Tiểu luận Kiểm soát lạm phát ở Việt Nam, mối quan hệ giữa tự do hoá tài chính và khủng hoảng tài chính tiền tệ

Trang 1 / 9 Tiểu luận Kiểm soát lạm phát ở Việt Nam, mối quan hệ giữa tự do hoá tài chính và khủng hoảng tài chính tiền tệ Trang 2 / 9 I. Kiểm soát lạm phát ở Việt Nam 1. Sơ lược về lạm phát a) Khái niệm: Lạm phát là hiện tượng tiền có trong lưu thông vượt quá nhu cầu cần thiết làm cho chúng bị mất giá, giá cả của tất cả các loại hàng hóa đều tăng lên. b) Nguyên nhân của lạm phát: - Lạm phát tiền tệ: Loại lạm phát này xảy ra khi tốc độ tăng trưởng cung tiền vượt quá tốc độ tăng trưởng thực sự của nền kinh tế. Đơn giản hơn là tiền trong lưu thông tăng nhanh hơn số lượng hàng hóa và dịch vụ được sản xuất ra trong nền kinh tế - Lạm phát do cầu kéo (lạm phát nhu cầu): Khi nền kinh tế đạt tới hay vượt quá sản lượng tiềm năng, việc tăng tổng mức cầu dẫn tới lạm phát gọi là lạm phát do cầu kéo. Số cầu tăng là do tổng khối lượng tiền lưu hành (M) tăng hoặc do tốc độ lưu thông tiền tệ (V) tăng. Khối lượng tiền tệ tăng làm cho tổng số chi trả tăng, do đó gây ra áp lực lạm phát. Còn tốc độ lưu thông tiền tệ tăng chủ yếu là do hệ thống chính trị khủng hoảng, kinh tế suy thoái làm cho dân chúng mất lòng tin vào chế độ tiền tệ của nhà nước, gây tâm lý chạy trốn đồng tiền mất giá, số vòng quay của tiền tệ tăng lên. - Lạm phát do chi phí đẩy: Khi chi phí sản xuất kinh doanh tăng đẩy giá cả tăng lên ngay cả khi các yếu tố sản xuất chưa được sử dụng đầy đủ chúng ta gọi đó là lạm phát do chi phí đẩy. Nhiều nhà kinh tế cho rằng tiền lương tăng lên là một nguyên nhân đẩy chi phí tăng lên khi tốc độ tăng tiền lương cao hơn tốc độ tăng năng suất lao động. Ngoài ra các cuộc khủng hoảng về nhiên liệu, nguyên vật liệu cơ bản như dầu mỏ, sắt thép … cũng làm cho giá cả của nó tăng lên và đã đẩy chi phí sản xuất tăng lên, dẫn đến sức ép đòi tăng giá bán. - Lạm phát do những nguyên nhân liên quan đến số cung thiếu: Khi nền kinh tế đi gần đến mức toàn dụng, nghĩa là các yếu tố sản xuất như nhân công, nguyên vật liệu, máy móc, thiết bị … gần như đã được tận dụng, số cung hàng hóa và dịch vụ cho thị trường dần dần chậm lại. Bên cạnh đó tình trạng tắc nghẽn cũng giới hạn số cung. Đó là tình trạng các yếu tố sản xuất thặng dư ở một nơi, nhưng lại khan hiếm ở nơi khác, không lưu chuyển được từ nơi thừa sang nơi thiếu khiến cho nơi thiếu không thể tăng them khối lượng sản xuất nhằm đáp ứng nhu cầu thị trường. Hàng hóa khan hiếm làm cho giá cả của nó tăng lên. Ngoài ra, số cung có thể không tăng hoặc tăng quá ít vì cơ cấu kinh tế không cho phép tạo ra hàng hóa và dịch vụ đủ thỏa mãn nhu cầu đang gia tăng trên thị trường ngay lúc nền kinh tế chưa đạt tới mức toàn dụng. Đây là trường hợp lạm phát do sự mất cân đối trong cơ cấu kinh tế làm cho nền kinh tế phát triển không hiệu quả. c) Tác động của lạm phát: - Tác động phân phối lại thu nhập và của cải: Khi lạm phát xảy ra, những người có tài sản, những người đang vay nợ là có lợi vì giá cả các loại tài sản nói chung đều tăng lên, còn giá trị đồng tiền thì giảm xuống. Còn những người làm công ăn lương, những người gửi tiền, những người cho vay là bị thiệt hại. Để tránh thiệt hại, một số nhà kinh