Mục lục
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP 1
LỜI CẢM ƠN. 2
Chương 1: TỔNG QUAN. 6
1.1 Giới thiệu công ty Cổ phần Cơ khí- Xây dựng giao thông. 6
1.1.1 Quá trình hình thành và lĩnh vực hoạt động: 6
1.1.3 Cơ sở hạ tầng: 7
1.1.4 Thiết bị máy móc, phương tiện vận tải. 8
1.2 Chiến lược phát triễn ngành công nghiệp ô tô Việt Nam. 13
1.2.1 Mục tiêu 13
1.2.2 Định hướng chiến lược và giải pháp nhằm phát triễn ngành công nghiệp ô tô Việt Nam. 14
2.1 Đặt vấn đề. 15
Chương 2: GIỚI THIỆU CHUNG VỀ ĐỀ TÀI THIẾT KẾ.
2.2 Nội dung đề tài. 15
2.3 Các thông số kĩ thuật của khung xe cơ sở Super Aero City. 16
2.4 Các thông số kĩ thuật ôtô khách thành phố. 17
2.5Bảng qui cách vật liệu vỏ xe khách thành phố B80. 19
2.6 Bảng các cụm tổng thành, chi tiết sản xuất trong nước lắp ráp trên xe khách thành phố B80. 20
2.7 Bảng các cụm tổng thành, chi tiết nhập khẩu trên xe khách thành phố B80. 21
Chương 3: NỘI DUNG TÍNH TOÁN THIẾT KẾ. 22
3.1 Tính trọng lượng và phân bổ trọng lượng của ô tô. 22
3.2 Xác định tọa độ trọng tâm ôtô thiết kế. 22
3.3 Tính toán kiểm tra ổn định. 25
3.3.1Tính ổn định dọc của ô tô 25
3.3.2 Tính ổn định ngang của ô tô. 29
3.4 Tính toán động lực học của otô. 32
3.4.1 Các thông số ban đầu: 32
3.4.2 Các thông số tính toán. 32
3.4.3 Đồ thị đường đặt tính ngoài của động cơ. 34
3.4.4 Đồ thị nhân tố động lực học 35
3.4.5 Đồ thị gia tốc, tính toán thời gian và quảng đường tăng tốc của ô tô. 38
3.5 Tính toán cân bằng nhiệt hệ thống điều hòa nhiệt độ. 43
3.6 Tính toán hiệu quả phanh. 46
3.7 Tính toán đặc tính dẫn hướng. 46
3.8 Tính toán độ bền hệ thống treo và tính êm dịu chuyển động của xe. 47
3.8.1 Về độ bền của hệ thống treo. 47
3.8.2 Về độ êm dịu chuyển động của xe. 47
3.9 Tính toán hệ thống chiếu sang . 51
3.10 Biện pháp giảm ồn cho khoang hành khách. 51
3.11 Tính tốn diện tích dành cho hành khách đứng. 51
3.12 Kiểm tra độ bền dầm ngang sàn xe. 51
3.13 Tính kiểm bền khung xe, vỏ xe. 53
3.13.1. Chọn chế độ tính toán: 53
3.13.2. Các giả thiết tính toán: 53
3.13.3. Tính cho chế độ phanh gấp: 54
3.13.4. Tính bền khung xương khi quay vòng: 55
3.14 Tính kiểm bền liên kết sàn xe, khung xe. 61
3.15 Tính kiểm bền liên kết giữa dầm ngang sàn xe và dầm dọc ôtô chassi. 62
3.16 Sơ đồ bố trí ghế và tính kiểm bền ghế. 62
3.16.1 Sơ đồ bố trí ghế 62
3.16.2 Tính kiểm bền liên kết giữa ghế và sàn xe. 63
3.16.3 Tính kiểm bền ghế hành khách. 64
Chương 4: QUI TRÌNH CÔNG NGHỆ KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG XUẤT XƯỞNG. 67
4.1 Kiểm tra tổng thể: 67
4.1.1 Số khung, số động cơ: 67
4.1.2 Khung,thân vỏ. 68
4.1.3 Gưong chiếu hậu phía ngoài: 68
4.1.4 Hệ thống đèn chiếu sáng và tín hiệu. 68
4.1.5 Động cơ và các bộ phận liên quan. 69
4.1.6 Bánh xe và moay ơ: 69
4.2 Kiểm tra gầm xe. 70
4.2.1 Bánh xe dự phòng. 70
4.2.2 Hệ thống phanh. 70
4.2.3 Li hợp. 70
4.2.4 Cơ cấu lái và các đòn dẫn động lái. 71
4.2.5 Các khớp cầu, khớp chuyển hướng. 71
4.2.6 Ngõng quay lái: 71
4.2.7 Nhíp, lò xo, thanh xoắn, ụ hạn chế hành trình. 72
4.2.8 Giảm chấn: 72
4.2.9 Các đăng: 72
4.2.10 Hợp số: 73
4.2.11Cầu xe: 73
4.3 Kiểm tra buồng lái và khoang hành khách. 73
4.3.1Kính chắn gió: 73
4.3.2 Gương chiếu hậu: 74
4.3.3 Gạt nước và phun nước rửa kính: 74
4.3.4Ghế người lái: 74
4.3.5 Đai an toàn ghế của người lái: 75
4.3.6 Vô lăng lái: 75
4.3.7 Cần số, phanh tay. 75
4.3.8 Các pêđan li hợp, phanh, ga. 76
4.3.9 Các đồng hồ tốc độ, áp suất khí nén, báo số vòng quay động cơ, mức nhiên liệu , các đèn chỉ báo 76
4.3.10 Còi điện 76
4.3.11 Tủ y tế, bình cứu hỏa, búa phá cửa sổ: 76
4.3.12 Cửa lên xuống, bậc lên xuống: 76
4.3.13 Kính cửa sổ: 77
4.3.14 Chỉ dẫn thoát hiểm: 77
4.3.15 Tay vịn, cột chống, tay nắm: 77
4.3.16 Ghế hành khách: 78
4.3.17 Sàn xe, trần xe và các thành bên: 78
4.3.18 Đèn chiếu sáng trong xe, đèn bậc cửa lên xuống, điều hòa, quạt thông gió. 78
4.3.19 Cửa thông gió trần xe: 78
4.4 Kiểm tra trên thiết bị. 79
4.4.1 Độ trượt ngang của bánh xe dẫn hướng. 79
4.4.2 Lực phanh chính: 79
4.4.3 Sai số đồng hồ tốc độ: 79
4.4.4 Cường độ ánh sáng đèn chiếu sáng: 79
4.5 Kiểm tra chạy thử trên đường, thử kín nước. 80
4.5.1 Chạy thử trên đường: 80
4.5.2 Thử kín nước: 80
Chương 5: KẾT LUẬN. 81
Tài liệu tham khảo: 83
90 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2283 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Thiết kế kĩ thuật xe khách thành phố B80 trên sát xi cơ sở nhập từ nước ngoài, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
17.48
16.79
15.81
J2(m/s)
0.732
0.799
0.850
0.888
0.911
0.919
0.913
0.892
0.856
0.807
2.415
V3
1.707
2.560
3.414
4.267
5.121
5.974
6.828
7.681
8.535
9.388
0.0120
0.0123
0.0126
0.0130
0.0133
0.0136
0.0139
0.0142
0.0145
0.0148
Pk3(N)
13244.9
14371.9
15256.5
15898.9
16298.7
16456.1
16371.3
16044.2
15474.6
14662.8
Pf3(N)
1776.1
1821.1
1866.1
1911.1
1956.0
2001.0
2046.0
2091.0
2135.9
2180.9
Puø3(N)
6.8
15.3
27.2
42.4
61.1
83.2
108.7
137.5
169.8
205.4
D3
0.090
0.097
0.103
0.107
0.110
0.111
0.110
0.108
0.104
0.098
I3
7.77
8.50
9.06
9.45
9.68
9.74
9.64
9.36
8.93
8.32
J3(m/s)
0.568
0.621
0.662
0.691
0.708
0.712
0.705
0.685
0.653
0.608
1.397
V4
2.951
4.426
5.902
7.377
8.852
10.328
11.803
13.279
14.754
16.229
0.0125
0.0130
0.0135
0.0141
0.0146
0.0151
0.0156
0.0162
0.0167
0.0172
Pk4(N)
7661.7
8313.7
8825.4
9197.0
9428.3
9519.4
9470.3
9281.0
8951.6
8481.9
Pf4(N)
1841.7
1919.4
1997.2
2074.9
2152.7
2230.4
2308.2
2385.9
2463.6
2541.4
Puø4(N)
20.3
45.7
81.2
126.9
182.7
248.6
324.7
411.0
507.4
614.0
D4
0.05179
0.05604
0.05927
0.06147
0.06266
0.06283
0.06199
0.06012
0.05723
0.05333
I4
3.93
4.30
4.57
4.74
4.81
4.77
4.63
4.39
4.05
3.61
J4(m/s)
0.336
0.368
0.391
0.405
0.411
0.408
0.396
0.376
0.347
0.309
1
V5
4.122
6.183
8.245
10.306
12.367
14.428
16.489
18.550
20.611
22.672
0.0129
0.0136
0.0144
0.0151
0.0158
0.0166
0.0173
0.0181
0.0188
0.0195
Pk
5613.5
6091.1
6466.1
6738.3
6907.8
6974.5
6938.5
6799.9
6558.5
6214.4
Pf5(N)
1903.4
2012.0
2120.6
2229.2
2337.8
2446.5
2555.1
2663.7
2772.3
2880.9
Puø5(N)
39.6
89.1
158.4
247.6
356.5
485.2
633.8
802.1
990.3
1198.2
D5
0.03778
0.04068
0.04275
0.04399
0.04440
0.04398
0.04273
0.04065
0.03774
0.03400
I5
2.49
2.70
2.84
2.89
2.86
2.74
2.54
2.26
1.89
1.45
J5(m/s)
0.222
0.241
0.253
0.258
0.255
0.244
0.227
0.202
0.169
0.129
- Ñoà thò nhaân toá ñoäng löc hoïc:
Hình3.4.3: Ñoà thò nhaân toá ñoäng löïc hoïc
Nhaän xeùt :
Döïa vaøo ñoà thò nhaân toá ñoäng löïc hoïc, coù theå xaùc ñònh ñöôïc vaän toác lôùn nhaát cuûa oâ toâ, goùc doác lôùn nhaát oâ toâ coù theå vöôït, gia toác,thôøi gian vaø quaûng ñöôøng taêng toác cuûa oâ toâ khi bieát ñöôïc ñieàu kieän ñöôøng xe chuyeån ñoäng ôû caùc cheá ñoä taûi troïng khaùc nhau.
Vôùi xe khaùch thaønh phoá B80, vaän toác lôùn nhaát coù theå ñaït 80 km/h, goùc doác toái ña coù theå vöôït 29 % khi xe chaïy treân ñöôøng beâ toâng vaø ñöôøng nhöïa.
