LỜI MỞ ĐẦU
Ngành công nghiệp dệt may nước ta có một vị trí quan trọng trong nền kinh tế quốc dân, là ngành cung cấp hàng tiêu dùng thiết yếu và có khả năng thu hút tạo việc làm cho nhiều lao động nhất trong các ngành công nghiệp. Trong những năm qua, được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, công nghiệp dệt may nước ta ngày càng lớn mạnh, không những đáp ứng được yêu cầu tiêu dùng trong nước mà còn vươn lên trở thành ngành có kim ngạch xuất khẩu lớn thứ hai cả nước(sau dầu thô) : năm 2000 đạt 1,9tỷUSD,năm2001đạt2,15tỷUSD. Trong xu thế toàn cầu hoá ngày nay, để có thể tồn tại và phát triển thì đòi hỏi các doanh nghiệp dệt may Việt Nam phải không ngừng nâng cao chất lượng sản phẩm, giảm chi phí hơn nữa còn phải quan tâm đến mặt xã hội của sản phẩm. Vì vậy tôi chọn đề tài “SA8000 với ngành may Việt Nam” để thấy rõ vai trò của SA8000 và sự cần thiết phải áp dụng SA8000 tại các doanh nghiệp. Kết cấu đề tài gồm 3 phần:
Phần 1: Giới thiệu bộ tiêu chuẩn trách nhiệm xã hội SA 8000.
Phần 2: Ngành may Việt Nam và hệ thống trách nhiệm xã hội SA 8000.
Phần 3: Một số giải pháp để áp dụng SA 8000 có hiệu quả.
PHẦN 1
GIỚI THIỆU BỘ TIÊU CHUẨN TRÁCH NHIỆM XÃ HỘI SA8000
1.Sự ra đời của bộ tiêu chuẩn SA8000
Ngày nay, do xu hướng phát triển của kinh tế thế giới là toàn cầu hoá, mở cửa và hội nhập thương mại, cộng với sự khan hiếm và cạn kiệt nguồn tài nguyên thiên nhiên thì sự cạnh tranh giữa các công ty, các quốc gia ngày càng trở nên khốc liệt. Các rào cản thuế quan dần dần bị gỡ bỏ và thay vào đó là các rào cản kỹ thuật. Các doanh nghiệp sẽ cạnh tranh bằng chi phí, chất lượng do đó họ sẽ tìm mọi cách giảm chi phí để sản phẩm có giá thành thấp với mức chất lượng phù hợp. Từ đó dẫn đến việc các doanh nghiệp sẵn sàng bóc lột sức lao động của người công nhân để có được mức lợi nhuận cao nhất. Người công nhân bị vắt kiệt sức lao động với mức lương rẻ mạt tạo nên sự bất bình đẳng về quyền con người. Lao động bắt buộc thường xuyên xảy ra trong khi người lao động quá mệt mỏi và không muốn làm thêm. Nhưng những áp lực về việc làm, tiền lương buộc họ phải lao động để không bị mất việc làm, thu nhập. Tại các nước đang phát triển thì tình trạng này đang diễn ra một cách phổ biến.
Tại các nước phát triển là nơi tiêu thụ hàng hoá nhập khẩu từ các nước đang phát triển, là nơi quyền con người rất được coi trọng. Họ không chỉ quan tâm tới tính năng, lợi ích hay thông số kỹ thuật của sản phẩm mà họ còn quan tâm tới mặt “xã hội” của sản phẩm đó. Dựa trên công ước của Tổ chức lao động quốc tế ILO (International Labour Organization), công ước của Liên hợp quốc về quyền trẻ em và tuyên bố toàn cầu về nhân quyền, hội đồng công nhận ưu tiên kinh tế CEPAA(Council on Economic Priorities Accreditation Agency) thuộc hội đồng ưu tiên kinh tế CEP (Council on Economic Priorities) đã ban hành bộ tiêu chuẩn về trách nhiệm quản lý xã hội SA8000 (Social Accountability) năm 1997 và được hiệu chỉnh và công bố lại vào năm 2001. Đây là tiêu chuẩn nhất quán khuyến khích các tổ chức phát triển, duy trì và áp dụng các điều kiện làm việc có thể chấp nhận được về mặt xã hội. SA8000 tạo nên điều kiện tốt nhất cho sự phát triển của xã hội, thực hiện được quyền bình đẳng về con người, là cơ hội cho các nước đang phát triển cải thiện quyền lợi cho người lao động.
2 SA8000 là gì?
SA8000 là hệ thống tiêu chuẩn trách nhiệm xã hội, quy định trách nhiệm của doanh nghiệp đối với việc an sinh xã hội, bao gồm việc thực hiện nghiêm túc các chế độ, chính sách liên quan đến người lao động và không ngừng nâng cao chất lượng cuộc sống vật chất và tinh thần của mọi thành viên. Ngày nay, khi mà người tiêu dùng ngày càng quan tâm hơn tới yếu tố xã hội của sản phẩm thì các nhà sản xuất gặp phải một sức ép xã hội lớn trong vấn đề đối xử với người lao động. Nhu cầu chứng tỏ có một nền “sản xuất sạch” cả về môi trường và xã hội đòi hỏi một sự thống nhất trong các nhà sản xuất, các nhà quản lý và giới chủ về các dạng quy trình chung đối với trách nhiệm xã hội. SA8000 được xây dựng trên mô hình quản lý chất lượng ISO 9000, phục vụ cho việc đánh giá theo ISO9000. Ngoài ra SA8000 còn bao gồm ba yếu tố bắt buộc cho việc đánh giá về mặt xã hội:
Bộ các tiêu chuẩn áp dụng trong các lĩnh vực đặc thù với các yêu cầu tối thiểu Các chuyên gia đánh giá phải tham khảo ý kiến của các bên quan tâm như các tổ chức phi chính phủ, nghiệp đoàn, người lao động.
Cơ chế phàn nàn và khiếu nại cho phép các cá nhân người lao động, các tổ chức và các bên quan tâm khác phản ánh các vấn đề không phù hợp với tổ chức chứng nhận.
3. Nguyên tắc vận hành và quản lý của SA8000
Sơ đồ nguyên tắc vận hành và quản lý của SA8000
24 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2433 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu SA8000 với ngành may Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Lêi më ®Çu
Ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may níc ta cã mét vÞ trÝ quan träng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, lµ ngµnh cung cÊp hµng tiªu dïng thiÕt yÕu vµ cã kh¶ n¨ng thu hót t¹o viÖc lµm cho nhiÒu lao ®éng nhÊt trong c¸c ngµnh c«ng nghiÖp. Trong nh÷ng n¨m qua, ®îc sù quan t©m cña §¶ng vµ Nhµ níc, c«ng nghiÖp dÖt may níc ta ngµy cµng lín m¹nh, kh«ng nh÷ng ®¸p øng ®îc yªu cÇu tiªu dïng trong níc mµ cßn v¬n lªn trë thµnh ngµnh cã kim ng¹ch xuÊt khÈu lín thø hai c¶ níc(sau dÇu th«) : n¨m 2000 ®¹t 1,9tûUSD,n¨m2001®¹t2,15tûUSD. Trong xu thÕ toµn cÇu ho¸ ngµy nay, ®Ó cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn th× ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, gi¶m chi phÝ h¬n n÷a cßn ph¶i quan t©m ®Õn mÆt x· héi cña s¶n phÈm. V× vËy t«i chän ®Ò tµi “SA8000 víi ngµnh may ViÖt Nam” ®Ó thÊy râ vai trß cña SA8000 vµ sù cÇn thiÕt ph¶i ¸p dông SA8000 t¹i c¸c doanh nghiÖp. KÕt cÊu ®Ò tµi gåm 3 phÇn:
PhÇn 1: Giíi thiÖu bé tiªu chuÈn tr¸ch nhiÖm x· héi SA 8000.
PhÇn 2: Ngµnh may ViÖt Nam vµ hÖ thèng tr¸ch nhiÖm x· héi SA 8000.
PhÇn 3: Mét sè gi¶i ph¸p ®Ó ¸p dông SA 8000 cã hiÖu qu¶.
PhÇn 1
Giíi thiÖu bé tiªu chuÈn tr¸ch nhiÖm x· héi SA8000
1.Sù ra ®êi cña bé tiªu chuÈn SA8000
Ngµy nay, do xu híng ph¸t triÓn cña kinh tÕ thÕ giíi lµ toµn cÇu ho¸, më cöa vµ héi nhËp th¬ng m¹i, céng víi sù khan hiÕm vµ c¹n kiÖt nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn th× sù c¹nh tranh gi÷a c¸c c«ng ty, c¸c quèc gia ngµy cµng trë nªn khèc liÖt. C¸c rµo c¶n thuÕ quan dÇn dÇn bÞ gì bá vµ thay vµo ®ã lµ c¸c rµo c¶n kü thuËt. C¸c doanh nghiÖp sÏ c¹nh tranh b»ng chi phÝ, chÊt lîng do ®ã hä sÏ t×m mäi c¸ch gi¶m chi phÝ ®Ó s¶n phÈm cã gi¸ thµnh thÊp víi møc chÊt lîng phï hîp. Tõ ®ã dÉn ®Õn viÖc c¸c doanh nghiÖp s½n sµng bãc lét søc lao ®éng cña ngêi c«ng nh©n ®Ó cã ®îc møc lîi nhuËn cao nhÊt. Ngêi c«ng nh©n bÞ v¾t kiÖt søc lao ®éng víi møc l¬ng rÎ m¹t t¹o nªn sù bÊt b×nh ®¼ng vÒ quyÒn con ngêi. Lao ®éng b¾t buéc thêng xuyªn x¶y ra trong khi ngêi lao ®éng qu¸ mÖt mái vµ kh«ng muèn lµm thªm. Nhng nh÷ng ¸p lùc vÒ viÖc lµm, tiÒn l¬ng buéc hä ph¶i lao ®éng ®Ó kh«ng bÞ mÊt viÖc lµm, thu nhËp. T¹i c¸c níc ®ang ph¸t triÓn th× t×nh tr¹ng nµy ®ang diÔn ra mét c¸ch phæ biÕn.
