Thời hạn trong pháp luật tố tụng hình sự Việt nam
LỜI MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài: Bộ luật tố tụng hình sự đầu tiên của Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt nam được công bố ngày 09/7/1998, có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/01/1989, quy định trình tự, thủ tục khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án hình sự. Qua 15 năm triển khai thực hiện, bộ luật tố tụng hình sự đã thể hiện quan điểm đổi mới về tố tụng hình sự ở nước ta, ta phù hợp với xu thế của thời đại là phát huy dân chủ, bảo vệ các quyền lợi và ích hợp pháp của công dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, góp phần cùng Bộ luật Hình sự, đấu tranh phòng và chống tội phạm. Từ khi Bộ luật đi vào cuộc sống, hoạt động tố tụng hình sự đã thực sự chính quy hoá, mang tính khoa học, đóng góp vào thành quả chung của công cuộc đổi mới của Nhà nước ta trong những năm qua, mang lại niềm tin và sự phấn khởi trong nhân dân. Tuy nhiên, trước yêu cầu đấu tranh chống và phòng ngừa tội phạm trong giai đoạn mới, một số quy định cụ thể về các hoạt động tố tụng trong Bộ luật tố tụng hình sự không còn phù hợp, tình trạng vi phạm tố tụng hình sự như bắt người, tạm giữ, tạm giam oai sai, thời hạn điều tra, truy tố, xét xử quá hạn luật định xảy ra ở nhiều nơi, nhiều lúc. Đáp ứng nhu cầu của công cuộc cải cách kinh tế, cải cách hành chính, cải cách tư pháp, thúc đẩy quá trình xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt nam, quán triệt tư tưởng, quan điểm, định hướng về cải cách tư pháp được đề ra tại Nghị quyết số 08 - NQ/TW ngày 01/01/2002, Bộ luật tố tụng hình sự đã được sửa đổi một cách toàn diện nhằm nâng cao chất lượng hoạt động của các cơ quan tư pháp, đáp ứng yêu cầu của cuộc đấu tranh phòng chống tội phạm trong tình hình mới; nêu cao hơn nữa trách nhiệm của các cơ quan Nhà nước đối với công dân, đảm bảo và đề cao các quyền tự do dân chủ của công dân; đề cao trách nhiệm và xác định rõ chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan và người tiến hành tố tụng, xác định rõ hơn quyền và nghĩa vụ của những người tham gia tố tụng. Các quy định về trình tự, thủ tục tố tụng được sửa đổi rõ ràng, cụ thể, dễ hiểu, có tính khả thi cao hơn, tạo điều kiện cho những người tiến hành và tham gia tố tụng thực hiện đầy đủ quyền và trách nhiệm của mình. Để góp phần đảm bảo hiệu lực của Luật tố tụng hình sự, hiệu quả của tố tụng hình sự, Bộ luật tố tụng hình sự mới đã quan tâm thích đáng đến vấn đề thời hạn. So với những quy định trước đây, trong Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003 các loại thời hạn được quy định rõ ràng, chặt chẽ, các giai đoạn, hoạt động tố tụng nào cũng gắn liền với một thời hạn nhất định. Thời hạn tố tụng được xem như là một chỉ tiêu bắt buộc các cơ quan tiến hành tố tụng phải thực hiện. Mọi hoạt động tố tụng đều diễn ra trong thời gian, vì thế có thể khẳng định rằng vấn đề thời hạn trong tố tụng hình sự liên quan đến nội dung, ý y nghĩa, chất lượng, hiệu quả tất cả các giai đoạn tố tụng hình sự. Tuy nhiên, ngay trong Bộ luật tố tụng hình sự mới các quy định về thời hạn cũng chưa hoàn toàn đầy đủ, khoa học. Mặt khác chưa có nhiều đề tài, công trình nghiên cứu một cách chuyên biệt về vấn đề thời hạn trong tố tụng hình sự Với ly do đó, tôi đã chọn đề tài "Thời hạn trong pháp luật tố tụng hình sự Việt nam" để viết luận án cao học. 2. Mục đích nhiệm vụ nghiên cứu đề tài. Mục đích của luận án là làm rõ một số lýy luận cơ bản về thời hạn như khái niệm thời hạn, ýy nghĩa thời hạn, căn cứ xác định thời hạn, phân loại thời hạn trên cơ sở phân tích các loại thời hạn cơ bản trong Bộ luật tố tụng hình sự hiện hành: Đánh giá tình hình thực hiện các quy định về áp dụng thời hạn tố tụng hình sự nói riêng trong thực tiễn những năm gần đây, rút ra những kết quả đạt được những hạn chế cần khắc phục. Đề xuất một số ýy kiến nhằm sửa đổi, bổ sung một số quy định về thời hạn trong Bộ luật tố tụng hình sự và góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động tố tụng hình sự của các cơ quan tiến hành tố tụng. Mục đích và phạm vi nghiên cứu nói trên đặt ra cho luận án giải quyết các nhiệm vụ cụ thể sau đây: - Nghiên cứu về thời hạn trong tố tụng hình sự - Nghiên cứu về một số loại thời hạn cơ bản trong Bộ luật tố tụng hình sự: thời hạn trong giai đoạn điều tra và kiểm sát điều tra, thời hạn xét xử, thời hạn thi hành bản án và quyết định của toà án, thời hạn áp dụng các biện pháp ngăn chặn. - Nghiên cứu, đánh giá thực tiễn áp dụng các quy định của pháp luật về thời hạn trong tố tụng hình sự. - Đề xuất các kiến nghị nhằm hoàn thiện pháp luật về thời hạn trong Bộ luật tố tụng hình sự Việt nam. 3. Phương pháp nghiên cứu Luận án được thực hiện trên cơ sở lýy luận của Chủ nghĩa Mác - Lênin; Quan điểm của Đảng về vấn đề phát huy dân chủ, tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa, cải cách bộ máy Nhà nước và cải cách tư pháp ở nước ta. Trong quá trình nghiên cứu đề tài, người viết đã sử dụng các phương pháp; lịch sử, so sánh, thống kê, phương pháp xã hội học, phân tích, tổng hợp để làm sáng tổ nội dung vấn đề. 4. Cơ cấu của luận án Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, luận án gồm 2 chương: Chương 1: Những quy định của pháp luật về thời hạn trong tố tụng hình sự. Chương 2: Thực tiễn áp dụng các quy định của pháp luật về thời hạn trong tụng hình sự và một số kiến nghị.
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Thời hạn trong pháp luật tố tụng hình sự Việt nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
nhËn ngêi bÞ b¾t trong trêng hîp khÈn cÊp hoÆc ph¹m téi qu¶ tang, ngêi ph¹m téi tù thó, ®Çu thó, ngêi bÞ b¾t theo quyÕt ®Þnh truy n· vµ cã thÓ gia h¹n 2 lÇn, mçi lÇn 3 ngµy, thùc tÕ chØ ¸p dông ®îc ®èi víi viÖc t¹m gi÷ theo quyÕt ®Þnh cña c¬ quan ®iÒu tra, kh«ng thÓ ¸p dông cho nh÷ng trêng hîp kh¸c mµ ngêi cã quyÒn ra quyÕt ®Þnh t¹m gi÷ kh«ng ph¶i lµ ngêi thuéc c¬ quan ®iÒu tra (nh ngêi chØ huy ®¬n vÞ qu©n ®éi ®éc lËp cÊp trung ®oµn vµ t¬ng ®¬ng; chØ huy ®ån biªn phßng ë h¶i ®¶o vµ biªn giíi; ngêi kh«ng thuéc c¬ quan ®iÒu tra ra quyÕt ®Þnh t¹m gi÷ gia h¹n gi÷ thùc tÕ lµ vi ph¹m quy ®Þnh thêi h¹n t¹m gi÷, kh«ng thÓ tr¸nh khái).
* Quy ®Þnh kh«ng thÓ x¸c ®Þnh thêi h¹n cu thÓ
- §iÒu 243 kho¶n 2 Bé luËt tè tông h×nh sù quy ®Þnh viÖc Toµ ¸n cÊp phóc thÈm ¸p dông, thay ®æi hoÆc huy bá biÖn ph¸p ng¨n chÆn: §èi víi bÞ cao ®ang bÞ t¹m giam mµ ®Õn ngµy më phiªn toµ thêi h¹n t¹m giam ®· hÕt, nÕu xÐt cÇn tiÕp tôc t¹m giam ®Ó hoµn thµnh viÖc xÐt xö, th× Toµ ¸n ra lÖnh t¹m giam cho ®Õn khi kÕt thóc phiªn toµ".
- §iÒu 287 ®o¹n 2 Bé luËt tè tông h×nh sù: Trong trêng hîp huû b¶n ¸n hoÆc quyÕt ®Þnh bÞ kh¸ng nghÞ ®Ó ®iÒu tra l¹i hoÆc ®Ó xÐt xö lý va xÐt thÊy viÖc tiÕp tôc t¹m giam bÞ c¸o lµ cÇn thiÕt, th× Héi ®ång gi¸m ®èc thÈm ra lÖnh t¹m giam cho ®Õn khi ViÖn kiÓm sãat hoÆc Toµ ¸n thô lý l¹i vô ¸n.
Nh÷ng quy ®Þnh trªn kh«ng x¸c ®Þnh thêi h¹n cô thÓ "ra lÖnh t¹m giam cho ®Õn khi kÕt thóc phiªn toµ " "ho¹c cho ®Õn khi ViÖn kiÓm s¸t hoÆc Toµ ¸n thô lý l¹i vô ¸n" lµ bao nhiªu nµy. §iÒu nµy dÉn ®Õn sù l¹m dông trong gi¶i thÝch vµ ¸p dông ph¸p luËt, ¶nh hëng kh«ng nhá ®Õn quyÒn lîi hîp ph¸p cña bÞ c¸o.
2.1.2.2. Nguyªn nh©n thuéc vÒ con ngêi trong bé ¸y c¬ quan tiÕn hµnh tè tông, cè ý hoÆc v« ý lµm sai c¸c quy ®Þnh vÒ thêi h¹n trong tè tông h×nh sù.
- Trêng hîp cè tý lµ trêng hîp nh÷ng n¬u× cã thÈm quÒn tiÕn hµnh tè tông h×nh sù, biÕt r»ng kh«ng ®óng nhng vÉn ®Ò cè t×nh t¹m gi÷, t¹m giam qu¸ h¹n ®èi víi c«ng d©n cã liªn quan ®Õn tè tông.
Nh÷ng ngêi nµy cã kiÕn thøc ph¸p luËt, cã kh¶ n¨ng nhËn thøc nh÷ng quy ®Þnh cña ph¸p luËt, ®îc , ®îc Nhµ níc giao quyÒn tiÕn hµnh tè tông, ®· cã hµnh vi sai tr¸i x©m ph¹m th« b¹o c¸c quyÒn d©n chñ cña c«ng d©n (quyÒn tù do, quyÒn ®îc t«n träng vÒ danh s¸ch dù, nh©n phÈm…) vµ nguy hiÓm lµ c¸c hµnh vi Êy ®îc mang vá bäc cña ph¸p luËt.
- Trêng hîp v« ý lµm sai c¸c quy ®Þnh vÒ thêi h¹n trong tè tông h×nh sù cã thÓ ph©n thµnh hai lo¹i do c¸c nguyªn nh©n sau:
+ Nguyªn nh©n do nh÷ng ngêi tiÕn hµnh tè tông, cã ý kiÕn thøc ph¸p luËt nhÊt ®Þnh, nhng trong qu¸ tr×nh ¸p dông c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ thêi h¹n, ®· hiÓu cha ®Èy ®ñ tinh thÇn vµ ý nghÜa cña chÕ ®Þnh, quy ph¹m ph¸p luËt trong Bé luËt tè tông h×nh sù, v« t×nh vi ph¹m c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ thêi h¹n. Sù h¹n chÕ nµy cã thÓ lµ hiÓu biÕt cha hÕt móc ®Ých, ý nghÜa, ®iÒu kiÖn ¸p dông, huû bá, thay ®æi biÖp ph¸p ng¨n chÆn trong tè tông h×nh sù hoÆc c¸ch tÝnh thêi h¹n trong tè tông h×n sù.
+ Nguyªn nh©n do nh÷ng ngêi tiÕn hµnh tè tông h¹n chÕ vÒ iÕn thøc ph¸p luËt, tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô yÕu kÐm dÉn ®Õn nhËn thøc sai, v« ý vi ph¹m c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt luËt vÒ thêi h¹n.
Tr×nh ®é v¨n ho¸, tr×nh ®é chuyªn m«n cña ®iÒu tra viªn, kiÓm s¸t viªn, thÈm ph¸n hiÖn nay nh×n chung cßn thÊp so víi yªu cÇu, cïng lµ nguyªn nh©n ®éi ngò nµy v« ý vi ph¹m c¸c quy ®Þnh vÒ thêi h¹n.
