Thiết kế qui trình công nghệ gia công chi tiết Trục máy nghiền

Khoa c¬ khÝ Céng hoµ x· héi chñ nghÜa viÖt nam Bé m«n chÕ t¹o m¸y §éc lËp - Tù do - H¹nh phóc --------*------- --------*-------- NhiÖm vô ®å ¸n C«ng nghÖ chÕ t¹o m¸y Hä vµ tªn: TrÇn V¨n Hîp Líp: CNCT Vò khÝ Kho¸: 36 1. Tªn ®Ò tµi: ThiÕt kÕ qui tr×nh c«ng nghÖ gia c«ng chi tiÕt “Trôc m¸y nghiÒn” 2. C¸c sè liÖu ban ®Çu: -B¶n vÏ chi tiÕt sè : 027 -Trang thiÕt bÞ c«ng nghÖ : Tù chän -D¹ng s¶n xuÊt : Lo¹t võa 3. Néi dung b¶n thuyÕt minh : Lêi nãi ®Çu PhÇn I : Ph©n tÝch s¶n phÈm vµ chän ph«i Ph©n tÝch kÕt cÊu yªu cÇu kü thuËt. 1.2. Ph©n tÝch tÝnh c«ng nghÖ cña s¶n phÈm. 1.3. Ph©n tÝch vËt liÖu vµ chän ph«i . PhÇn II : ThiÕt kÕ qu¸ tr×nh c«ng nghÖ 2.1. X¸c ®Þnh ®­êng lèi c«ng nghÖ. 2.2. ThiÕt kÕ tiÕn tr×nh c«ng nghÖ. 2.3. ThiÕt kÕ nguyªn c«ng. 2.4. X¸c ®Þnhl­îng d­ gia c«ng cho c¸c bÒ mÆt. 2.5. X¸c ®Þnh chÕ ®é c¾t cho c¸c bÒ mÆt. PhÇn III : TÝnh to¸n, thiÕt kÕ ®å g¸ 3.1. ThiÕt kÕ ®å g¸ cho nguyªn c«ng khoan. 3.2. Nguyªn lý lµm viÖc cña ®å g¸. KÕt luËn Tµi liÖu tham kh¶o 4. B¶n vÏ : -01 B¶n vÏ chi tiÕt ®· ®iÒu chØnh (khæ A3). -01 b¶n vÏ chi tiÕt lång ph«i (khæ A3). -01 b¶n vÏ nguyªn c«ng (khæ A0). -01 b¶n vÏ l¾p ®å g¸ (khæ A2). 5. Tµi liÖu kh¸c : -01 TËp phiÕu c«ng nghÖ. Ngµy nép ®å ¸n:13/07/2005 Ngµy 01 th¸ng 07 n¨m 2005 Gi¸o viªn h­íng dÉn L¹i Anh TuÊn Lêi nãi ®Çu ChÕ t¹o m¸y lµ mét ngµnh quan träng cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. Ph¹m vi sö dông s¶n phÈm cña ngµnh chÕ t¹o m¸y rÊt réng r·i, ®Æc biÖt lµ trong lÜnh vùc chÕ t¹o m¸y c«ng cô. M«n häc chÕ t¹o m¸y lµ mét m«n häc chÝnh trong ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o kü s­ chÕ t¹o m¸y cung cÊp cho ng­êi häc nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ n¨ng suÊt, chÊt l­îng vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm, vÒ ph­¬ng ph¸p thiÕt kÕ qui tr×nh c«ng nghÖ, vÒ ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh chÕ ®é c¾t tèi ­u vµ vÒ nh÷ng ph­¬ng ph¸p gia c«ng míi. ViÖc thiÕt kÕ ®å ¸n m«n häc lµ mét ho¹t ®éng cô thÓ ho¸ nh÷ng kiÕn thøc lý thuyÕt, vËn dông chóng vµo trong thùc tÕ s¶n xuÊt. §Ó thùc hiÖn tèt ®å ¸n yªu cÇu häc viªn (Sinh viªn) ph¶i n¾m ®­îc tæng thÓ c¸c kiÕn thøc vÒ m«n häc C«ng nghÖ chÕ t¹o m¸y vµ c¸c kiÕn thøc c¬ së kh¸c nh­: nguyªn lý c¾t kim lo¹i, ThiÕt kÕ dông cô c¾t, Søc bÒn vËt liÖu . Ngoµi ra cßn cÇn biÕt sö dông c¸c phÇn mÒm trî gióp thiÕt kÕ nh­ AutoCAD, Mechanical Desktop, Víi môc tiªu lµ thiÕt kÕ qui tr×nh c«ng nghÖ chÕ t¹o ®­îc chi tiÕt mµ ®å ¸n yªu cÇu. Sau mét thêi gian ®­îc sù tËn t×nh gióp ®ì cña thÇy L¹i Anh TuÊn vµ c¸c thÇy trong bé m«n ChÕ t¹o m¸y – Khoa C¬ khÝ em ®· thiÕt kÕ ®­îc qui tr×nh c«ng nghÖ chÕ t¹o chi tiÕt “Trôc m¸y nghiÒn”, néi dung thiÕt kÕ chÝnh ®­îc ghi trong b¶n thuyÕt minh vµ c¸c b¶n vÏ. Tuy nhiªn do kiÕn thøc thùc tÕ, kinh nghiÖm thiÕt kÕ cßn h¹n chÕ do vËy ®å ¸n kh«ng thÓ tr¸nh ®­îc c¸c thiÕu sãt. Em rÊt mong nhËn ®­îc c¸c ý kiÕn phª b×nh cña c¸c thÇy gi¸o vµ c¸c b¹n ®Ó ®å ¸n ®¹t ®­îc tÝnh thùc tÕ cao nhÊt. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n ! Ngµy 30 th¸ng 06 n¨m 2005 Häc viªn hùc hiÖn TrÇn V¨n Hîp PhÇn-I Ph©n tÝch s¶n phÈm vµ chän ph«I 1.1.Ph©n tÝch kÕt cÊu yªu cÇu kü thuËt: -Trôc lµ lo¹i chi tiÕt c¬ së quan träng trong ®ã chi tiÕt trôc m¸y nghiÒn còng kh«ng lµ ngo¹i lÖ, cã d¹ng bÒ mÆt c¬ b¶n cÇn gia c«ng lµ d¹ng trßn xoay. - Chi tiÕt d¹ng trôc cã bËc; - ChiÒu dµi toµn bé 375 mm, ®­êng kÝnh phÇn lín nhÊt F86, lç ren M16vµ lç ren M12 n»m vÒ hai phÝa cña chi tiÕt vµ cã ®­êng t©m vu«ng gãc víi nhau; -Chi tiÕt cã d¹ng bËc chia thµnh nhiÒu bËc nhá cã bËc F86 ; bËc F76; bËc F70; bËc F56 víi c¸c kÝch th­íc chiÒu dµi nh­ h×nh vÏ; -Trªn phÇn trô cã F56 gia c«ng mét lç ren M12 vµ trªn phÇn trô bÞ phay mÆt ph¼ng trªn ®ã th× còng t¹o mét lç ren M16 cã ®­êng t©m vu«ng goc víi mÆt ph¼ng ®ã; - Chi tiÕt thuéc lo¹i trung b×nh; - §é nh¸m bÒ mÆt cã F76 ®¹t Ra=0,63, ®é nh¸m phÇn F56:Ra=1,25; ®é ®ång t©m 0,02; ®é trô 0,04; -§é kh«ng vu«ng gãc cña ®­êng t©m 2 lç ren M16 vµ M12 0,03; - C¸c bÒ mÆt cßn l¹i Rz20; - Yªu cÇu ®é cøng 48...52 HRC. §Ó ®¹t ®é cøng nµy ta tiÕn hµnh nhiÖt luyÖn (t«i + ram cao); -TÊt c¶ c¸c gãc nÕu kh«ng v¸t th× lÊy R=3 mm. 1.2. Ph©n tÝch tÝnh c«ng nghÖ trong kÕt cÊu cña s¶n phÈm: - Chi tiÕt chiÒu dµi lín nhÊt lµ 375mm vµ ®­êng kÝnh nhá nhÊt lµ 56 mm do ®ã chi tiÕt cã ®é cøng v÷ng kh¸ cao. - Chi tiÕt cã d¹ng trôc bËc (BËc lín ë gi÷a, 2 bËc nhá 2 bªn) nh»m ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn l¾p ghÐp ®ång thêi phï hîp víi ®iÒu kiÖn ph©n bè t¶i träng däc trôc ®Ó gi¶m tèi ®a ®­êng kÝnh trôc nh­ng vÉn ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn bÒn vµ lµm viÖc tin cËy.Tuy nhiªn do kÕt cÊu trôc lµ trôc bËc sÏ g©y tËp trung øng suÊt lµm gi¶m ®é bÒn cña chi tiÕt. §Ó lµm gi¶m tËp trung øng suÊt ta lµm