T¹i c¸c níc ph¸t triÓn lµ n¬i tiªu thô hµng ho¸ nhËp khÈu tõ c¸c níc ®ang ph¸t triÓn, lµ n¬i quyÒn con ngêi rÊt ®îc coi träng. Hä kh«ng chØ quan t©m tíi tÝnh n¨ng, lîi Ých hay th«ng sè kü thuËt cña s¶n phÈm mµ hä cßn quan t©m tíi mÆt “x· héi” cña s¶n phÈm ®ã. Dùa trªn c«ng íc cña Tæ chøc lao ®éng quèc tÕ ILO (International Labour Organization), c«ng íc cña Liªn hîp quèc vÒ quyÒn trÎ em vµ tuyªn bè toµn cÇu vÒ nh©n quyÒn, héi ®ång c«ng nhËn u tiªn kinh tÕ CEPAA(Council on Economic Priorities Accreditation Agency) thuéc héi ®ång u tiªn kinh tÕ CEP (Council on Economic Priorities) ®· ban hµnh bé tiªu chuÈn vÒ tr¸ch nhiÖm qu¶n lý x· héi SA8000 (Social Accountability) n¨m 1997 vµ ®îc hiÖu chØnh vµ c«ng bè l¹i vµo n¨m 2001. §©y lµ tiªu chuÈn nhÊt qu¸n khuyÕn khÝch c¸c tæ chøc ph¸t triÓn, duy tr× vµ ¸p dông c¸c ®iÒu kiÖn lµm viÖc cã thÓ chÊp nhËn ®îc vÒ mÆt x· héi. SA8000 t¹o nªn ®iÒu kiÖn tèt nhÊt cho sù ph¸t triÓn cña x· héi, thùc hiÖn ®îc quyÒn b×nh ®¼ng vÒ con ngêi, lµ c¬ héi cho c¸c níc ®ang ph¸t triÓn c¶i thiÖn quyÒn lîi cho ngêi lao ®éng.
2 SA8000 lµ g×?
SA8000 lµ hÖ thèng tiªu chuÈn tr¸ch nhiÖm x· héi, quy ®Þnh tr¸ch nhiÖm cña doanh nghiÖp ®èi víi viÖc an sinh x· héi, bao gåm viÖc thùc hiÖn nghiªm tóc c¸c chÕ ®é, chÝnh s¸ch liªn quan ®Õn ngêi lao ®éng vµ kh«ng ngõng n©ng cao chÊt lîng cuéc sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña mäi thµnh viªn. Ngµy nay, khi mµ ngêi tiªu dïng ngµy cµng quan t©m h¬n tíi yÕu tè x· héi cña s¶n phÈm th× c¸c nhµ s¶n xuÊt gÆp ph¶i mét søc Ðp x· héi lín trong vÊn ®Ò ®èi xö víi ngêi lao ®éng. Nhu cÇu chøng tá cã mét nÒn “s¶n xuÊt s¹ch” c¶ vÒ m«i trêng vµ x· héi ®ßi hái mét sù thèng nhÊt trong c¸c nhµ s¶n xuÊt, c¸c nhµ qu¶n lý vµ giíi chñ vÒ c¸c d¹ng quy tr×nh chung ®èi víi tr¸ch nhiÖm x· héi. SA8000 ®îc x©y dùng trªn m« h×nh qu¶n lý chÊt lîng ISO 9000, phôc vô cho viÖc ®¸nh gi¸ theo ISO9000. Ngoµi ra SA8000 cßn bao gåm ba yÕu tè b¾t buéc cho viÖc ®¸nh gi¸ vÒ mÆt x· héi:
Bé c¸c tiªu chuÈn ¸p dông trong c¸c lÜnh vùc ®Æc thï víi c¸c yªu cÇu tèi thiÓu C¸c chuyªn gia ®¸nh gi¸ ph¶i tham kh¶o ý kiÕn cña c¸c bªn quan t©m nh c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ, nghiÖp ®oµn, ngêi lao ®éng.
C¬ chÕ phµn nµn vµ khiÕu n¹i cho phÐp c¸c c¸ nh©n ngêi lao ®éng, c¸c tæ chøc vµ c¸c bªn quan t©m kh¸c ph¶n ¸nh c¸c vÊn ®Ò kh«ng phï hîp víi tæ chøc chøng nhËn.
3. Nguyªn t¾c vËn hµnh vµ qu¶n lý cña SA8000
Xem xÐt cña l·nh ®¹o
Thùc hiÖn
LËp kÕ ho¹ch
KiÓm tra vµ kh¾c phôc
S¬ ®å nguyªn t¾c vËn hµnh vµ qu¶n lý cña SA8000
Doanh nghiÖp ph¶i tu©n thñ luËt ph¸p quèc gia vµ luËt ®Þnh thÝch hîp kh¸c, c¸c yªu cÇu kh¸c mµ doanh nghiÖp thõa nhËn, vµ víi c¸c yªu cÇu cña tiªu chuÈn nµy. Khi luËt ph¸p quèc gia vµ c¸c luËt ®Þnh thÝch hîp kh¸c, c¸c yªu cÇu kh¸c mµ doanh nghiÖp thõa nhËn vµ c¸c yªu cÇu cña tiªu chuÈn nµy cïng ®Ò cËp tíi mét vÊn ®Ò, th× ®iÒu kho¶n nµo nghiªm kh¾c h¬n sÏ ®îc ¸p dông.
4 C¸c yªu cÇu vÒ tr¸ch nhiÖm x· héi
4.1 Lao ®éng trÎ em
Tæ chøc cam kÕt kh«ng sö dông hoÆc kh«ng ñng hé viÖc sö dông lao ®éng trÎ em nh ®Þnh nghÜa.
Tæ chøc ph¶i thiÕt lËp, lËp thµnh v¨n b¶n duy tr× vµ trao ®æi th«ng tin mét c¸ch hiÖu qu¶ vÒ chÝnh s¸ch vµ thñ tôc phôc håi trÎ em, cung cÊp c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó trÎ em cã thÓ ®îc ®Õn trêng vµ tiÕp tôc ®îc ®Õn trêng cho ®Õn khi hÕt ®é tuæi trÎ em.
Tæ chøc ph¶i thiÕt lËp, lËp thµnh v¨n b¶n duy tr× vµ trao ®æi th«ng tin mét c¸ch cã hiÖu qu¶ vÒ chÝnh s¸ch vµ c¸c thñ tôc khuyÕn khÝch gi¸o dôc trÎ em, ®¶m b¶o kh«ng cã trÎ em hoÆc lao ®éng vÞ thµnh niªn nµo ph¶i ®i lµm trong thêi gian ®i häc ®ång thêi tæng sè thêi gian mµ trÎ em hoÆc ngêi lao ®éng vÞ thµnh niªn sö dông ®Ó häc, ®Ó lµm viÖc, ®Ó ®i l¹i tõ trêng häc ®Õn n¬i lµm viÖc kh«ng ®îc qu¸ 10 giê/ngµy.
Tæ chøc kh«ng ®îc sö dông hoÆc hç trî viÖc sö dông trÎ em vµ lao ®éng vÞ thµnh niªn ë nh÷ng n¬i m«i trêng ®éc h¹i nguy hiÓm
4.2 Lao ®éng cìng bøc
Tæ chøc kh«ng ®îc sö dông hoÆc kh«ng ®îc ñng hé viÖc sö dông lao ®éng cìng bøc, kh«ng ®îc phÐp yªu cÇu c¸c c¸ nh©n ®Æt cäc b»ng tiÒn hoÆc c¸c giÊy tê tuú th©n khi ®îc tuyÓn dông vµo tæ chøc.
4.3 Søc khoÎ vµ sù an toµn
Tæ chøc ph¶i phæ biÕn kiÕn thøc vÒ ngµnh kinh doanh cña m×nh, vÒ c¸c mèi nguy ®Æc thï, ph¶i ®¶m b¶o ®îc m«i trêng lµm viÖc an toµn vµ lµnh m¹nh, cã c¸c biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó ng¨n ngõa tai n¹n, tæn h¹i ®Õn søc khoÎ cña nh©n viªn, h¹n chÕ nh÷ng tæn thÊt x¶y ra.
Tæ chøc ph¶i ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm cho mét ngêi trong ban l·nh ®¹o lu«n xem xÐt vµ ®¶m b¶o søc khoÎ vµ sù an toµn cho ngêi lao ®éng.
Tæ chøc ph¶i tæ chøc gi¸o dôc ®Þnh kú cho ngêi lao ®éng vÒ søc khoÎ vµ sù an toµn, tæ chøc ph¶i lu hå s¬ vÒ søc khoÎ vµ sù an toµn cho ngêi lao ®éng.
Tæ chøc ph¶i thiÕt lËp mét hÖ thèng ®Ó ph¸t hiÖn phßng tr¸nh hoÆc ®èi phã víi c¸c nguy c¬ tiÒm Èn vÒ søc khoÎ vµ sù an toµn ®èi víi ngêi lao ®éng.
Tæ chøc ph¶i cã phßng t¾m s¹ch sÏ, ph¶i cung cÊp níc s¹ch cho viÖc sö dông cña c¸c thµnh viªn.
NÕu tæ chøc cung cÊp chç ë cho ngêi lao ®éng th× ph¶i ®¶m b¶o r»ng chç ë nµy s¹ch sÏ an toµn vµ ®¸p øng c¸c yªu cÇu cña ngêi lao ®éng.
4.4 QuyÒn tù do hiÖp héi vµ tho¶ íc tËp thÓ
Tæ chøc ph¶i t«n träng quyÒn cña c¸c c¸ nh©n trong viÖc tæ chøc gia nhËp c«ng ®oµn vµ quyÒn th¬ng lîng tËp thÓ (tho¶ íc tËp thÓ) theo sù lùa chän cña hä.
Trong trêng hîp viÖc lËp hiÖp héi vµ c¸c tho¶ íc tËp thÓ ph¶i tu©n thñ nghiªm ngÆt theo ph¸p luËt th× tæ chøc ph¶i hç trî ngêi lao ®éng ë møc tèt nhÊt ®Ó ®¶m b¶o quyÒn tù do cho hä.
4.5 Ph©n biÖt ®èi xö
Tæ chøc kh«ng ®îc tham gia hoÆc ñng hé viÖc ph©n biÖt ®èi xö trong viÖc thuª mín, båi thêng, c¸c c¬ héi ®µo t¹o th¨ng tiÕn…dùa trªn c¬ së chñng téc, ®¼ng cÊp quèc tÞch, t«n gi¸o, giíi tÝnh, thµnh viªn c«ng ®oµn.
