Tiểu luận Thị trường ngoại hối Việt Nam (đánh giá thực trạng và hoán thiện giải pháp)

ệp n y cũng sẽ ph i mua ngo i tệ v i giá ni m y t m i, l m tăng giá vốn nhập khẩu. uy nhi n, việc tăng m nh tỷ giá ch nh thức, thu hẹp kho ng cách v i tỷ giá ngo i th tr ờng tự do sẽ gi p kh i thông m nh mẽ h n dòng kiều hối, h ng dòng tiền n y ch y v o k nh ch nh thức để t i trợ cho nhập khẩu, thay vì l u thông tr n th tr ờng chợ đen Kiều hối trong năm của iệt am ở mức r t cao (8 tỷ D) v đ y l thời điểm tốt để H có biện pháp khuy n kh ch ng ời d n bán số ngo i tệ n y cho ng n h ng n c nh đó, việc gi m giá ch nh thức D cũng có thể sẽ gi p khai thông m nh mẽ h n dòng vốn FII ch y v o K một khi rủi ro tỷ giá đ ợc lo i bỏ ho n to n, iệt am có thể sẽ khi n những qu đ u t n c ngo i vốn còn thận trọng sẽ m nh tay h n nữa trong việc gi i ng n iệt am sẽ có c hội đón nhận những luồng vốn nóng giống nh các th tr ờng m i nổi khác trong khu vực nh hilipin, Indonexia, Ấn ộ… t nhi n, n u muốn thu h t đ ợc dòng vốn n y một cách bền vững, iệt am sẽ c n ph i c i thiện các b t ổn vĩ mô nh l m phát, th m hụt th ng m i, bội chi ng n sách… ác mốc thay 39 đổi Bi n độ tỷ giá của iệt am 2.2.2. Ƣ Ệ Ô Ứ c d tr n thực t H áp dụng chỉ một tỷ giá ch nh thức cho t t c các giao d ch th ng m i tr n ph m vi c n c nh ng tỷ giá tr n th tr ờng tự do vẫn hiện diện song song v i tỷ giá ch nh thức ỷ giá th tr ờng tự do đ ợc quy t đ nh bởi cung c u tr n th tr ờng tự do ác nguồn cung v c u tr n th tr ờng tự do bao gồm: kiều hối, du l ch n c ngo i, buôn lậu v các doanh nghiệp không ti p cận đ ợc nguồn ngo i tệ ch nh thức Giao d ch tự do đ ợc thực hiện chủ y u t i các tiệm v ng ho c các đ i lý thu đổi ngo i tệ không ch nh thức ự tồn t i của th tr ờng ngo i tệ chợ đen l một t t y u xu t phát t thực tr ng kinh t v c ch qu n lý ngo i hối của ắm bắt những t n hiệu tr n th tr ờng n y, n i m các lực th tr ờng về c b n l không b điều phối bởi các quy đ nh h nh ch nh, có thể gi p ch công tác điều h nh tỷ giá n hời gian hiệu lực i n độ tỷ giá 1 / / đ n / / + , %( ỷ giá min bằng tỷ giá ch nh thức) 2 / / đ n / / ± , % ( o v i tỷ giá ch nh thức) 3 / / đ n / / ± % ( o v i tỷ giá ch nh thức) 4 / / đ n / / ± % ( o v i tỷ giá ch nh thức) 5 / / đ n / 8/ 8 + % ( o v i tỷ giá ch nh thức) 6 / 8/ 8 đ n / / + % ( o v i tỷ giá ch nh thức) 7 / / đ n / / ± , % ( o v i tỷ giá giao d ch bình qu n li n g n h ng) 8 / / đ n / / ± , % ( o v i tỷ giá giao d ch bình qu n li n g n h ng) 9 / / đ n / / ± , % ( o v i tỷ giá giao d ch bình qu n li n g n h ng) 10 / / đ n / 3/2008 ± , % ( o v i tỷ giá giao d ch bình qu n li n g n h ng) 11 / / 8 đ n / / 8 ± % ( o v i tỷ giá giao d ch bình qu n li n g n h ng) 12 / / 8 đ n / / 8 ± % ( o v i tỷ giá giao d ch bình qu n li n g n h ng) 13 / / 8 đ n / / ± % ( o v i tỷ giá giao d ch bình qu n li n g n h ng) 14 / / đ n nay ± % ( o v i tỷ giá giao d ch bình qu n li n g n h ng) 40 o v i tỷ giá D của ng n h ng, tỷ giá D chợ đen ph n n o ph n ánh cung c u, giá c tr n th tr ờng ch nh thức ằng chứng l mỗi khi tỷ giá tr n th tr ờng ch nh thức tăng, gi m, thì tỷ giá tr n th tr ờng chợ đen cũng tăng gi m theo iều n y xu t phát t thực t các cá nh n b h n ch ti p cận nguồn ngo i tệ trong hệ thống ng n h ng rong thập kỷ , do có sự ph n biệt giữa doanh nghiệp nh n c v doanh nghiệp t nh n trong v n đề xu t khẩu, các doanh nghiệp t nh n khó ti p cận nguồn ngo i tệ t hệ thống g n h ng Hiện nay, sự ph n biệt kiểu n y đôi khi vẫn đ ợc các H áp dụng đối v i các doanh nghiệp ho c cá nh n thuộc đối t ợng “không khuy n kh ch” sử dụng ngo i tệ để đi du l ch ho c mua, nhập các lo i h ng hoá xa xỉ hay lo i h ng hoá trong n c có kh năng s n xu t đ ợc h nh sự ph n biệt n y khi n cho th tr ờng tự do vẫn ti p tục phát triển v i quy mô t ng đối l n ở iệt am uy nhi n, th tr ờng có tỷ giá sẽ bao h m c nguy c đ u c lũng đo n th tr ờng. 2.2.2 1 hản ánh cung cầu: H ng ng y H vẫn công bố tỷ giá D li n g n h ng heo đó, các H sẽ giao d ch trong bi n độ qui đ nh uy nhi n h u h t H không mua - bán đ ng theo tỷ giá ni m y t m giao d ch th m các kho n ph khác l m th tr ờng xáo trộn v không ph n ánh trung thực tỷ giá ni m y t rong khi đó, xu h ng “v ng hóa” v “đô la hóa” tr n th tr ờng trong n c đang gia tăng do hiệu lực qu n lý h n c về th tr ờng ngo i hối còn h n ch dụ : g y / / , t i h u h t các điểm thu đổi ngo i tệ, giá D giao d ch ở mức D/ D (mua v o) - D/ D (bán ra), gi m h n D/ D so v i thời điểm giá D ở ng ỡng cao nh t rong khi đó t i h u h t các H , giá D ni m y t ở D/ D (mua v o) - D/ D (bán ra), thậm ch có H ni m y t giá mua v o, bán ra đều ở mức "tr n" cho phép của H l D/ D h vậy, giá tr n th tr ờng tự do v ợt qua giá H D/ D ự ch nh lệch n y g y ra tình tr ng l ng ời có D không muốn bán cho H, m l i bán ở th tr ờng tự do ũng d lý gi i cho tình tr ng n y, bởi l m một phép toán đ n gi n, v i mỗi D ch nh D, thì v i triệu D, bán ở chợ đen, có thể thu th m kho ng , tỷ D ỷ giá D/ D quá khác nhau giữa H v th tr ờng tự do còn khi n ng ời d n lo ng i tiền D m t giá, sẽ mua D để t ch trữ, thay vì gửi ti t kiệm ở H o ng i l m phát, đồng tiền m t giá n n ng ời d n có t m lý mua v ng, găm giữ ngo i tệ để đ u c v i k vọng tỷ giá sẽ ti p tục tăng nhằm h ởng ch nh lệch giá Giá v ng tăng nhanh v một số h ng hóa nh b t động s n, ô tô, điện tử, các m t h ng xa xỉ v nhiều danh mục h ng hóa khác không ni m y t giá D nh ng vẫn giao d ch theo tỷ 41 giá cũng l áp lực tăng tỷ giá c biệt, sau khi H ban h nh hông t về việc h n ch huy động v ng v cho vay đối v i các H , đã xu t hiện dòng tiền d ch chuyển t v ng sang ngo i tệ rong khi đó, th tr ờng chứng khoán v b t động s n ch a đ ợc c i thiện về thanh kho n v đói vốn n n không h p dẫn đ u t ỷ giá tăng khi n th tr ờng ngo i hối chợ đen di n ra nhộn nh p Kiều hối chuyển về n c không nằm l i ở hệ thống H vẫn ti p tục g y khó khăn nguồn thu mua ngo i tệ hiều D nhập khẩu ngo i danh mục đ ợc h n c quy đ nh, do không mua đ ợc ngo i tệ, quay ra mua t i th tr ờng tự do n c nh đó, H cho D vay, mua ngo i tệ bằng D sau khi xu t khẩu thu D về, D ph i cam k t bán l i cho H u không c n đối đ ợc, nhiều D nhập khẩu