Rèn kỹ năng viết đúng phân môn chính tả cho học sinh lớp 3

riªng. Trong khi ®ã, ë trung häc c¬ së vµ phæ th«ng trung häc, chÝnh t¶ chØ ®­îc d¹y xen kÏ trong c¸c tiÕt thùc hµnh ë ph©n m«n TËp lµm v¨n chø kh«ng tån t¹i víi t­ c¸ch lµ mét ph©n m«n tËp ®äc nh­ tiÓu häc. Bëi tÝnh chÊt næi bËt cña ph©n m«n ChÝnh t¶ lµ tÝnh thùc hµnh. Bëi lÏ, chØ cã thÓ h×nh thµnh c¸c kü n¨ng, kü x¶o chÝnh t¶ cho HS th«ng qua viÖc thùc hµnh, luyÖn tËp . Do ®ã, trong ph©n m«n nµy c¸c quy t¾c, chÝnh t¶, c¸c ®¬n vÞ kiÕn thøc mang tÝnh chÊt lý thuyÕt kh«ng ®­îc bè trÝ trong tiÕt d¹y riªng mµ d¹y lång trong hÑ thèng bµi tËp chÝnh t¶. Néi dung, cÊu tróc cña bµi chÝnh t¶ trong s¸ch gi¸o khoa TiÕng viÖt tiÓu häc (phÇn chÝnh t¶). Cô thÓ chÝnh t¶ lµ hÖ thèng c¸c quy t¾c vÒ c¸ch viÕt thèng nhÊt cho c¸c tõ cña mét ng«n ng÷. Nãi c¸ch kh¸c chÝnh tµ lµ nh÷ng quy ­íc cña x· héi trong ng«n ng÷, môc ®Ých cña nã lµ ph­¬ng tiÖn truyÒn ®¹t th«ng tin b»ng ch÷ viÕt b¶o ®¶m cho ng­êi viÕt vµ ng­êi ®äc ®Òu hiÓu thèng nhÊt néi dung c¬ b¶n. ChÝnh v× vËy viÖc d¹y chÝnh t¶ ®ang lµ vÊn ®Ò quan t©m cña nhiÒu ng­êi. Song kÕt qu¶ häc sinh viÕt chÝnh t¶ ch­a ®¸p øng yªu cÇu h×nh thµnh kü n¨ng giao tiÕp. HS cßn viÕt sai chÝnh t¶ g©y hiÓu nhÇm cho ng­êi cïng giao tiÕp. Nguyªn nh©n chÝnh lµ do néi dung vµ ph­¬ng ph¸p d¹y häc. Cô thÓ vÒ mÆt néi dung: ViÖc cung cÊp hÖ thèng quy t¾c vµ bµi tËp ch­a thµnh hÖ thèng, ch­a ®ñ ®Ó HS cã thÓ dùa vµo ®ã mµ sau nµy tù hoµn thiÖn kh¶ n¨ng viÕt ®óng chÝnh t¶. VÒ mÆt ph­¬ng ph¸p viÖc d¹y häc chñ yÕu lµ ho¹t ®éng cña thÇy, trß thô ®éng tiÕp thu nªu hiÖu qu¶ ch­a cao. V× vËy viÖc "Thèng kª, ph©n lo¹i nh÷ng lçi chÝnh t¶ cho häc sinh líp 3 th­êng m¾c vµ biÖn ph¸p kh¾c phôc" lµ viÖc lµm cÇn thiÕt. Nã gãp phÇn gióp HS viÕt ®óng chÝnh t¶, nhÊt lµ häc sinh líp 3, thÓ hiÖn néi dung cÇn biÓu ®¹t mét c¸ch chÝnh x¸c trªn v¨n b¶n, thùc hiÖn môc tiªu d¹y häc m«n TiÕng viÖt. XuÊt ph¸t tõ lý do võa nªu trong luËn v¨n nµy chóng t«i chän nghiªn cøu ®Ò tµi "RÌn kü n¨ng viÕt ®óng ph©n m«n chÝnh t¶ cho häc sinh líp 3" II - Môc ®Ých nghiªn cøu: Chóng t«i nghiªn cøu luËn v¨n nµy nh»m môc ®Ých: - T×m hiÓu néi dung ph­¬ng ph¸p d¹y ph©n m«n chÝnh t¶ ®Ó ¸p dông vµo thùc tÕ gi¶ng d¹y cho HS viÕt ®óng chÝnh t¶, ®äc, nãi ®óng TiÕng viÖt. §Ó ®¹t ®­îc môc ®Ých trªn cÇn th¸o gì nh÷ng v­íng mÆc, khã kh¨n cho gi¸o viªn vµ häc sinh trong qu¸ tr×nh d¹y vµ häc ph©n m«n chÝnh t¶, n©ng cao chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ d¹y häc ph©n m«n nµy. III - §èi t­îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu: - Trong ®Ò tµi nµy chóng t«i nghiªn cøu vÒ vÊn ®Ò vÒ häc sinh líp 3 huyÖn Con Cu«ng - NghÖ an.th­êng viÕt sai c¸c lçi chÝnh t¶, lçi phô ©m, lçi phô ©m ®Çu. Nh­ng trong ®ã lçi th­êng m¾c ë Tr­êng tiÓu häc 2 Ch©u Khª - Con Cu«ng - NghÖ an.. §ã lµ phÇn phô ©m ®Çu tr/ch, c¸c dÊu thanh nh­ hái, ng· vµ phÇn vÇn. IV - Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu: §Ó nghiªn cøu ®Ò tµi nµy cã hiÖu qu¶. Chóng t«i ®· sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p sau: - Ph­¬ng ph¸p ®iÒu tra quan s¸t: + Kh¶o s¸t néi dung s¸ch gi¸o khoa. + T×m hiÓu thùc tiÔn ë ®Þa bµn m×nh d¹y. + N¨ng lùc viÕt chÝnh t¶ cña häc sinh. §Ó tõ ®ã t×m ra nguyªn nh©n vµ ®Ò xuÊt biÖn ph¸p thùc hiÖn . - Ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch tæng hîp. Tr­íc mét hiÖn t­îng ng«n ng÷ chóng t«i ph©n tÝch c¸c ng÷ liÖu ®Ó thÊy ®­îc b¶n chÊt cña ng«n ng÷ ®ã. Råi tæng hîp c¸c hiÖn t­îng thÓ lo¹i ®Ó rót ra nh÷ng nhËn xÐt kh¸i qu¸t cho nhiÒu hiÖn t­îng cïng lo¹i. VÝ dô: C©y bµng ® c©y bµng. ThÇy gi¸o ® thÇy gi¸o. Em ®i häc vÒ ® Em di häc v×a. - Ph­¬ng ph¸p thùc nghiÖm: + Thùc nghiÖm ph­¬ng ph¸p nµy chóng t«i ®­a ra c¸c ®Ò xuÊt trong luËn v¨n cña m×nh vµo tæ chøc d¹y ë líp 3 tiÓu häc ®Ó ®¸nh gi¸ kh¶ thi cña ph­¬ng ph¸p ®ã. + Chóng t«i cã tæ chøc d¹y ®èi chøng. B - PhÇn nãi chung Ch­¬ng I: Nh÷ng c¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn cña ®Ò tµi. Nh­ Lªnin nãi "Ng«n ng÷ lµ ph­¬ng tiÖn giao tiÕp quan träng nhÊt cña loµi ng­êi". ThËt vËy, con ng­êi sèng trong x· héi lu«n lu«n cã nhu cÇu tiÕp xóc, trao ®æi t­ t­ëng t×nh c¶m víi nhau qua c«ng cô chung lµ ng«n ng÷. Ng«n ng÷ lµ mét hÖ thèng tÝn hiÖu gåm c¸c ®¬n vÞ (©m vÞ, h×nh vÞ, tõ, c©u) vµ nh÷ng quy t¾c kÕt hîp ®¬n vÞ ®ã nh»m môc ®Ých giao tiÕp. ViÖc sö dông ng«n ng÷ kh«ng nh÷ng ë d¹ng nãi (cã sù bæ trî cña cö chØ, ®iÖu bé…) mµ cßn ë d¹ng viÕt (v¨n b¶n) ®Õn ng­êi cã nhu cÇu tiÕp xóc, ng­êi m×nh muèn tiÕp xóc. Muèn nh­ vËy ng­êi viÕt ph¶i sö dông ng«n ng÷ kh«ng nh÷ng chÝnh x¸c, râ rµng, dÔ hiÓu, mµ viÕt ch÷ (sù m· ho¸ h×nh thøc ©m thanh cña c¸c ®¬n vÞ ng«n ng÷) biÓu hiÖn ë con ch÷ ®óng (hay ®óng chuÈn chÝnh t¶) gióp cho ng­êi giao tiÕp víi v¨n b¶n hiÓu ®­îc ®óng ý cña ng­êi viÕt. I - C¬ së lý luËn: 1- Mét sè vÊn ®Ò liªn quan ®Õn néi dung d¹y häc: - Ch÷ viÕt TiÕng viÖt lµ ch÷ viÕt ghi ©m. Dïng ch÷ c¸i ®Ó ghi ©m vÞ (hoÆc ghi ©m tè). V× vËy nguyªn t¾c c¬ b¶n cña chÝnh t¶ TiÕng viÖt lµ nguyªn t¾c ng÷ ©m häc nguyªn t¾c ng÷ ©m häc lµ nguyªn t¾c cã tÝnh chÊt biÓu t­îng. Tuy nhiªn sù biÕn ®èi cña ch÷ viÕt vµ ng÷ ©m trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ng«n ng÷ kh«ng cã sù t­¬ng øng ®ång ®Òu. Ng÷ ©m th­êng xuyªn biÕn ®æi vµ biÕn ®æi nhanh, râ rÖt trong khi ch÷ viÕt biÕn ®æi Ýt vµ t­¬ng ®èi chËm. C¸c hiÖn t­îng ng«n ng÷ nh­ hiÖn t­îng ®ång ©m, ®ång nghÜa, c¸c biÓu thÞ ph­¬ng ng÷. Xu h­íng thèng nhÊt ng«n ng÷ ph¶n ¸nh vµ biÓu hiÖn ë ng÷ ©m vµ ë ch÷ viÕt kh¸c nhau. Nguyªn t¾c ng÷ ©m häc cña chÝnh t¶ ®­îc bæ sung b»ng c¸c nguyªn t¾c ng÷ nghÜa vµ c¸c nguyªn t¾c theo thãi quen sö dông ch÷ viÕt ®· ®­îc x· héi chÊp nhËn. M«n chÝnh t¶ kh«ng chØ lµ m«n häc ph¸t hiÖn mµ cßn lµ m«n häc ng¨n ngõa vµ söa ch÷a nh÷ng vi ph¹m (söa lçi chÝnh t¶) chÝnh t¶ TiÕng viÖt kh«ng ®¬n gi¶n lµ c¸ch theo s¸t ng÷ ©m, c¸ch viÕt hoµn toµn gièng nh­ nãi. Cã nghÜa lµ chøc viÕt TiÕng viÖt lµ ch÷ viÕt ghi ©m nãi thÕ nµo th× viÕt thÕ Êy. ChÝnh t¶ cã xu h­íng thèng nhÊt, chuÈn ho¸, kh«ng ph¶i lµ chÝnh t¶ cho tõng ph­¬ng ng÷, cho tõng khu vùc cã biÕn thÓ ng÷ ©m TiÕng viÖt. Néi dung chÝnh t¶ bao gåm c¸c quy t¾c dïng ch÷ ®Ó viÕt ©m tiÕt vµ mét sè quy t¾c viÕt ch÷ ngo¹i lÖ (Tr­êng hîp chÝnh t¶ kh«ng hoµn toµn tu©n theo nguyªn t¾c ng÷ ©m häc. Dïng ch÷ vµ c¸ch dïng ch÷ ®Ó viÕt ©m tiÕt lµ néi dung chÝnh cña chÝnh t¶ TiÕng viÖt. ViÕt ®óng chÝnh t¶ TiÕng viÖt lµ viÕt ®óng c¸c ©m tiÕt trong lêi nãi vµ trong v¨n b¶n viÕt. Do ®ã muèn d¹y chÝnh t¶ ®óng th× ph¶i ph¸t ©m cho chuÈn. MÆt kh¸c ph¶i rÌn kü n¨ng nghe chuÈn. Muèn vËy cÇn x¸c ®Þnh ®­îc ph¶i "chÝnh t¶" h×nh nÐt c¸c ch÷ (gäi lµ ch÷ c¸i) con ch÷ t­¬ng ®èi víi ©mvÞ, ch÷ t­¬ng ®­¬ng víi ©m tiÕt) ®­îc thÓ hiÖn b»ng h×nh nÐt thµnh d¹ng ch÷, kiÓu ch÷. Khi viÕt ®ßi hái kh«ng nhÇm lÉn d¹ng ch÷ ®Ó tr¸nh nhÇm lÉn vÒ ng÷ ©m vÒ ng÷ nghÜa, ®¶m b¶o sù thèng nhÊt d¹ng ch÷ víi biÓu t­îng ng÷ ©m. Song trong thùc tÕ vÉn cã ngo¹i lÖ: cã tr­êng hîp mét ©m ®­îc viÕt b»ng nhiÒu ch÷ kh¸c nhau. /ng/ ng ngh c /K/ k q Mét ch÷ ®­îc thÓ hiÖn b»ng nhiÒu ©m kh¸c nhau. Cô thÓ: gê ga g× ngê nghÜ ngîi Trong TiÕng viÖt cã rÊt nhiÌu ph­¬ng ng÷. Mçi vïng ph­¬ng ng÷ hä cã c¸ch ph¸t ©m kh¸c nhau so víi ©m chuÈn. Nh­ng ch÷ viÕt th× ph¶i viÕt theo ®óng chÝnh ©m. Lçi ph­¬ng ng÷ ¶nh h­ëng ®Õn viÕt chÝnh t¶. VD: ë tr­êng tiÓu häc Quúnh Th¹ch häc sinh ph¸t ©m VÒ thµnh v×a ThÇy thµnh thµy trung/chung C©y thµnh cay.. tr¨ng/ch¨ng. So víi chÝnh t¶ ©m chuÈn th× HS ®· ph¸t ©m sai lÖch nhÊt ®Þnh. ChÝnh v× vËy khi viÕt chÝnh t¶ HS th­êng sai c¸c lçi trªn trong tr­êng hîp nµy gi¸o viªn cÇn cung cÊp cho häc sinh vÒ "mÑo" chÝnh t¶. ChÝnh t¶ TiÕng viÖt lµ chÝnh t¶ ng÷ nghÜa nªn sù kh¸c biÑt vÒ ch÷ cã khi kh«ng thÓ hiÖn sù kh¸c biÖt vÒ ©m mµ sù kh¸c biÖt vÒ nghÜa. VÝ dô: quèc - cuèc Hai tiÕng kh¸c nhau vÒ nghÜa chø kh«ng kh¸c nhau vÒ cÊu t¹o. VÝ dô: gia - da V× vËy trong qu¸ tr×nh d¹y chÝnh t¶ ph¶i chó ý gi¶i nghÜa c¸c tiÕng vµ gi¶i nghÜa c¸c tõ. 2. Nguyªn t¾c d¹y häc chÝnh t¶: 2.1. Nguyªn t¾c d¹y chÝnh t¶ theo khu vùc: D¹y chÝnh t¶ theo khu vùc nghÜa lµ néi dung gi¶ng d¹y vÒ chÝnh t¶ ph¶i s¸t hîp víi ph­¬ng ng÷. Nãi c¸ch kh¸c, ph¶i xuÊt ph¸t tõ t×nh h×nh thùc tÕ m¾c lçi chÝnh t¶ cña häc sinh ë tõng khu vùc, tõng miÒn ®Ó h×nh thµnh néi dung gi¶ng d¹y, ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc träng ®iÓm chÝnh t¶ cÇn d¹y cho häc sinh ë tõng khu vùc, tõng ®Þa ph­¬ng. V× nh­ ta biÕt c¸c ph¸t ©m ®Þa ph­¬ng cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn chÝnh t¶. §èi chiÕu víi ©m, ta thÊy c¸ch ph¸t ©m cña ba vïng ph­¬ng ng÷ chÝnh ®Òu cã nh÷ng chç ch­a chuÈn x¸c cßn sai lÖch. Cô thÓ: HiÖn nay ë c¸c vïng cña huyÖn Con Cu«ng - NghÖ an.cã hiÖn t­îng ph¸t ©m sai tr/ch. VD: trung/chung Tre/che - HiÖn t­îng lÉn lén khi ®äc gi÷a phô ©m: ay/©y, dÊu hái/ng·. VÝ dô: - C©y/cay - VÎ/vÏ - thÇy/thµy - nghØ/nghÜ - thÊy/th¸y. Qua thùc tÕ m¾c lçi cña häc sinh gi¸o viªn cÇn cã sù kh¶o s¸t ®iÒu tra c¬ b¶n ®Ó n¾m lçi chÝnh t¶ phæ biÕn cña häc sinh, tõ ®ã lùa chän néi dung gi¶ng d¹y thÝch hîp (nhÊt lµ ®èi víi h×nh chÝnh t¶ so s¸nh) nguyªn t¾c nµy còng l­u ý gi¸o viªn cÇn t¨ng c­êng sù linh ho¹t s¸ng t¹o trong gi¶ng d¹y, cô thÓ trong viÖc x©y dùng néi dung bµi sao cho s¸t hîp víi ®èi t­îng häc sinh líp m×nh d¹y. ë mét chõng mùc nµo ®ã, cã thÓ l­îc bít nh÷ng néi dung gi¶ng d¹y trong s¸ch gi¸o khoa, xÐt thÊy kh«ng phï hîp víi häc sinh líp m×nh d¹y, ®ång thêi bæ sung nh÷ng néi dung d¹y cÇn thiÕt mµ s¸ch gi¸o khoa ch­a ®Ò cËp ®Õn. 2.2. Nguyªn t¾c kÕt hîp chÝnh t¶ cã ý thøc víi chÝnh t¶ kh«ng cã ý thøc: ë trªn ®· nãi tíi nh÷ng ®Æc ®iÓm, nh÷ng ­u thÕ cña ph­¬ng ph¸p cã ý thøc vµ ph­¬ng ph¸p kh«ng cã ý thøc trong viÖc d¹y chÝnh t¶. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ trong qu¸ tr×nh d¹y chÝnh t¶ cho häc sinh, gi¸o viªn kh«ng chØ sö dông mét ph­¬ng ph¸p, mµ ph¶i sö dông phèi hîp hai ph­¬ng ph¸p nµy mét c¸ch hîp lý nh»m ®¹t tíi mét hiÖu qu¶ d¹y häc cao. Còng cÇn nãi râ r»ng, trong ®iÒu kiÖn nhµ tr­êng,viÖc sö dông ph­¬ng ph¸p cã ý thøc vÉn ®­îc coi lµ chñ yÕu. Ph­¬ng ph¸p kh«ng cã ý thøc cÇn ®­îc khai th¸c, sö dông hîp lý c¸c líp ®Çu bËc tiÓu häc, g¾n liÒn víi nh÷ng kiÓu bµi nh­ tËp viÕt (tËp viÕt kü thuËt), tËp chÐp.. C¸c kiÓu bµi nµy nh»m gióp HS nhanh chãng lµm quen víi h×nh thøc cña c¸c con ch÷ (Tù d¹ng), h×nh thøc ch÷ viÕt cña c¸c tõ. §©y lµ nh÷ng tiÒn ®Ò, nh÷ng xuÊt ph¸t ®iÓm rÊt cÇn thiÕt ®èi víi häc sinh míi lµm quen víi hÖ thèng ch÷ viÕt cña TiÕng viÖt. Ph­¬ng ph¸p kh«ng cã ý thøc cßn ph¸t huy t¸c dông khi gi¸o viªn h­íng dÉn häc sinh ghi nhí c¸c hiÖn t­îng chÝnh t¶ cã tÝnh chÊt vâ ®o¸n, kh«ng g¾n víi mét quy luËt, quy t¾c nµo, nh­ viÕt ph©n biÖt d/gi; tr/ch, l/n. Trong nhµ tr­êng, gi¸o viªn cÇn sö dông, khai th¸c tèi ®a ph­¬ng ph¸p cã ý thøc. Muèn vËy, gi¸o viªn cÇn ph¶i ®­îc trang bÞ nh÷ng kiÕn thøc vÒ ng÷ ©m häc, vÒ tõ vùng - ng÷ nghÜa häc cã liªn quan ®Õn chÝnh ta, cô thÓ: Gi¸o viªn ph¶i biÕt vËn dông nh÷ng kiÕn thøc vÒ ng÷ ©m häc TiÕng viÖt vµo viÖc ph©n lo¹i lçi chÝnh t¶ ph¸t hiÖn ®Æc ®iÓm cña tõng lo¹i lçi, nhÊt lµ viÖc x©y dùng c¸c quy t¾c chÝnh t¶, c¸c “MÑo”, chÝnh t¶, gióp häc sinh ghi nhí c¸ch viÕt mét c¸ch kh¸i qu¸t cã hÖ thèng. VD: + Khi ®øng tr­íc c¸c nguyªn ©m: i, iª, e, e ¢m “cê” viÕt lµ k ¢m “gê” viÕt lµ gh © “ngê” viÕt lµ ngh + Khi ®øng tr­íc c¸c nguyªn ©m cßn l¹i: ©m “cê” viÕt lµ c ©m “gê” viÕt lµ g © “ngê” viÕt lµ ng (Khi ®øng tr­íc ©m ®Öm - viÕt lµ u, th× ©m “cê” viÕt lµ g) Ngoµi ra, ngoµi ra ta cßn dùa vµo nh÷ng kiÕn thøc vÒ tõ vùng ng÷ nghÜa ®Ó lËp c¸c quy t¾c, c¸c “mÑo” chÝnh t¶. VÝ dô: Nh÷ng tõ nghi ngê viÕt tr hay ch, nÕu chóng chØ nh÷ng ®å dïng trong gia ®×nh, th× hÇu hÕt ®­îc viÕt lµ ch ® chai, chÐn ch¨n, chiÕu, ch¶o, chum, chØnh, ch¹m, cháng, chËu… Tãm l¹i, ph¸t huy tÝnh cã ý thøc trong d¹y chÝnh t¶ sÏ tiÕt kiÖm ®­îc th× giê vµ mang l¹i kÕt qu¶ nhanh chãng, ch¾c ch¾n, cô thÓ (cã thÓ kiÓm tra ®­îc ngay), h¬n n÷a, cßn g©y ®­îc høng thó cho häc sinh. Nguyªn t¾c kÕt hîp chÝnh t¶ cã ý thøc víi chÝnh t¶ kh«ng cã ý thøc ®­îc coi lµ nguyªn t¾c c¬ b¶n, chñ ®¹o trong viÖc d¹y chÝnh t¶ cho häc sinh. 2.3/ Nguyªn t¾c phèi hîp gi÷a ph­¬ng ph¸p tÝch cùc víi ph­¬ng ph¸p tiªu cùc (x©y dùng c¸i ®óng, lo¹i bá c¸i sai). - Bªn c¹nh ph­¬ng ph¸p tÝch cùc (cung cÊp cho häc sinh c¸c quy t¾c chÝnh t¶, h­íng dÉn häc sinh thùc hµnh luyÖn tËp nh»m h×nh thµnh c¸c kü n¨ng kü x¶o chÝnh t¶), cÇn phèi hîp ¸p dông ph­¬ng ph¸p tÝch cùc (tøc lµ ®­a ra nh÷ng tr­êng hîp viÕt sai chÝnh t¶, h­íng dÉn häc sinh ph¸t hiÖn söa ch÷a, råi tõ ®ã h­íng häc sinh ®i ®Õn c¸i ®óng) nãi c¸ch kh¸c, viÖc h­íng dÉn häc sinh viÕt ®óng chÝnh t¶ cÇn tiÕn hµnh ®ång thêi víi viÖc h­íng dÉn häc sinh lo¹i bá c¸c lçi chÝnh t¶ trong c¸c bµi viÕt. - VÒ c¸c lçi chÝnh t¶ cña häc sinh, trªn ®¹i