Tiểu luận tình huống, kết thúc khóa học Quản lý nhà nước, chương trình chuyên viên

LỜI MỞ ĐẦU Như chúng ta đã biết, hiện nay Đảng và Nhà nước ta đang tập trung mọi nguồn lực để xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, tiếp cận nền kinh tế tri thức và chủ động hội nhập kinh tế quốc tế. Vì vậy, giáo dục và đào tạo, khoa học công nghệ được xác định là "quốc sách hàng đầu" của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta hiện nay. Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X đã xác định: " Đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng kinh tế, đạt được bước chuyển biến quan trọng về nâng cao hiệu quả và tính bền vững của sự phát triển, sớm đưa nước ta ra khỏi tình trạng kém phát triển. Cải thiện rõ rệt đời sống vật chất, văn hoá và tinh thần của nhân dân. Đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá và phát triển kinh tế tri thức, tạo nền tảng để đưa nước ta cơ bản trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại vào năm 2020. Nâng cao vị thế của Việt Nam trong khu vực và trên thế giới". Để phấn đấu đạt được các mục tiêu mà Đại hội X của Đảng đề ra, thì việc nâng cao chất lượng giảng dạy, học tập để xây dựng nguồn lực lao động, nguồn lực con người có tính quyết định. Để xây dựng nguồn lực con người phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa thì Giáo dục - Đào tạo vừa là điểm xuất phát, vừa có vai trò quyết định. Điều này đã được Đảng ta khẳng định tại Nghị quyết Trung ương 2 khoá VIII : “ Muốn tiến hành công nghiệp hoá, hiện đại hoá thắng lợi, phải phát triển mạnh giáo dục và đào tạo, phát huy nguồn lực con người, yếu tố cơ bản của sự phát triển nhanh và bền vững ". Thực hiện Nghị quyết Đại hội X của Đảng về chiến lược phát triển Giáo dục và Đào tạo, trong những năm qua ngành Giáo dục và Đào tạo Quảng Bình đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Điều đó biểu hiện sinh động từ quy mô trường lớp, đến chất lượng dạy học cũng như công tác xã hội hoá giáo dục đã có những thay đổi theo hướng tích cực. Tuy nhiên, ngành Giáo dục và Đào tạo của tỉnh ta vẫn còn bộc lộ những yếu kém trên một số mặt, trong đó có những vấn đề bức bách cần phải giải quyết. Một trong những việc bức bách đó là việc thiếu nghiêm túc trong thực hiện nhiệm vụ, công việc được giao của một số cán bộ, nhân viên, giáo viên. Thực trạng đó không chỉ ảnh hưởng ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng và hiệu quả giáo dục toàn diện mà làm ảnh hưởng không tốt đến phát triển nhân cách học sinh và lòng tin của phụ huynh học sinh đối với ngành giáo dục. Điều 2 của Luật Giáo dục 2005 đã nêu rõ : “Mục tiêu giáo dục là đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện, có đạo đức, có tri thức, có sức khoẻ, thẩm mỹ và nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực của công dân, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”. Điều đó, đòi hỏi rất cao về ý thức trách nhiệm, lương tâm nghề nghiệp; trình độ, năng lực chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ cán bộ, nhân viên và giáo viên của