Thưc trạng vận dụng quy luật giá trị vào nền kinh tế nước ta thời gian qua và những giải pháp đề ra nhằm vận dụng quy luật giá trị vào nền kinh tế Viêt Nam

LêI NãI §ÇU §øng tr­íc xu thÕ ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi th× n­íc ViÖt Nam ta cßn lµ mét trong nh÷ng n­íc cã nÒn kinh tÕ chËm ph¸t triÓn, nghÌo nµn vµ l¹c hËu. C¬ së h¹ tÇng thÊp kÐm, tr×nh ®é qu¶n lý l¹c hËu, khoa häc kü thuËt kÐm ph¸t triÓn... h¬n n÷a n¹n thÊt nghiÖp, tham « l¹m ph¹t, « nhiÔm m«i tr­êng... vÉn lu«n lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò bøc xóc ch­a h¹n chÕ ®­îc. Tuy vËy ta còng kh«ng thÓ mét sím mét chiÒu mµ cã thÓ kh¾c phôc ®­îc nh÷ng yÕu ®iÓm ®ã mµ ta ph¶i dÇn dÇn kh¾c phôc. Song hµnh víi nã ta ph¶i liªn tôc vËn dông nh÷ng thµnh tùu cña khoa häc kü thuËt vµ kinh tÕ ®Ó ph¸t triÓn ®Êt n­íc. §Êt n­íc ViÖt Nam ta ®ang ®øng tr­íc nh÷ng khã kh¨n lín vÒ mäi mÆt nhÊt lµ trong ph¸t triÓn kinh tÕ, do ®ã chóng ta cÇn ph¶i ¸p dông nh÷ng biÖn ph¸p ph¸t triÓn kinh tÕ thËt thËn träng, khÈn tr­¬ng vµ lµm sao ®Ó cã hiÖu qu¶ nhÊt. ChÝnh v× vËy viÖc ¸p dông quy luËt gi¸ trÞ vµo viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ lµ rÊt quan träng. Chóng ta cÇn ph¶i thËt linh ho¹t trong tõng vÊn ®Ò, tõng lÜnh vùc cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ. TiÓu luËn ®­îc tr×nh bµy víi néi dung chÝnh lµ viÖc kh¼ng ®Þnh l¹i mét lÇn n÷a tÝnh tÊt yÕu trong qu¶n lý vµ ph¸t triÓn kinh tÕ. Song do khu«n khæ cã h¹n nªn em kh«ng thÓ ®Ò cËp tíi tÊt c¶ c¸c khÝa c¹nh cña vÊn ®Ò, em rÊt mong cã ®­îc sù ®ãng gãp ý kiÕn khoa häc cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ cña b¹n ®äc ®Ó cho bµi viÕt nµy ®­îc thªm phÇn hoµn thiÖn h¬n. "Th­c tr¹ng vËn dông quy luËt gi¸ trÞ vµo nÒn kinh tÕ n­íc ta thêi gian qua vµ nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ò ra nh»m vËn dông quy luËt gi¸ trÞ vµo nÒn kinh tÕ Viªt Nam" ch­¬ng 1 QUY LUËT GI¸ TRÞ VµVAI TRß CñA QUY LUËT GI¸ TRÞ TRONG NÒN KINH TÕ HµNG HO¸ Mµ ®ØNH CAO Lµ KINH TÕ THI TR¦êNG 1.1. Quy luËt gi¸ trÞ 1.1.1Néi dung cua quy luËt gi¸ trÞ TÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ cña con ng­êi ®Òu chÞu sù t¸c ®éng cña quy luËt kinh tÕ nµo ®ã.Quy luËt gi¸ trÞ lµ mét trong nh÷ng quy luËt kinh tÕ cã t¸c ®éng m¹nh ®Õn c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ cña con ng­êi.Quy luËt gi¸ trÞ lµ quy luËt cña nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸,biÓu hiÖn nhu cÇu kh¸ch quan cña viÖc ®inh h­íng nÒn s¶n xuÊt vµ trao dæi theo c¸c quan hÖ tû lÖ ph¶n ¸nh hao phÝ lao ®éng x· héi cÇn thiÕt.Gi¸ trÞ lµ h×nh thøc biÓu hiÖn c¸c hao phÝ ®ã trªn c¬ së quy tÊt c¶ c¸ lo¹i lao ®éng cô thÓ thµnh lao ®éng trõu t­îng vµ quy lao ®éng phøc t¹p thµnh lao ®éng gi¶n ®¬n .Gi¸ trÞ lµ ph­¬ng thøc ®IÒu tiÕt c¸c mèi quan hÖ gi÷a nh÷ng ng­êi s¶n xuÊt hµng ho¸ trong qu¸ tr×nh trao ®æi ho¹t ®éng. Quy luËt gi¸ trÞ ho¹t ®éng trong c¸c h×nh th¸i x· héi kh¸c nhau vµ trong hÖ thèng c¸c quan hÖ kinh tÕ cña mæi h×nh th¸i.Quy lu©t ®ã kh«ng thuéc vÒ quy luËt biÓu hiÖn b¶n chÊt x· héi c¬ b¶n cña mét h×nh th¸I x· héi nµo ,c¸c biÓu hiÖn cô thÓ cña nã phô thuéc vµo quy luËt kinh tÕ c¬ b¶n cña ph­¬ng thøc s¶n xuÊt nhÊt ®Þnh. Quy lu©t gi¸ trÞ lµ quy luËt cña s¶n xuÊt vµ trao ®æi hµng ho¸.S¶n xuÊt vµ trao ®æi hµng ho¸ ph¶I dùa trªn c¬ së l­îng gi¸ trÞ hµng ho¸ hay thêi gian lao ®éng x· héi cÇn thiÕt. Quy luËt gi¸ trÞ quy ®Þnh viªc s¶n xuÊt vµ trao ®æi hµng ho¸ ph¶I tiÕn hµnh trªn c¬ së hao phÝ lao ®éng x· héi tÊt yÕu.Cã nghÜa lµ gi¸ trÞ hµng ho¸ do lao ®éng trõu t­îng cña ng­êi s¶n xuÊt hµng ho¸ t¹o nªn vµ l­îng gi¸ trÞ cña hµng ho¸ c¸ biÖt ph¶I phï hîp víi l­îng lao ®éng x· héi tÊt yÕu ®Ó lµm ra lo¹I hµng ho¸ ®ã.Trao ®æi ph¶I tiÕn hµnh trªn nguyªn t¾c ngang gi¸.§ã lµ yªu cÇu cña quy lu©t gi¸ trÞ. Quy luËt gi¸ trÞ vËn ®éng th«ng qua sù v©n ®éng cña gi¸ c¶ hµng ho¸,chØ cã th«ng qua s­ vËn ®éng lªn xuèng cña gi¸ c¶ thÞ tr­êng míi thÊy d­îc sÞ­ ho¹t ®éng cña quy luËt gi¸ trÞ.Gi¸ c¶ thÞ tr­êng lªn xuèng mét c¸ch tù ph¸t, xoay quanh gi¸ trÞ,lµ s¶n phÈm cña nÒn kinh tÕ tù do c¹nh tranh,v« chÝnh phñ vµ biÓu hiÖn sù t¸c ®éng cña quy luËt gi¸ trÞ trong ®IÒu kiÖn s¶n xuÊt vµ trao ®æi hµng ho¸ tù nhiªn. SùvËn ®éng cña quy luËt gi¸ trÞ th«ng qua sù v©n ®éng cña gi¸ c¶ hµng ho¸ v× gi¸ trÞ lµ c¬ së cña gi¸ c¶,nªn tr­íc hÕt gi¸ c¶ phô thuéc vµo gi¸ trÞ. Hµng ho¸ nµo nhiÒu gi¸ trÞ th× gi¸ c¶ cña nã sÏ cao vµ ng­îc l¹i.Trªn thÞ tr­¬ng ngoµI gi¸ trÞ,gi¸ c¶ con phô thuéc vµo c¸c nh©n tè nh­ c¹nh tranh,cung cÇu,søc mua cña ®ång tiÒn.Sù t¸c ®éng cña c¸c nh©n tè nµy lµm cho gi¸ c¶ hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng t¸ch rêi víi gi¸ trÞ vµ lªn xuèng xoay quanh trôc gi¸ trÞ cña nã.Sù vËn ®éng cña gi¸ c¶ thÞ tr­êngcña hµng ho¸ xoay quanh trôc gi¸ trÞ cña nã chÝnh lµ c¬ chÕ ho¹t ®éng cña quy luËt gi¸ trÞ.Quy luËt gi¸ trÞ ph¸t huy t¸c dông th«ng qua sù vËn ®éng cña gi¸ c¶ thÞ t­êng. Quy luËt gi¸ trÞ lµ quy luËt kinh tÕ quan träng nhÊt cña s¶n xuÊt vµ trao ®æi hµng ho¸. Do ®ã