c¸c r·nh tho¸t dao vµ c¸c gãc l­în chuyÓn tiÕp. - C¸c r·nh tho¸t dao cña chi tiÕt ®Ó b¶o vÖ ®¸ mµi kh«ng bÞ mÎ khi gia c«ng mµi trôc . - C¸c mÆt ®Çu vµ mÆt bªn cã ba via, c¹nh s¾c kh«ng lµm c¸c r·nh trßn mµ thay b»ng mÆt v¸t ( 3x45 0) bëi v× khi ®ã gia c«ng thuËn tiÖn h¬n, kinh tÕ h¬n so víi lµm r·nh trßn ( V× ph¶i cã dao ®Þnh h×nh ). §ång thêi h×nh d¸ng, kÝch th­íc c¸c mÆt v¸t hoµn toµn gièng nhau ®Ó thuËn tiÖn trong qu¸ tr×nh gia c«ng, gi¶m sè l­îng dao, t¨ng hiÖu qu¶ kinh tÕ. -VËt liÖu chÕ t¹o trôc lµ thÐp 40Cr ; nhiÖt luyÖn ®¹t HRC 48...52. - Trong khi nhiÖt luyÖn cÇn chó ý ®Õn sù biÕn d¹ng cña trôc. Khi nhiÖt luyÖn cÇn b¶o ®¶m trôc lu«n lu«n ë t­ thÕ th¼ng ®øng. - Khi gia c«ng ta tiÕn hµnh dïng chèng t©m hai ®Çu cã lç t©m lµm chuÈn tinh thèng nhÊt trong qu¸ tr×nh gia c«ng. 1.3.1. Ph©n tÝch vËt liÖu: - Chän vËt liÖu chÕ t¹o ph«i ng­êi ta th­êng c¨n cø vµo : D¹ng s¶n xuÊt . §iÒu kiÖn lµm viÖc cña chi tiÕt . TÝnh c«ng nghÖ cña chi tiÕt . TÝnh chÊt c¬ lý cña chi tiÕt . Gi¸ thµnh cña s¶n phÈm . Nh»m môc ®Ých chi tiÕt ®¶m b¶o chÊt l­îng vµ gi¸ thµnh rÎ nhÊt . - Yªu cÇu vËt liÖu ph¶i cã : C¬ tÝnh tæng hîp (Giíi h¹n bÒn, giíi h¹n mái, ®é dÎo, ®é dai, tÝnh mµi mßn ) TÝnh c«ng nghÖ tèt (TÝnh c¾t gät, tÝnh gia c«ng ¸p lùc, tÝnh hµn ) - Do ®Æc ®iÓm lµm viÖc cña chi tiÕt trong ®iÒu kiÖn chÞu t¶i träng tÜnh vµ t¶i träng va ®Ëp trung b×nh nªn chi tiÕt ph¶i ®¶m b¶o ®é bÒn vµ ®é dai. Do ®ã cã thÓ sö dông lo¹i thÐp ho¸ tèt (Thuéc thÐp kÕt cÊu \ thÐp hîp kim ). §Ó lùa chän vËt liÖu ta xem xÐt ®Æc ®iÓm mét vµi nhãm thÐp ho¸ tèt cã thÓ dïng lµm vËt liÖu chÕ t¹o chi tiÕt : Nhãm thÐp c¸c bon ( Thuéc thÐp ho¸ tèt ) : RÎ. TÝnh c«ng nghÖ tèt . §é thÊm t«i thÊp do ®ã ®é cøng kh«ng ®ång ®Òu. C¬ tÝnh kh«ng cao. øng dông chÕ t¹o chi tiÕt chÞu t¶i träng kh«ng lín: trôc truyÒn, trôc khuûu ®éng c¬ §iÓn h×nh : C45. Nhãm thÐp Cr«m : C¬ tÝnh tæng hîp cao. TÝnh chèng ram tèt do ®ã gi¶m øng suÊt d­ bªn trong . §é bÒn, gi¸ thµnh, ®é thÊm t«i cao h¬n mét chót so vèi nhãm thÐp c¸c bon . TÝnh c«ng nghÖ kÐm h¬n nhãm thÐp c¸c bon . øng dông chÕ t¹o chi tiÕt cã tèc ®é, ¸p suÊt riªng vµ chÞu t¶i träng trung b×nh: trôc, b¸nh r¨ng, hép gi¶m tèc ... §iÓn h×nh : 40Cr ( Tèt nhÊt trong nhãm nµy ). Nhãm thÐp Cr«m -M¨ng gan vµ Cr«m -M¨ng gan -Silic : T­¬ng ®èi rÎ (§¾t h¬n nhãm thÐp Cr«m mét chót ) . C¬ tÝnh kh¸ cao . TÝnh c«ng nghÖ tèt . øng dông chÕ t¹o chi tiÕt chÞu t¶i träng t­¬ng ®èi cao: c¸c trôc, c¸c kÕt cÊu chÞu lùc ... §iÓn h×nh : 30CrMnSi . M¸c thÐp C (%) Si (%) Mn (%) Cr (%) Ni (%) S(%) 40 Cr 0.37 - 0.44 0.17 - 0.37 0.50 - 0.80 0.80 -1.10 £ 0.25 £ 0.004 C 45 0.42 - 0.49 0.17 - 0.37 0.50 - 0.80 £ 0.25 £ 0.25 £ 0.004 30CrMnSi 0.28 - 0.35 0.90 - 1.20 0.80 - 1.10 0.80 - 1.10 £ 0.25 £ 0.035 Thµnh phÇn ho¸ häc mét sè m¸c thÐp ho¸ tèt - KÕt luËn : + Do chi tiÕt lµm viÖc trong ®iÒu kiÖn chÞu t¶i kh¸ lín cho nªn ®Ó ®¶m b¶o c¬ tÝnh vµ tÝnh kinh tÕ ta sÏ dïng thÐp 40Cr . 1.3.2. Chän ph«i: - §Ó chÕ t¹o chi tiÕt “ Trôc m¸y nghiÒn” cã thÓ sö dông c¸c lo¹i ph«i chñ yÕu sau : Ph«i thanh . Ph«i ®óc (§óc trong khu«n c¸t vµ ®óc trong khu«n kim lo¹i ) . Ph«i c¸n èng (Ph«i c¸n h×nh) . Ph«i rÌn tù do . Ph«i dËp . Sau ®©y ta xem xÐt ®Æc ®iÓm tõng lo¹i ph«i . 1.3.2.1. Ph«i thanh: - ¦u ®iÓm : Kh«ng cÇn ph¶i chi phÝ gia c«ng chÕ t¹o ph«i . Phï hîp chi tiÕt d¹ng trôc tr¬n . ChÕ t¹o chi tiÕt nhanh . - Nh­îc ®iÓm : HÖ sè sö dông kim lo¹i thÊp . Quy tr×nh c«ng nghÖ gia c«ng chi tiÕt dµi do ®ã tæn hao (M¸y, dao, nguyªn c«ng) lµm t¨ng chi phÝ s¶n xuÊt . ChÊt l­îng s¶n phÈm thÊp . - ¸p dông : Th­êng chÕ t¹o chi tiÕt d¹ng trôc tr¬n hoÆc trôc bËc chªnh lÖch Ýt . D¹ng s¶n xuÊt th­êng dïng : ®¬n chiÕc hoÆc hµng lo¹t nhá . 1.3.2.2. Ph«i ®óc (§óc trong khu«n c¸t vµ ®óc trong khu«n kim lo¹i ): a) Ph«i ®óc trong khu«n c¸t : - ¦u ®iÓm : Cã thÓ chÕ t¹o ph«i cã h×nh d¹ng gÇn gièng chi tiÕt . Qu¸ tr×nh c«ng nghÖ ®¬n gi¶n . Trang thiÕt bÞ ®¬n gi¶n, vèn ®Çu t­ Ýt . - Nh­îc ®iÓm : Tèn kim lo¹i bëi hÖ thèng rãt, ®Ëu ngãt ®Ëu h¬i . S¶n phÈm cã nhiÒu khuyÕt tËt, chÊt l­îng bÒ mÆt, c¬ tÝnh thÊp, l­îng d­ gia c«ng lín . §é chÝnh x¸c cña ph«i thÊp . HÖ sè sö dông kim lo¹i trung b×nh . - ¸p dông : Th­êng ¸p dông trong s¶n xuÊt ®¬n chiÕc . b)Ph«i ®óc trong khu«n kim lo¹i : - ¦u ®iÓm : S¶n phÈm cã chÊt l­îng bÒ mÆt, c¬ tÝnh cao, l­îng d­ gia c«ng Ýt . §é chÝnh x¸c cao . HÖ sè sö dông kim lo¹i cao . N¨ng suÊt cao . - Nh­îc ®iÓm : ChÕ t¹o khu«n phøc t¹p . Gi¸ thµnh cao . - ¸p dông : Th­êng ¸p dông trong s¶n xuÊt hµng lo¹t vµ hµng khèi . 1.3.2.3. Ph«i c¸n èng (Ph«i c¸n h×nh ) : - ¦u ®iÓm : Ph«i cã h×nh d¹ng gÇn gièng chi tiÕt . HÖ sè sö dông kim lo¹i cao . S¶n phÈm cã chÊt l­îng bÒ mÆt, c¬ tÝnh cao, l­îng d­ gia c«ng Ýt . N¨ng suÊt cao . ThuËn tiÖn trong qu¸ tr×nh c¬ khÝ ho¸ vµ tù ®éng ho¸ . - Nh­îc ®iÓm : §ßi hái ®Çu t­ m¸y mãc lµm kinh phÝ ®Çu t­ lín . -¸p dông : Th­êng ¸p dông trong s¶n xuÊt hµng lo¹t . 