m m­u c¸c thÕ lùc thï ®Þch chèng ph¸ c¸ch m¹ng muèn thay ®æi chÕ ®é chÝnh trÞ. T×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña tØnh Hµ Nam NghÞ quyÕt §¹i héi TØnh §¶ng bé lÇn thø XVII ®· chØ râ: §Èy nhanh tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, phÊn ®Êu ®¹t c¸c chØ tiªu: Tèc ®é t¨ng tr­ëng GDP hµng n¨m phÊn ®Êu ®¹t 12%/n¨m. Thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi ®¹t 11 triÖu ®ång /n¨m. T¨ng c­¬ng ph¸t triÓn c¸c lo¹i h×nh dÞch vô thay ®æi c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng C«ng nghiÖp- DÞch vô - N«ng nghiÖp . 3.1.1.2 Nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n th¸ch thøc ®Æt ra trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn Du lÞch Hµ Nam giai ®o¹n 2008 - 2012 §Æc ®iÓm t×nh h×nh kinh tÕ chÝnh trÞ, x· héi trªn thÕ giíi, trong n­íc nh÷ng n¨m tíi cã ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña du lÞch ViÖt Nam nãi chung vµ du lÞch Hµ Nam nãi riªng, ®ã lµ: - §èi víi ngµnh du lÞch ViÖt Nam: + Thêi c¬ vµ thuËn lîi: ThÞ tr­êng kh¸ch du lÞch quèc tÕ ®­îc më réng, kh¸ch du lÞch quèc tÕ ®Õn ViÖt Nam ngµy cµng ®«ng do qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi vµ khu vùc, nhÊt lµ khi ViÖt Nam ®­îc ra nhËp tæ chøc Th­¬ng m¹i thÕ giíi (WTO).HiÖn nay ViÖt Nam ®ang lµ ®iÓm ®Õn th©n thiÖn cña kh¸ch du lÞch quèc tÕ.ThÞ tr­êng kh¸ch du lÞch néi ®Þa ®­îc më réng do ®êi sèng cña nh©n d©n kh«ng ngõng ®­îc n©ng cao. §Æc biÖt lµ thÞ tr­êng kh¸ch du lÞch Hµ Néi vµ c¸c ®« thÞ lín. + Khã kh¨n vµ th¸ch thøc: §ßi hái ngµnh du lÞch ph¶i ph¸t triÓn nhanh chãng c¶ c¬ së vËt chÊt kü thuËt vµ chÊt l­îng dÞch vô ®Ó ®¸p øng kÞp thêi nhu cÇu ngµy cµng t¨ng nhanh du lÞch. Nh÷ng rñi ro trong kinh doanh du lÞch lµ khã tr¸nh khái do yÕu tè kh¸ch quan khã l­êng nh­ chiÕn tranh , thiªn tai , dÞch bÖnh..vv - §èi víi ngµnh du lÞch Hµ Nam: Còng n»m trong bèi c¶nh chung cña du lÞch c¶ n­íc, ®ång thêi cã nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n ®Æc thï riªng, ®ã lµ: + VÒ thuËn lîi vµ c¬ héi: Do ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi cña tØnh t­¬ng ®èi ph¸t triÓn vµ chÝnh tõ néi t¹i nÒn kinh tÕ nã võa yªu cÇu, ®ßi hái võa thóc ®Èy ngµnh du lÞch Hµ Nam ph¶i ph¸t triÓn ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò cÇn thiÕt cho viÖc chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ vµ ®¸p øng yªu cÇu trong ch­¬ng tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña tØnh. §ång thêi ®¸p øng nhu cÇu du lÞch ngµy cµng t¨ng nhanh, thÞ tr­êng kh¸ch ®­îc më réng, ®Æc biÖt lµ thÞ tr­êng kh¸ch Hµ Néi. §©y chÝnh lµ mét c¬ héi lín ®Ó du lÞch Hµ Nam ph¸t triÓn. + VÒ khã kh¨n th¸ch thøc: Trong giai ®o¹n nµy du lÞch Hµ Nam ®ßi hái ph¶i ®­îc ®Çu t­ x©y dùng mét c¸ch ®ång bé ®Ó t¹o ra nh÷ng khu, ®iÓm du lÞch hÊp dÉn cã kh¶ n¨ng thu hót kh¸ch cao. Do vËy, nhu cÇu vÒ vèn ®Çu t­ lµ rÊt lín trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ tµi chÝnh cßn h¹n hÑp ®ã chÝnh lµ khã kh¨n th¸ch thøc lín nhÊt cÇn ph¶i cã gi¶i ph¸p th¸o gì. Ngoµi ra cßn cã khã kh¨n vÒ nguån nh©n lùc, ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý, c¬ chÕ qu¶n lý. 3.1.2 Quan ®iÓm vµ môc tiªu ph¸t triÓn cña du lÞch Hµ Nam tõ nay ®Õn n¨m 2012 3.1.2.1 Nh÷ng c¨n cø khoa häc ®Ó x¸c ®Þnh môc tiªu vµ nhiÖm vô ph¸t triÓn du lÞch - C¨n cø vµo NghÞ quyÕt §¹i héi TØnh §¶ng bé Hµ Nam lÇn thø XVII - C¨n cø vµo Quy ho¹ch Tæng thÓ ph¸t triÓn Du lÞch ViÖt Nam giai ®o¹n 2005 - 2015, Ch­¬ng tr×nh hµnh ®éng quèc gia vÒ Du lÞch giai ®o¹n 2008 - 2012 - C¨n cø vµo Quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña tØnh Hµ Nam - C¨n cø Quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn du lÞch Hµ Nam giai ®o¹n 1998 - 2010 - C¨n cø vµo t×nh h×nh thùc tr¹ng ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vµ ph¸t triÓn du lÞch cña Hµ Nam hiÖn nay. 3.1.2.2 Quan ®iÓm ph¸t triÓn: - Ph¸t triÓn du lÞch ph¶i thùc hiÖn theo ®óng kÕ ho¹ch, quy ho¹ch ngµnh, ph¶i phï hîp víi quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña tØnh, ph¶i ®¶m b¶o hiÖu qu¶ vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng. - ¦u tiªn ph¸t triÓn c¸c khu, ®iÓm du lÞch träng ®iÓm cã tiÒm n¨ng lín vµ c¸c lo¹i h×nh dÞch vô du lÞch cã thÕ c¹nh tranh cao ®Ó t¹o ra c¸c s¶n phÈm du lÞch ®a d¹ng, ®éc ®¸o, hÊp dÉn du kh¸ch. - KhuyÕn khÝch vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó huy ®éng tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Çu t­ ph¶t triÓn c¸c dÞch vô phôc vô du lÞch ®Æc biÖt c¸c nhµ doanh nghiÖp ®Çu t­ vµo c¸c khu du lÞch träng ®iÓm cña tØnh. 3.1.2.3 Môc tiªu ph¸t triÓn Ph¸t triÓn du lÞch Hµ Nam sím trë thµnh mét ®iÓm ®Õn cña du kh¸ch vµ lµ ngµnh kinh tÕ quan träng cña tØnh, nh»m khai th¸c mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nh÷ng tiÒm n¨ng, lîi thÕ cña tØnh ®Ó gãp phÇn thóc ®Èy viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vµ ®¸p øng nhu cÇu vÒ du lÞch ngµy cµng t¨ng cña x· héi. 3.1.2.4 C¸c chØ tiªu cô thÓ: (tÝnh ®Õn n¨m 2012) - Tèc ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n hµng n¨m ®¹t: 15-20% - Tæng doanh thu tõ c¸c ho¹t ®éng du lÞch ®¹t: 45 tû ®ång - Tæng l­ît kh¸ch: 150.000 l­ît kh¸ch Trong ®ã: + Kh¸ch quèc tÕ: 20.000 l­ît kh¸ch + Kh¸ch néi ®Þa: 130.000 l­ît kh¸ch (Cã thÓ cã kh¶ n¨ng t¨ng tr­ëng ®ét biÕn do ®Èy nhanh c«ng t¸c ®Çu t­) 3.1.3 NhiÖm vô träng t©m §Ó ®at ®­îc c¸c chØ tiªu trªn chóng ta cÇn ph¶i tËp trung chØ ®¹o thùc hiÖn mét sè nhiÖm vô chñ yÕu sau: - TËp trung ®Çu t­ x©y dùng mét sè khu du lÞch, ®iÓm du lÞch träng ®iÓm nh»m t¹o ra c¸c s¶n phÈm du lÞch hÊp dÉn ®Ó thu hót kh¸ch du lÞch Giai ®o¹n tõ nay ®Õn n¨m 2012 du lÞch Hµ Nam cÇn tËp trung ®Çu t­ x©y dùng mét sè khu, ®iÓm du lÞch nh­: Khu du lÞch BÕn Thuû, BÕn xe ®i Chïa H­¬ng, khu du Tam Chóc, khu du lÞch Ngò §éng S¬n vµ vïng phô cËn; ®iÓm du lÞch v¨n ho¸ lÔ héi Chïa Long §äi S¬n, §Òn TrÇn Th­¬ng, §Òn l¶nh Giang, Tõ ®­êng NguyÔn KhuyÕn; ®iÓm du lÞch lµng nghÒ An Hoµ, Ngäc §éng, §äi Tam vµ Nha X¸. §©y lµ nhiÖm vô quan träng nhÊt, cã thùc hiÖn ®­îc nhiÖm vô nµy th× míi t¹o ra ®­îc c¸c s¶n phÈm du lÞch hÊp dÉn ®Ó thu hót kh¸ch du lÞch ®Õn víi Hµ Nam. - G¾n kÕt du lÞch Hµ Nam víi du lÞch c¸c tØnh b¹n trong khu vùc vµ c¶ n­íc, ®Æc biÖt lµ du lÞch Hµ Néi. Nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng thu hót kh¸ch ®Ó khai th¸c mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nguån tµi nguyªn du lÞch cña tØnh. Tõ nay ®Õn n¨m 2012 ph¶i x©y dùng c¸c tour, tuyÕn du lÞch chÝnh cô thÓ nh­ sau: - C¸c tour du lÞch néi tØnh: + Tour - Long §äi S¬n - §äi Tam - §Òn L¶nh Giang - Nha X¸ - Ngäc ®éng- Phñ Lý + Tour Phñ lý - §Òn TrÇn Th­¬ng - Tõ ®­êng NguyÔn KhuyÕn - Lµng thªu An Hoµ-Phñ Lý + Tour Phñ lý - Ngò §éng S¬n- Chïa Bµ §anh - Tam Chóc - Phñ Lý - C¸c tuyÕn du lÞch ngo¹i tØnh: + TuyÕn T©y B¾c - §«ng Nam, khai th¸c nguån kh¸ch tõ Th¸i B×nh, Nam §Þnh - Phñ Lý - Hµ T©y, Hoµ B×nh. TuyÕn nµy tËp trung c¸c dÞch vô du lÞch v¨n ho¸ lÔ héi, l­u tró, du lÞch sinh th¸i nghØ d­ìng. + TuyÕn B¾c Nam (tuyÕn du lÞch xuyªn ViÖt) theo quèc lé 1A trªn tuyÕn nµy t¨ng c­êng c¸c dÞch vô ¨n uèng, gi¶i ph¸p tõng b­íc t¨ng c¸c dÞch vô l­u tró, dÞch vô nghØ d­ìng cuèi tuÇn cho kh¸ch Hµ Néi. + TuyÕn du lÞch Hµ T©y - Hµ Nam - H­ng Yªn - H¶i D­¬ng - H¶i