thÓ cã ba lo¹i lçi c¬ b¶n sau: + Lçi chÝnh t¶ do kh«ng n¾m v÷ng chÝnh tù: Lo¹i lçi nµy th­êng gÆp khi viÕt c¸c phô ©m ®Çu: d/gi; tr/ch; ng/ngh; s/x … ®Ó söa lo¹i nµy häc sinh cÇn n¾m v÷ng c¸c quy t¾c chÝnh t¶, nhí kü mÆt ch÷ trong c¸c tõ cã phô ©m ®Çu dÔ lÉn lén… + Lçi chÝnh t¶ do kh«ng n¾m v÷ng cÊu tróc ©m tiÕt TiÕng ViÖt. V× kh«ng hiÓu cÊu tróc néi bé cña ©m tiÕt TiÕng ViÖt nªn häc sinh viÕt thõa, viÕt sai. VD: Qóet s¹ch, qoanh co, khóc khuû, ngo»n ngÌo… §Ó söa lo¹i lçi nµy häc sinh cÇn hiÓu ©m tiÕt TiÕng ViÖt ®­îc cÊu thµnh bëi mÊy thµnh phÇn, lµ nh÷ng thµnh phÇn nµo, vÞ trÝ cña tõng thµnh phÇn trong ©m tiÕt… + Lçi chÝnh t¶ do viÕt theo lçi ph¸p ©m ®Þa ph­¬ng hoÆc do kh«ng n¾m v÷ng chÝnh ©m. Lo¹i lçi nµy mçi ®Þa ph­¬ng sai mét kh¸c. Cã vïng viÕt d thµnh r, cã vïng viÕt l thµnh n… ®Ó söa lo¹i lçi nµy, häc sinh cÇn n¾m v÷ng chÝnh ©m trong TiÕng ViÖt, cÇn tËp ph¸t ©m ®óng chuÈn, tËp viÕt nhiÒu lÇn nh÷ng lçi mµ ®Þa ph­¬ng m×nh th­êng m¾c. Còng cã thÓ x©y dùng c¸c “mÑo” ®Ó gióp häc sinh viÕt ®óng. - §Ó häc sinh söa c¸c lo¹i lçi chÝnh t¶ theo h­íng lo¹i bá c¸i sai, x©y dùng c¸i ®óng, ®i tõ c¸i sai ®Õn c¸i ®óng, gi¸o viªn cã thÓ nªu ra nh÷ng ®o¹n v¨n, ®o¹n th¬ trong ®ã cã nhiÒu tõ viÕt sai chÝnh t¶ ®Ó häc sinh tù m×nh ph¸t hiÖn lçi t×m hiÓu nguyªn nh©n sai vµ ch÷a l¹i cho ®óng. - Ph­¬ng ph¸p tiªu cùc gióp häc sinh ph¸t hiÖn ãc ph©n tÝch, xÐt ®o¸n ®ång thêi kiÓm tra, cñng cè ®­îc kiÕn thøc vÒ chÝnh t¶ cña häc sinh. Ph­¬ng ph¸p tiªu cùc chØ nªn coi lµ thø yÕu, cã tÝnh chÊt bæ trî cho ph­¬ng ph¸p tÝch cùc, Trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y chÝnh t¶, gi¸o viªn cÇn phèi hîp mét c¸ch hîp lý, hµi hoµ vµ cã hiÖu qu¶ hai ph­¬ng ph¸p nµy. II - C¬ së thùc tiÔn: §Ó thùc hiÖn ®Ò tµi nµy, chóng t«i chän tr­êng tiÓu häc 2 Ch©u Khª - Con Cu«ng NghÖ An ®Ó kh¶o s¸t vµ tiÕn hµnh thùc nghiÖm gi¶ng d¹y ph©n m«n chÝnh t¶ nh»m gióp häc sinh viÕt ®óng phô ©m ®Çu, phÇn vÇn vµ ph©n biÖt ®­îc dÊu hái, víi dÊu ng·. Tr­êng TiÓu häc 2 Ch©u Khª lµ mét tr­êng ®ãng trªn ®Þa bµn x· thuÇn n«ng. Nh©n d©n cña x· hÇu hÕt ph¸t ©m theo ®Æc tr­ng ph­¬ng ng÷ trung bé. Tr­êng TiÓu häc 2 Ch©u Khª gåm cã 19 líp / 554 häc sinh. Líp 1: 3 líp: 93 häc sinh Líp 2: 3 líp: 75 häc sinh Líp 3: 3 líp: 84 häc sinh Líp 4: 5 líp: 152 häc sinh Líp 5: 5 líp: 150 häc sinh §©y lµ tr­êng nhiÒu n¨m liÒn ®¹t tr­êng tiªn tiÕn cÊp huyÖn tû lÖ häc sinh ®¹t tèt nghiÖp TiÓu häc 99 - 100%. Riªng n¨m häc 2004 - 2005 häc sinh tèt nghiÖp TiÓu häc 100%. XÕp lo¹i 2 mÆt gi¸o dôc n¨m häc 2004 - 2005 nh­ sau: Häc lùc: Lo¹i giái: 93 häc sinh Lo¹i kh¸: 184 häc sinh Lo¹i TB: 275 häc sinh Lo¹i yÕu: 5 häc sinh H¹nh kiÓm: Lo¹i tèt: 90% Lo¹i kh¸: 10% Kh«ng cã häc sinh xÕp lo¹i cÇn cè g¾ng. 1/ Trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y, ®iÒu tra, kh¶o s¸t ®èi víi ph©n m«n chÝnh t¶, chóng t«i thÊy cÇn ph¶i sö dông nh÷ng ®å dïng d¹y häc ®ã lµ: + B¶ng phô: Ghi néi dung bµi tËp chÐp; bµi tËp chÝnh t¶ + B¶ng con: Ghi c¸c tõ, tiÕng khã + GiÊy khæ to: Cã thÓ ghi BT, ®o¹n khã + C¸c thÎ ch÷, con ch÷. 2/ Tµi liÖu d¹y häc: Ch­¬ng tr×nh chÝnh t¶ míi cã c¸i ®Æc biÖt lµ tªn ®­îc ®æi míi 2.1/ Bµi 1: ChÝnh t¶ tËp chÐp: Lµ h×nh thøc chÝnh t¶ ®¬n gi¶n nhÊt cã t¸c dông rÌn luyÖn ®ång thêi c¶ kü n¨ng ®äc ch÷ viÕt vµ tr×nh bµy bµi viÕt. Trong bµi tËp chÐp häc sinh ®äc thÇm v¨n b¶n in trong s¸ch gi¸o khoa hoÆc viÕt trªn b¶ng líp. Môc ®Ých cña viÖc chÐp nµy lµ gióp häc sinh nhí mÆt ch÷, c¸c tõ, c©u trong ®o¹n. C¬ së lý luËn cña h×nh thøc chÝnh t¶ nµy lµ ph­¬ng ph¸p m« pháng hay cßn gäi lµ ph­¬ng ph¸p rÌn luyÖn theo mÉu. Häc sinh dùa vµo v¨n b¶n mÉu ®äc b»ng m¾t vµ chÐp b»ng tay ®óng h×nh thøc cña v¨n b¶n mÉu. Yªu cÇu cña viÖc tËp chÐp nµy lµ häc sinh ®äc tr¬n ®­îc tõng tõ, tõng côm tõ, c©u vµ chÐp liÒn m¹ch c¸c ©m tiÕt chø kh«ng chÐp tõng ch÷ c¸i trong ©m tiÕt. 2.2/ ChÝnh t¶ nghe viÕt: Nghe viÕt lµ h×nh thøc chÝnh t¶ ®Æc tr­ng nhÊt cña chÝnh t¶ TiÕng viÖt. Bëi v× ch÷ viÕt TiÕng viÖt lµ ch÷ viÕt ghi ©m. Yªu cÇu cña h×nh thøc nµy lµ häc sinh nghe tõng tõ, tõng côm tõ, c©u do gi¸o viªn ®äc. Võa nghe võa t¸i hiÖn l¹i h×nh thøc ch÷ viÕt cña tõng tõ, côm tõ tøc lµ häc sinh ph¶i cã n¨ng lùc chuyÓn ho¸ ©m thanh thµnh ch÷ viÕt. Häc sinh ph¶i viÕt ®ñ sè ©m tiÕt ®· nghe viÕt ®óng, nhanh theo tèc ®é quy ®Þnh. §èi víi h×nh thøc chÝnh t¶ nµy häc sinh ph¶i nghe, nhí, viÕt. - ViÖc nghe cña häc sinh ph¶i g¾n liÒn víi viÖc hiÓu néi dung cña côm tõ, c©u, v¨n b¶n, ®o¹n bµi th× míi cã thÓ viÕt ®óng. Bëi v× chÝnh t¶ TiÕng ViÖt kh«ng chØ lµ chÝnh t¶ ng÷ ©m mµ lµ chÝnh t¶ ng÷ nghÜa . XÐt vÒ mÆt ph­¬ng ph¸p d¹y häc th× viÖc ®äc mÉu cña gi¸o viªn lµ quan träng nhÊt. Gi¸o viªn ph¶u ®äc chÝnh x¸c, ®óng víi chÝnh ©m. Gi¸o viªn ph¶i ®äc thong th¶ vµ ng¾t h¬i hîp lý. Sau mçi côm tõ, c©u gi¸o viªn nh¾c l¹i ba lÇn ®Ó häc sinh theo dâi tèc ®é ®äc: Ph¶i phï hîp víi tèc ®é viÕt cña häc sinh. Tr­íc khi viÕt cÇn ph¶i ®­îc bµi chÝnh t¶ mét lÇn ®Ó häc sinh n¾m ®­îc kh¸i qu¸t toµn bµi, cã Ên t­îng vÒ néi dung bµi viÕt ®Ó cã c¬ së mµ viÕt ®óng tõng tõ, néi dung c¸c cÊu trong bµi. - VÒ mÆt v¨n b¶n cã 3 yªu cÇu sau: + Ph¶i chøa c¸c hiÖn t­îng chÝnh t¶ cÇn d¹y, mËt ®é cµng cao cµng tèt. + V¨n b¶n lµ ph¶i cã tÝnh thÈm mü cao, phï hîp víi løa tuæi häc sinh. + §é dµi c¶u v¨n b¶n phï hîp víi yªu cÇu cña tõng líp. 2.3/ ChÝnh t¶ nhí - viÕt: - Lo¹i chÝnh t¶ nµy yªu cÇu häc sinh t¸i hiÖn l¹i h×nh thøc ©m thanh cña v¨n b¶n ®· häc thuéc. - Môc ®Ých: KiÓm tra l¹i n¨ng lùc ghi nhí cña häc sinh, cho nªn h×nh thøc nhí viÕt chØ thùc hiÖn ë giai ®o¹n häc sinh ®· quen thuéc h×nh thøc ch÷ viÕt TiÕng viÖt (tøc lµ tõ líp 3 trë lªn). Quy tr×nh cña h×nh thøc nhí viÕt nµy cã 2 b­íc: B­íc 1: Häc sinh t¸i hiÖn l¹i h×nh thøc, ©m thanh cña v¨n b¶n, B­íc 2: Häc sinh chuyÓn ho¸ v¨n b¶n d­íi h×nh thøc ©m thanh, v¨n b¶n viÕt. Ph­¬ng ph¸p d¹y: §èi víi h×nh thøc chÝnh t¶ nµy cÇn l­u ý: - Ph¶i bè trÝ thêi gian ®Ó häc sinh t¸i hiÖn l¹i khi viÕt bµi. Tuy nhiªn gi¸o viªn nªn cã biÖn ph¸p t¸c ®éng gióp häc sinh t¸i hiÖn l¹i v¨n b¶n. - Ph¶i l­u ý tr­êng hîp dÔ viÕt sai trong v¨n b¶n. Tãm l¹i: Víi ch­¬ng tr×nh cò: Ch­¬ng tr×nh míi 1/ ChÝnh t¶ tËp chÐp ® ChÝnh t¶ tËp chÐp 2/ ChÝnh t¶ nghe ®äc ® ChÝnh t¶ nghe - viÕt 3/ ChÝnh t¶ trÝ nhí ® ChÝnh t¶ nhí - viÕt Tõ ®ã ta thÊy ®­îc ch­¬ng tr×nh míi chÝnh t¶ líp 3 ®­îc s¾p xÕp ®i tõ dÔ ®Õn khã mét c¸ch hîp ly vµ logÝc. So víi ch­¬ng tr×nh