MỞ ĐẦU
Trong thời đại ngày nay, cùng với sự phát triển của khoa học công nghệ đã giúp cho nền kinh tế phát triển với nhiều nhà máy công nghiệp lớn thì cũng gây ra nhiều ảnh hưởng có hại đến môi trường. Các khu công nghiệp này đã và đang là những nguồn gây ô nhiễm nghiêm trọng đến môi trường sống của chúng ta với những rác thải công nghiệp, nước thải, bụi khói lò, tiếng ồn, Ở trong rác thải, nước thải công nghiệp có các hợp chất hữu cơ khó bị phân huỷ và có khả năng tích luỹ sinh học làm ô nhiễm nguồn nước, ô nhiễm môi trường gây ảnh hưởng đến đời sống và sức khoẻ con người.
Trong công nghiệp giấy, dịch đen sau nấu bột và nước thải ở các khâu trong quá trình sản xuất đều có hàm lượng các hợp chất hữu cơ cao ngoài ra còn có nhiều hoá chất khác độc hại nếu không xử lý tốt thải ra môi trường thì sẽ gây ô nhiễm lớn cho môi trường xung quanh. Ở các nước phát triển, các nước tiên tiến thì các nhà máy làm việc với dây chuyền khép kín có thêm các khâu thu hồi tái sử dụng và xử lý chất thải. Dịch kiềm đen sau nấu được thu hồi đưa đi cô đặc, đốt, xút hoá để tái sử dụng hoá chất; nước trắng ở xeo, nước rửa lưới và chăn cũng được lắng, tuyển nổi để tận dụng bột và nước trong, giảm thiểu các chất thải ra môi trường.
Ở Việt Nam, trừ công ty giấy Băi Bằng còn ở các nhà máy khác đều không có đều các hệ thống thu hồi cô đặc và đốt dịch đen, mà thải trực tiếp ra môi trường. Đây là nguồn ô nhiễm đặc biệt nghiêm trọng đối với môi trường. Ở nhà máy giấy Hoà Bình bột sau nấu được rửa khuyếch tán nên sử dụng nhiều nước. Nước thải bao gồm rất nhiều xơ sợi, nhiều dẫn xuất của lignin là các hợp chất cao phân tử vòng thơm và các hóa chất khác. Đây là các hợp chất rất khó bị phân huỷ mà nước thải từ nhà máy không được xử lý, lại thải trực tiếp ra sông Đà gây ô nhiễm lớn đến nguồn nước. Chính phủ có dự án lấy nước sông Đà cấp nước sinh hoạt cho thành phố Hà Nội, nên nếu không xử lý nước thải nhà máy có nguy cơ phải dừng sản xuất.
Vì vậy vấn đề xử lý ô nhiễm nước thải nhà máy giấy nói chung và nhà máy giấy Hoà Bình nói riêng hiện đang là vấn đề cấp bách. Có rất nhiều phương pháp để xử lý nước thải nhà máy giấy, trong đó phương pháp xử lý sinh học đã mang lại hiệu quả đáng kể cả về kỹ thuật lẫn kinh tế.
PHẦN I: TỔNG QUAN
I.1. SƠ LƯỢC VỀ NGÀNH GIẤY
Giấy là sản phẩm có vai trò quan trọng trong mọi lĩnh vực hoạt động của con người. Có thể nói, sự tiến bộ của mỗi quốc gia, nền văn minh của xã hội luôn gắn liền với sự phát triển của ngành giấy. Hiện nay trên thế giới người ta dựa vào lượng tiêu thụ giấy trên đầu người mỗi năm để đánh giá sự phát triển của mỗi quốc gia.
Giấy được làm ra từ rất sớm, bắt đầu từ Trung Quốc vào khoảng năm 105, xuất hiện ở Việt Nam vào khoảng thế kỷ 7, và đến thế kỷ 16 thì xuất hiện ở châu Âu, châu Mỹ.
Thế kỷ 20 được xem là thời gian phát triển nhanh nhất của ngành giấy với nhiều kỹ thuật hiện đại như nấu liên tục, nấu biến tính, tẩy nhiều giai đoạn, ép keo, tráng phủ
Giấy được sản xuất từ bột giấy, bột giấy lại được sản xuất ra từ nguyên liệu ban đầu là các loài thực vật như gỗ, tre nứa, các loài cây thân thảo Bột giấy có thành phần hóa học chủ yếu là xenluloza.
Ở các loài thực vật nói chung có thành phần chính như sau: Xenluloza, hemoxenluloza, lignin và các hợp chất khác.
+ Xenluloza và hemixenluloza là các polisaccarit, xenluloza là một hợp chất còn hemixenluloza là tập hợp các hợp chất khác nhau. Tuỳ mục đích sử dụng mà yêu cầu hàm lượng hemixenluloza trong bột khác nhau, và cũng tuỳ theo đó mà người ta sử dụng các phương pháp chế biến khác nhau để loại bỏ hemixenluloza. Còn xenluloza là thành phần chính của bột, thành phần chủ yếu tạo nên sự bền vững của tờ giấy. Cho nên trong quá trình sản xuất người ta cố gắng làm sao cho xenluloza càng ít bị tác động càng tốt và giữ cho hàm lượng xenluloza còn lại trong bột càng cao càng tốt.
+ Lignin là hợp chất cao phân tử mà mắt xích cơ sở là đơn vị phenylpropan với một số nhóm định chức khác nhau, có các liên kết khác nhau. Đây là một hợp chất có chứa vòng thơm có khả năng gây màu cho bột cần phải loại bỏ trong quá trình sản xuất bột giấy. Và trong quá trình sản xuất bột người ta cố gắng tìm mọi điều kiện kỹ thuật công nghệ phù hợp để làm sao loại bỏ hoàn toàn được lignin. Bột sau nấu được đưa qua công đoạn rửa, làm sạch, tẩy trắng để thu được bột xenluloza cho giai đoạn sản xuất giấy.
Trong công nghệ sản xuất giấy, nguyên liệu đầu vào là bột xenluloza (có thể là bột đen hoặc bột trắng). Người ta nghiền bột tới độ nghiền thích hợp, pha loãng bột với nồng độ thích hợp, cho thêm các chất phụ gia (để tăng hiệu quả kinh tế và tạo được các tính chất mong muốn của tờ giấy). Sau đó dung dịch bột này được đưa lên máy xeo, cho ra sản phẩm cuối cùng là tờ giấy.
I.2. SƠ LƯỢC VỀ NHÀ MÁY GIẤY HOÀ BÌNH
Nhà máy giấy Hoà Bình đặt tại xã Dân Hạ, huyện Kì Sơn, tỉnh Hoà Bình, cách quốc lộ 6 khoảng 2 km, nằm bên cạnh dòng sông Đà. Trước đây nhà máy giấy Hoà Bình là một nhà máy sản xuất độc lập, nhưng trong những năm gần đây đã sát nhập với Công ty giấy Việt Trì và trở thành chi nhánh của Công ty giấy Việt Trì.
Nguyên liệu sản xuất chính là tre nứa và gỗ keo, sản phẩm là bột không tẩy, một phần cung cấp nguyên liệu bột cho công ty giấy Việt Trì, phần còn lại dùng cho dây chuyền sản xuất giấy cactông sóng ở ngay tại nhà máy. Hàng năm dự tính nhà máy có thể sản xuất được khoảng 3000 tấn bột và 1000 tấn giấy cactông sóng. Nhưng trong thực tế thì mỗi năm, nhà máy chỉ sản xuất được khoảng hơn 2200 tấn bột và gần 1000 tấn giấy, và cũng sản xuất theo đơn đặt hàng từng đợt.
Ở nhà máy có một hệ thống ba nồi nấu hình cầu 8m3, dưới mỗi nồi nấu này có các bể rửa khuếch tán và mới lắp thêm một nồi nấu hình cầu 25m3 với máy rửa chân không thùng quay. Một téc 25m3 dùng để chứa dịch đen sau nấu dùng cho hai máy cô đặc, hai máy này có thể làm bốc hơi khoảng 70% nước để thu được dịch đen 19-22 oBe làm phụ gia cho sản xuất bê tông. Hiện tại nhà máy có một máy xéo dài, xeo cáctông 3 lớp với lớp mặt là bột nấu, còn các lớp đế là bột giấy rách và giấy lề thu hồi.
Nước thải nhà máy giấy Hoà Bình bao gồm nước thải từ công đoạn rửa và làm sạch bột; nước thải từ lò hơi, cô đặc; nước thải từ phần ép tấm bột được tập trung lại chảy trong cống ngầm nhà máy. Sau đó chảy ra mương hở ngoài tường rào, ở đây kết hợp với nước thải từ phần xeo chảy ra sông Đà, lưu lượng nước thải khoảng 300m3/ ngày đêm.
I.2.1. Nước thải từ công đoạn nấu, rửa và làm sạch
Nấu bột là quá trình tách những hợp chất như lignin, chất trích li, hemixenluloza ra khỏi gỗ để thu được bột chất lượng tốt bằng các tác nhân hoá học như dung dịch NaOH, NaOH + Na2S, H2SO4 + NaHSO3 . Dịch nấu dưới tác dụng của nhiệt độ và áp suất sẽ thẩm thấu vào tế bào gỗ và phản ứng với các thành phần trong gỗ, cắt đứt các liên kết của chúng với nhau và tách những phần còn lại ra khỏi bột, khuyếch tán chúng ra ngoài môi trường và hoà tan chúng trong môi trường phản ứng. Sản phẩm thu được sau nấu bao gồm hai phần: Phần lỏng là dịch đen gồm có những sản phẩm của phản ứng hoà tan với hàm lượng hữu cơ cao chủ yếu là hợp chất cao phân tử nên rất độc hại với môi trường nước; Phần rắn là bột xenluloza có màu đen do lingnin vẫn còn sót lại trong bột chưa bị hoà tan hết. Bột thu được sau nấu cần được rửa và làm sạch để tách phần dịch đen và loại hết mấu mắt, bột sống . Vì vậy nước thải ở giai đoạn này có:
+ Chứa nhiều xơ sợi xenluloza, mấu mắt, bột sống và các chất lơ lửng tạo thành lượng huyền phù khá lớn trong nước thải.
+ pH cao vì ở đây trong quá trình nấu có sử dụng tác nhân là kiềm, trong dịch đen sau nấu vẫn còn một lượng kiềm chưa phản ứng hết, nó sẽ theo dịch đen và theo nước thải ra ngoài sông.
+ Trong quá trình nấu thì tác nhân nấu tấn công vào các thành phần của gỗ, cắt đứt các liên kết giữa chúng và khuyếch tán các hợp chất có hại với bột ra ngoài môi trường. Các chất đó là: hợp chất vòng thơm lignin, các chất trích ly, một phần hemixenluloza . Do đó trong nước thải giai đoạn này có hàm lượng chất hữu cơ cao, mà chủ yếu là những hợp chất hữu cơ vòng thơm cao phân tử khó bị phân huỷ. Vì vậy nước thải ở phần này rất độc hại cho môi trường và có màu xẫm.
I.2.2. Nước thải ngưng từ lò hơi đốt, bộ phận cô đặc
Nước thải ở giai đoạn này có chứa các kim loại nặng như Cd, Co, Ni, Pb, As, Hg, Si . gây ô nhiễm đến môi trường, ảnh hưởng đến sức khoẻ con người.
I.2.3. Nước thải từ bộ phận sản xuất giấy
Ở nhà máy giấy Hoà Bình, máy nghiền Hà Lan và nghiền thuỷ lực làm việc gián đoạn từng mẻ. Giai đoạn nghiền thô có nhiệm vụ đánh tơi nguyên liệu đầu, đến giai đoạn nghiền tinh làm tăng độ nghiền của bột bằng quá trình phân tơ chổi hoá. Đồng thời ở giai đoạn này người ta cũng cho các chất phụ gia vào để tăng hiệu quả kinh tế, tăng tính chất tờ giấy và chuẩn bị cho bột lên lưới. Nhà máy sử dụng khoảng 35 kg phèn/tấn giấy; 10 kg nhựa thông/ tấn giấy.
Nước thải chủ yếu của phần xeo là nước trắng thoát ra từ giấy trên lưới, nước rửa chăn, rửa bạt, lưới . Nước thải ở giai đoạn này có chứa nhiều xơ sợi xenlulôza bị thất thoát theo nước, ngoài ra còn có một lượng các chất phụ gia đi theo. Vì vậy hàm lượng chất rắn bao gồm các chất vô cơ, hữu cơ là khá cao.
KẾT LUẬN
1. Đã xác định được một số dặc trưng của nước thải nhà máy giấy Hoà Bình.