Trong mét Héi ghÞ C«ng an n¨m 2003, thø trëng Lª ThÕ TiÖm cho biÕt: Toµn ngµnh cã kho¶ng 11.000 ®iÒu tra viªn ®îc bæ nhiÖm tõ s¬ cÊp dÕn cao cÊp; nhng trong sè ®ã chØ cã kho¶ng h¬n 6.000 ngêi cã tr×nh ®é cö nh©n luËt, cßn gÇn 5.000 ngêi cha cã b»ng ®¹i häc LuËt (míi tèt nghiÖp trung cÊp an ninh). Theo quy ®Þnh ®iÒu 30 Ph¸p lÖnh Tæ chøc ®iÒu tra h×nh sù, gÇn 5.000 ngêi nµy ph¶i miÔn nhiÖm ®iÒu tra viªn. C©u hái ®Æt ra lµ nÕu miÔn nhiÖm mét sè lîng ®iÒu tra viªn qu¸ lín nh vËy th× sÏ lÊy lùc lîng ë ®Çu ®Ó gi¶i quyÕt khèi lîng ¸n ®ang hµng nµy, hµng giê t¨ng lªn vÒ sè lîng vµ tÝnh chÊp phøc t¹p?
KÕt qu¶ rµ so¸t ®éi ngò thÈm ph¸n, c¸n bé, c«ng thøc Toµn ¸n nh©n d©n c¸c cÊp cho thÊy: VÒ tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô, 100% thÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao, 90% thÈm ph¸n Toµn ¸n nh©n d©n cÊp tØnh vµ 80% thÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n cÊp huyÖn cã tr×nh ®é ®¹i häc lô©t trë lªn. Sè cßn l¹i cã tr×nh ®é cao ®¼ng KiÓm s¸t hoÆc §¹i häc kh¸c. §¹i häc ®a sè thÈm ph¸n gi÷ v÷ng phÈm chÊt chÝnh trÞ, ®¹o ®øc, cã lèi sèng lµnh m¹nh, chÊp hµnh tèt chñ tr¬ng, ®êng lèi cña §¶ng, chÝnh s¸ch ph¸p luËt cña Nhµ níc, cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm trong c«ng t¸c, gi÷ g×n ®oµn kÕt néi bé, cã ý thøc tæ chøc kü thuËt vµ tÝnh cùc tu dìng, rÌn luyÖn trao ®æi nghiÖp vô ®Ó hoµn thµnh nhiÖm vô ®îc giao {6, tr. 16}. Tuy vËy, "®éi ngò thÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n c¸c cÊp cßn thiÕu so víi sè lîng quy ®Þnh. Tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô cña c¸c thÈm ph¸n, c¸n bé, c«ng chøc Toµ ¸n do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau ®· cã nh÷ng biÓu hiÖn sa sót vÒ phÈm chÊt ®¹o ®øc, b¶n lÜnh nghÒ nghiÖp, thiÕu tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, kh«ng hoµn thµnh nhiÖm vô c«ng t¸c, c¸c biÖt cã trêng hîp vi ph¹m ph¸p luËt bÞ truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù. Trong n¨m 2003, cã 35 ngêi bÞ kû luËt, trong ®ã cã 05 trêng hîp bÞ Ch¸nh¸n Toµ ¸n nh©n d©n tèi ca ra quyÕt ®Þnh c¸ch chøc chøc danh thÈm ph¸n, 26 trêng hîp bÞ khiÓn tr¸ch, c¶nh c¸o vÒ §¶ng hoÆc chÝnh quyÒn; 04 trêng hîp bÞ ®×nh chØ c«ng t¸c ®Ó ®iÒu tra vÒ hµnh vi nhËn hèi lé vµ cã mét tËp thÓ Ban c¸n sù §¶ng toµ ¸n nh©n d©n cÊp tØnh bÞ kû luËt víi h×nh thøc c¶nh c¸o" [7, tr.18].
N¨m 2004, "cã 10 thÈm ph¸n ®Þa ph¬ng bÞ xö lý kû luËt do bÞ ph¹m phÈm chÊt ®¹o ®øc, kû luËt c«ng vô, thËm chÝ vi ph¹m ph¸p luËt, trong ®ã cã 03 trêng hîp bÞ c¸ch chøc thÈm ph¸n " [13, tr.18].
Nh÷ng sè liÖu trªn cho thÊy mét thùc tÕ lµ mét bé phËn nh÷ng ngêi lµm c«ng t¸c b¶o vÖ ph¸p luËt h¹n chÕ vÒ kiÕn thøc ph¸p luËt vµ chuyªn m«n nghiÖp vô, cã nh÷ng vi ph¹m ph¸p luËt tè tông h×nh sù nãi chung, vi ph¹m quy ®Þnh vÒ thêi h¹n nãi riªng.
TÝnh tíi ngµy 30/9/2004, c¸c Toµ ¸n c¸c cÊp ®· nhËn ®îc 31 ®¬n yªu cÇu båi thêng theo NghÞ quyÕt sè 388 thuéc tr¸ch nhiÖm båi thêng cña Toµ ¸n. C¸c Toµ ¸n ®· tiÕn hµnh tho¶ thuËn vÒ båi thêng, xin lçi c«ng khai vµ ®¨ng c¶i chÝnh trªn b¸o chÝ theo ®óng quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Trong sè ®ã, ®· th¬ng lîng hoµ gi¶i thµnh ®èi víi 9 trêng hîp víi tæng sè tiÒn båi thêng lµ 631.094.887 ®ång, c¸c trêng hîp cßn l¹i ®ang ®îc tiÕp tôc gi¶i quyÕt theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt [14.tr17].
2.1.2.3. Nguyªn nh©n thuéc vÒ tæ chøc bé m¸y c¸c c¬ quan tiÕn hµnh tè tông vµ ph¬ng tiÖn, trang thiÕt bÞ trong ho¹t ®éng tè tông.
Cã mét thùc tÕ lµ, cïng víi sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ - x· héi th× téi ph¹m còng gia t¨ng c¶ vÒ sè lîng vµ møc ®é nghiªm träng. ChÝnh v× thÕ c¬ së vËt chÊt, ph¬ng tiÖn trang thiÕt bÞ cho lùc lîng phßng chèng téi ph¹m cÇn ph¶i ®îc quan t©m ®Çu t, trang bÞ, ph¸t triÓn ®Ó ®¸p øng kÞp thêi yªu cÇu phßng chèng téi ph¹m trong thêi kú míi.
HiÖn nay, c¬ së vËt chÊt, ®iÒu kiÖn lµm viÖc cña c¸c c¬ quan tiÕn hµnh tè tông cha ®¸p øng yªu cÇu nhiÖm vô, nhÊt lµ ë cÊp huyÖn, nhiÒu n¬i trô së chËt chéi, c¬ së vËt chÊt cßn nghÌo nµn, ph¬ng tiÖn lµm viÖc võa thiÕu võa l¹c hËu; chÝnh s¸ch ®èi víi c¸n bé tiÕn hµnh tè tông cha t¬ng xøng víi nhiÖm vô vµ chøc tr¸ch ®îc giao.
ViÖc ®ïng ®Èy vµ x¸c minh lý lÞch bÞ can gi÷a cÊp tØnh víi cÊp huyÖn, gi÷a ®Þa ph¬ng nµy víi ®Þa ph¬ng kh¸c dÉn ®Õn viÖc kÐo dµi thêi h¹n gi¶i quyÕt vô ¸n, còng xuÊt ph¸t tõ nguyªn nh©n kinh phÝ vµ ph¬ng tiÖn ho¹t ®éng. HoÆc nÕu cã ph¬ng tiÖn th«ng tin nhanh chãng, kinh phÝ ®Çy ®ñ, th× viÖc b¾t ngêi ®ang cã lÖnh truy n· ë c¸c ®Þa ph¬ng xa c¬ quan ®iÒu tra ra quyÕt ®Þnh truy n· sÏ kh«ng cã viÖc vi ph¹m thêi h¹n t¹m gi÷ theo ®iÒu 86 Bé luËt tè tông h×nh sù x¶y ra ®ïn ®Èy viÖc giao nhËn ngêi ngêi bÞ b¾t gi÷a c¬ qan b¾t svµ c¬ quan ra quyÕt ®Þnh truy n·, v× thiÕu kinh phÝ dÉn ®Õn t¹m gi÷ qu¸ h¹n.
MÆt kh¸c, hiÖn tîng "qu¸ t¶i" trong ®iÒu tra, truy tè, nhÊt lµ ¸n tån ®äng qu¸ h¹n trong xÐt xö thêng ®îc nh¾c ®Õn trong c¸c b¶n b¸o c¸o tæng kÕt ngµnh, nh lµ biÓu hiÖn cña sù mÊt c©n ®èi nghiªm träng gi÷a yªu cÇu xö lý nhanh chãng, chÝnh x¸c téi ph¹m vµ lùc lîng con ngêi, ph¬ng tiÖn, trang thiÕt bÞ ®Êu tranh phßng, chèng téi ph¹m.
Cô thÓ, tÝnh ®Õn th¸ng 12.2003, Toµ ¸n nh©n d©n c¸c cÊp cã 3543 thÈm ph¸n bao gåm 97 thÈm ph¸n toµ ¸n nh©n d©n tèi cao, 932 thÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n cÊp tØnh; 2514 thÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n cÊp huyÖn. Tuy sè lîng thÈm ph¸n ®· t¨ng 151 ngêi so víi cïng kú n¨m tríc song Toµ ¸n nh©n d©n c¸c cÊp cßn thiÕu 12010 thÈm ph¸n, trong ®ã Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao thiÕu 23 ngêi, Toµ ¸n nh©n d©n cÊp tØnh thiÕu 186 ngêi, Toµ ¸n nh©n d©n cÊp huþªn thiÕu 1001 ngêi [8, tr15].
HiÖn nay sè thÈm ph¸n cßn thiÕu chñ yÕu tËp trung ë Toµ ¸n nh©n d©n thµnh phè Hå ChÝ Minh, BÕn Tre vµ mét sè tØnh phÝa Nam do nguån c¸n bé bæ nhiÖm thÈm ph¸n cha chuÈn bÞ kÞp so víi møc ®é vµ tû lÖ t¨ng hµng n¨m c¸c lo¹i vô ¸n mµ c¸c ®¬n vÞ nµy ph¶i thô lý, xÐt xö. Tríc t×nh h×nh nµy Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao ®· quyÕt ®Þnh ®iÒu ®éng, biÖt ph¸i 32 thÈm ph¸n, chñ yÕu lµ thÈm ph¸n cÊp huyÖn ®îc biÖt ph¸i ngang cÊp cã thêi h¹n ®Ó phôc vô nhiÖm vô xÐt xö ë c¸c ®¬n vÞ Toµ ¸n cßn thiÕu thÈm ph¸n [15.tr21].
Qua tæng hîp vµ rµ so¸t, ®¸nh gi¸ cho thÊy,vÒ c¬ b¶n Toµ ¸n nh©n d©n c¸c cÊp ®· cã trô së vµ ®îc trang bÞ mét sè trang thiÕt bÞ thiÕt yÕu ®Ó lµm viÖc, nhng nh×n chung vÉn cha ®¸p øng ®îc yªu cÇu vµ nhiÖm vô cña ngµnh Toµ ¸n hiÖn nay vµ viÖc t¨ng thÈm quyÒn xÐt xö vÒ h×nh sù cho Toµ ¸n cÊp huyÖn. Nhiªu trô së Toµ ¸n nh©n d©n ®Þa ph¬ng ®îc x©y dùng ®· l©u ®Õn nay ®· béc lé nh÷ng bÊt hîp lý vÒ thiÕt kÕ vµ quy m« x©y dùng, kh«ng ®¸p øng ®îc yªu cÇu cña c«ng t¸c xÐt xö, cã trô së ®· xuèng cÊp nghiªm träng cÇn ®îc trïng tu, c¶i t¹o, n©ng cÊp hoÆc x©y dùng míi; mét sè trang thiÕt bÞ lµm viÖc cÇn ph¶i ®îc thay thÕ, bæ sung. Bªn c¹nh ®ã, ®Þnh møc kinh phÝ nh hiÖn nay cña ngµnh Toµ ¸n cßn qu¸ h¹n hÑp, mét sè toµ ¸n cã sè lîng ¸n nhiÒu gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n v× kh«ng cã kinh phÝ chi thêng xuyªn cho c«ng t¸c.
