Quy luật mâu thuẫn trong quá trình xây dựng nền kinh tế thị trường ở Việt Nam

MỤC LỤC LỜI NÓI ĐẦU . 1 NỘI DUNG 2 I. Lý luận chung 2 1. Sự đấu tranh của các mặt đối lập trong một thể thống nhất 2 2. Chuyển hoá của các mặt đối lập . 3 II. Tính tất yếu của quá trình xây dựng nền kinh tế thị trường ở Việt Nam 4 1. Kinh tế thị trường và những đặc điểm 4 2. Chuyển sang nền kinh tế thị trường là một yếu tố khách quan trong quá trình phát triển nền kinh tế đất nước 4 III. Quy luật mâu thuẫn trong quá trình xã hội nền kinh tế mới ở nước ta hiện nay 6 1. Thực chất nền kinh tế thị trường ở Việt Nam . 6 2. Những mâu thuẫn phát sinh trong quá trình xây dựng nền kinh tế thị trường theo định hướng XHCN ở nước ta 7 KẾT LUẬN . 13 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO . 14

doc15 trang | Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2278 | Lượt tải: 0download
Bạn đang xem nội dung tài liệu Quy luật mâu thuẫn trong quá trình xây dựng nền kinh tế thị trường ở Việt Nam, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Lêi nãi ®Çu M©u thuÉn lµ hiÖn t­îng cã trong tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc: tù nhiªn, x· héi vµ t­ duy con ng­êi. Trong ho¹t ®éng kinh tÕ, mÆt trËn còng mang tÝnh phæ biÕn, ch¼n h¹n nh­ cung - cÇu tÝch luü vµ tiªu dïng, tÝnh kÕ ho¹ch ho¸ cña tõng xÝ nghiÖp, tõng c«ng ty vµ tÝnh tù ph¸t v« chÝnh phñ cña nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸… M©u thuÉn tån t¹i khi sù vËt xuÊt hiÖn ®Õn khi sù vËt kÕt thóc. Trong mçi mét sù vËt m©u thuÉn h×nh thµnh kh«ng ph¶i chØ lµ mét mµ lµ nhiÒu m©u thuÉn, vµ sù vËt trong cïng mét lóc cã nhiÒu mÆt ®èi lËp th× m©u thuÉn nµy mÊt ®i th× m©u thuÉn kh¸c l¹i h×nh thµnh. Trong sù nghiÖp ®æi míi ë n­íc ta do §¶ng khëi x­íng vµ l·nh ®¹o ®· dµnh ®­îc nhiÒu th¾ng lîi b­íc ®Çu mang tÝnh quyÕt ®Þnh, quan träng trong viÖc chuyÓn nÒn kinh tÕ tõ c¬ chÕ quan liªu bao cÊp sang c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. Trong nh÷ng chuyÓn biÕn ®ã ®· ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh c«ng to lín nh­ng trong nh÷ng thµnh c«ng ®ã lu«n lu«n tån t¹i nh÷ng m©u thuÉn lµm k×m h·m sù ph¸t triÓn cña c«ng cuéc ®æi míi. §ßi hái ph¶i ®­îc gi¶i quyÕt vµ nÕu ®­îc gi¶i quyÕt sÏ thóc ®Èy cho sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. Víi mong muèn t×m hiÓu thªm nh÷ng vÊn ®Ò cña nÒn kinh tÕ, quan ®iÓm lý luËn còng nh­ nh÷ng v­íng m¾c trong gi¶i ph¸p, quy tr×nh xö lý c¸c vÊn ®Ò chÝnh trÞ - x· héi cã liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh tiÕn hµnh c¶i c¸ch trong viÖc chuyÓn nÒn kinh tÕ em chän lµm ®Ò tµi cho tiÓu luËn m«n triÕt häc M¸c - Lªnin. Qua ®©y,em còng xin göi lêi c¸m ¬n ®Õn thÇy Lª Ngäc Th«ng,®· tËn t×nh h­íng dÉn, gióp ®ì em hoµn thµnh ®Ò tµi,vµ c¸c b¹n trong líp ®· chia sÎ nh÷ng kinh nghhiÖm trong viÖc t×m kiÕm tµi liÖu vµ x©y dùng ®Ò ¸n. Hµ Néi,ngµy 23 th¸ng 5 n¨m 2008 Néi dung I. Lý luËn chung Mçi mét sù vËt, hiÖn t­îng ®ang tån t¹i ®Òu lµ mét thÓ thèng nhÊt ®­îc cÊu thµnh bëi c¸c mÆt, c¸c khuynh h­íng, c¸c thuéc tÝnh ph¸t triÓn ng­îc chiÒu nhau, ®èi lËp nhau… ë ®©y chóng ta chia lµm hai phÇn. 1. Sù ®Êu tranh cña c¸c mÆt ®èi lËp trong mét thÓ thèng nhÊt. Trong phÐp biÖn chøng duy vËt, kh¸i niÖm mÆt ®èi lËp lµ sù kh¸i qu¸t nh÷ng thuéc tÝnh, nh÷ng khuynh h­íng ng­îc chiÒu nhau tån t¹i trong cïng mét sù vËt hiÖn t­îng, t¹o nªn sù vËt hiÖn t­îng ®ã. Do ®ã, cÇn ph¶i ph©n biÖt r»ng bÊt kú hai mÆt ®èi lËp nµo còng t¹o thµnh m©u thuÉn. Bëi v× trong c¸c sù vËt hiÖn t­îng cña thÕ giíi kh¸ch quan kh«ng ph¶i chØ tån t¹i hai mÆt ®èi lËp. Trong cïng mét thêi ®iÓm ë mçi sù vËt hiÖn t­îng cã thÓ cïng tån t¹i nhiÒu mÆt ®èi lËp. ChØ cã nh÷ng mÆt ®èi lËp lµ tån t¹i thèng nhÊt trong cïng mét sù vËt nh­ mét chØnh thÓ, nh­ng