cò th× ch­¬ng tr×nh chÝnh t¶ líp 3 míi kh«ng cã kiÓu bµi chÝnh t¶ so s¸nh. Mµ kiÓu bµi tËp 2b cã môc ®Ých gièng víi chÝnh t¶ so s¸nh. VÝ dô: §iÒn vÇn ­¬n hay ­¬ng Må h«i mµ ®æ xuèng v… D©uxanh l¸ tèt vÊn v… t¬ t»m Tuy nhiªn ®©y lµ kiÓu bµi tËp më, ®­a ra nhiÒu ph­¬ng ¸n luyÖn tËp kh¸c nhau (luyÖn viÕt ®óng ©m, vÇn, hanh dÔ lÉn cho ¶nh h­ëng cña c¸c ph­¬ng ng÷ ®Ó gi¸o viªn vµ häc sinh lùa chän theo ®Æc ®iÓm ph¸t ©m cña ®Þa ph­¬ng hay cña b¶n th©n häc sinh vµ nh÷ng lo¹i lçi chÝnh t¶ mµ häc sinh ®Þa ph­¬ng th­êng m¾c ph¶i. VÝ dô: §Æt dÊu hái hay d©u ng· trong nh÷ng tõ sau: (Vui) ve… (tËp) ve (LÆng) le, le (loi) (Lo) nghi, nghi (ng¬i) 3/ Bµi chÝnh t¶ ch­¬ng tr×nh míi cã cÊu tróc: + PhÇn bµi viÕt vµ phÇn bµi tËp - PhÇn bµi viÕt: Bµi chÝnh t¶ “®o¹n bµi” kh«ng cã luyÖn viÕt ®óng. VËy cã ph¶i kh«ng cÇn phÇn luyÖn viÕt ®óng cho häc sinh hay kh«ng? Mµ hä ®Ó quyÒn cho gi¸o viªn tù chän c¸c tõ viÕt ®óng cho häc sinh ë ®Þa ph­¬ng minh theo sù s¸ng t¹o cña gi¸o viªn. - PhÇn bµi tËp: Cã 2 nhãm bµi ®ã lµ: · Nhãm bµi chÝnh r¶ b¾t buéc: Sö dông chung cho tÊt c¶ c¸c vïng ph­¬ng ng÷ trªn toµn quèc. · Nhãm bµi chÝnh t¶ lùa chän: ChÝnh lµ chÝnh t¶ ph­¬ng ng÷. Gi¸o viªn ®­îc chän bµi thÝch hîp ®Ó d¹y cho líp m×nh cho ®Þa ph­¬ng m×nh (nhÊt lµ ®èi víi MiÒn Trung). H¬n n÷a ®Ó cho ®ång ®Òu cña c¶ khèi 3. Ng­êi tæ tr­ëng ph¶i tËp hîp c¸c ®ång chÝ trong tæ m×nh vµ thèng nhÊt bµi tËp ®Ó cho c¸c em cïng ®­îc häc c¸c bµi tËp nh­ nhau dï lµ ®­îc tù chän ®Ó phï hîp víi ph­¬ng ng÷ ®Þa ph­¬ng cu¶ c¸c em. C¸c d¹ng bµi tËp rÊt nhiÒu nh­ng d¹ng bµi tËp kh«ng phong phó. Cô thÓ: - D¹ng bµi tËp ®iÒn vµo chç trèng (tr hay ch…) VD: §iÒn tr hay ch vµo chç trèng Cuén…. ßn, ….©n thËt, chËm…….Ô. (TiÕt 1, tuÇn 3 SGK TV3 T1) - T×m c¸c tõ theo yªu cÇu: VD: Chøa tiÕng b¾t ®Çu b»ng tr hoÆc ch cã nghÜa nh­ sau: + Tr¸i nghÜa víi riªng. + Cïng nghÜa víi leo + VËt ®ùng n­íc ®Ó röa mÆt, röa tay, röa rau. (TiÕt 2, tuÇn 3 SGK TV3 T1) - Gi¶i c©u ®è: VD: Võa dµi mµ l¹i võa vu«ng Gióp häc sinh kÎ chØ, v¹ch ®­êng th¼ng b¨ng (Lµ c¸i g×?) Tªn nghe nÆng tÞch Lßng d¹ th¼ng b¨ng Vµnh tai thî méc n»m ngang Anh ®i häc vÏ, s½n sµng ®i theo. (Lµ c¸i g×?) - NhËn xÐt vÒ hiÖn t­îng chÝnh t¶ - Rót ra quy t¾c chÝnh t¶ VD: + X©y dùng quy t¾c viÕt ©m ®Öm Hái: Khi bµo th× viÕt 0 khi nµo th× viÕt u? 0: Hoa, hoÌ… + Quy t¾c viÕt c¸c ©m chÝnh u: Qu¶, quyÓn… Khi nµo th× viÕt i y - ViÕt i khi cã ©m ®Öm vµ c¸c tõ l¸y thuÇn viÖt: Çm ×, Ý Ðo. - ViÕt y: Khi cã cÊu t¹o ©m tiÕt: y phôc, y t¸, qu©n y (trong c¸c tõ H¸n ViÖt)… + Quy t¾c viÕt c¸c ©m cuèi: - Khi nµo th× viÕt: 0 u - ViÕt O: Khi ®øng sau ©m chÝnh lµ ao, eo, oeo, oao (b¸o, bÐo). - ViÕt u: ViÕt trong c¸c tr­êng hîp cßn l¹i: B¸u, h­u, hÇu, h­¬u + Quy t¾c viÕt dÊu thanh: - §Æt dÊu thanh ë trªn hoÆc d­íi ch÷ ghi ©m chÝnh. - Ph¸t hiÖn lçi sai chÝnh t¶ VD: Khi GV ®äc cho häc sinh viÕt 1 ®o¹n trong bµi tËp ®äc. - Khi chÊm gi¸o viªn cÇn ph¸t hiÖn lçi chÝnh t¶ cho häc sinh vÒ dÊu thanh. Cô thÓ: S¸ng h«m Êy, anh §øc Thanh dÉn Kim §ång ®Õn ®iÓm hÑn. Mét «ng kÐ ®· chê s½n ë ®Êy. ¤ng mØm c­êi hiÒn hËu: - Nµo, b¸c ch¸u ta lªn ®­êng! …. / (TV 3 T1 - tuÇn 14 tiÕt 1) - Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn: Gi¸o viªn cÇn c¨n cø vµo tõng ®Þa ph­¬ng m×nh d¹y, xem lçi th­êng m¾c ë ®Þa ph­¬ng lµ nh÷ng lçi nµo? NÕu nh­ gi¸o viªn khi d¹y cø lÖ thuéc vµo s¸ch gi¸o viªn mµ kh«ng cã sù linh ho¹t, s¸ng t¹o th× sÏ dÉn ®Õn kÕt qu¶ ®ã lµ: D¹y c¸c bµi chÝnh t¶ cßn ch­a ®i s©u vµo c¸c dÊu thanh nªn khi lµm tËp lµm v¨n häc sinh th­êng sai. Do d¹y võa thõa võa thiÕu nªn c¸c lçi chÝnh t¶ vÉn cßn. §ã lµ ch­a kÓ ®Õn sù bÊt ®ång ng«n ng÷ ë c¸c vïng miÒn khi d¹y chÝnh t¶ gi¸o viªn kh«ng th¾c m¾c vÒ qu¸ tr×nh mµ th­êng b¨n kho¨n kh«ng biÕt chän bµi nµo ®Ó d¹y häc phï hîp. Ch­¬ng II: §Ò xuÊt mét sè biÖn ph¸p I - ®Ò xuÊt mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ph©n m«n chÝnh t¶ líp 3: 1/ §èi víi gi¸o viªn: §Ó d¹y ®óng ph©n m«n chÝnh t¶ th× ®iÒu ®Çu tiªn lµ ng­êi gi¸o viªn ph¶i ph¸t ©m ®óng vµ viÕt ®óng c¸c ch÷ cña TiÕng viÖt. NÕu ph¸t ©m ch­a chuÈn, viÕt ch­a ®óng th× hµng ngµy ph¶i tËp uèn l­ìi ®Ó ph¸t ©m cho ®óng. Trong c¸c giê d¹y chÝnh t¶ nghe - viÕt th× gi¸o viªn ph¶i ®äc cho häc sinh viÕt chø kh«ng ®­îc chÐp bµi viÕt lªn b¶ng hoÆc cho häc sinh më s¸ch gi¸o khoa ®Ó viÕt theo. Mçi c©u gi¸o viªn ph¶i ®äc 3 lÇn, ®äc thong t¶, râ rµng, chÝnh x¸c - häc sinh l¾ng nghe ®Ó viÕt theo. Trong qu¸ tr×nh d¹y chÝnh t¶ gi¸o viªn ph¶i th­êng xuyªn cung cÊp thªm mét sè mÑo chÝnh t¶ th­êng dïng vµ mét sè quy t¾c viÕt ®óng chÝnh t¶ cho häc sinh. VÝ dô: Quy t¾c viÕt ®óng tr/ch… (PhÇn vÝ dô nµy sÏ nãi râ ë phÇn hÖ thèng bµi tËp). Trong giê chÝnh t¶ gi¸o viªn cÇn chó träng ®Õn phÇn luyÖn tËp, xem ®©y lµ mét néi dung c¬ b¶n ®Ó häc sinh rÌn luyÖn viÕt ®óng vµ hiÓu nghÜa c¸c tõ. NÕu viÕt mét bµi chÝnh t¶ phÇn luyÖn tËp th× chØ chÊm ®iÓm bµi viÕt 5 ®iÓm cßn 5 ®iÓm n÷a chÊm phÇn bµi tËp. Trong qu¸ tr×nh chÊm bµi cho häc sinh gi¸o viªn cÇn dïng bót mùc ®á ®Ó g¹ch ch©n vµ söa lçi (Ngoµi lÒ) mµ häc sinh th­êng viÕt sai. Sau ®ã trõ ®iÓm theo møc ®é cña häc sinh thËt cô thÓ. §Ó tõ ®ã häc sinh thÊy ®­îc nh÷ng lçi sai cña m×nh mµ kh¾c phôc, söa ch÷a trong nh÷ng bµi tíi. ë phÇn bµi tËp luyÖn tËp t«i th­êng lång ghÐp thªm mét sè bµi tËp vÒ söa lçi phô ©m ®Çu nh­ tr/ch, söa lçi vÒ dÊu thanh nh­ hái/ng·, söa lçi vÒ phÇn vÇn nh­ ay/Êy… cho phï hîp lçi mµ ph­¬ng ng÷ hay sai ®Ó häc sinh luyÖn tËp thªm. ë ph©n m«n chÝnh t¶, mçi tuÇn chØ cã 2 tiÕt, nªn t«i chÊm mçi iÕt lµ 1/2 sè häc sinh cña líp, khi chÊm t«i chÊm lu«n c¶ phÇn tr×nh bµy còng nh­ c¸ch ghi ngµy th¸ng ®Ó häc sinh cã ý thøc khi viÕt bÊt kú mét v¨n b¶n nµo kh¸c. 2/ VÒ phÝa häc sinh: Th«ng qua c¸c ph©n m«n tËp ®äc, tËp lµm v¨n t«i th­êng xuyªn yªu cÇu c¸c em häc sinh d¹y ph¸t ©m, ®äc sai th× ph¶i ph¸t ©m vµ ®äc l¹i cho ®óng tr­íc tr­íc líp b»ng c¸ch ph©n tÝch cho häc sinh hiÓu c¸ch ph¸t ©m. VD: Khi häc sinh ph¸t ©m tra ch­a ®óng th× gi¸o viªn ph¶i h­íng dÉn häc sinh c¸ch ®äc, ®ã lµ: Vèn ®Çu l­ìi, l­ìi ch¹m vµo vßm cøng bËt ra kh«ng cã tiÕng thanh. Gi¸o viªn ph¸t ©m tr­íc, häc sinh ph¸t ©m sau, khi gi¸o viªn lµm mÉu th× gi¸o viªn ph¶i quay mÆt xuèng líp ®Ó häc sinh ®ã quan s¸t vµ lµm theo. Cã thÓ cho häc sinh ®ã ®äc ®i ®äc l¹i nhiÒu lÇn. Cßn ®èi víi c¸c tõ khã, häc sinh hay viÕt sai th× gi¸o viªn cÇn ph¶i gi¶i nghÜa ®Ó häc sinh n¾m ®­îc nghÜa