Thực trạng và giảI pháp của thành phần kinh tế nhà nước trong giai đoạn hiện nay

A. lêi më ®Çu NÒn kinh tÕ n­íc ta trong thêi k× qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi lµ nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn. §ã lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan vµ cÇn thiÕt, §¹i héi ®¶ng lÇn thø VI-§¹i héi ®¸nh dÊu b­íc ngoÆt cña c«ng cuéc ®æi míi -®· kh¼ng ®Þnh: Thùc hiÖn nhÊt qu¸n l©u dµi chÝnh s¸ch kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn vËn ®äng theo kinh tÕ rhÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng x· héichñ nghÜa. Chñ tr­¬ng nµy ®­îc §¹i héi VII, §¹i héi VIII cña ®¶ng tiÕp tôc kh¼ng ®Þnh vµ bæ sung lµm râ thªm. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn chÝnh s¸ch kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn,§¶ng ta lu«n kh¼ng ®Þnh thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc ®ãng vai trß chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Mong muèn ®­îc hiÓu râ h¬n,s©u h¬n vÒ kinh tÕ nhµ n­íc em ®· chän ®Ò tµi nµy ®Ó bæ sung nh÷ng vèn kiÕn thøc cßn h¹n chÕ cña b¶n th©n m×nh.Trong qu¸ tr×nh viÕt ®Ò ¸n, nh÷ng thiÕu sãt kh«ng thÓ tr¸nh khái, em kÝnh mong c« gi¸o gióp ®ì ®Ó ®Ò ¸n ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin c¶m ¬n c«! I- Vai trß chñ ®¹o cña thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc ë n­íc ta hiÖn nay NghÞ quyÕt ®¹i héi §¶ng lÇn thø t¸m ®· chØ râ:”TiÕp tôc ®æi míi vµ ph¸t triÓn cã hiÖu qu¶ kinh tÕ nhµ n­íc ®Ó lµm tèt vai trß chñ ®¹o:lµm ®ßn bÈy ®Èy nhanh t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi; më d­êng h­¬ng dÉn ,hç trî c¸c thµnh phÇn kh¸c cïng ph¸t triÓn;lµm lùc l­îng vËt chÊt ®Ó nhµ n­íc thùc hiÖn chøc n¨ng®iÒu tiÕt vµ qu¶n lý vÜ m«; t¹o nÒn t¶ng cho x· héi míi”.Nh­ vËy ®¶ng ta lu«n lu«n kh¼ng ®Þnh vai trß chñ ®¹o cña kinh tÕ nhµ n­íc trong nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn.ViÖc nhËn thøc ®Çy ®ñ ®óng ®¾n vÒ vai trß chñ ®¹o cña nÒn kinh tÕ nhµ n­íc gióp chóng tsa ®¸nh gi¸ ®óng ,yªu cÇu ssóng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc vµ trªnc¬ së ®ã t×m biÖn ph¸p, chÝnh s¸ch, c¬ chÕ phï hîp,h÷u hiÖu ®Ó thóc ®Èy nã ph¸t triÓn. Vai trß chñ ®¹¬ cña kinh tÕ nhµ n­íc trong nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn cã thÓ d­íc cô thÓ ho¸ trong c¸c mÆt sau: - Mét lµ, kinh tÕ nhµ n­íc cã t¸c dông më ®­êng cho sù ph¸t triÓn cña c¸c thµnh phÇn kh¸c, thÓ hiÖn ë chç: - Kinh tÕ nhµ n­íc thóc ®Èy viÖc x©y dùng quy ho¹ch, chiÕn l­îc,®Þnh