Phát triển ngành thương mại thành phố Cần Thơ đến năm 2015

Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o tr−êng ®¹i häc kinh tÕ thµnh phè hå chÝ minh ------------------------------ nguyÔn ngäc minh Ph¸t triÓn ngμnh th−¬ng m¹i thμnh phè cÇn th¬ ®Õn n¨m 2015 Chuyªn ngµnh: Kinh tÕ qu¶n lý vµ kÕ ho¹ch hãa kinh tÕ quèc d©n M· sè: 5.02.05 TãM T¾T LuËn ¸n tiÕn sÜ kinh tÕ thµnh phè hå chÝ minh - n¨m 2006 ii C«ng tr×nh ®−îc hoµn thµnh t¹i: Tr−êng §¹i häc Kinh tÕ thµnh phè Hå ChÝ Minh Ng−êi h−íng dÉn khoa häc: 1. PGS.TS Lª Thanh Hµ 2. TS TrÇn V¨n Thanh Ph¶n biÖn 1: PGS. TS Nguyễn Xuân Quế Trường Đại học Bán công Marketing Thành phố Hồ Chí Minh Ph¶n biÖn 2: PGS. TS Phước Minh Hiệp Trường Đại học Mở Bán công Thành phố Hồ Chí Minh Ph¶n biÖn 3: PGS. TS Đoàn Thị Hồng Vân Trường Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh LuËn ¸n sÏ ®−îc b¶o vÖ t¹i Héi ®ång chÊm luËn ¸n cÊp Nhµ n−íc häp t¹i: Tr−êng §¹i häc Kinh tÕ thµnh phè Hå ChÝ Minh Vµo håi………..giê…….ngµy………th¸ng………n¨m 2006. Cã thÓ t×m luËn ¸n t¹i: Th− viÖn Quèc gia ViÖt Nam Th− viÖn Tr−êng §¹i häc Kinh tÕ thµnh phè Hå ChÝ Minh 1 Më ®Çu 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi: Thµnh phè (TP) CÇn Th¬ n»m ë vÞ trÝ trung t©m cña §ång b»ng s«ng Cöu Long (§BSCL). §Ó thùc hiÖn vai trß thóc ®Èy sù ph¸t triÓn c¸c ngµnh kinh tÕ - x· héi cña thµnh phè vµ toµn vïng, ngµnh th−¬ng m¹i TP CÇn Th¬ cÇn ®−îc t¨ng c−êng ph¸t triÓn, t¹o nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ph¸t triÓn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp, cung øng hµng tiªu dïng cho ®êi sèng, ®ång thêi hßa nhËp vµo thÞ tr−êng cña vïng, c¶ n−íc vµ quèc tÕ. T¹i NghÞ quyÕt sè 21-NQ/TW ngµy 20/1/2003 Bé ChÝnh trÞ ®· x¸c ®Þnh: "Ph¸t triÓn ®« thÞ, x©y dùng TP CÇn Th¬ thµnh thµnh phè lo¹i I trùc thuéc Trung −¬ng, ®ãng vai trß trung t©m kinh tÕ, v¨n ho¸, khoa häc, kü thuËt cña vïng. X©y dùng Trung t©m th−¬ng m¹i cÊp vïng ë CÇn Th¬ vµ c¸c trung t©m cÊp tØnh ë c¸c thÞ x· . H×nh thµnh c¸c hÖ thèng chî n«ng s¶n, thuû s¶n trªn toµn vïng”. Víi lßng mong muèn khai th¸c tèi ®a lîi thÕ cña TP CÇn Th¬ trong ph¸t triÓn m¹nh ngµnh th−¬ng m¹i ®Ó TP CÇn Th¬ thùc sù trë thµnh trung t©m th−¬ng m¹i cña vïng §BSCL theo NghÞ quyÕt cña Bé ChÝnh trÞ ®· x¸c ®Þnh, lµ ng−êi ®· c«ng t¸c ngµnh th−¬ng m¹i, t¸c gi¶ chän ®Ò tµi “Ph¸t triÓn ngµnh th−¬ng m¹i thµnh phè CÇn Th¬ ®Õn n¨m 2015” ®Ó lµm luËn ¸n nghiªn cøu. 2. §èi t−îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu: - §èi t−îng nghiªn cøu cña luËn ¸n lµ ph¸t triÓn ngµnh th−¬ng m¹i TP CÇn Th¬; x¸c ®Þnh quan ®iÓm, môc tiªu vµ ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p ph¸t triÓn ngµnh th−¬ng m¹i TP CÇn Th¬ ®Õn n¨m 2015. - Ph¹m vi nghiªn cøu: ph©n tÝch thùc tr¹ng ph¸t triÓn ngµnh th−¬ng m¹i TP CÇn Th¬ tõ n¨m 2000 ®Õn n¨m 2005 (bao gåm th−¬ng m¹i néi ®Þa vµ th−¬ng m¹i xuÊt nhËp khÈu hµng hãa, kh«ng bao gåm hµng hãa v« h×nh, kh«ng nghiªn cøu lÜnh vùc dÞch vô); x¸c ®Þnh quan ®iÓm, môc tiªu vµ ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p ph¸t triÓn ngµnh th−¬ng m¹i TP CÇn Th¬ ®Õn n¨m 2015. 2 3. Môc tiªu nghiªn cøu cña luËn ¸n: - Lµm râ c¸c vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn vÒ häc thuyÕt th−¬ng m¹i quèc tÕ, vai trß cña th−¬ng m¹i, c¸c ®Æc tr−ng cña th−¬ng m¹i, c¸c yÕu tè ¶nh h−ëng ph¸t triÓn th−¬ng m¹i ®« thÞ, lµm c¬ së cho viÖc ph©n tÝch ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng ph¸t triÓn ngµnh th−¬ng m¹i TP CÇn Th¬ thêi gian qua. - Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng ph¸t triÓn ngµnh th−¬ng m¹i TP CÇn Th¬ giai ®o¹n 2000-2005, rót ra nh÷ng kÕt qu¶ ®· ®¹t ®−îc, nh÷ng tån t¹i, h¹n chÕ vµ nguyªn nh©n; ph©n tÝch ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu, c¬ héi vµ nguy c¬ ®èi víi ph¸t triÓn ngµnh th−¬ng m¹i TP CÇn Th¬ ®Õn n¨m 2015. - X¸c ®Þnh quan ®iÓm, môc tiªu vµ ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p ph¸t triÓn ngµnh th−¬ng m¹i TP CÇn Th¬ ®Õn n¨m 2015. 4. Ph−¬ng ph¸p luËn vµ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu: - Ph−¬ng ph¸p luËn: LuËn ¸n vËn dông c¸ch tiÕp cËn theo duy vËt biÖn chøng, vËn dông quan ®iÓm ®−êng lèi cña §¶ng vµ chÝnh s¸ch cña Nhµ n−íc vÒ ph¸t triÓn th−¬ng m¹i vµ theo c¸ch tiÕp cËn hÖ thèng ®Ó ph©n tÝch lµm râ thùc tr¹ng ph¸t triÓn th−¬ng m¹i TP CÇn Th¬ thêi gian qua. Tõ ®ã, cã nh÷ng nhËn ®Þnh vµ ®−êng lèi ph¸t triÓn c¸c ý t−ëng cña c¸c quan ®iÓm trong x©y dùng c¸c quan ®iÓm, môc tiªu, ®Ò xuÊt nh÷ng gi¶i ph¸p ph¸t triÓn ngµnh th−¬ng m¹i TP CÇn Th¬ ®Õn n¨m 2015. - Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu: LuËn ¸n ®−îc sö dông tæng hîp c¸c ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu: Ph−¬ng ph¸p tæng hîp, ph©n tÝch, ph−¬ng ph¸p so s¸nh, ph−¬ng ph¸p thèng kª, ph−¬ng ph¸p kh¶o s¸t thùc tÕ thu thËp sè liÖu, thùc hiÖn qua c¸c sè liÖu thèng kª b¸o c¸o, kh¶o s¸t t¹i c¸c doanh nghiÖp th−¬ng m¹i trªn ®Þa bµn thµnh phè vµ ph−¬ng ph¸p chuyªn gia. Nghiªn cøu ®óc kÕt kinh nghiÖm vÒ ph¸t triÓn th−¬ng m¹i cña mét sè tØnh, thµnh phè trong c¶ n−íc vµ n−íc ngoµi. Tµi liÖu ®−îc sö dông nghiªn cøu bao gåm: c¸c NghÞ quyÕt cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam, ChiÕn l−îc ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi c¶ n−íc, vïng §BSCL; Quy ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh th−¬ng m¹i tõ 3 Trung −¬ng ®Õn ®Þa ph−¬ng; c¸c NghÞ quyÕt cña Thµnh ñy, H§ND vµ kÕ ho¹ch cña UBND TP CÇn Th¬…C¸c nguån sè liÖu ®−îc sö dông ®Ó ph©n tÝch: Niªn gi¸m thèng kª; B¸o c¸o tæng kÕt, c¸c héi nghÞ cña Bé Th−¬ng m¹i vµ c¸c Bé, Ban, Ngµnh Trung −¬ng vµ c¸c ®Þa ph−¬ng; Quy ho¹ch tæng thÓ ngµnh, ®Þa ph−¬ng; tµi liÖu tham kh¶o vÒ ph¸t triÓn th−¬ng m¹i, c¸c biÓu sè liÖu ®iÒu tra… 5. ý nghÜa khoa häc vµ thùc tiÔn cña luËn ¸n: - VÒ lý luËn: X¸c ®Þnh vai trß cña th−¬ng m¹i, c¸c yÕu tè ¶nh h−ëng ®Õn ph¸t triÓn th−¬ng m¹i, vËn dông c¸c häc thuyÕt th−¬ng m¹i quèc tÕ, ®óc kÕt c¸c bµi häc kinh nghiÖm cña c¸c quèc gia vµo viÖc ph¸t triÓn ngµnh th−¬ng m¹i TP CÇn Th¬. - VÒ thùc tiÔn: Ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng ph¸t triÓn th−¬ng m¹i TP CÇn Th¬ trong thêi gian qua (tõ n¨m 2000 ®Õn n¨m 2005), nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®−îc, nh÷ng tån t¹i, h¹n chÕ, nguyªn nh©n; ph©n tÝch c¸c ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu, c¬ héi vµ nguy c¬ theo ma trËn SWOT; x¸c ®Þnh quan ®iÓm môc tiªu vµ ®Ò xuÊt gi¶i ph¸p ph¸t triÓn ngµnh th−¬ng m¹i TP CÇn Th¬ ®Õn n¨m 2015. 