1.3.2.4. Ph«i rÌn tù do : - ¦u ®iÓm : Ph­¬ng ph¸p ®¬n gi¶n . S¶n phÈm cã c¬ tÝnh tèt (Tèt h¬n ®óc ) . HÖ sè sö dông kim lo¹i trung b×nh . - Nh­îc ®iÓm : Lao ®éng nÆng nhäc . ChÊt l­îng s¶n phÈm phô thuéc nhiÒu vµo thÓ lùc vµ tr×nh ®é c«ng nh©n . §é chÝnh x¸c kÝch th­íc vµ chÊt l­îng bÒ mÆt thÊp . N¨ng suÊt thÊp . - ¸p dông : Th­êng ¸p dông trong s¶n xuÊt ®¬n chiÕc vµ trong söa ch÷a . 1.3.2.5. Ph«i d©p: - ¦u ®iÓm : N¨ng suÊt cao . Ph«i cã h×nh d¹ng gÇn gièng chi tiÕt . S¶n phÈm cã chÊt l­îng bÒ mÆt, c¬ tÝnh cao, l­îng d­ gia c«ng Ýt . HÖ sè sö dông kim lo¹i cao . Thao t¸c ®¬n gi¶n quy tr×nh c«ng nghÖ Ýt . ThuËn tiÖn trong qu¸ tr×nh c¬ khÝ ho¸ vµ tù ®éng ho¸ . - Nh­îc ®iÓm : Chi phÝ ®Çu t­ khu«n vµ m¸y lín . - ¸p dông : Th­êng ¸p dông trong s¶n xuÊt hµng lo¹t vµ hµng khèi . - Chän ph«i ng­êi ta th­êng c¨n cø vµo: VËt liÖu vµ c¬ tÝnh vËt liÖu cña chi tiÕt mµ thiÕt kÕ ®ßi hái . KÝch th­íc, h×nh d¸ng, kÕt kÊu cña chi tiÕt . D¹ng s¶n xuÊt vµ s¶n l­îng cña chi tiÕt . Kh¶ n¨ng ®¹t ®é chÝnh x¸c vµ yªu cÇu kü thuËt cña c¸c ph­¬ng ph¸p chÕ t¹o ph«i Hoµn c¶nh cô thÓ cña nhµ m¸y . - Yªu cÇu khi chän ph«i: L­îng d­ gia c«ng nhá nhÊt . Cã h×nh d¹ng gÇn gièng chi tiÕt ®Ó gi¶m c¸c nguyªn c«ng gia c«ng trªn m¸y Cã h×nh d¹ng ®¬n gi¶n, phï hîp víi ®iÒu kiÖn trang bÞ c«ng nghÖ . RÎ tiÒn . Nh»m môc ®Ých: ®¹t chÊt l­îng tèt vµ gi¸ thµnh rÎ nhÊt . - NhËn xÐt : + §iÒu kiÖn lµm viÖc chÞu t¶i träng va ®Ëp t¶i träng ®éng kh¸ lín do ®ã chi tiÕt ph¶i cã c¬ tÝnh ®¶m b¶o nªn kh«ng sö dông ph«i ®óc trong khu«n c¸t. + KÕt cÊu cña chi tiÕt d¹ng bËc nhá,®é chªnh gi÷a c¸c bËc kh«ng lín, ®ång thêi chi tiÕt d¹ng nhá kÕt kÊu ®¬n gi¶n nªn kh«ng sö dông ph«i thanh . + D¹ng s¶n xuÊt cña chi tiÕt lµ lo¹t võa nªn kh«ng sö dông ph«i ®óc trong khu«n c¸t. + §Æc ®iÓm chi tiÕt d¹ng trô bËc nªn ta sö dông ph«i rÌn khu«n. - V× chi tiÕt ®ßi hái ph¶i gia c«ng c¾t gät do ®ã sau khi rÌn ph¶i tiÕn hµnh nhiÖt luyÖn s¬ bé ®Ó c¶i thiÖn tÝnh c¾t gät cña ph«i. - Sau khi rÌn ph«i th­êng ®­îc mang ®i ñ (th­êng ñ hoµn toµn), th­êng ho¸ hoÆc ram cao. - Quy tr×nh c«ng nghÖ chÕ t¹o ph«i th­êng lµ: TÝnh to¸n kÝch th­íc, träng l­îng, chuÈn bÞ ph«i. TiÕn hµnh rÌn khu«n. C¾t ba via vµ líp ch­a thÊu. Lµm s¹ch, tinh chØnh, nhiÖt luyÖn s¬ bé. KiÓm tra, ®ãng gãi. ChÕ ®é nhiÖt luyÖn s¬ bé vµ nhiÖt luyÖn kÕt thóc ph«i tuú thuéc vµo thµnh phÇn thÐp, ®èi víi thÐp ho¸ tèt th­êng theo b¶ng d­íi ®©y: B¶ng 1.2: C«ng nghÖ nhiÖt luyÖn ph«i thÐp ho¸ tèt (nhiÖt luyÖn s¬ bé) M¸c thÐp §iÓm tíi h¹n Ac1, Ac3, Ms ñ (hoÆc ram cao) Th­êng ho¸ NhiÖt ®é °C Lµm nguéi §é cøng HB NhiÖt ®é °C §é cøng HB 40Cr 743 - 782 820 -840 Lß £ 207 830 - 880 £ 250 B¶ng 1.3: C«ng nghÖ nhiÖt luyÖn thÐp ho¸ tèt (nhiÖt luyÖn kÕt thóc) M¸c thÐp T«i Ram C¬ tÝnh NhiÖt ®é °C Nguéi NhiÖt ®é °C Nguéi sb Mpa sch Mpa d % Y % ak % 40Cr 830-860 850 N­íc DÇu 400-600 500 N­íc hoÆc dÇu ³ 980 ³ 784 ³ 9 ³ 45 ³ 59 PHÇN-II ThiÕt kÕ qu¸ tr×nh c«ng nghÖ 2.1. X¸c ®Þnh ®­êng lèi c«ng nghÖ: Sè l­îng c¸c nguyªn c«ng cña mét qu¸ tr×nh c«ng nghÖ phô thuéc vµo ph­¬ng ph¸p thiÕt kÕ c¸c nguyªn c«ng. Trong thùc tÕ ng­êi ta th­êng ¸p dông hai ph­¬ng ph¸p thiÕt kÕ c¸c nguyªn c«ng tuú thuéc vµo tr×nh ®é ph¸t triÓn s¶n xuÊt cña ngµnh chÕ t¹o m¸y, ®ã lµ ph­¬ng ph¸p tËp trung nguyªn c«ng vµ ph©n t¸n nguyªn c«ng. Trªn c¬ së thùc tr¹ng tr×nh ®é c«ng nghÖ hiÖn nay ë n­íc ta, sö dông ph­¬ng ph¸p tËp trung nguyªn c«ng kÕt hîp ph©n t¸n nguyªn c«ng (Bè trÝ nhiÒu b­íc c«ng nghÖ trong mét nguyªn c«ng kÕt hîp bè trÝ Ýt b­íc c«ng nghÖ trong mét nguyªn c«ng). Bëi v× ¸p dông ph­¬ng ph¸p nµy t¹o ®iÒu kiÖn t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, rót ng¾n chu kú s¶n xuÊt, gi¶m chi phÝ ®iÒu hµnh vµ lËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt. Tuy nhiªn ¸p dung ph­¬ng ph¸p nµy cÇn chó ý tÝnh to¸n ph©n chia sè m¸y, sè ng­êi, còng nh­ kh¶ n¨ng lµm viÖc cña m¸y vµ tay nghÒ cña c«ng nh©n mét c¸ch hîp lý. 2.2. ThiÕt kÕ tiÕn tr×nh c«ng nghÖ: - Khi thiÕt kÕ quy tr×nh c«ng nghÖ ta ph¶i lËp thø tù c¸c nguyªn c«ng sao cho chu kú gia c«ng hoµn chØnh mét chi tiÕt lµ ng¾n nhÊt, gãp phÇn h¹n chÕ chi phÝ gia c«ng, ®¶m b¶o hiÖu qu¶ nhÊt .Trong ®ã mçi nguyªn c«ng ®­îc th­c hiÖn theo mét nguyªn lý øng víi mét ph­¬ng ph¸p gia c«ng thÝch hîp víi kÕt cÊu cña chi tiÕt. Khi x¸c ®Þnh c¸c ph­¬ng ph¸p gia c«ng cho c¸c bÒ mÆt th­êng c¨n cø vµo c¸c ®Æc ®iÓm sau : Kh¶ n¨ng t¹o h×nh cña c¸c ph­¬ng ph¸p gia c«ng . VÞ trÝ c¸c bÒ mÆt trªn chi tiÕt gia c«ng, tr¸nh va ®Ëp khi c¾t . KÝch th­íc bÒ mÆt gia c«ng, kÝch th­íc tæng thÓ cña chi tiÕt gia c«ng vµ ph¹m vi g¸ ®Æt ph«i trªn m¸y thùc hiÖn ph­¬ng ph¸p gia c«ng . §é chÝnh x¸c cã thÓ ®¹t ®­îc cña ph­¬ng ph¸p gia c«ng . §iÒu kiÖn s¶n xuÊt thùc tÕ ë ®¬n vÞ . Ph­¬ng ph¸p gia c«ng chi tiÕt “Trôc m¸y nghiÒn” ®¹t ®­îc yªu cÇu ®Ò ra ta tiÕn hµnh theo tiÕn tr×nh c«ng nghÖ sau: Nguyªn c«ng I : Kho¶ mÆt ®Çu -Khoan lç t©m + b1 : Kho¶ mÆt ®Çu + b2 : Khoan lç t©m Nguyªn c«ng II: TiÖn th« mÆt trô ngoµi + b1: TiÖn th« bÒ mÆt trô F86 + b2: TiÖn th« bÒ mÆt trô F56 + b3: TiÖn th« bÒ mÆt trô F76 + b4: TiÖn th« bÒ mÆt trô F70 + b5: TiÖn th« bÒ mÆt trô F56 Nguyªn c«ng III: TiÖn tinh mÆt trô vµ v¸t mÐp + b1: TiÖn tinh bÒ mÆt trô F86 + b2: TiÖn tinh bÒ mÆt trô F56 + b3: TiÖn tinh bÒ mÆt trô F70 + b4: TiÖn tinh bÒ mÆt trô F76 + b5: TiÖn tinh bÒ mÆt trô F56 + b6: V¸t c¸c mÐp v¸t bËc trôc Nguyªn c«ng IV: Phay mÆt ph¼ng + b1: Phay th« mÆt ph¼ng + b2: Phay tinh mÆt ph¼ng Nguyªn c«ng V: Gia c«ng ren M16 + b1: Khoan lç F14 + b2: Tar« ren M16 Nguyªn c«ng VI: Gia c«ng ren M12 + b1: Khoan lç F10 + b2: Tar« ren M12 Nguyªn c«ng VII: NhiÖt luyÖn Nguyªn c«ng VIII: N¾n th¼ng Nguyªn c«ng IX: Söa lç t©m Nguyªn c«ng X: Mµi trßn ngoµi th« + Mµi th« c¸c mÆt trô F86 + Mµi th« mÆt trô F56 + Mµi th« mÆt trô F70 + Mµi th« mÆt trô F76 + Mµi th« mÆt trô F56 Nguyªn c«ng XI: Mµi trßn ngoµi tinh + Mµi tinh l¹i mÆt trô F76 Nguyªn c«ng XIi: Mµi tinh mÆt ph¼ng 2.3. ThiÕt kÕ c¸c nguyªn c«ng: 2.3.1. Nguyªn c«ng I: Kho¶ mÆt ®Çu –Khoan lç t©m - Chän chuÈn th« : BÒ mÆt trô - G¸ : Dïng hai khèi V ng¾n - Chän m¸y : Tra b¶ng 25-[11], ta chän m¸y phay vµ khoan t©m b¸n tù ®éng kÝ hiÖu MP-76M cã c¸c th«ng sè chÝnh sau: + §­êng kÝnh chi tiÕt gia c«ng: 25 ...80 mm + ChiÒu dµi chi tiÕt gia c«ng : 500...1000 mm + Giíi h¹n vßng quay cña dao : 1225 vßng/phót + C«ng suÊt cña ®éng c¬ phay- khoan: 5,5 kW - Chän dông cô : + Dao phay: Theo b¶ng 4-92-[11]-T1,chän dao phay mÆt ®Çu b»ng thÐp giã cã c¸c th«ng sè: D=63 mm; d=27 mm; L=40 mm; z=14 r¨ng . + Dông cô khoan lç t©m : Tra b¶ng IX-52 trang 234 chän mòi khoan t©m kiÓu V c¸c th«ng sè c¬ b¶n nh­ sau : D0=3,35 mm; d=1,6 mm; L=60 mm; l=3 mm. -Sè lÇn g¸ : 1 - Tr×nh tù c¸c b­íc nguyªn c«ng: + b1 : Phay mÆt ®Çu + b2 : Khoan lç t©m 2.3.2. Nguyªn c«ng II: TiÖn th« mÆt trô ngoµi -Chän chuÈn : MÆt c«n hai lç t©m -§Þnh vÞ bëi : Hai mÆt c«n hai lç t©m ®Þnh vÞ 5 bËc t­ do -Chän m¸y : Tra b¶ng 4 trang 110 phÇn phô lôc tµi liÖu(ThiÕt kÕ ®å ¸n CNCTM TrÇn v¨n §Þch, NXBKH&KT 1999)ta chän m¸y tiÖn ren vÝt v¹n n¨ng ký hiÖu 1K62 cã c¸c th«ng sè c¬ b¶n nh­ sau: + §­êng kÝnh gia c«ng lín nhÊt: 400[mm]. + Sè cÊp tèc ®é: 23. + Giíi h¹n vßng quay cña trôc chÝnh: 12,5¸2000 [v/p]. -Chän dao: Theo b¶ng 4-6 trang 263 tµi liÖu [Sæ tay CNCTM tËp 1-Nhµ xuÊt b¶n khoa häc vµ kÜ thuËt 2000] :chän dao tiÖn ngoµi th©n cong cã gãc nghiªng chÝnh lµ 90°(ph¶i vµ tr¸i) g¾n hîp kim cøng T15K6 cã kÝch th­íc c¬ b¶n lµ: h x b x L = 16 x 10 x 100 [mm]. -C¸c b­íc trong nguyªn c«ng: LÇn g¸ 1: +TiÖn th« bÒ mÆt trô F56 +TiÖn th« bÒ mÆt trô F86 +TiÖn th« bÒ mÆt trô F70 +TiÖn th« bÒ mÆt trô F76 LÇn g¸ 2: +TiÖn th« bÒ mÆt trô F56 2.3.3. Nguyªn c«ng III: TiÖn tinh mÆt trô vµ v¸t mÐp - Chän chuÈn : MÆt c«n hai lç t©m - §Þnh vÞ bëi : Hai mÆt c«n hai lç t©m ®Þnh vÞ 5 bËc t­ do - Chän m¸y : Tra b¶ng 9-4 T3,Chän m¸y 1U611;c¸c th«ng sè kÜ thuËt tra trong b¶ng: + Kho¶ng c¸ch hai ®Çu t©m :500 mm + Sè cÊp tèc ®é cña trôc chÝnh : 21 cÊp + Ph¹m vi tèc ®é trôc chÝnh khi quay thuËn : 20...2000 vßng/phót + §­êng kÝnh lín nhÊt chi tiÕt gia c«ng ®­îc trªn m¸y : 250 mm - Chän dao : Tra b¶ng 4-3 T1, Chän lo¹i dao T15K6 theo b¶ng 4-6 trang 263 tµi liÖu [Sæ tay CNCT M¸y T1] chän dao tiÖn ngoµi th©n cong cã gãc nghiªng chÝnh lµ 90°(ph¶i vµ tr¸i) g¾n hîp kim cøng T15K6 cã kÝch th­íc c¬ b¶n lµ: h x b x L = 16 x 10 x 100 [mm]. -C¸c b­íc trong nguyªn c«ng: LÇn g¸ 1: +TiÖn tinh bÒ mÆt trô F56 +TiÖn tinh bÒ mÆt trô F86 +TiÖn tinh bÒ mÆt trô F70 +TiÖn tinh bÒ mÆt trô F76 + V¸t mÐp ®Çu trôc LÇn g¸ 2: +TiÖn tinh bÒ mÆt trô F56 + V¸t mÐp ®Çu trôc 2.3.4. Nguyªn c«ng IV: Phay mÆt ph¼ng - Chän chuÈn : MÆt c«n hai lç t©m - §Þnh vÞ bëi : Hai mÆt c«n hai lç t©m ®Þnh vÞ 5 bËc t­ do - Chän m¸y : Tra b¶ng 9-38 T3, Chän m¸y phay v¹n n¨ng 6H81 c¸c th«ng sè kÜ thuËt : + Kho¶ng c¸ch tõ ®­êng trôc chÝnh tíi bµn m¸y: 30...340 mm + Kho¶ng c¸ch sèng tr­ît tíi t©m bµn m¸y: 170...370 mm -Chän dao: Tra b¶ng IX-65 trang 256(Sæ tay CNCT M¸y II,III,IV) dao phay trô r¨ng r¨ng lín c¸c th«ng sè: D=100 mm; d=40 mm; L=125 mm; sè r¨ng z=12 r¨ng -C¸c b­íc thø tù nguyªn c«ng: + Phay th« mÆt ph¼ng + Phay tinh mÆt ph¼ng -Sè lÇn g¸ : 1 lÇn 2.3.5. Nguyªn c«ng V: Gia c«ng ren M16 -Chän chuÈn: MÆt ph¼ng -§Þnh vÞ : Dïng 2 khèi V ng¾n ®Þnh vÞ 4 bËc tù do vµ 1 chèt tú ®Çu trô h¹n chÕ 1 bËc tù do -Chän m¸y: Tra b¶ng 9-21 T3, Chän m¸y 2H125 víi c¸c th«ng sè kü thuËt sau: + §­êng kÝnh lín nhÊt khoan ®­îc: 25 mm + KÝch th­íc bÒ mÆt lµm viÖc cña bµn m¸y: 400x450 mm + Kho¶ng c¸ch tõ ®­êng t©m trôc chÝnh tíi trô: 250 mm -Chän dao: + Dao khoan lç :Tra b¶ng 4-40 T1,dïng dao thÐp giã ®­êng kÝnh d=14 mm; L=120 mm; l=60 mm. + Dao Ta-r«: Tra b¶ng IX-79 trang 271 víi c¸c th«ng sè kÝch th­íc : d=16 mm; b­íc