Phßng - Qu¶ng Ninh. TuyÕn nµy tËp trung vµo du lÞch lÔ héi vµ du lÞch biÓn, ph¸t triÓn dÞch vô vËn chuyÓn kh¸ch. + TuyÕn du lÞch Phñ Lý ®i Ngò §éng S¬n - §Òn §øc Th¸nh C¶ - Chïa H­¬ng b»ng ®­êng bé vµ ®­êng thuû trªn s«ng §¸y. - Tõng b­íc ph¶i n©ng cao chÊt l­îng phôc vô trong c¸c dÞch vô du lÞch t¹i c¸c ®iÓm du lÞch, khu du lÞch ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng ®a d¹ng cña du kh¸ch. - §¸nh gi¸ ®óng møc nguån tµi nguyªn du lÞch, ®iÒu chØnh quy ho¹ch tæng thÓ x©y dùng kÕ ho¹ch ph¸t triÓn dµi h¹n ®Ó lµm c¬ së cho lËp c¸c dù ¸n ®Çu t­ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng ®Ó thu hót c¸c nhµ ®Çu t­. - X©y dùng c¬ chÕ qu¶n lý, ®iÒu hµnh hîp lý, th«ng tho¸ng ®Ó thu hót c¸c tæ chøc, c¸ nh©n, doanh nghiÖp ®Çu t­ kinh doanh trong lÜnh vùc du lÞch. T¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý nguån tµi nguyªn du lÞch, c«ng t¸c b¶o vÖ c¶nh quan, m«i tr­êng trong qu¸ tr×nh tæ chøc khai th¸c tµi nguyªn du lÞch. 3.2 Nh÷ng gi¶i ph¸p chñ yÕu ®Ó ph¸t triÓn du lÞch cña Hµ Nam 3.2.1 §Çu t­ x©y dùng §Çu t­ lµ mét ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ó ph¸t triÓn, nÕu kh«ng cã ®Çu t­ th× kh«ng thÓ ph¸t triÓn ®­îc. Víi ®Æc thï lµ mét ngµnh míi h×nh thµnh ph¸t triÓn trªn c¬ së h¹ tÇng thÊp kÐm, du lÞch Hµ Nam cÇn ph¶i ®Çu t­ x©y dùng míi tõ ®Çu vµ ph¶i cã nh÷ng b­íc ®i thÝch hîp míi ph¸t huy ®­îc hiÖu qu¶ sau ®Çu t­. Néi dung cô thÓ cña gi¶i ph¸p nµy nh­ sau: - X©y dùng kÕ ho¹ch ®Çu t­. + §Õn n¨m 2012 phÊn ®Êu c¬ b¶n hoµn thµnh viÖc ®Çu t­ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng c¸c khu du lÞch ®· vµ ®ang chuÈn bÞ ®Çu t­ ®ã lµ: Khu du lÞch Tam Chóc, BÕn Thuû, Ngò §éng S¬n, Chïa Bµ §anh, ®iÓm du lÞch chïa Long §äi S¬n. ChuÈn bÞ lËp dù ¸n cho phÐp ®Çu t­ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng mét sè ®iÓm du lÞch lµng nghÒ nh­: Thªu ren An Hoµ, m©y tre ®an Ngäc §éng + Hoµn thiÖn c¬ chÕ, chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ­u ®·i ®Çu t­ th«ng tho¸ng, hÊp dÉn phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña tØnh vµ ph¸p luËt cña Nhµ n­íc, nh»m t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi nhÊt ®Ó thu hót c¸c doanh nghiÖp, ®¬n vÞ, tæ chøc, c¸ nh©n trong n­íc vµ n­íc ngoµi ®Õn Hµ Nam ®Çu t­ ph¸t triÓn du lÞch. + Trong qu¸ tr×nh ®Çu t­ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, trªn c¬ së c¬ chÕ chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t­, ®ång thêi tiÕn hµnh kªu gäi c¸c Nhµ ®Çu t­ cã n¨ng lùc tµi chÝnh vµ kinh nghiÖm trong kinh doanh du lÞch bá vèn ®Ó ®Çu t­ x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt phôc vô cho kinh doanh. ViÖc ®Çu t­ x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt phôc vô kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp ph¶i ®­îc thùc hiÖn theo ®óng quy ho¹ch vµ dù ¸n ®­îc duyÖt. Nguån vèn ®Çu t­ trong lÜnh vùc nµy do c¸c nhµ ®Çu t­ hoµn toµn chñ ®éng. - VÒ nguån vèn ®Çu t­. Tæng møc ®Çu t­ ph¸t triÓn du lÞch ®Õn n¨m 2012 lµ rÊt lín dù kiÕn kho¶ng: 1.100 tû ®ång (trong ®ã: Vèn ®Çu t­ CSHT kho¶ng 500 tû, vèn ®Çu t­ CSVCKT kinh doanh kho¶ng 600 tû). Do vËy ph¶i huy ®éng tõ nhiÒu nguån. Nguån vèn Nhµ n­íc bao gåm ng©n s¸ch cña tØnh vµ xin hç trî tõ cña Trung ­¬ng, nguån nµy dïng chñ yÕu ®Ó ®Çu t­ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng. Nguån vèn huy ®éng tõ c¸c doanh nghiÖp, tæ chøc c¸ nh©n chñ yÕu tËp trung ®Çu t­ x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt phôc vô cho kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp ë c¸c khu, ®iÓm du lÞch. Ngoµi ra cßn cã nguån vèn ®Çu t­ gi¸n tiÕp cho du lÞch