Quyền giám sát tối cao của Quốc hội

MỤC LỤC Lời nói đầu Chương I: Cơ sở lý luận quyền giám sát tối cao của Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam I.Vị trí pháp lý của Quốc hội,bản chất,nội dung và phương thức thực hiện. 1.Vị trí pháp lý của Quốc hội 2.Bản chất,nội dung quyền giám sát tối cao của Quốc hội 3.Phương thức thực hiện quyền giám sát tối cao của Quốc hội II.Quan hệ quyền giám sát tối cao của Quốc hội với những quyền khác của Quốc hội,sự khác nhau quyền giám sát tối cao với kiểm tra việc thi hành Hiến pháp,pháp luật của cơ quan Nhà nước khác 1.Quan hệ quyền giám sát tối cao với những quyền khác của Quốc hội 2.Sự khác nhau giữa quyền giám sát tối cao với kiểm tra việc thi hành Hiến pháp,pháp luật của các cơ quan Nhà nước khác Chương II:Thực trạng hoạt động giám sát của Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam và những nguyên nhân chủ yếu hạn chế hiệu quả hoạt động giám sát của Quốc hội I. Những quy định về quyền giám sát tối cao của Quốc hội trong Hiến pháp 1992 II.Thực trạng tình hình hoạt động giám sát của Quốc hội nước ta nhiệm kỳ X từ năm 1997 đến năm 2002 ,những nguyên nhân hạn chế hiệu quả hoạt động giám sát của Quốc hội và bài học 1.Thực trạng tình hình hoạt động của Quốc hội nước ta nhiệm kỳ X từ năm 1997 đến năm 2002 2.Những nguyên nhân chủ yếu hạn chế hiệu quả hoạt động giám sát của Quốc hội Chương III: Những phương pháp tăng cường hiệu quả giám sát của Quốc hội 1.Đổi mới tổ chức và phương pháp giám sát của Quốc hội 2.Đổi mới tiêu chuẩn đại biểu và điều kiện làm việc của đại biểu trong công tác giám sát 3.Xây dựng luật về hoạt động giám sát của Quốc hội và những điều kiện làm cho Quốc hội thực hiện đúng và đầy đủ quyền giám sát tối cao của mình theo luật định Kết luận TÀI LIỆU THAM KHẢO

doc90 trang | Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2522 | Lượt tải: 0download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Quyền giám sát tối cao của Quốc hội, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
c¹nh nh÷ng mÆt ®­îc nªu trªn,c«ng t¸c gi¸m s¸t cña Uû ban còng béc lé nhiÒu h¹n chÕ.ChÝnh s¸ch vÒ KHCNMT ban hµnh trong thêi gian võa qua rÊt phong phó,®a d¹ng nh­ng c«ng t¸c gi¸m s¸t cña Quèc héi,Héi ®ång nh©n d©n ch­a theo kÞp, hiÖu qu¶ gi¸m s¸t ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu.Cã lÜnh vùc mµ Uû ban ch­a tÝch cùc tiÕn hµnh gi¸m s¸t,theo dâi nh­ c¸c m¶ng vÒ khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n.C¸c chuyªn ®Ò mµ Uû ban lùa chän ®Ó gi¸m s¸t cßn dµn tr¶i,thiÕu tËp trung vµo c¸c vÊn ®Ò lín. Mét sè lÜnh vùc cßn gi¸m s¸t yÕu,ch­a ®­îc quan t©m thÝch ®¸ng nh­ viÖc thùc hiÖn ng©n s¸ch cho KHCN ®Æc biÖt lµ ng©n s¸ch KHCN ë ®Þa ph­¬ng,vÒ ®Ò tµi khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n ë ®Þa ph­¬ng,viÖc lùa chän nhËp c«ng nghÖ n­íc ngoµi ®Ó thóc ®Èy s¶n xuÊt c«ng nghiÖp,viÖc ph¸t triÓn c«ng nghÖ nu«i cÊy m« kÐm hiÖu qu¶(do c«ng t¸c chuÈn bÞ ch­a tèt) ë c¸c ®Þa ph­¬ng,vÊn ®Ò lò ®ång b»ng s«ng Cöu Long,vÒ mèi quan hÖ gi÷a Bé KHCNMT víi ®Þa ph­¬ng,vÊn ®Ò tæ chøc ho¹t ®éng KHCNMT ë cÊp c¬ së...Uû ban còng ch­a th­êng xuyªn phèi hîp víi Bé,ngµnh h÷u quan vµ c¸c chuyªn gia ®Çu ngµnh trong viÖc gi¸m s¸t nh»m ®¹t hiÖu qu¶ cao h¬n.ViÖc s¾p xÕp c¸c ®oµn ®i lµm viÖc nhiÒu khi cßn gÊp g¸p,viÖc lªn kÕ ho¹ch, phèi hîp víi Héi ®ång, c¸c Uû ban cña Quèc héi cßn ch­a thùc hiÖn ®­îc th­êng xuyªn.KiÕn nghÞ gi¸m s¸t cña Uû ban cßn Ýt ®­îc håi ©m v× Uû ban ch­a tÝch cùc theo dâi,®«n ®èc,mÆt kh¸c mét sè c¬ quan vµ ®Þa ph­¬ng ch­a thùc sù quan t©m gi¶i quyÕt hoÆc tr¶ lêi tho¶ ®¸ng.ViÖc ph©n ®Þnh tr¸ch nhiÖm cña ChÝnh phñ,Quèc héi cßn ch­a thËt râ mµ nguyªn nh©n chÝnh lµ thiÕu nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ vÒ gi¸m s¸t cña Quèc héi.Mét sè thµnh viªn cã träng tr¸ch cña Uû ban cßn Ýt tham gia gi¸m s¸t ” 2.. Nh÷ng nguyªn nh©n chñ yÕu h¹n chÕ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Quèc héi. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng trªn trong ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Quèc héi,tr­íc hÕt cÇn ph¶i t×m,x¸c ®Þnh ®­îc ®óng nh÷ng nguyªn nh©n chñ yÕu ®· h¹n chÕ nh÷ng ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Quèc héi.§øng vÒ khoa häc qu¶n lý nãi chung vµ qu¶n lý Nhµ n­íc nãi riªng khi thµnh lËp mét c¬ quan,x¸c ®Þnh chøc n¨ng,quyÒn h¹n cña c¸c c¬ quan ®ã th× ph¶i tÝnh ®Õn c¸c mÆt sau ®©y : - Ph¶i tæ chøc c¬ quan ®ã nh­ thÕ nµo ®Ó phï hîp víi yªu cÇu kh¸ch quan,tÊt yÕu cña c«ng viÖc mµ c¬ quan ®ã ph¶i ®¶m nhËn , nghÜa lµ ph¶i x¸c ®Þnh vÒ mÆt tæ chøc , ph©n ®Þnh chøc n¨ng,quyÒn h¹n vµ mèi quan hÖ trong c¬ quan vµ ngoµi c¬ quan nh­ thÕ nµo . - Ph¶i tuyÓn chän ng­êi l·nh ®¹o c¬ quan vµ nh©n viªn c¬ quan nh­ thÕ nµo ®Ó hä cã ®ñ kh¶ n¨ng vÒ chuyªn m«n,søc khoÎ vµ c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c ®Ó hä cã thÓ ®¶m ®­¬ng ®­îc c«ng viÖc cña hä . - Ph¶i t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt vÒ vËt chÊt vµ nh÷ng ®iÒu kiÖn ph¸p lý cÇn thiÕt ®Ó c¬ quan ho¹t ®éng ®­îc . V× vËy,khi cã mét chøc n¨ng nµo ®ã kh«ng thùc hiÖn ®­îc hoÆc thùc hiÖn kÐm hiÖu lùc th× ph¶i t×m nguyªn nh©n trong nh÷ng yÕu tè trªn . 2.1. Mét sè ®¹i biÓu Quèc héi ®­îc bÇu ra theo c¬ chÕ cò (luËt cò)ch­a cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó ®¶m ®­¬ng c«ng t¸c gi¸m s¸t cña Quèc héi trong c«ng t¸c ®æi míi ë n­íc ta . Theo quy ®Þnh cña §iÒu 3,luËt Tæ chøc Quèc héi:“ HiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña Quèc héi ®­îc ®¶m b¶o thùc hiÖn b»ng hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c kú häp Quèc héi, hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña Uû ban Th­êng vô Quèc héi,cña Héi ®ång,Uû ban cña Quèc héi vµ cña c¸c ®¹i biÓu Quèc héi ”.Nh­ vËy,hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Quèc héi tr­íc hÕt phô thuéc vµo ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña c¸c ®¹i biÓu Quèc héi. Trong lÜnh vùc gi¸m s¸t tr¸ch nhiÖm cña ®¹i biÓu Quèc héi l¹i cµng nÆng nÒ v× ®ã lµ viÖc ph¶i xem xÐt vµ quyÕt ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò ®·,®ang vµ sÏ x¶y ra trong thùc tÕ ®êi sèng x· héi chø kh«ng cßn n»m trªn v¨n b¶n nh­ c¸c luËt cña Nhµ n­íc.