ë ®©u cã s¶n xuÊt vµ trao ®æi hµng ho¸ th× ë ®ã cã sù xuÊt hiÖn vµ ho¹t ®éng cña quy luËt gi¸ trÞ. Mäi ho¹t ®éng cña c¸c chñ thÎ kinh tÕ trong s¶n xuÊt vµ l­u th«ng hµng ho¸ ®Òu chÞu sù t¸c ®éng vµ chi phèi cña quy luË nµy. Tu©n theo yªu cÇu cña quy luË gi¸ trÞ th× míi cã lîi nhuËn, míi tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®­îc, ng­îc l¹i sÏ bÞ thua lç vµ ph¸ s¶n. 1.1.2.C¸c h×nh thøc chuyÓn ho¸ cña quy luËt gi¸ trÞ TiÒn tÖ lµ mét lo¹I hµng ho¸ ®¹c biÖt ®­îc dïng ®Ó c¸c hµng ho¸ kh¸c biÓu thÞ gi¸ trÞ cña m×nh.Gi¸ trÞ hµng ho¸ ®­îc biÓu thÞ ra b»ng tiÒn gäi lµ gi¸ c¶ hµng ho¸. Trong giai ®o¹n cao cña chñ nghÜa céng s¶n,s¶n xuÊt hµng ho¸,quy lu©t gi¸ trÞ vµ tiÒn tÖ tiªu vong. Trong giai ®o¹n chñ nghÜa t­ b¶n tù do c¹nh tranh,quy luËt gi¸ trÞ chuyÓn ho¸ thµnh quy luËt gi¸ c¶ s¶n xuÊt Trong giai ®o¹n chñ nghÜa t­ b¶n ®äc quyÒn,quy lu©t gi¸ trÞ chuyÓn ho¸ thµnh quy lu©t gi¸ c¶ ®éc quyÒn cao. 1.2. Vai trß cña quy luËt gi¸ trÞ trong viÖc ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng ho¸. 1.2.1.S¶n xuÊt hµng ho¸. Sù t«n t¹I cña s¶n xuÊt hµng ho¸ do hai ®IÒu kiÖn quyÕt ®Þnh,®ã lµ sù ph©n c«ng lao ®éng x· héi vµ sù ®a d¹ng trong c¸c h×nh thøc së h­u t­ liÖu s¶n xuÊt. Ph©n c«ng lao ®éng x· héi lµ viÖc ph©n chia ng­êi s¶n xuÊt vµo nh÷ng ngµnh nghÒ kh¸c nhau cña x· héi,hoÆc nãi c¸ch kh¸c ®ã lµ chuyªn mon ho¸ s¶n xuÊt.Ph©n c«ng lao ®éng x· héi ph¶n ¸nh tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt.Lùc l­îng s¶n xuÊt cµng ph¸t triÓn th× ph©n c«ng lao ®éng x· héi cµng cao.Nh­ vËy,s¶n xuÊt hµng ho¸ lµ mét kiÓu tæ chøc kinh tÕ mµ ë ®ã s¶n phÈm s¶n xuÊt ra ®­¬c b¸n trªn thÞ tr­êng. 1.2.2. Vai trß cña quy luËt gi¸ trÞ. Quy luËt gi¸ trÞ tån t¹i, ho¹t ®éng ë tÊt c¶ c¸c ph­¬ng thøc s¶n xuÊt. Cã s¶n xuÊt hµng ho¸ vµ cã nh÷ng ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng riªng tuú thuéc vµo quan hÖ s¶n xuÊt thèng trÞ. Nã cã t¸c dông chñ yÕu sau. 1.2.2.1.Quy luËt gi¸ trÞ ®IÒu tiÕt s¶n xuÊt vµ l­u th«ng hµng ho¸. Trong s¶n xuÊt, quy luËt gi¸ trÞ ®iÒu tiÕt viÖc ph©n phèi t­ liÖu s¶n xuÊt vµ søc lao ®éng gi÷a c¸c ngµnh s¶n xuÊt th«ng qua sù biÕn ®éng cña gi¸ c¶ hµng ho¸. Nh­ ®· nãi trªn, do ¶nh h­ëng cña quan hÖ cung cÇu gi¸ c¶ hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng lªn xuèng xoay quanh gi¸ trÞ cña nã. NÕu mét ngµnh nµo ®ã, cung kh«ng ®¸p øng cÇu, gi¸ c¶ hµng ho¸ lªn cao th× nh÷ng ng­êi s¶n xuÊt sÏ më réng quy m« s¶n xuÊt. Nh÷ng ng­êi ®ang s¶n xuÊt hµng ho¸ sÏ thu hÑp quy m« s¶n xuÊt ®Ó chuyÓn sang s¶n xuÊt lo¹i hµng ho¸ nµy. Nh­ vËy, t­ liÖu s¶n xuÊt, søc lao ®éng vµ vèn ®­îc chuyÓn vµo ngµnh nµy t¨ng lªn, cung vÒ lo¹i hµng ho¸ nµy trªn thÞ tr­êng sÏ t¨ng cao. Ng­îc l¹i khi ngµnh ®ã thu hót qu¸ nhiÒu lao ®éng x· héi, cung v­ît cÇu, gi¸ c¶ hµng ho¸ h¹ xuèng, th× ng­êi s¶n xuÊt sÏ ph¶i chuyÓn bít t­ liÖu s¶n xuÊt vµ søc lao ®éng ra khái ngµnh nµy ®Ó ®Çu t­ vµo n¬i cã gi¸ c¶ hµng ho¸ cao. Nhê vËy mµ t­ liÖu s¶n xuÊt vµ søc lao ®éng ®­îc ph©n phèi qua l¹i mét c¸ch tù ph¸t vµo c¸c ngµnh nµy ®Ó d dÇu t­ vµo n¬i cã gi¸ c¶ hµng ho¸ cao. Nhê vËy mµ t­ liÖu s¶n xuÊt vµ søc lao ®éng ®­îc ph©n phèi qua l¹i mét c¸ch t­ ph¸t vµo c¸c ngµnh s¶n xuÊt kh¸c nhau. ë ®©y ta thÊy r»ng sù biÕn ®éng cña gi¸ c¶ xung quanh gi¸ trÞ kh«ng nh÷ng chØ râ sù biÕn ®éng vÒ kinh tÕ mµ cßn cã t¸c ®éng ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ. Ngoµi ra ta cßn thÊy quy luËt gi¸ trÞ còng ®iÒu tiÕt vµ l­u th«ng hµng ho¸. Hµng ho¸ bao giê còng vËn ®éng tõ n¬i gi¸ c¶ thÊp ®Õn n¬i gi¸ c¶ cao. Quy luË gi¸ trÞ cã t¸c dông ®iÒu tiÕt sù vËn ®éng ®ã, ph©n phèi c¸c nguån hµng ho¸ mét c¸ch hîp lý h¬n trong n­íc. 1.2.2.2.Quy luËt gi¸ trÞ kÝch thÝch c¶i tiÕn kÜ thuËt,hîp lý ho¸ s¶n xuÊt nh»m t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. Trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸, ng­êi s¶n xuÊt hµng ho¸ nµo còng mong cã nhiÒu l·i. Ng­êi cã nhiÒu l·i h¬n lµ ng­êi cã thêi gian lao ®éng c¸ biÖt Ýt h¬n hoÆc b»ng thêi gian lao ®éng x· héi cÇn thiÕt. Cßn nh÷ng ng­êi cã thêi gian lao ®éng c¸ biÖt lín h¬n thêi gian lao ®éng x· héi cÇn thiÕt th× sÏ bÞ lç kh«ng thu vÒ ®­îc toµn bé lao ®éng ®· hao phÝ. Muèn ®øng v÷ng vµ th¾ng trong c¹nh tranh, mçi ng­êi s¶n xuÊt ®Òu lu«n lu«n t×m c¸ch rót xuèng ®Õn møc tèi thiÓu thêi gian lao ®éng c¸ biÖt. Muèn vËy, nh÷ng ng­êi s¶n xuÊt ph¶i t×m mäi c¸ch c¶i tiÕn kü thuËt, n©ng cao tr×nh ®é tay nghÒ, sö dông nh÷ng thµnh tùu míi cña khoa häc, kü thuËt, c¶i tiÕn tæ chøc qu¶n lý cña s¶n xuÊt, thùc hiÖn tiÕt kiÖm chÆt chÏ. Sù c¹nh tranh quyÕt liÖt cµng thóc ®Èy c¸c qu¸ tr×nh nµy diÔn ra m¹nh mÏ h¬n, kÕt qu¶ l µ n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng lªn nhanh chãng. Ngoµi ra ®Ó cã thÓ thu ®­îc nhiÒu l·i, ng­êi s¶n xuÊt hµng ho¸ cßn ph¶i th­êng xuyªn c¶i tiÕn chÊt l­îng, mÉu m· hµng ho¸ cho phï hîp nhu cÇu, thÞ hiÕu cña ng­êi tiªu dïng, c¶i tiÕn c¸c biÖn ph¸p l­u th«ng, b¸n hµng ®Ó tiÕt kiÖm chi phÝ l­u th«ng vµ tiªu thô s¶n phÈm nhanh. V× vËy quy luËt gi¸ trÞ cã t¸c dông