Thực trạng áp dụng pháp luật về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn thành phố Hà Nội

b»ng gi¸ trÞ x©y dùng míi cña nhµ, c«ng tr×nh cã tiªu chuÈn kü thuËt t­¬ng ®­¬ng do Bé X©y dùng ban hµnh. Gi¸ trÞ x©y dùng míi cña nhµ, c«ng tr×nh ®­îc tÝnh theo diÖn tÝch x©y dùng cña nhµ, c«ng tr×nh nh©n víi ®¬n gi¸ x©y dùng míi cña nhµ, c«ng tr×nh do UBND cÊp tØnh ban hµnh theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ. (T¹i Hµ Néi, ®¬n gi¸ x©y dùng míi cña nhµ ë, c«ng tr×nh ®­îc quy ®Þnh t¹i quyÕt ®Þnh sè 81/2005/Q§-UB ngµy 03/6/2005 – quyết định này hiện không còn hiệu lực); b) §èi víi nhµ, c«ng tr×nh x©y dùng kh¸c ®­îc BT theo møc sau: Møc BT nhµ, c«ng tr×nh = Gi¸ trÞ hiÖn cã cña nhµ, c«ng tr×nh bÞ thiÖt h¹i + mét kho¶n tiÒn tÝnh b»ng tû lÖ phÇn tr¨m theo gi¸ trÞ hiÖn cã cña nhµ, c«ng tr×nh; Gi¸ trÞ hiÖn cã cña nhµ, c«ng tr×nh bÞ thiÖt h¹i ®­îc x¸c ®Þnh b»ng tû lÖ phÇn tr¨m chÊt l­îng cßn l¹i cña nhµ, c«ng tr×nh ®ã nh©n víi gi¸ trÞ x©y dùng míi cña nhµ, c«ng tr×nh cã tiªu chuÈn kü thuËt tương ®­¬ng do Bé X©y dùng ban hµnh. Mét kho¶n tiÒn tÝnh b»ng tû lÖ phÇn tr¨m theo gi¸ trÞ hiÖn cã cña nhµ, c«ng tr×nh do UBND cÊp tØnh quy ®Þnh, nh­ng møc BT tèi ®a kh«ng lín h¬n 100% gi¸ trÞ x©y dùng míi cña nhµ, c«ng tr×nh cã tiªu chuÈn kü thuËt t­¬ng ®­¬ng víi nhµ, c«ng tr×nh bÞ thiÖt h¹i. Kho¶n tû lÖ phÇn tr¨m nµy, TP Hµ Néi quy ®Þnh b»ng 60% cña gi¸ trÞ x©y dùng míi trõ ®i gi¸ trÞ hiÖn cã cña nhµ, c«ng tr×nh x©y dùng; §èi víi c«ng tr×nh kÕt cÊu h¹ tÇng kü thuËt, møc BT b»ng giÊ trÞ x©y dùng míi cña c«ng tr×nh cã tiªu chuÈn kü thuËt t­¬ng ®­¬ng do Bé x©y dùng ban hµnh; nÕu c«ng tr×nh kh«ng cßn sö dông th× kh«ng ®­îc BT; c) VÒ BT ®èi víi nhµ, c«ng tr×nh x©y dùng kh¸c bÞ ph¸ dì mét phÇn, mµ phÇn cßn l¹i kh«ng cßn sö dông ®­îc th× BT cho toµn bé nhµ, c«ng tr×nh; tr­êng hîp nhµ, c«ng tr×nh x©y dùng kh¸c bÞ ph¸ dì mét phÇn, nh­ng vÉn tån t¹i vµ sö dông ®­îc phÇn cßn l¹i th× ®­îc BT phÇn gi¸ trÞ c«ng tr×nh bÞ ph¸ dì vµ chi phÝ ®Ó s÷a ch÷a, hoµn thiÖn phÇn cßn l¹i theo tiªu chuÈn kü thuËt t­¬ng ®­¬ng cña nhµ, c«ng tr×nh tr­íc khi bÞ ph¸ dì. ViÖc x¸c ®Þnh phÇn gi¸ trÞ cña c«ng tr×nh bÞ ph¸ dì vµ chi phÝ ®Ó söa ch÷a, hoµn thiÖn phÇn cßn l¹i, Q§ sè 108/2009/Q§-UB cña TP Hµ Néi “Sau khi được UBND Thành phố chấp thuận chủ trương đầu tư, chủ đầu tư hoặc tổ chức được giao nhiệm vụ giải phóng mặt bằng có trách nhiệm gửi văn bản đến UBND cấp huyện nơi có đất thuộc phạm vi dự án đề nghị thành lập Hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đồng thời gửi Ban chỉ đạo giải phóng mặt bằng Thành phố để theo dõi, kiểm tra, chỉ đạo thực hiện” VÒ xö lý c¸c tr­êng hîp BT, HT cô thÓ vÒ nhµ, c«ng tr×nh theo §iÒu 20, N§ sè 197/2004/N§-CP, Q§ sè 108/2009/Q§-UB cña TP Hµ Néi quy ®Þnh: 1. Hỗ trợ bằng 80% mức bồi thường theo quy định của bản quy định cho các trường hợp sau: a) Nhà, công trình tại thời điểm xây dựng phù hợp quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, không vi phạm hành lang bảo vệ công trình hoặc tại thời điểm xây dựng chưa có quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được cấp có thẩm quyền phê duyệt, công bố công khai; b) Nhà, công trình xây dựng trước 15/10/1993 vi phạm quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, vi phạm hành lang bảo vệ công trình đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt, công bố công khai và cắm mốc giới nhưng được UBND cấp xã xác nhận không có văn bản xử lý, ngăn chặn của cấp có thẩm quyền. 2. Hỗ trợ bằng 50% mức bồi thường theo quy định cho trường hợp nhà, công trình xây dựng từ 15/10/1993 đến trước 01/7/2004 mà vi phạm quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, vi phạm hành lang bảo vệ công trình đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt, công bố công khai và cắm mốc giới nhưng được UBND cấp xã xác nhận không có văn bản xử lý, ngăn chặn của cấp có thẩm quyền.[14, tr1] 2.4.3. Bồi thường, hỗ trợ di chuyển mồ mả, công trình văn hoá, di tích lịch sử, nhà thờ, đền, chùa, am miếu 2.3.4.1. VÒ båi th­êng, hç trî di chuyÓn må m¶ Khi NN thu håi ®Êt dÉn ®Õn viÖc ph¶i di chuyÓn må m¶ th× ®­îc tÝnh BT c¸c kho¶n chi phÝ vÒ ®Êt ®ai, ®µo, bèc, di chuyÓn, x©y dùng l¹i vµ c¸c chi phÝ hîp lý kh¸c cã liªn quan trùc tiÕp. Møc BT cô thÓ do UBND cÊp tØnh quy ®Þnh cô thÓ cho phï hîp víi thùc tÕ ®Þa ph­¬ng; §iÒu 35, QĐ, 108/2009/Q§-UB cña UBND TP Hµ Néi quy ®Þnh BT di chuyÓn vÒ må m¶ nh­ sau: 1. Trường hợp Nhà nước có quỹ đất bố trí di chuyển thì chủ mộ được bồi thường chi phí đào, bốc, di chuyển, xây dựng lại và các chi phí thực tế hợp lý khác liên quan, theo đơn giá cụ thể do UBND Thành phố quy định. 2. Trường hợp Thành phố không có quỹ đất di chuyển hoặc gia đình tự lo đất di chuyển mộ phù hợp với quy hoạch thì ngoài phần bồi thường di chuyển theo quy định tại khoản 1 Điều này, chủ mộ còn được hỗ trợ chi phí về đất đai là 3.000.000đ/mộ (Ba triệu đồng trên một mộ) 3. Trong thời gian thực hiện công tác giải phóng mặt bằng mà có người mất tại địa phương nhưng không được an táng vào nghĩa trang theo thông lệ của địa phương do nghĩa trang nằm trong chỉ giới giải phóng mặt bằng thì gia đình được hỗ trợ 3.000.000đ/mộ (Ba triệu đồng trên một mộ) để an táng nơi khác. 4. Vật kiến trúc của nghĩa trang (không thuộc phần mộ); mộ xây có kiến trúc đặc biệt. Hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cấp huyện điều tra thực tế lập dự toán hoặc thuê đơn vị tư vấn đủ năng lực trình cơ quan quản lý nhà nước về xây dựng cấp huyện kiểm tra làm cơ sở xác định mức bồi thường để UBND cấp huyện phê duyệt. 