Sa bàn hệ thống phanh khí nén

chÕ t¹o gi¸ ®ì bÇu läc kh«ng khÝ tt Néi dung H×nh vÏ ThiÕt bÞ dông cô Yªu cÇu I - ChuÈn bÞ ph«i: + chuÈn bÞ mét thanh thÐp V3 cã kÝch th­íc 3x30. + Mét tÊp thÐp cps chiÒu dµy lµ 3mm, cã kÝch th­íc 50x50mm - Th­íc l¸ - Th­íc d©y - M¸y c¾t tay - M¸y mµi - §o kÝch th­íc c¸c ph«i chÝnh x¸c theo yªu cÇu. - §¶m b¶o kÝch th­íc khi c¾t vµ mµi. - §¶m b¶o an toµn lao ®éng II Khoan lç trªn tõng ph«i theo kÝch th­íc nh­ h×nh vÏ: - Trªn thanh thÐp V3 ta khoan hai lç cã ®­êng kÝch 6mm vµ kho¶ng c¸ch hai lç cã kÝch th­íc nh­ trªn h×nh vÏ. - trªn tÊm thÐp ta khoan 2 lç cã ®­êng kÝnh 6mm vµ kho¶ng ch¸ch 2 lç lµ 30mm. - T­íc l¸ - Th­íc d©y - v¹ch dÊu - ChÊm dÊu - M¸y khoan - Mòi khoan cã ®­êng kÝnh 6mm - §o vµ lÊy dÊu chÝnh x¸c - ChÊm dÊu chÝnh x¸c - khoan ®óng kü thuËt vµ chÝnh x¸c - §¶m an toµn lao ®éng. III Hµn ®Ýnh hai chi tiÕt víi nhau GhÐp hai chi tiÕt l¹i víi nhau theo h×nh vÏ vËt thÓ ræi hµn ®Ýnh c¸c ®iÓm t¹i gãc c¸c chi tiÕt - Th­íc vu«ng gãc - M¸y hµn - bóa gâ xØ hµn - Chæi s¾t - §¶m b¶o kÝch th­íc - Mèi hµn ®Ýnh ®óng tiªu chuÈn vµ ®¶m b¶o ®é bÒn IV Hµn kÝn c¸c mèi ghÐp. Mèi hµn sÏ ®­îc hµn tõ ®iÓm hµn ®Ýnh nµy ®Õn ®iÓm hµn ®Ýnh tiÕp theo. - M¸y hµn - Que hµn - Bóa gâ xØ - Bµn ch¶i s¾t - Hµn ®óng kü thuËt - §¶m b¶o kÝch th­íc - Lµm s¹ch sau khi hµn xong. 4. Quy tr×nh chÕ t¹o gi¸ ®ì gèi trôc qu¶ ®µo Gi¸ ®ì gèi trôc qu¶ ®µo cña b¸nh xe sau cã hai gèi ®­îc chÕ t¹o theo h×nh vÏ sau: Ta cã b¶n vÏ thiÕt kÕ nh­ sau: Quy tr×nh chÕ t¹o gi¸ ®ì gèi trôc qu¶ ®µo Stt Néi dung H×nh vÏ ThiÕt bÞ dông cô Yªu cÇu I - ChuÈn bÞ ph«i: ChuÈn bÞ 3 tÊm ph«i cã kÝch th­íc: tÊm ph«i 1 cã kÝch th­íc 5x230x100mm, TÊm ph«i 2 cã kÝch th­íc 5x30x100mm, TÊm ph«i 3 cã kÝch th­íc 5x50x100mm - Th­íc ®o: th­íc l¸, th­íc d©y, th­íc cÆp - M¸y c¾t, m¸y mµi tay - ChÝnh x¸c kÝch th­íc cña tõng ph«i - §¶m b¶o cho thiÕt bÞ vµ con ng­êi II Khoan c¸c lç trªn tÊm ph«i thø nhÊt - V¹ch dÊu - ChÊm dÊu - Khoan lç - Th­íc ®o: th­íc l¸, th­íc cÆp, th­íc d©y - Mòi v¹ch dÊu. - Mòi chÊm dÊu - M¸y khoan - Lµm ®óng tr×nh tù c«ng viÖc. - §¶m b¶o chÝnh x¸c khi lÊy dÊu vµ khi khoan III H·n ®Ýnh c¸c chi tiÕt nhá víi nhau: - GhÐp c¸c tÊm ph«I l¹i víi nhau theo h×nh chiÕu trôc ®o - §Ýnh c¸c ®iÓm ®Çu cña hai chi tiÕt víi nhau. - Ke vu«ng gãc - M¸y hµn - Th­íc do - §å g¸ - Hµn ®Ýnh ®óng yªu cÇukü thuËt, mèi ®Ýnh kh«ng réng qu¸ 10mm - KÝch th­íc kh«ng bÞ sai lÖch. IV - Hµn kÝn c¸c mèi hµn: Mèi hµn kÝn ®­îc hµn nèi tõ c¸c ®iÓm hµn ®Ýnh nµy ®Õn ®iÓm hµn ®Ýnh tiÕp theo. - Gâ xØ hµn vµ mµi ph¼ng - M¸y hµn - MÊy mµi - Bóa gâ xØ - Hµn ®óng kü thuËt - Mµi ph¼ng 5. ThiÕt kÕ chÕ t¹o khung sa bµn Theo ®Æc ®iÓm cña hÖ thèng phanh khÝ nÐn, dôa vµo khèi l­îng vµ kÝch th­íc cña c¸c chi tiÕt trong hÖ thèng phanh ta cã h×nh vÏ cña khung sa bµn nh­ sau: Tõ b¶n vÏ trªn ta cã b¶n vÏ thiÕt kÕ nh­ sau: Qua b¶n vÏ thiÕt kÕ ta cã quy tr×nh thiÕt chÕ t¹o khung sa bµn nh­ sau Stt Néi dung H×nh vÏ ThiÕt bÞ dông cô Yªu cÇu I ChuÈn bÞ ph«i: - S¾t V5: + 2 thanh víi kÝch th­íc dµi 1500mm. + 2 thanh víi chiÒu dµi 1000mm + 4 thanh cã chiÒu dµi 600mm. - S¾t V4: + 2 thanh cã chiÒu dµi 1490mm + 4 thanh cã chiÒu dµi 992mm. + 1 thanh cã chiÒu dµi 605mm. + 2 thanh cã chiÒu dµi 310mm. + 2 thanh cã chiÒu dµi 330mm. - ThÐp tÊm ®µy 5mm: - Th­íc l¸ - Th­íc cÆp - Th­íc d©y - M¸y c¾t - M¸y mµi - vËt liÖu thÐp V5, V4, ThÐp tÊm, - §o kÝch th­íc chÝnh x¸c. - C¾t mµi ph«i chÝnh x¸c. - §¶m b¶o an toµn cho ng­êi vµ thiÕt bÞ. + 4 tÊm víi kÝch th­íc 100x100x5mm + 1 tÊm víi kÝch th­íc 150x100x5mm. + 1 tÊm cã kÝch th­íc 50x130x5mm. - 4 b¸nh xe cã bäc cao su vÌ cã ®­êng kÝch cña b¸nh lµ 100mm. lo¹i b¸n cã 2 b¸nh dÉn h­íng vµ hai b¸nh ®i th¼ng. II - V¸t mÐp c¸c thanh thÐp V ®Ó ghÐp víi nhau t¹o thµnh h×nh vu«ng hay vu«ng gãc víi mÆt ph¼ng kh¸c nh­ c¸c thanh t¹o nªn bÒ mÆt bµn, c¸c thanh lµm ch©n bµn, c¸c thanh gi»ng ë d­íi. - Th­íc l¸ - Th­íc ®o ®é - M¸y c¾t §o vµ c¾t chÝnh x¸c ®Ó khi g¾p hai thanh vµ t¹o thµnh gãc vu«ng. III T¹o h×nh khung sa bµn: - T¹o h×nh mÆt bµn vµ hµn ®Ýnh c¸c gãc : + §Æt 4 thanh lªn mÆt ph¼ng ghÐp vµo nhau ®Ó t¹o thµnh h×nh ch÷ nhËt cã chiÒu dµi lµ 1500mm vµ chiÒu réng lµ 1000mm. + Hµn ®Ýnh c¸c gãc l¹i víi nhau vµ ®o hai ®­êng chÐo xem c¸c gãc ®· vu«ng ch­a. + Hµn kÝn c¸c mèi ghÐp víi nhau. - Th­íc d©y - Th­íc l¸ - Ke vu«ng - M¸y hµn - Bóa gâ xØ - M¸y mµi Lµm ®óng kü thuËt - §¶m b¶o kÝch th­íc vµ mèi hµn ch¾c ch¾n - §¶m b¶o an toµn cho ng­êi vµ thiÕt bÞ. IV T¹o h×nh vµ hµn ch©n bµn: - 4 thanh V5 sÏ ®­îc hµn vµo 4 gãc cña mÆt bµn: + Trªn mÆt ph¼ng ta óp mÆt bµn xuèng vµ ding th­íc vu«ng gãc ®Ó hµn ch©n bµn. + Sauk hi hµn xong ch©n bµn M¸y hµn Th­íc ®o c¸c lo¹i: - th­íc d©y - Th­íc l¸ - Th­íc cÆp §¶m b¶o chÝnh x¸c Cho s¶n phÈm vµ ®¶m b¶o ®¶m an toµn cho thiÕt bÞ vµ con ng­êi V T¹o h×nh mÆt bµn ®Ó hµn c¸c thanh t¹o nªn c¸c ®iÓm g¸ ®Æt gi¸ ®ì cña c¸c chi tiÕt trong hÖ thèng phanh. - Th­íc c¸c lo¹i - M¸y hµn - M¸y khoan ®Ó khoan c¸c lç g¸ l¾p c¸c chi tiÕt. Sauk hi ®· hoµn tÊt viÖc thiÕt kÕ vµ chÕ t¹o c¸c chi tiªt nh­ khung bµn, gi¸ ®ì c¸c moay ¬ vµ gi¸ ®ì c¸c chi tiÕt cña hÖ thèng ta tiÕn hµnh s¬n chèng rØ cho c¸c chi tiÕt vµ sau ®ã lµ s¬n mµy cho c¸c chi tiÕt sau khi s¬n chèng rØ ®· kh«. ë ®©y khuung sabµn sÏ ®­îc s¬n mµu xanh vµ c¸c gÝa ®ì ®­îc s¬n mµu ®en, èng dÉn khÝ ®­îc s¬n mµu vµng. Sau khi hoµn tÊt c¸c viÖc trªn ta tiÕn hµnh l¾p r¸p c¸c chi tiÕt l¹i víi nhau vµ g¸ c¸c chi tiÕt cña hÖ thèng lªn c¸c gi¸ ®ì vµ kÕt nèi chóng l¹i víi nhau. 3.5 Quy tr×nh l¾p r¸p c¸c chi tiÕt cña hÖ thèng lªn sa bµn 1) L¾p r¸p c¸c gi¸ ®ì moay ¬ lªn khung sa bµn. - §Æt c¸c gi¸ ®ì ®ung vÞ trÝ ( Gi¸ ®ì moay ¬ tr­íc vµ sau ®óng tr×nh tù vµ ®óng vÞ trÝ ) - Dïng bu l«ng M12 ®Ó l¾p gÐp c¸c gi¸ ®ì lªn khung sa bµn qua c¸c lç ®· ®­îc khoan s½n. - Dïng trßng, c¬ lª, khÈu 19 ®Ó vÆn c¸c bu l«ng. 2) L¾p r¸p c¸c gi¸ ®ì bÇu läc khÝ, ®ång hå b¸o ¸p suÊt, èng dÉn khÝ - §Æt c¸c gi¸ ®ì lªn ®óng vÞ trÝ vµ ding bu l«ng M8 ®Ó l¾p gÐp c¸c chi iÕt víi nhau. - Dïng C¬ lª, KhÈu , Trßng 12 ®Ó kho¸ c¸c bu l«ng nµy l¹i. 3) L¾p m¸y nÐn khÝ lªn sa bµn - Trªn khung sa bµn ®· ®­îc khoan s½n 3 lç ®óng kÝch th­íc víi ch©n cña m¸y nÐn khÝ. - §Æt m¸y nÐn khÝ lªn vÞ trÝ cña 3 lç ®· khoan s½n - Dïng bu l«ng M12 ®Ó l¾p ghÐp m¸y nÐn khÝ lªn Khung sa bµn­ - Dïng khÈu, c¬ lª, trßng 19 ®Ó kho¸ chÆt c¸c bu l«ng. 4) L¾p moay ¬ lªn gi¸ ®ì moay ¬ - Moay ¬ tr­íc ®­îc l¾p víi gi¸ ®ì cña moay ¬ tr­íc vµ moay ¬ sau ®­îc l¾p víi gi¸ ®ì cña moay ¬ sau. + Moay ¬ tr­íc l¾p víi gi¸ ®ì b»ng ¾c phi nhª, khi l¾p xong trôc moay ¬ cã thÓ quay quanh ¾c nh­ ë trªn xe thËt. + Moay ¬ sau ®­îc l¾p víi gi¸ ®ì cña moay ¬ sau b»ng c¸c bu l«ng M12 qua c¸c lç ®· khoan tr­íc 5) L¾p c¸c c¬ cÊu phanh lªn trôc Moay ¬ Trªn c¸c c¬ cÊu phanh tr­íc vµ sau cã khoan s½n c¸c lç trªn c¸c gi¸ ®ì guèc phanh vµ trªn moay ¬ còng ®· khoan s½n c¸c lç ta tiªn hµnh l¾p ghÐp c¸c chi tiªt l¹i víi nhau b»ng bu l«ng M12 vµ M10. 