h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi vµ ph¸t triÓn c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c theo con ®­êng x· héi chñ nghÜa ; chÝnh quyÕt ®Þnh nµy ®Ó më ®­êng cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn theo. - Kinh tÕ nhµ n­íc ®¶m nhËn ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng vµ c«ng tr×nh c«ng céng kh¸c ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn më ®­êng cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn . Kinh tÕ nhµ n­íc ®­îc tiÕn hµnh cæ phÇn hãa mét bé phËn doanh nghiÖp nhµ n­íc, liªn doanh liªn kÕt víi c¸c t­ nh©n trong vµ ngoµi n­íc, víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c;viÖc lµm nµy chÝnh lµ më ®­êng cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn. Chóng ta cæ phÇn ho¸ chø kh«ng ph¶i t­ nh©n ho¸,cæ phÇn ho¸ nh­ng nhµ n­íc ph¶i gi÷ mét tû lÖ cæ phÇn khèng chÕ vµ chØ cæ phÇn ho¸ nh÷nh doanh nghiÖp nhµ n­íc kh«ng gi÷ nh÷ng vÞ trÝ quan träng, yÕt hÇu cña nÒn kinh tÕ.ViÖc cæ phÇn ho¸, liªn doanh liªn kÕt víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c lµ nh»m môc ®Ých më ®­êng cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn.Song nÒn kinh tÕ nhµ n­íc lu«n gi÷ vai trß quyÕt ®Þnh xu h­íng ph¸t triÓn,vai trß trung t©m cuèn hót, h­íng dÉn c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ®i vµo quü ®¹o XHCN, nÕu rêi bá vai trß nµy sÏ lÖch h­íng XHCN. Hai lµ, kinh tÕ nhµ n­íc nªu g­¬ng t¹o ®éng lùc cho c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn . §iÒu nµy biÓu hiÖn ë chç kinh tÕ nhµ n­íc vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ®Òu b×nh ®¼ng trong kinh doanh, b×nh ®¼ng trong c¹nh tranh,nh÷ng doanh nghiÖp nhµ n­íc ®I ®Çu trong viÖc thùc hiÖn ph¸p luËt ,chÝnh s¸ch, chÕ ®é g­¬ng mÉu trong viÖc nép thuÕ… ®· nªu g­¬ng vµ t¹o ®éng lùc thóc ®Èy c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn. Ba lµ,vai trß chñ ®¹o cña kinh tÕ nhµ n­íc cßn ®­îc thÓ hiÖn ë vai trß hîp t¸c,taä ®iÒu kiÖn gióp ®ì c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn . Kinh tÕ nhµ n­íc lu«n cã mét bé phËn doanh nghiÖp nhµ n­íc trùc tiÕp lµm kinh tÕ,trùctiÕp kinh doanh nh»m can thiÖp s©u h¬n ,chñ ®éng h¬n m¹nh mÎ h¬n vµo c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ. ChÝnh th«ng qua ho¹t ®éng nµy,doanh nghiÖp nhµ n­íc ph¸t triÓn quan hÖ hîp t¸c ,t¹o ®iÒu kiªn gióp ®ì c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn. Ch¼ng h¹n ,doanh nghiÖp nhµ n­íc ®¶m nhËn nh÷ng lÜnh vùc vèn lín, thu h«× vèn chËm, m¹o