5. Đối với mộ vô chủ: Trường hợp người được giao đất, cho thuê đất (chủ đầu tư) hoặc Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng ký hợp đồng với Ban Phục vụ lễ tang Thành phố để di chuyển mộ, quy tập về nghĩa trang Thành phố thì thanh toán theo giá quy định của Ban Phục vụ lễ tang Thành phố; trường hợp ký hợp đồng với Ban quản lý nghĩa trang của xã để di chuyển, quy tập về nghĩa trang của xã (nơi có nghĩa trang phù hợp với quy hoạch) thì thanh toán theo đơn giá di chuyển mộ do UBND Thành phố quy định. 6. Đối với mộ có nhiều tiểu: Việc tính bồi thường di chuyển được tính, theo số tiểu tương ứng số mộ; đơn giá tính theo mộ đất do UBND Thành phố quy định. Cã mét thùc tÕ lµ trªn ®Þa bµn TP Hµ Néi, nghÜa trang V¨n §iÓn chØ sö dông ®Ó ch«n cÊt cho ng­êi chÕt thuéc c¸c quËn néi thµnh; quy ho¹ch nghÜa trang tËp trung cña c¸c x· thuéc huyÖn ngo¹i thµnh th× ch­a cã hoÆc ch­a hoµn chØnh; v× vËy khi ph¶i di chuyÓn mé, c¸c chñ mé sau khi nhËn tiÒn hç trî vÒ ®Êt ®ai theo quy ®Þnh l¹i ®­a vÒ ch«n cÊt trªn ®Êt n«ng nghiÖp ®­îc giao hay ®Êt phÇn tr¨m. Khi NN thu håi ®Êt n«ng nghiÖp nµy l¹i ph¶i BT, HT di chuyÓn mé mét lÇn n÷a. Thùc tÕ nµy hiÖn nay vÉn ch­a cã gi¶i ph¸p ®Ó gi¶i quyÕt triÖt ®Ó. Còng lµ mét vÊn ®Ò khã kh¨n, phøc t¹p n÷a mµ TP Hµ Néi ®ang gÆp ph¶i trong viÖc di dêi må m¶ ®ã lµ viÖc ph¶i di dêi ng«i mé tæ 400 n¨m cña dßng hä NguyÔn C«ng thuéc dù ¸n x©y dùng khu nhµ ë cho gia ®×nh chÝnh s¸ch trªn ®Þa bµn quËn CÇu GiÊy. HiÖn ng«i mé nµy vÉn ch­a di chuyÓn ®­îc v× ®¹i diÖn dßng hä vÉn ch­a ®ång ý víi ph­¬ng ¸n di chuyÓn; TP Hµ Néi ch­a t×m ®­îc quy ®Þnh, chÝnh s¸ch phï hîp ®Ó ¸p dông vµ còng kh«ng thÓ “c­ìng chÕ” ®Ó di chuyÓn ®­îc. 2.3.4.2. VÒ båi th­êng ®èi víi c«ng tr×nh v¨n ho¸, di tÝch lÞch sö, nhµ thê, ®Òn, chïa, am miÕu Do tÝnh chÊt cña c¸c c«ng tr×nh nµy liªn quan ®Õn ®êi sèng v¨n ho¸, tinh thÇn, tÝn ng­ìng, t«n gi¸o cña nh©n d©n nªn viÖc ph¶i di chuyÓn c¸c c«ng tr×nh lµ rÊt phøc t¹p vµ nhËy c¶m; c¸c dù ¸n ph¶i BT, di chuyÓn c¸c c«ng tr×nh nµy còng rÊt Ýt. Tuy nhiªn, ph¸p luËt ®Êt ®ai còng cã quy ®Þnh vÒ vÊn ®Ò nµy nh­ sau: “§èi víi c¸c dù ¸n khi thu håi ®Êt cã c¸c c«ng tr×nh v¨n ho¸, di tÝch lÞch sö, nhµ thê, ®×nh, chïa, am, miÕu trong tr­êng hîp ph¶i di chuyÓn th× viÖc BT cho viÖc di chuyÓn c¸c di tÝch lÞch sö, c«ng tr×nh v¨n ho¸, nhµ thê, ®×nh, chïa, am miÕu do Thñ t­íng ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh ®èi víi c«ng tr×nh do Trung ­¬ng qu¶n lý, Chñ tÞch UBND cÊp tØnh quyÕt ®Þnh ®èi víi c«ng tr×nh do ®Þa ph­¬ng qu¶n lý” (§iÒu 23, N§ sè 197/2004/N§-CP) 2.4.4. Về bồi thường, hỗ trợ đối với cây trồng, vật nuôi Trªn c¬ së kÕ thõa c¸c quy ®Þnh vÒ BT hoa mÇu cña N§ sè 22/1998/N§-CP, N§ sè 197/2004/N§-CP ®· cã nh÷ng söa ®æi, bæ sung cho phï hîp; cô thÓ: 1) Tr­íc ®©y, møc BT ®èi víi c©y hµng n¨m theo quy ®Þnh t¹i N§ sè 22/1998/N§-CP ®­îc tÝnh b»ng gi¸ trÞ s¶n l­îng thu ho¹ch cña mét n¨m theo n¨ng suÊt b×nh qu©n cña 3 n¨m tr­íc ®ã; Thùc hiÖn theo quy ®Þnh nµy, t¹i dù ¸n X©y dùng Cöa « phÝa Nam trªn ®Þa bµn huyÖn Thanh Tr×, c¸c hé ®· ®ång lo¹t kª khai c©y trång lµ rau muèng chuyªn canh trªn ®Êt trång lóa. Së dÜ cã hiÖn t­îng nµy v×, ®¬n gi¸ tÝnh BT rau muèng chuyªn canh lµ 12.000/1m2, trong khi ®ã ®¬n gi¸ BT lóa chØ cã 3.500®/1m2 (Th«ng b¸o sè 2913/TB-STC ngµy 07/7/2006 cña Së Tµi chÝnh Hµ Néi vÒ ®¬n gi¸ lµm c¬ së tÝnh BT, HT c©y trång, hoa mÇu phôc vô c«ng t¸c GPMB trªn ®Þa bµn TP Hµ Néi ).; Kh¾c phôc hiÖn tr¹ng nµy, N§ sè 197/2004/N§-CP quy ®Þnh møc BT ®èi víi c©y hµng n¨m ®­îc tÝnh b»ng gi¸ trÞ s¶n l­îng cña vô thu ho¹ch ®ã; nh­ng gi¸ trÞ s¶n l­îng cña vô thu ho¹ch ®­îc tÝnh theo n¨ng suÊt cña vô cao nhÊt trong 3 n¨m tr­íc liÒn kÒ cña c©y trång chÝnh t¹i ®Þa ph­¬ng vµ gi¸ trung b×nh t¹i thêi ®iÓm thu håi ®Êt; 2) Møc BT ®èi víi c©y l©u n¨m ®­îc tÝnh b»ng gi¸ trÞ hiÖn cã cña v­ên c©y (kh«ng bao hµm gi¸ trÞ quyÒn SD§) theo thêi gi¸ ë ®Þa ph­¬ng t¹i thêi ®iÓm thu håi ®Êt; 3) VÒ BT ®èi víi vËt nu«i (nu«i trång thuû s¶n) trªn ®Êt cã mÆt n­íc, N§ sè 197/2004/N§-CP quy ®Þnh: - §èi víi vËt nu«i mµ t¹i thêi ®iÓm thu håi ®Êt ®· ®Õn thêi kú thu ho¹ch th× kh«ng ph¶i BT; - §èi víi vËt nu«i mµ t¹i thêi ®iÓm thu håi ®Êt ch­a ®Õn thêi kú thu ho¹ch th× ®­îc BT thiÖt h¹i thùc tÕ do ph¶i thu ho¹ch sím; tr­êng hîp cã thÓ di chuyÓn ®­îc th× BT chi phÝ di chuyÓn vµ thiÖt h¹i do di chuyÓn g©y ra; møc BT cô thÓ do UBND cÊp tØnh quy ®Þnh cho phï hîp víi thùc tÕ; Tuy nhiªn, quy ®Þnh nµy còng rÊt khã thùc hiÖn, v×, còng t¹i dù ¸n X©y dùng Cöa « phÝa Nam trªn ®Þa bµn huyÖn Thanh Tr×, vËt nu«i trªn ®Êt bÞ thu håi cña c¸c hé lµ c¸ gièng nªn kh«ng thÓ x¸c ®Þnh ®­îc lµ ®Õn thêi kú thu ho¹ch hay ch­a vµ còng kh«ng thÓ di chuyÓn ®­îc. V× vËy, §iÒu 36, Q§ sè 108/2009/Q§-UB cña UBND TP Hµ Néi quy ®Þnh: “1. Sở Tài chính căn cứ Thông tư của Bộ Tài nguyên và Môi trường và hướng dẫn của các Bộ, ngành có liên quan ban hành thông báo mức giá tối đa định kỳ 6 tháng/lần làm cơ sở tính bồi thường, hỗ trợ cho từng nhóm cây trồng, vật nuôi trên đất có mặt nước. Căn cứ thông báo giá của Sở Tài chính và thực tế tại địa phương, UBND cấp huyện quyết định mức bồi thường, hỗ trợ đối với từng loại cây trồng, vật nuôi nhưng không được vượt mức giá tối đa theo thông báo của Sở Tài chính. 2. Đối với cây trồng hoặc vật nuôi có thể di chuyển đến cơ sở mới, UBND cấp huyện căn cứ thực tế để quyết định mức hỗ trợ thiệt hại và chi phí di chuyển, nhưng mức hỗ trợ tối đa không vượt quá 30% mức bồi thường. 3. Không bồi thường, hỗ trợ đối với vật nuôi trên đất có mặt nước đã đến kỳ thu hoạch.” 4) Ngoµi ra, N§ sè 197/2004/N§-CP ®· cã quy ®Þnh bæ sung viÖc BT ®èi víi c©y trång ch­a thu ho¹ch nh­ng cã thÓ di chuyÓn ®Õn ®Þa ®iÓm kh¸c th× ®­îc BT chi phÝ di chuyÓn vµ thiÖt h¹i thùc tÕ do ph¶i di chuyÓn, trång l¹i; §èi víi c©y rõng trång b»ng nguån vèn ng©n s¸ch NN, c©y rõng tù nhiªn giao cho c¸c tæ chøc, hé gia ®×nh trång, qu¶n lý ch¨m sãc, b¶o vÖ th× BT theo gi¸ trÞ thiÖt h¹i thùc tÕ cña v­ên c©y; tiÒn BT ®­îc ph©n chia cho ng­êi qu¶n lý, ch¨m sãc, b¶o vÖ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng.; Nghiªn cøu c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ BT, HT vÒ tµi s¶n vµ qua thùc tiÔn ¸p dông, cã thÓ thÊy r»ng, so víi N§ sè 22/1998/N§-CP tr­íc ®©y, c¸c quy ®Þnh hiÖn hµnh vÒ BT thiÖt h¹i khi NN thu håi ®Êt ®· ®Çy ®ñ, chi tiÕt vµ phï hîp h¬n, b¶o vÖ tèt h¬n quyÒn lîi hîp ph¸p cña ng­êi cã ®Êt bÞ thu håi. Bªn c¹nh viÖc ®­a ra c¸c nguyªn t¾c chung ®èi víi viÖc BT vÒ tµi s¶n, N§ sè 197/2004/N§-CP vµ Th«ng t­ sè 116/2004/TT-BTC ®· quy ®Þnh râ rµng c¸c ®iÒu kiÖn cô thÓ ®Ó ®­îc BT, xö lý c¸c tr­êng hîp BT ®Æc biÖt nh»m gi¶i quyÕt hîp lý mèi quan hÖ vÒ lîi Ých gi÷a NN, nhµ ®Çu t­ vµ ng­êi bÞ thu håi ®Êt; Tuy nhiªn, viÖc BT vÒ tµi s¶n khi NN thu håi ®Êt vÉn cßn bộc lộ mét sè bÊt cËp sau ®©y: - Gi¸ nhµ, c«ng tr×nh ®­îc BT vÉn thÊp h¬n sè tiÒn mµ ng­êi bÞ thu håi ®Êt ph¶i bá ra ®Ó x©y dùng nhµ, c«ng tr×nh míi. §èi víi nhµ, c«ng tr×nh x©y dùng kh¸c kh«ng ®­îc BT theo ®¬n gi¸ x©y dùng míi cña nhµ, c«ng tr×nh cã tiªu chuÈn kü thuËt t­¬ng ®­¬ng lµ kh«ng hîp lý v× thùc tÕ, kh«ng thÓ dïng sè tiÒn ®­îc BT ®Ó x©y dùng l¹i mét c«ng tr×nh cã chÊt l­îng, møc ®é khÊu hao t­¬ng ®­¬ng víi c«ng tr×nh ®· bÞ ph¸ dì; - §èi víi nhµ, c«ng tr×nh x©y dùng tr­íc