tế đưa ra cách điều chỉnh lãi suất cho phù hợp với tỷ lệ lạm phát. Ví dụ lãi suất Trang 3 / 9 thực là 3%, tỷ lệ tăng giá là 9%, thì lãi suất danh nghĩa là 12%. Tuy nhiên sự điều chỉnh này chỉ có thể thực hiện được trong điều kiện lạm phát thấp. - Tác động đối với sự phát triển kinh tế và việc làm: Trong điều kiện nền kinh tế chưa đạt đến mức toàn dụng, lạm phát vừa phải thúc đẩy sự phát triển kinh tế vì nó có tác dụng làm tăng khối tiền tệ trong lưu thông, cung cấp thêm vốn cho các đơn vị sản xuất kinh doanh, kích thích sự tiêu dùng của chính phủ và nhân dân. Còn giữa lạm phát và thất nghiệp có mối quan hệ nghịch biến. Khi lạm phát tăng lên thì thất nghiệp giảm xuống và ngược lại. - Các tác động khác:  Trong điều kiện lạm phát cao và không dự đoán được, cơ cấu nền kinh tế dễ bị mất cân đối.  Trong điều kiện các nhân tố khác không đổi, lạm phát xảy ra làm tăng tỷ giá hối đoái. Sự mất giá của tiền trong nước so với ngoại tệ tạo điều kiện tăng cường tính cạnh tranh của hàng xuất khẩu, tuy nhiên nó gây bất lợi cho hoạt động nhập khẩu.  Lạm phát cao và siêu lạm phát làm cho hoạt động của hệ thống tín dụng rơi vào tình trạng khủng hoảng do nguồn tiền gửi cho xã hội bị sụt giảm nhanh chóng, nhiều ngân hàng bị phá sản do mất khả năng thanh toán.  Lạm phát phát triển nhanh, biểu giá thường xuyên thay đổi làm cho lượng thông tin được bao hàm trong giá cả bị phá hủy, các tính toán bị sai lệch nhiều theo thời gian, từ đó gây khó khăn cho các hoạt động đầu tư.  Lạm phát cao kéo dài và không dự đoán trước được làm cho nguồn thu ngân sách nhà nước giảm do sản xuất bị suy thoái. 2. Các biện pháp kiểm soát lạm phát ở Việt Nam: - Nhất quán chính sách kinh tế nhiều thành phần trong đó kinh tế nhà nước làm chủ đạo: tạo sự cạnh tranh bình đẳng; Nhà nước có công cụ kinh tế hữu hiệu cho kiểm soát thị trường; tạo ra lượng cung hàng hoá đủ lớn đáp ứng nhu cầu thị trường. - Cần nhất quán với chính sách tỷ giá linh hoạt có kiểm soát, xem xét vấn đề hợp tác khu vực về tỷ giá tiến tới xây dựng đồng tiền chung: phát huy khả năng kiểm soát lạm phát của các nước có tiềm lực mạnh trên thế giới; đảm bảo giá trị của đồng Việt nam so với các ngoại tệ mạnh. - Tăng cường hợp tác sâu rộng với các nước trên thế giới: tạo nguồn cung hàng hoá phong phú; nâng cao tăng trách nhiệm của các nước, các nhà đầu tư quốc tế trong việc tăng cường các biện pháp hỗ trợ kiểm soát lạm phát vì lợi ích kinh tế của chính mình. - Giữ vững ổn định chính trị, an ninh quốc gia. - Tăng cường các biện pháp hành chính để kiểm soát việc tăng giá: xây dựng và phát huy vai trò của các cơ quan quản lý thị trường; xây dựng giá trần hợp lý đối với những mặt hàng mà sự cạnh tranh còn hạn chế; áp dụng các biện pháp mạnh (phạt tiền, tước quyền kinh doanh,…) đối với những trường hợp cấu kết để nâng giá thị trường,… Trang 4 / 9 II. Mối quan hệ giữa tự do hoá tài chính và khủng hoảng tài chính tiền tệ 1. Tự do hoá tài chính a. Khái niệm Tự do hóa tài chính là giảm thiểu sự can thiệp của Nhà nước vào các quan hệ và giao dịch tài chính. Các hoạt động tài chính được tự do thực hiện theo tín hiệu thị trường. Như vậy, Bản chất của tự do hóa tài chính là: - Hoạt động tài chính được thực hiện