hiÓm mµ t­ nh©n kh«ng ®ñ søc lµm hoÆc kh«ng muèn lµm,nh­ viÖc x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng,®­êng x¸ ®iÖn nø¬c…ChÝnh viÖc ph¸t triÓn c¸c lÜnh vùc nµy míi t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn. MÆt kh¸c,kinh tÕ nhµ n­íc th«ng qua chñ së h÷u cu¶ m×nh lµ nhµ n­íc ®Ó ho¹ch ®Þnh c¸c chÝnh s¸ch qu¶n lý vÜ m« võa hç trî , võa gióp ®ì, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c thµnh phÇn kh¸c ph¸t triÓn: Ch¼ng h¹n nh­ c¸c chÝnh s¸ch vÒ tµi chÝnh thùc hiÖn l·i suÊt cho vay ­u ®·i , thuÕ, chÝnh s¸ch mËu dÞch, h¶i quan ®Ó ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp trong n­íc… Nhµ n­íc cßn cung cÊp ®¶m b¶o th«ng tin,®µo t¹o vµ båi d­ìng c¸n bé cho c¸c doanh nghiÖp cho tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn kinh doanh. Vai trß chñ ®¹o cña kinh tÕ nhµ n­íc cßn biÓu hiÖn ë chç kinh tÕ nhµ n­íc t¹o nÒn t¶ng cho cho viÖc x©y dùng chÕ ®é x· héi míi chÕ ®é XHCN ë ViÖt Nam. Kinh tÕ nhµ n­íc th«ng qua chñ së h÷u cña m×nh lµ nhµ n­íc ®Ò ra c¸c chÝnh s¸ch, chñ tr­¬ng, c¬ chÕ qu¶n lý cô thÓ ®ång bé, cã t¸c dông ph¸t huy søc m¹nh tænh hîp cña tÊt c¶ c¸c bé phËn cÊu thµnh kinh tÕ nhµ n­íc, t¹o thµnh mét lùc l­îng kinh tÕ hïng m¹nh chi phèi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c, ®i ®Çu trong lÜnh vùc khoa häc, c«ng nghÖ tiÕn bé hiÖn ®¹i, ® ®Çu trong sù nghiÖp CNH-H§H, lµ lùc l­îng ®ãng gãp xøng ®¸ng vµo ng©n s¸ch nhµ n­íc ,lµ c«ng cô vµ lµ lùc l­îng vËt chÊt ®Ó nhµ n­íc ®iÒu tiÕt, h­íng dÉn nÒn kinh tÕ, h¹n chÕ nh÷ng khuyÕt tËt cña c¬ chÕ thÞ tr­êng, ch¨m lo c¸c chÝnh s¸ch x· héi,thùc hiÖn môc tiªu d©n giµu,n­íc m¹nh x· héi c«ng b»ng, v¨n minhv÷ng b­íc ®I lªn theo chñ nghÜa x· héi. TÊt c¶ nh÷ng viÖc lµm ®ã lµ nh»m t¹o ra nÒn t¶ng cho viÖc x©y dùng chÕ ®éix· héi míi. Nh­ vËy,Vai trß chñ ®¹o cña kinh tÕ nhµ n­íc nãi lªn vai trß trung t©m, quyÕt ®Þnh xu h­íng vËn ®éng, ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. Song, viÖc quyÕt ®Þnh xu h­íng vËn ®éng ®ã kh«ng ph¶i ý muèn chñ quan,mµ ph¶i b»ng søc m¹nh cña lùc l­äng vËt chÊt. Do ®ã,®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn vai trß chñ ®¹o lµ kinh tÕ nhµ n­íc ph¶i cã mét thùc lùc kinh tÕ ®ñ m¹nh, víi mét c¬ chÕ qu¶n lý phï hîp, cã kh¶ n¨ng ph¸t huy søc m¹nh céng h­ëng mµ c¸c bé phËn cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc II. Thùc tr¹ng vµ gi¶I ph¸p cña thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc trong giai ®o¹n hiÖn nay 1.Thùc tr¹ng cña thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc trong giai ®o¹n hiÖn nay a. Nh÷ng mÆt lµm ®­îc vµ tiÕn bé cña kinh tÕ nhµ n­íc Nh×n kh¸i qu¸t, hÖ thèng kinh tÕ nhµ n­íc, mµ chñ lùc lµ hÖ thèng doanh nghiÖp nhµ n­íc, ®ang ®­îc ®æi míi, ph¸t triÓn ngµy cµng hoµn thiÖn h¬n. §iÒu nµy biÓu hiÖn ë chç: hÖ thèng doanh nghiÖp ®ang ph¸t triÓn, n¾m gi÷ c¸c lÜnh vùc quan träng trong nÒn kinh tÕ. Quèc d©n vµ chi phèi thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c. C¸c bé phËn cña thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc nh­:ng©n s¸ch nhµ n­íc tõ trung ­¬ng ®Õn ®Þa ph­¬ng ®¶m b¶o cho nh÷ng c©n ®èi lín cña kinh tÕ quèc d©n; hÖ thèng ng©n hµng cã nhiÒu h×nh thøc míi phôc vô tèt h¬n nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi; HÖ thèng b¶o hiÎm ®­îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn kh¸ ,®Êt b¶o hiÓm vµ gióp thanh phÇn kinh tÕ an t©m s¶n xuÊt ; Tµi nguyªn, ®Êt ®ai, hÇm má … ®­îc khai th¸c hiÖu qu¶ h¬n. C¶ hÖ thèng kinh tÕ nµy cïng víi nh÷ng thÓ chÕ thèng nhÊt ®ång bé cña nhµ n­íc ®ang cã t¸c dông thóc ®Èy c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. §iÒu ®¸ng quan t©m lµ hÖ thèng doanh nghiÖp nhµ n­íc – lùc l­îng nßng cèt cña kinh tÕ nhµ n­íc –trong qu¸ tr×nh ®æi míi ,®· ®­îc x¾p xÕp cñng cè l¹i vµ ®ang ph¸t triÓn theo h­íng tèt, thÓ hiÖn ë mét sè ®iÓm sau: Thø nhÊt, tuy sè l­îng gi¶m nh­ng sè doanh nghiÖp cã quy m« võa ;vµ lín nhiÒu h¬n, cô thÓ n¨m 1991 lµ 12.296 doanh nghiÖp, n¨m 1994 lµ 5700 doanh nghiÖp.§Õn Nay ®· thµnh lËp 18 tæng c«ng ty theo quyÕt ®Þnh cña chÝnh phñ vµ 66 tæng c«ng ty do quyÕt ®Þnh cña trùc thuéc Bé,uû ban nh©n d©n tØnh,thµnh phè trùc thuéc; 25 tæng c«ng ty xÕp lo¹i ®Æc biªt, 38 doanh nghiÖp nhµ n­íc ®­îc cæ phÇn ho¸ vµ mét sè doanh nghiÖp nhµ n­íc ®­îc cæ phÇn ho¸ vµ mét sè doanh nghiÖp ®ang chuÈn bÞ cæ phÇn hãa. Nh÷ng n¨m 1999-2003 thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc nªn sè l­îng doanh nghiÖp tû träng lao ®éng, tû träng gÝa trÞ s¶n xuÊt cña khu vùc doanh nghiÖp trong c«ng nghiÖp gi¶m dÇn nh­ng doanh nghiÖp nhµ n­íc vÉn gi÷ ngµnh c«ng nghiÖp then chèt cña ngµnh kinh tÕ. Thø hai, liªn doanh liªn kÕt doanh nghiÖp nhµ n­íc víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn , c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi tiÕp tôc ph¸t triÓn ®· thu hót thªm ®­îc thªm ®­îc nhiÒu vèn, c«ng nghÖ gi¶i quyÕt viÖc lµm më ®­êng cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn. Cô thÓ trong lÜnh vùc c«ng nghiÖp: VÒ vèn,n¨m 1994 lµ 46281 tû VN§,n¨m 1995 lµ 59797 