ngµy 01/7/2004 trªn ®Êt kh«ng ®­îc BT mµ khi x©y dùng vi ph¹m QH, KHSD§, vi ph¹m hµnh lang b¶o vÖ c«ng tr×nh ®· ®­îc c«ng bè, c¾m mèc th× kh«ng ®­îc BT. Tuy nhiªn, thùc tÕ, viÖc lËp QH, KHSD§ vµ c«ng bè, c¾m mèc cßn qu¸ nhiÒu bÊt cËp; nhiÒu n¬i ch­a lËp ®­îc QH, KHSD§, ch­a c«ng bè c«ng khai quy ho¹ch, c«ng khai quy ho¹ch, c¾m mèc kh«ng kÞp thêi … Thùc tÕ nµy dÉn ®Õn viÖc lÊn chiÕm ®Êt ®ai, x©y dùng nhµ, c«ng tr×nh kh«ng phÐp, sai phÐp rÊt phæ biÕn vµ viÖc gi¶i quyÕt BT khi NN thu håi ®Êt ®¶m b¶o tháa ®¸ng nh­ng ®óng ph¸p luËt lµ hÕt søc khã kh¨n vµ phøc t¹p; - ViÖc BT di chuyÓn må m¶ trong thùc tÕ Ýt gÆp khã kh¨n vÒ møc BT song l¹i gÆp khã kh¨n vÒ thêi gian di chuyÓn vµ ch­a cã gi¶i ph¸p ®Ó kh¾c phôc. ViÖc chuÈn bÞ s½n n¬i di chuyÓn, ch«n cÊt tËp chung ch­a ®­îc quan t©m chuÈn bÞ tr­íc vµ ch­a cã quy ®Þnh b¾t buéc thùc hiÖn còng lµ nguyªn nh©n g©y khã kh¨n, lµm kÐo dµi thêi gian GPMB, ¶nh h­ëng ®Õn tiÕn ®é thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®Çu t­; - Møc BT ®èi víi c©y trång hµng n¨m ®­îc tÝnh b»ng gi¸ trÞ s¶n l­îng cña vô thu ho¹ch cao nhÊt trong 3 n¨m liÒn kÒ cña c©y trång chÝnh t¹i ®Þa ph­¬ng lµ quy ®Þnh kh«ng mang tÝnh kh¶ thi. Bëi v×, viÖc x¸c ®Þnh n¨ng suÊt cña vô cao nhÊt lµ rÊt khã kh¨n; ®ång thêi, viÖc x¸c ®Þnh c©y trång chÝnh cña ®Þa ph­¬ng lµ cÊp tØnh, huyÖn hay x· th× kh«ng cã quy ®Þnh, nÕu lµ cÊp tØnh th× qu¸ réng kh«ng thÓ x¸c ®Þnh ®­îc c©y trång chÝnh, cßn nÕu lµ cÊp huyÖn, x· th× còng kh«ng thÓ x¸c ®Þnh cho tõng ®Þa bµn tõng lo¹i c©y trång chÝnh kh¸c nhau; - ViÖc BT ®èi víi c©y trång, vËt nu«i hiÖn nay vÉn thùc hiÖn BT gi¸ trÞ cña c©y trång, vËt nu«i theo kÕt qu¶ sÏ thu ho¹ch; kh«ng thÓ x¸c ®Þnh ®­îc, ®Æc biÖt lµ ®èi víi vËt nu«i, t¹i thêi ®iÓm thu håi ®Êt ®· ®Õn thêi kú thu ho¹ch hay ch­a. Quy ®Þnh BT thiÖt h¹i thùc tÕ ®èi víi vËt nu«i do ph¶i thu ho¹ch sím; BT chi phÝ di chuyÓn vµ thiÖt h¹i do di chuyÓn g©y ra ®èi víi tr­êng hîp cã thÓ di chuyÓn ®­îc còng lµ kh«ng kh¶ thi v× rÊt khã x¸c ®Þnh thÕ nµo lµ ph¶i thu ho¹ch sím, sím lµ bao l©u, vµ ng­êi cã tµi s¶n ph¶i di chuyÓn vËt nu«i trªn ®Êt cã mÆt n­íc ®ã ®i ®©u. §©y lµ nguyªn nh©n dÉn ®Õn viÖc tïy tiÖn ¸p dông møc gi¸, ¸p gi¸ mang tÝnh chñ quan, c¶m tÝnh cña c¸c c¬ quan NN khi thùc hiÖn BT vµ trong mét sè tr­êng hîp, viÖc BT ch­a hîp lý ®· g©y khiÕu n¹i kÐo dµi tõ phÝa ng­êi bÞ thu håi ®Êt. 2.5. Về các chính sách hỗ trợ di chuyển, ổn định đời sống, ổn định SX, chuyển đổi nghề nghiệp và tạo việc làm cho người bị thu hồi đất 2.5.1. Hỗ trợ di chuyển, ổn định đời sống, ổn định SX Nh»m t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ng­êi bÞ thu håi ®Êt gi¶m bít khã kh¨n, thiÖt h¹i, nhanh chãng æn ®Þnh cuéc sèng, N§ sè 197/2004/N§-CP ®· quy ®Þnh vÒ viÖc HT cho c¸c hé bÞ thu håi ®Êt ph¶i di chuyÓn chç ë; theo quy định tại Điều 42 Quyết định 108/2009/QĐ - UBND  về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước  thu hồi đất trên địa bàn TP. Hà Nội, TP Hµ Néi ®· ¸p dông møc cô thÓ nh­ sau: Chñ sö dông nhµ, ®Êt ph¶i di chuyÓn chç ë trong ph¹m vi TP Hµ Néi ®­îc hç trî 3 triÖu ®ång/1chñ sö dông nhµ, ®Êt; di chuyÓn chç ë vÒ tØnh kh¸c th× ®ùoc hç trî 5 triÖu ®ång/1 chñ sö dông nhµ, ®Êt; tr­êng hîp c¸c hé ph¶i thuª nhµ t¹m ®Ó bµn giao mÆt b»ng ®óng tiÕn ®é khi ch­a ®­îc nhËn nhµ, ®Êt T§C th× ®­îc hç trî tiÒn thuª nhµ ë t¹m víi møc lµ 250.000®/1 nh©n khÈu/1 th¸ng; 500.000®/1hé ®éc th©n/1 th¸ng nh­ng kh«ng qu¸ 1.500.000®/1hé/1th¸ng; [13, tr1] VÒ chÝnh s¸ch hç trî æn ®Þnh ®êi sèng, æn ®Þnh SX, N§ số 197/2004/N§-CP quy ®Þnh ®èi t­îng ®­îc hç trî lµ hé gia ®×nh, c¸ nh©n trùc tiÕp SX n«ng nghiÖp bÞ thu håi trªn 30% diÖn tÝch ®Êt n«ng nghiÖp vµ møc hç trî b»ng tiÒn t­¬ng ®­¬ng 30kg g¹o/1nh©n khÈu/1th¸ng víi thêi gian tèi ®a kh«ng qu¸ 12 th¸ng. Tuy nhiªn do ®Æc ®iÓm SD§ n«ng nghiÖp cña Hµ Néi nãi riªng vµ vïng ®ång b»ng B¾c bé nãi chung, c¸c hé gia ®×nh ®­îc giao ®Êt n«ng nghiÖp gåm nhiÒu thöa, kh«ng tËp trung ë mét n¬i vµ cã thÓ bÞ thu håi ®Êt nhiÒu lÇn, phôc vô cho nhiÒu dù ¸n kh¸c nhau; nên khã x¸c ®Þnh ®­îc tû lÖ 30% cña ®Êt bÞ thu håi. TP Hµ Néi ¸p dông hç trî theo m2 ®Êt n«ng nghiÖp bÞ thu håi víi møc lµ 35.000®/1m2; Møc hç trî æn ®Þnh SX ®èi víi tæ chøc KT, hé SX-KD cã ®¨ng ký KD mµ bÞ ngõng SX - KD b»ng 30% thu nhËp sau thuÕ theo møc thu nhËp b×nh qu©n cña 3 n¨m liÒn kÒ tr­íc ®ã do c¬ quan thuÕ x¸c nhËn. 2.5.2. Hỗ trợ chuyển đổi nghề và tạo việc làm VÊn ®Ò chuyÓn ®æi nghÒ vµ t¹o viÖc lµm cho n«ng d©n bÞ thu håi ®Êt n«ng nghiÖp ®ang lµ vÊn ®Ò thêi sù cÊp b¸ch cña TP Hµ Néi nãi riªng còng nh­ c¶ n­íc nãi chung. Hµ Néi vµ vïng ®ång b»ng s«ng Hång, b×nh qu©n diÖn tÝch ®Êt n«ng nghiÖp cña n«ng d©n vèn ®· rÊt Ýt, kho¶ng 400-500m2/ng­êi . Khi NN thu håi ®Êt th× l¹i kh«ng cã ®Êt n«ng nghiÖp ®Ó BT, chØ ®­îc BT b»ng tiÒn; n«ng d©n kh«ng cã ®Êt ®Ó SX vµ sè l­îng ng­êi ®øng tr­íc nguy c¬ thÊt nghiÖp ngµy cµng t¨ng nÕu kh«ng cã c¸c chÝnh s¸ch chuyÓn ®æi nghÒ vµ t¹o viÖc lµm cho ng­êi bÞ thu håi ®Êt. §Ó gãp phÇn gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy, N§ số 197/2004/N§-CP ®· quy ®Þnh ®èi t­îng ®­îc HT chuyÓn ®æi nghÒ nghiÖp vµ t¹o viÖc lµm lµ hé gia ®×nh, c¸ nh©n trùc tiÕp SX n«ng nghiÖp khi bÞ thu håi trªn 30% diÖn tÝch ®Êt th× ®­îc hç trî chuyÓn nghÒ cho ng­êi trong ®é tuæi lao ®éng; møc hç trî vµ sè lao ®éng cô thÓ do UBND cÊp tØnh quy ®Þnh cho phï hîp víi thùc tÕ ë ®Þa ph­¬ng; viÖc hç trî chuyÓn ®æi nghÒ ®­îc thùc hiÖn chñ yÕu b»ng h×nh thøc cho ®i häc nghÒ t¹i c¸c c¬ së dËy nghÒ (§iÒu 29, N§ số 197/2004/N§-CP); Tuy nhiªn, còng nh­ ®èi víi trường hợp hç trî æn ®Þnh ®êi sèng, viÖc x¸c ®Þnh tû lÖ 30% diÖn tÝch ®Êt n«ng nghiÖp bÞ thu håi, sè l­îng lao ®éng trong ®é tuæi cña tõng hé lµ rÊt khã kh¨n vµ cã thÓ kh«ng chÝnh x¸c; v× vËy TP Hµ Néi ®· ¸p dông HT chuyÓn ®æi nghÒ theo m2 ®Êt n«ng nghiÖp bÞ thu håi víi møc lµ 25.000®/m2 vµ sè tiÒn nµy hiÖn nay vÉn ®­îc tr¶ trùc tiÕp cho ng­êi bÞ thu håi ®Êt; Kho¶n 4, §iÒu 4, N§ sè 17/2006/N§-CP ngµy 27/01/2006 ®· quy ®Þnh thªm h×nh thøc HT t¹o viÖc lµm cho n«ng d©n bÞ thu håi ®Êt n«ng nghiÖp nh­ sau: “§­îc giao ®Êt cã thu tiÒn SD§ t¹i vÞ trÝ cã thÓ lµm mÆt b»ng s¶n xuÊt hoÆc kinh doanh dÞch vô phi n«ng nghiÖp; møc ®Êt ®­îc giao do UBND cÊp tØnh c¨n cø vµo kh¶ n¨ng quü ®Êt vµ møc ®Êt bÞ thu håi cña tõng hé gia ®×nh, c¸ nh©n ®Ó quy ®Þnh; gi¸ ®Êt ®­îc giao b»ng gi¸ ®Êt n«ng nghiÖp t­¬ng øng céng víi chi phÝ ®Çu t­ h¹ tÇng trªn ®Êt nh­ng kh«ng cao h¬n gi¸ ®Êt t¹i