6) L¾p gèi ®ì trôc qu¶ ®µo vµo gi¸ ®ì Hai chi tiÕt nµy ®­îc l¾p ghÐp víi nhau qua 3 lç khoan s½n trªn gi¸ ®ì bµng c¸c bu l«ng M12 3.6 Ch¹y thö sa bµn hÖ thèng phanh khÝ nÐn 3.6.1 ChuÈn bÞ tr­íc khi ch¹y thö Sau khi l¾p ®¹t c¸c chi tiÕt cña hÖ thèng lªn sa bµn ta kiÓm tra l¹i mét l­ît thËt kü vÒ c¸c ®Çu nèi èng khÝ nÐn. KiÓm tra n­íc trong m¸y nÐn khÝ. KiÓm tra dÇu b«i tr¬n cña m¸y nÐn khÝ. L¾p ®éng c¬ ®iÖn dÉn ®éng m¸y nÐn khÝ, b¾t chÆt c¸c bu l«ng ch©n ®Õ ®éng c¬ ®iÖn vµ kiÓm tra ®é c¨ng d©y ®ai. D©y ®ai kh«ng ®­îc c¨ng qua vµ còng kh«ng ®­îc trïng qu¸ quy ®Þnh. §Êu d©y ®iÖn kÕt nèi víi æ c¾m: chu ý khi ®Êu d©y lam sao cho ®éng c¬ quay theo chiÒu kim ®ång hå kh«ng ®­îc ®Ó ®éng c¬ quay ng­îc chiÒu kim ®ång hå v× khi quay ng­îc chiÒu kim ®ång hå sÏ lµm cho m¸y nÐn khi th­îc hiÖn ng­îc qu¸ tr×nh t¹o ra khÝ. 3.6.2. B¾t ®Çu ch¹y thö KiÓm tra l¹i tæng thÓ mét lÇn n÷a xem cã g× cßn v­íng m¾c trªn sa bµn §ãng ®iÖn cho hÖ thèng ho¹t ®éng 3.6.3. KiÓm tra t×nh tr¹ng ho¹t ®éng cña hÖ thèng - KiÓm tra t×nh tr¹ng ho¹t ®éng cña m¸y nÐn khÝ: + KiÓm tra nhiÖt ®é cña m¸y nÐn khÝ + kiÓm tra t×nh tr¹ng t¹o khÝ + KiÓm tra ¸p suÊt khÝ nÐn trong b×nh ( ph¶i ®¶m b¶o khÝ nÐn lín h¬n 4KG/cm3) ` - KiÓm tra ho¹t ®éng cña èng dÉn khÝ + kiÓm tra rß rØ khÝ b»ng n­íc xµ phßng + KiÓm tra xem èng cã bÞ t¾c hay kh«ng - KiÓm tra sù lµm viÖc cña tæng phanh + §iÒu khiÓn nhÑ nhµng + khÝ nÐn chia cho c¸c bÇu phanh ph¶i ®ång ®Òu + van x¶ khÝ ph¶i ho¹t ®éng tèt khi th«i ®¹p phanh - KiÓm tra ho¹t ®éng cña bÇu phanh BÇu phanh ph¶i kÝn, lùc t¸c dông cña ti ®Èy vµo trôc qu¶ ®µo ph¶i ®¶m b¶o kiÓm tra ho¹t ®éng cña c¬ cÊu phanh Ch­¬ng IV: ThiÕt kÕ c¸c bµi tËp øng dông trªn sa bµn M· BµI MD 16 05 T£N BµI: hÖ thèng phanh khÝ nÐn thêi l­îng (giê) Lý thuyÕt Thùc hµnh 4 10 Môc tiªu thùc hiÖn: Häc xong bµi nµy häc viªn cã kh¶ n¨ng: 1-Ph¸t biÓu ®óng yªu cÇu, nhiÖm vô cña hÖ thèng phanh khÝ nÐn. 2-Gi¶i thÝch ®­îc cÊu t¹o, nguyªn t¾c ho¹t ®éng vµ ph­¬ng ph¸p kiÓm tra b¶o d­ìng hÖ thèng phanh khÝ nÐn. 3-Th¸o l¾p, nhËn d¹ng vµ kiÓm tra, b¶o d­ìng bªn ngoµi c¸c bé phËn cña hÖ thèng phanh khÝ nÐn ®óng yªu cÇu kü thuËt.. 4- §¶m b¶o an toµn, vÖ sinh c«ng nghiÖp Néi dung bµi häc I-NhiÖm vô, yªu cÇu cña hÖ thèng phanh khÝ nÐn. II-CÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña hÖ thèng phanh khÝ nÐn 1.HÖ thèng phanh kh«ng cã r¬ mãc a.CÊu t¹o. 1- m¸y khÝ nÐn 2- èng dÉn khÝ nÐn 3- van ®iÒu chØnh ¸p suÊt 4- b×nh chøa khÝ nÐn 5- ¸p kÕ 6- bµn ®¹p 7- tæng van ®iÒu khiÓn 8- bÇu phanh b¸nh xe sau 9- bÇu phanh b¸nh xe tr­íc. 16- mµng bÇu phanh 17- cÇn ®Èy 18- cam t¸c ®éng guèc phanh 19- c¸c guèc phanh 20- trèng phanh 21- c¸c chèt lÖch t©m 22- lß xo håi vÞ cña c¸c guèc phanh b.Nguyªn t¾c ho¹t ®éng. Khi ®¹p bµn ®¹p phanh 6 , tæng van 7 sÏ më ®­êng khÝ tõ b×nh nÐn tíi c¸c bÇu phanh 8,9 ®Èy mµng 16 vµ cÇn 17 di chuyÓn , lµm cam 18 quay , ®Èy hai guèc phanh 19 ra hai bªn Ðp lªn trèng phanh 20 th­c hiªn viªc phanh . Khi th¶ bµn ®¹p 6 : Tæng van 7 sÏ ng¾t ®­êngkhÝ tõ b×nh nÐn tíi bÇu phanh vµ më ®­êng khÝ tõ bÇu phanh ra ngoµi kh«ng khÝ . 2.HÖ thèng phanh cã r¬ mãc S¬ ®å dÉn ®éng phanh cña xe kÐo moãc 1- bµn ®¹p phanh 2- tæng phanh 3- ®ång hå ¸p suÊt 4-van ng¾t 5,7- ®Çu nèi 6- èng dÉn mÒm 8,9- bÇu phanh 10- van phanh r¬ moãc 11,12- b×nh chøa khÝ nÐn 13- bé ®iÒu chØnh ¸p suÊt 14- m¸y nÐn khÝ 15-van an toµn. a.CÊu t¹o: DÉn ®éng phanh gåm : m¸y nÐn khÝ 14, van ®iÒu chØnh ¸p suÊt 13, b×nh chøa khÝ nÐn 11,12 , tæng van phanh 2 , van ng¾t 4 DÉn ®éng phanh ë mãoc : van phanh mãoc 10 , b×nh chøa khÝ nÐn 11 , bèn bÇu phanh 9. Gi÷a dÉn ®éng phanh « t« vµ moãc ®­îc nèi b»ng ®o¹n èng mÒm 6. b. Nguyªn lý ho¹t ®éng : M¸y nÐn hót khÝ trêi vµ nÐn råi ®­a ®Õn bÝnh chøa khÝ « t« 12 qua tæng phanh 2 vµ van moãc 10 vµo b×nh chøa khÝ 11 cña moãc. Khi ¸p suÊt trong c¸c b×nh nÐn ®ñ ¸p suÊt th× van ®iÒu chØnh 13 ®­a m¸y nÐn vÒ chÕ ®é lµm viÖc kh«ng t¶i. NÕu van ®iÒu chØnh 13 kh«ng lµm viÖc th× van an toµn 15 sÏ th¶i khÝ thõa tõ c¸c b×nh chøa ra ngoµi trêi . Khi ¸p suÊt ë b×nh nÐn cña « t« vµ cña r¬ moãc ®ñ th× chuÈn bÞ cho qu¸ tr×nh tiÕn hµnh phanh. Tæng van phanh cã 2 tÇng : TÇng trªn cã van n¹p , x¶ ®Ó ®iÒu khiÓn phanh r¬ moãc TÇng d­íi còng cã van n¹p , x¶ ®Ó ®iÒu khiÓn phanh « t« . Khi ch­a ®¹p phanh : Kh«ng khÝ nÐn tõ b×nh khÝ nÐn 12 cña « t« vµo tæng phanh 2, qua van x¶ ë tÇng trªn , qua van phanh r¬ moãc 10 n¹p vµo b×nh chøa khÝ 11 cña r¬ moãc KhÝ nÐn tõ c¸c bÇu phanh 8 cña « t« qua van x¶ ë tÇng d­íi x¶ ra ngoµi kh«ng khÝ Khi ®¹p phanh : ¸p suÊt ë trªn ®­êng èng mÒm tõ r¬ moãc qua van x¶ ë tÇng trªn ®Ó x¶ ra ngoµi kh«ng khÝ b¸o hiÖu chuÈn bÞ phanh KhÝ nÐn tõ b×nh chøa khÝ cña r¬ moãc ®i qua van phanh r¬ moãc 10 ®Õn c¸c bÇu phanh 9 cña r¬ moãc ®Ó tiÕn hµnh phanh tr­íc khi phanh « t« Sau ®ã khÝ nÐn tõ b×nh chøa 12 cña « t« ®i qua van n¹p ë tÇng d­íi ®Õn c¸c bÇu phanh 8 cña « t« ®Ó tiÕn hµnh phanh « t« *¦u ®iÓm cña hÖ th«ng phanh h¬i: §iÒu khiÓn nhÑ nhµng T¹o ®­îc lùc phanh lín V× vËy phanh h¬i ®­¬c sö dông trªn c¸c xe t¶i nÆng vµ xe kÐo mãc *Nh­îc ®iÓm: §é nh¹y kÐm so víi dÉn ®éng thuû lùc KÕt cÊu cång kÒnh , kÝch th­íc lín, cã qu¸ nhiÒu côm vµ c¸c chi tiÕt III- B¶o d­ìng bªn ngoµi c¸c bé phËn cña hÖ thèng phanh khÝ nÐn. 1-Quy tr×nh th¸o l¾p, kiÓm tra vµ b¶o d­ìng bªn ngoµi hÖ thèng phanh khÝ nÐn (gi¸o viªn h­íng dÉn häc sinh l¾p trªn xe thùc tÕ) 1.B¶o d­ìng hµng ngµy. KiÓm tra ®é kÝn c¸c chç nèi c¬ cÊu dÉn ®éng phanh vµ hiÖu lùc cña phanh khi cho xe dõng. 2.B¶o d­ìng cÊp 1: KiÓm tra t×nh tr¹ng vµ ®é kÝn c¸c èng dÉn cña hÖ thèng phanh, chèt chÎ ë chèt cÇn ®Èy buång phanh cña c¬ cÊu dÉn ®éng khÝ nÐn. KiÓm tra c¬ cÊu dÉn ®éng cña kho¸ phanh, t×nh tr¹ng cña c¬ cÊu dÉn ®éng vµ hiÖu lùc cña phanh tay. X¶ c¹n bÈn ra khái b×nh kh«ng khÝ nÐn. Sau khi b¶o d­ìng kiÓm tra hiÖu lùc cña phanh. 