tû VND, n¨m 1996 t¨ng lªn 71750 tû VND VÒ lao ®éng, 68352 lao ®éng;1995 t¨ng lªn 784803 lao ®éng vµ 1996 lµ 862500 lao ®éng. Thø ba, c«ng nghÖ, ph­¬nh tiÖn,ph­¬ng ph¸p s¶n xuÊt kinh doanh vµ qu¶n lý cña mét sè doanh nghiÖp hiÖn ®¹i h¬n, nhê ®ã tõng b­íc cã kh¶ n¨ng n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ tèt h¬n. Thø t­, tèc ®é t¨ng tr­ëng cña doanh nghiÖp nhµ n­íc t¨ng nhanh h¬n tèc ®é t¨ng tr­ëng chung cña cña nÒn kinh tÕ . Thêi k× 1991-1995 tèc ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n cña doanh nghiÖp nhµ n­íc b×nh qu©n theo GDP lµ 11,7% vµ b»ng 1,5 tèc ®é t¨ng tr­ëng chung cña nÒn kinh tÕ. Kinh tÕ ngµy cµng t¨ng tr­ëng qua c¸c n¨m cô thÓ:1991-1995 tèc ®é t¨ng b×nh qu©n cña doanh nghiÖp nhµ v­íc lµ 11,7%;®Õn n¨m 2004 lµ 38,22%.Tæng gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp n¨m 2004 t¨ng 16% so víi n¨m 2003, trong ®ã khu vùc nhµ n­íc chiÕm 11,4%. Thø n¨m hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi cña doanh nghiÖp nhµ n­íc ngµy cµng t¨ng cao .Sè l­îng doanh nghiÖp nhµ n­íc ®¹t hiÖu qu¶ kinh doanh nhiÒu h¬n ,sè l­îng doanh nhgiÖp hoµ vèn thua lç Ýt h¬n so víi thêi k× ®æi míi kinh tÕ.HiÖu qu¶ kinh tÕ trªn ®ång vèn ngµy cµng t¨ng,cô thÓ lµ tû suÊt lîi nhuËn trªn doanh thu cña doanh nghiÖp nhµ n­íc t¨ng tõ 3,61% n¨m 1990 ®Õn 4,89% n¨m 1994 vµ 5,59% n¨m1995. C¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc g­¬ng mÉu trong viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch thuÕ,®I ®Çu trong viÖc nép ng©n s¸ch nhµ n­íc.Cô thÓ tû träng GDP cña doanh nghiÖp nhµ n­íc trªn tænh GDP nh­ sau:1991lµ 33,3%,1993 lµ 42,9% n¨m 1996 lµ 41,3% vµ 2004 lµ 33,82%.kinh tÕ nhµ n­íc ®ãng cho tæng sè vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn lµ 56,5%. Trong c«ng nghiÖp kinh tÕ nhµ n­íc chiÕm 46,2%, trong ®ã nép ng©n s¸ch 40.7%(1998).Doanh nghiÖp nhµ n­íc ®ãng vÞ trÝ hµng ®Çu ®ãng gãp vµo nguån thu ng©n s¸ch s¶n l­îng mét sè s¶n phÈm quan träng t¨ng nhanh.N¨m 2000 so víi n¨m 1995, c«ng suÊt ®iÖn gÊp 1,5 lÇn( t¨ng 2,715 MW); xi m¨ng t¨ng gÊp 2,1 lÇn (t¨ng 8.7 triÖu tÊn), ph©n bãn t¨ng 1,3 triÖu tÊn,thÐp t¨ng 1.0 triÖu tÊn.Mét sè khu c«ng nghiÖp khu chÕ suÊt víi nhiÒu c¬ së s¶n xó¨t cã c«ng nghÖ hiÖn ®¹i.Trong th­¬ng m¹i, xuÊt khÈu, du lÞch, tæng møc b¸n lÎ hµng ho¸ vµ dÞch vô x· héi tÝnh chung n¨m 2004 t¨ng 18,7% so víi n¨m 2003 trong ®ã khu vùc kinh tÕ nhµ n­íc chiÕm 8.5%.Trong n«ng nghiÖp, c¶ n­íc cã 881 doanh nghiÖp nhµ n­íc trong ®ã cã 199 n«ng tr­êng .304 l©m tr­êng,186 c«ng ty gièng c©y trång,168 c«ng ty thuû n«ng ,doanh thu h»ng n¨m ®¹t 10 tû ®ång/doanh nghiÖp/n¨m.