Tæ chøc kh«ng ®îc c¶n trë quyÒn c¸ nh©n trong tù do tÝn ngìng.
Tæ chøc kh«ng ®îc cho phÐp cã c¸c hµnh vi, bao gåm cö chØ, lêi nãi vµ sù tiÕp xóc thÓ x¸c liªn quan tíi cìng bøc t×nh dôc, b¹o lùc, l¹m dông hoÆc bãc lét.
4.6 Kû luËt
Tæ chøc kh«ng ®îc tham gia hoÆc ñng hé viÖc ¸p dông c¸c h×nh ph¹t thÓ x¸c, tinh thÇn hoÆc xØ nhôc b»ng lêi nãi.
4.7 Thêi gian lµm viÖc
Tæ chøc ph¶i ¸p dông theo luËt vµ c¸c tiªu chuÈn quy ®Þnh vÒ sè giê lµm viÖc, thêi gian lµm viÖc kh«ng qu¸ 48 tiÕng/ tuÇn, cø 7 ngµy ph¶i cã mét ngµy nghØ cho c«ng nh©n.
Trong mét sè trêng hîp ngo¹i lÖ tæ chøc ph¶i lµm thªm th× sè giê lµm thªm kh«ng ®îc qu¸ 12h/ ngêi/ tuÇn. §iÒu kho¶n nµy cã trêng hîp ngo¹i lÖ.
4.8 Yªu cÇu vÒ båi thêng (tiÒn l¬ng)
Tæ chøc ph¶i ®¶m b¶o tr¶ l¬ng cho ngêi lao ®éng møc thÊp nhÊt b»ng møc tèi thiÓu ®· quy ®Þnh trong luËt.
Tæ chøc ph¶i ®¶m b¶o r»ng c¸c h×nh thøc kû luËt kh«ng ®îc khÊu trõ vµo l¬ng.
Tæ chøc ph¶i ®¶m b¶o r»ng møc l¬ng vµ lîi nhuËn ph¶i ®îc phæ biÕn râ rµng vµ chi tiÕt. TiÒn l¬ng ph¶i ®îc tr¶ b»ng tiÒn mÆt hoÆc sÐc sao cho thuËn tiÖn víi ngêi c«ng nh©n.
Tæ chøc ph¶i ®¶m b¶o sö dông nh÷ng ngêi cã hîp ®ång lao ®éng.
4.9. HÖ thèng qu¶n lý
4.9.1 Yªu cÇu vÒ chÝnh s¸ch
L·nh ®¹o cao nhÊt ph¶i x¸c ®Þnh chÝnh s¸ch cña tæ chøc vÒ tr¸ch nhiÖm x· héi vµ c¸c ®iÒu kiÖn lao ®éng.
L·nh ®¹o ph¶i xem xÐt ®Þnh kú c¸c chÝnh s¸ch, thñ tôc vµ kÕt qu¶ thùc hiÖn, duy tr× hiÖu lùc cña c¸c yªu cÇu cña bé tiªu chuÈn nµy. C¸c söa ®æi vµ c¶i tiÕn ph¶i ®îc triÓn khai thÝch hîp.
4.9.2 Yªu cÇu vÒ ®¹i diÖn tæ chøc
Ban l·nh ®¹o tæ chøc ph¶i bæ nhiÖm mét ®¹i diÖn l·nh ®¹o ngoµi c¸c tr¸ch nhiÖm kh¸c ph¶i ®¶m b¶o thùc hiÖn c¸c yªu cÇu cña bé tiªu chuÈn .
Trêng hîp nh÷ng nhãm ngêi lao ®éng ®Ò cö ra mét l·nh ®¹o ®Ó gióp qu¸ tr×nh th«ng tin hiÖu qu¶ h¬n th× ngêi l·nh ®¹o nµy ph¶i ®îc t¹o ®iÒu kiÖn tiÕp xóc víi ban l·nh ®¹o cÊp cao cña tæ chøc còng nh ngêi lao ®éng kh¸c ®Ó hoµn thµnh nhiÖm vô cña m×nh.
4.9.3 KÕ ho¹ch vµ thùc hiÖn
Tæ chøc ph¶i ®¶m b¶o r»ng c¸c yªu cÇu cña tiªu chuÈn nµy ®îc c¸c nh©n viªn trong tæ chøc hiÓu râ vµ thùc hiÖn tèt ë tÊt c¶ c¸c cÊp.
4.9.4 Yªu cÇu kiÓm so¸t nhµ cung øng
Tæ chøc ph¶i thiÕt lËp vµ duy tr× c¸c thñ tôc ®Ó ®¸nh gi¸ vµ lùa chän c¸c nhµ cung øng dùa trªn kh¶ n¨ng cña hä. Tæ chøc ph¶i duy tr× c¸c hå s¬ thÝch øng vÒ cam kÕt cña hä ®èi víi tr¸ch nhiÖm x· héi.
Tæ chøc ph¶i thiÕt lËp vµ duy tr× nh÷ng v¨n b¶n chøng nhËn nhµ cung øng ®¸p øng ®îc c¸c yªu cÇu cña tiªu chuÈn nµy.
4.9.5 Gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò lu ý vµ c¸c hµnh ®éng kh¾c phôc
Tæ chøc ph¶i gi¶i ®¸p tÊt c¶ nh÷ng th¾c m¾c cña ngêi lao ®éng liªn quan ®Õn viÖc tæ chøc thùc hiÖn c¸c yªu cÇu cña bé tiªu chuÈn nµy, kh«ng ®îc sa th¶i hoÆc kû luËt hay ®èi xö ph©n biÖt ®èi víi c¸c nh©n viªn nµy.
Tæ chøc ph¶i tiÕn hµnh c¸c hµnh ®éng söa ch÷a vµ kh¾c phôc nh÷ng sù kh«ng phï hîp trong viÖc ¸p dông c¸c yªu cÇu cña bé tiªu chuÈn nµy.
4.9.6 HÖ thèng th«ng tin
Tæ chøc ph¶i thiÕt lËp vµ duy tr× c¸c thñ tôc ®Ó thêng xuyªn trao ®æi víi c¸c bªn liªn quan vÒ viÖc thùc hiÖn c¸c yªu cÇu cña bé tiªu chuÈn nµy.
4.9.7 QuyÒn gi¸m s¸t
Trong trêng hîp cã yªu cÇu cña c¸c bªn h÷u quan th× tæ chøc ph¶i ®a ra c¸c b»ng chøng vÒ viÖc ®¸p øng c¸c yªu cÇu cña bé tiªu chuÈn nµy ë tæ chøc ®îc thùc hiÖn ra sao.
4.9.8 Hå s¬
Tæ chøc ph¶i duy tr× vµ qu¶n lý toµn bé hå s¬ vÒ viÖc ¸p dông c¸c yªu cÇu cña bé tiªu chuÈn nµy.
5. Tæ chøc chøng nhËn vµ quy tr×nh chøng nhËn SA8000
5.1 Tæ chøc chøng nhËn
HiÖn nay, trªn thÕ giíi, tæ chøc SAI míi chØ cÊp quyÒn ®¸nh gi¸- cÊp chøng chØ SA8000 cho 8 tæ chøc lµ: BVQI, CISE, DNV, ITS, RINA S.P.A, RWTUV, SGC, UL. Chøng chØ kh«ng ph¶i do c¸c tæ chøc nµy cÊp ®Òu kh«ng ®îc thõa nhËn. Mçi chøng chØ SA8000 ®îc cÊp cã gi¸ trÞ trong 3 n¨m, sau ®ã nÕu doanh nghiÖp cã nhu cÇu th× tæ chøc ®¸nh gi¸ sÏ tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ l¹i ®Ó cÊp chøng chØ cho 3 n¨m tiÕp theo, vµ theo ®Þnh kú tæ chøc gi¸m s¸t 1 lÇn.
5.2. Quy tr×nh chøng nhËn SA8000
S¬ ®å ho¹t ®éng chøng nhËn
TiÕp xóc ban ®Çu
Doanh nghiÖp chÝnh thøc nép ®¬n xin x¸c nhËn
§¸nh gi¸ s¬ bé
§¸nh gi¸ chøng nhËn
ThÈm xÐt hå s¬
CÊp chøng chØ
PhÇn 2
Ngµnh may ViÖt Nam vµ HÖ thèng tr¸ch nhiÖm x· héi SA8000
1.Thùc tr¹ng cña ngµnh may ViÖt Nam
1.1 Lîi thÕ cña ViÖt Nam trong s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu hµng may
§èi víi c¸c níc Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D¬ng, ngµnh dÖt may thêng lµ ngµnh khëi ®Çu c«ng nghiÖp ho¸ ®Êt níc nhê c«ng nghÖ t¬ng ®èi ®¬n gi¶n, ®ßi hái lao ®éng gi¶n ®¬n vµ cÇn Ýt vèn ban ®Çu. Vµ ë mét sè níc, sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®· thµnh c«ng dùa trªn chiÕn lîc tËp trung s¶n xuÊt, híng vÒ xuÊt khÈu, ®Æc biÖt lµ ®èi víi hµng dÖt may. §iÓn h×nh trong sè c¸c níc nµy lµ c¸c níc NIEs.
§èi víi ViÖt Nam, mét níc cßn l¹c hËu th× chiÕn lîc c«ng nghiÖp ho¸ híng vÒ xuÊt khÈu lµ híng ®i ®óng ®¾n nhÊt, nh»m tËn dông tèi ®a tiÒm lùc vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc trong níc. HiÖn nay, ngµnh may ViÖt Nam ®ang cã ®îc mét sè lîi thÕ sau:
* VÒ lùc lîng lao ®éng
ViÖt Nam lµ níc cã sè d©n gÇn 80 triÖu ngêi, lùc lîng lao ®éng lµ rÊt lín. §©y lµ nguån cung cÊp lao ®éng dåi dµo cho c¸c doanh nghiÖp. Ph¸t triÓn ngµnh dÖt may gióp ViÖt Nam gi¶i quyÕt vÊn ®Ò viÖc lµm, ®ång thêi ngµnh nµy cã thÓ khai th¸c lîi thÕ vÒ lao ®éng ®Ó t¨ng søc m¹nh c¹nh tranh. Thªm vµo ®ã, kh¶ n¨ng gi¶m bít søc Ðp vÒ viÖc lµm còng gióp ngµnh nhËn ®îc nh÷ng quan t©m, khÝch lÖ tõ phÝa chÝnh phñ, t¹o ®iÒu kiÖn cho sù ph¸t triÓn thuËn lîi h¬n cña ngµnh.