th«ng qua viÖc ®Çu t­ cña c¸c ngµnh cã liªn quan nh­: V¨n ho¸, B­u ®iÖn, B­u chÝnh viÔn th«ng, N«ng nghiÖp, Giao th«ng vËn t¶i..vv. Gi¶i ph¸p huy ®éng nguån vèn ®Çu t­ cÇn ph¶i thùc hiÖn nh­ sau: §èi víi nguån vèn Ng©n s¸ch Nhµ n­íc: UBND tØnh chØ ®¹o Së Th­¬ng m¹i- Du lÞch phèi hîp víi c¸c ngµnh tÝch cùc tranh thñ xin hç trî cña Trung ­¬ng, mÆt kh¸c hµng n¨m trÝch Ng©n s¸ch cña tØnh ®Ó ®Çu t­ hoÆc t¹o vèn b»ng c¸c nguån kh¸c cã thÓ vay hoÆc huy ®éng c¸c nguån vèn nhµn dçi kh¸c ®Ó ®Çu t­ trùc tiÕp cho du lÞch. Ngoµi ra cßn cã nguån vèn cña Nhµ n­íc ®Çu t­ trùc tiÕp cho c¸c ngµnh kh¸c nh­ng cã thÓ gi¸n tiÕp phôc vô cho ph¸t triÓn du lÞch. §Ó sö dông cã hiÖu qu¶ nguån vèn nµy cho ph¸t triÓn du lÞch ®Ò nghÞ c¸c ngµnh khi lËp dù ¸n ®Çu t­ cña ngµnh nªn quan t©m ®Õn c¶ lîi Ých phôc vô du lÞch.VÝ dô: Nh­ c¸c dù ¸n cña ngµnh Giao th«ng, §iÖn lùc, B­u chÝnh viÔn th«ng, N«ng nghiÖp vµ V¨n ho¸-Th«ng tin… Nguån vèn cña c¸c doanh nghiÖp, tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc vµ n­íc ngoµi lµ rÊt quan träng cÇn thiÕt cho sù ph¸t triÓn c¶ tr­íc m¾t vµ l©u dµi. Bëi chÝnh c¸c doanh nghiÖp, tæ chøc, c¸ nh©n lµ nh÷ng ®¬n vÞ trùc tiÕp tæ chøc khai th¸c nguån tµi nguyªn du lÞch. ViÖc huy ®éng vµ thu hót nguån vèn nµy cã hiÖu qu¶ khi vµ chØ khi chóng ta t¹o ra ®­îc m«i tr­êng ®Çu t­ hÊp dÉn. Do vËy ph¶i cã mét c¬ chÕ khuyÕn khÝch ®Çu t­ phï hîp, n¨ng ®éng th«ng tho¸ng ®Ó thu hót c¸c nhµ ®Çu t­. 3.2.2 Qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ du lÞch Trong thêi gian nµy, du lÞch Hµ Nam tËp trung ®Çu t­ ph¸t triÓn lµ b­íc ®ét ph¸ mang tÝnh quyÕt ®Þnh, t¹o ®µ cho c¶ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn l©u dµi cña ngµnh. Do vËy, ph¶i t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ du lÞch ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ®ßi hái cña thùc tiÔn, ®©y lµ gi¶i ph¸p quan träng. §èi víi c¬ quan qu¶n lý ngµnh cÇn rµ so¸t, ®¸nh gÝa mét c¸ch khoa häc nguån tµi nguyªn du lÞch, tiÕn hµnh ®iÒu chØnh quy ho¹ch tæng thÓ cho phï hîp víi ®iªï kiÖn kinh tÕ x· héi cña tØnh vµ toµn ngµnh, lµm c¬ së cho viÖc lËp c¸c quy ho¹ch chi tiÕt vµ c¸c dù ¸n ph¸t triÓn. §ång thêi tæ chøc triÓn khai thùc hiÖn vµ chØ ®¹o thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®Çu t­ ph¸t triÓn du lÞch ®· ®­îc phª duyÖt mét c¸ch cã hiÖu qu¶. Thùc hiÖn tèt chøc n¨ng tham m­u cho UBND tØnh x©y dùng c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t­, quy chÕ qu¶n lý, sö dông nguån tµi nguyªn du lÞch vµ quy chÕ qu¶n lý c¸c khu du lÞch, ®iÓm du lÞch ®· ®­îc ®Çu t­ x©y dùng, thÈm ®Þnh c¸c dù ¸n ph¸t triÓn cña ngµnh. T¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra kiÓm s¸t c¸c ho¹t ®éng kinh doanh du lÞch trªn ®Þa bµn, h­íng dÉn vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ vµo ®Çu t­ kinh doanh, tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh du lÞch. Tæ chøc bèi d­ìng nguån nh©n lùc cho toµn ngµnh tõng b­íc triÓn khai thùc hiÖn tiªu chuÈn ho¸ lùc l­îng lao ®éng. Phèi hîp chÆt chÏ víi c¸c ngµnh, c¸c cÊp trong tØnh nh­: Ngµnh V¨n ho¸- Th«ng tin, giao th«ng vËn t¶i, B­u ®iÖn vµ c¸c ngµnh liªn quan phèi hîp ®Çu t­ c¸c dù ¸n ë c¸c ®iÓm, khu du lÞch vµ phèi hîp víi c¸c ®Þa ph­¬ng cã c¸c ®Þa ®iÓm du lÞch n»m trong quy ho¹ch ph¸t triÓn lµm tèt c«ng t¸c b¶o vÖ tµi nguyªn du lÞch ®· ®­îc quy ho¹ch mµ ch­a cã ®iÒu kiªn ®Çu t­ khai th¸c. T¨ng c­êng quan hÖ víi du lÞch c¸c tØnh b¹n t¹o ra kh«ng gian du lÞch réng lín, thiÕt lËp c¸c tour du lÞch liªn tØnh ®­a s¶n phÈm du lÞch Hµ Nam sím héi nhËp víi du lÞch c¶ n­íc. 3.2.3 Qu¶ng b¸ tuyªn truyÒn vµ xóc tiÕn du lÞch Du lÞch Hµ Nam lµ mét ngµnh cßn rÊt míi mÎ, ¶nh h­ëng cña ngµnh ®èi víi ®êi sèng x· héi cßn h¹n chÕ nhiÒu ng­êi d©n kÓ c¶ mét sè c¸n bé ®Þa ph­¬ng ch­a hiÓu vµ nhËn thøc ®Çy ®ñ vai trß cña du lÞch nãi chung vµ vÞ trÝ cña du lÞch Hµ Nam trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña tØnh nãi riªng. MÆt kh¸c, du lÞch lµ mét ngµnh mµ ho¹t ®éng cña nã mang tÝnh x· héi ho¸ rÊt cao, mang néi dung v¨n ho¸ s©u s¾c cho nªn vÊn ®Ò tuyªn truyÒn gi¸o nhËn thøc vÒ du lÞch cho qu¶ng ®¹i quÇn chóng cã mét ý nghÜa rÊt quan träng (®Æc biÖt lµ nh÷ng vïng cã ®iÓm du lÞch). - VÒ tuyªn truyÒn gi¸o dôc: C«ng t¸c tuyªn truyÒn gi¸o dôc kiÕn thøc vÒ du lÞch ph¶i tiÕn hµnh ngay tr­íc khi thùc hiÖn ®Çu t­ x©y dùng. H×nh thøc tuyªn truyÒn gi¸o dôc th«ng qua c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng qua viÖc gi¸o dôc trong nhµ tr­êng, më c¸c héi nghÞ chuyªn ®Ò vÒ du lÞch ë c¸c ®Þa bµn cã ®iÓm du lÞch. Néi dung vÒ tuyªn truyÒn gi¸o dôc cÇn tËp chung vµo mét sè vÊn ®Ò: + Vai trß vµ nh÷ng ®Æc ®iÓm cña du lÞch. + ý nghÜa cña viÖc ph¸t triÓn du lÞch ë ®Þa ph­¬ng. + Ph­¬ng ph¸p vµ nghÖ thuËt giao tiÕp trong kinh doanh. + ý thøc b¶o vÖ tµi nguyªn, c¶nh quan m«i tr­êng trong c¸c khu, ®iÓm du lÞch. - C«ng t¸c qu¶ng b¸ xóc tiÕn du lÞch: Lµ mét bé phËn quan träng trong c«ng t¸c xóc tiÕn du lÞch nh»m ®Ó giíi thiÖu víi mäi ng­êi d©n trong n­íc còng nh­ kh¸ch n­íc ngoµi hiÓu biÕt vÒ c¸c ®iÓm du lÞch cña Hµ Nam, nh÷ng nÐt ®Ñp v¨n ho¸ cña con ng­êi Hµ Nam, ®©y lµ gi¶i ph¸p cã ý nghÜa quan träng trong thu hót c¸c nhµ ®Çu t­ vµ phôc vô kinh doanh du lÞch. H×nh thøc qu¶ng c¸o cÇn tËp chung chñ yÕu nh­ in tËp gÊp, tê r¬i, x©y dùng b¨ng h×nh, giíi thiÖu trªn c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng ë c¶ ®Þa ph­¬ng vµ Trung ­¬ng. X©y dùng ch­¬ng tr×nh du lÞch qua mµn ¶nh nhá giíi thiÖu víi ng­êi n­íc ngoµi, x©y dùng c¸c biÓn qu¶ng c¸o, biÓn chØ dÉn du lÞch, b¶n ®å du lÞch… + Néi dung qu¶ng c¸o: In Ên, giíi thiÖu tiÒm n¨ng du lÞch nh÷ng ®iÓm du lÞch, giíi thiÖu nh÷ng nÐt v¨n ho¸ ®éc ®¸o cña Hµ Nam vµ nh÷ng ch­¬ng tr×nh du lÞch... + Kinh phÝ qu¶ng c¸o: Qu¶ng c¸o chung cho toµn ngµnh ®Ò nghÞ ng©n s¸ch tØnh cÊp hç trî, c¸c c¬ së kinh doanh tù bá tiÒn ra ®Ó thùc hiÖn qu¶ng c¸o cho ®¬n vÞ m×nh. 3.2.4 §µo t¹o båi d­ìng nguån nh©n lùc du lÞch Nh©n tè con ng­êi trong ho¹t ®éng qu¶n lý vµ lao ®éng s¶n xuÊt gi÷ vai trß hÕt søc quan träng cã tÝnh quyÕt ®Þnh chÊt l­îng hiÖu qu¶ c«ng viÖc, ®Æc biÖt lµ lùc l­îng lao ®éng trong ngµnh du lÞch do mang tÝnh ®Æc thï riªng nªn ®ßi hái ®éi ngò c¸n bé nh©n viªn phôc vô kh«ng nh÷ng ph¶i giái vÒ chuyªn m«n nghiÖp vô mµ cßn ph¶i kinh nghiÖm trong giao tiÕp, øng xö, hiÓu biÕt réng vÒ lÞch sö v¨n ho¸ - x· héi...Cïng víi mét sè ®iÒu kiÖn c¬ së vËt chÊt kh¸c chÊt l­îng nguån nh©n lùc du lÞch gi÷ vai trß quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc n©ng cao chÊt l­îng cña c¸c s¶n phÈm du lÞch. Do vËy cïng víi viÖc ®Çu t­ x©y dùng c¸c khu, ®iÓm du lÞch cÇn ph¶i chuÈn bÞ kÕ ho¹ch ®µo t¹o nguån nh©n lùc cã ®ñ n¨ng lùc ®Ó qu¶n lý, sö dông vµ khai th¸c vËn hµnh trong c¸c ho¹t ®éng du lÞch. C«ng t¸c ®µo t¹o nguån nh©n lùc du lÞch cÇn triÓn khai thùc hiÖn theo néi dung sau: - Tæ chøc båi d­ìng, n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô chuyªn m«n cho lùc l­îng lao ®éng hiÖn cã cña ngµnh. VÒ h×nh thøc ®µo t¹o ®èi t­îng nµy cã thÓ båi d­ìng t¹i chç hoÆc göi ®i häc, nghiÖp vô chñ yÕu cÇn ®µo t¹o vÒ kiÕn thøc lÔ t©n, buång bµn, bar. - ViÖc tuyÓn dông míi ®éi ngò nh©n viªn nghiÖp vô yªu cÇu ph¶i qua c¸c tr­êng ®µo t¹o nghiÖp vô du lÞch. §èi víi c¸c khu du lÞch lín cÇn thiÕt ph¶i thuª c¸c chuyªn gia