cã khuynh h­íng ph¸t triÓn ng­îc chiÒu nhau, bµi trõ, phñ ®Þnh vµ chuyÓn ho¸ lÉn nhau th× cã hai mÆt ®èi lËp nh­ vËy míi gäi lµ hai mÆt ®èi lËp m©u thuÉn "thèng nhÊt" cña hai mÆt ®èi lËp ®­îc hiÓu víi ý nghÜa kh«ng ph¶i chung ®øng c¹nh nhau mµ n­¬ng tùa vµo nhau, t¹o ra sù phï hîp c©n b»ng nh­ liªn hÖ phô thuéc, quy ®Þnh vµ rµng buéc lÉn nhau. MÆt ®èi lËp nµy lÊy mÆt ®èi lËp kia lµm tiÒn ®Ò cho sù tån t¹i cña m×nh vµ ng­îc l¹i. NÕu thiªu mét trong hai mÆt ®èi lËp chÝnh t¹o thµnh sù vËt th× nhÊt ®Þnh kh«ng cã sù tån t¹i cña sù vËt. Bëi vËy sù thèng nhÊt cña c¸c mÆt ®èi lËp lµ ®iÒu kiÖn kh«ng thÓ thiÕu ®­îc cho sù tån t¹i cña bÊt kú sù vËt nµo. - Thø nhÊt: §ã ph¶i lµ mét kh¸i niÖm chung nhÊt ®­îc kh¸i qu¸t tõ c¸c mÆt phï hîp kh¸c nhau ph¶n ¸nh ®ù¬c b¶n chÊt cña sù phï hîp cña lùc l­îng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt. - Thø hai: §ã ph¶i lµ mét kh¸i niÖm "®éng" ph¶n ¸nh ®­îc tr¹ng th¸i biÕn ®æi th­êng xuyªn cña sù vËn ®éng, ph¸t triÓn trong quan hÖ s¶n xuÊt vµ lùc l­îng s¶n xuÊt. - Thø ba: §ã ph¶i lµ mét kh¸i niÖm cã ý nghÜa thùc tiÔn. Ngoµi ý nghÜa nhËn thøc, kh¸i niÖm vÒ sù phï hîp cña quan hÖ s¶n xuÊt vµ lùc l­îng s¶n xuÊt ®­îc coi lµ tho¶ ®¸ng ph¶i cã t¸c dông ®Þnh h­íng, chØ d©n cho viÖc x©y dùng quan hÖ s¶n xuÊt, sao cho nh÷ng quan hÖ s¶n xuÊt cã kh¶ n¨ng phï hîp cao nhÊt víi lùc l­îng s¶n xuÊt. Tuy nhiªn, kh¸i niÖm thèng nhÊt nµy chØ mang tÝnh t­¬ng ®èi, b¶n th©n néi dung kh¸i niÖm còng ®· nãi lªn tÝnh chÊt t­¬ng ®èi cña nã; Thèng nhÊt cña c¸i ®èi lËp, trong thèng nhÊt ®· bao hµm vµ chøa ®ùng trong nã sù ®èi lËp. §Êu tranh c¸c mÆt ®èi lËp. Sù thèng nhÊt cña c¸c mÆt ®èi lËp trong cïng mét sù vËt kh«ng t¸ch rêi sù ®Êu tranh chuyÓn ho¸ gi÷a chóng. Bëi v× c¸c mÆt ®èi lËp cïng tån t¹i trong mét sù vËt thèng nhÊt nh­ mét chØnh thÓ trän vÑn nh­ng kh«ng n»m yªn bªNhµ n­íc hau mµ ®iÒu chØnh chuyÓn ho¸ lÉn nhau t¹o thµnh ®éng lùc ph¸t triÓn cña b¶n th©n sù vËt. Sù ®Êu tranh chuyÓn ho¸, bµi trõ, phñ ®Þnh lÉn nhau gi÷a c¸c mÆt trong thÕ giíi kh¸ch quan thÓ hiÖn d­íi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau. 2. ChuyÓn ho¸ cña c¸c mÆt ®èi lËp Kh«ng ph¶i bÊt kú sù ®Êu tranh nµo cña c¸c mÆt ®èi lËp ®Òu dÉn ®Õn sù chuyÓn ho¸ gi÷a chóng. ChØ cã sù ®Êu tranh cña c¸c mÆt ®èi lËp ph¸t triÓn ®Õn mét tr×nh ®é nhÊt ®Þnh, héi ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt míi dÉn ®Ðn chuyÓn ho¸, bµi trõ vµ phñ ®Þnh nhau. Trong giíi tù nhiªn, chuyÓn ho¸ cña c¸c mÆt ®èi lËp th­êng diÔn ra mét c¸ch tù ph¸t, cßn trong x· héi, chuyÓn ho¸ cña c¸c mÆt ®èi lËp nhÊt thiÕt ph¶i diÔn ra th«ng qua ho¹t ®éng cã ý thøc cña con ng­êi. Do ®ã, kh«ng nªn hiÓu sù chuyÓn ho¸ lÉn nhau gi÷a c¸c mÆt ®èi lËp chØ lµ sù ho¸n ®æi vÞ trÝ mét c¸ch ®¬n gi¶n, m¸y mãc. Th«ng th­êng th× m©u thuÉn chuyÓn ho¸ theo hai ph­¬ng thøc: Ph­¬ng thøc thø nhÊt: MÆt ®èi lËp nµy chuyÓn ho¸ thµnh mÆt ®èi lËp kia nh­ng ë tr×nh ®é cao h¬n xÐt vÒ ph­¬ng diÖn chÊt cña sù vËt. C¸c mÆt ®èi lËp nµy l¹i ®Êu tranh chuyÓn ho¸ vµ phñ ®Þnh lÉn nhau ®Ó t¹o thµnh sù vËt míi h¬n. Cø nh­ vËy mµ c¸c sù vËt, hiÖn t­îng trong thÕ giíi kh¸ch quan th­êng xuyªn ph¸t triÓn vµ biÕn ®æi kh«ng ngõng. V× vËy, m©u thuÉn lµ nguån gèc vµ ®éng lùc cña mäi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn. II. TÝnh tÊt yÕu cña qu¸ tr×nh x©y dùng nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ë ViÖt Nam 1. Kinh tÕ thÞ tr­êng vµ nh÷ng ®Æc ®iÓm Sù nghiÖp ®æi míi ë ViÖt Nam theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa lµ mét tÊt yÕu lÞch sö. Nã nh»m dÉn ®Õn nh÷ng môc tiªu rÊt cô thÓ vµ mang tÝnh c¸ch m¹ng. Nã thay cò ®æi míi hµng lo¹t vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn, c¶ vÒ kinh tÕ vµ chu tr×nh x· héi, nã b¶o vÖ ph¸t triÓn chñ nghÜa M¸c - Lªnin vµ t­ t­ëng Hå ChÝ Minh trong ®iÒu kiÖn, hoµn c¶nh míi. Nh­ chóng ta ®· biÕt tõ khi chñ nghÜa x· héi ®­îc x©y dùng, tÊt c¶ c¸c n­íc x· héi chñ nghÜa ®Òu thùc hiÖn nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch tËp trung c¬ chÕ vËn hµnh vµ qu¶n lý kinh tÕ nµy ®­îc duy tr× trong mét thêi gian kh¸ dµi vµ xem nh­ lµ mét ®Æc tr­ng riªng biÖt cña chñ nghÜa x· héi, lµ c¸i ®èi lËp víi c¬ chÕ thÞ tr­êng cña CNTB. Sù thùc th× kh«ng ph¶i hoµn toµn nh­ vËy, nÒn kinh tÕ tËp trung kh«ng chØ lµ s¶n phÈm riªng biÖt cña CNXH, còng nh­ nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng kh«ng ph¶i duy nhÊt ®­îc thiÕt lËp trong CNTB. NÒn kinh tÕ tËp trung ®· ®­îc c¸c n­íc t­ b¶n ¸p dông tõ tr­íc nhiÒu n­íc x¸c lËp chÕ ®é XHCN. Nh­ng c¸c n­íc TBCN ®· xãa bá c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sau khi chiÕn tranh kÕt thóc vµ ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu lín vÒ kinh tÕ, x· héi. Nh­ng c«ng b»ng mµ nãi, nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng còng ch­a ph¶i lµ c¸i duy nhÊt b¶o ®¶m cho sù t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn cña x· héi. 2. ChuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc. Thùc tiÔn vËn ®éng cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi nh÷ng n¨m gÇn ®©y cho thÊy, m« h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ theo h­íng thÞ tr­êng cã sù ®iÒu tiÕt vÜ m« tõ trung t©m, trong bèi c¶nh cña thêi ®¹i ngµy nay, lµ m« h×nh hîp lý h¬n c¶. M« h×nh nµy, vÒ ®¹i thÓ cã thÓ ®¸p øng nh÷ng th¸ch thøc cña sù ph¸t triÓn. ë n­íc ta, viÖc thùc hiÖn m« h×nh nµy, trong thùc tÕ, ch¼ng nh÷ng lµ néi dung cña c«ng cuéc ®æi míi mµ h¬n thÕ n÷a cßn lµ c«ng cô, lµ ph­¬ng thøc ®Ó n­íc ta ®i tíi môc tiªu x©y dùng CNXH. NÒn kinh tÕ n­íc ta hiÖn nay chØ cã thÓ nãi ®ang trong giai ®o¹n qu¸ ®é, chuyÓn tiÕp tõ nÒn kinh tÕ tËp trung, hµnh chÝnh, bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng XHCN. Do vËy nh÷ng ®Æc ®iÓm cña giai ®o¹n qu¸ ®é trong nÒn kinh tÕ n­íc ta, ®­¬ng nhiªn lµ mét vÊn ®Ò rÊt cã ý nghÜa, rÊt cÇn ®­îc nghiªn cøu, xem xÐt. NhËn thøc ®­îc nh÷ng ®Æc ®iÓm phøc t¹p cña giai ®o¹n qu¸ ®é, chi phèi nh÷ng ®Æc ®iÓm ®ã, chóng ta sÏ tr¸nh ®ù¬c nh÷ng sai lÇm chñ quan, nãng véi, duy ý chÝ hoÆc nh÷ng khuynh h­íng cùc ®oan, m¸y mãc, sao chÐp, chÊp nhËn nguyªn b¶n kinh tÕ thÞ tr­êng tõ bªn ngoµi vµo. Kinh tÕ thÞ tr­êng , nh­ chóng ta ®· biÕt, lµ mét kiÓu quan hÖ kinh tÕ - x· héi mµ trong ®ã s¶n xuÊt vµ t¸i s¶n xuÊt x· héi g¾n liÒn víi thÞ tr­êng, tøc lµ g¾n chÆt víi quan hÖ hµng ho¸ - tiÒn tÖ. Víi quan hÖ cung - cÇu… Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, nÐt biÓu hiÖn cã tÝnh chÊt bÒ mÆt cña ®êi s«ng x· héi quan hÖ hµng ho¸. NÕu nh­ tr­íc ®©y, nÒn kinh tÕ n­íc ta chØ cã mét kiÓu së h÷u t­¬ng ®èi thuÇn nhÊt víi hai thµnh phÇn tËp thÓ vµ quèc doanh, th× hiÖn nay, cïng víi thµnh phÇn së h÷u chñ ®¹o lµ së h÷u Nhµ n­íc, cßn tån t¹i nhiÒu h×nh thøc së h÷u kh¸c. Nh÷ng h×nh thøc së h÷u ®ã, trong thùc tÕ vËn hµnh cña nÒn kinh tÕ, kh«ng h¼n ®· ®ång bé víi nhau, ®«i khi chóng cßn cã m©u thuÉn víi nhau. Song vÒ tæng thÓ, chóng lµ nh÷ng bé phËn kh¸ch quan cña nÒn kinh tÕ, cã kh¶ n¨ng ®¸p øng nh÷ng ®ßi hái ®a d¹ng vµ n¨ng ®éng cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn ë n­íc ta, thÞ tr­êng võa lµ c¨n cø, võa lµ ®èi t­îng cña c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸. ViÖc ®iÒu tiÕt vÜ m« ®èi víi thÞ tr­êng, mét mÆt lµm cho nÒn kinh tÕ n­íc ta thùc sù trë thµnh mét thÞ tr­êng thèng nhÊt - thèng nhÊt trong c¶ n­íc vµ thèng nhÊt víi thÞ tr­êng thÕ giíi - mÆt kh¸c cßn cã t¸c dông lµm cho mçi ®¬n vÞ kinh tÕ ph¶i tù kh¼ng ®Þnh kh¶ n¨ng vµ vai trß cña m×nh trong thÞ tr­êng. Tuy nhiªn, nhËn ra søc m¹nh cña c¬ chÕ thÞ tr­êng bao