§Ó ®¶m ®­¬ng ®­îc c«ng t¸c gi¸m s¸t nµy ng­êi ®¹i biÓu Quèc héi cÇn cã ®­îc nh÷ng ®iÒu kiÖn sau : Ng­êi ®¹i biÓu ph¶i thùc sù lµ ng­êi ®¹i diÖn cho nh©n d©n,do d©n tÝn nhiÖm bÇu ra mét c¸ch hîp ph¸p . - Ng­êi ®¹i biÓu ph¶i cã n¨ng lùc lµm c«ng t¸c qu¶n lý x· héi,cô thÓ lµ cã n¨ng lùc lµm c«ng t¸c gi¸m s¸t tøc lµ Ýt nhÊt c¸ nh©n ®¹i biÓu ph¶i cã tr×nh ®é ph¸p lý nhÊt ®Þnh,hiÓu biÕt s©u s¾c HiÕn ph¸p,tÊt c¶ c¸c luËt,Ph¸p lÖnh,NghÞ quyÕt cña Quèc héi ®· ban hµnh v× ®ã lµ c«ng cô,lµ chuÈn mùc ®Ó ®èi chiÕu víi ho¹t ®éng thùc tÕ.Kh«ng cã c«ng cô nµy th× ®¹i biÓu Quèc héi kh«ng thÓ nhËn xÐt vµ quyÕt ®Þnh thÕ nµo lµ ®óng, lµ sai,vµ ng­êi ®¹i biÓu ph¶i am hiÓu mét c¸ch s©u s¾c thùc tiÔn ë nh÷ng vÊn ®Ò gi¸m s¸t . - §¹i biÓu cÇn cã nh÷ng ®iÒu kiÖn vËt chÊt cÇn thiÕt b¶o ®¶m cho ho¹t ®éng cña m×nh ®­îc tiÕn hµnh:thêi gian,th«ng tin,c¬ së vËt chÊt . - Do phÇn lín ®¹i biÓuQuèc héi lµm viÖc theo chÕ ®é kiªm nhiÖm nªn ®¹i biÓu Quèc héi rÊt Ýt thêi gian ®Ó lµm nhiÖm vô ®¹i biÓu nãi chung vµ lµm nhiÖm vô gi¸m s¸t nãi riªng .Trong khi ®ã c«ng t¸c gi¸m s¸t ®ßi hái cã nhiÒu thêi gian vµ sù tËp trung thêi gian lµ cÇn thiÕt . - Còng do ho¹t ®éng theo chÕ ®é kiªm nhiÖm nªn phÇn lín ®¹i biÓu Quèc héi ®· h­ëng l­¬ng theo c«ng viÖc cña m×nh ngoµi ra nhËn thªm phô cÊp ®¹i biÓu Ýt ái viÖc cung cÊp th«ng tin c¸c ph­¬ng tiÖn vËt chÊt cÇn thiÕt b¶o ®¶m cho ®¹i biÓu ho¹t ®éng còng bÞ h¹n chÕ thÓ hiÖn râ nhÊt lµ trong c¸c kú häp Quèc héi,tµi liÖu,b¸o c¸o göi cho c¸c ®¹i biÓu th­êng chËm ,qu¸ s¸t thêi gian häp vµ th¶o luËn vÒ vÊn ®Ò ®ã.Khi ë ®Þa ph­¬ng ,kh«ng ph¶i n¬i nµo còng cã ®ñ trô së cho ®oµn ®¹i biÓu Quèc héi lµm viÖc ,lµm nhiÖm vô tiÕp d©n vµ tiÕp xóc víi cö tri.Muèn gi¸m s¸t th× ph¶i cã ph­¬ng tiÖn giao th«ng ,th«ng tin cÇn thiÕt th× míi thùc hiÖn ®­îc,nh­ng trô së cßn thiÕu th× nãi g× ®Õn nh÷ng ®iÒu kiÖn ®ã - V× vËy hiÖu qu¶ ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña ®¹i biÓu Quèc héi cã bÞ h¹n chÕ lµ lý do ý thøc tr¸ch nhiÖm cña ®¹i biÓu nh­ng nguyªn nh©n chÝnh lµ Nhµ n­íc ®· kh«ng quan t©m mét c¸ch ®óng møc vµ hîp lý ®Õn nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn vµ ®ñ ®Ó ®¹i biÓu Quèc héi thùc hiÖn ®­îc ®óng vµ ®Çy ®ñ quyÒn h¹n cña m×nh nhÊt lµ trong ho¹t ®éng gi¸m s¸t 2.2.C¬ cÊu tæ chøc cña Quèc héi vµ c¸ch lµm viÖc cña Quèc héi ch­a t­¬ng øng víi nh÷ng yªu cÇu cña c«ng t¸c gi¸m s¸t Nh­ trªn ®· tr×nh bµy ,Quèc héi cã chøc n¨ng gi¸m s¸t tÝnh hîp hiÕn hîp ph¸p cña tÊt c¶ c¸c v¨n b¶n ph¸p quy do c¸c c¬ quan Nhµ n­íc ban hµnh vµ gi¸m s¸t tÝnh hîp ph¸p,hîp lý trong ho¹t ®éng cña c¬ quan Nhµ n­íc,®¬n vÞ vò trang,tæ chøc x· héi vµ c«ng d©n .Nh­ vËy ,chóng ta thÊy ®èi t­îng gi¸m s¸t cña Quèc héi lµ rÊt réng ,néi dung mµ Quèc héi cÇn gi¸m s¸t còng rÊt ®a d¹ng vµ phøc t¹p trªn mäi lÜnh vùc cña ®êi sèng chÝnh trÞ,kinh tÕ,qu©n sù, ngo¹i giao… §Ó thùc hiÖn viÖc gi¸m s¸t ®ã,theo quy ®Þnh cña HiÕn ph¸p n¨m 1980 chóng ta nhËn thÊy : - Quèc héi giao cho viÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao kiÓm s¸t viÖc tu©n theo hiÕn ph¸p vµ ph¸p luËt, tÝnh hîp hiÕn, hîp ph¸p cña c¸c v¨n b¶n ph¸p quy d­íi luËt theo §iÒu 138 vµ ph¶i b¸o c¸o tr­íc quèc héi theo §iÒu 141. - Quèc héi giao cho Héi ®ång nhµ n­íc gi¸m s¸t viÖc tu©n theo hiÕn ph¸p vµ ph¸p luËt, c«ng t¸c cña Héi ®ång Bé tr­ëng, Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao vµ ViÖn tr­ëng ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao theo §iÒu 100,®iÓm 7,HiÕn ph¸p 1980 vµ gi¸m s¸t Héi ®ång nh©n d©n c¸c cÊp theo quy ®Þnh cña §iÒu 100, ®iÓm 9. - Quèc héi bÇu ra Héi ®ång d©n téc vµ c¸c uû ban Th­êng trùc cña Quèc héi gióp quèc héi thùc hiÖn viÖc quyÒn gi¸m s¸t tèi cao theo §iÒu 91 vµ §iÒu 92,HiÕn ph¸p n¨m 1980. Vµ Quèc héi trùc tiÕp thùc hiÖn quyÒn gi¸m s¸t trong c¸c kú häp quèc héi . Quèc héi mçi n¨m chØ häp 2 kú nªn trªn thùc tÕ th× chøc n¨ng gi¸m s¸t cña Quèc héi do Héi ®ång nhµ n­íc, cã sù gióp ®ì cña Uû ban Th­êng trùc ®¶m nhËn vµ chÞu tr¸ch nhiÖm ph¶i b¸o c¸o tr­íc quèc héi.Héi ®ång nhµ n­íc chØ cã 12 thµnh viªn, kh«ng ph¶i tÊt c¶ thµnh viªn ®Òu ho¹t ®éng chuyªn tr¸ch, víi mét khèi l­îng c«ng viÖc lín vµ néi dung ®a d¹ng,phøc t¹p nhÊt lµ trong ho¹t ®éng qu¶n lý th× kh«ng thÓ ®ñ kh¶ n¨ng ®¶m ®­¬ng mét khèi l­îng c«ng viÖc nh­ vËy;c¸c Uû ban Th­êng trùc cña Quèc héi phÇn lín còng do c¸c ®¹i biÓu kiªm nhiÖm ®¶m nhiÖm do ®ã còng kh«ng thÓ gióp Héi ®ång Nhµ n­íc trong mét khèi l­îng c«ng viÖc lín nh­ vËy.MÆt kh¸c ,chóng t«i nhËn thÊy ngay trong luËt Tæ chøc Quèc héi vµ Héi ®ång Nhµ n­íc quy ®Þnh vÒ quyÒn h¹n ,chøc n¨ng cña c¸c Uû ban trong ho¹t ®éng gi¸m s¸t còng kh«ng x¸c ®Þnh cô thÓ vµ râ rµng .Chóng ta ®Òu biÕt r»ng ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Quèc héi ®­îc thÓ hiÖn ë hai mÆt: - Gi¸m s¸t tÝnh hîp hiÕn ,hîp ph¸p cña c¸c v¨n b¶n ph¸p quy do c¸c c¬ quan Nhµ n­íc ban hµnh.Trong t×nh h×nh hiÖn nay ,sè l­îng c¸c v¨n b¶n ®ã rÊt lín nh­ng cho ®Õn nay Quèc héi ch­a cã mét c¬ quan chuyªn tr¸ch nµo ®¶m ®­¬ng nhiÖm vô xem xÐt tÝnh hîp hiÕn ,hîp ph¸p cña c¸c v¨n b¶n ph¸p quy d­íi luËt do Héi ®ång Bé tr­ëng (ChÝnh phñ)ban hµnh vµ nh÷ng h­íng dÉn thi hµnh luËt vµ c¸c v¨n b¶n ph¸p quy kh¸c do Ch¸nh ¸n Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao vµ ViÖn tr­ëng ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao ban hµnh . §èi víi nh÷ng v¨n b¶n ph¸p quy d­íi luËt mµ HiÕn ph¸p ®· giao cho ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao kiÓm s¸t tÝnh hîp hiÕn vµ hîp ph¸p vµ chÞu tr¸ch nhiÖm b¸o c¸o tr­íc Quèc héi,vËy c¬ quan cña Quèc héi sÏ kiÓm tra,gi¸m s¸t c«ng t¸c nµy cña ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n . -VÒ mÆt gi¸m s¸t viÖc tu©n theo HiÕn ph¸p vµ ph¸p luËt trong ho¹t ®éng thùc tiÔn cña Héi ®ång Bé tr­ëng,Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao,ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao.Nh÷ng c¬ quan nµy cã chøc n¨ng vµ nhiÖm vô quyÒn h¹n rÊt réng lín vµ ®a d¹ng ,nhÊt lµ ho¹t ®éng qu¶n lý cña Héi ®ång Bé tr­ëng(ChÝnh phñ)víi mét tæ chøc cã sè ng­êi Ýt mµ l¹i kh«ng cã chuyªn tr¸ch nh­ Héi ®ång Nhµ n­íc vµ c¸c Uû ban Th­êng trùc cña Quèc héi th× lµm thÕ nµo mµ gi¸m s¸t ®­îc.V× vËy ,trªn thùc tÕ ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Héi ®ång Nhµ n­íc ®èi víi c¸c c¬ quan nµy chñ yÕu dùa vµo viÖc nghe b¸o c¸o lµ chÝnh . ViÖc ph©n ®Þnh chøc n¨ng vµ nhiÖm vô quyÒn h¹n cña c¸c Uû ban Th­êng trùc cña Quèc héi cã phÇn ch­a râ rµng ,cÇn ph¶i quy ®Þnh râ chøc n¨ng vµ thÈm quyÒn cho c¸c Uû ban th­êng trùc cña Quèc héi nhÊt lµ trong ho¹t ®éng gi¸m s¸t . 2.3. VÒ c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng gi¸m s¸t Muèn thùc hiÖn ®­îc quyÒn gi¸m s¸t tèi cao ,Quèc héi ph¶i tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng xem xÐt,theo dâi,®i kiÓm tra thùc tÕ…®Ó lµm ®­îc viÖc ®ã Quèc héi cÇn cã nh÷ng ®iÒu kiÖn c¬ b¶n : + §Ó tiÕn hµnh ®­îc c¸c ho¹t ®éng gi¸m s¸t mét c¸ch cã hiÖu qu¶ c¸c c¬ quan cña Quèc héi cÇn cã trô së lµm viÖc,ph­¬ng tiÖn giao th«ng vµ th«ng tin,cã th­ viÖn vµ bé phËn l­u tr÷ vÒ c¸c tµi liÖu gi¸m s¸t cña Quèc héi,tr­íc hÕt lµ c¸c v¨n b¶n ph¸p quy cña c¸c c¬ quan chÞu sù gi¸m s¸t cña Quèc héi,cho ®Õn nay,nh÷ng ®iÒu kiÖn vËt chÊt cÇn thiÕt ®ã vÉn ch­a ®­îc ®¸p øng.NhÊt lµ vÒ mÆt th«ng tin,t­ liÖu vµ viÖc xö lý c¸c th«ng tin t­ liÖu ®ã . + HÖ thèng ph¸p luËt cña Nhµ n­íc ta ch­a ®­îc hoµn thiÖn vµ t×nh h×nh kinh tÕ –x· héi l¹i lu«n lu«n biÕn ®éng ®ßi hái ph¶i cã luËt vµ sù söa ®æi ,bæ sung luËt kÞp thêi . Gi¸m s¸t viÖc tu©n theo HiÕn ph¸p vµ ph¸p luËt th× tr­íc hÕt ph¶i cã HiÕn ph¸p vµ mét hÖ thèng ph¸p luËt hoµn chØnh ,hay nãi mét c¸ch kh¸c ph¶i cã c¨n cø v÷ng ch¾c ®Ó nhËn xÐt , ®¸nh gi¸ mét v¨n b¶n ph¸p quy nµo ®ã lµ ®óng hoÆc sai hay ®Ó kÕt luËn mét vô viÖc nµo ®ã lµ ®óng hoÆc sai ®Òu ph¶i dùa vµo c¨n cø ph¸p luËt . Trong khi ®ã ,mÆc dï c«ng t¸c lµm luËt cña n­íc ta ®· ®­îc t¨ng c­êng vµ ®Èy m¹nh nh­ng vÉn cßn rÊt nhiÒu lÜnh vùc ho¹t ®éng cña ®êi sèng x· héi ch­a cã lu©t ®iÒu chØnh .Ta cßn thiÕu luËt vÒ kinh tÕ vµ luËt hµnh chÝnh … VËy