§ång thêi ®ãng gãp vµo ng©n s¸ch nhµ n­íc1 tû ®ång/n¨m. Sè doanh nghiÖp nhµ n­íc cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh th¾ng lîi trong c¬ chÕ thÞ tr­êng còng nhiÒu h¬n.C¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc c«ng Ých trong ho¹t ®éng tiÕt kiÖm chi phÝ, nªn hiÖu qu¶ h¬n ®Ó phôc vô nhu cÇu x· héi tèt h¬n Tãm l¹i víi nh÷ng kÕt qu¶ trªn doanh nghiÖp nhµ n­íc ®· tao ra lùc l­¬ng vËt chÊt cÇn thiÕt ®Ó t¸c ®éng chi phèi vµ hîp t¸c trog viÖc thùc hiÖn c¸c c©n ®éi chñ yÕu cña nÒn kinh tÕ, b­íc ®Çu ph¸t huy vai trß më ®­êng vµ lµm ®ßn bÈy trªn mét sè mÆt ®Ó thóc ®Èy c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn ,gãp phÇn gi¶I quyÕt tèt h¬n nh÷ng vÊn ®Ò x· héi h­íng vµo viÖc tõng b­íc thùc hiÖn môc tiªu d©n giµu n­íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng v¨n minh, lµm c¬ së cho viÖc h×nh thµnh chÕ ®é míi-chÕ ®é XHCN. b. Nh÷ng tån t¹i vµ yªó kÐm cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc N­íc ta ®ang trong qu¸ tr×nh CNH_H§H nÒn kinh tÕ ®ang tõng b­íc c¶i thiÖn theo h­íng tÝch cùc, song bªn c¹nh ®ã vÉn cßn nhiÒu nh÷ng h¹n chÕ, thiÕu sãt chóng ta cÇn biÖt ®­îc nh÷ng ®iÓm yÕu nµy ®Ó ngµy cµng hoµn thiÖn h¬n nÒn kinh tÕ nãi riªng vµ toµn x· héi nãi chung. Cô thÓ nh÷ng yÕu kÐm ®ã lµ: Mét lµ, Sè l­îng doanh nghiÖp nhµ n­íc cã vèn vµ quy m« s¶n xuÊt lín ch­a nhiÒu cßn dµn tr¶i. Bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®­îc, hÖ thèng doanh nghiÖp nhµ n­íc cßn nhiÒu h¹nh chÕ, yÕu kÐm , lµm ¨n kÐm hiÖu qu¶. NhiÒu doanh nghiÑp ho¹ ®éng chång chÐo c¶ vÒ ngµnh nghÒ kinh doan c¶ vÒ cÊp qu¶n lý Qu¶n lý cßm yÕu kÐm, ch­a thùc sù tù chñ tù chÞu tr¸ch nhiÖm trong qu¶n lÝ kinh doanh. Cïng víi quy m« s¶ xuÊt nhá, c¬ cÊu s¶n xuÊt cßn bÊt hîp lý, ch­a thôc sù tËp trung vµo nh÷ng ngµnh, nh÷ng lÜnh vùc then chèt.V× thÕ c¸c kÕt qñ kinh doanh ch­a t­¬ng xøng víi nguån lùc ®· cã.Tèc ®ä t¨ng tr­ëng b×nh qu©n c¶ nhµ n­íc sau thêi gian liªn tôc ë møc 13%, nh­ng ®Õn n¨m 1998, vµ ®Çu n¨m 1999 ®· gi¶m xuèng 8-9%. N¨m 1998 sè doanh nghiÖp lam ¨n thùc sù cã l·I chØ lµ 40%.vµ doanh nghiÖp bÞ lç lµ 20% ®Æc biÖt ë khu th­¬ng m¹i, dÞch vô du lÞch. Ba lµ, chñng lo¹i mÆt hµng ®¬n ®iÖu, c¬ së s¶n xuÊt hµng ho¸ ch­a hîp lý,n¨ng su¸t chÊt l­îng cßn thÊp, gi¸ thµnh cao nªn søc c¹nh tranh cßn yÕu so víi hµnh ho¸ n­íc ngoµi.MÆt hµng xuÊt khÈu cßn ®¬n ®iÖu , phÇn lín lµ xuÊt khÈu hµng th« vµ s¬ chÕ. Bèn lµ, trªn thùc tÕ phÇn lín