theo cơ chế nội tại vốn có của thị trường. - Các dòng vốn được tự do lưu chuyển đến bất cứ đâu, nơi thu được hiệu quả cao nhất, tùy thuộc vào ý muốn của nhà đầu tư mà không gặp bất cứ sự ngăn cản phi kinh tế nào. b. Nội dung của tự do hoá tài chính - Chính phủ phải kiểm soát được chính sách tài khóa và thực thi chính sách tài khóa có hiệu quả - Các thâm hụt trong chính sách tài khóa phải được loại trừ và ổn định được mức giá. Nguồn thu của nhà nước phải chuyển dần sang khu vực tư nhân. - Mở cửa thị trường vốn trong nước sao cho người gửi tiền nhận được lãi suất thực đã điều chỉnh theo lạm phát, mở cửa thị trường vốn trong nước và tự do hóa lãi suất. - Tự do hóa tỷ giá hối đoái. Theo đó, trong cán cân thanh toán quốc tế, tốt nhất là nên tự do hóa các giao dịch trên tài khoản vãng lai một cách nhanh chóng hơn so với dòng vốn quốc tế. - Tự do hóa các giao dịch trên tài khoản vốn - Tự do hóa các dịch vụ tài chính: các dịch vụ bảo hiểm và các dịch vụ liên quan đến bảo hiểm; dịch vụ ngân hàng và các dịch vụ tài chính khác c. Lợi ích của tự do hoá tài chính: - Tự do hoá tài chính sẽ tăng thêm áp lực cạnh tranh làm cho khu vực dịch vụ tài chính hoạt động có hiệu quả và ổn định hơn, đồng thời giúp các tổ chức tài chính nội địa có điều kiện cải thiện năng lực quản lý. - Tự do hoá tài chính sẽ làm tăng thêm chất lượng các dịch vụ tài chính được cung cấp (do sự độc quyền bị loại bỏ). Người tiêu dùng có thể được hưởng những sản phẩm dịch vụ mới, đa dạng, tiện ích với chi phí và thời gian ít nhất. - Tự do hoá các dịch vụ tài chính đem đến nhiều cơ hội cho việc chuyển giao công nghệ và làm giảm thiểu những rủi ro có tính hệ thống. - Tự do hoá các dịch vụ tài chính tạo điều kiện cho việc thiết lập một chính sách kinh tế vĩ mô có hiệu quả hơn phù hợp với những điều kiện trong một nền kinh tế mở, trên cơ sở đó thực hiện phân phối nguồn lực một cách có hiệu quả trên cơ sở khai thác tối đa lợi thế kinh tế trong nước và thế giới. Tóm lại, lợi ích tối thượng của tự do hoá tài chính là tạo ra một sự cạnh tranh bình đẳng trong một thị trường trước đây vốn được đặc trưng bằng những yếu tố độc quyền. Cạnh tranh chính là động lực thúc đẩy việc giảm thiểu chi phí, nâng cao chất lượng phục vụ, phân tán rủi ro và tạo cơ hội phát huy lợi thế kinh tế quy mô, tăng Trang 5 / 9 cường chuyển giao công nghệ và tạo môi trường thay đổi chính sách quản lý vĩ mô nền kinh tế. Trên cơ sở đó, tăng cường năng lực cạnh tranh và sẵn sàng đối phó với những bất thường có thể xảy ra trên bình diện quốc tế. d. Những mặt trái của tự do hóa tài chính - Thứ nhất: Tự do hoá tài chính có thể làm tăng thêm khả năng gây ra khủng hoảng tài chính nếu tiến trình tự do hoá được thực hiện một cách nôn nóng, sai trình tự hoặc thiếu đồng bộ trong các biện pháp quản lý vĩ mô ở cả cấp độ quốc gia và quốc tế. - Thứ hai: tài chính thường được coi là công cụ quản lý chiến lược và là lĩnh vực đặc biệt cần được nắm giữ bởi Nhà nước để tập trung thực hiện những mục đích quan trọng của một quốc gia. Việc mở cửa thị trường tài chính có thể có nguy cơ làm xao nhãng hoặc thiếu tập trung trong việc điều hành để thực hiện những mục tiêu đó vì các tổ chức, doanh nghiệp nước ngoài sẽ không quan