Thực trạng kinh doanh XK hàng dệt may ở Tổng Công ty Dệt - May Việt Nam

lêi më ®Çu ViÖt Nam lµ mét n­íc ®ang ph¸t triÓn. ChiÕn l­îc x©y dùng nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc vÒ l©u dµi ®Æt träng t©m vµo viÖc ph¸t triÓn ngo¹i th­¬ng, ®Æc biÖt lµ lÜnh vùc xuÊt khÈu. C¸c nç lùc cña ChÝnh phñ nh»m t¹o m«i tr­êng kinh doanh thuËn lîi cho ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng, khai th«ng vµ më réng c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ- quèc tÕ ë c¶ tÇm møc khu vùc lÉn toµn cÇu, ®Èy m¹nh ngo¹i th­¬ng b»ng c¸c biÖn ph¸p hç trî vµ chÝnh s¸ch kinh tÕ ®ang ®­îc xóc tiÕn khÈn tr­¬ng vµ hiÖu qu¶. Còng nh­ c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c, ngµnh dÖt may ViÖt Nam ®ang tËp trung mäi nguån lùc ®Ó ph¸t triÓn, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm c¶ ë trong n­íc vµ xuÊt khÈu ra n­íc ngoµi. Trong thêi gian qua víi nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®­îc vÒ viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ, Tæng c«ng ty DÖt - May ViÖt Nam ®· gãp phÇn lµm t¨ng kh¶ n¨ng gia nhËp vµo khèi AFTA cña ®Êt n­íc (AFTA- Khèi mËu dÞch tù do §«ng Nam ¸) - ®©y lµ khuynh h­íng chung cña tÊt c¶ c¸c n­íc trong khu vùc. ViÖc h×nh thµnh khèi AFTA nh»m ph¸ bá hµng rµo thuÕ quan vµ phi thuÕ quan, t¨ng c­êng mèi giao dÞch hµng ho¸ vµ dÞch vô gi÷a c¸c n­íc thµnh viªn … ®· t¹o nªn sù c¹nh tranh m·nh liÖt trong néi bé gi÷a c¸c n­íc thµnh viªn vµ c¸c n­íc kh«ng ph¶i thµnh viªn. Dùa trªn kiÕn thøc ®· häc trong nhµ tr­êng, cïng víi sù gióp ®ì tËn t×nh cña quý thÇy c« vµ sù nç lùc cña b¶n th©n, em ®· hoµn thµnh ®­îc bµi tiÓu luËn cña m×nh. Song do kh¶ n¨ng cßn h¹n chÕ nªn em cßn nhiÒu thiÕu sãt, em mong quý thÇy c« gióp ®ì ®Ó em cã thÓ lµm tèt h¬n trong c¸c bµi tiÓu luËn lÇn sau. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n quý thÇy c« ! B.néi dung Ch­¬ng I: Lý luËn chung vÒ ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu cña hµng ho¸ ViÖt Nam 1. Kh¸i niÖm xuÊt khÈu hµng ho¸. XuÊt khÈu hµng ho¸ lµ qu¸ tr×nh t¹o ra lîi nhuËn tõ viÖc b¸n s¶n phÈm hay (dÞch vô) ë thÞ tr­êng n­íc ngoµi. §ã lµ viÖc b¸n hµng ho¸, dÞch vô cña mét n­íc cho mét n­íc kh¸c vµ dïng ngo¹i tÖ lµm ph­¬ng thøc thanh to¸n. Sù trao ®æi nµy lµ mét h×nh thøc cña mèi quan hÖ x· héi vµ ph¶n ¸nh sù phô thuéc lÉn nhau vÒ kinh tÕ gi÷a c¸c quèc gia. XuÊt khÈu cã nghÜa lµ t¨ng lªn kh¸ch hµng vµ cµng b¸n ®­îc nhiÒu hµng cµng thu ®­îc nhiÒu lîi nhuËn. XuÊt khÈu cã thÓ gióp t¨ng c­êng c¸c c¬ héi thÞ tr­êng khi viÖc b¸n hµng t¹i thÞ tr­êng trong n­íc gi¶m sót. XuÊt khÈu còng cã thÓ t¨ng thªm “tuæi thä” cho mét s¶n phÈm khi t¹i thÞ tr­êng trong n­íc s¶n phÈm ®ã ®· gÇn hÕt h÷u dông. 2. Vai trß cña xuÊt khÈu hµng ho¸ ®èi víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ n­íc ta. 2.1. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu t¹o nguån dù tr÷ ngo¹i tÖ quan träng ®Ó ®¶m b¶o nhu cÇu nhËp khÈu. XuÊt khÈu kh«ng chØ ®Ó thu ngo¹i tÖ vÒ mµ cßn lµ víi môc ®Ých ®¶m cho nhu cÇu nhËp khÈu hµng ho¸, dÞch vô kh¸c nh»m tho¶ m·n nhu cÇu tiªu dïng, t¨ng tr­ëng nÒn kinh tÕ, tÝch luü cho ph¸t triÓn. XuÊt khÈu vµ nhËp khÈu trong th­¬ng m¹i quèc tÕ võa lµ ®iÒu kiÖn võa lµ tiÒn ®Ò cña nhau, xuÊt khÈu ®Ó nhËp khÈu vµ nhËp khÈu ®Ó ph¸t triÓn xuÊt khÈu. Trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ n­íc ta hiÖn nay, xuÊt khÈu lµ c«ng cô phôc vô cho ph¸t triÓn kinh tÕ, tr¸nh ®­îc nguy c¬ tôt hËu víi thÕ giíi, ®ång thêi ®uæi kÞp tèc ®é ph¸t triÓn cña c¸c quèc gia kh¸c. 2.2. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu gãp phÇn lµm chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, ®Þnh h­íng s¶n xuÊt, thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ. C¬ cÊu s¶n xuÊt vµ tiªu dïng trªn thÕ giíi ®· vµ ®ang thay ®æi v« cïng m¹nh mÏ. §ã lµ thµnh qu¶ cña cuéc C¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i. Sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ trong qu¸ tr×nh C«ng nghiÖp ho¸ phï hîp víi xu h­íng ph¸t triÓn cña kinh tÕ thÕ giíi lµ tÊt yÕu ®èi víi n­íc ta. XuÊt khÈu coi thÞ tr­êng lµ h­íng quan träng ®Ó tæ chøc s¶n xuÊt. §iÒu nµy cã t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, thóc ®Èy s¶n xuÊt. Sù t¸c ®éng ®ã ®Õn s¶n xuÊt thÓ hiÖn ë : XuÊt khÈu t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ngµnh kh¸c cã c¬ héi ph¸t triÓn thuËn lîi. Ch¼ng h¹n, khi ph¸t triÓn ngµnh dÖt xuÊt khÈu sÏ t¹o c¬ héi ®Çy ®ñ cho viÖc ph¸t triÓn ngµnh s¶n xuÊt nguyªn liÖu nh­ b«ng hay thuèc nhuém. XuÊt khÈu t¹o kh¶ n¨ng më réng thÞ tr­êng tiªu thô gãp phÇn cho s¶n xuÊt ph¸t triÓn vµ æn ®Þnh. XuÊt khÈu t¹o ®iÒu kiÖn më réng kh¶ n¨ng cung cÊp ®Çu vµo cho s¶n xuÊt, n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt trong n­íc… XuÊt khÈu cã t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn viÖc gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng, t¹o thu nhËp vµ t¨ng møc sèng cho nh©n d©n.T¸c ®éng cña xuÊt khÈu ®Õn ®êi sèng bao gåm rÊt nhiÒu khÝa c¹nh. Tr­íc hÕt, s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu lµ n¬i thu hót hµng triÖu lao ®éng vµo lµm viÖc vµ cã thu nhËp kh«ng thÊp. XuÊt khÈu cßn t¹o nguån vèn ®Ó nhËp khÈu vËt phÈm tiªu dïng thiÕt yÕu phôc vô ®êi sèng vµ ®¸p øng ngµy mét phong phó thªm nhu cÇu tiªu dïng cña nh©n d©n, gióp hä æn ®Þnh cuéc sèng, thóc ®Èy kinh tÕ – x· héi ph¸t triÓn. 