2. Phân lập được một số vi khuẩn kị khí và khử sunfat từ bùn thải của nhà máy giấy Hoà Bình có khả năng phân hủy lignin trong dịch đen thải.
3. Việc kết hợp sử dụng tuần hoàn vi khuẩn cộng với bổ sung thêm một tỉ lệ giống mới thích hợp đã thu được hiệu quả. Đã làm giảm COD xủa mẫu nước thải xuống dưới 100 mg O2/l đạt TCVN.
4. Đã tìm ra qui trình xử lý thích hợp:
+ COD ban đầu khoảng 2000 mg O2/l
+ Tỉ lệ giống bổ sung: 3% kết hợp tuần hoàn vi khuẩn
+ Thời gian xử lý : 2 tuần yếm khí và 2 ngày hiếu khí
Sau quá trình xử lý nước thải đã đạt được yêu cầu theo TCVN và được phép thải ra môi trường.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.Bảo vệ môi trường trong công nghiệp bột giấy và giấy, Doãn Thái Hoà, Nhà xuất bản khoa học kỹ thuật, 2005.
2.Environmental Management in the Pulp and Paper Industry, UNEP Industry and Environment Manual Series No.1, vol 2, p. VIII-66.
3.The sulfate-reducing bacteria, Postgate J.R, Professor of Microbiology, University of Sussex, Cambridge University Press, 1979.
4.Trần Đình Mấn, Doãn Thái Hòa, Tạp chí khoa học và công nghệ 36, 22-27, 1998.
5.Jukka Rintala and Pertti, Anaerobic-aerobic treatment of thermomechanical pulping effluents, Tappi Journal, 1988.
6.J.A.Servizi and R.W.Gordon, Detoxification of TMP and CTMP effluents alternating in a pilot scale aerated lagoon, Pulp & Paper Canada 87:11, 1986.
7.R.W.Wilson, K.L.Murphy and E.G.Frenette, Aerobic and anaerobic treatment of NSSC and CTMP effluent, Pulp & Paper Canada 88:1, 1987.
8.Salkinoja Salonen, Apajalahti.J, Anaerobic treatment potential of liquid & solid forest industry wastes. Anaerobic digestion results of research & demonstration project, 1987.
PHẦN I: TỔNG QUAN
I.1. SƠ LƯỢC VỀ NGÀNH GIẤY
Giấy là sản phẩm có vai trò quan trọng trong mọi lĩnh vực hoạt động của con người. Có thể nói, sự tiến bộ của mỗi quốc gia, nền văn minh của xã hội luôn gắn liền với sự phát triển của ngành giấy. Hiện nay trên thế giới người ta dựa vào lượng tiêu thụ giấy trên đầu người mỗi năm để đánh giá sự phát triển của mỗi quốc gia.
Giấy được làm ra từ rất sớm, bắt đầu từ Trung Quốc vào khoảng năm 105, xuất hiện ở Việt Nam vào khoảng thế kỷ 7, và đến thế kỷ 16 thì xuất hiện ở châu Âu, châu Mỹ.
Thế kỷ 20 được xem là thời gian phát triển nhanh nhất của ngành giấy với nhiều kỹ thuật hiện đại như nấu liên tục, nấu biến tính, tẩy nhiều giai đoạn, ép keo, tráng phủ
Giấy được sản xuất từ bột giấy, bột giấy lại được sản xuất ra từ nguyên liệu ban đầu là các loài thực vật như gỗ, tre nứa, các loài cây thân thảo Bột giấy có thành phần hóa học chủ yếu là xenluloza.
Ở các loài thực vật nói chung có thành phần chính như sau: Xenluloza, hemoxenluloza, lignin và các hợp chất khác.
+ Xenluloza và hemixenluloza là các polisaccarit, xenluloza là một hợp chất còn hemixenluloza là tập hợp các hợp chất khác nhau. Tuỳ mục đích sử dụng mà yêu cầu hàm lượng hemixenluloza trong bột khác nhau, và cũng tuỳ theo đó mà người ta sử dụng các phương pháp chế biến khác nhau để loại bỏ hemixenluloza. Còn xenluloza là thành phần chính của bột, thành phần chủ yếu tạo nên sự bền vững của tờ giấy. Cho nên trong quá trình sản xuất người ta cố gắng làm sao cho xenluloza càng ít bị tác động càng tốt và giữ cho hàm lượng xenluloza còn lại trong bột càng cao càng tốt.
+ Lignin là hợp chất cao phân tử mà mắt xích cơ sở là đơn vị phenylpropan với một số nhóm định chức khác nhau, có các liên kết khác nhau. Đây là một hợp chất có chứa vòng thơm có khả năng gây màu cho bột cần phải loại bỏ trong quá trình sản xuất bột giấy. Và trong quá trình sản xuất bột người ta cố gắng tìm mọi điều kiện kỹ thuật công nghệ phù hợp để làm sao loại bỏ hoàn toàn được lignin. Bột sau nấu được đưa qua công đoạn rửa, làm sạch, tẩy trắng để thu được bột xenluloza cho giai đoạn sản xuất giấy.
Trong công nghệ sản xuất giấy, nguyên liệu đầu vào là bột xenluloza (có thể là bột đen hoặc bột trắng). Người ta nghiền bột tới độ nghiền thích hợp, pha loãng bột với nồng độ thích hợp, cho thêm các chất phụ gia (để tăng hiệu quả kinh tế và tạo được các tính chất mong muốn của tờ giấy). Sau đó dung dịch bột này được đưa lên máy xeo, cho ra sản phẩm cuối cùng là tờ giấy.
30 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 5109 | Lượt tải: 5
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Quy trình xử lý nước thải ở nhà máy giấy Hoà Bình, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Më ®Çu
Trong thêi ®¹i ngµy nay, cïng víi sù ph¸t triÓn cña khoa häc c«ng nghÖ ®· gióp cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn víi nhiÒu nhµ m¸y c«ng nghiÖp lín th× còng g©y ra nhiÒu ¶nh hëng cã h¹i ®Õn m«i trêng. C¸c khu c«ng nghiÖp nµy ®· vµ ®ang lµ nh÷ng nguån g©y « nhiÔm nghiªm träng ®Õn m«i trêng sèng cña chóng ta víi nh÷ng r¸c th¶i c«ng nghiÖp, níc th¶i, bôi khãi lß, tiÕng ån,…ë trong r¸c th¶i, níc th¶i c«ng nghiÖp cã c¸c hîp chÊt h÷u c¬ khã bÞ ph©n huû vµ cã kh¶ n¨ng tÝch luü sinh häc lµm « nhiÔm nguån níc, « nhiÔm m«i trêng g©y ¶nh hëng ®Õn ®êi sèng vµ søc khoÎ con ngêi.
Trong c«ng nghiÖp giÊy, dÞch ®en sau nÊu bét vµ níc th¶i ë c¸c kh©u trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®Òu cã hµm lîng c¸c hîp chÊt h÷u c¬ cao ngoµi ra cßn cã nhiÒu ho¸ chÊt kh¸c ®éc h¹i nÕu kh«ng xö lý tèt th¶i ra m«i trêng th× sÏ g©y « nhiÔm lín cho m«i trêng xung quanh. ë c¸c níc ph¸t triÓn, c¸c níc tiªn tiÕn th× c¸c nhµ m¸y lµm viÖc víi d©y chuyÒn khÐp kÝn cã thªm c¸c kh©u thu håi t¸i sö dông vµ xö lý chÊt th¶i. DÞch kiÒm ®en sau nÊu ®îc thu håi ®a ®i c« ®Æc, ®èt, xót ho¸ ®Ó t¸i sö dông ho¸ chÊt; níc tr¾ng ë xeo, níc röa líi vµ ch¨n còng ®îc l¾ng, tuyÓn næi ®Ó tËn dông bét vµ níc trong, gi¶m thiÓu c¸c chÊt th¶i ra m«i trêng.
ë ViÖt Nam, trõ c«ng ty giÊy B¨i B»ng cßn ë c¸c nhµ m¸y kh¸c ®Òu kh«ng cã ®Òu c¸c hÖ thèng thu håi c« ®Æc vµ ®èt dÞch ®en, mµ th¶i trùc tiÕp ra m«i trêng. §©y lµ nguån « nhiÔm ®Æc biÖt nghiªm träng ®èi víi m«i trêng. ë nhµ m¸y giÊy Hoµ B×nh bét sau nÊu ®îc röa khuyÕch t¸n nªn sö dông nhiÒu níc. Níc th¶i bao gåm rÊt nhiÒu x¬ sîi, nhiÒu dÉn xuÊt cña lignin lµ c¸c hîp chÊt cao ph©n tö vßng th¬m vµ c¸c hãa chÊt kh¸c. §©y lµ c¸c hîp chÊt rÊt khã bÞ ph©n huû mµ níc th¶i tõ nhµ m¸y kh«ng ®îc xö lý, l¹i th¶i trùc tiÕp ra s«ng §µ g©y « nhiÔm lín ®Õn nguån níc. ChÝnh phñ cã dù ¸n lÊy níc s«ng §µ cÊp níc sinh ho¹t cho thµnh phè Hµ Néi, nªn nÕu kh«ng xö lý níc th¶i nhµ m¸y cã nguy c¬ ph¶i dõng s¶n xuÊt.
V× vËy vÊn ®Ò xö lý « nhiÔm níc th¶i nhµ m¸y giÊy nãi chung vµ nhµ m¸y giÊy Hoµ B×nh nãi riªng hiÖn ®ang lµ vÊn ®Ò cÊp b¸ch. Cã rÊt nhiÒu ph¬ng ph¸p ®Ó xö lý níc th¶i nhµ m¸y giÊy, trong ®ã ph¬ng ph¸p xö lý sinh häc ®· mang l¹i hiÖu qu¶ ®¸ng kÓ c¶ vÒ kü thuËt lÉn kinh tÕ.
PhÇn I: Tæng quan
I.1. S¬ lîc VÒ Ngµnh GiÊy
GiÊy lµ s¶n phÈm cã vai trß quan träng trong mäi lÜnh vùc ho¹t ®éng cña con ngêi. Cã thÓ nãi, sù tiÕn bé cña mçi quèc gia, nÒn v¨n minh cña x· héi lu«n g¾n liÒn víi sù ph¸t triÓn cña ngµnh giÊy. HiÖn nay trªn thÕ giíi ngêi ta dùa vµo lîng tiªu thô giÊy trªn ®Çu ngêi mçi n¨m ®Ó ®¸nh gi¸ sù ph¸t triÓn cña mçi quèc gia.
GiÊy ®îc lµm ra tõ rÊt sím, b¾t ®Çu tõ Trung Quèc vµo kho¶ng n¨m 105, xuÊt hiÖn ë ViÖt Nam vµo kho¶ng thÕ kû 7, vµ ®Õn thÕ kû 16 th× xuÊt hiÖn ë ch©u ¢u, ch©u Mü.
ThÕ kû 20 ®îc xem lµ thêi gian ph¸t triÓn nhanh nhÊt cña ngµnh giÊy víi nhiÒu kü thuËt hiÖn ®¹i nh nÊu liªn tôc, nÊu biÕn tÝnh, tÈy nhiÒu giai ®o¹n, Ðp keo, tr¸ng phñ…
GiÊy ®îc s¶n xuÊt tõ bét giÊy, bét giÊy l¹i ®îc s¶n xuÊt ra tõ nguyªn liÖu ban ®Çu lµ c¸c loµi thùc vËt nh gç, tre nøa, c¸c loµi c©y th©n th¶o…Bét giÊy cã thµnh phÇn hãa häc chñ yÕu lµ xenluloza.
ë c¸c loµi thùc vËt nãi chung cã thµnh phÇn chÝnh nh sau: Xenluloza, hemoxenluloza, lignin vµ c¸c hîp chÊt kh¸c.
+ Xenluloza vµ hemixenluloza lµ c¸c polisaccarit, xenluloza lµ mét hîp chÊt cßn hemixenluloza lµ tËp hîp c¸c hîp chÊt kh¸c nhau. Tuú môc ®Ých sö dông mµ yªu cÇu hµm lîng hemixenluloza trong bét kh¸c nhau, vµ còng tuú theo ®ã mµ ngêi ta sö dông c¸c ph¬ng ph¸p chÕ biÕn kh¸c nhau ®Ó lo¹i bá hemixenluloza. Cßn xenluloza lµ thµnh phÇn chÝnh cña bét, thµnh phÇn chñ yÕu t¹o nªn sù bÒn v÷ng cña tê giÊy. Cho nªn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ngêi ta cè g¾ng lµm sao cho xenluloza cµng Ýt bÞ t¸c ®éng cµng tèt vµ gi÷ cho hµm lîng xenluloza cßn l¹i trong bét cµng cao cµng tèt.