tâm đến một mục đích nào khác hơn là mục đích lợi nhuận. Đặc biệt, trong điều kiện hệ thống tài chính nội địa có khả năng cạnh tranh kém, nền tài chính có nguy cơ bị thống trị bởi các tổ chức, doanh nghiệp tài chính nước ngoài thì quyền lực kiểm soát, khống chế và điều khiển thị trường tài chính của Nhà nước sẽ dần bị thu hẹp lại, và do đó có thể phương hại đến mục tiêu chiến lược của quốc gia. Hơn nữa, việc mở cửa thị trường tài chính nếu không được chuẩn bị kỹ lưỡng có thể sẽ dẫn đến nhiều hiện tượng tiêu cực, thiếu lành mạnh như lừa đảo, phá sản, đổ vỡ... gây thiệt hại đến lợi ích của người tiêu dùng. 2. Giới thiệu chung về khủng hoảng tài chính-tiền tệ. a. Khái niệm:  Quan điểm thế giới: Một nhóm lớn các tổ chức tài chính có giá trị nguồn vốn vượt quá giá trị thị trường của các tài sản, dẫn đến hiện tượng đổ xô đến ngân hàng và sự dịch chuyển cơ cấu đầu tư, sự sụp đổ của một số doanh nghiệp tài chính và cần thiết phải có sự can thiệp của nhà nước.  Quan điểm của Việt nam về khái niệm khủng hoảng tài chính tiền tệ Khủng hoảng tài chính là tình trạng tài chính (quỹ) mất cân đối nghiêm trọng có thể dẫn đến sụp đổ quỹ. b. Đặc điểm của khủng hoảng TCTT: - Cầu về tiền dự trữ quá lớn khiến cho ngân hàng không thể cùng một lúc đáp ứng tất cả mọi người. - Có hiện tượng khan hiếm tín dụng. - Giá trị tài sản của ngân hàng giảm mạnh và gây ra hiện tượng mất khả năng trả nợ, một số ngân hàng sụp đổ và xuất hiện tình trạng đổ xô đến các ngân hàng. - Các “bong bóng” giá tài sản nổ tung: sự sụt giá ban đầu trong giá trị các tài sản buộc các ngân hàng phải bán tiếp tài sản và làm giá tài sản tiếp tục giảm mạnh hơn nữa. - Các khoản tín dụng hình thành trong thời điểm bùng nổ được mang ra bán tháo. Trang 6 / 9 c. Biểu hiện của khủng hoảng TCTT: - Tình trạng tồi tệ của toàn bộ bộ máy tài chính – tín dụng quốc gia - Sự phá vỡ tài chính nhà nước, hệ thống thanh toán - Sự phá sản của các định chế tài chính trung gian - Phá giá nội tệ, áp lực lạm phát 3. Mối quan hệ giữa tự do hoá tài chính và khủng hoảng tài chính tiền tệ. Cùng với xu hướng toàn cầu hoá thì tự do hoá tài chính trở thành mục tiêu tất yếu của mỗi quốc gia khi thực hiện quá trình hội nhập với nền kinh tế thế giới. Như đã phân tích ở trên, những lợi ích thu được khi tự do hóa tài chính là không nhỏ nhưng quá trình này cũng có những mặt trái của nó. Đó là: dễ gây ra khủng hoảng tài chính nếu tự do hóa tài chính không được tiến hành theo những bước hợp lý và thiếu đồng bộ với những chính sách vĩ mô khác; thị trường tài chính trong nước có thể bị thao túng bởi các thế lực bên ngoài, Chính phủ dễ mất quyền điều tiết thị trường đặc biệt quan trọng này nhằm thực hiện những mục tiêu phát triển kinh tế xã hội của quốc gia. Một số nguy cơ mà tự do hóa tài chính có thể tạo ra:  Thứ nhất, nguy cơ tiền tệ hay đúng hơn là nguy cơ mất giá nội tệ do chính sách tỷ giá hối đoái không hợp lý và nhà đầu tư nước ngoài dễ dàng chuyển vốn ra nước ngoài. Biện pháp đối phó với tình huống này là phải có đủ lượng ngoại tệ dự trữ như trường hợp của Trung Quốc, Hồng Kông và Singapore trong đợt khủng hoảng tài chính vừa qua.  