vµ viÕt cho ®óng. VÝ dô: “®ßn bÈy” vËt b»ng tre, gç, s¾t, gióp n©ng hoÆc nh¾c mét vËt nÆng theo c¸ch: T× ®ßn bÈy vµo mét ®iÓm tùa råi dïng søc n©ng, nhÊc vËt nÆng ®ã lªn. Th­êng xuyªn ®Ò cao phong trµo “Vë s¹ch ch÷ ®Ñp”. §Ó ®¹t ®­îc ®iÒu ®ã yªu cÇu häc sinh ph¶i viÕt ®óng chÝnh t¶, viÕt ®óng quy tr×nh c¸c con ch÷ nh­ kÝch cë moÜo ch÷, chiÒu cao cña con ch÷? con ch÷ ®ã gåm mÊy nÐt t¹o thµnh… vµo cã ý thøc gi÷ g×n vë ghi cña m×nh. §ång thêi gi¸o viªn ph¶i treo bé ch÷ mÉu ë líp häc ®Ó häc sinh dÔ dµng theo dâi hµng ngµy ®Ó viÕt theo. II - §æi míi néi dung d¹y häc: - Néi dung d¹y chÝnh t¶ ë líp 3 lµ luyÖn viÕt ®óng c¸c ©m, vÇn khã, viÕt ®óng c¸c tªn riªng, c¸c bµi chÝnh t¶ ng¾n cã néi dung gÇn gòi víi løa tuæi häc sinh. Th«ng qua mét sè bµi chÝnh t¶, häc sinh cßn ®­îc më réng vèn tõ, më réng hiÓu biÕt vÒ cuéc sèng. * Tõ t×nh h×nh thùc tiÔn cña häc sinh tr­êng m×nh d¹y, t«i thÊy häc sinh cßn viÕt sai nhiÒu vÒ tõ cã phô ©m ®Çu tr/ ch, dÊu thanh hái/ ng÷ vµ phÇn v©n ay/ ©y. Chóng t«i m¹nh d¹n ®Ò xuÊt ý kiÕn vÒ néi dung bµi chÝnh t¶ líp 3. Qua nghiªn cøu vµ thèng nhÊt víi Ban gi¸m hiÖu nhµ tr­êng cïng víi tæ chuyªn m«n 2 - 3 vÒ viÖc t¨ng c­êng, bæ sung, h­íng dÉn vµo néi dung kiÕn thøc vÒ ph©n m«n chÝnh t¶ (viÕt sai) phæ biÕn ®Ó d¹y cho häc sinh theo ch­¬ng tr×nh ®Ó thay thÕ nh÷ng bµi mµ xÐt thÊy kh«ng cÇn thiÕt ®èi víi häc sinh vïng m×nh b»ng nh÷ng bµi cã néi dung cÇn thiÕt. (Mµ s¸ch gi¸o khoa ch­a ®Ò cËp ®Õn). Gi¶i quyÕt ®­îc nh÷ng tån t¹i, nh÷ng v­íng m¾c trong qu¸ tr×nh rÌn luyÖn häc sinh viÕt ®óng chÝnh t¶. Muèn thùc hiÖn ®­îc ®iÒu ®ã th× tr­íc hÕt gi¸o viªn ph¶i ®iÒu tra, kh¶o s¸t ®Ó n¾m ®­îc nh÷ng lçi sai phæ biÕn cña häc sinh tr­êng m×nh d¹y. Cô thÓ ë tr­êng TiÓu häc Quúnh Th¹ch häc sinh th­êng m¾c c¸c lçi khi nãi còng nh­ khi viÕt ®ã lµ: + Phô ©m ®Çu ch/tr: Trong ® chong Tr¨ng ® ch¨ng Trung ® tung + VÒ dÊu hái, dÊu ng·: Qu·ng ® qu¶ng vÏ ® vÎ + VÒ phô ©m: Ay/©y: ThÇy ® thµy C©y ® cay §Ó tõ ®ã cã kÕ ho¹ch tiÕn hµnh gi¶ng d¹y mét c¸ch linh ho¹t, s¸ng t¹o, cô thÓ trong x©y dùng néi dung bµi sao cho s¸t hîp víi ®èi t­îng häc sinh minh d¹y VD: ë bµi tËp cña tuÇn 14 (tiÕt 1) bµi ng­êi liªn l¹c nhá. Bµi tËp 2: §iÒu ay hay ©y vµo chç trãng Bµi tËp 3: Bµi tËp lùa chän hoÆc chän bµi tËp 3a hoÆc 3b. Nh­ng víi t«i th× t«i cã thÓ thay bµi tËp 3a thµnh bµi tËp t«i chän ngoµi ®Ó häc sinh n¾m ch¾c h¬n vÒ phô ©m ®Çu tr/ch. Cô thÓ: T×m 5 tiÕng cã phô ©m ®Çu lµ tr T×m 5 tiÕng cã phô ©m ®Çu lµ ch Vµ khi häc sinh lµm xong th× gi¸o viªn hái häc sinh ®Ó häc sinh n¾m ch¾c h¬n vÒ phô ©m: - Hái v× sao con viÕt lµ tr? - Hái: V× sao con viÕt lµ ch? - Gäi 6 em ®äc l¹i c¸c tõ häc sinh t×m ®óng vµ víi bµi tËp nµy t«i tæ chøc cho häc sinh ch¬i trß ch¬i. + Trong ch­¬ng tr×nh TiÕng viÖt 3, ph©n m«n chÝnh t¶ phÇn bµi tËp ®Ó häc sinh luyÖn tËp viÕt ®óng c¸c phô ©m ®Çu tr/ch dÊu hái nga, nÆng cßn t­¬ng ®èi Ýt. V× vËy trªn c¬ së gi¸o viªn ®· n¾m ®­îc nh÷ng lçi chÝnh t¶ cña häc sinh ®Ó x©y dùng hÖ thèng bµi tËp s¸t hîp víi häc sinh líp m×nh d¹y. C¸c bµi tËp nµy ph¶i b¸m s¸t c¸c c¬ së t©m lý häc, c¬ së ng«n ng÷ häc cña ph©n m«n chÝnh t¶ vµ ®Æc biÖt lµ vËn dông linh ho¹t, s¸ng t¹o c¸c nguyªn t¾c d¹y chÝnh t¶ nh­: Nguyªn t¾t d¹y chÝnh t¶ theo khu vùc, nguyªn t¾c kÕt hîp chÝnh t¶ cã ý thøc víi chÝnh t¶ kh«ng ý thøc, nguyªn t¾c phèi hîp gi÷a ph­¬ng ph¸p tÝch cùc vµ ph­¬ng ph¸p tiªu cùc. Bµi tËp: Bµi 1: Em h·y chän tõ nµo trong ngoÆc ®¬n ®Ó ®iÒn vµo chç trèng: a/ (Tr©u, ch©u) B¹n em ®i ch¨n……., b¾t ®­îc nhiÒu……. chÊu. + (ChËt, trËt) Phßng häp……….chéi vµ nãng bøc nh­ mäi ng­êi vÉn rÊt……..tù . (Ch¨n, tr©u) Bän trÎ ng«i… hÉu, chê bµ ¨n… råi kÓ chuyÖn cæ tÝch. b/ (B·o, b¶o) Mäi ng­êi…… nhau dän dÑp ®­êng lµng sau c¬n…. (VÏ, vÎ) Em……….mÊy b¹n……. mÆt t­¬i vui ®ang trß chuyÖn (S÷a, söa) MÑ cho em bÐ uèng………..råi…………..so¹n ®i lµm (TiÕng viÖt 3 - trang 132) Bµi tËp 2: §iÒn vµo chç trèng ay hay ©y? . - C©y……..s…….., ch…. gi· g¹o ? ? . . - d………häc……., ngñ d……….. - sè b ………. ®ßn b………. Bµi 3: a/T×m 5 tõ l¸y cã phô ©m ®Çu lµ tr theo mÉu b/ T×m 5 tõ lÊy cã phô ©m ®Çu lµ ch theo mÉu VD: a/ Tr¾ng trÎo, trËp trïng…. b/ ChËp ch÷ng, chen chóc… (TiÕng viÖt 3 - trang 114) bµi tËp Bµi 1: §iÒn vµo chç trèng vµ ghi lêi gi¶i c©u ®è: a/ tr hoÆc ch M×nh…..ßn, mòi nhän …. ¨ng ph¶i bß,… ©u Uèng n­íc ao s©u Lªn cµy ruéng c¹n Bµi 2: Lµ c¸i g×? T×m vµ viÕt vµo chç trèng nh÷ng tiÕng cã thÓ ghÐp tr­íc hoÆc sau mçi tiÕng d­íi ®©y: Trung ……………. Chung ……………. ……………. ……………. ……………. ……………. Trai ……………. Chai ……………. ……………. ……………. ……………. ……………. Trèng ……………. Chèng ……………. ……………. ……………. ……………. ……………. (TiÕng viÖt 3 - tiÇn 7 - trang 60) Bµi 3: §iÒn dÊu hái, dÊu ng· vµo c¸c tiÕng g¹ch ch©n råi ®äc cho ®óng. Rau cai, ra nga, hai qu©n, suy nghi, ky niÖm, lang m¹n. III - §æi míi vÒ ph­¬ng ph¸p: - §Ó ®æi míi ®­îc vÒ ph­¬ng ph¸p d¹y häc th× gi¸o viªn ph¶i thùc hiÖn ®Çy ®ñ vµ cã hiÖu qu¶ c¸c biÖn ph¸p d¹y häc cña ph©n m«n nh»m rÌn cho häc sinh kü n¨ng viÕt ®óng chÝnh t¶ vµ tr×nh bµy bµi s¹ch ®Ñp. H­íng dÉn häc sinh chuÈn bÞ vµ thùc hµnh bµi viÕt chÝnh t¶, chÊm ch÷a bµi chÝnh t¶ kÞp thêi; h­íng dÉn häc sinh lµm bµi tËp chÝnh t¶ theo yªu cÇu chung (b¾t buéc) vµ yªu cÇu cô thÓ (do gi¸o viªn chän) sao cho phï hîp víi ®èi t­îng häc sinh ®Þa ph­¬ng. - ChuÈn bÞ c¸c ®iÒu kiÖn vµ ph­¬ng tiÖn thÝch hîp ®Ó tæ chøc häc sinh tham gia tÝch cùc vµo c¸c ho¹t ®éng thùc hµnh luyÖn tËp: B¶ng líp b¶ng phô, b¶ng con (hoÆc giÊy khæ réng) vë nh¸p, ®å dïng d¹y häc ®¬n gi¶n. §Ó thùc hiÖn tèt ®iÒu ®ã gi¸o viªn ph¶i n¾m ®­îc ®Æc ®iÓm ph­¬ng ng÷ cña häc sinh ®Ó cã c¸ch ®iÒu chØnh c¸c bµi tËp rÌn luyÖn thªm cho häc sinh ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc träng t©m chÝnh t¶ cÇn d¹y cho häc sinh. Trong giê häc ph©n m«n chÝnh t¶ cÇn cho häc sinh n¾m ®­îc c¸c quy t¾c chÝnh t¶, c¸c luËt chÝnh t¶, mÑo chÝnh t¶ ®Ó häc sinh viÕt ®óng chÝnh t¶. Cô thÓ: a/ Mét sè quy t¾c ph©n biÖt tr.ch trong chÝnh t¶. + Quy t¾c trong ©m tiÕt Tr­íc c¸c vÇn oam, o¨, oe chØ cã thÓ viÕt ch mµ kh«ng viÕt tr. VD: + Quy t¾c trong tõ H¸n ViÖt. C¸c yÕu tè h¸n viÖt cã dÊu nÆng hoÆc dÊu huyÒn chØ cã thÓ viÕt tr mµ kh«ng viÕt víi ch. - YÕu tè H¸n ViÖt cã dÊu nÆng nh­: TriÖt ®Ó, tù gi¸, triÖu phó, trô së, truþ l¹c. - YÕu tè H¸n ViÖt cã dÊu huyÒn nh: Trµo l­u, trÇm t­, triÒu ®¹i, tr×nh ®é, trÇn gian. + Quy t¾c trong tõ l¸y. Trong tõ l¸y tr, ch kh«ng bao giê l¸y víi