+ Lignin lµ hîp chÊt cao ph©n tö mµ m¾t xÝch c¬ së lµ ®¬n vÞ phenylpropan víi mét sè nhãm ®Þnh chøc kh¸c nhau, cã c¸c liªn kÕt kh¸c nhau. §©y lµ mét hîp chÊt cã chøa vßng th¬m cã kh¶ n¨ng g©y mµu cho bét cÇn ph¶i lo¹i bá trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt bét giÊy. Vµ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt bét ngêi ta cè g¾ng t×m mäi ®iÒu kiÖn kü thuËt c«ng nghÖ phï hîp ®Ó lµm sao lo¹i bá hoµn toµn ®îc lignin. Bét sau nÊu ®îc ®a qua c«ng ®o¹n röa, lµm s¹ch, tÈy tr¾ng ®Ó thu ®îc bét xenluloza cho giai ®o¹n s¶n xuÊt giÊy.
Trong c«ng nghÖ s¶n xuÊt giÊy, nguyªn liÖu ®Çu vµo lµ bét xenluloza (cã thÓ lµ bét ®en hoÆc bét tr¾ng). Ngêi ta nghiÒn bét tíi ®é nghiÒn thÝch hîp, pha lo·ng bét víi nång ®é thÝch hîp, cho thªm c¸c chÊt phô gia (®Ó t¨ng hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ t¹o ®îc c¸c tÝnh chÊt mong muèn cña tê giÊy). Sau ®ã dung dÞch bét nµy ®îc ®a lªn m¸y xeo, cho ra s¶n phÈm cuèi cïng lµ tê giÊy.
I.2. S¬ Lîc VÒ Nhµ M¸y GiÊy Hoµ B×nh
Nhµ m¸y giÊy Hoµ B×nh ®Æt t¹i x· D©n H¹, huyÖn K× S¬n, tØnh Hoµ B×nh, c¸ch quèc lé 6 kho¶ng 2 km, n»m bªn c¹nh dßng s«ng §µ. Tríc ®©y nhµ m¸y giÊy Hoµ B×nh lµ mét nhµ m¸y s¶n xuÊt ®éc lËp, nhng trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®· s¸t nhËp víi C«ng ty giÊy ViÖt Tr× vµ trë thµnh chi nh¸nh cña C«ng ty giÊy ViÖt Tr×.
Nguyªn liÖu s¶n xuÊt chÝnh lµ tre nøa vµ gç keo, s¶n phÈm lµ bét kh«ng tÈy, mét phÇn cung cÊp nguyªn liÖu bét cho c«ng ty giÊy ViÖt Tr×, phÇn cßn l¹i dïng cho d©y chuyÒn s¶n xuÊt giÊy cact«ng sãng ë ngay t¹i nhµ m¸y. Hµng n¨m dù tÝnh nhµ m¸y cã thÓ s¶n xuÊt ®îc kho¶ng 3000 tÊn bét vµ 1000 tÊn giÊy cact«ng sãng. Nhng trong thùc tÕ th× mçi n¨m, nhµ m¸y chØ s¶n xuÊt ®îc kho¶ng h¬n 2200 tÊn bét vµ gÇn 1000 tÊn giÊy, vµ còng s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng tõng ®ît.
ë nhµ m¸y cã mét hÖ thèng ba nåi nÊu h×nh cÇu 8m3, díi mçi nåi nÊu nµy cã c¸c bÓ röa khuÕch t¸n vµ míi l¾p thªm mét nåi nÊu h×nh cÇu 25m3 víi m¸y röa ch©n kh«ng thïng quay. Mét tÐc 25m3 dïng ®Ó chøa dÞch ®en sau nÊu dïng cho hai m¸y c« ®Æc, hai m¸y nµy cã thÓ lµm bèc h¬i kho¶ng 70% níc ®Ó thu ®îc dÞch ®en 19-22 oBe lµm phô gia cho s¶n xuÊt bª t«ng. HiÖn t¹i nhµ m¸y cã mét m¸y xÐo dµi, xeo c¸ct«ng 3 líp víi líp mÆt lµ bét nÊu, cßn c¸c líp ®Õ lµ bét giÊy r¸ch vµ giÊy lÒ thu håi.
Níc th¶i nhµ m¸y giÊy Hoµ B×nh bao gåm níc th¶i tõ c«ng ®o¹n röa vµ lµm s¹ch bét; níc th¶i tõ lß h¬i, c« ®Æc; níc th¶i tõ phÇn Ðp tÊm bét ®îc tËp trung l¹i ch¶y trong cèng ngÇm nhµ m¸y. Sau ®ã ch¶y ra m¬ng hë ngoµi têng rµo, ë ®©y kÕt hîp víi níc th¶i tõ phÇn xeo ch¶y ra s«ng §µ, lu lîng níc th¶i kho¶ng 300m3/ ngµy ®ªm.
I.2.1. Níc th¶i tõ c«ng ®o¹n nÊu, röa vµ lµm s¹ch
NÊu bét lµ qu¸ tr×nh t¸ch nh÷ng hîp chÊt nh lignin, chÊt trÝch li, hemixenluloza ra khái gç ®Ó thu ®îc bét chÊt lîng tèt b»ng c¸c t¸c nh©n ho¸ häc nh dung dÞch NaOH, NaOH + Na2S, H2SO4 + NaHSO3... DÞch nÊu díi t¸c dông cña nhiÖt ®é vµ ¸p suÊt sÏ thÈm thÊu vµo tÕ bµo gç vµ ph¶n øng víi c¸c thµnh phÇn trong gç, c¾t ®øt c¸c liªn kÕt cña chóng víi nhau vµ t¸ch nh÷ng phÇn cßn l¹i ra khái bét, khuyÕch t¸n chóng ra ngoµi m«i trêng vµ hoµ tan chóng trong m«i trêng ph¶n øng. S¶n phÈm thu ®îc sau nÊu bao gåm hai phÇn: PhÇn láng lµ dÞch ®en gåm cã nh÷ng s¶n phÈm cña ph¶n øng hoµ tan víi hµm lîng h÷u c¬ cao chñ yÕu lµ hîp chÊt cao ph©n tö nªn rÊt ®éc h¹i víi m«i trêng níc; PhÇn r¾n lµ bét xenluloza cã mµu ®en do lingnin vÉn cßn sãt l¹i trong bét cha bÞ hoµ tan hÕt. Bét thu ®îc sau nÊu cÇn ®îc röa vµ lµm s¹ch ®Ó t¸ch phÇn dÞch ®en vµ lo¹i hÕt mÊu m¾t, bét sèng... V× vËy níc th¶i ë giai ®o¹n nµy cã:
+ Chøa nhiÒu x¬ sîi xenluloza, mÊu m¾t, bét sèng vµ c¸c chÊt l¬ löng t¹o thµnh lîng huyÒn phï kh¸ lín trong níc th¶i.
+ pH cao v× ë ®©y trong qu¸ tr×nh nÊu cã sö dông t¸c nh©n lµ kiÒm, trong dÞch ®en sau nÊu vÉn cßn mét lîng kiÒm cha ph¶n øng hÕt, nã sÏ theo dÞch ®en vµ theo níc th¶i ra ngoµi s«ng.
+ Trong qu¸ tr×nh nÊu th× t¸c nh©n nÊu tÊn c«ng vµo c¸c thµnh phÇn cña gç, c¾t ®øt c¸c liªn kÕt gi÷a chóng vµ khuyÕch t¸n c¸c hîp chÊt cã h¹i víi bét ra ngoµi m«i trêng. C¸c chÊt ®ã lµ: hîp chÊt vßng th¬m lignin, c¸c chÊt trÝch ly, mét phÇn hemixenluloza... Do ®ã trong níc th¶i giai ®o¹n nµy cã hµm lîng chÊt h÷u c¬ cao, mµ chñ yÕu lµ nh÷ng hîp chÊt h÷u c¬ vßng th¬m cao ph©n tö khã bÞ ph©n huû. V× vËy níc th¶i ë phÇn nµy rÊt ®éc h¹i cho m«i trêng vµ cã mµu xÉm.
I.2.2. Níc th¶i ngng tõ lß h¬i ®èt, bé phËn c« ®Æc
Níc th¶i ë giai ®o¹n nµy cã chøa c¸c kim lo¹i nÆng nh Cd, Co, Ni, Pb, As, Hg, Si... g©y « nhiÔm ®Õn m«i trêng, ¶nh hëng ®Õn søc khoÎ con ngêi.
I.2.3. Níc th¶i tõ bé phËn s¶n xuÊt giÊy
ë nhµ m¸y giÊy Hoµ B×nh, m¸y nghiÒn Hµ Lan vµ nghiÒn thuû lùc lµm viÖc gi¸n ®o¹n tõng mÎ. Giai ®o¹n nghiÒn th« cã nhiÖm vô ®¸nh t¬i nguyªn liÖu ®Çu, ®Õn giai ®o¹n nghiÒn tinh lµm t¨ng ®é nghiÒn cña bét b»ng qu¸ tr×nh ph©n t¬ chæi ho¸. §ång thêi ë giai ®o¹n nµy ngêi ta còng cho c¸c chÊt phô gia vµo ®Ó t¨ng hiÖu qu¶ kinh tÕ, t¨ng tÝnh chÊt tê giÊy vµ chuÈn bÞ cho bét lªn líi. Nhµ m¸y sö dông kho¶ng 35 kg phÌn/tÊn giÊy; 10 kg nhùa th«ng/ tÊn giÊy.
Níc th¶i chñ yÕu cña phÇn xeo lµ níc tr¾ng tho¸t ra tõ giÊy trªn líi, níc röa ch¨n, röa b¹t, líi... Níc th¶i ë giai ®o¹n nµy cã chøa nhiÒu x¬ sîi xenlul«za bÞ thÊt tho¸t theo níc, ngoµi ra cßn cã mét lîng c¸c chÊt phô gia ®i theo. V× vËy hµm lîng chÊt r¾n bao gåm c¸c chÊt v« c¬, h÷u c¬ lµ kh¸ cao.
Ngoµi c¸c hîp chÊt ho¸ häc, trong níc th¶i cßn cã chøa c¸c vi khuÈn, nÊm men, t¶o, siªu vi trïng, ®éng vËt nguyªn sinh... Trong ®ã vi sinh vËt chiÕm tØ lÖ kh¸ cao vµ ®ãng vai trß chñ yÕu trong qu¸ tr×nh ph©n huû c¸c hîp chÊt h÷u c¬ trong níc th¶i. Thµnh phÇn nhãm loµi cña c¸c hÖ vi sinh vËt trong níc th¶i phô thuéc nhiÒu vµo ®Æc tÝnh ho¸ häc cña níc th¶i.
Nh vËy níc th¶i cña mét nhµ m¸y giÊy nãi chung, níc th¶i nhµ m¸y giÊy Hoµ B×nh nãi riªng rÊt ®éc h¹i, cÇn ph¶i ®îc xö lý tríc khi th¶i ra m«i trêng.
I.3. T¸c §éng Cña Níc Th¶i Nhµ M¸y GiÊy §Õn M«i Trêng
Víi thµnh phÇn phøc t¹p vµ chøa nhiÒu t¸c nh©n g©y « nhiÔm, níc th¶i cña nhµ m¸y giÊy cã ¶nh hëng kh¸ nghiªm träng ®Õn m«i trêng. ë nhµ m¸y giÊy Hoµ B×nh, níc th¶i kh«ng ®îc xö lý l¹i th¶i trùc tiÕp ra dßng s«ng §µ, g©y « nhiÔm cho nguån níc, ¶nh hëng ®Õn ®êi sèng cña ngêi d©n vµ m«i trêng xung quanh.
Trong níc cã hµm lîng hîp chÊt h÷u c¬ cao, lµm t¨ng BOD do ®ã lµm gi¶m oxi hoµ tan trong níc. §©y lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n chÝnh lµm c¸c vi sinh vËt trong níc chÕt v× kh«ng ®ñ oxi. Fikret Berker chØ ra r»ng níc th¶i nhµ m¸y giÊy cã thÓ g©y ra t¸c h¹i ®Õn hÇu hÕt c¸c loµi vi sinh vËt trong níc sèng c¸ch mÆt níc kho¶ng 56 km. MËt ®é vµ chñng lo¹i c¸ ë nh÷ng n¬i nµy do ®ã còng gi¶m, ®ång thêi ho¹t ®éng cña c¸ còng bÞ thay ®æi vµ suy yÕu.
X¬ sîi, c¸c hîp chÊt h÷u c¬, chÊt r¾n l¬ löng trong níc th¶i cã thÓ lµm ngé ®éc thøc ¨n cña c¸ trong níc s«ng. Khi con ngêi ¨n ph¶i nh÷ng con c¸ nµy còng sÏ bÞ ngé ®éc.