thóc ®Èy s¶n xuÊt hµng ho¸ nhiÒu, nhanh, tèt, rÎ h¬n. 1.2.2.3.Quy luËt gi¸ trÞ ph©n ho¸ nh÷ng ng­êi s¶n xuÊt hµng ho¸ thµnh kÎ giµu ng­êi nghÌo,lµm ph¸t sinh vµ ph¸t triÓn quan hÖ kinh tÕ t­ b¶n chñ nghÜa. Trong cuéc c¹nh tranh ch¹y theo gi¸ trÞ, lao ®éng c¸ biÖt cña mçi ng­êi s¶n xuÊt cã thÓ kh«ng nhÊt trÝ víi lao ®éng x· héi cÇn thiÕt. Nh÷ng ng­êi lµm tèt, lµm giái cã n¨ng suÊt lao ®éng c¸ biÖt thÊp h¬n thêi gian lao ®éng x· h«Þ cÇn thiÕt vµ nhê ®ã hä ph¸t tµi, lµm giµu, mua s¾m thªm t­ liÖu s¶n xuÊt, më réng quy m« s¶n xuÊt. Bªn c¹nh ®ã nh÷ng ng­êi lµm ¨n kÐm, kh«ng may m¾n, thêi gian lao ®éng c¸ biÖt lín h¬n thêi gian lao ®éng x· héi cÇn thiÕt nªn hä bÞ lç vèn thËm chÝ ®i ®Õn ph¸ s¶n. Nh­ vËy, quy luËt gi¸ trÞ cã ý nghÜa b×nh tuyÓn, ®¸nh gi¸ ng­êi s¶n xuÊt, kÝch thÝch nh÷ng yÕu tè tÝch cùc ph¸t triÓn vµ ®µo th¶i c¸c yÕu tè kÐm. Nã ®¶m b¶o sù b×nh ®¼ng ®èi víi ng­êi s¶n xuÊt.Sù ph©n ho¸ nµy lµ kÕt qu¶ tù nhiªn s¶n xuÊt hµng ho¸ dùa trªn chÕ ®« t­ h÷u. 1.3. Kinh tÕ thÞ tr­êng. NÒn kinh tÕ ViÖt Nam ta ®· vµ ®ang vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng vËy chóng ta ph¶i hiÓu thÕ nµo lµ c¬ chÕ thÞ tr­êng ta cã mét sè vÊn ®Ò sau: 1.3.1. Kinh tÕ thÞ tr­êng lµ g×?B¶n chÊt cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ë ViÖt Nam. Kinh tÕ thÞ tr­êng lµ sù ph¸t triÓn cao h¬n cña kiÓu tæ chøc kinh tÕ - x· héi mµ h×nh th¸i phæ biÕn cña s¶n xuÊt lµ s¶n xuÊt ra s¶n phÈm ®Ó trao ®æi trªn thÞ tr­êng. Kinh tÕ thÞ tr­êng lµ mét nÒn kinh tÕ kh¸ch quan do tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt quyÕt ®Þnh, trong ®ã toµn bé qu¸ tr×nh tõ s¶n xuÊt tíi trao ®æi, ph©n phèi vµ tiªu dïng ®Òu thùc hiÖn th«ng qua thÞ tr­êng. §Æc tr­ng c¬ b¶n cña kinh tÕ thÞ tr­êng lµ c¸c chñ thÓ tù do lùa chän c¸c h×nh thøc së h÷u, ph­¬ng thøc kinh doanh, ngµnh nghÒ mµ luËt ph¸p kh«ng cÊm. Mäi ho¹t ®éng kinh tÕ ®Òu diÔn ra theo quy luËt cña nã, s¶n xuÊt vµ b¸n hµng ho¸ theo yªu cÇu cña thÞ tr­êng, b¸n c¸i g× mµ thÞ tr­êng cÇn chø kh«ng ph¶i b¸n c¸i m×nh cã, tiÒn tÖ ho¸ c¸c quan hÖ kinh tÕ, c¸c chñ thÓ ®­îc theo ®uæi lîi Ých chÝnh ®¸ng cña m×nh. M« h×nh kinh tÕ cña ViÖt Nam ®­îc x¸c ®Þnh lµ nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn,vËn ®éng theo c¬ chÕ thi tr­êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc,®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. Nãi ®Õn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa cã nghÜa la nÒn kinh tÕ cña chóng ta kh«ng ph¶I lµ kinh tÕ qu¶n lý theo kiÓu tËp trung quan liªu bao cÊp nh­ tr­íc ®©y nh­ng ®ã còng kh«ng ph¶I lµ nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng tù do gièng nh­ c¸c n­íc t­ b¶n.Tøc lµ kh«ng ph¶I thÞ tr­êng t­ b¶n chñ nghÜa,còng ch­a hoµn toµn lµ kinh tÕ thÞ tr­êng x· héi chñ nghÜa.Chóng ta ®ang ë trong thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi,cßn cã sù ®an xen vµ ®Êu tranh g÷a c¸i cò vµ c¸i míi,võa cã,võa ch­a cã ®Çy ®ñ yÕu tè x· héi chñ nghÜa. HiÖn nay,nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cña n­íc ta cßn ë t×nh tr¹ng kÐm ph¸t triÓn,c¬ së vËt chÊt kü thuËt cßn l¹c hËu, thÊp kÐm,nÒn kinh tÕ Ýt nhiÒu cßn mang tÝnh tù cÊp tù tóc.Tuy nhiªn,n­íc ta kh«ng lÆp lai hoµn toµn qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¸c n­íc ®I tr­íc:kinh tÕ hµng ho¸ gi¶n ®¬n chuyÓn lªn kinh tÕ thÞ tr­êng tù do,råi tõ kinh tÕ thÞ tr­¬ng tù do chuyÓn lªn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn ®¹i.N­íc ta x©y dùng nÒn kinh tÕ thÞ tr­¬ng hiÖn ®¹I,®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa theo kiÓu rót ng¾n.§IÒu nµy cÝ nghÜa lµ ph¶I ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹I ho¸ ®Ó ph¸t triÓn nhanh chãng lùc l­îng s¶n xuÊt,trong mét thêi gian t­¬ng ®èi ng¾n x©y dùng ®­îc c¬ së vËt chÊt kü thuËt hiÖn ®¹I ®Ó nÒn kinh tÕ n­íc ta b¾t kÞp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn chung cña thÕ giíi,®ång thêi ph¶I h×nh thµnh ®ånh bé c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc.Nhµ n­íc cã vai trß ®Æc biÖt quan träng trong viÖc qu¶n lý kinh tÕ vÜ m« vµ thùc hiÖn ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. 1.3.2. C¬ chÕ thÞ tr­êng. C¬ chÕ thÞ tr­êng lµ c¬ chÕ ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ hµng ho¸, ®iÒu tiÕt qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ l­u th«ng hµng ho¸ theo yªu cÇu kh¸ch quan cña c¸c quy luËt vèn cã cña nã nh­ quy luËt gi¸ trÞ, quy luËt c¹nh tranh, quy luËt cung cÇu, quy luËt l­u th«ng tiÒn tÖ. Cã thÓ nãi c¬ chÕ thÞ tr­êng lµ tæng thÎ c¸c nh©n tè kinh tÕ, cung cÇu, gi¸ c¶, hµng tiÒn. Trong ®ã ng­êi s¶n xuÊt vµ ng­êi tiªu dïng t¸c ®éng lÉn nhau th«ng qua thÞ tr­êng ®Ó x¸c ®Þnh 3 vÊn ®Ò c¬ b¶n lµ s¶n xuÊt c¸i g×? s¶n xuÊt nh­ thÕ nµo? s¶n xuÊt cho ai? C¬ chÕ thÞ tr­êng lµ mét trËt tù kinh tÕ, kh«ng hÒ hçn ®én. Nã ho¹t ®éng nh­ mét bé m¸y tù ®éng kh«ng cã ý thøc, nã phèi hîp rÊt nhÞp nhµng ho¹t ®éng cña ng­êi tiªu dïng víi c¸c nhµ s¶n xuÊt th«ng qua hÖ thèng gi¸ c¶ thÞ tr­êng. Kh«ng mét ai t¹o a nã, nã tù ph¸t sinh vµ ph¸t triÓn cïng víi sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña kinh tÕ hµng ho¸. Lîi nhuËn chÝnh lµ ®éng lùc c¬ b¶n cña sù vËn ®éng nÒn kinh tÕ hµng ho¸. Nã sÏ h­íng nh÷ng ng­êi s¶n xuÊt vµo lÜnh vùc mµ ng­êi tiªu dïng cã nhu cÇu nhiÒu vµ b¾t hä ph¶i bá nh÷ng lÜnh vùc cã Ýt nhu cÇu, còng nh­ buéc bé sö dông nh÷ng c«ng nghÑ míi ®Ó cã ®­îc hiÖu qu¶ cao nhÊt. C¬ chÕ thÞ tr­êng lµ mét c¬ chÕ tinh vi ®­îc ®iÒu tiÕt bëi c¸c quy luËt cña thÞ tr­êng. §ã lµ c¬ chÕ "ph¹t vµ th­ëng", "thua vµ ®­îc", "lç vµ l·i" cña ho¹t ®éng kinh tÕ. Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng mäi vÊn ®Ò c¬ b¶n cña nÒn s¶n xuÊt ®Òu ®­îc gi¶i quyÕt th«ng qua thÞ tr­êng vµ chÞu sù chi ph«Ý cña c¸c quy luËt cña thÞ tr­êng. Do ®ã cã thÓ nãi c¬ chÕ thÞ tr­êng lµ guång m¸y ho¹t ®éng vµ tù ®iÒu chØnh cña nÒn kinh tÕ hµng ho¸ theo yªu cÇu cña cac quy luËt kinh tÕ vèn cã cña nã. C¸c quy luËt nµy quan hÖ, t¸c ®éng lÉn nhau t¹o ra nh÷ng nguyªn t¾c vËn ®éng cña nÒn kinh tÕ hµng ho¸. Nãi tíi c¬ chÕ thÞ tr­êng, tr­íc hÕt ta ph¶i nãi tíi c¸c nh©n tè c¬ b¶n cÊu thµnh nã, ®ã lµ tiÒn vµ hµng, ng­êi mua vµ ng­êi b¸n hµng ho¸. Tõ ®ã h×nh thµnh ra c¸c quan hÖ: hµng - tiÒn, mua - b¸n, cung - cÇu vµ gi¸ c¶ hµng ho¸, h×nh thµnh m©u thuÉn c¹nh tranh gi÷a c¸c thµnh viªn tham gia thÞ tr­êng mµ ®éng lùc thóc ®Èy hä lµ lîi nhuËn. V× vËy th«ng qua lç, l·i mµ c¬ chÕ thÞ tr­êng quyÕt ®Þnh c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ c¬ b¶n: s¶n xuÊt lµ g×? s¶n xuÊt nh­ thÕ nµo? vµ s¶n xuÊt cho ai? Nh­ ®· tr×nh bµy ë trªn c¬ chÕ thÞ tr­êng kh«ng nh÷ng chØ cã nh÷ng ­u ®iÓm mµ cßn cã c¶ nh÷ng khuyÕt tËt kh«ng thÓ tr¸nh khái. §ã lµ, g©y nªn sù ph©n ho¸ dÉn ®Õn ph¸ s¶n cña ng­êi s¶n xuÊt kinh doanh, g©y l·ng phÝ kinh tÕ, c¸c hiÖn t­äng bu«n gian, b¸n lËn, ®Çu c¬, lµm hµng gi¶, ph¸ ho¹i m«i sinh. V× vËy trong c¬ chÕ thÞ tr­êng Nhµ n­íc cÇn qu¶n lý, ®iÒu tiÕt theo ®Þnh h­íng môc tiªu ®· ®Þnh, h¹n chÕ c¸c mÆt tiªu cùc cña c¬ chÕ thÞ tr­êng. D­íi quyÒn chØ ®¹o cña Nhµ n­íc th× nÌn kinh tÕ thÞ tr­êng sÏ ph¸t triÓn v÷ng ch¾c h¬n vµ viÖc vËn dông c¸c quy luËt vµo viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ sÏ trë nªn thÊu ®¸o h¬n, cã hiÖu qu¶ h¬n trong ph¸t triÓn kinh tÕ. 1.3.3.TÝnh chÊt cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ë ViÖt Nam. NÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa x· héi ë ViÖt Nam,mét mÆt võa cã nh÷ng tÝnh chÊt chung cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng,mÆt kh¸c kinh tÕ thÞ tr­ênh ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ë ViÖt Nam dùa trªn c¬ së vµ ®ùoc dÉn d¾t,chi phèi bëi nguyªn t¾c vµ b¶n chÊt cña chñ nghÜa x· héi.Do ®ã,kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa co nh÷ng ®¹c tr­ng riªng. Thø nhÊt,vÒ môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng.Muc tiªu hµng ®µu cña n­íc ta lµgi¶I phãng søc s¶n xuÊt,®éng viªn mäi nguån lùc trong n­ícvµ ngoµI n­íc ®Ó th­c hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ ,hiªn ®¹I ho¸,x©y di­ng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña chñ nghÜa x· héi ,n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi ,c¶I thiÖn tõng b­íc ®êi sèng nh©n d©n. Thø hai,nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng gåm nhiÒu thµnh phÇn,trong ®ã kinh tÕ nha n­íc gi÷ vai trß chñ ®¹o.Trong nÒn kinh tÕ n­íc ta t«n t¹I ba lo¹I h×nh së h÷u c¬ b¶n lµ së h÷u toµn d©n,së h÷u tËp thÓ,së h÷u t­ nh©n.T­ ba lo¹I h×nh së h÷u c¬ b¶n ®ã h×nh thµnh nªn n¨m thµnh phÇn kinh tÕ .§ã lµ kinh tÕ nhµ n­íc,kinh tÕ tËp thÓ,kinh tÕ c¸ thÓ ,tiÓu chñ,kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n,kinh tÕ t­ b¶n nhµ n­íc,kinh tÕ cã v«n ®Çu t­ n­íc ngoµi.Trong ®ã kinh tÕ nhµ n­íc gi÷ vai trß chñ ®¹o.ViÖc x¸c ®Þnh vai trß chñ ®¹o cña kinh tÕ nhµ n­íc lµ vÊn ®Ò cã tÝnh nguyªn t¾c vµ lµ sù kh¸c biÖt cã tÝnh chÊt b¶n chÊt gi÷a kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa víi kinh tÕ thÞ tr­êng t­ b¶n chñ nghÜa. Thø ba,trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­¬ng ®Þnh h­íng x· h«I chñ nghÜa thùc hiÖn nhiÒu h×nh thøc ph©n phèi thu nhËp,trong ®ã l©y ph©n phèi theo lao ®éng lµ chñ yÕu. Thø t­, c¬ chÕ vËn hµnh nÒn kinh tÕ lµ c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc x· héi chñ nghÜa.Vai trß qu¶n lý cña nhµ n­íc x· héi chñ nghÜa lµ hÕt søc quan träng.Nã b¶o ®¶m cho nÒn kinh tÕ t¨ng tr­ëng æn ®Þnh,®¹t kÕt qu¶ cao,®¹c biÖt lµ ®¶m b¶o c«ng b»ng x· héi.Kh«ng ai ngoµI nhµ n­íc cã thÓ gi¶m bít ®­îc sù chªnh lÖch gi÷a giµu vµ nghÌo,gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n,gi÷a c¸c vïng cña ®Êt n­íc trong ®IÒu kiÖn kinh tÕ thÞ tr­êng. Thø n¨m,nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa cung lµ nÒn kinh tÕ më,héi nhËp .ChØ cã nh­ vËy míi thu hót vèn,kü thuËt,c«ng nghÖ,kinh nghiÖm qu¶n lý tiªn tiÕn cña c¸c n­íc ®Ó khai th¸c tiÒm n¨ng vµ thÕ m¹nh cña n­íc ta,thùc hiÖn ph¸t huy néi lùc ®Ó x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng hiªn ®¹I theo kiÓu rót ng¾n. Ch­¬ng 2 THùC TR¹NG VËN DôNG QUY LUËT GI¸ TRÞ VµO NÒN KINH TÕ N¦íc ta trong thêi gian qua vµ nh÷ng gi¶I ph¸p ®Ò ra nh»m vËn dông quy luËt gi¸ trÞ vµo nÒn kinh tÕ viÖt nam 2.1. Thùc tr¹ng viÖc vËn dông quy luËt gi¸ trÞ vµo nÒn kinh tÕ ViÖt Nam 2.1.1.ViÖc v©n dông quy luËt gi¸ trÞ vµo nh÷ng n¨m nÒn kinh tÕ bao cÊp. Trong thêi kú nµy chóng ta ®· cã c¸ch hiÓu kh«ng ®óng vÒ viÖc thùc hiÖn môc tiªu t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ thùc hiÖn c«ng b»ng,b×nh ®¼ng x· héi,do ®o viÖc vËn dông quy luËt gi¸ trÞ ®· cã nh÷ng thiÕu sãt,sai lÖch.HËu qu¶ lµ ®· lµm triÖt tiªu nh­ng nh©n tè tÝch cùc ,n¨ng ®éng cña x· héi.NÒn kinh tÕ r¬I vµo t×nh tr¹ng tr× trÖ,kÐm ph¸t triÓn. 