Tác động của các loại hình giải trí không lành mạnh đến đời sống của thành niên Hà Nội hiện nay

Lêi më ®Çu X· héi ngµy mét ph¸t triÓn, khoa häc c«ng nghÖ ngµy cµng cao, m¸y mãc ®· thay con ng­êi gi¶i quyÕt nhiÒu c«ng viÖc. Con ng­êi ®· cã nhiÒu thêi gian rçi h¬n ®Ó dµnh cho nh÷ng nhu cÇu kh¸c. Mét trong nh÷ng nhu cÇu ®ã lµ ®­îc gi¶i trÝ. Gi¶i trÝ lµ nhu cÇu cao cña con ng­êi, ®Æc biÖt lµ tÇng líp thanh niªn. Th«ng qua ho¹t ®éng gi¶i trÝ, con ng­êi t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng, hoµ nhËp vµo céng ®ång, t¹o mèi liªn hÖ víi céng ®ång. X· héi ngµy cµng ph¸t triÓn lµm xuÊt hiÖn nhiÒu c¸c lo¹i h×nh gi¶i trÝ, mçi lo¹i h×nh gi¶i trÝ mang nh÷ng ®Æc ®iÓm vµ sù bæ Ých kh¸c nhau, l­îng ng­êi tham gia vµo mçi lo¹i h×nh gi¶i trÝ còng kh«ng b»ng nhau. Víi løa tuæi thanh niªn, ®©y lµ giai ®o¹n hoµn thiÖn nh©n c¸ch, tr­ëng thµnh cña c¸c c¸ nh©n. Gi¶i trÝ ®­îc tÇng líp thanh niªn rÊt quan t©m v× qua gi¶i trÝ, hä cã ®iÒu kiÖn ®Ó thÓ hiÖn m×nh, ®Ó häc hái vµ trau ®æi nh÷ng kinh nghiÖm sèng tõ b¹n bÌ, céng ®ång x· héi… Víi thanh niªn Hµ Néi, ®iÒu kiÖn sèng lµ m«i tr­êng n¸o nhiÖt, nhÞp sèng c«ng nghiÖp quanh n¨m tiÕp xóc víi sù ån µo. Do vËy mµ gi¶i trÝ ®ãng mét vai trß kh«ng thÓ thiÕu trong cuéc sèng cña tÇng líp thanh niªn Hµ Néi. ChÝnh v× tÇm quan träng cña gi¶i trÝ nh­ vËy, nªn thanh niªn Hµ Néi trong thêi ®iÓm hiÖn nay rÊt quan t©m ®Õn ho¹t ®éng rçi cho gi¶i trÝ. Tõ th¸ng 10 n¨m 1999, khi chÝnh phñ ¸p dông hai ngµy nghØ cuèi tuÇn th× nhu cÇu gi¶i trÝ l¹i cµng cao. Tuy nhiªn bªn c¹nh nh÷ng lîi Ých gi¶i trÝ mang ®Õn th× chÝnh nh÷ng lo¹i h×nh gi¶ trÝ l¹i t¸c ®éng kh«ng tÝch cùc vµo ®êi sèng cña thanh niªn. §Ó t×m hiÓu c¸c lo¹i h×nh gi¶i trÝ kh«ng lµnh m¹nh còng nh­ thùc tr¹ng vµ møc ®é tham gia cña tÇng líp thanh niªn vµo c¸c ho¹t ®éng gi¶i trÝ nµy trong thêi ®iÓm hiÖn nay trªn ®Þa bµn thµnh phè Hµ Néi em chän ®Ò tµi: “T¸c ®éng cña c¸c lo¹i h×nh gi¶i trÝ kh«ng lµnh m¹nh ®Õn ®êi sèng cña thµnh niªn Hµ Néi hiÖn nay”. Qua ®Ò tµi nµy gãp phÇn vµo