Tãm l¹i, trong thêi gian gÇn ®©y, sè lîng c¸c lo¹i vô ¸n mµ ngµnh Toµ ¸n nh©n d©n ph¶i gi¶i quyÕt t¨ng lªn vµ hµng n¨m ngµnh Toµ ¸n nh©n d©n ®Òu thµnh lËp thªm mét sè Toµ ¸n nh©n d©n cÊp huyÖn, nhng biªn chÕ cña ngµnh cha ®îc bæ sung kÞp thêi ®Ó thùc hiÖn chøc n¨ng, nhiÖm vô. Kinh phÝ ho¹t ®éng cña ngµnh Toµ ¸n ®îc Nhµ níc cÊp cßn eo hÑp, c¬ së vËt chÊt, trang thiÕt bÞ, trô së lµm viÖc, mÆc dï ®· ®îc quan t©m, nhng nh×n chung cßn nghÌo nµn. ChÕ ®é chÝnh s¸ch ®èi víi c¸n bé, c«ng chøc toµ ¸n, ®Æc biÖt cung cÊp huyÖn cßn bÊt hîp lý, nhÊt lµ chÕ ®é tiÒn l¬ng, trî cÊp nghÒ nghiÖp [9.tr24].
NÕu ®¸nh gi¸ tr×nh ®é hiÓu biÕt ph¸p luËt, n¨ng lùc chuyªn m«n cña nh÷ng ngêi cã thÈm quyÒn tiÕn hµnh tè tông, dï v« t×nh hay cè ý vi ph¹m c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ thêi h¹n, lµ nguyªn nh©n vÒ chÊt, th× víi c¬ së trang thiÕt bÞ thiÕu, l¹c hËu, tæ chøc bé m¸y c¸c c¬ quan ph¸p luËt cßn máng nh hiÖn nay lµ nguyªn nh©n vÒ lîng g©y ra t×nh tr¹ng kh«ng b¶o ®¶m ®îc c¸c thêi h¹n cña quy tr×nh sö dông.
Nguyªn nh©n vÒ tæ chøc bé m¸y c¬ quan tiÕn hµnh tè tông hiÖn nay cßn nhiÒu vÊn ®Ò cÇn ph¶i bµn:
- Bé luËt Tè tông h×nh sù 2003 ®· s¾p xÕp,thu gän ®Çu mèi c¬ quan ®iÒu tra song tæ chøc c¬ quan ®iÒu tra cßn cã ®iÓm cha hîp lý. §èi víi nh÷ng téi ph¹m ®îc ph¸t hiÖn t¹i biªn giíi, h¶i ®¶o, cöa khÈu, ®Þa bµn rõng do c¸c c¬ quan ®iÒu tra kh«ng chuyªn tr¸ch nh Bé ®éi Biªn phßng, H¶i quan, kiÓm l©m thô lý, ®iÒu tra ban ®Çu, cã phÇn lóng tóng trong ho¹t ®éng nghiÖp vô dÔ dÉn ®Õn vi ph¹m tè tông h×nh sù, ®Æc biÖt lµ c¸c quy ®Þnh vÒ thêi h¹n t¹m gi÷ . Thêng th× c¸c vi ph¹m ph¸p luËt tè tông h×nh sù vÒ t¹m gi÷ ë vïng s©u, vïng xa cã sè lîng nhiÒu h¬n ë c¸c vïng ®« thÞ, ®ång b»ng.
- Nghiªn cøu tæ chøc, s¾p xÕp l¹i c¸c ®¬n vÞ trong ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n c¸c cÊp ®Ó thùc hiÖn tèt chøc n¨ng c«ng tè, kiÓm s¸t c¸c ho¹t ®éng t ph¸p.
- VÒ tæ chøc hÖ thèng toµ ¸n theo ®¬n vÞ hµnh chÝnh sù nhgiÖp nh hiÖn nay hay ph¶i c¶i c¸ch theo liªn ®¬n vÞ hµnh chÝnh (khuvùc), kÕt hîp víi thÈm quyÒn xÐt xö, còng lµ vÊn ®Ò g©y nhiÒu tranh luËn vÒ mÆt lý luËn còng nh thùc tiÔn trªn diÔn ®µn c¸c t¹p chÝ chuyªn ngµnh LuËt häc. HoÆc vÊn ®Ò ®æi míi tæ chøc cña Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao ®Ó tËp trung lµm tèt nhiÖm vô gi¸m ®èc thÈm, tæng kÕt thùc tiÔn xÐt xö, híng dÉn c¸c Toµ ¸n ¸p dông thèng nhÊt ph¸p luËt.
- Nghiªn cøu tæ chøc vµ thµnh lËp C¶nh s¸t t ph¸p ®Ó chuyªn lµm nhiÖm vô b¶o vÖ phiªn toµ, dÉn gi¶i bÞ can, bÞ c¸o, b¶o vÖ tr¹i t¹m giam, nhµ t¹m gi÷, hç trî c«ng t¸c thi hµnh ¸n h×nh sù…
- Tõng bíc hoµn thiÖn c¸c tæ chøc gi¸m ®Þnh t ph¸p. Thµnh lËp c¬ quan gi¸m ®Þnh ph¸p y quèc gia. Sím hoµn thiÖn ph¸p luËt vÒ gi¸m ®Þnh t ph¸p.
N©ng cao chÊt lîng thèng kª téi ph¹m, nghiªn cøu viÖc thèng nhÊt vµo mét c¬ quan thùc hiÖn c«ng t¸c nµy.
- Sù phèi hîp thiÕu chÆt chÏ, nhÞp nhµng gi÷a c¸c ngµnh trong hÖ thèng c¸c c¬ quan tiÕn hµnh tè tông còng lµ nguyªn nh©n vÒ tæ chøc dÔ dÉn ®Õn nh÷ng vi ph¹m quy ®Þnh tè tông h×nh sù nãi chung.
Nh vËy, nguyªn nh©n thø hai lµ nh÷ng nguyªn nh©n thùc tiÔn ¸p dông c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ thêi h¹n trong tè tông h×nh sù, do viÖc ¸p dông ph¸p luËt tè tông h×nh sù trong ®iÒu kiÖn cô thÓ cña con ngêi nh kiÕn thøc ph¸p luËt, tr×nh ®é chuyªn m«n, ý thøc ph¸p luËt, tinh thÇn tr¸ch nhiÖm vµ nh÷ng ®iÒu kiÖn vËt chÊt cña bé m¸y c¬ quan nhµ níc ¶nh hëng ®Õn viÖc ¸p dông ph¸p luËt.
2.2. Mét sè kiÕn nghÞ.
§¸p øng yªu cÇu ®Êu tranh phßng chèng téi ph¹m trong t×nh h×nh míi vµ trªn c¬ së Bé luËt h×nh sù 1999, Bé luËt tè tông h×nh sù 2003 ra ®êi ®· söa ®æi, bæ sung nhiÒu quy ®Þnh, chÕ ®Þnh, trong ®ã ®· x©y dùng nh÷ng quy ®Þnh míi liªn quan ®Õn vÊn ®Ò thêi h¹n. ViÖc hoµn thiÖn Bé luËt tè tông h×nh sù sÏ t¹o c c«ng cô ph¸p lý s¾c bÐn trong ®Êu tranh phßng chèng téi ph¹m, ph¸t huy quyÒn d©n chñ cña nh©n d©n. Mäi c¬ quan Nhµ níc, tæ chøc, tæ chøc x· héi vµ c«ng d©n ®Òu ph¶i nghiªm chØnh tu©n thñ c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt nãi chung, ph¸p luËt tè tông h×nh sù nãi riªng, ®¶m b¶o "ho¹t ®éng t ph¸p ph¶i nh»m ®Êu tranh nghiªm trÞ c¸c téi chèng Tæ quèc, chèng chÕ ®é, téi tham nhòng vµ c¸c téi h×nh sù kh¸c, b¶o vÖ quyÒn vµ c¸c lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n. Kh¾c phôc nh÷ng biÓu hiÖn h÷u khuynh trong ®Êu tranh chèng téi ph¹m, ®ång thêi chèng t×nh tr¹ng b¾t vµ giam gi÷ oan sai, xÐt xö kh«ng c«ng minh, vi ph¹m quyÒn d©n chñ cña c«ng d©n. C¸c c¬ quan t ph¸p ph¶i lµ mÉu mùc cña viÖc tu©n thñ HiÕn ph¸p vµ ph¸p luËt, ph¶i thÓ hiÖn c«ng lý, tÝnh d©n chñ c«ng khai trong ho¹t ®éng [27].
Nh ®· tr×nh bµy ë phÇn trªn, quy ®Þnh mét thêi h¹n t¬ng øng víi mét giai ®o¹n tè tông h×nh sù, cã thÓ h×nh tîng hãa lµ "Ên cho mét c«ng ®o¹n" tè tông h×nh sù cô thÓ mét chØ tiªu, kh«ng nh÷ng ®¬n thuÇn mang ý nghÜa thêi gian, mµ cßn bao hµm nh÷ng yªu cÇu kh¸c vÒ hiÖu qu¶ c«ng viÖc vµ mét gi¶i ph¸p tèi u.
§¹t ®îc cïng mét lóc nh÷ng yªu cÇu song song tëng chõng tû lÖ nghÞch víi nhau, nh võa ph¶i thËt nhanh chãng, võa v« cïng chÝnh x¸c, võa b¶o ®¶m yªu cÇu xö lý ®óng ngêi, ®óng téi, võa kh«ng lµm ph¬ng h¹i ®Õn quyÒn lîi hîp ph¸p cña nh÷ng ngêi liªn quan tè tông lµ "nghi can" bÞ can, bÞ c¸o lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc phøc t¹p, khã kh¨n.
VÊn ®Ò ®Æt ra lµ, trong t×nh h×nh thùc tiÔn níc ta, ph¶i quy ®Þnh thêi h¹n phï hîp, võa phï hîp víi tÝnh chÊt, quy m« c«ng viÖc, võa phï hîp t×nh h×nh thùc tiÔn ®êi sèng chÝnh trÞ cña ®Êt níc nãi chung vµ n¨ng lùc ho¹t ®éng cña bé m¸y vµ c¸n bé c¸c c¬ quan tiÕn hµnh tè tông; lµm sao b¶o ®¶m ®¹t yªu cÇu hiÖu qu¶ vÒ phÝa c¸c c¬ quan tiÕn hµnh tè tông, nhng còng ph¶i ®ång thêi ®¶m b¶o quyÒn d©n chñ cña c«ng d©n.
2.2.1. Söa ®æi, bæ sung c¸c quy ®Þnh vÒ thêi h¹n trong Bé luËt tè tông h×nh sù.
2.2.1.1. Mét sè vÊn ®Ò chung liªn quan ®Õn viÖc söa ®æi.
* VÒ c¸ch tÝnh thêi h¹n quy ®Þnh t¹i §96 Bé luËt tè tông h×nh sù hiÖn hµnh.
CÇn lµm râ kh¸i niÖm "®ªm" vµ "ban ®ªm"
Theo tõ ®iÓn TiÕng ViÖt cña ViÖn ng«n ng÷ häc [28] th×: "§ªm lµ kho¶ng thêi gian tõ tèi cho ®Õn s¸ng, hoÆc ®ªm lµ lóc khuya, trong kho¶ng tõ s¸u giê tèi ®Õn tríc 1 giê s¸ng.
" Ban ®ªm' lµ kho¶ng thêi gian tõ sau khi trêi tèi cho ®Õn tríc khi trêi s¸ng, vÒ mÆt nh÷ng g× x¶y ra trong ®ã".
C¶ hai ®Òu chØ mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh, kh«ng x¸c ®Þnh râ. Muèn x¸c ®Þnh râ ph¶i chän nh÷ng thêi ®iÓm lµm "mèc" b¾t ®Çu vµ chÊm døt.
Theo luËt tè tông h×nh sù ViÖt Nam mèc thêi ®iÓm ®îc lùa chän lµ tõ 22 giê ®Õn 6 giê s¸ng ngµy h«m sau:
Nªu sö dông tõ n«m "ban ®ªm" t¹i §iÒu 96 Bé luËt tè tông h×nh sù, nã ®ång bé víi quy ®Þnh t¹i §iÒu 80, kho¶ng 3 Bé luËt tè tông h×nh sù: "Kh«ng ®îc b¾t ngêi vµo ban ®ªm trõ trêng hîp b¾t khÈn cÊp, ph¹m téi qu¶ tang hoÆc b¾t ngêi ®ang bÞ truy n·" vµ §iÒu 143 kho¶n 3 Bé luËt tè tông h×nh sù: "Kh«ng ®îc kh¸m chç ë vµo ban ®ªm trõ trêng hîp kh«ng thÓ tr× ho·n, nhng ph¶i ghi râ lý do vµo biªn b¶n". Còng cÇn bæ sung trong ®iÒu luËt "mèc" tÝnh thêi h¹n. Ngµy vµ giê b¾t ®Çu thêi h¹n, kh«ng ®îc tÝnh vµo thêi h¹n", nh c¸ch tÝnh phæ biÕn cña c¸c Bé LuËt tè tông h×nh sù c¸c níc.