2.1.2ViÖc v©n dông quy luËt gi¸ trÞ thêi gian sau ®æi míi. Kh«ng mét nÒn kinh tÕ nµo cã thÓ coi lµ hoµn thiÖn, lµ ph¸t triÓn tèt tuyÖt ®èi cho dï ®ã cã lµ nÒn kinh tÕ cña mét quèc gia ph¸t triÓn nhÊt thÕ gi¬Ý ®i n÷a. Lóc nµo nã còng chøa nh÷ng mÆt tr¸i, nh÷ng mÆt cßn ch­a tèt, nh÷ng h¹n chÕ cÇn ®­îc tiÕp tôc kh¾c phôc. ViÖc ¸p dông c¸c quy luËt kinh tÕ vµo viÖc vËn hµnh vµ qu¶n lý nÒn kinh tÕ cña mét quèc gia lu«n lu«n tiÒm Èn nh÷ng nguy c¬ ®æ vì nÒn kinh tÕ do vËn dông kh«ng ®óng c¸ch, kh«ng ®óng yªu cÇu thùc tÕ. §ã vÉn lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò nan gi¶i cña rÊt nhiÒu quèc gia trªn thÕ giíi, trong ®ã cã c¶ n­íc ViÖt Nam cña chóng ta. VËy hiÖn nay, chóng ta cÇn ph¶i lµm g× vµ lµm nh­ thÕ nµo ®Ó ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ yÕu kÐm, l¹c hËu ®i lªn mét nÒn kinh tÕ míi ph¸t triÓn h¬n, hoµn chØnh h¬n. Tr­íc khi xÐt ®iÒu ®ã ta sÏ ®i ph©n tÝch nÒn kinh tÕ n­íc ta trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®Ó thÊy ®­îc thùc tr¹ng nÒn kinh tÕ cña ®Êt n­íc. NÒn kinh tÕ cña mét quèc gia lu«n lu«n biÕn ®éng cïng víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi. §Ó ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ th× vÊn ®Ò tr­íc hÕt lµ ta ph¶i biÕt b¾t ®Çu tõ ®©u, ®· cã nh÷ng c¸i g× vµ ch­a cã ®­îc nh÷ng g×, c¸i g× ph¶i lµm tr­íc, c¸i g× nªn lµm sau míi thùc hiÖn. ë phÇn nµy chóng ta sÏ ®­îc rµ so¸t mét l­ît nh÷ng vÊn ®Ò tån t¹i trong nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®Ó cã thÓ l­u t©m v¹ch ra kÕ ho¹ch cho sù kh¾c phôc vµ ph¸t triÓn nh÷ng yÕu tè ®ã. Thø nhÊt, ®Ó ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ th× chóng ta cÇn ph¶i cã vèn, ®ã lµ vÊn ®Ò ®¸ng quan t©m hµng ®Çu cña n­íc ta hiÖn nay. VËy mµ trªn thùc tÕ nh÷ng n¨m gÇn ®©y n­íc ta lu«n trong t×nh tr¹ng thiÕu hôt nguån vèn v× tæng thu ng©n s¸ch lu«n nhá h¬n tæng chi ng©n s¸ch. Thø hai, lµ c¬ së vËt chÊt cña ®Êt n­íc. §iÒu kh«ng thÓ kh«ng thõa nhËn lµ n­íc ta lµ c¬ së vËt chÊt kÐm ph¸t triÓn, chËm ph¸t triÓn. C¸c khu c«ng nghiÖp Ýt, hÖ thèng m¸y n­íc trang thiÕt bÞ l¹c hËu. C¬ së vËt chÊt kh«ng ®¸p øng ®ñ cho viÖc thu hót vèn ®Çu t­ cña n­íc ngoµi. HÖ thèng giao th«ng kh«ng thuén lîi, kÐm ph¸t triÓn, l¹i thªm sù ¶nh h­ëng cña thiªn nhiªn vµ m«i tr­êng cµng lµm cho hÖ thèng c¬ së vËt chÊt cña n­íc ta ngµy cµng bÞ sa sót nghiªm träng. ChÝnh s¸ch ®Çu t­ cho ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng cßn ch­a ®­îc quan t©m thÝch ®¸ng. C¸c nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn bÞ l·ng phÝ hoÆc bÞ bá quªn cßn nhiÒu. Nh÷ng ®iÒu ®ã ®· g©y ¶nh h­ëng kh«ng nhá tíi nÒn kinh tÕ quèc d©n. Thø ba, lµ con ng­êi. Tr×nh ®é v¨n ho¸ cña con ng­êi thÊp kÐm, kh¶ n¨ng øng dông m¸y n­íc, trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i trong ph¸t triÓn s¶n xuÊt kh«ng ®¹t yªu cÇu thùc tÕ. H¬n n÷a nh÷ng ng­êi cã tay nghÒ, kü thuËt cao chiÕm sè Ýt trong lùc l­îng lao ®éng cña ®Êt n­íc. Th¸i ®é lao ®éng cña nhiÒu ng­êi cßn kh«ng nghiªm tóc. Nh÷ng ng­êi cã tr×nh ®é, cã tri thøc vËn dông tµi n¨ng cña m×nh ®Ó tham « tµi s¶n nhµ n­íc. TÊt c¶ c¸c yÕu tè trªn ®· gãp mét phÇn kh«ng nhá vµo viÖc k×m h·m sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc. Thø t­, lµ vÊn ®Ò kü thuËt vµ c«ng nghÖ. Tr×nh ®é khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ cßn yÕu. Kh«ng cã thµnh tùu nµo lµ ®¸ng kÓ trong nghiªn cøu khoa häc mµ chØ thõa h­ëng nh÷ng c«ng nghÖ ®· l¹c hËu ë n­íc tiªn tiÕn trªn thÕ giíi chuyÓn giao l¹. §iÒu ®¸ng nãi lµ ngay c¶ viÖc gi¸m ®Þnh c¸c c«ng nghÖ chuyÓn giao còng kh«ng cã. Nã ®· g©y l·ng phÝ ng©n s¸ch Nhµ n­íc rÊt nhiÒu v× chóng ta ph¶i nhËn nh÷ng m¸y mãc, c«ng nghÖ ®· qua sö dông víi gi¸ c¶ ngµng b»ng gi¸ cña m¸y mãc, c«ng nghÖ míi. Nguyªn nh©n c¬ b¶n lµ do Nhµ n­íc kh«ng cã chÝnh s¸ch ®Çu t­ thÝch ®¸ng cho nghiªn cøu, øng dông triÓn khai c¸c thµnh tùu khoa häc kü thuËt míi. Thø n¨m, lµ c¬ cÊu kinh tÕ. Tuy nÒn kinh tÕ n­íc ta ®ang vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng nh­ng c¬ cÊu kinh tÕ cña n­íc ta vÉn ch­a chÆt chÏ, hîp lý, vÉn cßn nhiÒu kÏ hë lín, c¬ cÊu ngµnh nghÒ cßn nhiÒu ®iÒu bÊt cËp. C¸c vïng kinh tÕ ch­a ®­îc chó ý ph¸t triÓn ®ång ®Òu vÒ c¸c mÆt. Do ®ã sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ quèc d©n vÉn vÞ k×m h·m. Thø s¸u