trong nh÷ng tr­êng hîp ch­a cã luËt ®iÒu chØnh ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Quèc héi sÏ ®­îc thùc hiÖn nh­ thÕ nµo ? Thùc sù ®ã còng lµ mét khã kh¨n trong c«ng t¸c gi¸m s¸t cña Quèc héi . MÆt kh¸c ,n­íc ta ®ang trong thêi kú ®æi míi ,chuyÓn tõ c¬ chÕ cò sang c¬ chÕ míi mµ tr­íc hÕt lµ sù chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng trong s¶n xuÊt kinh doanh .NhiÒu quy ®Þnh cña luËt tr­íc ®©y kh«ng cßn phï hîp n÷a ,nh­ng vÉn ch­a ®­îc söa ®æi .VËy trong nh÷ng tr­êng hîp nµy nhËn xÐt ®¸nh gi¸ lµ khã kh¨n cho c«ng t¸c kiÓm so¸t viÖc tu©n theo ph¸p luËt hiÖn nay nh­ng ®ång thêi còng cã khã kh¨n trong ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Quèc héi. CH¦¥NG III Nh÷ng ph­¬ng ph¸p t¨ng c­êng ®é hiÖu qu¶ ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Quèc héi Nh­ trªn ®· tr×nh bµy, ®Ó thùc hiÖn ®ù¬c ®óng chøc n¨ng vµ quyÒn h¹n cña Quèc héi ph¶i gi¶i quyÕt tèt c¸c vÊn ®Ò c¬ b¶n lµ: - Quèc héi cÇn cã mét sè l­îng ®¹i biÓu Quèc héi vµ sè l­îng nh÷ng nh÷ng chuyªn viªn gióp viÖc hîp lý vµ nh÷ng ng­êi ®ã ph¶i cã ®ñ nh÷ng ®iÒu kiÖn vÒ tr×nh ®é v¨n ho¸, tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô,vÒ ®é tuæi vµ søc kháe,vÒ phÈm chÊt ®¹o ®øc ®Ó cã kh¶ n¨ng thùc thi c«ng vô ®­îc giao.§iÒu ®ã ®óng víi mäi c¬ quan Nhµ n­íc nh­ng ®èi víi Quèc héi th× vÊn ®Ò ®ã cµng mang ý nghÜa lý luËn vµ thùc tiÔn rÊt quan träng v× ®aÞ biÓu Quèc héi lµ ng­êi trùc tiÕp ®¹i diÖn cho quyÒn lîi cña nh©n d©n,tham gia vµo viÖc quyÕt ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò quan träng nhÊt cña Nhµ n­íc . - Quèc héi vµ c¸c c¬ quan cña Quèc héi (kÓ c¶ c¬ quan gióp viÖc)ph¶i ®­îc tæ chøc chÆt chÏ tøc lµ ph¶i cã sù ph©n ®Þnh thÈm quyÒn,chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cho tõng ®¹i biÓu Quèc héi vµ cô thÓ khi ho¹t ®éng,Quèc héi vµ c¸c c¬ quan cña Quèc héi ph¶i tu©n theo nh÷ng nguyªn t¾c ho¹t ®éng chÆt chÏ,®¶m b¶o ®­îc sù phèi hîp ho¹t ®éng cña nh÷ng c¬ quan ®ã khi thùc thi c«ng vô. Tøc lµ ph¶i cã mét c¬ chÕ tæ chøc vµ ho¹t ®éng hîp lý.§iÒu ®ã cã ý nghÜa lý luËn vµ thùc tiÔn s©u s¾c lµ ë chç nã ®¶m b¶o mäi c«ng viÖc cña Quèc héi ph¶i cã c¬ quan cña Quèc héi ®¶m nhiÖm vµ thùc thi c«ng vô ®ång thêi ph¶i cã c¬ së ®Ó ®¸nh gi¸,nhËn xÐt vµ x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm ph¸p lý cña c¸c c¬ quan ®ã trong viÖc thùc thi c«ng vô mµ Quèc héi giao cho - Quèc cÇn cã nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt vÒ mäi mÆt ®Ó ®¶m b¶o cho viÖc thùc thi nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cña m×nh.Tr­íc hÕt lµ tµi chÝnh chi cho c¸c ho¹t ®éng hµng n¨m cña Quèc héi vµ nh÷ng c¬ së vËt chÊt kh¸c nh­ trô së,nhµ lµm viÖc , ph­¬ng tiÖn giao th«ng…t­¬ng øng víi c«ng viÖc ph¶i hoµn thµnh.TÊt c¶ nh÷ng vÊn ®Ò trªn ph¶i ®­îc gi¶i quyÕt mét c¸ch ®ång bé v× chóng quan hÖ chÆt chÏ víi nhau,do ®ã khi t×m nguyªn nh©n h¹n chÕ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña Quèc héi th× cÇn ph©n tÝch xem nh÷ng vÊn ®Ò trªn d· ®­îc gi¶i quyÕt nh­ thÕ nµo vµ muèn t¨ng c­êng hiÖu qu¶ ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Quèc héi th× mét lóc võa ph¶i gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò chua hîp lý vÒ con ng­êi võa ph¶i gi¶i quyÕt vÒ c¬ chÕ ho¹t ®éng vµ nh÷ng ®iÒu kiÖn vËt chÊt cÇn thiÕt trong viÖc thùc hiÖn chøc n¨ng,quyÒn h¹n cña Quèc héi nãi chung vµ viÖc thùc hiÖn quyÒn gi¸m s¸t tèi cao nãi riªng §æi míi tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña Nhµ n­íc nãi chung vµ Quèc héi nãi riªng, nhÊt lµ trong lÜnh vùc gi¸m s¸t lµ mét qu¸ tr×nh.Kh«ng thÓ nµo ngay mét lóc cã thÓ gi¶i quyÕt tÊt c¶ mäi vÊn ®Ò ®Æt ra trong ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Quèc héi theo ý chÝ chñ quan cña bÊt cø ai mµ ph¶i dùa trªn ®iÒu kiÖn lÞch sö cô thÓ vÒ ®êi sèng kinh tÕ- v¨n ho¸ - chÝnh trÞ x· héi cho phÐp.V× vËy nh÷ng vÊn ®Ò ®æi míi tæ chøc vµ ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Quèc héi nªu ë ®©y ®­îc viÕt theo quan ®iÓm lÞch sö cô thÓ cã nh÷ng viÖc cÇn ph¶i lµm ngay nh­ng còng cã nh÷ng viÖc ph¶i phô thuéc vµo thêi gian vµ ®iÒu kiÖn lÞch sö.Do ®ã tr­íc hÕt xuÊt ph¸t tõ thùc tiÔn cña ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Quèc héi vµ nh÷ng ®iÒu kiÖn lÞch sö cô thÓ vÒ mäi m¨t cña n­íc ta vµ tiÕp thu tri thøc cña c¸c n­íc kh¸c trong qu¶n lý x· héi b»ng ph¸p luËt.Muèn t¨ng c­êng hiÖu qu¶ gi¸m s¸t cña Quèc héi cã lÏ nªn tiÕn hµnh mét sè ph­¬ng ph¸p : 1 . §æi míi tæ chøc vµ ph­¬ng ph¸p gi¸m s¸t cña Quèc héi. 1.1. §æi míi tæ chøc ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Quèc héi . “ Quèc héi tæ chøc vµ ho¹t ®éng theo nguyªn t¾c tËp trung d©n chñ,lµm viÖc theo chÕ ®é héi nghÞ vµ quyÕt ®Þnh theo ®a sè HiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña Quèc héi ®­îc ®¶m b¶o b»ng hiÖu qu¶ cña c¸c kú häp Quèc héi,ho¹t ®éng cña Uû ban Th­êng vô Quèc héi,Héi ®ång,Uû ban cña Quèc héi vµ c¸c ®¹i biÓu Quèc Héi”(§iÒu 4,LuËt tæ chøc Quèc héi 2001). Nh­ vËy ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Quèc héi ®­îc thùc hiÖn d­íi nh÷ng ph­¬ng thøc sau: - Th«ng qua ho¹t ®éng cña c¸c kú häp Quèc héi,ho¹t ®éng cña Uû ban Th­êng vô Quèc héi,ho¹t ®éng cña Héi ®ång vµ c¸c Uû ban th­êng trùc cña Quèc héi , cña ®oµn ®¹i biÓu Quèc héi,c¸c ®¹i biÓu Quèc héi LuËt tæ chøc Quèc héi míi cã nh÷ng quy ®Þnh thÓ hiÖn râ nÐt sù ®æi míi vÒ quyÒn thùc hiÖn quyÒn gi¸m s¸t tèi cao cña Quèc héi.Nh÷ng quy ®Þnh vÒ quyÒn s¸t cña Uû ban Th­êng vô Quèc héi,cña Héi ®ång vµ Uû ban cña Quèc héi trong luËt lµ kh¸ râ,nhÊt lµ thÈm quyÒn gi¸m s¸t cña c¸c Héi ®ång vµ c¸c Uû ban cña Quèc héi.So víi HiÕn ph¸p 1980 vµ luËt Tæ chøc cò th× ®©y lµ mét b­íc tiÕn ®¸ng kÓ.Nh­ng ®Ó Quèc héi thùc hiÖn ®óng vµ ®Çy ®ñ quyÒn gi¸m s¸t tèi cao cña m×nh theo luËt ®Þnh th× c¸ch tæ chøc vµ h×nh thøc thùc hiÖn quyÒn gi¸m s¸t cña Quèc héi nh­ trªn vÉn cßn nh÷ng ®iÓm ch­a hîp lý ë chç: Theo quy ®Þnh cña LuËt Tæ chøc Quèc héi th× Quèc héi cã Uû ban Th­êng vô Quèc héi,Héi ®ång d©n téc vµ b¶y Uû ban cña Quèc héi(Uû ban ph¸p luËt;Uû ban kinh tÕ vµ ng©n s¸ch;Uû ban quèc phßng vµ an ninh;Uû ban v¨n ho¸,gi¸o dôc,thanh niªn thiÕu niªn vµ nhi ®ång;Uû ban vÒ c¸c vÊn ®Ò x· héi;Uû ban khoa häc,c«ng nghÖ vµ m«i tr­êng;Uû ban ®èi ngo¹i)lµm viÖc th­êng xuyªn vµ cã thÈm quyÒn gi¸m s¸t tr«ng ph¹m vi nhÊt ®Þnh.Nh­ng nh÷ng c¬ quan trªn cña Quèc héi kh«ng ®ñ thÈm quyÒn ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng viÖc sau: Theo quy ®Þnh cña §iÒu 91,®iÓm 5 t¹i HiÕn ph¸p 1992:“Gi¸m s¸t viÖc thi hµnh HiÕn ph¸p,luËt,nghÞ quyÕt cña Quèc héi , ph¸p lÖnh nghÞ quyÕt cña Quèc héi,ph¸p lÖnh,nghÞ quyÕt cña Uû ban Th­êng vô Quèc héi,gi¸m s¸t ho¹t ®éngcña ChÝnh phñ,Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao,ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao, ®×nh chØ viÖc thi hµnh c¸c v¨n b¶n cña ChÝnh phñ,Thñ t­íng ChÝnh phñ,Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao,ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao tr¸i víi HiÕn ph¸p,luËt,nghÞ quyÕt cña Quèc héi vµ tr×nh Quèc héi quyÕt ®Þnh huû bá c¸c v¨n b¶n ®ã;huû bá c¸c v¨n b¶n cña