mỗi một trường học. Với trách nhiệm là một chuyên viên tham mưu quản lý chỉ đạo công tác Y tế học đường của Sở giáo dục và Đào tạo Quảng Bình, từ thực tế ở trường THPT A, tác giả chọn đề tài: "Giải quyết tình huống vi phạm của nhân viên y tế học đường tại trường THPT A, huyện Q, Sở Giáo dục và Đào tạo Quảng Bình" để làm tiểu luận cuối khóa lớp quản lý nhà nước chương trình chuyên viên khoá 27 - năm 2009. Từ những kiến thức lý luận đã được trang bị và thực tế, hy vọng bài viết sẽ có tác dụng thiết thực trong công tác quản lý, trong hoạt động chuyên môn của mình. Xử lý tình huống trong quản lý nhà nước là một việc làm khó, vì thế không tránh khỏi hạn chế, khuyết điểm. Do đó mong các thầy cô giáo, bạn đồng nghiệp góp ý để bài viết hoàn thiện hơn, vận dụng có hiệu quả tốt hơn trong thực tiễn. I. MÔ TẢ TÌNH HUỐNG Trong những năm trở lại đây, cùng với sự tiến bộ nhiều mặt trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội, giáo dục và đào tạo của nước ta cũng đã đạt được những kết quả khả quan, góp phần quan trọng nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, phục vụ sự nghiệp CNH, HĐH đất nước. Tuy nhiên bên cạnh đó giáo dục và đào tạo cũng còn có những hạn chế cần được tháo gỡ về công tác quản lý cũng như các hoạt động trong nhà trường của mỗi một cán bộ, nhân viên, giáo viên nhà trường. Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh là một trong những vấn đề cần sự quan tâm của toàn xã hội. Bộ Giáo dục và Đào tạo đã phát động cuộc vận động “Hai không” với 4 nội dung. Đây là một chủ trương hết sức thiết thực góp phần xây dựng một nền giáo dục lành mạnh, giáo dục và đào tạo được một thế hệ trẻ đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa, là những “Chủ nhân tương lai của đất nước”. Do đó yêu cầu mỗi một người cán bộ, nhân viên, giáo viên làm việc trong trường không những đảm bảo đạt trình độ đào tạo theo chuẩn quy định, mà còn phải là người có lương tâm nghề nghiệp, có tinh thần trách nhiệm, kỷ luật lao động cao trong mọi công việc được giao. Trường THPT A được thành lập năm 1995, mặc dù mới thành lập được 14 năm nhưng được sự quan tâm của lãnh đạo các cấp, sự quan tâm của phụ huynh và đặc biệt là sự nỗ lực cố gắng của mỗi một cán bộ, nhân viên, giáo viên nhà trường nên trong những năm qua nhà trường đã không ngừng phát triển về mọi mặt, trong đó công tác đào tạo, xây dựng đội ngũ giáo viên luôn được nhà trường chú trọng. Tuy vậy vẫn còn có một số cán bộ, nhân viên, giáo viên không chịu phấn đấu dẫn đến vi phạm quy định của ngành giáo dục. Điều này được thể hiện trên nhiều mặt hoạt động về chuyên môn cũng như các hoạt động khác trong trường như: không soạn giáo án, không sử dụng đồ dùng dạy học, không chịu áp dụng phương pháp dạy học mới, hồ sơ sổ sách không đảm bảo, không hoàn thành các công việc được giao, thái độ, tinh thần làm việc không cẩn thận ảnh hưởng đến học sinh... Những vi phạm này xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau vì thế cần phải có cách nhìn nhận và xử lý nghiêm khắc nhưng hợp tình, hợp lý. Từ tình huống sau đợt