2.4. XuÊt khÈu lµ c¬ së ®Ó më réng vµ thóc ®Èy c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i cña n­íc ta. Chóng ta thÊy râ xuÊt khÈu vµ c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i cã t¸c ®éng qua l¹i phô thuéc lÉn nhau. XuÊt khÈu lµ mét ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i. Cã thÓ ho¹t ®éng xuÊt khÈu cã sím h¬n c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i kh¸c, t¹o ®iÒu kiÖn thóc ®Èy c¸c quan hÖ nµy ph¸t triÓn. Ch¼ng h¹n, xuÊt khÈu vµ c«ng nghiÖp s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu thóc ®Èy quan hÖ tÝn dông, ®Çu t­, më réng vËn t¶i quèc tÕ. MÆt kh¸c, chÝnh c¸c quan hÖ ®èi ngo¹i ®ã l¹i t¹o tiÒn ®Ò cho më réng xuÊt khÈu. XuÊt khÈu vµ c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i lu«n cã t¸c ®éng qua l¹i phô thuéc lÉn nha. XuÊt khÈu lµ mét bé phËn rÊt quan träng cña kinh tÕ ®èi ngo¹i. V× vËy, khi ho¹t ®éng xuÊt khÈu ph¸t triÓn sÏ kÐo theo c¸c bé phËn kh¸c cña kinh tÕ ®èi ngo¹i còng ph¸t triÓn theo nh­: dÞch vô du lÞch, quan hÖ tÝn dông, ®Çu t­, hîp t¸c, liªn doanh… Tãm l¹i xuÊt khÈu cã vai trß hÕt søc quan träng trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc. ViÖc ®Èy m¹nh xuÊt khÈu ®­îc coi lµ vÊn ®Ò cã ý nghÜa chiÕn l­îc ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ vµ thùc hiÖn c«ng nghiÖp hãa ®Êt n­íc. 3. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn thÞ tr­êng xuÊt khÈu XuÊt khÈu lµ ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i dÔ ®em l¹i nh÷ng hËu qu¶ ®ét biÕn rÊt cao nh­ng cã còng cã thÓ g©y ra thiÖt h¹i lín v× nã ph¶i ®èi ®Çu víi mét hÖ thèng kinh tÕ kh¸c tõ bªn ngoµi mµ c¸c chñ thÓ tham gia xuÊt khÈu kh«ng dÔ dµng khèng chÕ. V× vËy ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ cao trong kinh doanh xuÊt khÈu cÇn n¾m v÷ng ®Çy ®ñ c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña c¸c nhµ xuÊt khÈu. 3.1 Nhãm c¸c nh©n tè trong n­íc: §èi víi c¸c nhµ xuÊt khÈu, c¸c c«ng ty kinh doanh quèc tÕ m«i tr­êng trong n­íc lµ n¬i mµ hä dùa vµo ®Ó t¹o ra bµn ®¹p cho c¸c ho¹t ®éng n­íc ngoµi cña m×nh. Cho nªn t×nh h×nh trong n­íc sÏ ¶nh h­ëng ®Õn c¶ b¶n chÊt vµ vÞ trÝ cña c¸c ho¹t ®éng quèc tÕ. 3.1.1 Nh÷ng nh©n tè kh¸ch quan, bao gåm: Nh÷ng quy ®Þnh cña Ph¸p luËt ®èi víi ho¹t ®éng xuÊt khÈu; yÕu tè tû gi¸ hèi ®o¸i hiÖn hµnh; yÕu tè c«ng nghÖ; t×nh h×nh thay ®æi c¬ cÊu s¶n xuÊt trong n­íc, yÕu tè c¹nh tranh… 3.1.2 Nh÷ng nh©n tè chñ quan, bao gåm: tr×nh ®é vµ kü n¨ng cña nguån nh©n lùc; kh¶ n¨ng thu thËp vµ ph©n tÝch xö lý th«ng tin; thÞ phÇn trªn thÞ tr­êng hiÖn t¹i; kh¶ n¨ng huy ®éng vèn vµ hiÖu qña qu¶n lý, sö dông vèn ë c¸c ®¬n vÞ xuÊt khÈu; c¬ së vËt chÊt, c¬ cÊu tæ chøc cña ®¬n vÞ xuÊt khÈu phôc vô cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu, uy tÝn, th­¬ng hiÖu trªn th­¬ng tr­êng… 3.2 Nhãm c¸c nh©n tè n­íc ngoµi: §èi víi c¸c ®¬n vÞ kinh doanh xuÊt nhËp khÈu, ph¹m vi kinh doanh v­ît ra khái biªn giíi quèc gia. Do