ph i tìm đ n th tr ờng tự do v i giá cao hu c u nhập khẩu h ng hóa cho s n xu t v ti u d ng, n u không ch n đ ợc n n đ u c v nguồn cung ngo i tệ không đủ lực, l b i toán tỷ giá vẫn còn nan gi i. 2.2.2.2 riệt phá đầu cơ lũng đoạn thị trƣờng: ỷ giá th tr ờng cho đen “nóng” nh hiện nay, một ph n ph n ánh cung - c u, nh ng trong đó có đ u c lũng đo n ự tồn t i của th tr ờng ngo i tệ tự do song song v i th tr ờng ch nh thức v i sức lan truyền của các tin đồn th t thiệt đã t o t m lý lo ng i cho ng ời d n i nhiều thời điểm, tỷ giá tr n th tr ờng tự do có độ ch nh lệch l n so v i th tr ờng ch nh thức đã t o điều kiện cho ho t động găm giữ, đ u c , lũng đo n th tr ờng, l m nh h ởng đ n th tr ờng ngo i hối ác chuy n gia kinh t ph n t ch, khi dập đ ợc đ u c lũng đo n, dập đ ợc k vọng o, h nh phủ cho th y b o đ m kiểm soát tốt cung - c u ngo i tệ c n bằng, k vọng n y sẽ không còn, tỷ giá ổn đ nh l i v gi i ng n đ u t trực ti p n c ngo i (FDI), gi i ng n đ u t tr n th tr ờng chứng khoán sẽ tăng tr ởng trở l i ì vậy, để gi i b i toán tỷ giá, c n có một gói gi i pháp c p bách nhằm đem l i sự ổn đ nh cho th tr ờng ngo i hối iệt am, trong đó, kể c biện pháp về kinh t v những gi i pháp h nh ch nh, m i có thể can thiệp đ ợc tình hình phức t p về ngo i tệ hiện nay, nh t l n n đ u c lũng đo n th tr ờng ũng c n có gi i pháp hữu hiệu qu n lý th tr ờng ngo i tệ v si t th tr ờng n y v o khuôn khổ nh quy đ nh ch t chẽ việc mua, bán, thu đổi, cho vay ngo i tệ, nh t l v o thời điểm cuối năm khi nhu c u t n dụng ngo i tệ tăng nóng ác H v các c sở kinh doanh ngo i tệ không đ ợc thu đổi, mua, bán v ợt tr n quy đ nh của H ồng thời, ph i dẹp ngay việc kinh doanh ngo i tệ trái phép v ph i có ch t i m nh để răn đe, kể c d ng đ n pháp luật ề d i h n, ph i ch p nhận tăng tr ởng ở mức v a ph i, năm chỉ n n tăng v a ph i để gi m đ u t xã hội, trong đó gi m đ u t công, sẽ góp ph n hỗ trợ việc gi m bội chi, gi m nhập si u 42 ng v i các biện pháp của H , ộ ông h ng cũng đang thực hiện các biện pháp đồng bộ để đẩy m nh xu t khẩu v h n ch nhập si u rong khi đó, ộ i ch nh ch m dứt các biện pháp hỗ trợ về thu , cũng nh n ng mức thu đối v i các m t h ng xa xỉ ng v i việc qu n lý tốt th tr ờng chợ đen, tin rằng th tr ờng ngo i hối sẽ phát triển ổn đ nh bền vững. 2.2.3 Ô Ò Ừ Ủ g y nay, ho t động kinh doanh của các ng n h ng th ng m i ( H ) trở n n phong ph v đa d ng h n bao giờ h t n c nh các nghiệp vụ ng n h ng mang t nh truyền thống thì các ng n h ng đã không ng ng phát triển các nghiệp vụ t i ch nh m i, hiện đ i, trong đó, ph i kể đ n các giao d ch kinh doanh ngo i tệ y l một ho t động kinh doanh có thể đem l i lợi nhuận r t cao cho H , nh ng nó cũng chứa đ y những rủi ro Khi tham gia ho t động kinh doanh tiền tệ, ng n h ng sẽ t o ra tr ng thái ngo i tệ mở v dẫn đ n rủi ro tỷ giá cho ng n h ng n u tỷ giá tr n th tr ờng bi n động ể có thể h n ch đ ợc rủi ro n y, ng n h ng sẽ ph i ti n h nh các biện pháp phòng ng a ột trong những công cụ hữu hiệu phòng ng a tỷ giá đó ch nh l các hợp đồng phái sinh về tiền tệ ( urrency Derivaties) c d chỉ l những b c đ u v còn mang t nh ch t th điểm ri ng lẻ nh ng đ y l những công cụ phái sinh tiền tệ m các g n h ng ở những n c phát triển đã áp dụng trong nhiều năm qua nhằm phòng ng a rủi ro tỷ giá trong giao d ch t i ch nh một cách có hiệu qu Hiện nay, ở iệt am, m c d th tr ờng ngo i hối còn s khai, nh ng trong những năm qua cũng có những b c ti n đáng kể ng v i các giao d ch giao ngay ( pot), k h n (Forward) v hoán đổi ( wap), bắt đ u t tháng năm , g n h ng h n c đã cho phép g n h ng th ng m i cổ ph n xu t nhập khẩu iệt am (EI ) thực hiện th điểm nghiệp vụ quyền lựa chọn ( ption) Hiện nay, nghiệp vụ giao ngay, k h n, hoán đổi v quyền chọn đang đ ợc gi i thiệu rộng rãi t i các ng n h ng y l một b c ti n đáng kể trong việc đa d ng hóa các nghiệp vụ giao d ch ngo i hối, cung c p cho các D nhiều công cụ t i ch nh, nhiều sự lựa chọn h n để phòng ng a rủi ro t i ch nh doanh nghiệp thông qua việc h n ch tác động b t lợi rủi ro tỷ giá ợi ch nổi bật của các công cụ phái sinh l phòng ng a hiệu qu các rủi ro về tỷ giá cũng nh lãi su t, ngo i ra những công cụ t i ch nh hiện đ i n y còn gi p doanh nghiệp c n đối luồng tiền, c c u l i t i s n nợ (sử dụng công cụ hoán đổi) v gi m b t các chi ph tr n c sở nhận đ nh đ ng di n bi n th tr ờng n c nh đó, v i t nh đa d ng vốn có, ch ng cũng có thể đ ợc thi t k ph hợp v i nhu c u v mức độ ch p nhận rủi ro của mỗi khách h ng uy nhi n, việc sử dụng v phát triển các s n phẩm m i n y tr n th tr ờng 43 vẫn còn nhiều h n ch c về ph a các doanh nghiệp v g n h ng th ng m i ( H ), thể hiện ở doanh số giao d ch r t th p hậm ch ở một số H m c d đã triển khai nghiệp vụ option nh ng không có giao d ch c d tr n th gi i các nghiệp vụ phái sinh để b o hiểm rủi ro tỷ giá nh forward, swap, futures, option đã đ ợc sử dụng phổ bi n t r t l u v i doanh số h ng ng y l n t i h ng trăm tỷ D h nh vì vậy, việc ứng dụng các công cụ phái sinh nhằm b o hiểm ở iệt am các nghiệp vụ phái sinh vẫn còn s khai, ch a phát triển ì vậy, c n tìm hiểu những điều kiện áp dụng v ph ng h ng phát triển các công cụ phái sinh ngo i hối ở iệt am trong thời gian t i 2.2.3.1. ợp đồng ngoại hối gi o ng y: Ở iệt am giao d ch giao ngay ch nh thức ra đời t khi có quy t đ nh số / 8/ - H rong quy đ nh n y, giao d ch hối đoái giao ngay đ ợc áp dụng cho t t c các đối t ợng quy đ nh t i iều , ri ng đối v i các tổ chức khác v các cá nh n chỉ đ ợc phép thực hiện giao d ch hối đoái giao ngay v i các tổ chức t n dụng, không đ ợc thực hiện các giao d ch còn l i Giao d ch giao ngay chi m tỷ trọng số l ợng giao d ch nhiều nh t, vì các lý do: n t: ỷ giá hối đoái t i iệt am không bi n động nhiều a : hói quen mua ngo i tệ của doanh nghiệp l mua ngay, chứ ch a ch trọng v o phòng ng a rủi ro tỷ giá ghiệp vụ n y thực hiện tr n c sở giá giao ngay, tức l giá đ ợc xác đ nh v có giá tr t i thời điểm giao d ch h nh lệch giá mua v giá bán của một h ng hóa d ng để b đắp chi ph giao d ch v đ t một kho n lợi nhuận hợp lý, n n nó cao hay th p t y thuộc v o ph m vi giao d ch hẹp hay rộng v mức độ bi n động giá tr của h ng hóa đó tr n th tr ờng ể có thể so sánh v i các lo i chi ph giao d ch khác, ch nh lệch giá bán v giá mua th ờng đ ợc xác đ nh theo tỷ lệ ph n trăm qua công thức sau: h nh lệch (%) = (giá bán – giá mua) * / giá bán 2.2.3.2. ợp đồng ngoại hối kỳ hạn: Ở iệt am giao d ch hối đoái k h n ch nh thức ra đời t khi g n h ng h n c ban h nh uy ch ho t động giao d ch hối đoái kèm theo uy t đ nh số / 8/ - H ng y tháng năm 8 uy ch n y cũng xác đ nh tỷ giá k h n l tỷ giá giao d ch do ng n h ng th ng m i, ng n h ng đ u t v phát triển y t giá ho c do hai 44 b n tham gia giao d ch tự t nh toán v thỏa thuận v i nhau, nh ng ph i b o đ m trong bi n độ qui đ nh gi i h n tỷ giá k h n hiện h nh của g n h ng h n c t i thời điểm ký k t hợp đồng ác giao d ch k h n đ ợc thực hiện trong hợp đồng mua bán D v D giữa ng n h ng th ng m i v i doanh nghiệp xu t nhập khẩu ho c v i các ng n h ng th ng m i khác đ ợc phép của ng n h ng nh n c uy nhi n, Hợp đồng k h n t đ ợc sử dụng, một ph n l do th tr ờng li n ng n h ng ở ch a phát triển, một ph n do những h n ch vốn có của nó trong việc phòng chống rủi ro tỉ giá v những h n ch của H ì th , các giao d ch k h n chỉ chi m kho ng - % khối l ợng giao d ch của th tr ờng ngo i tệ li n ng n h ng a. Đ u c ỉn ao dịc n oạ ố kì ạn v oán đổ : heo quy đ nh của g n h ng h n c ( H ) iệt am, tr c ng y 8/ / , tỷ giá kì h n đ ợc xác đ nh bằng cách l y tỷ giá giao ngay cộng v i một bi n độ dao động t y theo kì h n của hợp đồng kì h n h vậy, cách xác đ nh tỷ giá k h n theo thông lệ quốc t v của H iệt am l ho n to n khác biệt iều n y có thể dẫn t i sự khác nhau r t l n giữa hai cách t nh v một khi cách xác đ nh tỷ giá k h n theo quy đ nh của H không còn ph hợp v i những di n bi n tr n th tr ờng thì điều n y sẽ l m n n lòng các chủ thể tham gia lo i nghiệp vụ n y tr n th tr ờng ngo i hối ( em b ng ) H n nữa, thời h n tối đa theo quy đ nh l c đó của H đối v i lo i hợp đồng n y chỉ l tháng, liệu rằng có đáp ứng đ ợc nhu c u về thời h n trong ho t động phòng ng a rủi ro tỷ giá của các chủ thể tham gia th tr ờng ngo i hối hay không ởi trong t ng lai, số l ợng chủ thể tham gia tr n inaForex l r t đông v mỗi chủ thể có một nhu c u phòng ng a rủi ro tỷ giá v i thời h n ri ng của mình, có thể l v i tháng m thậm ch l h n năm ì th , việc mở rộng thời h n d i h n tháng nh hiện nay l t t y u v H không thể l i ti p tục quy đ nh tỷ lệ % gia tăng cho mỗi một thời h n đ ợc ồng thời, nghiệp vụ k h n có thể đ ợc mở rộng cho nhiều lo i ngo i tệ m nh khác m không ri ng gì D 45 ảng tổng hợp phƣơng pháp xác định t giá kì hạn theo quy định củ ( giá kì hạn tối đ = giá gi o ng y tối đ + % biên độ d o động TỪ 10/1/98 ĐẾN 28/2/98 TỪ 28/2/98 ĐẾN 6/8/98 TỪ 6/8/98 ĐẾN 26/8/98 TỪ 26/8/98 ĐẾN 30/8/00 TỪ 30/8/200 0 ĐẾN 18/9/01 TỪ 18/9/01 ĐẾN 1/7/02 TỪ 1/7/200 2 ĐẾN 28/5/04 DƯỚI 1 TUẦN + 1% +0.25% +0.19% - - - - 1 TUẦN -2 TUẦN + 1% +0.5% +0.38% - - 0.40% 0,50% 2 TUẦN -3 TUẦN + 1% +0.75% +0.57% - - 0.40% 0,50% 3 TUẦN -4 TUẦN + 1% + 1% +0.82% - - 0.40% 0,50% 30 NGÀY + 1% + 1% +1.64% +0.58% +0.20% 0.40% 0,50% 31 - 44 NGÀY + 1.5% + 1.5% +1.64% +0.87% +0.25% 1.50% 1,2% 45 - 59 NGÀY + 1.5% + 1.5% +1.64% +1.16% +0.40% 1.50% 1,2% 60 - 74 NGÀY + 2% + 2% +2.45% +1.45% +0.45% 1.50% 1,5% 75 - 89 NGÀY + 2% + 2% +2.45% +1.75% +0.65% 1.50% 1,5% 90 - 104 ngaây + 2.5% + 2.5% +3.25% +2.04% +0.79% 1.50% 2,5% 105-119 NGÀY + 2.5% + 2.5% +3.25% +2.33% +1.01% 1.50% 2,5% 120-134 NGÀY + 3% + 3% +4.05% +2.62% +1.14% 2.35% 2,5% 135-149 NGÀY + 3% + 3% +4.05% +2.92% +1.26% 2.35% 2,5% 150-164 NGÀY + 3.5% + 3.5% +4.84% +3.21% +1.38% 2.35% 2,5% 165–179 NGÀY + 3.5% + 3.5% +4.84% +3.50% +1.48% 2.35% 2,5% 180 NGÀY + 3.5% + 3.5% +4.84% +3.50% +1.50% 2.35% 2,5% guồn: ăn b n pháp quy của H 46 h nh vì vậy, ng y 8/ / , hống đốc H đã ra quy t đ nh số 8/ trong đó quy đ nh kì h n của hợp đồng Forward v wap t ng y đ n ng y v thay đổi l i nguy n tắc xác đ nh tỷ giá kì h n ỷ giá kì h n đ ợc xác đ nh tr n c sở: (i) tỷ giá giao ngay của ng y k hợp đồng kì h n, hoán đổi; (ii) ch nh lệch giữa mức lãi su t hiện h nh l lãi su t c b n của D (t nh theo năm) do H công bố v lãi su t mục ti u của (Fed Funds arget rate) của D do ục dự trữ i n bang công bố; (iii) kì h n của hợp đồng ó thể khẳng đ nh rằng, quy t đ nh n y đã đ a cách thức t nh tỷ giá kì h n của các H iệt am ti n g n v i thông lệ quốc t v l tiền đề pháp lý quan trọng cho sự phát triển của th tr ờng ngo i hối iệt am nói chung v giao d ch ngo i hối kì h n nói ri ng Giá giao d ch mua bán k h n đ ợc xác đ nh bởi tỷ giá giao ngay v sự ch nh lệch lãi su t của đồng tiền mua v đồng tiền bán giá kỳ hạn = giá gi o ng y + điểm kỳ hạn iểm kỳ hạn = ( giá gi o ng y * hênh lệch S * Số ngày kỳ hạn)/360*100 Ở iệt am, hợp đồng k h n m c d đã đ ợc ch nh thức đ a ra thực hiện t năm 8, nh ng đ n nay nhu c u giao d ch lo i hợp đồng n y vẫn ch a nhiều ý do, một m t, l khách h ng vẫn ch a am hiểu lắm về lo i giao d ch n y t khác, do c ch điều h nh tỷ giá của g n h ng h n c trong suốt thời gian qua khá ổn đ nh theo h ng D gi m giá t t so v i ngo i tệ để khuy n kh ch xu t khẩu nh ng vẫn đ m b o ổn đ nh đối v i ho t động nhập khẩu h nh lý do n y khi n các nh xu t khẩu không c m th y lo ng i ngo i tệ xuống giá khi ký k t hợp đồng xu t khẩu n n không có nhu c u bán ngo i tệ k h n ề ph a nhập khẩu, tuy ngo i tệ có l n giá so v i D khi n nh nhập khẩu lo ng i, nh ng sự l n giá của ngo i tệ vẫn đ ợc g n h ng h n c giữ ở mức có thể kiểm soát đ ợc n n nh nhập khẩu vẫn ch a thực sự c n giao d ch k h n để qu n lý rủi ro tỷ giá uy nhi n, trong t ng lai khi iệt am đã gia nhập W v d n d n hội nhập t i ch nh v i quốc t thì g n h ng h n c sẽ b t d n can thiệp v o th tr ờng ngo i hối, khi y rủi ro tỷ giá đáng lo ng i v nhu c u giao d ch hối đoái k h n sẽ gia tăng 47 b. Hạn c c a ao dịc kỳ ạn: Giao d ch ngo i tệ k h n thỏa mãn đ ợc nhu c u mua bán ngo i tệ của khách h ng m việc chuyển giao đ ợc thực hiện trong t ng lai uy nhi n, do giao d ch k h n l giao d ch bắt buộc n n khi đ n ng y đáo h n d b t lợi hai b n vẫn ph i thực hiện hợp đồng ột điểm h n ch nữa l hợp đồng k h n chỉ đáp ứng đ ợc