Nhö vaäy oâ toâ thieát keá thoûa maõn yeâu caàu kó thuaät veà tính naêng vaän haønh .
3.4.5 Ñoà thò gia toác, tính toaùn thôøi gian vaø quaûng ñöôøng taêng toác cuûa oâ toâ.
3.4.5.1 Ñoà thò gia toác
Hình 3.4.4 : Ñoà thò bieåu dieãn gia toác cuûa oâ toâ khaùch thaønh phoá B 80
- Nhaän xeùt:
Giaù trò vaän toác nhoû nhaát treân ñoà thò gia toác seõ töông öùng vôùi soá voøng quay oån ñònh nhoû nhaát cuûa truïc khuyûu ñoäng cô.
ÔÛ soá truyeàn caøng thaáp naêng löôïng tieâu hao duøng ñeå taêng toác caùc khoái löôïng vaän ñoäng quay caøng lôùn. Vì vaäy treân ñoà thò gia toác ta thaáy ñöôøng cong gia toác ôû soá 1 thaáp hôn ñöôøng cong gia toác ôû soá 2.
- Baûng tính toaùn caùc thoâng soá theo soá voøng quay ñoäng cô ôû töøng tay soá:
Baûng 3.5 :Baûng giaù trò theo toác ñoä quay cuûa truïc khuyûu.
n
600
800
1000
1200
1400
1600
1800
2000
2200
1
1.29
1.21
1.16
1.13
1.12
1.13
1.15
1.20
1.27
2
1.25
1.18
1.13
1.10
1.09
1.10
1.12
1.17
1.24
3
1.61
1.51
1.45
1.41
1.40
1.42
1.46
1.53
1.64
4
2.72
2.56
2.47
2.43
2.45
2.52
2.66
2.89
3.24
5
4.15
3.95
3.88
3.93
4.09
4.41
4.96
5.92
7.75
Hình 3.4.5: Ñoà thò gia toác ngöôïc
3.4.5.2 Ñoà thò thôøi gian
- Cô sôû lí thuyeát:
Thôøi gian taêng toác ñöôïc xaùc ñònh:
(3.4.10)
Duøng phöông phaùp tích phaân ñoà thò ñeå tính thôøi gian taêng toác.
Treân ñoà thò , chia truïc hoaønh ra caùc khoaûng vaän toác 5-10 km/h roài tính dieän tích phaàn döôùi caùc ñöôøng cong 1/j naèm trong khoaûng vaän toác ñaõ choïn , tieán haønh laäp baûn tính toaùn:
Khoaûng
5-10
10-20
30-40
+
++
Thôøi gian taêng toác
t1
t2
t3
Trong ñoù:
t1= (3.4.11)
(3.4.12)
(3.4.13)
Tn-toång thôøi gian taêng toác.
A- tæ leâ xích vaän toác m/mm.s
B-tæ leä xích gia toác ngöôïc,
Döïa vaøo ñoà thò gia toác ngöôïc ta coù : A= 1m/mm.s, B=0,0775
- Baûng soá lieäu tính toaùn thôøi gian taêng toác:
Baûng 3.6 Baûng soá lieäu thôøi gian taêng toác oâ toâ .
Khoaûng
5-10
10-20
20-30
30-40
40-50
50-60
60-70
70-80
75.5
153
188
320
337.5
547
629
810
75.5
228.5
416.5
736.5
1074
1621
2250
3060
t
2
5
9
16
23
35
48
66
- Ñoà thò:
Quaù trình sang soá töø soá thaáp sang soá cao xaûy ra hieän töôïng giaûm vaän toác moät khoûang :
(3.4.14)
Trong ñoù : tl- thôøi gian chuyeån soá, tl= 2 s
- heä soá caûn toång coäng cuûa ñöôøng, =0.02
Baûng 3.7 Baûng soá lieäu khoaûng giaûm vaän toác cuûa oâ toâ khi sang soá.
Chuyeån soá
1-2
2-3
3-4
4-5
(km/h)
0.31
0.44
0.51
0.54
Hình 3.4.6 : Ñoà thò thôøi gian taêng toác.
3.4.5.3 Ñoà thò quaûng ñöôøng.
- Cô sôû lí thuyeát:
Quaõng ñöôøng taêng toác ñöôïc xaùc ñònh:
Duøng phöông phaùp tích phaân ñoà thò t=f(v) nhö tích phaân ñoà thò 1/j ôû phaàn treân.
Caùc giaù trò Si ñöôïc tính nhö sau:
S1= (3.4.15)
(3.4.16)
(3.4.17)
Trong ñoù C- tæ leä xích thôøi gian.
Baûng 3.8: Baûng soá lieäu tính quaûng ñöôøng taêng toác:
Khoaûng
5-10
10-20
20-30
30-40
40-50
50-60
60-70
70-80
2.5
35
70
125
195
290
415
570
2.5
37.5
107.5
232.5
427.5
717.5
1132.5
1702.5
S(mm)
0.7
10.4
29.9
64.6
118.8
199.3
314.6
472.9
- Ñoà thò:
Trong quaù trình sang soá töø soá thaáp sang soá cao vaän toác oâ toâ giaûm 1 khoaûng v vaø quaûng ñöôøng taêng leân 1 khoaûng S:
S = v t, t= 2 s – thôøi gian sang soá.
Baûng 3.9 Baûng soá lieäu xaùc ñònh quaûng ñöôøng gia taêng khi sang soá trong quaù trình taêng toác.
Chuyeån soá
1-2
2-3
3-4
4-5
(km/h)
0.31
0.44
0.51
0.54
S
2.23
3.12
3.7
3.9
Hình 3.4.7 Ñoà thò quaõng ñöôøng taêng toác cuûa oâ toâ
Nhaän xeùt: Döïa vaøo ñoà thò thôøi gian vaø ñoà thò quaûng ñöôøng ta coù:
Thôøi gian oâ toâ taêng toác (050) km/h laø 29s.
Quaûng ñöôøng taêng toác trong khoaûng vaän toác treân 150 m.
Theo TCN 302-02, thôøi gian taêng toác phaûi nhoû hôn 50 s, nhö vaäy oâ toâ thieát keá thoûa maõn yeâu caàu veà nhaân toá ñoäng hoïc.
3.5 Tính toaùn caân baèng nhieät heä thoáng ñieàu hoøa nhieät ñoä.
- Nhieät löôïng laøm noùng khoâng gian beân trong khoan haønh khaùch bao goàm: nhieät löôïng do con ngöôøi toûa ra, nhieät löôïng truyeàn qua kính, qua noùc, qua than xe…, söï cheânh leäch nhieät ñoä vôùi beân ngoaøi.
- Giaû söû nhieät ñoä beân ngoaøi xe laø 350C (vaøo ngaøy noùng nhaát), caàn giaûm nhieät ñoä trong khoang haønh khaùch xuoáng 250C caàn phaûi tieâu thuï soá nhieät löôïng nhö sau:
Nhieät hieän böùc xaï qua kính:
(W)
F- dieän tích kính cöûa soå (m2)
Rt- nhieät böùc xaï maët trôøi qua kính( W/m2), Rt= 520.
-heä soá trong suoát cuûa kính; = 0.9
- heä soá baùm baån; =0.8.
- heä soá khuùc xaï; =0.78
- heä soá taùn xaï do che naéng; =1.
Baûng 3.10 Baûng xaùc ñònh nhieät böùc xaï qua kính.
Thoâng soá kính
Dieän tích(m2)
Nhieät böùc xaï (W)
Kính laùi
2.8792
840.7
Kính cöûa soå
14.513
4133
Kính cöûa leân xuoáng
1.188
347
Kính sau
1.8385
537
Toång coäng
5857.7
Q1=5857.7 W
Nhieät toûa ra töø ngöôøi:
Q2= n q, W
q-nhieät löôïng toûa ra moät ngöôøi, W/ ngöôøi.
n – soá ngöôøi.
Q2=125*79+250= 10125 (W).
Nhieät toûa ra do böùc xaï maët trôøi qua maûng noùc:
Q3= 0,055k3 FIs , W
k3-heä soá truyeàn nhieät; k3=
k= 3.95 W/m K
F- dieän tích maûng noùc, m2, F = 22.7
- heä soá haáp thuï böùc xaï maûng noùc, = 0.64
Is- cöôøng ñoä böùc xaï, W/m2 ; Is= 720.
Q3= 2772 W
Nhieät toûa ra do ñoäng cô:
Q4=
= 10 W/m2K- heä soá toûa nhieät do ñoái löu vaø böùc xaï.
Ftb- dieän tích beà maët haáp thuï nhieät, Ftb= 1.58 m2
ttb- nhieät ñoä khoâng khí xung quamh ñoäng cô, ttb= 50 0C
Q4= 395 W
Nhieät toûa ra do ñeøn chieáu saùng:
Q5= Ncs
Ncs- toång coâng suaát cuûa taát caû ñeøn chieáu saùng.
Q5= 21.3= 63 W
Nhieät thaåm thaáu qua vaùch :
Q6= k4F4
F4- dieän tích vaùch bao goàm dieän tích cuûa maûng hoâng phaûi, maûng hoâng traùi, maûng ñaàu vaø maûng ñuoâi.
- cheânh leäch nhieät ñoä trong xe vaø ngoaøi xe.
Q6= 3.95* 10* 15.5= 612 W
Nhieät thaåm thaáu qua maûng noùc:
Q7= = 896 W
Nhieät thaåm thaáu qua kính:
Q8= 20.4= 1081 W
Nhieät toû ra do roø loït khoâng khí qua cöûa:
Q9= G9( IN-IT)
G9- löôïng khoâng khí roø loït qua cöûa môû hoaëc khe cöûa, kg/s
G9= = =0.03 kg/s
IN, IT- entanpi khoâng khí ngoøai nhaø vaø trong nhaø.
Q9= 0.03(86- 50)= 1.08 kJ/s= 1080 W
- Löôïng nhieät thöøa trong khoâng gian ñieàu hoøa:
Q0= 22882 W= 78094 Btu/h
Nhaän xeùt: Ñeå ñaûm baûo nhieät ñoä trong xe döôùi 250C caàn phaûi laép heä thoáng ñieàu hoøa coù naêng suaát laïnh lôùn hôn 78094 Btu/h.
Trong tính toaùn chöa xaùc ñònh löïông gioù caàn thieát phaûi cung caáp, do vaäy vieäc choïn heä thoáng laïnh phaûi choïn toaøn boä heä thoáng laïnh haõng saûn xuaát, khoâng neân töï laép raùp caùc quaït thoâng gioù, giaûi nhieät khaùc.
- Choïn maùy ñieàu hoøa Dakin UAT09Kay1 coù naêng suaát laïnh 26,4 kW, hai daøn laïnh, laøm maùt daøn noùng baèng gioù hoaëc loaïi maùy laïnh töông ñöông coù naêng suaát laïnh lôùn hôn 23 kW.