Thứ hai, nguy cơ tiền tháo chạy do thiếu các biện pháp kiểm soát dòng vốn ngắn hạn. Để đối phó với các nguy cơ này, có thể tham khảo một số kinh nghiệm của các nước như Chile: nhà đầu tư nước ngoài đầu tư gián tiếp phải giữ tiền mặt trong nước tối thiểu một năm và từ tháng 9/1998, các nhà đầu tư tài chính nước ngoài phải đóng một loại thuế dưới dạng nộp vào quỹ dự trữ 30% tổng số tiền cho vay nhưng không được hưởng lợi tức. Đồng thời, đánh thuế 1,2% trên toàn bộ vốn đưa vào không kể thời hạn. Ngoài ra, việc hạn chế đổi ngoại tệ cũng góp phần ngăn chặn nguy cơ tiền tháo chạy.  Thứ ba, đó là nguy cơ vỡ nợ do sử dụng tiền vay ngắn hạn để đầu tư dài hạn như trường hợp của Thái Lan vừa qua. Nguy cơ này càng nghiêm trọng khi xảy ra biến động tỷ giá hối đoái, giá bất động sản, đặc biệt là biến động giá trị của tài sản thế chấp vay ngân hàng và giá chứng khoán. Để “hóa giải” nguy cơ này, Chính phủ phải có hệ thống giám sát tài chính hiệu quả, nhằm ngăn chặn những khoản đầu tư quá nhiều rủi ro. Ngoài ra, có thể sử dụng một số biện pháp hạn chế chuyển đổi tiền tệ và kiểm soát chặt các luồng vốn ngắn hạn từ bên ngoài.  Thứ tư, nguy cơ mất chủ quyền là vấn đề mà quốc gia nào cũng lo ngại khi tự do hóa tài chính. Bởi khi xảy ra biến cố, Chính phủ buộc phải hy sinh một số mục tiêu kinh tế xã hội, xiết chặt ngân sách, giảm các chỉ tiêu tăng trưởng và chương trình xã hội, chấp nhận trợ giúp nước ngoài”... Trang 7 / 9 Tuy nhiên, tự do hoá tài chính không phải là nguyên nhân sâu xa dẫn đến khủng hoảng tài chính. Việc cải cách hệ thống tài chính và tự do hoá tài chính có chăng chỉ lật tẩy và làm trầm trọng thêm những yếu kém trong thể chế và các chính sách tài chính vĩ mô vốn dĩ đã tiềm ẩn, và do đó làm tăng thêm rủi ro của việc dẫn đến khủng hoảng tài chính. Nguyên nhân chính của các cuộc khủng hoảng tài chính lại chính là những yếu kém tiềm ẩn của hệ thống ngân hàng, sự thiếu lành mạnh của hệ thống chính sách quản lý vĩ mô, sự thiếu vắng của một chế độ giám sát, kiểm tra có hiệu quả và sự sai lệch trong đường lối cải cách, chứ không phải xuất phát từ bản thân quá trình tự do hoá tài chính. 4. Khủng hoảng tài chính Châu Á năm 1997 và bài học kinh nghiệm cho Việt Nam a. Nguyên nhân khủng hoảng tài chính tiền tệ châu á năm 1997 - Những yếu kém tiềm ẩn của hệ thống ngân hàng, sự thiếu lành mạnh của hệ thống chính sách quản lý vĩ mô: Thái Lan và một số nước Đông Nam Á đã cố gắng thực hiện cái mà các nhà kinh tế gọi là bộ ba chính sách không thể đồng thời. Họ vừa cố định giá trị đồng tiền của mình vào Dollar Mỹ, vừa cho phép tự do lưu chuyển vốn. Kinh tế Đông Nam Á tăng trưởng nhanh trong thập niên 1980 và nửa đầu thập niên 1990 đã tạo ra sức ép tăng giá nội tệ. Để bảo vệ tỷ giá cố định, các ngân hàng trung ương Đông Nam Á đã thực hiện chính sách tiền tệ nới lỏng. Kết quả là cung tiền tăng gây ra sức ép lạm phát. Chính sách vô hiệu hóa đã được áp dụng để chống lạm phát vô hình chung đẩy mạnh các dòng vốn chảy vào nền kinh tế. Vào giữa thập niên 1990, Hàn Quốc có nền tảng kinh tế vĩ mô tương đối tốt ngoại trừ việc đồng Won Hàn Quốc không ngừng lên giá với Dollar Mỹ trong thời kỳ từ sau năm 1987. Điều này làm cho tài khoản vãn lai của Hàn Quốc suy yếu vì giá hàng xuất khẩu của Hàn Quốc trên thị trường hàng