3.B¶o d­ìng cÊp 2. KiÓm tra sù lµm viÖccña m¸y nÐn khÝ, møc ®é b¾t chÆt cña nã vµo ®éng c¬ vµ ®é c¨ng cña d©y ®ai. NÕu kh«ng ®óng theo tiªu chuÈn kü thuËt th× ph¶i ®iÒu chØnh ®é c¨ng cña d©y ®ai vµ b¾t chÆt m¸y nÐn khÝ. KiÓm tra t×nh tr¹ng vµ ®é kÝn cña c¸c èng dÉn vµ c¸c khÝ cô cña hÖ thèng phanh, sù ho¹t ®éng cña van an toµn, nÕu cÇn thiÕt kh¾c phôc sù rß kh«ng khÝ. KiÓm tra c¬ cÊu dÉn ®éng cña kho¸ phanh vµ møc ®é b¾t chÆt cña van víi satxi. B¾t chÆt c¸c b×nh kh«ng khÝ nÐn. Th¸o may¬ cïng trèng phanh. KiÓm tra t×nh tr¹ng cña c¸c trèng phanh, x­¬ng phanh, m¸ phanh vµ lß xo. B¾t chÆt c¸c buång phanh vµo gi¸ ®ì vµ gi¸ ®ì vµo cÇu xe, gèi ®ì vµ trôc phanh cña b¸nh tr­íc vµ b¸nh sau, gèi ®ì ®Üa phanh víi ngâng chuyÓn h­íng vµ vá b¸n trôc. KiÓm tra c¸c chèt chÎ cña chèt cÇn ®Èy buång phanh. KiÓm tra vµ nÕu cÇn ®iÒu chØnh khe hë gi÷a guèc phanh vµ trèng phanh. SiÕt chÆt c¸c chi tiÕt cña phanh tay, ®iÒu chØnh phanh tay khi cÇn thiÕt. HiÖu lùc cña phanh ®­îc kiÓm tra trªn gi¸ thö ®Æc biÖt, nÕu kh«ng cã gi¸ thö dïng kÝch, kÝch cÇu sau cña «t« lªn vµ ®Æt lªn trªn gi¸ ®ì, khëi ®éng, ®éng c¬, gµi sè trùc tiÕp ®­a tèc ®é quay cña trôc khuû ®éng c¬ lªn 20 ®Õn 25 km/h. Sau ®ã ®¹p ®Òu vµ ªm lªn trªn bµn ®¹p phanh vµ quan s¸t c¸c b¸nh xe quay. NÕu phanh ®iÒu chØnh ®óng, c¸c b¸nh xe dõng cïng mét lóc vµ lóc ®ã ®éng c¬ còng dõng. Còng cã thÓ kiÓm tra hiÖu lùc cña phanh khi «t« chuyÓn ®éng. Trong tr­êng hîp nµy cÇn t¨ng tèc ®é xe lªn tíi 30 km/h vµ ®¹p phanh h·m «t« kiÓm tra. Qu·ng ®­êng phanh trªn ®o¹n ®­êng kiÓm tra ®­îc x¸c ®Þnh theo vÖt phanh, cßn ®é gi¶m tèc cña «t« ®­îc x¸c ®Þnh theo mét ®ång hå ®Æc biÖt. C¶ hai th«ng sè nµy ph¶i t­¬ng øng víi tiªu chuÈn quy ®Þnh hoÆc ®iÒu kiÖn kü thuËt ®èi víi «t« kiÓm tra. Phanh tay ®­îc coi lµ tèt, nÕu «t« dõng h¼n trªn s­ên dèc16% mµ kh«ng hÒ bÞ tr­ît. §Ó b«i tr¬n trôc qu¶ ®µo, trôc cÇn h·m va trôc cèt m¸ phanh taym ng­êi ta dïng mì v¹n n¨ng YC-1 vµ YC-2. 2-B¶o d­ìng : -Th¸o c¸c bé phËn:Van ph©n phèi,m¸y nÐn khÝ, c¸c cÇn dÉn ®éng... -Lµm s¹ch kiÓm tra bªn ngoµi c¸c bé phËn -L¾p c¸c bé phËn lªn «t« vµ ®iÒu chØnh ®é c¨ng d©y ®ai m¸y nÐn khÝ. M· BµI MD 16 06 T£N BµI: söa ch÷a vµ b¶o d­ìng dÉn ®éng phanh khÝ nÐn thêi l­îng (giê) Lý thuyÕt Thùc hµnh 3 5 Môc tiªu thùc hiÖn: Häc xong bµi nµy häc viªn cã kh¶ n¨ng: 1-Ph¸t biÓu ®óng yªu cÇu, nhiÖm vô cña dÉn ®éng phanh khÝ nÐn. 2-Gi¶i thÝch ®­îc cÊu t¹o, nguyªn t¾c ho¹t ®éng vµ ph­¬ng ph¸p kiÓm tra b¶o d­ìng dÉn ®éng phanh khÝ nÐn. 3-Th¸o l¾p, nhËn d¹ng vµ kiÓm tra, b¶o d­ìng söa ch÷a ®­îc dÉn ®éng phanh khÝ nÐn ®óng yªu cÇu kü thuËt.. 4- §¶m b¶o an toµn, vÖ sinh c«ng nghiÖp Néi dung bµi häc I- NhiÖm vô, yªu cÇu cña dÉn ®éng phanh khÝ nÐn II- CÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña dÉn ®éng phanh khÝ nÐn. 1.Dïng cho xe kh«ng kÐo r¬mooc. Mµng Ðp gi÷a vá vµ n¾p van vµ nèi víi cèc dÉn h­íng.CÇn nèi van h·m l¾p trªn trôc vµ b¾t víi vá. Trong bé van h·m cã l¾p lß xo c©n b»ng cïng víi cèc dÉn h­íng vµ van ®Ó ®ãng lç x¶. Khi ch­a ®¹p phanh xuèng, van x¶ h×nh c«n më vµ kho¶ng trèng bªn trong cña buång phanh ¨n th«ng víi kho¶ng trèng cña van h·m vµ víi kh«ng khÝ bªn ngoµi, d­íi t¸c dông cña lß xo tr¶ l¹i nªn van n¹p ®ãng kÝn. Kh«ng khÝ nÐn kh«ng n¹p vµo buång phanh. Khi ®¹p bµn ®¹p phanh xuèng, cÇn kÐo di chuyÓn cÇn nèi van h·m truyÒn qua lß xo c©n b»ng Ðp ®Õ van vµo van x¶. §ång thêi cïng lóc ®ã, cÇn ®Èy ®Èy më van n¹p vµ kh«ng khÝ nÐn n¹p vµo c¸c buång phanh ®Ó h·m c¸c b¸nh xe l¹i. Khi bá bµn ®¹p phanh ra, cÇn nèi cña van h·m trë vÒ vÞ trÝ ban ®Çu, lß xo c©n b»ng rêi khái mµng mÒm,van n¹p ®ãng, van x¶ më vµ kh«ng khÝ nÐn ë buång phanh qua lç x¶ ®Ó x¶ kh«ng khÝ nÐn ra ngoµi, hiÖu lùc h·m phanh xe kh«ng cßn n÷a. 2.Dïng cho xe kÐo r¬ moãc Trong tr­êng hîp xe vËn t¶i cã kÐo r¬mooc th× ph¶i l¾p kho¸ phanh phèi hîp. Sù kh¸c nhau c¬ b¶n cña hai lo¹i van nµy lµ kho¸ phanh phèi hîp cã hai buång lµ buång trªn vµ buång d­íi, buång d­íi dïng ®Ó ®iÒu khiÓn c¸c phanh cña «t«, cÊu t¹o vµ nguyªn lý lµm viÖc cña kho¸ phanh phèi hîp còng gièng nh­ ë buång van h·m, ë buång phanh trªn cña kho¸ phanh cã cÇn ®Èy thay cho cèc cña lß xo c©n b»ng ë van h·m cña «t«. Bé phËn dÉn ®éng cña kho¸ phanh ®­îc thùc hiÖn b»ng cÇn kÐo cña bµn ®¹p phanh nèi víi cÇn nèi lín vµ cÇn nèi bÐ. Ho¹t ®éng: Khi xe kh«ng phanh, h¬i nÐn ®­îc n¹p vµo b×nh chøa sè 1 ®i theo ®­êng h¬i chÝnh. Khi h¬i nÐn trªn ®­êng h¬i chÝnh th¾ng ®­îc søc c¨ng cña lß xo c©n b»ng buång trªn th× van n¹p cña buång trªn më ®Ó kh«ng khÝ nÐn ®­îc n¹p vµo b×nh chøa 2, ë buång d­íi th× van n¹p ®ãng, van x¶ më. Khi ®¹p phanh th× lùc tõ bµn ®¹p qua cÇn kÐo truyÒn cho cÇn nèi lín cña kho¸ phanh phèi hîp, cÇn ®Èy di chuyÓn lµm van x¶ cña buång trªn më nèi th«ng víi khÝ trêi, lóc ®ã ngay lËp tøc luång khÝ nÐn ®ang n¹p cho b×nh 2 sÏ quay l¹i kh«ng n¹p n÷a mµ tho¸t ra kh«ng khÝ .Nh­ vËy trong van ph©n phèi h¬i r¬mooc sÏ cã sù chªnh ¸p, kÕt qu¶ lµ líp mµng bÞ kÐo lªn më th«ng cho kh«ng khÝ nÐn tõ b×nh 2 ®i vµo b¸t phanh cña phanh r¬mooc, thùc hiÖn nhiÖm vô phanh. Cïng lóc nµp t¹i buång d­íi th× van x¶ bÞ dãng, van n¹p më, kh«ng khÝ nÐn ®i vµo b¸t phanh cña «t« ®Ó phanh. Th«i ®¹p phanh, cÇn kÐo sÏ trë l¹i vÞ trÝ ban ®Çu th× t¹i buång d­íi van x¶ më ®Ó tho¸t khÝ nÐn tõ b¸t phanh, ë buång trªn van x¶ ®ãng, khÝ ®­îc n¹p vµo b×nh chøa 2 kh«ng g©y ra sù chªnh ¸p, van ph©n phèi h¬i r¬mooc trë l¹i vÞ trÝ ban ®Çu gióp cho h¬i phanh t¹i b¸t phanh r¬mooc tho¸t ra ngoµi. 