ChÝnh phñ,Thñ t­íng ChÝnh phñ,Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao,ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao tr¸i víi ph¸p lÖnh,nghÞ quyÕt cña Uû ban Th­êng vô Quèc héi.”Trong khi ®ã yªu cÇu kh¸ch quan cña ho¹t ®éng gi¸m s¸t víi tÝnh c¸ch lµ mét ho¹t ®éng qu¶n lý cÇn cã sù xem xÐt vµ quyÕt ®Þnh chÝnh x¸c,kÞp thêi mµ“Quèc héi häp mçi n¨m hai kú do Uû ban Th­êng vô Quèc héi triÖu tËp” (§iÒu 86).VËy trong thêi gian Quèc héi kh«ng häp,vÊn ®Ò triÖu tËp trªn nÕu x¶y ra th× c¬ quan nµo cña Quèc héi gi¶i quyÕt? TriÖu tËp Quèc héi häp bÊt th­êng theo quy ®Þnh cña §iÒu 86 vÒ mét v¨n b¶n ph¸p quy nµo ®ã th× bÞ coi lµ bÊt hîp hiÕn,lµ ®iÒu kh«ng thùc tÕ vµ Quèc héi kh«ng thÓ lu«n lu«n häp bÊt th­êng ®­îc Trong tr­êng hîp Chñ tÞch n­íc,ChÝnh phñ,Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao,ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao kh«ng ®ång ý víi kÕt luËn vµ kiÕn nghÞ cña Uû ban Th­êng vô Quèc héi,cña Héi ®ång vµ c¸c Uû ban cña Quèc héi vÒ tÝnh hîp hiÕn,hîp ph¸p cña c¸c v¨n b¶n ph¸p quy do c¸c c¬ quan Nhµ n­íc nãi trªn ban hµnh th× ai gi¶i quyÕt hay ph¶i chê ®Õn kú häp Quèc héi gÇn nhÊt.Lµm thÕ nµo ®Ó b¶o ®¶m tÝnh kh¸ch quan vµ ®óng ®¾n cña c¸c quyÕt ®Þnh vµ kiÕn nghÞ cña Uû ban Th­êng vô Quèc héi vµ cña Héi ®ång,Uû ban Th­êng vô quèc héi vÒ tÝnh hîp hiÕn,hîp ph¸p cu¶ c¸c v¨n b¶n ph¸p quy do c¸c c¬ quan Nhµ n­íc trªn ban hµnh khi mµ c¬ quan ban hµnh ®ã chØ cã nghÜa vô ph¶i chÊp hµnh nh÷ng NghÞ quyÕt cña Uû ban Th­êng vô Quèc héi vµ c¸c kiÕn nghÞ cña Héi ®ång vµ c¸c Uû ban cña Quèc héi . Trong tr­êng hîp Uû ban Th­êng vô Quèc héi , Héi ®ång vµ c¸c Uû ban cña Quèc héi xÐt thÊy cã vi ph¹m nghiªm träng HiÕn ph¸p vµ ph¸p luËt trong ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan nhµ n­íc kÓ trªn nhÊt lµ nh÷ng ng­êi gi÷ chøc vô cao trong c¸c c¬ quan ®ã th× kiÕn nghÞ gi¶i quyÕt nh­ thÕ nµo ? Nh÷ng vÊn ®Ò ch­a hîp lý trªn cã thÓ gi¶i quyÕt theo hai h­íng:Mét lµ, t¨ng thªm thÈm quyÒn cho c¸c c¸c quan cña Quèc héi trong lÜnh vùc gi¸m s¸t. Hai lµ lËp ra mét c¬ quan míi cña Quèc héi ®Ó ®¶m nhiÖm nh÷ng c«ng viÖc mµ c¸c c¬ quan hiÖn cã cña Quèc héi hiÖn ch­a lµm ®­îc . Tr­íc hÕt nh­ ®· tr×nh bµy,kú häp Quèc héi lµ mét h×nh thøc tæ chøc thùc hiÖn quyÒn gi¸m s¸t quan träng nhÊt cña Quèc héi.§Ó ®¸p øng yªu cÇu kh¸ch quan trong c«ng t¸c gi¸m s¸t cña Quèc héi nªn quy ®Þnh trong luËt tæ chøc Quèc héi vÒ quyÒn quyÕt ®Þnh kÕ ho¹ch gi¸m s¸t hµng n¨m cña Quèc héi . VÊn ®Ò nµy thuéc thÈm quyÒn cña Uû ban Th­êng vô Quèc héi theo quy ®Þnh cña luËt Tæ chøc Quèc héi t¹i §iÒu 11.Còng nh­ chøc n¨ng lËp ph¸p, gi¸m s¸t còng lµ mét chøc n¨ng rÊt quan träng cña Quèc héi vµ cã quan hÖ h÷u c¬ víi chøc n¨ng lËp ph¸p. V× sao kÕ ho¹ch gi¸m s¸t hµng n¨m ®­îc Quèc héi th«ng qua cßn kÕ ho¹ch gi¸m s¸t l¹i do Uû ban Th­êng vô Quèc héi th«ng qua vµ quyÕt ®Þnh. KÕ ho¹ch gi¸m s¸t hµng n¨m cña Quèc héi ph¶i do Quèc héi quyÕt ®Þnh v× hai lý do:Thø nhÊt,viÖc quyÕt ®Þnh cÇn tËp trung ho¹t gi¸m s¸t cña Quèc héi vµo vÊn ®ª g× ph¶i ®­¬c c¸c ®¹i biÓu Quèc héi biÓu quyÕt th«ng qua vµ ®ã lµ sù thÓ hiÖn quyÒn lùc cña nh©n d©n trong lÜnh vùc gi¸m s¸t. Thø hai,c«ng t¸c gi¸m s¸t cã quan hÖ chÆt chÏ víi c«ng t¸c lËp ph¸p,lµ mét kh©u kh«ng thÓ thiÕu trong ho¹t ®éng lËp ph¸p cña Quèc héi nh­ trªn ®· tr×nh bµy do ®ã kÕ ho¹ch lËp ph¸p hµng n¨m cña Quèc héi kh«ng thÓ t¸ch rêi kÕ ho¹ch gi¸m s¸t hµng n¨m ®ã.Vµ vÊn ®Ò cuèi cïng lµ Quèc héi cÇn quyÕt ®Þnh vÊn ®Ò tµi chÝnh chi cho ho¹t ®éng lËp ph¸p vµ ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Quèc héi.NÕu kh«ng cã kÕ ho¹ch vµ dù trï ng©n s¸ch cho ho¹t ®éng gi¸m s¸t trong n¨m ®ã th× kÕ ho¹ch ®ã thiÕu ®i mét ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó triÓn khai thùc hiÖn.Còng nh­ ch­¬ng tr×nh,kÕ ho¹ch x©y dùng luËt,ch­¬ng tr×nh ho¹t ®éng gi¸m s¸tcña Quèc héi cÇn ®­îc Uû ban Th­êng vô Quèc héi chuÈn bÞ vµ Quèc héi th«ng qua.Ch­¬ng tr×nh,kÕ ho¹ch ®ã ph¶i ghi râ:nh÷ng vÊn ®Ò cÇn tËp trung gi¸m s¸t trong n¨m,ng­êi vµ c¬ quan thùc hiÖn,thêi gian thùc hiÖn, kinh phÝ vµ ph­¬ng tiÖn ®Ó th­c hiÖn kÕ ho¹ch ®ã . Trªn c¬ së cña ch­¬ng tr×nh ®ã,mçi Héi ®ång vµ Uû ban cña Quèc héi cÇn cã tr×nh vµ kÕ ho¹ch gi¸m s¸t cña Héi ®ång vµ Uû ban trong ph¹m vi gi¸m s¸t mµ luËt ®· quy ®Þnh . MÆt kh¸c,cÇn t¨ng c­êng sè lÇn häp trong mét n¨m cña Quèc héi vµ thêi gian cña mçi kú häp còng ph¶i kÐo dµi h¬n.Nh­ chóng ta ®· biÕt,Quèc héi cña c¸c n­íc kh¸c cã thêi gian häp kÐo dµi h¬n thêi gian häp cña n­íc ta rÊt nhiÒu.Trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ–x· héi nh­ n­íc ta hiÖn nay,nhÊt lµ sè ®¹i biÓu Quèc héi lµm viÖc theo chÕ ®é kiªm nhiÖm vÉn lµ chñ yÕu th× viÖc kÐo dµi qu¸ thêi gian häp cña mçi kú häp hoÆc cã qu¸ nhiÒu kú häp trong mét n¨mlµ ®iÒu khã cã thÓ thùc hiÖn ®­îc.V× vËy tr­íc m¾t cÇn t¨ng sè l­îng c¸c kú häp Quèc héi trong mét n¨mtõ hai lªn ba lÇn vµ thêi gian cña mçi kú häp cã thÓ kÐo dµi tíi mét th¸ng.Thùc tiÔn ho¹t ®éng cña Quèc héi kho¸ IX trong n¨m 1992 cho ta thÊy hoµn toµn cã thÓ thùc hiÖn ®­îc vÊn ®Ò trªn.Trong c«ng cuéc ®æi míi ë n­íc ta,chÕ ®é ho¹t ®éng kiÖm nhiÖm cña ®¹i biÓu Quèc héi vµ sè ®¹i biÓu Quèc héi ho¹t ®éng kiªm nhiÖm sÏ cßn tån t¹i l©u dµi vµ v× vËy,kh¶ n¨ng kÐo dµi thêi gian häp Quèc héi nh­ ë c¸c n­íc kh¸c lµ ®iÒu rÊt khã thùc hiÖn.Do ®ã,gi¶i ph¸p thùc tÕ nhÊt lµ t¨ng dÇn sè kú häp Quèc héi trong mét n¨m lªn tíi bèn lÇn th× cã thÓ tiÕn tíi ®¹t ®­îc nh÷ng yªu cÇu kh¸ch quancña ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Quèc héi . - Theo quy ®Þnh cña luËt Tæ chøc Quèc héi th× Uû ban Th­êng vô Quèc héi lµ c¬ quan th­êng trùc cña Quèc héi,thÈm quyÒn gi¸m s¸t cña Uû ban Th­êng vô Quèc héi ®­îc quy ®Þnh trong luËt kh¸ râ nh­ ®· tr×nh bµy ë trªn.Nh­ng theo luËt ®Þnh,Uû ban Th­êng vô Quèc héi còng ch­a cã thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh tÝnh hîp hiÕn , hîp ph¸p trong ho¹t ®éng thùc tiÔn vµ trong c¸c v¨n b¶n ph¸p quy cña c¸c c¬ quan Nhµ n­íc ë Trung ­¬ng.Cïng víi viÖc t¨ng sè l­îng c¸c kú häp cña Quèc héi trong mét n¨m nªn h­íng cña Quèc héi lµ t¨ng thÈm quyÒn cho Uû ban Th­êng vô Quèc héi , Héi ®ång vµ c¸c Uû ban cña Quèc héi trong lÜnh vùc gi¸m s¸t.Tr­íc ®©y , theo quy ®Þnh cña HiÕn ph¸p 1946 th× ban th­êng trùc Quèc héi ®· cã quyÒn biÓu quyÕt th«ng qua c¸c s¾c luËt cña ChÝnh phñ.