Sử dụng đồ dùng dạy học với bộ môn Vật lý 7 – phần quang học
A- ĐẶT VẤN ĐỀ:
Để thực hiện chủ trương ((Đổi mới phương pháp dạy học )) mà ngành giáo dục-Đào tạo đề ra thì vấn đề sử dụng đồ dùng dạy học là vấn đề đang được các nhà trường quan tâm đặc biệt với bộ môn vật lý - một môn khoa học thực nghiệm thì đồ dùng dạy học có vai trò rất lớn. Đó là phương tiện để hình thành các khái niệm khoa học, để phát triển óc quan sát, trí tưởng tượng, tư duy của học sinh. Nếu sử dụng đồ dùng phù hợp sẽ phát huy tính tích cực của học sinh, học sinh sẽ chủ động tìm tòi, phát hiện và giải quyết các mục tiêu của bài học. Mặt khác còn tác động đến tình cảm đem niềm vui và hứng thú học tập cho học sinh. Với chương trình sách giáo khoa mới hiện nay đồ dùng dạy học phải được sử dụng là phương tiện phục vụ hoạt động học tập của học sinh (giúp học sinh khám phá kiến thức qua việc sử dụng đồ dùng) chứ không phải phục vụ minh hoạ lời trình bày của thầy. Do đó việc sử dùng đồ dùng dạy học như thế nào để đem lại hiệu quả cao là vấn đề mà những giáo viên dạy môn vật lý nói chung và bản thân tôi nói riêng đặc biệt quan tâm.
Thực tế qua việc giảng dạy vật lý 7 ở trường THCS với chương trình sách giáo khoa mới tôi thấy đồ dùng dạy học phục vụ giảng dạy môn vật lý 7 rất phong phú, đa dạng nếu người thầy biết khai thác hết tác dụng của đồ dùng thì giờ học sẽ trở nên sinh động, học sinh hứng thú chủ động và tích cực tìm tòi để phát hiện kiến thức. Tuy nhiên trong quá trình sử dụng đồ dùng dạy học do chất lượng đồ dùng không cao, tuổi thọ đồ dùng thấp, khó sử dụng nên nhiều thiết bị đã hỏng không sử dụng được hoặc có sử dụng thì hiệu quả không cao. Qua thực tế giảng dạy các năm trước đã cho thấy các tiết học trở nên nhàm chán, giáo viên thực hiện bài giảng khó khăn, học sinh thực hiện các thí nghiệm mất nhiều thời gian, kết quả thí ngiệm không chính xác dẫn đến học sinh không phát hiện ra kiến thức mới qua các thí nghiệm đặc biệt là dạy chương trình phần quang học kiến thức trừu tượng, khó mô tả.
Từ thực trạng trên trong phạm vi bài viết này tôi muốn đưa ra một vài ý kiến của bản thân về vấn đề sử dụng đồ dùng môn vật lý 7 – phần quang học để các bạn đồng nghiệp tham khảo và mong được sự đóng góp ý kiến của các bạn đọc.
7 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 3514 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem nội dung tài liệu Sử dụng đồ dùng dạy học với bộ môn Vật lý 7 – phần quang học, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Phßng GD huyÖn vò th
Trêng thcs
viÖt hïng
Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam
§éc lËp – Tù do – H¹nh phóc
=======o0o========
S¸ng kiÕn
Sö dông ®å dïng d¹y häc víi bé m«n VËt lý 7 – phÇn quanghäc
&
?