thêi ®iÓm thu håi ®Êt ®· ®­îc UBND cÊp tØnh quy ®Þnh vµ c«ng bè”. Thùc tÕ t¹i TP Hµ Néi thêi gian võa qua ch­a thùc hiÖn vµ còng kh«ng cã quü ®Êt ®Ó thùc hiÖn hç trî theo h×nh thøc nãi trªn; v× vËy vÉn thùc hiÖn hç trî b»ng tiÒn vµ tr¶ trùc tiÕp cho ng­êi bÞ thu håi ®Êt. ViÖc ph¶i tr¶ tiÒn hç trî chuyÓn nghÒ trùc tiÕp cho ng­êi bÞ thu håi ®Êt lµ do TP Hµ Néi hiÖn nay vÉn ch­a cã gi¶i ph¸p nµo ®Ó ®µo t¹o chuyÓn nghÒ cho n«ng d©n cã hiÖu qu¶ th«ng qua c¸c c¬ së dËy nghÒ, ®Æc biÖt lµ ®èi víi sè lao ®éng tuæi ®· cao (trªn 35 tuæi), kh«ng cã kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi nghÒ; tõ ®ã ®· dÉn ®Õn môc tiªu chuyÓn ®æi nghÒ kh«ng ®¹t ®­îc v× hÇu hÕt sè tiÒn nµy kh«ng ®­îc sö dông vµo môc ®Ých chuyÓn ®æi nghÒ. Kho¶n 3, §iÒu 40, Q§ số 108/2009/Q§-UB của UBND thành phố Hà Nội quy ®Þnh: “ Người trong độ tuổi lao động thuộc hộ gia đình, cá nhân được hỗ trợ theo quy định, có nhu cầu được học nghề thì được hỗ trợ 01 lần kinh phí để học một nghề bằng hình thức cấp thẻ học nghề (không chi trả trực tiếp bằng tiền cho người lao động); mức hỗ trợ tối đa không quá 6.000.000 đồng/thẻ (sáu triệu đồng). Ủy ban nhân dân cấp huyện phê duyệt kinh phí hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề đồng thời cùng phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư; mức phê duyệt bằng 6.000.000 đồng/thẻ (sáu triệu đồng) và chuyển về quỹ hỗ trợ của Thành phố (qua Sở Lao động – Thương binh và Xã hội) để được cấp thẻ học nghề cho người lao động.” §©y lµ mét viÖc ph¶i lµm cÊp b¸ch ®èi víi TP Hµ Néi còng nh­ c¶ n­íc ®Ó nhanh chãng gi¶i quyÕt vÊn ®Ò t¹o viÖc lµm cho n«ng d©n bÞ thu håi ®Êt n«ng nghiÖp. 2.6. Pháp luật về TĐC cho người bị thu hồi đất phải di chuyển chỗ ở 2.6.1. Các nguyên tắc bố trí TĐC cho người bị thu hồi đất VÊn ®Ò T§C cho ng­êi bÞ thu håi ®Êt ph¶i di chuyÓn chç ë ®· ®­îc L§§ 1993, N§ số 22/1998/N§-CP ®Ò cËp. Tiếp đó L§§ 2003 vµ N§ số 197/2004/N§-CP ra đời ®· cã nh÷ng quy ®Þnh râ rµng vµ cô thÓ h¬n nh»m b¾t buéc c¸c c¬ quan NN ph¶i quan t©m vµ b¶o vÖ tèt h¬n quyÒn lîi cña nh÷ng ®èi t­îng ®­îc bè trÝ T§C; Cô thÓ: 1. C¬ quan (tæ chøc) ®­îc UBND cÊp tØnh giao tr¸ch nhiÖm bè trÝ T§C ph¶i th«ng b¸o cho tõng hé gia ®×nh bÞ thu håi ®Êt, ph¶i di chuyÓn chç ë vÒ dù kiÕn ph­¬ng ¸n bè trÝ T§C vµ niªm yÕt c«ng khai ph­¬ng ¸n nµy t¹i trô së cña ®¬n vÞ, t¹i trô së UBND cÊp x· n¬i cã ®Êt bÞ thu håi vµ n¬i T§C trong thêi gian 20 ngµy tr­íc khi c¬ quan NN cã thÈm quyÒn phª duyÖt ph­¬ng ¸n bè trÝ T§C; 2. Ưu tiªn T§C t¹i chç cho ng­êi bÞ thu håi ®Êt t¹i n¬i cã dù ¸n T§C, ­u tiªn vÞ trÝ thuËn lîi cho c¸c hé sím thùc hiÖn GPMB, hé cã vÞ trÝ thuËn lîi t¹i n¬i cò, hé gia ®×nh chÝnh s¸ch; 3. T¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c hé vµo khu T§C ®­îc xem cô thÓ khu T§C vµ th¶o luËn c«ng khai vÒ dù kiÕn bè trÝ T§C quy ®Þnh t¹i Kho¶n 1 §iÒu nµy (§iÒu 34); Kho¶n 3, §iÒu 35 quy ®Þnh: “Tr­íc khi bè trÝ ®Êt ë cho c¸c hé gia ®×nh, c¸ nh©n, khu T§C ph¶i ®­îc x©y dùng c¬ së h¹ tÇng ®ång bé ®¶m b¶o ®ñ ®iÒu kiÖn cho ng­êi sö dông tèt h¬n hoÆc b»ng n¬i ë cò”; §iÒu 36, 37 N§ số 197/2004/N§-CP cßn quy ®Þnh cô thÓ vÒ “C¸c biÖn ph¸p hç trî s¶n xuÊt vµ ®êi sèng t¹i khu T§C” vµ “QuyÒn vµ nghÜa vô cña ng­êi bÞ thu håi ®Êt ph¶i di chuyªn chç ë”; trong ®ã Môc c, Kho¶n 1, §iÒu 37 quy ®Þnh, ng­êi bÞ thu håi ®Êt cã quyÒn: “§­îc tõ chèi vµo khu T§C nÕu khu T§C kh«ng ®¶m b¶o c¸c ®iÒu kiÖn nh­ ®· th«ng b¸o vµ niªm yÕt c«ng khai”; T¹i Môc 7, ChØ thÞ sè 05/2006/CT-TTg ngµy 22/02/2006, Thñ t­íng ChÝnh phñ ®· chØ ®¹o: “Lµm tèt c«ng t¸c T§C, dµnh diÖn tÝch t¹i nh÷ng vÞ trÝ thuËn lîi, kÓ c¶ bªn c¹nh c¸c khu c«ng nghiÖp (trõ nh÷ng n¬i do yªu cÇu b¶o vÖ m«i tr­êng hoÆc do qu¸ h¹n hÑp vÒ quü ®Êt) ®Ó bố trÝ T§C, b¶o ®¶m cho nh÷ng hé cã ®Êt bÞ thu håi cã chç ë míi ë khu T§C. Trong viÖc lËp quy ho¹ch c¸c khu c«ng nghiÖp, chØnh trang, më réng khu ®« thÞ hoÆc khu d©n c­ n«ng th«n, cÇn chó ý dµnh quü ®Êt cho T§C t¹i chç. Tõ nay, c¸c ®Þa ph­¬ng kh«ng ®­îc c­ìng chÕ buéc th¸o dì nhµ ë khi ng­êi bÞ thu håi ®Êt ch­a ®­îc gi¶i quyÕt chç T§C”. GÇn ®©y nhÊt, N§ sè 84/2007/N§-CP ngµy 25/5/2007 cña ChÝnh phñ “Quy ®Þnh bæ sung vÒ viÖc cÊp GCNQSD§, thu håi ®Êt, thùc hiÖn quyÒn SD§, tr×nh tù, thñ tôc BT,HT,T§C khi NN thu håi ®Êt vµ gi¶i quyÕt khiÕu n¹i vÒ ®Êt ®ai” ®· quy ®Þnh: “Tr­êng hîp bè trÝ T§C th× tæ chøc lµm nhiÖm vô BT, GPMB cã tr¸ch nhiÖm bµn giao nhµ ë hoÆc ®Êt ë vµ GCN vÒ quyÒn SD§ ë, quyÒn së h÷u nhµ ë cho ng­êi ®­îc bè trÝ T§C tr­íc khi GPMB”; Thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh trên đây cña ph¸p luËt, TP Hµ Néi ®· quy ®Þnh cô thÓ c¸c vÊn ®Ò vÒ T§C Ch­¬ng V, Q§ sè 108/2009/Q§-UB; bao gåm c¸c néi dung c¬ b¶n sau: a) Khi NN thu håi ®Êt ®Ó thùc hiÖn dù ¸n ®Çu t­ mµ ph¶i bè trÝ T§C cho ng­êi bÞ thu håi ®Êt th× Chñ ®Çu t­ dù ¸n ph¶i chuÈn bÞ ®ñ quü nhµ, ®Êt T§C tr­íc khi thùc hiÖn c«ng t¸c GPMB; b) Tr­êng hîp bè trÝ T§C b»ng ®Êt th× Chñ ®Çu t­ ph¶i lËp dù ¸n x©y dùng HTKT khu T§C, tæ chøc x©y dùng vµ bµn giao cho Së Tµi nguyªn, M«i tr­êng vµ Nhµ ®Êt Hµ Néi (TN,MT&N§) ®Ó bè trÝ T§C theo ph­¬ng ¸n ®­îc phª duyÖt; c) Tr­êng hîp bè trÝ T§C b»ng c¨n hé mµ Chñ ®Çu t­ kh«ng cã quü nhµ T§C th× ph¶i lËp ph­¬ng ¸n nhu cÇu sö dông, b¸o c¸o Së TN,MT&N§ ®Ó kiÓm tra, tr×nh UBND TP Hµ Néi bè trÝ tõ quü nhµ T§C cña TP; d) VÒ nguyªn t¾c bè trÝ T§C, ®Ó phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ vÒ quü nhµ, ®Êt T§C cña TP Hµ Néi, Khoản 6, §iÒu 45, Q§ số 108/2009/Q§-UB quy ®Þnh: “- Căn cứ quỹ đất, quỹ nhà tái định cư hiện có (khu vực, cơ cấu vị trí các thửa đất; loại nhà, số lượng, diện tích, cơ cấu căn hộ), UBND cấp huyện có trách nhiệm phê duyệt quy chế bắt thăm tái định cư cho dự án, đảm bảo công khai, công bằng, dân chủ và đúng pháp luật, đồng thời thực hiện chính sách ưu tiên trong bố trí tái định cư như sau: - Ưu tiên tái định cư tại chỗ cho người bị thu hồi đất tại nơi có đất thuộc phạm vi dự án tái định cư; - Ưu tiên bố trí vị trí thuận lợi cho chủ sử dụng nhà đất bàn giao mặt bằng sớm nhất, chủ sử dụng nhà đất có vị trí thuận lợi tại nơi bị thu hồi và đối tượng là gia đình chính sách”. [14, tr1] 2.6.2. Thực tế áp dụng các quy định về TĐC cho người bị thu hồi đất phải di chuyển chỗ ở trên địa bàn TP Hà Nội T§C lµ biÖn ph¸p nh»m æn ®Þnh, kh«i phôc ®êi sèng cho c¸c hé bÞ ¶nh h­ëng khi NN thu håi ®Êt mµ ph¶i di chuyÓn chç ë. C¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt hiÖn hµnh nh»m ®¶m b¶o mét