Phát triển nền kinh tế thị thường định hướng xã hội chủ nghĩa

Lêi më ®Çu Sau 1986 n­íc ta ®· chuyÓn m« h×nh kinh tÕ tõ nÒn kinh tÕ tËp trung quan liªu bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. §ã lµ mét qu¸ tr×nh thÓ hiÖn sù ®æi míi vÒ t­ duy vµ ngµy cµng hoµn thiÖn c¶ vÒ lÝ luËn còng nh­ thùc tiÔn x©y dùng chñ nghÜa x· héi chñ nghÜa ë n­íc ta. §©y còng lµ mét qu¸ tr×nh vÒ sù nhËn thøc ®óng h¬n c¸c quy luËt kh¸ch quan, chuyÓn tõ mét nÒn kinh tÕ mang nÆng tÝnh chÊt hiÖn vËt sang nÒn kinh tÕ hµng ho¸ víi nhiÒu thµnh phÇn, kh«i phôc c¸c thÞ tr­êng ®Ó tõ ®ã c¸c quy luËt thÞ tr­êng ph¸t huy t¸c dông ®iÒu tiÕt hµnh vi c¸c t¸c nh©n trong nÒn kinh tÕ thay cho ph­¬ng ph¸p qu¶n lÝ b»ng c¸c c«ng cô kÕ ho¹ch ho¸ trùc tiÕp mang tÝnh ph¸p lÖnh, xo¸ bá bao cÊp trµn lan cña nhµ n­íc ®Ó c¸c doanh nghiÖp tù chñ, tù chÞu trong s¶n xuÊt kinh doanh. Nhµ n­ícthùc hiÖn qu¶n lÝ nÒn kinh tÕ th«ng qua ph¸p luËt vµ ®iÒu tiÕt th«ng qua c¸c chÝnh s¸ch vµ c¸c c«ng cô kinh tÕ vØ m« ChuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng lµ chuyÓn sang nÒn kinh tÕ n¨ng ®éng, cã c¬ chÕ ®iÒu chØnh linh ho¹t h¬n, thóc ®Èy sù ph©n phèi, sö dông c¸c nguån lùc vµ c¸c t¸c nh©n cña nÒn kinh tÕ ho¹t ®émg hiÖu qu¶ MÆt kh¸c sù chuyÓn tõ m« h×nh kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa lµ vÊn ®Ò cßn míi trong lÞch sö kinh tÕ n­íc ta. Nªn viÖc nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ kinh tÕ thÞ tr­êng lµ sù cÇn thiÕt. Néi dung I > . Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ th­êng®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa 1 . Kh¸i niÖm Kinh tÕ thÞ tr­êng lµ h×nh thøc ph¸t triÓn cao cña nÒn kinh tÕ hµng ho¸ trong ®ã tõ s¶n xuÊt ®Õn tiªu dïng ®Òu th«ng qua thÞ tr­êng. Nãi mét c¸ch kh¸c kinh tÕ thÞ tr­êng ph¸t triÓn trong ®ã mäi quan hÖ kinh tÕ ®Òu ®­îc tiÒn tÖ ho¸ . 2 . Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan ph¸t triÓn kinh tÕ ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa 2.1 §iÒu kiÖn ra ®êi cña s¶n xuÊt hµng ho¸. Ph©n c«ng lao ®éng:Theo LªNin “ hÔ ë ®©u vµ khi nµo cã ph©n c«ng lao ®éng x· héi vµ s¶n xuÊt hµng ho¸ th× ë ®ã vµ khi Êy cã thÞ tr­êng “ –VI LªNin toµn tËp nhµ xuÊt b¶n tiÕn bé Matcova 1974 . Nh÷ng lao ®éng t­ nh©n ®éc lËp vµ kh«ng phô thuéc vµo nhau. Mµ muèn cã ®­îc nh­ vËy th× nh÷ng ng­êi, nh÷ng doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng ho¸ ph¶i ®éc lËp vµ kh«ng phô thuéc vµo nhau . Tãm l¹i ph©n c«ng lao ®éng x· héi t¹o ra sù phô thuéc lÉn nhau gi÷a nh÷ng ng­êi, nh÷ng doanh nghiÖp x¶n xuÊt hµng ho¸ ®éc lËp, hä lµm viÖc cho nhau th«ng qua nh÷ng trao ®æi hµng ho¸. Cßn víi t­ c¸ch lµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng ho¸ ®éc lËp lao ®éng s¶n xuÊt hµng ho¸ cña hä l¹i mang tÝnh lao ®éng t­ nh©n ( c¸ biÖt , ®éc lËp kh«ng phô thuéc ). M©u thuÉn nµy ®­îc gi¶i quyÕt b»ng trao ®æi . 2.2 §Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ë n­íc ta lµ mét sù lùa chän ®óng ®¾n Tr­íc ®©y trong qu¸ tr×nh x©y dùng x· héi chñ nghÜa Liªn X« , §«ng ¢u hay ë ViÖt Nam còng cã quan ®iÓm kinh tÕ cho r»ng: Kinh tÕ hµng ho¸ lµ s¶n phÈm riªng cña chñ nghÜa t­ b¶n. Tõ ®ã nÒn kinh tÕ x· héi chñ nghÜa ®­îc vËn hµnh theo c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp . §©y lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n khñng ho¶ngcña x· héi chñ nghÜa. Theo quan ®iÓm cña ®¶ng ta hiÖn nay x©y dùng “s¶n xuÊt hµng ho¸ kh«ng ®èi lËp víi chñ nghÜa x· héi , mµ cßn lµ thµnh tùu ph¸t triÓn cña nÒn v¨n minh nh©n lo¹i, tån t¹i kh¸ch quan, cÇn thiÕt cho c«ng cuéc x©y dùng x· héi chñ nghÜa vµ c¶ khi chñ nghÜa x· héi ®· ®­îc x©y dùng. –V¨n kiÖn ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VIII Ngoµi ra còng cã quan ®iÓm cho r»ng kinh tÕ thÞ tr­êng kh«ng thÓ dung hîp víi chñ nghÜa x· héi. Cßn theo CacMac kinh tÕ hµng ho¸ tån t¹i trong nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau cã thÓ kh¸c nhau vÒ quy m« vµ h×nh thøc ph¸t triÓn . 