viÖc t×m hiÓu vÒ c¸c ho¹t ®éng gi¶i trÝ cña thµnh niªn thñ ®«. I. ý nghÜa cña ®Ò tµi. 1. ý nghÜa khoa häc - Gãp phÇn h×nh thµnh quan niÖm ®óng ®¾n khoa häc vÒ gi¶i trÝ, hiÓu ®­îc gi¶i trÝ lµ nhu cÇu kh¸ch quan cña con ng­êi, lµ mét trong nh÷ng nh©n tè gãp phÇn h×nh thµnh nh©n c¸ch cña con ng­êi. - §Ó lµm râ vµ nh»m ph©n biÖt gi­· ho¹t ®éng gi¶i trÝ vµ c¸c ho¹t ®éng trong thêi gian rçi nh­ng kh«ng ph¶i lµ gi¶i trÝ, tr¸nh c¸i nh×n lÇm lÉn vµ thiÕu thiÖn c¶m vÒ gi¶i trÝ do c¸c lo¹i h×nh ho¹t ®éng kh¸c mµ ®­îc quy chôp lµ gi¶i trÝ. §Ò tµi sÏ h­íng sù chó ý cña x· héi vµo viÖc cÇn thiÕt ph¶i ®¸p øng ®Çy ®ñ nhu cÇu gi¶i trÝ cña x· héi v× sù ph¸t triÓn hµi hoµ, gåm c¶ t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ n©ng cao ®êi sèng v¨n ho¸ tinh thÇn cña con ng­êi. 2. ý nghÜa thùc tiÔn: - §Ò tµi nh»m ph¸c th¶o mét bøc tranh vÒ c¸c lo¹i h×nh gi¶i trÝ cña thanh niªn Hµ Néi, møc ®é tham gia vµo c¸c lo¹i h×nh gi¶i trÝ. - ThÊy ®­îc sù lÖch chuÈn khi nhu cÇu gi¶i trÝ kh«ng ®­îc ®¸p øng ®Çy ®ñ, nã sÏ gãp phÇn khuyÕn c¸o cho x· héi vÒ møc ®é vµ hËu qu¶ cña viÖc kh«ng quan t©m ®óng møc ®Õn gi¶i trÝ cña thanh niªn. Mét sè khuyÕn nghÞ cña ®Ò tµi gãp phÇn gióp c¸c nhµ qu¶n lý thÊy ®­îc thùc tr¹ng vµ xu h­íng cña c¸c lo¹i h×nh gi¶i trÝ tõ ®ã ®Ò ra c¸c chÝnh s¸ch nh»m ph¸t triÓn c¸c lo¹i h×nh gi¶i trÝ mang tÝnh lµnh m¹nh, vµ h¹n chÕ nh÷ng lo¹i h×nh gi¶i trÝ cã xu h­íng lÖch chuÈn, ®Ó x©y dùng ®êi sèng v¨n ho¸ tinh thÇn cho thanh niªn thñ ®« nãi riªng vµ c­ d©n thñ ®« nãi chung. II. Mét vµi nÐt vÒ ho¹t ®éng gi¶i trÝ cña thanh niªn Hµ Néi. X· héi ngµy cµng ph¸t triÓn, khoa häc kü thuËt ®· thay thÕ con ng­êi ®Ó trë thµnh lùc l­îng s¶n xuÊt trùc tiÕp, thêi gian lao ®éng cña con ng­êi ngµy cµng rót ng¾n l¹i vµ thêi gian rçi cµng nhiÒu h¬n. Khi con ng­êi cã ®­îc mét thêi gian rçi ®¸ng kÓ, hä muèn sö dông nã mét c¸ch hîp lý vµ ®em l¹i hiÖu qu¶ cho b¶n th©n hä. §Æc biÖt lµ tÇng líp thanh niªn, løa tuæi mµ theo c¸c nhµ khoa häc ®¸nh gi¸ lµ cã xu h­íng c¸ nh©n cao, lu«n muèn