thanh tra toàn diện của Đoàn thanh tra Sở Giáo dục và Đào tạo ở trường THPT A là một thí dụ cụ thể. Thực hiện Quyết định số 1654/QĐ-SGDĐT ngày 22/9/2009 của Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Quảng Bình về việc thanh tra toàn diện trường THPT A, ngày 28 tháng 9 năm 2009, đoàn thanh tra của Sở GD&ĐT đã về thanh tra toàn diện hoạt động dạy học, việc triển khai các nhiệm vụ năm học, công tác GDQP-AN, công tác ngoại khoá và y tế trường học tại trường THPT A. Từ khi mới thành lập, trường THPT A chỉ có 6 lớp, gần 300 học sinh với 15 cán bộ, nhân viên và giáo viên, nhưng đến nay, sau 14 năm thành lập trường đã có 33 lớp, 1.497 học sinh với 75 cán bộ, nhân viên và giáo viên. Cán bộ, giáo viên của trường được tuyển chọn từ nhiều nguồn khác nhau và cũng vì thế rất đa dạng. Thực hiện kế hoạch thanh tra đã được phê duyệt, trong chương trình thanh tra, các thành viên trong Đoàn thanh tra tiến hành kiểm tra toàn diện các mặt hoạt động của nhà trường thông qua hồ sơ, sổ sách, qua thực tế để đánh giá toàn diện nhà trường. Theo phân công của Trưởng đoàn thanh tra, ngày 30 tháng 9 năm 2009, đồng chí Nguyễn Văn T chịu trách nhiệm thanh tra công tác y tế trường học của nhà trường do nhân viên Nguyễn Thị H phụ trách. Trong buổi họp để phân công nhiệm vụ của các thành viên trong đoàn thanh tra, đồng chí trưởng đoàn có lưu ý đến vấn đề y tế học đường của nhà trường, vì thời gian gần đây qua dư luận và phản ánh của phụ huynh thì trường THPT A xảy ra một số hiện tượng ảnh hưởng đến sức khoẻ của học sinh liên quan đến việc xử lý của nhân viên H. Nhân viên H sinh năm 1975, là cán bộ y tế được đào tạo từ trường Cao đẳng Y tế Đà Nẵng, trước khi được tuyển dụng vào trường THPT A từ năm 2005, nhân viên H đã có thời gian hợp đồng làm việc tại Trạm Y tế xã An Ninh. Nhân viên H kết hôn năm 1998, chồng là công nhân hàn xì đang làm việc tại Vũng Tàu, cô sống với mẹ chồng và 2 con gái ở xã An Ninh. Trong thời gian làm việc tại trường THPT A, nhân viên H là một trong những cán bộ gương mẫu, nhiệt tình trong các công việc được giao, gần gũi, yêu thương học sinh. Tuy nhiên điều đáng nói ở đây là, qua hoạt động thanh tra hồ sơ và kiểm tra thực tế thấy có một số biểu hiện sai phạm. Đáng tiếc khi kiểm tra các cơ số thuốc có trong phòng Y tế phát hiện trên 1/2 đã quá hạn sử dụng, các dụng cụ để sơ cấp cứu ban đầu có ghi trong sổ nhưng thực tế kiểm tra nhiều loại không có. Đến đây thấy nhân viên H có biểu hiện sai phạm về tài chính nên thanh tra Nguyễn Văn T đã xin ý kiến của Trưởng đoàn thanh tra kết hợp với bộ phận thanh tra tài chính để kiểm tra thì phát hiện thấy từ số tiền 18% (theo văn bản liên ngành số 587/LN-BHXH-GD&ĐT ngày 17/8/2008 giữa Bảo hiểm Xã hội và Sở Giáo dục và Đào tạo Quảng Bình về việc hướng dẫn thực hiện Bảo hiểm Y tế học sinh) được trích lại của Bảo hiểm Y tế học sinh hằng năm để mua thuốc, một số dụng cụ, phương tiện phục vụ cho công tác chăm sóc sức khoẻ ban đầu của học sinh, nhà trường giao cho nhân viên H lập dự trù trình kế toán và lãnh đạo duyệt để mua hằng năm, thì trong năm học 