3.B×nh h¬i Lµ mét b×nh vá thÐp h×nh trô, dung tÝch mçi b×nh kho¶ng 23 ®Õn 25 lÝt. Trªn xe cã hai b×nh h¬i ®­îc b¾t chÆt vµo 2 dÇm däc ë hai bªn s­ên khung gÇm xe. C¸c b×nh h¬i ®Òu cã van x¶ n­íc vµ dÇu ®äng d­íi ®¸y b×nh. *CÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña tæng phanh phèi hîp - Tæng van phanh: H×nh vÏ trªn lµ cÊu t¹o tæng van phanh cã cÊu t¹o t¹o 2 tÇng: TÇng trªn : Cã ®Õ tùa 10 ( d¹ng èng ) cïng mµng 9 lu«n tú vµo thanh 7, thanh 7 chÞu t¸c dông cña lß xo c©n b»ng 5,lß xo nµy cïng víi mµng 9 víi cèc dÉn h­íng vµ c¬ cÊu van(®Õ tùa 10 cña van x¶ 12, ®Õ tùa 14 cña van n¹p 15 lß xo 13) ®Ó ®iÒu khiÓn phanh r¬ moãc. Lùc c¨ng cña lß xo 5 ®­îc ®iÒu chØnh b»ng c¸ch quay èng dÉn h­íng 6 xoay quanh thanh 7 . TÇng nµy cã cöa B ®Ó dÉn khÝ nÐn tõ b×nh khÝ nÐn « t« .Cöa A th«ng víi van phanh r¬ moãc 10. Khoang tr¸i mµng 9 th«ng víi khÝ trêi 1- thanh dÉn ®éng 4-®ßn lín 5- lâ xo c©n b»ng 6- èng dÉn h­íng 7- cÇn ®Èy 9- mµng 10- ®Õ van x¶ 12- van x¶ 13- lß xo 15- van n¹p 20- lß xo c©n b»ng 21- cèc lß xo c©n b»ng 23- ®ßn nhá 25- vÝt h¹n chÕ 37- van n¹p 40- van x¶ 34- th©n van phanh moãc 35- mµng 36- cÇn ®Èy 38-lß xo 31- lß xo 29- van x¶ TÇng d­íi : c¸c c¬ cÊu gåm mµng, cèc dÉn h­íng vµ c¬ cÊu van(bªn ph¶i mµng 41) t­¬ng tù nh­ tÇng trªn . Bªn tr¸i mµng 41 cã lß xo 20 n»m trong cèc 21 vµ bÞ nÐn ( lùc nÐn ®iÒu chØnh b»ng c¸c ®Öm ) cã t¸c dông ®Ó gi¶m hµnh tr×nh cña bµn ®¹p phanh ë giai ®o¹n phanh ban ®Çu . TÇng trªn vµ d­íi ®­îc dÉn ®éng tõ thanh kÐo 1 qua ®ßn 4vµ ®ßn 23 . §ßn 23 xoay quanh chèt b¾t trªn vá, ®Çu cßn l¹i liªn ®éng víi ®ßn 4 qua chèt Van phanh r¬ moãc : (kiÓu mµng - pÝt t«ng ) Khoang M nèi th«ng víi cöa A cña tæng van phanh Khoang K nèi th«ng víi b×nh nÐn khÝ khi r¬ moãc qua cöa III Khoang L nèi th«ng víi c¸c bÇu phanh 5,6 cña r¬ moãc Trªn cÇn ®Èy 36 cña pÝt t«ng cã ®Üa vµ mµng 35. Van n¹p 32 tú vµo ®Õ tùa nhê lß xo 33 . Van 32 cã thÓ dÞch chuyÓn theo cÇn ®Èy . Lß xo 31 t¸c ®éng lªn mµng vµ Ðp vµo ®Õ tùa van x¶ Khi ch­a ®¹p phanh : TÇng trªn : Do t¸c ®éng cña lß xo c©n b»ng 5 , tÊt c¶ c¸c chi tiÕt n»m ngoµi cïng bªn ph¶i : Van n¹p 15 më ( do lß xo 13 ®Èy ) Van x¶ 12 ®Èy ( do ®Õ 10 dÞch sang ph¶i ) KhÝ nÐn tõ b×nh chøa cña « t« qua van n¹p 15, qua èng T vµo khoang M cña van ®iÒu khiÓn phanh vµ r¬ moãc , t¸c ®éng lªn mµng 35 lµm mµng uèn cong cho khÝ nÐn vµo khoang K vµo cöa III vµo b×nh chøa khÝ cña r¬ moãc Do ¸p suÊt phÝa trªn pÝt t«ng-mµng lín h¬n bªn d­íi nªn pÝt t«ng-mµng vµ cÇn ®Èy 36 cïng van x¶ 29 dÞch xuèng d­íi cïng , lµm khoang L th«ng víi khÝ quyÓn qua van 29 . KhÝ nÐn tõ c¸c bÇu phanh r¬ moãc tho¸t qua van 29 ra ngoµi khÝ quyÓn .¸p suÊt ë cöa A t¨ng lªn,mµng 9 bÞ uèn cong vÒ bªn tr¸i Ðp lç c©n b»ng 5. Khe hë gi÷a van n¹p 15 vµ ®Õ tùa gi¶m ®i vµ ë thêi ®iÓm lùc t¸c dông tõ hai phÝa lªn mµng 9 c©n b»ng nhau(bªn tr¸I cã lùc lß xo, bªn ph¶i lµ khÝ nÐn) van n¹p sÏ ®ãng l¹i, khÝ nÐn ngõng n¹p vµo b×nh nÐn r¬ moãc. §iÒu nµy x¶y ra khi ¸p suÊt ë ®­êng èng ®iÒu khiÓn phanh r¬ moãc lµ 0,45-0,53Mpa . ¸p suÊt n¹p vµo b×nh chøa cña r¬ moãc ®­îc ®iÒu chØnh nhê lß xo 5 TÇng d­íi : Do t¸c ®éng cña lß xo 21 mµ mµng 41 vµ ®Õ tùa 42 n»m ë cËn tr¸i. Lóc nµy do do t¸c dông cña ¸p lùc khÝ vµ lç 38: van n¹p 37 ®ãng, van x¶ 40 më . Nªn khÝ nÐn kh«ng tíi ®­îc bÇu phanh « t« ®Ó phanh , mµ khÝ tõ c¸c bÇu phanh « t« lai x¶ ra ngoµi qua van 40 Khi ®¹p phanh : ë tÇng trªn: Van ®Õ10 cïng víi cÇn 7 sÏ dÞch sang tr¸i , gi¶m lùc ®Èy cña lß xo c©n b»ng 5 , gi¶m lùc t¸c dông lªn mµng 41 lµm van n¹p 15 ®ãng , van x¶ 12 më KhÝ tõ khoang M qua ®­êng èng T tíi khoang A vµ tho¸t ra khÝ quyÓn qua lç trªn ®Õ 10 . Sù gi¶m ¸p suÊt ë khoang B vµ trªn ®­êng èng T cña van ®iÒ khiÓn phanh r¬ moãc lµ tÝn hiÖu cho phanh r¬ moãc b¾t ®Çu ho¹t ®éng D­íi t¸c ®éng cña lß xo 33 vµ do ¸p suÊt khÝ nÐn ë khoang K lµm pÝt t«ng- mµng 35 vµ cÇn ®Èy 36 dÞch lªn trªn lµm van x¶ 29 ®ãng l¹i kh«ng cho khoang L th«ng víi khÝ quyÓn , khÝ nÐn tõ b×nh chøa cña r¬ moãc qua cöa III qua d­íi van 32 vµo khoang K , qua van 32 vµo khoang L , qua cöa IV vµo c¸c bÇu phanh cña r¬ moãc ®Ó phanh r¬ moãc ( phanh tr­íc « t« ) §ång thêi khi ®ßn 4 ch¹m vµo bu l«ng h¹n chÕ 25 , t¹o nªn ®iÓm tùa ®Ó bÈy lªn ®Çu trªn cña ®ßn 23 Ðp lß xo 20 lµm van n¹p 37 më, van x¶ 40 ®ãng. KhÝ nÐn tõ b×nh nÐn cña « t« ®i tíi c¸c bÇu phanh cña « t« ®Ó tiÕn hµnh phanh. TÊt c¶ c¸c chi tiÕt cña c¬ cÊu trong tæng van phanh sau qu¸ tr×nh chuyÓn tiÕp l¹i trë vÒ vÞ trÝ c©n b»ng III- HiÖn t­îng,nguyªn nh©n h­ háng vµ ph­¬ng ph¸p kiÓm tra b¶o d­ìng,söa ch÷a dÉn ®éng phanh khÝ nÐn 1- HiÖn t­îng vµ nguyªn nh©n h­ háng. DÉn ®éng phanh khÝ nÐn yªu cÇu ®é kÝn khÝt cao, do vËy phæ biÕn nhÊt lµ sù rß rØ khÝ nÐn, th­êng gÆp ë tÊt c¶ mäi vÞ trÝ trªn hÖ thèng. M¸y nÐn khÝ vµ van ®iÒu ¸p cã c¸c h­ háng th­êng gÆp sau: - Mßn buång nÐn khÝ: sÐc m¨ng, piston, xi lanh. - Mßn háng c¸c bé b¹c hay bi trôc khuûu. - ThiÕu dÇu b«i tr¬n. - Mßn, hë van mét chiÒu. - Chïng d©y ®ai. - KÑt van ®iÒu ¸p cña hÖ thèng. §­êng èng vµ b×nh chøa khÝ nÐn: - T¾c ®­êng èng dÉn. - DÇu vµ n­íc ®äng l¹i. Van ph©n phèi, van ba ng¶, c¸c ®Çu nèi: - KÑt c¸c van lµm mÊt hiÖu qu¶ dÉn khÝ. - N¸t háng c¸c mµng cao su. - Sai lÖch vÞ trÝ lµm viÖc. Côm bÇu phanh b¸nh xe: - Thñng c¸c b¸t cao su. - G·y lß xo håi vÞ c¸c b¸t cao su. - Sai lÖch vÞ trÝ lµm viÖc. C¸c côm quay c¬ cÊu phanh: - Bã kÑt c¸c c¬ cÊu do va ch¹m hay kh« mì b«i tr¬n. - Sai lÖch vÞ trÝ liªn kÕt - Mßn mÊt biªn d¹ng cam. 2- Ph­¬ng ph¸p kiÓm tra vµ b¶o d­ìng söa ch÷a. HÖ thèng phanh khÝ nÐn ngoµi viÖc ®o ®¹c c¸c th«ng sè chung ë trªn cßn cÇn thiÕt ph¶i: X¸c ®Þnh sù rß rØ khÝ nÐn tr­íc vµ sau van ph©n phèi. T¾c ®­êng èng dÉn. KÑt c¸c van lµm mÊt hiÖu qu¶ dÉn khÝ. H­ háng c¸c mµng xi lanh. B¬m khÝ nÐn kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng lµm viÖc. Khi x¸c ®Þnh: cho ®éng c¬ lµm viÖc, chê hÖ thèng khÝ nÐn lµm viÖc ®ñ ¸p suÊt yªu cÇu trong kho¶ng (5,5 # 8,0)kG/cm2, sau ®ã: KiÓm tra sù rß rØ qua viÖc xuÊt hiÖn tiÕng khÝ nÐn lät qua khe hë hÑp tr­íc vµ sau lóc ®¹p phanh. KiÓm tra sù ho¹t ®éng cña c¸c c¬ cÊu cam quay t¹i khu vùc b¸nh xe. §é kÝn kÝt cña hÖ thèng cã thÓ ph¸t hiÖn lóc dõng xe, t¾t m¸y, ®ång hå chÞ thÞ ¸p suÊt ph¶i duy tr× ®­îc ¸p suÊt trong mét thêi gian dµi nhÊt ®Þnh, khi cã hiÖn t­îng tôt nhanh ¸p suÊt chøng tá hÖ thèng bÞ rß, kÓ c¶ khi hÖ phanh tay liªn ®éng qua hÖ khÝ nÐn. C¸c h­ háng trªn cã thÓ ph¸t hiÖn th«ng qua c¸c biÓu hiÖn sau: KiÓm tra ®iÒu chØnh ®é chïng cña d©y ®ai kÐo b¬m h¬i. X¸c ®Þnh l­îng vµ chÊt l­îng b«i tr¬n. ¸p suÊt khÝ nÐn thÊp do kÑt van hoÆc m¸y nÐn khÝ bÞ mßn, háng. M· BµI MD 16 07 T£N BµI: söa ch÷a vµ b¶o d­ìng c¬ cÊu phanh khÝ nÐn thêi l­îng (giê) Lý thuyÕt Thùc hµnh 3 5 Môc tiªu thùc hiÖn: Häc xong bµi nµy häc viªn cã kh¶ n¨ng: 1-Ph¸t biÓu ®óng yªu cÇu, nhiÖm vô cÊu t¹o vµ nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña c¬ cÊu phanh khÝ nÐn. 2-Gi¶i thÝch ®­îc hiÖn t­îng, nguyªn nh©n h­ háng vµ ph­¬ng ph¸p kiÓm tra b¶o d­ìng, söa ch÷a cña c¬ cÊu phanh khÝ nÐn. 3-Th¸o l¾p, kiÓm