nhiªu, chóng ta l¹i còng hiÓu râ h¬n bÊynhiªu mÆt tr¸i cña nã ®èi víi sù vËn ®éng cña ®êi sèng x· héi. Sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ ®­¬ng nhiªn lµ mét môc tiªu cña ph¸t triÓn x· héi; nã cã kh¶ n¨ng t¹o ra ®iÒu kiÖn ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi. Nh­ng t¨ng tr­ëng kinh tÕ kh«ng nhÊt thiÕt ®i liÒn víi tiÕn bé x· héi. Do vËy, nh÷ng quan niÖm cña §¶ng ta, ®Ó thùc hiÖn sù nghiÖp x· héi CNXH víi môc tiªu d©n giµu, n­íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng v¨n minh, nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng nhÊt thiÕt ph¶i cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. III. Quy luËt m©u thuÉn trong qu¸ tr×nh x©y dùng nÒn kinh tÕ ë n­íc ta hiÖn nay 1. Thùc chÊt nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ë ViÖt Nam 1.1. Kh¸i niÖm kinh tÕ thÞ tr­êng Kinh tÕ thÞ tr­êng lµ mét kiÓu quan hÖ kinh tÕ mµ trong ®ã, s¶n xuÊt x· héi g¾n chÆt víi thÞ tr­êng, tøc lµ g¾n chÆt chÏ víi quan hÖ hµng ho¸ - tiÒn tÖ,l víi quan hÖ cung cÇu… Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng nÐt biÓu hiÖn cã tÝnh chÊt bÒ mÆt cña ®êi sèng x· héi lµ quan hÖ hµng ho¸. Mäi ho¹t ®éng x· héi ®Òu ph¶i tÝnh ®Õn quan hÖ hµng ho¸, hay Ýt nhÊt còng ph¶i sö dông c¸c quan hÖ hµng ho¸ nh­ m¾t kh©u trung gian 1.2. Kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng XHCN ë n­íc ta Thµnh tùu cña 15 n¨m ®æi míi võa qua ë n­íc ta ®· cã t¸c dông lµm cho n­íc ta quen dÇn víi c¸c quan hÖ hµng ho¸. Hµm l­îng kinh tÕ trong c¸c ho¹t ®éng x· héi ngµy cµng ®­îc chó ý. Nh÷ng kÕ ho¹ch nh÷ng ho¹t ®éng x· héi bÊt chÊp kinh tÕ hoÆc phi kinh tÕ ®· gi¶m ®¸ng kÓ. B­íc chuyÓn sang kinh tÕ thÞ tr­êng nµy ®­¬ng nhiªn kh«ng tr¸nh khái nh÷ng mÆt tiªu cùc cña nã,nh­ng dÉu sao nã còng nãi lªn søc sèng vµ kh¶ n¨ng t¸c ®éng cña nh÷ng quan hÖ thÞ tr­êng "ë ViÖt Nam, dï nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng míi chØ ®ang h×nh thµnh, cßn ®ang trong nh÷ng b­íc chËp ch÷ng ban ®Çu vµ ®­îc ®iÒu tiÕt mét c¸ch cã ý thøc theo ®Þnh h­íng XHCN, song còng t¸c ®éng kh¸ râ ®Õn mäi mÆt cña ®êi sèng x· héi vµ ®Ó l¹i ®ã nh÷ng dÊu Ên cña m×nh…" NÕu nh­ tr­íc ®©y, nÒn kinh tÕ n­íc ta chØ cã mét kiÓu së h÷u thuÇn nhÊt víi hai thµnh phÇn kinh tÕ tËp thÓ vµ quèc doanh, th× hiÖn nay cïng víi thµnh phÇn së h÷u chñ ®¹o lµ së h÷u Nhµ n­íc th× cßn tån t¹i nhiÒu thµnh phÇn së h÷u kh¸c, vÒ tæng thÓ, chóng lµ nh÷ng bé phËn kh¸ch quan cña nÒn kinh tÕ, cã kh¶ n¨ng ®¸p øng nh÷ng ®ßi hái ®a d¹ng vµ n¨ng ®éng cña kinh tÕ thÞ tr­êng. Trªn con ®­êng CNH- H§H, viÖc chóng ta b¾t ®Çu sö dông thÞ tr­êng nh­ mét c«ng cô, mét ph­¬ng thøc ®Ó ®¶m b¶o t¨ng tr­ëng kinh tÕ, trªn thùc tÕ, ®· ®em l¹i nh÷ng kÕt qu¶ tÝch cùc vÒ c¶ ph­¬ng diÖn, thùc tiÔn lÉn ph­¬ng diÖn nhËn thøc. Trong nÒn kinh tÕ th nhiÒu thµnh phÇn ë n­íc ta, thÞ tr­êng võa lµ c¨n cø, võa lµ ®èi t­îng cña c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸. ViÖc ®iÒu tiÕt vÜ m« ®èi víi thÞ tr­êng, mét mÆt lµ nÒn kinh tÕ n­íc ta thùc sù trë thµnh mét thÞ tr­êng thèng nhÊt. 2. Nh÷ng m©u thuÉn ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh x©y dùng nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ë n­íc ta Theo c¸c nhµ kinh ®iÓn cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin th× kinh tÕ quyÕt ®Þnh chÝnh trÞ: "chÝnh trÞ lµ sù biÓu hiÖn tËp trung cña kinh tÕ?. Trong lÞch sö ph¸t triÓn x· héi loµi ng­êi kh«ng ph¶i b¸o vÒ còng cã vÊn ®Ò chÝnh trÞ x· héi nguyªn thuû ch­a cã giai cÊp, ch­a cã vÊn ®Ò chÝnh trÞ. Tõ khi x· héi xuÊt hiÖn giai cÊp vµ Nhµ n­íc th× vÊn ®Ò chÝnh trÞ míi h×nh thµnh. VÊn ®Ò chÝnh trÞ lµ vÊn ®Ò thuéc quan hÖ giai cÊp vµ ®Êu tranh giai cÊp. Trung t©m cña vÊn ®Ò chÝnh trÞ lµ vÊn ®Ò ®Êu tranh gi÷a c¸c giai cÊp c¸c lùc l­îng x· héi