qu¶n lý giái ®Ó qu¶n lý ®iÒu hµnh. - C¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc hµng n¨m th­êng xuyªn më c¸c líp ®µo t¹o båi d­ìng chuyªn m«n nghiÖp vô, tõng b­íc triÓn khai ¸p dông tiªu chuÈn ho¸ lùc l­îng lao ®éng chuyªn nghiÖp trong ngµnh theo quy ®Þnh cña Tæng côc Du lÞch. §ång thêi cÇn sím cã kÕ ho¹ch båi d­ìng kiÕn thøc vÒ giao tiÕp, øng xö trong kinh doanh du lÞch ®èi víi ng­êi d©n b¶n xø ë nh÷ng n¬i cã c¸c ®iÓm, c¸c khu du lÞch. - Nguån kinh phÝ ®µo t¹o ®Ò nghÞ ng©n s¸ch Nhµ n­íc hç trî vµ c¸c ®¬n vÞ kinh doanh du lÞch tù ®ãng gãp. 3.2.5 C«ng t¸c chØ ®¹o l·nh ®¹o cña c¸c cÊp, c¸c ngµnh Du lÞch lµ mét ngµnh kinh tÕ tæng hîp cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi c¸c ngµnh kinh tÕ - x· héi, ho¹t ®éng mang tÝnh x· héi ho¸ cao vµ cã néi dung v¨n ho¸ s©u s¾c. Ho¹t ®éng du lÞch xÐt vÒ mÆt kh«ng gian th× kh«ng cã danh giíi nhÊt ®Þnh mµ nã cã tÝnh liªn vïng, liªn quèc gia vµ kh«ng cã ho¹t ®éng du lÞch ®¬n lÎ. Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn còng nh­ trong qu¶n lý vµ ho¹t ®éng kinh doanh du lÞch nã phô thuéc nhiÒu vµo kh¶ n¨ng ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh kinh tÕ x· héi. Tuy nhiªn, cã tÝnh ®éc lËp t­¬ng ®èi riªng, nh­ng tÝnh phô thuéc vÉn lµ næi tréi. Do vËy, t¨ng c­êng c«ng t¸c chØ ®¹o l·nh ®¹o cña c¸c cÊp c¸c ngµnh ®èi víi du lÞch cã mét ý nghÜa quan träng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn. §Ó thùc hiÖn gi¶i ph¸p nµy UBND tØnh cÇn sím thµnh lËp Ban chØ ®¹o ph¸t triÓn du lÞch cña tØnh ®Ó chØ ®¹o ®iÒu hµnh nh÷ng vÊn ®Ò ph¸t sinh trong quan hÖ phèi hîp gi÷a ngµnh du lÞch víi c¸c ngµnh liªn quan vµ c¸c ®Þa ph­¬ng nh»m t¹o ra søc m¹nh tæng hîp ®Ó thóc ®Èy du lÞch ph¸t triÓn. - §èi víi ngµnh Du lÞch cÇn ph¶i chñ ®éng phèi hîp víi c¸c ngµnh vµ chÝnh quyÒn c¸c ®Þa ph­¬ng n¬i cã c¸c ®iÓm, khu du lÞch trong viÖc x©y dùng quy ho¹ch, kÕ ho¹ch, tæ chøc triÓn khai c¸c dù ¸n du lÞch vµ trong qu¸ tr×nh tæ chøc kinh doanh còng nh­ viÖc b¶o vÖ tµi nguyªn m«i tr­êng du lÞch. - §èi víi c¸c ngµnh cã liªn quan cÇn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng du lÞch ph¸t triÓn, nªn ­u tiªn c¸c dù ¸n ®Çu t­ ph¸t triÓn ngµnh nh­ng cã liªn quan vµ t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn viÖc ph¸t triÓn du lÞch cô thÓ nh­: Ph¸t triÓn giao th«ng, b­u ®iÖn, cung cÊp n­íc s¹ch, b¶o vÖ m«i tr­êng, t«n t¹o c¸c di tÝch v¨n ho¸ lÞch sö... - §èi c¸c cÊp chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng ë nh÷ng n¬i cã tµi nguyªn du lÞch, ®iÓm khu du lÞch cÇn t¨ng c­êng c«ng t¸c tuyªn truyÒn gi¸o dôc, h­íng dÉn cho nh©n d©n ®Þa ph­¬ng nh÷ng kiÕn thøc vÒ du lÞch, kinh doanh du lÞch, ý thøc b¶o vÖ tµi nguyªn m«i tr­êng. CÇn phèi hîp víi c¬ quan chøc n¨ng gi÷ g×n tèt trËt tù an toµn x· héi, bµi trõ c¸c tÖ n¹n x· héi ë c¸c khu du lÞch vµ g×n gi÷ nÐt ®Ñp cña v¨n ho¸ b¶n ®Þa. 3.3 Tæ chøc thùc hiÖn vµ kiÕn nghÞ 3.3.1 Tæ chøc thùc hiÖn ViÖc tæ chøc thùc hiÖn ®Ò ¸n lµ mét qu¸ tr×nh triÓn khai mét khèi l­îng c«ng viÖc rÊt lín cã nhiÒu khã kh¨n phøc t¹p do tÝnh ®Æc thï cña mét ®Ò tµi ph¸t triÓn du lÞch, nã võa mang tÝnh chuyªn ngµnh cao võa mang tÝnh lÖ thuéc víi nhiÒu ngµnh. Do vËy, qu¸ tr×nh tæ chøc thùc hiÖn ph¶i ®­îc tiÕn hµnh theo tr×nh tù c¸c b­íc sau: B­íc 1: Phª duyÖt ®Ò ¸n Tæ chøc héi th¶o lÊy ý kiÕn tham gia cña c¸c ngµnh, ý kiÕn tham gia cña c¸c ®ång chÝ l·nh ®¹o tØnh. Saukhi chØnh lý bæ sung hoµn thiÖn tr×nh UBND tØnh phª duyÖt chÝnh thøc ®Ò ¸n. B­íc 2: Thµnh lËp Ban chØ ®¹o §Ò nghÞ UBND tinh thµnh lËp Ban chØ ®¹o thùc hiÖn ®Ò ¸n d­íi sù chØ ®¹o cña ®ång chÝ Phã Chñ tÞch UBND tØnh, c¸c thµnh viªn gåm: Së Th­¬ng