* VÒ chi phÝ cho nh©n c«ng
ViÖt Nam lµ níc cã gi¸ thuª lao ®éng rÊt thÊp, cã thÓ t¹o lîi thÕ lín cho xuÊt khÈu hµng may mÆc. Thu nhËp thÊp lµm cho møc sèng cña ngêi d©n ViÖt Nam kh«ng cao song bï l¹i chÝnh nã t¹o ra gi¸ nh©n c«ng rÎ, mét lîi thÕ so s¸nh lín cña ViÖt Nam.
Gi¸ nh©n c«ng rÎ sÏ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ViÖt Nam h¹ thÊp gi¸ thµnh so víi c¸c quèc gia kh¸c, tõ ®ã t¹o ra lîi thÕ vÒ chi phÝ trong xuÊt khÈu hµng dÖt may trªn thÞ trêng quèc tÕ. §Æc biÖt lµ trong ®iÒu kiÖn chi phÝ ®ang t¨ng cao ë nhiÒu níc, nhÊt lµ ë c¸c níc ph¸t triÓn, th× ®©y chÝnh lµ lîi thÕ lín nhÊt cho xuÊt khÈu hµng dÖt may cña ViÖt Nam, bëi ®Ó c¹nh tranh víi c¸c níc ®· cã nhiÒu kinh nghiÖm trong xuÊt khÈu hµng dÖt may, thêng lµ cã mÉu m· ®Ñp h¬n, chÊt lîng cao h¬n, uy tÝn h¬n, ViÖt Nam ch¾c ch¾n ph¶i tËn dông triÖt ®Ó lîi thÕ cña m×nh vÒ gi¸ nh©n c«ng.
1.2 Sù cÇn thiÕt ph¶i xuÊt khÈu dÖt may ®èi víi ViÖt Nam
Th«ng qua c¸c lîi thÕ ®èi víi ngµnh dÖt may níc ta, viÖc xuÊt khÈu hµng dÖt may lµ mét trong nh÷ng bíc ®i ®óng ®¾n trong sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ. ViÖc xuÊt khÈu hµng dÖt may sÏ ®em l¹i nh÷ng c¬ héi nh tÝch luü vèn do thu ngo¹i tÖ tõ ho¹t ®éng xuÊt khÈu phôc vô cho sù nghiÖp CNH - H§H ®æi míi ®Êt níc, gãp phÇn gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm vµ c¶i thiÖn ®êi sèng cho ngêi lao ®éng, còng nh th«ng qua ho¹t ®éng xuÊt khÈu sÏ gióp c¸c doanh nghiÖp tiÕp cËn víi thÞ trêng níc ngoµi häc hái kinh nghiÖm kinh doanh…
1.3 XuÊt khÈu dÖt may cña ViÖt Nam trong thêi gian qua
1.3.1 T×nh h×nh xuÊt khÈu
Tõ n¨m 1991 ®Õn nay, kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may níc ta kh«ng ngõng t¨ng. N¨m 1991, gi¸ trÞ xuÊt khÈu hµng dÖt may chØ ®¹t 158 triÖu USD ®Õn n¨m 1998 ®· gÊp 9,18 lÇn ®¹t 1450 triÖu USD t¬ng ®¬ng víi tèc ®é t¨ng trëng b×nh qu©n hµng n¨m 43,5% tøc kho¶ng 160 triÖu USD/n¨m. Bªn c¹nh ®ã, tû träng hµng dÖt may xuÊt khÈu trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña níc ta lu«n t¨ng, tõ 7,6% (1991) ®Õn 13%. Tõ 1998 ®Õn nay, hµng dÖt may ®øng thø hai trong sè 10 mÆt hµng xuÊt khÈu hµng ®Çu cña ViÖt Nam.
MÆc dï hµng dÖt may cña ViÖt Nam lµ mét mÆt hµng xuÊt khÈu träng yÕu nhng so víi c¸c níc trong khu vùc vµ víi tiÒm n¨ng cña nã th× kim ng¹ch ®¹t ®îc cßn khiªm tèn. N¨m 1994 riªng Trung Quèc còng ®· xuÊt khÈu ®îc 15 tû USD hµng dÖt may Ên §é lµ 5,9 tû USD vµ Th¸i Lan lµ 4,2 tû USD.Trªn thÞ trêng níc ngoµi, ta ®ang cã thÕ m¹nh vµ ®ang xuÊt khÈu chñ yÕu c¸c mÆt hµng theo thø tù vµ chñng lo¹i sau:
B¶ng 1: C¸c mÆt hµng xuÊt khÈu cã thÕ m¹nh cña ngµnh dÖt may
Thø tù
Chñng lo¹i
MÆt hµng
1
4
S¬ mi, s¬ mi ng¾n tay b»ng v¶i dÖt kim
2
5
¸o ®an, ¸o cæ lä
3
6
QuÇn dµi, quÇn short dÖt kim
4
7
¸o blu, ¸o blu ng¾n tay
5
8
¸o s¬ mi dÖt
6
12
TÊt n÷, tÊt máng dµi, bÝt tÊt
7
13
QuÇn ¸o lãt nam n÷ b»ng v¶i dÖt kim
8
18
¸o gilª, ¸o ngñ, pizama
9
21
¸o jacket
10
24
¸o ngñ, pizama b»ng dÖt kim
11
26
¸o dµi phô n÷, em g¸i
12
31
¸o nÞt nöa th©n
13
76
QuÇn ¸o lao ®éng kh«ng ph¶i dÖt kim
1.3.2 Mét sè thÞ trêng nhËp khÈu hµng dÖt may lín cña níc ta
ThÞ trêng lµ vÊn ®Ò cèt lâi cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña tõng doanh nghiÖp. Ngµy nay c¸c nhµ s¶n xuÊt ph¶i t×m hiÓu vµ n¾m b¾t nhu cÇu cña thÞ trêng s¶n xuÊt ra nh÷ng c¸i g× mµ thÞ trêng ®ßi hái, víi ý nghÜa ®ã, thÞ trêng cã vai trß quyÕt ®Þnh ®èi víi kinh doanh cña ngµnh dÖt may.
- ThÞ trêng Ch©u ©u (EU)
Ch©u ©u ®îc mÖnh danh lµ lôc ®Þa giµ nhng l¹i lµ mét khu vùc thÞ trêng réng lín lµ n¬i cung cÊp c¸c thiÕt bÞ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i lµ trung t©m kinh tÕ - tµi chÝnh lín. Víi d©n sè 374,2 triÖu nhngêi vµ GDP h¬n 9000 tû USD. Eu thËt sù lµ mét thÞ trêng ®Çy tiÒm n¨ng cã møc tiªu dïng hµng dÖt may cao hµng ®Çu thÕ giíi 17kg/ngêi/n¨m.
B¶ng 2: Gi¸ trÞ xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam sang EU
§¬n vÞ: TriÖu USD
N¨m
Gi¸ trÞ xuÊt khÈu
N¨m
Gi¸ trÞ xuÊt khÈu
1993
250
1997
450
1994
285
1998
620
1995
350
1999
700
1996
420
Gi¸ c¶ chÊt lîng hµng dÖt may ViÖt Nam xuÊt khÈu sang thÞ trêng Eu ®îc ®¸nh gi¸ kh¸ tèt. NÕu n¨m 1993 muèn xuÊt khÈu hµng dÖt may vµo thÞ trêng EU chóng ta ph¶i xin h¹n ng¹ch cho 151 chñng lo¹i mÆt hµng th× ®Õn 2000 sè mÆt hµng qu¶n lý b»ng h¹n ng¹ch chØ cßn 28 mÆt hµng. §©y lµ mét thuËn lîi lín cho c¸c doanh nghiÖp dÖt may trong viÖc tõng bíc th©m nhËp thÞ trêng nµy mÆc dï biÕt r»ng EU lµ mét thÞ trêng khã tÝnh, lu«n ®ßi hái chÊt lîng cao mÉu m· ®æi míi liªn tôc, sè lîng ®¬n hµng chia nhá.
Hµng n¨m EU nhËp khÈu 63 tû USD hµng dÖt may c¸c lo¹i, trong ®ã §øc lµ thÞ trêng lín nhÊt chiÕm 36,1%, tiÕp theo lµ Ph¸p 12,15%, Hµ Lan 9,41%, Thôy SÜ 7,46%, Anh 7,06% cßn l¹i lµ c¸c níc kh¸c. §iÒu nµy cho thÊy tû träng hµng dÖt may cña ViÖt Nam xuÊt khÈu sang EU cßn qu¸ Ýt. Do vËy ®iÒu quan träng ®Ó th©m nhËp vµ t¨ng cêng xuÊt khÈu vµo thÞ trêng nµy lµ ph¶i kh«ng ngõng t¨ng c¶i tiÕn chÊt lîng hµng ho¸, mÉu m· hÊp dÉn th× míi cã thÓ c¹nh tranh ®îc víi c¸c níc kh¸c.