nhau. Do ®ã gÆp ©m tiÕt ®· biÕt ch¾c ch¾n lµ tra hoÆc ch th× ©m tiÕt thø hai nhÊt thiÕt ph¶i lµ tr hoÆc ch tøc lµ hiÖn t­îng lÆp ©m ®Çu. · Tr: XuÊt hiÖn trong mét s« tr­êng hîp sau: Trång trät, trung thùc, trõng trÞ, trai tr¸ng, trßn trÞa. · Ch xuÊt hiÖn trong nhiÒu tõ l¸y phô ©m ®Çu, ch÷ng chÆc, ch¨m chØ, ch¾t chiu, chong chãng… Tõ ®ã cã mÑo chÝnh t¶ nh­ sau: - NÕu gÆp tõ l¸y (hoÆc tõ cã thÓ t¹o tõ l¸y) ®Öm ©m ®Çu vµ phô ©m gi÷ tr/ch nÕu kh«ng r¬i vµo tr­êng hîp ®iÖp víi tr th× ta cø viÕt ch. Tr kh«ng l¸y víi phô ©m nµo kh¸c tõ 3 - 4 tr­êng hîp, ngo¹i l l¸y ©m l: nh­ träc lãc, trôi lòi… tr¸i l¹i ch l¸y víi nhiÒu phô ©m: Ch¬i bêi, chÌo lÎo, chµo mµo. + Quy t¾c ng÷ nghÜa: - Nh÷ng tõ chØ quan hÖ gia ®×nh ®Òu ®­îc viÕt víi ch: VÝ dô: cha, chó, chÞ, ch¸u, ch¾t, chång… - Nh÷ng ®å dïng trong nhµ ®Òu ®­îc viÕt víi ch: Ch¶o, chum, chØnh, ch¨n, chiÕu, chæi, châng, chuång… - Chó ý tõ phñ ®Þnh th× viÕt ch: Ch­a, ch¼ng, chí, ch¨ng… - Nh÷ng tõ th­êng viÕt víi tr: Tr¸i l¹i, trai g¸i, tr¾ng trÎo… - Nh÷ng tõ viÕt víi ch: Chung thuû, ch©n lý, ch¾t läc, chØ tiªu, vî chång, chèt l¹i, chiÕm gi÷… b/ Ph©n biÖt thanh hái, thanh ng·: + Quy t¾c trong tõ l¸y: Trong c¸c tõ l¸y cña TiÕng viÖt cã quy luËt trÇm bæng thanh ®iÖu trong TiÕng viÖt ®­îc c¨n cø vµo ®é cao vµ chia lµm 2 nhãm. - Nhãm bæng gåm: Thanh s¾c, thanh hái, thanh kh«ng - Nhãm trÇm gåm: Thanh huyÒn, thanh ng·, thanh nÆng Trong tõ l¸y tiÕng thø nhÊt mang thanh bæng th× tiÕng thø hai sÏ cïng ©m mang ©m bæng. Ng­îc l¹i tiÕng thø nhÊt mang thanh trÇm th× tiÕng thø hai còng mang thanh trÇm. VÝ dô: T­¬ng øng víi c¸c thanh bæng: Vui vÎ, lñng còng… T­¬ng øng gi÷a c¸c thanh trÇm: L­ìng lù, dÔ dµng, ®Ønh ®¹c. Tõ ®ã ta cã mÑo vÒ dÊu thanh nh­ sau: ChÞ huyÒn mang nÆng ng· ®au Hái kh«ng s¾c thuèc lÊy ®©u mµ lµnh Khi gÆp tõ l¸y cã tiÕng b¨n kho¨n kh«ng biÕt viÕt hái hay ng· th× nh×n ë tiÕng ®i cïng. NÕu tiÕng ®ã mang thanh huyÒn hoÆc ng·, nÆng th× cø viÕt thanh ng·. NÕu tiÕng ®ã cã thanh s¾c, hái hoÆc kh«ng dÊu th× cø viÕt thanh hái. nÕu gÆp mét tõ kh«ng biÕt thanh hái hay thanh ng· th× t¹o tõ l¸y. NÕu t¹o ®­îc th× còng theo luËt bæng trÇm ®Ó xem xÐt. + Quy t¾c trong tõ H¸n ViÖt - Tõ ®Çu b»ng nh: NhÉn n¹i, nh· nhÆn, tham nhòng… - B¾t ®Çu b»ng l: L·nh ®¹o, lÔ ®é, l·ng phÝ… - B¾t ®Çu b»ng n: TrÝ n·o, næ lùc - B¾t ®Çu b»ng m: Mü thuËt, biÓu mÉu, mÜ m·n, m· lùc. - B¾t ®Çu b»ng d: DÜ v·ng, diÔm lÖ, diÔn ®µn… - B¾t ®Çu b»ng ng: Ng«n ng÷, ngoan ngo·n… Ngoµi c¸c phô ©m (m, nm l, d, ng) nªu trªn th× tõ H¸n ViÖt ®i víi phô ©m kh¸c hoÆc b¾t ®Çu b»ng nguyªn ©m th× viÕt víi dÊu hái. + Quy t¾c ng÷ nghÜa: Nh÷ng tõ song ©m, nghÜa réng (gÇn gièng víi nhau v× cã cïng nguån gèc) vÒ mÆt thanh ®iÖu còng mét tõ kh«ng biÕt viÕt víi thanh hái hay thanh ng· th× t×m mét d¹ng song thøc víi dÊu ng· hoÆc huyÒn. Nh÷ng tõ song (©m, nghÜa réng gÇn gièng nhau v× cã cïng nguån gèc) vÒ mÆt thanh ®iÖu còng ®­îc ph©n bæ theo quy luËt trÇm bæng. Tøc lµ khi ®øng tr­íc mét tõ kh«ng biÕt víi thanh hái hay thanh ng· th× t×m mét d¹ng song thøc viÕt víi dÊu ng· hoÆc huyÒn, hoÆc nÆng, th× viÕt thanh hái. NÕu d¹ng song thøc viÕt víi thanh hái hoÆc thanh s¾c hoÆc thanh kh«ng th× viÕt thanh ng·. VÝ dô: Chia l×a, ®· ®ßi,… Nh÷ng ch÷ viÕt víi dÊu ng·, vÝ dô: C¬n b·o, gi÷ g×n, d÷ déi… Còng (cïng) ®· (®µ) l­ìi (lîi), m· lùc (m·nh b¹o)… B·i bá, b÷a ¨n, chç ¨n, b¸t ®òa, lÔ lµ, kû luËt, m·i m·i, lÎ ph¶i, h÷u Ých… c - Ph©n biÖt thanh hái, thanh nÆng: + §Æc ®iÓm vÇ ng÷ ©m: ë huyÖn 2 Ch©u Khª - tØnh NghÖ an nãi chung th­êng ph¸t ©m thanh hái thanh nÆng. Qu¸ tr×nh ph¸t ©m cã xu h­íng trÇm ho¸ thanh ®iÖu. + Quy t¾c trong tõ l¸y: Trong tõ l¸y cña TiÕng viÖt tu©n theo luËt trÇm bæng cña thanh ®iÖu: Ta sö dông l¹i quy luËt nãi trªn ®Ó gi¶i quyÕt lçi sai nµy. NÕu trong tõ l¸y cßn ch­a biÕt thanh hái, hay thanh ng·, thanh nÆng ta t¹o tõ l¸y cña tõ ®· cho. NÕu tiÕng l¸y cã thanh ng· hoÆc thanh nÆng th× tõ ®ang xÐt viÕt víi dËu nÆng. Ng­îc l¹i tiÕng l¸y víi thanh hái hoÆc kh«ng dÊu th× tõ ®ang xet viÕt víi dÊu hái. VÝ dô: NghØ ng¬i, nghØ gîi, dë gang… + Quy t¾c ng÷ nghÜa: Ta còng t¹o theo tõ song thøc ®Ó xÐt vÒ thanh ®iÖu vµ tu©n theo luËt trÇm bæng. ChÝnh v× vËy gi¸o viªn cÇn ®­îc hÖ thèng bµi tËp chÝnh t¶ phï hîp víi ph­¬ng ng÷ häc sinh. IV - Thùc nghiÖm: 1/ Môc ®Ých thùc nghiÖm: §Ó ®Ò tµi nµy ®­îc thµnh c«ng, chóng t«i ®· tæ chøc thùc nghiÖm b»ng c¸ch ®­a mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt cña m×nh vµo mét bµi häc cô thÓ vµ tæ chøc d¹y ë líp 3B - tr­êng tiÓu häc Quúnh Th¹ch nh»m ®¸nh gi¸ tÝnh kh¶ thi cña c¸c biÖn ph¸p ®· ®­îc ®Ò xuÊt ë trong luËn v¨n nµy. 2/ §èi t­îng, ®Þa bµn, thêi gian thùc nghiÖm: Chóng t«i tiÕn hµnh thùc nghiÖm ë líp 3B tr­êng tiÓu häc 2 Ch©u Khª - huyÖn Con Cu«ng - TØnh NghÖ An vµo thêi gian tuÇn 14 tiÕt 1. S¸ch gi¸o khoa tiÕng viÖt 3 tËp 1. N¨m häc 2005 - 2006. Líp 3B: D¹y theo ®Ò xuÊt ph­¬ng ph¸p míi Líp 3C: D¹y b×nh th­êng - Thêi gian thùc nghiÖm: Tõ ngµy 9/9/2005 ®Õn ngµy 06/12/2006. 3/ Néi dung thùc nghiÖm: §Ó ¸p dông mét sã biÖn ph¸p ®Ò xuÊt ®· nªu ë trªn t«i ®· d¹y m«n chÝnh t¶ nghe viÕt: Ng­êi liªn l¹c nhá (TuÇn 14 - tiÕt 1 - SGK - TV3 tËp 1 - ë 3 B tr­êng tiÓu häc 2 Ch©u Khª - Quúnh L­u - NghÖ An). VËn dông ph­¬ng ph¸p ®æi míi chóng t«i ®· tiÕn hµnh so¹n vµ d¹y bµi chÝnh t¶ lëp líp 3B nh­ sau: Gi¸o ¸n gi¶ng d¹y M«n: ChÝnh t¶ nghe - viÕt Bµi: Ng­êi liªn l¹c nhá (TuÇn 14 - tiÕt 1) I - Môc ®Ých yªu cÇu: - RÌn kü n¨ng viÕt ®óng chÝnh t¶ (®o¹n 1) - Nghe - viÕt chÝnh x¸c mét ®o¹n trong bµi “ng­êi liªn l¹c nhá”. ViÕt hoa tªn riªng: §øc Thanh, Kim §ång, Nïng, Hµ Qu¶ng. - Lµm ®óng c¸c bµi tËp ph©n biÖt cÆp vÉn dÔ lÇn ay / Êy; ©m ®Çu tr / ch II - §å dïng d¹y häc: - B¶ng líp viÕt 2 lÇn néi dung bµi tËp 2 - Hai b¨ng giÊy viÕt néi dung bµi tËp tù chän cho häc sinh tham gia ch¬i. III - C¸c ho¹t ®éng d¹y häc: Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh A - KiÓm tra: - Gi¸o viªn yªu cÇu 1 häc sinh ®äc - 2 häc sinh lªn b¶ng líp viÕt - 2 häc sinh lªn b¶ng líp viÕt - C¶ líp viÕt vµo b¶ng con - C¶ líp viÕt b¶ng con c¸c tõ: huýt s¸o, hÝt thë, suýt ng·, gi¸ s¸ch - Gi¸o viªn kiÓm tra - nhËn xÐt ®¸nh gi¸ bµi cña häc sinh B - D¹y häc bµi míi: 1/ Giíi thiÖu bµi: Gi¸o viªn: TiÕt chÝnh t¶ h«m nay chóng ta sÏ nghe - viÕt ®óng, tr×nh bµy ®o¹n trong bµi “Ng­êi liªn l¹c nhá” vµ lµm ®óng c¸c bµi tËp - Häc sinh nghe 2/ H­íng dÉn häc sinh