3.6 Tính toaùn hieäu quaû phanh.
- Caùc chæ tieâu ñaùnh giaù chaát löôïng cuûa quaù trình phanh:
Gia toác chaäm daàn cöïc ñaïi khi phanh:
-heä soá baùm baùnh xe vôùi maët ñöôøng
Thôøi gian phanh:
- vaän toác baét ñaàu khi phanh.
- vaän toác keát thuùc quaù trình phanh.
Quaûng ñöôøng phanh:
Löïc phanh rieâng:
-Löïc phanh oâ toâ.
-Nhaän xeùt:
Caùc chæ tieâu ñaùnh giaù hieäu quaû phanh oâ toâ phuï thuoäc vaøo heä soá aûnh höôûng caùc khoái löôïng quay oâ toâ, heä soá baùm baùnh xe vôùi maët ñöôøng,……
Do troïng löôïng toaøn boä xe khaùch thaønh phoá B80 töông ñöông vôùi troïng löôïng cho pheùp oâ toâ saùt xi cô sôû, phaân boá troïng löôïng leân caùc caàu xe nhoû hôn troïng löôïng cho pheùp phaân boá leân caùc caàu cuûa oâ toâ saùt xi cô sôû, neân khoái löôïng quaùn tính xe giöõ nguyeân, hieäu quaû phanh ñaûm baûo.
3.7 Tính toaùn ñaëc tính daãn höôùng.
- Xe khaùch thaønh phoá B80 ñöôïc thieát keá coù chieàu daøi cô sôû vaø toaøn boä cô caáu laùi, hình thang laùi khoâng thay ñoåi so vôùi oâ toâ saùt xi cô sôû söû duïng ñeå ñoùng xe. Vì vaäy toaøn boä caùc thoâng soá cuûa heä thoáng laùi nhö: baùn kính quay voøng nhoû nhaát, tính naêng daãn höôùng, ñoäng hoïc cô caáu laùi ñöôïc ñaûm baûo vaø ta khoâng caàn tính toaùn kieåm tra laïi.
3.8 Tính toaùn ñoä beàn heä thoáng treo vaø tính eâm dòu chuyeån ñoäng cuûa xe.
3.8.1 Veà ñoä beàn cuûa heä thoáng treo.
Qua phaàn tính toaùn phaân boá taûi troïng leân caùc truïc cuûa xe khaùch thaønh phoá, ta thaáy troïng löôïng phaân boá leân caùc truïc xe nhoû hôn söùc chôû cho pheùp phaân boå treân caùc truïc cuûa saùt xi cô sôû. Vì vaäy, tra khoâng caàn phaûi tính toaùn kieåm tra ñoä beàn cuûa nhíp.
3.8.2 Veà ñoä eâm dòu chuyeån ñoäng cuûa xe.
- Chæ tieâu veà ñoä eâm dòu laø chæ tieâu nhaèm ñaûm baûo tính tieän nghi cuûa ngöôøi vaø haøng hoùa ñaët treân xe vaø ñoä beàn cuûa xe vaø ñöôïc ñaùnh giaù qua taàn soá dao ñoäng thích hôïp theo phöông thaúng ñöùng caû thaân xe khi söû duïng treân caùc loaïi ñöôøng coù caùc loaïi maáp moâ khaùc nhau.
Baûng 3.11: Caùc thoâng soá cho tröôùc cuûa heä thoáng treo oâtoâ saùt xi cô sôû:
TT
Thoâng soá
Ñôn vò
Nhíp tröôùc
Nhíp sau
1
Kieåu
Baùn elip ñoái xöùng
2
Khoaûng caùch hai moû nhíp
mm
1450
1670
3
Chieàu daøi laù nhíp cuoái cuøng
mm
365
300
4
Soá laù nhíp
laù
6
9
5
Soá laù nhíp chính
laù
2
3
6
Chieàu roäng laù nhíp
mm
90
100
7
Chieàu cao laù nhíp
mm
12
13
- Tính toaùn caùc thoâng soá ñaët tröng cuûa heä thoáng treo:
Toång soá moâmen quaùn tính cuûa nhíp
(3.8.1)
n- Soá laù nhíp ; b- chieàu roäng laù nhíp; h- chieàu cao laù nhíp.
Ñoä voõng tónh heä thoáng treo:
(3.8.2)
- heä soá bieán daïng cuûa nhíp.
Zn- Löïc taùc duïng leân nhíp
lh- chieàu daøi laøm vieäc hieäu duïng cuûa nhíp.
E= 2,15*105 MN/m2 – moâñun ñaøn hoài theo chieàu doïc.
Taàn soá dao ñoäng rieâng:
(3.8.3)
Nhíp tröôùc:
em4
= = 11,39( em)
= 89 ( laàn/phuùt)
Nhíp sau:
em4
( em)
= 79 (laàn/phuùt)
1) Thieát laäp phöông trình dao ñoäng heä thoáng treo.
- Sô ñoà tính toaùn heä thoáng treo ñöôïc thieát laäp vôùi nhöõng giaû thieát ñôn giaûn sau:
Chöa ñeå yù tôùi löïc kích ñoäng do ñoä maáp moâ cuûa maët ñöôøng gaây ra khi xe chuyeån ñoäng.
Chöa ñeå yù ñeán khoái löôïng khoâng ñöôïc treo.
Chöa ñeå yù ñeán löïc caûn cuûa boä phaän caûn.
Hình 3.8.1 Sô ñoà dao ñoäng ñôn giaûn cuûa heä thoáng treo
Trong ñoù: Z- dòch chuyeån thaúng ñöùng cuûa troïng taâm oâ toâ khi chòu löïc kích thích.
Z1- dòch chuyeån thaúng ñöùng cuûa caàu tröôùc oâ toâ khi chòu löïc kích thích.
Z2- dòch chuyeån thaúng ñöùng cuûa caàu sau oâ toâ khi chòu löïc kích thích.
- Phöông trình dao ñoäng cuûa heä thoáng treo:
(3.8.4)
Trong ñoù: Z1=
(3.8.5)
Ñaïo haøm hai laàn phöông trình (3.8.4) thay vaøo (3.8.5), sau khi khai trieãn vaø ruùt goïn ta ñöôïc heä phöông trình:
(3.8.6)
Töø heä phöông trình (3.8.6) ta nhaän thaáy dao ñoäng hai vò trí AB töông öùng vôùi dao ñoäng cuûa caùc khoái löôïng ñöôïc treo phaân ra caàu tröôùc vaø caàu sau coù aûnh höôûng laãn nhau, nghóa laø trong quaù trình chuyeån ñoäng khi caàu tröôùc gaëp ñoä maáp moâ beà maët ñöôøng, dao ñoäng xuaát hieän ôû caàu tröôùc cuõng gaây ra dao ñoäng ôû caàu sau vaø ngöôïc laïi. AÛnh höôûng dao ñoäng qua laïi cuûa hai caàu ñöôïc ñaët tröng baèng heä soá lieân keát ì:
Trong ñoù: - baùn tính quaùn tính khoái löôïng vaät treo.
, vôùi =1,2- heä soá phaân boá khoái löôïng.
;
- Taàn soá dao ñoäng rieâng caùc phaàn khoái löïông ñöôïc treo caàu tröùoc vaø caàu sau ñöïoc xaùc ñònh:
=
=
- Heä phöông trình 3.8.6 ñöôïc vieát laïi:
(3.8.7)
- Phöông trình ñaët tröng cuûa heä phöông trình treân laø phöông trình:
- + = 0 (3.8.9)
- Nghieäm cuûa phöong trình:
(3.8.10)
Nhaän xeùt: Dao ñoäng cuûa oâ toâ laø raát phöùc taïp goàm hai dao ñoäng ñieàu hoøa coù taàn soá dao ñoäng lieân keát, . Taàn soá dao ñoäng lieân keát phuï thuoäc vaøo nhieàu yeáu toá maø tröôùc heát laø phuï thuoäc vaøo caùc thoâng soá keát caáu cuûa oâ toâ nhö khoái löôïng ñöôïc treo, toïa ñoä troïng taâm phaàn ñöôïc treo, baùn kính quaùn tính khoái löïong ñöôïc treo....
2) Taàn soá dao ñoäng lieân keát heä thoáng treo
Thay caùc giaù trò vaøo bieåu thöùc(3.8.10) ta ñöôïc:
= 88 laàn/phuùt
= 81 laàn/phuùt
(laàn/phuùt.)
Caùc giaù trò naøy ñieàu thoûa maõn ñieàu kieän eâm dòu cuûa xe khaùch:
Nhö vaäy oâ toâ khaùch thaønh phoá B80 thieát keá ñaûm baûo ñoä eâm dòu trong quaù trình chuyeån ñoäng.
3.9 Tính toaùn heä thoáng chieáu sang .
Ñeå ñaûm baûo chieáu saùng toaøn boä heä thoáng choã ngoài, cöûa leân xuoáng vôùi ñoä saùng toái thieåu taïi moãi vò trí khoâng nhoû hôn 70 lux, ta boá trí 03 boùng ñeøn 21W treân noùc xe taïi 03 vò trí: ñaàu khoang, cuoái khoang, vaø giöõa khoang.
3.10 Bieän phaùp giaûm oàn cho khoang haønh khaùch.
- Ñeå giaûm oàn cho khoang haønh khaùch, giöõa lôùp toân boïc ngoaøi vaø trong cuûa thaân xe, ta ñaët moät lôùp xoáp ñeå khöû ñoä rung cuûa voû toân. Ñoàng thôøi ñaûm baûo maät ñoä caùc ñieåm haøn ñính giöõa lôùp toân boïc vaø lôùp khung xöông ñöôïc cheá taïo baèng theùp hoäp. Khi haøn lieân keát giöõa caùc thanh cuûa khung xöông, ta gia cöôøng baèng caùc baûn maõ, ñaûm baûo lieân keát vöõng chaéc giöõa caùc thanh cuûa khung xöông cuõng nhö giöõa khung xöông vaø lôùp voû.
3.11 Tính toán diện tích dành cho hành khách đứng.
- Dieän tích daønh cho haønh khaùch ñöùng laø phaàn dieän tích cuûa oâ toâ tröø ñi caùc dieän tích: khoang laùi, baäc leân xuoáng, caùc ñoä doác vöôït qua 80, dieän tích taát caû caùc phaàn saøn coù ñoä cao khoâng gian nhoû hôn 1800 mm, vuøng dieän tích 30 cm tröôùc moãi gheá…
- Theo quy ñònh TCVN:
Dieän tích daønh cho haønh khaùch ñöùng: 9,2 m2.
Soá haønh khaùch ñöùng: 36 ngöôøi.
Dieän tích daønh cho 1 haønh khaùch ñöùng 0.255 m2/1 haønh khaùch.