Ngêi viÕt: qu¶n V¨n ¸nh
M«n: VËt lý
Tæ khoa häc tù nhiªn
Trêng THCS ViÖt Hïng
HuyÖn vò th – tØnh th¸i b×nh
N¨m häc: 2010 - 2011
Sö dông ®å dïng d¹y häc víi bé m«n VËt lý 7 – phÇn quang häc
A-§Æt vÊn ®Ò:
§Ó thùc hiÖn chñ tr¬ng ((§æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc )) mµ ngµnh gi¸o dôc-§µo t¹o ®Ò ra th× vÊn ®Ò sö dông ®å dïng d¹y häc lµ vÊn ®Ò ®ang ®îc c¸c nhµ trêng quan t©m ®Æc biÖt víi bé m«n vËt lý - mét m«n khoa häc thùc nghiÖm th× ®å dïng d¹y häc cã vai trß rÊt lín. §ã lµ ph¬ng tiÖn ®Ó h×nh thµnh c¸c kh¸i niÖm khoa häc, ®Ó ph¸t triÓn ãc quan s¸t, trÝ tëng tîng, t duy cña häc sinh. NÕu sö dông ®å dïng phï hîp sÏ ph¸t huy tÝnh tÝch cùc cña häc sinh, häc sinh sÏ chñ ®éng t×m tßi, ph¸t hiÖn vµ gi¶i quyÕt c¸c môc tiªu cña bµi häc. MÆt kh¸c cßn t¸c ®éng ®Õn t×nh c¶m ®em niÒm vui vµ høng thó häc tËp cho häc sinh. Víi ch¬ng tr×nh s¸ch gi¸o khoa míi hiÖn nay ®å dïng d¹y häc ph¶i ®îc sö dông lµ ph¬ng tiÖn phôc vô ho¹t ®éng häc tËp cña häc sinh (gióp häc sinh kh¸m ph¸ kiÕn thøc qua viÖc sö dông ®å dïng) chø kh«ng ph¶i phôc vô minh ho¹ lêi tr×nh bµy cña thÇy. Do ®ã viÖc sö dïng ®å dïng d¹y häc nh thÕ nµo ®Ó ®em l¹i hiÖu qu¶ cao lµ vÊn ®Ò mµ nh÷ng gi¸o viªn d¹y m«n vËt lý nãi chung vµ b¶n th©n t«i nãi riªng ®Æc biÖt quan t©m.
Thùc tÕ qua viÖc gi¶ng d¹y vËt lý 7 ë trêng THCS víi ch¬ng tr×nh s¸ch gi¸o khoa míi t«i thÊy ®å dïng d¹y häc phôc vô gi¶ng d¹y m«n vËt lý 7 rÊt phong phó, ®a d¹ng nÕu ngêi thÇy biÕt khai th¸c hÕt t¸c dông cña ®å dïng th× giê häc sÏ trë nªn sinh ®éng, häc sinh høng thó chñ ®éng vµ tÝch cùc t×m tßi ®Ó ph¸t hiÖn kiÕn thøc. Tuy nhiªn trong qu¸ tr×nh sö dông ®å dïng d¹y häc do chÊt lîng ®å dïng kh«ng cao, tuæi thä ®å dïng thÊp, khã sö dông nªn nhiÒu thiÕt bÞ ®· háng kh«ng sö dông ®îc hoÆc cã sö dông th× hiÖu qu¶ kh«ng cao. Qua thùc tÕ gi¶ng d¹y c¸c n¨m tríc ®· cho thÊy c¸c tiÕt häc trë nªn nhµm ch¸n, gi¸o viªn thùc hiÖn bµi gi¶ng khã kh¨n, häc sinh thùc hiÖn c¸c thÝ nghiÖm mÊt nhiÒu thêi gian, kÕt qu¶ thÝ ngiÖm kh«ng chÝnh x¸c…dÉn ®Õn häc sinh kh«ng ph¸t hiÖn ra kiÕn thøc míi qua c¸c thÝ nghiÖm ®Æc biÖt lµ d¹y ch¬ng tr×nh phÇn quang häc kiÕn thøc trõu tîng, khã m« t¶.
Tõ thùc tr¹ng trªn trong ph¹m vi bµi viÕt nµy t«i muèn ®a ra mét vµi ý kiÕn cña b¶n th©n vÒ vÊn ®Ò sö dông ®å dïng m«n vËt lý 7 – phÇn quang häc ®Ó c¸c b¹n ®ång nghiÖp tham kh¶o vµ mong ®îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c b¹n ®äc.
B / Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò.
I/. Néi dung.
1. ChuÈn bÞ ®å dïng.
ViÖc sö dông ®å dïng cã hiÖu qu¶ hay kh«ng phô thuéc rÊt nhiÒu ë kh©u chuÈn bÞ ®å dïng. ChuÈn bÞ ®å dïng kh«ng ph¶i chØ ë tríc mçi tiÕt häc mµ cÇn cã kÕ ho¹ch tõ ®Çu n¨m hoÆc thËm trÝ tõ n¨m häc tríc. Gi¸o viªn ph¶i nghiªn cøu toµn bé ch¬ng tr×nh SGK, lËp b¶ng thèng kª c¸c lo¹i ®å dïng cña m«n häc, t×m hiÓu nh÷ng ®å dïng g× ®· cã hay cha cã, cßn sö dông ®îc hay kh«ng, cÇn bæ xung (mîn, tù lµm) nh÷ng ®å dïng nµo ®Ó cã kÕ ho¹ch chuÈn bÞ tõ ®Çu n¨m häc. Sau ®ã míi tiÕn hµnh chuÈn bÞ cho tõng tiÕt häc. §Ó lùa chän ®å dïng phï hîp GV ph¶i nghiªn cøu kü néi dung bµi d¹y xem cÇn ph¶i chuÈn bÞ nh÷ng lo¹i ®å dïng g×, cho ®¬n vÞ kiÕn thøc nµo. PhÇn nµy nÕu kh«ng nghiªn cøu kü sÏ dÉn ®Õn viÖc sö dông trµn lan mµ kh«ng ph¸t huy hÕt t¸c dông cña ®å dïng. Trong qu¸ tr×nh chuÈn bÞ kh«ng ph¶i chØ cã GV mµ häc sinh còng ph¶i tham gia chuÈn bÞ v× trong tiÕt häc HS sÏ ph¶i ho¹t ®éng víi ®å dïng ®ã, ®îc tham gia chuÈn bÞ HS ®îc lµm quen víi ®å dïng phÇn nµo h×nh dung ®îc néi dung kiÕn thùc cã liªn quan ®Õn bµi hoÆc kÝch thÝch sù tß mß t×m tßi cña HS ®Ó bµi häc thªm phÇn hÊp dÉn.
§å dïng phôc vô bé m«n gåm c¸c lo¹i sau:
-§å dïng cã s½n cña bé m«n.
-§å dïng cã tÝnh chÊt liªn m«n.
-§å dïng tù lµm.
-§å dïng lµ ph¬ng tiÖn hiÖn ®¹i bæ trî (m¸y tÝnh, m¸y chiÕu ®a n¨ng vµ c¸c phÇn mÒm øng dông d¹y häc m«n vËt lý).
a. ChuÈn bÞ ®å dïng cã s½n.
ViÖc chuÈn bÞ ®å dïng cã s½n ®èi víi bé m«n vËt lý 7 – phÇn Quang häc nh×n chung phï hîp víi SGK vµ thiÕt kÕ bµi d¹y, gi¸o viªn vµ häc sinh mÊt Ýt thêi gian chuÈn bÞ, häc sinh lµm quen víi ®å dïng nhanh h¬n. Tuy nhiªn viÖc sö dông ®å dïng phÇn nµy cã phøc t¹p h¬n: sè thÝ nghiÖm trong mét tiÕt häc nhiÒu, cã mét sè hiÖn tîng vËt lý, vµ nh÷ng háng hãc mµ m¾t thêng kh«ng thÓ nh×n thÊy ®îc v× vËy gi¸o viªn cÇn chuÈn bÞ mét c¸ch cÈn thËn, tØ mØ vµ chu ®¸o h¬n. Mét sè vÊn ®Ò cÇn lu ý trong viÖc chuÈn bÞ ®å dïng d¹y häc phÇn quang häc:
-§ñ vÒ sè lîng trong mçi thÝ nghiÖm cho mçi nhãm vµ gi¸o viªn.