Theo ®iÒu 96 Bé luËt tè tông h×nh sù "Khi tÝnh thêi h¹n theo th¸ng th× thêi h¹n hÕt vµo ngµy trïng cña th¸ng sau": Tinh thÇn ®iÒu luËt chØ x¸c ®Þnh lo¹i thêi h¹n 2 th¸ng (th¸ng tríc vµ th¸ng sau), cßn thêi h¹n bèn th¸ng, ch¼ng h¹n, th× th¸ng sau lµ th¸ng nµo, th¸ng thø mÊy, kh«ng râ.
* VÊn ®Ò bè trÝ quy ®Þnh vÒ thêi gian h¹n t¹m giam trong Bé luËt tè tông h×nh sù.
T¹m giam lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p ng¨n chÆn nghiªm kh¾c nhÊt, bëi v× nã cã néi dung t¹m thêi tíc bá sù tù do cña c«ng d©n trong mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh, do C¬ quan ®iÓm tra, ViÖn kiÓm s¸t, Toµ ¸n ¸p dông ®èi víi bÞ can, bÞ c¸o, theo nh÷ng ®iÒu kiÖn do ph¸p luËt tè tông h×nh sù quy ®Þnh.
Thêi h¹n t¹m giam trong Bé luËt tè tông h×nh sù ®îc quy ®Þnh lu«n lu«n g¾n liÒn víi thêi h¹n cña tõng giai ®o¹n tè tông: ®iÒu tra, truy tè, xÐt xö… cho nªn cã thÓ nãi mçi giai ®o¹n tè tông h×nh sù bao giê còng g¾n liÒn víi mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh vµ mét thêi h¹n t¹m giam t¬ng øng nÕu cÇn thiÕt ph¶i t¹m giam bÞ can, bÞ c¸o.
Do ®ã, luËt gia Ph¹m Thanh B×nh trong mét bµi viÕt [19] ®Ò nghÞ quy tô nh÷ng quy ®Þnh vÒ thêi h¹n t¹m giam vÒ cïng mét ch¬ng vµ bæ sung trong ch¬ng nh÷ng quy ®Þnh vÒ thêi h¹n n»m r¶i r¸c trong nh÷ng ch¬ng kh¸c, ®Ó ®¶m b¶o tÝnh khoa häc vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho nh÷ng ngêi ¸p dông, nh÷ng ngêi lµm c«ng t¸c nghiªn cøu.
§iÒu 120 Bé luËt tè tông h×nh sù hiÖn hµnh quy ®Þnh "thêi h¹n t¹m giam ®Ó ®iÒu tra" lµ mét quy ph¹m ph¸p luËt cô thÓ, riªng cho ho¹t ®éng ®iÒu tra nh lµ mét quy tr×nh tè tông khÐp kÝn. Tuy nhiªn, mçi giai ®o¹n tè tông, ngoµi thêi gian t¹m giam cßn cã quy ®Þnh vÒ thêi h¹n kh¸c; h¬n n÷a §iÒu 120 lµ mét quy ph¹m ph¸p luËt cô thÓ, riªng cho ho¹t ®éng ®iÒu tra, dÔ dµng cho ho¹t ®éng nghiªn cøu, ¸p dông ph¸p luËt. Song mét sè quy ph¹m ph¸p luËt kh¸c còng vÒ thêi h¹n t¹m giam trong c¸c giai ®o¹n truy tè, xÐt xö, ®¶m b¶o thi hµnh ¸n… kh«ng ®îc quy ®Þnh riªng biÖt thµnh ®iÒu luËt cô thÓ. §Ó ®¶m b¶o tÝnh khoa häc, lµ "ch×a kho¸" thuËn tiÖn cho ¸p dông vµ nghiªn cøu ph¸p luËt tè tông h×nh sù thùc ®Þnh, nªn quy ®Þnh thµnh mét ®iÒu luËt mang tÝnh chÊt liÖt kª tÊt c¶ c¸c thêi h¹n t¹m giam ®· quy ®Þnh ë c¸c ch¬ng quy ®Þnh vÒ ho¹t ®éng tè tông cô thÓ:
"§iÒu… Thêi h¹n t¹m giam.
Thêi h¹n t¹m giam bao gåm:
a. Thêi h¹n t¹m giam ®Ó ®iÒu tra, phôc håi ®iÒu tra, ®iÒu tra bæ sung, ®iÒu tra l¹i;
b. Thêi h¹n t¹m giam ®Ó hoµn thµnh c¸o tr¹ng:
c. Thêi h¹n t¹m giam ®Ó chuÈn bÞ xÐt xö, ®Ó ®¶m b¶o viÖc xÐt xö;
d. Thêi h¹n t¹m giam trong trêng hîp huû b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh ®Ó ®iÒu tra l¹i, xÐt xö l¹i;
e. Thêi han t¹m giam ®¶m b¶o thi hµnh ¸n ph¹t tï;
………."
MÆt kh¸c, nh ®· ph©n tÝch ë trªn, ý nghÜa cña biÖn ph¸p t¹m giam hoµn toµn kh¸c víi ý nghÜa cña ho¹t ®éng ®iÒu tra, còng nh c¸c ho¹t ®éng tè tông kh¸c, tuú theo nh÷ng ®iÒu kiÖn luËn ®Þnh vµ nh÷ng ®iÒu kiÖn thùc tiÔn ®èi víi bÞ can, bÞ c¸o.
Môc ®Ých cña biÖn ph¸p t¹m giam, xÐt cho cïng ý nghÜa ®Ých thùc cña biÖn ph¸p ng¨n chÆn nµy, kh«ng nh»m phôc vô yªu cÇu, môc ®Ých cña ho¹t ®éng tè tông. NÕu ch¨ng, x¸c ®Þnh cho chÝnh x¸c "thêi h¹n t¹m giam trong giai ®o¹n ®iÒu tra, thêi h¹n t¹m giam trong giai ®o¹n truy tè, thêi h¹n t¹m giam trong giai ®o¹n xÐt xö…", thay v× thãi quen hiÖn nay vÉn nãi lµ thêi h¹n t¹m giam ®Ó ®iÒu tra…?
2.2.1.2. Mét sè kiÕn nghÞ söa ®æi, bæ sung c¸c quy ®Þnh thêi h¹n cô thÓ trong mét sè ®iÒu luËt t¹i Bé luËt tè tông h×nh sù hiÖn hµnh.
* Thêi h¹n chuyÓn hå s¬ vô ¸n cho C¬ quan ®iÒu tra.
§iÒu 111 Bé luËt tè tông h×nh sù hiÖn hµnh quy ®Þnh quyÒn h¹n ®iÒu tra cña ®¬n vÞ Bé ®éi biªn phßng, c¬ quan H¶i quan, KiÓm l©m, lùc lîng C¶nh s¸t biÓn, c¸c c¬ quan kh¸c cña C«ng an nh©n d©n, Qu©n ®éi nh©n d©n ®îc giao nhiÖm vô tiÕn hµnh mét sè ho¹t ®éng ®iÒu tra.
T¹i kho¶n 1: ®iÒu 111 Bé luËt tè tông h×nh sù quy ®Þnh, ®¬n vÞ Bé ®éi biªn phßng, c¬ quan H¶i quan, KiÓm l©m, lùc lîng C¶nh s¸t biÓn cã thÈm quyÒn ra quyÕt ®Þnh khëi tè vô ¸n khi ph¸t hiÖn nh÷ng hµnh vi ph¹m téi ®Õn møc ph¶i truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù trong lÜnh vùc qu¶n lý cña m×nh.
Riªng ®èi víi trêng hîp ph¹m téi qu¶ tang, chøng cø vµ lai lÞch ngêi ph¹m t«i râ rµng, Ýt nghiªm träng th× ®¬n vÞ Bé ®éi biªn phßng, c¬ quan H¶i quan, c¬ quan KiÓm l©n, lùc lîng C¶nh s¸t biÓn ®îc tiÕn hµnh ®iÒu tra vµ chuyÓn hå s¬ cho ViÖn kiÓm s¸t cã thÈm quyÒn trong thêi h¹n hai m¬i ngµy, kÓ tõ ngµy ra quyÕt ®Þnh khëi tè vô ¸n.
ViÖc quy ®Þnh nµy cho phÐp c¸c ®¬n vÞ Bé ®éi biªn phßng, c¬ quan H¶i quan, c¬ quan KiÓm l©m, lùc lîng c¶nh s¸t biÓn cã thÈm quyÒn tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng ®iÒu tra nh lµ c¬ quan ®iÒu tra chuyªn tr¸ch ®èi víi hµnh vi ph¹m téi qu¶ tang, chøng cø vµ lai lÞch ngêi ph¹m téi râ rµng, Ýt nghiªm träng, kh«ng ph¶i chØ tiÕn hµnh mét sè ho¹t ®éng ®iÒu tra ban ®Çu (nh c¸c c¬ quan kh¸c ®îc giao nhiÖm vô tiÕn hµnh mét sè ho¹t ®éng ®iÒu tra cña C«ng an nh©n d©n, Qu©n ®éi nh©n d©n) hoÆc ®iÒu tra ban ®Çu ®èi víi téi ph¹m nghiªm träng, rÊt nghiªm träng, ®Æc biÖt nghiªm träng hoÆc téi ph¹m Ýt nghiªm träng nhng phøc t¹p.
Thêi h¹n ®iÒu tra trong trêng hîp nµy chØ cã hai m¬i ngµy kÓ tõ ngµy ra quyÕt ®Þnh khëi tè vô ¸n h×nh sù, ng¾n h¬n rÊt nhiÒu so víi quy ®Þnh thêi h¹n ®iÒu tra t¹i §iÒu 119 Bé luËt tè tông h×nh sù. §ã lµ mét sù rót ng¾n thêi h¹n ®iÒu tra khã cã thÓ thùc hiÖn ®îc ®èi víi kh¶ n¨ng thùc tÕ cña c¸c ®¬n vÞ Bé ®éi biªn phßng, c¬ quan H¶i quan, c¬ quan KiÓm l©m, lùc lîng C¶nh s¸t biÓn chØ lµm nhiÖm vô ®iÒu tra kh«ng chuyªn tr¸ch, hay nãi ®óng h¬n, chØ cã thÓ tiÕn hµnh mét sè ho¹t ®éng ®iÒu tra ban ®Çu, råi chuyÓn hå s¬ cho c¬ quan chuyªn tr¸ch trong thêi h¹n b¶y ngµy kÓ tõ ngµy ra quyÕt ®Þnh khëi tè vô ¸n, y nh c¸c trêng hîp ph¹m téi nghiªm träng hoÆc phøc t¹p.
Nªn ch¨ng, quy ®Þnh vÒ thêi h¹n ®iÒu tra hai m¬i ngµy t¹i §iÒu 111, kho¶n 1, ®iÓm a Bé luËt tè tông h×nh sù hiÖn hµnh, cÇn ph¶i ®îc söa ®æi thµnh thêi h¹n ®iÒu tra ban ®Çu b¶y ngµy, nh c¸c trêng hîp kh¸c, cho phï hîp.
* Thêi h¹n t¹m giam ®Ó chuÈn bÞ xÐt xö phóc thÈm.
Thêi h¹n tam giam ®Ó chuÈn bÞ xÐt xö phóc thÈm ®îc x¸c ®Þnh kh¸ râ t¹i §iÓu 242 vµ §iÒu 243 Bé luËt tè tung h×nh sù. Thêi h¹n ®ã lµ s¸u m¬i ngµy kÓ tõ ngµy nhËn ®îc hå s¬ vô ¸n nÕu vô ¸n thuéc thÈm quyÒn xÐt xö phóc thÈm cña Toµ ¸n nh©n d©n cÊp tØnh (Toµ ¸n qu©n sù cÊp qu©n khu), chÝn m¬i ngµy nÕu do Toµ phóc thÈm Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao xÐt xö.
Trong thùc tÕ, cã vô ¸n mµ khi toµ ¸n cÊp phóc thÈm quyÕt ®Þnh ®a ra xÐt xö th× còng trïng vµo thêi ®iÓm kÕt thóc thêi h¹n t¹m giam chuÈn bÞ xÐt xö phóc thÈm.
§iÒu 243 Bé luËn tè tông h×nh sù dù liÖu: "§èi víi bÞ c¸o ®ang bÞ t¹m giam mµ ®Õn ngµy më phiªn toµ thêi h¹n t¹m giam ®· hÕt, nÕu xÐt thÊy cÇn tiÕp tôc t¹m giam ®Ó hoµn thµnh viÖc xÐt xö, th× Toµ ¸n ra lÖnh t¹m giam cho ®Õn khi kÕt thóc phiªn toµ".