2008-2009 với số tiền được duyệt mua là 9.000.000đ thì trên thực tế nhân viên H chỉ mua hết 6.500.000đ (ghi hoá đơn 9.000.000đ để quyết toán), còn lại dùng số thuốc dư thừa, đã quá hạn sử dụng trong các năm trước đó để phục vụ cho học sinh. Từ thực tế trên nên trong năm học 2008-2009, nhiều hiện tượng học sinh bị đau bụng vào xin thuốc uống đã bị ngộ độc phải đưa đi bệnh viện, 02 trường hợp học sinh học thể dục bị ngã gãy hở xưong cẳng tay, mất máu nhiều nhưng do không có các dụng cụ cần thiết để sơ cứu tạm thời mà đưa ngay lên tuyến trên nên mất máu nhiều và ảnh hưởng lớn đến sức khoẻ của học sinh - điều này theo đúng phản ánh của dư luận và phụ huynh học sinh. Từ thực tế trên, cuối đợt thanh tra, khi kết luận đánh giá đối với nhân viên H, kết luận của Đoàn thanh tra là: Chưa nghiêm túc trong việc thực hiện quy chế, không hoàn thành công việc được giao, có biểu hiện vi phạm quản lý cơ sở vật chất. Đề nghị Ban giám hiệu nhà trường có hình thức kỷ luật phù hợp. Qua tìm hiểu, một số cán bộ, giáo viên trong trường cho biết thời gian gần đây nhân viên H tinh thần làm việc không được tốt lắm, nhất là tâm lý của nhân viên H có phần không ổn định. Sự việc là do mâu thuẫn xảy ra giữa nhân viên H và chồng, do tư tưởng trọng nam khinh nữ vẫn tồn tại trong suy nghĩ của chồng nên thời gian gần đây chồng nhân viên H có biểu hiện đến với người khác để “kiếm con trai”, lơ là đối với vợ con, và gia đình, đặc biệt biện lý do công việc khó khăn nên rất ít gửi tiền về nhà để nuôi con, thậm chí có tháng không gửi. Điều đó ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống về vật chất cũng như tinh thần của gia đình nhân viên H, từ đó trong công việc nhân viên H có nhiều biểu hiện tiêu cực. Trước tình huống đó cần có hình thức xử lý thế nào cho đúng với quy định của ngành nhưng phù hợp với thực tế ? Tình huống đặt ra khiến cho những người có trách nhiệm nhiều suy nghĩ ? Đây là một bài toán đặt ra người quản lý phải giải quyết thế nào cho trọn lý, vẹn tình. Vừa giải quyết tốt mối quan hệ giữa cơ quan quản lý với nhân viên, nhưng phải đảm bảo thực hiện được kỷ cương của pháp luật, quy chế của ngành. Muốn vậy cần tìm hiểu, phân tích kĩ những nguyên nhân và hậu quả của tình huống đưa lại, có như vậy mới xác định được mục tiêu và phương án để giải quyết tình huống có hiệu quả. II. PHÂN TÍCH NGUYÊN NHÂN VÀ HẬU QUẢ 1. Nguyên nhân Thứ nhất: Thuộc về trường THPT A: Điều này được thể hiện là quá trình quản lý của Tổ Hành chính, của Ban giám hiệu nhà trường chưa chặt chẽ, chưa thực hiện đúng quy định hàng tuần phải kiểm tra, nên mới xảy tình huống nhân viên H không sử dụng đúng các loại thuốc phục vụ cho học sinh. Ban giám hiệu nhà trường còn buông lỏng trong quản lý, chưa quán triệt thấu đáo để nhân viên trong nhà trường học tập và thực hiện các quy định của pháp luật và các văn bản có liên quan đến công việc, nhiệm vụ được phân công. Chưa tổ chức tốt các phong trào thi đua trong nhà trường nên chưa khơi dậy được sự cố gắng vươn lên của đội ngũ cán bộ, nhân viên, giáo viên. Công tác kiểm tra nội bộ của