-KiÓm tra chÊt lîng ®å dïng tríc khi lªn líp: Gi¸o viªn cÇn tiÕn hµnh tríc c¸c thÝ nghiÖm tr¸nh t×nh tr¹ng thiÕt bÞ kh«ng ho¹t ®éng ®îc trªn líp v× nh÷ng lÝ do: C¸c thiÕt bÞ Èm mèc nh: G¬ng ph¼ng, g¬ng cÇu låi, g¬ng cÇu lâm; nguån ®iÖn trong c¸c ®Ìn chiÕu bÞ háng hay tiÕp xóc kh«ng tèt do ®Ó l©u ngµy, c¸c d©y dÉn bÞ ®øt ngËm hoÆc c¸c ®Çu tiÕp xóc bÞ han gØ, bãng ®Ìn bÞ ch¸y, láng ®ui, ®«i khi còng cÇn chó ý tíi yÕu tè ngo¹i c¶nh nh ¶nh hëng cña ¸nh s¸ng ngoµi trêi hay ¸nh ®Ìn ®iÖn trong phßng…
b. §å dïng cã tÝnh chÊt liªn m«n
§å dïng cã tÝnh chÊt liªn m«n lµ ®å dïng kh«ng cã s½n trong bé m«n vËt lÝ 7 mµ ®îc lÊy tõ ®å dïng cña c¸c khèi kh¸c, hoÆc tõ c¸c m«n kh¸c sang. NÕu sö dông ®å dïng lo¹i nµy gi¸o viªn cÇn lªn kÕ ho¹ch chi tiÕt, thêi gian chuÈn bÞ (mîn) sím h¬n ®Ó kh«ng nh÷ng gi¸o viªn n¾m ®îc c¸c ®Æc tÝnh cña lo¹i ®å dïng mµ häc sinh còng cÇn ph¶i lµm quen. Sau ®©y lµ mét sè dông cô mµ gi¸o viªn cã thÓ dïng liªn m«n: Nguån ®iÖn, nguån s¸ng, b×nh nhùa trong suèt, quang b¶n(gi¸ g¾n ®Ìn), b¶ng chia ®é, d©y dÉn… (cã thÓ dïng bé thÝ nghiÖm vËt lý 9 – phÇn quang häc); m« h×nh chuyÓn ®éng cña tr¸i ®Êt-mÆt tr¨ng-mÆt trêi (mîn m«n §Þa lÝ); Tuy nhiªn nÕu sö dông thiÕt bÞ phÇn quang häc - vËt lý 9 ®Ó d¹y phÇn quang häc – vËt lý 7 gi¸o viªn còng nªn cã sù chän läc sao cho phï hîp víi môc ®Ých, yªu cÇu cña ch¬ng tr×nh vËt lý 7.
c. §å dïng tù lµm
Trong bé thÝ nghiÖm vËt lý 7 c¸c ®å dïng cho tõng tiÕt häc nh×n chung lµ t¬ng ®èi ®Çy ®ñ, song trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y vµ sö dông ®å dïng mét sè ®å dïng, thiÕt bÞ cã tuæi thä, tÝnh hiÖu qu¶ kh«ng cao nªn c¸c gi¸o viªn ph¶i t×m tßi nghiªn cøu tù thiÕt kÕ mét sè ®å dïng ®Ó bæ xung, hç trî lµm cho bµi häc trë nªn sinh ®éng vµ hÊp dÉn. Khi sö dông ®å dïng lo¹i nµy gi¸o viªn cÇn nghiªn cøu kü ®Ó sao cho viÖc sö dông, phèi kÕt hîp víi c¸c ®å dïng cã s½n phï hîp, tÝnh hiÖu qu¶ cao kh«ng lµm ph©n t¸n t tëng cña häc sinh. Mét sè ®å dïng mµ gi¸o viªn cã thÓ tù kiÕm, tù lµm ®Ó bæ xung vµ sö dông:
- MiÕng b×a cã ghi tõ t×m- dïng lµm t×nh huèng cho ch¬ng I
- §Ìn pin – dïng trong thÝ nghiÖm H1.1
- MiÕng nhùa d¹o quang – dïng trong bµi1: NhËn biÕt ¸nh s¸ng-Nguån s¸ng vµ vËt s¸ng.