2.3 Kinh tÕ thÞ tr­êng kh«ng nh÷ng tån t¹i kh¸ch quan mµ cÇn thiÕt cho c«ng cuéc x©y dùng chñ nghi· x· héi . Nã tån t¹i kh¸ch quan v× vÉn cßn c¬ së cho sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn. §ã lµ sù ph©n c«ng lao ®éng x· héi kh«ng mÊt ®i mµ cßn chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt ngµy cµng s©u. Nã diÔn ra kh«ng nh÷ng trong tõng ®Þa ph­¬ng, mét n­íc mµ cßn trong sù ph©n c«ng hîp t¸c quèc tÕ . Trong thêi kú qu¸ ®é vµ ngay c¶ d­íi chñ nghÜa x· héi vÉn tån t¹i nh÷ng h×nh thøc së h÷u kh¸c nhau vÒ së h÷u t­ liÖu s¶n xuÊt tøc lµ vÉn cßn sù t¸ch biÖt nhÊt ®Þnh vÒ kinh tÕ gi÷a c¸c chñ thÓ kinh tÕ. Ngay c¶ c¸c doanh nghiÖp cïng dùa trªn mét quan hÖ së h÷u nh­ doanh nghiÖp nhµ n­íc, nh­ng còng ch­a thÓ ph©n phèi s¶n phÈm cho nhau mµ kh«ng tÝnh to¸n hiÖu qu¶ kinh tÕ vÉn ph¶i sö dông quan hÖ hµng ho¸ - tiÒn tÖ ®Ó tÝnh to¸n hiÖu qu¶ kinh tÕ bëi v× : Kinh tÕ ph¸t triÓn t¹o sù t¸ch biÖt quyÒn sö dông vµ quyÒn së h÷u t­ liÖu s¶n xuÊt. C¸c doanh nghiÖp nhµ n­íccã cïng së h÷u nh­ng quyÒn sö dông l¹i kh¸c nhau. V× vËy c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc cã sù t¸ch biÖt t­¬ng ®èi vÒ kinh tÕ, cã quyÒn tù chñ s¶n xuÊt kinh doanh Do nhiÒu yÕu tè t¸c ®éng ( tr×nh ®é , c¬ së vËt chÊt – kü thuËt , tr×nh ®é tay nghÒ cña ng­êi lao ®éng ) mµ gi÷a c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc cã sù kh¸c nhau vÒ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Do vËy gi÷a doanh nghiÑp nhµ n­íc cã sù t¸ch biÖt vÒ kinh tÕ. V× vËy sö dông quan hÖ hµng ho¸ - tiÒn tÖ lµ cÇn thiÕt . Nã còng cÇn thiÕt cho c«ng cuéc x©y dùng x· héi chñ nghÜa v× chñ nghÜa t­ b¶n ®· biÕt sö dông vai trß to lín cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Ó t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ. Chóng ta còng ph¶i biÕt khai th¸c, sö dông vai trß to lín cña kinh tÕ thÞ tr­êng hay nh÷ng mÆt tÝch cùc cña nã nh­ thóc ®Èy c¶i tiÕn kü thuËt, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt, thóc ®Èy ph©n c«ng lao ®énh x· héi vµ h¹n chÕ c¸c mÆt tr¸i, khuyÕt tËt cña kinh tÕ thÞ tr­êng ®Ó t¨ng tr­ëng ph¸t triÓn kinh tÕ. sù h×nh thµnh nµy cßn phï hîp víi thêi kú qu¸ ®é víi nhiÒu h×nh thøc tæ chøc kinh tÕ mang tÝnh chÊt qu¸ ®é . II > . Nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ë n­íc ta . 1 . Kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa lµ m« h×nh tæng qu¸t cña thêi kú qu¸ ®é. XÐt vÒ thùc chÊt lµ sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lÝ vÜ m« cña nhµ n­íc. Nã võa mang nh÷ng ®Æc tÝnh chung cña kinh tÕ thÞ tr­êng võa mang nh÷ng ®Æc thï riªng cña chñ nghÜa x· héi . Nh÷ng ®Æc tÝnh chung thÓ hiÖn ë chç: Kinh tÕ thÞ tr­êng ë n­íc ta vÉn chÞu sù chi phèi cña nh÷ng quy luËt kinh tÕ vèn cã cña kinh tÕ hµng ho¸ nh­ quy luËt gi¸ trÞ, quy luËt c¹nh tranh, quy luËt cung cÇu, quy luËt l­u th«ng tiÒn tÖ . . .C¸c ph¹m trï cña kinh tÕ hµng ho¸ - kinh tÕ thÞ tr­êng vèn cã cña nã vÉn cßn ph¸t huy t¸c dông nh­ gi¸ trÞ, gi¸ c¶, lîi nhuËn . C¸c ®Æc thï riªng cña kinh tÕ thÞ tr­êng ViÖt Nam . §ã lµ nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa thÓ hiÖn ë chç . Ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù tham gia cña nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ víi sù ®a d¹ng ho¸ cña c¸c h×nh thøc së h÷u c¸c h×nh thøc s¶n xuÊt kinh doanh trong ®ã kinh tÕ nhµ n­íc cã vai trß chñ ®¹o. Kinh tÕ thÞ tr­êng ph¸t triÓn theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lÝ cña nhµ n­íc ®¶m b¶o thèng nhÊt gi÷a sù ph¸t triÓn, t¨ng tr­ëngkinh tÕ víi c«ng b»ng x· héi . X©y dùng kinh tÕ thÞ tr­êng héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi víi nhiÒu h×nh thøc quan hÖ vµ liªn kÕt phong phó. 2 . Môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng ë ViÖt Nam . §ã lµ sù ph¸t triÓn lùc l­îng s¶n xuÊt, x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho chñ nghÜa x· héi vµ thiÕt lËp quan hÖ s¶n xuÊt míi trªn c¶ ba mÆt : Quan hÖ së h÷u, quan hÖ qu¶n lÝ, quan hÖ ph©n phèi. Nãi mét c¸ch kh¸c lµ x©y dùng n­íc ta thµnh x· héi : d©n giÇu n­íc m¹nh x· héi c«ng b»ng, d©n chñ , v¨n minh . 3 .ThÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ë ViÖt Nam . 3.1 NÕu nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng t­ b¶n chñ nghÜa còng dùa trªn nhiÒu sù së h­ò kh¸c vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt trong ®ã së h÷u t­ nh©n lµ nÒn t¶ng th× tr¸i l¹i kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ë ViÖt Nam còng dùa trªn nhiÒu quan hÖ së h÷u vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt nh­ng së h÷u cña nhµ n­íc – së h÷u c«ng céng lµm nÒn t¶ng. Bëi v× së h÷u nhµ n­íc lµ ®¹i diÖn cho nh©n d©n së h÷u nh÷ng tµi nguyªn , tµi s¶n , nh÷ng t­ liÖu s¶n xuÊt chñ yÕu vµ nh÷ng cña c¶i cña ®Êt n­íc. 3.2 NhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ cïng nhau ph¸t triÓn . Trªn c¬ së nhiÒu quan hÖ së h÷u cã nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ tham gia vµo s¶n xuÊt vµ l­u th«ng hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng tøc lµ cã nhiÒu chñ thÓ kinh tÕ víi nhiÒu nguån lùc nh­ søc lao ®éng, vèn, kü thuËt, kinh nghiÖm qu¶n lÝ tham gia vµo s¶n xuÊt hµng ho¸ l­u th«ng trªn thÞ tr­êng. Mçi thµnh phÇn kinh tÕ chØ lµ mét bé phËn cÊu thµnh kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa mµ trong ®ã kinh tÕ nhµ n­íc gi÷ vai trß chñ ®¹o. Bëi v× . Mçi chÕ ®é x· héi ®Òu ph¶i dùa trªn mét c¬ së kinh tÕ nhÊt ®Þnh , nÒn kinh tÕ n­íc ta ph¸t triÓn theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa nh­ vËy kinh tÕ nhµ n­íc gi÷ vai trß chñ ®¹o nh»m t¹o nÒn t¶ng Kinh tÕ nhµ n­íc n¾m gi÷ nh÷ng ngµnh , nh÷ng vÞ trÝ träng yªó trong nÒn kinh tÕ nªn viÖc x¸c lËp vai trß cña kinh tÕ nhµ n­íc lµ vÊn ®Ò cã tÝnh nguyªn t¾c ®Ó ®¶m b¶o nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn theo ®Þng h­íng x· héi chñ nghÜa . Kinh tÕ nhµ n­íc ®¹i diÖn ch mét ph­¬ng thøc s¶n xuÊt tiÕn tiÕn cho nÒn kinh tÕ dùa trªn chÕ ®é c«ng h÷u . Tãm l¹i:Trong thêi k× qu¸ ®é lªn CNXH ë ViÖt Nam tån t¹i nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ trong ®ã kinh tÕ nhµ n­íc ®ãng vai trß chñ ®¹o vµ cïng víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn . 3.3 NhiÒu h×nh thøc ph©n phèi . NÕu kinh tÕ thÞ tr­êng trong chñ nghÜa t­ b¶n cã nhiÒu h×nh thøc ph©n phèi trong ®ã ph©n phèi cho t­ b¶n lµ chñ yÕu th× trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ë ViÖt Nam do cã nhiªï quan hÖ së h÷u kh¸c nhau nªn còng cã nhiÒu h×nh thøc ph©n phèi nh­ ph©n phèi theo lao ®éng, ph©n phèi ngoµi thï lao lao ®éng th«ng qua c¸c quü phóc lîi x· héi vµ tËp thÓ vµ ph©n phèi theo nguån lùc ®ãng gãp. Trong ®ã ph©n phèi theo lao ®éng lµ chñ yÕu bëi v× . Ph©n phèi theo lao ®éng lµ viÖc tr¶ c«ng cho ng­êi lao ®éng c¨n cø vµo sè l­îng vµ chÊt l­îng lao ®éng v× sè l­îng nã biÓu hiÖn ë thêi gian lao ®éng vµ sè l­îng s¶n phÈm. ChÊt l­îng lao ®éng thÓ hiÖn ë tr×nh ®é thµnh th¹o cña ng­êi lao ®éng vµ tÝnh chÊt phøc t¹p cu¶ c«ng viÖc . Còng cã thÓ nãi ph©n phèi theo lao ®énglµ ai lµm nhiÒu h­ëng nhiÒu, ai lµm Ýt h­ëng Ýt. Cã søc lao ®éng kh«ng lµm kh«ng h­ëng . Ph©n phèi theo lao ®éng lµ cÇn thiÕt . Khi ng­êi lao ®éng ®­îc gi¶i phãng khái ¸p bøc bãc lét trë thµnh ng­êi lµm chñ vÒ kinh tÕ th× viÖc ph©n phèi ph¶i v× quyÒn lîi ng­êi lao ®éng Ngay c¶ d­íi chñ nghÜa x· héi lao déng võa lµ nghÜa vô võa lµ quyÒn lîi. §Þa vÞ vµ quyÒn lîi cña mçi ng­êi lµ do kÕt qu¶ lao ®éng gi¶i quýªt. Do ®ã ph¶i ph©n phèi theo lao ®éng . Trong thêi kú qu¸ ®é vµ ngay c¶ chñ nghÜa x· héi vÉn cßn cã sù kh¸c nhau gi÷a lao ®éng gi¶m ®¬n vµ lao ®éng phøc t¹p, gi÷a lao ®éng trÝ tuÖ vµ lao ®éng c¬ b¾p. Vµ cßn kh¸c nhau vÒ tr×nh ®é quan ®iÓm lao ®éng. Do ®ã x· héi ph¶i kiÓm tra, kiÓm so¸t møc ®é lao ®éng vµ h­ëng thô lao ®éng cña mçi ng­êi. Theo LªNin ph¶i thùc hiÖn mét ch©n lÝ gi¶m ®¬n nh­ng l¹i ®¶m b¶o cho trËt tù x· héi míi (x· héi chñ nghÜa ) ch©n lÝ dã lµ “kÎ lµo kh«ng lµm th× kh«ng ¨n “ . Tãm l¹i ph©n phèi theo lao ®éng lµ phï hîp víi quan hÖ x· héi chñ nghÜa vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt. Nã trë thµnh mét tÊt yÕu phæ biÕn -do ®ã lµ mét ®Æc thï cña x· héi chñ nghÜa . Ph©n phèi theo lao ®éng lµ mét néi dung cña c«ng b»ng x· héi . Ngoµi ph©n phèi theo lao ®éng cßn c¸c h×nh thøc ph©n phèi kh¸c nh­ ph©n phèi ngoµi thï lao lao ®éng nh»m söa ch÷a nh÷ng khuyÕt tËt cña ph©n phèi theo lao ®éng. Vµ ph©n phèi theo nguån lùc ®ãng gãp nh»m thóc ®Èy quan hÖ tÝn dông ph¸t triÓn . 3.4 Sù t¨ng tr­ëng, ph¸t triÓn kinh tÕ g¾n liÒn víi c«ng b»ng x· héi, víi viÖc ph¸t triÓn v¨n ho¸ gi¸o dôc ®Ó n©ng cao d©n trÝ, ®µo t¹o nguån lùc x©y dùng mét nÒn v¨n ho¸ tiªn tiÕn ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc. 3.5 Kinh tÕ thÞ tr­êng ëViÖt Nam ph¸t triÓn theo h­íng më réng quan hÖ hîp t¸c kinh tÕ víi n­íc.ngoµi. §ã lµ lµ tÊt yÕu v× s¶n xuÊt hµng ho¸ vµ trao ®æi hµng ho¸ tÊt yÕu v­ît khái ph¹m vi quèc gia mang tÝnh chÊt quèc tÕ, ®ång thêi ®ã còng lµ tÊt yÕu cña sù ph¸t triÓn nhu cÇu . Th«ng qua më réng quan hÖ kinh tÕ víi n­íc ngoµi ®Ó biÕn nguån lùc bªn ngoµi thµnh nguån lùc bªn trong t¹o ®iÒu kiÖn cho ph¸t triÓn ph¸t triÓn rót ng¾n . Mëi réng quan hÖ d­íi nhiÒu h×nh thøc nh­ hîp t¸c, liªn doanh, liªn kÕt nh­ng ph¶i dùa trªn nguyªn t¾c gi÷ v÷ng ®éc lËp vµ tù chñ hai bªn cïng cã lîi . 3.6 NÒn kinh tÕ hµng ho¸ n­íc ta vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lÝ cña nhµ n­íc .§ã lµ sù kÕt hîp c¶ sù ®iÒu tiÕt cña c¶ bµn tay v« h×nh lÉn bµn tay h÷u h×nh nh»m tËn dông ®­îc ­u ®iÓm cña c¶ hai sù ®iÒu tiÕt . §ång thêi kh¾c phôc ®­îc h¹n chÕ cña c¶ hai m« h×nh ®iÒu tiÕt . * NÒn kinh tÕ hµng ho¸ vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ tr­êng . Tr­íc ®©y chóng ta vËn ®éng theo c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp. §Æc tr­ng cña c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp lµ: nhµ n­íc giao kÕ ho¹ch cho c¸c doanh nghiÖp víi mét hÖ thèng chØ tiªu mang tÝnh ph¸p lÖnh, nhµ n­íc cÊp ph¸t vËt t­, tiÒn vèn theo chØ tiªu. Nh­ vËy, nhµ n­íc cho phÐp ph©n bæ nguån lao ®éng theo kÕ ho¹ch. C¸c c¬ quan cÊp trªn qu¶nlý chØ ®¹o kinh doanh nh­ng kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c¸c khuyÕt ®iÓm cña m×nh. CÊp ph¸t giao nép theo qu¶n lý, l·i nhµ n­íc thu, lç nhµ n­íc bï. Nhµ n­íc thùc hiÖn bao cÊp qua gi¸ vµ ph©n phèi nÒn kinh tÕ b»ng hiÖn vËt ho¸, tøc lµ quan hÖ hµng ho¸, tiÒn tÖ bÞ xem th­êng, bé m¸yqu¶n lý cång kÒnh kÐm hiÖu qu¶. Tãm l¹i, nÒn kinh tÕ theo c¬ chÕ nµy lµm cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn tr× trÖ, lµ nguyªn nh©n cho chñ nghÜa x· héi l©m vµo khñng ho¶ng. V× thÕ ph¶i xo¸ bá c¬ chÕ quan liªu bao cÊp, sö dông