ViÖc kh«ng x¸c ®Þnh cô thÓ thêi h¹n t¹m giam trong trêng hîp nµy (cho ®Õn khi kÕt thóc phiªn toµn) cÇn ®îc kh¾c phôc trong Bé luËt tè tông h×nh sù, b»ng mét thêi gian cô thÓ, cã thÓ lµ bèn m¬i ngµy kÓ tõ ngµy më phiªn toµ.
Së dÜ dù kiÕn thêi h¹n bèn m¬i ngµy, v× theo ®iÒu 245 Bé luËt tè tông h×nh sù, Toµ ¸n cÊp phóc thÈm cã quyÒn ho·n phiªn toµ trong trêng hîp v¾ng mÆt kiÓm s¸t viªn hoÆc nh÷ng ngêi tham gia tè tông trong thêi h¹n kh«ng ®îc qu¸ ba m¬i ngµy kÓ tõ ngµy ra quyÕt ®Þnh ho·n phiªn toµ; céng thªm víi thêi gian thùc tÕ diÔn tiÕn mét phiªn toµ phóc thÈm cã thÓ kÐo dµi ®Õn mêi ngµy.
* Thêi h¹n t¹m giam trong trêng hîp Toµ ¸n cÊp phóc thÈm huû b¶n ¸n s¬ thÈm ®Ó ®iÒu tra l¹i, xÐt xö l¹i.
Thêi h¹n t¹m giam trong trêng hîp Toµ ¸n cÊp phóc thÈm huû b¶n ¸n s¬ thÈm ®Ó ®iÒu tra l¹i hoÆc xÐt xö l¹i ®îc quy ®Þnh t¹i ®iÒu 250 kho¶n 5 Bé luËt tè tông h×nh sù, nhng vÉn quy ®Þnh cha thËt cô thÓ: "Trong trêng hîp huû b¶n ¸n s¬ thÈm ®Ó ®iÒu tra l¹i hoÆc xÐt xö l¹i mµ thêi h¹n t¹m giam ®èi víi bÞ c¸o ®· hÕt vµ xÐt thÊy viÖc tiÕp tôc t¹m giam bÞ c¸o lµ cÇn thiÕt, th× Héi ®ång xÐt xö phóc thÈm ra quyÕt ®Þnh tiÕp tôc t¹m giam bÞ c¸o cho ®Õn khi ViÖn kiÓm s¸t hoÆc Toµ ¸n cÊp s¬ thÈm thô lý l¹i vô ¸n."
CÇn x¸c ®Þnh thêi h¹n t¹m giam trong trêng hîp nµy lµ mêi l¨m ngµy kÓ tõ ngµy huû b¶n ¸n s¬ thÈm v× còng trong thêi h¹n mêi l¨m ngµy kÓ tõ ngµy huû b¶n ¸n s¬ thÈm, hå s¬ vô ¸n ph¶i ®îc chuyÓn cho ViÖn kiÓm s¸t hoÆc Toµ ¸n cÊp s¬ thÈm ®Ó gi¶i quyÕt theo thñ tôc chung.
* Thêi gian t¹m giam trong trêng hîp Héi ®ång gi¸m ®èc thÈm huû b¶n ¸n hoÆc quyÕt ®Þnh ®· cã hiÖu lùc ph¸p luËt ®Ó ®iÒu tra l¹i hoÆc xÐt xö l¹i.
§iÒu 287, ®o¹n 2 Bé luËt tè tông h×nh sù quy ®Þnh trong trêng hîp huû b¶n ¸n hoÆc quyÕt ®Þnh kh¸ng nghÞ ®Ó ®iÒu tra l¹i hoÆc ®Ó xÐt xö l¹i vµ xÐt thÊy viÖc tiÕp tôc t¹m giam bÞ c¸o lµ cÇn thiÕt, th× Héi ®ång gi¸m ®èc thÈm ra lÖnh t¹m giam cho ®Õn khi ViÖn kiÓm s¸t hoÆc Toµ ¸n thô lý l¹i vô ¸n.
Theo quy ®Þnh t¹i ®iÒu 289 Bé luËt tè tông h×nh sù, nÕu Héi ®ång gi¸m ®èc thÈm quyÕt ®Þnh huû b¶n ¸n hoÆc quyÕt ®Þnh ®· cã hiÖu lùc ph¸p luËt ®Ó ®iÒu tra l¹i hoÆc xÐt xö l¹i vô ¸n ë cÊp s¬ thÈm hoÆc ë cÊp phóc thÈm th× trong thêi h¹n mêi l¨m ngµy, kÓ tõ ngµy ra quyÕt ®Þnh, hå s¬ vô ¸n ph¶i ®îc chuyÓn cho ViÖn kiÓm s¸t cïng cÊp ®Ó ®iÒu tra l¹i hoÆc chuyÓn cho Toµ ¸n cã thÈm quyÒn ®Ó xÐt xö l¹i theo thñ tôc chung.
Nh vËy, thêi h¹n tiÕp tôc t¹m giam bÞ c¸o trong trêng hîp nµy lµ mêi l¨m ngµy kÓ tõ ngµy Héi ®ång gi¸m ®èc thÈm quyÕt ®Þnh huû b¶n ¸n hoÆc quyÕt ®Þnh ®· cã hiÖu lùc ph¸p luËt bÞ kh¸ng nghÞ.
* Thêi h¹n t¹m giam trong trêng hîp Héi ®ång t¸i thÈm huû b¶n ¸n hoÆc quyÕt ®Þnh ®Ó ®iÒu tra l¹i hoÆc xÐt xö l¹i.
§iÒu 298 Bé luËt tè tông h×nh sù quy ®Þnh thÈm quyÒn cña Héi ®ång t¸i thÈm, §300 quy ®Þnh vÒ tr×nh tù, thñ tôc khi Héi ®ång t¸i thÈm quyÕt ®Þnh huû b¶n ¸n hoÆc quyÕt ®Þnh ®Ó ®iÒu tra l¹i hoÆc xÐt xö l¹i.
Tuy nhiªn, trong Bé tè tông h×nh sù hiÖn hµnh thiÕu sãt kh«ng quy ®Þnh thêi h¹n t¹m giam mét khi Héi ®ång xÐt xö t¸i thÈm ra quyÕt ®Þnh huû b¶n ¸n hoÆc quyÕt ®Þnh bÞ kh¸ng nghÞ ®Ó ®iÒu tra hoÆc xÐt xö l¹i vô ¸n.
ThiÕt nghÜ, nªn bæ sung vµo ®o¹n cuèi §iÒu 300 Bé luËt tè tông h×nh sù: "…Trong trêng hîp huû b¶n ¸n hoÆc quyÕt ®Þnh bÞ kh¸ng nghÞ ®Ó ®iÒu tra hoÆc xÐt xö l¹i vô ¸n, nÕu xÐt thÊy viÖc t¹m giam ngêi bÞ kÕt ¸n lµ cÇn thiÕt th× Héi ®ång xÐt xö t¸i thÈm ra lÖnh t¹m giam cho ®Õn khi ViÖn kiÓm s¸t hoÆc Toµ ¸n thô lý l¹i vô ¸n".
ViÖc bæ sung nµy ®ång bé víi c¸c néi dung bæ sung §iÒu 287 vµ §iÒu 289 Bé luËt tè tông h×nh sù ë trªn quy ®Þnh c¸c thêi h¹n t¹m giam t¬ng øng víi thêi h¹n chuyÓn tr¶ hå s¬ trong trêng hîp Héi ®ång gi¸m ®èc thÈm quyÕt ®Þnh huû bá b¶n ¸n hoÆc quyÕt ®Þnh ®· cã hiÖu lùc ph¸p luËt ®Ó ®iÒu tra l¹i hoÆc xÐt xö l¹i vô ¸n.
* Thêi h¹n ¸p dông c¸c biÖn ph¸p ng¨n chÆn.
C¸c thêi h¹n ¸p dông biÖn ph¸p ng¨n chÆn ®îc ®¸nh gi¸ lµ t¬ng ®èi hoµn chØnh, do ®· kÕ thõa vµ ph¸t triÓn ph¸p luËt tè tông h×nh sù ViÖt Nam trong mét thêi gian dµi.
§Ó gãp phÇn hoµn thiÖn c¸c quy ®Þnh vÒ thêi h¹n ¸p dông c¸c biÖn ph¸p ng¨n chÆn, cÇn quy ®Þnh râ mét sè thêi h¹n:
* Thêi h¹n phª chuÈn lÖnh b¾t bÞ can, bÞ c¸o ®Ò t¹m giam.
§iÒu 80 kho¶n 1m, ®iÓm d Bé luËt tè tông h×nh sù quy ®Þnh trêng hîp lÖnh b¾t bÞ can, bÞ c¸o ®Ó t¹m giam do Thñ trëng, Phã thñ trëng c¬ quan ®iÒu tra c¸c cÊp ra lÖnh, ph¶i ®îc ViÖn kiÓm s¸t cïng cÊp phª chuÈn tríc khi thi hµnh, nhng kh«ng quy ®Þnh thêi h¹n phª chuÈn. §iÓm thiÕu so¸t nµy ®· dÉn ®Õn hËu qu¶ thùc tÕ bÞ can, bÞ c¸o cø ph¶i "bÞ" thi hµnh lÖnh bÊt, mµ lÖnh b¾t th× cø "chê" ViÖn kiÓm s¸t nghiªn cøu, phª chuÈn.
Do ®ã, ph¶i bæ sung trong ®iÒu luËt:
"… Trong trêng hîp nµy, lÖnh b¾t ph¶i ®îc ViÖn kiÓm s¸t cïng cÊp phª chuÈn tríc khi thi hµnh. Thêi h¹n phª chuÈn lªnh b¾t lµ ba ngµy kÓ tõ khi nhËn ®îc lÖnh vµ ®Ò nghÞ xÐt phª chuÈn.
* Thêi h¹n ®Ò nghÞ gia h¹n t¹m gi÷.
.§iÒu 87 Bé luËt tè tông h×nh sù hiÖn hµnh quy luËt thêi h¹n t¹m gi÷ kh«ng ®îc qu¸ ba ngµy.
T¹i kho¶n 2 ®iÒu luËt quy ®Þnh: Trong thêi h¹n 12 giê kÓ tõ khi nhËn ®îc ®Ò nghÞ gia h¹n vµ tµi liÖu liªn quan ®Õn viÖc gia h¹n t¹m gi÷, ViÖn kiÓm s¸t ph¶i ra quyÕt ®Þnh phª chuÈn hoÆc quyÕt ®Þnh kh«ng phª duyÖt.
Tuy nhiªn ®iÒu luËt cã thiÕu sãt kh«ng quy ®Þnh râ thêi h¹n ®Ò nghÞ gia h¹n t¹m gi÷. §Ó b¶o ®¶m cho C¬ quan ®iÒu tra, c¬ quan ViÖn kiÓm s¸t thùc hiÖn tèt h¬n tr¸ch nhiÖm, quyÒn h¹n cña m×nh, ®ång thêi b¶o ®¶m quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña ngêi bÞ t¹m gi÷, cÇn ph¶i bæ sung vµo ®iÒu luËt thêi h¹n ®Ò nghÞ gia h¹n t¹m gi÷.
"ChËm nhÊt lµ 24 giê tríc khi hÕt h¹n ghi trong lÖnh t¹m gi÷, ngêi ra quyÕt ®Þnh t¹m gi÷ ph¶i göi ®Ò nghÞ gia h¹n vµ tµi liÖu liªn quan ®Õn viÖc gia h¹n t¹m gi÷ cho viÖn kiÓm so¸t cïng cÊp ®Ó xÐt phª chuÈn.
2.2.2. Mét sè kiÕn nghÞ vÒ c¸n bé tiÕn hµnh tè tông.
Nh ®· ph©n tÝch ë trªn, yÕu tè con ngêi quyÕt ®Þnh phÇn lín hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña bé m¸y c¬ quan Nhµ níc.
Th¾ng lîi cña sù nghiÖp c¸ch m¹ng, sù nghiÖp b¶o vÖ chÕ ®é chÝnh trÞ, kinh tÕ x· héi, thùc hiÖn chÝnh s¸ch h×nh sù, ®Êu tranh phßng chèng téi ph¹m, gi÷ g×n trËt tù an toµn x· héi tõ tríc ®Õn nay, chñ yÕu do c«ng t¸c tæ chøc c¸n bé quyÕt ®Þnh. Nh÷ng tr× trÖ yÕu kÐm cña bé m¸y Nhµ níc th× còng cã nguyªn nh©n tõ con ngêi.
Trong viÖc thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt tè tông h×nh sù vÒ thêi h¹n, nh ®· ®¸nh gi¸, nguyªn nh©n t×nh h×nh vi ph¹m kÐo dµi cã yÕu tè chñ quan cña ngêi tiÕn hµnh tè tông.