- Thanh kim lo¹i nhá th¼ng – dïng trong thÝ nghiÖm H2.2
- §Ìn chiÕu laze t¹o d¶i s¸ng hÑp – dïng trong bµi2,4,7,8
- B×nh thuû tinh to h×nh hép ch÷ nhËt – dïng trong thÝ nghiÖm H2.5
- Pin con thá – dïng trong bµi5,7,8
- H×nh tam gi¸c b»ng b×a cøng hay nhùa cøng – dïng trong bµi5
- G¬ng chiÕu hËu cña xe m¸y hay «t« - dïng trong bµi7
d. §å dïng lµ ph¬ng tiÖn hiÖn ®¹i bæ trî
Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn “§æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc”, ®i kÌm víi viÖc sö dông tèt c¸c thiÕt bÞ d¹y häc th«ng thêng th× viÖc sö dông c¸c ph¬ng tiÖn hiÖn ®¹i bæ trî (m¸y tÝnh, m¸y chiÕu ®a n¨ng, c¸c phÇn mÒm øng dông d¹y häc) lµ hÕt søc cÇn thiÕt. Khi sö dông ®å dïng lo¹i nµy gi¸o viªn cÇn chuÈn bÞ tõ sím ®Ó x©y dùng bµi d¹y, thiÕt kÕ nh÷ng m« h×nh, thÝ nghiÖm ¶o mang tÝnh chÊt híng dÉn tîng trng, lång ghÐp c¸c phÇn mÒm d¹y häc, c¸c t liÖu trong bµi d¹y cña m×nh mét c¸ch khoa häc.
2, Sö dông ®å dïng:
ViÖc chuÈn bÞ ®å dïng dï rÊt chu ®¸o song nÕu sö dông kh«ng linh ho¹t sÏ kh«ng ph¸t huy hÕt t¸c dông cña ®å dïng. §Ó viÖc sö dông ®å dïng mang l¹i hiÖu qu¶ cao, gi¸o viªn ph¶i n»m v÷ng nh÷ng ®Æc tÝnh cña ®å dïng – c¸ch sö dông – c¸c bíc tiÕn hµnh thÝ nghiÖm còng nh phæ biÕn cho häc sinh.
a/ Sö dông ®å dïng cã s½n.
ViÖc sö dông ®å dïng cã s½n, gi¸o viªn chØ cÇn nghiªn cøu kü ®Æc tÝnh sö dông cña c¸c ®å dïng, tiÕn hµnh lµm thö c¸c thÝ nghiÖm trong khi chuÈn bÞ. Sau ®©y t«i xin giíi thiÖu c¸ch sö dông mét sè thÝ nghiÖm khã:
-ThÝ nghiÖm: Nghiªn cøu ®êng truyÒn cña ¸nh s¸ng.
Khã kh¨n: dông cô thÝ nghiÖm nhá, nhÑ, kh«ng ®îc cè ®Þnh trªn gi¸ nªn khi tiÕn hµnh hay bÞ sai lÖch hiÖn tr¹ng ban ®Çu.
C¸ch kh¾c phôc: ®Æt c¸c thiÕt bÞ trªn tÊm nhùa ph¼ng, cã thÓ dïng d©y nÞt ®Ó cè ®Þnh ch©n ®Õ c¸c tÊm nhùa cã ®ôc lç sao cho chóng cã thÓ dÞch chuyÓn trªn mÆt tÊm nhùa.
-ThÝ nghiÖm: T¹o bãng nöa tèi.