nh»m giµnh vµ gi÷ chÝnh quyÒn Nhµ n­íc vµ sö dông chÝnh quyÒn ®ã lµm c«ng cô ®Ó x©y dùng vµ b¶o vÖ chÕ ®é x· héi phï hîp víi lîi Ých cña giai cÊp cÇm quyÒn. QuyÒn lùc chÝnh trÞ lµ c«ng cô m¹nh mÏ nhÊt ®Ó b¶o vÖ chÕ ®é x· héi. Sù thèng trÞ vÒ chÝnh trÞ vÒ kinh tÕ. §Êu tranh giai cÊp, vÒ thùc chÊt lµ ®Êu tranh v× lîi Ých kinh tÕ, ®­îc thùc hiÖn th«ng qua ®Êu tranh chÝnh trÞ. VÊn ®Ò kinh tÕ kh«ng thÓ t¸ch rêi vÊn ®Ò chÝnh trÞ mµ nã ®­îc xem xÐt gi¶i quyÕt theo mét lËp trêng chÝnh trÞ nhÊt ®Þnh. Giai cÊp nµo cÇm quyÒn còng h­íng kinh tÕ ph¸t triÓn theo lËp tr­êng chÝnh trÞ cña giai cÊp ®ã nh»m phôc vô cho môc tiªu kinh tÕ x· héi nhÊt ®Þnh. Vµ lËp tr­êng chÝnh trÞ ®óng hay sai sÏ thóc ®Èy hoÆc k×m h·m sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. Trong khi ®Ò ra ®æi míi chÝnh trÞ. §¶ng ta lu«n nhÊn m¹nh ph¶i æn ®Þnh chÝnh trÞ, gi÷ v÷ng vµ t¨ng c­¬ng sù l·nh ®¹o cña §¶ng. §iÒu nµy t­ëng nh­ mét nghÞch lý nh­ng hoµn toµn cã lý vµ khoa häc. æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ, nãi mét c¸ch kh¸i qu¸t lµ giai cÊp cÇm quyÒn ph¶i t¨ng c­êng quyÒn lùc chÝnh trÞ cña m×nh; Nhµ n­íc cña giai cÊp ®ã ph¶i m¹nh vµ cã hiÖu lùc, luËt ph¸p ph¶i nghiªm minh; chÕ ®é x· héi ®· x¸c lËp ph¶i ®­îc gi÷ v÷ng. §èi víi n­íc ta hiÖn nay, æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ thùc chÊt lµ gi÷ v÷ng vµ t¨ng c­êng vai trß l·nh ®¹o cña §¶ng, t¨ng c­êng vai trß cña Nhµ n­íc XHCH, b¶o vÖ vµ x©y dùng thµnh c«ng CNXH. æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ l¹i kh«ng thÓ t¸ch rêi ®æi míi vÒ chÝnh trÞ. Nh­ng ®æi míi chÝnh trÞ kh«ng ph¶i lµ ®æi míi v« nguyªn t¾c, mµ ®æi míi lµ ®Ó gi÷ v÷ng æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ, gi÷ v÷ng vµ t¨ng c­êng vai trß l·nh ®¹o cña §¶ng, vai trß tæ chøc qu¶n lý cña Nhµ n­íc XHCH. §æi míi chÝnh trÞ ph¶i g¾n liÕn víi ®æi míi vÒ kinh tÕ, phï hîp víi yªu cÇu ph¸t triÓn cña kinh tÕ th× míi cã thÓ t¨ng c­êng vai trß l·nh ®¹o cña §¶ng vµ vai trß tæ chøc qu¶n lý cña Nhµ n­íc XHCN, vµ nhê ®ã míi gi÷ v÷ng æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ. Song ®æi míi vÒ kinh tÕ còng kh«ng ph¶i ®æi míi mét c¸ch tuú tiÖn mµ theo mét ®Þnh h­íng nhÊt ®Þnh. §ã lµ chuyÓn tõ nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang "nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa" hay nãi ng¾n gän lµ kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng XHCN. ChuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng XHCN lµ nh»m thùc hiÖn môc tiªu "d©n giµu, n­íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng v¨n minh", vµ ®ã còng lµ c¬ së ®Ó gi÷ v÷ng æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ. Tãm l¹i: æn ®Þnh vµ ®æi míi vÒ chÝnh trÞ lµ hai mÆt ®èi lËp nh­ng thèng nhÊt biÖn chøng víi nhau. Cã æn ®Þnh th× míi ®æi míi, vµ ®æi míi ®iÒu kiÖn æn ®Þnh, hai mÆt ®ã t¸c ®éng qua l¹i víi nhau vµ g¾n bã chÆt chÏ víi ®æi míi kinh tÕ, trªn nÒn t¶ng cña ®æi míi kinh tÕ. + M©u thuÉn gi÷a lùc l­îng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt Trong cuéc x©y dùng vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn, vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng XHCN ë n­íc ta hiÖn nay, vÊn ®Ò lùc l­îng s¶n xuÊt - quan hÖ s¶n xuÊt lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc quan träng, lùc l­îng s¶n xuÊt lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh quan hÖ s¶n xuÊt, lùc l­îng s¶n xuÊt lµ yÕu tè ®éng, lu«n lu«n thay ®æi. Khi lùc l­îng s¶n xuÊt ph¸t triÓn ®Õn mét tr×nh ®é nhÊt ®Þnh th× quan hÖ s¶n xuÊt sÏ kh«ng cßn phï hîp n÷a vµ trë thµnh yÕu tè k×m h·m lùc l­îng s¶n xuÊt vµ ph¸t triÓn. §Ó më ®­êng cho lùc l­îng s¶n xuÊt ph¸t triÓn, cÇn thay thÕ quan hÖ s¶n xuÊt cò b»ng mét quan hÖ s¶n xuÊt míi phï hîp víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt. ChÝnh quan hÖ s¶n xuÊt tù ph¸t triÓn ®Ó phï hîp víi lùc l­îng s¶n xuÊt, quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é cña lùc l­îng s¶n xuÊt. ChÝnh quan hÖ s¶n xuÊt tù ph¸t triÓn phï hîp víi lùc l­îng s¶n xuÊt, quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi tÝnh ch©t vµ tr×nh ®é cña lùc l­îng s¶n xuÊt, ®ã lµ quy luËt kinh tÕ chung cho sù ph¸t triÓn x· héi. + M©u thuÉn gi÷a c¸c h×nh th¸i së h÷u tr­íc ®©y vµ trong kinh tÕ thÞ tr­êng Tr­íc ®©y ng­êi ta quan niÖm nh÷ng h×nh thøc së h÷u trong chñ nghÜa x· héi: së h÷u XHCN tån t¹i d­íi hai h×nh thøc së h÷u toµn d©n vµ së h÷u tËpthÓ. Sù tån t¹i hai h×nh thøc së h÷u ®ã lµ tÊt yÕu kh¸ch quan bëi nh÷ng ®iÒu kiÖn lÞch sö khi tiÕn hµnh c¸ch m¹ng CNXH vµ XDCNXH, quyÕt ®Þnh. Sau khi giµnh ®­îc chÝnh quyÒn giai cÊp c«ng nh©n ®øng tr­íc hai h×nh thøc së h÷u t­ nh©n kh¸c nhau. Së h÷u t­ nh©n t­ b¶n chñ nghÜa vµ së h÷u t­ nh©n cña nh÷ng ng­êi s¶n xuÊt hµng ho¸ nhá.Thùc tÕ ®ßi hái giai cÊp c«ng nh©n ph¶i cã th¸i ®é vµ ph¸t triÓn gi¶i quyÕt kh¸c nhau. §èi víi h×nh thøc së h÷u t­ nh©n t­ b¶n chñ nghÜa b»ng c¸ch t­íc ®o¹t hoÆc chuéc l¹i ®Ó chuyÓn th¼ng lªn së h÷u toµn d©n, cßn ®èi víi h×nh thøc së h÷u t­ nh©n cña nh÷ng ng­êi s¶n xuÊt hµng ho¸ nhá th× kh«ng thÓ dïng nh÷ng biÖn ph¸p nh­ trªn mµ ph¶i kiªn tr× gi¸o dôc, thuyÕt phôc tæ chøc hä trªn c¬ së tù nguyÖn chuyÓn lªn së h÷u tËp thÓ b»ng con ®­êng hîp t¸c ho¸ hai h×nh thøc. Së h÷u ®ã lµ hai con ®­êng ®¨cj thï lªn CNCS cña giai cÊp c«ng nh©n vµ n«ng d©n tËp thÓ. C¸c h×nh thøc së h÷u tr­íc ®©y vµ trong thêi kú qu¸ ®é chuyÓn sang kinh tÕ thÞ tr­êng ë ViÖt Nam H¬n m­êi n¨m ®æi míi theo ®Þnh h­íng XHCN ë n­íc ta ®· chøng minh tÝnh ®óng ®¾n cña ®­êng lèi ®æi míi, cña chÝnh s¸ch ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc së h÷u do §¶ng ta khëi x­íng vµ l·nh ®¹o toµn d©n thùc hiÖn. Trong giai ®o¹n hiÖn nay nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn theo ®Þnh h­íng XHCN mµ chóng ta ®ang x©y dùng vµ ph¸t triÓn bao gåm nhiÌu h×nh thøc së h÷u nh­ së h÷u toµn d©n, së h÷u Nhµ n­íc, së h÷u tËp thÓ, së h÷u c¸ thÓ vµ së h÷u c¬ b¶n lµ c«ng h÷u vµ t­ h÷u, cßn c¸c h×nh thøc kh¸c chØ lµ h×nh thøc trung gian, qu¸ ®é hoÆc hçn hîp. VÒ së h÷u toµn d©n: tr­íc ®©y ng­êi ta quan niÖm së h÷u toµn d©n trïng víi së h÷u Nhµ n­íc NÒn kinh tÕ cã c¬ cÊu nhiÒu thµnh phÇn th× ®­¬ng nhiªn lµ nã bao gåm nhiÒu h×nh thøc së h÷u, trong ®ã kinh tÕ quèc doanh gi÷ vÞ trÝ then chèt, liªn kÕt vµ hç trî c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn theo h­íng cã lîi cho quèc kÕ d©n sinh. Nhµ n­íc qu¶n lý kinh tÕ víi t­ c¸ch lµ c¬ quan cã quyÒn lùc ®¹i diÖn cho lîi Ých cña nh©n d©n vµ lµ ®¹i diÖn ®èi víi tµi snr së h÷u cña toµn d©n. ë n­íc ta hiÖn nay, nh­ hiÕn ph¸p vµ luËt ®Êt ®ai ®· quy ®Þnh râ ®Êt ®ai thuéc së h÷u toµn d©n . XÐt vÒ mÆt kinh tÕ ®Êt ®ai lµ ph­¬ng tiÖn tån t¹i c¬ b¶n cña c¶ mét céng ®ång x· héi. XÐt vÒ mÆt x· héi ®Êt ®ai lµ l·nh thæ n¬i c­ tró cña c¶ mét céng ®ång. ThÕ nh­ng khi xÐt trªn c¶ hai ph­¬ng diÖn cã thÓ nãi r»ng ®Êt ®ai kh«ng thÓ lµ ®èi t­îng cña riªng ai. Tuy nhiªn, suy cho cïng ®Êt ®ai kh«ng theer lµ ®èi t­îng së h÷u. Bëi thÕ, dï lµ ®Æc biÖt th× trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nã vÉn ph¶i vËn ®éng theo quy luËt cña thÞ tr­êng vµ chÞu sù ®iÒu tiÕt cña quy luËt ®ã. ViÖc ®Êt ®ai thuéc së h÷u toµn d©n mµ Nhµ n­íc lµ ng­êi ®¹i diÖn së h÷u vµ qu¶n lý kh«ng hÒ m©u thuÉn víi viÖc trao quyÒn cho c¸c hé n«ng d©n, kÓ c¶ quyÒn chuyÓn nh­îng, quyÒn sö dông ®Êt ®ai nÕu biÕt gi¶i quyÕt cô thÓ c¸c vÊn ®Ò së h÷u, biÕt t¸ch quyÒn së h÷u víi quyÒn sö dông. VÒ së h÷u Nhµ n­íc Trong thêi kú bao cÊp tr­íc ®©y kh«ng chØ cã n­íc ta mµ cßn cã nh÷ng n­íc kh¸c trong hÖ thèng c¸c n­íc