6. KÕt cÊu cña luËn ¸n: LuËn ¸n gåm 170 trang, 33 b¶ng, 3 biÓu ®å, 17 phô lôc. Ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn, môc lôc, tµi liÖu tham kh¶o vµ phô lôc, luËn ¸n gåm 3 ch−¬ng: Ch−¬ng 1. Cë së lý luËn vµ thùc tiÔn vÒ ph¸t triÓn th−¬ng m¹i ®« thÞ. Ch−¬ng 2. Thùc tr¹ng ph¸t triÓn ngµnh th−¬ng m¹i TP CÇn Th¬ tõ n¨m 2000 ®Õn n¨m 2005. Ch−¬ng 3. Mét sè gi¶i ph¸p ph¸t triÓn ngµnh th−¬ng m¹i TP CÇn Th¬ ®Õn n¨m 2015. 4 ch−¬ng 1 c¬ së lý luËn vμ thùc tiÔn ph¸t triÓn th−¬ng m¹i ®« thÞ 1.1. C¸c häc thuyÕt th−¬ng m¹i quèc tÕ 1.1.1. ThuyÕt Träng th−¬ng (mercantilism) Theo thuyÕt Träng th−¬ng: “Ngo¹i th−¬ng lµ ph−¬ng tiÖn chñ yÕu ®Ó lµm t¨ng cña c¶i vµ ng©n khè cña quèc gia”. Ho¹t ®éng ngo¹i th−¬ng lµ trao ®æi kh«ng ngang gi¸ lu«n g©y thiÖt h¹i cho n−íc nhËp khÈu vµ cã lîi cho n−íc xuÊt khÈu. Sù can thiÖp cña ChÝnh phñ nh»m ®em l¹i thÆng d− trong c¸n c©n th−¬ng m¹i. C¸c chÝnh s¸ch cña ChÝnh phñ cÇn h−íng tíi xuÊt khÈu tèi ®a vµ nhËp khÈu tèi thiÓu; viÖc nhËp khÈu nªn ®−îc h¹n chÕ b»ng thuÕ vµ h¹n ng¹ch, cßn ho¹t ®éng xuÊt khÈu cÇn ®−îc tµi trî (trî cÊp). 1.1.2. Lý thuyÕt Lîi thÕ tuyÖt ®èi cña Adam Smith Adam Smith cho r»ng: th−¬ng m¹i quèc tÕ tån t¹i trªn c¬ së lîi thÕ tuyÖt ®èi, chØ cã thÓ thùc hiÖn ®−îc gi÷a c¸c quèc gia cã lîi thÕ tuyÖt ®èi; mçi quèc gia sÏ chØ xuÊt khÈu nh÷ng hµng ho¸ cã lîi thÕ tuyÖt ®èi, nhËp khÈu nh÷ng hµng ho¸ kh«ng cã lîi thÕ tuyÖt ®èi; th−¬ng m¹i quèc tÕ kh«ng ph¶i lµ quy luËt trß ch¬i b»ng kh«ng mµ lµ trß ch¬i tÝch cùc (positive Sumgame), c¸c quèc gia ®Òu cã lîi h¬n th«ng qua th−¬ng m¹i quèc tÕ, “bµn tay v« h×nh” cña thÞ tr−êng h¬n lµ “bµn tay h÷u h×nh” cña ChÝnh phñ. 1.1.3. Lý thuyÕt Lîi thÕ so s¸nh cña David Ricardo Lý thuyÕt vÒ Lîi thÕ so s¸nh cho r»ng mét quèc gia dï kh«ng cã lîi thÕ tuyÖt ®èi nh−ng cã lîi thÕ so s¸nh vÒ mét sè lo¹i s¶n phÈm nhÊt ®Þnh nÕu biÕt c¸ch khai th¸c tèt lîi thÕ nµy th«ng qua chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt vµ th−¬ng m¹i quèc tÕ th× còng cã thÓ n©ng cao hiÖu qu¶ nÒn kinh tÕ; Lîi thÕ so s¸nh thÓ hiÖn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña quèc gia ®èi víi s¶n phÈm trªn thÞ tr−êng thÕ giíi. 1.1.4. Lý thuyÕt Th−¬ng m¹i quèc tÕ cña Eli Hecksher vµ Bertil Ohlin 5 Lý thuyÕt Hecksher-Ohlin cho r»ng mét sè n−íc sÏ thu lîi qua xuÊt khÈu hµng ho¸ ®−îc s¶n xuÊt b»ng viÖc sö dông ë møc cao c¸c yÕu tè s¶n xuÊt mµ n−íc ®ã t−¬ng ®èi nhiÒu, rÎ vµ nhËp khÈu nh÷ng hµng ho¸ mµ viÖc s¶n xuÊt ®ßi hái sö dông cao nh÷ng yÕu tè s¶n xuÊt mµ m×nh Ýt cã; vËn dông kh¸i niÖm “yÕu tè th©m dông” vµo viÖc gi¶i thÝch vÊn ®Ò khai th¸c lîi thÕ so s¸nh cña quèc gia ®Ó ph¸t triÓn ngo¹i th−¬ng. * KÕt luËn rót ra tõ c¸c lý thuyÕt th−¬ng m¹i:(1) Vai trß cña Nhµ n−íc vµ thÞ tr−êng cïng cã ¶nh h−ëng ®an xen nhau trong tiÕn tr×nh ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hçn hîp. (2) X¸c ®Þnh nh÷ng lîi Ých do th−¬ng m¹i ®em l¹i. (3) ChØ ra ®−îc nh÷ng c¬ chÕ vµ lý do mµ th−¬ng m¹i t¹o ra lîi Ých cho c¸c quèc gia. 1.2. C¸c yÕu tè ¶nh h−ëng ®Õn th−¬ng m¹i ®« thÞ t¹i ViÖt Nam 1.2.1. C¸c ®Æc tr−ng c¬ b¶n cña th−¬ng m¹i + Th−¬ng m¹i hµng hãa, dÞch vô ph¸t triÓn dùa trªn c¬ së nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, trong sù vËn ®éng cña c¬ chÕ thÞ tr−êng. + Th−¬ng m¹i ph¸t triÓn theo ®Þnh h−íng XHCN d−íi sù qu¶n lý cña Nhµ n−íc. + Th−¬ng m¹i kh«ng chØ t¸c ®éng tÝch cùc lªn viÖc ph©n bæ c¸c nguån lùc trong n−íc, mµ cßn lµm t¨ng kh¶ n¨ng thu hót ®Çu t− trùc tiÕp n−íc ngoµi. + TÊt c¶ c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ trong lÜnh vùc th−¬ng m¹i dÞch vô ®Òu ®−îc tiÒn tÖ hãa vµ ®−îc thiÕt lËp mét c¸c hîp lý. 1.2.2. Vai trß th−¬ng m¹i trong nÒn kinh tÕ quèc d©n (1) Th−¬ng m¹i lµ ®iÒu kiÖn ®Ó thóc ®Èy s¶n xuÊt hµng hãa ph¸t triÓn. (2) Th−¬ng m¹i lµm chøc n¨ng g¾n s¶n xuÊt víi thÞ tr−êng. (3) Th−¬ng m¹i cã vai trß h−íng dÉn s¶n xuÊt vµ tiªu dïng hîp lý. (4) Th−¬ng m¹i lµ cÇu nèi g¾n kÕt nÒn kinh tÕ trong n−íc vµ nÒn kinh tÕ thÕ giíi, thùc hiÖn chÝnh s¸ch më cöa. 6 (5) Th−¬ng m¹i ®iÖn tö gióp doanh nghiÖp c¾t gi¶m nhanh chi phÝ, thiÕt lËp vµ cñng cè mèi quan hÖ gi÷a c¸c thµnh tè tham gia th−¬ng m¹i. 1.2.3. C¸c yÕu tè ¶nh h−ëng ®Õn th−¬ng m¹i ®« thÞ t¹i ViÖt Nam - YÕu tè vÒ kinh tÕ: ChiÕn l−îc ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi h−íng tíi mét sù ph¸t triÓn toµn diÖn vµ bÒn v÷ng, c¸c chÝnh s¸ch kh¸c cã liªn quan cã nh÷ng t¸c ®éng rÊt to lín ®Õn sù ph¸t triÓn th−¬ng m¹i. - YÕu tè héi nhËp kinh tÕ, th−¬ng m¹i quèc tÕ: Héi nhËp kinh tÕ toµn cÇu tiÕp tôc t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho th−¬ng m¹i vµ ®Çu t− quèc tÕ ph¸t triÓn. - YÕu tè vÒ chÝnh trÞ, x· héi: Nh÷ng bÊt æn vÒ an ninh, chÝnh trÞ, x· héi (nh− chiÕn tranh, khñng bè, thiªn tai, dÞch bÖnh) lµ nh÷ng nguy c¬ tiÒm Èn, cã thÓ dÉn ®Õn nh÷ng khñng ho¶ng, cã ¶nh h−ëng ®Õn ho¹t ®éng th−¬ng m¹i. - YÕu tè nguån nh©n lùc: ®ãng vai trß hÕt søc quan träng. - YÕu tè tiÕn bé khoa häc - c«ng nghÖ: Sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ th«ng tin vµ th−¬ng m¹i ®iÖn tö t¹o ®iÒu kiÖn giao dÞch trªn thÞ tr−êng thÕ giíi, ¶nh h−ëng ®Õn sù ph¸t triÓn cña th−¬ng m¹i. 1.3. Kinh nghiÖm vÒ ph¸t triÓn th−¬ng m¹i cña mét sè quèc gia 1.3.1. Kinh nghiÖm ph¸t triÓn th−¬ng m¹i cña Trung Quèc LuËt ph¸p ¸p dông cho th−¬ng m¹i néi ®Þa ngµy cµng gÇn h¬n víi c¸c th«ng lÖ quèc tÕ. C¸c ®Æc khu kinh tÕ ®−îc ph¸t triÓn thµnh c¸c khu trung t©m th−¬ng m¹i lín. §æi míi tæ chøc ngo¹i th−¬ng, c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh, t¨ng c−êng tÝnh minh b¹ch, tõng b−íc c¾t gi¶m thuÕ quan vµ b·i bá dÇn c¸c biÖn ph¸p phi thuÕ quan, ph©n quyÒn trong ho¹t ®éng ngo¹i th−¬ng. Thµnh lËp c¸c c«ng ty th−¬ng m¹i quèc tÕ tæng hîp. N©ng cao søc c¹nh tranh cña hµng hãa, thóc ®Èy ph¸t triÓn mËu dÞch. 7 1.3.2. Kinh nghiÖm ph¸t triÓn th−¬ng m¹i cña NhËt B¶n Th−¬ng m¹i quèc tÕ cã vai trß hÕt søc quan träng ®èi víi NhËt B¶n. N©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cho DN vµ −u tiªn xuÊt khÈu s¶n phÈm. §a d¹ng hãa c¬ cÊu mÆt hµng XK vµ h−íng m¹nh vµo XK nh÷ng s¶n phÈm cã lîi thÕ, t¨ng tæng kim ng¹ch XK. Xóc tiÕn XK trong vµ ngoµi n−íc. NhËt B¶n ®ang cñng cè hÖ thèng th−¬ng m¹i ®a ph−¬ng, thùc hiÖn chÝnh s¸ch kh«ng ph©n biÖt ®èi xö vµ c«ng b»ng trong khu«n khæ WTO. Sù kÕt hîp hµi hßa gi÷a ChÝnh phñ vµ giíi kinh doanh ë NhËt trong chÝnh s¸ch ngo¹i th−¬ng t¹o ®−îc søc c¹nh tranh m¹nh mÏ ë tÇm quèc gia. 1.3.3. Kinh nghiÖm ph¸t triÓn th−¬ng m¹i cña Th¸i Lan Th¸i Lan sö dông rÊt nhiÒu luËt ®Ó ®iÒu tiÕt thÞ tr−êng néi ®Þa. C¬ cÊu mÆt hµng XK theo h−íng ®a d¹ng, tËn dông ®−îc lîi thÕ vÒ tµi nguyªn thiªn nhiªn. ChÝnh phñ Th¸i Lan hîp t¸c chÆt chÏ víi khu vùc t− nh©n; thùc hiÖn chÝnh s¸ch tù do hãa, t− nh©n hãa mét sè lÜnh vùc ho¹t ®éng c«ng céng. ChÝnh s¸ch tû gi¸ linh ho¹t vµ hÖ thèng thanh to¸n tù do ®· ®−îc thùc hiÖn. 1.3.4. Mét sè bµi häc kinh nghiÖm rót ra tõ ph¸t triÓn th−¬ng m¹i cña mét sè quèc gia - Bµi häc 1. KÕt hîp ph¸t triÓn thÞ tr−êng trong n−íc vµ thÞ tr−êng n−íc ngoµi. - Bµi häc 2. T¨ng c−êng qu¶n lý nhµ n−íc vÒ thÞ tr−êng néi ®Þa th«ng qua hÖ thèng luËt ph¸p. - Bµi häc 3. N©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cho c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. - Bµi häc 4. X¸c ®Þnh c¬ cÊu mÆt hµng xuÊt khÈu theo h−íng ®a d¹ng hãa. - Bµi häc 5. Thùc hiÖn tèt mèi quan hÖ hîp t¸c vµ hç trî gi÷a Nhµ n−íc víi c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ. - Bµi häc 6. §Èy m¹nh vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng xóc tiÕn th−¬ng m¹i trong vµ ngoµi n−íc. - Bµi häc 7. T¨ng c−êng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng hãa s¶n xuÊt trong n−íc. 8 KÕt luËn ch−¬ng 1 LuËn ¸n ®· tËp trung c¸c néi dung chÝnh sau: Nghiªn cøu c¸c häc thuyÕt th−¬ng m¹i quèc tÕ. Th−¬ng m¹i cã vai trß thóc ®Èy s¶n xuÊt hµng hãa ph¸t triÓn, gãp phÇn chuyÓn dÞch c¬ cÊu, ph¸t triÓn vµ ®Èy nhanh tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. C¸c yÕu tè ¶nh h−ëng ®Õn ph¸t triÓn th−¬ng m¹i. Nghiªn cøu sù ph¸t triÓn th−¬ng m¹i cña: Trung Quèc, NhËt B¶n, Th¸i Lan; rót ra mét sè bµi häc kinh nghiÖm. CH¦¥NG 2 thùc tr¹ng PH¸T TRIÓN ngμnh TH¦¥NG M¹I thμnh phè CÇn Th¬ tõ n¨m 2000 ®Õn n¨m 2005 2.1. Tæng quan vÒ th−¬ng m¹i ViÖt Nam tõ n¨m 1986 ®Õn nay 2.1.1. Th−¬ng m¹i néi ®Þa Tæng møc b¸n lÎ hµng hãa vµ doanh thu dÞch vô trong giai ®o¹n 2001-2005, tèc ®é t¨ng b×nh qu©n hµng n¨m lµ 14,8%, v−ît môc tiªu ®Æt ra cho giai ®o¹n nµy lµ 11-12%/n¨m. VÒ tû träng vµ c¬ cÊu cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ chiÕm trong tæng møc b¸n lÎ hµng hãa vµ doanh thu dÞch vô tiªu dïng trong giai ®o¹n 2000- 2005 cã sù chuyÓn dÞch râ nÐt: khu vùc Nhµ n−íc chiÕm 17,8%- 13,1%; khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh chiÕm 80,6%-83,1%; khu vùc kinh tÕ cã vèn ®Çu t− n−íc ngoµi chiÕm kho¶ng 1,6%- 3,8%. Doanh thu cña khu vùc quèc doanh, cã xu h−íng gi¶m dÇn. Hµng hãa l−u th«ng trªn thÞ tr−êng trong n−íc còng ngµy cµng ®a d¹ng, phong phó. Qu¸ tr×nh më cöa, hµng hãa nhËp khÈu ngµy cµng nhiÒu, t¹o nªn mét thÞ tr−êng néi ®Þa ho¹t ®éng s«i ®éng, ®a d¹ng. 2.1.2. Th−¬ng m¹i xuÊt nhËp khÈu: ThÞ tr−êng XNK cña ViÖt Nam ®· vµ ®ang më réng kh«ng ngõng, ®· khai th«ng c¸c thÞ tr−êng Ch©u ¢u, Ch©u Phi vµ Ch©u Mü, th©m nhËp ngµy cµng s©u réng vµo thÞ tr−êng EU, NhËt B¶n, B¾c Mü. Tæng møc l−u chuyÓn ngo¹i th−¬ng tõ 5,2 tû USD n¨m 9 1990; 13,6 tû USD n¨m 1995; 30,1 tû USD n¨m 2000 vµ ®¹t 69,4 tû USD n¨m 2005. Trong 5 n¨m (2001-2005): tèc ®é t¨ng kim ng¹ch XK ®¹t b×nh qu©n 17,5%; tèc ®é t¨ng kim ng¹ch NK t¨ng b×nh qu©n 18,8%. Kim ng¹ch XK b×nh qu©n ®Çu ng−êi n¨m 2005 ®¹t gÇn 390 USD. C¬ cÊu hµng XK: t¨ng c¸c mÆt hµng chÕ biÕn, gi¶m tû lÖ c¸c s¶n phÈm th«; t¹o mét sè mÆt hµng cã khèi l−îng lín; chÊt l−îng hµng XK tõng b−íc ®−îc n©ng lªn. 2.1.3. §¸nh gi¸ t×nh h×nh ph¸t triÓn th−¬ng m¹i ViÖt Nam thêi gian qua Huy ®éng mäi thµnh phÇn kinh tÕ tham gia ho¹t ®éng th−¬ng m¹i; nhiÒu tËp ®oµn b¸n lÎ, ph©n phèi quèc tÕ cã mÆt ë ViÖt Nam. Chî, siªu thÞ, trung t©m th−¬ng m¹i... ®−îc cñng cè vµ më réng. C«ng t¸c ®iÒu tiÕt vÜ m« cña Nhµ n−íc cã nhiÒu tiÕn bé. Ho¹t ®éng XNK cña ViÖt Nam ®· gãp phÇn thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh tÕ, khuyÕn khÝch c¸c n−íc hîp t¸c kinh tÕ vµ ®Çu t− vµo ViÖt Nam; t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc thanh to¸n dÇn nî n−íc ngoµi. Hµng hãa ngo¹i nhËp ®ang cã nhiÒu −u thÕ h¬n so víi hµng s¶n xuÊt trong n−íc. Kim ng¹ch XK t¨ng qua c¸c n¨m, nh−ng cßn nhËp siªu. ThÞ tr−êng vïng s©u, vïng xa, vïng d©n téc ch−a ph¸t triÓn. 2.2. §Æc ®iÓm vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn, kinh tÕ - x· héi cña TP CÇn Th¬ 2.2.1. §iÒu kiÖn tù nhiªn CÇn Th¬ lµ thµnh phè giµu tiÒm n¨ng, ë gi÷a mét khu vùc kinh tÕ n¨ng ®éng vµ ph¸t triÓn. HÖ thèng s«ng ngßi ch»ng chÞt, thuËn lîi trong vËn t¶i hµng hãa trong thµnh phè vµ ®i c¸c tØnh, kÓ c¶ XK ra n−íc ngoµi. 2.2.2. §iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi GDP cña TP CÇn Th¬ t¨ng víi tèc ®é b×nh qu©n 13,5%/n¨m trong giai ®o¹n 2001-2005 (riªng n¨m 2005, tèc ®é t¨ng tr−ëng ®¹t 15,7%). N«ng nghiÖp-l©m nghiÖp-thñy s¶n ph¸t triÓn. S¶n xuÊt c«ng nghiÖp vÉn duy tr× tèc ®é t¨ng tr−ëng cao vµ æn ®Þnh, gi¸ trÞ s¶n xuÊt t¨ng b×nh qu©n 18,22%, gi¸ trÞ t¨ng thªm b×nh qu©n 17,58%/n¨m, cã 4 khu c«ng nghiÖp tËp trung. Ngµnh th−¬ng m¹i chiÕm vÞ trÝ quan träng, ngµy cµng ph¸t triÓn. D©n sè 10 TP CÇn Th¬ cã 1.141.653 ng−êi (2005), chiÕm 6,60% d©n sè vïng §BSCL. 2.2.3. §¸nh gi¸ chung thuËn lîi vµ khã kh¨n vÒ c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn, kinh tÕ-x· héi cña TP CÇn Th¬. - VÒ thuËn lîi: lµ trung t©m cña vïng §BSCL, n»m trªn c¸c trôc tuyÕn thñy bé quan träng nhÊt vïng T©y s«ng HËu. Tèc ®é t¨ng tr−ëng kinh tÕ qua c¸c n¨m kh¸ cao. C¸c mÆt x· héi ®Òu cã b−íc ph¸t triÓn. TP CÇn Th¬ cã ®iÒu kiÖn tù nhiªn, khÝ hËu, tµi nguyªn… thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn vïng nguyªn liÖu s¶n xuÊt hµng hãa tiªu thô néi ®Þa vµ xuÊt khÈu. -VÒ khã kh¨n: Kinh tÕ ph¸t triÓn ch−a t−¬ng xøng víi tiÒm n¨ng vµ vÞ thÕ cña thµnh phè. C¸c ngµnh c«ng nghiÖp, dÞch vô cã gi¸ trÞ gia t¨ng lín chËm ph¸t triÓn. Ch−a t¹o ra ®−îc s¶n phÈm chñ lùc, tû lÖ huy ®éng vèn ®Çu t− trong x· héi cßn thÊp so víi b×nh qu©n chung c¶ n−íc. 2.3. Thùc tr¹ng ph¸t triÓn ngµnh th−¬ng m¹i TP CÇn Th¬ tõ n¨m 2000 ®Õn n¨m 2005 2.3.1. Thùc tr¹ng ph¸t triÓn th−¬ng m¹i néi ®Þa Hµng hãa l−u th«ng trªn ®Þa bµn thµnh phè ngµy cµng ®a d¹ng, phong phó; hµng n«ng s¶n vµ thñy s¶n, phÇn lín ®−îc chÕ biÕn xuÊt khÈu. Mua gom hµng hãa n«ng s¶n trªn ®Þa bµn chñ yÕu do t− th−¬ng thùc hiÖn, trùc tiÕp mua tõ c¸c doanh nghiÖp nhµ n−íc chiÕm tØ lÖ nhá (kho¶ng 10%-20%). Tæng møc b¸n lÎ hµng hãa t¨ng qua c¸c n¨m: Kinh tÕ nhµ n−íc cã tû träng gi¶m dÇn. Kinh tÕ t− nh©n, kinh tÕ hçn hîp, kinh tÕ c¸ thÓ chiÕm tû träng t¨ng dÇn. Qua ®iÒu tra kh¶o s¸t cña Côc Thèng kª TP CÇn Th¬, tæng sè doanh nghiÖp th−¬ng m¹i trªn ®Þa bµn TP CÇn Th¬ cã ®Õn 31/12/2005 lµ 490 (trong ®ã cã 9 doanh nghiÖp nhµ n−íc, 481 doanh nghiÖp ngoµi nhµ n−íc). KÕt cÊu h¹ tÇng ngµnh th−¬ng m¹i TP CÇn Th¬ ®· ®−îc cñng cè vµ ph¸t triÓn: cã 4 siªu thÞ; cã 88 chî ®−îc ph©n bæ trªn 67 ®Þa bµn c¬ së cÊp ph−êng, x·, thÞ trÊn. 2.3.2. Thùc tr¹ng ph¸t triÓn ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu Kim ng¹ch XK hµng hãa t¨ng qua c¸c n¨m, tõ 154,82 triÖu USD trong n¨m 2000 lªn 372,47 triÖu USD trong n¨m 2005, nh−ng 11 míi chØ ®¹t 1,17% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c¶ n−íc. C¸c mÆt hµng XK chñ yÕu lµ g¹o, thñy s¶n (t«m ®«ng l¹nh, c¸ ®«ng l¹nh vµ c¸c lo¹i thñy s¶n ®«ng l¹nh vµ chÕ biÕn kh¸c), hµng may mÆc, giµy dÐp, da thuéc, hµng thñ c«ng mü nghÖ. C¸c thÞ tr−êng XK lµ: Trung Quèc, Hµn Quèc, NhËt B¶n, Hång K«ng, §µi Loan. ThÞ tr−êng EU ngµy cµng ®−îc më réng víi c¸c mÆt hµng thñy s¶n vµ më réng c¸c thÞ tr−êng míi, nh−: Trung §«ng, Nam Mü, Ch©u Phi. Tuy nhiªn, do c«ng nghÖ chËm c¶i tiÕn nªn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm ch−a cao, thÞ tr−êng ch−a æn ®Þnh, ch−a x©y dùng ®−îc chiÕn l−îc s¶n phÈm, chiÕn l−îc thÞ tr−êng.v.v., lÜnh vùc xuÊt khÈu cña TP CÇn Th¬ cßn nhiÒu khã kh¨n. C¸c mÆt hµng NK chÝnh lµ: t− liÖu s¶n xuÊt ( m¸y mãc thiÕt bÞ); ph©n bãn, thuèc s©u, nguyªn liÖu d−îc, nguyªn phô liÖu thuèc l¸, nguyªn liÖu chÕ biÕn thñy s¶n,... vµ mét sè hµng tiªu dïng. Trong n¨m 2005, kim ng¹ch xuÊt khÈu h¬n gÊp 1,45 lÇn kim ng¹ch NK. 2.3.3. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng xóc tiÕn th−¬ng m¹i (XTTM) trªn ®Þa bµn TP CÇn Th¬ NhiÒu tæ chøc, doanh nghiÖp ®−a h×nh ¶nh cña thµnh phè, tiÒm n¨ng xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp ra thÞ tr−êng thÕ giíi. Mét sè ho¹t ®éng, nh−: tæ chøc c¸c §oµn ®i kh¶o s¸t thÞ tr−êng n−íc ngoµi; lËp c¸c trang web, tham gia héi chî triÓn l·m trong vµ ngoµi n−íc, më líp ®µo t¹o... VÒ h¹n chÕ: thiÕu sù phèi hîp gi÷a c¸c tæ chøc vµ doanh nghiÖp trong ho¹t ®éng XTTM, khiÕn hiÖu qu¶ xóc tiÕn thÊp, chi phÝ cao; ch−a tranh thñ ®óng møc sù hç trî cña Bé Th−¬ng m¹i; tÝnh chuyªn nghiÖp, chÊt l−îng vµ hiÖu qu¶ XTTM ch−a cao, h¹n chÕ vÒ ngo¹i ng÷ vµ chuyªn m«n nghiÖp vô; c¬ së vËt chÊt, kü thuËt phôc vô cho ho¹t ®éng XTTM cßn thiÕu vµ yÕu. 2.3.4. Thùc tr¹ng vÒ c«ng t¸c qu¶n lý nhµ n−íc vÒ th−¬ng m¹i cña TP CÇn Th¬ - Nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®−îc: X©y dùng vµ triÓn khai c¸c quy ho¹ch, ch−¬ng tr×nh, dù ¸n, ®Ò ¸n ph¸t triÓn th−¬ng m¹i; ®¸p øng ®ñ, kÞp thêi nhu cÇu vËt t−, hµng hãa trªn thÞ tr−êng. Thùc hiÖn tèt c«ng t¸c qu¶n lý nhµ n−íc vÒ th−¬ng m¹i. 12 - Nh÷ng mÆt cßn h¹n chÕ: Ch−a cã c¬ chÕ ®iÒu hµnh qu¶n lý thèng nhÊt. Th«ng tin kinh tÕ th−¬ng m¹i quèc tÕ ch−a ®−îc kÞp thêi. Ph©n tÝch, dù b¸o thÞ tr−êng ch−a s©u s¸t. N¨ng lùc ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý ngµnh th−¬ng m¹i ch−a theo kÞp yªu cÇu ph¸t triÓn vµ héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ quèc tÕ. C¶i c¸ch hµnh chÝnh hiÖu qu¶ ch−a cao. 2.3.5. Mét sè ®¸nh gi¸ vÒ thùc tr¹ng ph¸t triÓn th−¬ng m¹i TP CÇn Th¬ tõ n¨m 2000 ®Õn n¨m 2005 - Nh÷ng thµnh tùu: Ngµnh th−¬ng m¹i ®· tæ chøc tèt thÞ tr−êng, ph¸t huy c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. NhiÒu doanh nghiÖp chó träng h¬n thÞ tr−êng trong n−íc. ViÖc xuÊt hiÖn c¸c nhµ ph©n phèi n−íc ngoµi chøng tá thÞ tr−êng ngµy cµng xuÊt hiÖn ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè c¹nh tranh. Ph¸t triÓn thÞ tr−êng xuÊt khÈu ®¹t kh¸. V¨n minh th−¬ng nghiÖp ®−îc n©ng cao, ®¸p øng yªu cÇu th−¬ng m¹i hiÖn ®¹i. - Nh÷ng mÆt tån t¹i: ThÞ tr−êng ph¸t triÓn tËp trung ë ®« thÞ lín vµ cßn bá ngâ thÞ tr−êng n«ng th«n. Quy m« xuÊt khÈu cßn nhá, kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t ®−îc ch−a t−¬ng xøng víi tiÒm n¨ng. NhËp khÈu m¸y mãc thiÕt bÞ tõ c¸c thÞ tr−êng cã c«ng nghÖ cao cßn Ýt. Ch−a cã nhiÒu mÆt hµng xuÊt khÈu míi vµ c¬ cÊu xuÊt khÈu cßn phô thuéc lín vµo mét Ýt mÆt hµng (g¹o, thñy s¶n). 2.4. §¸nh gi¸ nguyªn nh©n ph¸t triÓn ngµnh th−¬ng m¹i TP CÇn Th¬ thêi gian qua 2.4.1. Nguyªn nh©n cña nh÷ng thµnh tùu * Nguyªn nh©n chñ quan: Nh÷ng ®æi míi c¬ chÕ, chÝnh s¸ch vÒ th−¬ng m¹i, sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh lµ ®éng lùc quan träng thóc ®Èy th−¬ng m¹i ph¸t triÓn. HiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i song ph−¬ng ViÖt Nam - Hoa Kú, t¹o b−íc ®ét ph¸ quan träng trong viÖc n©ng cao gi¸ trÞ hµng xuÊt khÈu, kim ng¹ch xuÊt khÈu vµo thÞ tr−êng Hßa Kú. Qu¶n lý nhµ n−íc vÒ th−¬ng m¹i ®· cã b−íc ®æi míi. * Nh÷ng nguyªn nh©n kh¸ch quan: Sù håi phôc vµ t¨ng tr−ëng cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi lµm t¨ng nhu cÇu nhËp khÈu hµng hãa. Gi¸ c¶ nhiÒu lo¹i hµng nhËp khÈu trªn thÕ giíi t¨ng cao. 13 2.4.2. Nguyªn nh©n cña nh÷ng h¹n chÕ * Nh÷ng nguyªn nh©n chñ quan: NhËn thøc th−¬ng m¹i lµ kh©u trung gian kh«ng t¹o ra s¶n phÈm hµng hãa, do ®ã kh«ng ®−îc khuyÕn khÝch, ®· kiÒm h·m sù ph¸t triÓn cña th−¬ng m¹i néi ®Þa. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu mÆt hµng xuÊt khÈu cßn chËm. Qu¶n lý nhµ n−íc vÒ thÞ tr−êng vµ ho¹t ®éng th−¬ng m¹i ch−a ®¸p øng yªu cÇu. * Nh÷ng nguyªn nh©n kh¸ch quan: Nh÷ng bÊt æn vÒ t×nh h×nh kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi trªn thÕ giíi; c¸c HiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i ®a ph−¬ng; biÕn ®éng vÒ gi¸ c¶ thÞ tr−êng; c¸c rµo c¶n th−¬ng m¹i cã t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng th−¬ng m¹i. 2.5. Ph©n tÝch c¸c ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu, c¬ héi vµ nguy c¬ ®èi víi ph¸t triÓn ngµnh th−¬ng m¹i TP CÇn Th¬ Ph©n tÝch SWOT Các điểm mạnh (S) 1. TP Cần Thơ giàu tiềm năng 2. TP có các khu công nghiệp, DN đến đầu tư. 3. Thương mại tăng trưởng khá qua các năm. 4. Hàng hóa ngày càng phong phú đa dạng. 5. Xuất khẩu gạo, thủy sản ở nhiều thị trường. 6. Kết cấu hạ tầng thương mại được đầu tư phát triển. Các điểm yếu (W) 1. Thương mại TPCT chưa thể hiện vai trò trung tâm vùng. 2. Khả năng cạnh tranh của sản phẩm chưa cao. 3. Chương trình XTTM chưa được đầu tư đúng mức. 4. Sản phẩm chưa có thương hiệu. 5. Thiếu đội ngũ quản lý, kỹ thuật, Marketing. 6. Chưa liên kết tốt sản xuất - tiêu dùng. 7. Nông nghiệp chưa có vùng sản xuất quy hoạch tập trung. Các cơ hội (O) 1. Các Nghị quyết, chỉ thị của TW tạo thuận lợi thành phố phát triển 2. Hội nhập kinh tế quốc tế, thu hút đầu tư. 3. Hội nhập kinh tế quốc tế mở rộng thị trường xuất khẩu. 14 4. Tác dụng hỗ trợ của chiến lược chính sách XK. 5. Thương mại phục vụ cụm dân cư vùng lũ. 6. Có thị trường tiêu thụ gạo, thủy sản. 7. Tổ chức XTTM và hiệp hội hỗ trợ doanh nghiệp. Các nguy c¬ (T) 1.Chuyển dịch cơ cấu kinh tế chậm, còn dựa nhiều vào nông nghiệp. 2. Ảnh hưởng lũ lụt đến sản xuất và tiêu dùng. 3.Yêu cầu ngày càng cao của thị trường. 4.Sản phẩm trùng lắp, tính cạnh tranh chưa cao. 5. Ứng dụng CN Thông tin, thương mại điện tử còn ít. 6. Cạnh tranh trong thu mua nguyên liệu. 7.Thiếu sự hợp tác các tỉnh trong vùng. Kết hợp (S/O) Sử dụng những điểm mạnh để tận dụng những cơ hội - S6.O1. Tăng cường đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng thương mại TP Cần Thơ. - S4.O3. Phát triển thị trường XK và mặt hàng XK của TPCT. - S5.O6. Đẩy mạnh công tác XTTM tạo điều kiện XK hàng hóa. Kết hợp (S/T) Sử dụng điểm mạnh để tránh mối nguy c¬ - S2.T4. N©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong SX vµ XK hµng hãa. - S1.T1. Khai th¸c cã hiÖu qu¶ tiÒm n¨ng TPCT, tÝch cùc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ phôc vô ph¸t triÓn th−¬ng m¹i. Kết hợp (W/O) Vượt qua những điểm yếu bằng cách tận dụng cơ hội - W3.O3. Đào tạo nguồn nhân lực phục vụ yêu cầu hội nhập kinh tế, thương mại quốc tế. - W6.O3. Tăng cường công tác quản lý nhà nước về thương mại trong điều kiện hội nhập. Kết hợp (W/T) 15 Tối thiểu hóa các điểm yếu và tránh các mối nguy cơ - W2.T4. Nâng cao khả năng tiếp thị của doanh nghiệp đáp ứng yêu cầu của thị trường. - W5.T7. Kết hợp phát triển thương mại và lưu thông hàng hóa TPCT và các tỉnh vùng ĐBSCL. KÕt luËn ch−¬ng 2 LuËn ¸n tËp trung vµo mét sè néi dung chÝnh: TP CÇn Th¬ cã vÞ trÝ quan träng vÒ chÝnh trÞ, kinh tÕ - x· héi, quèc phßng vµ an ninh trong khu vùc §BSCL vµ lµ thµnh phè ®éng lùc ®Ó ph¸t triÓn cña vïng. Ngµnh th−¬ng m¹i ph¸t triÓn phï hîp víi xu thÕ ph¸t triÓn th−¬ng m¹i quèc tÕ vµ chiÕn l−îc th−¬ng m¹i cña ViÖt Nam, ®· tæ chøc më réng thÞ tr−êng, ph¸t huy vai trß cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ tham gia ho¹t ®éng th−¬ng m¹i. Hµng hãa xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp TP CÇn Th¬ ®· ®¹t c¸c tiªu chuÈn xuÊt khÈu. Kim ng¹ch xuÊt khÈu t¨ng dÇn. KÕt cÊu h¹ tÇng th−¬ng m¹i tõng b−íc ®−îc ®Çu t− ph¸t triÓn phï hîp víi xu h−íng ph¸t triÓn thµnh phè trùc thuéc Trung −¬ng. Tuy nhiªn, ch−a cã sù phèi hîp hµi hßa gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, gi÷a th−¬ng m¹i víi s¶n xuÊt; thµnh phè ch−a kh¼ng ®Þnh ®−îc vai trß trung t©m th−¬ng m¹i cÊp vïng; quy m« vµ kim ng¹ch xuÊt khÈu ch−a t−¬ng xøng víi tiÒm n¨ng; ch−a x©y dùng ®−îc chiÕn l−îc s¶n phÈm chñ lùc, hµng hãa xuÊt khÈu ch−a cã th−¬ng hiÖu m¹nh; hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp trong lÜnh vùc th−¬ng m¹i ch−a cao; N¨ng lùc tr×nh ®é c¸n bé qu¶n lý ch−a ®¸p øng yªu cÇu; ho¹t ®éng XTTM ch−a ph¸t huy t¸c ®éng tÝch cùc. 16 CH¦¥NG 3 mét sè GI¶I PH¸P PH¸T TRIÓN NGμNH TH¦¥NG M¹I TP CÇN TH¥ §ÕN N¡M 2015 3.1. Quan ®iÓm ph¸t triÓn ngµnh th−¬ng m¹i TP CÇn Th¬ ®Õn n¨m 2015 - Quan ®iÓm 1: Ph¸t triÓn ngµnh th−¬ng m¹i TP CÇn Th¬ ph¶i ®ång bé, phï hîp víi nh÷ng môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi trong quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña TP CÇn Th¬ ®Õn n¨m 2020. - Quan ®iÓm 2: Ph¸t triÓn ngµnh th−¬ng m¹i TP CÇn Th¬ ph¶i phï hîp víi chiÕn l−îc ph¸t triÓn th−¬ng m¹i ViÖt Nam. - Quan ®iÓm 3: X©y dùng vµ ph¸t triÓn th−¬ng m¹i TP CÇn Th¬ ph¶i ®Æt trong quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn th−¬ng m¹i khu vùc §BSCL. - Quan ®iÓm 4: Ph¸t huy thÕ m¹nh cña TP CÇn Th¬ nh»m ph¸t triÓn ngµnh th−¬ng m¹i. - Quan ®iÓm 5: Khai th¸c vµ ph¸t huy søc m¹nh tæng hîp cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ngµnh th−¬ng m¹i cña TP CÇn Th¬. - Quan ®iÓm 6: T¨ng c−êng vai trß cña Nhµ n−íc trong qu¸ tr×nh qu¶n lý vµ ph¸t triÓn c¸c ho¹t ®éng th−¬ng m¹i trªn ®Þa bµn TP CÇn Th¬. 3.2. Môc tiªu ph¸t triÓn ngµnh th−¬ng m¹i TP CÇn Th¬ ®Õn n¨m 2015 3.2.1. Môc tiªu chung T¨ng kim ng¹ch XK, gi÷ v÷ng thÞ tr−êng, x©y dùng s¶n phÈm XK chñ lùc . X©y dùng TP CÇn Th¬ thËt sù trë thµnh trung t©m th−¬ng m¹i dÞch vô cña vïng §BSCL trªn c¬ së më réng giao l−u trong n−íc vµ quèc tÕ. Ph¸t triÓn thÞ tr−êng thµnh thÞ theo h−íng th−¬ng m¹i hiÖn ®¹i, më réng m¹ng l−íi ë thÞ tr−êng n«ng th«n. §Çu t−, ph¸t triÓn c¸c Trung t©m th−¬ng m¹i, siªu thÞ, chî. 17 H×nh thµnh hÖ thèng tæng ®¹i lý, ®¹i lý. §Çu t− x©y dùng hÖ thèng kho hµng hãa. 3.2.2. Môc tiªu cô thÓ Doanh sè b¸n cña ngµnh th−¬ng m¹i theo gi¸ so s¸nh 1994 sÏ t¨ng tõ 12.554 tû ®ång n¨m 2005 lªn 19.296 tû ®ång n¨m 2010 (t¨ng b×nh qu©n 9%/n¨m), vµ ®¹t 33.897 tû ®ång trong n¨m 2015 (t¨ng b×nh qu©n 11,9%/n¨m). Kim ng¹ch xuÊt khÈu trªn ®Þa bµn ®¹t 334 triÖu USD trong n¨m 2005; 702 triÖu USD trong n¨m 2010; 1.522 triÖu USD trong n¨m 2015. Kim ng¹ch xuÊt khÈu ®Çu ng−êi sÏ t¨ng tõ 293 USD vµo n¨m 2005 lªn 503 USD vµo n¨m 2010 vµ 892 USD n¨m 2015. C¬ cÊu hµng hãa xuÊt khÈu: thñy s¶n chÕ biÕn chiÕm 45%; hµng c«ng nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp kh¸c chiÕm 42%; hµng n«ng s¶n chiÕm 13%. ThÞ tr−êng xuÊt khÈu chñ yÕu lµ Trung Quèc, c¸c n−íc ASEAN, NhËt, Hµn Quèc, EU vµ Hoa Kú. 3.3. Mét sè gi¶i ph¸p ph¸t triÓn ngµnh th−¬ng m¹i TP CÇn Th¬ ®Õn n¨m 2015 3.3.1. Nhãm gi¶i ph¸p ph¸t huy c¸c thµnh phÇn kinh tÕ tham gia ph¸t triÓn th−¬ng m¹i TP CÇn Th¬ - N©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp trªn ®Þa bµn TP CÇn Th¬: §iÒu tra, ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c lo¹i s¶n phÈm hµng hãa vµ dÞch vô. Doanh nghiÖp ®Çu t− c«ng nghÖ n©ng cao n¨ng suÊt, gi¶m gi¸ thµnh vµ chi phÝ ®Çu vµo; n©ng cao v¨n hãa kinh doanh vµ uy tÝn ®èi víi kh¸ch hµng. * T¨ng c−êng ¸p dông marketing trong kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp TP CÇn Th¬: X©y dùng vµ ph¸t triÓn th−¬ng hiÖu. Nghiªn cøu thÞ tr−êng, qu¶ng c¸o, xóc tiÕn b¸n hµng. §æi míi c«ng t¸c ho¹ch ®Þnh chiÕn l−îc vµ chÝnh s¸ch kinh doanh cña doanh nghiÖp, x©y dùng mét c¬ së d÷ liÖu th«ng tin vÒ ®èi thñ c¹nh tranh, kh¸ch hµng, m«i tr−êng kinh doanh. * X©y dùng TËp ®oµn kinh tÕ m¹nh (tæng c«ng ty): Ban ®æi míi vµ ph¸t triÓn doanh nghiÖp cña thµnh phè chñ tr× lËp ph−¬ng ¸n s¸p nhËp mét sè doanh nghiÖp cïng ngµnh nghÒ s¶n xuÊt kinh doanh trªn ®Þa bµn, ®Ó t¹o søc c¹nh tranh lín, ®¸p øng yªu cÇu héi nhËp. 18 - §Èy m¹nh vµ khuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ tham gia ph¸t triÓn th−¬ng m¹i trªn ®Þa bµn TP CÇn Th¬: t¹o søc bËt míi cho ph¸t triÓn s¶n xuÊt, kinh doanh cña mäi thµnh phÇn kinh tÕ víi c¸c h×nh thøc së h÷u kh¸c nhau. + §èi víi doanh nghiÖp nhµ n−íc: cã ph−¬ng ¸n kinh doanh hiÖu qu¶, ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ sau khi chuyÓn thµnh c«ng ty cæ phÇn. + §èi víi c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh: C¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu cÇn liªn kÕt, liªn doanh ®Ó thu hót tµi chÝnh vµ c«ng nghÖ; doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ tham gia ®Çu t−. + §Èy m¹nh ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn tæ chøc qu¶n lý c¸c hîp t¸c x· th−¬ng m¹i - dÞch vô: G¾n hîp t¸c x· th−¬ng m¹i víi c¸c trung t©m th−¬ng m¹i, chî n«ng th«n, chî b¸n bu«n n«ng - thñy s¶n cña thµnh phè; më réng liªn kÕt gi÷a c¸c hîp t¸c x· víi c¸c doanh nghiÖp, cung øng vËt t− vµ thu mua n«ng s¶n. + Ph¸t triÓn vµ qu¶n lý tèt th−¬ng nghiÖp t− nh©n: Cã ®Þnh h−íng ph¸t triÓn vµ h−íng dÉn c¸c doanh nghiÖp vµ hé kinh doanh c¸ thÓ ho¹t ®éng ®óng ph¸p luËt, chÝnh s¸ch vµ ®Þnh h−íng ph¸t triÓn cña ®Þa ph−¬ng; t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho th−¬ng nghiÖp t− nh©n ho¹t ®éng kinh doanh. +TiÕp tôc ph¸t triÓn ph−¬ng thøc ®¹i lý mua, b¸n: ThiÕt lËp kªnh l−u th«ng hîp lý vµ æn ®Þnh, hoµn thiÖn m« h×nh th−¬ng m¹i cña cÊp ®é thÞ tr−êng n«ng th«n. - Gi¶i ph¸p thùc hiÖn tiªu thô n«ng s¶n hµng hãa th«ng qua hîp ®ång: X©y dùng mét sè m« h×nh mÉu s¶n xuÊt theo hîp ®ång, lång ghÐp ho¹t ®éng khuyÕn n«ng thùc hiÖn liªn kÕt 4 nhµ. ¦u ®·i xuÊt khÈu n«ng s¶n hµng hãa h×nh thµnh c¸c vïng nguyªn liÖu tËp trung g¾n víi chÕ biÕn vµ tiªu thô, h−íng dÉn vµ phæ biÕn thñ tôc vay vèn, t¹o mèi liªn kÕt chÆt chÏ gi÷a ng©n hµng, doanh nghiÖp, ng−êi s¶n xuÊt vµ chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng, tham gia ch−¬ng tr×nh khuyÕn n«ng, ®¶m b¶o hiÖu qu¶ cao trong s¶n xuÊt, ký kÕt víi doanh nghiÖp hîp ®ång tiªu thô n«ng s¶n. X©y dùng c¬ chÕ ®iÒu 19 hßa, b¶o hiÓm cho hîp ®ång tiªu thô n«ng s¶n. DN tham gia ®Çu t− vµo s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, vµ ng−îc l¹i, n«ng d©n gãp vèn, mua cæ phÇn, liªn doanh ®Çu t− cïng DN hoÆc trë thµnh ®¬n vÞ kinh doanh vÖ tinh. - Gi¶i ph¸p hç trî vèn ®èi víi c¸c doanh nghiÖp tham gia ho¹t ®éng th−¬ng m¹i trªn ®Þa bµn TP CÇn Th¬: §¬n gi¶n hãa thñ tôc vay vèn, ®a d¹ng hãa c¸c h×nh thøc cho vay vèn, hoµn tÊt viÖc cÊp giÊy tê vÒ nhµ ë, giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt ®Ó c¸c doanh nghiÖp cã thÓ thÕ chÊp vay vèn. C¸c gi¶i ph¸p hç trî ®Çu t−, thu hót ®Çu t− n−íc ngoµi…Më réng vµ ®a d¹ng hãa c¸c h×nh thøc −u ®·i ®Çu t−. - Cñng cè vµ ph¸t triÓn c¸c hiÖp héi s¶n xuÊt, chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu n«ng s¶n: N©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña hiÖp héi, cã bé phËn chuyªn tr¸ch vÒ ho¹t ®éng XTTM nghiªn cøu s©u vÒ thÞ tr−êng, ph¸t triÓn th−¬ng hiÖu, tiÕp cËn giao dÞch hiÖn ®¹i; tËn dông tèi ®a sù hç trî cña Nhµ n−íc, cña c¸c tæ chøc quèc tÕ... 3.3.2. Nhãm gi¶i ph¸p ®Çu t− x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng ngµnh th−¬ng m¹i TP CÇn Th¬ - §Çu t− x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng th−¬ng m¹i trªn ®Þa bµn TP CÇn Th¬ + X©y dùng Trung t©m th−¬ng m¹i cÊp vïng t¹i TP CÇn Th¬ (Trung t©m th−¬ng m¹i CÇn Th¬) lµ trung t©m th−¬ng m¹i chÝnh, lín nhÊt cña vïng §BSCL, cã vÞ trÝ, vai trß rÊt quan träng vµ ¶nh h−ëng trùc tiÕp ®Õn ho¹t ®éng cña ngµnh th−¬ng m¹i vµ c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c cña vïng §BSCL. + Thùc hiÖn ®a d¹ng hãa c¸c läai h×nh chî: x©y dùng siªu thÞ, trung t©m th−¬ng m¹i, trung t©m giao dÞch mua b¸n hµng hãa, chî, t¹i c¸c quËn, huyÖn víi quy m« thÝch hîp ë c¸c khu vùc d©n c− tËp trung...phï hîp víi Quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, Quy ho¹ch x©y dùng TP CÇn Th¬ vµ Quy ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh th−¬ng m¹i. - Gi¶i ph¸p t¹o vèn ®Çu t− ph¸t triÓn ngµnh th−¬ng m¹i TP CÇn Th¬: x· héi hãa trong viÖc x©y dùng c¶i t¹o ®Ó n©ng cÊp 20 c¸c chî ®Þa ph−¬ng; chî quy m« lín cã thÓ liªn doanh, liªn kÕt ®Çu t− víi c¸c ®èi t¸c trong vµ ngoµi n−íc. 3.3.3. Nhãm gi¶i ph¸p ph¸t triÓn thÞ tr−êng xuÊt khÈu vµ mÆt hµng xuÊt khÈu cña TP CÇn Th¬ - Ph¸t triÓn thÞ tr−êng xuÊt khÈu: C¸c DN chñ ®éng x©y dùng chiÕn l−îc th©m nhËp thÞ tr−êng quèc tÕ. Nhµ n−íc cÇn cã sù trî gióp DN th«ng qua viÖc ho¹ch ®Þnh chiÕn l−îc vµ tæ chøc th©m nhËp thÞ tr−êng. TËp trung nghiªn cøu vµ th©m nhËp c¸c thÞ tr−êng chÝnh sau: Hoa Kú, NhËt B¶n, Trung Quèc, EU (Ch©u ¢u), c¸c n−íc ASEAN. - Ph¸t triÓn mÆt hµng xuÊt khÈu: S¶n phÈm chÕ biÕn XK cã gi¸ trÞ gia t¨ng cao, ®−îc t¹o ra tõ nguån nguyªn liÖu s¹ch, tõ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i vµ cã hµm l−îng chÊt x¸m cao. Ph¸t triÓn c¸c mÆt hµng XK chñ yÕu: thñy s¶n; g¹o; may mÆc, giµy dÐp. Sau n¨m 2010, ph¸t triÓn c¸c mÆt hµng XK theo h−íng cã hµm l−îng c«ng nghÖ cao, gi¸ trÞ gia t¨ng, s¶n phÈm mang tÝnh chÊt vïng. §èi víi thñy s¶n xuÊt khÈu sang c¸c thÞ tr−êng, chó ý 3 nhãm thÞ tr−êng sau: (1) thÞ tr−êng chñ lùc bao gåm NhËt, Mü, EU, Trung Quèc; (2) thÞ tr−êng triÓn väng bao gåm Hµn Quèc, §µi Loan, Nga; (3) thÞ tr−êng tiÒm n¨ng bao gåm óc vµ thÞ tr−êng c¸c n−íc ¶ RËp…Gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh xuÊt khÈu g¹o gåm: gi¶i ph¸p ®èi víi tõng thÞ tr−êng XK; gi¶i ph¸p nguån hµng; gi¶i ph¸p vèn; gi¶i ph¸p nh©n lùc. X©y dùng c¸c kho trung t©m. 3.3.4. Nhãm gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xóc tiÕn th−¬ng m¹i trªn ®Þa bµn TP CÇn Th¬. - Hoµn thiÖn c¸c néi dung xóc tiÕn th−¬ng m¹i: ph¸t triÓn th−¬ng hiÖu; hç trî DN thñ tôc ®¨ng ký b¶o hé th−¬ng hiÖu ë thÞ tr−êng n−íc ngoµi. Khai th¸c sù hç trî tõ c¸c ch−¬ng tr×nh XTTM träng ®iÓm quèc gia, chñ ®éng x©y dùng c¸c ch−¬ng tr×nh XTTM cña ngµnh, ®¬n vÞ m×nh, hoÆc phèi hîp víi c¸c tØnh kh¸c trong Vïng. ChiÕn l−îc kinh doanh cña DN, chiÕn l−îc marketing, cã c¸c ch−¬ng tr×nh XTTM. Thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ sù hîp t¸c gi÷a 21 TP CÇn Th¬ víi TP Hå ChÝ Minh vµ c¸c tØnh trong vïng §BSCL, t¹o ®iÒu kiÖn khai th¸c thÕ m¹nh cña tõng ®Þa ph−¬ng. - Hoµn thiÖn hÖ thèng th«ng tin vÒ thÞ tr−êng: X©y dùng Trung t©m th«ng tin th−¬ng m¹i t¹i TP CÇn Th¬ ®Ó hç trî xóc tiÕn th−¬ng m¹i cho c¸c tØnh §BSCL, x©y dùng sµn giao dÞch n«ng s¶n. - Hoµn thiÖn bé m¸y tæ chøc xóc tiÕn th−¬ng m¹i - ®Çu t− vµ du lÞch cña TP CÇn Th¬: S¸p nhËp Trung t©m XTTM thuéc Së Th−¬ng m¹i, Trung t©m Xóc tiÕn §Çu t− thuéc Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t− vµ Trung t©m Xóc tiÕn du lÞch thuéc Së Du lÞch thµnh mét Trung t©m Xóc tiÕn Th−¬ng m¹i - §Çu t− vµ Du lÞch cña thµnh phè lµ mét ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu, chÞu sù l·nh ®¹o cña UBND TP CÇn Th¬. 3.3.5. Nhãm gi¶i ph¸p t¨ng c−êng c«ng t¸c qu¶n lý nhµ n−íc vÒ th−¬ng m¹i cña TP CÇn Th¬ - N©ng cao vai trß vµ hiÖu qu¶ qu¶n lý nhµ n−íc ngµnh th−¬ng m¹i: X©y dùng quy ho¹ch ph¸t triÓn th−¬ng m¹i ®Õn n¨m 2020, chiÕn l−îc ph¸t triÓn xuÊt khÈu 10 n¨m, kÕ ho¹ch dµi h¹n 5 n¨m (2006-2010), kÕ ho¹ch hµng n¨m. T¨ng c−êng ®µm ph¸n më thÞ tr−êng míi ë n−íc ngoµi, thu hót ®Çu t− n−íc ngoµi. - Hoµn thiÖn chøc n¨ng, nhiÖm vô qu¶n lý nhµ n−íc cña Së Th−¬ng m¹i: Xãa bá c¬ chÕ Së chñ qu¶n; Hoµn thiÖn bé m¸y qu¶n lý ngµnh th−¬ng m¹i tõ TP ®Õn quËn, huyÖn; c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh lÜnh vùc th−¬ng m¹i. - T¨ng c−êng qu¶n lý nhµ n−íc vÒ m«i tr−êng ®èi víi ho¹t ®éng th−¬ng m¹i. - T¨ng c−êng c«ng t¸c qu¶n lý thÞ tr−êng. - T¨ng c−êng ®µo t¹o nguån lao ®éng th−¬ng m¹i cã kü n¨ng, ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nh©n cã tr×nh ®é tæ chøc kinh doanh ë ph¹m vi quèc tÕ 3.3.6. Nhãm gi¶i ph¸p bæ trî cho ph¸t triÓn th−¬ng m¹i TP CÇn Th¬ - KÕt hîp ph¸t triÓn s¶n xuÊt víi ph¸t triÓn th−¬ng m¹i: §Çu t− x©y dùng Trung t©m Gièng cÊp vïng ë TP CÇn Th¬. Hé 22 nu«i thñy s¶n t¹o ra s¶n phÈm ®¶m b¶o an toµn, chuyÓn giao tiªu chuÈn SQF 1000 ®Õn 100% hé nu«i. Tæ chøc chuyÓn giao kü thuËt quy tr×nh trång lóa chÊt l−îng cao.Thµnh lËp hiÖp héi, héi ngµnh hµng. - §Çu t− x©y dùng h¹ tÇng giao th«ng phôc vô ph¸t triÓn th−¬ng m¹i: Côm c¶ng CÇn Th¬ gåm 3 khu Hoµng DiÖu, Trµ Nãc vµ C¸i Cui, víi c¸c c¶ng tæng hîp vµ chuyªn dïng. C¶i t¹o n©ng cÊp luång §Þnh An vµ më tuyÕn luång míi. N©ng cÊp vµ khai th¸c s©n bay CÇn Th¬ thµnh s©n bay quèc tÕ. §Çu t− x©y dùng cÇu CÇn Th¬. §Çu t− ph¸t triÓn, n©ng cÊp c¸c tuyÕn giao th«ng thñy bé, bÕn c¶ng s«ng ®Ó vËn chuyÓn vµ xÕp dì hµng hãa. 3.4. C¸c kiÕn nghÞ víi Trung −¬ng vµ ®Þa ph−¬ng 3.4.1. §èi víi Trung −¬ng - Bé Th−¬ng m¹i rµ so¸t, hoµn thiÖn c¬ chÕ chÝnh s¸ch vÒ xuÊt nhËp khÈu vµ th−¬ng m¹i dÞch vô phï hîp víi c¸c ®Þnh chÕ cña tæ chøc th−¬ng m¹i thÕ giíi WTO. - B×nh ®¼ng gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong vay vèn, gi¶i quyÕt mÆt b»ng s¶n xuÊt, lao ®éng, c«ng nghÖ ®Ó nhanh chãng thu hót mäi nguån lùc cho ®Çu t− ph¸t triÓn. - C¬ quan ngo¹i giao, th−¬ng vô ViÖt Nam ë n−íc ngoµi cung cÊp th«ng tin gióp DN trong n−íc x©y dùng chiÕn l−îc th©m nhËp thÞ tr−êng. - Nhµ n−íc cÇn lo¹i bá c¬ chÕ xin - cho trong cÊp h¹n ng¹ch. - §iÒu chØnh chøc n¨ng, nhiÖm vô cÊp ®¨ng ký kinh doanh tõ ngµnh KÕ ho¹ch vµ §Çu t− sang ngµnh Th−¬ng m¹i ®èi víi doanh nghiÖp ho¹t ®éng th−¬ng m¹i. X©y dùng Quy chÕ hËu kiÓm sau ®¨ng ký kinh doanh. 