-Qua tính toaùn treân, ta thaáy dieän tích saøn xe daønhcho moät haønh khaùch ñöùng ñaït tieâu chuaån quy ñònh trong 22 TCN 302-02
3.12 Kieåm tra ñoä beàn daàm ngang saøn xe.
Hình 3.12.1: Maûng saøn xe khaùch thaønh phoá B80
- Theo sô ñoà raûi daàm saøn xe, ta coù daàm ngang ôû ñaàu xe bò caét giöõa neân chòu löïc döôùi daïng coâng son.
- Kieåm tra ñoä beàn daàm ngang daïng coâng son:
Hình 3.13.2 Sô ñoà löïc taùc duïng leân moät daàm ngang daïng coâng son
q : taûi troïng haønh khaùch vaø saøn xe leân moät daàm.
P – Taûi troïng thaân, noùc vaø ñieàu hoøa leân moät daàm:
Heä soá taûi troïng ñoäng k= 1,5.
qñ = q.k = 5,09.1,5 = 7,635 kG/cm
Pñ = P.k = 134.1,5 = 201 kG
Moâ men taïi ngaøm:
+ Kieåm tra beàn uoán cuûa daàm taïi thieát dieän ngaøm:
Moâ men khaùng uoán cuûa daàm ngang: U100 x 46 x 4.5, 40x40x2.
ÖÙng suaát uoán cöïc ñaïi cuûa daàm ngang :
Daàm ngang thuøng xe ñöôïc cheá taïo baèng theùp daäp CT3 coù [su] = 1600 kG/cm2
sumax = 1190 kG/cm2 < [su] = 1600 kG/cm2
+ Kieåm tra beàn moái haøn taïi thieát dieän ngaøm:
Taïi thieát dieän ngaøm, ta duøng que haøn E42 haøn bao xung quanh toaøn boä thieát dieän vôùi chieàu cao moái haøn > 4 mm, chieàu daøi moái haøn khoâng nhoû hôn 32 cm.
Moâ men choáng uoán taïi tieát dieän ngaøm:
ÖÙng suaát uoán cuûa moái haøn:
ÖÙng suaát uoán cho pheùp:
su = 535 kG/cm2 < [su] = 960 kG/cm2
Nhö vaäy, daàm ngang daïng coâng son ñuû beàn.
3.13 Tính kieåm beàn khung xe, voû xe.
3.13.1. Choïn cheá ñoä tính toaùn:
Trong quaù trình söû duïng, khung voû xe phaûi chòu nhöõng taûi troïng sau: Troïng löôïng tónh do baûn thaân khung voû, troïng löôïng haøng hoaù vaø haønh khaùch.
Taûi troïng tónh (do troïng löôïng baûn thaân gaây ra).
Taûi troïng ñoäng (do aûnh höôûng cuûa ñöôøng vaø cheá ñoä gia toác).
Caùc taûi troïng ñoù gaây cho khung xöông chòu uoán
3.13.2. Caùc giaû thieát tính toaùn:
Veà sô ñoà tính chæ coi caùc voøm khung chính chòu toaøn boä löïc vaø xeùt toaøn khung coù tính chaát ñoái xöùng doïc theo xe.
Coi l ieân keát laø loaïi lieân keát khôùp ôû caùc ñieåm khung giao nhau.
Taûi troïng taùc duïng leân heä khung giaû thieát chia ñeàu cho caùc voøm khung.
3.13.3. Tính cho cheá ñoä phanh gaáp:
-Theo lí thuyeát beàn cuûa Osentrugov veà tính toaùn veà tính toaùn khung voû oâ toâ khaùch thì vieäc tính toaùn theo taûi troïng quaùn tính khi phanh ta thaáy: Phaàn döôùi khung xe, keå töø baäc cöûa soå xuoáng, ñöôïc laùt ngoaøi baèng toân moûng, beân trong ñöôïc laùt toân moûng vaø caùc taám composit, ñoàng thôøi coù caùc thanh xieân vaø caùc maõ toân gia cöôøng. Cho neân coù theå giaû thieát phaàn naøy hoaøn toaøn cöùng ñoái vôùi söï dòch chuyeån doïc xe. Vì vaäy ta chæ kieåm nghieäm beàn cuûa khung xöông töø meùp döôùi cöûa soå trôû leân.
Löïc quaùn tính khi phanh:
Fqt = m . Jmax
Trong ñoù: m – Khoái löôïng noùc xe vaø ñieàu hoøa , m = 800 kg.
Jmax – Gia toác phanh chaäm daàn lôùn nhaát.
Trong ñoù: j : heä soá baùm giöõa loáp xe vaø maët ñöôøng.
j = 0,7 ¸ 0,8. Laáy j = 0,75.
g : gia toác troïng tröôøng.
g = 9,81 m/s2.
di : heä soá tính ñeán khoái löôïng caùc chi tieát quay.
dimax = 1.
Theo coâng thöùc treân ta coù:
Fqt = mnoùc . Jmax = 800 . 7,35 = 5880 N » 599 kG.
Löïc quaùn tính Fqt gaây ra moâ men uoán taïi vò trí meùp döôùi cöûa soå ñeán troïng taâm phaàn noùc xe: h = 130 cm.
Mu = Fqt . h = 599.130 = 77870 kGcm
Treân heä khung xöông cuûa xe khaùch thaønh phoá B80 , ta tính vôùi 14 coät goàm 2 loaïi vaät lieäu laø 50 x 50 x3 vaø U70 x 40 x3 vôùi moâ men choáng uoán Wu:
Ñoái vôùi loaïi vaät lieäu 50 x 50 x3 coù:
Ñoái vôùi loaïi vaät lieäu U 70 x 40 x3 coù:
Ta tính kieåm tra ñoái vôùi loaøi vaät lieäu U 70 x 40 x3 coù moâ men choáng uoán nhoû:
su = 679 kG/cm2 < [su] = 1600 kG/cm2
ÖÙng suaát uoán gaây ra treân chaân coät, vò trí meùp döôùi cöûa soå nhoû hôn raát nhieàu so vôùi [su] cuûa vaät lieäu.
Caùc coät naøy ñöôïc lieân keát vôùi thanh ngang döôùi cöûa soå khaùch baèng phöông phaùp haøn ñieän moät chieàu. Ta duøng loaïi que haøn E42 ñeå haøn vôùi chieàu cao moái haøn Ñ 3 mm chieàu daøi ñöôøng haøn 15 cm (ñoái vôùi loaïi vaät lieäu U70 x 40 x 3).
- Kieåm tra ñoä beàn moái haøn lieân keát:
ÖÙng suaát cuûa ñöôøng haøn:
Trong ñoù:
.
Ñoái vôùi theùp CT3 vaø que haøn E42 öùng suaát keùo cho pheùp [sp] = 1600 kG/cm2.
Öùng suaát caét cho pheùp: [tcp] = 0,6.[sp] = 0,6.1600=960 kG/cm2.
3.13.4. Tính beàn khung xöông khi quay voøng:
- Trong tính toaùn oâtoâ, toác ñoä xe khi quay voøng tính vôùi v = 25 km/h (6,95 m/s) vôùi baùn kính quay voøng nhoû nhaát laø R. Löïc quaùn tính khi quay voøng gaây uoán xoaén thuøng xe.
Trong ñoù : m – Khoái löôïng noùc xe, ñieàu hoøa vaø khoái löôïng hai thaønh beân.
- Khoái löôïng noùc xe = 800 kg
- Khoái löôïng thaønh beân = 1350 kg
Toång khoái löôïng m = + = 800 + 1350 = 2150 kg
R – Baùn kính quay voøng R = 8,9 m
b – Khoaûng caùch töø troïng taâm xe ñeán caàu sau. b = 1,957 m
Löïc quaùn tính Flt gaây ra khi gaây voøng :
Trong ñoù : Fn =Flt.cos = 1160 . cos 12025’ = 1132 kG
Fd=Flt .sina=1160sin12o25’=249 kG
- Tính khung xöông chòu taùc duïng cuûa thaønh phaàn thaúng ñöùng taïo ra bôûi khoái löôïng noùc xe: Coi caùc coät chòu löïc nhö nhau.
Theo phöông phaùp nhaân bieåu ñoà Veresagin, tính ñöôïc giaù trò moâ men taïi caùc vò trí:
Taïi C:
Taïi A:
Taïi B:
Tính khung xöông chòu löïc ly taâm ngang:
Löïc ly taâm ngang tính cho moät chaân coät laø :
Löïc ly taâm ngang gaây ra moâ men uoán taïi caùc ñieåm :
Taïi A:
Taïi B:
Löïc ly taâm doïc gaây ra moâ men uoán.
Löïc ly taâm doïc Fd tính cho moät chaân coät laø: .
Taïi A: MA = Pd . l1 = 13,8. 195 = 2691 kGcm.
Taïi B: MB = Pd . l2 = 13,8. 124 = 1711kGcm.
Löïc Fd coøn gaây löïc xoaén treân khung.
Trong ñoù: l1, l2, Fd ñaõ bieát ôû phaàn treân.
Jx – Moâ men quaùn tính theo truïc X cuûa tieát dieän coät.
JP – Moâ men quaùn tính ñoäc cöïc cuûa tieát dieän coät:
Moâ men quaùn tính ñoäc cöïc cuûa tieát dieän coät:
JP = Jx + Jy = 6,34 + 19,34 = 25,68 cm4
Moâ men xoaén gaây ra taïi vò trí ñieåm B:
Mx = MB – X = 1711 – 1422 = 289 kGcm.
Bieåu ñoà moâ men toång hôïp taùc duïng leân khung xöông:
Taïi vò trí A coù moâ men theo truïc x, y laø lôùn nhaát.
Coät coù tieát dieän nhö hình veõ:
Moâ men choáng uoán theo truïc Y:
Moâ men choáng xoaén vôùi r laø khoaûng caùch töø taâm ñoái xöùng ñeán ñieåm xa nhaát.
ÖÙng suaát gaây ra taïi tieát dieän ngaøm:
ÖÙng suaát tieáp tuyeán do moâ men xoaén Mz gaây ra:
ÖÙng suaát töông ñöông:
stñ < [stñ] cuûa theùp CT3 = 1600 kG/cm2
3.14 Tính kieåm beàn lieân keát saøn xe, khung xe.
- Caùc daàm ngang saøn xe ñöôïc lieân keát vôùi caùc coät baèng phöông phaùp haøn moät chieàu. Phaàn troïng löôïng taùc duïng leân moái haøn laø troïng löôïng noùc vaø thaønh xe.
Troïng löôïng taùc duïng leân moät ñaàu daàm:
Heä soá taûi troïng ñoäng k = 1,5.
Taïi moãi vò trí, ta duøng que haøn E42 ñeå haøn vôùi chieàu cao moái haøn Ñ 5 mm, chieàu daøi ñöôøng haøn > 190 mm.