c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lÝ vÜ m« cña nhµ n­íc . C¬ chÕ thÞ tr­êng lµ tæng thÓ c¸c nh©n tè c¸c mèi quan hÖ , c¸c quy luËt kinh tÕ, m«i tr­êng vµ ®éng lùc nã chi phèi sù vËn ®éng cña kinh tÕ hµng ho¸ . C¸c nh©n tè hµng ho¸ vµ dÞch vô,®»ng sau lµ ng­êi lao ®éng, ng­êi s¶n xuÊt, ng­êi tiªu dïng tõ ®ã h×nh thµnh c¸c mèi quan hÖ C¸c mèi quan hÖ: quan hÖ hµng ho¸- tiÒn tÖ ,quan hÖ mua b¸n biÓu hiÖn trªn thÞ tr­êng lµ quan hÖ cung- cÇu liªn quan ®Õn gi¸ c¶ C¸c quy luËt vèn cã cña kinh tÕ hµng ho¸ mµ chóng ta ®· nghiªn cøu ®ã lµ quy luËt c¹nh tranh, quy luËt cung cÇu, quy luËt gi¸ trÞ ,quy luËt l­u th«ng tiÒn tÖ. Nã t¸c ®éng vµ chi ph«i sù vËn ®éng cña kÝnh tÕ hµng ho¸ M«i tr­êng c¹nh tranh: ë ViÖt Nam chóng ta chñ tr­¬ng c¹nh tranh lµnh m¹nh , kh«ng sö dông nh÷ng biÖn ph¸p c¹nh tranh dÉn ®Õn sù ph¸ s¶n §éng lùc ph¸t triÓn ®ã lµ lµ lîi nhuËn. Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng nã cuèn hót c¸c doanh nghiÖp vµo nh÷ng ngµnh , nh÷ng lÜnh vùc cã l·i cao , thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp c¶i tiÕn kü thuËt ,n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, lîi Ých ng­êi tiªu dïng ®­îc ®Ò cao . C¬ chÕ thÞ tr­êng cã vai trß to lín . Lµ mét c¬ chÕ tù ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ, th«ng qua biÕn ®éng cña cung – cÇu – gi¸ c¶ thÞ tr­êng, mét c¬ chÕ tinh vi ph©n phèi kh«ng tù gi¸c gi÷a ng­êi s¶n xuÊt vµ ng­êi tiªu dïng nã cã vai trß to lín trùc tiÕp dÉn d¾t c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ chän lÜnh vùc vµ h×nh thøc kinh doanh . C¬ chÕ thÞ tr­êng thóc ®Èy, t¨ng tr­ëng kinh tÕ sù gia t¨ng thu nhËp quèc d©n, quèc néi thêi kú sau, n¨m sau so víi thêi kú tr­íc n¨m tr­íc ph¸t triÓn kinh tÕ chÝnh lµ t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ thay ®«Ø c¬ cÊu kinh tÕ vµ møc sèng t¨ng lªn. * Sù qu¶n lý cña nhµ n­íc. Nhµ n­íc ®iÒu tiÕt thÞ tr­êng thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lÝ vÜ m« niÒn kinh tÕ cÇn ph¶i: T«n träng tÝnh kh¸ch quan cña c¬ chÕ thÞ tr­êng vµ coi träng tÝnh tù chñ vÒ kinh tÕ cua c¸c chñ thÓ kinh tÕ ,sù h×nh thµnh cña gi¸ c¶ thÞ tr­êng . Nhµ n­íc qu¶n lý vÜ m« ®ã lµ mét sù cÇn thiÕt v× c¬ chÕ thÞ tr­êng ngoµi nh÷ng ­u ®iÓm cßn cã nh÷ng khuyÕt ®iÓm sù qu¶n lý cña nhµ n­íc nh»m ph¸t huy nh÷ng mÆt tÝch cùc cña kinh tÕ thÞ tr­êng vµ kh¾c phôc nh÷ng mÆt tr¸i cña nã. §©y lµ môc tiªu cña nhµ n­íc. Vai trß qu¶n lý cña nhµ n­íc rÊt quan träng ®­îc thÓ hiÖn ë c¸c chøc n¨ng. Chøc n¨ng ®Þnh h­íng cho kinh tÕ thÞ tr­êng ph¸t triÓn theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. ViÖc ®Þnh h­íng nµy th«ng qua c¸c chiÕn l­îc, quy ho¹ch, kÕ ho¹ch ph¸t triÓn. §©ï t­ c¸c dù ¸n ®Ó nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn ®óng ®Þnh h­íng. æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m« v× thÞ tr­êng hay bÞ khñng ho¶ng g©y thÊt nghiÖp vµ l¹m ph¸t. Nhµ n­íc ph¶i söa ch÷a nh÷ng thÊt b¹i cña kinh tÕ thÞ tr­êng vµ kh¾c phôc nã . Nhµ n­íc ph¶i ®øng ra ph©n phèi vµ ph©n phèi l¹i thu nhËp quèc d©n. Qu¶n lÝ tµi s¶n quèc gia nh­ ®Êt ®ai, rõng, biÓn … nh»m khai th¸c nã hîp lÝ . Nhµ n­íc ph¶i thùc hiÖn chøc n¨ng x©y dùng hÖ thèng ph¸p luËt ®Ó t¹o ra m«i tr­êng ph¸p lý cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ho¹t ®éng . §Ó thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng trªn th× nhµ n­íc ph¶i sö dông mét hÖ thèng c¸c c«ng cô nh­ : Sö dômg ph¸p luËt ®Ó qu¶n lÝ kinh tÕ- x· héi ,kiÓm tra viÖc thi hµnh luËt Sö dông hÕ ho¹ch ho¸ nÒn kinh tÕ Sö dông chÝnh s¸ch tµi chÝnh, chÝnh s¸ch tiÒn tÖ. Coi ®ã lµ hai c«ng cô qu¶n lý vÜ m« m¹nh mÏ . 