3.4.2. §èi víi UBND TP CÇn Th¬ - Nhanh chãng cã biÖn ph¸p tháa ®¸ng ®Ó th¸o gì khã kh¨n vÒ mÆt b»ng cho c¸c nhµ ®Çu t− trong vµ ngoµi n−íc. - C¸c −u ®·i ph¶i ®−îc minh b¹ch hãa mét c¸ch tèi ®a, ¸p dông b×nh ®¼ng, phæ biÕn réng r·i tíi DN, nhµ ®Çu t−. 23 - T¨ng c−êng ph¸t huy mèi liªn kÕt néi vïng vµ gi÷a c¸c vïng kinh tÕ. - ChØ ®¹o Së Khoa häc - C«ng nghÖ, Së C«ng nghiÖp x©y dùng §Ò ¸n hç trî doanh nghiÖp øng dông c«ng nghÖ n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh. KÕt luËn ch−¬ng 3 LuËn ¸n ®· tËp trung vµo nh÷ng néi dung chÝnh sau ®©y: (1) Quan ®iÓm vµ môc tiªu ph¸t triÓn ngµnh th−¬ng m¹i thµnh phè CÇn Th¬. (2) Mét sè gi¶i ph¸p ph¸t triÓn ngµnh th−¬ng m¹i TP CÇn Th¬ ®Õn n¨m 2015 bao gåm 6 nhãm gi¶i ph¸p. (3) Mét sè kiÕn nghÞ víi Trung −¬ng (ChÝnh phñ, Bé, ngµnh) vµ UBND TP CÇn Th¬. KÕt luËn Ph¸t triÓn ngµnh th−¬ng m¹i TP. CÇn Th¬ ®Õn n¨m 2015 sÏ gãp phÇn ®Èy m¹nh ho¹t ®éng th−¬ng m¹i vµ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi thµnh phè vµ vïng §BSCL. LuËn ¸n ®· tËp trung nghiªn cøu: 1. C¸c häc thuyÕt c¬ b¶n vÒ th−¬ng m¹i quèc tÕ, c¸c yÕu tè ¶nh h−ëng ®Õn ph¸t triÓn th−¬ng m¹i ®« thÞ t¹i ViÖt Nam vµ mét sè bµi häc kinh nghiÖm vÒ ph¸t triÓn th−¬ng m¹i cña c¸c quèc gia cã nÒn th−¬ng m¹i ph¸t triÓn, nh−: Trung Quèc, NhËt B¶n vµ Th¸i Lan; rót ra nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm phï hîp cho sù ph¸t triÓn ngµnh th−¬ng m¹i TP CÇn Th¬. 2. Tæng quan vÒ th−¬ng m¹i ViÖt Nam tõ n¨m 1986 ®Õn nay; ®Æc ®iÓm vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn, ®iÒu kiÖn kinh tÕ-x· héi cña TP CÇn Th¬, cã ¶nh h−ëng ®Õn ph¸t triÓn th−¬ng m¹i TP CÇn Th¬. 3. Ph©n tÝch thùc tr¹ng ph¸t triÓn ngµnh th−¬ng m¹i cña TP. CÇn Th¬ giai ®o¹n 2000-2005. TP CÇn Th¬ cã vÞ trÝ quan träng vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ, qu©n sù trong khu vùc §BSCL vµ hiÖn ®ang ®« thÞ hãa víi møc t¨ng tr−ëng kh¸ cao. Ngµnh th−¬ng m¹i TP. CÇn Th¬ ph¸t triÓn phï hîp víi xu thÕ th−¬ng m¹i quèc tÕ. Tuy nhiªn, còng cßn nhiÒu mÆt tån t¹i, khã kh¨n: hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ch−a cao; trong c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu, c¸c mÆt hµng thuéc nhãm hµng th©m dông lao ®éng cßn nhiÒu, ch−a cã nhiÒu mÆt hµng 24 chñ lùc thuéc nhãm hµng th©m dông kü thuËt; c«ng t¸c qu¶n lý nhµ n−íc vÒ th−¬ng m¹i cßn mét sè bÊt cËp. 4. Ph©n tÝch c¸c ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu, c¬ héi vµ nguy c¬ ®èi víi ph¸t triÓn th−¬ng m¹i TP CÇn Th¬. 5. LuËn ¸n ®· tËp trung vµo nh÷ng néi dung chÝnh nh−: quan ®iÓm, môc tiªu vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn ngµnh th−¬ng m¹i TP CÇn Th¬ ®Õn n¨m 2015. 6. §Ó thùc hiÖn môc tiªu ph¸t triÓn ngµnh th−¬ng m¹i, luËn ¸n ®Ò ra c¸c nhãm gi¶i ph¸p nh»m ph¸t triÓn ngµnh th−¬ng m¹i TP CÇn Th¬ ®Õn n¨m 2015 bao gåm: Nhãm gi¶i ph¸p ph¸t huy c¸c thµnh phÇn kinh tÕ tham gia ph¸t triÓn th−¬ng m¹i. Nhãm gi¶i ph¸p ®Çu t− x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng th−¬ng m¹i TP CÇn Th¬. Nhãm gi¶i ph¸p ph¸t triÓn thÞ tr−êng xuÊt khÈu vµ mÆt hµng xuÊt khÈu cña TP CÇn Th¬: tËp trung ph¸t triÓn c¸c thÞ tr−êng xuÊt khÈu, nh− thÞ tr−êng Hoa Kú, NhËt B¶n, Trung Quèc, EU... vµ c¸c s¶n phÈm xuÊt khÈu chñ lùc, nh−: thñy s¶n, g¹o, may mÆc, giµy dÐp. Nhãm gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh ho¹t ®éng XTTM. Nhãm gi¶i ph¸p t¨ng c−êng c«ng t¸c qu¶n lý nhµ n−íc vÒ th−¬ng m¹i trªn ®Þa bµn. Gi¶i ph¸p bæ trî cho ph¸t triÓn ngµnh th−¬ng m¹i TP CÇn Th¬ . 7. LuËn ¸n còng ®· ®Ò xuÊt nh÷ng kiÕn nghÞ víi c¸c c¬ quan Trung −¬ng vµ ®Þa ph−¬ng hç trî ph¸t triÓn ngµnh th−¬ng m¹i TP CÇn Th¬ ®Õn n¨m 2015, gãp phÇn ®−a TP CÇn Th¬ sím trë thµnh thµnh phè lo¹i I trùc thuéc Trung −¬ng, thµnh phè trung t©m vµ ®éng lùc cña vïng §ång b»ng s«ng Cöu Long. 25 danh môc c«ng tr×nh nghiªn cøu cña t¸c gi¶ cã liªn quan ®Õn luËn ¸n ®∙ ®−îc c«ng bè 1. NguyÔn Ngäc Minh (2002), A plan for the Can Tho port, Economic Development Review. The HCM University of Economic - Ministry of Education & Training, April 2004. 2. NguyÔn Ngäc Minh (2002), Ph¸t triÓn tæng hîp C¶ng CÇn Th¬ vµ luång §Þnh An gãp phÇn thóc ®Èy t¨ng tr−ëng kinh tÕ c¸c tØnh vïng §BSCL, T¹p chÝ N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n - Bé N«ng nghiÖp vµ PTNT - Sè 4 n¨m 2002. 3. NguyÔn Ngäc Minh (2004), Th−¬ng m¹i TP CÇn Th¬ trªn ®−êng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, T¹p chÝ Th−¬ng m¹i - Bé Th−¬ng m¹i - Sè 34 th¸ng 9 n¨m 2004. 4. NguyÔn Ngäc Minh (2004), Mét sè gi¶i ph¸p ph¸t triÓn xuÊt khÈu t¹i TP CÇn Th¬, T¹p chÝ Th−¬ng m¹i - Bé Th−¬ng m¹i - Sè 42 th¸ng 11 n¨m 2004. 5. NguyÔn Ngäc Minh - NguyÔn §«ng Phong (2004), Mét sè gi¶i ph¸p ph¸t triÓn th−¬ng m¹i dÞch vô §BSCL, Héi th¶o khoa häc v× sù ph¸t triÓn vïng §BSCL t¹i TP CÇn Th¬ - Nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ vïng §BSCL. 6. NguyÔn Ngäc Minh (2004), Some Measures to Develop Exports from Can Tho, Economic Development Review - The HCM University of Economic - Ministry of Education & Training, November 2004.