§ã chÝnh lµ sù gi¸m s¸t trùc tiÕp tÝnh hîp hiÕn,hîp ph¸p trong c¸c v¨n b¶n ph¸p quy do ChÝnh phñ ban hµnh .V× vËy,viÖc t¨ng thÈm quyÒn gi¸m s¸t cho Uû ban Th­êng vô Quèc héi kh«ng ph¶i lµ mét vÊn ®Ò míi . Trong t×nh h×nh x©y dùng v¨n b¶n ph¸p luËt nh­ ë n­íc ta hiÖn nay th× v¨n b¶n ph¸p quy d­íi luËt cña ChÝnh phñ,Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao vµ ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao ®ãng mét vai trß rÊt quan träng.ChÝnh nh÷ng v¨n b¶n ph¸p quy ®ã ®­a ph¸p luËt vµo thùc tiÔn ®êi sèng x· héi.Do ®ã cÇn quy ®Þnh trong HiÕn ph¸p vµ ph¸p luËt thªm thÈm quyÒn cña Uû ban Th­êng vô Quèc héi.Uû ban th­êngvô Quèc héi cã quyÒn xÐt vµ quyÕt ®Þnh vÒ tÝnh hîp hiÕn,hîp ph¸p cña c¸c v¨n b¶n ph¸p quy do c¸c c¬ quan nhµ n­íc nãi trªn ban hµnh vµ tr×nh Quèc héi phª chuÈn.CÇn sím kh¾c phôc t×nh tr¹ng thùc tÕ hiÖn nay lµ c¸c v¨n b¶n ph¸p quy d­íi luËt cña ChÝnh phñ,cña Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao vµ ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao kh«ng ®­îc Quèc héi gi¸m s¸t chÆt chÏ . - VÒ thÈm quyÒn vµ ph­¬ng ph¸p gi¸m s¸t cña Héi ®ång vµ c¸c Uû ban cña Quèc héi tuy ®· ®­îc luËt ®Þnh kh¸ râ nh­ng thùc chÊt c¸c Héi ®ång vµ Uû ban cña Quèc héi vÉn lµ gióp Quèc héi gi¸m s¸t v× c¸c uû ban chØ cã quyÒn kiÕn nghÞ chø ch­a cã quyÒn quyÕt ®Þnh vµ xö lý nh÷ng ®èi t­îng chÞu sù gi¸m s¸t cña c¸c Uû ban theo luËt ®Þnh . CÇn t¨ng c­êng h¬n n÷a thÈm quyÒn gi¸m s¸t cña c¸c Uû ban Th­êng vô Quèc héi ®Ó ph¸t huy tÝnh ®éc lËp,n¨ng ®éng trong ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña c¸c Uû ban cña Quèc héi.Cã thÓ quy ®Þnh cho cho c¸c Uû ban cña Quèc héi cã quyÒn ®×nh chØ viÖc thù hiÖn c¸c v¨n b¶n ph¸p quy cña ChÝnh phñ Toµ ¸n nh©n d©n vµ ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n vµ tr×nh Quèc héi vµ quyÕt ®Þnh tÝnh hîp hiÕn , h¬ ph¸p trong c¸c v¨n b¶n ph¸p quy.TÊt nhiªn ®ã chØ lµ nh÷ng v¨n b¶n ph¸p quy vÒ nh÷ng vÊn ®Ò cña Uû ban ®ã cã quyÒn gi¸m s¸t theo luËt ®Þnh . - VÊn ®Ò thµnh lËp Uû ban gi¸m s¸t cña Quèc héi . Cã c¸c ý kiÕn thµnh lËp mét c¬ quan míi cña Quèc héi ®Ó thùc hiÖn quyÒn gi¸m s¸t tèi cao cña Quèc héi gäi lµ Uû ban gi¸m s¸t cña Quèc héi.Trong thêi gian Quèc héi,Uû ban nµy cã thÓ gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò nãi trªn.VÊn ®Ò nµy theo ®iÒu tra x· héi häc cña Tr­êng hµnh chÝnh Trung ­¬ng th× : “ a, LËp Héi ®ång b¶o vÖ tÝnh hîp hiÕn : + Nªn:261 phiÕu 54 % + Ch­a:79 phiÕu 16 % .” - Quan ®iÓm cña chóng t«i lµ:Trong ®iÒu kiÖn cña n­íc ta khi ch­a thµnh lËp ®­îc Toµ ¸n HiÕn ph¸p th× cÇn cã Uû ban gi¸m s¸t HiÕn ph¸p cã chøc n¨ng, quyÒn h¹n gièng nh­ Toµ ¸n HiÕn ph¸p ë c¸c n­íc kh¸c chñ yÕu lµ hai chøc n¨ng: - Xem xÐt vµ tr×nh Uû ban Th­êng vô Quèc héi khi Quèc héi kh«ng häp, quyÕt ®Þnh vÒ tÝnh hîp HiÕn ,hîp ph¸p cña c¸c v¨n b¶n ph¸p quy do ChÝnh phñ,Chñ tÞch n­íc,Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao,ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao ban hµnh trong thêi gian Quèc héi kh«ng häp vµ kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm b¸o c¸o tr­íc Quèc héi - Xem xÐt vµ tr×nh Uû ban Th­êng vô Quèc héi,lóc Quèc héi kh«ng häp,gi¶i quyÕt nh÷ng tranh chÊp vÒ thÈm quyÒn gi÷a c¸c c¬ quan Nhµ n­íc;ChÝnh phñ, Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao,ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao:gi¶i quyÕt nh÷ng khiÕu n¹i vÒ tÝnh hîp hiÕn,hîp ph¸p trong c¸c v¨n b¶n ph¸p quy mµ c¬ quan Nhµ n­íc nãi trªn kh«ng ®ång ý víi NghÞ quyÕt vµ kiÕn nghÞ cua Uû ban Th­êng vô Quèc héi vµ cña Héi ®ång,Uû ban cña Quèc héi vµ chÞu tr¸ch nhiÖm b¸o c¸o tr­íc Quèc héi Trong qu¸ tr×nh so¹n th¶o HiÕn ph¸p 1992,còng cã nhiÒu ý kiÕn muèn thµnh Héi ®ång gi¸m s¸t HiÕn ph¸p víi chøc n¨ng quyÒn h¹n trªn.Chóng t«i nhËn thÊy quan ®iÓm ®ã cã nhiÒu ®iÓm hîp lý sau: Mét lµ:Gi¸m s¸t viÖc tu©n theo HiÕn ph¸p vµ ph¸p luËt lµ mét trong nh÷ng chøc n¨ng vµ quyÒn h¹n cña Quèc héi,cÇn cã mét c¬ quan chuyªn tr¸ch cña Quèc héi ®¶m nhËn v×:thø nhÊt,bÊt kú mét c«ng viÖc nµo còng cã sù chuyªn m«n ho¸ cao míi cã kh¶ n¨ng lµm tèt c«ng viÖc;thø hai viÖc chia nhá mét chøc n¨ng gi¸m s¸t cho nh÷ng c¬ quan cña Quèc héi ®¶m nhËn lµ mét ®iÒu rÊt h¹n h÷u trong khoa häc qu¶n lý v× cµng nhiÒu ®Çu mèi th× bé m¸y cµng ph×nh ra, khã theo dâi vµ ®iÒu hµnh c«ng viÖc.Quèc héi cã Uû ban cña ph¸p luËt t¹i sao kh«ng cã Uû ban gi¸m s¸t? Ph¶i ch¨ng gi¸m s¸t bÞ coi nhÑ . Hai lµ:C«ng t¸c lËp ph¸p tuy ngµy ®­îc ®Èy m¹nh nh­ng x· héi ta ®ang vËn ®éng nhanh,m¹nh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng.CÇn gi¸m s¸t kÞp thêi bæ sung,söa luËt cho phï hîp vãi thùc tiÔn x· héi.NÕu chËm th× t¸c dông k×m h·m sù ph¸t triÓn kinh tÕ,x· héi kh«ng ph¶i lµ nhá.NÕu cø nh­ c¬ chÕ hiÖn nay th× kh«ng ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña Quèc héi kh«ng thÓ cø lu«n lu«n häp bÊt th­êng chØ ®Ó söa luËt hoÆc ®×nh chØ viÖc thi hµnh ®¹o luËt nµo ®ã . Ba lµ:Nhµ n­íc tæ chøc theo nguyªn t¾c thèng nhÊt quyÒn lùc nh­ng cã sù ph©n c«ng,ph©n cÊp rµnh m¹ch,tøc lµ mçi c¬ quan Nhµ n­íc lµm viÖc theo quyÒn h¹n do luËt ®Þnh.V× vËy Quèc héi tuy lµ c¬ quan quyÒn lùc Nhµ n­íc tèi cao nh­ng còng ph¶i lµm theo luËt kÓ c¶ trong ho¹t ®éng gi¸m s¸t nÕu ChÝnh phñ,Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao…cho lµ m×nh kh«ng vi ph¹m HiÕn ph¸p,kh«ng ®ång ý víi c¸c kÕt luËn cña Héi ®ång vµ Uû ban cña Quèc héi th× hä còng ph¶i ®­îc tr×nh bµy tr­íc Quèc héi vµ Quèc héi cã c¬ quan gi¸m s¸t lµ Uû ban gi¸m s¸t HiÕn ph¸p ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò trªn.Héi ®ång gi¸m s¸t HiÕn ph¸p tuy ch­a ph¶i lµ c¬ quan tµi ph¸n nh­ Toµ ¸n HiÕn ph¸p cña mét sè n­íc t­ s¶n nh­ng lµ c¬ quan gióp Quèc héi gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò trªn. 1.2. §æi míi ph­¬ng ph¸p gi¸m s¸t cña Quèc héi . Nh­ trªn ®· tr×nh bµy ®Ó gi¸m s¸t ®­îc ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan Nhµ n­íc theo quy ®Þnh cña luËt Quèc héi sö dông nh÷ng ph­¬ng ph¸p sau:xÐt b¸o c¸o,chÊt vÊn,kiÓm tra thùc tÕ gi¶i quyÕt ®¬n th­ vµ th«ng tin trªn c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng.Nh÷ng ph­¬ng ph¸p trªn cÇn ®æi míi theo ph­¬ng h­íng : - B¸o c¸o lµ mét h×nh thøc cung cÊp th«ng tin b»ng v¨n b¶n cña c¸c c¬ quan Nhµ n­íc ®Õn víi Quèc héi.B¸o c¸o gióp Quèc héi n¾m ®­îc th«ng tin chÝnh x¸c,®Çy ®ñ kÞp thêi t×nh ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan Nhµ n­íc trong ph¹m vi gi¸m s¸t cña Quèc héi.MÆt kh¸c chÕ ®é b¸o c¸o lµ mét h×nh thøc quan träng trong viÖc nh¾c nhë vµ n©ng cao tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¬ quan Nhµ n­íc tr­íc Quèc héi vÒ viÖc thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng,quyÒn h¹n cña c¸c c¬ quan Nhµ n­íc ®ã.§Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña Quèc héi lµ cã ®­îc th«ng tin chÝnh x¸c ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi cñac¸c c¬ quan Nhµ n­íc cÇn quy ®Þnh trong luËt vÒ chÕ ®é b¸o c¸o,h×nh thøc b¸o c¸o,nh÷ng quy ®Þnh vÒ néi dung,h×nh thøc vµ sè l­îng cña v¨n b¶n b¸o c¸o,quy tr×nh thÈm tra b¸o c¸o vµ quy ®Þnh vÒ tr¸ch nhiÖm nÕu b¸o c¸o kh«ng ®¹t tiªu chuÈn nh­ th«ng tin sai lÖch,th«ng tin kh«ng ®Çy ®ñ,th«ng tin chËm . - VÒ chÕ ®é b¸o c¸o:nªn quy ®Þnh râ ph¶i cã ba chÕ ®é b¸o c¸o lµ:b¸o c¸o th­êng kú hµng n¨m trong kú häp Quèc héi;b¸o c¸o th­êng kú hµng th¸ng, hµng quý cho Uû ban Th­êng vô Quèc héi khi Quèc héi kh«ng häp,b¸o c¸o khi cã sù kiÖn chÝnh trÞ,kinh tÕ–x· héi t¸c ®éng lín ®Õn ®êi sèng x· héi khi Quèc héi hoÆc Uû ban Th­êng vô Quèc héi yªu cÇu hoÆc do chÝnh c¸c c¬ quan Nhµ n­íc yªu cÇu theo quy ®Þnh cña luËt - VÒ h×nh thøc b¸o c¸o,yªu cÇu vÒ mét b¶n b¸o c¸o:tÊt c¶ c¸c b¸o c¸o ®Òu ph¶i d­íi h×nh thøc v¨n b¶n,cã ch÷ ký vµ con dÊu cña c¬ quan b¸o c¸o.NÕu lµ b¸o c¸o th­êng kú th× néi dung cña b¶n b¸o c¸o ph¶i cung cÊp ®Çy ®ñ th«ng tin vÒ ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan Nhµ n­íc theo chøc