§èi víi thùc vËt sèng díi níc, sù t¨ng ®é ®ôc do cã mÆt nhiÒu chÊt huyÒn phï lµm t¨ng nhiÖt ®é níc, lµm gi¶m kh¶ n¨ng xuyªn qua cña ¸nh s¸ng do ®ã lµm gi¶m tØ lÖ quang hîp vµ kh¶ n¨ng s¶n xuÊt oxi cña chóng, vµ sÏ h¹n chÕ sù ph¸t triÓn cña c¸c loµi thùc vËt nµy.
Ngoµi ra, sù ph©n huû c¸c x¬ sîi, c¸c hîp chÊt h÷u c¬ b»ng vi khuÈn lµ nguyªn nh©n cña sù thèi r÷a, lµm thay ®æi mµu vµ mïi cña níc. §©y lµ m«i trêng tèt cho c¸c vi sinh vËt ph¸t triÓn m¹nh, trong ®ã cã c¶ loµi vi sinh vËt cã h¹i g©y bÖnh truyÒn nhiÔm cho ngêi vµ ®éng vËt.
Trong níc th¶i nhµ m¸y giÊy cã c¶ c¸c kim lo¹i nÆng trong ®ã cã mét sè kim lo¹i ®éc h¹i nh Hg, As, Pb... chóng cã h¹i víi c¸c sinh vËt trong níc vµ víi søc khoÎ con ngêi. Khi níc ®îc th¶i ra s«ng, nh÷ng chÊt nµy cã thÓ ®îc tÝch luü trong c¬ thÓ sinh vËt níc, g©y h¹i cho sinh vËt níc vµ khi con ngêi sö dông nguån níc ®ã còng sÏ bÞ ¶nh hëng.
§a sè thùc vËt, ®éng vËt ë trong níc chØ sèng ®îc ë pH m«i trêng trong kho¶ng 5 ( 8, trong khi ®ã ë níc th¶i nhµ m¸y giÊy Hoµ B×nh vÉn cßn mét phÇn kiÒm d lµm cho pH níc th¶i kh¸ cao trong kho¶ng 8 ( 11. Khi th¶i ra s«ng sÏ lµm ¶nh hëng ®Õn hÖ ®éng vËt thñy sinh.
¶nh hëng cña c¸c chÊt ®éc trong níc th¶i nhµ m¸y giÊy ®Õn c¸c loµi sinh vËt níc, ®Õn m«i trêng xung quanh vµ ®Õn søc khoÎ con ngêi cã thÓ lµ ngay lËp tøc hoÆc l©u dµi. C¸c hîp chÊt vßng th¬m ë trong dÞch ®en níc th¶i cã thÓ theo chuçi thøc ¨n vµo c¬ thÓ sinh vËt vµ tÝch lòy, cã thÓ g©y biÕn dÞ gen. Tû lÖ në trøng cña c¸ gi¶m rÊt nhiÒu do sù ph¸t triÓn cña c¸c chÊt nhên nhít xung quanh mµng trøng trong ph«i trøng nhiÔm ®éc lµm ng¨n c¶n sù trao ®æi chÊt qua mµng.
Nh vËy níc th¶i nhµ m¸y giÊy cã møc ®é « nhiÔm kh¸ cao, g©y ¶nh hëng ®Õn m«i trêng sinh th¸i vµ tõ ®ã cã ¶nh hëng xÊu ®Õn ®êi sèng vµ søc kháe con ngêi. Do ®ã vÊn ®Ò xö lý níc th¶i nhµ m¸y giÊy nãi chung níc vµ xö lý th¶i nhµ m¸y giÊy Hoµ B×nh nãi riªng lµ vÊn ®Ò cÊp b¸ch ®Æt ra hiÖn nay.
I.4. C¸c ChØ Tiªu C¬ B¶n §¸nh Gi¸ Níc Th¶i C«ng NghiÖp
I.4.1. Nhu cÇu oxi sinh hãa (BOD5)
Nhu cÇu oxi sinh ho¸ kÝ hiÖu BOD5 (BOD ë 200C trong 5 ngµy) lµ lîng oxi do vi sinh vËt tiªu thô ®Ó oxi ho¸ c¸c hîp chÊt h÷u c¬ trong níc ë ®iÒu kiÖn tiªu chuÈn vÒ nhiÖt ®é vµ thêi gian. BOD ph¶n ¸nh lîng chÊt h÷u c¬ dÔ bÞ ph©n huû sinh häc ë trong mÉu níc th¶i
I.4.2. Nhu cÇu oxi hãa häc (COD)
Nhu cÇu oxi ho¸ häc lµ lîng oxi cÇn ®Ó oxi ho¸ hoµn toµn c¸c chÊt h÷u c¬, v« c¬ trong mÉu níc th¶i. COD thÓ hiÖn toµn bé c¸c chÊt cã thÓ bÞ oxi ho¸ b¾ng t¸c nh©n ho¸ häc. Tû lÖ BOD/ COD còng lµ yÕu tè ®¸nh gi¸ møc ®é ®éc h¹i cña níc th¶i. NÕu tû lÖ nµy cµng nhá th× lîng chÊt h÷u c¬ khã bÞ ph©n huû sinh häc cµng lín, tøc lµ møc ®é ®éc h¹i cña níc th¶i cµng cao.
I.4.3. Hµm lîng oxi hßa tan (DO)
Hµm lîng oxi hoµ tan trong níc ®¸nh gi¸ møc ®é « nhiÔm cña níc th¶i t¸c ®éng lªn m«i trêng. DO thÊp díi møc cho phÐp sÏ ¶nh hëng ®Õn sinh vËt níc.
I.4.4. Tæng lîng chÊt r¾n (TS)
Tæng chÊt r¾n lµ lîng chÊt r¾n cßn l¹i trong b×nh sau khi chng bèc mÉu níc th¶i vµ sÊy mÉu trong tñ sÊy ë nhiÖt ®é nhÊt ®Þnh. Bao gåm: Tæng lîng r¾n huyÒn phï- lµ phÇn r¾n cßn l¹i trªn giÊy läc; Vµ tæng lîng r¾n hßa tan- phÇn ®i qua giÊy läc. Nã ¶nh hëng lín ®Õn tÝnh chÊt cña níc v× cã chøa nhiÒu hîp chÊt h÷u c¬ khã ph©n huû. Ngoµi ra ®èi víi níc th¶i nhµ m¸y giÊy do cã nhiÒu x¬ sîi nªn cßn cã chØ tiªu TS - 70 (lµ lîng chÊt r¾n l¬ löng cã kÝch thíc lín h¬n 70 (m) ®Ó ®Æc trng cho hµm lîng x¬ sîi trong níc th¶i.
I.4.5. pH
pH lµ 1 chØ tiªu quan träng ®Ó ®¸nh gi¸ níc th¶i v× c¸c qu¸ tr×nh lµm mÒm níc, kÕt tña, ®«ng tô, ph©n hñy c¸c hîp chÊt h÷u c¬, ¨n mßn ®Òu phô thuéc vµo pH .
Theo TCVN 5945-1995 th× c¸c chØ tiªu vÒ níc th¶i c«ng nghiÖp cã thÓ th¶i ra m«i trêng lµ :
pH : 5,5 – 9
BOD5 : < 50 mg/l
COD : < 100 mg/l
DO : > 2 mg/l
TS : < 100 mg/l
TOCl : < 0.45 mg/l
T 0C : < 40 0C
I.5. Xö Lý Níc Th¶i Nhµ M¸y GiÊy
I.5.1 C¸c ph¬ng ph¸p xö lý níc th¶i
Cã rÊt nhiÒu ph¬ng ph¸p xö lý níc th¶i cña nhµ m¸y giÊy, nhng hiÖn nay chñ yÕu ngêi ta sö dông c¸c ph¬ng ph¸p: l¾ng, keo tô vµ xö lý sinh häc.
Ph¬ng ph¸p l¾ng nh»m thu håi chÊt r¾n d¹ng bét hoÆc x¬ sîi b»ng ph¬ng ph¸p l¾ng, quan träng ë ®©y cÇn chän thêi gian lu níc th¶i trong bÓ l¾ng thÝch hîp. §Ó gi¶m thêi gian lu níc th¶i trong bÓ l¾ng ngêi ta thêng hay dïng lo¹i bÓ l¾ng tuyÓn næi cã t¶i träng bÒ mÆt tõ 5 ( 10 m3/m2.h. Níc th¶i ë ®©y ®îc thæi khÝ nÐn víi ¸p suÊt 0,4 ( 0,6 MPa. HiÖu suÊt l¾ng sÏ cao vµ thêi gian l¾ng sÏ ng¾n h¬n.
Ph¬ng ph¸p keo tô ho¸ häc dùa trªn sù t¹o thµnh h¹t keo ®Ó l¾ng c¸c h¹t r¾n l¬ löng, c¸c chÊt h÷u c¬ hoµ tan vµ chÊt ®éc. ChÊt keo tô thêng lµ phÌn s¾t, phÌn nh«m, v«i. Dïng chÊt trî keo tô lµ c¸c chÊt polyme lµm t¨ng tèc ®é l¾ng. Víi phÌn s¾t cÇn pH trong kho¶ng 5 ( 11, phÌn nh«m cÇn pH trong kho¶ng 5 ( 7 vµ víi v«i cÇn pH >11.
Ph¬ng ph¸p sinh häc dïng xö lý c¸c chÊt h÷u c¬ hoµ tan, c¸c chÊt nµy dÔ bÞ ph©n huû hiÕu khÝ vµ yÕm khÝ bëi vi sinh vËt cã trong níc th¶i. Trong níc th¶i nhµ m¸y giÊy thêng cã phÇn hîp chÊt h÷u c¬ khã ph©n huû sinh häc, bÞ ph©n huû hiÕu khÝ vµ ph©n huû yÕm khÝ rÊt chËm bëi c¸c vi khuÈn trong chÝnh níc th¶i ®ã. Ngoµi ra níc th¶i ngµnh giÊy tuy giµu hîp chÊt h÷u c¬ nhng l¹i nghÌo nit¬ vµ ph«tpho, lµ nh÷ng chÊt dinh dìng cÇn thiÕt cho vi sinh vËt. Do ®ã khi xö lý sinh häc cÇn chó ý c©n b»ng dinh dìng cho vi sinh vËt ph¸t triÓn.
I.5.2. C¸c nghiªn cøu vÒ xö lý níc th¶i nhµ m¸y giÊy trªn thÕ giíi
HiÖn nay trªn thÕ giíi cã rÊt nhiÒu nghiªn cøu míi vÒ vÊn ®Ò xö lý níc th¶i nhµ m¸y giÊy ®îc ®a ra chñ yÕu lµ c¸c nghiªn cøu vÒ xö lý b»ng ph¬ng ph¸p sinh häc.
Trong b¸o c¸o nghiªn cøu vÒ xö lý kÕt hîp yÕm khÝ vµ hiÕu khÝ ®èi víi níc th¶i qu¸ tr×nh s¶n xuÊt bét nhiÖt c¬ cña Jukka Rintala vµ Pertti Vuoriranta [TAPPI Journal, 1988], th× c¸c «ng ®· tiÕn hµnh nghiªn cøu xö lý níc th¶i ®· qua l¾ng cña nhµ m¸y liªn hîp s¶n xuÊt bét vµ giÊy tõ bét nhiÖt c¬. KÕt qu¶ lµ, ë giai ®o¹n yÕm khÝ 60-70% COD hßa tan cña níc th¶i ®îc t¸ch lo¹i víi tèc ®é lµ 5-8 kg COD/m3. Vµ sau giai ®o¹n xö lý hiÕu khÝ tiÕp theo, COD gi¶m kho¶ng 80-85%. Cßn trong giai ®o¹n xö lý ®¬n, xö lý b»ng bïn ho¹t tÝnh còng thu ®îc sù gi¶m COD t¬ng tù. Qu¸ tr×nh t¹o ra metan ë giai ®o¹n yÕm khÝ lµ 0,22 - 0.33 m3 CH4/kg COD ®îc lo¹i bá. Ngoµi ra qu¸ tr×nh t¹o bïn ë qu¸ tr×nh xö lý kÕt hîp yÕm khÝ vµ hiÕu khÝ lµ kho¶ng 1/3 so víi ë giai ®o¹n xö lý ®¬n, xö lý b»ng bïn ho¹t tÝnh. Sau giai ®o¹n xö lý hiÕu khÝ ®èi víi níc th¶i ®· ®îc xö lý yÕm khÝ sÏ lµm thay ®æi mµu cña níc th¶i tõ mµu n©u ®en thµnh mµu ®á. Vµ c¸c «ng còng ®· chØ ra r»ng, viÖc bæ sung chÊt dinh dìng cho vi sinh vËt còng ¶nh hëng lín ®Õn hiÖu qu¶ xö lý. §èi víi qu¸ tr×nh xö lý hiÕu khÝ riªng biÖt, khi kh«ng bæ sung dinh dìng, sau xö lý COD chØ gi¶m 35-50%, BOD7 chØ gi¶m 40-60%; cßn khi cã bæ sung dinh dìng P, N th× COD gi¶m 80-85%, BOD7 gi¶m >90%.
J.A.Servizi vµ R.W. Gordon víi nghiªn cøu vÒ lo¹i bá chÊt ®éc trong níc th¶i tõ nhµ m¸y s¶n xuÊt bét nhiÖt c¬ vµ hãa nhiÖt c¬ trong hå hiÕu khÝ qui m« thö nghiÖm [Pulp ( Paper Canada, 87:11, 1986], ®· tiÕn hµnh nghiªn cøu trùc tiÕp lÇn lît ®èi víi níc th¶i bét nhiÖt c¬ vµ bét hãa nhiÖt c¬ ®Ó lµm gi¶m cÊp ®é ®éc h¹i b»ng c¸c xö lý sinh häc. C¸c «ng ®· chØ ra r»ng, xö lý sinh häc ®· lo¹i bá ®îc ®é ®éc trong níc th¶i bét nhiÖt c¬ vµ hãa nhiÖt c¬ nhng nã l¹i rÊt nh¹y c¶m víi thêi gian lu vµ viÖc bæ sung dinh dìng nit¬. Víi sù t¨ng thêi gian xö lý vµ viÖc cho thªm chÊt bæ sung nit¬ ®· sinh ra nhiÒu amoniac vµ nitrit lµm t¨ng cÊp ®é ®éc h¹i.
R.W.Wilson, K.L.Murphy vµ E.G.Frenette qua nghiªn cøu vÒ xö lý hiÕu khÝ vµ yÕm khÝ níc th¶i tõ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt bét b¸n hãa vµ hãa nhiÖt c¬ ®· kÕt luËn r»ng:
- Xö lý trong bÓ sôc khÝ 7-9 ngµy vµ xö lý b»ng bïn ho¹t tÝnh 25 ngµy ®Òu cã kh¶ n¨ng t¸ch lo¹i >80% BOD tõ c¸c hîp chÊt h÷u c¬ trong níc th¶i bét b¸n hãa vµ bét hãa nhiÖt c¬ ë ®iÒu kiÖn nhiÖt ®é mïa hÌ.
- C¸c xö lý yÕm khÝ tèc ®é cao vµ tèc ®é thÊp ®Òu lµ c¸c ph¬ng ph¸p kh¶ thi vÒ tÝnh kü thuËt ®Ó gi¶m BOD mÆc dï môc ®Ých t¸ch lo¹i >80% BOD kh«ng thÓ ®¹t ®îc bëi mét m×nh qu¸ tr×nh xö lý yÕm khÝ. NÕu sau qu¸ tr×nh xö lý yÕm khÝ mµ tiÕp tôc xö lý hiÕu khÝ 3-5 ngµy th× BOD gi¶m >95% ë c¶ 2 trêng hîp.
- ViÖc gi¶m chÊt ®éc phô thuéc vµo thêi gian lu cña níc th¶i víi tæng 6-7 ngµy yªu cÇu ®Ó xö lý hiÕu khÝ thu ®îc níc th¶i kh«ng ®éc h¹i. NÕu chØ mét giai ®o¹n xö lý yÕm khÝ th× hiÖu qu¶ trong viÖc gi¶m chÊt ®éc trong níc th¶i sÏ kh«ng cao.
I.6. C¬ Së Lùa Chän Ph¬ng Ph¸p Xö Lý – Ph¬ng Ph¸p Sinh Häc
Trªn thÕ giíi ®· cã nhiÒu nghiªn cøu vÒ xö lý níc th¶i cña nhµ m¸y giÊy, vµ hÇu hÕt c¸c nghiªn cøu nµy ®Òu ®a ®Õn kÕt qu¶ lµ ph¬ng ph¸p xö lý sinh häc mang l¹i hiÖu qu¶ c¶ vÒ mÆt kinh tÕ vµ kü thuËt.
Nhng c¸c nghiªn cøu nµy ®a sè tiÕn hµnh ë nh÷ng vïng cã ®iÒu kiÖn khÝ hËu, m«i trêng, nhiÖt ®é kh¸c nhiÕu so víi ®iÒu kiÖn ë níc ta. Nh vËy cho nªn khi ¸p dông vµo xö lý níc th¶i ë c¸c nhµ m¸y giÊy ë níc ta th× sÏ gÆp nhiÒu khã kh¨n vµ cha ch¾c ®· ®em l¹i hiÖu qu¶. V× vËy trong nghiªn cøu cña m×nh chóng t«i hi väng x¸c ®Þnh mét sè chñng vi khuÈn (gåm c¶ vi khuÈn khö sunphat vµ vi khuÈn kÞ khÝ) cã kh¶ n¨ng ph©n huû tèt c¸c hîp chÊt h÷u c¬ trong níc th¶i vµ cã thÓ thÝch nghi tèt trong ®iÒu kiÖn níc th¶i cña c¸c nhµ m¸y ë níc ta. §©y lµ mét nghiªn cøu l©u dµi, ph¶i thùc hiÖn nhiÒu qu¸ tr×nh thö nghiÖm ®Ó x¸c ®Þnh chñng vi sinh vËt, c¸c ®iÒu kiÖn xö lý thÝch hîp, sù thay ®æi cña c¸c chi tiªu g©y « nhiÔm.
Qua viÖc ®¸nh gi¸ t¬ng ®èi ®Çy ®ñ møc ®é « nhiÔm cña níc th¶i nhµ m¸y giÊy, chóng ta cã thÓ thÊy nh÷ng t¸c h¹i cña nã ®èi víi m«i trêng. V× vËy viÖc nghiªn cøu ®Ó t×m ra ph¬ng ¸n xö lý thÝch hîp, cã hiÖu qu¶ níc th¶i nhµ m¸y giÊy ë níc ta lµ mét nghiªn cøu cÇn thiÕt vµ cã nhiÒu ý nghÜa.
I.7. Vi sinh vËt vµ ®Æc tÝnh cña vi sinh vËt
Vi sinh vËt lµ nh÷ng c¬ thÓ sèng v« cïng nhá bÐ, chØ quan s¸t ®îc b»ng kÝnh hiÓn vi. Trong níc th¶i cã mét quÇn thÓ vi sinh vËt phong phó bao gåm nhiÒu chñng lo¹i nh vi khuÈn, nÊm mèc, nÊm men, x¹ khuÈn... lµ nh÷ng vi sinh vËt thÝch nghi víi m«i trêng níc th¶i vµ cã kh¶ n¨ng sö dông nh÷ng hîp chÊt h÷u c¬ cã trong níc th¶i nh nguån thøc ¨n. §Ó nhiªn cøu kh¶ n¨ng ph©n huû c¸c hîp chÊt h÷u c¬ cña vi sinh vËt th× chóng ta ph¶i n¾m v÷ng nh÷ng ®Æc ®iÓm sinh lý, sinh ho¸ cña chóng.
I.7.1. Dinh dìng cña vi sinh vËt
+ Níc: Níc cã vai trß quan träng nhÊt trong ho¹t ®éng sèng cña vi sinh vËt. Trong tÕ bµo vi sinh vËt, níc lµ thµnh phÇn chñ yÕu cã vai trß gi÷ cho tÕ bµo kh«ng bÞ biÕn d¹ng, ®Ó c©n b»ng ¸p suÊt thÈm thÊu vµ lµ m«i trêng trao ®æi chÊt cña c¬ thÓ vi sinh vËt.
+ Dinh dìng nit¬: Vi sinh vËt cÇn nh÷ng chÊt chøa nit¬ ®Ó tæng hîp protit, axit nucleic cña tÕ bµo. Khi nu«i cÊy vi sinh vËt ë m«i trêng Ýt c¸c hîp chÊt nit¬ nh níc th¶i nhµ m¸y giÊy cÇn ph¶i cho thªm vµo ®ã mét sè muèi chøa nit¬ lµm nguån dinh dìng cho vi sinh vËt.
+ Kho¸ng chÊt: Vi sinh vËt ®ßi hái mét sè kho¸ng chÊt cho sù ph¸t triÓn nh K, Mg, Mn, Ca, P... Nhng sù cã mÆt d thõa cña c¸c kho¸ng chÊt nµy trong m«i trêng sèng lµ kh«ng cÇn thiÕt vµ cã thÓ dÉn ®Õn ¶nh hëng xÊu, nªn cÇn tÝnh to¸n bæ sung kho¸ng chÊt mét c¸ch hîp lý.
+ Dinh dìng cacbon. Cã hai lo¹i vi sinh vËt lµ vi sinh vËt tù dìng vµ dÞ dìng. C¸c vi sinh vËt tù dìng cã kh¶ n¨ng tæng hîp c¸c chÊt h÷u c¬ cÇn thiÕt cho c¬ thÓ tõ CO2, H2O vµ muèi kho¸ng. C¸c vi sinh vËt dÞ dìng lµ nh÷ng vi sinh vËt thu nhËn n¨ng lîng tõ qu¸ tr×nh oxi ho¸ hoÆc lªn men c¸c chÊt h÷u c¬. Tuú vµo ®Æc ®iÓm sinh lý – sinh ho¸ cña vi sinh vËt mµ chóng cã thÓ ph©n huû ®îc hîp chÊt h÷u c¬ ph©n tö lîng rÊt lín, lín, vµ bÐ. Tuú thuéc vµo nång ®é hîp chÊt cacbon trong m«i trêng mµ nã cã thÓ võa lµ chÊt dinh dìng võa lµ chÊt øc chÕ vi sinh vËt. V× vËy khi xö lý níc th¶i b»ng vi sinh vËt cÇn nghiªn cøu t×m ra kho¶ng nång ®é cña hîp chÊt cacbon phï hîp víi chñng lo¹i vi sinh vËt ®ang nghiªn cøu.
I.7.2. C¸c yÕu tè vËt lý ¶nh hëng ®Õn vi sinh vËt
+ NhiÖt ®é. Ho¹t ®éng trao ®æi chÊt cña vi sinh vËt lµ kÕt qu¶ cña ph¶n øng ho¸ häc. Mµ ph¶n øng ho¸ häc l¹i phô thuéc chÆt chÏ vµo nhiÖt ®é, nªn kh¶ n¨ng ph¸t triÓn cña vi sinh vËt còng phô thuéc vµo nhiÖt ®é, chóng ph¶i cã kho¶ng nhiÖt ®é thÝch hîp ®Ó ph¸t triÓn tèt. NhiÖt ®é thÝch hîp ®Ó vi sinh vËt ph¸t triÓn trong kho¶ng 30 ( 370C.
+ pH. YÕu tè ho¸ häc ¶nh hëng lín ®Õn ®iÒu kiÖn sèng cña vi sinh vËt lµ pH m«i truêng. CÇn ph¶i duy tr× pH thÝch hîp trong thêi gian sinh trëng cña vi sinh vËt, v× pH ¶nh hëng m¹nh mÏ ®Õn qu¸ tr×nh sinh trëng vµ trao ®æi chÊt cña vi sinh vËt. §a sè c¸c lo¹i vi sinh vËt ph¸t triÓn tèt ë pH trung tÝnh, nhng mét sè lo¹i cã kh¶ n¨ng sinh trëng vµ ph¸t triÓn ë m«i trêng axÝt hoÆc kiÒm.
I.7.3. Qu¸ tr×nh trao ®æi chÊt vµ sù ph©n gi¶i c¸c hîp chÊt h÷u c¬ cña vi sinh vËt
C¸c vi sinh vËt trong qu¸ tr×nh trao ®æi n¨ng lîng, ®· oxi hãa c¸c hîp chÊt h÷u c¬, t¹o ra n¨ng lîng ®Ó phôc vô cho nhu cÇu ho¹t ®éng sèng cña tÕ bµo. Nh÷ng vi sinh vËt cÇn sö dông oxi cho qu¸ tr×nh oxi hãa gäi lµ nh÷ng vi sinh vËt hiÕu khÝ, nh÷ng vi sinh vËt kh«ng cÇn oxi cho qu¸ tr×nh oxi hãa gäi lµ nh÷ng vi sinh vËt kÞ khÝ.