lµ møc t¨ng d©n sè qu¸ nhanh. Tuy nh÷ng n¨m gÇn ®©y tû lÖ t¨ng d©n sè cã gi¶m h¬n tr­íc nh÷ng vÊn ®Ò cßn cao. Nã ®ång nghÜa víi viÖc sè lao ®éng ngµy cµng gia t¨ng trong khi viÖc lµm th× ngµy cµng Ýt do sù ph¸t triÓn cña khoa häc c«ng nghÖ. ChÝnh nh÷ng ng­êi thÊt nghiÖp nµy lµ nguy c¬ dÉn ®Õn sù gia t¨ng cña tÖ n¹n x· héi, anh minh kh«ng ®­îc b¶o ®¶m. Cuèi cïng lµ thÕ chÕ chÝnh trÞ vµ qu¶n lý cña Nhµ n­íc. §©y còng lµ nh©n tè quan träng nhÊt cã vai trß quyÕt ®Þnh trong ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n­íc. Tuy r»ng n­íc ta cã mét thÓ chÕ chÝnh trÞ æn ®Þnh vµ tiÕn bé nh­ng kh¶ n¨ng ®Þnh h­íng cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ cßn nhiªï khuyÕt tËt, mµ lý do chÝnh lµ sù ®iÒu tiÕt h­íng ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ cßn ch­a phï hîp, g©y « nhiÔm m«i tr­êng, lµm ph©n ho¸ giÇu nghÌo, n¹n thÊt nghiÖp ngµy cµng gia t¨ng. NhËn thøc vµ vËn dông quy lu¹t gi¸ trÞ thÓ hiÖn chñ yÕu trong viÖc h×nh thµnh gi¸ c¶. Gi¸ c¶ lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña gi¸ trÞ, gi¸ c¶ ph¶i lÊy g¸i trÞ lµm c¬ së th× míi cã c¨n cø kinh tÕ, míi cã t¸c dông kÝch thÝch t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, c¶i tiÕn kü thuËt, h¹ tÇng thµnh s¶n phÈm. Nhµ n­íc ph¶i chñ ®éng lîi dông c¬ chÕ ho¹t ho¹t ®éng cña quy luËt gi¸ trÞ nghÜa lµ kh¶ n¨ng gi¸ c¶ t¸ch rêi gi¸ trÞ, vµ xu h­íng ®­a gi¸ c¶ trë vÒ gi¸ trÞ. Th«ng qua chÝnh s¸ch gi¸ c¶, Nhµ n­íc vËn dông quy luËt gi¸ trÞ nh»m; Thø nhÊt lµ kÝch thÝch s¶n xuÊt ph¸t triÓn. §èi víi xÝ nghiÖp quèc doanh, chñ yÕu lµ x©y dùng mét hÖ thèng gi¸ b¸n bu«n ®Ó ®­a chÕ ®é h¹ch to¸n kinh tÕ ®i vµo nÒn nÕp vµ cã c¨n cø v÷ng ch¾c. Thø hai lµ ®iÒu hoµ l­u th«ng hµng tiªu dïng. Trong chÕ ®é kinh tÕ thÞ tr­êng, tæng khèi l­îng va c¬ cÊu hµng tiªu dïng do kÕ ho¹ch l­u chuyÓn hµng ho¸ quyÕt ®Þnh c¨n cø vµo tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt, møc t¨ng thu nhËp quèc d©n, vµ thu nhËp b»ng tiÒn cña nh©n d©n, nhu cÇu vÒ hµng tiªu dïng trong ®iÒu kiÖn søc mua khong ®æi, nÕu gi¸ c¶ mét lo¹i hµng nµo ®ã gi¶m xuèng th× l­îng hµng tiªu thô sÏ t¨ng lªn vµ ng­îc l¹i. Nhµ n­íc cã thÓ quy ®Þnh gi¸ c¶ cao hay thÊp ®Ó ¶nh h­ëng ®Õn khèi l­îng tiªu thô mét sè lo¹i hµng nµo ®ã nh»m lµm cho nhu cÇu vµ møc t¨ng cña s¶n xuÊt vÒ mét sè hµng tiªu dïng ¨n khíp víi kÕ ho¹ch l­u chuyÓn hµng ho¸ cña Nhµ n­íc. Thø ba lµ ph©n phèi vµ ph©n phèi l¹i thu nhËp quèc d©n th«ng qua chÝnh s¸ch gi¸ c¶, viÖc quy ®Þnh hîp lý c¸c tû gi¸, Nhµ n­íc ph©n phèi vµ ph©n phèi l¹i thu nhËp quèc d©n gi÷a c¸c ngµnh nh»m phôc vô cho yªu cÇu n¨ng cao ®åi sèng cña nh©n d©n lao ®éng. Cuèi cïng, nhËn thøc vµ vËn dông quy luËt gi¸ trÞ nãi réng ra lµ biÕt sö dông c¸c ®ßn bÈy cña kinh tÕ hµng ho¸ nh­ tiÒn l­¬ng, gi¸ c¶, lîi nhuËn … dùa trªn c¬ së hao phÝ lao ®éng x· héi cÇn thiÕt ®Ó tæ chøc vµ thùc hiÖn chÕ ®ä h¹ch to¸n kinh tÕ. Tãm l¹i, nh÷ng ®iÒu tr×nh bµy trªn ®©y nãi lªn trong kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù cÇn thiÕt kh¸ch quan ph¶i kÕt hîp kÕ ho¹ch víi thÞ tr­êng, lÊy c¸i sau bæ xung cho c¸i tr­íc. Qu¸ tr×nh kÕt hîp ®ã còng lµ mét qu¸ tr×nh ph¸t huy t¸c dông tÝch cùc cña quy luËt gi¸ trÞ, lµ mét qu¸ tr×nh tù gi¸c vËn dông quy luËt gi¸ trÞ vµ quan hÖ thÞ tr­êng nh­ lµ mét c«ng cô ®Ó x©y dùng c¸c mÆt kinh tÕ, kÝch thÝch c¶i tiÕn kü thuËt, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, lµm cho gi¸ trÞ hµng ho¸ ngµy cµng h¹, ®¶m b¶o tèt h¬n cho nhu cÇu ®êi sèng, ®ång thêi t¨ng thªm khèi l­îng tÝch luü. §i ®«i víi viÖc ph¸t huy t¸c dông tÝch cùc cña quy luËt gi¸ trÞ ph¶i ®ång thêi ng¨n chÆn nh÷ng ¶nh h­ëng nh÷ng tiªu cùc cña nã ®èi víi viÖc qu¶n lý kinh tÕ. Quy luËt gi¸ trÞ tån t¹i mét c¸hc kh¸ch quan trong nÒn kinh tÕ. Nhê n¾m v÷ng t¸c dông chñ ®¹o cña c¸c quy luËt kinh tÕ, tù gi¸c sö dông t¸c dông tÝch cùc vµ h¹n chÕ c¸c t¸c dông tiªu cùc cña quy luËt gi¸ trÞ. Nhµ n­íc ®· n¨ng cao dÇn tr×nh ®é c«ng t¸c, kÕ ho¹ch ho¸ kinh tÕ. Trung ­¬ng §¶ng ®· nhÊn m¹nh: VÒ c¬ b¶n chóng ta ®· n¾m ®­îc néi dung, tÝch chÊt vµ t¸c dông cña quy luËt gi¸ trÞ ®èi víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau trong hai lÜnh vùc s¶n xuÊt vµ ph©n phèi kh¸c nhau vÒ tù liÖu s¶n xuÊt vµ t­ liÖu tiªu dïng vµ ®· vËn dông nã phôc vô c¸c nhiÖm vô chÝnh trÞ vµ kinh tÕ cña §¶ng vµ Nhµ n­íc trong tõng thêi kú; C«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ gi¸ c¶ còng ®· cã tiÕn bé, ph¹m vi ngµy cµng më réng, tr×nh ®é nghiÖp vô còng ®­îc n©ng lªn mét b­íc. 2.1.3.KÕt qu¶ cña viÖc vËn dông quy luËt gi¸ trÞ vµo n­íc ta Sau 15 n¨m thùc hiÖn ®æi míi nÒn kinh tÕ,chñ yÕu nhê c¸c biÖn ph¸p gi¶I phãng søc lao ®éng trong n­íc vµ më cöa nÒn kinh tÕ,t©n dông nguån lùc bªn ngoµI,nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®· cã sù biÕn ®æi râ rÖt.Tõ n¨m 1991 nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®· ®­îc t¨ng tr­ëng víi tèc ®ä kh¸ cao,trung b×nh la 7,6% hµng n¨m.Trong nh÷ng n¨m 1991-1999,møc kû lôc la 9,54%(1995);chØ sè gi¸ tiªu dïng gi¶m tõ 