LỜI NÓI ĐẦU
Đất nước ta ngày cang phát triển, tiến tới công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Đâu đâu nhà máy, xí nghiệp, cơ sở hạ tầng đua nhau mọc lên. Mỗi một xí nghiệp, ngành nghề đảm đương một nhiệm vụ quan trọng của mình. Ngành này hỗ trợ ngành kia phát triển với ngành cơ khí trên thế giới hay nước ta cũng vậy nó quan hệ với các ngành khác và có vai trò hết sức quan trọng. Chẳng hạn ngành xây dựng tạo ra biết bao nhà ở, công trình là vậy thì hầu hết các phương tiện, thiết bị là do ngành cơ khí chế tạo ra.
Hiện nay nhu cầu xây dựng ở nước ta rất lớn, do vậy việc cung cấp vật liệu như đá, ximăng, sắt thép . là cần thiết; mà với năng suất cao. Đi đôi với nguyên vật liệu là các thiết bị máy móc tạo ra chúng mà chúng ta đang rất cần nhiều. Với em, một sinh viên sắp ra trường được giao thiết kế Máy Nghiền Má là một loại máy nghiền đá trong xây dựng là đồ án tốt nghiệp.
Đồ án tốt nghiệp là một đồ án hết sức quan trọng và là một nhiệm vụ khó khăn. Nhưng với những gì đã học, kinh nghiệm qua 5 năm học Đại học, với sự hướng dẫn của thầy cô giáo, đặc biệt là thầy Lê Cung em vững tin là mình sẽ hoàn thành nhiệm vụ được giao.
Đồ án được hoàn thành, nhưng do trình độ hiểu biết của em và thời gian có hạn, trong quá trình thiết kế không tránh khỏi những sai sót, kính mong sự chỉ bảo của thầy cô.
Em xin chân thành cảm ơn thầy cô giáo hướng dẫn, các thầy cô trong Khoa.
35 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2732 | Lượt tải: 2
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Thiết kế máy nghiền má, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
LÅÌI NOÏI ÂÁÖU
Âáút næåïc ta ngaìy cang phaït triãøn, tiãún tåïi cäng nghiãûp hoïa, hiãûn âaûi hoïa. Âáu âáu nhaì maïy, xê nghiãûp, cå såí haû táöng âua nhau moüc lãn. Mäùi mäüt xê nghiãûp, ngaình nghãö âaím âæång mäüt nhiãûm vuû quan troüng cuía mçnh. Ngaình naìy häù tråü ngaình kia phaït triãøn våïi ngaình cå khê trãn thãú giåïi hay næåïc ta cuîng váûy noï quan hãû våïi caïc ngaình khaïc vaì coï vai troì hãút sæïc quan troüng. Chàóng haûn ngaình xáy dæûng taûo ra biãút bao nhaì åí, cäng trçnh laì váûy thç háöu hãút caïc phæång tiãûn, thiãút bë laì do ngaình cå khê chãú taûo ra.
Hiãûn nay nhu cáöu xáy dæûng åí næåïc ta ráút låïn, do váûy viãûc cung cáúp váût liãûu nhæ âaï, ximàng, sàõt theïp ... laì cáön thiãút; maì våïi nàng suáút cao. Âi âäi våïi nguyãn váût liãûu laì caïc thiãút bë maïy moïc taûo ra chuïng maì chuïng ta âang ráút cáön nhiãöu. Våïi em, mäüt sinh viãn sàõp ra træåìng âæåüc giao thiãút kãú Maïy Nghiãön Maï laì mäüt loaûi maïy nghiãön âaï trong xáy dæûng laì âäö aïn täút nghiãûp.
Âäö aïn täút nghiãûp laì mäüt âäö aïn hãút sæïc quan troüng vaì laì mäüt nhiãûm vuû khoï khàn. Nhæng våïi nhæîng gç âaî hoüc, kinh nghiãûm qua 5 nàm hoüc Âaûi hoüc, våïi sæû hæåïng dáùn cuía tháöy cä giaïo, âàûc biãût laì tháöy Lã Cung em væîng tin laì mçnh seî hoaìn thaình nhiãûm vuû âæåüc giao.
Âäö aïn âæåüc hoaìn thaình, nhæng do trçnh âäü hiãøu biãút cuía em vaì thåìi gian coï haûn, trong quaï trçnh thiãút kãú khäng traïnh khoíi nhæîng sai soït, kênh mong sæû chè baío cuía tháöy cä.
Em xin chán thaình caím ån tháöy cä giaïo hæåïng dáùn, caïc tháöy cä trong Khoa.
Ngæåìi thiãút kãú
CHÆÅNG 1
GIÅÏI THIÃÛU VÃÖ VÁÛT LIÃÛU ÂAÏ VAÌ
QUAÏ TRÇNH KHAI THAÏC ÂAÏ
1.1. Giåïi thiãûu vãö váût liãûu âaï vaì âaï dàm duìng trong saín xuáút caïc cáúu kiãûn bã täng vaì laìm âæåìng saï
Caïc loaûi thuäüc nhoïm âaï, soíi, caït ngaìy nay âæåüc sæí duûng räüng raîi laìm nguyãn liãûu cho caïc ngaình xáy dæûng. Âäúi våïi caïc loaûi váût liãûu naìy ngæåìi ta âàût yãu cáöu vãö âäü haût vaì daûng haût.
Âaï laì loaûi váût liãûu ráút quan toüng trong ngaình xáy dæûng chuïng âæåüc laì cháút âäün trong bã täng (xáy dæûng mäú cáöu, âáûp næåïc, raîi màût âæåìng, laìm âæåìng ätä, âæåìng sàõt). Âaï cuîng laì nguyãn liãûu cå baín âãø saín xuáút ximàng, väi vaì caïc cháút kãú dênh khaïc. Trong xáy dæûng âaï coìn laì loaûi váût liãûu trang trê ráút quan troüng. Thaình pháön chuí yãúu nháút trong âaï thaûch anh, caïc khoaïng váût quàûng, caïcbonnat caïc khoaïng váût seït, caïc halolt; penpat; penspat vaì dimin thaình pháön hoïa hoüc, thaình pháön khoaïng váût vaì cáúu taûo quyãút âënh tênh cháút váût lyï cuía âaï. Caïc tênh cháút coìn laûi phuû thuäüc vaìo tênh cå hoüc cuía chuïng nhæ mæïc âäü phán hoïa; âäü næït neí, âäü taïch cheî; tênh caït khai. Trong säú caïc khoaïng váût taûo âaï thç thaûch anh coï âäü bãön cao nháút.
Giåïi haûn bãön neïn cuía thaûch anh væåüt quaï 5000kg/cm2 cuía penspat, phoven, ogit âaï sæìng, olivin vaì caïc khoaïng váût manhe sàõt khaïc laì 2000¸5000kg/cm2, can xi khoaïng 400KG/cm2, giåïi haûn bãön neïn cuía quazit vaì nefrit haût nhoí âaût giaï trë cao nháút âãún 500¸6000kg/cm2, granit haût nhoí cuîng coï âäü bãön khaï låïn 3500kg/cm2. Âaï thuäüc foofin thaûch anh vaì foocfiarit coï âäü bãön neïn cao (500¸2400kg/cm2). Nhæng coï nhæåüc âiãøm laì bãö màût ráút trån; khäng âaím baío âäü dênh kãút cao giæîa âaï dàm vaì væîa ximàng thäng qua baíng âäü bãön neïn cuía caïc loaûi macma kg/cm2 (Baíng 1).
Loaûi âaï
Traûng thaïi khä
Traûng thaïi æåït
Granit
Sienit
Gabrä
Foofia quazit
Bazan
Diabazå
Diorit
1270¸1859
679¸1055
1029¸2942
924¸2400
612¸1940
1119¸1271
1040¸2300
1195¸1788
575¸896
801¸2836
617¸1558
1118¸1271
900¸1700
Hiãûn nay, trong caïc loaûi âaï tráöm têch, âaï väi vaì âaï lomit âæåüc sæí duûng phäø biãún trong xáy dæûng.
Âaï väi âæåüc taûo thaình chuí yãúu tæì canxi (CaCo3) trong âoï coï taûp cháút âäü comit - khi caïc taûp cháút âälomit tàng lãn tæì 5¸25% goüi laì âaï väi âälomit, khi tàng lãn âãún 25¸50% thç goüi âaï väi âälomit hoïa.