n¨ng , quyÒn h¹n mµ luËt quy ®Þnh(cÇn quy ®Þnh nh÷ng mÉu b¸o c¸o c¶ vÒ néi dung vµ h×nh thøc).CÇn Ên ®Þnh sè l­îng b¸o c¸o tuú theo sù cÇn thiÕt cho ng­êi ®äc b¸o c¸o ®ã.CÇn quy ®Þnh vÒ thêi gian ph¶i nép b¸o c¸o.NÕu lµ b¸o c¸o kh¸c th× do Quèc héi vµ Uû ban Th­êng vô Quèc héi yªu cÇu.Néi dung c¸c b¸o c¸o nhÊt thiÕt ph¶i cã môc:chi tiªu kho¶n ng©n s¸ch mµ Nhµ n­íc cÊp cho ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan Nhµ n­íc ®ã , v× gi¸m s¸t ®­îc t×nh h×nh tµi chÝnh th× còng gi¸m s¸t ®­îc toµn bé ho¹t ®éng cña c¬ quan ®ã(ho¹t ®éng th× ph¶i cã tiÒn).MÆt kh¸c,néi dung b¸o c¸o ph¶i cã sù ph©n tÝch t×nh h×nh,nguyªn nh©n,quy kÕt tr¸ch nhiÖm vµ ph­¬ng h­íng kh¾c phôc . - VÒ c¸ch thÈm tra b¸o c¸o:sau khi nhËn ®­îc b¸o c¸o,nh÷ng ng­êi vµ c¬ quan cã thÈm quyÒn ®äc,xem xÐt vµ cÇn trao ®æi tr­íc nh÷ng vÊn ®Ò cÇn hái, gãp ý cho b¸o c¸o sau ®ã míi mêi c¬ quan cã b¸o c¸o ®Õn tr×nh bµy xÐt thÊy cÇn thiÕt.Khi häp ®Ó thÈm tra,kh«ng cÇn c¬ quan ®ã ®äc l¹i b¶n b¸o c¸o mµ chØ tr¶ lêi nh÷ng vÊn ®Ò mµ nh÷ng ng­êi,c¬ quan cã thÈm quyÒn yªu cÇu.Còng cã thÓ kh«ng cÇn häp mµ chØ trao ®æi b»ng v¨n b¶n.NÕu thÊy cÇn thiÕt,cã thÓ ®i thùc tÕ kiÓm tra nh÷ng ®iÓm mµ b¸o c¸o ch­a nªu râ hoÆc cã nh÷ng m©u thuÉn víi nh÷ng th«ng tin kh¸c thu nhËn ®­îc qua ®¬n th­ hoÆc ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng.Cã thÓ c«ng khai néi dung cña c¸c b¸o c¸o tr­íc c«ng luËn nÕu xÐt thÊy cÇn thiÕt . - VÒ tr¸ch nhiÖm ngoµi nh÷ng quy ®Þnh cña bé luËt h×nh sù th× cÇn quy ®Þnh tr¸ch nhiÖm cña nh÷ng ng­êi vµ c¬ quan b¸o c¸o khi b¸o c¸o chËm th«ng tin kh«ng chÝnh x¸c,kh«ng ®Çy ®ñ,kh«ng kÞp thêi . - ChÊt vÊn lµ mét ph­¬ng ph¸p gi¸m s¸t rÊt quan träng cña Quèc héi,luËt Tæ chøc Quèc héi,HiÕn ph¸p…®· cã nhiÒu quy ®Þnh râ vµ chÆt chÏ vÒ vÊn ®Ò nµy . Tuy nhiªn cÇn bæ sung mét sè ®iÓm:VÒ h×nh thøc chÊt vÊn:nªn quy ®Þnh vµ ph©n lo¹i néi dung,vÊn ®Ò nµo th× b¾t buéc ph¶i chÊt vÊn b»ng v¨n b¶n,vÊn ®Ò nµo cã thÓ b»ng v¨n b¶n hoÆc b»ng lêi nãi ®Ó n©ng cao tr¸ch nhiÖm vµ chÊt l­îng cña néi dung chÊt vÊn cña c¸c ®¹i biÓu Quèc héi . VÒ tr¸ch nhiÖm vµ h×nh thøc tr¶ lêi chÊt vÊn:cÇn quy ®Þnh mäi chÊt vÊn ph¶i ®­îc tr¶ lêi c«ng khai tr­íc ®¹i biÓu Quèc héi trong kú häp Quèc héi b»ng v¨n b¶n nÕu ®ã lµ chÊt vÊn b»ng v¨n b¶n hoÆc cã thÓ b»ng lêi nãi nÕu chÊt vÊn ®­îc thÓ hiÖn b»ng lêi nãi.NÕu kh«ng ph¶i trong kú häp th× ph¶i b¾t buéc tr¶ lêi b»ng v¨n b¶n vµ v¨n b¶n nµy ph¶i ®­îc göi tíi tÊt c¶ c¸c ®¹i biÓu Quèc héi . Nªn quy ®Þnh vÒ tranh luËn c«ng khai trong kú häp Quèc héi nÕu nh­ néi dung c¸c chÊt vÊn kh«ng tr¶ lêi ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c,nÕu nh­ ®¹i biÓu cã chÊt vÊn ®­a ra lý lÏ vµ chøng cø chøng minh mét ®iÓm nµo ®ã trong b¸o c¸o hoÆc trong néi dung tr¶ lêi chÊt vÊn cña c¬ quan cã b¸o c¸o vµ bÞ chÊt vÊn th× ng­êi ®øng ®Çu c¬ quan Nhµ n­íc ®ã ph¶i cã tr¸ch nhiÖm tr¶ lêi.Cã thÓ tiÕn tíi ¸p dông chÕ ®Þnh ®èi tho¹i trong mét t­¬ng lai kh«ng xa ®Ó t¨ng c­êng tr¸ch nhiÖm cña nh÷ng ng­êi ®øng ®Çu c¸c c¬ quan Nhµ n­íc Trung ­¬ng vÒ ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan ®ã tr­íc Quèc héi . - VÒ kiÓm tra thùc tÕ cña Uû ban Th­êng vô Quèc héi vµ cña c¸c Héi ®ång vµ c¸c Uû ban cña Quèc héi hoÆc Uû ban l©m thêi do Quèc héi thµnh lËp . KiÓm tra thùc tÕ lµ mét ph­¬ng ph¸p ®Ó xem xÐt l¹i nh÷ng th«ng tin Quèc héi nhËn ®­îc cã chÝnh x¸c vµ ®Çy ®ñ kh«ng.Muèn ®¹t ®­îc môc ®Ých ®ã,Quèc héi cÇn cã quy ®Þnh trong luËt vÒ chÕ ®é kiÓm tra,c¸c h×nh thøc ®i kiÓm tra, tr×nh tù vµ thÈm quyÒn kiÓm tra . - VÒ chÕ ®é kiÓm tra nªn cã chÕ ®é kiÓm tra th­êng kú víi môc ®Ých ®Þnh ra thêi h¹n kiÓm tra trong mét n¨m ®èi víi c¸c c¬ quan Nhµ n­íc chÞu sù gi¸m s¸t cña Quèc héi.ViÖc kiÓm tra th­êng kú cã thÓ th«ng b¸o tr­íc cho c¸c c¬ quan Nhµ n­íc chÞu sù gi¸m s¸t cña Quèc héi biÕt tr­íc vµ chuÈn bÞ b¸o c¸o . MÆt kh¸c,khi cÇn thiÕt Quèc héi vµ c¸c c¬ quan cña Quèc héi cã thÓ ®i thùc tÕ ®Þa ph­¬ng , kiÓm tra nh÷ng vÊn ®Ò mµ Quèc héi xÐt thÊy cÇn ph¶i thÈm tra.Víi chÕ ®é kiÓm tra ®ã,Quèc héi ®· ®Æt c¸c c¬ quan Nhµ n­íc chÞu sù gi¸m s¸t cña Quèc héi vµo t×nh tr¹ng ho¹t ®éng trong sù gi¸m s¸t,kiÓm tra th­êng xuyªn cña Quèc héi chø kh«ng ph¶i chØ ®Õn kú häp Quèc héi c¸c c¬ quan Nhµ n­íc trªn míi bÞ ®Æt trong t×nh tr¹ng bÞ gi¸m s¸t . - VÒ h×nh thøc kiÓm tra:cã thÓ lµ kiÓm tra tr­íc hoÆc kiÓm tra sau khi Quèc héi nhËn ®­îc b¸o c¸o.ViÖc kiÓm tra cña Quèc héi kh«ng thÓ nh­ ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n hoÆc ho¹t ®éng thanh tra cña ChÝnh phñ. Quèc héi vµ c¸c c¬ quan cña Quèc héi ®i thùc tÕ ®Þa ph­¬ng tr­íc hÕt lµ nghe c¸c c¬ quan Nhµ n­íc ë ®Þa ph­¬ng b¸o c¸o,®Æt ra nh÷ng c©u hái cÇn thiÕt vµ ®Õn xem t×nh h×nh thùc tÕ,cã thÓ tiÕp xóc víi cö tri vµ nghe t©m t­,t×nh c¶m, nguyÖn väng cña cö tri.ViÖc kiÓm tra nh»m môc ®Ých thu nhËn th«ng tin chÝnh x¸c chø kh«ng ph¶i xö lý t×nh huèng.Nh÷ng th«ng tin ®ã lµm c¬ së thùc tÕ cho viÖc chÊt vÊn c¸c c¬ quan chøc n¨ng cã thÈm quyÒn cña Nhµ n­íc vÒ nh÷ng vÊn ®Ò ch­a chÝnh x¸c trong b¸o c¸o cña c¸c c¬ quan Nhµ n­íc ®ã . VÒ tr×nh tù vµ thÈm quyÒn kiÓm tra vµ tr¸ch nhiÖm cña nh÷ng c¬ quan Nhµ n­íc cung cÊp th«ng tin : hiÖn nay ch­a cã nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ vÒ vÊn ®Ò nµy,cÇn ph¶i x©y dùng nh÷ng quy ®Þnh ®ã ®Ó ph©n ®Þnh ho¹t ®éng ®i thùc tÕ, kiÓm tra cña c¸c c¬ quan cña Quèc héi kh¸c víi ho¹t ®éng kiÓm s¸t cña ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao vµ ho¹t ®éng thanh tra cña ChÝnh phñ . VÒ viÖc gi¶i quyÕt ®¬n th­ khiÕu n¹i cña c«ng d©n vµ viÖc thu thËp th«ng tin qua c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng . HiÖn nay,Quèc héi ch­a cã mét c¬ quan chuyªn tr¸ch ®¶m nhËn c«ng viÖc nµy , viÖc gi¶i quyÕt c¸c ®¬n th­ khiÕu n¹i cña nh©n d©n do c¸c Uû ban cña Quèc héi ®¶m nhËn trong ph¹m viÖc gi¸m s¸t cña Uû ban ®ã.Trong c«ng cuéc ®æi míi cña n­íc ta hiÖn nay , vÊn ®Ò më réng d©n chñ ®ßi hái nh÷ng ®¬n th­ cña c«ng d©n göi ®Õn Quèc héi cÇn ph¶i ®­îc xö lý kÞp thêi.V× vËy cÇn cã mét c¬ quan chuyªn tr¸ch cña Quèc héi ®¶m nhËn viÖc nµy,cã thÓ thµnh lËp c¬ quan ®ã víi tªn gäi lµ Thanh tra Quèc héi.Thanh tra Quèc héi cã chøc n¨ng, nhiÖm vô tiÕp nhËn vµ xö lý c¸c ®¬n , th­ cña c«ng d©n göi ®Õn Quèc héi,theo dâi t×nh h×nh mäi mÆt cña ®êi sèng x· héi qua c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng ®Ó nghiªn cøu,kiÕn nghÞ nh÷ng biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®èi víi nh÷ng viÖc viÖc ph¹m ph¸p luËt nghiªm träng,¶nh h­ëng lín ®Õn ®êi sèng x· héi xÐt vÒ b¶n chÊt,Thanh tra Quèc héi còng cã thÓ cã tªn gäi kh¸c lµ Uû ban d©n nguyÖn cña Quèc héi v× c¬ quan ®ã còng lµ gióp Quèc héi trong viÖc thùc hiÖn chøc n¨ng,nhiÖm vô cña Quèc héi,Thanh tra Quèc héi còng cã thÓ tæ chøc vµ ho¹t ®éng nh­ c¸c Uû ban kh¸c cña Quèc héi nh­ng chØ trong lÜnh vùc gi¶i quyÕt c¸c ®¬n th­ khiÕu n¹i cña nh©n d©n vµ thu thËp tin tøc vÒ t×nh h×nh thi hµnh ph¸p luËt ®­îc ®­a tin trªn c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng . Nh÷ng ph­¬ng ph¸p trªn chñ yÕu lµ dïng ®Ó gi¸m s¸t ho¹t ®éng thùc tÕ cña c¸c c¬ quan Nhµ n­íc trong ph¹m vi gi¸m s¸t cña Quèc héi.Nh­ng còng cã thÓ ¸p dông ®Ó thùc hiÖn viÖc gi¸m s¸t tÝnh hîp hiÕn,hîp ph¸p cña c¸c v¨n b¶n ph¸p quy do c¸c c¬ quan Nhµ n­íc trªn ban hµnh.Tuy nhiªn,®Ó ®¹t ®­îc ®iÒu ®ã th× cÇn quy ®Þnh trong viÖc b¸o c¸o b»ng v¨n b¶n,c¸c c¬ quan Nhµ n­íc chÞu tr¸ch nhiÖm b¸o c¸o tr­íc Quèc héi ph¶i cung cÊp vµ b¸o c¸o vÒ nh÷ng v¨n b¶n do c¬ quan Nhµ n­íc ®ã ban hµnh.Trong c¸c Héi ®ång vµ Uû ban cña Quèc héi ph¶i cã mét bé phËn chuyªn tr¸ch ®Ó theo dâi vµ nghiªn cøu nh÷ng v¨n b¶n ph¸p quy ®ã . 