hóa quốc tế tăng. Trong hoàn cảnh đóError! Bookmark not defined., Hàn Quốc lại theo đuổi một chế độ tỷ giá hối đoái neo lỏng lẻo và chính sách tự do hoá tài khoản vốn. Vì thế, thâm hụt tài khoản vãng lai được bù đắp lại bằng việc các ngân hàng của nước này đi vay nước ngoài mà phần lớn là vay nợ ngắn hạn và nợ không tự bảo hiểm rủi ro. - Các dòng vốn nước ngoài kéo vào Chính sách tiền tệ nới lỏng và việc tự do hóa tài chính ở Mỹ, châu Âu và Nhật Bản cuối thập niên 1980 đã khiến cho tính thanh khoản toàn cầu trở nên cao quá mức. Các nhà đầu tư ở các trung tâm tiền tệ nói trên của thế giới tìm cách thay đổi danh mục tài sản của mình bằng cách chuyển vốn đầu tư ra nước ngoài. Trong khi đó, các nước Châu Á lại thực hiện chính sách tự do hóa tài khoản vốn. Lãi suất ở các nước châu Á cao hơn ở các nước phát triển. Chính vì thế, các dòng vốn quốc tế đã ồ ạt chảy vào các nước châu Á. Ngoài ra, những xúc tiến đầu tư của chính phủ và những bảo hộ ngầm của chính phủ cho các thể chế tài chính cũng góp phần làm các công ty ở châu Á bất chấp mạo Trang 8 / 9 hiểm để đi vay ngân hàng trong khi các ngân hàng bất chấp mạo hiểm để đi vay nước ngoài mà phần lớn là vay nợ ngắn hạn và nợ không tự bảo hiểm rủi ro. - Tấn công đầu cơ và rút vốn đồng loạt Nguyên nhân trực tiếp của khủng hoảng tài chính Đông Á năm 1997 là những cuộc tấn công đầu cơ và việc rút vốn đồng loạt khỏi các nước châu Á. Thị trường bất động sản của Thái Lan đổ vỡ. Một số thể chế tài chính bị phá sản. Người ta không còn tin rằng chính phủ đủ khả năng giữ nổi tỷ giá hối đoái cố định. Khi phát hiện thấy những điểm yếu chết người trong nền kinh tế của các nước châu Á, một số thể chế đầu cơ vĩ mô đã tiến hành tấn công tiền tệ châu Á. Các nhà đầu tư nước ngoài đồng loạt rút vốn ra. Một nguyên nhân trực tiếp nữa của khủng hoảng là năng lực xử lý khủng hoảng yếu kém. Nhiều nhà kinh tế cho rằng khi mới bị tấn công tiền tệ, đáng lẽ các nước châu Á phải lập tức thả nổi đồng tiền của mình chứ không nên cố sức bảo vệ tỷ giá để đến nổi cạn kiệt cả dự trữ ngoại hối Nhà nước mà lại càng làm cho tấn công đầu cơ thêm kéo dài. b. Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam Dựa trên những phân tích về lợi ích mà rủi ro về việc tự doa hoá tài chính, kinh nghiệm mở cửa thị trường của các nước trong khu vực (Trung Quốc, Thái Lan…) và thực tiễn cải cách hệ thống tài chính của Việt Nam trong thập kỷ vừa qua, một số khuyến nghị có thể rút ra là: Thứ nhất: Việt Nam tiếp tục tiến hành việc mở cửa dần dần thị trường tài chính với một phạm vi thích hợp và một trình tự hợp lý sao cho vừa đảm bảo nâng dần năng lực và khả năng cạnh tranh vừa thích nghi và tiến gần hơn đến những tiêu chuẩn và thông lệ quốc tế. Thứ hai: Việc mở cửa thị trường dịch vụ tài chính không thể không gắn liền với một tiến trình cải cách liên tục hệ thống dịch vụ tài chính ở nước ta hiện nay. Mặc dù đã có 10 năm cải cách song hệ thống dịch vụ tài chính ở nước ta vẫn còn ở điểm xuất phát thấp, kém hiệu quả và vẫn mang nặng dấu ấn của thời kỳ bao cấp. Thực trạng đó không thể cứ tiếp tục duy trì thông qua việc bảo hộ bằng cách hạn chế sự thâm nhập của các hoạt động đầu tư quốc tế, mà cần phải được bảo hộ thông qua những