ren s=2mm; L=100 mm; l=32 mm; ®èi víi lç th«ng bé tinh l1=4mm; d1=12 mm; a=10mm; h=13mm; P=20 mm; d2=10 mm; r=5mm -Sè lÇn g¸:1 - Thø tù c¸c b­íc nguyªn c«ng: + Khoan lç F14 + Tar« ren M16 2.3.6. Nguyªn c«ng VI: Gia c«ng ren M12 -Chän chuÈn: MÆt ph¼ng kÝch th­íc 18 mm -§Þnh vÞ : 6 bËc tù do 2 khèi V ng¾n vµ 2 chèt tú -Chän m¸y: Tra b¶ng 9-21 T3, Chän m¸y 2H125 víi c¸c th«ng sè kü thuËt sau: + §­êng kÝnh lín nhÊt khoan ®­îc: 25 mm + KÝch th­íc bÒ mÆt lµm viÖc cña bµn m¸y: 400x450 mm + Kho¶ng c¸ch tõ ®­êng t©m trôc chÝnh tíi trô: 250 mm -Chän dao: + Mòi khoan : Tra b¶ng 4-40 T1,dïng dao thÐp giã ®­êng kÝnh d=10 mm; L=120 mm; l=70 mm. + Dao Ta-r« : Tra b¶ng IX-79 trang 271 víi c¸c th«ng sè kÝch th­íc : d=12mm; b­íc ren s=1,75mm; L=90 mm; l=28 mm; ®èi víi lç th«ng bé tinh l1=3,6mm; d1=11 mm; a=9mm; h=12mm; P=17 mm; d2=8 mm; r=5mm -Sè lÇn g¸ : 1 lÇn -Thø tù c¸c b­íc nguyªn c«ng: + Khoan lç F10 + Tar« ren M12 . 2.3.7. Nguyªn c«ng VII: NhiÖt luyÖn. 2.3.8. Nguyªn c«ng VIII: N¾n th¼ng. 2.3.9. Nguyªn c«ng IX: Söa lç t©m. 2.3.10. Nguyªn c«ng X: Mµi trßn ngoµi th« -§å g¸: M©m cÆp 3 chÊu vµ ®Çu chèng t©m di ®éng -M¸y: tra b¶ng 10 trang 113 phÇn phô lôc tµi liÖu [ThiÕt kÕ §ACNCT M¸y] ta chän m¸y mµi trßn ngoµi kÝ hiÖu 3B12 cã c¸c th«ng sè c¬ b¶n nh­ sau: + §­êng kÝnh gia c«ng lín nhÊt: 200 [mm]. + ChiÒu dµi gia c«ng lín nhÊt: 750 [mm]. +C«n mãc ô tr­íc: N0 4. + Sè vßng quay cña trôc chÝnh: 1080; 1240; Sè vßng quay cña ph«i gia c«ng: 75; 150; 300; +Tèc ®é cña bµn m¸y: 0,1¸0,6 [mm/p]. +DÞch chuyÓn ngang lín nhÊt cña ô mµi: 200 [mm]. +C«ng suÊt cña ®éng c¬: 7,5 [kW]. +KÝch th­íc m¸y: 2100x3100 [mm]. Chän ®¸ mµi: tra b¶ng IX- 93 trang 304 tµi liÖu [9] ta chän ®¸ mµi ph¼ng kÝ hiÖu ΠΠ cã c¸c th«ng sè c¬ b¶n nh­ sau: +§­êng kÝnh ®¸ mµi: 80 [mm]. +ChiÒu dÇy cña ®¸ mµi: 63 [mm]. -Chän h¹t mµi: tra b¶ng 4-166 trang 418 tµi liÖu [5] ta chän ®¸ mµi cã ®é h¹t lµ 50. -ChÊt kÕt dÝnh : Karemic. -Thø tù c¸c b­íc trong nguyªn c«ng: LÇn g¸ 1; + Mµi th« ®o¹n trôc ®¹t f56 dµi 100 [mm]. + Mµi th« ®o¹n trôc ®¹t f86 dµi 50 [mm]. + Mµi th« ®Çu trôc ®¹t f70 dµi 60 [mm]. + Mµi th« ®o¹n truc f86 dµi 10 mm LÇn g¸ 2; +Mµi th« ®o¹n trôc ®¹t f76 dµi 55 [mm]. 2.3.11. Nguyªn c«ng XI: Mµi trßn ngoµi tinh -Chän chuÈn, g¸ gièng nguyªn c«ng X. -Chän m¸y gièng nguyªn c«ng X -Chän m¸y: tra b¶ng 10 trang 113 phÇn phô lôc tµi liÖu [7] ta chän m¸y mµi trßn ngoµi kÝ hiÖu 3B12 cã c¸c th«ng sè c¬ b¶n nh­ sau: + §­êng kÝnh gia c«ng lín nhÊt: 200 [mm]. + ChiÒu dµi gia c«ng lín nhÊt: 750 [mm]. +C«n mãc ô tr­íc: N0 4. + Sè vßng quay cña trôc chÝnh: 1080; 1240; Sè vßng quay cña ph«i gia c«ng: 75; 150; 300; +Tèc ®é cña bµn m¸y: 0,1¸0,6 [mm/p]. +DÞch chuyÓn ngang lín nhÊt cña ô mµi: 200 [mm]. +C«ng suÊt cña ®éng c¬: 7,5 [kW]. +KÝch th­íc m¸y: 2100x3100 [mm]. -Chän h¹t mµi: tra b¶ng 4-166 trang 418 tµi liÖu [5] ta chän ®¸ mµi ph¼ng kÝ hiÖu ΠΠ, ®¸ mµi cã ®é h¹t lµ 50. -ChÊt kÕt dÝnh : Karemic. - Sè lÇn g¸ 1 lÇn -Thø tù c¸c b­íc + Mµi tinh mÆt trô f76 mm 2.3.12. Nguyªn c«ng XII: Mµi tinh mÆt ph¼ng -Chän m¸y: tra b¶ng 10 trang 113 phÇn phô lôc tµi liÖu [7] ta chän m¸y mµi trßn ngoµi kÝ hiÖu 3B12 cã c¸c th«ng sè c¬ b¶n nh­ sau: + §­êng kÝnh gia c«ng lín nhÊt: 200 [mm]. + ChiÒu dµi gia c«ng lín nhÊt: 750 [mm]. +C«n mãc ô tr­íc: N0 4. + Sè vßng quay cña trôc chÝnh: 1080; 1240; Sè vßng quay cña ph«i gia c«ng: 75; 150; 300; +Tèc ®é cña bµn m¸y: 0,1¸0,6 [mm/p]. +DÞch chuyÓn ngang lín nhÊt cña ô mµi: 200 [mm]. +C«ng suÊt cña ®éng c¬: 7,5 [kW]. +KÝch th­íc m¸y: 2100x3100 [mm]. -Chän ®¸: tra b¶ng IX- 93 trang 304 tµi liÖu [9] ta chän ®¸ mµi ph¼ng kÝ hiÖu ΠΠ.KÝch th­íc cña ®¸ nh­ sau: + §­êng kÝnh ®¸: 80 [mm]. +ChiÒu dÇy ®¸:32 [mm]. -Chän h¹t mµi: tra b¶ng 4-166 trang 418 tµi liÖu [5] ta chän ®¸ mµi cã ®é h¹t lµ 50. -ChÊt kÕt dÝnh : Karemic. -Thø tù c¸c b­íc trong nguyªn c«ng: + Mµi tinh mÆt ph¼ng. 2.4. TÝnh vµ tra l­îng d­ cho c¸c nguyªn c«ng: 2.4.1 TÝnh l­îng d­ cho bÒ mÆt trô ngoµi f76 BÒ mÆt trô ngoµi cã c¸c yªu cÇu kÜ thuËt: §é nh¸m bÒ mÆt: Ra= 0,63. VËt liÖu thÐp 40Cr, nhiÖt luyÖn ®¹t ®é cøng 48…52 HRC. Qu¸ tr×nh gia c«ng bÒ mÆt trô ph¶i qua c¸c nguyªn c«ng: TiÖn th« tõ ph«i rÌn. TiÖn tinh. NhiÖt luyÖn. Mµi. Theo sæ tay c«ng nghÖ, c«ng thøc tÝnh l­îng d­ cho bÒ mÆt ®èi xøng ngoµi: Trong ®ã: Zbmin- l­îng d­ gia c«ng nhá nhÊt. Rz- ®é nhÊp nh« bÒ mÆt do b­íc s¸t tr­íc ®Ó l¹i. h - chiÒu s©u líp h­ háng bÒ mÆt do b­íc c«ng nghÖ s¸t tr­íc ®Ó l¹i. DS- sai lÖch vÒ vÞ trÝ kh«ng gian do b­íc cong nghÖ s¸t tr­íc ®Ó l¹i. eb- sai sè g¸ ®Æt chi tiÕt ë b­íc c«ng nghÖ ®ang thùc hiÖn. Víi eb=ec+ek; ec- sai sè chuÈn. ek- sai sè kÑp chÆt. + Sau ®©y ta sÏ lÇn l­ît tÝnh l­îng d­ cho tõng nguyªn c«ng. Theo b¶ng 3-84 [Sæ tay CNCT m¸y T1] ph«i rÌn khu«n cã c¸c gi¸ trÞ sau ®©y: RZ + h = 1500 [mm]. V× gia c«ng cã chèng t©m 2 ®Çu nªn sai sè g¸ ®Æt trong tr­êng hîp nµy eb = 