x· héi chñ nghÜa th­êng ®ång nhÊt së h÷u Nhµ n­íc víi së h÷u toµn d©n. Do nhÇm lÉn nh­ vËy mµ trong mét thêi gian kh¸ l©u, ng­êi ta th­êng bá quªn h×nh thøc së h÷u Nhµ n­íc chØ quan t©m ®Æc biÖt ®Õn së h÷u toµn d©n víi chÕ ®é c«ng h÷u tån t¹i d­íi hai h×nh thøc së h÷u toµn d©n vµ tËp thÓ. Vµ còng bëi së h÷u toµn d©n gøan víi sù ph¸t triÓn cña khu vùc kinh tÕ quèc doanh mµ chóng ta ra søc quèc doanh ho¸ nÒn kinh tÕ víi niÒm tin cho r»ng chØ nh­ vËy míi cã chñ nghÜa x· héi nhiÒu h¬n. Thùc ra, víi quan niÖm ®ã, së h÷u toµn d©n ®· trë thµnh së h÷u kh«ng ph¶i cña mét chñ thÓ cô thÓ nµo c¶. VÒ së h÷u tËp thÓ. ë n­íc ta tr­íc ®©y së h÷u tËp thÓ chñ yÕu tån t¹i d­íi h×nh thøc HTX (gåm c¶ HTX n«ng nghiÖp vµ tiÓu thñ c«ng nghiÖp) víi néi dung lµ c¶ gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông ®Òu lµ cña chung mµ c¸c x· viªn lµ chñ së h÷u chÝnh. V× vËy víi h×nh thøc së h÷u nµy, quyÒn mua b¸n hoÆc quyÒn nh­îng t­ liÖu s¶n xuÊt, trong thùc tÕ s¶n xuÊt vµ l­u th«ng hµng ho¸ ë n­íc ta diÔn ra hÕt søc phøc t¹p. QuyÒn cña c¸c tËp thÓ s¶n xuÊt th­êng rÊt h¹n chÕ, song ®«i khi l¹i cã t×nh tr¹mg l¹m quyÒn. Sù kh«ng x¸c ®Þnh, sù nhËp nh»ng víi quyÒn së h÷u Nhµ n­íc vµ së h÷u t­ nh©n tr¸ h×nh còng lµ hiÖn t­îng phæ biÕn. §Ó tho¸t khái t×nh tr¹ng ®ã, trong bèi c¶nh cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn nay cÇn ph¶i x¸c ®Þnh râ quyÒn mua b¸n vµ chuyÓn nh­îng t­ liÖu s¶n xuÊt ®èi víi c¸c tËp thÓ s¶n xuÊt kinh doanh. ChØ cã nh­ vËy th× së h÷u tËp thÓ míi cã thÓ trë thµnh h×nh thøc së h÷u cã hiÖu qu¶. + M©u thuÉn gi÷a kinh tÕ thÞ tr­êng vµ môc tiªu x©y dùng con ng­êi XHCN. Chñ tÞch Hå ChÝ Minh cho r»ng muèn x©y dùng chñ nghÜa x· héi tr­íc hÕt ph¶i cã con ng­êi XHCN. YÕu tè con ng­êi gi÷ vai trß cùc kú quan träng trong sù nghiÖp c¸ch m¹ng, bëi v× con ng­êi lµ chñ thÓ cña mäi s¸ng t¹o, cña mäi nguån cña c¶i vËt chÊt vµ v¨n ho¸. Con ng­êi ph¸t triÓn cao vÒ trÝ tuÖ, c­êng tr¸ng vÒ thÓ chÊt, phong phó vÒ tinh thÇn, trong s¸ng vÒ ®¹o ®øc lµ ®éng lùc cña sù nghiÖp x©y dùng x· héi míi, lµ môc tiªu cña CNXH. Chóng ta ph¶i b¾t ®Çu tõ con ng­êi lµm ®iÓm xuÊt ph¸t. Kinh tÕ thÞ tr­êng lµ mét lo¹i h×nh kinh tÕ mµ trong ®ã c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ gi÷a con ng­êi víi con ng­êi ®­îc biÓu hiÖn th«ng qua thÞ tr­êng, tøc lµ th«ng qua viÖc mua b¸n, trao ®æi hµng ho¸ tiÒn tÖ trªn thÞ tr­êng. Trong kinh tÕ thÞ tr­êng, c¸c quan hÖ hµng ho¸ tiÒn tÖ ph¸t triÓn, më réng, bao qu¸t trªn mäi lÜnh vùc, cã ý nghÜa phæ biÕn ®èi víi ng­êi s¶n xuÊt vµ ng­êi tiªu dïng. XuÊt ph¸t tõ sù ph©n tÝch trªn ®©y, chóng ta ®· thÊy r»ng ®æi míi ë n­íc ta hiÖn nay, kh«ng thÓ x©y dùng vµ ph¸t triÓn con ng­êi nÕu thiÕt yÕu tè kinh tÕ thÞ tr­êng. Do hËu qu¶ cña nhiÒu n¨m chiÕn tranh, cña nÒn kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn, cña c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp…. nÒn kinh tÕ n­íc ta ®· tôt hËu nghiªm träng so víi khu vùc vµ quèc tÕ. Trong bèi c¶nh ®ã, kinh tÕ thÞ tr­êng lµ ®iÒu kiÖn rÊt quan träng ®­a nÒn kinh tÕ n­íc ta ra khái khñng ho¶ng vµ ph¸t triÓn, phôc håi s¶n xuÊt, ®Èy m¹nh tèc ®é t¨ng tr­ëng b¾t kÞp b­íc tiÕn cña thêi ®¹i. Trªn c¬ së ®ã, ®êi sèng cña nh©n d©n ngµy cµng ®­îc c¶i thiÖn vµ n©ng cao, nh÷ng nhu cÇu sinh ho¹t vËt chÊt c¬ b¶n ngµy cµng ®­îc ®¸p øng mét c¸ch ®Çy ®ñ vµ nhanh chãng. Trong nh÷ng n¨m qua, kinh tÕ thÞ tr­êng ë n­íc ta ®· ®­îc nh©n d©n h­ëng øng ræng ·i vµ ®i vµo cuéc sèng rÊt nhanh chãng, gãp phÇn khëi dËy nhiÒu tiÒm n¨ng s¸ng t¹o, lµm cho nÒn kinh tÕ sèng ®éng h¬n, bé mÆt thÞ tr­êng ®­îc thay ®æi vµ s«i ®éng h¬n. §©y lµ nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng mõng, ®¸ng ®­îc ph¸t huy. Nã thÓ hiÖn sù ph¸t triÓn vµ vËn dông ®óng ®¾n c¸c quy luËt kh¸ch quan cña