c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc c«ng nghÖ l¹c hËu vµ cã søc c¹nh tranh kÐm. VÒ ph­¬ng ph¸p qu¶n lý kinh doanh vµ tr×nh ®é lao ®éng cßn thÊp, ch­a ®¸p øng ®­îc nh cÇu thùc tÕ.Theo ®iÒu tra cña Côc doanh nghiÖp võa vµ nhá(Bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­) thùc hiªn ë 60.000 doanh nghiÖp ë 30 tØnh thµnh phè phÝa b¾c th× cã tíi 55,63%sè doanh nghäªp cã tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt õ trung cÊp trë xuèng, trong ®ã cã 33,3%chñ doanh nghiÖp ë tr×nh ®é s¬ cÊp.Sè chñ doanh nghiªpn cã tr×nh ®é tiÕn sÜ chØ ®¹t 0,66%, th¹c sÜ 0,33%, ®¹i häc 37,82% cao ®¼ng 3,56%trung häc chuyªn nghiÖp 3,56%, cßn l¹i 43,33% ë tr×nh ®é thÊp h¬n. ChÊt l­îng nguån nh©n lùc thÊp lµm gi¶m søc c¹nh tranh.Theo tæ ch­c Beri,kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña LLL§ n­íc ta chÊm theo thang ®iÓm sau: 45 ®iÓm vÒ khung ph¸p lý 20 ®iÓm vÒ n¨ng suÊt lao ®éng 40 ®iÓm vÒ th¸I ®é lao ®éng 16 ®iÓm vÒ kÜ n¨ng lao ®éng 32 ®iÓm vÒ chÊt l­îng lao ®éng N¨m lµ,c¸c doanh nghiÖp nhµ nø¬c n¨m gi÷ mét sè ngµnh chñ chèt trong nÒn kinh tÕ ViÖt Nam: s¶n xuÊt ®iÖn,khai th¸c than, c¬ khÝ chÕ tao,ng©n hµng,…do ®ã ph¸t sinh t×nh tr¹ng ®éc quyÒn dÉn t¬I hiÖn t­îng t¨ng gi¸ tuú tiÖn ¶nh h­ëng rÊt nhiÒu tíi lîi Ých ng­ßi d©n. 2.Nh÷ng gi¶i ph¸p tr­íc t×nh h×nh ph¸t triÓn thµnh phÇ nkinh tÕ nhµ n­íc hiÖn nay Thø nhÊt,x¸c ®Þnh râ ngµnh lÜnh vùc then chèt, mòi nhän , vïng träng ®iÓm theo tiªu thøc hîp lý ®Ó x©y dùng vµ ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhµ n­íc mét c¬ cÊu hîp lý, cã träng t©m träng ®iÓm , chó träng chÊt l­îng , hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp nhµ n­íc cã quy m« võa vµ lín lµ chÝnh Hai lµ,trªn c¬ së x¸c ®Þng c¸c ngµnh ,kÜnh vùc trong diÓm then chèt,mòi nhän cña nÒn kinh tÕ, tiÕn hµnh ph©n lo¹i doanh nghiÖp nhµ nøoc ®Ó chñ ®éng ®æi míi ph¸t triÓn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ nhf n­íc theo h­íng: §èi víi doanh nghiÖp nhµ n­íc kinh doanh v× lîi nhËn mµ ë nhòng ngµn mòi nhän then chèt, th× nhµ n­íc cÇn tiÕp tôc ®Çu t­ ph¸t triÓn vµ gi÷ l¸y vÞ trÝ ®äc quyÒn.tuy nhiªn vÉn ph¶I ®iÒu chØnh nh÷ng ph¸t sinh xÊu tõ nh­ng c«ng ty ®éc quyÒn nµy: kh«ng ®­îc tù do t¨ng gi¸, … Kh«ng ®­îc tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ë lÜnh vùc nµy b¬ir nã liªn quan ®Õn thÓ chÕ chÝnh trÞ cña nhµ n­íc.