tho¶ m·n nh÷ng nhu cÇu b¶n th©n. Mét trong nh÷ng nhu cÇu lín mµ tÇng líp thanh niªn ®Æt ra ®ã lµ nhu cÇu gi¶i trÝ. Gi¶i trÝ ®em l¹i cho con ng­êi sù tho¶i m¸i vµ gi¶i to¶ tinh thÇn sau nh÷ng giê lµm viÖc c¨ng th¼ng vµ mÖt mái. §Æc biÖt thét mét nghiªn cøu mang tªn “kh¼ng ®Þnh sù nhËn diÖn th«ng qua c¸c ho¹t ®éng gi¶i trÝ” ®· chØ râ vai trß cña viÖc gi¶i trÝ trong viÖc kh¼ng ®Þnh c¸i t«i cña chñ thÓ. ChÝnh gi¶i trÝ lµ m«i tr­êng ®Ó c¸ nh©n thÓ hiÖn m×nh. Th«ng qua gi¶i trÝ, mçi ng­êi t¹o c¬ héi thÓ hiÖn m×nh lµ ai vµ cho phÐp mäi ng­êi hiÓu râ h¬n. V× vËy mµ gi¶i trÝ ®· trë thµnh ho¹t ®éng th­êng nhËt trong thêi gian rçi cña tÇng líp thanh niªn. Sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ ®ång thêi víi sù ph¸t triÓn d©n trÝ t¹o ra rÊt nhiÒu c¸c h×nh thøc gi¶i trÝ, mçi lo¹i h×nh cã mét ®Æc tr­ng riªng, sù bæ Ých riªng. Nghiªn cøu c¸c lo¹i h×nh gi¶i trÝ cña thanh niªn Hµ Néi thêi ®iÓm hiÖn nay ta cã thÓ thÊy c¸c lo¹i h×nh gi¶i trÝ cña thanh niªn Hµ Néi rÊt phong phó vµ ®a d¹ng. Ta cã thÓ t¸ch c¸c ho¹t ®éng gi¶i trÝ cña thanh niªn Hµ Néi theo c¸c cÊp ®é thêi gian rçi ®Ó thÊy c¸c lo¹i h×nh gi¶i trÝ ë mçi cÊp ®é vµ sù chªnh lÖch trong viÖc sö dông thêi gian rçi cho c¸c lo¹i h×nh gi¶i trÝ kh¸c nhau. III.T¸c ®éng cña c¸c lo¹i h×nh gi¶i trÝ kh«ng lµnh m¹nh ®Õn ®êi sèng cña thanh niªn Hµ Néi. Bªn c¹nh nh÷ng h×nh thøc gi¶i trÝ lµnh m¹nh hiÖn nay cßn tån t¹i nh÷ng lo¹i h×nh gi¶i trÝ ®i ng­îc l¹i c¸c chuÈn mùc x· héi trong tÇng líp thanh niªn Hµ Néi. Cã nhiÒu nguyªn nh©n dÉn ®Õn hiÖn t­îng nµy. ë ®©y chóng ta ®Ò cËp ®Õn nguyªn nh©n xuÊt ph¸t tõ viÖc kh«ng ®¸p øng ®­îc tho¶ ®¸ng c¸c nhu cÇu gi¶i trÝ cña thanh niªn. Khi nhu cÇu kh«ng ®­îc ®¸p øng tho¶ ®¸ng, c¸c thµnh viªn buéc ph¶i tù tæ chøc nh÷ng ho¹t ®éng gi¶i trÝ tuú theo kh¶ n¨ng vµ ®iÒu kiÖn cña tõng ng­êi. C¸c ho¹t ®éng nµy kh«ng cã ®Þnh h­íng, kh«ng cã tæ chøc, kh«ng ®­îc qu¶n lý nªn mang tÝnh tù ph¸t cao. Kh«ng Ýt tr­êng hîp chóng biÕn d¹ng thµnh nh÷ng ho¹t ®éng tiªu cùc, t¸c ®éng xÊu ®Õn sù ph¸t