nghe - viÕt a/ H­íng dÉn häc sinh chuÈn bÞ: - Häc sinh më s¸ch gi¸o khoa - trang - Gi¸o viªn ®äc ®o¹n chÝnh t¶ - 2 häc sinh ®äc l¹i ®o¹n viÕt - Gióp häc sinh nhËn xÐt chÝnh t¶ - Gi¸o viªn hái: - Häc sinh tr¶ lêi Hái: Trong ®o¹n v¨n võa ®äc cã nh÷ng tªn riªng nµo ®­îc viÕt hoa? - §øc thanh, Kim §ång, Hµ Qu¶ng Gi¸o viªn: §øc Thanh, Kim §ång lµ danh tõ chØ tªn ng­êi. - Nïng, Hµ Qu¶ng lµ danh tõ chØ ®Þa danh. Nªn khi viÕt c¸c em cÇn ph¶i viÕt hoa c¸c danh tõ ®ã. Hái: C©u nµo trong ®o¹n v¨n lµ lêi cña nh©n vËt? Lêi ®ã ®­îc viÕt nh­ thÕ nµo? - Nµo, b¸c ch¸u ta lªn ®­êng lµ lêi «ng kÐ ®­îc viÕt sau dÊu hai chÊm, xuèng dßng, g¹ch ®Çu dßng. Hái: Khi viÕt chÝnh t¶ gÆp dÊu hai chÊm xuèng dßng, g¹ch ®Çu dßng th× ch÷ ®Çu dßng ®ã ®­îc viÕt nh­ thÕ nµo? - Lïi vµo mét ch÷ vµviÕt hoa ch÷ c¸i ®øng ®Çu - Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh ®äc thÇm l¹i ®o¹n chÝnh t¶ lÊy b¶ng con viÕt c¸c ch÷ ®Ó m¾c lçi khi viÕt bµi . - Häc sinh lÊy b¶ng con - Gi¸o viªn ®äc tõ khã. - Häc sinh viÕt b¶ng con, lÇn l­ît Nïng, Hµ Qu¶ng, MØn, l÷ng thöng. Nïng, Hµ Giang, MØm, l÷ng thöng - Gi¸o viªn cïng c¶ líp nhËn xÐt ®óng sai - h­íng dÉn vµ söa sai cho häc sinh - Gi¸o viªn h­íng dÉn häc sinh t­ thÕ ngåi viÕt, c¸ch cÇm bót b/ GV ®äc bµi cho häc sinh viÕt. Gi¸o viªn ®äc tõng c©u, ®äc râ rµng, m¹ch l¹c mçi c©u ®äc 3 lÇn. - Gi¸o viªn ®äc bµi viÕt - Häc sinh nghe - viÕt bµi vµo giÊy - Gi¸o viªn ®äc to¸n bµi viÕt 1 lÇn n÷a Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh ®æi giÊy cho nhau vµ dïng bót ch× ®Ó kh¶o bµi cña b¹n. - HS dïng bót ch× kh¶o bµi, g¹ch ch©n ch÷ viÕt sai Hái: Em cã nhËn xÐt g× vÒ bµi viÕt cña b¹n? - Häc sinh tr¶ lêi - Gi¸o viªn thu chÊm 10 bµi - nhËn xÐt. Gi¸o viªn: Võa råi c¸c em ®· ®­îc viÕt bµi chÝnh t¶ “Ng­êi liªn l¹c nhá” §Ó c¸c em n¾m ch¾c h¬n vÒ c¸c phô ©m ®Çu, phÇn vÇn chóng ta chuyÓn sang phÇn luyÖn tËp. 3/ H­íng dÉn häc sinh lµm bµi tËp Bµi tËp 2 ? Bµi tËp yªu cÇu chóng ta lµm g×? - 2 häc sinh yªu cÇu bµi tËp - §iÒn vµo chç trèng ay hay Êy - Gi¸o viªn viÕt s½n bµi tËp lªn b¶ng - Häc sinh th¶o luËn theo cÆp C¶ líp lµm bµi vµo giÊy - C¶ líp lµm vµo giÊy - 2 häc sinh lªn b¶ng th× lµm bµi tËp - Gi¸o viªn cho häc sinh nhËn xÐt bµi lµm cñ b¹n ®óng - sai. - C¶ líp ®ái vë kiÓm tra bµi tËp cho cña nhau - nhËn xÐt - Gi¸o viªn chèt l¹i lêi gi¶i ®óng. + C©y sËy / chµy gi· g¹o + D¹y häc / ngñ dËy + Sè b¶y / ®ßn bÈy Gi¸o viªn gi¶i nghÜa tõ: - §ßn bÈy: VËt b»ng tre, gç, s¾p gióp n©ng hoÆc nh¾c mét vËt nÆng theo c¸ch: T× ®ßn bÈy vµo mét ®iÓm tùa råi dïng søc n©ng, nhÊc vËt nÆng ®ã lªn. - SËy: C©y cã th©n cao, l¸ dµi th­êng mäc ë bê n­íc, d¸ng kh¼ng khiu. TiÕp ®Õn ta lµm bµi tËp 3a. Nh­ng c« thay bµi tËp 3a thµnh mét bµi tËp kh¸c, cã môc ®Ò lµ: + ViÕt 5 tõ l¸y cã phô ©m ®Çu lµ tr. + ViÕt 5 tõ l¸y cã phô ©m ®Çu lµ ch - Gi¸o viªn thu bµi cña häc sinh GV: C¸c em cã thÝch ch¬i trß ch¬i víi néi dung bµi tËp nµy kh«ng? - Cã - C« cã trß ch¬i: TiÕp søc - GV nªu luËt ch¬i: Cö 2 ®éi, mçi ®éi 3 b¹n ®¹i diÖn lÇn l­ît mçi b¹n t×m 2 tõ l¸y cã phô ©m ®Çu lµ tr hoÆc ch råi ghi vµo giÊy. - HS nghe - GV d¸n 2 tê giÊy khæ to lªn b¶ng. - Chia líp lµm 3 nhãm: Nhãm 1 vµ nhãm 2 tham gia ch¬i - C¸c nhãm th¶o luËn cö ®¹i diÖn tham gia Nhãm 3 lµm träng tµi Thêi gian ch¬i 3 phót NÕu nhãm nµo t×m ®óng, nhanh, vµ ®ñ sè tõ quy ®Þnh nhãm ®ã sÏ th¾ng vµ ng­îc l¹i - Gi¸o viªn cho c¸c nhãm tiÕn hµnh ch¬i - C¸c b¹n kh¸c ®éng viªn nhãm tham gia. - Träng tµi nhËn xÐt + VÒ thêi gian ch¬i + VÒ kÕt qu¶ bµi tËp + C¸ch tr×nh bµy - Gi¸o viªn nhËn xÐt - tuyªn d­¬ng nhãm th¾ng cuéc - C¶ líp tuyªn d­¬ng nhãm th¾ng cuéc VD: ChËp ch÷ng, trËp trïng, chen chóc tr¾ng trÎo, chËp ch¹p, chËp cho¹ng. 4/ Cñng cè - dÆn dß - Gi¸o viªn nh¾c nhë häc sinh kh¾c phôc nh÷ng lçi cßn m¾c ph¶i trong tiÕt chÝnh t¶. Khen nh÷ng häc sinh viÕt bµi vµ lµm bµi tËp tèt - Yªu cÇu häc sinh lµm bµi tËp 3a,, b vµo vì bµi tËp - Häc sinh lµm bµi tËp vµo vì bµi tËp T­êng thuËt tiÕt d¹y Ng­êi dù giê: T¹ ThÞ Th­¬ng Ng­êi d¹y: NguyÔn ThÞ V©n Bµi d¹y: ChÝnh t¶ nghe - viÕt: Ng­êi liªn l¹c nhá T¹i líp: 3B tr­êng tiÓu häc 2 Ch©u Khª Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh I - KiÓm tra: - Gäi 1 häc sinh ®äc c¸c tõ gi¸o viªn ®· cho ®äc cho 2 b¹n lªn b¶ng ghi: Huýt s¸o, hÝt thë, suýt ng·, gi¸ s¸ch. - 2 häc sinh lªn b¶ng líp viÕt - C¶ líp viÕt vµo b¶ng con - GV nhËn xÐt bµi cò - Häc sinh nhËn xÐt bµi trªn b¶ng II - Bµi míi: 1/ Giíi thiÖu bµi: - Gi¸o viªn ghi môc bµi lªn b¶ng 2/ H­íng dÉn häc sinh nghe viÕt - Gi¸o viªn ®äc ®o¹n chÝnh t¶ - Häc sinh gië s¸ch gi¸o khoa - C¶ líp theo dâi, ®äc thÇm - 2 häc sinh ®äc l¹i bµi Hái: Trong ®o¹n v¨n võa ®äc cã nh÷ng tªn riªng nµo ph¶i viÕt hoa? - §øc Thanh, Kim §«ng, Nïng, Hµ Qu¶ng. H: C©u nµo trong ®o¹n v¨n lµ lêi cña nh©n vËt? - Nµo, b¸c ch¸u ta lªn ®­êng Hái: Em cã nhËn xÐt g× vÒ lêi nãi cña nh©n vËt? - Lêi nãi cña nh©n vËt ®­îc viÕt sau dÊu hai chÊm xuèng dßng, g¹ch ®Çu dßng. - Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh ®äc thÇm ®o¹n chÝnh t¶. - C¶ líp ®äc thÇm - Gi¸o viªn cho häc sinh lÊy b¶ng con - C¶ líp viÕt vµo b¶ng con - Gi¸o viªn ®äc c¸c tõ khã Nïng, Hµ Qu¶ng, l÷ng th÷ng, mÜm GV nhËn xÐt - söa sai Cho HS ®äc c¸c tõ võa viÕt - 2 häc sinh ®äc b/ H­íng dÉn häc sinh viÕt bµi: - GV h­íng dÉn häc sinh tõ thÕ ng«i viÕt - 2 häc sinh ®äc b/ H­íng dÉn häc sinh viÕt bµi: - Gi¸o viªn h­íng dÉn häc sinh thÕ ng«i viÕt - h­íng dÉn häc sinh c¸ch cÇm bót - Gi¸o viªn ®äc bµi - C¶ líp viÕt bµi vµo giÊy - Gi¸o viªn ®äc l¹i bµi chÝnh t¶ - HS ®æi vë cho nhau kh¶o bµi, ghi lçi ra ngoµi lÒ. - NhËn xÐt bµi viÕt cña b¹n - Gi¸o viªn chÊm 4 bµi t¹i líp - nhËn xÐt - Gi¸o viªn chÊm 4 bµi t¹i líp - nhËn xÐt - GV: Võa råi c¸c em ®· ®­îc viÕt bµi chÝnh t¶. Nh×n chung c¸c em viÕt rÊt cè g¾ng. C¸c em cÇn cè g¾ng h¬n n÷a ®Ó chóng ta lµm c¸c bµi tËp sau Bµi tËp 2 ? Bµi tËp 2 yªu cÇu chóng ta lµm g×? - 2 häc sinh nªu §iÒn vµo chç trèng ay hay ©y - GV cho häc sinh th¶o luËn nhãm ®«i - Häc sinh th¶o luËn - Cho häc sinh lµm vµo giÊy - C¶ líp lµm BT - §æi vë kiÓm tra bµi tËp cña nhau - 2 em lªn b¶ng lµm bµi - 4 häc sinh ®äc kÕt qu¶ ®óng GV nhËn xÐt - bæ sung, gi¶i nghÜa tõ + C©y s©y, chµy gi· g¹o + D¹y häc, ng÷ d¹y + Sè b¶y, ®ßn bÈy C« cïng nhÊt trÝ víi ý kiÕn cña c¸c em. - C¸c em lµm bµi tËp 2 nãi chung lµ rÊt tèt vËy c¸c em cã thÝch ch¬i trß ch¬i kh«ng? - Cã Bµi tËp 3a. C« thay bµi tËp nµy