c¸ch tèt nhÊt quyÒn lîi vÒ n¬i ë míi cña ng­êi ®­îc T§C; UBND TP Hµ Néi ®· cã nh÷ng quy ®Þnh vµ c¸c biÖn ph¸p thùc hiÖn cô thÓ; tuy nhiªn qu¸ tr×nh thùc hiÖn T§C cho ng­êi bÞ thu håi ®Êt vÉn cßn nh÷ng vÊn ®Ò bÊt cËp cÇn ®­îc quan t©m nghiªn cøu: Thø nhÊt: Ph¸p luËt ®Êt ®ai quy ®Þnh theo h­íng khi NN thu håi ®Êt, ng­êi bÞ thu håi ®Êt ®­îc BT theo gi¸ ®Êt s¸t víi gi¸ chuyển nhượng quyền SDĐ trên thÞ tr­êng trong điều kiện bình thường; khi ®­îc NN giao ®Êt hoÆc b¸n nhµ T§C th× hä còng ph¶i nép tiÒn hoÆc mua nhµ theo gi¸ quy ®Þnh vµ gi¸ nµy còng lµ gi¸ s¸t víi gi¸ chuyển nhượng quyền SDĐ trên thÞ tr­êng trong điều kiện bình thường. Nh­ vËy quyÒn lîi cña ng­êi bÞ NN thu håi ®Êt vÉn ®­îc ®¶m b¶o; nÕu cã thiÖt h¹i vÒ ®Êt th× chØ lµ diÖn tÝch ®Êt bÞ thu håi lín trong khi diÖn tÝch ®­îc giao T§C cã thÓ Ýt h¬n diÖn tÝch bÞ thu håi do ®iÒu kiÖn quü ®Êt thùc tÕ cña tõng ®Þa ph­¬ng; Tuy nhiªn, trªn thùc tÕ l¹i kh«ng ®­îc nh­ vËy. Nh­ phÇn trªn ®· ph©n tÝch, TP Hµ Néi nãi riªng vµ c¸c tØnh, thµnh trªn c¶ n­íc nãi chung, gi¸ ®Êt do UBND tØnh c«ng bè theo quy ®Þnh cña L§§ hiÖn vÉn thÊp h¬n rÊt nhiÒu so víi gi¸ chuyÓn nh­îng quyền SDĐ thùc tÕ trªn thÞ tr­êng trong điều kiện bình thường. Nh­ vËy, nÕu mét hé nµo ®ã bÞ thu håi diÖn tÝch cµng nhiÒu th× møc ®é thiÖt h¹i vÒ quyÒn lîi KT cña hé ®ã cµng lín. Bªn c¹nh ®ã, gi¸ b¸n c¨n hé T§C ®­îc UBND TP Hµ Néi quy ®Þnh t¹i Q§ sè 80/2005/Q§-UB ngµy 03/6/2005 (quyết định này hiện không còn hiệu lực) cã møc gi¸ cao nhÊt lµ 6.486.000®/1m2 vµ thÊp nhÊt lµ 3.420.000®/1m2; tøc lµ còng thÊp h¬n rÊt nhiÒu so víi gi¸ mua b¸n trªn thÞ tr­êng (v× trong thêi ®iÓm Q§ sè 80/2005/Q§-UB ®ang cã hiÖu lùc, gi¸ mua b¸n nhµ c¨n hé trªn thÞ tr­êng t¹i khu Trung Hoµ - Nh©n ChÝnh, quËn CÇu GiÊy b×nh qu©n lµ tõ 13-15 triÖu ®ång/1m2). Nh­ vËy, nÕu mét hé ®­îc giao ®Êt hoÆc ®­îc mua c¨n hé cµng nhiÒu th× sÏ cã mét kho¶n chªnh lÖch lớn vÒ lîi Ých KT. Vì vậy, TP Hµ Néi ph¶i cã nh÷ng quy ®Þnh vÒ tiªu chuÈn, ®Þnh møc, nguyªn t¾c xÐt b¸n nhµ T§C nh­ ®· ®Ò cËp ë trªn. Song thùc tÕ ¸p dông còng gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n, phøc t¹p nh­ hé bÞ thu håi ®Êt nhiÒu nh­ng l¹i Ýt nh©n khÈu chØ ®­îc mua mét c¨n hé, trong khi ®ã cã hé bÞ thu håi ®Êt Ýt nh­ng cã nhiÒu nh©n khÈu l¹i ®­îc mua 2 c¨n hé dÉn ®Õn sù mÊt c«ng b»ng gi÷a 2 hé vÒ møc ®é thiÖt h¹i KT khi NN thu håi ®Êt; hoÆc tr­êng hîp mét hé nh­ng cã ®Õn 3-4 gia ®×nh sèng chung trªn mét khu ®Êt, khi bÞ thu håi hÕt th× còng chØ ®­îc mua 2 c¨n hé …Nh÷ng vÊn ®Ò nãi trªn ®· g©y ra kh«ng Ýt nh÷ng th¾c m¾c, khiÕu n¹i cña ng­êi bÞ thu håi ®Êt vµ ®­îc bè trÝ T§C; ®ång thêi còng dÉn ®Õn nh÷ng nguyªn t¾c vÒ c«ng b»ng vµ nguyªn t¾c n¬i ë míi ph¶i tèt h¬n hoÆc b»ng n¬i ë cò mµ ph¸p luËt ®· quy ®Þnh phÇn nµo ch­a ®­îc b¶o ®¶m; Thø hai: VÊn ®Ò chÊt l­îng nhµ, ®Êt kh«ng ®¶m b¶o t¹i c¸c khu T§C trªn ®Þa bµn TP Hµ Néi thêi gian võa qua ®ang g©y nhiÒu bøc xóc, khiÕu n¹i cña c¸c hé ®­îc bè trÝ vµo khu T§C. Ch¼ng h¹n khu T§C X8 trªn ®Þa bµn x· Cæ Bi, huyÖn Gia L©m ®Ó T§C cho c¸c hé thuéc dù ¸n CÇu Thanh Tr×, sau khi c¸c hé ®Õn ë h¬n 1 n¨m nh­ng ch­a cã ®­êng ®iÖn, n­íc s¹ch cÊp ®Õn khu T§C; chÊt l­îng c¨n hé cña c¸c khu T§C kh«ng ®¶m b¶o nh­: khu 7,2ha VÜnh Phóc, quËn Ba §×nh; Trung Hoµ, quËn CÇu GiÊy; §Òn Lõ, quËn Hoµng Mai … Sau khi ng­êi d©n vµo ë ®· ph¶i yªu cÇu chñ ®Çu t­ vµ ®¬n vÞ thi c«ng ph¶i söa ch÷a, b¶o hµnh. Nguyªn nh©n cña t×nh tr¹ng nµy mét phÇn do c¬ chÕ thùc hiÖn; ch­a cã sù gi¸m s¸t vÒ chÊt l­îng nhµ T§C cña chÝnh ng­êi d©n, hoÆc cña UBND cÊp huyÖn lµ c¬ quan chÞu tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn quyÕt ®Þnh thu håi ®Êt vµ di chuyÓn ng­êi bÞ thu håi ®Êt ®Õn n¬i T§C; Thø ba: ViÖc thùc hiÖn quy ®Þnh “lËp vµ thùc hiÖn c¸c dù ¸n T§C”; chuÈn bÞ ®ñ quü nhµ, ®Êt T§C tr­íc khi thùc hiÖn GPMB thêi gian qua trªn ®Þa bµn TP Hµ Néi lµ ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu. RÊt nhiÒu dù ¸n trªn ®Þa bµn TP ®· ph¶i lïi thêi gian thùc hiÖn do thiÕu quü nhµ, ®Êt T§C nh­: ®o¹n ®­êng tõ Kim §ång ®Õn T©n Mai ch­a triÓn khai ®­îc v× thiÕu kho¶n 600 c¨n hé ®Ó T§C hiÖn ch­a cã; ®­êng tõ ¤ §èng m¸c ®Õn ®ª NguyÔn Kho¸i ph¶i lïi thêi gian khëi c«ng tõ 2006 sang n¨m 2007 v× nhµ T§C cña dù ¸n t¹i khu Nam Trung Yªn dù kiÕn ®Õn th¸ng 8/2007 míi hoµn thµnh.v.v.; Hay nh­ t¹i ®­êng Vµnh ®ai I (®o¹n Kim Liªn - ¤ Chî Dõa) tõng ®­îc gäi lµ “con ®­êng ®¾t nhÊt hµnh tinh”. Khi lËp dù ¸n, con ®­êng dù kiÕn ®­îc thu håi ®Êt thªm 100m vÒ 2 phÝa ®Ó lµm tuyÕn phè 2 bªn ®­êng. PhÇn viÖc nµy ®­îc giao cho BQL dù ¸n vèn ng©n s¸ch thuéc Së TN,MT&N§ lµm chñ ®Çu t­. Theo kh¶o s¸t, ®Ó lµm tuyÕn ®­êng ph¶i bè trÝ T§C cho kho¶ng 1.000 hé vµ ®Ó lµm tuyÕn phè 2 bªn ®­êng th× ph¶i bè trÝ T§C cho kho¶ng 1.200 hé n÷a. §Õn thêi ®iÓm khëi c«ng (th¸ng 10/2005), quü nhµ T§C cña dù ¸n t¹i khu Nam Trung Yªn chØ ®¸p øng ®­îc kho¶ng 1.000 c¨n hé; ®Ó ®¸p øng ®­îc cho c¶ tuyÕn phè 2 bªn ®­êng th× ph¶i sang n¨m 2007 míi cã ®ñ nhµ T§C ®Ó thùc hiÖn. Tr­íc søc Ðp vÒ vÊn ®Ò ïn t¾c giao th«ng, viÖc më ®­êng lµ cÊp b¸ch, v× vËy TP Hµ Néi ®· quyÕt ®Þnh khëi c«ng lµm tuyÕn ®­êng, t¹m dõng viÖc lµm tuyÕn phè 2 bªn ®­êng nªn ®· ph¸t sinh chi phÝ BT cao. C¸c hé d©n ®­îc ra mÆt ®­êng mµ NN kh«ng thu ®­îc chªnh lÖch về giá trị từ đất đai tạo ra không do người SDĐ đầu tư, t¹o ra sù kh«ng c«ng b»ng gi÷a c¸c hé bÞ thu håi ®Êt vµ c¸c hé kh«ng bÞ thu hồi đất nghiễm nhiên trở thành người có nhà mặt phố; Qua ®©y cã thÓ thÊy r»ng, quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ T§C vµ viÖc thùc hiÖn bè trÝ T§C cho ng­êi bÞ thu håi ®Êt ph¶i di chuyªn chç ë kh«ng nh÷ng nh»m gi¶i quyÕt tèt quyÒn lîi cña ng­êi bÞ thu håi ®Êt mµ cßn ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn tiÕn ®é thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®Çu t­, ¶nh h­ëng ®Õn viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch ph¸t triÓn KT - XH cña tõng ®Þa ph­¬ng còng nh­ cña NN; Chương 3 GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VỀ BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ, TÁI ĐỊNH CƯ KHI NHÀ NƯỚC THU HỒI ĐẤT TRÊN CƠ SỞ ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG ÁP DỤNG TẠI HÀ NỘI 3.1. Định hướng hoàn thiện pháp luật về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên cơ sở đánh giá thực trạng áp dụng tại Hà Nội. Với vị trí, vai trò là trái tim của cả nước, đầu não chính trị - hành chính quốc gia, trung tâm lớn về văn hóa, khoa