cải cách triệt để trên cơ sở đó tạo ra năng lực tự bảo vệ trong điều kiện cạnh tranh quốc tế khi tiến hành hội nhập. Thứ ba: Cải cách hệ thống dịch vụ tài chính không có nghĩa chỉ là những cải cách về mặt cơ cấu tổ chức, năng lực nghề nghiệp, mà phải được tiế hành toàn diện cả về quan điểm và phương pháp điều hành vĩ mô của toàn bộ hệ thống gắn với những điều kiện quốc tế. Trong đó, những cải cách về hệ điều hành chính sách tỷ giá, quản lý ngoại tệ và chính sách lãi suất phải được coi là đặc biệt quan trọng vì chúng hết sức nhạy cảm đối với nền kinh tế. Bài học rút ra từ các cuộc khủng hoảng tiền tệ trên thế giới đã cho thấy, việc duy trì một chế độ tỷ giá chính thức quá xa so với tỷ Trang 9 / 9 giá thực, việc thả lỏng trong quản lý ngoại tệ và việc quá lạm dụng chính sách lãi suất để tác động vào nền kinh tế một cách cưỡng bức trong một thời gian dài nếu không được điều chỉnh để tiến gần hơn với những điều kiện quốc tế sẽ là một bất lợi lớn khi tiến hành mở cửa thị trường và tham gia hội nhập, thậm chí sẽ là nguyên nhân trực tiếp gây ra khủng hoảng. Thứ tư: Cải cách tài chính song song với việc mở cửa dần dần thị trường dịch vụ tài chính cần phải được hỗ trợ đồng thời bằng việc hoàn thiện hệ thống luật pháp, nhằm tạo ra một hành lang pháp lý ổn định, hiệu quả và minh bạch, tạo sân chơi bình đẳng cho các doanh nghiệp trong nước với các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài theo hướng đối xử quốc gia. Trong đó, đặc biệt chú ý đến những cơ sở pháp lý đảm bảo quyền giám sát kiểm tra của chính phủ và các cơ quan bảo vệ pháp luật đối với các hoạt động kinh tế của các doanh nghiệp, kể cả doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài nhằm đảm bảo sự khống chế của Nhà nước trong việc duy trì sự ổn định và sự lành mạnh của thị trường dịch vụ tài chính.Trước mắt cần xoá bỏ ngay sự đối xử ưu đãi về thuế đối với các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực dịch vụ tài chính nhằm đảm bảo sự cạnh tranh bình đẳng giữa doanh nghiệp nội địa và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài Thứ năm: thực hiện tốt các cam kết về tự do hoá tài chính với WTO. Tóm lại: Khu vực dịch vụ tài chính trên thế giới đã thể hiện rõ xu hướng toàn cầu hoá trong vòng hai thập kỷ gần đây. Tự do hoá tài chính toàn cầu đã mang lại những lợi ích to lớn xét trên cả khía cạnh hiệu quả và chất lượng dịch vụ. Thật không may, trong thời gian trước đây, một số nền kinh tế chuyển đổi theo đuổi chính sách tự do hoá tài chính đã lâm vào những cuộc khủng hoảng tài chính trầm trọng. Nỗi ám ảnh về khả năng xảy ra khủng hoảng đã trở thành một trong những nguyên nhân chính khiến các nước thành viên WTO tỏ ra do dự trong việc cam kết mở cửa thị trường dịch vụ tài chính. Lợi ích của tự do hoá tài chính, hoàn toàn có thể vượt trội những chi phí rủi ro có thể xảy ra trong quá trình cải cách. Khủng hoảng tài chính diễn ra ở một số nước trên thế giới không có nguyên nhân sâu xa bắt nguồn từ việc tự do hoá tài chính mà bắt nguồn từ chính những yếu kém tiềm ẩn trong hệ thống ngân hàng, sự thiếu vắng của một chế độ giám sát có hiệu quả cũng như những sai lầm trong chính sách quản lý tiền tệ và chính sách tỷ giá hối đoái.