Khã kh¨n: vïng bãng nöa tèi kh«ng râ hay kÝch thíc bÐ. Nguyªn nh©n lµ do nguån s¸ng cha ®ñ m¹nh, chÞu ¶nh hëng cña ¸nh s¸ng bªn ngoµi hay ¸nh ®iÖn trong phßng.
C¸ch kh¾c phôc: lùa chän nguån s¸ng réng (nh ®Ìn èng dµi 30cm) vµ ®ñ m¹nh, h¹n chÕ ¸nh s¸ng bªn ngoµi vµ ¸nh s¸ng ®iÖn trong phßng.
-ThÝ nghiÖm: So s¸nh kho¶ng c¸ch tõ 1 ®iÓm tíi g¬ng ph¼ng vµ tõ ¶nh cña ®iÓm ®ã tíi g¬ng.
Khã kh¨n: c¸c kho¶ng c¸ch ®ã thêng sai lÖch ®óng b»ng bÒ dµy cña g¬ng. Nguyªn nh©n lµ cha x¸c ®Þnh ®óng mÆt ph¶n x¹ cña tÊm kÝnh mê.
C¸ch kh¾c phôc: híng dÉn häc sinh x¸c ®Þnh mÆt ph¶n x¹ cña tÊm kÝnh mê (mÆt g¬ng phÝa ®Æt vËt) v× vËy ®êng MN ph¶i trïng víi mÐp g¬ng phÝa ®Æt vËt.
-ThÝ nghiÖm: t¹o ¶nh ¶o bëi g¬ng cÇu lâm.
Khã kh¨n: dÔ nhÇm tëng víi ¶nh thËt ngîc chiÒu vµ bÐ h¬n vËt khi vËt ®Æt xa g¬ng.
C¸ch kh¾c phôc: híng dÉn häc sinh ®Æt vËt s¸t g¬ng sau ®ã ®a vËt ra xa dÇn cho tíi khi kh«ng quan s¸t ®îc ¶nh ¶o n÷a th× dõng l¹i.
b/ Sö dông ®å dïng cã tÝnh chÊt liªn m«n:
Víi nh÷ng bµi dông cô thÝ nghiÖm khã sö dông th× gi¸o viªn cã thÓ sö dông nh÷ng dông cô thay thÕ ®Ó ®¹t ®îc môc ®Ých cña bµi häc. VÝ dô:
-Bµi 3: øng dông ®Þnh luËt truyÒn th¼ng cña ¸nh s¸ng: dïng m« h×nh chuyÓn ®éng gi÷a mÆt trêi-tr¸i ®Êt-mÆt tr¨ng – m«n §Þa lÝ m« pháng h×nh díi ®©y
-Bµi 2: Sù truyÒn ¸nh s¸ng.
Cã thÓ dïng thÝ nghiÖm nh h×nh vÏ ®Ó kh¾c s©u néi dung cña ®Þnh luËt truyÒn th¼ng cña ¸nh s¸ng: tia s¸ng trong m«i trêng kh«ng khÝ hoÆc m«i trêng níc – c¸c m«i trêng trong suèt vµ ®ång tÝnh truyÒn ®i theo ®êng th¼ng, cßn trong m«i trêng níc+kh«ng khÝ – lµ m«i trêng trong suèt nhng kh«ng ®ång tÝnh th× tia s¸ng kh«ng truyÒn ®i theo ®êng th¼ng
C¸c ®å dïng liªn m«n cho c¸c bµi häc trªn ®îc mîn tõ ®å dïng cña c¸c m«n vËt lý 9. C¸c thÝ nghiÖm trªn hÇu hÕt lµ dÔ tiÕn hµnh, l¾p r¸p nªn t«i kh«ng giíi thiÖu c¸ch tiÕn hµnh.
c. Sö dông ®å dïng tù lµm
Nh÷ng dông cô bÞ háng gi¸o viªn cã thÓ phôc chÕ hoÆc lµm míi ®Ó sö dông. Trong phÇn quang häc nh:
-Nguån s¸ng m¹nh t¹o ra d¶i s¸ng hÑp quÐt trªn mÆt ph¼ng quang b¶n ta coi nh mét tia s¸ng trªn mÆt ph¼ng quang b¶n, c¸ch lµm nh sau:
+CÇn 1 cÇu ch× èng, 1 ®Ìn laze, hai d©y ®ång dµi 7cm tiÕt diÖn 1mm2, 1 nam ch©m, 1 hép cøng kÝch thíc 6cmx4cmx2cm, 1 hép keo 502.