tra, b¶o d­ìng söa ch÷a c¬ cÊu phanh khÝ nÐn b¸nh xe ®óng YCKT.. 4- §¶m b¶o an toµn, vÖ sinh c«ng nghiÖp Néi dung bµi häc I-NhiÖm vô, yªu cÇu cña c¬ cÊu phanh khÝ nÐn. II-CÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña c¬ cÊu phanh khÝ nÐn 1-CÊu t¹o. 1- th©n 2- mµng 3- cÇn ®Èy 4- n¾p 5- èng mÒm 6.,7- lß xo 8- ®Öm lµm kÝn 9- bu l«ng kÑp bÇu phanh 10- n¹ng 11- ®ßn ®iÒu chØnh 12- trôc vÝt 13- n¾p 14- trôc cña cam quay 15- b¸nh r¨ng 16- trôc cña trôc vÝt 2-Nguyªn t¾c ho¹t ®éng KhÝ nÐn tíi bÇu phanh , cÇn ®Èy 3 cña bÇu phanh ®­îc gÐp nèi víi ®ong ®iÒu chØnh 11 nhê n¹ng 10 vµ chèt . KhÝ nÐn ®i vµo èng nèi mÒm 5 Ðp mµng 2 dÞch chuyÓn cïng cÇn ®Èy sang ph¶i, th«ng qua ®ßn 11 lµm quay cam quay cña c¬ cÊu phanh thùc hiÖn phanh xe III-HiÖn t­îng, nguyªn nh©n h­ háng vµ ph­¬ng ph¸p kiÓm tra b¶o d­ìng, söa ch÷a c¬ cÊu phanh khÝ nÐn 1-HiÖn t­îng vµ nguyªn nh©n h­ háng. C¬ cÊu h·m cña phanh ch©n th­êng ph¸t sinh háng hãc ë tang trèng vµ m¸ phanh. a.Tang trèng Tang trèng kh«ng ®­îc cã nh÷ng vÕt cµo s©u qu¸ 1mm, c¸c bu l«ng b¾t b¸nh xe kh«ng ®­îc xoay, r¨ng kh«ng ®­îc ch¸y, ®æ, ghÎ vµ chên qu¸ 2 vßng r¨ng. C¸c r¨ng èc cÆp gi÷ b¸n trôc ph¶i b¶o ®¶m yªu cÇu kü thuËt. §é mßn c«n vµ «van cña tang trèng tèi ®a cho phÐp 0,03- 0,50mm. NÕu qu¸ c¸c tiªu chuÈn trªn th× ph¶i söa ch÷a. Tang trèng l¾p cho tõng lo¹i cÇu ph¶i cïng mét cèt söa ch÷a, kh«ng ®­îc l¾p cÇu tr­íc bªn ph¶i mét cèt söa ch÷a, bªn tr¸i l¹i l¾p cèt kh¸c, hoÆc cÇu sau bªn ph¶i l¾p mét cèt söa ch÷a nh­ng bªn trÝa l¹i l¾p cèt kh¸c. §­êng kÝnh trong sau khi gia c«ng söa ch÷a, ®é c«n vµ «van cho phÐp 0,07mm, ®é bãng ph¶i ®¹t V6. Cæ trôc b¸nh xe vµ tang trèng ph¶i ®ång trôc, cho phÐp sai lÖch kh«ng qu¸ 0,05- 0,07mm, nÕu sau khi söa ch÷a tang trèng hÕt cèt th× cho phÐp ®ãng s¬ mi vµ gia c«ng trë l¹i kÝch th­íc nguyªn thuû, tuyÖt ®èi kh«ng gia c«ng v­ît cèt. Cïng mét cÇu xe, ®­êng kÝnh tang trèng bªn ph¶i vµ bªn tr¸i kh«ng ®­îc sai lÖch 1,00mm. b.M¸ phanh BÒ mÆt cèt s¾t ®Ó t¸n m¸ phanh nÕu bÞ vªnh qu¸ 0,40mm th× ph¶i söa ch÷a, lç ®Ó l¾p ®Öm t©m kh«ng ®­îc mßn qu¸ 0,10 – 0,12mm, c¸c ®Çu ®anh t¸n ph¶i ch¾c ch¾n, kh«ng láng, m¸ phanh kh«ng nøt vì vµ cµo s­ít, mÆt ®Çu cña c¸c ®anh t¸n ph¶i cao h¬n bÒ mÆt m¸ phanh Ýt nhÊt 2,5mm. Sau khi söa ch÷a ®anh t¸n ph¶i ch¾c ch¾n, mÆt ®Çu cña nã c¸ch mÆt m¸ phanh b»ng 1/2 chiÒu dµi cña m¸ h·m, ®èi víi c¸c lo¹i xe G¸t lµ 2,5mm, xe Din lµ 4-5mm, m¸ phanh t¸n xong ph¶i ch¾c ch¾n, kh«ng søt vì vµ b¸m s¾t vµo cèt s¾t, cho phÐp hë tèi ®a gi÷a m¸ phanh vµ cèt s¾t lµ 0,12- 0,25mm, ®inh t¸n b»ng ®ång hay b»ng nh«m, m¸ phanh ph¶i tiÕp xóc víi tang trèng Ýt nhÊt lµ 70% diÖn tÝch. Khe hë gi÷a m¸ phanh vµ tang trèng ®iÒu chØnh theo yªu cÇu ®Çu trªn m¸ phanh tr­íc vµ sau lµ 0,25mm, ®Çu d­íi m¸ phanh tr­íc vµ sau lµ 0,12mm, khe hë gi÷a trôc quay m¸ phanh víi vßng ®ång lÖch t©m cho phÐp 0,60 – 0,15mm, lín nhÊt lµ 0,25mm. Cïng mét cÇu xe, m¸ phanh hai bªn b¸nh tr¸i vµ ph¶i ®ång chÊt, kh«ng ®­îc dïng lo¹i kh¸c nhau, m¸ phanh cò cã dÝnh dÇu ph¶i dïng x¨ng hoÆc dÇu ho¶ ®Ó röa, kh«ng ®­îc dïng ma dót hoÆc xót ®Ó röa. c. Côm bÇu phanh b¸nh xe: - Thñng c¸c b¸t cao su. - G·y lß xo håi vÞ c¸c b¸t cao su. - Sai lÖch vÞ trÝ lµmviÖc. d.C¸c côm quay c¬ cÊu phanh: - Bã kÑt c¸c c¬ cÊu do va ch¹m hay kh« mì b«i tr¬n. - Sai lÖch vÞ trÝ liªn kÕt - Mßn mÊt biªn d¹ng cam. 2- Ph­¬ng ph¸p kiÓm tra vµ b¶o d­ìng söa ch÷a. C¬ cÊu phanh guèc cam quay cã bÇu phanh tÝch n¨ng vµ tù ®éng ®iÒu chØnh khe hë m¸ phanh tang trèng. C¬ cÊu phanh lo¹i nµy dïng phæ biÕn trªn xe buýt, xe t¶i hiÖn ®¹i, khi kiÓm tra chÊt l­îng cÇn ph¶i tiÕn hµnh cho ®éng c¬ næ m¸y tíi ¸p suÊt khÝ nÐn lµm viÖc, më van phanh tay, råi míi x¸c ®Þnh kh¶ n¨ng l¨n tr¬n cña b¸nh xe. §iÒu chØnh khe hë phÝa d­íi gi÷a m¸ phanh vµ tang trèng §iÒu chØnh khe hë phÝa d­íi tiÕn hµnh ®éc lËp cho tõng m¸ phanh nhê quay ®Çu bu l«ng 7 sÏ xoay chèt lÖch t©m 8 lµm thay ®æi khe hë phÝa d­íi gi÷a m¸ phanh vµ tang trèng. KÕt cÊu c¬ cÊu phanh khÝ 1-m¸ phanh. 2-lß xo håi vÞ guèc phanh. 3-guèc phanh. 4-vßng h·m. 5-thanh nèi. 6-cam phanh. 7-bu l«ng ®iÒu chØnh liÒn víi trôc lÖch t©m. 8-trôc lÖch t©m ®Ó ®iÒu chØnh khe hë phÝa d­íi gi÷a m¸ phanh vµ tang trèng §iÒu chØnh khe hë phÝa trªn gi÷a m¸ phanh vµ tang trèng h×nh 10.45 vµ h×nh 10.45  - Xoay trôc vÝt 2, ren vÝt 3 quay, lµm vµnh r¨ng 4 quay, lµm cho trôc cam l¾p then hoa víi then phÝa trong cña vµnh r¨ng quay lµm cam 5 xoay ®i mét gãc, hoÆc ®Èy hai guèc phanh ®i ra (gi¶m khe hë) hoÆc lµm hai guèc s¸t vµo (t¨ng khe hë). H×nh 10. 44. §iÒu chØnh khe hë phÝa trªn 1-®­îc lµm liÒn víi nhau t¹o thµnh gi¸ ®ì vµ ®ßn ®Èy. 2-trôc vÝt. 3-r¨ng vÝt. 4-vµnh r¨ng. 5- trôc cam lÖch t©m.  H×nh 10.45. §iÒu chØnh phanh b¸nh xe dÉn ®éng khÝ nÐn Víi c¬ cÊu phanh h¬i kh«ng thÓ ®iÒu chØnh ®éc lËp tõng m¸ phanh cho nªn yªu cÇu ®é mßn cña hai m¸ phanh cña cïng mét c¬ cÊu phanh ph¶i nh­ nhau, míi cã khe hë gi÷a m¸ phanh vµ tang trèng nh­ nhau khi ®iÒu chØnh Th«ng th­êng khi ®iÒu chØnh khe hë ng­êi ta tiÕn hµnh theo kinh nghiÖm: - KÝch cÇu lªn. - Quay b¸nh xe ta tiÕn hµnh ®iÒu chØnh: vÆn chÆt chèt lÖch t©m ®Ó b¸nh xe ngõng quay sau ®ã níi ra tõ tõ ®Ó b¸nh xe quay ®­îc vµ kh«ng ch¹m s¸t m¸ phanh lµ ®­îc, tiÕn hµnh ®iÒu chØnh chèt lÖch t©m cña m¸ phanh bªn kia còng t­¬ng tù. TiÕn hµnh ®iÒu chØnh khe hë phÝa trªn nhê cam lÖch t©m hoÆc trôc vÝt quay cam phanh còng t­¬ng tù nh­ ®iÒu chØnh khe hë phÝa d­íi. IV- B¶o d­ìng vµ söa ch÷a c¬ cÊu phanh khÝ nÐn 1- Quy tr×nh th¸o l¾p, b¶o d­ìng vµ söa ch÷a. HÖ thèng phanh th­êng cã nh÷ng h­ háng chÝnh sau: mßn mÊ vµ trèng phanh, gÉy lß xo khø håi, vì m¸ phanh, lß xo kÐo gÉy hoÆc yÕu , kÑt trôc guèc phanh.H­ háng trªn kh«ng thÓ kh¾c phôc b»ng ®iÒu chØnh siÕt l¹i mèi nèi mµ ph¶i th¸o rêi hÖ thèng phanh khái xe vµ th¸o rêi tõng bé phËn. Tr­íc tiªn th¸o trèng phanh khái moay ¬ b¸nh xe, th¸o lß xo kÐo vµo guèc phanh.Nõu mÆt trèng phanh bÞ x­íc ph¶i tÈy s¹ch b»ng v¶i gi¸p mÞn, nÕu s­íc s©u ph¶i tiÖn l¹i nh­ng kh«ng cho phÐp t¨ng ®­êng kÝnh trong trèng phanh qu¸ 1.5mm.Thay m¸ phanh cã kÝch th­íc phï hîp víi trèng phanh míi söa.CÇn thay m¸ phanh nÕu kho¶ng c¸ch tõ bÒ mÆt m¸ phanh tíi ®inh t¸n nhá h¬n 0,5mm hoÆc nÕu phanh d¸n mßn qu¸ 80% chiÒu dµy. Tr­íc khi thay m¸ phanh cÇn lµm s¹ch bôi bÈn, gØ vµ dïng d­ìng kiÓm tra h×nh d¹ng, t×nh tr¹ng lç l¾p ®inh t¸n (®inh t¸n ph¶i lät qua lç thËt sÝt). §Æt mét m¸ phanh lªn mÆt ®· chuÈn bÞ cña guèc, dïng k×m Ðp m¸ phanh vµo guèc phanh , khoan trªn m¸ ë phÝa guèc phanh lç ®Ó l¾p ®inh t¸n xung quanh lç khoÐt s©u ®é 3 ®Õn 4mm. Dïng ®inh t¸n b»ng ®ång , nh«m hoÆc ®ång thau ®Ó b¾t chÆt m¸ phanh vµo guèc phanh. 