Âaï âälomit (CaMg(Co3) laì loaûi âaï traìm têch chæïa hån 90% âälomit. Khi trong âaï coï tæì 50¸90 âälomit thç goüi laì âälomit väi, coìn trong khi tyí lãû âälomit tháúp hån thç goüi laì âaï väi âälomit hoïa.
Caïc khoaïng váût chuí yãúu âãø taûo thaình âaï tráöm têch laì canxit vaì âälomit, canxit laì loaûi khoaïng váût phäø biãún nháút.
Caïc loaûi âaï cacbonnat coï âàûc tênh laì khängoäöng nháút vãö tênh cå lyï. Âäü bãön neïn åí traûng thaïi khä laì 550¸280 kg/cm2 åí traûng thaïi no næåïc laì 500¸1700 kg/cm2.
Trong âaï tráöm têch, pháún sa laì loaûi âaï âæåüc taûo thaình tæì nhæîng haût kãút tæa 0,1¸1mm. Âäü neïn trung bçnh åí traûng thaïi khä laì 580KG/cm2. ÅÍ traûng thaïi no næåïc laì 573KG/cm2 - Ta coï caïc baíng.
Âäü bãön neïn cuía caïc loaûi âaï tráöm têch vaì biãún cháút
(Baíng 2)
Loaûi âaï
Traûng thaïi khä
Traûng thaïi no næåïc
Sa thaûch, thaûch anh
Pháön sa
Âälomit
Âaï väi
Goncugranit
Diãûp thaûch
980¸2069
250¸1300
106¸2776
94¸2390
1048¸2032
1480
749¸1760
100¸1200
128¸2560
79¸1900
1091¸2001
1472
Âäü bãön neïn cuía mäüt säú loaûi âaï åí Viãût Nam
KG/cm2 (giaï trë trung bçnh) Baíng 3
Loaûi âaï
Traûng thaïi khä
Traûng thaïi no næåïc
Âaï väi
Sa thaûch
Granit
Pháön sa
Diãûp thaûch
626
692
732
310
230
530
550
665
94
Âäúi våïi caïc laoüi váût liãûu bàòng âaï yãu cáöu kyî thuáût âæåüc âãö ra ráút chàût cheî. Âaï âæåüc sæí duûng trong nhiãöu ngaình âàûc biãût laì trong xáy dæûng cå baín, noï laì loaûi váût liãûu quan troüng âæåüc sæí duûng trong háöu hãút caïc cäng trçnh giao thäng nhæ: Thuíy låüi, sæí duûng cäng nghiãûp vaì dán duûng.
Âäúi våïi caïc loaûi âaï xáy dæûng coï hai yãu cáöu cå baín laì cåí haût vaì tênh cháút.
Vãö cåî haût trong ngaình âaï âæåüc chia ra hai loaûi chuí yãúu laì âaï häüc vaì âaï dàm.
Âaï häüc theo quy phaûm kyî thuáût âaï laì loaûi cuûc coï kêch thæåïc låïn håün 150mm duìng âãø xáy truûc cáöu, tæåìng chàõn, xãúp cäúng voìm, laït âæåìng ngáöm, xáy âã âáûp.
Trong giao thäng âaï coï kêch thæåïc trung gian giæîa âaï häüc vaì âaï dàm cåí låïn, goüi laì âaï ba. Âaï ba coï ba cåí haût 10¸15; 15¸18 vaì 16¸20. Noï duìng laìm moïng màût âæåìng, xãúp raînh, laït màût trãn âæåìng ngáöm ...
Âaï dàm coï nhiãöu cåí våïi kêch thæåïc khaïc nhau vaì thæåìng âæåüc duìng âãø âäø bã täng, cáúp phäúi bã täng. Noï gäöm 4 loaûi chênh coï kêch thæåïc 5¸150mm nhæ sau:
Loaûi nhoí coï kêch thæåïc: 5¸10 vaì 10¸20mm.
Loaûi væìa: 20¸40mm
Loaûi låïn: 40¸70mm
Loaûi âàûc biãût coï kêch thæåïc:70¸150mm
Ngoaìi caïc cåí trãn âäi khi coìn duìng âaï dàm cåí 3¸10mm thay cho cåí 5¸10mm.
Trong xáy dæûng âæåìng ätä coï quy âënh riãng vãö âaï dàm raîi màût âæåìng. Loaûi màût âæåìng âaï dàm thäng thæåìng gäöm caïc cåí âaï 40¸70, 50¸80, 60¸90mm. Âaï dàm coï kêch thæåïc måí räüng gäöm 2 loaûi: 25¸60mm vaì 40¸80mm. Âaï dàm nhoí gäöm caïc cåí: 15¸25 hoàûc 10¸30mm.
Âaï dàm coï kêch thæåïc: 5¸15, 5¸10 hoàûc 5¸20mm coìn goüi laì âaï maût.
Âäü chäúng dáûp cuía âaï coï yï nghéa låïn âäúi våïi âaï dàm duìng laìm cháút âãûm cuía âæåìng sàõt. Tuìy thuäüc vaìo âäü bãön cuía âaï maì chia ra 4 loaûi.
Loaûi coï âäü bãön chëu dáûp tæì 30¸39, loaûi tæì 40¸49, loaûi tæì 50¸74 vaì loaûi tæì 5 tråí lãn. Âaï duìng laìm balat cuía âæåìng sàõt thæåìng coï âäü bãön chëu dáûp tæì 50¸70.
Âäü chëu moìn laì tênh cháút quan troüng cuía caïc loaûi âaï duìng âãø raîi âæåìng ätä, nháút laì âæåìng cao cáúp cáön coï âäü chëu moìn cao.
1.2. Giåïi thiãûu vãö quaï trçnh vaì thiãút bë khai thaïc vaì gia cäng váût liãûu âaï vaì âaï dàm
Âaï laì mäüt trong nhæîng loaûi váût liãûu cå baín âæåüc sæí duûng nhiãöu trong caïc cäng trçnh giao thäng nhæ: âæåìng saï, sán bay, bãún caíng ...
Âãø raíi màût âæåìng sàõt, âãø xáy dæûng âæåìng ätä, hoàûc âãø chãú taûo caïc dáöm bãtäng ... cáön phaíi sæí duûng khäúi læåüng låïn caïc loaûi kêch cåí âaï. Trong xáy dæûng ngæåìi ta thæåìng phán ra caïc loaûi phäø biãún nhæ: âaï dàm, âaï cuäüi, soíi, váût liãûu cáúp phäúi vaì caït.
Trung bçnh mäùi kilomeït âæåìng ätä tæì 1500 âãún 3000 m3 âaï caïc loaûi. Tênh ra, váût liãûu âaï chiãúm tåïi 50¸60% täøng giaï thaình xáy dæûng âæåìng.
Täúc âäü thi cäng vaì cháút læåüng cäng trçnh phuû thuäüc nhiãöu vaìo vaìo khaí nàng cung cáúp váût liãûu vaì cháút læåüng váût liãûu. Vç váûy, täø chæïc saín xuáút åí caïc moí âaï täút vaì gia cäng âaï theo caïc quy caïch cáön thiãút laì goïp pháön âáøy nhanh tiãún âäü thi cäng vaì cháút læåüng cäng trçnh.
Âaï sau khi khai thaïc åí caïc moí, træåïc khi sæí duûng vaìo caïc cäng trçnh, cáön phaíi tiãún haình gia cäng theo 3 bæåïc sau:
- Âáûp âaï (nghiãön âaï): laìm cho âaï nhoí theo caïc kêch thæåïc.
- Saìng âaï (phán loaûi kêch cåí âaï)
- Ræía âaï (laìm saûch âáút caït vaì caïc taûp cháút khaïc)
Viãûc gia cäng âaï ráút váút vaí vaì nàûng nhoüc, nãúu chè duìng sæïc ngæåìi vaì duìng caïc cäng cuû thuí cäng âãø laìm thç nàng suáút ráút tháúp vaì khäúi læåüng khäng âæåüc laì bao. Cho nãn viãûc cå giåïi hoïa cäng taïc laìm âaï ngaìy caìng âæåüc aïp duûng räüng raîi, chiãúm tyí lãû ngaìy caìng låïn trong toaìn bäü cäng taïc laì âaï.
Maïy laìm âaï laì danh tæì chung chè caïc loaûi maïy phuûc vuû viãûc nghiãön, saìng vaì sæía âaï ... theo kêch cåí vaì khäng láùn taûp cháút.
Âãø thuáûn tiãûn trong sæí duûng, ngæåìi ta chãú taûo ra maïy nghiãön saìng ly håüp laìm caí 2 chæïc nàng: nghiãön vaì saìng.
Så âäö cäng nghãû khai thaïc âaï âæåüc biãøu diãùn nhæ sau:
Maïy caûp (1) duìng âãø âaìo boí låïp âáút trãn cuía moí âaï. Maïy khoan (2) khoan caïc läù sau vaìo låïp âáút âãø âàût cháút näø bàõn âaï ra. Maïy xuïc (3) duìng âãø boïc âaï vaìo ätä váûn chuyãøn (4) vaì (5). Caïc ätä naìy duìng âãø chåí âaï âãún phán xæåíng gia cäng âaï khäúi hay âæa ra baîi gia cäng âaï dàm. Âãø phán loaûi âaï theo kêch thæåïc nháút âënh ngæåìi ta sæí duûng caïc maïy saìng âaï (10). Trong så âäö naìy maïy nghiãön âaï (8) âæåüc sæí duûng trong bæåïc nghiãön så bäü vaì træåïc khi âaï âãún maïy nghiãön naìy tæì ätä (5) thç âaï âæåüc âäø vaìo phãøu chæïa liãûu (6) sau âoï âãún bäü saìng phán så bäü (6) åí âáy caïc loaûi caït coìn dênh laûi vaì âaï nhoí tæì 0-10mm âæåüc taïch ra. Coìn toaìn bäü âaï âa säú laì âaï låïn khai thaïc âæåüc âæa vaìo maïy nghiãön maï. Sau khi ra khoíi maïy nghiãön maï thç âaï luïc naìy coï kêch thæåïc âa daûng tæì 0-90mm. Caïc âaï naìy âæåüc truyãön bàòng bàng taíi (9) âãún maïy saìng rung (10). Maïy saìng rung coï nhiãöu loaûi læåïi âãø phán cáúp âaï tæì 0-10mm; 10-20mm; 20-40mm; 40-60mm. Nhæîng âaï coìn laûi coï kêch thæåïc låïn hån 60mm vaì laûi âæåüc bàng taíi (11) âæa âãún maïy nghiãön noïn (12). Sau khi qua maïy nghiãön noïn thç âaï coï kêch thæåïc pháön låïn nhoí hån 60mm vaì laûi âæåüc bàng taíi (13) truyãön tiãúp vaìo bàng taíi (9). Khi caïc ätä (14) muäún âãún láúy âaï theo cåí naìo thç xe xuïc (15) thæûc hiãûn cäng viãûc xuïc tæìng loaûi âaï. Sau âoï caïc ätä âæa âi theo cäng viãûc cuía mçnh.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
Âaï 20¸40
15
Âaï 40¸60
15
14
14
Âaï 0¸5
15
Âaï 5¸20
15
5
5
Hçnh 1.1. Cäng nghãû khai thaïc âaï
1. Maïy caûp 7. Maïy saìng så bäü 12. Maïy nghiãön noïn
2. Maïy khoan läù âàût mçn 8. Maïy nghiãön maï 13. Bàng taíi
3. Maïy xuïc 9. Bàng taíi 15. Xe xuïc
4,5,14. Ätä 10. Maïy saìng rung
6. Phãøu cáúp liãûu 11. Bàng taíi
CHÆÅNG 2
GIÅÏI THIÃÛU VÃÖ CÅ SÅÍ LYÏ THUYÃÚT CUÍA
QUAÏ TRÇNH ÂÁÛP NGHIÃÖN
2.1. Muûc âêch vaì yï nghéa cuía âáûp nghiãön:
Âáûp vaì nghiãön laì quaï trçnh cäng nghãû laìm giaím kêch thæåïc cuía váût liãûu khoaïng saín. Quaï trçnh naìy duìng taïc duûng cuía ngoaûi læûc âãø phaï våî nhæîng cuûc váût liãûu låïn thaình nhæîng cuûc vaì haût nhoí.
Vãö nguyãn lyï âáûp vaì nghiãön laì khäng khaïc nhau nhæng ngæåìi ta qui æåïc âáûp laì quaï trçnh cho ra saín pháøm coï kêch thæåïc haût låïn hån nghiãön. Âáûp vaì nghiãön laì mäüt kháu quan troüng trong caïc xæåíng tuyãøn khoaïng, trong caïc ngaình cäng nghiãûp hoïa cháút, váût liãûu xáy dæûng.
Trong caïc loaûi âaï, âäü bãön dênh giæîa caïc haût tinh thãø tháúp hån âäü bãön baín thán cuía caïc haût tinh thãø. Båíi vç bãn trong noï coï hai nhoïm læûc liãn kãút. Mäüt nhoïm læûc liãn kãút bãn trong tinh thãø vaì mäüt nhoïm læûc liãn kãút taïc duûng giæîa caïc tinh thãø, caïc læûc cuía nhoïm thæï nháút låïn hån læûc cuía caïc nhoïm thæï hai. Do khoaíng caïch giæîa caïc phán tæí taûo thaình tinh thãø nhoí hån khoaíng caïch giæîa caïc phán tæí nàòm trãn caïc tinh thãø khaïc nhau. Dæåïi taïc duûng cuía caïc læûc cå giåïi noï seî bë våî theo nhæîng bãö màût coï læûc liãn kãút yãúu nháút. Do âoï bãö màût næït våî thæåìng laì bãö tiãúp xuïc giæîa caïc tinh thãø.
Coï træåìng håüp nguyãn váût liãûu khoaïng saín cao gäöm caïc khoaïng váût coï tênh cháút cå lyï khaïc nhau. Sau khi dáûp vaì nghiãön nhæîng khoaïng váût cæïng vaì bãön hån seî êt bë våî seî laì cuûc låïn hån, caïc khoaïng váût mãöm vaì gioìn seî bë våî vuûn nhiãöu hån seî laì nhæîng haût coï êt tæång âäúi nhoí. Nãúu sau khi dáûp âem saìng thç coï thãø taïch riãng âæåüc caïc khoaïng váût âoï ra khoíi nhau. Trong træåìng håüp naìy dáûp - nghiãön - saìng coïÏ taïc duûng nhæ quaï trçnh tuyãøn.
Âáûp vaì nghiãön khäng chè trong quaï trçnh khai thaïc âaï, duìng åí caïc xæåíng tuyãøn khoaïng åí caïc nhaì maïy nhiãût âiãûn phaíi dáûp vaì nghiãön than âãø saín xuáút nhiãn váût liãûu åí daûng buûi, åí nhaì maïy luyãûn cäúc phaíi dáûp vaì nghiãön than træåïc khi naûp than vaìo loì luyãûn. ÅÍ nhaì maïy luyãûn kim, phaíi âáûp âaï väi vaì dolomit âãø laì tråü dung. Trong ngaình váût liãûu xáy dæûng phaíi âáûp âaï häüc âaï taíng thaình âaï dàm. Âáûp vaì nghiãön âãø saín xuáút ximàng trong cäng nghiãûp hoïa cháút phaíi âáûp quàûng secpentin vaì apatit træåïc khi naûp vaìo loì cao, phaíi nghiãön Fenpat (træång thaûch), mica, amehit vaì caïc nguyãn liãûu khoaïng saín khaïc âãø laìm phäúi liãûu laì voí que haìn âiãûn, phaíi âáûp nghiãön quàûng mangan âãø laìm pin ... viãûc qui âënh âäü haût cuía saín pháøm phaíi càn cæï vaìo yãu cáöu kyî thuáût cuía caïc quaï trçnh cäng nghãû tiãúp theo.
2.2 Caïc phæång phaïp âáûp nghiãön
Trong cäng nghiãûp váût liãûu xáy dæûng saín pháøm cuäúi cuìng âæåüc sæí duûng træûc tiãúp âãø saín xuáút váût liãûu xáy dæûng khaïc ngæåìi ta duìng caïc phæång phaïp:
P
P
2.2.1 EÏp:
Hçnh 2.1:
Cå cáúu taûo læûc cuía maïy âáûp dëch laûi gáön nhau gáy ra læûc eïp lãn cuûc khoaïng saín laìm noï våî ra. Âàûc âiãøm cuía phæång phaïp naìy laì læûc taïc duûng tàng lãn âãöu âàûn vaì taûo âæåüc læûc maûch vç váûy thæåìng duìng âãø âáûp loaûi váût liãûu tæång âäúi cæïng.