B¶ng 3: H¹n ng¹ch 28 m· hµng EU cÊp cho ViÖt Nam
Tªn hµng
N¨m 1999
Sè liÖu ®Ó so s¸nh
N¨m 2000
N¨m 2001
1.Cat 4: ¸o T-Shirt vµ Polo-Shirt
7 triÖu chiÕc
9,8 triÖu chiÕc
10,098 triÖu chiÕc
2.Cat 5: ¸o len
2,7 triÖu chiÕc
3,25 triÖu chiÕc
3,348 triÖu chiÕc
3.Cat 6: QuÇn
4,429 triÖu chiÕc
5 triÖu chiÕc
5,15 triÖu chiÕc
4.Cat 7: S¬ mi n÷
2,234 triÖu chiÕc
2,750 triÖu chiÕc
2,833 triÖu chiÕc
5.Cat 8: S¬ mi nam
10,185 triÖu chiÕc
13 triÖu chiÕc
13,390 triÖu chiÕc
6.Cat 9: Kh¨n v¶i b«ng, kh¨n v¶i vÖ sinh
800 tÊn
912 tÊn
935 tÊn
7.Cat 10: G¨ng tay
5,067 triÖu chiÕc
5,320 triÖu chiÕc
5,886 triÖu chiÕc
8.Cat 12: TÊt dµi
2,861 triÖu chiÕc
2,918 triÖu chiÕc
2,977 triÖu chiÕc
9.Cat 13: QuÇn lãt nhá
8,222 triÖu chiÕc
8,469 triÖu chiÕc
8,723 triÖu chiÕc
10.Cat 14: ¸o kho¸c nam
428.000 chiÕc
443.000 chiÕc
458.000 chiÕc
11.Cat 15: ¸o kho¸c n÷
331.000 chiÕc
475.000 chiÕc
499.000 chiÕc
12.Cat 18: Bé pyjama, v¶i dÖt thoi
859 tÊn
883 tÊn
911 tÊn
13.Cat 20: kh¨n tr¶i giêng
227 tÊn
234 tÊn
241 tÊn
14.Cat 21: ¸o Jacket
15,766 triÖu chiÕc
18 triÖu chiÕc
18,9 triÖu chiÕc
15.Cat 26: V¸y ¸o liÒn
796.000 bé
1,15 triÖu bé
1,185 triÖu bé
16.Cat 28: hµng dÖt kim
3,448 triÖu chiÕc
3,551 triÖu chiÕc
3,658 triÖu chiÕc
17.Cat 29: Bé quÇn ¸o dÖt kim
265.000 bé
350.000 bé
361.000 bé
18.Cat 31: ¸o lãt nhá
2,864 triÖu chiÕc
4 triÖu chiÕc
4,120 triÖu chiÕc
19.Cat 35: V¶i s¬ tæng hîp sîi dµi
551 tÊn
739 tÊn
807 tÊn
20.Cat 41: Sîi tæng hîp
677 tÊn
707 tÊn
739 tÊn
21.Cat 68: QuÇn ¸o trÎ em
321 tÊn
425 tÊn
440 tÊn
22.Cat 73: QuÇn ¸o kh¸c
890.000 chiÕc
1triÖu chiÕc
1,05 triÖu chiÕc
23.Cat 76: Bé b¶o hé lao ®éng
1.136 tÊn
1.088 tÊn
1.142 tÊn
24.Cat 78: QuÇn ¸o thÓ thao
700 tÊn
1.200 tÊn
1.236 tÊn
25.Cat 83: QuÇn ¸o
212 tÊn
400 tÊn
412 tÊn
26.Cat 97: Líi ®¸nh c¸
107 tÊn
200 tÊn
208 tÊn
27.Cat 118: V¶i lanh tr¶i giêng
85 tÊn
250 tÊn
259 tÊn
28.Cat 161: ¸o jacket b»ng v¶i th«
219 tÊn
226 tÊn
234 tÊn
*Cat lµ tõ ®îc dïng trong ngµnh dÖt may chØ chñng lo¹i (TiÕng Anh: Category)
Nguån d÷ liÖu: Vinatex- ThÞ trêng Mü
Víi d©n sè 272 triÖu ngêi nhng møc tiªu thô hµng dÖt may gÊp 1,5 EU víi 27 kg/ngêi/n¨m nªn tæng cÇu sö dông lµ rÊt lín l¹i mang tÝnh ®a d¹ng phong phó. Nhu cÇu lín l¹i ®îc ®¸p øng chñ yÕu b»ng nhËp khÈu nªn ®©y ®îc xem lµ mét thÞ trêng tiÒm n¨ng rÊt lín ®èi víi c¸c níc s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu hµng dÖt may trªn thÕ giíi. Sau quyÕt ®Þnh bá cÊm vËn víi ViÖt Nam cña chÝnh phñ Mü (T2/1994) vµ mÆc dï cha ®îc hëng u ®·i thuÕ quan phæ cËp (GSP) vµ qui chÕ th¬ng m¹i th«ng thêng NTR (hay cßn gäi lµ qui chÕ tèi huÖ quèc MFN) vµ sau khi HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt - Mü ®îc thùc thi th× ViÖt Nam cã nhiÒu c¬ héi: tõ n¨m 2002 sÏ ®îc hëng qui chÕ th¬ng m¹i b×nh thêng (NTR) vµ cha cã h¹n ng¹ch, hµng dÖt may ViÖt Nam cã chÊt lîng, gi¸ c¶ phï hîp víi thÞ trêng Mü. Ngoµi ra, lùc lîng ViÖt kiÒu t¹i Mü cã thÓ lµ “ChiÕc cÇu nèi” ®Ó ®a hµng ViÖt Nam vµo thÞ trêng Mü.
B¶ng 4: Gi¸ trÞ hµng dÖt may ViÖt Nam sang Mü
§¬n vÞ: TriÖu USD
N¨m
Gi¸ trÞ xuÊt khÈu
N¨m
Gi¸ trÞ xuÊt khÈu
1994
2,46
1998
28,1
1995
16,82
1999
1996
23,6
2000
49
1997
25,6
Nguån: Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam
Tríc khi Mü Ên ®Þnh h¹n ng¹ch kim ng¹ch hµng xuÊt khÈu ViÖt Nam sang Mü gia t¨ng kho¶ng 8% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu t¬ng ®¬ng 800 triÖu USD. §iÒu ®¸ng lu ý lµ kh¶ n¨ng Mü chØ mua hµng thµnh phÈm kh«ng qua gia c«ng. V× vËy, hµng dÖt may ViÖt Nam muèn ®îc hëng thuÕ suÊt u ®·i (GSP) vµo Mü ph¶i s¶n xuÊt b»ng c¸c lo¹i v¶i vµ nguyªn liÖu t¹i ViÖt Nam.
2. Sù cÇn thiÕt ph¶i quan t©m ®Õn SA8000
2.1 XuÊt ph¸t tõ thùc tÕ
Khi hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt- Mü ®îc ký kÕt, thuÕ nhËp khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam vµo Mü ®· gi¶m ®¸ng kÓ, tõ 40% xuèng díi 20%. Tuy nhiªn dï hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam vµo thÞ trêng Mü trong 6 th¸ng ®Çu n¨m 2002 ®· t¨ng 234% nhng vÉn chØ chiÕm 0,7% tæng kim ng¹ch nhËp khÈu cña Hoa Kú. ThuÕ nhËp khÈu gi¶m ®· lµ mét thuËn lîi lín ®èi víi c¸c doanh nghiÖp may xuÊt khÈu ViÖt Nam nhng ®Ó tham gia vµo thÞ trêng Mü, c¸c doanh nghiÖp ph¶i vît qua c¸c rµo c¶n kü thuËt, rµo c¶n phi thuÕ quan kh¸c nh ISO 9000, SA8000. MÆt kh¸c, phÝa Mü cßn cã ch¬ng tr×nh WRAP (ch¬ng tr×nh tr¸ch nhiÖm x· héi toµn cÇu) x©y dùng quy tr×nh s¶n xuÊt (dùa trªn ISO9000) ®¶m b¶o yªu cÇu vÒ ®¹o ®øc vµ an toµn lao ®éng. §©y còng lµ mét yªu cÇu rÊt kh¾t khe ®èi víi hµng hãa nhËp khÈu vµo Mü. Chóng ta kh«ng cßn c¸ch nµo kh¸c lµ ph¶i tho¶ m·n ®îc yªu cÇu cña nh÷ng bé tiªu chuÈn nµy th× míi cã ®ñ ®iÒu kiÖn x©m nhËp vµo thÞ trêng Mü.
Kh¸ch hµng cña chóng ta ngµy nay khã chÊp nhËn nh÷ng s¶n phÈm mµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ra chóng, ngêi lao ®éng ph¶i lµm viÖc trong ®iÒu kiÖn vÖ sinh kÐm, thiÕu an toµn, hoÆc ®îc tr¶ l¬ng ë møc thÊp. Theo ®iÒu tra cña CCFD tiÕn hµnh n¨m 1997, 72% ngêi tiªu dïng s½n sµng chÞu tr¶ gi¸ ®¾t (thªm mét chót) cho c¸c s¶n phÈm nhËp khÈu nÕu chóng ®îc s¶n xuÊt trong c¸c ®iÒu kiÖn ®øng ®¾n vÒ mÆt x· héi. V× vËy, c¸c c«ng ty b¸n lÎ Hoa Kú, nhÊt lµ nh÷ng tËp ®oµn lín ®Òu rÊt quan t©m ®Õn viÖc b¶o vÖ uy tÝn cña m×nh tríc ngêi tiªu dïng- ngêi quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña c«ng ty. Bëi vËy tríc khi ký hîp ®ång tiªu thô hµng víi mét nhµ s¶n xuÊt, ngoµi viÖc t×m hiÓu n¨ng lùc, tr×nh ®é trang thiÕt bÞ, gi¸ c¶, chÊt lîng s¶n phÈm… c¸c c«ng ty b¸n lÎ ®Òu t×m hiÓu kü viÖc tu©n thñ luËt ph¸p quèc gia cña c¬ së s¶n xuÊt ®ã, trong ®ã ®Æc biÖt quan t©m tíi viÖc thùc hiÖn mét sè tiªu chuÈn lao ®éng c¬ b¶n. Doanh nghiÖp thùc sù cÇn cã chøng chØ SA8000 nÕu phÝa b¹n hµng c¨n cø vµo chøng chØ nµy ®Ó ®¸nh gi¸ viÖc thùc hiÖn tiªu chuÈn lao ®éng cña nhµ s¶n xuÊt.
Ngµnh may ViÖt Nam hiÖn nay chñ yÕu lµ may gia c«ng xuÊt khÈu theo ®¬n ®Æt hµng tõ phÝa Mü vµ c¸c níc kh¸c. XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu cña kh¸ch hµng th× ngay b¶n th©n c¸c h·ng lín thuª gia c«ng còng rÊt quan t©m ®Õn SA8000, vµ nÕu nh c¸c h·ng ®ã ®· ¸p dông SA8000 th× tÊt yÕu c¸c doanh nghiÖp may ViÖt Nam còng ph¶i ¸p dông th× cã míi cã thÓ giµnh ®îc c¬ héi ký kÕt hîp ®ång.