nhu c u khi n o khách h ng chỉ c n mua ho c bán ngo i tệ trong t ng lai còn ở hiện t i không có nhu c u mua ho c bán ngo i tệ ôi khi tr n thực t , khách h ng v a có nhu c u mua bán ngo i tệ ở hiện t i đồng thời v a có nhu c u mua bán ngo i tệ ở t ng lai hẳng h n, một nh xu t nhập khẩu hiện t i c n D để thanh toán các kho n chi ti u trong n c nh ng đồng thời c n ngo i tệ để thanh toán hợp đồng nhập khẩu ba tháng nữa sẽ đ n h n áp ứng nhu c u n y, nh xu t nhập khẩu có thể li n hệ v i ng n h ng thực hiện hai giao d ch: t l : án ngo i tệ giao ngay để l y D chi ti u trong n c Ha l : ua ngo i tệ k h n để tháng sau có ngo i tệ thanh toán hợp đồng nhập khẩu đ n h n rong hai giao d ch tr n, giao d ch thứ nh t l giao d ch hối đoái giao ngay, giao d ch thứ hai l giao d ch hối đoái k h n r ng trong tình huống n y chỉ một trong hai giao d ch không thể đáp ứng đ ợc nhu c u của khách h ng, m ph i k t hợp c hai, sự k t hợp n y gọi l giao d ch hoán đổi 2.2.3.3. ợp đồng quyền chọn: Hiện nay, các H iệt am thực hiện giao d ch quyền chọn tiền tệ theo uy t đ nh số / / - H của hống đốc H i uy t đ nh n y, giao d ch quyền lựa chọn chỉ bao gồm giao d ch giữa các ngo i tệ (không li n quan đ n ồng iệt am) ối t ợng đ ợc tham gia giao d ch hối đoái bao gồm tổ chức t n dụng ( D) đ ợc phép, tổ chức kinh t , tổ chức khác v cá nh n v H iệt am D đ ợc phép đ ợc duy trì tổng giá tr hợp đồng quyền lựa chọn không có giao d ch đối ứng tối đa l % so v i vốn tự có ũng trong quy t đ nh n y, các D đ ợc phép không đ ợc mua quyền lựa chọn của tổ chức kinh t , tổ chức khác v cá nh n m họ chỉ đ ợc phép bán quyền chọn cho các đối t ợng n y m thôi uyền chọn ngo i tệ, lãi su t v v ng d ờng nh l những công cụ phái sinh đ ợc th tr ờng hoan ngh nh v đón nhận nhiều nh t do những u điểm vốn có của nó trong bối 48 c nh lãi su t v tỷ giá v giá v ng luôn ở tr ng thái tăng li n tục g n h ng đ u t v phát triển iệt am ( ID ) l ng n h ng đ u ti n đ ợc phép thực hiện giao d ch quyền chọn lãi su t ác giao d ch quyền chọn lãi su t đ ợc phép thực hiện đối v i những kho n cho vay v đi vay trung h n (d i năm) bằng D ho c bằng E v chỉ đ ợc thực hiện đối v i các D ho t động t i , các H ho t động ở đ ợc H cho phép v các H ở n c ngo i au ID l h ng lo t các H khác, bao gồm c H cổ ph n cũng đ ợc cho phép thực hiện nghiệp vụ n y iển hình l Eximbank, , echcombank, gribank, itibank, ietcombank, I , v ng n h ng Hồng Kông bank chi nhánh th nh phố H guy n tắc ch nh của lo i quyền chọn n y l các D v cá nh n đ ợc quyền đ t mua hay đ t bán D v i thông qua một tỷ giá do khách h ng tự chọn, đ ợc gọi l tỷ giá thực hiện c biệt, quyền chọn D v đáp ứng cho c nh nhập khẩu v nh xu t khẩu trong đó quyền chọn mua áp dụng cho nh nhập khẩu v quyền chọn bán áp dụng cho nh xu t khẩu au khi H cho phép , Sacombank v gribank thực hiện quyền chọn mua bán v ng, ng y / / l ng n h ng đ u ti n công bố triển khai d ch vụ n y D ch vụ n y đ ợc tung ra trong bối c nh trong n c v quốc t giá v ng li n tục tăng, tuy nhi n cũng c n có thời gian để đo l ờng mức độ đón nhận của th tr ờng đối v i công cụ i nay, đã có r t nhiều ng n h ng đ ợc phép của g n h ng nh n c cho phép thực hiện các nghiệp vụ ption c biệt, g n h ng nh n c cũng đã cho phép thực hiện các ptions tiền ồng t i ID , ng n h ng th ng m i cổ ph n h u, ng n h ng cổ ph n th ng m i quốc t i nghiệp vụ n y, chắc chắn t ng lai sẽ đ ợc mở rộng bởi khi đó D sẽ có c hội ti p cận v i th tr ờng t i ch nh th gi i th của D v iệt am cũng qua đó m tăng l n 2.2.3.4. ợp đồng hoán đổi: ác công cụ phái sinh lãi su t v tỷ giá ngo i tệ ti p tục xu t hiện ở v đ ợc các ng n h ng sử dụng do nhu c u nội t i của các H nhằm theo k p chuẩn mực ho t động ng n h ng quốc t H đã cho phép các H thực hiện một số nghiệp vụ phái sinh nhằm phòng ng a rủi ro lãi su t v rủi ro tỷ giá heo quy t đ nh số / - H ng y / / về quy ch thực hiện giao d ch hoán đổi lãi su t cho phép mở rộng danh mục các H v các D, các D đ ợc sử dụng công cụ hoán đổi lãi su t r n c sở n i lỏng qu n lý của H , nhiều H đã triển khai cung c p Hợp đồng hoán đổi lãi su t cho các doanh nghiệp (D ), tìm ki m đối tác l các D n c ngo i để ký k t hợp tác uy nhi n, giao d ch phái sinh trong đó có hoán đổi lãi su t đ ợc coi l ho t động ngo i b ng của H do đó h ng dẫn h ch toán t ph a H đối v i các nghiệp vụ n y đang đ ợc xem l điều kiện đủ để các H đẩy m nh cung c p d ch vụ n y cho khách h ng 49 khi H cho phép thực hiện nghiệp vụ hoán đổi lãi su t tr n th tr ờng iệt am, đã có một só ng n h ng nh , itibank thực hiện hoán đổi lãi su t trong ph m vi đồng D uy nhi n, giao d ch hoán đổi lãi su t giữa đồng tiền D v D (hoán đổi lãi su t chéo) đã đ ợc thực hiện, t tr c khi có quy đ nh ch nh thức của ng n h ng nh n c ho t i l n đ u ti n, khi đ ợc H cho phép, H đã cung c p gói waps tiền ồng cho một công ty đa quốc gia v i số vốn l n t i triệu D tr n t i tr ờng iệt am heo đó, H sẽ đ a D v nhận D t khách h ng, sau đó HSBC sẽ đ a D v nhận l i D t khách h ng i giao d ch n y, khách đã đ t đ ợc mức lãi su t c nh tranh nh t tr n th tr ờng nội đ a cho việc vay vốn tiền ồng k h n năm m không ch u b t cứ một rủi ro n o về tỷ giá D/ D h nh h nh động của H , t o ra nền t ng phát triển cho các giao d ch hoán đổi sau n y g n h ng tandard hartered chi nhánh t i iệt am thực hiện hoán đổi lãi su t chéo giữa hai đồng tiền chéo đối v i các kho n vay ngo i tệ của khách h ng sử khi khách h ng vay ngo i tệ trong t ng lai, tandard hartered sẽ còn cung c p nhiều s n phẩm phái sinh nữa tr n th tr ờng iệt am, hứa hẹn t ng lai phát triển th tr ờng Ở một mức cao h n, các công cụ lai t p có nguồn gốc t hoán đổi nh hoán đổi lãi su t cộng dồn, hoán đổi lãi su t kèm theo điều kiện quyền chọn, hoán đổi lãi su t bắt đ u thực hiện trong t ng lai …cũng đã xu t hiện v triển khai tr n th tr ờng ngo i hối trong thời gian g n đ y iều đ c biệt l các hợp đồng hoán đổi rủi ro t n dụng đã đ ợc th điểm áp dụng t i iệt am theo công văn / H - , tháng / cho phép H chi nhánh th nh phố Hồ h inh thực hiện c d l một lo i hoán đổi nh ng hoán đổi rủi ro t n dụng thực sự l i giống một ch nh sách b o hiểm h n ức một b n nắm giữ trái phi u ho c các kho n vay, đ nh k sẽ thanh toán cho b n kia r ờng hợp trái phi u b đánh giá th p hay các kho n vay tr n b vỡ nợ, b n b o hiểm ở đ y l H sẽ tr cho b n đối tác, khách h ng các kho n b tr lỗ tháng / g n h ng h n c ( H ) cho phép các ng n h ng th ng m i, ng n h ng li n doanh, ng n h ng % vốn n c ngo i, chi nhánh ng n h ng n c ngo i ho t động t i iệt am đ ợc thực hiện giao d ch hoán đổi lãi su t v i các doanh nghiệp không ph i l ng n h ng đ ợc th nh lập, ho t động theo pháp luật iệt am; giữa các ng n h ng v i nhau, giữa ng n h ng v i tổ chức t n dụng ở n c ngo i ũng theo quy đ nh n y, các ng n h ng đ ợc thực hiện giao d ch hoán đổi lãi su t nhằm phòng ng a rủi ro lãi su t cho khách h ng ph i có vốn tự có t tỷ đồng trở l n r n c sở các quy đ nh của H , các ng n h ng c n ban h nh uy trình thực hiện 50 giao d ch hoán đổi lãi su t ph hợp v i điều kiện, đ c điểm v kh năng t i ch nh của mình Gi i chuy n môn nhận đ nh, việc cho phép các ng n h ng thực hiện giao d ch hoán đổi lãi su t sau thời gian thực hiện th điểm ở một số ng n h ng sẽ t o điều kiện để các doanh nghiệp trong n c l m quen v ti p cận v i các nghiệp vụ phái sinh m i nhằm phòng tránh rủi ro v kiểm soát chi ph một cách hợp lý Hoán đổi lãi su t cũng giống nh hoán đổi tỷ giá, có kh năng lo i bỏ rủi ro, cố đ nh chi ph Hai ho t động n y chỉ khác nhau về đối t ợng, một b n l h n ch rủi ro về lãi su t, còn ph a b n kia l h n ch rủi ro về tỷ giá heo nhận đ nh chung, tr c đ y các doanh nghiệp n c ta chỉ quan t m t i rủi ro về tỷ giá nh ng do xu h ng tự do hóa lãi su t nội tệ v ngo i tệ hiện nay, rủi ro về lãi su t sẽ tăng cao n n việc đ a các công cụ h n ch rủi ro để các ng n h ng áp dụng l r t c n thi t au đ y l một v dụ về hoán đổi lãi su t đang áp dụng t i : a. rƣờng hợp khách hàng dự báo lãi suất tăng: Khách h ng đang ph i tr nợ vay D theo lãi su t th nổi ( ibor) Do dự báo lãi su t tăng trong t ng lai, Khách h ng sẽ ký k t v i một hợp đồng hoán đổi lãi su t trong đó khách h ng nhận lãi su t th nổi v tr cho lãi su t cố đ nh (a%) o k thanh toán lãi, khách h ng sẽ nhận lãi su t th nổi ( ibor) t để thanh toán cho ng ời cho vay, đồng thời thanh toán lãi su t cố đ nh (a%) cho h vậy khách h ng đã cố đ nh đ ợc kho n tr lãi nợ vay của mình v h n ch đ ợc rủi ro lãi su t khi lãi su t th tr ờng có xu h ng tăng cao b. rƣờng hợp khách hàng dự báo lãi suất giảm 51 Khách h ng đang ph i tr nợ vay D theo lãi su t cố đ nh (b%) Do dự báo lãi su t gi m trong t ng lai, Khách h ng sẽ ký k t v i một hợp đồng hoán đổi lãi su t trong đó khách h ng nhận lãi su t cố đ nh (b%) v tr cho lãi su t th nổi ( ibor) o k thanh toán lãi, khách h ng sẽ nhận lãi su t cố đ nh (b%) t để thanh toán cho ng ời cho vay, đồng thời thanh toán lãi su t th nổi ( ibor, đ ợc khách h ng dự báo gi m) cho h vậy khách h ng đã h n ch đ ợc chi ph tr lãi nợ vay v thu đ ợc ch nh lệch tiền lãi t hợp đồng n y khi lãi su t th tr ờng có xu h ng gi m đi rong tình hình bi n động lãi su t nh hiện nay thi t nghĩ các tổ chức kinh t của n c ta, đ c biệt l các doanh nghiệp xu t nhập khẩu n n sử dụng công cụ n y để tránh những rủi ro trong kinh doanh, ổn đ nh tình hình s n xu t kinh doanh một cách vững chắc v l u d i 2.2.4. Ệ 2010 ăm 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 E 2012 E ự trữ ngoại hối (t S ) 8,6 11,5 21.00 23,0 14,1 13,6 13,8 17,1 ( u n: W I F t roup)- G c ú: E l dự báo hông th ờng không có một nguy n tắc đ nh l ợng cụ thể n o về tỷ lệ dự trữ ngo i hối h ng trong điều kiện phát triển của hiện nay, các tổ chức t i ch nh quốc t khuy n ngh , dự trữ ngo i hối ph i đ m b o - tu n nhập khẩu ăm v a rồi ch ng ta nhập khẩu l n t i 8 - 8 tỉ D, nh vậy ch ng ta c n ph i có tỉ D dự trữ m i đ m b o đ ợc nhập khẩu ức dự trữ ngo i hối hiện nay l th p so v i y u c u 52 ột trong các y u tố khi n dự trữ ngo i hối b suy gi m chủ y u l do th m hụt cán c n thanh toán (kho n tỷ năm ), do nhập si u li n tục ( 8: 8, 8 tỷ D; : tỷ D, : kho n tỷ D, ngo i ra việc tiền đồng li n tục m t giá, l m phát tăng cao ( , % năm ) l m m t niềm tin đối v i các gi i đ u t t i ch nh n c ngo i cũng nh ng ời d n trong n c Dự trữ ngo i hối gi m dẫn t i việc ch nh sách tiền tệ khó khăn h n để tìm đ ợc điểm c n bằng cho c hai v n đề: gi m lãi su t v ổn đ nh tỷ giá heo lý thuy t, khi cung tiền tăng l n, đồng nội tệ sẽ rẻ đi v lãi su t gi m xuống, nh ng tỷ giá sẽ tăng l n, v ng ợc l i Do đó để gi m lãi su t v gi m c tỷ giá, chỉ có một cách duy nh t l tăng cung tiền, đồng thời r t b t dự trữ ngo i hối cung c p ra th tr ờng để c n bằng l i uy nhi n, v i kh năng hiện nay dự trữ ngo i hối iệt am khá mỏng, sẽ r t khó khăn để ng n h ng h n c can thiệp go i ra việc dự trữ ngo i hối gi m cũng nh h ởng đ n việc dòng vốn đ u t ngo i gi m i việc tình tr ng nền kinh t vĩ mô còn nhiều b t ổn: th m thụt cán c n thanh toán, nhập si u, l m phát, tỷ giá không ổn đ nh, ch nh sách điều h nh chậm v còn nhiều b t cập ì vậy itigroup dự báo dự trữ ngo i hối của iệt am khó có kh quan v trì trệ trong thời gian d i, có thể l n mức ,8 tỷ D trong năm v , tỷ D trong năm 53 C ƯƠNG 3: S Ệ Ƣ Ệ 3.1. Ơ & Ứ I V I TH Ƣ NG NGO I H I VIỆ ƢƠ Trong bối c nh kinh t xã hội hiện nay, th tr ờng ngo i hối iệt am đang có nhiều c hội phát triển cũng nh ph i đ ng đ u v i không t thách thức Do đó, để đ t đ ợc mục ti u ho n thiện th tr ờng ngo i hối, những c hội n y c n ph i đ ợc tận dụng một cách linh ho t v những thách thức c n ph i đ ợc v ợt qua 3.1.1. Ơ I CHO TH Ƣ NG NGO I H I VIỆT NAM: ền kinh t iệt am đang trong giai đo n phục hồi sau khủng ho ng l một d u hiệu tốt cho th tr ờng ngo i hối ổng s n phẩm trong n c (GD ) năm c t nh tăng , 8% so v i năm y l mức tăng khá cao so v i mức tăng , % của năm 8 v cao h n hẳn mức , % của năm , v ợt mục ti u đề ra , % rong năm , mục ti u tăng tr ởng G D l - , % v l m phát không quá % h tr ờng ngo i hối iệt am đã v đang đ ợc phát triển theo h ng mở cửa, chuẩn hóa theo thông lệ quốc t , mở cửa v hội nhập ng y c ng s u rộng t năm khi háp lệnh go i hối có hiệu lực t ng y / / , đ ợc đánh giá l một b c ti n m i trong c i cách c ch qu n lý ngo i hối trong bối c nh m i hủ thể tham