§Ó kh¾c phôc nh÷ng thiÕu sãt nµy cÇn ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p ®ång bé vÒ tæ chøc, ®µo t¹o vµ gi¸o dôc ®Ó x©y dùng mét ®éi ngò c¸n bé tiÕn hµnh tè tông cã ®Çy ®ñ kiÕn thøc vÒ ph¸p luËt, chuyªn m«n nghiÖp vô, cã phÈm chÊt ®¹o ®øc tèt vµ c¸i "t©m" trong s¸ng trong khi thùc hiÖn nhiÖm vô, cã b¶n lÜnh v÷ng vµng ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu cña t×nh h×nh míi.
HiÖn nay, toµn ngµnh toµ ¸n nh©n d©n cã 3593 thÈm ph¸n, bao gåm 102 thÈm ph¸n toµ ¸n nh©n d©n tèi cao, 925 thÈm ph¸n toµ ¸n nh©n d©n cÊp tØnh, 2453 thÈm ph¸n toµ ¸n nh©n d©n tèi cao, 925 thÈm ph¸n toµ ¸n nh©n d©n cÊp tØnh, 2453 thÈm ph¸n toµ ¸n nh©n d©n cÊp huyÖn, 47 thÈm ph¸n toµ ¸n qu©n sù cÊp khu vùc, 66 thÈm ph¸n toµ ¸n qu©n sù khu vùc. Ngµnh toµ ¸n ®ang thùc hiÖn viÖc lu©n chuyÓn c¸n bé theo chñ tr¬ng cña §¶ng vµ Nhµ níc kÕt hîp víi kÕ ho¹ch, quy ho¹ch båi dìng c¸n bé cña ngµnh vµ kÕ ho¹ch t¨ng cêng c¸n bé cho c¸c ®¬n vÞ toµ ¸n nh©n d©n cÊp huyÖn míi ®îc thµnh lËp hoÆc c¸c ®¬n vÞ ë vïng s©u, vïng xa cha ®ñ sè lîng thÈm ph¸n theo yªu cÇu. C«ng t¸c bæ nhiÖm thÈm ph¸n ®îc ®Æc biÖt quan t©m vµ ®ang cã nh÷ng chuyÓn biÕn m¹nh mÏ trong viÖc kh¾c phôc t×nh tr¹ng cßn thiÕu vÒ sè lîng, mét bé phËn yÕu vÒ tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô [10, tr15].
VÒ c«ng t¸c tæ chøc, ®µo t¹o, båi dìng c¸n bé tiÕn hµnh tè tông, ngêi viÕt kiÕn nghÞ nh÷ng gi¶i ph¸p chÝnh sau:
2.2.2.1. C¶i tiÕn chÕ ®é tiÒn l¬ng, thu nhËp.
ChÕ ®é tiÒn l¬ng c«ng chøc hiÖn nay nh×n chung lµ thÊp so víi chØ sè sinh ho¹t. TiÒn l¬ng c¸n bé tiÕn hµnh tè tông cßn nhiÒu ®iÓm bÊt hîp lý. Møc l¬ng tèi thiÓu cña kiÓm so¸t viªn, thÈm ph¸n c¸c cÊp lµ thÊp cïng phô cÊp Ýt ái, kh«ng ®ñ bï ®¾p c¸c chi phÝ sinh ho¹t hµng ngµy cña kiÓm so¸t viªn, thÈm ph¸n… còng nh t¸i t¹o lao ®éng ®· hao phÝ bëi v× lao ®éng cña kiÓm so¸t viªn trong ho¹t ®éng kiÓm so¸t, cña thÈm ph¸n trong c«ng t¸c xÐt xö, cña c¸n bé ®iÒu tra ho¹t ®éng nghiÖp vô m×nh, lµ mét lo¹i lao ®éng trÝ ãc ®Æc biÖt, ®Çu t nhiÒu chÊt x¸m, thËm chÝ víi ngêi lµm c«ng t¸c ®iÒu tra, cßn ®Çu t c¶ thÓ lùc, tèn rÊt nhiÒu c«ng søc.
VÝ dô, tõ n¨m 1993, Nhµ níc thùc hiÖn chÕ ®é tiÒn l¬ng míi, hÖ thèng thang b¶ng l¬ng cña c«ng chøc nãi chung còng nh cña thÈm ph¸n toµ ¸n c¸c cÊp nãi riªng cã sù thay ®æi c©n b¶n. VÒ lý thuyÕt th× l¬ng cña thÈm ph¸n cao h¬n ng¹ch l¬ng hµnh chÝnh t¬ng ®¬ng, nhng ®iÒu nµy chØ ®óng víi thÈm ph¸n cÊp tØnh, thÈm ph¸n toµ ¸n nh©n d©n tèi cao, cßn l¬ng cña thÈm ph¸n cÊp huyÖn so víi chuyªn viªn vÉn ë møc b»ng hoÆc chªnh lÖch kh«ng ®¸ng kÓ, trong khi ®ã ®Ó trë thµnh thÈm ph¸n th× tiªu chuÈn còng nh c¸c ®iÒu kiÖn thñ tôc bæ nhiÖm cã yªu cÇu cao h¬n. B¶ng so s¸nh sau ®©y sÏ cho chóng ta râ h¬n vÒ sù bÊt hîp lý vÒ chÕ ®é l¬ng cña thÈm ph¸n cÊp huyÖn so víi chÕ ®é l¬ng cña chuyªn viªn.
Chuyªn viªn
1,86
§¹i häc LuËt
2,10
sau 4 n¨m
2,34
sau 7 n¨m
2,58
sau 10 n¨m
ThÈm ph¸n cÊp huyÖn
1,16
§¹i häc LuËt
2,26
sau 4 n¨m
2,39
sau 7 n¨m
2,62
sau 10 n¨m
VÒ thang b¶ng l¬ng gi÷a c¸c ng¹ch thÈm ph¸n cßn qu¸ nhiÒu chªnh lÖch vµ bÊt hîp lý, nhÊt lµ l¬ng cña thÈm ph¸n cÊp huyÖn. B»ng b¶ng so s¸nh sau ®©y cho thÊy râ sù chªnh lÖch qu¸ xa vµ sù bÊt hîp lý gi÷a thang b¶ng l¬ng cña ng¹ch thÈm ph¸n nh sau:
Ng¹ch thÈm ph¸n
Tiªu chuÈn chung
Th©m niªn c«ng t¸c
BËc khëi ®iÓm
BËc tèi ®a
Ghi chó
TAND tèi cao
- PhÈm chÊt ®¹o ®øc tèt
- ChÊp hµnh nghiªm chØnh ph¸p luËt
- Cã søc khoÎ
- Cã tr×nh ®é cö nh©n luËt vµ ®µo t¹o nghiÖp vô xÐt xö
15 n¨m c«ng t¸c ph¸p luËt
5,02
7,10
- TPTANDTC cã: 7 bËc l¬ng
- Cø 3 n¨m t¨ng lªn 1 bËc th×
3x6=18 n¨m
18+15=33 n¨m = 7,10
TAND cÊp tØnh
NT
10 n¨m c«ng t¸c ph¸p luËt
3,62
5,70
- TP tØnh cã: 9 bËc l¬ng
- Cø 3 n¨m lªn 1 bËc th×
3x8=24 n¨m
24 +10=34 n¨m = 5,70
TAND cÊp huyÖn
NT
4 n¨m c«ng t¸c ph¸p luËt
2,16
4,25
-TP huyÖn cã:
10 bËc l¬ng
- Cø 3 n¨m lªn 1 bËc th×.
3x9=27 n¨m
27+4=31 n¨m = 4,25
Qua b¶ng so s¸nh trªn cho thÊy: nÕu ba sinh viªn cïng tèt nghiÖp §¹i häc luËt ra trêng cïng ®îc nhËn c«ng t¸c ë ba cÊp Toµ ¸n kh¸c nhau vµ sau mét thêi gian phÊn ®Êu c«ng t¸c ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó bæ nhiÖm thÈm ph¸n th× suèt cuéc ®êi cèng hiÕn 31 n¨m cña thÈm ph¸n cÊp huyÖn chØ t¬ng ®¬ng bËc ba cña thÈm ph¸n cÊp tØnh vµ kh«ng bao giê b»ng bËc l¬ng khëi ®iÓm cña thÈm ph¸n tèi cao. VÊn ®Ò nµy rÊt phøc t¹p, liªn quan ®Õn ph¸p lÖnh thÈm ph¸n vµ héi thÈm ph¸n toµ ¸n nh©n d©n n¨m 2002 vÒ nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ vµ tiªu chuÈn thÈm ph¸n.
L¬ng cña thÈm ph¸n toµ ¸n nh©n d©n cÊp huyÖn lµ nh vËy, cßn l¬ng cña th ký vµ c¸c c¸n bé kh¸c cña toµ ¸n còng n»m trong t×nh tr¹ng chung nh c«ng chøc Nhµ níc nãi chung. Sinh viªn tèt nghiÖp ®¹i häc LuËt ra trêng nÕu ®îc tuyÓn dông vµo Toµ ¸n, ®îc hëng l¬ng th ký tËp sù m· sè ng¹ch 4 hÖ sè 1,82 hëng 85%. Víi thu nhËp nh vËy, b¶n th©n th ký hoÆc chuyªn viªn sÏ gÆp nhiÒu khã trong cuéc sèng. §©y lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n khiÕn nhiÒu n¨m nay sè l¬ng biªn chÕ toµ ¸n nh©n d©n ®Þa ph¬ng vµ sè lîng thÈm ph¸n kh«ng ®ñ sè lîng ®îc ph©n bè v× kh«ng cã nguån c¸n bé tèt nghiÖp ®¹i häc ®Ó tuyÓn dông, mét sinh viªn tèt nghiÖp ®¹i häc luËt kh«ng tha thiÕt xin vµo lµm viÖc t¹i Toµ ¸n, ®Æc biÖt lµ ë nh÷ng ®Þa ph¬ng phÝa nam, c¸c vïng s©u, miÒn nói. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, hiÖn tîng c¸n bé toµ ¸n xin th«i viÖc v× hoµn c¶nh kinh tÕ khã kh¨n cßn lµ hiÖn tîng c¸ biÖt [26, tr121].
C¶i tiÕn chÕ ®é tiÒn l¬ng, phô cÊp hîp lý, t¨ng thu nhËp hîp ph¸p cho c¸n bé tiÕn hµnh tè tông, cã t¸c dông nhiÒu mÆt:
Thø nhÊt, sù ®·i ngé thÝch ®¸ng t¹o t©m lý æn ®Þnh, g¾n bã víi nghÒ nghiÖp, tinh thÇn tr¸ch nhiÖm víi c«ng viÖc häc tËp n©ng cao tr×nh ®é, ®¸p øng tiªu chuÈn ®ßi hái.
Thø hai, chÕ ®é tiÒn l¬ng, phô cÊp hîp lý tho¶ ®¸ng cho c¸n bé tiÕn hµnh tè tông sÏ cã søc thu hót thµnh phÇn sinh viªn c¸c trêng §¹i häc luËt, sau khi tèt nghiÖp, chän nghÒ nghiÖp trong c¸c lÜnh vùc tiÕn hµnh tè tông.
Thùc tr¹ng tiÒn l¬ng qu¸ thÊp céng víi nh÷ng tiªu chuÈn kh¾t khe cña c¸c ngµnh b¶o vÖ ph¸p luËt, lµm h¹n chÕ mong muèn ®îc tuyÓn dông vµo c¬ quan tiÕn hµnh tè tông cña sinh viªn luËt, dÉn ®Õn mét ®iÒu nghÞch lý lµ c¸c c¬ quan tiÕn hµnh tè tông thiÕu ngêi th× vÉn thiÕu, mµ sè ®«ng cã b»ng cö nh©n luËt vÉn kh«ng cã viÖc lµm.
2.2.2.2. C¶i tiÕn chÕ ®é tuyÓn dông
H×nh thøc tuyÓn dông c¸n bé tiÕn hµnh tông, phæ biÕn tríc ®©y lµ tuyÓn ngang võa tuyÓn dông nh÷ng ngêi qua qua häc tËp, ®µo t¹o phï hîp víi ngµnh nghÒ kÕt hîp tuyÓn dông nh÷ng ngêi cha ®ñ kiÕn thøc, råi ®µo t¹o sau. H×nh thøc nµy phï hîp víi nh÷ng ®iÒu kiÖn lÞch sö cña ®Êt níc trong giai ®o¹n tríc ®©y, qua ®ã ®· x©y dùng ®îc mét ®éi ngò c¸n bé tiÕn hµnh tè tông cã kh¶ n¨ng phôc vô nh÷ng nhiÖm vô chÝnh trÞ cña c¸c c¬ quan tiÕn hµnh tè tông tõ tríc ®Õn nay.
§Ó ®¸p øng yªu cÇu cña t×nh h×nh míi, cÇn ph¶i tiÕn hµnh kh©u tuyÓn dông con ngêi qua h×nh thøc thi tuyÓn c«ng khai.