Dieän tích cuûa ñöôøng haøn:
F = 0,7 . h . l = 0,7 . 0,5 . 19 = 6,65 cm2.
ÖÙng suaát cuûa ñöôøng haøn:
Ñoái vôùi theùp CT3 vaø que haøn E42 öùng suaát keùo cho pheùp [sP] = 1600kG/cm2.
ÖÙng suaát caét cho pheùp: [tCP] = 0,6 . [sP] = 0,6.1600 = 960 kG/cm2.
t = 30,25 kG/cm2 < [tCP] = 960 kG/cm2.
Vaäy moái haøn lieân keát giöõa saøn xe vaø khung xe ñuû beàn.
3.15 Tính kieåm beàn lieân keát giöõa daàm ngang saøn xe vaø daàm doïc oâtoâ chassi.
- Khi oâtoâ phanh gaáp hoaëc quay voøng, caùc bu loâng lieân keát naøy seõ chòu öùng suaát caét vaø cheøn daäp. Ta kieåm tra ñoä beàn cuûa caùc bu loâng lieân keát döôùi taùc duïng cuûa löïc quaùn tính gaây ra bôûi toaøn boä troïng löôïng khung voû vaø troïng löôïng haønh khaùch khi phanh vôùi gia toác cöïc ñaïi 7 m/s2 (Löïc quaùn tính khi xe quay voøng coù giaù trò nhoû hôn löïc quaùn tính khi phanh gaáp).
- Khoái löôïng gaây ra löïc quaùn tính:
m = m1 + m2 +m3 = 3666 + 4800 + 484 = 8950 kg
Trong ñoù: m1 – khoái löôïng phaàn saøn + khung voû+ ñieàu hoøa.
m2 –khoái löôïng haønh khaùch.
m3 – khoái löôïng gheá khaùch.
Löïc quaùn tính khi phanh vôùi gia toác cöïc ñaïi 7m/s2 :
- Caùc daàm ngang ñöôïc baét chaët vôùi khung baèng 48 bu loâng M16. Caùc bu loâng naøy ñöôïc xieát chaët taïo ra löïc eùp 1200 kG cho moãi bu loâng. Nhö vaäy, löïc eùp toång coäng giöõa khung voû xe vaø saùt xi laø:
F = 1200 . 48 = 57600 kG.
Khi ñoù, löïc ma saùt xuaát hieän giöõa thuøng xe vaø saùt xi:
Fms = (G + F).f
Trong ñoù: f :heä soá ma saùt giöõa theùp vaø theùp . f = 0,15.
Fms = (57600 + 8950) . 0,15 = 9982 kG > 6386 kG.
Nhö vaäy, löïc ma saùt giöõa khung voû xe vaø saùt xi gaây ra bôûi caùc bu loâng hoaøn toaøn coù theå choáng dòch chuyeån doïc cuûa khung voû döôùi taùc duïng cuûa löïc quaùn tính khi phanh.Caùc bu loâng ñuû beàn, khung voû xe ñaûm baûo lieân keát chaéc chaén vôùi saùt xi trong moïi ñieàu kieän chuyeån ñoäng.
3.16 Sô ñoà boá trí gheá vaø tính kieåm beàn gheá.
3.16.1 Sô ñoà boá trí gheá
- Theo tieâu chuaån ngaønh Vieät Nam, kích thöôùc gheá ngoài:
Chieàu roäng gheá ngoài: .
Chieàu saâu gheá ngoài: .
Chieàu cao maët gheá ngoài: .
Khoaûng caùch töø maët sau ñeäm töïa gheá tröôùc ñeán maët tröôùc ñeäm töïa gheá sau cuûa hai daõy gheá lieàn keà khoâng nhoû hôn 630 mm.
- Döïa vaøo kích thöôùc beân trong khung xe vaø keát caáu khung xe, thieát laäp sô ñoà boá trí gheá:
Hình 3.16.1 Sô ñoà boá trí gheá
Nhaän xeùt: Döïa vaøo sô ñoà boá trí gheá ta coù:
Chieàu roäng gheá ngoài: .
Chieàu saâu gheá ngoài: .
Chieàu cao maët gheá ngoài: .
Khoaûng caùch töø maët sau ñeäm töïa gheá tröôùc ñeán maët tröôùc ñeäm töïa gheá sau cuûa hai daõy gheá lieàn keà khoâng nhoû hôn 750 mm.
Nhö vaäy vieäc boá trí gheá ngoài xe khaùch thaønh phoá B80 hôïp lí, phuø hôïp 22-TCN- 302-02.
3.16.2 Tính kieåm beàn lieân keát giöõa gheá vaø saøn xe.
- Khi oâtoâ phanh gaáp hoaëc quay voøng löïc lieân keát giöõa gheá vaø saøn xe laø löïc ma saùt gaây ra bôûi caùc bu loâng lieân keát. Ta kieåm tra löïc ma saùt cuûa caùc bu loâng lieân keát döôùi taùc duïng cuûa löïc quaùn tính gaây ra bôûi troïng löôïng gheá, haønh khaùch khi phanh vôùi gia toác cöïc ñaïi 7 m/s2(Löïc quaùn tính khi xe quay voøng coù giaù trò nhoû hôn löïc quaùn tính khi xe phanh gaáp).
- Khoái löôïng gaây ra löïc quaùn tính :
m = mg + mkh = 22 +60.2 = 142 kg
Trong ñoù :mg – khoái löôïng gheá cho hai ngöôøi
mhk –khoái löôïng hai haønh khaùch
- Löïc quaùn tính khi phanh vôùi gia toác cöïc ñaïi 7m/s2
- Gheá ñöôïc baét chaët vôùi saøn xe baèng 4 bu loâng M10. Caùc bu loâng naøy ñöôïc xieát chaët taïo ra löïc eùp 380 kG cho moãi bu loâng. Nhö vaäy, löïc eùp toång coäng giöõa gheá khaùch vaø saøn xe laø :
F = 380 . 4 = 1520 kG
- Khi ñoù, löïc ma saùt xuaát hieän giöõa chaân gheá vaø saøn goã :
Fms = F. f
Trong ñoù : f - Heä soá ma saùt giöõa goã vaø theùp f = 0,2
Fms = 1520 . 0,2 = 304 kG > 101 kG.
Nhö vaäy, caùc bu loâng ñuû beàn, gheá ñaûm baûo lieân keát chaéc chaén vôùi saøn xe trong moïi ñieàu kieän chuyeån ñoäng .
3.16.3 Tính kieåm beàn gheá haønh khaùch.
Hình 16.2 Keát caáu khung xöông gheá haønh khaùch.
Hình 16.3 Sô ñoà löïc taùc duïng leân khung xöông gheá khaùch:
+ Moâ men taïi ñieåm B :
MA = 60 . 7,6 + 60 . 49,6 – NB . 69,6 = 0.
+ Moâ men taïi ñieåm A :
MA = 60 . 62 + 60 . 20 – NA . 69,6 = 0.
Suy ra:
M1 = 70,69.7,6 = 537,24 kGcm
M2 = 70,69.49,6 – 60.42 = 986,2 kGcm
M3 = 70,69.69,6 –60.62 – 60.20 = 0
Gheá haønh khaùch ñöôïc laøm töø theùp oáng F27mm daøy 2 coù moâ men choáng uoán :
Heä soá taûi troïng ñoäng k = 1,5
ÖÙùng suaát uoán cöïc ñaïi cuûa khung xöông gheá :
Khung xöông gheá ñöôïc cheá taïo töø theùp CT3 coù [su] = 1600 kG/cm2
sumax = 812 kG/cm2 < [su] = 1600 kG/cm2
Nhö vaäy khung xöông gheá haønh khaùch ñuû beàn .
Khi oâ toâ phanh gaáp hoaëc quay voøng chaân gheá khaùch chòu öùng suaát uoán. Ta kieåm tra beàn cuûa chaân gheá döôùi taùc duïng cuûa löïc quaùn tính gaây ra bôûi toaøn boä troïng löôïng gheá, haønh khaùch khi phanh vôùi gia toác cöïc ñaïi 7m/s2 ( Löïc quaùn tính khi xe quay voøng coù giaù trò nhoû hôn löïc quaùn tính khi phanh gaáp ).
Khoái löôïng gaây ra löïc quaùn tính :
m = mg + mkh = 11.2 + 60.2 = 142 kg
Trong ñoù : mg- khoái löôïng gheá cho hai ngöôøi
mhk – khoái löôïng hai haønh khaùch
Löïc quaùn tính khi phanh vôùi gia toác cöïc ñaïi 7 m/s2
- Löïc quaùn tính Fqt gaây ra moâ men uoán taïi vò trí chaân gheá. Khoaûng caùch töø chaân gheá ñeán troïng taâm gheá : h = 42 cm.
Mu =Fqt .h = 101,3. 42 = 4254,6 kGcm
- Chaân gheá khaùch ñöôïc laøm töø theùp 50 x 25 x 2 coù moâ men choáng uoán
su = 295 kG/cm2 < [su] = 1600 kG/cm2
Nhö vaäy chaân gheá ñuû beàn.
+ Khi oâ toâ quay voøng vôùi baùn kính quay voøng nhoû nhaát vaø vaän toác 25 km/h seõ xuaát hieän löïc quaùn tính ly taâm :
-Khoái löôïng gaây ra löïc quaùn tính:
m = mg + mkh = 11.2 + 60.2 = 142 kg
Trong ñoù : mg – khoái löôïng gheá cho hai haønh khaùch
mkh – khoái löôïng haønh khaùch
R – Baùn kính quay voøng nhoû nhaát tính theo taâm caàu sau. R = 8,9 m.
b – Khoaûng caùch töø taâm xe ñeán caàu sau. b = 1,957.
a = 12025’
Löïc quaùn tính Fqt gaây ra khi quay voøng:
- Kieåm beàn chaân gheá khaùch khi xe phanh gaáp vôùi Fqt = 101,3 kG.
Löïc quaùn tính Fqt gaây ra moâ men uoán taïi vò trí chaân gheá. Khoaûng caùch töø chaân gheá ñeán troïng taâm gheá : h = 42 cm.
Mu =Fqt .h = 101,3. 42 = 4254,6 kGcm.
Chaân gheá khaùch ñöôïc laøm töø theùp 50 x 25 x 2 coù moâ men choáng uoán
su = 295 kG/cm2 < [su] = 1600 kG/cm2
Nhö vaäy chaân gheá ñuû beàn.
Chöông 4: QUI TRÌNH COÂNG NGHEÄ KIEÅM TRA CHAÁT LÖÔÏNG XUAÁT XÖÔÛNG.