gia giao d ch tr n th tr ờng ngo i hối ng y đ ợc mở rộng bao gồm các H , các doanh nghiệp kinh doanh xu t nhập khẩu, các tổ chức t i ch nh phi ng n h ng, tổ chức t i ch nh v ng n h ng n c ngo i, các cá nh n ác công cụ giao d ch ngo i hối hiện đ i (quyền chọn, hoán đổi, v v ) sẽ đ ợc sử dụng rộng rãi, chi m tỷ trọng cao h n trong các giao d ch ngo i hối n c nh đó, công nghệ v ph ng tiện hiện đ i sẽ đ ợc áp dụng phổ bi n trong kinh doanh d ch vụ ng n h ng nói chung v d ch vụ ngo i hối nói ri ng 54 3.1.2. Ứ I V I TH Ƣ NG NGO I H I VIỆT NAM rong thời gian t i, b n c nh những c hội l n đã n u tr n, việc phát triển th tr ờng ngo i hối iệt am ph i đối m t v i không t thách thức nh môi tr ờng pháp lý, kh năng qu n lý của các c quan chức năng v kh năng bình ổn th tr ờng ngo i hối ề m t môi tr ờng pháp lý v c ch ch nh sách, iệt am ch a đáp ứng y u c u phát triển của th tr ờng ngo i hối h ng ta có quy đ nh ch nh sách đ ợc ban h nh nh ng việc qu n lý thực hiện các quy đ nh n y vẫn còn nhi u tồn t i Do đó, môi tr ờng pháp lý của th tr ờng ngo i hối vẫn ch a thực sự phát huy tác dụng của nó rong điều kiện th tr ờng quốc t có nhiều bi n động khó l ờng, việc qu n lý điều ti t đ m b o sự phát triển l nh m nh ổn đ nh của th tr ờng ngo i hối l một công việc khá khó khăn v đỏi hỏi kh năng phan đoán ch nh xác của ng ời qu n lý uy nhi n, thực t hiện nay, số l ợng cán bộ qu n lý giỏi về ngo i hối vẫn ch a đáp ứng đủ nhu c u của th tr ờng ng y c ng đ ợc mở rộng n y i thực tr ng tình hình ngo i hối nh hiện nay, thách thức l n nh t l bình ổn th tr ờng ngo i hối sau việc điều chỉnh tăng tỷ giá bình qu n li n ng n h ng l n % đồng (t 8 D/ D l n D/ D ng y / / ) iệc điều chỉnh tỷ giá n y có tác động l n đ n t m lý của ng ời d n, doanh nghiệp, nh h ởng đ n cán c n th ng m i v l m phát 3.2. M Ê Ể ỂN TH Ƣ NG NGO I H I VIỆT NAM ể th ch ứng v i nền kinh t th tr ờng mở v hội nhập, iệt am c n ph i có mục ti u, quan điểm v đ nh h ng r r ng cho th tr ờng ngo i hối ột trong những mục ti u quan trọng nh t trong việc phát triển th tr ờng ngo i hối l ổn đ nh tỷ giá trong mối t ng quan cung c u tr n th tr ờng xu t khẩu, k ch th ch xu t khẩu, h n ch nhập khẩu, c i thiện cán c n thanh toán quốc t v tăng dự trữ ngo i tệ ong song đó, iệt am c n t ng b c n ng cao v th của D, t o điều kiện cho D có thể trở th nh đồng tiền chuyển đổi v phối hợp v i ch nh sách ngo i hối để chống hiện t ợng đô la hoá n c nh những mục ti u đề ra, th tr ờng ngo i hối iệt am ph i quán triệt một số quan điểm c b n sau trong quá trình phát triển: n t phát triển th tr ờng ngo i hối ph i ph hợp v i chi n l ợc phát triển kinh t - xã hội. a gắn liền v i chi n l ợc phát triển th tr ờng t i ch nh - tiền tệ v hệ thống ng n h ng 55 ba phát triển theo h ng mở cửa hội nhập đồng thời đ m b o an ninh t i ch nh - tiền tệ ó mục ti u quan điểm r r ng th sự phát triển th tr ờng ngo i hối m i bền vững v không chệch h ng n c nh đó, những mục ti u n y sẽ gi p các nh nghi n cứu đề ra những gi p pháp theo đ ng đ nh h ng ban đ u uá trình mở cửa v hội nhập kinh t quốc t đòi hỏi ch nh sách tỷ giá hối đoái ph i li n tục đ ợc ho n thiện v điều chỉnh th ch ứng v i môi tr ờng trong n c v quốc t th ờng ể góp ph n khai thác tối đa những lợi ch v gi m thiểu những tổn th t t hội nhập kinh t quốc t , ch nh sách ỷ giá hối đoái ở iệt am trong thời gian t i c n ho n thiện theo những đ nh h ng c b n sau: n t l ti p tục duy trì c ch tỷ giá th nổi có qu n lý của h n c rong xu th to n c u hóa iệt am c n lựa chọn một ch nh sách tỷ giá th nổi có ch nh sách qu n lý th ch ứng, t o ra động lực phát triển nền kinh t trong ti n trình hội nhập; vì ch độ tỷ giá th nổi có u điểm l tỷ giá luôn gắn liền v i quan hệ cung c u v tỷ giá n y th ch ứng v i điều kiện to n c u hóa của th tr ờng t i ch nh quốc t n c nh đó h n c vẫn có thể qu n lý đ ợc mức độ bi n động của tỷ giá a l ch nh sách ỷ giá hối đoái ph i đóng vai trò t ch cực trong việc b o hộ một cách hợp lý cho các doanh nghiệp trong n c ba l iệt am c n k t hợp h i hòa lợi ch giữa ho t động xu t khẩu v nhập khẩu theo h ng đẩy m nh ho t động xu t khẩu các s n phẩm m mình có lợi th so sánh, nh ng m t khác cũng c n gia tăng nhập khẩu các s n phẩm không có lợi th so sánh để thỏa mãn tốt h n nhu c u ng y c ng tăng về s n xu t v ti u d ng nội đ a 3.3. GI ỂN TH Ƣ NG NGO I H I VIỆT NAM 3.3.1. GI Ừ Ơ Ý Ƣ C: ác c quan qu n lý nói chung v g n h ng h c (“ H ”) nói ri ng có vai trò quan trọng trong sự phát triển của th tr ờng ngo i hối Việt Nam. Gi i pháp t các c quan n y sẽ có nh h ởng r t l n Do đó, việc đ a ra những điều chỉnh th tr ờng đòi hỏi sự thận trọng t các c quan qu n lý 3.3.1.1. iải pháp từ cơ qu n quản lý a. Ổn địn k n t vĩ m i mục ti n ổn đ nh kinh t vĩ mô, các c quan qu n lý c n th ờng xuy n ph n t ch tình hình kinh t th gi i, khu vực v trong n c để đề ra đ ợc ch nh sách GH ph hợp cho t ng giai đo n u n lý tốt dự trữ ngo i hối v tăng t ch lũy ngo i tệ l một 56 trong những nhiệm vụ h ng đẩu của ch nh phủ iệt am c n ti t kiệm chi ngo i tệ, chỉ nhập những h ng hóa c n thi t cho nhu c u s n xu t v những m t h ng thi t y u trong n c ch a s n xu t đ ợc go i tệ dự trữ khi đ a v o can thiệp tr n th tr ờng ph i có hiệu qủa rong thời gian tr c mắt ch ng ta vẫn xem đồng D có v tr quan trọng trong dự trữ ngo i tệ của mình nh ng cũng c n đa d ng hóa ngo i tệ dự trữ để phòng tránh rủi ro khi D b m t giá iệc qu n lý trong qu n lý ngo i hối c n ph i đ ợc n i lỏng ti n t i tự do hóa Ho t động n y bao gồm việc gi m d n , ti n đ n lo i bỏ sự can thiệp trực ti p của g n h ng h n c trong việc xác đ nh tỷ giá, xóa bỏ các qui đ nh mang t nh h nh ch nh trong kiểm soát ngo i hối, thi t lập t nh chuyển đổi cho đồng tiền iệt am, sử dụng linh ho t v hiệu qu các công cụ qu n lý tỷ giá, n ng cao t nh chủ động trong kinh doanh tiền tệ của các ng n h ng th ng m i h tr ờng ngo i hối iệt am c n đ ợc ho n thiện để t o điều kiện cho việc thực hiện ch nh sách ngo i hối có hiệu qủa bằng cách mở rộng th tr ờng ngo i hối để các doanh nghiệp, các đ nh ch t i ch nh phi ng n h ng tham gia th tr ờng ng y một nhiều, t o th tr ờng ho n h o h n, nh t