vËy ngoµi c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng trong n­íc hä cßn bÞ chi phèi bëi nhiÒu nh©n tè: M«i tr­êng kinh tÕ quèc tÕ: C¸c quy ®Þnh cña ChÝnh phñ vµ luËt ph¸p cña n­íc nhËp khÈu; yÕu tè v¨n ho¸ x· héi; tr×nh ®é c«ng nghÖ ë n­íc xuÊt khÈu vµ nhËp khÈu; møc ®é ph¸t triÓn vµ héi nhËp kinh tÕ … M«i tr­êng tµi chÝnh quèc tÕ: BiÕn ®éng vÒ tµi chÝnh vµ tiÒn tÖ quèc tÕ cã thÓ ¶nh h­ëng t¸c ®éng lín ®èi víi m«i tr­êng quèc tÕ. M«i tr­êng th­¬ng m¹i quèc tÕ: T×nh h×nh giao l­u bu«n b¸n gi÷a c¸c n­íc trªn thÕ giíi cã ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn ho¹t ®éng cña c¸c nhµ xuÊt khÈu. M«i tr­êng chÝnh trÞ vµ luËt ph¸p quèc tÕ: Bèi c¶nh chÝnh trÞ quèc tÕ, c¸c mèi quan hÖ chÝnh trÞ song ph­¬ng, ®a ph­¬ng; luËt ph¸p quèc tÕ… cã ¶nh h­ëng s©u réng ®Õn ho¹t ®éng th­¬ng m¹i quèc tÕ gi÷a c¸c quèc gia. Ch­¬ng II. Thùc tr¹ng kinh doanh xuÊt khÈu hµng dÖt may ë Tæng c«ng ty DÖt - May ViÖt Nam. 1. ThuËn lîi vµ khã kh¨n mµ Tæng c«ng ty gÆp ph¶i trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu. ThuËn lîi. Trong nh÷ng n¨m qua ho¹t ®éng kinh doanh cña Tæng c«ng ty ®· cã nh÷ng thuËn lîi nhÊt ®Þnh. NÒn kinh tÕ n­íc ta ®ang trong xu thÕ më cöa, héi nhËp víi c¸c nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi ®· t¹o ®µ ph¸t triÓn cho Tæng c«ng ty. Víi nh÷ng sù kiÖn nh­: HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt – Mü ®­îc ký kÕt, viÖc ký kÕt hiÖp ®Þnh bu«n b¸n hµng dÖt may víi EU, gia nhËp c¸c tæ chøc quèc tÕ nh­ ASEAN, AFTA ®· t¹o nhiÒu c¬ héi míi cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng dÖt may cña Tæng c«ng ty. ViÖt Nam cã ®iÒu kiÖn thiªn nhiªn phï hîp víi viÖc trång c¸c lo¹i c©y nh­: b«ng, ®ay, d©u… lµm nguyªn liÖu phôc vô cho ngµnh dÖt may. ViÖt Nam cã nguån lao ®éng dåi dµo, víi nh÷ng ng­êi lu«n cÇn cï chÞu khã vµ ham hiÓu biÕt tiÕp thu c«ng nghÖ míi. Søc c¹nh tranh cña hµng dÖt may ViÖt Nam lín v× tiÒn nh©n c«ng rÊt rÎ, s¶n phÈm cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh vÒ gi¸ - mét trong nh÷ng tiªu chÝ cña ng­êi tiªu dïng. Tæng c«ng ty lu«n cã sù quan t©m vµ chØ ®¹o s¸t sao cña ChÝnh phñ, cña Bé c«ng nghiÖp vµ c¸c Ngµnh, c¸c Bé cã liªn quan nhÊt lµ trong lÜnh vùc tµi chÝnh nh­ bæ sung vèn, gi¶m l·i suÊt, gi¶m thuÕ xuÊt khÈu… 1.2 Khã kh¨n. Do t¸c ®éng cña cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ – tµi chÝnh khu vùc vµ thÕ giíi giai ®o¹n 1996 – 2000 c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc Tæng c«ng ty DÖt - May ViÖt Nam ®· gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n trong viÖc s¶n xuÊt kinh doanh, ®Æc biÖt lµ trong tiªu thô s¶n phÈm. ë thÞ tr­êng trong n­íc xuÊt hiÖn nhiÒu hµng nhËp lËu, hµng trèn thuÕ nªn c¸c s¶n phÈm dÖt may ®· rÊt khã tiªu thô, l­îng hµng