0. Nh­ vËy: Sai lÖch kh«ng gian tæng céng ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau: DS = . Trong ®ã: _ ®é cong tæng céng , do ®­îc g¸ trªn mòi t©m nªn = .L Víi ®é cong giíi h¹n cña ph«i trªn 1mm chiÒu dµi =3 μm/mm ( b¶ng 3- 75- [Sæ tay CNCT m¸y T1]). L chiÒu dµi toµn bé chi tiÕt, L = 375 mm. = 3.375 = 1125 μm _®é lÖch t©m do khoan mòi t©m, = 0,25. T_dung sai ®­êng ®Ýnh ph«i, b¶ng 3 -91-[Sæ tay CNCT m¸y T1] ;T = 1,2 mm>1 Nªn = 0,25T = 0,25.1,2 = 0,30mm. DS = = 1,164 mm. Sai lÖch kh«ng gian cßn l¹i ®­îc tÝnh theo c«ng thøc: D’S = Kchx .DS Trong ®ã: KchxhÖ sè chÝnh x¸c; ®èi víi tiÖn th«: Kchx= 0,06;®èi víi tiÖn tinh: Kchx = 0,04 ; ®èi víi mµi th«: Kchx= 0,02; Nh­ vËy sai lÖch kh«ng gian cßn l¹i ®­îc tÝnh theo c«ng thøc: Sau tiÖn th«:Dth«= 0,06.1164 = 69,84 [mm]. Sau tiÖn tinh: Dtinh= 0,04.1164 = 46,56 [mm]. VËy ta cã: Nguyªn c«ng tiÖn th«: 2Z= 2(1500 + 1164) = 5328 [mm]. Nguyªn c«ng tiÖn tinh: Tra b¶ng 3- 84 [st] sau tiÖn th« cã: RZ=50 [mm]; h=50 [mm] Þ2Z= 2(50 + 50 + 69,84) = 339,68 [mm]. VÉn theo b¶ng 3 -84 [st] sau tiÖn tinh cã: RZ= 20 [mm]; h = 30 [mm]. Nguyªn c«ng nhiÖt luþÖn: Sau nguyªn c«ng nhiÖt luyÖn ®é chÝnh x¸c gi¶m ®i 1 cÊp, ®é nh¸m bÒ mÆt t¨ng lªn tõ 1¸2 cÊp, c¸c gi¸ trÞ t­¬ng øng sau nhiÖt luyÖn: RZ = 60 [mm];h = 60 [mm]. Tra b¶ng 3 -75 [st] cã: = Dk.L = 1,5.65 = 97,5 [mm]. Nguyªn c«ng mµi th«: 2Z= 2.(60 + 60 + 97,5) = 2.217,5[mm] = 435 [mm]. Nguyªn c«ng mµi tinh: Sau mµi th« cã: RZ = 6,3 [mm];h = 20 [mm]; Δ’ = 0,06.435 = 26,1. Þ2Z= 2(6,3 + 20 + 26,1) = 2.52,4 [mm] = 104,8 [mm]. Tõ kÕt qu¶ tÝnh to¸n ta lËp ra b¶ng ghi kÕt qu¶ theo qui t¾c sau: Cét kÝch th­íc tÝnh to¸n: LÊy kÝch th­íc chi tiÕt lÇn l­ît céng víi l­îng d­ nhá nhÊt. Mµi th«: d4 = 75,983 + 0,105 = 76,088 [mm]. TiÖn tinh: d3 = 76,088 + 0,435 = 76,623 [mm]. TiÖn th«: d2 = 76,623 + 0,3397 = 76,962 [mm]. Ph«i: d1 = dph = 76,962 + 5,328 = 82,29 [mm]. Cét dung sai; Cét dung sai ®­îc ghi theo trÞ sè dung sai cña tõng nguyªn c«ng. Cét kÝch th­íc giíi h¹n: Lµm trßn kÝch th­íc tÝnh to¸n ®Õn gi¸ trÞ cã nghÜa cña dung sai ta ®­îc kÝch th­íc giíi h¹n nhá nhÊt. Sau ®ã lÊy kÝch th­íc giíi h¹n nhá nhÊt céng víi dung sai ta ®­îc kÝch th­íc giíi h¹n lín nhÊt. Cét l­îng d­ giíi h¹n ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau: 2Zmax -lµ hiÖu c¸c kÝch th­íc giíi h¹n lín nhÊt. 2Zmin -lµ hiÖu c¸c kÝch th­íc giíi h¹n nhá nhÊt. Tõ ®ã ta lËp ®­îc b¶ng: Thø tù nguyªn c«ng C¸c yÕu tè t¹o thµnh l­îng d­ [mm] Gi¸ trÞ tÝnh to¸n Dung sai [mm] KÝch th­íc giíi h¹n[mm] d d TrÞ sè giíi h¹n cña l­îng d­ [mm] R h D 2Z d T d d Z Z Ph«i 1164 82,29 1500 82 83,5 TiÖn th« 50 50 69,84 5328 76,962 400 77,36 77,76 4640 5740 TiÖn tinh 20 30 46,56 339,7 76,623 120 76,74 76,86 620 1080 NhiÖtluyÖn 60 60 97,5 Mµi th« 6,3 20 26,1 435 76,088 30 76,11 76,14 630 540 Mµi tinh 0,63 104,8 75,983 16 75,99 76,00 120 140 2.4.2. Tra l­îng d­ cho c¸c nguyªn c«ng cßn l¹i: C¨n cø vµo ph­¬ng ph¸p chÕ t¹o ph«i vµ c¸c kÝch th­íc cña ph«i tra b¶ng VII-45 trang 556 tµi liÖu [CNCTM T1] ta cã b¶ng tra l­îng d­ cho c¸c nguyªn c«ng nh­ sau: Nguyªn c«ng B­íc Néi dung b­íc L­îng d­ (mm) Ghi chó I 1 Phay mÆt ®Çu 4 2 Khoan lç t©m II 1 TiÖn th« mÆt trô F86 2a=4,3 2 TiÖn th« mÆt trô F56 2a=4,4 3 TiÖn th« mÆt trô F70 2a=17,7 4 TiÖn th« mÆt trô F76 2a=11,4 5 TiÖn th« mÆt trô F56 2a=4,4 III 1 TiÖn tinh mÆt trô F86 2a=1,2 2 TiÖn tinh mÆt trô F70 2a=1,2 3 TiÖn tinh mÆt trô F56 2a=1,2 4 TiÖn tinh mÆt trô F76 2a=1,2 5 TiÖn tinh mÆt trô F56 2a=1,2 IV 1 Phay kÝch th­íc 18mm a=9.0 2 Phay tinh mÆt ph¼ng a=1,0 V 1 Khoan lç F14 2 Ta r« ren M16 VI 1 Khoan lç F10 2 Ta r« ren M12 VII NhiÖt luyÖn VIII N¾n th¼ng IX Söa lç t©m X 1 Mµi th« mÆt trô F86 2a=0,5 2 Mµi th« mÆt trô F56 2a=0,4 3 Mµi th« mÆt trô F70 2a=0,4 4 Mµi th« mÆt trô F76 2a=0,4 5 Mµi th« mÆt trô F56 2a=0,4 XI Mµi tinh mÆt trô F76 2a=0,3 XII Mµi tinh mÆt ph¼ng a=0,2 2.5.TÝnh to¸n vµ tra chÕ ®é c¾t cho c¸c nguyªn c«ng: Qu¸ tr×nh tra chÕ ®é c¾t ®­îc tiÕn hanh nh­ sau: +§Çu tiªn ta tiÕn hµnh chän chÕ ®é c¾t phï hîp víi c¸c yªu cÇu vÒ ®é nh¸m bÒ mÆt,yªu cÇu vÒ n¨ng suÊt… +Tra l­îng ch¹y dao +Tra tèc ®é c¾t:Khi tra chÕ ®é cÊt ®· tÝnh ®Õn hÖ sè hiÖu chØnh ta tÝnh sè vßng quay tÝnh to¸n,sau ®ã chän sè vßng quay theo m¸y. +Tõ c¸c yÕu tè trªn tra c«ng suÊt cÇn thiÕt cho chÕ ®é c¾t ®· cho. +So s¸nh c«ng suÊt cÊt cÇn thiÕt víi c«ng suÊt cña m¸y nÕu thÊy nhá h¬n th× tho¶ m·n,cßn kh«ng th× chän l¹i. +TÝnh thêi gian m¸y. Theo tr×nh tù nh­ vËy ta tra chÕ ®é c¾t cho tõng nguyªn c«ng vµ ®­îc kÕt qu¶ tÝnh to¸n theo b¶ng sau: §èi víi nguyªn c«ng I ta tra b¶ng 5-125; 5-126; 5-129; 5-107; 5-108; 5-110 s¸ch [Sæ tay CNCTM-T2] ta cã : a.Tra chÕ ®é c¾t cho nguyªn c«ng I: b.Tra chÕ ®é c¾t cho nguyªn c«ng II: c.Tra chÕ ®é c¾t cho nguyªn c«ng III: d.Tra chÕ ®é c¾t cho nguyªn c«ng IV: ®.Tra chÕ ®é c¾t cho nguyªn c«ng V: e.Tra chÕ ®é c¾t cho nguyªn c«ng VI: f.Tra chÕ ®é c¾t cho nguyªn c«ng X: g.Tra chÕ ®é c¾t cho nguyªn c«ng XI : h.Tra chÕ ®é c¾t cho nguyªn c«ng XII: PHÇN-III thiÕt kÕ ®å g¸ cho nguyªn c«ng phay mÆt ph¼ng 3.1.X¸c ®Þnh m¸y Trong phÇn ch­¬ng 2 ta ®· chän m¸y phay 6H81 cã c¸c th«ng sè kü thuËt chÝnh nh­ sau: - Sè cÊp tèc ®é trôc chÝnh: 16 - Ph¹m vi tèc ®é trôc chÝnh: 65 .. 