§Ò ¸n biªn chÕ cña Toµ ¸n c¸c cÊp ®· ®îc uû ban thêng vô quèc héi th«ng qua, theo ®ã tæng biªn chÕ ®é cña toµ ¸n nh©n d©n c¸c cÊp trong hai n¨m 2004 vµ 2005 lµ 12.024 ngêi, t¨ng 2.501 ngêi so víi biªn chÕ ®îc quy ®Þnh tríc ®©y. Sè biªn chÕ ®îc bæ sung cho c¸c toµ ¸n nh©n d©n ®Þa ph¬ng chñ yÕu ®îc ph©n bæ cho c¸c toµ ¸n cÊp huyÖn theo yªu cÇu cña c«ng viÖc, tËp trung cho c¸c ®¬n vÞ míi chia, t¸ch, c¸c ®¬n vÞ cã sè lîng ¸n lín vµ c¸ ®¬n vÞ ®îc giao thùc hiÖn thÈm quyÒn xÐt xö míi [16, tr.10].
HiÖn nay, c«ng t¸c tuyÓn dông c¸n bé, c«ng chøc ngµnh toµ ¸n ®ang ®îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña ph¸p lÖnh c¸n bé, c«ng chøc. §èi víi c¸c chøc danh c«ng chøc lµm c«ng t¸c chuyªn m«n nghiÖp vô toµ ¸n, ph¬ng ch©m cña ngµnh lµ u tiªn xÐt tuyÓn dông ®èi víi c¸c trêng hîp cã tr×nh ®é tiÕn sÜ, th¹c sü luËt hoÆc tèt nghiÖp §¹i häc LuËt hÖ chÝnh quy ®¹t kh¸ trë lªn, nÕu cßn chØ tiªu míi tæ chøc thi tuyÓn ®èi víi c¸c trêng hîp kh¸c cã b»ng tèt nghiÖp ®¹i häc LuËt hÖ chÝnh quy, nh»m tõng bíc tiªu chuÈn hãa, kh¾c phôc dÇn t×nh tr¹ng c¸n bé, c«ng chøc Toµ ¸n cã tr×nh ®é chuyªn tu hoÆc t¹i chøc, qua ®ã gãp phÇn n©ng cao chÊt lîng ®éi ngò cÊn bé vµ dÇn dÇn kh¾c phôc t×nh tr¹ng thiÕu biªn chÕ ë mét sè toµ ¸n ®Þa ph¬ng.
Ngoµi ra, cÇn n©ng cao tiªu chuÈn vÒ chÝnh trÞ, ®¹o ®øc vµ nghÒ nghiÖp chuyªn m«n cña c¸n bé t ph¸p, tiÕn tíi viÖc thùc hiÖn viÖc s¸t h¹ch tríc khi bæ nhiÖm vµ quy ®Þnh thêi h¹n bæ nhiÖm c¸c c¸n bé cã chøc danh t ph¸p; c¶i tiÕn thñ tôc bæ nhiÖm theo híng gän, kÞp thêi, ®¶m b¶o d©n chñ, c«ng khai.
2.2.2.3. C«ng t¸c ®µo t¹o, båi dìng.
CÇn ®æi míi c«ng t¸c ®µo t¹o c¸n bé cã chøc danh t ph¸p theo híng dÉn: c¸n bé c¸c chøc danh t ph¸p ph¶i cã tr×nh ®é ®¹i häc luËt vµ ®îc ®µo t¹o vÒ kü n¨ng nghÒ nghiÖp t ph¸p theo chøc danh.
HiÖn nay t¹i c¸c trêng §¹i häc An ninh nh©n d©n, §¹i häc C¶nh s¸t nh©n d©n cã më c¸c khãa nghiÖp vô ®iÒu tra ®µo t¹o ®iÒu tra viªn chuyªn tr¸ch cho ngµnh; t¹i Häc viÖn t ph¸p hµng n¨m ®Òu cã c¸c khãa ®µo t¹o thÈm ph¸n, kiÓm s¸t viªn, chÊp hµnh viªn, luËt s,…
N¨m 2004, ngµnh Tßa ¸n ®· phèi hîp víi Bé t ph¸p tæ chøc hai líp ®µo t¹o vÒ nghiÖp vô ®Ó xÐt xö cho 453 häc viªn [17, tr, 11] vµ mét líp riªng cho c¸c tßa ¸n qu©n sù. Tßa ¸n c¸c cÊp ®· ®¶m b¶o kinh phÝ vµ cöa hµng tr¨m c¸n bé theo häc c¸c líp ®µo t¹o trung, cao cÊp lý luËn chÝnh trÞ, c¸c líp ®µo t¹o sau ®¹i häc (th¹c sü, tiÕn sü luËt), thêng xuyªn båi thêng nghiÖp vô cho thÈm ph¸n vµ héi thÈm nh©n d©n. ChÝnh viÖc t¨ng cêng vµ tæ chøc tèt c«ng t¸c ®µo t¹o vÒ nghiÖp vô xÐt xö, ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i, tËp huÊn c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt míi ®· gãp phÇn kh¾c phôc mét bíc t×nh tr¹ng thiÕu nguån thÈm ph¸n cña ngµnh Tßa ¸n, ®ång thêi n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n vµ chÝnh trÞ cho ®éi ngò c¸n bé, c«ng chøc Tßa ¸n.
ViÖc tËp huÊn nghiÖp vô, n©ng cao kh¶ n¨ng n¾m b¾t ngo¹i ng÷, sö dông tin häc vµ phæ cËp kiÕn thøc hiÖn ®¹i vÒ khoa häc kü thuËt phï hîp víi c«ng viÖc cô thÓ víi tõng c¸n bé tiÕn hµnh tè còng cÇn lµ mét viÖc lµm thêng xuyªn, ®Ó con ngêi trong bé m¸y ho¹t ®éng tè tông t¬ng lai cã ®Çy ®ñ tri thøc tr×nh ®é, b¶n lÜnh ®¸p øng ®îc nh÷ng yªu cÇu cña t×nh h×nh míi, thêi ®¹i míi, hiÖn ®¹i hãa c¶ bé m¸y tiÕn hµnh tè tông vµ b¶o vÖ ph¸p luËt. Cã nh thÕ míi thùc hiÖn ®îc ph¬ng híng "X©y dùng ®éi ngò thÈm ph¸n, th kú tßa ¸n, ®iÒu tra viªn, kiÓm s¸t viªn, c«ng chøng viªn, gi¸m ®Þnh viªn, luËt s… cã phÈm chÊt chÝnh trÞ vµ ®¹o ®øc chÝ c«ng v« t, cã tr×nh ®é quyÕt §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VIII §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam ®· v¹ch ra vµ "x©y dùng ®éi ngò c¸n bé, c«ng chøc cã phÈm chÊt vµ n¨ng lùc lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh chÊt lîng cña bé m¸y Nhµ níc".
Mét khÝa c¹nh nhá trong c«ng t¸c tæ chøc c¸n bé lµ còng cÇn ph¶i xö lý nghiªm kh¾c, c«ng khai, triÖt ®Ó nh÷ng c¸n bé tiÕn hµnh tè tông cã nh÷ng hµnh vi x©m ph¹m ho¹t ®éng t ph¸p, cè ý hoÆc v« ý vi ph¹m c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt tè tông h×nh sù nãi chung, x©m ph¹m ®Õn sù ho¹t ®éng ®óng ®¾n cña c¬ quan Nhµ níc, lµm thiÖt h¹i ®Õn quyÒn lîi hîp ph¸p vÒ danh dù, nh©n phÈm, vËt chÊt cña c«ng nh©n.
Trong Bé luËt h×nh sù ®· x¸c ®Þnh c¸c téi x©m ph¹m ho¹t ®éng t ph¸p. Bé luËt tè tông h×nh sù ®· ®a thµnh nguyªn t¾c b¶o ®¶m c¸c quyÒn bÊt kh¶ x©m ph¹m vÒ th©n thÓ, tµi s¶n, danh dù nh©n phÈm, chæ ë, an toµn vµ bÝ mËt th tÝn, ®iÖn tho¹i, ®iÖn tÝn cña c«ng nh©n; x©y dùng c¸c quy ph¹m cô thÓ b¶o ®¶m quyÒn khiÕu n¹i vµ tè c¸o cña c«ng nh©n ®èi víi ho¹t ®éng tè tông cña c¸c c¬ quan tiÕn hµnh tè tông, hµnh vi tè tông cña nh÷ng ngêi tiÕn hµnh tè tông.
NghÞ quyÕt 338/NQ-UBTVQH 11 ngµy 17 th¸ng 3 n¨m 2003 cña Uû ban thêng vô Quèc héi x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm båi thêng oan sai cña c¸n bé, c¬ quan tiÕn hµnh tè tông… Tuy nhiªn, trong thùc tÕ viÖc xö lý nh÷ng vi ph¹m nµy cha nhiÒu. VÒ phÝa c¬ quan tiÕn hµnh tè tông còng cã khã kh¨n trong thùc hiÖn quy ®Þnh båi thêng thiÖt h¹i cho ngêi bÞ oan sai, thùc tÕ cã lóng tóng trong c¸c gi¶i quyÕt. Quan ®iÓm vÒ c«ng t¸c tæ chøc c¸n bé tiÕn hµnh tè tông lµ võa "x©y" mét ®éi ngò kinh qua ®µo t¹o, båi dìng, gi¸o dông, gi¸o dôc cã phÈm chÊt ®¹o ®øc tèt, cã tri thøc ®Çy ®ñ, cã tr×nh ®é chuyªn m«n v÷ng vµng, ®¶m b¶o ho¹t ®éng tè tông ®óng ®¾n, ®Èy lïi nh÷ng vi ph¹m quy ®Þnh tè tông h×nh sù nãi chung, trong ®ã cã vi ph¹m quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ thêi h¹n trong tè tông h×nh sù; nhng còng võa "chèng" nh÷ng hiÖn tîng vi ph¹m ph¸p luËt tè tông h×nh sù b»ng nh÷ng biÖn ph¸p xö lý nghiªm kh¾c, nh»m b¶o vÖ uy tÝn cña c¬ quan tiÕn hµnh tè tông.
2.2.3.4. Cñng cè, kiÖn toµn bé m¸y c¸c c¬ quan t ph¸p.
ViÖc Bé luËt tè tông h×nh sù n»m 2003 t¨ng thÈm quyÒn xÐt xö cho Tßa ¸n cÊp huyÖn ®ång thêi ®Æt ra yªu cÇu ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p ®ång bé vÒ tæ chøc, nh©n sù, t¨ng cêng c¬ së vËt chÊt ®Ó Tßa ¸n cÊp huyÖn cã thÓ ®¶m ®¬ng nh÷ng nhiÖm vô míi. ViÖc t¨ng thÈm quyÒn cho Tßa ¸n cÊp huyÖn kÐo theo c¶ viÖc cñng cè, kiÖn toµn bé m¸y cña ViÖn kiÓm s¸t, C¬ quan ®iÒu tra.
Qua tæng hîp vµ rµ so¸t, ®¸nh gi¸ cho thÊy, vÒ c¬ b¶n Tßa ¸n nh©n d©n c¸c cÊp ®· cã trô së vµ ®îc trang bÞ mét sè trang bÞ thiÕt yÕu ®Ó lµm viÖc, nhng nh×n chung vÉn cha ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu nhiÖm vô cña ngµnh vµ viÖc t¨ng thÈm quyÒn xÐt xö vÒ h×nh sù cho Tßa ¸n cÊp huyÖn hiÖn nay [11, tr, 19].
Bé m¸y ho¹t ®éng cña C¬ quan ®iÒu tra, ViÖn kiÓm s¸t còng ph¶i ®îc ®æi míi ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu; nhiÖm vô míi. Ph¬ng tiÖn vµ kinh phÝ lµm viÖc cho C¬ quan ®iÒu tra, ViÖn kiÓm s¸t cÇn ph¶i ®îc ®Çu t thÝch ®¸ng h¬n n÷a, cô thÓ lµ c¸c ph¬ng tiÖn giao th«ng liªn l¹c, thiÕt bÞ nghiÖp vô ®Æc chñng, hiÖn ®¹i cÇn ®îc trang bÞ ®Çy ®ñ.
C¸c c¬ quan ®iÒu tra chuyªn tr¸ch vµ kh«ng chuyªn tr¸ch hiÖn nay nªn s¾p xÕp l¹i thµnh mét tæ chøc ®iÒu tra thèng nhÊt nh ®a sè c¸c níc trªn thÕ giíi. Thùc hiÖn chuyªn m«n hãa lùc lîng ®iÒu tra. Bæ sung vµ n©ng cao chÊt lîng c¸n bé cho c¸c c¬ quan ®iÒu tra, nhÊt lµ ë cÊp huyÖn.