l th tr ờng k h n v th tr ờng hoán chuyển để các đối t ợng kinh doanh có li n quan đ n ngo i tệ tự b o vệ mình h tr ờng ngo i tệ li n ng n h ng cũng c n đ ợc phát triển vì nó l điều kiện c n thi t để qua đó nh n c có thể nắm đ ợc mối quan hệ cung c u về ngo i tệ, đồng thời qua đó thực hiện biện pháp can thiệp của nh n c khi c n thi t r c mắt c n có những biện pháp th c đẩy các ng n h ng có kinh doanh ngo i tệ tham gia v o th tr ờng ngo i tệ li n ng n h ng , song song đó ph i củng cố v phát triển th tr ờng nội tệ li n ng n h ng v i đ y đủ các nghiệp vụ ho t động của nó, t o điều kiện cho H phối hợp, điều hòa giữa hai khu vực th tr ờng ngo i tệ v th tr ờng nội tệ một cách thông thoáng n c nh đó, c ch điều chỉnh GH iệt am c n đ ợc ho n thiện h n nữa để đ m b o cho tỷ giá ph n ánh đ ng quan hệ cung c u ngo i tệ tr n th tr ờng n n t ng b c lo i bỏ d n việc qui đ nh khung tỷ giá v i bi n độ quá ch t của g n h ng nh n c đối v i các giao d ch của các H v các giao d ch quốc t (Hiện nay bi n độ n y l +/- 0.25%). g n h ng h n c chỉ điều chỉnh tỷ giá tr n các phi n giao d ch ngo i tệ li n ng n h ng v theo h ng có tăng có gi m để k ch th ch th tr ờng luôn sôi động v tránh hiện t ợng găm giữ đô la Hiện nay tr n th tr ờng ngo i tệ, m c d D có v th m nh h n hẳn các ngo i tệ khác, song n u trong quan hệ tỷ giá chỉ áp dụng một lo i ngo i tệ trong n c sẽ l m cho tỷ giá r ng buộc v o ngo i tệ đó, cụ thể l D Khi có sự bi n động về giá c D tr n th gi i, lập tức sẽ nh h ởng đ n quan hệ tỷ giá của D đ n D m thông th ờng l những nh h ởng r t b t lợi h ng ta n n lựa chọn những ngo i tệ m nh để thanh toán 57 v dự trữ, bao gồm một số đồng tiền của những n c m ch ng ta có quan hệ thanh toán, th ng m i v có quan hệ đối ngo i ch t chẽ nh t để l m c sở cho việc điều chỉnh tỷ giá của D v dụ nh đồng E , y n hật vì hiện nay E , hật l những th tr ờng xu t khẩu l n nh t của iệt am h độ tỷ giá gắn v i một rổ ngo i tệ nh vậy sẽ l m tăng t nh ổn đ nh của GH danh nghĩa ể sử dụng có hiệu qu công cụ lãi su t để tác động đ n tỷ giá, ch nh phủ ph i ti n h nh t ng b c tự do hóa lãi su t, l m cho lãi su t thực sự l một lo i giá c đ ợc quy t đ nh bởi ch nh sự c n bằng giữa cung v c u của ch nh đồng tiền đó trong th tr ờng chứ không ph i bởi những quy t đ nh can thiệp h nh ch nh của h nh phủ iều chỉnh nh th n o để tỷ giá theo sát đ ợc những c n đối l n của h nh phủ v ph n ánh xác thực h n cung c u th tr ờng hiện vẫn l một mục ti u nan gi i heo quan điểm cá nh n, v n đề n y có thể xem xét d i các góc độ sau: n t, h nh sách tỷ giá ph i đ ợc phối hợp đồng bộ v i các ch nh sách kinh t vĩ mô khác ụ thể l ho n chỉnh c ch qu n lý giao d ch ngo i hối v c sở pháp lý cho việc điều h nh th tr ờng ngo i tệ song song v i việc phối hợp ch t chẽ, đồng bộ v i các ch nh sách v gi i pháp bộ phận trong lĩnh vực tiền tệ (nh lãi su t, cung ứng vốn) nhằm tác động có hiệu qu v o nội tệ t nhiều góc độ ác công cụ qu n lý tiền tệ tr n th gi i c n đ ợc áp dụng rộng rãi trong thực ti n n c nh đó, việc hiện đ i hóa hệ thống các tổ chức t i ch nh c n x c ti n v i mục ti u phát triển th tr ờng t i ch nh nói chung để n ng cao năng lực, mở rộng ph m vi điều chỉnh vĩ mô của h n c ác ch nh sách vĩ mô khác nh ngo i th ng, cán c n ng n sách, thu , t n dụng, thu nhập ng ời lao động c n đ ợc phối hợp sử dụng hiệu qu a , ch nh phủ n n điều h nh tỷ giá xu t phát t lợi ch chung của nền kinh t ; có nghĩa t i một thời điểm ph i xác đ nh r y u tố n o c n u ti n v y u tố n o có thể hy sinh để đ t lợi ch tổng thể tối đa dụ, quy t đ nh tăng giá nội tệ để gi m nhẹ sức ép tr nợ n c ngo i của doanh nghiệp ( h nh phủ) v ch p nhận sự suy gi m t m thời đối v i xu t khẩu n u điều n y t t o khó khăn h n cho nền kinh t ba, các c quan qu n lý ph i t ch cực đ u tranh có hiệu qu v i hiện t ợng đ u c , t ch trữ v kiềm ch tác động x u của th tr ờng ngo i tệ chợ đen b. ân cao t n c u ển đổ c a Đ n V t am ể phát triển bền vững thì đồng tiền iệt am c n đ ợc n ng cao sức m nh cho bằng các gi i pháp k ch th ch nền kinh t nh : hiện đ i hoá nền s n xu t trong n c, đẩy m nh tốc độ cổ ph n hóa doanh nghiệp quốc doanh l m ăn thua lỗ, tăng c ờng thu h t vốn đ u t trong v ngo i n c, x y dựng ch nh sách th ch hợp để phát triển nông nghiệp, khuy n kh ch xu t khẩu, b i tr tham nhũng … h ng ta c n t o kh năng chuyển đổi t ng ph n 58 cho đồng tiền iệt am: đồng tiền chuyển đổi đ ợc sẽ tác động t ch cực đ n ho t động thu h t vốn đ u t , h n ch tình tr ng l u thông nhiều đồng tiền trong một quốc gia Hiện t ợng đô la hóa nền kinh t do đó sẽ đ ợc đ ợc h n ch iệc huy động các nguồn lực trong nền kinh t trở n n thuận lợi h n, ho t động xu t nhập khẩu của quốc gia đó năng động h n ồng tiền tự do chuyển đổi l m gi m sự can thiệp trực ti p của h nh phủ v o ch nh sách qu n lý ngo i hối v c ch điều h nh tỷ giá, gi p cho tốc độ chu chuyển vốn đ ợc đẩy m nh, góp ph n đẩy nhanh ti n độ hội nhập kinh t th gi i uy nhi n, muốn t o kh năng chuyển đổi cho D ph i có đủ l ợng ngo i tệ dự trữ v nền kinh t vững m nh Kh năng c nh tranh của h ng xu t khẩu của các doanh nghiệp iệt am ph i đ ợc nhanh chóng c i thiện c. át tr ển t ốn ạ tần c n n t n t n rong thời k công nghệ thông tin phát triển m nh mẽ nh hiện nay, th tr ờng ngo i hối iệt am c n tận dụng triệt để những th nh tựu n y để phát triển nhanh h n v ti n mục ti u sánh ngang v i th tr ờng ngo i hối quốc t Do đó, việc đẩy m nh phát triển hệ thống h t ng công nghệ thông tin quốc gia l r t c n thi t để có thể k t nối tốt hệ thống thông tin của khu vực v của thể gi i t o điều kiện cho th tr ờng ngo i hối phát triển v hội nhập quốc t n c nh đó, các c quan nh n c c n có ch nh sách khuy n kh ch, th c đẩy v t o điều kiện cho các g n h ng th ng m i ứng dụng công nghệ thông tin hiện đ i trong kinh doanh d ch vụ ng n h ng nói chung v d ch vụ ngo i hôi nói ri ng cũng nh khuy n kh ch các doanh nghiệp, tổ chức v cá nh n ứng dụng công nghệ thông tin trong ho t động s n xu t kinh doanh, t o điều kiện thuận lợi công nghệ để ti p cận các d ch vụ ngo i hối 3.3.1.2. iải pháp từ g n hàng hà nƣớc H l c quan qu n lý trực ti p các v n đề li n quan đ n th