triÓn toµn diÖn cña thanh niªn. T¸c ®éng tiªu cùc nµy ®­îc thÓ hiÖn râ trong sù xuÊt hiÖn nh÷ng lÖch chuÈn trong gi¶i trÝ cña thanh niªn Hµ Néi. LÖch chuÈn ®­îc hiÓu lµ hµnh vi, hµnh ®éng t­ duy kh«ng theo khu«n mÉu øng xö chung ®­îc x· héi c«ng nhËn, kh«ng ®óng nh­ nh÷ng ®iÒu x· héi tr«ng ®îi ë c¸ nh©n trong vÞ trÝ x· héi mµ c¸ nh©n ®ã n¾m gi÷. Nãi c¸ch kh¸c, lÖch chuÈn lµ hµnh vi lÖch ra ngoµi nh÷ng chuÈn mùc - gi¸ trÞ x· héi. Cã thÓ thÊy c¸c lo¹i h×nh gi¶i trÝ ®­îc coi lµ kh«ng lµnh m¹nh nh­: ho¹t ®éng cña c¸c sµn nh¶y, ho¹t ®éng cña c¸c qu¸n karaokª «m, ch¬i ®iÖn tö ¨n tiÒn, ®¸ bãng d­íi lßng ®­êng, xem b¨ng h×nh néi dung xÊu, c¸ ®é, ®ua xe tr¸i phÐp… Khi thùc tÕ kh«ng phï hîp víi nhu cÇu th× chñ thÓ lu«n ph¶i ý thøc ®­îc ®iÒu ®ã vµ t×m ph­¬ng ¸n tèi ­u dung hoµ sù xung ®ét. Kho ®ã, c¸c ho¹t ®éng gi¶i trÝ mµ chñ thÓ mong muèn sÏ biÕn chóng trë thµnh c¸c ho¹t ®éng kh¸c. Nh÷ng ho¹t ®éng thay thÕ nµy cã thÓ lµ lÖch chuÈn nÕu chóng ®­îc ®Þnh h­íng bëi hÖ chuÈn mùc ®Æc tr­ng cña tõng nhãm x· héi chø kh«ng ph¶i lµ hÖ chuÈn mùc phæ qu¸t cña toµn x· héi. C¸ ®é, ch¬i trß ¨n tiÒn. Víi sù ph¸t triÓn cña c¬ chÕ hµng ho¸ dÉn ®Õn thùc tr¹ng mäi viÖc ®Òu cÇn ph¶i cã tiÒn. C¸c lo¹i h×nh gi¶i trÝ còng kh«ng tr¸nh khái xu thÕ ®ã, ®iÖn tö ¨n tiÒn, ®¸nh bµi ¨n tiÒn… ®· trë thµnh phæ biÕn trong mét bé phËn tÇng líp thµnh niªn Hµ Néi. Mét hiÖn t­îng ®ang cã xu h­íng ph¸t triÓn trong thêi ®iÓm hiÖn t¹i ®ã lµ c¸ ®é thÓ thao. Trong th¸ng 5 – 1999 c¶ n­íc kh¸m ph¸, b¾t gi÷ 420 vô víi 1600 ®èi t­îng tham gia vµ thu gi÷ sè tiÒn mÆt 1,4 tû ®ång. §©y lµ mét vÊn ®Ò nan gi¶i ®èi víi c¸c cÊp, ngµnh liªn quan. §ua xe tr¸i phÐp: ë ViÖt Nam, ®ua xe ch­a tõng ®­îc ®­a vµo ho¹t ®éng hîp ph¸p, mäi h×nh thøc ®ua xe ®Òu ®­îc coi lµ ph¹m ph¸p. §ua xe kh«ng nh÷ng g©y mÊt trËt tù an ninh x· héi, g©y nguy hiÓm cho b¶n th©n ng­êi l¸i mµ nã cßn g©y h¹i ®Õn nh÷ng ng­êi xung quanh. §èi t­îng ®ua xe th­êng lµ c¸c thanh niªn con nhµ kh¸ gi¶, do ¨n ch¬i ®ua ®ßi, kh«ng ®­îc sù qu¶n lý cña gia ®×nh. Mét thùc tÕ lµ bé phËn kh«ng nhá häc sinh, sinh viªn tham gia vµo ®ua xe. §©y lµ mét thùc tr¹ng b¸o ®éng cho viÖc qu¶n lý cña gia ®×nh vµ nhµ tr­êng víi con em hä. Mét khi ch­a ®­îc tæ chøc vµ qu¶n lý chÆt chÏ th× ®ua xe tr¸i phÐp cßn ph¸t triÓn tù ph¸t nh­ mét h×nh thøc “næi lo¹n” cña tuæi trÎ, chóng ta khã l­êng tr­íc ®­îc hËu qu¶. - Xem s¸ch b¸o, b¨ng h×nh ®éc h¹i: Tõ kho¶ng nh÷ng n¨m 80, mét sè s¸ch b¸o, tranh ¶nh ®åi truþ b¾t ®Çu xuÊt hiÖn vµ ®­îc l­u truyÒn bÝ mËt trong sinh viªn. Tõ nay, nã trë thµnh phæ biÕn t¹i ký tóc x¸ sinh viªn c¸c tr­êng §¹i häc ë Hµ Néi. Vµ ®ã kh«ng ph¶i lµ hiÖn t­îng riªng cã t¹i c¸c tr­êng §¹i häc ë Hµ Néi. T¹i Thµnh phè Hå ChÝ Minh, ®· h×nh thµnh mét “®­êng d©y” cung cÊp lo¹i Ên phÈm nµy thanh niªn. Bªn c¹nh ®ã lµ b¨ng h×nh ®éc h¹i mµ sè ng­êi xem phÇn ®«ng la thanh niªn. Mét cuéc th¨m dß t¹i mét tr­êng cÊp III cã 78% nam sinh vµ 27% n÷ sinh ®· tõng xem phim sex “nÆng” (phim cã nh÷ng c¶nh sex chiÕm 20% thêi l­îng trë lªn). Theo thèng kª c¸c c¬ së kh«ng ®­îc giÊy phÐp kinh doanh ®¹t con sè kû lôc: 62% cöa hµng s¸ch, 50% c¬ së kinh doanh v¨n ho¸ phÈm, 265 c¬ së kinh doanh b¨ng h×nh… HiÖn nay sè l­îng c¸c s¶n phÈm v¨n ho¸ ®éc h¹i ë Hµ Néi lµ rÊt lín. Chóng ®­îc bµy ®Æt kh¾p n¬i. Chóng ta cã thÓ hiÓu nhu cÇu tß mß t×m hiÓu cña tuæi trÎ vÒ nh÷ng g× ch­a biÕt. Nh­ vÊn ®Ò giíi tÝnh, t×nh dôc lµ kh«ng ph¶i xÊu, xÐt tõ khÝa c¹nh gi¸o dôc giíi tÝnh nã cßn cã t¸c ®éng tÝch cùc. Tuy nhiªn do kh«ng ®­îc h­íng dÉn, kh«ng nhËn thøc ®Çy ®ñ dÉn ®Õn nh÷ng hµnh vi sai lÇm sau khi ®äc vµ xem nh÷ng v¨n ho¸ phÈm ®éc h¹i. KÕt luËn vµ khuyÕn nghÞ 1. KÕt luËn Nhu cÇu gi¶i trÝ ®ãng vai trß v« cïng quan träng trong ®êi sèng cña c¸ nh©n vµ toµn x· héi nãi chung. Nã t¹o ra sù c©n b»ng bëi nh÷ng ho¹t ®éng lao ®éng s¶n xuÊt – chÝnh trÞ – x· héi kh¸c. ChÝnh nhê cã nã mµ x· héi lu«n æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn. §èi víi thanh niªn, nh÷ng ng­êi ®ang ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn nh©n c¸ch cña m×nh