+Dông cô nµy cã thÓ dïng cho c¸c bµi: bµi 2-Sù truyÒn ¸nh s¸ng; bµi 4-§Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng; bµi 7,8-G¬ng cÇu låi, g¬ng cÇu lâm. ¸nh s¸ng laze cã cêng ®é m¹nh vµ cã mµu ®á nªn kÕt qu¶ thÝ nghiÖm râ rµng, dÔ cuèn hót häc sinh.
-BÓ thuû tinh ®ùng níc h×nh hép ch÷ nhËt. Víi dông cô nµy ta cã thÓ kÕt hîp víi c¸c nguån s¸ng cã s½n trong bé thÝ nghiÖm ®Ó t¹o chïm s¸ng song song, chïm s¸ng héi tô, chïm s¸ng ph©n k× b»ng c¸ch chiÕu trùc tiÕp c¸c chïm ¸nh s¸ng ®ã vµo níc trong bÓ(cã hoµ thªm mét Ýt bét phÊn sao cho níc kh«ng ®ôc), m¾t quan s¸t ph¶i ®Æt ë phÝa ®èi diÖn ®ªt høng c¸c tia s¸ng ta sÏ quan s¸t rÊt râ c¸c chïm s¸ng cÇn t¹o.
d. Sö dông ®å dïng - phîng tiÖn hiÖn ®¹i hç trî
ViÖc sö dông ®å dïng hiÖn ®¹i bæ trî ®ßi hái ngêi gi¸o viªn ph¶i cã kiÕn thøc tin häc vµ kü n¨ng, hiÓu ®îc nguyªn lý ho¹t ®éng cña m¸y mãc còng nh c¸c phÇn mÒm øng dông kÌm theo sao cho viÖc sö dông ®å dïng cã hiÖu qña nhÊt.
VÝ dô: Khi bµi d¹y cã sö dông nhiÒu c¸c ph¬ng tiÖn nh m¸y tÝnh, m¸y chiÕu, Webcom th× gi¸o viªn ph¶i biÕt mét sè nh÷ng thñ ph¸p ®Ó sö dông c¸c thiÕt bÞ lµm cho bµi häc kh«ng kh« cøng, d¸n ®o¹n. c¸ch lµm nh sau:
+Më s½n c¸c ch¬ng tr×nh øng dông kh¸c cïng ch¬ng tr×nh PowerPoint, ®ang ë mµn h×nh tr×nh chiÕu PowerPoint ta cã thÓ sö dông tæ hîp phÝm Alt+Tab ®Ó chuyÓn ®æi gi÷a c¸c ch¬ng tr×nh, hoÆc trong gi¸o ¸n PowerPoint ta ®Æt s½n c¸c hiÖu øng “linh” víi nh÷ng ch¬ng tr×nh (c¸c file) cã liªn quan trong bµi.
Mét sè nh÷ng m« h×nh, thÝ nghiÖm mµ gi¸o viªn cã thÓ thiÕt kÕ trªn c¸c phÇn mÒm ®Ó phôc vô cho bµi gi¶ng nh:
-M« h×nh thÝ nghiÖm cña tõng bµi, cã thÓ Scan h×nh trong SGK ®a vµo phÇn mÒm PowerPoint chuyÓn tõ h×nh c©m sang h×nh ®éng ®Ó híng dÉn.