tån kho, hµng chËm lu©n chuyÓn (sîi, v¶i, quÇn ¸o ) gia t¨ng. Khã kh¨n vÒ vèn: ®©y lµ mét vÊn ®Ò mµ nhiÒu doanh nghiÖp ®ang gÆp ph¶i, thiÕu vèn ®· h¹n chÕ rÊt lín ®Õn viÖc më réng ®Õn viÖc më réng xuÊt khÈu, ®æi míi m¸y mãc thiÕt bÞ, n©ng cao tay nghÒ cho ng­êi lao ®éng vµ ®Èy m¹nh nghiªn cøu thÞ tr­êng. Trong khi ®ã thñ tôc vay vèn nhiÒu phiÒn hµ, thêi h¹n ng¾n kh«ng phï hîp víi c«ng t¸c ®Çu t­, thu håi vèn cña c¸c doanh nghiÖp. Sang n¨m 2004 WTO sÏ ph¸ bá h¹n ng¹ch ®èi víi xuÊt khÈu cña ngµnh dÖt may. §©y lµ ®iÒu bÊt lîi ®èi víi ngµnh dÖt may ViÖt Nam v× ngµnh dÖt may ViÖt Nam chñ yÕu dùa vµo h¹n ng¹ch. Khi cã h¹n ng¹ch th× mçi doanh nghiÖp ®Òu ch¾c ch¾n cã mét phÇn thÞ tr­êng dµnh cho m×nh, khi xo¸ bá h¹n ng¹ch th× ®iÒu nµy kh«ng ®­îc ®¶m b¶o. HiÖn nay n­íc ta vÉn cßn thiÕu hoÆc cßn yÕu kÐm trong viÖc ph¸t triÓn c¸c tr­êng ®µo t¹o c¸c tr­êng ®µo t¹o nhµ thiÕt kÕ, c«ng nh©n kü thuËt cao, c¸n bé qu¶n lý giái ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò con ng­êi (tr×nh ®é, tay nghÒ) cho c¸c doanh nghiÖp. 2. Thùc tr¹ng xuÊt khÈu hµng dÖt may cña n­íc ta trong thêi gian qua. Tõ nh÷ng n¨m ®Çu thËp kû 90 ®Õn nay ngµnh dÖt may ViÖt Nam b¾t ®Çu ph¸t triÓn víi tèc ®é nhanh, cïng víi viÖc h×nh thµnh vµ më réng thÞ tr­êng trong n­íc vµ xuÊt khÈu. NÕu so víi nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi th× kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam cßn rÊt nhá bÐ. Tuy nhiªn xÐt theo xu thÕ th× kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam tõ n¨m 1991 ®Õn nay liªn tôc t¨ng m¹nh ®Æc biÖt trong 5 n¨m gÇn ®©y. B¶ng 1: Kim ng¹ch xuÊt khÈu cña dÖt may ViÖt Nam §¬n vÞ: triÖu USD N¨m 1998 1999 2000 2001 2002 1450 1747 1892 1975 2750 Nguån: B¸o c¸o tæng kÕt cña Tæng c«ng ty DÖt - May ViÖt Nam Trong n¨m 2000 kim ng¹ch xuÊt khÈu cña hµng dÖt may ViÖt Nam ®¹t gÇn 1,9 tû USD nh­ng vÉn cßn thÊp h¬n nhiÒu lÇn so víi c¸c n­íc trong khu vùc (chØ b»ng 1/3 Th¸i Lan, 1/4 cña Indonexia vµ 1/25 cña Trung Quèc) N¨m 2001 kim ng¹ch xuÊt khÈu cña dÖt may t¨ng h¬n n¨m 2000 kh«ng nhiÒu, nh­ng n¨m 2002 lµ n¨m xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam ®¹t kÕt qu¶ ®¸ng kÓ. Trong s¸u th¸ng ®Çu n¨m 2002, kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ngµnh dÖt may chØ ®¹t 990 triÖu USD trong ®ã cã 3 thÞ tr­êng mµ ngµnh cã kim ng¹ch xuÊt khÈu cao nhÊt lµ: EU ®¹t 268 triÖu USD, NhËt B¶n ®¹t 220 triÖu USD, Mü ®¹t 180 triÖu USD. KÕt thóc n¨m 2002 ngµnh dÖt may ViÖt Nam ®¹t kim ng¹ch xuÊt khÈu 2,75 tû USD t¨ng h¬n 39,3% so víi n¨m 2001 vµ v­ît kÕ ho¹ch 12,5%. §©y lµ møc t¨ng tr­ëng cao trong 5 n¨m trë l¹i ®©y. B¶ng 2: Kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam n¨m 2002 ThÞ tr­êng Gi¸ trÞ xuÊt khÈu (triÖu USD) Tû träng (%) Mü EU NhËt B¶n ThÞ tr­êng 