2.2.2. Càõt:
Hçnh 2.2
Cå cáúu taûo læûc coï daûng ràng nhoün, læûc taïc duûng táûp trung gáy ra raûn næït cuûc bäü, do âoï phæång phaïp naìy duìng âãø âáûp loaûi váût liãûu gioìn.
2.2.3. Xiãút:
Hçnh 2.3
Bãö màût cå cáúu taûo læûc cuía maïy xiãút lãn bãö màût cuía cuûc khoaïng saín laìm cho låïp bãn trong cuía noï bë biãún daûng træåüt. Khi æïng suáút tiãúp tuyãún væåüt quaï giåïi haûn bãön thç cuûc khoaïng saín bë våî ra.
2.2.4. Âáûp
Hçnh 2.4.
ÅÍ phæång phaïp naìy læûc taïc duûng laì læûc va âáûp khaïc våïi ba phæång phaïp kãø trãn, læûc va âáûp mang tênh cháút taíi toüng âäüng vaì taïc duûng âënh kyì, læûc laìm våí cuûc váût liãûu cuîng khäng ngoaìi læûc eïp, læûc càõt, læûc xiãút, chè khaïc åí chäø læûc mang tênh cháút taíi troüng âäüng nãn thæåìng goüi laì eïp âäüng, càõt âäüng vaì xiãút âäüng. Nhæîng phæång phaïp trãn âæåüc duìng cho nghiãön. Vãö màût cäng nghãû nghiãön âaï laì quaï trçnh biãún âaï tæì cåî ráút låïn thaình cåî nhoí ngay mäüt láön vç täún nhiãöu cäng, nàng suáút tháúp vaì cháút læåüng âaï khäng âuïng yãu cáöu kyî thuáût do âoï cáön nghiãön nhiãöu láön, ngoaìi ra choün loaûi maïy nghiãön theo yãu cáöu kyî thuáût. Váût liãûu cæïng vaì ráút cæïng duìng phæång phaïp eïp vaì dáûp. Váût liãûu dai duìng phæång phaïp eïp vaì xiãút âãø keïo daìi thåìi gian taïc duûng cuía læûc. Váût liãûu gioìn nhæ than thç duìng phæång phaïp càõt laì håüp lyï nháút vç seî laìn cho váût liãûu khäng bë våî quaï vuûn. ÅÍ caïc maïy dáûp váût liãûu cæïng vaì gioìn thç læûc taïc duûng chuí yãúu laì læûc eïp vaì læûc dáûp, coï thãm læûc taïc duûng cuía læûc xiãút vaì uäún. Âäúi våïi váût liãûu mãöm vaì dai, åí giai âoaûn âáûp thä læûc càõt åí giai âoaûn âáûp væìa vaì âáûp nhoí thç duìng læûc va âáûp. Khi nghiãön chuí yãúu laì læûc âáûp vaì læûc xiãút.
2.3. Caïc chè tiãu kinh tãú kyî thuáût
2.3.1. Mæïc âáûp
Laì chè tiãu kinh tãú kyî thuáût quan troüng âaïnh giaï hiãûu quaí kinh tãú. Mæïc âáûp nghiãön laì tyí säú giæîa kêch thæåïc trung bçnh cuía cuûc váût liãûu ban âáöu våïi kêch thæåïc trung bçnh cuía haût saín pháøm goüi laì mæïc âáûp (hoàûc mæïc nghiãön) kyï hiãûu laì i.
Coï thãø xaïc âënh mæïc âáûp (mæïc nghiãön) theo mäüt trong caïc cäng thæïc sau âáy:
Træåïc hãút mæïc âáûp âæåüc xaïc âëng bàòng tyí säú kêch thæåïc cuûc hay haût låïn nháút træåïc vaì sau khi âáûp.
i =
Dmax: Âæåìng kênh cuûc låïn nháút trong váût liãûu træåïc khi dáûp hoàûc trong thæûc tãú âæåìng kênh cuía cuûc låïn nháút trong váût liãûu láúy bàòng kêch thæåïc läø læåïi vuäng goïc maì toaìn bäü váût liãûu loüt qua âæåüc. Vç váûy, mæïc âáûp coï thãø láúy bàòng tyí säú kêch thæåïc cuía läø læåïi maì toaìn bäü saín pháøm coï thãø loüt qua khi saìng váût liãûu træåïc vaì sau khi dáûp phaíi duìng læåïi coï daûng läø nhæ nhau vç noï aính hæåíng âãún kãút quaí saìng. Khi duìng læåïi saìng coï hçnh daûng läø khaïc nhau (vê duû træåïc khi dáûp duìng saìng chàõn song, sau khi âáûp duìng saìng âan läø vuäng) thç phaíi tênh mæïc âáûp theo cäng thæïc:
i =
L : chiãöu räüng khe læåïi chàõn song væìa âuí âãø toaìn bäü váût liãûu træåïc khi âáûp coï thãø loüt qua (mm).
d : kêch thæåïc läø vuäng væìa âuí âãø toaìn bäü saín pháøm loüt qua (mm).
f : hãû säú âiãöu chènh phaín aïnh aính hæåíng cuía hçnh daûng läø læåïi, bàòng tyí säú chiãöu räüng vaì chiãöu daìy cuía cuûc váût liãûu, thæåìng láúy tæì 1,7 (âäúi våïi haût coï hçnh thuì cán âäúi) âãún 3,3 âäúi våïi cuûc deûp.
Nãúu khäng tiãún haình saìng váût liãûu træåïc khi dáûp thç coï thãø tênh mæïc dáûp theo cäng thæïc:
i =
Trong âoï:
B : chiãöu räüng miãûng cáúp liãûu (mm)
b : chiãöu räüng miãûng thaío liãûu (mm)
trë säú 0,85.B chiãöu räüng coï hiãûn quaí cuía miãûng cáúp khoaïng åí maïy âáûp. Âäúi våïi maïy noïn âãø âáûp væìa vaì âáûp nhoí: b láúy bàòng chiãöu räüng vuìng song song, coìn âäúi våïi maïy dáûp khaïc thç láúy bàòng chiãöu räüng nháút cuía miãûng thaío liãûu.
Mæïc âáûp tênh theo caïc cäng thæïc trãn khäng âuí âàûc træng cho quaï trçnh âáûp vaì nghiãön. Nhiãöu træåìng håüp coï saín pháøm dáûp coï âæåìng kênh cuûc låïn nháút laì bàòng nhau, nhæng coï âæåìng kênh âàûc tênh âäü haût khaïc nhau (vê duû mäüt âæåìng cong läöi vaì mäüt âæåìng cong loîm). Do âoï, muäún xaïc âënh mæïc dáûp mäüt caïch chênh xaïc phaíi tênh theo âæåìng kênh trung bçnh cuía noï phaín aính âæåüc aính hæåíng cuía thaình pháön cuía caí khäúi váût liãûu.
i =
Trong âoï:
Dtb : âæåìng kênh trung bçnh cuía váût liãûu træåïc khi âáûp (mm)
dtb : âæåìng kênh trung bçnh cuía saín pháøm âáûp (mm)
Âäi khi mæïc dáûp coìn tênh theo däng thæïc sau:
i =
Dt : kêch thæåïc läø læåïi maì 1% váût liãûu træåïc khi âáûp coï thãø loüt qua (mm).
Âäúi våïi quaï trçnh dáûp láúy t = 80% cong quaï trçnh nghiãön láúy t = 95%.
Tuìy thuäüc vaìo säú liãûu cáön thu âæåüc coï thãø tênh mæïc dáûp theo mäüt trong nàm cäng thæïc kãø trãn.
Trong mäüt maïy nghiãön khäng thãø nháûn âæåüc mæïc âäü nghiãön låïn, vç váûy ngæåìi ta thæåìng âàût caïc maïy nghiãön laìm viãûc näúi tiãúp nhau. Nhæ váûy mäùi maïy seî thæûc hiãûn mäüt giai âoaûn cuía quaï trçnh nghiãön.
Maïy nghiãön coï thãø laìm viãûc theo chu trçnh kên hay håí, trong chu trçnh håí váût liãûu âi qua maïy nghiãön mäüt láön. Khi âoï trong saín pháøm cuäúi cuìng luän coï caïc máùu váût liãûu quaï kêch thæåïc âaî choün. Trong chu trçnh kên saín pháøm cuäúi cuìng âæåüc phán loaûi vaì caïc máùu coï kêch thæåïc låïn âæåüc âæa tråí laûi maïy nghiãön.