học, giáo dục, kinh tế và giao dịch quốc tế, Hà Nội phải đi đầu trong đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đô thị hóa gắn với phát triển nền kinh tế tri thức. Hà Nội sẽ phải sử dụng một quỹ đất tương đối lớn để xây dựng và phát triển Thủ đô “to đẹp hơn, đàng hoàng hơn”; trong khi đó quỹ đất đai của Hà Nội không nhiều, giá trị của đất đai ngày càng tăng cao. Trên cơ sở nghiên cứu thực trạng áp dụng pháp luật về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất việc hoàn thiện mảng pháp luật này nhằm giải quyết bài toán tạo lập quỹ đất đai cho công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa bảo đảm sự phát triển bền vững cần dựa trên những định hướng cơ bản sau đây: Thứ nhất, hoàn thiện pháp luật về bồi thường, GPMB phải dựa trên quan điểm, đường lối, chủ trương của Đảng về tiếp tục đổi mới chính sách, pháp luật đất đai trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; Thứ hai, hoàn thiện pháp luật về bồi thường, GPMB phải dựa trên cơ sở giải quyết hài hòa mối quan hệ về lợi ích kinh tế giữa Nhà nước, chủ đầu tư và người bị thu hồi đất; Thứ ba, hoàn thiện pháp luật về bồi thường, GPMB phải chú trọng đảm bảo công ăn việc làm, đào tạo chuyển đổi nghề nghiệp; giải quyết vấn đề tái định cư, vấn đề an sinh xã hội cho người trực tiếp sản xuất nông nghiệp bị thu hồi đất nông nghiệp mà không có đất khác để giao cho họ tiếp tục sản xuất; Thứ tư, hoàn thiện pháp luật về bồi thường, GPMB phải gắn với việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa; phân công lại lao động ở khu vực nông thôn; mở mang ngành nghề mới … tăng thu nhập cho người nông dân; Thứ năm, hoàn thiện pháp luật về bồi thường, GPMB phải dựa trên quan điểm giá đất do Nhà nước bồi thường, người bị thu hồi đất có thể mua được chỗ ở mới tương đương; chú trọng đến việc bố trí tái định cư tại chỗ; bóc tách phần chính sách xã hội ra khỏi giá đất bồi thường; Thứ sáu, hoàn thiện pháp luật về bồi thường, GPMB phải dựa trên nguyên tắc công khai, minh bạch, bình đẳng và đúng pháp luật; tạo lập cớ chế để người dân có thể tham gia bàn bạc, đóng góp ý kiến vào toàn bộ quá trình thu hồi đất,bồi thường, GPMB nhằm tạo sự đồng thuận của xã hội với việc thu hồi đất của Nhà nước; Thứ bảy, hoàn thiện pháp luật về bồi thường, GPMB theo hướng chuyển việc bồi thường, GPMB từ cơ chế hành chính do các cơ quan công quyền thực hiện sang cơ chế kinh tế do Tổ chức phát triển quỹ đất hoặc doanh nghiệp làm dịch vụ bồi thường, GPMB thực hiện; Thứ tám, hoàn thiện pháp luật về bồi thường, GPMB phải dựa trên sự nghiên cứu, tham khảo có chọn lọc những kinh nghiệm bổ ích của nước ngoài về vấn đề này. 3.2. Giải pháp hoàn thiện pháp luật về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên cơ sở đánh giá thực trạng áp dụng tại Hà Nội 3.2.1. Xác định và giải quyết hài hòa mối quan hệ lợi ích giữa Nhà nước, người sử dụng đất và người hưởng lợi từ việc thu hồi đất trong việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất Hoàn thiện hệ thống pháp luật đất đai nói chung và pháp luật về bồi thường, GPMB nói riêng phải đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ về nội dung của các quy định; cụ thể: Thứ nhất, cần sửa đổi, bổ sung quy định giá đất bồi thường được xác định tại thời điểm bồi thường thay thế quy định hiện hành giá đất bồi thường được xác định tại thời điểm cơ quan nhà nước có thẩm quyền ra quyết định thu hồi đất; việc xác định thời điểm bồi thường là thời điểm có quyết định thu hồi là chưa hợp lý và chưa phù hợp với thực tế; vì các lý do sau đây: Một là, trong việc bồi thường, giải tỏa, đa số các khiếu nại của người dân liên quan đến giá đất. Theo quy định hiện hành, người dân được bồi thường theo phương án do cơ quan nhà nước phê duyệt khi có quyết định thu hồi đất. Tuy nhiên, từ lúc có quyết định thu hồi đất cho đến khi cơ quan chức năng hoàn thành thủ tục để người dân nhận tiền bồi thường có khi là 3 năm hoặc 5 năm. Khi đó, giá đất tại thời điểm nhận tiền bồi thường đã khác xa so với giá đất tại thời điểm có quyết định thu hồi đất. Vì vậy, người bị thu hồi đất luôn chịu thiệt thòi. Trong những năm đó, giá đất và cả chính sách bồi thường về đất đai đã thay đổi, đồng tiền giảm giá trị, cơ hội đầu tư kinh doanh hay có nhà ở của người dân cũng bị mất … Hai là, việc thu hồi đất nông nghiệp chuyển sang sử dụng vào mục đích phi nông nghiệp (đặc biệt là xây dựng các khu đô thị, xây dựng khu nhà ở thương mại); người bị thu hồi đất chỉ được bồi thường theo giá đất nông nghiệp (thông thường giá đất này rất thấp chỉ vài chục ngàn đến vài trăm ngàn đồng/m2). Sau đó, diện tích đất này được giao cho các công ty kinh doanh xây dựng nhà ở. Họ tiến hành san lấp nền và xây dựng nhà để bán. Mỗi m2 đất lúc này có giá trị lên đến vài triệu hoặc vài chục triệu đồng. Người bị thu hồi đất có sự so sánh về sự chênh lệch giữa giá đất mình được bồi thường với giá đất mà các chủ đầu tư bán cho người mua nhà: Gía đất được bồi thường quá thấp trong khi giá đất sau khi chuyển đổi mục đích sử dụng đất nông nghiệp lại quá cao. Người nông dân cho rằng dường như mình bị “ăn cướp” đất và không được lợi gì từ việc bị thu hồi đất nên đã phát sinh tranh chấp, khiếu kiện kéo dài. Để khắc phục những bất cập này, theo chúng tôi nên sửa đổi quy định về thời điểm tính giá bồi thường cho người sử dụng đất khi bị Nhà nước thu hồi đất theo giải pháp sau đây: 1. Nên quy định việc tính giá bồi thường theo thời điểm trả tiền bồi thường trên thực tế; 2. Đối với trường hợp thu hồi đất nông nghiệp của nông dân thì ngoài việc họ được bồi thường theo giá đất nông nghiệp tại thời điểm thu hồi cần quy định một tỷ lệ hỗ trợ nhằm để thưởng khuyến khích đối với những người bị thu hồi đất chấp hành nghiêm chỉnh, nhanh chóng việc bàn giao mặt bằng cho các nhà đầu tư. Khoản hỗ trợ này được trích từ khoản chênh lệch giữa giá đất bồi thường với giá đất sau khi đã chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp. Ví dụ: Người bị thu hồi đất nông nghiệp được bồi thường theo giá đất nông nghiệp 200.000 đồng/m2. Sau đó, đất này được giao cho nhà đầu tư xây dựng nhà ở chung cư thương mại và được bán 10 triệu đồng/m2. Khoản thưởng cho người bị thu hồi đất nghiêm chỉnh chấp hành việc bàn giao mặt bằng được trích từ sự chênh lệch giữa 2 loại giá đất này là 9.8 triệu đồng/m2. Có như vậy mới hy vọng tạo thêm nhiều sự đồng thuận và giảm các khiếu kiện liên quan đến