1800 v/p - C«ng suÊt ®éng c¬ chÝnh: 4,5 kW - C«ng suÊt ®éng c¬ ch¹y dao: 1,7 kW - KÝch th­íc lµm viÖc bµn m¸y: 250 x 1000 mm - Sè cÊp b­íc tiÕn bµn m¸y: 16 - HiÖu suÊt: 0,75 - §é c«n trôc chÝnh N02 - §­êng kÝnh trôc g¸ dao: 22; 27; 32 mm 3.2. Ph­¬ng ph¸p ®Þnh vÞ vµ kÑp chÆt: a.S¬ ®å ®Þnh vÞ: §Þnh vÞ chi tiÕt lªn ®å g¸ nhê 2 khèi ch÷ V ng¾n h¹n chÕ 4 bËc tù do t¹i hai vÞ trÝ cã ®­êng kÝnh F28 mm, mét chèt trô ng¾n ë phÝa tr¸i tú vµo gê trôc ®Þnh vÞ h¹n chÕ 1 bËc tù do chuyÓn ®éng däc trôc S¬ ®å ®Þnh vÞ b.KÑp chÆt: S¬ ®å kÑp chÆt chi tiÕt KÑp chÆt chi tiÕt b»ng thanh kÑp t¹i vÞ trÝ ®Æt lùc kÑp nh­ h×nh vÏ trªn 3.3.TÝnh lùc kÑp cÇn thiÕt: Ta ph¶i x¸c ®Þnh ph¶n lùc N1 t¹i bÒ mÆt ®Þnh vÞ cña khèi V S¬ ®å ph¶n lùc t¹i gèi tùa ®­îc thÓ hiÖn nh­ sau: Ph­¬ng tr×nh c©n b»ng lùc t¸c dông lªn chi tiÕt khi phay nh­ sau: 2N1 = (2N`1 + 2N`2).cos450 (1) S¬ ®å tÝnh lùc c¾t khi phay b»ng dao phay trô nh­ sau: Theo c«ng thøc lùc c¾t tiÕp tuyÕn x¸c ®Þnh theo c«ng thøc; PZ= (sæ tay c«ng nghÖ CTM 2) Trong ®ã Z: sè r¨ng dao phay Z=8 KMP:hÖ sè phô thuéc vµo vËt liÖu KMP= =1.0562 (b¶ng 5-9 sæ tay CNCTM2),trong ®ã σb=900 MPa; n: sè vßng quay cña dao chän trªn m¸y n=157 vg/ph D:®­êng kÝnh dao phay D=30 mm t: chiÒu s©u c¾t t=0.5 mm(b¶ng 5-37 sæ tay CNCTM2) SZ:l­îng ch¹y dao :SZ=0.09 mm(b¶ng 5-28 sæ tay CNCTM2) B:chiÒu réng dao B=30mm CP, x,y,u,q,w tra b¶ng 5-41(T2) sæ tay CNCTM, dao phay thÐp giã. CP=101; x=0.88; y=0.75; u=1; q=0.87; w=0 PZ= 1185,6 (N) C¸c thµnh phÇn lùc kh¸c ®­îc lÊy nh­ sau: Ps = 0,85.Pz =1007,8 (N) Py = 0,5. Pz =592,8 (N) Pv = 0,8.Pz = 948,5 (N) Thµnh phÇn lùc tæng hîp Pyz == 1169,2 (N) M« men c¾t Mc = 0,5.Pz.D = 17784 (Nmm) S¬ ®å tÝnh to¸n : Tõ s¬ ®å tÝnh to¸n ta cã : N1.L1 = W.L2 Ta cã L1=287 mm; L2=205 mm ÞW== 1,4.N1 §Ó chi tiÕt ®­îc kÑp chÆt ch¾c ch¾n trong qu¸ tr×nh gia c«ng th× lùc ma s¸t t¹i c¸c bÒ mÆt tiÕp xóc ph¶i t¹o ra m« men lín h¬n m« men lùc c¾t g©y ra. Ta coi r»ng chØ cã lùc Ps t¹o m« men quay quanh trôc chi tiÕt. Do ®ã ta ph¶i cã: 2N1.f.43+2(N¢1+ N¢2).f.28 ³ K.Ps.18 f- lµ hÖ sè ma s¸t f=0,15 K -lµ hÖ sè an toµn,tÝnh theo c«ng thøc: K=K0.K1.K2.K3.K4.K5.K6 K0 -lµ hÖ sè an toµn b¶o ®¶m, th­êng lÊy K0=1,5 K1 -lµ hÖ sè vÒ tÝnh chÊt bÒ mÆt gia c«ng K1=1,2 K2 -lµ hÖ sè vÒ viÖc t¨ng lùc c¾t do mßn dao K2=1,2-1,6; chän K2=1,4 K3 -lµ hÖ sè vÒ viÖc t¨ng lùc c¾t khi gia c«ng bÒ mÆt kh«ng liªn tôc K3=1,2 K4-lµ hÖ sè vÒ lùc kÑp æn ®Þnh,kÑp b»ng tay K4=1,3 K5 -lµ hÖ sè xÐt ¶nh h­ëng cña m«men lµm quay chi tiÕt K5=1,0 K6 -lµ hÖ sè xÐt m«men lµm ph«i lËt quanh ®iÓm tùa K6=1,5 Thay c¸c gi¸ trÞ vµo c«ng thøc tÝnh K ta ®­îc : K=1,5.1,2.1,4.1,2.1,3.1,0.1,5=5,897 KÕt hîp víi N¢1= N¢2 vµ ph­¬ng tr×nh (1) ta ®­îc : N1³ == 4317 (N) VËy ta cã N1³ 4317 (N) Do ®ã, W=1,4.N1 ³ 1,4.4317 = 6044 (N) 3.4.Chän c¸c phÇn tö cña c¬ cÊu kÑp chÆt: a) Chän bu l«ng kÑp: Theo c«ng thøc IV-1(Tang 124.TËp 3), x¸c ®Þnh ®­êng kÝnh bu l«ng kÑp; d³ [mm] Trong ®ã: d-§­êng kÝnh ngoµi cña bul«ng C-Ren tam gi¸c hÖ mÐt, C=1.4 W-Lùc kÑp chi tiÕt gia c«ng ,N -øng suÊt kÐo cho phÐp,chän vËt liÖu lµm bul«ng lµ thÐp 45 =58-98 MPa (§å g¸ gia c«ng c¬ -NXBKHKT) d³ = 11,0 [mm] §Ó t¨ng ®é cøng v÷ng vµ phï hîp kÕt cÊu cña ®å g¸ ta chän d=12 mm. KiÓm tra bÒn bu l«ng: D­íi t¸c dông cña lùc kÑp, khi gia c«ng chi tiÕt th× bu l«ng kÑp chÞu lùc lín,dÔ bÞ ph¸ huû, ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng gia c«ng vµ an toµn cho c«ng nh©n, v× thÕ chän bu l«ng kÑp ph¶i ®ñ ®é bÒn, ta kiÓm nghiÖm bÒn cho bu l«ng kÑp. KiÓm nghiÖm bÒn theo øng suÊt t­¬ng ®­¬ng. Trong qu¸ tr×nh lµm viÖc bul«ng chÞu nÐn xo¾n hoÆc kÐo xo¾n, uèn dùa vµo søc bÒn vËt liÖu, tÝnh øng suÊt t­¬ng ®­¬ng cña bu l«ng theo c«ng thøc: Trong ®ã: -øng suÊt t­¬ng ®­¬ng, khi kÓ ®Õn m«men ren th× ®­îc tÝnh theo c«ng thøc thùc nghiÖm sau: =1.3. -øng suÊt kÐo hoÆc nÐn khi bu l«ng lµm viÖc, ®­îc tÝnh theo c«ng thøc = 53,46 () Fvc lùc vÆn chÆt t¸c ®éng lªn bu l«ng Fvc=W=6044 (N) Do ®ã =1,3.