67,5%(1991) xuèng cßn 0,1%(1999) VÒ c¬ cÊu GDP theo ngµnh ®· cã chuyÓn dÞch tÝch cùc theo h­íng gi¶m tû träng cña khu vùc n«ng-l©m-ng­ nghiÖp vµ t¨ng tû träng cña khu vùc c«ng nghiÖp x©y dùng vµ dÞch vô.Tuy nhiªn tèc ®é chuyÓn dÞch cßn chËm.Tèc ®é chuyÓn dÞch c¬ cÊu lao ®éng trong ngµnh t¨ng0,99% vµ 1,03% ®èi víi ngµnh x©y dùng.T×nh h×nh n¨m 2002 còng ph¶n ¸nh tr¹ng th¸I vËn ®éng nhiÒu n¨m qua cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam lµ c«ng nghiÖp vµ dÞch vô ch­a t¹o ®­îc sè viÖc lµm t­¬ng øng víi møc t¨ng tr­ëng cña hai khu vùc nµy,khiÕn lùc l­îng lao ®éng míi vÉn ph¶I t×m kiÕm viÖc lµm chñ yÕu trong khu vùc n«ng nghiÖp vèn ®· d­ thõa qu¸ nhiÒu lao ®éng. §èi víi n¨ng lùc c¹nh tranh dÞch vô cña n­íc ta trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®· d­îc n©ng cao,song còng kh«ng Ýt nh÷ng s¶n phÈm dÞch vô n¨ng lùc c¹nh tranh cßn thÊp.Nhãm c¸c s¶n phÈm cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh chñ yÕu lµ s¶n phÈm n«ng nghiÖp,kho¸ng s¶n ch­a qua chÕ biÕn ,tû lÖ gia t¨ng cßn thÊp.Nh÷ng mÆt hµng c«ng nghiÖp qua chÕ biÕn lµ nh÷ng mÆt hµng cã tû lÖ lao ®éng cao,dùa vµo lîi thÕ so s¸nh vÒ sù khÐo lÐo,chi phÝ tiÒn c«ng lao ®éng thÊp.Tuy nhiªn c¸c mÆt hµng nµy ch­a cã th­¬ng hiÖu,ch­a cã kiÓu d¸ng riªng ,ch­a t¹o ®­îc c¬ së nguyªn liÖu,phô liÖu,c¬ së c«ng nghÖ vµ kü thuËt cÇn thiÕt,gi¸ thµnh cßn cao.Hµng thñ c«ng mü nghÖ cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh t­¬ng ®èi tèt song chÊt l­îng thiÕu æn ®Þnh,n¨ng lùc h¹n chÕ,ch­a ®¸p øng ®­îc c¸c ®¬n hµng lín. VÒ vÊn ®Ò d©n sè,tû lÖ t¨ng d©n sè tù nhiªn gi¶m nhiÒu.Tæng sè lao ®éng,viÖc lµm t¨ng,c¬ cÊu lao ®éng cã nhiÒu thay ®æi.Xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ®¹t thµnh tÝch cao. 2.2.Nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m vËn dông quy luËt gi¸ trÞ vµo n Òn kinh tÕ n­íc ta trong thêi gian tíi 2.2.1.§Çu t­ vµo viÖc nghiªn cøu,øng dông vµ triÓn khai khoa häc c«ng nghÖ. Trong t×nh tr¹ng n­íc ta cßn thiÕu thèn trÇm träng khoa häc kü thuËt nh­ hiÖn nay,nø¬c ta cÇn ph¶I hç trî nhiÒu h¬n n÷a kinh phÝ cho c¸c niÖn nghiªn cøu,c¸c ®Ò tµI nghiªn cøu phôc vô trùc tiÕp cho viÖc chuyÓn ®æi c¬ c©ó kinh tÕ,c¬ cÊu s¶n xuÊt,thùc hiÖn c¬ chÕ ®Æt hµng trùc tiÕp gi÷a nhµ n­íc,doanh nghiÖp vµ c¸c c¬ së nghiªn cøu khoa häc,tr¸nh t×nh tr¹ng bá phÝ vèn ®Çu t­ do t¸ch rêi gi÷a s¶n phÈm nghiªn cøu vµ thùc tiÔn.T¨ng kinh phÝ ®µo t¹o,nhÊt lµ ®µo t¹o míi vµ ®µo t¹o bæ sung ®éi ngò lao ®éng chÊt l­îng cao.§Æc biªt chó träng ®éi ngò c«ng nh©n lµnh nghÒ ,giái viÖc,lµm chñ ®­îc nh÷ng c«ng nghÖ míi. TiÕp theo ph¶I n©ng cao tr×nh ®é v¨n ho¸ cho nguån nh©n lùc,phÊn ®Êu phæ cËp phæ th«ng c¬ së vµ phæ th«ng trung häc ®èi víi nh÷ng ®èi t­îng vµ nh÷ng vïng cã ®IÒu kiÖn nh»m t¹o ®IÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc tiªp thu c¸c kiÕn thøc trong ®µo t¹o chuyªn m«n kü thuËt cho ng­êi lao ®éng.Thùc hiÖn chÝnh s¸ch ph©n luång häc sinh sau khi tèt nghiÖp trung häc c¬ së ®Ó t¹o ra c¬ cÊu ®µo t¹o hîp lý. §Èy m¹nh c«ng t¸c ®µo t¹o chuyªn m«n kü thuËt cho ng­êi lao ®éng.§Æc biªt lµ ®µo t¹o,båi d­ìng nghÒ cho ng­êi lao ®éng ®Ó t¨ng tû lÖ ®­îc ®µo t¹o lªn 30% n¨m 2005.CÇn ®­îc tiÕn hµnh th«ng qua biÖn ph¸p x· héi ho¸ ®µo t¹o,®a d¹ng ho¸ h×nh thøc ®µo t¹o,båi d­ìng víi nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ tham gia.Trang bÞ c¸c kiÕn thøc cÇn thiÕt kh¸c ®Ó cung c©p nh©n lùc cho c¸c khu c«ng nghiªp míi ,c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµI còng nh­ ngay tai ®Þa ph­¬ng. N«ng th«n cÇn më réng h×nh thøc ®µo t¹o nghÒ g¾n chÆt víi chuyÓn dao c«ng nghÖ míi,chuyÓn dao c¸c quy tr×nh s¶n xuÊt,quy tr×nh canh t¸c...®Ó lµm c¬ së cho viÖc chuyÓn ®æi c¬ cÊu s¶n xuÊt n«ng nghiÖp.§µo t¹o chñ nhiÖm hîp t¸c x·,huy ®éng lùc l­îng tri thøc trÎ vÒ n«ng th«n ,vïng s©u vïng xa ®Ó t¨ng thªm chÊt l­îng nguån nh©n lùc lµm nßng cèt cho viÖc thay ®æi c¸ch lµm ¨n t¹o thÕ vµ lùc míi cho viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ TiÕp tôc ®æi míi,®IÒu chØnh hÖ thèng chÝnh s¸ch vµ ph¸p luËt vÒ lao ®éng vµ thÞ tr­êng lao ®éng theo h­íng tiÕp cËn gÇn víi c¸c th«ng lÖ vµ tiªu chuÈn quèc tÕ t¹o sù b×nh ®¼ng trong ph¸p luËt ®èi víi mäi ng­êi lao ®éng. 2.2.2.L­u th«ng hµng ho¸,t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh hµng ho¸ cña ViÖt Nam. Mét trong nh÷ng yÕu tè then chèt ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng ho¸ ViÖt Nam lµ c¬ c©u l¹I vµ t¨ng c­êng n¨ng lùc c¹nh tranh cña khu v­c doanh nghiÖp,trong ®ã cã vai trß quan träng cña khu vùc nhµ n­íc v× khu v­c nµy n¾m gi÷ phÇn lín tµI s¶n quèc gia,nguån lao ®éng kü thuËt,tµI nguyªn vµ gi÷ vai trß chñ ®¹o trong c¸c thµnh phÇn kinh tÕ.Khu cùc doanh nghiÖp cÇn x©y dùng ®­îc ch­¬ng tr×nh c¾t gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt trong tõng c«ng ®o¹n s¶n xuÊt víi tõng s¶n phÈm.Nhµ n­íc thùc hiÖn chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch nghiªn cøu ¸p dông ®æi míi c«ng nghÖ,®Çu t­ ®æi míi thiÕt bÞ s¶n xuÊt.T¹o m«I tr­êng kinh doanh lµnh m¹nh,x©y dùng khu«n khæ chÝnh s¸ch t¹o ®IÒu kiÖn cho doanh nghiÖp tiÕn hµnh c¬ cÊu l¹I s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶,t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh.H­íng dÉn thùc hiÖn ph¸p lÖnh gi¸ nh»m thùc hiÖn kiÓm so¸t chi phÝ,kiÓm so¸t ®éc quyÒn.H¹n chÕ ®éc quúªn cña c¸c doanh nghiÖp ,nhµ n­íc chØ thùc hiÖn trî gi¸ nh÷ng mÆt hµng thiÕt yÕu quan träng vµ mét sè mÆt hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu. Thùc hiÖn chÝnh s¸ch hç trî cã ®IÒu kiÖn trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh ®Ó dÇn dÇn t¨ng n¨ng lùc c¹nh tranh cña mét sè s¶n phÈm,më réng thÞ tr­êng trong n­íc vµ xuÊt khÈu.B»ng c¸ch më réng quan hÖ víi c¸c quèc gia,c¸c nø¬c,hç trî xóc tiÕn th­¬ng m¹I ë c¸c thÞ tr­êng giµu tiÒm n¨ng.T¨ng c­ßng ®µu t­ vµo ho¹t ®éng nghiªn cøu thÞ tr­êng,hç trî doanh nghiÖp ®Çu t­ ra n­íc ngoµi. Hoµn thiÖn vµ n©ng cao hiÖu lùc cña chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t­ s¶n xuÊt,®¹c biªt lµ hµng xuÊt khÈu,c¸c vïng khã kh¨n.ChÝnh s¸ch ph¸t triÓn c¸c vïng nguyªn liÖu ®Ó gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt. Gi¶I ph¸p ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ph¶I ®­îc ®Æc biÖt coi träng.Trong thêi gian tíi cÇn ®Çu t­ cho ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹I, n©ng cao tû lÖ lao ®éng qua ®µo t¹o lªn trªn 30% sè lao ®éng hiÖn cã,trong ®ã chó träng ®µo t¹o nghÒ c«ng nghÖ cao. KÕt luËn Quy luËt gi¸ trÞ lµ quy luËt kinh tÕ quan träng nhÊt cña s¶n xuÊt vµ l­u th«ng hµng ho¸. Sù ra ®êi vµ ho¹t ®éng cña quy luËt nµy g¾n liÒn víi s¶n xuÊt vµ l­u th«ng hµng ho¸. ë ®©u cã s¶n xuÊt vµ l­u th«ng hµng ho¸ th× ë ®ã cã sù ho¹t ®éng cña quy luËt gi¸ trÞ. C¬ chÕ ®iÒu tiÐt s¶n xuÊt vµ l­u th«ng hµng ho¸ chÝnh lµ sù ho¹t ®éng cña quy luËt gi¸ trÞ sù ho¹t ®éng cña quy luËt gi¸ trÞ ®­îc biÓu hiÖn thong qua c¬ chÕ gi¸ c¶. Th«ng qua sù vËn ®éng cña gi¸ c¶ thÞ tr­êng ta sÏ thÊy ®­îc sù ho¹t ®éng cña quy luËt gi¸ trÞ. Gi¸ c¶ thÞ tr­êng ta sÏ lªn xuèng xung quanh gi¸ trÞ hµng ho¸ vµ trë thµnh c¬ chÕ t¸c ®éng cña quy luËt gi¸ trÞ. C¬ chÕ t¸c ®éng cña quy luËt gi¸ trÞ ph¸t sinh khi t¸c dông lªn thÞ tr­êng th«ng qua c¹nh tranh, cung - cÇu, søc mua cña ®ång t×en. §iÒu nµy c¾t nghÜa t¹i sao khi tr×nh bµy quy luËt kinh tÕ chi phèi ho¹t ®éng cña s¶n xuÊt, l­u th«ng hµng ho¸ vµ t¸c ®éng cña c¸c quy luËt kinh tÕ ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng ë ViÖt Nam, ta chØ tr×nh bµy quy luËt gi¸ trÞ, mét quy luËt bao qu¸t chung ®­îc c¶ b¶n chÊt, c¸c nh©n tè cÊu thµnh vµ c¬ chÕ t¸c ®éng cña nã ®èi víi kinh tÕ thÞ tr­êng ë ViÖt Nam. Tµi liÖu tham kh¶o 1. S¸ch kinh tÕ chÝnh trÞ M¸c - Lªnin, Tr­êng §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n Hµ Néi 1999. 2. S¸ch Kinh tÕ chÝnh trÞ M¸c - Lªnin, NXB ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi 2000. 3. S¸ch Kinh tÕ chÝnh trÞ M¸c - Lªnin, NXB Gi¸o dôc, Hµ Néi 2000. 4. S¸ch Kinh tÕ chÝnh trÞ, NXB §¹i häc vµ trung häc chuyÓn nghiÖp, Hµ Néi 1974. 5. S¸ch kinh tÕ chÝnh trÞ, Trung häc kinh tÕ, Hµ Néi 2000. Môc lôc Lêi më ®Çu 1 Ch­¬ng 1: Quy luËt gi¸ trÞ vµ vai trß cña quy luËt gi¸ trÞ trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸ mµ ®Ønh cao lµ kinh tÕ thÞ tr­êng 2 1.1. Quy luËt gi¸ trÞ. 2 1.1.1. Néi dung cña quy luËt gi¸ trÞ 2 1.1.2. C¸c h×nh thøc chuyÓn ho¸ cña quy luËt gi¸ trÞ 3 1.2. Vai trß cña quy luËt gi¸ trÞ trong viÖc ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng ho¸ 4 1.2. 1.S¶n xuÊt hµng ho¸ 4 1.2.2.Vai trß cña quy luËt gi¸ trÞ 4 1.2.2.1.Quy luËt gi¸ trÞ ®IÒu tiÕt s¶n xuÊt vµ l­u th«ng hµng ho¸ 4 1.2.2.2.Quy luËt gi¸ trÞ kÝch thÝch c¶i tiÕnkinh tÕ, hîp lý ho¸ s¶n xuÊt nh»m t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng 5 1.2.2.3.Quy luËt gi¸ trÞ ph©n ho¸ nh÷ng ng­êi s¶n xuÊt hµng ho¸ thµnh kÎ giµu ng­êi nghÌo,lµm ph¸t sinh vµ ph¸t triÓn quan hÖ kinh tÕ TBCN 6 1.3.Kinh tÕ thi tr­êng. 6 1.3.1.Kinh tÕ thÞ tr­êng lµ g×?B¶n chÊt cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ë ViÖt Nam 6 1.3.2.C¬ chÕ thÞ tr­ßng 8 1.3.3.TÝnh chÊt cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ë ViÖt Nam 9 Ch­¬ng 2:Th­c tr¹ng vËn dông quy luËt gi¸ trÞ vµo nÒn kinh tÕ n­íc ta thêi gian qua vµ nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ò ra nh»m vËn dông quy luËt gi¸ trÞ vµo nÒn kinh tÕ Viªt Nam 11 2.1. Thùc tr¹ng viÖc vËn dông quy luËt gi¸ trÞ vµo nÒn kinh tÕ ViÖt Nam 11 2.1.1. ViÖc vËn dông quy luËt gi¸ trÞ vµo nh÷ng n¨m nÒn kinh tÕ bao cÊp 11 2.1.2. ViÖc vËn dông quy luËt gi¸ trÞ thêi gian sau ®æi míi 11 2.1.3. KÕt qu¶ cña viÖc vËn dông quy luËt gi¸ trÞ vµo n­íc ta 15 2.2. Nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m vËn dông quy luËt gi¸ trÞ vµo nÒn kinh tÕ n­íc ta trong thêi gian tíi 16 2.2.1. §Çu t­ vµo viÖc nghiªn cøu, øng dông vµ triÓn khai khoa häc c«ng nghÖ 16 2.2.2.1. L­u th«ng hµng ho¸, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh hµng ho¸ cña ViÖt Nam 18 KÕt luËn 19 Tµi liÖu tham kh¶o 20