- Xe sau khi ñaõ ñöôïc hoaøn thieän laép raùp qua caùc coâng ñoaïn, daây chuyeàn, caàn phaûi kieåm tra toång theå, kieåm tra gaàm xe, kieåm tra caùc thieát bò baêng thöû ôû khu vöïc daây chuyeàn kieåm tra, chaïy thöû treân ñöôøng vaø thöû kín nöôùc ñeå ñaùnh giaù chaát löôïng cheá taïo laép raùp, xaùc ñònh caùc thoâng soá vaø caùc chæ tieâu ñaùnh giaù chaát löôïng oâ toâ.
- Qui trình coâng ngheä kieåm tra chaát löôïng xuaát xöôûng:
4.1 Kieåm tra toång theå:
4.1.1 Soá khung, soá ñoäng cô:
Noäi dung kieåm tra
Yeâu caàu
Phöông phaùp kieåm tra
-Vò trí ñoùng khung.
- Soá khung thöïc teá, soá maùy thöïc teá.
-Qui caùch, chaát löôïng caùc kí töï.
-Soá ñoùng phaûi roõ raøng, khoâng ñoùng 2 laàn.
- Caùc kí töï vaø vò trí ñoùng ñuùng vôùi qui ñònh.
- So saùnh vôùi baûn ñaêng kí
4.1.2 Khung,thaân voû.
Noäi dung kieåm tra.
Yeâu caàu
Phöong phaùp kieåm tra
-Hình daùng chung.
-Caùc kích thöôùc cô baûn.
- Laép ñaët, boá trí caùc cuïm toång thaønh.
- Chaát löôïng lôùp sôn phuû.
-Sai leäch veà kích thöôùc trong giôùi haïn cho pheùp.
- Thaân voû xe khoâng loài loõm,bieán daïng.
- Lôùp sôn phaûi ñaûm baûo chaát löông.
-Ño baèng thöôùc, so saùnh vôùi thieát keá.
4.1.3 Göong chieáu haäu phía ngoaøi:
Noäi dung kieåm tra.
Yeâu caàu.
Phöông phaùp kieåm tra.
- Kieåu loaïi, soá löôïng.
- Keát caáu,laép ñaët.
- Ñuû soá löôïng, ñuùng kieåu, ñieàu khieån nheï nhaøng.
- Khoâng bò môø.
- Quan saùt ñöôïc chieàu roäng 4m cho moãi göông ôû vò trí caùch göông 20m.
-So saùnh vôùi thieát keá.
- Kieåmtra baèng thieát bò vaø baèng tay.
4.1.4 Heä thoáng ñeøn chieáu saùng vaø tín hieäu.
Noäi dung kieåm tra.
Yeâu caàu.
Phöông phaùp kieåm tra.
- Vò trí laép ñaët.
- Soá löôïng caùc loaïi ñeøn, maøu saéc.
- Söï hoaït ñoäng.
- Khoâng nöùt, traày, hôû.
- Baét chaéc chaén, ñuû chi tieát, chöùc naêng theo qui ñònh.
-Ñuû yeâu caàu veà cöôøng ñoä saùng, maøu saéc vaø caùc yeâu caàu khaùc.
- So saùnh vôùi thieát keá.
- Kieåm tra baèng thieát bò vaø baèng tay.
4.1.5 Ñoäng cô vaø caùc boä phaän lieân quan.
Noäi dung kieåm tra
Yeâu caàu
Phöông phaùp kieåm tra.
- Ñònh vò vaø baét chaët ñoäng cô vaø caùc boä phaän laép treân ñoäng cô.
- Caùc daây ñai daãn ñoäng.
-Ñoä kín khít cuûa heä thoáng nhieân lieäu, boâi trôn, laøm maùt.
- Khoâng bò nöùt, traày,bieán daïng, khoâng coù va chaïm giöõa caùc chi tieát quay vaø caùc chi tieát khaùc.
- Ñöôïc baét chaët vaøo khung xe,löïc xieát buloâng ñuùng theo thieát keá qui ñònh.
-Möùc daàu boâi trôn, laøm maùt, daàu daãn ñoäng phanh, daàu daãn ñoäng li hôïp naèm trong giôùi haïn cho pheùp.
- Ñoäng cô hoaït ñoäng oån ñònh, khoâng coù tieáng oàn laï khi hoaït ñoäng.
- Khoâng coù roø ræ nöôùc laøm maùt.
-Nhieät ñoä nöôùc laøm maùt vaø daàu boâi trôn naèm trong giôùi haïn qui ñònh.
- Duøng buùa chuyeân duøng hoaëc côø leâ löïc.
-Ñeå caàn soá ôû vò trí 0, döøng xe baèng phanh ñoå, cho ñoäng cô laøm vieäc vaø kieåm tra.
4.1.6 Baùnh xe vaø moay ô:
Noäi dung kieåm tra
Yeâu caàu
Phöông phaùp kieåm tra
- Vò trí vaø caùch laép ñaët.
- Soá löôïng, kích côõ vaø aùp suaát lôùp.
- Caùc chi tieát keïp chaët vaø phoøng loûng.
- Moay ô cuûa baùnh xe.
- Hö haïi vaø bieán daïng cuûa lôùp.
- Ñuùng kích côõ, kieåu loaïi, aùp suaát lôùp.
- Khoâng nöùt, bieán daïng.
- Löïc xieát buloâng ñuùng theo thieát keá.
- Söï ñaày ñuû caùc chi tieát keïp chaët vaø phoøng loûng.
- Baùnh xe ñöôïc caân baèng ñoäng, khoâng boù keït khi hoaït ñoäng.
- Khoâng coù ñoä rô doïc truïc vaø höôùng kính.
- Chaén buøn ñaày ñuû vaø chaéc chaén.
- Vaän haønh.
-Kieåm tra ñoä rô, boù keït cuûa moay ô.
- Duøng ñoàng hoà ño aùp suaát.
- Duøng buùa chuyeân duøng, hoaëc caø leâ löïc.
4.2 Kieåm tra gaàm xe.
4.2.1 Baùnh xe döï phoøng.
Noäi dung kieåm tra
Yeâu caàu
Phöông phaùp kieåm tra
- Vò trí vaø caùch laép ñaët.
- Kieåu loaïi.
- Cô caáu naâng haï
- Ñuû chi tieát, ñuùng kích côõ, kieåu loaïi, aùp suaát loáp, khoâng nöùt.
- Baùnh xe phaûi ñöôïc caân baèng ñoäng.
- Duøng buùa chyeân duøng hoaëc côø leâ löïc ñeå kieåm tra caùc moái gheùp, buloâng.
4.2.2 Heä thoáng phanh.
Noäi dung kieåm tra
Yeâu caàu
Phöông phaùp kieåm tra
- Trang bò caùc heä thoáng.
- Kieåu loaïi, keát caáu.
- Laép ñaët hoaït ñoäng vaø caùc moái gheùp.
- Ñuû caùc chi tieát,chaéc chaén, khoâng nöùt, khoâng bieán daïng.
- Caùp phanh ñoã khoâng loûng, chuøng khi phanh.
Quan saùt, duøng tay laéc vaän haønh heä thoáng ñaïp phanh ñeå kieåm tra söï roø ræ.
4.2.3 Li hôïp.
Noäi dung kieåm tra
Yeâu caàu
Phöông phaùp kieåm tra
- Kieåu loaïi, laép ñaët.
- Söï hoaït ñoäng.
- Ñuû khoâng roø ræ chaát loûng
-Li hôïp khoâng boù keït, ñoùng ngaét phaûi nheï, caét döùt khoaùt, phaûi coù haønh trình töï do theo qui ñònh cuûa nhaø saûn xuaát.
- Ñaïp, nhaû baøn ñaïp li hôïp.
-Vaän haønh hôïp soá.
4.2.4 Cô caáu laùi vaø caùc ñoøn daãn ñoäng laùi.
Noäi dung kieåm tra
Yeâu caàu
Phöông phaùp kieåm tra
-Kieåu loaïi, laép ñaët vaø caùc moái gheùp.
- Söï hoaït ñoäng.
-Ñuû, khoâng bieán daïng.
- Löïc xieát buloâng theo thieát keá.
-Khoâng va chaïm vaøo caùc boä phaän khaùc khi quay voâ laêng laùi
- Duøng ñeøn soi.
- Tay laéc voâ laêng laùi vaø quan saùt.
4.2.5 Caùc khôùp caàu, khôùp chuyeån höôùng.
Noäi dung kieåm tra
Yeâu caàu
Phöông phaùp kieåm tra
-Kieåu loaïi,laép ñaët, caùc moái gheùp vaø boâi trôn.
- Söï hoaït ñoäng.
-Ñuû, khoâng bieán daïng, khoâng keït khi quay voâ laêng.
- Ñuû môõ boâi trôn.
- Khoâng coù tieáng laï khi laéc voâ laêng.
- Voû boïc chaén buïi khoâng bò thuûng,raùch.
-Duøng ñeøn soi.
- Tay laéc voâ laêng laùi.
4.2.6 Ngoõng quay laùi:
Noäi dung kieåm tra
Yeâu caàu
Phöông phaùp kieåm tra
-Kieåu loaïi, laép ñaët.
-Caùc moái gheùp vaø söï boâi trôn.
-Söï hoaït ñoäng.
-Trôï löïc laùi.
-Ñuû, khoâng bieán daïng, khoâng keït khi quay voâ laêng.
-Ñuû môõ boâi trôn.
- Khoâng rô höôùng truïc vaø höôùng kính.
- Khoâng roø ræ daàu trôï löïc laùi.
- Khoâng rô baïc, truïc khôùp caàu.
-Ñeøn soi.
-Kích baùnh daãn höôùng kieåm tra ñoä rô.
4.2.7 Nhíp, loø xo, thanh xoaén, uï haïn cheá haønh trình.
Noäi dung kieåm tra
Yeâu caàu
Phöong phaùp kieåm tra
-Kieåu loaïi, soá löôïng.
-Laép ñaët vaø caùc moái gheùp.
-Caùc uï haïn cheá haønh trình cuûa nhíp vaø loø xo.
- Khoâng bieán daïng, nöùt.
-Ñuû caùc chi tieát.
-Löïc xieát buloâng ñuùng theo thieát keá.
- Ñeøn soi.
-Duøng buùa chuyeân duøng hay cô leâ löïc kieåm tra caùc moái gheùp, löïc xieát bu loâng.
4.2.8 Giaûm chaán:
Noäi dung kieåm tra
Yeâu caàu
Phöong phaùp kieåm tra
-Kieåu loaïi, soá löôïng.
-Laép ñaët vaø caùc moái gheùp.
-Roø ræ daàu thuûy löïc.
- Khoâng bieán daïng, nöùt.
-Ñuû caùc chi tieát.
-Löïc xieát buloâng ñuùng theo thieát keá.
-Khoâng roø ræ daàu.
- Ñeøn soi.
-Duøng buùa chuyeân duøng hay cô leâ löïc kieåm tra caùc moái gheùp, löïc xieát bu loâng.
4.2.9 Caùc ñaêng:
Noäi dung kieåm tra
Yeâu caàu
Phöong phaùp kieåm tra
-Laép ñaët vaø caùc moái gheùp.