2-B¶o d­ìng -Th¸o, kiÓm tra chi tiÕt: -L¾p c¸c chi tiÕt : -§iÒu chØnh: Khe hë m¸ phanh vµ c¬ cÊu cam phanh KÝch b¸nh xe cÇn ®iÒu chØnh phanh, l¾p m¸ phanh, tang trèng vµ ®iÒu chØnh bi ®Çu trôc. Níi láng èc ë trôc gèi phanh, quay ®Çu vµo gÇn víi nhau (dÊu ë phÝa ngoµi d­íi ®Çu trôc), th¸o chèt ë cÇn ®Èy bÇu phanh vµ Ên cÇn ®iÒu chØnh theo h­íng ®Ó phanh. Quay trôc qu¶ ®µo vÒ mét h­íng nµo ®ã ®Ó m¸ phanh tiÕp xóc ®Òu víi tang trèng. KiÓm tra b»ng th­íc l¸, ®ót qua lç tang trèng ë vÞ trÝ 20 – 30mm, c¸ch ®Çu cuèi m¸ phanh vµ dïng th­íc l¸ 0,1mm ®Ó kiÓm tra, th­íc nµy kh«ng thÓ xuyªn qua toµn bé ®é dµy cña m¸ phanh lµ ®­îc. VÆn thËt chÆt èc trôc l¹i. §èi víi b¸nh ë cÇu sau vµ cÇu gi÷a cña xe Din – 157, 151, 157K cÇn vÆn chÆt èc b¾t gi÷ gi¸ ®ì qu¶ ®µo. Níi cÇn ®iÒu chØnh víi cÇn cña bÇu phanh, l¾p toµn bé b¸nh xe vµo vµ vÆn chÆt c¸c mò èc. VÆn èc ®iÒu chØnh qu¶ ®µo ng­îc chiÒu kim ®ång hå ®Ó cã thÓ dïng tay quay b¸nh xe ®­îc dÔ dµng. VÆn èc ®iÒu chØnh theo chiÒu kim ®ång hå vad dïng tay quay lèp ®Ó ®iÒu chØnh khe hë m¸ phanh víi tang trèng, dïng th­íc l¸ ®Ó kiÓm tra, nÕu khe hë ë gÇn qu¶ ®µo lµ 0,4 – 0,6mm vµ cÇn ®Èy bÇu phanh lµ 15 - 35mm lµ ®­îc. 3-Söa ch÷a -Tang trèng, chèt lÖch t©m, khung vµ m¸ phanh, c¬ cÊu cam phanh, -L¾p c¸c chi tiÕt : -§iÒu chØnh: Khe hë m¸ phanh vµ c¬ cÊu cam phanh M· BµI MD 16 08 T£N BµI: söa ch÷a vµ b¶o d­ìng m¸y nÐn khÝ b×nh khÝ nÐn vµ ®­êng èng dÉn khÝ nÐn thêi l­îng (giê) Lý thuyÕt Thùc hµnh 2 5 Môc tiªu thùc hiÖn: Häc xong bµi nµy häc viªn cã kh¶ n¨ng: 1-Ph¸t biÓu ®óng yªu cÇu, nhiÖm vô cÊu t¹o vµ nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña m¸y nÐn khÝ b×nh khÝ nÐn vµ ®­êng èng dÉn khÝ nÐn 2-Gi¶i thÝch ®­îc hiÖn t­îng, nguyªn nh©n h­ háng vµ ph­¬ng ph¸p kiÓm tra b¶o d­ìng, söa ch÷a cña m¸y nÐn khÝ b×nh khÝ nÐn vµ ®­êng èng dÉn khÝ nÐn 3-Th¸o l¾p, nhËn d¹ng vµ kiÓm tra, b¶o d­ìng söa ch÷a ®­îc m¸y nÐn khÝ b×nh khÝ nÐn vµ ®­êng èng dÉn khÝ nÐn ®óng yªu cÇu kü thuËt 4- §¶m b¶o an toµn, vÖ sinh c«ng nghiÖp Néi dung bµi häc I-NhiÖm vô, yªu cÇu cña m¸y nÐn khÝ 1.NhiÖm vô: Cung cÊp khÝ nÐn víi mét ¸p suÊt nhÊt ®Þnh ®Ó sö dông cho hÖ thèng phanh h¬i vµ mét sè c«ng viÖc kh¸c nh­: b¬m lèp…. 2.Yªu cÇu: -Lu«n gi÷ cho ¸p suÊt h¬i trong hÖ thèng trong mét d¶i nhÊt ®Þnh -DÔ dµng kiÓm tra, ®iÒu chØnh, söa ch÷a II- CÊu t¹o vµ ho¹t ®éng 1.CÊu t¹o C¶ hai xy lanh 3 cña m¸y nÐn khÝ ®­îc ®óc cïng víi c¸c ¸o n­íc trong mét khèi xy lanh 11 vµ ®­îc b¾t b»ng bu l«ng víi c¸c te 19. n¾p xy lanh 7 l¾p víi khèi xy lanh 11 b»ng bu l«ng. Trong n¾p xy lanh cã bè trÝ c¸c van nÐn 10, ;ß xo 9 ®Æt trong cèc 8. Trong c¸c xy lanh 3 cã pitt«ng 5. Mçi pitt«ng cã 2 xÐc m¨ng khÝ µ mét xÐc m¨ng dÇu. Mçi pitt«ng ®­îc nèi víi thanh truyÒn 4 qua chèt 6. Trôc khuû 17 bè trÝ trªn hai æ bi cÇu 2. B¹c thanh truyÒn 18 ®óc b»ng hîp kim babit, ë mét ®Çu trôc khuû cã l¾p vßng bÞt 14, ®ai èc 16 ®Ó ®iÒu chØnh ®é chÆt cña æ bi, ®Çu thß ra ngoµi cña trôc khñy cã vßng ch¾n 1 vµ puly 20. M¸y nÐn khÝ ®­îc dÉn ®éng b»ng ®ai truyÒn tõ puly qu¹t giã cña ®éng c¬. 2. Ho¹t ®éng. Khi pitt«ng 5 tõ ®iÓm chÕt trªn xuèng ®iÓm chÕt d­íi x¶y ra qu¸ tr×nh gi·n në cña kh«ng khÝ nÐn, t¹o ®é ch©n kh«ng ë trong xy lanh. Pitt«ng tíi ®iÓm chÕt d­íi sÏ më c¸c lç lµm th«ng c¸c buång xylanh víi bÇu läc kh«ng khÝ cña ®éng c¬. D­íi t¸c dông cña søc hót ch©n kh«ng trong buång xylanh, kh«ng khÝ ®­îc läc s¹ch tõ bªn ngoµi sÏ n¹p vµo qua van n¹p 21. Khi pitt«ng 5 ®i lªn, kh«ng khÝ trong xy lanh ®­îc nÐn l¹i. Khi ¸p suÊt cña khÝ nÐn trong xy lanh lín h¬n ¸p suÊt cña kh«ng khÝ nÐn ngoµi buång tho¸t vµ trong c¸c b×nh chøa th× van 10 më, khÝ nÐn sÏ qua van vµ c¸c ®­êng èng dÉn vµo b×nh chøa. Sau ®ã qu¸ tr×nh lÆp l¹i nh­ trªn. ThiÕt bÞ giíi h¹n t¶i. Khi ¸p suÊt trong b×nh chøa ®¹t 7 kG/m2 th× sù cung cÊp khÝ nÐn cÇn ®­îc dõng l¹i, ®Ó tù ®éng thùc hiÖn yªu cÇu nµy cã van ®iÒu chØnh ¸p suÊt vµ thiÕt bÞ giíi h¹n t¶i cña ThiÕt bÞ giíi h¹n t¶i gåm hai pitt«ng h×nh trô 26, c¸c vßng bÞt 25, con ®éi 23 ®Æt d­íi van n¹p h×nh ®Üa 21. Pitt«ng 26cã liªn hÖ víi ®ßn g¸nh vµ lß xo 24. R·nh 27 d­íi pitt«ng cã liªn hÖ víi bé ®iÒu chØnh ¸p suÊt, buång 28 d­íi van n¹p 21 cã liªn hÖ dÉn tíi bÇu läc kh«ng khÝ cña ®éng c¬. Khi ¸p suÊt khÝ nÐn trong c¸c b×nh chøa thÊp h¬n 6kG/cm2 van ®iÒu chØnh ¸p suÊt sÏ lµm r·nh 27 d­íi pitt«ng th«ng víi bªn ngoµi. Lóc nµy d­íi t¸c dông cña lß xo 24, pitt«ng 26 n»m ë vÞ trÝ thÊp nhÊt, thiÕt bÞ tho¸t t¶u ®­îc ng¾t ra, m¸y nÐn khÝ vµo buång chøa. Khi ¸p suÊt trong b×nh ch­a lín h¬n 7kG/cm2, van ®iÒu chØnh ¸p suÊt nèi th«ng víi r·nh 27 víi c¸c b×nh chøa. Lóc nµy kh«ng khÝ nÐn vµo trong r·nh 27 sÏ Ðp c¸c pitt«ng 26 vµ con ®éi 23 ®i lªn phÝa trªn, c¸c van n¹p 21 cña c¸c xylanh 3 sÏ më ra lµm pitt«ng 5 dÞch chuyÓn theo ph­¬ng ng­îc l¹i, nèi th«ng víi hai xylanh 3 qua buån g 28 ë d­íi c¸c van. Nh­ vËy kh«ng khÝ ®­îc dån tõ xylanh nµy qua xylanh kia vµ ngõng cung cÊp khÝ nÐn cho c¸c b×nh chøa, m¸y nÐn khÝ lµm viÖc ch¹y kh«ng. Van ®iÒu chØnh ¸p suÊt. Dïng ®Ó ®iÒu khiÓn thiÕt bÞ tho¸t t¶i vµ ®¶m b¶o ¸p suÊt khÝ nÐn trong c¸c b×nh chøa kh«ng nhá h¬n 5kG/cm2 vµ kh«ng lín h¬n 7kG/cm2. nã th­êng lµ van bi cÇu gåm cã vá 9, phÝa trªn ®­îc bÞt kÝn b»ng ®Öm ®iÒu chØnh 6 vµ èng bäc 5. Bªn c¹nh èng bäc 5 cã r·nh th«ng víi khÝ trêi 7. Trong èng bäc cã ty ®Èy, phÝa trªn cã lß xo 3. Søc c¨ng cña lß xo cã thÓ thay ®æi nhê n¾p 2 cã ren ¨n khíp víi èng bäc. Ty ®Èy tú lªn hai van bi 11 n»m trong r·nh trung t©m cña vá 9. PhÝa d­íi èng bäc cã l­íi läc vµ th«ng víi b×nh khÝ nÐn. Lç ë bªn c¹nh 8 nèi th«ng víi c¬ cÊu tho¸t t¶i cña m¸y nÐn khÝ. Toµn bé c¬ cÊu ®­îc ®ãng kÝn b»ng n¾p 1. Khi ¸p suÊt trong c¸c b×nh chøa thÊp, c¸c van bi 11 d­íi t¸c dông cña lß xo 3 vµ ty ®Èy 4 h¹ thÊp xuèng phÝa d­íi. Lóc nµy lç th«ng phÝa d­íi cña vá 9 bÞ ®ãng, cßn r·nh bªn c¹nh 7 cña èng bäc 5 më ra nèi th«ng buång cña c¬ cÊu tho¸t t¶i víi khÝ trêi. Khi ¸p suÊt kh«ng khÝ trong c¸c b×nh chøa t¨ng lªn 7 dÕn 7,5 kG/cm2 c¸c van bi 11 ®­îc n©ng lªn phÝa trªn