=69,5(N/mm2) -øng suÊt cho phÐp cña vËt liÖu lµm bu l«ng, tra sæ tay thiÕt kÕ chi tiÕt m¸y ta cã =75-80 (MPa) Nh­ vËy, k ,bu l«ng tho¶ m·n ®iÒu kiÖn bÒn. b) Chän ®ai èc: Tõ ®­êng kÝnh bu l«ng ë trªn ta chän ®ai èc M12. Tra b¶ng 8.28-Tr433 cho tay quay cè ®Þnh ta cã: d H D d1 L l l1 c M12 50 24 10 100 32 10 1,6 c) Chän nguån sinh lùc: Do lùc kÑp còng nhá ta chän c¬ cÊu kÑp chÆt lµ c¬ cÊu ren vÝt,c¬ cÊu ren vÝt cã ­u ®iÓm kÕt cÊu ®¬n gi¶n, tÝnh linh ho¹t cao,lµm viÖc ch¾c ch¾n do cã lùc kÑp lín,tÝnh tù h·m tèt h¬n n÷a nguån sinh lùc b»ng c¬. §Æt lùc P trªn tay quay cã ®ai cêlª víi ®ai èc nh­ h×nh vÏ: Lùc vÆn ®­îc tÝnh theo c«ng thøc (4-96)-§å g¸ gia c«ng c¬: P= (N) Trong ®ã : P-lùc ®Æt ë tay quay b»ng lùc c¬ tay c«ng nh©n, P=80 N l-kho¶ng c¸ch tõ t©m ren vÝt ®Õn ®iÓm ®Æt lùc P , l=14.d=168 mm r0-b¸n kÝnh trung b×nh cua ren vÝt, r0= 6 mm -gãc n©ng cña ren, =30 0-gãc ma s¸t trong cÆp ren vÝt - ®ai èc, 0=6040/ f-hÖ sè ma s¸t chç tiÕp xóc,f=0,15; DT-®­êng kÝnh trong cña mÆt ®Çu ®ai èc,DT= 12 mm DN-®­êng kÝnh ngoµi cña mÆt ®Çu ®ai èc,DN= 20 mm Thay vµo ta cã: 80 = W=12534 (N) VËy c¬ cÊu kÑp chÆt ®· chän lµ ®¶m b¶o phï hîp d) Chän chèt : Chän chèt F8 vµ kiÓm bÒn chèt. Chèt chÞu c¾t : tc=N/S £ [tc] Lùc c¾t chèt N=W=6044 (N) DiÖn tÝch mÆt c¾t S=50,24 (mm2) [tc]-øng suÊt c¾t cho phÐp [tc]=0,4.sch Chän vËt liÖu lµm chèt lµ thÐp 45 ho¸ th­êng ho¸ ®¹t HB 170...217 cã .sch=340 Mpa. Do ®ã, [tc]=136 Mpa Tõ ®ã ta cã, tc=6044/50,24 =120,3 £ 136 = [tc] VËy chèt ®¶m b¶o bÒn. e) Chän tay ®ßn kÑp chÆt: Theo kÝch th­íc cña chi tiÕt vµ ®å g¸ ta cã L2=205 mm. Do ®ã ta cã lùc g©y uèn lín nhÊt Mmax=205.6044=1239020 Nmm. Ta chän víi thanh tiÕt diÖn ch÷ nhËt th× cã m« men chèng uèn lµ Wu =b.h2/6 §iÒu kiÖn ®¶m b¶o bÒn uèn lµ: su = N1/Wu £ [s] Trong ®ã [s]=0,8. sch/n ; n-lµ hÖ sè an toµn chän n=4 Theo chi tiÕt m¸y sch=340 Mpa ®èi víi thÐp 45 th­êng ho¸. Khi ®ã [s]=68 Mpa; Suy ra: b.h2³ 6.Q/[s]=6.6044/68 =533,3 mm3 Chän b = 12mm; h= 10 mm. Thanh kÑp ®¶m b¶o bÒn uèn. 3.5. TÝnh sai sè cho phÐp cña ®å g¸: Dùa theo ph­¬ng ph¸p tÝnh sai sè cho phÐp cña ®å g¸ trong tµi liÖu Sæ tay CNCTM trang 88 ta cã: Trong ®ã: [ect] – sai sè cho phÐp cña ®å g¸. [eg®] – sai sè g¸ ®Æt, eg® = ; - dung sai cña nguyªn c«ng phay mÆt ph¼ng. Tra b¶ng 7 trang 43 tµi liÖu (Sæ tay Dung sai) cã 0,054 [mm]. [ec] – sai sè chuÈn do chuÈn ®Þnh vÞ kh«ng trïng víi gèc kÝch th­íc g©y ra, trong kÕt cÊu ®å g¸ nµy chuÈn ®Þnh vÞ trïng víi gèc kÝch th­íc nªn ec = 0. ek – sai sè kÑp chÆt do lùc kÑp g©y ra, ek = 0 do lùc kÑp vu«ng gãc víi ®­êng trôc chi tiÕt. em – sai sè do ®å g¸ bÞ mßn g©y ra em= b.. Víi : b - hÖ sè phô thuéc kÕt cÊu ®å ®Þnh vÞ. Khi chuÈn tinh lµ khèi V thØ b = 0,5 ¸ 0,8; ta chän b = 0,5; N - sè chi tiÕt ®­îc gia c«ng trªn ®å g¸, ta còng chän N = 1000 chi tiÕt. VËy cã, em = [mm]. e®c – sai sè ®iÒu chØnh, LÊy e®c= 10 [mm]. Cuèi cïng ta cã: [mm] =0,0051 [mm]. 3.6. Nguyªn lý lµm viÖc cña ®å g¸: §å g¸ thùc hiÖn nguyªn c«ng phay mÆt ph¼ng ®­îc thiÕt kÕ lµm viÖc theo nguyªn lý sau: + Th¸o láng ®ai èc bªn tr¸i ra vµ më c¸c thanh kÑp vµ ®Æt chi tiÕt lªn khèi V; + KÑp chÆt b»ng ®ai èc víi lùc kÑp nh­ ®· tÝnh to¸n; + §­a kÕt cÊu lªn bµn m¸y khi chi tiÕt ®· ë vÞ trÝ cÇn gia c«ng råi cè ®Þnh b»ng c¸c bu l«ng; + Khi gia c«ng xong nguyªn c«ng cña mét chi tiÕt th¸o ®ai èc, më thanh kÑp v¸ tiÕp tôc ®­a chi tiÕt cÇn gia c«ng vµo ®Ó gia c«ng. kÕt luËn §Ó lµm ra mét s¶n phÈm c¬ khÝ cÇn ph¶i thùc hiÖn nhiÒu nguyªn c«ng gia c«ng sau khi ®· t¹o ph«i. HiÖu qu¶ kinh tÕ ®¹t ®­îc hay kh«ng phô thuéc nhiÒu vµo viÖc lËp tiÕn tr×nh c«ng nghÖ cho viÖc gia c«ng, tuú vµo d¹ng s¶n xuÊt vµ s¶n phÈm kh¸c nhau mµ cã ®­êng lèi c«ng nghÖ, ®å g¸ hîp lý cho gia c«ng s¶n phÈm ®ã. Víi ng­êi häc viÖc lµm ®å ¸n m«n häc thiÕt kÕ tiÕn tr×nh c«ng nghÖ gia c«ng mét chi tiÕt cô thÓ ®· cñng cè l¹i kiÕn thøc m«n häc, tËp t­ duy c«ng nghÖ, biÕt thiÕt kÕ ®å g¸ khi cÇn, biÕt tra c¸c b¶ng l­îng d­, chÕ ®é c¾t cÇn khi gia c«ng. §­îc ph©n c«ng thùc hiÖn ®å ¸n “ThiÕt kÕ quy tr×nh c«ng nghÖ gia c«ng chi tiÕt”, sau mét thêi gian nhê sù h­íng dÉn tËn t×nh cña c¸c thÇy trong bé m«n ®Æc biÖt lµ thÇy L¹i Anh TuÊn, t«i ®· hoµn thµnh nhiÖm vô ®å ¸n nµy. Lµ ng­êi häc, t«i cßn thiÕu rÊt nhiÒu kiÕn thøc thùc tiÔn còng nh­ kinh nghiÖm, vËy kÝnh mong tiÕp tôc ®­îc sù d¹y b¶o cña c¸c thÇy ®Ó t«i hoµn thµnh tiÕp nh÷ng m«n häc trong nhµ tr­êng cã liªn quan ®Õn c«ng nghÖ vµ c«ng viÖc sau khi ra tr­êng. En xin ch©n thµnh c¶m ¬n! Tµi liÖu tham kh¶o. [1].C«ng nghÖ chÕ t¹o m¸y, tËp 1. Tr­êng §HBK. Nhµ xuÊt b¶n khoa häc vµ kÜ thuËt 1997. [2].C«ng nghÖ chÕ t¹o m¸y, tËp 2. Tr­êng §HBK. Nhµ xuÊt b¶n khoa häc vµ kÜ thuËt 1997. [3].Sæ tay vµ Atlas ®å g¸. Nhµ xuÊt b¶n khoa häc vµ kÜ thuËt. [4].KÕt cÊu vµ tÝnh to¸n ®éng c¬ ®èt trong, tËp 2. Nhµ xuÊt b¶n §¹i häc vµ trung häc chuyªn nghiÖp. [5].Sæ tay CNCTM tËp 1. Nhµ xuÊt b¶n khoa häc vµ kÜ thuËt 2000. [6]. Sæ tay CNCTM tËp 2. Nhµ xuÊt b¶n khoa häc vµ kÜ thuËt 2000. [7].ThiÕt kÕ ®å ¸n CNCTM. TrÇn v¨n §Þch, NXBKH&KT 1999. [8].H­íng dÉn bµi tËp c«ng nghÖ ph«i. HVKTQS 1998. [9].Sæ tay CNCTM tËp II, III, IV. NXBKH&KT 1976. [10].Sæ tay thiÕt kÕ CNCTM tËp 1. NXBKH&KT 1970. [11].VÏ kÜ thuËt c¬ khÝ tËp 1. TrÇn h÷u QuÕ-§Æng v¨n Cø-NguyÔn v¨n TuÊn, NXBGD-2000. [12].VÏ kÜ thuËt c¬ khÝ tËp 2. TrÇn h÷u QuÕ-§Æng v¨n Cø-NguyÔn v¨n TuÊn, NXBGD-2000. [13].Sæ tay CNCTM tËp I. NXBKH&KT 1976. [14].Sæ tay dung sai. HVKTQS –1986.