Trong qu¸ tr×nh oxi hãa kÞ khÝ, c¸c vi sinh vËt kÞ khÝ (yÕm khÝ) oxi hãa c¸c chÊt h÷u c¬ kh«ng triÖt ®Ó v× c¸c s¶n phÈm trao ®æi chÊt cña chóng thêng lµ c¸c hîp chÊt h÷u c¬ ph©n tö lîng thÊp. Qu¸ tr×nh oxi hãa c¸c hîp chÊt h÷u c¬ rÊt phøc t¹p vµ t¹o ra c¸c chÊt cã 2 ( 4 nguyªn tö C trong ph©n tö.
Trong qu¸ tr×nh oxi hãa hiÕu khÝ th× oxi ®ãng vai trß chÊt nhËn ®iÖn tö, hîp chÊt h÷u c¬ lµ c¸c chÊt cho ®iÖn tö. S¶n phÈm cña qu¸ tr×nh phÇn lín lµ CO2 vµ H2O. Tuy nhiªn do ¶nh hëng cña c¸c yÕu tè kh¸c nhau mµ nhiÒu khi s¶n phÈm cña qu¸ tr×nh cßn cã c¸c s¶n phÈm trao ®æi chÊt thø cÊp nh : keto axit, axit axetic, axit gluconic, axit fumaric…C¸c hîp chÊt polysaccarit ®îc thñy ph©n thµnh ®êng ®¬n nhê hÖ men thñy ph©n cña mét sè vi sinh vËt cã trong níc th¶i, sau ®ã nh÷ng ®êng ®¬n nµy míi tiÕp tôc ®îc oxi hãa. C¸c hîp chÊt lignin ®Çu tiªn ®îc chuyÓn thµnh c¸c hîp chÊt th¬m mµ trong vßng kh«ng chøa nh÷ng nhãm thÕ nµo kh¸c ngoµi nhãm oxi. C¸c hîp chÊt nµy díi t¸c dông cña hÖ thèng enzim cña vi sinh vËt sÏ bÞ c¾t ®øt vßng vµ t¹o ra c¸c axit bÐo. C¸c axit nµy sau ®ã sÏ ®îc chuyÓn hãa thµnh c¸c s¶n phÈm trao ®æi trung gian. Sù c¾t vßng th¬m ®îc thùc hiÖn nhê enzim oxigenaza xóc t¸c, tríc khi ®øt vßng mét nguyªn tö oxi díi t¸c dông cña enzim hydroxilaza sÏ liªn kÕt víi cacbua hydro th¬m lµm hydroxyl hãa, cßn mét nguyªn tö oxi kh¸c bÞ khö thµnh níc. Trong khi ®ã chÊt cho hydro lµ pyridin nucleotit vµ ®«i khi lµ chÝnh c¸c hîp chÊt th¬m ®· ®îc hydroxyl hãa.
C¸c nhãm thÕ trong vßng th¬m thêng ®îc t¸ch ra tríc khi ®øt vßng, vµ thêng ®îc thay thÕ b»ng nhãm OH, c¸c nh¸nh bªn cã thÓ bÞ rót ng¾n l¹i. Chç ®øt vßng th¬m ë gi÷a hai nhãm –OH l©n cËn hoÆc ë gi÷a nguyªn tö C bÞ hydroxyl hãa vµ nguyªn tö C l©n cËn kh«ng bÞ hydroxyl hãa.
Nh vËy sù ph¸ vì vßng th¬m cã thÓ x¶y ra theo nhiÒu híng. Sau khi vßng th¬m bÞ ph¸ vì, vi sinh vËt tiÕp tôc ph©n hñy c¸c s¶n phÈm hydrocacbon m¹ch th¼ng thµnh c¸c s¶n phÈm lµ CO2, H2O.
I.8. Qu¸ tr×nh xö lý yÕm khÝ
Qu¸ tr×nh xö lý yÕm khÝ lµ qu¸ tr×nh xö lý tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n, c¸c hîp chÊt h÷u c¬ phøc t¹p sÏ ®îc chuyÓn hãa lÇn lît qua mét lo¹t c¸c hîp chÊt trung gian råi t¹o thµnh H2S, CO2.
S¬ ®å qu¸ tr×nh xö lý yÕm khÝ.
Giai ®o¹n ®Çu c¸c hîp chÊt h÷u c¬ phøc t¹p khèi lîng ph©n tö lín ®îc thñy ph©n thµnh c¸c hîp chÊt h÷u c¬ ®¬n gi¶n (nh c¸c ®êng ®¬n, amino axit, glycerol, axit bÐo). Sau ®ã c¸c hîp chÊt h÷u c¬ ®¬n gi¶n ®îc chuyÓn hãa thµnh c¸c axit h÷u c¬ bËc cao (nh lµ propionic, butyric) bëi c¸c vi khuÈn t¹o axit ë giai ®o¹n lªn men. TiÕp theo c¸c axit nµy l¹i tiÕp tôc chuyÓn hãa thµnh axit axetic vµ hydro bëi c¸c vi khuÈn t¹o axetyl. Giai ®o¹n cuèi cïng (®èi víi qu¸ tr×nh sinh metan) t¹o ra metan ®îc thùc hiÖn bëi nhãm vi khuÈn sinh metan: Methano-bacterium, Methanoscarina, vµ Methanococcus.
Ngoµi ra víi qu¸ tr×nh khö sulfat (cã sù tham gia cña vi khuÈn khö sulfat vµ ion sulfat) th× c¸c axit h÷u c¬ bËc cao cã thÓ bÞ oxi hãa thµnh H2S, CO2. Trong qu¸ tr×nh yÕm khÝ mµ ë thµnh phÇn níc th¶i cã lu huúnh th× vi khuÈn khö sulfat lµ rÊt quan träng. C¸c vi khuÈn khö sulfat nµy sö dông sulfat vµ sulfit nh lµ nh÷ng chÊt nhËn ®iÖn tö trong qu¸ tr×nh trao ®æi chÊt cña c¸c hîp chÊt h÷u c¬ t¹o ra H2S, CO2.
Ph¬ng ph¸p xö lý yÕm khÝ cã mét sè u ®iÓm so víi ph¬ng ph¸p xö lý hiÕu khÝ ®ã lµ:
+ Lîng bïn t¹o ra Ýt h¬n chØ b»ng 1/3 - 1/5 so víi xö lý hiÕu khÝ.
+ CÇn Ýt chÊt dinh dìng h¬n.
+ HÖ thèng cã thÓ ngõng ho¹t ®éng l©u nhng vÉn kh«ng g©y ¶nh hëng lín ®Õn tÝnh chÊt sinh khèi vµ cã thÓ ho¹t ®éng b×nh thêng trë l¹i trong kho¶ng thêi gian ng¾n (trong kho¶ng 1-3 ngµy).
Nhng nã còng cã mét sè nhîc ®iÓm:
+ Lîng c¬ chÊt bÞ lo¹i bá Ýt.
+ Nh¹y c¶m víi c¸c chÊt øc chÕ vi sinh vËt.
+ T¹o ra nhiÒu hîp chÊt cã mïi, cã mµu.
I.9. Qu¸ tr×nh xö lý hiÕu khÝ
Xö lý hiÕu khÝ lµ qu¸ tr×nh ph©n hñy c¸c hîp chÊt h÷u c¬ trong níc th¶i nhê vi sinh vËt hiÕu khÝ. C¸c vi sinh vËt hiÕu khÝ nµy sö dông oxi ®Ó oxi hãa c¸c hîp chÊt h÷u c¬ tíi s¶n phÈm cuèi cïng lµ CO2, H2O. Qu¸ tr×nh oxi hãa nµy diÔn ra díi t¸c dông cña hµng lo¹t enzim cã trong tÕ bµo cña vi sinh vËt, vµ c¸c vi sinh vËt sö dông c¸c hîp chÊt h÷u c¬ nµy lµm nguån cung cÊp n¨ng lîng vµ vËt liÖu cho qu¸ tr×nh sinh tæng hîp.
N¨ng lîng t¹o thµnh díi d¹ng c¸c hîp chÊt cao n¨ng nh Adenintriphotphat (ATP) vµ Guanintriphophat (GTP)… ®îc vi sinh vËt sö dông trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng sèng vµ x©y dùng tÕ bµo míi.
Cã thÓ xö lý hiÕu khÝ b»ng bïn ho¹t tÝnh, hÖ thèng ao th«ng khÝ… Qu¸ tr×nh xö lý b»ng bïn ho¹t tÝnh lµ qu¸ tr×nh xö lý liªn tôc nhê nh÷ng vi sinh vËt l¬ löng, vµ trong ®ã níc th¶i ®îc khuÊy trén nhê hÖ thèng thæi khÝ. Thùc chÊt cña qu¸ tr×nh lµ c¸c vi sinh vËt sö dông oxi ®Ó oxi hãa c¸c hîp chÊt h÷u c¬ hßa tan vµ l¬ löng trong níc t¹o thµnh CO2, H2O. Mét sè chÊt h÷u c¬ ®îc tæng hîp thµnh tÕ bµo míi, phÇn d thõa sÏ cßn l¹i trong bïn ho¹t tÝnh. Qu¸ tr×nh xö lý b»ng bïn ho¹t tÝnh yªu cÇu nhiÒu chÊt dinh dìng h¬n c¸c ph¬ng ph¸p xö lý sinh häc kh¸c, tû lÖ dinh dìng bæ sung thêng lµ BOD5 : N : P = 100 : 5 : 1. Xö lý b»ng bïn ho¹t tÝnh cã u ®iÓm lµ BOD gi¶m nhiÒu, Ýt nh¹y c¶m víi chÊt ®éc, Ýt nh¹y c¶m víi nhiÖt ®é h¬n c¸c ph¬ng ph¸p kh¸c vµ nhiÖt ®é tèi u lµ 30-350C.
Bïn ho¹t tÝnh chÊt lîng cao cã d¹ng bói xèp mµu n©u thÉm, kÝch thíc ®Õn vµi tr¨m (m. Nã bao gåm 70% c¬ thÓ sèng vµ kho¶ng 30% cßn l¹i lµ chÊt r¾n cã b¶n chÊt v« c¬. Nh÷ng c¬ thÓ sèng cïng víi c¸c chÊt mang r¾n liªn kÕt víi nhau t¹o thµnh quÇn hîp - céng sinh, c¸c quÇn thÓ vi sinh vËt bao bäc bëi líp mµng nhÇy. TÝnh chÊt kÕt l¾ng vµ nÐn cña bïn ho¹t tÝnh lµ hai chØ tiªu chÝnh vÒ sù thµnh c«ng cña ph¬ng ph¸p xö lý b»ng bïn ho¹t tÝnh.
PhÇn II: VËt liÖu vµ ph¬ng ph¸p
II.1. VËt LiÖu Vµ Hãa ChÊt
II.1.1. MÉu bïn vµ níc th¶i.
MÉu bïn ®îc lÊy tõ cèng x¶ nhµ m¸y, cèng x¶ ra s«ng nhµ m¸y giÊy Hßa B×nh.
Níc th¶i còng ®îc lÊy t¹i cèng x¶ nhµ m¸y, cèng x¶ ra s«ng.
II.1.2. Hãa chÊt.
C¸c hãa chÊt ®îc sö dông ®Òu lµ lo¹i tinh khiÕt ph©n tÝch (PA) ®îc s¶n xuÊt t¹i ViÖt Nam, Trung Quèc vµ T©y ©u.
II.1.3. ThiÕt bÞ.
C¸c thiÕt bÞ th«ng dông trong phßng thÝ nghiÖm hãa häc nh : c©n ph©n tÝch, m¸y so mµu… ®îc sö dông.
II.2. M«i Trêng Nu«i CÊy Vi Sinh VËt
* M«i trêng Postgate B c¶i tiÕn (g/l):
KH2PO4 0,5
CaSO4 1,0
MgSO4.7H2O 2,0
Cao nÊm men 1,0
Axit Ascorbic 0,1
FeSO4.7H2O 0,5
NH4Cl 1,0
Lactat Natri 3,5
Agar 15
* M«i trêng LB.
Pepton 4 g
Glucose 10 g
MgSO4 1 g
Na2SO4 2 g
(NH4)2SO4 0,5 g
Th¹ch 5 g
M«i trêng ®îc khö trïng ë 1150C trong 40 phót, sau khi khö trïng ®iÒu chØnh pH= 7 ( 7,5 b»ng NaHCO3 (5%). ChÊt thªm ®îc khö trïng riªng sau ®ã cho vµo m«i trêng tríc khi cÊy. Vitamin ®îc läc v« trïng b»ng phÔu läc 0,1 (m.
Trong qu¸ tr×nh thÝ nghiÖm, m«i trêng ®îc ®un s«i vµ lµm l¹nh nhan ®Ó h¹n chÕ oxi hßa tan ®Õn møc cã thÓ.
II.3. Ph¬ng Ph¸p Nghiªn Cøu
II.3.1. LÊy mÉu
MÉu bïn vµ níc th¶i ®îc lÊy ë cèng x¶ nhµ m¸y vµ cèng x¶ ra s«ng §µ cña nhµ m¸y giÊy Hßa B×nh.
S¬ ®å vÞ trÝ lÊy mÉu:
II.3.2. Ph©n lËp vµ x¸c ®Þnh sè lîng vi sinh vËt
LÊy 1 g bïn hßa vµo 9 ml níc muèi sinh lý v« trïng. Dich mÉu ®îc pha lo·ng ®Õn c¸c nång ®é 10-2, 10-3… 10-8.
LÊy 1 ml dÞch mÉu ë mçi nång ®é ph©n vµo c¸c èng nghiÖm ®· v« trïng. §æ ®Çy m«i trêng thÝch hîp cho c¸c lo¹i vi khuÈn cÇn ph©n lËp (Postgate B cho SRB vµ LB cho vi khuÈn kÞ khÝ). §Ëy èng nghiÖm b»ng nót cao su, nu«i ë 370C trong 4 ( 10 ngµy.
§Õm c¸c khuÈn l¹c h×nh thµnh. T¸ch c¸c khuÈn l¹c ®øng riªng rÏ vµ cÊy truyÒn sang m«i trêng thÝch hîp ®Ó gi÷ gièng.
II.3.3. X¸c ®Þnh nhu cÇu oxi hãa häc( COD)
Nguyªn lý cña ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh COD lµ x¸c ®Þnh lîng oxi cÇn thiÕt cho qu¸ tr×nh oxi hãa c¸c chÊt h÷u c¬ vµ v« c¬ trong níc th¶i. ChÊt oxi hãa sö dông lµ K2Cr2O7 trong m«i trêng axit, ®un nãng trong 2h, khi ®ã diÔn ra ph¶n øng:
Lîng K2Cr2O7 d ®îc chuÈn b»ng dung dÞch muèi Mo víi chØ thÞ lµ Ferroin.
C¸ch tiÕn hµnh x¸c ®Þnh COD theo TCVN 6491-1999.
II.3.4. X¸c ®Þnh nhu cÇu oxi sinh hãa (BOD5)
Trong thùc tÕ, kh«ng thÓ x¸c ®Þnh lîng oxi cÇn thiÕt ®Ó ph©n hñy hoµn toµn chÊt h÷u c¬, mµ chØ x¸c ®Þnh lîng oxi cÇn thiÕt trong 5 ngµy nu«i cÊy ë nhiÖt ®é 200C vµ kÝ hiÖu BOD5.
C¸ch tiÕn hµnh x¸c ®Þnh BOD5 theo TCVN 6001-1995.
X¸c ®Þnh oxi hßa tan DO theo nguyªn lý:
Trong m«i trêng kiÒm Mn2+ bÞ oxi hßa tan trong níc oxi hãa ®Õn Mn4+ díi d¹ng MnO2..
Mn2+ + 2OH- +1/2 O2 = MnO2 + H2O
Khi cã mÆt H+, th× Mn4+ bÞ I- khö ®Õn Mn2+
MnO2 + 2I- + 4H+ = Mn2+ + 2H2O + I2
Dïng Na2S2O3 chuÈn lîng I2 gi¶i phãng ra víi chØ thÞ hå tinh bét, tõ ®ã x¸c ®Þnh ®îc lîng oxi hßa tan.
TiÕn hµnh x¸c ®Þnh DO b»ng ph¬ng ph¸p iot theo TCVN 7324-1983.
II.3.5. X¸c ®Þnh tæng lîng chÊt r¾n TS
TiÕn hµnh x¸c ®Þnh TS theo TCVN.
phÇn III: kÕt qu¶ vµ th¶o luËn
§· x¸c ®Þnh ®îc mét sè ®Æc trng cña níc th¶i nhµ m¸y giÊy hßa b×nh nh :
COD : 2000 ( 10000 mgO2/l
BOD5 : 500 ( 3500 mgO2/l
TS : 0,2 ( 0,42 g/l
C¸c ®Æc trng nµy ®Òu vît qu¸ chØ tiªu cho phÐp theo TCVN (b¶ng 3.1).
B¶ng 3.1: Tiªu chuÈn ViÖt Nam TCVN 5945-1995.
ChØ tiªu
§¬n vÞ
Møc cho phÐp
A
B
C
COD
mg/l
< 50
< 100
< 200
BOD5
mg/l
< 20
< 50
< 100
SS
mg/l
< 50
< 100
< 200
pH
6(9
5(59
5(9
Môc tiªu cña viÖc xö lý níc th¶i nhµ m¸y giÊy lµ lùa chän ph¬ng ¸n xö lý thÝch hîp sao cho ®¶m b¶o níc th¶i ra m«i trêng ®¹t ®îc c¸c chØ tiªu theo qui ®Þnh cña nhµ níc.
Trong nghiªn cøu cña m×nh chóng t«i tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ vµ xö lý níc th¶i nhµ m¸y giÊy Hoµ B×nh b»ng c¸c chñng vi khuÈn khö sulfat vµ vi khuÈn kị khÝ, sau ®ã tiÕp tôc ®îc xö lý b»ng bïn ho¹t tÝnh. Trong qu¸ tr×nh xö lý thay ®æi mét sè ®iÒu kiÖn nh»m t×m ra mét qui tr×nh xö lý thÝch hîp, sao cho níc th¶i sau xö lý ®¹t ®îc c¸c yªu cÇu cÇn thiÕt tríc khi th¶i ra m«i trêng.
C¸c th«ng sè ®îc thay ®æi ®ã lµ gi¸ trÞ COD ban ®Çu, chñng lo¹i vi sinh vËt vµ tû lÖ gièng bæ sung.
III.1. ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng xö lý níc th¶i cña c¸c lo¹i vi khuÈn kh¸c nhau
Vi khuÈn kÞ khÝ vµ SRB ®îc ph©n lËp tõ bïn t¹i hè ga cña nhµ m¸y vµ bïn t¹i cèng x¶ ra s«ng §µ. Hçn hîp cña tõng lo¹i vi khuÈn ®îc nh©n lªn trong m«i trêng nh©n gièng thÝch hîp: m«i trêng postgate B vµ LB ®îc thay mét phÇn c¬ chÊt b»ng níc th¶i. TiÕn hµnh xö lý níc th¶i b»ng c¸c lo¹i vi khuÈn ®· ph©n lËp ®îc. ViÖc ®¸nh gi¸ kh«ng chØ dùa trªn sù gi¶m COD cña mÉu ban ®Çu sau qu¸ tr×nh xö lý yÕm khÝ mµ cßn dùa vµo sù gi¶m COD cña mÉu sau qu¸ tr×nh xö lý hiÕu khÝ. Bëi v× qu¸ tr×nh xö lý yÕm khÝ nh ®· nãi ë phÇn tríc chØ cã t¸c dông c¾t ng¾n m¹ch gióp cho qu¸ tr×nh xö lý hiÕu khÝ ®¹t hiÖu qu¶ tèt h¬n, do ®ã COD cã thÓ kh«ng gi¶m (thËm chÝ trong mét sè trêng hîp cã thÓ t¨ng nhÑ do sinh khèi cña vi khuÈn t¹o ra). KÕt qu¶ xö lý yÕm khÝ b»ng hçn hîp chñng kÞ khÝ (VKK) vµ vi khuÈn khö sunfat (SRB) ph©n lËp tõ bïn t¹i cèng x¶ ra s«ng (CS) vµ t¹i hè ga trong nhµ m¸y (NM) ®îc tæng hîp trong b¶ng 3.2 vµ 3.3 (tû lÖ gièng lµ 1% ).
B¶ng 3.2: Sù biÕn ®æi COD cña mÉu ®îc xö lý b»ng vi khuÈn kÞ khÝ.
MÉu
COD (mg/l)
Ban ®Çu
Mét tuÇn
Hai tuÇn
Ba tuÇn
YÕm khÝ
HiÕu khÝ
YÕm khÝ
HiÕu khÝ
YÕm khÝ
HiÕu khÝ
VKK1-cs
800
600
500
500
150
400
150
VKK2-nm
800
400
300
400
150
400
150
VKK3-cs
1750
1750
1550
1500
1000
1500
1000
VKK4-nm
1750
1750
1400
1400
800
1450
800
VKK5-cs
3000
3000
2500
2500
1550
2450
1400
VKK6-nm
3000
3000
2100
2400
1500
2450
1350
B¶ng 3.3: Sù biÕn ®æi COD cña mÉu ®îc xö lý b»ng vi khuÈn khö sulfat.
MÉu
COD(mg/l)
Ban ®Çu
Mét tuÇn
Hai tuÇn
Ba tuÇn
YÕm khÝ
HiÕu khÝ
YÕm khÝ
HiÕu khÝ
YÕm khÝ
HiÕu khÝ
SRB1-cs
800
650
650
400
150
400
150
SRB2-nm
800
550
550
300
150
300
150
SRB3-cs
1750
1750
1450
1300
1100
1300
1000
SRB4-nm
1750
1750
1250
1150
1050
1200
950
SRB5-cs
3000
3000
2400
2500
1450
2500
1300
SRB6-nm
3000
3000
2200
2400
1400
2350
1250
Tõ hai b¶ng sè liÖu trªn, chóng ta cã thÓ thÊy vi khuÈn yÕm khÝ (c¶ VKK vµ SRB) tõ bïn trong hè ga nhµ m¸y lµm gi¶m COD tèt h¬n so víi vi khuÈn yÕm khÝ tõ bïn cèng x¶ ra s«ng. §iÒu nµy hîp lý bëi v× t¹i hè ga nhµ m¸y râ rµng cã nhiÒu hîp chÊt h÷u c¬ mµ chñ yÕu lµ lignin cã trong níc th¶i. Cho nªn vi khuÈn ph©n lËp tõ bïn hè ga nhµ m¸y dÔ dµng thÝch nghi trong ®iÒu kiÖn níc th¶i h¬n. Do vËy trong c¸c nghiªn cøu tiÕp theo hçn hîp vi khuÈn yÕm khÝ ph©n lËp tõ hè ga trong nhµ m¸y ®îc sö dông.
III.2. Nghiªn cøu ¶nh hëng cña cod ban ®Çu ®Õn qu¸ tr×nh xö lý
COD ban ®Çu cµng cao th× lîng níc pha lo·ng mÉu níc th¶i cµng Ýt kÐo theo thÓ tÝch lu tr÷ cµng Ýt. Nhng COD ban ®Çu cao qu¸ cã thÓ lµm cho qu¸ tr×nh xö lý kh«ng ®¹t ®îc hiÖu qu¶. V× vËy cÇn t×m ra gi¸ trÞ COD ban ®Çu thÝch hîp ®Ó hµi hoµ tèt c¶ hai yÕu tè trªn. TiÕn hµnh xö lý víi c¸c mÉu cã gi¸ trÞ COD lµ 2200 vµ 4500, tû lÖ gièng bæ sung lµ 5%. Sau mçi tuÇn xö lý yÕm khÝ, t¸ch cÆn vµ sinh khèi ra,cßn dÞch trong ®a ®i xö lý hiÕu khÝ 48h. Sù thay ®æi COD trong qu¸ tr×nh xö lý ®îc thÓ hiÖn qua ®å thÞ:
§å thÞ 3.4: Sù thay ®æi gi¸ trÞ COD theo thêi gian cña c¸c mÉu ®îc xö lý b»ng VKK.
```
§å thÞ 3.5 :Sù thay ®æi gi¸ trÞ COD theo thêi gian cña c¸c mÉu ®îc xö lý b»ng SRB.
Tõ ®å thÞ ta cã nhËn xÐt r»ng khi mÉu ®îc pha lo·ng ®Õn COD ban ®Çu kho¶ng 2000 mgO2/l th× sau ba tuÇn xö lý yÕm khÝ vµ hai ngµy hiÕu khÝ gi¸ trÞ COD cuèi cïng gi¶m xuèng chØ cßn 110 (víi VKK) vµ 105 (víi SRB) gÇn ®¹t ®îc yªu cÇu theo TCVN. V× vËy víi gi¸ trÞ COD nµy chóng ta cã thÓ hi väng lµ qu¸ tr×nh xö lý sÏ thµnh c«ng. Cßn nång ®é COD ban ®Çu qu¸ cao cã thÓ ®· øc chÕ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña vi khuÈn.