2.2 Nh÷ng lîi Ých mµ doanh nghiÖp cã ®îc khi ¸p dông SA8000
ViÖc ¸p dông SA8000 vµo trong c¸c ho¹t ®éng cña tæ chøc sÏ mang l¹i nhiÒu lîi Ých. Tríc hÕt lµ chøng minh sù tu©n thñ nh÷ng yªu cÇu vÒ luËt ph¸p liªn quan ®Õn ngêi lao ®éng cña tæ chøc, n©ng cao søc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp th«ng qua c¸c t¸c ®éng cô thÓ nh thu hót sù nh×n nhËn, tin tëng vµ trung thµnh cña kh¸ch hµng v× c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô ®îc t¹o ra trong mét m«i trêng lµm viÖc an toµn va c«ng b»ng.
C¸c yªu cÇu c¶i tiÕn liªn tôc vµ sù cÇn thiÕt tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ ®Þnh kú cña bªn thø ba lµ c¬ së ®Ó n©ng cao h×nh ¶nh vµ uy tÝn cña c«ng ty. V× vËy t¨ng kh¶ n¨ng më réng m¹ng líi kinh doanh trªn toµn thÕ giíi vµ tiÕp cËn nh÷ng kh¸ch hµng ®ßi hái cao vÒ gi¸ trÞ ®¹o ®øc cña s¶n phÈm.
Tiªu chuÈn SA8000 t¹o cho c«ng ty mét chç ®øng tèt h¬n trong thÞ trêng lao ®éng. Cam kÕt râ rµng vÒ c¸c chuÈn mùc ®¹o ®øc vµ x· héi gióp cho c«ng ty cã thÓ dÔ dµng thu hót c¸c nh©n viªn ®îc ®µo t¹o vµ cã kü n¨ng. §©y lµ yÕu tè ®îc xem lµ “ch×a kho¸ cho sù thµnh c«ng” trong thêi ®¹i míi. Cam kÕt cña c«ng ty vÒ phóc lîi cho ngêi lao ®éng sÏ lµm t¨ng lßng trung thµnh vµ g¾n bã cña hä ®èi víi c«ng ty. Ngêi lao ®éng sÏ tham gia tÝch cùc vµo c¸c ho¹t ®éng cña c«ng ty, ph¸t huy tèt n¨ng lùc cña hä, t×m kiÕm c¬ héi ®Ó n©ng cao n¨ng lùc, kiÕn thøc vµ kinh ngiÖm, chia sÎ kiÕn thøc vµ kinh ngiÖm víi ®ång nghiÖp, th¶o luËn mäi vÊn ®Ò mét c¸ch c«ng khai. Khi ngêi lao ®éng hiÓu râ mäi ho¹t ®éng trong doanh nghiÖp, nhËn thøc ®îc lîi Ých cña hä th× hä s½n sµng chia sÎ khã kh¨n víi doanh nghiÖp vµ lµm viÖc víi th¸i ®é tÝch cùc chø kh«ng nghÜ m×nh chØ lµ ngêi lµm c«ng ¨n l¬ng.
Ngoµi ra, khi ¸p dông SA8000 cßn mang l¹i cho doanh nghiÖp nhiÒu lîi Ých kh¸c nh gi¶m thiÓu chi phÝ gi¸m s¸t, gi¶m chi phÝ qu¶n lý c¸c yªu cÇu x· héi kh¸c nhau…vµ cuèi cïng lµ c¸c doanh nghiÖp ®ì mÊt thêi gian vµ phiÒn hµ v× kh«ng ph¶i tr¶i qua c¸c ®ît kiÓm tra liªn ngµnh, kiÓm tra chÐo vµ thanh tra vÒ lao ®éng.
3.t×nh h×nh ¸p dông SA8000trong ngµnh dÖt may t¹i ViÖt Nam
3.1.Thùc tr¹ng ¸p dông
SA8000 lµ tiªu chuÈn tr¸ch nhiÖm x· héi ¸p dông cho tÊt c¶ c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh nhng ngo¹i trõ lao ®éng trong lÜnh vùc khai kho¸ng vµ lao ®éng t¹i nhµ. Nh vËy mäi doanh nghiÖp ®Òu nªn ¸p dông SA8000 ®Ó ®¶m b¶o lîi Ých cho ngêi lao ®éng. ViÖc ¸p dông SA8000 lµ mét yªu cÇu bøc thiÕt cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam khi muèn xuÊt khÈu s¶n phÈm sang c¸c níc ph¸t triÓn, ®Æc biÖt lµ thÞ trêng Mü.
HiÖn nay c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®ang bíc ®Çu triÓn khai ¸p dông SA8000 vµo doanh nghiÖp m×nh ®Ó ®¶m b¶o tr¸ch nhiÖm x· héi ®èi víi ngêi lao ®éng vµ cã thuËn lîi khi tham gia xuÊt khÈu sang thÞ trêng c¸c níc tiªn tiÕn. C¸c doanh nghiÖp trong ngµnh dÖt may lµ ngµnh sö dông nhiÒu lao ®éng hiÖn ®ang dÉn ®Çu trong viÖc ¸p dông tiªu chuÈn nµy. Cho ®Õn nay, ë ViÖt Nam cã 9 doanh nghiÖp ®îc cÊp giÊy chøng nhËn ¸p dông thµnh c«ng SA8000 trong ®ã cã c«ng ty dÖt Th¾ng Lîi, c«ng ty s¶n xuÊt chØ Coats Phong Phó, c«ng ty may Ph¬ng §«ng, c«ng ty may H÷u NghÞ, Phong Phu guston Molinel, c«ng ty may ViÖt TiÕn, Vigatexco…
Nh vËy c¸c doanh nghiÖp ¸p dông SA8000 ë ViÖt Nam chñ yÕu tËp trung vµo c¸c ngµnh nh dÖt may, da giÇy lµ nh÷ng ngµnh ngêi lao ®éng dÔ bÞ bãc lét nhÊt vµ còng lµ nh÷ng ngµnh cã triÓn väng xuÊt khÈu cao. C¸c doanh nghiÖp nhµ níc cã nhiÒu thuËn lîi khi ¸p dông bé tiªu chuÈn nµy h¬n c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh v× c¸c doanh nghiÖp nhµ níc ph¶i tu©n thñ theo c¸c nguyªn t¾c vµ c¸c ®iÒu kiÖn vÒ luËt lao ®éng vèn rÊt gÇn gòi víi c¸c ®Þnh cña luËt lao ®éng quèc tÕ mµ SA8000 lÊy lµm nÒn t¶ng.
3.2. Mét sè h¹n chÕ c¶n trë c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam khi muèn ¸p dông bé tiªu chuÈn SA8000
Ph©n biÖt ®èi xö: trong c¸c doanh nghiÖp cã sö dông lao ®éng lµ ngêi níc ngoµi th× vÉn cã sù ph©n biÖt ®èi xö nh ngêi níc ngoµi ®îc hëng møc l¬ng cao h¬n, cã sù u ®·i vÒ ®iÒu kiÖn lµm viÖc h¬n vµ nhÊt lµ sù ngîc ®·i ®èi víi lao ®éng b¶n xø trong c¸c c«ng ty liªn doanh hiÖn nay. HoÆc cã nh÷ng t×nh huèng v« t×nh dÉn ®Õn viÖc ph©n biÖt ®èi xö. VÝ dô, trong qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ t c¸ch cña bªn thø hai, cã nhiÒu xÝ nghiÖp yªu cÇu ngêi lao ®éng n÷ ph¶i ký cam kÕt víi c«ng ty sÏ kh«ng kÕt h«n, hoÆc ®· kÕt h«n th× kh«ng ®îc sinh con trong mét thêi gian theo quy ®Þnh cña c«ng ty (ch¼ng h¹n 1-3 n¨m) hoÆc cã c«ng ty chØ nhËn vµo lµm viÖc nh÷ng ngêi cã hé khÈu ë mét ®Þa ph¬ng cô thÓ nµo ®ã…
Ngêi ®¹i diÖn c«ng nh©n: th«ng thêng trong c¸c c¬ quan thuéc khèi nhµ níc th× c¸n bé phô tr¸ch c«ng ®oµn còng lµ c¸n bé ®iÒu hµnh. §iÒu nµy kh«ng ®¶m b¶o quyÒn lîi cho c«ng nh©n mét c¸ch kh¸ch quan dÉn ®Õn gi¶m lßng tin cña c«ng nh©n vµo c¸c tæ chøc c«ng ®oµn. C¸c doanh nghiÖp cÇn t¸ch biÖt tæ chøc c«ng ®oµn ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi cho ngêi lao ®éng tr¸nh bÞ t¸c ®éng bëi ngêi sö dông lao ®éng.
Thêi gian lµm viÖc: ngµnh dÖt may vµ ngµnh da giÇy, do ®Æc thï cña ngµnh lµ tÝnh mïa vô cho nªn thêng bÞ vi ph¹m vÒ thêi gian lµm thªm. Khi vµo thêi ®iÓm cao ®iÓm cña s¶n xuÊt th× ngêi lao ®éng thêng xuyªn ph¶i lµm thªm giê nhng kh«ng ®îc tÝnh giê lµm thªm, khi doanh nghiÖp hÕt ®¬n hµng th× ngêi lao ®éng chØ s¶n xuÊt cÇm chõng hoÆc nghØ chê viÖc.
VÒ tiÒn c«ng lao ®éng: c¸c ngµnh ngoµi quèc doanh thêng bÞ vi ph¹m vÒ viÖc ký kÕt hîp ®ång lao ®éng, hîp ®ång b¶o hiÓm, thö viÖc kh«ng ®óng quy ®Þnh. HiÖn nay, møc l¬ng tèi thiÓu ¸p dông cho c¸c doanh nghiÖp t nh©n (vèn 100% ViÖt Nam) vµ nhµ níc lµ 210.000 ®/th¸ng, doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi lµ 45 §«la/ th¸ng. Tuy vËy, møc l¬ng 210.000 ®/ th¸ng l¹i kh«ng ®¸p øng yªu cÇu cña SA8000. §©y lµ vÊn ®Ò kh«ng thÓ gi¶i quyÕt b»ng c¸c biÖn ph¸p hµnh chÝnh mµ chØ khi c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n cã l·i cao míi n©ng l¬ng ®îc.