2 . §æi míi tiªu chuÈn ®¹i biÓu vµ ®iÓu kiÖn lµm viÖc cña ®¹i biÓu trong c«ng t¸c gi¸m s¸t . §Ó thùc hiÖn ®­îc nhiÖm vô gi¸m s¸t viÖc tu©n theo HiÕn ph¸p,ph¸p luËt vµ nghÞ quyÕt cña Quèc héi,c¶ ®¹i biÓu Quèc héi cÇn ®¸p øng ®­îc nh÷ng yªu cÇu sau : - Ph¶i thùc sù lµ ng­êi ®¹i diÖn cho ý chÝ cña nh©n d©n . - Ph¶i am hiÓu thùc tÕ s©u s¾c vÒ lÜnh vùc mµ m×nh gi¸m s¸t - Ph¶i hiÓu biÕt s©u s¾c vÒ HiÕn ph¸p , luËt , NghÞ quyÕt cña Quèc héi vÒ nh÷ng vÊn ®Ò mµ m×nh gi¸m s¸t VÒ vÊn ®Ò nµy,luËt bÇu cö ®¹i biÓu Quèc héi míi ®­îc Quèc héi th«ng qua ngµy 15/4/1992 vµ Chñ tÞch Héi ®ång Nhµ n­íc ®· cã nh÷ng ®æi míi ®¸ng kÓ so víi luËt bÇu cö cò. uËt bÇu cö ®¹i biÓu Quèc héi míi rÊt chó träng ®Õn chÊt l­îng vµ tiªu chuÈn cña ®¹i biÓu.§iÒu 3,luËt bÇu cö ®¹i biÓu Quèc héi quy ®Þnh:“®¹i biÓu Quèc héi ph¶i lµ ng­êi trung thµnh víi tæ quèc ViÖt Nam x· héi chñ nghÜa,phÊn ®Êu thùc hiÖn c«ng cuéc ®æi míi,lµm cho d©n giÇu,n­íc m¹nh, cã tr×nh ®é hiÓu biÕt vµ n¨ng lùc thùc hiÖn nhiÖm vô cña ®¹i biÓu Quèc héi, tham gia quyÕt ®Þnh c¸c vÊn ®Ò quan träng cña ®Êt n­íc,cã phÈm chÊt vµ ®¹o ®øc tèt,g­¬ng mÉu chÊp hµnh ph¸p luËt,®­îc nh©n d©n tÝn nhiÖm”®©y lµ quy ®Þnh míi cña luËt,tuy ch­a thÓ kh¸i qu¸t ho¸ ®­îc tr×nh ®é vµ n¨ng lùc lµm nhiÖm vô cña ®¹i biÓu Quèc héi lµ tr×nh ®é vµ n¨ng lùc vÒ vÊn ®Ò g×,nh­ng luËt còng thÓ hiÖn sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao n¨ng lùc,trÝ tuÖ cña ®¹i biÓu Quèc héi v× xÐt ®Õn cïng,n¨ng lùc,trÝ tuÖ cña ®¹i biÓu Quèc héi lµ mét vÊn ®Ò cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh hiÖu qu¶ ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Quèc héi,v× ®¹i biÓu Quèc héi lµ mét vÊn ®Ò cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh hiÖu qu¶ gi¸m s¸t cña Quèc héi,v× ®¹i biªñ Quèc héi lµ ng­êi trùc tiÕp thay mÆt cö tri thùc hiÖn quyÒn lùc Nhµ n­íc . N¨ng lùc trÝ tuÖ cña ®¹i biÓu Quèc héi bao gåm rÊt nhiÒu yÕu tè kh¸c nhau nh­ng trong ho¹t ®éng gi¸m s¸t ®¹i biÓu Quèc héi cÇn cã tr×nh ®é hiÓu biÕt vÒ lý luËn vµ thùc tiÔn vÒ vÊn ®Ò mµ m×nh gi¸m s¸t vµ tr×nh ®é biÓu biÕt vÒ luËt,NghÞ quyÕt cña Quèc héi vÒ nh÷ng vÊn ®Ò m×nh tham gia gi¸m s¸t.Mçi ®¹i biÓu Quèc héi cã mét tr×nh ®é vµ n¨ng lùc hiÓu biÕt vÒ lý luËn vµ thùc tÕ kh¸c nhau nh­ng ®Ó gi¸m s¸t viÖc thi hµnh HiÕn ph¸p vµ ph¸p luËt th× ®ßi hái ®¹i biÓu Quèc héi nµo còng ph¶i n¾m v÷ng néi dung HiÕn ph¸p vµ luËt mµ Quèc héi ®· th«ng qua.Nh­ng kh«ng ph¶i ®¹i biÓu nµo còng ®Òu lµ luËt gia,do ®ã Quèc héi cÇn cã nh÷ng h×nh thøc tæ chøc vµ ph­¬ng ph¸p ®Ó n©ng cao tr×nh ®é luËt cho ®¹i biÓu,ë c¸c n­íc t­ s¶n còng kh«ng ph¶i mäi nghÞ sÜ Quèc héi ®Òu cã b»ng cö nh©n luËt,vÊn ®Ò lµ c¸ch gi¶i quyÕt.Trong quy chÕ cña ®¹i biÓu Quèc héi nªn cã nh÷ng quy ®Þnh vÒ h×nh thøc tæ chøc vµ ph­¬ng ph¸p ®Ó n©ng cao tr×nh ®é ph¸p luËt cña ®¹i biÓu Quèc héi.C¸c h×nh thøc ®ã lµ: - §¹i biÓu Quèc héi ph¶i ®­îc cung cÊp ®Çy ®ñ t­ liÖu vµ tµi liÖu vÒ nh÷ng dù ¸n luËt vµ luËt ®· cã hiÖu lùc ph¸p luËt.CÇn cã nh÷ng h×nh thøc phong phó ®Ó ®¹i biÓu tham gia vµo viÖc th¶o luËn vµ tham gia th«ng qua luËt vµ nhÊt lµ ph¶i ®­îc c¸c Uû ban cña Quèc héi thuyÕt tr×nh vÒ nh÷ng dù ¸n luËt ®ã . - CÇn tæ chøc nh÷ng líp häc ng¾n Nhµ n­íc h¹n ®Ó ®¹i biÓu Quèc héi ®­îc häc tËp mét c¸ch cã hÖ thèng vÒ nh÷ng v¨n b¶n luËt,vÒ HiÕn ph¸p vµ luËt Tæ chøc bé m¸y Nhµ n­íc . - VÒ chÕ ®é vµ ®iÒu kiÖn lµm viÖc cña ®¹i biÓu Quèc héi,luËt Tæ chøc Quèc héi còng cã nh÷ng ®æi míi râ nÐt , nhÊt lµ vÊn ®Ò ®¹i biÓu Quèc héi lµm viÖc chuyÓn tr¸ch,theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 37 cña luËt:“trong sè c¸c ®¹i biÓu Quèc héi,cã nh÷ng ®¹i biªñ lµm viÖc chuyªn tr¸ch vµ cã ®¹i biÓu lµm viÖc theo chÐ ®é kh«ng chuyªn tr¸ch.Sè l­îng ®¹i biÓu Quèc héi lµm viÖc theo chÕ ®é chuyªn tr¸ch do Quèc héi quyÕt ®Þnh”vµ §iÒu 52:“l­¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp kh¸c cña ®¹i biÓu Quèc héi do Uû ban Th­êng vô Quèc héi quyÕt ®Þnh.” - VÒ vÊn ®Ò thø nhÊt,quan niÖm cña chóng t«i lµ Uû ban Th­êng vô Quèc héi,c¸c Uû ban,Héi ®ång cña Quèc héi ph¶i do c¸c ®¹i biÓu Quèc héi lµm viÖc chuyªn tr¸ch ®¶m nhËn v×:Uû ban Th­êng vô Quèc héi,Héi ®ång vµ c¸c Uû ban cña Quèc héi ®­îc luËt quy ®Þnh râ thÈm quyÒn vµ nhiÖm vô kÓ c¶ nhiÖm vô gi¸m s¸t,®Ó thùc hiÖn ®­îc nhiÖm vô gi¸m s¸t,c¸c c¬ quan trªn cña Quèc héi lµm viÖc theo chÕ ®é héi nghÞ vµ quyÕt ®Þnh theo ®a sè chø kh«ng lµm viÖc theo chÕ ®é thñ tr­ëng nh­ trong c¬ quan hµnh chÝnh cña Nhµ n­íc.Do ®ã ,®Ó ®¶m b¶o cho c¸c c¬ quan nµy cña Quèc héi hoµn thµnh nhiÖm vô cña m×nh,®­a ra dùoc nh÷ng kiÕn nghÞ ®óng vµ kÞp thêi th× thµnh viªn cña nh÷ng c¬ quan ®ã ph¶i lµ chuyªn tr¸ch.NÕu tû lÖ ®¹i biÓu kiªm nhiÖm qu¸ nhiÒu th× kh«ng ®¶m b¶o sù ho¹t ®éng th­êng xuyªn cña c¸c c¬ quan ®ã ®­îc;mçi Uû ban vµ Héi ®ång cã mét lÜnh vùc gi¸m s¸t chuyªn s©u.NÕu kh«ng chuyªn m«n ho¸ cao th× ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn quyÕt ®Þnh vµ kiÕn nghÞ cña Uû ban. - VÊn ®Ò thø hai,trong khi Nhµ n­íc ta ch­a cã c¶i c¸ch c¨n b¶n vÒ chÕ ®é tiÒn l­¬ng th× quy ®Þnh nh­ ë trong luËt lµ mét gi¶i ph¸p ®óng.Tuy nhiªn ,v× ®©y lµ vÊn ®Ò cÊp b¸ch cÇn ph¶i gi¶i quyÕt do ®ã còng cÇn tham kh¶o thªm vÒ vÊn ®Ò nµy ë mét sè nuíc . Trong ®iÒu kiÖn ë n­íc ta th× nªn ®Ó Uû ban Th­êng vô Quèc héi quyÕt ®Þnh vÒ vÊn ®Ò l­¬ng cña ®¹i biÓu cßn phô cÊp cña ®aÞ biÓu th× nªn lÊy tõ ng©n s¸ch ho¹t ®éng cña Quèc héi,tuú theo yªu cÇu vµ kÕ ho¹ch ho¹t ®éng hµng n¨m cña Quèc héi mµ Uû ban Th­êng vô Quèc héi cã thÓ ra nh÷ng quyÕt ®Þnh kh¸c nhau vÒ vÊn ®Ò nµy : §Ó ®¹i biÓu Quèc héi lµm ®­îc nhiÖm vô gi¸m s¸t,HiÕn ph¸p 1992 cßn quy ®Þnh hai vÊn ®Ò quan träng n÷a lµ:QuyÒn ®­îc th«ng tin cña ®¹i biÓu Quèc héi theo §iÒu 100 HiÕn ph¸p 1992 vµ luËt Tæ chøc quy ®Þnh ë §iÒu 46 Trong ®iÒu kiÖn ë n­íc ta,luËt cÇn quy ®Þnh tr¸ch nhiÖm ChÝnh phñ ph¶i th«ng tin cho ®¹i biÓu Quèc héi chø kh«ng nªn quy ®Þnh nh­ trong §iÒu 46 cña luËt hiÖn nay nhÊt lµ ®èi víi ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Quèc héi.Nªn quy ®Þnh Chñ tÞch n­íc,ChÝnh phñ,Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao…ph¶i göi tµi liÖu (tr­íc hÕt lµ:c¸c v¨n b¶n ph¸p quy do c¸c c¬ quan ®ã ban hµnh ,c¸c tµi liÖu tham kh¶o vµ c¸c t¹p chÝ th«ng tin cña c¸c c¬ quan ®ã)vÒ th­ viÖn cña V¨n phßng Quèc héi cã nhiÖm vô in vµ chuyÓn ®Õn c¸c ®¹i biÓu Quèc héi nh÷ng tµi liÖu nãi trªn vµ l­u tr÷ mét phÇn ë th­ viÖn cña V¨n phßng Quèc héi .Thùc tÕ nhiÒu n¨m qua cho thÊy,v× kh«ng cã quy ®Þnh nµy,nªn th­ viÖn cña V¨n phßng Quèc héi kh«ng cã nh÷ng t­ liÖu nãi trªn ®Ó phôc vô ho¹t ®éng cña Quèc héi vµ tõng ®¹i biÓu Quèc héi còng kh«ng thÓ biÕt nh÷ng c¬ quan Nhµ n­íc nãi trªn ®· ban hµnh nh÷ng v¨n b¶n nµo mµ yªu cÇu.VÒ quyÒn chÊt vÊn cña ®¹i biÓu Quèc héi,luËt Tæ chøc Quèc héi quy ®Þnh ë §iÒu 49,quy ®Þnh nh­ vËy lµ chÆt chÏ . Tãm l¹i,nh÷ng tiªu chuÈn vµ ®iÒu kiÖn ®Ó ®¹i biÓu Quèc héi lµm ®­îc ®óng chøc n¨ng,nhiÖm vô cña m×nh ,trong ®ã cã nhiÖm vô gi¸m s¸t viÖc tu©n theo HiÕn ph¸p vµ ph¸p luËt ,HiÕn ph¸p 1992 vµ luËt Tæ chøc Quèc héi míi ®· cã nh÷ng ®æi míi s©u s¾c vµ m¹nh mÏ . 