III.3. nghiªn cøu ¶nh hëng cña tû lÖ gièng ®Õn kh¶ n¨ng xö lý cña vi khuÈn
§Ó m« t¶ ®éng häc cña qu¸ tr×nh xö lý vi khuÈn ngêi ta thêng sö dông ph¬ng tr×nh Monod, theo ph¬ng tr×nh Monod ta cã biÓu thøc :
(ds/dt) = ks*s*x/(k's+u).
trong ®ã : (ds/dt) lµ tèc ®é sö dông c¬ chÊt
ks: h»ng sè tèc ®é
ks': nång ®é khi tèc ®é sö dông c¬ chÊt ®¹t gi¸ trÞ b»ng mét nöa tèc ®é lín nhÊt.
x: khèi lîng vi khuÈn
u: nång ®é c¬ chÊt
Tõ ph¬ng tr×nh trªn ta thÊy lîng vi khuÈn cã ¶nh hëng lín ®Õn qu¸ tr×nh xö lý níc th¶i.
§Ó nghiªn cøu ¶nh hëng cña vi khuÈn, tû lÖ gièng bæ sung lÇn lît lµ 1%, 3%, 5% vÒ thÓ tÝch. Trong b¶ng 3.2 vµ 3.3 ë phÇn tríc lµ kÕt qu¶ xö lý mét sè mÉu víi tû lÖ gièng bæ sung lµ 1%. KÕt qu¶ cho thÊy víi tû lÖ gièng nµy, qu¸ tr×nh xö lý chØ cã hiÖu qu¶ víi nh÷ng mÉu cã COD thÊp, víi nh÷ng mÉu cã COD cao th× qu¸ tr×nh xö lý kh«ng cho hiÖu qu¶ tèt. Nh vËy ®Ó cã thÓ xö lý víi nh÷ng mÉu cã COD ban ®Çu cao th× chóng ta ph¶i t¨ng tû lÖ gièng. Nghiªn cøu ¶nh hëng cña tû lÖ gièng víi sè tû lÖ bæ sung gièng lµ 3% vµ 5% ë c¸c mÉu cã gi¸ trÞ COD kh¸c nhau thÓ hiÖn qua ®å thÞ:
§å thÞ 3.6: Sù thay ®æi COD cña c¸c mÉu ®îc xö lý b»ng VKK theo thêi gian (tû lÖ gièng lµ 3% vµ 5%).
VKK9, VKK11 : MÉu cã tû lÖ gièng bæ sung lµ 5%
VKK10, VKK12 : MÉu cã tû lÖ gièng bæ sung lµ 3%
§å thÞ 3.7: Sù thay ®æi COD cña c¸c mÉu ®îc xö lý b»ng SRB theo thêi gian (tû lÖ gièng lµ 3% vµ 5%).
SRB9, SRB11 : MÉu cã tû lÖ gièng bæ sung lµ 5%
SRB10, SRB12 : MÉu cã tû lÖ gièng bæ sung lµ 3%
Nh vËy râ rµng khi dïng lîng gièng lµ 5% th× kÕt qu¶ xö lý tèt h¬n h¼n so víi khi dïng lîng gièng lµ 3%, vµ ®èi víi mÉu cã COD ban ®Çu lµ 2200 khi dïng tû lÖ gièng lµ 5% th× COD cuèi gi¶m xuèng cßn 110 (víi VKK), 105 (víi SRB), ®· gÇn ®¹t ®îc gi¸ trÞ yªu cÇu theo TCVN.
III.4. NGHI£N CøU ¶NH Hëng cña qu¸ tr×nh quay vßng gièng ®Õn kh¶ n¨ng xö lý cña vi khuÈn
C¸c nghiªn cøu trªn thÕ giíi vÒ xö lý níc th¶i b»ng vi khuÈn ®Òu chØ ra r»ng khi xö lý nÕu thùc hiÖn viÖc tuÇn hoµn vi khuÈn th× sÏ ®¹t kÕt qu¶ tèt. Khi ta ®a vi khuÈn vµo m«i trêng níc th¶i, do cha quen víi ®iÒu kiÖn m«i trêng vi khuÈn cã thÓ bÞ øc chÕ hoÆc mÊt thêi gian lµm quen, dÉn tíi hiÖu qu¶ xö lý sÏ kÐm. NÕu ta sö dông vi khuÈn ®· quen víi m«i trêng kÕt hîp víi vi khuÈn míi th× cã thÓ lµm t¨ng hiÖu qu¶ xö lý. Sö dông vi khuÈn tuÇn hoµn l¹i cã kÕt hîp thªm 3% gièng míi ®Ó xö lý c¸c mÉu cã COD lÇn lît lµ 9000, 4400, 2200, ta thu ®îc kÕt qu¶ thÓ hiÖn qua ®å thÞ sau:
§å thÞ 3.8: Sù thay ®æi COD cña mÉu ®îc xö lý b»ng VKK tû lÖ gièng 3% cã kÕt hîp tuÇn hoµn gièng.
§å thÞ 3.9: Sù thay ®æi COD cña mÉu ®îc xö lý b»ng SRB tû lÖ gièng 3% cã kÕt hîp tuÇn hoµn gièng.
SRB13 : MÉu cã COD ban ®Çu lµ 9000 mg O2/l
SRB14 : MÉu cã COD ban ®Çu lµ 4400 mg O2/l
SRB15 : MÉu cã COD ban ®Çu lµ 2200 mg O2/l
Tõ ®å thÞ ta thÊy khi quay vßng gièng kh¶ n¨ng xö lý cña vi khuÈn tèt h¬n h¼n, COD gi¶m m¹nh so víi ban ®Çu. Thêi gian xö lý yÕm khÝ cã thÓ rót xuèng hai tuÇn vµ xö lý hiÕu khÝ trong 48h. Nh vËy sau qu¸ tr×nh xö lý ta thu ®îc mÉu cã gi¸ trÞ COD cuèi cïng lµ 100 mg O2/l ®¹t TCVN.
X¸c ®Þnh gi¸ trÞ BOD5 vµ TS cña mÉu nµy ta cã:
BOD5 = 40 (mg/l).
TS = 50 (mg/l).
Nh vËy mÉu ®· ®¹t ®îc c¸c tiªu chuÈn yªu cÇu theo TCVN.
III.5. nghiªn cøu kh¶ n¨ng xö lý níc th¶i b»ng vi khuÈn ®¬n chñng
Trong c¸c nghiªn cøu ë trªn chóng t«i ®· xö lý níc th¶i b»ng hçn hîp c¸c chñng vi khuÈn ®èi víi tõng lo¹i VKK vµ SRB. Trong hçn hîp vi khuÈn th× c¸c lo¹i vi khuÈn cã thÓ c¹nh tranh g©y øc chÕ lÉn nhau khiÕn cho kh¶ n¨ng xö lý níc th¶i bÞ gi¶m ®i. V× vËy chóng t«i ®· nghiªn cøu xö lý níc th¶i b»ng vi khuÈn ®¬n chñng.
TiÕn hµnh ph©n lËp vi khuÈn ®¬n chñng (c¶ víi VKK vµ SRB), tiÕp ®ã tiÕn hµnh nu«i cÊy trong m«i trêng níc th¶i nh»m t×m ra c¸c chñng ®¬n cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn tèt nhÊt. KÕt qu¶ chóng t«i ®· chän ra ®îc vi khuÈn ®¬n chñng tèt nhÊt víi c¶ VKK vµ SRB ®îc ký hiÖu lµ VKK* vµ SRB*.
TiÕn hµnh xö lý c¸c mÉu níc th¶i cã COD ban ®Çu 2200 vµ 4500, tû lÖ gièng bæ sung lµ 3% vµ 5%. Sù thay ®æi COD trong qu¸ tr×nh xö lý ®îc tæng hîp trong b¶ng 3.11 vµ 3.12.
B¶ng 3.11. Sù biÕn ®æi COD cña mÉu ®îc xö lý b»ng VKK*.
MÉu
COD mg/l
Ban ®Çu
Mét tuÇn
Hai tuÇn
Ba tuÇn
YÕm khÝ
HiÕu khÝ
YÕm khÝ
HiÕu khÝ
YÕm khÝ
HiÕu khÝ
VKK*1
2200
1750
900
1350
250
450
105
VKK*2
2200
1500
800
1000
200
200
95
VKK*3
4500
3000
1450
2250
1000
1750
500
VKK*4
4500
2850
1350
2000
900
1350
400
VKK*1,VKK*3: MÉu cã tû lÖ bæ sung gièng lµ 3%
VKK*2,VKK*4: MÉu cã tû lÖ bæ sung gièng lµ 5%
B¶ng 3.12. Sù biÕn ®æi COD cña mÉu ®îc xö lý b»ng SRB*
MÉu
COD mg/l
Ban ®Çu
Mét tuÇn
Hai tuÇn
Ba tuÇn
YÕm khÝ
HiÕu khÝ
YÕm khÝ
HiÕu khÝ
YÕm khÝ
HiÕu khÝ
SRB*1
2200
1650
900
1250
250
400
100
SRB*2
2200
1450
750
900
200
200
95
SRB*3
4500
3000
1400
2200
1000
1750
450
SRB*4
4500
2800
1300
2000
800
1300
300
SRB*1,SRB*3: MÉu cã tû lÖ bæ sung gièng lµ 3%
SRB*2,SRB*4: MÉu cã tû lÖ bæ sung gièng lµ 5%
Qua b¶ng trªn ta thÊy r»ng sö dông c¸c chñng vi khuÈn ®¬n øng víi tõng lo¹i VKK vµ SRB ®Ó xö lý víi c¸c mÉu COD ban ®Çu lµ 2200, 4500 cho kÕt qu¶ tèt h¬n so víi khi sö dông chñng hçn hîp. Vµ ®Æc biÖt ®èi víi mÉu cã COD ban ®Çu lµ 2200 sau qu¸ tr×nh xö lý víi VKK* ®· gi¶m COD xuèng cßn 105, 95; víi SRB* ®· gi¶m xuèng 100, 95 ®¹t ®îc yªu cÇu theo TCVN.
KÕt luËn
1. §· x¸c ®Þnh ®îc mét sè dÆc trng cña níc th¶i nhµ m¸y giÊy Hoµ B×nh.
2. Ph©n lËp ®îc mét sè vi khuÈn kÞ khÝ vµ khö sunfat tõ bïn th¶i cña nhµ m¸y giÊy Hoµ B×nh cã kh¶ n¨ng ph©n hñy lignin trong dÞch ®en th¶i.
3. ViÖc kÕt hîp sö dông tuÇn hoµn vi khuÈn céng víi bæ sung thªm mét tØ lÖ gièng míi thÝch hîp ®· thu ®îc hiÖu qu¶. §· lµm gi¶m COD xña mÉu níc th¶i xuèng díi 100 mg O2/l ®¹t TCVN.
4. §· t×m ra qui tr×nh xö lý thÝch hîp:
+ COD ban ®Çu kho¶ng 2000 mg O2/l
+ TØ lÖ gièng bæ sung: 3% kÕt hîp tuÇn hoµn vi khuÈn
+ Thêi gian xö lý : 2 tuÇn yÕm khÝ vµ 2 ngµy hiÕu khÝ
Sau qu¸ tr×nh xö lý níc th¶i ®· ®¹t ®îc yªu cÇu theo TCVN vµ ®îc phÐp th¶i ra m«i trêng.
Tµi liÖu tham kh¶o
B¶o vÖ m«i trêng trong c«ng nghiÖp bét giÊy vµ giÊy, Do·n Th¸i Hoµ, Nhµ xuÊt b¶n khoa häc kü thuËt, 2005.
Environmental Management in the Pulp and Paper Industry, UNEP Industry and Environment Manual Series No.1, vol 2, p. VIII-66.
The sulfate-reducing bacteria, Postgate J.R, Professor of Microbiology, University of Sussex, Cambridge University Press, 1979.
TrÇn §×nh MÊn, Do·n Th¸i Hßa, T¹p chÝ khoa häc vµ c«ng nghÖ 36, 22-27, 1998.
Jukka Rintala and Pertti, Anaerobic-aerobic treatment of thermomechanical pulping effluents, Tappi Journal, 1988.
J.A.Servizi and R.W.Gordon, Detoxification of TMP and CTMP effluents alternating in a pilot scale aerated lagoon, Pulp ( Paper Canada 87:11, 1986.
R.W.Wilson, K.L.Murphy and E.G.Frenette, Aerobic and anaerobic treatment of NSSC and CTMP effluent, Pulp ( Paper Canada 88:1, 1987.
Salkinoja Salonen, Apajalahti.J, Anaerobic treatment potential of liquid ( solid forest industry wastes. Anaerobic digestion results of research ( demonstration project, 1987.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Quy trình xử lý nước thải ở nhà máy giấy Hoà Bình.DOC