M¹i – Du lÞch vµ cã mét sè ®Þa ph­¬ng, ngµnh liªn quan tham gia. Ban chØ ®¹p thùc hiÖn ®Ò ¸n cã tr¸ch nhiÖm kiÓm tra ®«n ®èc trùc tiÕpp gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò khã kh¨n v­íng m¾c liªn quan ®Õn c¸c ngµnh, c¸c cÊp. B­íc 3: LËp kÕ ho¹ch triÓn khai thùc hiÖn - LËp kÕ ho¹ch triÓn khai: Yªu cÇu kÕ ho¹ch triÓn khai ph¶i thËt chi tiÕt cô thÓ c¶ vÒ khèi l­îng c«ng viÖc vµ tiÕn ®é thùc hiÖn. - Ph©n c«ng nhiÖm vô: Së Văn hoá Thể thao – Du lÞch: Lµ c¬ quan th­êng trùc cña Ban chØ ®¹o cã tr¸ch nhiÖm x©y dùng kÕ ho¹ch thùc hiÖn trùc tiÕp triÓn khai thùc hiÖn ®Ò ¸n vµ c¸c dù ¸n ®Çu t­ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng du lÞch. Chñ ®éng phèi hîp ®Çy ®ñ chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ du lÞch trªn ®Þa bµn. Chñ ®éng phèi hîp chÆt chÏ víi c¸c ngµnh, c¸c ®Þa ph­¬ng ®Ó gi¶i quyÕt c«ng viÖc cã liªn quan. Th­êng xuyªn kiÓm tra tiÕn ®é, mäi v­íng m¾c khã kh¨n trong qu¸ tr×nh tæ chøc thùc hiÖn b¸o c¸o kÞp thêi vÒ Ban chØ ®¹o gi¶i quyÕt. + C¸c Së, Ngµnh vµ c¸c ®Þa ph­¬ng cã liªn quan: C¨n cø vµo chøc n¨ng nhiÖm vô cña ngµnh, c¸c ®Þa ph­¬ng, trùc tiÕp gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn viÖc triÓn khai ®Ò ¸n nh­: c¸c thñ tôc ®Çu t­, c¬ chÕ chÝnh s¸ch thùc hiÖn c¸c dù ¸n cña ngµnh cã liªn quan ®Õn du lÞch, qu¶n lý ®Êt ®ai . Tµi nguyªn vµ m«i tr­êng. Ngoµi ra cßn thùc hiÖn mét sè c«ng viÖc kh¸c do Tr­ëng ban chØ ®¹o ph©n c«ng. + C¸c nhµ ®Çu t­ kinh doanh du lÞch: Trªn c¬ së c¸c quy ho¹ch, c¸c ®iÒu kiÖn vÒ c¬ së h¹ tÇng cña tõng khu, ®iÓm du lÞch c¸c Nhµ ®Çu t­ nghiªn cøu lËp c¸c Dù ¸n ®Çu t­, x©y dùng ph­¬ng ¸n kinh doanh vµ kª ho¹ch triÓn khai thùc hiÖn tr×nh duyÖt. Tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ tµi chÝnh vµ ph¶i chÊp hµnh nghiªm chØnh c¸c quy ®Þnh cña Nhµ n­íc trong ®Çu t­ x©y dùng vµ tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh. 3.3.2. Mét sè ý kiÕn ®Ò nghÞ - Tæng côc Du lÞch cÇn cã chiÕn l­îc ph¸t triÓn du lÞch l©u dµi (2000 - 2020) lµm ®Þnh h­íng ®Ó c¸c ®Þa ph­¬ng triÓn khai x©y dùng chiÕn l­îc ph¸t triÓn du lÞch cña m×nh phï hîp víi quy ho¹ch chung cña c¶ n­íc. - Nhµ n­íc cÇn ph¶i ban hµnh nh÷ng quy ®Þnh ph¸p luËt mét c¸ch ®ång bé, cô thÓ ®Ó qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng du lÞch. Tæng côc Du lÞch ban hµnh c¸c Th«ng t­ h­íng dÉn kÞp thêi ®Ó c¸c ®Þa ph­¬ng tæ chøc thùc hiÖn mét c¸ch thèng nhÊt, kh«ng ®Ó t×nh tr¹ng NghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ cã hiÖu lùc ®· l©u nh­ng thiÕu Th«ng t­ h­íng dÉn thùc hiÖn. - Tæng côc Du lÞch ®Ò nghÞ víi ChÝnh phñ, c¸c bé ban ngµnh liªn quan ts¹o ®iÒu kiÖn vÒ nguån vèn Nhµ n­íc cho c¸c ®Þa ph­¬ng, ®Æc biÖt cã ®Þa ph­ong trong vïng phô cËn cña du lÞch Hµ Néi ®ang cßn khã kh¨n, t¹o ®iÒu kiÖn cho c«ng t¸c qu¶ng b¸ du lÞch ë c¸c ®Þa ph­¬ng, t¹o du lÞch c¸c ®Þa ph­¬ng sím héi nhËp víi du lÞch c¶ n­íc vµ thÕ giíi. - UBND tØnh tËp trung chØ ®¹o c¸c ngµnh liªn quan hµng n¨m bè trÝ nguån vèn thÝch hîp ®Çu t­ cho c¶ du lÞch, ®ång thêi sím ban hµnh c¬ chÕ chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t­ trong lÜnh vùc du lÞch. KÕt luËn Du lÞch lµ mét ngµnh kinh tÕ cã tÝnh liªn ngµnh, liªn vïng vµ cã tÝnh x· héi ho¸ cao, v× vËy ph¸t triÓn du lÞch kh«ng chØ lµ nhiÖm vô cña mét ng­êi mµ lµ nhiÖm vô cña toµn d©n, mäi cÊp mäi ngµnh. Du lÞch tØnh Hµ Nam tuy vÉn ë ®iÓm xuÊt ph¸t nh­ng víi tiÒm n¨ng du lÞch v¨n ho¸ cña m×nh trong t­¬ng lai du lÞch tØnh Hµ Nam cã thÓ ph¸t triÓn m¹nh mÏ nÕu ®­îc sù quan t©m, ®Çu t­ ®óng møc cña toµn x· héi. RÊt nhiÒu nh÷ng vÊn ®Ò cßn tån t¹i trong viÖc ph¸t triÓn lo¹i h×nh du lÞch v¨n ho¸ tØnh