nhà trường chưa tiến hành thường xuyên nên để cho nhân viên vi phạm quy định. Công tác quản lý, chỉ đạo của Tổ Hành chính, Ban giám hiệu chưa thường xuyên, do chủ quan vì trước kia nhân viên H là một nhân viên tích cực, gương mẫu. Nhưng dù sao đi nữa để xảy ra trường hợp vi phạm quy chế như trên, thì hoạt động quản lý, chỉ đạo của lãnh đạo nhà trường cũng chưa tốt, cần phải có sự khắc phục. Mặt khác, vai trò của tổ chức Công đoàn nhà trường đối với một đồng nghiệp gặp khó khăn chưa kịp thời nắm bắt, động viên, chia sẽ. Thứ hai: Thuộc về nhân viên Nguyễn Thị H: Trong lúc toàn ngành giáo dục và đào tạo đang tập trung triển khai Kế hoạch hành động thực hiện Chỉ thị số 06-CT/TW của Bộ Chính trị về cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” và các cuộc vận động lớn trong toàn ngành, nhất là cuộc vận động “Hai không” với 4 nội dung thì nhân viên H lại chưa tích cực trong mọi hoạt động của nhà trường. Theo nhân viên H, do hoàn cảnh gia đình mà cô vi phạm quy chế của ngành, chưa thực hiện tốt những yêu cầu, nhiệm vụ của một nhân viên y tế làm trong ngành giáo dục, vi phạm Điều 2, Điều 6, Điều 15 của Pháp lệnh Cán bộ Công chức (đã được sửa đổi, bổ sung năm 2003), cũng như vi phạm Điều lệ Trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông và trường phổ thông có nhiều cấp học ban hành kèm theo Quyết định số 07/2007/QĐ-BGDĐT ngày 02/4/2007 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo, do đó đã có những vi phạm trong quá trình làm việc. Căn vào các quy định, thấy rằng nhân viên H đã không thực hiện nghiêm túc các nhiệm vụ được phân công, gây ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ của học sinh, ảnh hưởng đến phong trào thi đua của nhà trường. Trong cuộc sống, mỗi cán bộ, nhân viên làm việc trong môi trường giáo dục là một tấm gương sáng để học sinh soi vào đó, thế nhưng trong một thời điểm nhất định bản thân nhân viên H biểu hiện thiếu sự phấn đấu, khắc phục khó khăn nên chưa phải là tấm gương sáng để học sinh noi theo. Không những thế sai phạm của nhân viên H còn làm ảnh hưởng xấu đến uy tín của nhà trường, của bạn bè đồng nghiệp, của ngành. Đã làm việc trong ngành giáo dục, hơn thế nữa đã là một nhân viên y tế “lương y như từ mẫu” thì phải thật sự có lương tâm nghề nghiệp, phải thấy thấy hết trách nhiệm của mình trong việc góp phần đào tạo thế hệ tương lai của đất nước. Thứ ba: Do hoàn cảnh gia đình nhân viên H: Hoàn cảnh riêng của nhân viên H đang có những trở ngại trong cuộc sống gia đình nên ảnh hưởng đến công tác. Trong hoàn cảnh đó nhân viên H bị phân tâm là dễ hiểu. Bên cạnh đó sự quan tâm của lãnh đạo nhà trường, của các tổ chức đoàn thể trong trường đối với hoàn cảnh của giáo viên cũng chưa sâu sát, thiết thực. Ở trên chúng ta đã phân tích nguyên nhân khách quan cũng như chủ quan để xảy ra tình huống, nhưng để xác định mục tiêu, phương án giải quyết tình huống, chúng ta phải đi sâu phân tích thêm hậu quả của nó. 2. Hậu quả: Từ tình huống nhân viên H vi phạm quy định của ngành, với kết luận của đoàn thanh tra như trên, nếu xử lý không “thấu