-C¸c trß ch¬i trong c¸c bµi «n tËp, tæng kÕt ch¬ng…
Trªn ®©y lµ nh÷ng lo¹i ®å dïng chñ yÕu phôc vô bé vËt lý 7. Tuú tõng bµi cô thÓ mµ gi¸o viªn cã c¸ch sö dông cho phï hîp.
II/ KÕt qu¶:
Víi viÖc sö dông ®å dïng d¹y häc nh trªn ®· thùc hiÖn qua c¸c n¨m ®øng líp t«i ®· thu ®îc nh÷ng kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh nh sau:
-VÒ kiÕn thøc: Häc sinh tiÕp thu bµi nhanh h¬n do ®îc chñ ®éng t×m tßi, ph¸t hiÖn kiÕn thøc vµ ghi nhí bµi l©u h¬n.
-VÒ kÜ n¨ng: +HÇu hÕt c¸c em ®Òu cã kÜ n¨ng quan s¸t, lµm thÝ nghiÖm, thao t¸c víi c¸c dông cô thÝ nghiÖm thµnh thôc h¬n.
+Cã kÜ n¨ng quan s¸t, t×m hiÓu vÒ hiÖn tîng thùc tÕ liªn quan tíi kiÕn thøc vËt lý.
-Th¸i ®é: Häc sinh yªu thÝch vµ høng thó häc tËp bé m«n h¬n, c¸c giê häc diÔn ra nhÑ nhµng, tho¶ m¸i h¬n kh«ng gß bã Ðp buéc vµ ®Æc biÖt c¸c em kh«ng cßn coi ®ã lµ m«n phô.
-KÕt qu¶ häc tËp m«n vËt lý cña häc sinh ngµy cµng ®îc n©ng cao, ®· cã häc sinh giái huyÖn (2006-2007) vµ häc sinh giái tØnh (2007-2008)
III/ Nh÷ng bµi häc rót ra:
§Ó viÖc sö dông ®å dïng ®¹t hiÖu qu¶ cao cßn phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè, trong ®ã ®Æc biÖt lµ nh÷ng yÕu tè sau ®©y:
-NhËn thøc râ vÒ vai trß cña ®å dïng vµ sö dông ®å dïng cña gi¸o viªn khi d¹y m«n vËt lý trong nhµ trêng THCS “hiÖn nay”.
-ChuÈn bÞ ®å dïng cña gi¸o viªn, häc sinh ph¶i hÕt søc chu ®¸o.
-KÜ n¨ng sö dông ®å dïng vµ kÜ n¨ng híng dÉn hoc sinh sö dïng cña gi¸o viªn ph¶i chÝnh x¸c vµ nhuÇn nhuyÔn.
-ý thøc cña häc sinh trong viÖc tham gia chuÈn bÞ ®å dïng ph¶i tÝch cùc chñ ®éng.
-TËn dông vµ ph¸t huy tèi ®a hiÖu qu¶ c¬ së vËt chÊt, trang thiÕt bÞ cña nhµ trêng...
C/ KÕt luËn:
Trªn ®©y lµ mét vµi ý kiÕn chñ quan cña b¶n th©n t«i vÒ vÊn ®Ò “Sö dông ®å dïng d¹y häc víi bé m«n vËt lý 7” mµ t«i ®· ¸p dông vµ thu ®îc mét sè kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh. Song c¸ch lµm nµy cña t«i cã khi chØ phï hîp víi ®èi tîng häc sinh, ®iÒu kiÖn c¬ së vËt chÊt cña trêng t«i vµ ch¾c ch¾n cßn nhiÒu thiÕu sãt nhng t«i vÉn m¹nh d¹n ®a ra ®©y ®Ó mong ®îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c ®ång nghiÖp gióp t«i gi¶ng d¹y tèt h¬n. T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
ViÖt Hïng, ngµy 04 th¸ng10 n¨m 2011
Ngêi viÕt
Qu¶n V¨n ¸nh
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Sử dụng đồ dùng dạy học với bộ môn vật lý 7 – phần quanghọc.doc