3.6 Kinh tÕ thÞ tr­êng n­íc ta tõ mét tr×nh ®é kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn . N­íc ta ®i nªn chñ nghÜa bá qua sù ph¸t triÓn cña chñ nghÜa t­ b¶n , cã nghÜa lµ bá qua mét c¬ së vËt chÊt kü thuËt hiÖn ®¹i, tõ mét n­íc nöa thuéc ®Þa phong kiÕn l¹i bÞ ¶nh h­ëng cña chiÕn tranh kÐo dµi . . III. Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p c¬ b¶n ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa . 1 .> Thùc tr¹ng nÒn kinh tÕ n­íc ta hiÖn nay . Kinh tÕ thÞ tr­êng ë n­íc ta hiÖn nay cßn kÐm ph¸t triÓn thÓ hiÖn trªn nhiÒu mÆt, Sù ph©n c«ng lao ®éng ch­a ph¸t triÓn , c¸c lo¹i thÞ tr­êng ch­a h×nh thµnh ®ång bé, c¬ së vËt chÊt kü thuËt cßn l¹c hËu, c¬ së h¹ tÇng cßn yÕu kÐm , søc c¹nh tranh hµng ho¸ cßn yÕu . 2 .> Môc tiªu phÊn ®Êu . * Môc tiªu phÊn ®Êu ®Õn 2010. Theo v¨n kiÖn ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø 9 nªu ra môc tiªu phÊn ®Êu nh­ sau . Môc tiªu tæng qu¸t ®Õn 2010 : §­a n­íc ta ra khái t×nh tr¹ng kÐm ph¸t triÓn.Ph¸t triÓn nguån lùc con ng­êi , n¨ng lùc khoa häc vµ c«ng nghÖ, n©ng cao kÕt cÊu h¹ tÇng vµ ph¸t triÓn tiÒm lùc kinh tÕ. Môc tiªu cô thÓ n¨m 2010 §­a G§P n¨m 2010 lªn Ýt nhÊt gÊp ®«i n¨m 2000 N¨ng lùc néi sinh vÒ khoa häc vµ c«ng nghÖ ®ñ kh¶ n¨ng øng dông c¸c c«ng nghÖ hiÖn ®¹i tiÕp cËn tr×nh ®é cña thÕ giíi vµ sù ph¸t triÓn trªn mét sè lÜnh vùc nhÊt lµ c«ng nghÖ th«ng tin, c«ng nghÖ sinh häc, c«ng nghÖ vËt liÖu míi – c«ng nghÖ tù ®éng ho¸ . X©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng ®ñ ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn cña kinh tÕ N©ng cao vai trß chñ ®¹o cña kinh tÕ nhµ n­íc cïng c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn lµnh m¹nh vµ l©u dµi . * Môc tiªuphÊn ®Êu n¨m 2005. Suy tõ kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ ®Õn n¨m 2010 . §¶ng ta ®· x©y dùng kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ ®Õn n¨m 2005 nh­ sau : T¨ng tr­ëng kinh tÕ nhanh vµ bÒn v÷ng, chuyÓn dÞch m¹nh c¬ cÊu kinh tÕ, c¬ cÊu lao ®éng theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i hãa. N©ng cao râ rÖt hiÖu qu¶ vµ søc c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ. Më réng kinh tÕ ®èi ngo¹i, ®Èy m¹nh gi¸o dôc, ®µo t¹o, khoa häc vµ c«ng nghÖ. T¨ng c­êng x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝnh trÞ vµ ®éc lËp d©n téc Cô thÓ ho¸ lµ : PhÊn ®Êu ®¹t nhÞp ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ b×nh qu©n hµng n¨m cao h¬n 5 n¨m tr­íc vµ cã b­íc chuÈn bÞ cho n¨m n¨m tiÕp theo . Ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn trong ®ã kinh tÕ nhµ n­íc gi÷ vai trß chñ ®aä, cñng cè kinh tÕ tËp thÓ, h×nh thµnh mét b­íc quan träng thÓ chÕ kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, c¬ cÊu lao ®éng theo h­íng t¨ng tû träng c«ng nghiÖp vµ dÞch vô, t¨ng nhanh hµm l­îng c«ng nghÖ trong s¶n phÈm . T¨ng nhanh vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi, x©y dùng c¬ cÊu kinh tÕ cã hiÖu qu¶ vµ n©ng cao søc c¹nh tranh. Hoµn chØnh mét b­íc c¬ b¶n hÖ thèng kÕt cÊu h¹ tÇng. §Çu t­ thÝch ®¸ng cho c¸c vïng kinh tÕ träng ®iÓm , hç trî ®Çu t­ nhiÒu h¬n cho c¸c vïng cßn nhiÒu khã kh¨n . Më réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ ®èi ngo¹i. Cñng cè thÞ tr­êng ®· cã vµ më réng thªm thÞ tr­êng míi. T¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó t¨ng nhanh xuÊt khÈu, thu hót vèn, c«ng nghÖ tõ bªn ngoµi. Chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cã hiÖu qu¶, thùc hiÖn c¸c cam kÕt song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng . TiÕp tôc ®æi míi vµ lµnh m¹nh ho¸ hÖ thèng tµi chÝnh – tiÒn tÖ, t¨ng tiÒm lùc vµ kh¶ n¨ng tµi chÝnh quèc gia , thùc hµnh triÖt ®Ó tiÕt kiÖm ; t¨ng tû lÖ chi ng©n s¸ch ®Çu t­ ph¸t triÓn, duy tr× æn ®Þnh c¸c c©n ®èi vÜ m«, ph¸t triÓn thÞ tr­êng vèn ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi . TiÕp tôc ®æi míi , t¹o chuyÓn biÕn c¬ b¶n, toµn diÖn vÒ ph¸t triÓn gi¸o dôc ®µo t¹o, khoa häc vµ c«ng nghÖ, n©ng cao chÊt l­îng nguån nh©n lùc víi c¬ cÊu hîp lÝ, triÓn khai thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh phæ cËp trung häc c¬ së, øng dông nhanh c«ng nghÖ tiÕn, hiÖn ®¹i, tõng b­íc ph¸t triÓn kinh tÕ tri thøc §Èy m¹nh c«ng cuéc c¶i c¸ch hµnh chÝnh, ®æi míi vµ n©ng cao hiiªô lùc cña bé m¸y nhµ n­íc. §Èy lïi t×nh tr¹ng quan liªu, tham nhòng. Thùc hiÖn tèt d©n chñ, nhÊt lµ d©n chñ ë x·, ph­êng vµ c¸c ®¬n vÞ c¬ së . Thùc hiÖn nhiÖm vô cñng cè cuèc phßng vµ an ninh, b¶o ®¶m trËt tù kû c­¬ng trong c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ, x· héi . C¸c chØ tiªu ®Þnh h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ chñ yÕu . §­a GDP n¨m 2005 gÊp hai lÇn so víi n¨m 1995 . NhÞp ®é t¨ng tr­ëng GDPb×nh qu©n hµng n¨m thêi kú n¨m n¨m 2001 – 2005 lµ 7,5%, trong ®ã n«ng, l©m, ng­ nghiÖp t¨ng 4,3%, c«ng nghiÖp vµ x©y dùng t¨ng 10,8%, dÞch vô t¨ng 6.2% . Gi¸ trÞ s¶n xuÊtn«ng, l©m ,ng­ nghiÖp t¨ng 4,8%/n¨m . Gi¸ trÞ s¶n xuÊt ngµnh c«ng nghiÞep t¨ng 13%/n¨m . Gi¸ trÞ dÞch vô t¨ng 7,5%/n¨m . Tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu t¨ng 16%/n¨m . C¬ cÊu ngµnh kinh tÕ trong GDP ®Õn 2005 dù kiÕn : Tû träng n«ng , l©m ng­ nghiÖp 20-21%. Tû träng c«ng nghiÖp vµ x©y dùng kho¶ng 38-39% . Tû träng c¸c ngµnh dÞch vô 41-42% . 3 .> ¦u thÕ vµ h¹n chÕ cña kinh tÕthÞ tr­êng . ¦u thÕ . Thóc®Èy qu¸ tr×nh x· héi ho¸ s¶n xuÊt nhanh chãng, lµm cho ph©n c«ng lao ®éng ph¸t triÓn, chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt ngµy cµng s©u s¾c, h×nh thµnh c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ vµ sù phô thuéc lÉn nhau gi÷a c¸c doanh nghiÖp vµ ng­êi s¶n xuÊt t¹o tiÒn ®Ò cho sù hîp t¸c lao ®éng ph¸t triÓn . Thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt . H¹n chÕ cña kinh tÕ thÞ tr­êng ë . Kinh tÕ thÞ tr­êng cã nh÷ng khuyÕt tËt nh­ t×nh tr¹ng khñng ho¶ng , thÊt nghiÖp bÊt b×nh ®¼ng , huû ho¹i m«i tr­êng …. 4.> Tõ nh÷ng thùc tr¹ng vµ nh÷ng ­u nh­îc ®iÓm cña kinh tÕ thÞ tr­êng chóng ta cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p gi¶i quyÕt mét c¸ch hîp lÝ . Cô thÓ lµ . * §Èy m¹nh ph©n c«ng lao ®éng x· héi vµ ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc së h÷u v× ®©y lµ hai ®iÒu kiÖn ra ®êi vµ tån t¹i s¶n xuÊt hµng ho¸ . §Èy m¹nh ph©n c«ng lao ®éng x· héi ®ång nghÜa víi qu¸ tr×nh ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. HiÖn nay c«ng nghiÖp ho¸ ë n­íc ta ph¶i kÕt hîp chÆt chÏ hai chiÕn l­îc c«ng nghiÖp theo h­íng xuÊt khÈu, ®ång thêi thay thÕ nhËp khÈu. §Ó thùc hiÖn chiÕn l­îc nµy cÇn ph¶i ph©n c«ng lao ®éng ®Ó ph¸t triÓn nh÷ng nghµnh, nh÷ng lÜnh vùc mµ ®Êt n­íc cã lîi thÕ so s¸nh nh­, s¶n xuÊt n«ng nghiÖp c«ng nghiÖp dÖt may ….. ®ång thê ph¶i c¶i tiÕn c«ng nghÖ vµ kü thuËt s¶n xuÊt . * Thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc së h÷u. §èi víi n­íc ta qu¸ tr×nh ®a d¹ng ho¸ ®­îc thÓ hiÖn b»ng viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn. Cô thÓ n©ng cao vai trß chñ ®¹o cña nÒn kinh tÕ nhµ n­íc, ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ tËp thÓ ®Ó cïng kinh tÕ n­íc nhµ t¹o nÒn t¶ng cho chñ nghÜa x· héi. §ång thê t¹o m«i tr­êng ph¸p lÝ lµnh m¹nh, thóc ®Èy c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c cïng ph¸t triÓn. * H×nh thµnh ®ång bé c¶c lo¹i thÞ tr­êng nh»m x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa . Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y th× ph¶i . Ph¸t triÓn thÞ tr­êng hµng ho¸ vµ dÞch vô th«ng qua viÖc ®Èy m¹nh s¶n xuÊt, thóc ®Èy chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vµ ph¸t triÓn hÖ thèng giao th«ng vµ ph­¬ng tiÖn vËn t¶i ®Ó më réng thÞ tr­êng . H×nh thµnh thÞ tr­êng søc lao ®éng . X©y dùng thÞ tr­êng vèn, tõng b­íc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng chøng kho¸n nh»m huy ®éng vèn . Qu¶n lÝ chÆt chÏ thÞ tr­êng ®Êt ®ai vµ thÞ tr­êng nhµ ë . X©y dùng thÞ tr­êng th«ng tin, thÞ t­êng khoa häc c«ng nghÖ. ViÖc hoµn thiÖn c¸c thÞ tr­êng ph¶i ®i ®«i víi x©y dùng khu«n khæ ph¸p lÝ vµ thÓ chÕ, t¨ng sù kiÓm tra, gi¸m s¸t cña nhµ n­íc . * Më réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ ®èi ngo¹i , chØ cã më cöa vµ héi nhËp nÒn kinh tÕ míi thu hót ®­îc vèn, kü thuËt vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ®Ó khai th¸c thÕ m¹nh ®Êt n­íc . Thùc hiÖn ®Èy m¹nh xuÊt khÈu, gi¶m nhËp siªu, ­u tiªn nhËp t­ liÖu s¶n xuÊt. Thu hót vèn n­íc ngoµi h­íng vµo nh÷ng ngµnh, nh÷ng lÜnh vùc, nh÷ng s¶n phÈm cã c«ng nghÖ tiªn tiÕn , cã tû träng xuÊt khÈu cao . * Gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝnh trÞ vµ hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt . Gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝnh trÞ nh»m t¹o sù yªn t©m ®Çu t­ cho c¸c nhµ kinh doanh. Muèn nh­ vËy ph¶i n©ng cao sù l·nh ®¹o cña ®¶ng, vai trß chØ ®¹o cña kinh tÕ nhµ n­íc, ph¸t huy quyÒn lµm chñ cña nh©n d©n. Hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt võa lµm c«ng cô cho nhµ n­íc qu¶n lÝ nÒn kinh tÕ võa t¹o hµnh lang ph¸p lÝ cho c¸c nhµ kinh doanh, buéc hä chÊp nhËn sù ®iiªï tiiÕt cña nhµ n­íc. * Xo¸ bá triÖt ®Ó c¬ chÕ tËp trung quan liªu, bao cÊp hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lÝ kinh tÕ cña nhµ n­íc. N©ng cao n¨ng lùc vµ hiÖu qu¶ qu¶n lÝ cña nhµ n­íc cÇn , n©ng cao n¨ng lùc cña c¸c c¬ quan hµnh ph¸p, lËp ph¸p t­ ph¸p. C¶i c¸ch nÒn hµnh chÝnh quèc gia. Nhµ n­íc thùc hiÖn ph¸t triÓn ®Þnh h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ, cã chÝnh s¸ch thèng nhÊt, h¹n chÕ kh¾c phôc nh÷ng tiªu cùc cña c¬ chÕ thÞ tr­êng, qu¶n lÝ tµi s¶n c«ng céng, t«n träng quyÒn tù chñ cña c¸c nhµ s¶n xuÊt, kinh doanh, c¶i tæ c¸c chÝnh s¸ch tµi chÝnh, tiÒn tÖ, chÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng vµ gi¸ c¶. KÕt luËn Sau n¨m 1986 n­íi ta ®· chuyÓn tõ nÒn kinh tÕ tËp trung quan liªu bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. Sù chuyÓn ®æi m« h×nh kinh tÕ nµy lµ tÊt yÕu kh¸ch quan. Nã phï hîp víi xu thÕ ph¸t triÓn cña thêi ®¹i, ®ång thêi nã còng phï hîp víi thêi k× qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi ë ViÖt Nam Chñ nghÜa t­ b¶n ®· biÕt vËn dông vai trß to lín cña kinh tÕ thÞ tr­êng ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ th× chóng ta còng ph¶i biÕt vËn dông vai trß to lín ®ã ®Ó ph¸t triÓn niÒn kinh tÕ cña chÝnh m×nh. Còng gièng víi c¸c n­íc t­ b¶n chñ nghÜa kh¸c n­íc ta còng sö dông sù ®iÒu tiÕt cña c¬ chÕ thÞ tr­êng cïng víi sù ®iÒu tiÕt cña nhµ n­íc. Nh­ng kh¸c víi c¸c n­íc ®ã lµ chóng ta ph¸t triÓn kinh tÕ theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa nh»m môc tiªu d©n giµu n­íc m¹nh x· héi c«ng b»ng d©n chñ v¨n minh ®¶m b¶o cho mäi ng­êi cã cuéc sèng Êm no h¹nh phóc. ChÝnh v× vËy vai trß cña nhµ n­íc ngoµi vai trß ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ nh»m söa ch÷a nh÷ng khuyÕt tËt cña c¬ chÕ thÞ tr­êng cïng víi vai trß t¹o m«i tr­êng æn ®Þnh cho c¬ chÕ thÞ tr­êng ph¸t triÓn th× nhµ n­íc cßn ph¶i ®¶m b¶o nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn ®óng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa