Thực trạng và các giải pháp phát triển nền kinh tế của Việt Nam trong thời kỳ hội nhập vào nền kinh tế quốc tế

A. Lêi më ®Çu I. Kinh tÕ ViÖt Nam 1. Kinh tÕ ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ HiÖn nay vÊn ®Ò ph¸t triÓn kinh tÕ lµ mét vÊn ®Ò rÊt cÇn thiÕt , tÊt yÕu ®èi víi mäi quèc gia. Nh­ng ë mçi n­íc kh¸c nhau th× ®i b»ng c¸c con ®­êng kh¸c nhau do dùa vµo c¸c tiÒm lùc cña chÝnh m×nh . §èi víi ViÖt Nam , tõ khi xo¸ bá c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp sang kinh tÕ thÞ tr­êng th× §¶ng vµ nhµ n­íc ta ®· x¸c ®Þnh r»ng : ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá lµ mét tÊt yÕu ®Ó ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ . Do n­íc ta cã xuÊt ph¸t thÊp vµ ®i lªn tõ mét n­íc n«ng nghiÖp l¹c hËu , ng­êi d©n cã tr×nh ®é kÜ thuËt thÊp do ®ã ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá lµ thùc tiÔn kh¸ch quan mµ cÇn ph¶i thùc hiÖn theo nã . 2. Lý do viÕt ®Ò tµi a. TÇm quan träng cña ®Ò tµi Víi ViÖt Nam th× viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ g¾n liÒn víi viÖc ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá, do ®ã ®Ò tµi sÏ cho ta thÊy nh÷ng thùc tr¹ng (thêi c¬, tån ®äng) cña doanh nghiÖp võa vµ nhá tõ ®ã rót ra ®­îc c¸c h­íng ®i ®óng nhÊt, c¸c gi¶i ph¸p tèi ­u nhÊt nh»m n©ng cao vai trß cña doanh nghiÖp võa vµ nhá nãi riªng vµ nÒn kinh tÕ nãi chung. b. N©ng cao nhËn thøc cña sinh viªn Sinh viªn lµ nh÷ng ng­êi chñ thùc sù cña ®Êt nø¬c sau , lµ ng­êi cã kh¶ n¨ng lµm thay ®æi côc diÖn cña ®Êt n­íc . Khi ®ã ®Ò tµi sÏ gióp sinh viªn nhËn biÕt vµ cã ý thøc h¬n tíi sù ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc . Nã còng lµ cÇu nèi gi÷a lý thuyÕt vµ thùc t¹i , gi÷a sù ph¸t triÓn kinh tÕ víi nhiÖm vô cña sinh viªn . Lµ mét sinh viªn , em xin c¶m ¬n thÇy Mai H÷u Thùc ®· h­íng dÉn em hoµn thµnh ®Ò ¸n nµy , qua ®ã gióp em hiÓu s©u s¾c h¬n vÒ nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc , n©ng cao n¨ng lùc vµ tr¸ch nhiÖm cña b¶n th©n. B. PhÇn lý luËn chung I.Kinh tÕ ViÖt nam , vai trß cña doanh nghiÖp võa vµ nhá(DNVVN) Tõ n¨m 1986 , khi §¶ng vµ nhµ n­íc ta ®· nhËn thøc ra c¸c sai lÇm cña m×nh vµ ®· cã b­íc chuyÓn ®æi rÊt quan träng sang kinh tÕ thÞ tr­êng ®ã lµ chÊp nhËn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn th× vai trß cña doanh nghiÖp võa vµ nhá míi ®­îc nhËn thøc ®óng , nh­ng do nø¬c ta ®i n­íc n«ng nghiÖp l¹c hËu do ®ã khi tiÕn hµnh c¶i c¸ch cã c¸c thùc tr¹ng Do c¸c doanh nghiÖp ë ViÖt nam ®­îc ph¸t triÓn mét c¸ch chÝnh thøc tõ khi cã LuËt doanh nghiÖp t­ nh©n . LuËt c«ng ty ¸p dông tõ n¨m 1990, söa ®æi n¨m 1994. ®Õn n¨m 1998 sè c¸c doanh nghiÖp t¨ng kh«ng ®¸ng kÓ do c¸c ®iÒu kiÖn kh¸ch quan vµ chñ quan sau : S¶n xuÊt kinh doanh cña DNVVN ®¹t hiÖu qu¶ thÊp diÔn ra cã tÝnh chÊt phæ biÕn trong tÊt c¶ c¸c ngµnh, c¸c lo¹i h×nh së h÷u, nguyªn nhan lµ do gi¸ c¶ chÊt l­îng s¶n phÈm kh«ng ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc do: .Chi phÝ vËn chuyÓn qu¸ cao. .Vai trß hîp ®ång phô trî ch­a d­îc nhËn thøc ®óng. .ThiÕu th«ng tin vÒ thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc. .Khã khã kh¨n vÒ tµi chÝnh. .C«ng nghÖ, kÜ thuËt thÊp. .Nhu cÇu ®µo t¹o cña c¸c ngµnh doanh nghiÖp võa vµ nhá ch­a ®­îc ®¸nh gi¸ ®óng. .Cã vÊn ®Ò khã kh¨n vÒ nguyªn liÖu ®Çu vµo theo ®­êng nhËp khÈu. .S¶n xuÊt nguyªn liÖu ®Çu vµo chÊt l­îng cao ë trong n­íc cßn h¹n chÕ. .C¬ chÕ qu¶n lý cßn nhiÒu ®iÒu bÊt cËp. §ã còng lµ thùc tr¹ng chung cña nÒn kinh tÕ nø¬c ta. Cßn c¸c doanh ngiÖp quèc doanh th× kh«ng ph¸t huy ®­îc hiÖu qu¶ cña m×nh lu«n û l¹i vµo nhµ n­íc do ®ã nã còng dÇn mÊt ®i vÞ thÕ cña nã trong nÒn kinh tÕ c¹nh tranh cã tÝnh chÊt khèc liÖt hiÖn nay. 2.Vai trß cña DNVVN ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ_x· héi . cña ®Êt n­íc ta hiÖn nay. Trong nÒn kinh tÕ chñ yÕu lµ s¶n xuÊt cña n­íc ta hiÖn nay, DNVVN chiÕm tû träng lín trong nÒn kinh tÕ hay trong tæng sè doanh ngiÖp. Cïng víi n«ng ngiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n, DNVVN lµ nh÷ng nh©n tè b¶o ®¶m sù æn ®Þnh sù æn ®Þnh vµ bÒn v÷ng cña nÒn kinh tÕ, t¨ng tr­ëng kinh tÕ, t¹o viÖ lµm cho ng­êi lao ®éng, khai th¸c vµ tËn dông hiÖu qu¶ tiÒm n¨ng vÒ vèn, tay nghÒ vµ nh÷ng nh÷ng nguån lùc cßn tiÒm Èn trong ®©n c­, ph¸t triÓn c¸c ngµnh nghÒ truyÒn thèng, gãp phÇn ph©n bè c«ng nghiÖp, bæ xung cho c«ng nghiÖp lín, ®¶m b¶o vÒ c©n b»ng lín trong kinh tÕ - x· héi - m«i tr­êng. So víi c¸c doanh nghiÖp lín, DNVVN cã nh÷ng lîi thÕ c¬ ®éng, linh ho¹t, dÔ dµng chyÓn h­íng s¶n xuÊt kinh doanh, nh¹y bÐn víi nh÷ng sù thay ®æi cña thÞ tr­êng, s½n sµng ®Çu t­ vµo nh÷ng lÜnh vùc thö nghiÖm ®æi míi c«ng nghÖ. Do sè l­îng nªn lÜnh vùc nµy cã kh¶ n¨ng ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm, tho¶ m·n nhu cÇu ®a d¹ng cña cuéc sèng, nã ®­îc cô thÓ ë nh÷ng ®iÓm sau: a.§ãng gãp vµo kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ. Trong c¸c lo¹i h×nh s¶n xuÊt kinh doanh ë n­íc ta DNVVN cã søc nan to¶ vµo mäi lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi. Sè l­îng DNVVN chiÕm 98% tæng sè doanh nghiÖp thuéc h×nh thøc doanh nghiÖp nhµ n­íc, doanh nghiÖp tËp thÓ, doanh nghiÖp t­ nh©n, c«ng ty cæ phÇn,c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, c«ng ty cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ c¸c c¬ së kinh tÕ c¸ thÓ. TÝnh tÝnh ®Õn n¨m 1996 n­íc ta cã 2,2 triÖu hé c¸ thÓ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, 5790 doanh nghiÖp nhµ n­íc, 21360 doanh nghiÖp vµ c«ng ty t­ nh©n. b. T¹o viÖc lµm thu nhËp cho ng­êi lao ®éng. Víi tèc ®é t¨ng d©n sè hiÖn nay so víi tèc ®é t¨ng cña nÒn kinh tÕ th× tû lÖ ng­êi thÊt nghiÖp sÏ gia