CÇn nghiªn cøu viÖc thµnh lËp C¶nh s¸t t ph¸p chuyªn lµm nhiÖm vô b¶o vÖ phiªn tßa, dÉn gi¶i bÞ can, bÞ c¸o, b¶o vÖ tr¹i t¹m giam, nhµ t¹m gi÷, hç trî c«ng t¸c thi hµnh ¸n h×nh sù… HiÖn nay c¬ quan ®iÒu tra lµm nhiÖm vô "võa ®¸ bãng võa thæi cßi" trong viÖc b¾t - giam - tha, nªn giao cho tæ chøc C¶nh s¸t t ph¸p qu¶n lý viÖc giam gi÷ vµ chÊp hµnh nghiªm chØnh viÖc b¾t - giam - tha theo lÖnh hîp ph¸p c¶u nh÷ng ngêi cã thÈm quyÒn luËt ®Þnh. Nh thÕ, cã thÓ ®Èy lïi phÇn nµo hiÖn tîng vi ph¹m c¸c quy ®Þnh tè tông h×nh sù vÒ thêi h¹n?
* *
*
Bé luËt tè tông h×nh sù n¨m 2003 míi thi hµnh ®îc gÇn mét n¨m, cha cã ®iÒu kiÖn ®Ó tæng kÕt vµ ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng ¸p dông trong thùc tiÔn. Tuy nhiªn, nÕu cho r»ng tríc khi cã Bé luËt tè tông h×nh sù n¨m 1988, v× "luËt" quy ®Þnh kh«ng ®Çy ®ñ, hoÆc v× kh«ng cã "luËt" quy ®Þnh mµ c¬ quan tiÕn hµnh tè tông, ngêi tiÕn hµnh tè tông kh«ng ®¶m b¶o ®îc viÖc thùc hiÖn ®óng ®¾n c¸c quy ®Þnh vÒ tè tông h×nh sù, "ph¶i" vi ph¹m c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ thêi h¹n; th× kh«ng thÓ gi¶i thÝch ®îc lý do v× sao khi Bé luËt tè tông h×nh sù ra ®êi víi mét hÖ thèng c¸c quy ph¹m ph¸p luËt vÒ tr×nh tù, thñ tôc, thêi gian tè tông ®Çy ®ñ, hoµn chØnh h¬n nhiÒu mµ trong thùc tiÔn t×nh h×nh vi ph¹m c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt tè tông h×nh sù, vi ph¹m thêi gian t¹m giam, xÐt xö… vÉn kh«ng hÒ chÊm døt?
§iÒu ®ã nãi lªn c¸c kho¶ng c¸ch kh¸ xa trong thùc tiÔn ¸p dông ph¸p luËt vµ c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt thùc ®Þnh, v× nh÷ng nguyªn nh©n kh¸c nhau: b¶n th©n quy ®Þnh cña ph¸p luËt tè tông h×nh sù cã nh÷ng thiÕu sãt nhÊt ®Þnh hoÆc kh«ng b¶o ®¶m tÝnh kh¶ thi; nguyªn nh©n chñ quan thuéc vÒ con ngêi ¸p dông ph¸p luËt vµ nh÷ng nguyªn nh©n kh¸ch quan thuéc vÒ tæ chøc bé m¸y ph¬ng tiÖn ho¹t ®éng tè tông.
§Ó kh¾c phôc t×nh h×nh vi ph¹m c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ thêi h¹n trong tè tông h×nh sù, th× biÖn ph¸p chñ yÕu lµ hoµn thiÖn Bé luËt tè tông h×nh sù b»ng c¸ch söa ®æi, bæ sung mét sè quy ®Þnh cho phï hîp víi thùc tiÔn ®êi sèng x· héi vµ yªu cvÇu cña thêi kú míi.
Bªn c¹nh ®ã lµ c¸c biÖn ph¸p vÒ tæ chøc, ®µo t¹o båi dìng, gi¸o dôc c¸n bé n»m trong néi dung c¶i c¸ch t ph¸p, ®æi míi tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan t ph¸p.
KÕt luËn
VÒ kÕt qu¶ nghiªn cøu, ®Ò tµi ®· gi¶i quyÕt ®îc mét c¸ch c¨n b¶n nh÷ng yªu cÇu mµ phÇn môc ®Ých, nhiÖm vô nghiªn cøu ®Ò tµi ®· ®Æt ra: §Ò tµi lµm râ mét sè lý luËn c¬ b¶n vÒ thêi h¹n trªn c¬ së ph©n tÝch c¸c lo¹i thêi h¹n c¬ b¶n trong bé luËt tè tông h×nh sù hiÖn hµnh. §ång thêi, do khèi lîng th«ng tin thùc hiÖn thu nhËp ®îc t¬ng ®èi phong phó, nªn ®Ò tµi ®· kh¸i qu¸t ®îc thùc tiÔn ¸p dông c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ thêi h¹n tè tông h×nh sù trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. §©y chÝnh lµ c¬ së thùc tiÔn cã gi¸ trÞ ®Ó luËn ¸n ®a ra c¸c gi¶i ph¸p nh»m môc ®Ých kh¾c phôc vi ph¹m ph¸p luËt vÒ thêi h¹n trong tè tông h×nh sù.
LuËt ¸n ®· ph©n tÝch néi dung nh÷ng u ®iÓm, nh÷ng thiÕu sãt trong c¸c quy ®Þnh vÒ thêi h¹n cña ph¸p luËt tè tông h×nh sù, qua c¸c ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ qu¸ tr×nh ¸p dông ph¸p luËt vÒ thêi h¹n cña c¸c c¬ quan tiÕn hµnh tè tông, ®ång thêi kh¼ng ®Þnh qu¸ tr×nh d©n chñ hãa ®· vµ ®ang tõng bíc ®îc n©ng cao trong ho¹t ®éng tè tông, vÞ trÝ, quyÒn lîi cña c«ng nh©n, c¬ quan tæ chøc trong quan hÖ tè tông ®îc chó ý, t«n träng vµ b¶o ®¶m.
LuËn ¸n ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p tríc m¾t vµ l©u dµi nh»m môc ®Ých kh¾c phôc nh÷ng vi ph¹m ph¸p luËt vÒ thêi h¹n trong tè tông h×nh sù, bao gåm viÖc söa ®æi, bæ sung mét sè quy ®Þnh cô thÓ vÒ thêi h¹n c¸c giai ®o¹n vµ ho¹t ®éng tè tông, nh»m hoµn thiÖn Bé luËt tè tông h×nh sù, ®ång thêi tõng bíc c¶i tiÕn tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan t ph¸p, trong ®ã cã nh÷ng biÖn ph¸p x©y dùng ®éi ngò con ngêi tiÕn hµnh ho¹t ®éng tè tông.
Do kh¶ n¨ng vµ ®iÒu kiÖn nghiªn cøu cßn h¹n chÕ cha cho phÐp gi¶i quyÕt ®Ò tµi mét c¸ch triÖt ®Ó trªn mäi ph¬ng diÖn, v× vËy ch¾c ch¾n néi dung cña ®Ò tµi cßn nh÷ng thiÕu sãt nhÊt ®Þnh. RÊt mong ®îc sù chØ b¶o, gióp ®ì cña c¸c thÇy gi¸o vµ c¸c ®ång nghiÖp vÒ luËn ¸n tèt nghiÖp Cao häc LuËt nµy.
Tµi liÖu tham kh¶o
1. Tßa ¸n nh©n d©n Tèi cao (1999), B¸o c¸o tæng kÕt n¨m 1999 vµ ph¬ng híng nhiÖm vô c«ng t¸c ngµnh Tßa ¸n nh©n d©n n¨m 2000, Hµ Néi.
2. Tßa ¸n nh©n d©n Tèi cao (2000), B¸o c¸o tæng kÕt n¨m 2000 vµ ph¬ng híng nhiÖm vô c«ng t¸c ngµnh Tßa ¸n nh©n d©n n¨m 2001, Hµ Néi.
3. Tßa ¸n nh©n d©n Tèi cao (2001), B¸o c¸o tæng kÕt n¨m 2001 vµ ph¬ng híng nhiÖm vô c«ng t¸c ngµnh Tßa ¸n nh©n d©n n¨m 2002, Hµ Néi.
4. Tßa ¸n nh©n d©n Tèi cao (2003), B¸o c¸o tæng kÕt n¨m 2003 vµ ph¬ng híng nhiÖm vô c«ng t¸c ngµnh Tßa ¸n nh©n d©n n¨m 2004, Hµ Néi.
5. Tßa ¸n nh©n d©n Tèi cao (2003), B¸o c¸o tæng kÕt n¨m 2003… S®d, tr. 10 - 11
6. Tßa ¸n nh©n d©n Tèi cao (2003) B¸o c¸o tæng kÕt n¨m 2003… S®d, tr. 16
7. Tßa ¸n nh©n d©n Tèi cao (2003) B¸o c¸o tæng kÕt n¨m 2003… S®d, tr. 18
8. Tßa ¸n nh©n d©n Tèi cao (2003) B¸o c¸o tæng kÕt n¨m 2003… S®d, tr. 15
9. Tßa ¸n nh©n d©n Tèi cao (2003) B¸o c¸o tæng kÕt n¨m 2003… S®d, tr.24
10. Tßa ¸n nh©n d©n Tèi cao (2003) B¸o c¸o tæng kÕt n¨m 2003… S®d, tr. 15
11.Tßa ¸n nh©n d©n Tèi cao (2003) B¸o c¸o tæng kÕt n¨m 2003… S®d, tr. 19
12. Tßa ¸n nh©n d©n Tèi cao (2004) B¸o c¸o tæng kÕt n¨m 2004… S®d, tr. 9
13. Tßa ¸n nh©n d©n Tèi cao (2003) B¸o c¸o tæng kÕt n¨m 2003… S®d, tr. 18
14. Tßa ¸n nh©n d©n Tèi cao (2004) B¸o c¸o tæng kÕt n¨m 2004… S®d, tr. 18
15. Tßa ¸n nh©n d©n Tèi cao (2004) B¸o c¸o tæng kÕt n¨m 2004… S®d, tr. 21
16. Tßa ¸n nh©n d©n Tèi cao (2004) B¸o c¸o tæng kÕt n¨m 2004… S®d, tr. 10
17. Tßa ¸n nh©n d©n Tèi cao (2004) B¸o c¸o tæng kÕt n¨m 2004… S®d, tr. 11
18. NguyÔn Thanh B×nh (1991), "Xö lý nghiªm kh¾c mäi hµnh vi x©m ph¹m ho¹t ®éng t ph¸p", B¸o Sµi Gon Gi¶i phãng 12/6/1991.
19. Ph¹m Thanh B×nh (19996), "ViÖc t¹m giam ®Ó b¶o ®¶m cho c¸c ho¹t ®éng tè tông kh¸c", T¹p chÝ LuËt häc, (4).
20. Bé luËt H×nh sù (2003) NXB ChÝnh trÞ Quèc gia, Hµ Néi.
21. Ban thanh tra C«ng an thµnh phè Hå ChÝ Minh (1988), "Cßn nhiÒu vi ph¹m trong c«ng t¸c b¾t giam gi÷ cña C«ng an c¸c quËn huyÖn", B¸o Sµi Gßn Gi¶i phãng 05/6/1988.
22. C«ng b¸o ViÖt Nam Céng hßa c«ng bè Bé luËt h×nh sù tè tông (1973), §iÒu 315, Phñ Thñ tíng Sµi Gßn xuÊt b¶n.
23. Ph¹m Hång H¶i (2003), M« h×nh lý luËn Bé luËt tè tông h×nh sù ViÖt Nam, NXB C«ng an c¸c quËn huyÖn", B¸o Sµi Gßn Gi¶i phãng 05/6/1988.
24. Ph¹m Hång H¶i (1995), "Mét sè nÐt lÞch sö vµ ph¸t triÓn cña LuËt tè tông h×nh sù ViÖt Nam trong 50 n¨m qua", T¹p chÝ Nhµ níc vµ ph¸p luËt, (3) tr.39-40.
25. Ph¹m Hång H¶i (2003), M« h×nh lý luËn Bé luËt tè tông h×nh sù ViÖt Nam, S®d, tr.39.
26. TS Ph¹m V¨n Lîi (2004), ChÕ ®Þnh thÈm ph¸n - Mét sè vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn, NXB T ph¸p, Hµ Néi.
27. V¨n kiÖn Héi nghÞ lÇn thø 3 Ban chÊp hµnh Trung ¬ng §¶ng khãa VIII, NXB ChÝnh trÞ Quèc gia, Hµ Néi.
28. ViÖn Ng«n ng÷ häc (1998), Tõ ®iÓn TiÕng ViÖt, NXB Khoa häc x· héi, Hµ Néi.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
Thời hạn trong pháp luật tố tụng hình sự Việt nam.DOC