2.3.2. Nàng læåüng nghiãön
Nàng læåüng cáön âãø nghiãön våí âaï phuû thuäüc vaìo nhiãöu yãúu täú, kêch thæåïc, hçnh daûng haût, sæû phán bäú xãúp âàût cuía haût, âäü bãön, âäü gioìn, sæû âäöng nháút cuía âaï, âäü áøm, hçnh daûng vaì traûng thaïi bãö màût laìm viãûc cuía maïy nghiãön ... Do váûy viãûc xaïc láûp quan hãû giæîa nàng læåüng âãø nghiãön vaì caïc tênh cháút cå lyï cuía váût nghiãön ráút khoï khàn.
Hiãûn nay täön taûi ba giaí thuyãút âæåüc coi laì caïc âënh luáût nghiãön.
2.3.2.1. Âënh luáût nghiãön thæï nháút (Âënh luáût màût phàóng)
Âënh luáût naìy do giaïo sæ P.Rittingger nãu ra nàm 1867, âæåüc phaït biãøu nhæ sau: "Cäng hao âãø nghiãön váût liãûu tyí lãû våïi diãûn têch bãö màût måïi taûo ra trong quaï trçnh nghiãön"
A = K.DF
K : hãû säú tyí lãû
DF : säú læåüng diãûn têch bãö màût gia tàng
Giaí thiãút viãn âaï âem nghiãön laì khäúi láûp phæång coï caûnh bàòng 1 vaì nàng læåüng (cäng) cáön âãø taïch våí noï theo mäüt màût laì A. Váûy khi nghiãön viãn âaï âoï våïi mæïc âäü nghiãön i =2, nghéa laì viãn âaï saín pháøm coï caïc caûnh bàòng 1/2 viãn âaï ban âáöu. Cáön phaíi duìng 3 màût phàóng taïch våí.
1
3
3
3
3
1
2
2
2
1
3
1
2
5
3
4
4
3
4
1
2
5
6
5
6
1
2
Hçnh 2.5.
Do váûy säú cäng tiãu hao laì 3A, säú âaï thu âæåüc laì 23= 8
Tæång tæû: nãúu mæïc âäü nghiãön i=3, cáön 6 màût taïch vaì säú cäng tiãu hao laì 6A, säú viãn âaï thu âæåüc laì 33 = 27.
Täøng quaït, nãúu mæïc âäü nghiãön i=in cáön 3(in-1) màût taïch våí, trë säú cäng nghiãön seî laì An = 3A(in-1). Cuîng váûy nãúu i=im, cäng nghiãön seî laì Am = 3A(im-1).
Do váûy ta coï:
Khi mæïc âäü nghiãön låïn coï thãø viãút:
Nãúu caïc viãn âaï âem nghiãön coï kêch thæåïc nhæ nhau vaì bàòng D thç in = D/dn vaì im=D/dm.
Ta coï: nãn
Cäng tiãu hao âãø nghiãön tyí lãû thuáûn våïi âäü nghiãön vaì tyí lãû nghëch våïi kêch thæåïc saín pháøm nghiãön.
Mäüt viãn âaï hçnh láûp phæång caûnh D(mm) coï diãûn têch bãö màût laì 6D2. Khi nghiãön khäúi âaï âoï âãún kêch thæåïc d thç mæïc âäü nghiãön i=D/d vaì säú viãn saín pháøm laì i3 (hçnh láûp phæång).
Do diãûn têch bãö màût cuía mäùi viãn saín pháøn hçnh láûp phæång laì 6d2 nãn diãûn têch bãö màût âæåüc gia tàng laì:
DF = 6.d2.i3-6D2 = 6D (i-1)
Cäng âãø nghiãön mäüt viãn âaï D:
A = K.DF = 6K.D2(i-1)
Hay A = K1.D2(i-1)
Nãúu nghiãön Qkg viãn âaï hay Q/gm3 (g=kg/m3 laì khäúi læåüng thãø têch) vaì coi kêch thæåïc trung bçnh cuía caïc viãn âa laì Dtk thç säú viãn âaï âem nghiãön seî laì:
Do cäng âãø nghiãön mäüt viãn bàòng A =K.6.(i-1) nãn cäng âãø nghiãön Qkg seî laì:
A =K.6.
A =
ÅÍ âáy: KR =
Trong cäng thæïc trãn coï nhiãöu thäng säú phaín aïnh quaï trçnh nghiãön, song khoï xaïc âënh hãû säú Kk nãn yï nghéa thæûc tãú cuía cäng thæïc bë giaím tháúp,
2.3.2.2. Âënh luáût nghiãön thæï hai - Âënh luáût thãø têch
Âënh luáût naìy âæåüc âæa ra tæì nàm 1885 do caïc giaïo sæ Ph-kich vaì V-L-Kiapichep. Dæûa trãn caïc cäng thæïc cuía lyï thuyãút âaìn häöi, ta coï caïc cäng thæïc sau:
A =
ÅÍ âáy: K2 = laì hãû säú tyí lãû.
V : thãø têch váût biãún daûng
d : æïng suáút luïc biãún daûng
E : Mädun âaìn häöi
A : nàng læåüng gáy biãún daûng
Nàng læåüng âãø thay âäøi hçnh daûng nhæîng váût giäúng nhau vãö hçnh thãø vaì âäúng nháút tyí lãû våïi thãø têch váût nghiãön hoàûc khäúi læåüng cuía chuïng.
Ta coï quan hãû:
Màût khaïc: A = P.S
S : biãún daûng cuía váût theo hæåïng læûc taïc duûng
P : læûc gáy biãún daûng
Våïi viãn âaï hçnh láûp phæång theo âënh luáût Huït biãún daûng tyí lãû thuáûn våïi kêch thæåïc l cuía noï:
Tæì âoï:
Læûc nghiãön tyí lãû báûc nháút våïi diãûn têch tiãút diãûn ngang cuía váût.
Cäng âãø nghiãön mäüt viãn âaï hçnh láûp phæång maì caûnh coï kêch thæåïc D laì:
A = K2 D3
Cäng âãø nghiãön Qkg âaï våïi caïc viãn coï kêch thæåïc trung bçnh Dtk laì:
A = K2 .
Hay A = K3.Q
Nãúu giaí thiãút ràòng mæïc âäü nghiãön i=Qtk/dtk âaût âæåüc sau giai âoaûn maì trong mäùi giai âoaûn nghiãön âoï mæïc âäü nghiãön âãöu nhæ nhau vaì bàòng r thç i = rn
Cäng cuía mäùi giai âoaûn nghiãön âoï âãöu nhæ nhau vaì coï giaï trë:
A1 = K3.Q ; A2 = K3.Q; .... An = K3.Q
Cäng nghiãön täøng håüp
A = A1+A2 + ... + An = n.K3.Q
Båíi vç: n =
A = Kk.Q.lg
Trong âoï: Kk = hãû säú tyí lãû (trong âënh luáût thãø têch)
DS
P
S
Hçnh 2.6.
Quaï trçnh nghiãön âaï laì quaï trçnh phæïc taûp, trong âoï âaï bë nghiãön nhoí do nhiãöu taïc âäüng: eïp voî, miãút våí, keïo âæït ... Hai âënh luáût trãn chè måïi quan tám âån thuáön âãún tæìng giai âoaûn riãng reî cuía quaï trçnh phæïc taûp âoï. Âënh luáût thãø têch chè xaïc âënh nàng læåüng cho quaï trçnh biãún daûng âaìn häöi cuía váût liãûu maì khäng kãø tåïi säú bãö màût måïi âæåüc taûo thaình do miãút våí gáy. Âënh luáût màût phàóng khäng tênh âãún nàng læåüng biãún daûng, maì chè kãø tåïi nàng læåüng cáön âãø taûo ra caïc bãö màût måïi do miãút våí. Nhiãöu nghiãn cæïu chæïng toí ràòng khi nghiãön våïi mæïc âäü nghiãön nhoí (nghiãön haût) âënh luáût thãø têch, våïi mæïc âäü nghiãön låïn (nghiãön bäüt), âënh luáût màût phàóng cho kãú quaí gáön saït våïi thæûc tãú.