Hµ Nam. Nh­ng du lÞch nãi chung vµ du lÞch v¨n ho¸ tØnh Hµ Nam nãi riªng, ®ang kh«ng ngõng ®ãng gãp vµo sù ph¸t triÓn cña ngµnh kinh tÕ, chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vµ t¨ng thu nhËp cho ng­êi d©n. Th«ng qua ®Ò tµi ph¸t triÓn du lÞch v¨n ho¸ cña tØnh Hµ Nam em ®· ®Ò ra mét sè nh÷ng gi¶i ph¸p cô thÓ ®Ó ph¸t triÓn du lÞch v¨n ho¸ mét c¸ch hiÖu qu¶, ph¸t triÓn toµn diÖn vµ bÒn v÷ng. Nh­ng do thêi gian cã h¹n, tr×nh ®é b¶n th©n cßn h¹n chÕ nªn ch¾c ch¾n cßn nhiÒu thiÕu sãt. Em hy väng c¸c gi¶i ph¸p còng nh­ bµi luËn v¨n của em ®­îc ghi nhËn nh­ mét sù cè g¾ng nç lùc gióp du lÞch tØnh nhµ ngµy cµng ph¸t triÓn. Em rÊt mong nhËn ®­îc sù chØ b¶o cña c¸c thÇy c« gi¸o, c¸c ý kiÕn ®ãng gãp cña c¸c b¹n ®Ó luËn v¨n của em ®­îc hoµn chØnh hơn. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n./. Hµ Nam, ngµy 16 th¸ng 5 n¨m 2009 Sinh viªn L­¬ng ThÞ Tè Uyªn Tµi liÖu tham kh¶o 1. TrÇn Ngäc Thªm, C¬ së V¨n ho¸ ViÖt Nam, NXB GD, 1999 2. D­¬ng V¨n S¸u, Di tÝch lÞch sö - V¨n ho¸ vµ danh lam th¾ng c¶nh ViÖt Nam, NXB §HQG Hµ Néi, 2008 3. §inh Trung Kiªn, Mét sè vÊn ®Ò vÒ du lÞch ViÖt Nam, NXB §HQG Hµ Néi 4. §inh Trung Kiªn, Bµi gi¶ng m«n häc sè 20 “ V¨n ho¸ qu¶n lý vµ kinh doanh du lÞch”, T12/2005 5. TrÇn §øc Thanh, NhËp m«n Khoa häc du lÞch, NXB §HQG Hµ Néi, 2003 6. ThÕ Hïng, V¨n ho¸ øng xö, NXB V¨n ho¸ Th«ng tin, 2005 7. LuËt du lÞch 2005. 8. LuËt di s¶n 9. LÔ héi Hµ Nam, Së V¨n ho¸ ThÓ thao vµ du lÞch Hµ Nam, NXB Th«ng TÊn, 2009 11. B¸o c¸o tæng hîp: Quy ho¹ch ph¸t triÓn du lÞch cña tØnh Hµ Nam 2006 .- 2010 vµ ®Þnh h­íng ®Õn n¨m 2020, Së VHTT vµ DL Hµ Nam. 11. §Þa chÝ Hµ Nam, 2005 . 12." Hµ Nam thÕ vµ lùc trong thÕ kû XX I”, NXB ChÝnh trÞ Quèc gia, 2005 13. www.hanam.gov.vn Phô lôc ¶nh Phô lôc 1: B¶n ®å ranh giíi gi÷a du lÞch Hµ Nam vµ c¸c tØnh l©n cËn Thanh Liªm Kim b¶ng B×nh Lôc Lý Nh©n Duy tiªn TØnh Th¸i b×nh TØnh Nam §Þnh TØnh Ninh B×nh TØnh Hµ T©y TØnh Hoµ B×nh TØnh h­ng yªn Phô lôc 2. Di tÝch lÞch sö v¨n ho¸ cña tØnh Hµ NamTrèng ®ång Ngäc Lò (B×nh Lôc – Hµ Nam) Tõ ®­êng NguyÔn KhuyÕn §Òn L¶nh Giang §Òn TrÇn Th­¬ng Chïa Long §äi S¬n  Phô lôc 3. §Æc s¶n - Èm thùc B¸nh cuèn ch¶ Phñ Lý – Hµ Nam Thóng B¸nh cuèn B¸nh cuèn lµ s¶n phÈm cña n«ng nghiÖp Bát dưa cà pháo đậm vị quê hương Canh cá diếc Cơm gạo tám ăn với chả quế… Chuối ngự Đại Hoàng - Lý Nhân (Hà Nam) ` Phô lôc 4. Lµng nghÒ thñ c«ng truyÒn thèng ¬ NghÒ dòa ë An §æ – B×nh Lôc – Hµ Nam Nh÷ng h×nh ¶nh vÒ lµng trèng §äi Tam ChiÕc trèng lín ®· hoµn thµnh Lµm tang trèng B­ng mÆt trèng Tang trèng ®· ®­îc ghÐp GhÐp tang trèng Lµm tang trèng GhÐp tang trèng Nh÷ng h×nh ¶nh vÒ lµng m©y tre ®an Ngäc §éng Lµng hoa Phï V©n ChØ c¸ch trung t©m TP. Phñ Lý chõng 6km, ®i vÒ phÝa nam x· Phï V©n – TP. Phñ Lý – Hµ Nam, ng­êi ta dÔ dµng nhËn ra lµng hoa Phï V©n víi nh÷ng c¸nh ®ång hoa tr¶i dµi. Trªn c¸nh ®ång hoa Phï V©n Nh÷ng b«ng hoa thi nhau ®ua s¾c Trång hoa còng vÊt v¶ l¾m C¶ ngµy ë ngoµi v­ên Høa hÑn mét mïa hoa béi thu Mét sè h×nh ¶nh vÒ lµng lôa Nha X¸ ` §­êng vµo Nha X¸ h«m nay Mét gãc x­ëng dÖt MÉu v¶i lôa 3 Cã thÓ thÊy c¶nh nµy ë mäi nhµ Toµn c¶nh mét x­ëng dÖt Nhµ cöa lµng dÖt ngµy cµn khang trang DÖt lôa hoa S¶n phÈm chê xuÊt hµng X­ëng dÖt quy m« lín ngµy cµng nhiÒu Nh÷ng sóc lôa võa dÖt xong Lôa ®­îc dÖt víi nhiÒu mµu s¾c vµ hoa v¨n Nh­ng còng cã vµi gia ®×nh chØ cã mét vµi khung dÖt T¬ ®· ®­îc chuÈn bÞ s½n sµng MÉu v¶i lôa 1 Gi¸m ®èc C«ng ty TNHH V©n HiÓn Mét c¶nh trong x­ëng dÖt MÉu v¶i lôa Phô lôc 5. LÔ héi truyÒn thèng Hµ Nam LÔ héi Chïa Long §äi S¬n LÔ héi Chïa Tróc 6. Ca móa nh¹c truyÒn thèng H¸t ChÇu V¨n §o¹n trÝch trong vë chÌo “TrÇu Cau”