-Ñoä rô caùc khôùp, then hoa,goái ñôõ.
-Khoâng bieán daïng, nöùt.
-Ñuû caùc chi tieát.
-Löïc xieát buloâng ñuùng theo thieát keá.
-Ñoä rô cuûa then hoa vaø caùc truïc chöõ thaäp naèm trong giôùi haïn cho pheùp.
- Ñeøn soi.
-Duøng buùa chuyeân duøng hay cô leâ löïc kieåm tra caùc moái gheùp, löïc xieát bu loâng.
4.2.10 Hôïp soá:
Noäi dung kieåm tra
Yeâu caàu
Phöong phaùp kieåm tra
-Laép ñaët vaø caùc moái gheùp.
- Roø ræ daàu thuûy löïc.
-Söï hoaït ñoäng
- Khoâng bieán daïng, nöùt.
-Löïc xieát buloâng ñuùng theo thieát keá.
- Möùc daàu boâi trôn naèm trong giôùi haïn qui ñònh.
-Khoâng roø ræ daàu boâi trôn.
-Ra vaøo soá nheï nhaøng.
- Ñeøn soi.
-Duøng buùa chuyeân duøng hay cô leâ löïc kieåm tra caùc moái gheùp, löïc xieát bu loâng
4.2.11Caàu xe:
Noäi dung kieåm tra
Yeâu caàu
Phöong phaùp kieåm tra
-Laép ñaët vaø caùc moái gheùp.
- Roø ræ daàu thuûy löïc.
- Khoâng bieán daïng, nöùt.
-Löïc xieát buloâng ñuùng theo thieát keá.
- Möùc daàu boâi trôn naèm trong giôùi haïn qui ñònh.
-Khoâng roø ræ daàu boâi trôn.
- Ñeøn soi.
-Duøng buùa chuyeân duøng hay cô leâ löïc kieåm tra caùc moái gheùp, löïc xieát bu loâng
4.3 Kieåm tra buoàng laùi vaø khoang haønh khaùch.
4.3.1Kính chaén gioù:
Noäi dung kieåm tra
Yeâu caàu
Phöong phaùp kieåm tra
-Kieåu loaïi, soá löôïng.
-Laép ñaët.
-Trình traïng cuûa gioaêng kính.
- Khoâng nöùt, vôõ.
- Laép chaët vaøo thaân xe.
-Gioaêng kính khoâng bieán daïng
Quan saùt, so saùnh vôùi thieát keá
4.3.2 Göông chieáu haäu:
Noäi dung kieåm tra
Yeâu caàu
Phöong phaùp kieåm tra
-Kieåu loaïi, soá löôïng.
- Laép ñaët, keát caáu.
-Taàm quan saùt.
-Ñuû.
-Taàm quan saùt ñaït theo thieát keá.
-Hình aûnh phaûn chieáu phaûi roõ, khoâng bieán daïng.
Quan saùt, so saùnh, duøng tay laéc.
4.3.3 Gaït nöôùc vaø phun nöôùc röûa kính:
Noäi dung kieåm tra
Yeâu caàu
Phöong phaùp kieåm tra
-Kieåu loaïi, soá löôïng.
- Laép ñaët, keát caáu.
-Vuøng queùt.
-Chaéc, ñuû.
-Hoaït ñoäng nheï nhaøng, khoâng keït.
-Dieän tích queùt phaûi ñaûm baûo taàm nhìn cho ngöôøi laùi.
-Tia phun nöôùc naèm trong taàm queùt cuûa gaït nöôùc.
-Göông chieáu haäu beân ngoaøi naèm trong taàm queùt cuûa gaït nöôùc.
-Quan saùt thöû.
-Thao taùc thöû.
4.3.4Gheá ngöôøi laùi:
Noäi dung kieåm tra
Yeâu caàu
Phöong phaùp kieåm tra
-Keát caáu, laép ñaët.
-Khaû naêng ñieàu chænh.
-Chaéc, ñuû.
-Hoaït ñoäng nheï nhaøng, khoâng keït.
-Thoûa maõn vuøng quan saùt theo qui ñònh.
- Vò trí gheá ngöôøi laùi phaûi ñieàu chænh ñöôïc ñeå ñaûm baûo taàm nhìn.
-Quan saùt thöû.
-Thao taùc thöû.
4.3.5 Ñai an toaøn gheá cuûa ngöôøi laùi:
Noäi dung kieåm tra
Yeâu caàu
Phöong phaùp kieåm tra
-Kieåu loaïi, soá löôïng.
-Laép ñaët.
-Söï laøm vieäc.
Ñuû, ñuùng, chaéc.
Quan saùt, so saùnh, thöû.
4.3.6 Voâ laêng laùi:
Noäi dung kieåm tra
Yeâu caàu
Phöong phaùp kieåm tra
-Laép ñaët, söï laøm vieäc.
- Ñoä rô voâ laêng laùi.
- Hieäu quaû trôï löïc laùi.
-Chaéc, ñuû.
-Ñoä rô voâ laêng laùi naèm trong giôùi haïn cho pheùp
-Coù trôï löïc laùi khi ñoäng cô hoaït ñoäng.
Quan saùt, so saùnh, thöû.
4.3.7 Caàn soá, phanh tay.
Noäi dung kieåm tra
Yeâu caàu
Phöong phaùp kieåm tra
-Laép ñaët, söï laøm vieäc.
-Chaéc, ñuû.
-Caàn soá khoâng rung,laéc, chuyeån soá nheï nhaøng.
Quan saùt, so saùnh, thöû.
4.3.8 Caùc peâñan li hôïp, phanh, ga.
Noäi dung kieåm tra
Yeâu caàu
Phöong phaùp kieåm tra
- Vò trí laép ñaët.
-Haønh trình töï do.
- Haønh trình laøm vieäc.
- Khe hôû töông ñoái vôùi saøn.
- Chaéc, ñuû.
-Haønh trình töï do vaø haønh trình laøm vieäc naèm trong giôùi haïn qui ñònh.
-Ñieàu khieån nheï, khoâng boù keït, traû veà vò trí ban ñaàu khi thoâi löïc taùc duïng.
Quan saùt, so saùnh, thöû.
4.3.9 Caùc ñoàng hoà toác ñoä, aùp suaát khí neùn, baùo soá voøng quay ñoäng cô, möùc nhieân lieäu…, caùc ñeøn chæ baùo
Noäi dung kieåm tra
Yeâu caàu
Phöong phaùp kieåm tra
-Laép ñaët.
-Söï laøm vieäc.
- Chaéc, ñuùng vò trí, ñuû soá löôïng.
-Khoâng nöùt,traày, hôû.
Quan saùt, so saùnh, thöû.
4.3.10 Coøi ñieän
Noäi dung kieåm tra
Yeâu caàu
Phöong phaùp kieåm tra
Laép ñaët, söï laøm vieäc.
-Chaéc, ñuû, ñuùng vò trí.
-AÂm thanh oån ñònh,khoâng reø.
Quan saùt, so saùnh, thöû.
4.3.11 Tuû y teá, bình cöùu hoûa, buùa phaù cöûa soå:
Noäi dung kieåm tra
Yeâu caàu
Phöong phaùp kieåm tra
-Soá löôïng buùa.
-Laép ñaët, vò trí.
-Laép ñaët chaéc chaén, ñuùng vò trí.
-Ñaày ñuû chi tieát.
-Quan saùt.
- So saùnh vôùi thieát keá.
4.3.12 Cöûa leân xuoáng, baäc leân xuoáng:
Noäi dung kieåm tra
Yeâu caàu
Phöong phaùp kieåm tra
- Soá löôïng, qui caùch.
-Laép ñaët.
- Söï laøm vieäc.
-Chaéc, ñuû.
-Ñoùng môû phaûi nheï nhaøng, khoâng keït.
- Caùc gioaêng phaûi kín khít.
- Khoùa cöûa chaéc chaén, hoaït ñoäng nheï.
- Quan saùt,ño.
-So saùnh vôùi thieát keá.
-Ñoùng môû cöûa thöû.
4.3.13 Kính cöûa soå:
Noäi dung kieåm tra
Yeâu caàu
Phöong phaùp kieåm tra
-Kieåu loaïi, soá löôïng.
- Laép ñaët.
-Chaéc, ñuû.
-Ñoùng môû phaûi nheï nhaøng, khoâng keït.
- Caùc gioaêng phaûi kín khít.
- Khoùa cöûa chaéc chaén, hoaït ñoäng nheï.
- Quan saùt,ño.
-So saùnh vôùi thieát keá.
-Ñoùng môû cöûa thöû.
4.3.14 Chæ daãn thoaùt hieåm:
Noäi dung kieåm tra
Yeâu caàu
Phöong phaùp kieåm tra
Vò trí, soá löôïng.
-Ñuùng thieát keá, ñuû chi tieát.
-Khoâng bong, troùc, traày xöôùc.
-Quan saùt.
- So saùnh vôùi thieát keá.
4.3.15 Tay vòn, coät choáng, tay naém:
Noäi dung kieåm tra
Yeâu caàu
Phöong phaùp kieåm tra
-Laép ñaët, caùc moái gheùp.
-Soá löôïng, qui caùch.
Ñuùng thieát keá, ñuû chi tieát.
Chaéc chaén.
- Quan saùt.
-So saùnh, ño.
-Laéc thöû baèng tay.
4.3.16 Gheá haønh khaùch:
Noäi dung kieåm tra
Yeâu caàu
Phöong phaùp kieåm tra
-Laép ñaët, caùc moái lieân keát vôùi saøn.
- Soá löôïng, qui caùch.
-Khaû naêng ñieàu chænh cuûa gheá.
-Ñuùng thieát keá, ñuû chi tieát.
-Chaéc chaén.
- Quan saùt.
-So saùnh, ño.
-Laéc thöû baèng tay.
4.3.17 Saøn xe, traàn xe vaø caùc thaønh beân:
Noäi dung kieåm tra
Yeâu caàu
Phöong phaùp kieåm tra
-Vaät lieäu traûi saøn.
- Caùc taám oáp thaønh beân, traàn xe.
-Vaät lieäu traûi saøn khoâng trôn tröôït.
-Traûi saøn kgoâng raùch, phoàng.
-Caùc taám oáp khoâng raùch, nöùt, troùc.
-Neïp phaûi ñuû, chaéc vaø thaúng haøng.
-Quan saùt.
-So saùnh.
4.3.18 Ñeøn chieáu saùng trong xe, ñeøn baäc cöûa leân xuoáng, ñieàu hoøa, quaït thoâng gioù.
Noäi dung kieåm tra
Yeâu caàu
Phöong phaùp kieåm tra
- Soá löôïng, qui caùch.
- Vò trí laép ñaët.
-Tình traïng hoaïy ñoäng.
- khoâng nöùt, traày , hôû.