975 540 485 751 35,5 19,5 17,5 27,5 Nguån Tæng c«ng ty DÖt - May ViÖt Nam Trong kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may n¨m 2002: Tæng c«ng ty DÖt - May ViÖt Nam víi 60 doanh nghiÖp thµnh viªn ®· gãp phÇn quan träng nhÊt, víi doanh thu h¬n 10.000 tû ®ång, kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t 700 triÖu USD t¨ng 23% so víi n¨m 2001. §iÓm næi bËt trong xuÊt khÈu dÖt may lµ thÞ tr­êng xuÊt khÈu cã sù dÞch chuyÓn “®ét biÕn”. Mü ®· trë thµnh thÞ tr­êng xuÊt khÈu chiÕm tû träng kim ng¹ch cao nhÊt víi 35,5% v­ît thÞ tr­êng EU, Ch©u ¸ vèn lµ thÞ tr­¬ng truyÒn thèng, chiÕm tû träng kim ng¹ch xuÊt khÈu cao nhÊt trong nhiÒu n¨m qua. Trong khi thÞ tr­êng Mü ®¹t tèc ®é ph¸t triÓn cao th× c¸c thÞ tr­êng truyÒn thèng l¹i gi¶m kh¸ m¹nh. Trong quý I/2003 kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ngµnh ®¹t 860 triÖu USD t¨ng 90% so víi cïng kú n¨m tr­íc trong ®ã kim ng¹ch xuÊt khÈu ë thÞ tr­êng Mü lµ 500 triÖu USD. Tuy nhiªn trong khi xuÊt khÈu hµng dÖt may cña n­íc ta vµo thÞ tr­êng Mü t¨ng m¹nh, gÊp trªn 20 lÇn th× xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng EU vµ NhËt B¶n l¹i gi¶m nghiªm träng, còng kháng 20 lÇn so víi cïng kú. Nguyªn nh©n chñ yÕu lµ do søc c¹nh tranh cña hµng ViÖt Nam kÐm, v× chi phÝ ®Çu vµo lín ph¶i nhËp nguyªn vËt liÖu, c«ng nghÖ l¹c hËu, gi¸ thµnh s¶n phÈm cao. ¸p lùc c¹nh tranh ®èi víi hµng dÖt may ViÖt Nam sÏ ngµy cµng cao h¬n, ®Æc biÖt kÓ tõ ngµy 31/12/2004 khi Th­¬ng m¹i dÖt may héi nhËp hoµn toµn. §©y lµ th¸ch thøc ®èi víi dÖt may ViÖt Nam, bëi lÏ ViÖt Nam hiÖn ch­a lµ thµnh viªn cña WTO vµ hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp dÖt may ch­a thùc sù quen víi thÞ tr­êng phi h¹n ng¹ch. XuÊt ph¸t tõ thùc tr¹ng trªn, ngµnh dÖt may ViÖt Nam cÇn cã nh÷ng nghiªn cøu, ®¸nh gi¸ cô thÓ, tiÕp tôc ph¸t huy nh÷ng ­u thÕ so víi thÞ tr­êng hiÖn cã, t×m ra nguyªn nh©n, c¸ch kh¾c phôc sù suy gi¶m cña c¸c thÞ tr­êng truyÒn thèng. Tõ ®ã cã c¸c biÖn ph¸p më réng, ph¸t triÓn thÞ tr­êng xuÊt khÈu dÖt may, nhÊt lµ hµng may mÆc. §èi víi thÞ tr­êng Mü, mét trong c¸c trë ng¹i mµ c¸c nhµ xuÊt khÈu dÖt may n­íc ta ph¶i ®èi mÆt lµ bÞ h¹n chÕ h¹n ng¹ch tõ kho¶ng gi÷a 2003. Møc t¨ng tr­ëng cao cña ViÖt Nam thêi gian qua víi trªn 20 m· hµng v­ît qu¸ 1% tæng thÞ phÇn nhËp khÈu khiÕn chÝnh phñ Hoa Kú ®· yªu cÇu vµ ®ang xóc tiÕn ®µm ph¸n HiÖp ®Þnh dÖt may víi ViÖt Nam. Ch­¬ng III. Mét sè gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng dÖt may ®èi víi Tæng c«ng ty trong thêi gian tíi. XuÊt khÈu hµng dÖt may tõ n¨m 2002 ®· cã nh÷ng thuËn lîi vµ c¬ chÕ cÊp h¹n ng¹ch chuyÓn tõ ®Êu thÇu sang cÊp E/L tù ®éng (E/L: Export of Licence – giÊy phÐp xuÊt khÈu) , thuÕ nhËp khÈu vµo Hoa Kú ®· gi¶m xuèng do HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i ViÖt Nam – Hoa Kú ®· cã hiÖu lùc, Nhµ n­íc t¨ng c­êng ®Çu t­ x©y dùng c¸c trung t©m dÖt may lín. Tuy nhiªn viÖc Trung Quèc vµ §µi Loan trë thµnh thµnh viªn chÝnh thøc cña WTO còng ®· t¹o nªn søc Ðp ®èi víi ViÖt Nam. §Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng dÖt may chóng ta cÇn kh¾c phôc khã kh¨n nµy cïng víi nh÷ng khã kh¨n vÉn cßn tån ®äng ë nh÷ng n¨m tr­íc b»ng mét sè biÖn ph¸p sau. 1. Doanh nghiÖp tõng b­íc ¸p dông c¸c tiªu chuÈn ISO 9001; ISO 14000 vµ SA 8000 ®Ó n©ng cao uy tÝn, chÊt l­îng hµng ho¸. Coi träng yÕu tè vÖ sinh c«ng nghiÖp vµ m«i tr­êng. 2. C¸c nhµ s¶n xuÊt, xuÊt khÈu cÇn x©y dùng c¸c chiÕn l­îc thÞ tr­êng nh­: hÖ thèng c¸c gi¶i ph¸p Marketinh; t¨ng c­êng ho¹t ®éng nghiªn cøu thÞ tr­êng vµ gi¸ c¶; c¸c gi¶i ph¸p vÒ ®Çu t­; ®ång thêi ®a d¹ng ho¸ ph­¬ng thøc më réng thÞ tr­êngvµ th©m nhËp thÞ tr­êng. 3. HiÖn nay kho¶ng 60-70% nguyªn liÖu dÖt may phô thuéc vµo nhËp khÈu vµ kh¸ch hµng gia c«ng, do ®ã cÇn ph¶i chó träng®Õn c¸c biÖn ph¸p chñ ®éng nguån nguyªn liÖu cho s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu. 4. §Èy m¹nh h¬n c«ng t¸c xóc tiÕn th­¬ng m¹i. Ngµnh cÇn kÕt hîp víi c¸c tØnh, thµnh phè ®Ó tæ chøc xóc tiÕn th­¬ng m¹i, ®Çu t­ d­íi h×nh thøc do chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng tiÕn hµnh. 5. CÇn x©y dùng c¸c ph­¬ng ¸n chèng l¹i c¸c rµo c¶n, còng nh­ chñ ®éng chuÈn bÞ c¶ t­ liÖu vµ con ng­êi cho viÖc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò vÒ h¹n ng¹ch vµ b¸n ph¸ gi¸. 6. Khai th¸c vµ huy ®éng nguån vèn (Nhµ n­íc, t­ nh©n…); ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n kü thuËt cho ngµnh dÖt may; n©ng cao s¶n xuÊt, n©ng cao kü thuËt vµ n©ng cao Ban ®iÒu hµnh… 7. Cïng víi sù cè g¾ng cña doanh nghiÖp, Nhµ n­íc còng cÇn cã c¸c biÖn ph¸p nh»m gióp ®ì cho qu¸ tr×nh xuÊt khÈu hµng dÖt may b»ng c¸c biÖn ph¸p cã thÓ nh­: hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý xuÊt khÈu, ®µm ph¸n më réng thÞ tr­êng, chÝnh s¸ch thuÕ cÇn hîp lý, chÝnh s¸ch tÝn dông, chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i hîp lý… ChÝnh phñ cÇn cã c¸c biÖn ph¸p cøng r¾n ®Ó ng¨n chÆn hµng nhËp lËu vµ hµng trèn thuÕ vµo ViÖt Nam. CÇn xö ph¹t nghiªm minh ®èi víi hµnh vi vi ph¹m quy ®Þnh nµy… Tãm l¹i Nhµ n­íc vµ c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i phèi hîp chÆt chÏ trong viÖc thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p nh»m n©ng cao viÖc xuÊt khÈu cña hµng ho¸ ViÖt Nam ra thÞ tr­êng n­íc ngoµi.  