th× nhu cÇu nµy cµng quan träng. So víi tr­íc ®©y nhu cÇu gi¶i trÝ cña thanh niªn Hµ Néi ®· cã nhiÒu biÕn ®æi s©u s¾c c¶ vÒ chÊt vµ l­îng. §iÒu ®ã diÔn ra nh­ quy luËt cña thêi gian vµ nh­ hÖ qu¶ cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng vµ sù giao l­u v¨n ho¸ bªn ngoµi. §· xuÊt hiÖn trong nhu cÇu gi¶i trÝ cña thanh niªn Hµ Néi nhiÒu nÐt míi theo xu h­íng gia t¨ng tÝnh tËp thÓ vµ tÝnh tù do cña c¸c ho¹t ®éng gi¶i trÝ nh­ mét chØ b¸o vÒ sù gi¶i phãng con ng­êi vµ ®Ò cao tÝnh c¸ nh©n trong x· héi ViÖt Nam hiÖn ®¹i. Song song víi nã lµ xu h­íng ®an xen gi÷a nhu cÇu giao tiÕp trong ®êi sèng tinh thÇn cña thanh niªn. Nh÷ng biÕn ®æi Êy mang l¹i cho thanh niªn Hµ Néi mét ®êi sèng v¨n ho¸ - tinh thÇn, phong phó h¬n, ®ång thêi còng ®Æt ra tr­íc x· héi ®ßi hái cao h¬n vÒ sù quan t©m ®¸p øng. Thùc tÕ sù ®¸p øng ®èi víi nhu cÇu cña thanh niªn hiÖn nay cßn h¹n chÕ. Do ®ã lµm n¶y sinh nh÷ng lo¹i h×nh gi¶i trÝ tiªu cùc, nh÷ng tô ®iÓm gi¶i trÝ kh«ng lµnh m¹nh. §©y lµ mét thùc tÕ ®¸ng buån bëi tÇng líp kÒ cËn nµy ph¶i ®­îc tiÕp thu nh÷ng gi¸ trÞ v¨n ho¸ cao cÊp, nh÷ng gi¸ trÞ chuÈn mùc truyÒn thèng cña d©n téc… Nh÷ng chñ nh©n t­¬ng lai cña ®Êt n­íc ph¶i lµ ng­êi ph¸t triÓn toµn diÖn c¶ ®øc vµ tµi. KhuyÕn nghÞ: Thùc tÕ ®ang ®ßi hái sù quan t©m h¬n n÷a cña toµn x· héi ®èi víi nhu cÇu gi¶i trÝ cña thanh niªn. CÇn triÓn khai ®Çy ®ñ c¸c biÖn ph¸p ®a d¹ng, trªn nhiÒu lÜnh vùc, tõ biÖn ph¸p qu¶n lý hµnh chÝnh, xö lý d©n sù vµ h×nh sù ®Õn c¸c biÖn ph¸p gi¸o dôc, t¸c ®éng tíi nhËn thøc, lµm thay ®æi dÇn quan niÖm x· héi ®èi víi gi¶i trÝ. §©y lµ c«ng viÖc khã kh¨n vµ phøc t¹p, ®ßi hái thêi gian vµ sù ®Çu t­ tho¶ ®¸ng, kh«ng chØ vÒ kinh phÝ mµ c¶ vÒ trÝ tuÖ x· héi. Nã ®ång thêi ®ßi hái sù quan t©m cña toµn x· héi, c¸c cÊp, c¸c ngµnh vµ c¸c ®oµn thÓ còng nh­ tõng gia ®×nh vµ nhãm së thÝch. CÇn cã sù kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c chñ thÓ trªn míi cã thÓ ®¸p øng ®­îc tho¶ ®¸ng nhu cÇu gi¶i trÝ cho thanh niªn nãi riªng vµ toµn x· héi nãi chung.