Nàng læåüng nghiãön phaíi laì täø håüp cuía hai nàng læåüng: nàng læåüng âãø biãún daûng vaì âãø taûo thaình bãö màût måïi. Khi âoï cäng nghiãön âaï âæåüc biãøu thë bàòng cäng thæïc sau:
A = K.DV+d.DF
Trong âoï:
K, d: caïc hãû säú tyí lãû
DV : thãø têch bë biãún daûng
AF : bãö màût måïi âæåüc taûo ra
Do thiãúu caïc hãû säú tyí lãû cho caïc træåìng håüp cuû thãø nãn cäng thæïc trãn khäng âæåüc sæí duûng räüng raîi.
2.3.2.3. Âënh luáût nghiãön thæï ba
Vaìo nàm 1951 xuáút hiãûn âënh luáût nghiãön thæï ba, do Ph-Bän âæa ra sau khi âaî biãún âäøi cäng âãø nghiãön Q kg váût liãûu coï daûng sau:
A = KR
Trong âoï n laì chè säú
Nãúu thay n = 2 vaì 1, cäng thæïc trãn tråí nãn biãøu thæïc cuía âënh luáût màût phàóng vaì âënh luáût thãø têch.
Quaï trçnh thæûc nghiãûm chæïng toí ràòng, våïi maïy nghiãön maï, chè säú n trong cäng thæïc bàòng 1,5.
Cäng suáút âäüng cå maïy nghiãön maï:
N = 0,13 Ei.KM.
Ei: cäng suáút tiãu hao nàng læåüng (KWh/t) laì nàng læåüng âãø nghiãön 1 táún váût liãûu tæì kêch thæåïc vä âënh âãún kêch thæåïc 1mm.
Kn: hãû säú phuû thuäüc vaìo kêch thæåïc âaï
i : mæïc âäü nghiãön
Dtk : kêch thæåïc trung bçnh theo khäúi læåüng cuía âaï âem nghiãön (m).
Q : nàng suáút (m3/s)
g : khäúi læåüng thãø têch cuía noï (kg/m3)
Giaï trë cuía Ei âæåüc xaïc âënh theo caïc baíng chuyãn ngaình, phuû thuäüc vaìo loaûi âaï vaì âëa danh khai thaïc Ei = 4,58¸8,51KWh/t. khi tênh så bäü, âãø âaím baío cho maïy nghiãön coï thãø laìm viãûc âæåüc våïi báút kyì loaûi âaï naìo, ngæåìi ta choün Ei coï trë säú gáön våïi giaï trë låïn nháút Ei = 8KWh/t. Giaï trë KM xaïc âënh theo baíng sau:
Baíng 2-1
Kêch thæåïc trung bçnh theo khäúi læåüng cuía âaï naûp (mm)
65
100
160
240
280
370
460
Hãû säú KM
1,85
1,40
1,20
1,0
0,95
0,85
0,80
CHÆÅNG 3
PHÁN TÊCH CAÏC PHÆÅNG AÏN ÂÁÛP NGHIÃÖN VAÌ LÆÛA CHOÜN PHÆÅNG AÏN HÅÜP LYÏ
3.1. Phán loaûi chung
Ngæåìi ta nghiãön váût liãûu bàòng caïc phæång phaïp sau:
- Nghiãön cå khê: Dæåïi taïc duûng cuía caïc chi tiãút di âäüng cuía maïy nghiãön laìm cuûc váût liãûu bë phaï våí.
- Nghiãön näø: caïc cuûc váût liãûu bë phaï huíy theo caïc vãút næït nhåì sæû giaím aïp læûc khê (håi) hay nhåì taïc duûng cuía thuäúc näø dæåïi sæû aính hæåíng cuía sæû phoïng tia læía âiãûn trong næåïc (hiãûu æïng thuíy læûc âiãûn).
- Nghiãön nhiãût âiãûn: máùu bë phaï huíy nhåì nung noïng cuûc bäü bàòng doìng âiãûn cao táön.
3.2. Caïc loaûi maïy nghiãön trong cäng nghiãûp váût liãûu xáy dæûng
Caïc loaûi maïy nghiãön âaï duìng trong xáy dæûng vaì cäng gnhiãûp, chuí yãúu caïc maïy nghiãön kiãøu cå khê tuìy theo cáúu taûo vaì phaûm vi sæí duûng coï thãø chia ra nhæîng loaûi sau:
3.2.1. Maïy nghiãön maï
Hçnh 3.1. Maïy âáûp maï
Nguyãn liãûu phaï huíy nhåì va âáûp giæîa caïc maï âäüng vaì maï ténh (âäi khi ha maï âãöu chuyãøn âäüng. Maï âäüng coï thãø chuyãøn âäüng âån giaín hay phæïc taûp, váût liãûu phaï huíy bàòng va âáûp hoàûc bàòng va âáûp vaì chaì xaït.
Maïy nghiãön maï âæåüc duìng nhiãöu nháút trong caïc cäng truåìng xáy dæûng cå baín, nhaì maïy saín xuáút xi màng, háöm moí ... Duìng âãø âáûp så bäü vaì trung bçnh.
3.2.2. Maïy nghiãön noïn
Hçnh 3.2. Maïy âáûp noïn
Váût liãûu bë phaï huíy giæîa caïc noïn âáûp cäú âënh vaì di âäüng. Noïn trong thæûc hiãûn chuyãøn âäüng lãûch tám so våïi noïn cäú âënh.
Maïy âáûp noïn cuîng âæåüc sæí duûng räüng raîi åí caïc cäng træåìng xáy dæûng, nhaì maïy xi màng ...
3.2.3. Maïy nghiãön truûc
Hçnh 3.3. Maïy nghiãön truûc
Váût liãûu phaï huíy giæîa hai truûc quay ngæåüc chiãöu nhau. Hay mäüt truûc quay, mäüt truûc cäú âënh.
Loaûi maïy nghiãön truûc coï hãû säú nghiãön i låïn duìng âãø nghiãön tinh, trung bçnh.
3.2.4.Maïy nghiãön buïa
Hçnh 3.4. Maïy nghiãön buïa
Váût liãûu chuí yãúu bë phaï huíy dæåïi taïc duûng cuía læûc âäüng cuía Räto coï gàõn buïa âáp.
3.3. Giåïi thiãûu mäüt säú maïy cåí thä
Âãø læûa choün phæång aïn håüp lyï âaïp æïng âæåüc yãu cáöu laì nghiãön âaï tæì D=0,16m¸d=(0,035¸0,065)m âãø phuûc vuû xáy dæûng ta tçm hiãøu mäüt säú maïy nghiãön cåí thä.
3.3.1 Maïy nghiãön maï
a. Cäng duûng
Maïy nghiãön maï hay coìn goüi laì maïy nghiãön nhai hay maï âáûp haìm âæåüc duìng nhiãöu nháút âãø duìng så bäü vaì trung bçnh caïc loaûi âaï. Maïy coï æu âiãøm:
+ Læûc âáûp maûnh nãn coï thãø phaï våí âæåüc nhæîng loaûi âaï dai
+ Kãút cáúu âån giaín, baío quaín âån giaín vaì sæí duûng dãù daìng.
+ Cæía vaìo âaï räüng, nàng suáút cuía maïy tæång âäúi cao.
Nhæåüc âiãøm chênh cuía maïy laì do maïy khäng laìm viãûc liãn tuûc nãn nàng læåüng chi phê riãng trãn 1 âån vë saín pháøm låïn.
Bäü pháûn laìm viãûc chuí yãúu cuía maïy laì maï âáûp mäüt maï âäüng vaì mäüt maï ténh âãø keûp âaï. Càn cæï vaìo caïc âàûc tênh chuyãøn âäüng cuía haìm âäüng chia hai loaûi:
Maïy âáûp haìm làõc âån giaín. Haìm âäüng chuyãøn âäüng theo quyî âaûo hçnh cung tám laì tám cuía truûc treo noï.
Maïy âáûp haìm làõc phæïc taûp:
Âáöu treo cuía haìm âäüng treo træûc tiãúp vaìo truûc lãûch tám âáöu dæåïi näúi våïi táúm chäúng.
b. Kãút cáúu maïy nghiãön maï
Maïy nghiãön maï våïi maï chuyãøn âäüng làõc âån giaín: kãút cáúu gäöm coï maï âäüng làõp trãn truûc cäú âënh khi âáûp maï âäüng chuyãøn âäüng làõc âån giaín quanh truûc. Loaûi maïy naìy thêch håüp våïi viãûc nghiãön caïc loaûi âaï låïn, mæïc nghiãön i=4¸6. Nhæåüc âiãøm cuía noï laì âaï nghiãön ra coï nhiãöu viãn dáûp vaì maût vuûn nhiãöu.