lß xo Ðp 3. Lóc nµy r·nh bªn c¹nh bÞ ®ãng l¹i, nèi th«ng qua lç 8 víi buång trong c¬ cÊu tho¸t t¶i. C¬ cÊu tho¸t t¶i lµm viÖc vµ m¸y nÐn ngõng nÐn khÝ vµo b×nh chøa. B»ng c¸ch ®iÒu chØnh tÊm ®Öm sè 6 ®Ó giíi h¹n trÞ sè ¸p suÊt nÐn, cßn khi nèi m¸y nÐn khÝ ®Ó cÊp khÝ nÐm (5,5 ®Õn 6 kG/cm2) th× ®iÒu chØnh b»ng c¸ch vÆn n¾p 2. Van an toµn Dïng ®Ó gi÷ an toµn cho hÖ thèng phanh khi ¸p suÊt tung lªn, trong tr­êng hîp van ®iÒu chØnh ¸p suÊt háng. Van an toµn th­êng ®­îc l¾p bªn ph¶i c¸c b×nh chøa khÝ nÐn. Nã gåm vá 2 trong ®ã cã l¾p èng ren 1, cã hèc ®Ó ®Æt van bi 3, vÝt ®iÒu chØnh 6, ®ai èc h·m 5, lß xo 4 ®Æt trªn thanh khèng chÕ 7. Trong tr­êng hîp ¸p suÊt trong hÖ thèng phanh lªn tíi 9 ®Õn 9,5kG/cm2, d­ãi ¸p lùc kh«ng khÝ nÐn van bi 3 ®­îc n©ng lªn Ðp lß xo 4, kh«ng khÝ nÐn trong hÖ thèng tho¸t ra qua r·nh 8 vµ lç cña vá van 2. Søc c¨ng cña lß xo cã thÓ ®iÒu chØnh b»ng vÝt 6 vµ ®ai èc. Khi cÇn thiÕt ph¶i kiÓm tra sù lµm viÖc cña van th× cã thÓ më van sau khi kÐo thanh khèng chÕ 7. III- HiÖn t­îng, nguyªn nh©n h­ háng, ph­¬ng ph¸p kiÓm tra b¶o d­ìng, söa ch÷a m¸y nÐn khÝ, b×nh khÝ nÐn vµ ®­êng èng dÉn khÝ nÐn 1- HiÖn t­îng vµ nguyªn nh©n h­ háng. M¸y nÐn khÝ bÞ h­ háng th× sÏ ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi hiÖu qu¶ phanh nh­ cung cÊp kh«ng ®ñ ¸p suÊt h¬i do lät khÝ, cã c¸c tiÕng kªu vßng bi, tiÕng d©y ®ai bÞ trïng, tiÕc gâ b¹c thanh truyÒn, tiÕng gâ pitton, m¸y nãng do ¶nh h­ëng cña hÖ thèng b«i tr¬n,mÆt m¸y kh«ng kÝn..... M¸y nÐn khÝ vµ van ®iÒu ¸p cã c¸c h­ háng th­êng gÆp sau: - Mßn buång nÐn khÝ: sÐc m¨ng, piston, xi lanh. - Mßn háng c¸c bé b¹c hay bi trôc khuûu. - ThiÕu dÇu b«i tr¬n. - Mßn, hë van mét chiÒu. - Chïng d©y ®ai. - KÑt van ®iÒu ¸p cña hÖ thèng. 2- Ph­¬ng ph¸p kiÓm tra vµ b¶o d­ìng söa ch÷a. C«ng viÖc kiÓm tra vµ b¶o d­ìng m¸y nÐn khÝ cã néi dung c«ng viÖc kiÓm tra b¶o d­ìng ®éng c¬ nh­: kiÓm tra khe hë piston xylanh, kiÓm tra khe hë xÐc m¨ng, khe hë b¹c....... Ta kiÓm tra t×nh tr¹ng kü thuËt theo c¸c b¼ng d­íi ®©y 1. Lo¹i m¸y nÐn khÝ cã ®­êng kÝnh xi lanh 60 a) Th©n m¸y: §­êng kÝnh xi lanh nÕu mßn thµnh h×nh c«n vµ «van qu¸ 0,05mm th× ph¶i gia c«ng theo kÝch th­íc söa ch÷a. KÝch th­íc söa ch÷a xi lanh vµ piston m¸y nÐn khÝ nh­ b¶ng sau KÝch th­íc söa ch÷a piston vµ xi lanh m¸y nÐn khÝ KÝch th­íc(mm) TrÞ sè t¨ng ®­êng kÝnh cña xi lanh (mm) §­êng kÝnh(mm) Xilanh piston Nguyªn thuû 0,00 60,00-60,03 59,94-59,97 Söa ch÷a lÇn 1 + 0,40 60,40-60,43 60,34- 60,37 Söa ch÷a lÇn 2 +0,80 60,80-60,83 60,74- 60,77 Sau khi söa ch÷a, ®é c«n vµ «van cho phÐp kh«ng qu¸ 0,30mm, ®é bang ph¶i ®¹t v10. b) N¾p m¸y: KiÓm tra ®é vªnh cña n¾p m¸y trªn bµn m¸p, ®é vªnh kh«ng ®­îc qu¸ 0,50mm, nÕu v­ît qu¸ gi¸ trÞ ®ã th× ph¶i söa ch÷a b»ng c¸ch Ðp hoÆc mµi, nh­ng sau khi mµi, chiÒu dµy n¾p m¸y kh«ng ®­îc nhá h¬n 46,5mm. c) Trôc khuûu: §­êng kÝnh cæ trôc cã l¾p vßng bi cÇu nÕu mßn qu¸ 0,02mm so víi ®­êng kÝnh tiªu chuÈn vµ ®­êng kÝnh cæ trôc l¾p víi phít ch¾n dÇu nÕu mßn qu¸ 0,3mm so víi ®­êng kÝnh tiªu chuÈn th× ph¶i söa ch÷a. §­êng kÝnh cæ trôc chç l¾p víi thanh truyÒn nÕu ®é c«n vµ «van qu¸ 0,03mm th× ph¶i mµi vµ ®¸nh bang theo kÝch th­íc söa ch÷a nh­ ë b¶ng KÝch th­íc cæ thanh truyÒn m¸y nÐn khÝ Tªn kÝch th­íc Gi¸ trÞ gi¶m dÇn cña ®­êng kÝnh cæ thanh truyÒn(mm) §­êng kÝnh cæ thanh truyÒn(mm) Nguyªn thuû 0,00 28,500 - 28,479 Söa ch÷a lÇn 1 - 0,30 28,200 - 28,179 Söa ch÷a lÇn 2 - 0,60 27,900 – 27,879 Sau khi söa ch÷a, ®é c«n vµ «van cho phÐp tèi ®a lµ 0,01mm, ®é cøng ph¶i ®¹t tèi thiÓu lµ 45- 52 HRC, ®­êng t©m cña cæ tay quay vµ ®­êng t©m cña cæ trôc chÝnh chç l¾p 2 vßng bi cÇn ph¶i song song víi nhau, cho phÐp chªnh lÖch nhau tèi ®a lµ 0,01mm trªn suèt chiÒu dµi trôc khuûu. d) Thanh truyÒn: Lç l¾p b¹c ¸p trôc nÕu mßn thµnh h×nh c«n vµ «van qu¸ 0,02mm th× ph¶i söa ch÷a ®Ó ®¹t ®­îc kÝch th­íc 32,00- 32,015mm. §é cong vµ xo¾n cña thanh truyÒn ®­îc kiÓm tra b»ng c¸ch kiÓm tra ®­êng t©m cña hai lç ®Çu trªn vµ ®Çu d­íi cña thanh truyÒn ph¶i n»m trªn mét mÆt ph¼ng, sai lÖch tèi ®a cho phÐp 0,02mm trªn 100mm vµ hai ®­êng t©m cña hai trªn vµ d­íi ph¶i song song víi nhau sai lÖch tèi ®a cho phÐp lµ 0,08mm trªn 100mm. NÕu qu¸ tiªu chuÈn ®ã th× ph¶i n¾n l¹i. Tr­êng hîp kh«ng cã dông cô chuyªn dïng ®Ó kiÓm tra ®é cong vµ xo¾n cña thanh truyÒn th× cã thÓ kiÓm tra b»ng c¸ch ®o kho¶ng c¸ch t©m cña hai lç trªn vµ d­íi lµ 94,50mm. §­êng kÝnh lç l¾p ®Çu trªn ®Ó l¾p b¹c ®ång nÕu mßn qu¸ 0,021mm th× ph¶i gia c«ng theo kÝch th­íc söa ch÷a nh­ b¶ng sau KÝch th­íc lç l¾p b¹c ®ång cña ®Çu trªn thanh truyÒn Tªn kÝch th­íc KÝch th­íc ®­êng kÝnh cña b¹c(mm) Lç l¾p b¹c §­êng kÝnh ngoµi cña b¹c Nguyªn thuû 14,00 -14,019 14,080 – 14,115 Söa ch÷a 14,250 – 14,269 14,330 – 14,365 Sau khi söa ch÷a kho¶ng c¸ch gi÷a hai ®­êng t©m cña ®Çu trªn vµ ®Çu d­íi c¶u thanh truyÒn kh«ng ®­îc nhá h¬n 94,50mm. KÝch th­íc tiªu chuÈn cña m¸y nÐn khÝ F 60 nh­ b¶ng 27-5. 2. Lo¹i m¸y nÐn khÝ cã ®­êng kÝnh xi lanh F 52 a) th©n m¸y: §­êng kÝnh xi lanh nÕu mßn cã ®é c«n qu¸ 0,05mm vµ ®é «van qu¸ 0,03mm th× ph¶i gia c«ng theo kÝch th­íc söa ch÷a. KÝch th­íc söa ch÷a xi lanh vµ piston m¸y nÐn khÝ nh­ b¶ng 27-6. sau khi hi söa ch÷a, ®é c«n vµ «van cho phÐp tèi ®a lµ 0,02mm ®é bang ph¶i ®¹t v10. b) n¾p m¸y: C¸c yªu cÇu còng gièng nh­ m¸y nÐn khÝ cã ®­êng kÝnh xi lanh F 60. KÝch th­íc tiªu chuÈn cña m¸y nÐn khÝ F 60 Tªn chi tiÕt KÝch th­íc tiªu chuÈn(mm) §­êng kÝnh xi lanh §­êng kÝnh ngoµi cña piston §­êng kÝnh trong cña b¹c ®ång thanh truyÒn §­êng kÝnh ngoµi cña chèt piston §­êng kÝnh cña lâ ®Çu d­íi thanh truyÒn ChiÒu dµy cña b¹c thanh truyÒn §­êng kÝnh cæ tay quay cña trôc khuûu §­êng kÝnh lç chèt piston §­êng k×nh ngoµi cña chèt piston ChiÒu cao r·nh vßng g¨ng h¬i ChiÒu cao cña vßng g¨ng h¬i ChiÒu cao r·nh vßng g¨ng ®Çu ChiÒu cao cña vßng g¨ng ®Çu §­êng kÝnh lç l¾p vßng bi ë th©n m¸y §­êng kÝnh ngoµi cña vßng bi trôc khuûu §­êng kÝnh trong cña vßng bi trôc khuûu §­êng kÝnh cæ trôc chÝnh chç l¾p vßng bi 60,000 – 60,030 59,94 – 59,97 12,495 – 12,507 12,488 – 12,500 32,000 – 32,015 1,730 – 1,737 28,479 – 28,500 12,491 – 12,503 12,488 – 12,500 2,535 – 2,560 2,488 – 2,500 4,790 – 4,815 4,735 – 4.755 72,00 – 72,03 71,987 – 72,00 34,988 – 35,000 35,003 – 35,020 c)Trôc khuûu: ®­êng kÝnh cæ trôc chÝnh chç l¾p vßng bi cÇu