tình, đạt lý” có hiệu quả sẽ dẫn đến các hậu quả: - Do hoàn cảnh gia đình khó khăn, bản thân nhân viên H thiếu đi sự cố gắng, không có ý thức rèn luyện chuyên môn nghiệp vụ, từ đó không hoàn thành nhiệm vụ được giao, bê tha trong công việc, gây hậu quả về sức khoẻ cho học sinh, không những thế nhân viên H sẽ đánh mất đi sự tôn trọng của học sinh, của bạn bè đồng nghiệp, của phụ huynh. Trước hết bản thân nhân viên H phải chịu một hình thức kỷ luật tương xứng với những sai phạm của mình và như vậy sẽ bị ảnh hưởng về nhiều mặt trong sự nghiệp của mình. - Vì thiếu trách nhiệm trong công việc nên nhân viên H sẽ tiếp tục mắc các sai phạm ảnh hưởng trực tiếp đến sức khoẻ các em học sinh. Các em học sinh không học được ở những người làm trong ngành giáo dục những hành vi, tư cách, phẩm chất tốt đẹp, không những thế những biểu hiện thiếu trách nhiệm trong công việc của nhân viên H như nêu trên còn ảnh hưởng xấu đến việc phát triển nhân cách của các em học sinh. - Sai phạm về hoạt động chuyên môn của nhân viên H không những làm ảnh hưởng đến uy tín của trường THPT A mà còn ảnh hưởng đến ngành giáo dục của tỉnh. Tạo ra tiền lệ Quy chế của ngành không được thực hiện nghiêm túc từ cơ sở, như vậy sẽ ảnh hưởng đến việc thực hiện các nhiệm vụ chính trị của toàn ngành trong năm học. Nhất là ảnh hưởng đến nhiệm vụ: “Tiếp tục đổi mới quản lý giáo dục, tăng cường nề nếp, kỷ cương và ngăn chặn, khắc phục các hiện tượng tiêu cực trong giáo dục”. Do vậy, nếu không có biện pháp ngăn chặn, cảnh tỉnh bản thân nhân viên H sẽ tự loại mình ra khỏi đội ngũ của những người làm trong ngành giáo dục, có trọng trách góp phần giáo dục thế hệ trẻ vì tương lai của đất nước. Từ sự phân tích nguyên nhân và hậu quả của tình huống đưa lại, việc xác định mục tiêu giải quyết tình huống là vấn đề rất quan trọng để từ đó đưa ra các phương án và chọn được phương án xử lý tối ưu. III. XÁC ĐỊNH MỤC TIÊU XỬ LÝ TÌNH HUỐNG Để xây dựng được đội ngũ nhân viên trường THPT A xứng đáng với niềm tin của phụ huynh và thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị của mình, qua đó góp phần đáp ứng được yêu cầu giáo dục đổi mới giáo dục và đào tạo trong giai đoạn hiện nay, giải quyết tình huống trên cần hướng tới các mục tiêu sau đây: Thứ nhất: Qua việc xử lý tình huống, lãnh đạo nhà trường phải làm cho nhân viên H thấy được những khuyết điểm của mình trong công việc được giao, trong việc chấp hành quy định của nhà trường cũng như của ngành. Qua việc xử lý, để nhân viên H thấy rõ những tồn tại của bản thân, để có ý thức rèn luyện trong mọi mặt để tìm biện pháp phấn đấu vươn lên, vượt qua mọi hoàn cảnh khó khăn của gia đình để hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao. Thứ hai: Giữ nghiêm quy chế của ngành giáo dục và pháp luật của nhà nước. Qua giải quyết tình huống trên làm sao để cho các cán bộ, giáo viên và nhân viên cũng như cấp trên và phụ huynh học sinh thấy được tính nghiêm túc trong mọi hoạt động của nhà trường. Các cấp quản lý có biện pháp trong việc tổ chức cho nhân viên, giáo viên học tập và thực hiện