thµnh bµi tËp tù chän do c« tù ra ®Ò. - T×m 5 tõ l¸y cã phô Êm ®Çu lµ ch? Trß ch¬i: TiÕp søc - GV nªu luËt ch¬i cö 2 ®éi, mçi ®éi 3em, mçi em t×m 2 tõ l¸y víi yªu cÇu ®· cho råi ghi nhanh vµo giÊy. Trong ®éi cö ®¹i diÖn lÇn l­ît tõng b¹n lªn ch¬i, nhãm 3 lµm träng tµi. Thêi gian ch¬i 3 phót - Häc sinh tiÕn hµnh ch¬i - Träng tµi nhËn xÐt + Nhãm 2 lµm nhanh h¬n nhãm 1 + KÕt qu¶ nhãm 1 lµm ®óng nhiÒu h¬n nhãm 2 VËy nhãm 2 th¾ng cuéc GV cïng c¶ líp tuyªn d­¬ng nhãm th¾ng cuéc - C¶ líp ®éng viªn nhãm th¾ng 3 häc sinh ®äc l¹i c¸c tõ ®óng VD: ChËp ch÷ng, trËp trïng, chen chóc, tr¾ng trÎo… - GV nhËn xÐt chèt kiÕn thøc toµn bµi 3/ DÆn dß Lµm thªm bµi tËp 3 a, b SGK - Häc sinh lµm bµi tËp vÒ nhµ 4/ KÕt qu¶ thùc nghiÖm: C¨n cø vµo tiÕn tr×nh bµi d¹y kÕt qu¶ phiÕu cña häc sinh nh×n chung c¸c em ®· n¾m v÷ng ®­îc quy t¾c viÕt chÝnh t¶, vËn dông vµo c¸c quy t¾c ®ã häc sinh ®· lµm bµi tËp cã kÕt qu¶ cao. §Ó ghi ®iÓm cho häc sinh theo thang ®iÓm 10 ®èi víi bµi tËp vµ bµi viÕt nh­ sau: §iÓm 9-10: Tr×nh bµy s¹ch, ch÷ viÕt ®Òu, kh«ng m¾c lçi chÝnh t¶, lµm bµi tËp ®óng. §iÓm 7-8: Tr×nh bµy s¹ch ®Ñp, ®óng cê ch÷ m¾c 1 ®Õn 2 lçi §iÓm 5-6: bµi viÕt ®óng mÉu ch÷, m¾c lçi 3-4 lçi. D­íi ®iÓm 5: Bµi viÕt xÊu, m¾c lçi chÝnh t¶ nhiÒu dùa vµo c¸ch ®¸nh gi¸, ghi ®iÓm ë trªn chóng t«i ®· kh¶o s¸t vµ thèng kª ®­îc b¶ng tæng kÕt sau: §iÓm Líp 9 - 10 7 - 8 5 - 6 £ 5 Thùc nghiÖm líp 3B 25 HS 16 ( %) 9 ( %) 0 ( %) 0 ( %) §èi chøng líp 3C 30 häc sinh 10 ( %) 15 ( %) 5 ( %) 0 ( %) Sau khi kiÓm tra, kh¶o s¸t häc sinh cña hai líp 3B vµ 3C chóng t«i thÊy häc sinh ®· tiÕp thu néi dung bµi d¹y. Víi hai líp trªn kh«ng cã líp nµo cã häc sinh ®¹t ®iÓm d­íi 5. Nh­ vËy nh÷ng kÕt qu¶ thùc nghiÖm trªn ®©y, b­íc ®Çu cho thÊy c¸c biÖn ph¸p ®­îc chóng t«i ®Ò xuÊt trong ®Ò tµi tá ra cã tÝnh kh¶ thi. NÕu ®­îc thùc nghiÖm trong mét ph¹m vi réng lín h¬n vÉn cho mét kÕt qu¶ t­¬ng tù th× cã thÓ ¸p dông bµi d¹y mét c¸ch phæ biÕn cho häc sinh. KÕt luËn Trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu ®Ò tµi nµy chóng t«i rót ra ®­îc kÕt luËn: Chóng t«i ®· kh¶o s¸t, ®iÒu tra vµ ph©n lo¹i lçi chÝnh t¶ mµ häc sinh tiÓu häc Quúnh L­u - NghÖ An th­êng m¾c lµm c¬ së ®Ò ra biÖn ph¸p kh¾c phôc gióp häc sinh viÕt ®óng chÝnh t¶. §Ó xuÊt gi¶i ph¸p ®Ó häc sinh viÕt ®óng c¸c lo¹i lçi chÝnh t¶ nh­ ®· thèng kÕ t¹o c¬ së thiÕt thùc ®Ó viÖc rÌn kü n¨ng viÕt ®óng nh­ bµi tËp söa lçi, bµi tËp n©ng cao viÕt chÝnh t¶. Ngoµi ra ®Ò xuÊt mét sè h×nh thøc, ph­¬ng ph¸p tæ chøc nh­ th¶o luËn nhãm, trß ch¬i häc tËp chÝnh t¶ gãp phÇn ®¹t ®­îc kü n¨ng nghe, viÕt ®óng trong ph©n m«n chÝnh t¶. ViÖc ph©n phèi sö dông bµi tËp chÝnh ta vµ h×nh thøc tæ chøc d¹y chÝnh t¶ cho häc sinh TiÓu häc h­íng vµo viÖc tæ chøc cho häc sinh thùc hiÖn hÖ thèng c¸c hµnh ®éng häc tËp, c¶ viÖc lµm trong viÖc d¹y chÝnh t¶ mang l¹i kÕt qu¶ cao trong viÖc rÌn luyÖn kü n¨ng cña ph©n m«n chÝnh t¶. Gióp c¸c em lµm quen víi nhiÒu ph­¬ng ph¸p häc tËp míi cÇn cho viÖc tù häc, häc chñ ®éng tÝch cùc. KÕt qu¶ nghiªn cøu cña luËn v¨n gãp phÇn tÝch cùc trong viÖc biªn so¹n s¸ch gi¸o khoa cho häc sinh vµ tµi liÖu båi d­ìng cho gi¸o viªn phÇn kü n¨ng nghe - viÕt phôc vô cho ch­¬ng tr×nh TiÓu häc míi - 2000 trong ph©n m«n chÝnh t¶. Cã thÓ më réng ra ph¹m vi nghiªn cøu d¹y c¸c kü n¨ng nh­ kü n¨ng ®äc, nãi… lµm cho viÖc d¹y kü n¨ng nµy hç trî cho viÖc d¹y kü n¨ng kia vµ trong mét ph©n m«n còng cã thÓ rÌn luyÖn c¶ bèn kü n¨ng. Ch¼ng h¹n khi d¹y chÝnh t¶ ngoµi viÖc chÝnh lµ rÌn kü n¨ng nghe - viÕt cã thÓ rÌn kü n¨ng ®äc - nãi gióp n©ng cao n¨ng lùc toµn diÖn TiÕng ViÖt cña häc sinh. CÇn ®­a vµo giê d¹y chÝnh t¶ c¸c lo¹i bµi tËp chung vµ bµi tËp mang tÝnh chÊt cho tõng khu vùc d­íi nhiÒu h×nh thøc ®a d¹ng, phong phó, vËn dông linh ho¹t c¸c h×nh thøc d¹y häc: Ho¹t ®éng nhãm, trß ch¬i. Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt - T¨ng c­êng c¬ së vËt chÊt, ®å dïng d¹y häc vµ nhÊt lµ ho¹t huy ®éng kh¶ n¨ng tù lµm ®å dïng d¹y häc cña gi¸o viªn. HiÖn nay ë c¸c tr­êng TiÓu häc trªn thùc tÕ c¬ së vËt chÊt cho viÖc d¹y häc vµ ph­¬ng tiÖn, ®å dïng d¹y häc ë TiÓu häc phôc vô cho ph©n m«n chÝnh t¶ ®Æc biÖt ë vïng n«ng th«n vµ miÒn nói l¹i cµng gÆp nhiÒu khã kh¨n h¬n. ë tr­êng TiÓu häc trªn ®Þa bµn t«i ®ang gi¶ng d¹y c¬ së vËt chÊt cßn nhiÒu thiÕu thèn: B¶ng dïng cho gi¸o viªn ch­a ®¶m b¶o, bµn ghÕ häc sinh ch­a phï hîp víi løa tuæi… Tõ ®ã dÉn ®Õn ch÷ viÕt häc sinh ch­a ®Ñp, ®å dïng cña gi¸o viªn ch­a ®¸p øng. V× vËy muèn n©ng cao chÊt l­îng ®ßi hái c¸c cÊp qu¶n lý cÇn quan t©m h¬n n÷a vÒ c¬ së vËt chÊt cña tr­êng. Bªn c¹nh ®ã mçi gi¸o viªn ph¶i tù m×nh häc hái, n©ng cao nghiÖp vô chuyªn m«n cña m×nh, cã nh­ vËy míi ®¸p ­ng ®­îc ch­¬ng tr×nh ®æi míi. Sau mét thêi gian nghiªn cøu, suy nghÜ, thùc nghiÖm… t«i ®· hoµn thµnh ®Ò tµi: “RÌn kü n¨ng viÕt ®óng ph©n m«n chÝnh t¶ cho häc sinh líp 3” Tuy cßn nhiÒu thiÕu sãt, do ®iÒu kiÖn thêi gian, n¨ng lùc cßn h¹n chÕ cho nªn trong luËn v¨n cña chóng t«i ch­a ®­îc cÆn kÏ, cßn nhiÒu thiÕu sãt. V× vËy chóng t«i rÊt mong sù gãp ý cña gi¸o viªn h­íng dÉn, cïng c¸c thÇy c« gi¸o trong khoa gi¸o dôc tiÓu häc ®Ó b¶n luËn v¨n cña chóng t«i ®­îc ®Çy ®ñ vµ hoµn thiÖn h¬n. Tµi liÖu tham kh¶o ----------------------- 1/ PGS -TS: §ç §×nh Hoan - Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n cña ch­¬ng tr×nh TiÓu häc míi - NXB gi¸o dôc - 2002. 2/ §inh ThÞ ChiÕn - Bµi VÜnh “Kh¾c phôc c¸ch viÕt chÝnh t¶ do ¶nh h­ëng cña tiÕng ®Þa ph­¬ng” - nghiªn cøu Gi¸o dôc 1 - 1999. 3/ Hoµng V¨n Thung: TS - §ç Xu©n Th¶o - D¹y häc chÝnh t¶ ë TiÓu häc - NXB gi¸o dôc 2001 4/ Lª ThÞ TuyÕt Mai: TrÞnh M¹nh H­ëng - TiÕng ViÖt 3 tËp 1 - NXB Gi¸o dôc 2004 5/ Lª Ph­¬ng Nga - Lª A - Lª H÷u TÞnh - §ç Xu©n Th¶o - §Æng Kim Nga. Gi¸o tr×nh Ph­¬ng ph¸p d¹y häc TiÕng viÖt 1 - NXB §¹i häc s­ ph¹m 2004 6/ NguyÔn Minh ThuyÕt - Hoµng Hoµ B×nh - TrÇn M¹nh H­ëng: TiÕng viÖt 3 - S¸ch gi¸o viªn tËp 1 - NXB gi¸o dôc 2005. 7/ Vô gi¸o dôc TiÓu häc: Chuyªn ®Ò gi¸o dôc TiÓu häc tËp 9 - 2004 - NXB Gi¸o dôc. 8/ NguyÔn Minh ThuyÕt - Hoµng Hoµ B×nh - TrÇn M¹nh H­ëng - TrÞnh M¹nh - §µo Ngäc - TrÇn ThÞ Minh Ph­¬ng - Lª H÷u TÞnh - NguyÔn TrÝ: Hái ®¸p vÒ d¹y häc TiÕng viÖt 3 - Nµh xuÊt b¶n gi¸o dôc. 9/ NguyÔn Nh­ ý - ChÝnh t¶ cho nhiÒu tõ dÔ viÕt sai - NXB KHXH - 1990. 10/ TriÒu Trinh - Bµi viÕt “ChÊn chØnh thùc sù vÒ ch÷ viÕt häc sinh” Gi¸o dôc thêi ®¹i sè ngµy 19/02/2000.