Maïy âáûp haìm làõc phæïc taûp: pháön trãn cuía maï âäüng làõc træûc tiãúp vaìo truûc lãûch tám. Khi truûc quay thç maï âäüng khäng chè thæûc hiãûn chuyãøn âäüng làõc ra vaìo maì coìn âæåüc keïo lãn haû xuäúng.
Nhåì maï âäüng coï chuyãøn âäüng phæïc taûp nãn sæû phaï huíy âaï ngoaìi æïng suáút uäún coìn coï sæû chaì saït. Do âoï loaûi maïy naìy coï thãø âáûp våí caïc loaûi âaï chai âäöng thåìi âaï våí thaình nhæîng viãn to âãöu nhau. Êt viãn deûp vaì maût vuûn. Vç æu âiãøm trãn nãn caïc cäng træåìng khai thaïc âaï hay sæí duûng.
(a) (b)
Âáûm laì tám cuía truûc treo noï - Maïy âáûp làõc phæïc taûp: Âáöu treo cuía haìm âäüng treo træûc tiãúp vaìo truûc lãûch tám, âáöu dæåïi näúi våïi táúm chäúng.
(c) (d)
Hçnh 3.5. Så âäö phán loaûi caïc maïy nghiãön maï
(a), (b), (d): Maïy nghiãön maï làõc âån giaín
(c) : Maïy nghiãön maï làõc phæïc taûp.
3.3.2. Maïy nghiãön noïn
a. Cäng duûng
Maïy nghiãön noïn duìng âãø nghiãön thä vaì nghiãön caïc loaûi âaï åí caïc nhaì maïy väi vaì ximàng vaì caïc moí khai thaïc âaï than so våïi maïy nghiãön maï noï coï æu âiãøm:
- Nàng suáút cao: khi cæía vaìo âaï låïn nhæ nhau thç nàng suáút maïy nghiãön noïn cao hån maïy nghiãön maï tæì 2¸3 láön vç trong maïy nghiãön noïn, âaï âæåüc nghiãön liãn tuûc.
- Cäng suáút tiãu thuû êt: cäng âãø nghiãön 1 táön âaï thæåìng nhoí hån 1,5¸2 láön vç trong maïy nghiãön noïn âaï khäng nhæîng âáûp våí maì coìn bë uäún vaì vàûn våí.
- Cháút læåüng nghiãön täút: âaï nghiãön ra tæång âäúi âãöu, êt maût vuûn, âäü nghiãön coï thãø ráút cao.
- Bãön chàõc: tuäøi thoü cuía maïy thæåìng gáúp 2¸2,5 láön so våïi maïy nghiãön maï.
Tuy nhiãn maïy nghiãön noïn cuîng coï mäüt säú nhæåüc âiãøm sau:
- Nàûng nãö: khi coï cuìng kêch thæåïc cæía vaìo âaï thç toüng læåüng maïy nghiãön noïn thæåìng cao hån maïy nghiãön maï tæì 1,5¸2 láön. Vç váûy maïy nghiãön noïn thæåìng âàût cäú âënh taûi 1 chäù.
- Cäöng kãönh: cuìng coï nàng suáút nhæ nhau, thç maïy nghiãön noïn cao hån gáúp 1,5¸2 láön maïy nghiãön maï.
- Cæía vaìo âaï nhoí nãn âäi khi phaíi âáûp våíi âaï coï kêch thæåïc låïn ra træåïc räöi måïi boí vaìo maïy.
- Cáúu taûo phæïc taûp, âàõt tiãön.
b. Kãút cáúu vaì phán loaûi
Bäü pháûn cháúp haình cuía maïy nghiãön laì choïp âäüng vaì choïp ténh. Chuyãøn âäüng cuía choïp âäüng so våïi bãö màût choïp cäú âënh, thæûc hiãûn nhåì dëch chuyãøn theo voìng trãn cuía truûc choïp âäüng. Trong chuyãøn âäüng phæïc taûp cuía mçnh, choïp âäüng hçnh nhæ laì làn theo bãö màût bãn trong cuía choïp cäú âënh vaì nåi caïc âæåìng sinh cuía choïp laûi gáön nhau, viãûc nghiãön seî xaíy ra cong nåi va chaûm nhau váût liãûu âaî âæåüc nghiãön seî råi xuäúng buäöng nghiãön nhåì taïc duûng cuía troüng træåìng viãûc dëch chuyãøn liãn tuûc cuía vuìng nghiãön theo voìng troìn taûo nàng suáút.
Maïy nghiãön noïn thæåìng coï caïc kiãøu noïn cao, noïn tháúp vaì noïn beì.
+ Kiãøu noïn cao: truûc cuía noï nghiãön âæåüc treo lãn âènh cuäúi. Truûc noïn âàût phaíi nghiãng mäüt goïc a=2¸30 nãn khi laìm viãûc noïn væìa quay væìa làõc. Maïy âæåüc duìng nhiãöu âãø nghiãön thä caïc loaûi âaï ràõn vaì doìn.
+ Kiãøu noïn tháúp: tuûc quay thàóng âæïng nhæng noï nghiãön âàût lãûch tám nãn quyî têch cuía noï nghiãön laì mäüt hçnh truû. Kiãøu naìy coï æu âiãøm laì chiãöu cao tháúp nhæng læûc nghiãön nhoí.
a)
b)
c)
+ Kiãøu noïn beì: coï noïn nghiãön beì räüng ra, truûc cuía noï âæåüc treo lãn âènh cäúi vaì dàût nghiãng mäüt goïc. ÅÍ kiãøu naìy læûc làõc ráút låïn nãn ráút thêch håüp våïi viãûc nghiãön nhæîng âaï ràõn vaì dai.
Hinh 3.6. Så âäö caïc kiãøu maïy nghiãön noïn
(a): Noïn cao (b): Noïn tháúp (c): Noïn beì
3.3.3. Maïy nghiãön truûc (maïy caïn âaï)
Cäng duûng vaì phán loaûi:
Maïy nghiãön truûc duìng âãø nghiãön trung bçnh vaì nghiãön nhoí. Ngæåìi ta thæåìng bäú trê noï åí phêa sau maïy dáûp âaï hoàûc maïy nghiãön noïn âãø nghiãön laûi láön thæï hai.
Maïy nghiãön truûc coï 3 loaûi chênh:
- Loaûi 2 truûc caïn cäú âënh: khi nghiãön âaï hai truûc khäng xã dëch âæåüc, do âoï khi caïn âaï ràõn dãù laìm hoíng truûc vç váûy noï sæí duûng chè duìng âãø nghiãön âaï mãöm.
- Loaûi 1 truûc caïn di âäüng: coï mäüt truûc äúng caïn âàût trãn äø âåî di âäüng âæåüc loì ra giæî laûi, khi caïn phaíi âaï ràõn noï seî âáøy truûc caïn luìi ra vaì råi xuäúng, do âoï truûc caïn khäng bë hæ hoíng. Loaûi naìy âæåüc sæí duûng nhiãöu.
- Loaûi 2 truûc caïn di âäüng: åí loaûi naìy ngæåìi ta cáön thiãút kãú âãø hai truûc caïn âæåüc âàût trãn 2 äø âåî di âäüng. Sæí duûng loaûi maïy naìy khaï an toaìn trong træåìng håüp gàûp phaíi âaï ràõn hoàûc váû ràõn råi vaìo.
a)
b)
c)
Hçnh 3.7. Caïn loaûi maïy caïn âaï
a). Truûc caïn cäú âënh b). Loaûi 1 truûc caïn di âäüng c). Loaûi 2 truûc caïn di âäüng
3.3.4. Maïy nghiãön buïa
Maïy nghiãön buïa laì loaûi maïy bçnh thæåìng duìng âãø nghiãön nhoí vaì nghiãön trung bçnh caïc loaûi âaï mãöm, khäng dênh nhæ âaï väi, xi lä ... Trong maïy nghiãön buïa khäng duìng âãø nghiãön âaï dênh hoàûc váût liãûu dênh. Vç chuïng dãù bãút vaìo âáöu buïa laìm maïy khäng hoàût âäüng âæåüc. Âàûc tênh cuía maïy nghiãön buïa khaïc hàón våïi caïc loaûi maïy nghiãön khaïc laì coï âäü nghiãön ráút låïn - thäng thæåìng i=10¸15, khi nghiãön lán thç hai âäü nghiãön coï thãø tåïi 40. Vç váûy khi âaï vaìo kêch thæåïc khaï låïn, sau khi nghiãön âaï biãún thaình nhæîng haût ráút nhoí.