việc bồi thường đất; do người bị thu hồi đất được hưởng lợi từ việc thu; Thứ hai, bên cạnh các quy định hiện hành về giải quyết vấn đề công ăn, việc làm bảo đảm đời sống của người nông dân bị mất đất sản xuất; Nhà nước nên xây dựng, bổ sung quy định về việc thành lập quỹ trợ cấp thất nghiệp, quỹ giải quyết việc làm cho người nông dân bị mất đất nông nghiệp. Một phần kinh phí để thành lập các quỹ này do các doanh nghiêp được hưởng lợi từ việc thu hồi đất của người nông dân đóng góp; Thứ ba, bổ sung các quy định về điều tiết một phần địa tô chênh lệch được tạo ra từ việc chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang các mục đích khác cho người bị thu hồi đất được hưởng; 3.2.2. Tiếp tục sửa đổi, bổ sung các quy định về khung giá đất cho phù hợp với thực tế, theo đúng cơ chế thị trường Mặc dù giá đất do Nhà nước xác định làm căn cứ để tính bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất luôn được sửa đổi, bổ sung cho phù hợp. Tuy nhiên, qua thực tế áp dụng trên địa bàn Hà Nội cho thấy những quy định này vẫn bộc lộ một số bất cập cần được tiếp tục sửa đổi, bổ sung theo hướng sau đây: Thứ nhất, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện quy định về cơ chế xây dựng giá đất theo hướng ngày càng sát với giá thị trường, theo ý kiến của cá nhân người viết thì cần quy định khung giá đất nên có hiệu lực trong khoảng 3 - 5 năm chứ không phải 1 năm như hiện nay để thuận lợi cho công tác bồi thường, tái định cư; Thứ hai, chuyển giao chức năng xác định giá đất từ UBND cấp tỉnh sang cho các tổ chức tư vấn, định giá đất chuyên nghiệp thực hiện khi xây dựng các quy định về giá đất, trong đó Nhà nước đóng vai trò là người quản lý, giám sát việc xác định giá đất; 3.2.3. Xác lập cơ chế pháp lý cho doanh nghiệp dịch vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng hoạt động Hiện nay ngoài tổ chức phát triển quỹ đất còn có 2 đơn vị khác hoạt động trong lĩnh vực bồi thường, GPMB; đó là ban bồi thường, GPMB và ở thành phố Hồ Chí Minh có Công ty Đức Khải được chính quyền thành phố cho phép thí điểm làm dịch vụ bồi thường, GPMB. Ban bồi thường, GPMB sẽ giải phóng mặt bằng cho những dự án đã có chủ đầu tư, Công ty Đức Khải là đơn vị tư nhân có thể GPMB thuê cho những doanh nghiệp khác. Vậy nếu có doanh nghiệp thuê Tổ chức phát triển quỹ đất GPMB thì tổ chức này có được làm không? Mặt khác danh giới, phạm vi thực hiện bồi thường GPMB giữa tổ chức phát triển quỹ đất, các ban bồi thường GPMB và Công ty Đức Khải chưa được pháp luật quy định rõ ràng nên việc triển khai hoạt động của doanh nghiệp làm dịch vụ bồi thường, GPMB gặp nhiều khó khăn. Nhà nước cần nghiên cứu mô hình, phương thức hoạt động của Công ty Đức Khải. Trên cơ sở đó, Nhà nước nghiên cứu ban hành các quy định nhằm xác lập cơ chế pháp lý cho các doanh nghiệp làm dịch vụ bồi thường, GPMB hoạt đông. LỜI KẾT Bồi thường, GPMB khi Nhà nước thu hồi đất là một chế định quan trọng của pháp luật đất đai. Chế định này luôn được rà soát, sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện nhằm đáp ứng các đòi hỏi của thực tiễn. Việc áp dụng pháp luật về bồi thường, GPMB luôn gặp nhiều khó khăn, phức tạp. Nó không chỉ đụng chạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất; quyền và lợi ích của Nhà nước; quyền và lợi ích của chủ đầu tư mà còn phải giải quyết hàng loạt vấn đề xã hội phát sinh trực tiếp từ việc Nhà nước thu hồi đất gây ra: Việc bố trí, tái định cư cho người bị thu hồi đất ở; vấn đề giải quyết công ăn việc làm, đảm bảo đời sống, an sinh xã hội cho người trực tiếp sản xuất nông nghiệp bị thu hồi đất nông nghiệp v.v; Hà Nội với vị trí địa, chính trị đặc biệt quan trọng là trung tâm chính trị, kinh tế văn hóa, xã hội của cả nước. Để trở thành thủ đô văn minh, hiện đại xứng với tầm của một đất nước 100 triệu dân; Hà Nội đã và đang quy hoạch, triển khai xây dựng nhiều dự án phát triển. Dự kiến trong tương lai, Hà Nội phải thu hồi hàng nghìn ha đất nông nghiệp. Việc áp dụng pháp luật về bồi thường, GPMB trên địa bàn thủ đô đã đạt được nhiều kết quả tích cực góp phần không nhỏ vào sự tăng trưởng về mọi mặt kinh tế, văn hóa, xã hội của Hà Nội. Tuy nhiên bên cạnh đó, công tác này cũng bộ lộ một số tồn tại, hạn chế có nguyên nhân bắt nguồn từ hệ thống pháp luật về bồi thường, GPMB còn chưa đồng bộ. Trên cơ sở đó, Khóa luận đưa ra một số giải pháp cơ bản sau đây góp phần hoàn thiện các quy định về bồi thường, GPMB; cụ thể: - Cần sửa đổi, bổ sung quy định giá đất bồi thường được xác định tại thời điểm bồi thường thay thế quy định hiện hành giá đất bồi thường được xác định tại thời điểm cơ quan nhà nước có thẩm quyền ra quyết định thu hồi đất; - Đối với trường hợp thu hồi đất nông nghiệp của nông dân thì ngoài việc họ được bồi thường theo giá đất nông nghiệp tại thời điểm thu hồi cần quy định một tỷ lệ hỗ trợ nhằm để thưởng khuyến khích đối với những người bị thu hồi đất chấp hành nghiêm chỉnh, nhanh chóng việc bàn giao mặt bằng cho các nhà đầu tư; - Nhà nước nên xây dựng, bổ sung quy định về việc thành lập quỹ trợ cấp thất nghiệp, quỹ giải quyết việc làm cho người nông dân bị mất đất nông nghiệp; - Bổ sung các quy định về điều tiết một phần địa tô chênh lệch được tạo ra từ việc chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang các mục đích khác cho người bị thu hồi đất được hưởng; - Sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện quy định về cơ chế xây dựng giá đất theo hướng ngày càng sát với giá thị trường, theo ý kiến của cá nhân người viết thì cần quy định khung giá đất nên có hiệu lực trong khoảng 3 - 5 năm chứ không phải 1 năm như hiện nay để thuận lợi cho công tác bồi thường, tái định cư; ch - Chuyển giao chức năng xác định giá đất từ UBND cấp tỉnh sang cho các tổ chức tư vấn, định giá đất chuyên nghiệp thực hiện khi xây dựng các quy định về giá đất, trong đó Nhà nước đóng vai trò là người quản lý, giám sát việc xác định giá đất; - Xác lập cơ chế pháp lý cho doanh nghiệp dịch vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng hoạt động; PHỤ LỤC Bảng tổng hợp tình hình thực hiện các dự án có liên quan đến giải phóng mặt bằng từ năm 2005 đến năm 2009 Năm Số dự án Diện tích đất (ha) Số hộ đã nhận tiền Số hộ đã bố trí tái định cư Ghi chú Tổng số Số dự án bàn giao Tổng diện tích đất thu hồi Tổng diện tích đất đã bàn giao mặt bằng Tổng số hộ Tổng số tiền bồi thường, hỗ trợ (triệu