tr ờng ngo i hối ể phát triển th tr ờng ngo i hối iệt am, H c n có điều chỉnh ch nh sách tỷ giá v ch nh sách qu n lý ngo i hối ề h nh sách tỷ giá, c ch tỷ giá ph i đ ợc đổi m i theo h ng linh ho t h n, ph n ánh đ ng đắn mối quan hệ cung - c u về ngo i tệ v c ch tỷ giá ph i có tác động điều chỉnh cung - c u về ngo i tệ tr n tr n th tr ờng, bám sát những di n bi n tr n th tr ờng ngo i hối n c nh đó, H có thể c n nhắc việc áp dụng c ch tỷ giá thỏa thuận ở rộng qui mô doanh số giao d ch, thu h t các chủ thể tham gia giao d ch nhằm tăng t nh thực t v ph n ánh cung c u của tỷ giá hình th nh tr n th tr ờng H 59 ề h nh sách qu n lý ngo i hối, việc qu n lý c n đ ợc đổi m i theo h ng tự do hoá, t o quyền chủ động trong ho t động kinh doanh ngo i tệ của các H iệc n y sẽ t o sự thông suốt các luồng ngo i tệ lu n chuyển giữa các khu vực trong nền kinh t , tránh tình tr ng “tắc nghẽn, găm giữ ngo i tệ” v những b t hợp lý về luồng ngo i tệ giữa các khu vực của nền kinh t H n n thực hiện qu n lý vĩ mô một cách linh ho t v mềm dẻo, có t nh đ n quyền lợi ch nh đáng của các đối t ợng qu n lý Khi thực thi các ch nh sách qu n lý ngo i hối, H n n căn cứ v o tình hình thực t v đ c th của nền kinh t trong n c iệc mở rộng, thu h t các tổ chức tham gia giao d ch ngo i tệ tr n th tr ờng li n ng n h ng, đ c biệt l các tổ chức t i ch nh phi ng n h ng sẽ có tác dụng t ch cực đ n th tr ờng h tr ờng đang c n các văn b n quy đ nh cụ thể qui ch thực hiện các lo i hình giao d ch ngo i hối hiện đ i n c nh đó, vai trò mua bán cuối c ng v giám sát th tr ờng của g n h ng h n c tr n th tr ờng ngo i tệ li n ng n h ng cũng c n đ ợc n ng cao g n h ng h n c thực hiện ph ng thức xử lý mua ngo i tệ d th a của các ng n h ng th ng m i kèm theo cam k t bán l i một ph n ho c to n bộ khi các ng n h ng th ng m i có nhu c u thanh kho n ngo i tệ của khách h ng Khi đó, sự căng thẳng về cung c u ngo i tệ cũng sẽ đ ợc h n ch do tập trung đ ợc các nguồn ngo i tệ qua hệ thống ng n h ng 3.3.2. GI Ừ ƢƠ I: r n th tr ờng ngo i hối, các H đóng vai trò vô c ng quan trọng gi p cho th tr ờng có thể ho t động Do đó, gi i phát phát triển th tr ờng ng o hối li n quan đ n các H l không thể thi u i vai trò quan trọng tr n th tr ờng ngo i hối, các H c n đa d ng hóa các ngiệp vụ kinh doanh ngo i hối hiện đ i: giao d ch k h n, giao d ch chọn mua, chọn bán ngo i tệ, giao d ch hoán đổi tiền tệ … n c nh đó, các H c n t ch cực phổ bi n s u rộng, h ng dẫn v t v n cho các tổ chức doanh nghiệp ki n thức, kinh nghiệm về các ho t động ngo i hối v cách thức qu n lý rủi ro trong kinh doanh ngo i hối nhắm h ng các doanh nghiệp l m quen v i những d ch vụ, s n phẩm m i của ng n h ng hằm phát triển v n ng cao các ho t động kinh doanh ngo i hối, các H n n có phòng kinh doanh ngo i tệ v i quy mô th ch hợp v có đủ thẩm quyền thực hiện các giao d ch ngo i hối tức thời ong song đó, việc tăng c ờng trang b công nghệ, k thuật hiện đ i trong việc thu thập, cập nhật thông tin về ngo i hối l việc quan trọng để đ m b o cho ho t động kinh doanh ngo i hối đ ợc thông suốt v hiệu qu ác H ph i th ờng 60 xuy n đ o t o, đ o t o l i nghiệp vụ chuy n môn trong lĩnh vực kinh doanh ngo i hối cho các cán bộ l m công tác kinh doanh ngo i hối có trình độ chuy n môn cao, nh y bén, có kh năng phán đoán th tr ờng v đủ kh năng t v n cho các doanh nghiệp trong việc dử dụng các công cụ phái sinh 3.3.3. GI Ừ ỆP: go i các c quan qu n lý, H v H , các doanh nghiệp cũng c n t ch cực tham gia trong quá trình phát triển th tr ờng ngo i hối ác doanh nghiệp n n chủ động nắm bắt thông tin, tăng c ờng kh năng ti p cận v sử dụng công cụ giao d ch ngo i hối hiện đ i để sử dụng linh ho t trong công việc kinh doanh, h n ch rủi ro tỷ giá n c nh đó, các doanh nghiệp n n đ o t o cán bộ nh n vi n có năng lực thực hiện tốt các giao d ch ngo i hối để phát triển việc kinh doanh nói chung v góp ph n phát triển th tr ờng ngo i hối nói chung 61 Ậ ăm , v a đi qua v i bao nhi u l thách thức khó khăn t nhiều m t của nền kinh t iệt am trong đó tỷ giá bi n động nhanh, có l c tỷ giá D/ D l n t i mức g n , sau đó tỷ giá gi m nhanh còn 8 v hiện nay tỷ giá đang trở l i mức iệc xác đ nh thời điểm can thiệp v o tỷ giá v can thiệp nh th n o, cũng nh bổ sung những biện pháp hỗ trợ sau khi can thiệp ra sao… điều đó sẽ quy t đ nh đ n mức độ th nh công hay th t b i của công tác điều h nh tỷ giá ác đ nh mức tỷ giá hợp lý l một v n đề t y thuộc v o nhận đ nh của h nh phủ trong một thời điểm kinh t nh th n o l r t quan trọng rong thời gian qua h nh phủ sử dụng những biện pháp h nh ch nh k p thời đã đem l i hiệu qu khá tốt, nhờ vậy m iệt am đã th nh công trong việc điều h nh ch nh sách tỷ giá hối đoái v h n ch tác động của cuộc khủng ho ng t i ch nh iệc điều h nh ch nh sách tỷ giá tốt có vai trò quan trọng trong việc bình ổn th tr ờng t i ch nh, gi m những c sốc đối v i kinh t đ n mức th p nh t, tăng c ờng nội lực trong quan hệ t i ch nh xu t nhập khẩu, c n bằng cán c n thanh toán Kinh t iệt am l nền kinh t nhỏ, mở, v đang phát triển do vậy nh h ởng t tác động b n ngo i l không thể tránh khỏi khi n ho ch đ nh v thực thi các ch nh sách vĩ mô t ng đối khó khăn h nh vì vậy để điều h nh hiệu qu c n ch trọng theo d i tình hình kinh t th gi i v khu vực để có những dự báo v điều chỉnh ch nh sách linh ho t h nh sách tỷ giá linh ho t v a có tác dụng ngắn h n v a có tác động d i h n, sự lựa chọn đ ng đắn một ch nh sách tỷ giá hợp lý sẽ gi p cho ch ng ta thực hiện tốt công cuộc chống l m phát hiện nay 62 P ụ ụ m k 1) ách Giao d ch ngo i hối – ỗ ăn Khi m – h xu t b n ồng Nai (2008) 2) - cổng thông tin về ki n thức qu n tr kinh doanh v k năng thực h nh giao th ng 3) 4) “ ác động của th tr ờng v ng đ n ch nh sách tiền tệ v g n h ng th ng m i” – ỗ Th Thủy (Viettin Bank) 5) zz1EBytOMBH 6) www.tailieu.vn 7) 8) ng dụng công cụ phái sinh tiền tệ trong phòng ng a rủi ro tỷ giá t i các ng n h ng th ng m i iệt am – h m h Ho ng nh) 9) Trang : 10) 11) 12) Giáo trình “ i ch nh quốc t ”, G r n gọc h ; G guy n gọc nh – Khoa i ch nh doanh nghiệp - H Kinh t H , hông k 8 13) 14) 15) 16) 17) CIFICEXT/VIETNAMINVIETNAMESEEXTN/ 18)