3 . X©y dùng luËt vÒ ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Quèc héi vµ nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó ®¶m b¶o cho Quèc héi thùc hiÖn ®óng vµ ®Çy ®ñ quyÒn gi¸m s¸t tèi cao cña m×nh theo luËt ®Þnh VÒ vÊn ®Ò nµy,quan niÖm cña chóng t«i lµ 3.1. T¨ng c­êng vµ ®æi míi c«ng t¸c lËp ph¸p cña Quèc héi . Nhµ n­íc cÇn ph¶i sím ban hµnh vµ x©y dùng hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt,ph¶i ph¸p chÕ ho¸ c¸c quan hÖ x· héi.§ã lµ mét trong nh÷ng yÕu tè ®Çu tiªn ®Ó Quèc héi thùc hiÖn tèt quyÒn gi¸m s¸t tèi cao cña m×nh.HiÕn ph¸p vµ ph¸p luËt lµ mét trong nh÷ng c¨n cø ®Ó Quèc héi thùc hiÖn quyÒn gi¸m s¸t tèi cao.HiÖn nay cßn nhiÒu lÜnh vùc,nhÊt lµ trong ho¹t ®éng qu¶n lý,Nhµ n­íc ch­a cã luËt ®Ó ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ ®ã hoÆc nh÷ng quy ®Þnh cña ph¸p luËt cò ®· l¹c hËu so víi thùc tÕ x· héi.§iÒu ®ã g©y khã kh¨n lín cho ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Quèc héi,nhÊt lµ viÖc gi¸m s¸t tÝnh hîp hiÕn,hîp ph¸p trong ho¹t ®éng,qu¶n lý cña ChÝnh phñ.CÇn ph¶i n©ng cao kü thuËt lËp ph¸p h¬n n÷a .Mçi khi cã mét v¨n b¶n luËt ®­îc tr×nh Quèc héi xÏ xÐt th× ChÝnh phñ ph¶i göi kÌm theo lu«n nh÷ng v¨n b¶n h­íng dÉn thi hµnh luËt ®ã.Quèc héi ch­a n¾m ®­îc hÕt sè l­îng v¨n b¶n ph¸p quy cña ChÝnh phñ th× còng kh«ng thÓ kiÓm tra tÝnh hîp hiÕn,hîp ph¸p cña c¸c v¨n b¶n ®ã 3.2.CÇn ph¶i cã luËt vÒ ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Quèc héi Tr­íc hÕt,vÒ mét v¨n b¶n ,Quèc héi cÇn cã luËt vÒ gi¸m s¸t chø kh«ng ph¶i lµ quy chÕ ho¹t ®éng cña Quèc héi hoÆc v¨n b¶n ph¸p quy kh¸c v×:gi¸m s¸t lµ mét chøc n¨ng,quyÒn h¹n quan träng cña Quèc héi,ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Quèc héi t¸c ®éng ®Õn nhiÒu c¬ quan Nhµ n­íc cÊp cao:ChÝnh phñ,Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao,ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao…Nãi c¸ch kh¸c ,Quèc héi cã quan hÖ víi c¸c c¬ quan cao cÊp cña Nhµ n­íc trong khi thùc hiÖn ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Quèc héi.Nh÷ng nghÞ quyÕt cña Quèc héi trong c«ng t¸c gi¸m s¸t t¸c ®éng m¹nh mÏ vµ s©u s¾c ®Õn ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan Nhµ n­íc nãi trªn kÓ c¶ vÒ mÆt tr¸ch nhiÖm cña nh÷ng ng­êi ®øng ®Çu c¬ quan ®ã.V× vËy,cÇn ph¶i quy ®Þnh râ mèi quan hÖ gi÷a Quèc héi víi c¸c c¬ quan Nhµ n­íc;ChÝnh phñ,Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao.ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao…quan hÖ gi÷a c¸c c¬ quan cña Quèc héi víi c¸c c¬ quan Nhµ n­íc ,quan hÖ gi÷a c¸c c¬ quan gióp viÖc cña Quèc héi víi c¬ quan gióp viÖc cña c¬ quan Nhµ n­íc nãi trªn trong ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Quèc héi . tµi liÖu tham kh¶o V¨n kiÖn §¹i Héi §¹i biÓu toµn quèc lÇn thø 9 - Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ Quèc gia KÕt luËn vµ kiÕn nghÞ vÒ hoµn thiÖn c¬ chÕ thanh tra,kiÓm tra,gi¸m s¸t -Thanh tra Nhµ n­íc VÒ quyÒn gi¸m s¸t tèi cao cña Quèc héi (PTS Ph¹m Ngäc Kú ) -Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ Gi¸o tr×nh LuËt HiÕn Ph¸p -Nhµ xuÊt b¶n C«ng an nh©n d©n LuËt HiÕn Ph¸p ViÖt Nam -Nhµ xuÊt b¶n thµnh phè Hå ChÝ Minh (PGS –PTS luËt häc NguyÔn §¨ng Dung vµ Ng« §øc TuÊn LuËt HiÕn Ph¸p 1992 -Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia Lý luËn Nhµ n­íc vµ ph¸p luËt --§¹i häc khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n LuËt söa ®æi luËt Tæ chøc Quèc héi n¨m 2001 NghÞ quyÕt söa ®æi ,bæ sung mét sè ®iÒu HiÕn ph¸p 1992 th«ng qua ngµy 25/12/2001 LuËt Tæ chøc ChÝnh phñ LuËt Tæ chøc Toµ ¸n nh©n d©n LuËt Tæ chøc ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n LuËt söa ®æi ,bæ sung mét sè ®iÒu cña LuËt bÇu cö ®¹i biÓu Quèc héi th«ng qua ngµy 25/12/2001 B¸o c¸o c«ng t¸c cña Quèc héi nhiÖm kú kho¸ X do Chñ tÞch Quèc héi NguyÔn v¨n An tr×nh bµy B¸o c¸o tæng kÕt nhiÖm kú cña Uû ban Quèc phßng vµ an ninh cña Quèc héi khãa 10(1997-2002) B¸o c¸o tæng kÕt nhiÖm kú cña Uû ban kinh tÕ vµ ng©n s¸ch cña Quèc héi kho¸ 10(1997-2002) B¸o c¸o tæng kÕt nhiÖm kú cña Uû ban khoa häc ,c«ng nghÖ vµ m«i tr­êng Quèc héi kho¸ X B¸o c¸o vÒ ho¹t ®éng ®èi ngo¹i cña Quèc héi vµ c«ng t¸c cña Uû ban ®èi ngo¹i nhiÖm kú kho¸ X B¸o c¸o tæng kÕt c«ng t¸c cña Uû ban ph¸p luËt nhiÖm kú kho¸ X B¸o c¸o c«ng t¸c cña Uû ban Th­êng vô Quèc héi nhiÖm kú kho¸ X B¸o c¸o tæng kÕt ho¹t ®éng cña Uû ban vÒ c¸c vÊn ®Ò x· héi nhiÖm kú kho¸X C«ng t¸c x©y dùng luËt,ph¸p lÖnh nhiÖm kú Quèc héi kho¸ X 23 . T¹p chÝ nghiªn cøu lËp ph¸p : 2001 24 . T¹p chÝ nghiªn cøu Ng­êi ®¹i biÓu nh©n d©n : 2001 25 . T¹p chÝ nghiªn cøu d©n chñ vµ ph¸p luËt : 2001 Môc lôc Lêi nãi ®Çu Ch­¬ng I: C¬ së lý luËn quyÒn gi¸m s¸t tèi cao cña Quèc héi n­íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam I.VÞ trÝ ph¸p lý cña Quèc héi,b¶n chÊt,néi dung vµ ph­¬ng thøc thùc hiÖn. 1.VÞ trÝ ph¸p lý cña Quèc héi 2.B¶n chÊt,néi dung quyÒn gi¸m s¸t tèi cao cña Quèc héi 3.Ph­¬ng thøc thùc hiÖn quyÒn gi¸m s¸t tèi cao cña Quèc héi II.Quan hÖ quyÒn gi¸m s¸t tèi cao cña Quèc héi víi nh÷ng quyÒn kh¸c cña Quèc héi,sù kh¸c nhau quyÒn gi¸m s¸t tèi cao víi kiÓm tra viÖc thi hµnh HiÕn ph¸p,ph¸p luËt cña c¬ quan Nhµ n­íc kh¸c 1.Quan hÖ quyÒn gi¸m s¸t tèi cao víi nh÷ng quyÒn kh¸c cña Quèc héi 2.Sù kh¸c nhau gi÷a quyÒn gi¸m s¸t tèi cao víi kiÓm tra viÖc thi hµnh HiÕn ph¸p,ph¸p luËt cña c¸c c¬ quan Nhµ n­íc kh¸c Ch­¬ng II:Thùc tr¹ng ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Quèc héi n­íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam vµ nh÷ng nguyªn nh©n chñ yÕu h¹n chÕ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Quèc héi I. Nh÷ng quy ®Þnh vÒ quyÒn gi¸m s¸t tèi cao cña Quèc héi trong HiÕn ph¸p 1992 II.Thùc tr¹ng t×nh h×nh ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Quèc héi n­íc ta nhiÖm kú X tõ n¨m 1997 ®Õn n¨m 2002 ,nh÷ng nguyªn nh©n h¹n chÕ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Quèc héi vµ bµi häc 1.Thùc tr¹ng t×nh h×nh ho¹t ®éng cña Quèc héi n­íc ta nhiÖm kú X tõ n¨m 1997 ®Õn n¨m 2002 2.Nh÷ng nguyªn nh©n chñ yÕu h¹n chÕ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Quèc héi Ch­¬ng III: Nh÷ng ph­¬ng ph¸p t¨ng c­êng hiÖu qu¶ gi¸m s¸t cña Quèc héi 1.§æi míi tæ chøc vµ ph­¬ng ph¸p gi¸m s¸t cña Quèc héi 2.§æi míi tiªu chuÈn ®¹i biÓu vµ ®iÒu kiÖn lµm viÖc cña ®¹i biÓu trong c«ng t¸c gi¸m s¸t 3.X©y dùng luËt vÒ ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Quèc héi vµ nh÷ng ®iÒu kiÖn lµm cho Quèc héi thùc hiÖn ®óng vµ ®Çy ®ñ quyÒn gi¸m s¸t tèi cao cña m×nh theo luËt ®Þnh KÕt luËn Tµi liÖu tham kh¶o Trang 1 1 1 2 9 11 11 14 18 18 22 22 51 56 57 65 67 69 72

Các file đính kèm theo tài liệu này:

  • docQuyền giám sát tối cao của Quốc hội.doc
Luận văn liên quan