t¨ng, do ®ã ngoµi c¸c chÝnh s¸ch lµm gi¶m tèc ®é t¨ng d©n sè cÇn ph¶i kÕt hîp víi t¨ng nhanh sè l­îng doanh nghiÖp võa vµ nhá ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng .Thùc tÕ c¸c n¨m qua cho thÊy , toµn bé c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc n¨m cao nhÊt còng chØ thu hót 1,6 triÖu lao ®éng. Trong khi ®ã c¸c d¬n vÞ c¸ thÓ trong c«ng nghiÖp vµ th­¬ng m¹i ®· thu hót ®­îc 3,5 triÖu lao ®éng , c¸c c«ng ty vµ c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n còng thu hót ®­îc gÇn nöa triÖu lao ®éng, nÕu tÝnh c¶ sè lao ®éng ®­îc gi¶i quyÕt lµm ngoµi doanh nghiÖp nµy thu hót cã thÓ lªn tíi 4,5 triÖu lao ®éng . HiÖn nay ë n­íc ta cã gÇn 1,6.000 000 doanh nghiÖp võa vµ nhá gi¶i quyÕt cho kho¶ng 20-25% lùc l­îng lao ®éng x· héi . c. Thu hót vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ Do quy m« nhá, dÔ ®Çu t­ , dßng chu chuyÓn vèn nhanh vµ nhê c¸c chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ cña §¶ng vµ nhµ n­íc , hµng n¨m c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp ®· thu hót mét nguån vèn ®¸ng kÓ tõ d©n c­, ®­a nguån vèn vµo trong chu chuyÓn kh¾c phôc t×nh tr¹ng thiÕu t×nh tr¹ng thiÕu vèn trÇm träng trong khi nguån vèn trong d©n cßn nhiÒu ch­a ®­îc khai th¸c . d. Lµm cho nÒn kinh tÕ n¨ng ®éng Sè l­îng c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá kh¸ lín , l¹i th­êng xuyªn t¨ng lªn , nªn ®· lµm t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ lµm bít rñi ro cho c¸c doanh nghiÖp . §ång thêi lµm t¨ng sè l­îng hµng ho¸ dÞch vô tho¶ m·n nhu cÇu ®a d¹ng cña ng­êi tiªu dïng . Sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp võa vµ nhá t¸c ®éng tÝch cùc tíi chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ nhÊt lµ c¬ cÊu n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n. e. Cã kh¶ n¨ng tËn dông c¸c nguån lùc x· héi . VÒ vèn: Doanh nghiÖp võa vµ nhá th­êng khëi sù ban ®Çu b»ng nguån vèn h¹n hÑp cña c¸c c¸ nh©n hoÆc sù ta× trî cña bªn ngoµi hÕt søc h¹n hÑp , nh­ng vÉn khëi sù b»ng nguån vèn Ýt ái ®ã . VÒ lao ®éng : Do nã nh»m vµo môc tiªu s¶n xuÊt kinh doanh phôc vô nhu cÇu ng­êi tiªu dïng , do ®ã nã sö dông nhiÒu lao ®éng , Ýt vèn , kh«nh nhÊt thiÕt ®ßi hái lao ®éng cã tr×nh ®é cao , ph¶i ®µo t¹o nhiÒu thêi gian , tèn kÐm . ChØ cÇn ®µo t¹o ng¾n ngµy lµ cã thÓ tham gia ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh . VÒ nguyªn liÖu : Do nguån vèn Ýt , lao ®éng chñ yÕu lµ thñ c«ng v× thÕ nguyªn liÖu ®­îc sö dông chñ yÕu lµ nguyªn liÖu t¹i chç thuéc ph¹m vi ®Þa ph­¬ng , dÔ khai th¸c sö dông qua ®ã còng t¹o ra c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng ®Þa ph­¬ng . RÊt Ýt c¸c doanh nghiÖp sö dông nguyªn liÖu ngo¹i nhËp . Khi kh¶o s¸t 1000 doanh nghiÖp th× 80% sè doanh nghiÖp cã nguån nguyªn liÖu cung øng tõ ®Þa ph­¬ng n¬i s¶n xuÊt.