cho phÐp mßn kh«ng ®­îc nhá h¬n 34,98mm, ®­êng kÝnh cæ trôc châ l¾p phít ch¾n dÇu cho phÐp mßn kh«ng ®­îc nhá h¬n 23,92mm, ®­êng kÝnh cæ tay quay chç l¾p víi thanh truyÒn nÕu mßn qu¸ 0,045mm ph¶i mµi vµ ®¸nh bang theo kÝch th­íc söa ch÷a. KÝch th­íc söa ch÷a xi lanh vµ piston m¸y nÐn khÝ F 52 Tªn kÝch th­íc TrÞ sè t¨ng ®­êng kÝnh cña xi lanh (mm) §­êng kÝnh (mm) Xilanh piston Nguyªn thuû 0,00 52,000 – 52,027 51.940 – 51,970 Söa ch÷a lÇn 1 0,40 52,40 – 52,43 52,340 – 52,370 Söa ch÷a lÇn 2 0,88 52,80 – 52,83 52,71 – 52,77 5.) Mét sè yªu cÇu kü thuËt cÇn thiÕt cña m¸y nÐn khÝ - Lùc siÕt bu l«ng thanh truyÒn 1,5- 1,7KGm. - lùc quay trôc khuûu sau khi ®· siÕt ®óng tiªu chuÈn 0,8KGm. - Lùc siÕt xup¸p n¹p: 6KGm. - Lùc siÕt n¾p m¸y : 1,2- 1,7 KGm. - Chªnh lÖch vÒ träng l­îng cña thanh truyÒn víi piston vµ vßng g¨ng l¾p trong mét m¸y: kh«ng qu¸ 20 gam. - ¸p suÊt dÇu vµo m¸y nÐn khÝ: 1,5- 3KG/cm2 - M¸y nÐn khÝ ph¶i t¹o nªn mét ¸p suÊt trong b×nh chøa kh«ng thÊt h¬n 6KG/cm2 ë sè vßng quay 1200- 1350 vßng/ phót, ¸p suÊt khÝ kh«ng ®­îc xuèng d­íi 6KG/cm2. KÝch th­íc tiªu chuÈn cña m¸y nÐn khÝ F 52 C¸c cÊp l¾p ghÐp KÝch th­íc nguyªn thuû ChiÒu cao r·nh l¾p vßng g¨ng ChiÒu cao vßng g¨ng 3,035 – 3,000 2,980 – 3,000 §­êng kÝnh lç chèt piston §­êng kÝnh ngoµi cña chèt piston 12,491 – 12,503 12,488 – 12,500 §­êng Ýnh trong cña b¹c ®ång thanh truyÒn §­êng kÝnh ngoµi cña chèt piston 12,495 – 12,507 12,488 – 12,500 §­êng kÝnh lç ®Çu trªn cña thanh truyÒn chç l¾p b¹c ®ång §­êng kÝnh b¹c ®ång cña thanh truyÒn 14,00 – 14,019 14,08 – 14,115 §­êng k×nh lâ ®Çu d­íi cña thanh truyÒn §­êng kÝnh cæ tay quay cña trôc khuûu 28,50 – 28,523 28,46 – 28,480 §­êng kÝnh ¸o bi trong cña trôc khuûu §­êng kÝnh cæ trôc chÝnh chç l¾p vßng bi 34.988 – 35,00 35,083 – 35,020 §­êng kÝnh ¸o bi ngoµi cña trôc khuûu §­êng kÝnh lç l¾p vßng bi ë th©n m¸y 71,987 – 72,00 72,00 – 72,03 §­êng kÝnh xi lanh §­êng kÝnh ngoµi cña piston 52,00 – 52,03 51,4 – 50,17 IV-B¶o d­ìng vµ söa ch÷a m¸y nÐn khÝ,b×nh khÝ nÐn vµ ®­êng èng dÉn khÝ nÐn 1-Quy tr×nh th¸o l¾p, b¶o d­ìng vµ söa ch÷a. (gi¸o viªn cïng häc sinh lËp quy tr×nh) 2-B¶o d­ìng -Th¸o,kiÓm tra chi tiÕt:Xi lanh, pÝt t«ng, vßng g¨ng m¸y nÐn khÝ -L¾p c¸c chi tiÕt : -§iÒu chØnh: ®é c¨ng d©y ®ai vµ ¸p suÊt m¸y nÐn khÝ 3-Söa ch÷a -Xi lanh, pÝt t«ng, b×nh h¬i vµ c¸c èng dÉn khÝ nÐn -L¾p c¸c chi tiÕt -§iÒu chØnh: ®é c¨ng d©y ®ai vµ ¸p suÊt m¸y nÐn khÝ Tµi liÖu häc tËp. [1] TrÞnh ChÝ ThiÖn-T« §øc Long-NguyÔn V¨n Bang - KÕt cÊu vµ tÝnh to¸n «t« - NXB Giao th«ng vËn t¶i-1984. [2] NguyÔn TÊt TiÕn-§ç Xu©n KÝnh- Gi¸o tr×nh kü thuËt söa ch÷a «t«-m¸y næ - 2002 [3] NguyÔn V¨n NghÜa- Hoµng V¨n Sinh-Ph¹m ThÞ Thu Hµ - KiÓm tra «t« vµ b¶o d­ìng gÇm - NXB Lao ®éng X· héi- Hµ néi.2000. [4] NguyÔn Oanh - Kü thuËt söa ch÷a «t« vµ ®éng c¬ næ hiÖn ®¹i - Khung gÇm bÖ «t« -NXB- GDCN.TP.Hå ChÝ Minh-1990. [5] NguyÔn §øc Tuyªn-NguyÔn Hoµng ThÕ - Sö dông-B¶o d­ìng vµ söa ch÷a «t« - NXB §¹i häc vµ Gi¸o dôc chuyªn nghiÖp - TËp I-II.1989. [6] NguyÔn Thanh TrÝ-Ch©u Ngäc Th¹ch - H­íng dÉn sö dông b¶o tr× vµ söa ch÷a xe «t« ®êi míi- NXB TrÎ-1996. [7] TrÇn Duy §øc (dÞch) - B¶o d­ìng kü thuËt vµ söa ch÷a «t« - NXB C«ng nh©n kü thuËt Hµ néi-1987. [8] PGS-TS NguyÔn Kh¾c Trai – GÇm «t« - NXB Giao th«ng VËn t¶i.2002 [9] TOYOTA – CD Tµi liÖu ®µo t¹o – GÇm «t« C – KÕt luËn NhËn thøc ®­îc tÇm quan träng trong viÖc thiÕt kÕ chÕ t¹o sa bµn hÖ thèng phanh khÝ nÐn lµm ph­¬ng tiÖn d¹y häc lµm ®å ¸n tèt nghiÖp ®ai häc. Trong thêi gian qua ®­îc sù h­íng dÉn cña thÇy TrÇn V¨n Anh vµ sù nç lùc lao ®éng häc hái cña b¶n th©n ®Õn nay em ®· hoµn thµnh ®å ¸n . Trong qu¸ tr×nh lµm viÖc thiÕt kÕ vµ chÕ t¹o em ®· t×m ®­îc c¸c ph­¬ng ¸n tèt ­u nhÊt cã thÓ ®Ó lùa chän c¸c ph­¬ng ¸nthiÕt kÕ chÕ t¹o sa bµn hÖ thèng phanh khÝ nÐn TÝnh to¸n kiÓm ngiÖm ®Ó sa bµn ®¹t ®­îc tÝnh cøng v÷ng, khoa häc, thÉm mü trong thêi gian vµ kinh phÝ cho phÐp. Sa bµn hÖ thèng phanh khÝ nÐn sÏ cã ý nghÜa rÊt tèt lµm ph­¬ng tiÖn d¹y häc trong c¸c bµi häc vÒ cÊu t¹o vµ nguyªn lý lµm viÖc cña hÖ thèng phanh khÝ nÐn. N©ng cao tÝnh trùc quan sinh ®éng cña bµi häc, gi¶m nhÑ søc lao ®éng s­ ph¹m cña gi¸o viªn vµ t¨ng sù nhËn thøc, lÜnh héi tri thøc cho häc sinh. Sa bµn hoµn thµnh sÏ gãp phÇn lµm t¨ng c­êng c¬ së vËt chÊt cho nhµ tr­êng, gãp mét phÇn nhá bÐ ®Ó nhµ tr­êng ®i lªn v÷ng m¹nh h¬n. Trong qu¸ tr×nh thiÕt kÕ do tr×nh ®é, thêi gian cã h¹n nªn em chua hoµn thµnh ®­îc sa bµn tèt h¬n nh­ hiÖn t¹i, NÕu cã ®iÒu kiÖn ®­îc thùc hiÖn tiÕp th× sa bµn sÏ ®­îc hoµn thiÖn tèt h¬n nh­ c¸c tang trèng cña hÖ thèng sÏ ®­îc dÉn ®éng ®Ó hÖ thèng ®­îc ho¹t ®éng ®óng chøc n¨ng cña nã. Trong qu¸ tr×nh lµm viÖc chóng em ®· häc hái thªm ®­îc nhiÒu tri thøc míi, cè g¾ng hoµn thiÖn ®Ò tµi nhanh chãng, ®¹t yªu cÇu ®Ò ra. Nh­ng do kh¶ n¨ng cßn cã h¹n, kinh nghiÖm cßn ch­a nhiÒu kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Xin ®­îc sù ®ãng gãp ý kiÕn, chØ dËy thªm cña c¸c thÇy vµ c¸c b¹n ®Ó ®Ò tµi hoµn thiÖn h¬n . Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy TrÇn V¨n Anh vµ c¸c thÇy trong bé m«n cïng c¸c b¹n ®· nhiÖt t×nh gióp ®ì ®Ó em hoµn thµnh ®Ò tµi “ThiÕt kÕ sa bµn hÖ thèng phanh khÝ nÐn” Nam ®Þnh, Ngµy 05 Th¸ng 07 n¨m 2009 Sinh viªn §inh thanh trµ D – Tµi liÖu tham kh¶o [1], Bé giao th«ng vËn t¶i- tr­êng cao ®¼ng giao th«ng vÆn t¶i chÈn ®o¸n vµ b¶o [2] §¹i häc §µ N½ng. Gi¸o tr×nh c«ng nghÖ hµn [3],NguyÔn ThÕ M¹nh. , Tr­êng §H SPKT Nam §Þnh Ph­¬ng tiÖn d¹y häc [4],NguyÔn Oanh.- Nxb tæng hîp ®ång nai 2002, Kü thuËt söa ch÷a «t« vµ ®éng c¬ næ hiÖn ®¹i [5],Nguyªn thanh trÝ – ch©u ngäc th¹ch, HÖ thèng th¾ng trªn xe «t« [6], Nguyªnx v¨n håi- nguyÔn doanh ph­¬ng- ph¹m v¨n kh¸,i söa ch÷a gÇm «t« d­ìng kü thuËt «t« [7],M¸t-xc¬ - va ,Zil – 130 vµ nh÷ng xe c¶i biªn tõ nã [8],Kü s­ nguyÔn thanh trÝ – ch©u ngäc th¹ch, h­íng dÉn sö dông b¶o tr× vµ [9],Gs. Tskh. NguyÔn h÷u cÈn, Phanh «t« söa ch÷a xe «t« ®êi míi [10],Hå ThiÖu TuÊn, Nxb §¹i häc vµ trung häc chuyªn nghiÖp Hµ Néi 1979. Søc bÒn vËt liÖu [11],TrÇn H÷u QuÕ (chñ biªn)- §Æng V¨n Cø- NguyÔn V¨n TuÊn, vÏ kü thuËt [12], TrÇn Quèc §¶ng - Tr­êng §H SPKT Nam §Þnh. CÊu t¹o «t« [13],Vò Cao §µm. Nxb Khoa häc kü thuËt 2002 Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu khoa häc [14], V.X.KALIXKI, A.L.MAN§¤N, G.E.NAGULA,«t«