đồng) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 2005 374 184 2340 927 28718 2769826 2170 2006 337 148 1628 599 20708 3804640 3266 2007 356 128 1505 394 15704 1752158 1026 2008(đến 31/7/2008) 357 47 2059 122 6590 524721 446 2008(đến 31/12/2008) 1005 282 13526 1538 49602 2916653 2133 2009 1170 428 13484 1987 39671 5911630 2681 Tổng cộng 3599 1217 34542 5567 160993 17679628 11722 Tổng hợp kết quả thực hiện bồi thường, hỗ trợ và tái định cư năm 2009 TT Địa bànquận huyện Số dự án trênđịa bàn Yêu cầu về BT-HTR&TĐC KẾT QUẢ THỰC HIỆN Diện tích đất phải thu hồi (ha) Số hộ liên quan Số hộ đã được Số tiềnchi trả(triệu đồng) Diện tích đã bàn giao (ha) HoànthànhxongGPMB Hoànthànhtheo phânkỳ đầutư Tổng số Trong đóDAchuyển tiếp Tổng Trong đó Tổng Dự kiếnbố tríTĐC ĐTKS Bố tríTĐC Nhận tiềnBT-Htr Tổng số Trong đó Đất ở Đất NN &Khác Đất ở Đất NN &Khác A B C 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Tổng 1170 756 13483.64 403.10 13070.97 217855 23117 124101 2681 39671 5911631 1987.45 72.31 1924.72 312 116 1 Quận Ba Đình 18 10 40.60 27.74 12.86 1431 972 508 327 227 63896 1.99 1.68 0.31 6 0 2 Quận Cầu Giấy 64 35 128.30 36.96 91.34 3127 1510 1100 10 231 25510 52.20 3.20 49.00 20 0 3 Quận Thanh Xuân 20 15 146.44 113.25 33.29 3125 1952 811 379 599 280265 21.19 20.51 10.68 4 2 4 Huyện Từ Liêm 118 71 882.21 20.85 861.35 12191 1540 7295 0 4508 1518158 173.21 0.38 172.83 14 34 5 Huyện Phúc Thọ 59 33 200.62 0.12 200.50 3378 0 1005 0 273 115254 114.75 0.00 114.75 16 1 6 Huyện Thạch Thất 33 30 2651.35 23.49 2627.86 26100 2293 3437 112 729 91048 54.41 0.39 54.02 0 3 7 Huyện Đan Phượng 26 16 83.23 0.97 82.25 1973 0 1430 0 1126 102094 50.00 0.61 49.39 14 4 8 Huyện Quốc Oai 33 15 1500.93 0.10 1500.83 19630 614 1182 1 402 57181 35.01 0.10 34.91 6 7 9 Huyện Hoài Đức 54 48 310.50 1.38 309.13 4650 434 3133 162 1109 60016 31.45 0.63 30.82 10 14 10 Huyện Chương Mỹ 34 28 937.38 1.71 935.67 41473 21 41336 11 1511 25521 39.76 0.03 39.73 7 3 11 Quận Đống Đa 40 35 86.17 17.75 68.42 3529 2521 1837 548 866 337376 30.56 9.82 20.74 8 2 12 Quận Tây Hồ 44 25 123.01 14.42 108.59 4264 1345 1768 122 291 166680 10.98 1.10 9.88 7 5 13 Quận Long Biên 56 17 183.21 10.45 172.76 5949 1301 3763 340 1180 677104 31.66 2.07 29.59 15 4 14 Huyện Đông Anh 41 23 338.00 7.43 330.57 3184 212 2980 56 1364 97423 118.59 1.55 116.61 17 4 15 Huyện Gia Lâm 33 17 203.35 14.33 189.02 6410 1047 3433 0 2707 193459 94.31 0.97 93.34 4 13 16 Huyện Sóc Sơn 46 15 745.97 24.58 711.74 11921 1871 9673 0 5170 421233 215.81 1.20 214.61 26 2 17 Tp Sơn Tây 27 20 165.20 3.20 162.00 1286 0 414 0 242 26498 98.68 0.12 98.57 12 1 18 Huyện Ba Vì 17 13 245.86 1.02 244.84 887 0 741 25 378 70038 138.35 11.42 126.93 8 0 19 Huyện Mê Linh 133 128 1769.29 3.43 1765.85 14096 10 9312 0 2897 61798 61.22 0.00 61.22 25 0 20 Quận Hai Bà Trưng 23 19 43.61 17.10 26.51 2635 1219 1570 173 376 128268 22.52 0.76 21.76 6 2 21 Quận Hoàn Kiếm 25 12 1.05 0.58 0.47 143 143 143 70 79 78742 0.64 0.12 0.52 14 0 22 Quận Hoàng Mai 54 32 612.42 40.36 572.06 11294 3012 4884 174 1393 286276 10.04 1.54 8.50 8 10 23 Huyện Thanh Trì 46 20 225.14 11.40 213.74 3864 812 2585 55 1177 68727 81.70 2.27 79.43 14 2 24 Tp Hà Đông 50 39 792.29 2.99 789.30 21068 230 13388 62 6579 677180 257.10 1.42 255.68 17 0 25 Huyện Thường Tín 15 9 106.02 0.42 105.60 1528 18 1518 18 1505 107506 89.75 0.42 89.33 14 0 26 Huyện Phú Xuyên 23 6 117.45 3.40 114.05 2103 40 2103 15 420 32193 10.32 0.89 9.43 10 0 27 Huyện Thanh Oai 19 10 607.77 0.13 607.64 5978 0 1835 0 1834 90875 36.36 0.04 36.32 6 1 28 Huyện Mỹ Đức 9 8 170.82 3.11 167.71 424 0 728 21 374 46195 101.55 9.07 92.48 4 1 29 Huyện Ứng Hòa 10 7 65.45 0.43 65.02 214 0 189 0 124 5117 3.34 0.00 3.34 0 1 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO C. Mác – Ph. Ăngghen toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội – 1994. C. Mác – Ph. Ăngghen tuyển tập, tập 4, Nxb sự thật, Hà Nội năm 1983. VI. LêNin toàn tập, Nxb Tiến bộ, Matcơva – 1981, trang 32, trang 220 (tiếng Việt). Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX, X – Nxb Chính trị quốc gia. Hiến pháp Việt Nam các năm 1946, 1959, 1980, 1992. Luật Đất đai 1987, 1993, 2003. Giáo trình Luật dân sự, Trường Đại học Luật Hà Nội – 2006. Giáo trình Luật đất đai, Trường Đại học Luật Hà Nội – 2009. Nghị định số 197/2004/NĐ-CP của Chính phủ về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất. Nghị định của Chính phủ số 84/2007NĐ-CP ngày 25/05/2007 quy định bổ sung về việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, thu hồi đất, thực hiện quyền sử dụng đất, trình tự, thủ tục bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất và giải quyết khiếu nại về đất đai. Nghị định 69/2009/NĐ-CP ngày 13/8/2009 của Chính phủ quy định bổ sung về quy hoạch sử dụng đất, giá đất, thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư. Thông tư số 116/2004/TT-BTC ngày 07/12/2004 của Bộ tài chính hướng thực hiện Nghị định số 197/2004/NĐ-CP. Thông tư số 14/2009/TT-BTNMT của Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định chi tiết về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và trình tự, thủ tục thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất. Quyết định 108/2009/QĐ - UBND  về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước  thu hồi đất trên địa bàn TP. Hà Nội. PGS.TS. Nguyễn Chí Mỳ - TS. Hoàng Xuân Nghĩa, Viện nghiên cứu phát triển kinh tế - xã hội Hà Nội, Hậu giải phóng mặt bằng ở Hà Nội - Vấn đề và giải pháp, Nxb Chính trị quốc gia – 2009. TS. Nguyễn Quang Tuyến, Vấn đề lý luận xung quanh khái niệm Bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất, Tạp chí Luật học số 1, năm 2009, tr35 – 42. TS. Nguyễn Quang Tuyến, Vấn đề thu hồi đất và bồi thường khi thu hồi đất trong dự thảo Luật đất đai (sửa đổi, bổ sung), Tạp chí Luật học số 12, năm 2008, tr42 – 46. UBND Thành Phố Hà Nội, Ban chỉ đạo giải phóng mặt bằng Thành phố, Báo cáo kết quả thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư năm 2009 và phương hướng nhiệm vụ năm 2010, Hà Nội ngày 31 tháng 12 năm 2009. Tùy Phong, Mập mờ quy hoạch, Thời báo Kinh tế Việt Nam số 9 ra ngày 10/01/2007. Ph. Dương, Thiếu nhà đất để tái định cư, Thời báo Kinh tế Việt Nam số 9 ra ngày 10/01/2007. Q.Ngân - H.Lan, Chính sách hỗ trợ, bồi thường mới của TP. Hà Nội: Bảo đảm tối đa quyền lợi cho người dân, Xây dựng Việt Nam.vn, 06/11/2009.