KiÓm so¸t c¸c nhµ cung cÊp: ®©y lµ mét trë ng¹i lín ®èi víi c¸c doanh nghiÖp khi muèn ¸p dông SA8000. V× nhËn thøc cña x· héi nãi chung cßn h¹n chÕ, nªn viÖc c¸c doanh nghiÖp yªu cÇu c¸c nhµ cung cÊp cña m×nh cam kÕt tu©n thñ theo c¸c yªu cÇu cña tiªu chuÈn SA8000, lµ mét ®iÒu hÕt søc khã kh¨n. §«i khi, viÖc lµm nµy cßn ¶nh hëng ®Õn lîi nhuËn cña doanh nghiÖp, mét khi nhµ cung cÊp ®ã ®em l¹i rÊt nhiÒu lîi Ých cho doanh nghiÖp, nhng hä tõ chèi viÖc tiÕp tôc cung cÊp nguyªn liÖu, nÕu doanh nghiÖp cø kh¨ng kh¨ng yªu cÇu hä ph¶i tu©n theo c¸c yªu cÇu cña SA8000.
3.3. §iÒu kiÖn thuËn lîi ®èi víi c¸c doanh nghiÖp khi ¸p dông SA8000
ChÝnh phñ ViÖt Nam rÊt ñng hé c¸c doanh nghiÖp trong vÊn ®Ò x©y dùng vµ ¸p dông hÖ thèng tr¸ch nhiÖm x· héi SA8000 còng nh c¸c hÖ thèng qu¶n lý chÊt lîng kh¸c ®Ó cã thÓ gia nhËp vµo khu vùc thÞ trêng míi, n©ng cao søc c¹nh tranh. Tæng c«ng ty dÖt may ViÖt Nam míi ®©y ®· cã v¨n b¶n yªu cÇu c¸c doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn hÖ thèng tr¸ch nhiÖm x· héi SA8000.
ViÖt Nam lµ níc ®i theo chÕ ®é x· héi chñ nghÜa víi môc tiªu “d©n giµu, níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng v¨n minh” nªn cã nhiÒu thuËn lîi vÒ v¨n ho¸ thÓ chÕ. Xem xÐt cô thÓ c¸c ®iÒu kho¶n cña bé tiªu chuÈn SA8000 trªn ph¬ng diÖn ph¸p lý ta thÊy nh÷ng yªu cÇu nµy ®îc ®Ò cËp rÊt cô thÓ trong hÖ thèng ph¸p luËt ë ViÖt Nam, nhÊt lµ bé luËt lao ®éng. 80% luËt lao ®éng ViÖt Nam vµ SA8000 lµ gièng nhau vµ nhiÒu yªu cÇu cña luËt lao ®éng ViÖt Nam cßn cao h¬n c¶ yªu cÇu cña SA8000. Cô thÓ nh vÒ thêi gian lµm viÖc SA8000 quy ®Þnh: sè giê lµm viÖc, thêi gian lµm viÖc kh«ng qu¸ 48h/ tuÇn, cø 7 ngµy ph¶i cã 1 ngµy nghØ cho c«ng nh©n, trong trêng hîp ngo¹i lÖ c«ng ty ph¶i lµm thªm th× sè giê lµm thªm kh«ng ®îc qu¸ 12h/ ngêi/ tuÇn. Trong luËt lao ®éng ViÖt Nam ®iÒu 68,69,81 còng quy ®Þnh nh vËy nhng cßn chÆt chÏ h¬n ë hai ®iÓm: quy ®Þnh c¸ch tr¶ thï lao cho sè giê lµm thªm vµ quy ®Þnh tæng sè giê lµm thªm mét ngêi trong mét n¨m lµ 300h (trung b×nh 6h/ ngêi/ tuÇn).
Mét sè nÐt t¬ng ®ång gi÷a SA8000 vµ luËt lao ®éng ViÖt Nam:
SA8000
LuËt lao ®éng ViÖt Nam
§Þnh nghÜa c«ng ty
§iÒu2
§Þnh nghÜa trÎ em
§iÒu6
§Þnh nghÜa lao ®éng cha thµnh niªn
§iÒu 119
1.C¸c yªu cÇu tr¸ch nhiÖm x· héi ®èi víi trÎ em.
§iÒu 119,120,121,122 quy ®Þnh chÆt chÏ h¬n.
2. Yªu cÇu tr¸ch nhiÖm x· héi ®èi víi lao ®éng cìng bøc
§iÒu 5 phÇn 2
3. Søc khoÎ vµ sù an toµn
Ch¬ng 9: An toµn lao ®éng vµ vÖ sinh lao ®éng
§iÒu 95,96,97,98 vµ 108
4. QuyÒn tù do tËp thÓ vµ tho¶ íc tËp thÓ
Ch¬ng 5
§iÒu 44,54
Kho¶n 4.1,4.2
Ch¬ng 8: C«ng ®oµn
Kho¶n 4.3
5. Ph©n biÖt ®èi xö: SA8000 quy ®Þnh râ rµng vµ cô thÓ h¬n
§iÒu 5 môc 1
Kho¶n 5.1
§iÒu 109,129
Kho¶n 5.2,5.3
Ch¬ng 10: quy ®Þnh vÒ lao ®éng n÷
Ch¬ng 11: lao ®éng vÞ thµnh niªn, cao tuæi, tµn tËt.
6. Kû luËt
Ch¬ng 8: §iÒu 82,94
Kho¶n 6.1
7.Thêi gian lµm viÖc
Ch¬ng 7: Thêi giê lµm viÖc, thêi giê nghØ ng¬i.
§iÒu 68,69,81
8. Båi thêng
Ch¬ng 7: tiÒn l¬ng
§iÒu 55,56
Kho¶n 8.1
Kho¶n 8.2
Ch¬ng 6: §iÒu 58
Kho¶n 8.3
§iÒu 28
ViÖc c¸c doanh nghiÖp ¸p dông thµnh c«ng hÖ thèng qu¶n lý ISO 9000 vµ ISO 14000 còng lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi, lµ kinh nghiÖm ®Ó ¸p dông c¸c hÖ thèng qu¶n lý kh¸c trong ®ã cã SA8000.
HÖ thèng tr¸ch nhiÖm x· héi SA8000 ®îc thùc hiÖn nh»m ®¶m b¶o lîi Ých cña chÝnh b¶n th©n ngêi lao ®éng nªn khi ¸p dông sÏ ®îc sù ñng hé vµ tham gia tÝch cùc cña ngêi lao ®éng. §©y lµ mét trong nh÷ng yÕu tè ®¶m b¶o sù thµnh c«ng cña hÖ thèng.
VÊn ®Ò vÒ an toµn vµ vÖ sinh lao ®éng ®îc nhµ níc ®Æc biÖt quan t©m, cã chÝnh s¸ch tuyªn truyÒn vµ phæ biÕn réng r·i tíi ngêi lao ®éng cho nªn nhËn thøc cña ngêi lao ®éng ®· ®îc n©ng cao. Hä chñ ®éng h¬n trong viÖc ®¶m b¶o an toµn lao ®éng cho m×nh do ®ã c¸c doanh nghiÖp sÏ gi¶m ®îc chi phÝ ®µo t¹o.
3.4. Khã kh¨n chñ yÕu cña c¸c doanh nghiÖp khi ¸p dông SA8000
Bé tiªu chuÈn nµy sÏ Ýt ®îc u tiªn nhÊt lµ trong thêi ®iÓm nÒn kinh tÕ xuèng dèc. ViÖc khëi xíng c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn cña c«ng nh©n thêng bÞ xÕp l¹i khi c«ng ty gÆp khã kh¨n, ngay c¶ khi hÖ thèng SA8000 høa hÑn ®em l¹i lîi nhuËn cao h¬n vÒ l©u dµi. HÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ®Òu coi SA8000 nh mét vÊn ®Ò m©u thuÉn gi÷a môc tiªu gi¶m chi phÝ ®Ó t¨ng lîi nhuËn vµ cho r»ng SA8000 thùc hiÖn v× môc ®Ých nh©n ®¹o chø kh«ng phï hîp víi môc ®Ých kinh doanh.
C¸c doanh nghiÖp khi thùc hiÖn bé tiªu chuÈn SA8000 nµy thêng kh«ng muèn tiÕt lé c¸c ghi chÐp tµi chÝnh vµ c¸c chuyªn gia ®¸nh gi¸ thêng ph¶i mÊt nhiÒu thêi gian ®Ó tiÕp cËn c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh ®Ó ®¸nh gi¸. ViÖc c«ng khai tµi chÝnh cã thÓ lµm xÊu ®i t×nh h×nh tµi chÝnh vèn ®· khã kh¨n cña c«ng ty, nÕu c«ng ty lµm ¨n cã l·i th× c«ng nh©n sÏ ®ßi hái thªm nh÷ng yªu s¸ch mµ c«ng ty kh«ng ®¸p øng ®îc.
Sù kh¸c biÖt vÒ v¨n ho¸ gi÷a kh¸ch hµng vµ nhµ cung cÊp: c¸c quy ®Þnh ®¹o ®øc cña tõng c«ng ty thêng ®îc c¸c c«ng ty ®a quèc gia ¸p ®Æt mét chiÒu ®èi víi c¸c ®¬n vÞ gia c«ng, nªn néi dung thùc hiÖn cña c¸c tiªu chuÈn kh«ng ph¶n ¸nh ®îc nhu cÇu vµ c¸c ®iÒu kiÖn t¹i ®Þa ph¬ng.
Th«ng tin vÒ bé tiªu chuÈn SA8000 cßn rÊt thiÕu g©y khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp trong viÖc tiÕp cËn bé tiªu chuÈn nµy. T¹i nh÷ng níc ¸p dông SA8000 th× ph¶i cã v¨n b¶n quy ®Þnh SA8000 nh mét bé luËt cña níc ®ã, ®îc tiªu chuÈn ho¸ theo nh÷ng tiªu chuÈn cña níc ®ã. Tuy nhiªn ViÖt Nam l¹i cha lµm ®îc ®iÒu nµy.