- Baét chaët, ñuû soá löôïng, ñaûm boûa chöùc naêng thieát keá.
-Quan saùt.
-So saùnh.
-Thöû.
4.3.19 Cöûa thoâng gioù traàn xe:
Noäi dung kieåm tra
Yeâu caàu
Phöong phaùp kieåm tra
- Soá löôïng, qui caùch.
- Vò trí laép ñaët.
-Tình traïng hoaïy ñoäng.
-Ñuû, kín khít.
-Ñoùng môû nheï nhaøng.
-Quan saùt.
-So saùnh.
-Thöû.
4.4 Kieåm tra treân thieát bò.
4.4.1 Ñoä tröôït ngang cuûa baùnh xe daãn höôùng.
Söû duïng thieát bò ño ñoä tröôït ngang caûu baùnh xe daãn höôùng:
Ñöa xe vaøo vò trí kieåm tra.
Giöõ thaúng voâ laêng laùi.
Giöõ toác ñoä xe oån ñònh khoâng quaù 5 km/h khi qua thieát bò.
Yeâu caàu : ñoä tröôït ngang baùnh xe daãn höôùng khoâng quaù 5 m/km.
4.4.2 Löïc phanh chính:
Söû duïng beä thöû kieåm tra löïc phanh:
Kieåm tra löïc phanh.
Cheânh leäch löïc phanh giöõa hai baùnh xe.
Löïc phanh tay.
Yeâu caàu:
Toång löïc phanh chính phaûi lôùn hôn 50% troïng löôïng xe khoâng taûi.
Cheânh leäch löïc phanh giöõa hai baùnh xe treân cuøng moät truc phaûi nhoû hôn 25%.
Toång löïc phanh tay phaûi nhoû hôn 16% troïng löôïng khoâng taûi.
4.4.3 Sai soá ñoàng hoà toác ñoä:
- Söû duïng duïng cuï kieåm tra sai soá ñoàng hoà toác ñoä:
Ñöa xe vaøo vò trí kieåm tra.
Ñaët caùc baùnh xe cuûa truïc chuû ñoäng laên khoâng tröôït treân con laên thieát bò
-Treân ñoàng hoà cuûa xe sai soá töø-1020 % ôû toác ñoä 40 km/h.
4.4.4 Cöôøng ñoä aùnh saùng ñeøn chieáu saùng:
-Söû duïng duïng cuï ño cöôøng ñoä ñeøn chieáu saùng:
Ñöa xe vaøo vò trí kieåm tra.
Ñieàu chænh khoaûng caùch töø maët ñeøn pha tôùi maët nhaän saùng cuûa thieát bò.
Baät ñeøn chieáu xa.
Neáu moãi beân coù nhieàu hôn moät ñeøn thì phaûi ño töøng ñeøn, duøng taám chaén che ñeøn coøn laïi.
- Yeâu caàu : Cöôøng ñoä saùng cuûa ñeøn khoâng nhoû hôn 10000 Cd.
4.5 Kieåm tra chaïy thöû treân ñöôøng, thöû kín nöôùc.
4.5.1 Chaïy thöû treân ñöôøng:
- Chaïy 5 löôït treân töøng loaïi ñöôøng.
- Ñoäng cô hoaït ñoäng eâm, khoâng coù tieáng oànlaï.
- Taêng toác oån ñònh, khoâng coù hieän töôïng khöïng ñoäng cô.
- Li hôïp ñoùng ngaét deã daøng, soá ra vaøo eâm dòu, nheï nhaøng.
- Phanh hoaït ñoäng bình thöøong khoâng bò keït.
- Heä thoáng laùi bình thöôøng.
Thaân xe vaø göông chieáu haäu khoâng laéc maïnh khi xe vaøo ñöôøng ghoà geà ôû toác ñoä 20 km/h.
- Khoâng coù tieáng oàn laï phaùt ra töø thaân, khung vaø gaàm xe.
-Khoâng roø ræ nhieân lieäu vaø caùc moâi chaát.
- Khoâng bieán daïng, nöùt gaõy caùc moái gheùp.
4.5.2 Thöû kín nöôùc:
-Kieåm tra thöû aùp löïc nöôùc trong xe:
AÙp löïc nöôùc 2 kG/em2.
Thôøi gian thöû töø 10-15 ph.
- Yeâu caàu: khoâng coù söï roø ræ nöôùc ôû baát kì vò trí naøo trong xe.
Chöông 5: KEÁT LUAÄN.
5.1 Nhaän xeùt
-OÂ toâ khaùch thaønh phoá B80 thieát keá thoûa maõn yeâu caàu, noäi dung thieát keá ñaõ ñaët ra vaø phuø hôïp vôùi TCN vaø TCVN veà thieát keá oâ toâ khaùch thaønh phoá:
Veà heä thoáng truyeàn löïc: do toaøn boä ñoäng cô, li hôïp, hoäp soá, caùc ñaêng, caàu sau…., ñeàu giöõ nguyeân trong khi troïng löôïng cuûa oâtoâ khi ñaày taûi nhoû hôn troïng löôïng cho pheùp cuûa saùt xi cô sôû, neân heä thoáng truyeàn löïc oâ toâ ñuû beàn, caùc tính naêng laøm vieäc cuûa heä thoáng ñaûm baûo.
Veà heä thoáng di chuyeån: troïng löôïng toaøn boä vaø troïng löôïng phaân boå leân caùc caàu cuûa oâ toâ ñeàu nhoû hôn troïng löôïng cho pheùp cuûa saùt xi cô sôû do nhaø saûn xuaát qui ñònh, vì vaäy heä thoáng chuyeån ñoäng cuûa oâ toâ ñuû beàn.
Veà heä thoáng laùi: troïng löôïng phaân boå leân caàu tröôùc nhoû hôn troïng löôïng cho pheùp, khoâng thay ñoåi chieàu daøi cô sôû vaø giöõ nguyeân keát caáu heä thoáng laùi neân ñoäng hoïc laùi khoâng thay ñoåi tính naêng vaø heä thoáng laùi ñuû beàn.
Veà heä thoáng phanh: do khoái löôïng quaùn tính khoâng thay ñoåi, phaân boå troïng löïông leân caùc caàu töông ñöông vôùi saùt xi cô sôû, neân moâ men haõm cuûa heä thoáng phanh cuõng nhö quaûng ñöôøng phanh, thôøi gian phanh vaãn giöõ nguyeân vaø heä thoáng phanh ñuû beàn.
Veà heä thoáng treo:do toång troïng löôïng vaø phaân boå troïng löôïng leân caùc caàu nhoû hôn taûi troïng cho pheùp sat xi cô sôû,neân heä thoáng treo ñuû beàn. Caùc thoâng soá dao ñoäng vaãn giöõ nguyeân, ñoä eâm dòu cuûa heä thoáng treo ñaûm baûo.
Veà keát caáu khung xe: keát caáu khung voû coù hình daùng goïn, ñeïp, phuø hôïp vôùi ñieàu kieän vaät tö vaø coâng ngheä saûn xuaát caùc cô sôû ñoùng môùi xe ôû Vieät Nam, ñaûm baûo ñuû beàn, phuø hôïp TCVN vaø TCN veà thieát keá oâ toâ khaùch thaønh phoá.
Veà phaân boå troïng löôïng, tính oån ñònh vaø tính ñoäng hoïc: qua keát quaû phaàn tính toaùn ta thaáy vieäc phaân boá troïng löôïng, tính oån ñònh vaø tính ñoäng löïc hoïc cuûa oâ toâ thieát keá phuø hôïp vôùi TCN vaø TCVN veà thieát keá oâ toâ khaùch thaønh phoá, ñaûm baûo oâ toâ hoaït ñoäng toát trong caùc ñieàu kieän ñöôøng Vieät Nam.
-Trong thieát keá oâtoâ khaùch thaønh phoá B80, coøn moät soá ñieåm haïn cheá sau:
Khoâng tính toaùn, ñaùnh giaù chuyeån vò cuûa heä thoáng khung xe, neân khi laép kính vaø vaät lieäu loùt saøn vaøo caàn phaûi chuù yù chuù yù ñoä giaûn nôû vaät lieäu cuûa khung xe ñeå traùnh gaây nöùt, vôû kính vaø vaät lieäu loùt saøn hoaëc gaây bieán daïng khung.
Do caùc maûng cuûa khung xe lieân keát nhau baèng phöông phaùp haøn, vì vaäy caàn phaûi coù bieän phaùp khöû noäi öùng suaát sinh ra trong heä khung.
Thieát keá chöa ñaùnh giaù tính kinh teá cuûa oâ toâ trong vaän chuyeån, ñoä tin caäy cuûa khung xe, do vaäy caàn phaûi khaûo saùt trong quaù trình khai thaùc.
5.2 Kieán nghò:
Do thôøi gian laøm ñeà taøi ngaén, taøi lieäu tham khaûo coøn haïn heïp,vì vaäy ñeà taøi chæ giôùi thieäu nhöõng böôùc tính toaùn cô baûn veà thieát keá, baûn veõ thieát keá seõ coøn nhieàu thieáu soùt do chöa qua thöïc teá saûn xuaát. Vì vaäy caùc ñôn vò saûn xuaát laép raùp trong nöôùc khi tham khaûo ñeà taøi naøy caàn phaûi boå sung vaø hoaøn thieän theâm.
Taøi lieäu tham khaûo:
Cô sôû thieát keá oâ toâ,Nguyeãn Khaéc Trai,2006, NXB Giao Thoâng Vaän Taûi.
Lí thuyeát oâ toâ maùy keùo, Nguyeãn Höõu Caån, 2005, NXB Khoa hoïc vaø Kó thuaät.
Thieát keá maùy vaø tính toaùn oâ toâ maùy keùo T1,T2,T3, Nguyeãn Höõu Caån, 1987, NXB Khoa hoïc vaø Kó thuaät.
Soå tay thieát keá oâ toâ khaùch, Ngoâ Xuaân Baéc,1985, NXB Giao Thoâng Vaän Taûi.
Tính toaùn söùc keùo oâ toâ maùy keùo, NXB ñaïi hoïc Quoác gia thaønh phoá Hoà Chí Minh.
Caùc qui ñònh 22TCN302-02, 22-TCN307-03.
Höôùng daãn thieát keá heä thoáng ñieàu hoøa khoâng khí, Nguyeãn Ñöùc Lôïi,2006, NXB Khoa hoïc vaø Kó thuaät.
Chi tieát maùy, Nguyeãn Höõu Loäc, 2005, NXB ñaïi hoïc Quoác gia thaønh phoá Hoà Chí Minh.
Söùc beàn vaät lieäu, Nguyeãn Vaên Quaûng, Ñaïi hoïc GTVT TPHCM.
Tính toaùn thieát keá oâ toâ, Ñaëng Quí, Ñaïi hoïc Sö Phaïm Kó Thuaät TP.HCM.