Hçnh 3.8. Maïy nghiãön buïa
3.4. Choün phæång aïn thiãút kãú
3.4.1. Nhæîng yãu cáöu chung khi choün maïy nghiãön
- Baío âaím âãún mæïc âäü cáön thiãút, khäng dáûp nghiãön quaï yãu cáöu. Caïc haût âaût âãún âäü yãu cáöu thç phaíi thaïo liãûu ra khoíi maïy.
- Quaï trçnh nghiãön phaíi hoaìn toaìn tæû do nghéa laì khäng keìm thao qaï trçnh phuû khaïc trong luïc âáûp nghiãön.
- Yãu cáöu mæïc âäü nghiãön låïn thç coï thãø boí qua nhiãöu láön nghiãön vaì sæí duûng caïc loaûi maïy thêch håüp.
- Baío âaím nàng suáút cao, læûc sinh ra trong maïy beï.
- Saín pháøm thu âæåüc cáön coï kêch thæåïc âäöng âãöu êt viãn deûp vaì êt maût vuûn.
- Viãûc cung cáúp váût liãûu vaìo vaì thaïo váût liãûu ra coï thãø tiãún haình liãn tuûc vaì tæû âäüng.
- Quaï trçnh âáûp nghiãön phaíi sinh ra êt buûi, täøn tháút váût liãûu êt, âaím baío sæïc kheío cäng nhán.
- Håüp våïi yãu cáöu chung; goün, nheû, reî tiãön, êt ngæåìi quaín lyï.
- Baío âaím dãù daìng, sæía chæîa dãù daìng, váûn haình an toaìn
3.4.2. Yãu cáöu maïy thiãút kãú
- Phaûm vi sæí duûng: phuûc vuû cho caïc cäng træåìng khai thaïc âaï nhàòm cung cáúp âaï cho caïc ngaình xáy dæûng.
- Váût liãûu dáûp coï âäü cæïng trung bçnh, khä, kêch thæåïc váût liãûu âæa vaìo êt âäöng âãöu.
- Mæïc âäü nghiãön coï thãø thay âäøi trong phaûm vi i=3¸5.
- Nàng suáút trung bçnh, kãút cáúu goün nheû, dãù baío quaín vaì dãù chãú taûo.
3.4.3. Choün phæång aïn thiãút kãú
Do yãu cáöu thiãút kãú maïy sæí duûng åí giai âoaûn âáûp så bäü, åí giai âoaûn naìy duìng maïy nghiãön maï, thuáûn tiãûn cho cäng trçnh nhoí. Maïy nghiãön maï âàûc træng bàòng kêch thæåïc naûp liãûu khe thaïo liãûu. So våïi maïy nghiãön noïn maïy nghiãön maï âån giaín hån vãö kãút cáúu, tin cáûy trong laìm viãûc, dãù âiãöu chènh kêch thæåïc saín pháøm. Ngoaìi ra noï coìn coï nhæîng æu âiãøm maì khäng tçm tháúy åí maïy khaïc.
3.5. Cáúu taûo maïy nghiãön maï
Maïy nghiãön maï coï nhiãöu loaûi: loaûi maï chuyãøn âäüng âån giaín truyãön tæì truûc lãûch tám. Loaûi maï chuyãøn âäüng phæïc taûp truyãön tæì truûc lãûch tám. Loaûi chuyãøn âäüng tæì cå cáúu con làn hoàûc cam tåïi maï âäüng.
3.5.1. Maïy nghiãön maï chuyãøn âäüng âån giaín
1
2
4
3
5
6
7
8
* Så âäö nguyãn lyï:
Hçnh 3.9. Maïy nghiãön maï chuyãøn âäüng âån giaín.
1. Maïy ténh 5. Tay biãn
2. Maïy âäüng 6. Táúm chäúng
3. Truûc lãûc tám 7. Thanh càng
4. Truûc treo 8. Loì xo
* Hoaût âäüng
Truûc lãûc tám quay, noï seî laìm tay biãn 5 chuyãøn âäüng lãn xuäúng. Âäöng thåìi keïo táúm chäúng 6 vaì seî âáøy noï chuyãøn âäüng quanh truûc 4. EÏp váût liãûu vaìo maï ténh 1. Luïc naìy váût liãûu bë âáûp, khi táúm chäúng 6 chuyãøn âäüng xuäúng, táúm chäúng khäng taïc duûng vaìo 3 truûc càng 7 nhåì loì xo 8 keïo maï âäüng 2 vãö vë trê cuî.
Khi âoï váût liãûu âaî bë âáûp råi ra khoíi hai maï maïy
Quyî âaûo chuyãøn âäüng cuía tæìng âiãøm trãn maï âäüng laì mäüt cung troìn. Táûp håüp caïc maï laì chuyãøn âäüng ténh tiãún âån giaín. Loaûi maïy naìy duìng ráút phäø biãún
· Æu âiãøm:
Coï læûc âáûp låïn
Truûc lãûch tám êt bë hæ haûi
Táúm loït êt bë maìi moìn
· Nhæåüc âiãøm:
Cáúu taûo phæïc taûp hån nãn täøn hao do ma saït låïn, tàng tiãu hao nàng læåüng
Nàng suáút tháúp
3.5.2. Maïy nghiãön maï chuyãøn âäüng phæïc taûp
1
2
3
6
4
5
* Så âäö nguyãn lyï:
Hçnh 3.10. Maïy nghiãön maï chuyãøn âäüng phæïc taûp.
1. Maïy ténh 4. Thanh càng
2. Maïy âäüng 5. Loì xo
3. Truûc lãûch tám 6. Táúm chäúng
· Hoaût âäüng
Truûc lãûch tám quay, keïo maï âäüng chuyãøn âäüng, nhåì táúm chäúng 6 âáøy maï âäüng dëch chuyãøn ngang taûo ra læûc âáûp.
Quîy âaûo cuía maï âäüng: pháön trãn chuyãøn âäüng theo quyî âaûo troìn. Pháön giæîa laì elêp, pháön dæåïi laì voìng cung. Caí maï âäüng taûo ra chuyãøn âäüng song phàóng.
· Æu âiãøm:
Cáúu taûo âån giaín, tiãu hao nàng læåüng êt
Nàng suáút cao hån, khaí nàng âáøy váût liãûu ra khoíi 2 maï dãù hån.
· Nhæåüc âiãøm:
Truûc lãûch tám dãù hæ
Táúm loït mau hoíng
3.5.3. Nháûn xeït
So våïi maïy nghiãön buïa chuyãøn âäüng âån giaín thç maïy nghiãön maï chuyãøn âäüng phæïc taûp coï nhiãöu æu âiãøm hån. Theo nhæîng cäng trçnh nghiãn cæïu thæûc nghiãûm gáön âáy thç loaûi maïy nghiãön chuyãøn âäüng phæïc taûp haình trçnh khäng taíi chè chiãúm 1/5 voìng quay truûc. Lãûch tám maì khäng phaíi 1/2 voìng quay truûc lãûch tám nhæ maïy nghiãön maï chuyãøn âäüng làõc âån giaín. ÅÍ haình trçnh laìm viãûc thç chè coï 1/5 voìng quay laì coï pháön trãn vaì pháön dæåïi cuía maï âäüng vuìng tham gia âáûp, coìn 3/5 voìng quay coìn laûi thç pháön trãn vaì pháön dæåïi cuía maï âäüng thay nhau âáûp. Vç váûy maïy laìm viãûc âäöng âãöu hån, nàng læåüng tiãu hao beï hån vaì trong læåüng beï hån loaûi cuìng nàng suáút.
Ngoaìi ra coìn do yãu cáöu khi thiãút kãú ta choün maïy thiãút kãú laì maïy nghiãön maï chuyãøn âäüng phæïc taûp.
7
5
4
3
2
1
6
3.5.4. Så âäö âäüng hoüc
Hçnh 3.11. Så âäö âäüng hoüc maïy nghiãön maï.
1. Âäüng cå âiãûn 5. ÄØ truûc làõp våïi maï âäüng
2. Bäü truyãön âai 6. Maï âäüng
3. ÄØ truûc làõp våïi thán maïy 7. Baïnh âaï
4. Truûc lãûch tám