Nh÷ng h¹n chÕ nªu ë trªn còng g©y nhiÒu khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp. Mét sè ®iÓm kh«ng nhÊt qu¸n gi÷a luËt lao ®éng ViÖt Nam vµ bé tiªu chuÈn SA8000 còng g©y lóng tóng cho c¸c doanh nghiÖp.
PhÇn 3
Mét sè gi¶i ph¸p ®Ó ¸p dông SA8000 cã hiÖu qu¶
1. Gi¶i ph¸p tõ phÝa nhµ níc
Khi hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt – Mü ®îc ký kÕt, rÊt nhiÒu c¬ héi kinh doanh ®· më ra cho c¸c doanh nghiÖp may ViÖt Nam. Tuy nhiªn chØ cã hai doanh nghiÖp lµ may Nhµ BÌ vµ may Th¾ng Lîi ®· ®ãn ®Çu ®îc c¬ héi, tæ chøc ¸p dông SA8000 tríc c¶ khi hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt- Mü ®îc ký kÕt. §iÒu nµy chøng tá sù ph¶n øng cña c¸c doanh nghiÖp tríc c¬ héi ph¸t triÓn lµ cßn chËm, cÇn cã sù híng dÉn thùc hiÖn, trao ®æi th«ng tin kÞp thêi gi÷a doanh nghiÖp vµ Nhµ níc.
Bé luËt Lao ®éng lµ v¨n b¶n ph¸p luËt c¬ b¶n nhÊt ®iÒu chØnh c¸c hµnh vi cña doanh nghiÖp ®èi víi ngêi lao ®éng. V× vËy bé luËt lao ®éng cÇn ph¶i cã nh÷ng quy ®Þnh râ rµng vµ ®Çy ®ñ h¬n trong viÖc x¸c ®Þnh ph¹m vi vµ quyÒn h¹n cña doanh nghiÖp, trªn c¬ së ®ã th× c¸c doanh nghiÖp míi cã thÓ tu©n thñ chÆt chÏ c¸c ®iÒu kho¶n cña luËt. Cô thÓ:
Ban hµnh c¸c ®iÒu kho¶n quy ®inh mét c¸ch râ rµng chÆt chÏ nh÷ng ®iÒu kiÖn mµ doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã nh an toµn, vÖ sinh m«i trêng khi lµm viÖc, c¸c chÕ ®é tiÒn l¬ng, tiÒn thëng, chÕ ®é nghØ ng¬i, BHYT, BHXH…§ång thêi kÌm theo ®ã lµ c¸c chØ thÞ, th«ng t híng dÉn chi tiÕt.
T¨ng cêng c«ng t¸c kiÓm tra, thanh tra, gi¸m s¸t viÖc thùc thi c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt liªn quan tíi ngêi lao ®éng t¹i c¸c doanh nghiÖp, ph¶i cã c¸c biÖn ph¸p ®«n ®èc, nh¾c nhë viÖc thùc hiÖn vµ quan träng h¬n lµ c¸c h×nh thøc xö ph¹t râ rµng ®èi víi tõng trêng hîp vi ph¹m, tr¸nh t×nh tr¹ng ban hµnh nhiÒu v¨n b¶n, quy ®Þnh nhng l¹i kh«ng ®îc thùc hiÖn mét c¸ch nghiªm tóc.
Bé luËt lao ®éng cÇn cã nh÷ng ®iÒu chØnh linh ho¹t cho phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ. VÝ dô nh ®Ó thuËn h¬n cho c¸c doanh nghiÖp may lµ ngµnh s¶n xuÊt mang tÝnh thêi vô cao th× nhµ níc cã thÓ quy ®Þnh l¹i vÒ thêi gian lµm thªm ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cho doanh nghiÖp.
2. Gi¶i ph¸p tõ phÝa c¬ quan chøng nhËn vµ t vÊn
2.1 C¬ quan chøng nhËn
T¹i ViÖt Nam hiÖn nay, viÖc ¸p dông c¸c hÖ thèng qu¶n lý lµ dùa trªn tµi liÖu dÞch tõ níc ngoµi, do vËy nhiÒu khi ¸p dông cßn m¸y mãc dÉn ®Õn bÞ ®éng trong qu¸ tr×nh triÓn khai vµ ¸p dông. V× vËy c¸c tæ chøc chøng nhËn cÇn ph¶i nghiªn cøu ph©n tÝch néi dung cña bé tiªu chuÈn vµ dùa trªn ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña níc ta ®Ó cã sù chuyÓn ho¸ cho phï hîp. Cô thÓ:
VÒ c¸c thuËt ng÷ sö dông: c¸c tõ ng÷ tõ tµi liÖu dÞch cha ®îc ViÖt ho¸ lµm cho ngêi lao ®éng gÆp khã kh¨n trong viÖc hiÓu râ rµng c¸c yªu cÇu cña tiªu chuÈn, lµm ¶nh hëng kh«ng nhá cho viÖc tu©n thñ vµ ®¸p øng c¸c yªu cÇu, nhiÒu khi cßn hiÓu sai néi dung.
Tæ chøc chøng nhËn cÇn cã: c¸c tµi liÖu híng dÉn râ rµng, chi tiÕt cho viÖc thùc hiÖn c¸c thñ tôc cho ®óng yªu cÇu, tr×nh tù cña bé tiªu chuÈn vµ cung cÊp kÞp thêi cho doanh nghiÖp.
2.2 C¬ quan t vÊn
C¸c hÖ thèng nh SA8000, ISO14000…vÉn cßn lµ kh¸ míi ®èi víi ViÖt Nam. V× vËy c«ng t¸c tæ chøc t vÊn lµ kh«ng thÓ thiÕu vµ cã vai trß hÕt søc quan träng trong viÖc tæ chøc triÓn khai ¸p dông t¹i c¸c doanh nghiÖp. §Ó lµm tèt c«ng t¸c nµy th× ®ßi hái c¸c tæ chøc t vÊn ph¶i hiÓu râ vÒ doanh nghiÖp, cÇn ph¶i thu thËp th«ng tin mét c¸ch ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c, bao gåm:
* ChÝnh s¸ch, môc tiªu, chiÕn lîc cña doanh nghiÖp.
* Xem xÐt nhËn thøc cña l·nh ®¹o vµ tÊt c¶ mäi ngêi trong doanh nghiÖp ®èi víi viÖc ¸p dông SA8000.
* Xem xÐt c¬ së h¹ tÇng kü thuËt cña doanh nghiÖp.
* Xem xÐt ®¸nh gi¸ vÒ tr×nh ®é v¨n ho¸, tr×nh ®é tay nghÒ, bËc thî cña ngêi lao ®éng, c¬ cÊu lao ®éng trong doanh nghiÖp ®Ó cã c¸c h×nh thøc ®µo t¹o t vÊn thÝch hîp.
* Xem xÐt t×nh h×nh chÊt lîng s¶n phÈm vµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c hÖ thèng chÊt lîng kh¸c.
3. Gi¶i ph¸p tõ néi bé doanh nghiÖp
3.1 Doanh nghiÖp cÇn cã nhËn thøc ®óng ®¾n vÒ bé tiªu chuÈn SA8000
Trªn thùc tÕ khi triÓn khai ¸p dông SA8000 c¸c doanh nghiÖp thêng cã th¸i ®é hê h÷ng, cã Ýt doanh nghiÖp l¾ng nghe vµ thùc hiÖn ®Çy ®ñ. HÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®Òu coi SA8000 nh mét vÊn ®Ò m©u thuÉn gi÷a môc tiªu c¾t gi¶m chi phÝ ®Ó t¨ng lîi nhuËn, kh«ng phï hîp víi môc tiªu kinh doanh. §Ó tr¸nh t×nh tr¹ng ®ã doanh nghiÖp cÇn cã nhËn thøc ®óng ®¾n h¬n vÒ bé tiªu chuÈn SA8000, mµ tríc tiªn vµ quan träng h¬n c¶ lµ nhËn thøc cña ban l·nh ®¹o.
C¸c doanh nghiÖp ph¶i c¨n cø vµo m«i trêng kinh doanh thùc tÕ cña doanh nghiÖp m×nh ®Ó x¸c ®Þnh xem cã thùc sù cÇn ¸p dông SA8000 hay kh«ng ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng lµm theo phong trµo, kh«ng mang l¹i hiÖu qu¶ cao.
3.2 TriÓn khai ¸p dông SA8000 t¹i doanh nghiÖp
Trªn c¬ së nhËn thøc còng nh hiÓu râ c¸c néi dung cña bé tiªu chuÈn SA8000 doanh nghiÖp tiÕn hµnh triÓn khai ¸p dông b»ng c¸c biÖn ph¸p: x©y dng hÖ thèng v¨n b¶n thèng nhÊt trong toµn doanh nghiÖp, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng kü thuËt, n©ng cao chÊt lîng nhµ xëng, trang bÞ thiÕt bÞ b¶o hé lao ®éng ®Çy ®ñ cho ngêi lao ®éng, thay ®æi néi quy, quy t¾c ®èi víi ngêi lao ®éng cho phï hîp víi yªu cÇu cña SA8000.
kÕt luËn
SA 8000 lµ tiªu chuÈn vÒ tr¸ch nhiÖm x· héi ®îc hÇu hÕt c¸c níc trªn thÕ giíi c«ng nhËn vµ ñng hé c¸c doanh nghiÖp ¸p dông tiªu chuÈn nµy. C¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam hiÖn nay ®ang trong qu¸ tr×nh ¸p dông nªn gÆp mét sè khã kh¨n nhÊt ®Þnh. Nhng khã kh¨n nµy lµ nh÷ng khã kh¨n chung cña c¸c doanh nghiÖp trong khu vùc Ch©u ¸ khi ¸p dông SA 8000.
§Ó ¸p dông thµnh c«ng SA 8000 trong c¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam th× c¸c c¬ quan Nhµ níc, c¸c tæ chøc t vÊn, chøng nhËn vµ c¶ c¸c doanh nghiÖp kh«ng ngõng cè g¾ng.
tµi liÖu tham kh¶o
1. T¹p chÝ c«ng nghiÖp.
2. T¹p chÝ tiªu chuÈn ®o lêng chÊt lîng.
3. B¸o lao ®éng vµ x· héi.
4. Bé tiªu chuÈn SA 8000.
5. Bé LuËt lao ®éng ViÖt Nam.
6. Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- SA8000 với ngành may Việt Nam.DOC