c. KÕt luËn Cã thÓ nãi kinh tÕ ®èi ngo¹i nãi chung vµ kinh doanh xuÊt nhËp khÈu nãi riªng ®· ®ãng vai trß rÊt quan träng trong viÖc thóc ®Èy ViÖt Nam tham gia vµo qu¸ tr×nh ph©n c«ng lao ®éng x· héi vµ chuyªn m«n ho¸ trªn ph¹m vi quèc tÕ, tËn dông c¸c nguån lùc vÒ vèn, c«ng nghÖ, qu¶n lý cña thÕ giíi bªn ngoµi lµm ®éng lùc ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ trªn c¬ së ph¸t huy tèi ®a néi lùc cho ph¸t triÓn kinh tÕ, ®ång thêi gi÷ v÷ng trËt tù x· héi, quèc phßng, an ninh vµ toµn vÑn l·nh thæ. §Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu s¶n phÈm, ph¸t triÓn thÞ tr­êng xuÊt khÈu lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò quan träng hµng ®Çu ®èi víi mçi doanh nghiÖp kinh doanh quèc tÕ vµ nÒn kinh tÕ cña mçi quèc gia. Ngµnh dÖt may ViÖt Nam còng kh«ng thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn æn ®Þnh trªn thÞ tr­êng thÕ giíi ®Çy nh÷ng biÕn ®éng vµ c¹nh tranh gay g¾t nÕu kh«ng thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p nh»m ph¸t triÓn ho¹t ®éng xuÊt khÈu cho s¶n phÈm cña m×nh. Víi nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc cña Tæng c«ng ty DÖt - May ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m qua ®· t¹o ra nhiÒu nh©n tè, nhÊt lµ nh÷ng nh©n tè t¹o nªn sù bÒn v÷ng cho ph¸t triÓn kinh tÕ trong nh÷ng n¨m tiÕp theo. Víi chøc n¨ng chÝnh lµ s¶n xuÊt vµ kinh doanh, Tæng c«ng ty DÖt - May ViÖt Nam tuy lµ mét doanh nghiÖp cßn non trÎ nh­ng ®· chøng tá ®­îc lµ mét ®¬n vÞ kinh doanh cã hiÖu qu¶ vµ lµ mét trong nh÷ng ®¬n vÞ chñ chèt ®èi víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam. Ngµnh dÖt may hiÖn nay lµ mét trong c¸c ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän ®Ó t¨ng tÝch luü, gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng, gãp phÇn æn ®Þnh x· héi… Tµi liÖu tham kh¶o 1. B¸o c¸o tæng kÕt cña Tæng c«ng ty DÖt - May ViÖt Nam (n¨m 2002). 2. Gi¸o tr×nh ngo¹i th¬ng, Trêng §¹i häc Qu¶n lý vµ Kinh doanh Hµ Néi- do PGS. PTS – TrÇn V¨n Chu biªn so¹n. 3.T¹p chÝ dÖt may ViÖt Nam (c¸c sè n¨m 2001, 2002) 4. T¹p chÝ ngo¹i th¬ng (sè c¸c n¨m 2000, 2001, 2002) 5. T¹p chÝ th¬ng m¹i (sè c¸c n¨m 2002, 2001, 2002) 6. Thö th¸ch cña héi nhËp- ViÖn nghiªn cøu kinh tÕ Môc lôc Trang A. lêi më ®Çu b. néi dung Ch­¬ng I: Lý luËn chung vÒ ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu cña hµng ho¸ viÖt nam 1 1. Kh¸i niÖm xuÊt khÈu hµng ho¸ 1 2. Vai trß cña xuÊt khÈu hµng ho¸ ®èi víi qu¸ t×nh ph¸t triÓn kinh tÕ n­íc ta 1 3. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn thÞ tr­êng xuÊt khÈu 3 Ch­¬ng II: thùc tr¹ng kinh doanh xuÊt khÈu hµng dÖt may ë Tæng c«ng ty DÖt - May ViÖt Nam 5 1. ThuËn lîi vµ khã kh¨n mµ Tæng c«ng ty gÆp ph¶i trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu 5 1.1 ThuËn lîi 5 1.2 Khã kh¨n 6 2. Thùc tr¹ng xuÊt khÈu hµng dÖt may cña n­íc ta trong thêi gian qua 7 Ch­¬ng III. Mét sè gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng dÖt may ®èi víi Tæng c«ng ty DÖt - May ViÖt Nam 10 C. kÕt luËn