x· héi. Qu¸ tr×nh biÖn chøng ®i lªn CNXH tõ kh¸ch quan ®ang trë thµnh nhËn thøc chñ qu©n trªn quy m« toµn x· héi. KÕt luËn M©u thuÉn lµ mét hiÖn t­îng kh¸ch quan phæ biÕn h×nh thµnh tõ nh÷ng cÊu tróc vµ thuéc tÝnh trong vèn cã tù th©n cña tÊt c¶ c¸c sù vËt, hiÖn t­îng trong b¶n th©n thÕ giíi kh¸ch quan… do ®ã trong ho¹t ®éng thùc tiÔn ph©n tÝch tõng mÆt ®éc lËp t¹o thµnh m©u thuÉn cô thÓ nhËn thøc ®­îc b¶n chÊt khuynh h­íng vËn ®éng, ph¸t triÓn cña sù vËt hiÖn t­îng. Qua nh÷ng tr×nh bày ë trªn, ta thÊy kinh tÕ thÞ tr­êng lµ môc tiªu x©y dùng con ng­êi XHCN lµ mét m©u thuÉn biÖn chøng trong thùc tiÔn n­íc ta hiÖn nay. §©y chÝnh lµ hai mÆt ®èi lËp cña m©u thuÉn x· héi. Gi÷a kinh tÕ thÞ tr­êng vµ qu¸ tr×nh x©y dùng con ng­êi võa cã sù thèng nhÊt, võa cã sù ®Êu tranh. Kinh tÕ thÞ tr­êng võa t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó x©y dùng ph¸t huy nh÷ng nguån lùc con ng­êi, võa t¹o ra nh÷ng ®éc tè huû ho¹i ®Çu ®éc con ng­êi. §èi víi n­íc ta m©u thuÉn gi÷a kinh tÕ thÞ tr­êng vµ qu¸ tr×nh x©y dùng con ng­êi ®­îc gi¶i quyÕt b»ng vai trß l·nh ®¹o cña §¶ng, b»ng sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng CNXH. ViÖc ¸p dông c¬ chÕ thÞ tr­êng ®ßi hái ph¶i n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý tÇm vÜ m« cña Nhµ n­íc, ®ång thêi x¸c nhËn ®Çy ®ñ chÕ ®é tù chñ cña c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh. Thùc hiÖn tèt c¸c vÊn ®Ò nµy sÏ ph¸t huy ®­îc nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc to lín còng nh­ ng¨n ngõa h¹n chÕ kh¾c phôc nh÷ng tiªu cùc, khiÕm khuyÕt cña kinh tÕ thÞ tr­êng. CÇn n¾m v÷ng nguyªn t¾c ®Ó gi¶i quyÕt m©u thuÉn. §ã lµ sù ®Êu tranh gi÷a hai mÆt ®èi lËp diÔn ra theo quy luËt ph¸ vì nh÷ng c¸i cò ®Ó thiÕt lËp c¸i míi tiÕn bé h¬n. V× vËy, trong ®êi sèng x· héi, mäi hµnh vi ®Êu tranh cÇn ®­îc coi lµ ch©n chÝnh khi nã thóc ®Èy sù ph¸t triÓn. Trong thêi kú chuyÓn nÒn kinh tÕ ë ViÖt Nam tõ kÕ haäch tËp trung quan liªu bao cÊp chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. Chñ tr­¬ng l·nh ®¹o cña §¶ng lµ rÊt ®óng ®¾n tuy nhiªn trong thùc hiÖn cßn nhiÒu thiÕu sãt, m©u thuÉn gi÷a c¸c vÊn ®Ò n¶y sinh, nh­ng nh÷ng m©u thuÉn ®ã l¹i ®ßi hái chóng ta gi¶i quyÕt cã nh­ thÕ nÒn kinh tÕ míi ph¸t triÓn theo ®óng nghÜa ®æi míi cña nã. danh môc tµi liÖu tham kh¶o ---------------------------------------- 1. Gi¸o tr×nh triÕt häc M¸c Lªnin tËp 2 ( Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia). 2. T¹p chÝ triÕt häc sè 1(101) th¸ng 2 n¨m 1998. 3. T¹p chÝ triÕt häc sè 1(107) th¸ng 2 n¨m 1999. 4. T¹p chÝ triÕt häc sè 3(103) th¸ng 6 n¨m 1998. 5. ViÖt nam chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ( Häc viÖn chÝnh trÞ quèc gia). 6. V¨n kiÖn §¹i héi §¶ng lÇn thø VII. 7 . V¨n kiÖn §¹i héi §¶ng lÇn thø VIII. 8. B¸o nh©n d©n ngµy 8 th¸ng 1 n¨m 1999. Môc lôc Lêi nãi ®Çu 1 Néi dung 2 I. Lý luËn chung 2 1. Sù ®Êu tranh cña c¸c mÆt ®èi lËp trong mét thÓ thèng nhÊt 2 2. ChuyÓn ho¸ cña c¸c mÆt ®èi lËp 3 II. TÝnh tÊt yÕu cña qu¸ tr×nh x©y dùng nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ë ViÖt Nam 4 1. Kinh tÕ thÞ tr­êng vµ nh÷ng ®Æc ®iÓm 4 2. ChuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng lµ mét yÕu tè kh¸ch quan trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc 4 III. Quy luËt m©u thuÉn trong qu¸ tr×nh x· héi nÒn kinh tÕ míi ë n­íc ta hiÖn nay 6 1. Thùc chÊt nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ë ViÖt Nam 6 2. Nh÷ng m©u thuÉn ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh x©y dùng nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng XHCN ë n­íc ta 7 KÕt luËn 13 Danh môc tµI liÖu tham kh¶o 14

Các file đính kèm theo tài liệu này:

  • docQuy luật mâu thuẫn trong quá trình xây dựng nền kinh tế thị trường ở VN.DOC