§èi víi nh÷ng nganh vµ lÜnh vùc kh¸c,tiÕp tôc ®Èy m¹nh cæ phÇn ho¸ mét bé phËn doanh nghiÖp nhµ n­íc nhµm th hót vèn, c«ng nghÖ,gi¶ quyÕt viÖc lµm: ®ång thêi qua viÖc cæ phÇn ho¸ l«i cuèn c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ®i theo con ®­êng XHCN Thø ba,vÒ mÆt nnhµ n­íc cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch , chñ tr­¬ng ®ång bé phï hîp víi hµnh lang ph¸p lý cho c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng, nhÊt lµ c¸c chÝnh s¸ch hç trî vÒ vèn, vÒ tÝnh tù chñ kinh doanh cña doanh nghiÖp. Thø t­,n©ng cao nhËn thøc vÒ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn: Ph¶i x¸c ®Þnh ®©y lµ kh©u ®ét ph¸ vµ ph¶I ®I tr­íc ®Ó cã thÓ ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi cña ®Êt n­íc.Ph¸t triÓn nguån nh©n lùcg¾n liÒn víi ph¸t triÓn nh©n tè con ng­êi, gãp phÇn thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu ph¸t triÓn con ng­êi-Môc tiªu ph¸t triÓn Thiªn niªn kû cña ViÖt Nam;coi träng hiÖn ®¹i ho¸ ph¸t triÓn hÖ thèng nh©n lùc ®Ó n©ng cao c¹nh tranh,héi nhËp toµn cÇu cña nh©n lùc ViÖtNam: Chó träng ph¸t triÓn ,båi d­ìng,träng dông vµ t«n vinh nh©n tµi; G¾n chÆt ®µo t¹o cung øng vµ sö dông nguån nh©n lùc,x¸c ®Þnh râ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc lµ nhiÖm vô cña nhµ n­íc, toµn x· héi, cña mçi tæ chøc.TiÕp ®Õn viÖc ®æi míi c«ng nghÖ vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ, tiÕp thu, lµm chñ nh÷ng c«ng nghÖ c¬ b¶n,cã vai trß quyÕt ®Þnh ®èi víi viÖc n©ng cao tr×nh ®é cña nhiÒu ngµnh, tõ ®ã khai th¸c hîp lý, cã hiªu qu¶. C¸c nguån tµi nguyªn, t¹o b­íc nh¶y vät vÒ chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ ph¸t triÓn. Ph¸t triÓn kinh tÕ nhµ n­íc trë thµnh lùc l­îng kinh tÕ chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn ë n­íc ta lµ mét viÖc lµ mét viÖc lµm cã ý nghÜa chiÕn l­îc l©u dµi nh»m ®­a nÒn kinh tÕ n­íc ta ph¸t triÓn theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. B. KÕt LuËn Trong bèi c¶nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ë ViÖt Nam nh­ hiÖn nay. Ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn lµ chñ tr­¬ng ®óng ®¾n vµ phï hîp víi quy luËt ph¸t triÓn kinh tÕ hiÖn nay.C¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Òu cã vai trß nhÊt ®Þnh ®èi víi nÒn kinh tÕ. Nh­ng kinh tÕ nhµ n­íc vÉn gi÷ vai trß chñ ®¹o vµ cïng thµnh phÇn kinh tÕ tËp thÓ trë thµnh nÒn t¶ng cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa nh­ §¶ng ta ®· kh¼ng ®Þnh. tµi liÖu tham kh¶o 1. S¸ch kinh tÕ chÝnh trÞ - NXB gi¸o dôc 2. Trang Web google.com.vn 3. B¸o kinh tÕ - T¹p chÝ kinh tÕ - Th¸ng 10/2007- 03/2008 4. B¸o Lao §éng - Th¸ng 02/2007- 02/2008 Môc lôc