đường lối, pháp luật của Đảng, Nhà nước và các quy định của ngành. Có kế hoạch đẩy mạnh công tác Thanh tra các cấp. Tăng cường công tác kiểm tra nội bộ trong các trường học, nhằm tăng cường nền nếp, kỷ cương và ngăn chặn, khắc phục các hiện tượng tiêu cực trong các hoạt động của nhà trường. Thứ ba: Giải quyết tình huống trên đảm bảo được sự hợp tình hợp lý bởi nguyên nhân của tình huống. Qua việc xử lý cũng là một bước để cho đội ngũ nhân viên, giáo viên trường THPT A nói riêng, nhân viên, giáo viên của ngành, cấp học nói chung thấy được tính nghiêm minh trong việc chấp hành luật pháp và các quy định của ngành, để từ đó tự nhìn nhận, đánh giá lại công việc của bản thân mình để có sự bổ sung, điều chỉnh phù hợp. Đồng thời có được niềm tin của phụ huynh học sinh đối với những người làm trong ngành giáo dục. Thứ tư: Sau khi xử lý vi phạm của nhân viên H nhằm bảo đảm việc chăm sóc sức khoẻ cho học sinh trong suốt quá trình học tập và rèn luyện tại trường THPT A. IV. XÂY DỰNG, PHÂN TÍCH VÀ LỰA CHỌN PHƯƠNG ÁN GIẢI QUYẾT . Về cơ sở pháp lý, chúng tôi căn cứ vào các văn bản pháp luật có liên quan để giải quyết tình huống trên như sau : Luật Lao động; Luật Giáo dục 2005; Nghị định số 35/2005/NĐ - CP ngày 17/3/2005 của Chính phủ về việc xử lý kỷ luật Cán bộ công chức. Chỉ thị 33/2006/CT-TTg ngày 8 tháng 9 năm 2006 của Thủ tướng Chính phủ về chống tiêu cực và khắc phục bệnh thành tích trong giáo dục; Điều lệ trường Trung học phổ thông ban hành kèm theo Quyết định số 07/2007/QĐ-BGDĐT này 02/04/2007 của Bộ Giáo dục và Đào tạo; Quyết định số 58/2006/QĐ-UBND ngày 21/12/2006 của UBND tỉnh ban hành quy định tạm thời một số điểm về tuyển dụng, sử dụng và quản lý công chức dự bị, công chức, viên chức tỉnh Quảng Bình, các phương án được xây dựng và lựa chọn để giải quyết tình huống cần phải được căn cứ mục tiêu đã xác định. Do đó tác giả đề xuất các phương án giải quyết như sau: 1. Phương án 1 : Căn cứ vào Luật giáo dục (2005 ) và các văn bản pháp lý có liên quan đề nghị hình thức kỷ luật cảnh cáo và tạm đình chỉ công tác của nhân viên H trong một tháng để cô nhận rõ và sửa chữa khuyết điểm của mình . Ưu điểm: Với phương án này sẽ giữ nghiêm kỷ cương pháp luật, quy chế của ngành và thể hiện tính nghiêm túc trong tổ chức, thực hiện cuộc vận động “Hai không” của ngành giáo dục và đào tạo. Với hình thức kỷ luật cảnh cáo, tạm đình chỉ công tác đối với sai phạm của nhân viên H sẽ có tác dụng răn đe cao đối với người khác. Nề nếp kỷ cương của trường THPT A sẽ được thực hiện nghiêm túc hơn. Hình thức kỷ luật trên là lời cảnh tỉnh nghiêm khắc cho những nhân viên, giáo viên khác trong việc thực hiện công việc được phân công được tốt hơn. Nhược điểm: Thực hiện phương án này có thể hợp lý nhưng không hợp tình. Bởi khi xử lý một tình huống quản lý hành chính nào chúng ta không thuần túy căn cứ vào các văn bản pháp luật mà còn căn cứ vào thực tế. Nhân viên H vi phạm lần này là lần đầu tiên trong điều kiện bị phân tâm vì hoàn cảnh gia đình. Mặc dù vẫn biết rằng thực hiện theo phương án này, có thể nhân viên H sẽ khắc phục khuyết điểm nhanh hơn nhưng cũng có thể nảy sinh những biểu hiện tiêu cực như bất mãn; không tâm phục, khẩu phục. Bên cạnh đó do bị đình chỉ công tác nên sẽ ảnh hưởng đến tâm lý, tư tưởng vốn đang có vấn đề. Về mặt quan hệ xã hội mà nói mặc dù nhân viên H có những khuyết điểm do bản thân là chính, nhưng xét về khách quan thì khi thanh tra Sở Giáo dục và Đào tạo về kiểm tra đúng vào lúc nhân viên H và gia đình cô ấy đang gặp những khó khăn, nếu thực hiện theo phương án này, thì không chỉ làm nhân viên H mà còn làm cho một số giáo viên trong trường không đồng tình vì không hợp tình. Hơn nữa sẽ đưa nhân viên H vào một tình thế ngày càng khó khăn hơn cả về kinh tế về tâm lý, tư tưởng. 2. Phương án hai : Ban giám hiệu nhà trường tổ chức họp Hội đồng giáo viên chỉ rõ sai phạm của nhân viên H góp ý phê bình, nhắc nhở nhân viên H không được tái phạm. ( không có hình thức kỷ luật). *Ưu điểm: Phương án này phù hợp với hoàn cảnh gia đình và bản thân nhân viên H. Mặt khác, đây là lần đầu tiên nhân viên H vi phạm quy chế. Hơn nữa vi phạm này còn có nguyên nhân khách quan của nó đó là do hoàn cảnh gia đình tạo nên chứ nhân viên H không cố tình vi phạm. * Nhược điểm: Xử lý theo phương án này sẽ dẫn đến các tiền lệ tương tự vì thiếu sự nghiêm minh của pháp luật và quy chế của ngành. Đồng thời làm giảm lòng tin của lãnh đạo Sở GD&ĐT đối với nhà trường trong khi toàn ngành Giáo dục & Đào tạo đang thực hiện cuộc vận động lớn nhằm khắc phục những tiêu cực trong các hoạt động giáo dục và đào tạo. Hơn nữa thiếu biện pháp răn đe, làm gương cho chính nhân viên H và những nhân viên, giáo viên khác trong nhà trường. Làm việc trong ngành giáo dục là công việc cao quý nên được sự quan tâm của toàn xã hội, của phụ huynh học sinh. Vì thế đòi hỏi mọi công việc của nhà trường, của nhân viên, giáo viên phải thật chu đáo, nghiêm túc. Sự sai phạm của nhân viên H không được xử lý thấu đáo, đúng quy định của nhà nước sẽ gây mất lòng tin của nhân dân đối với nhà trường nói riêng và của ngành giáo dục và đào tạo nói chung. Giải quyết theo phương án trên không chỉ cán bộ, nhân viên và giáo viên ở trường THPT A mà cả đội ngũ cán bộ, nhân viên, giáo viên các trường khác sẽ không có được bài học quý về sự cần thiết phải chấp hành đúng pháp luật và các quy định của ngành giáo dục và đào tạo. - Học sinh của nhà trường sẽ còn phải tiếp tục gánh chịu những hậu quả xấu về sức khoẻ và như vậy, cuộc vận động nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện sẽ không thể thực hiện được. - Giải quyết theo hướng này, sẽ tạo nên tiền lệ xử lý nhẹ các trường hợp vi phạm, có khuyết điểm khác tương tự. Như vậy sẽ làm trái pháp luật và không thực hiện đúng quy định của ngành. 3- Phương án 3: Căn cứ vào các văn bản pháp lý có liên quan như Luật giáo dục; Luật lao động, Pháp lệnh cán bộ công chức; Quyết định 58/2006/QĐ-UBND của UBND tỉnh Quảng Bình; Hiệu trưởng kỹ luật nhân viên H với hình thức khiển trách, tạo điều kiện cho nhân viên H sửa chữa khuyết điểm, nâng cao tinh thần trách nhiệm, vượt qua khó khăn vươn lên hoàn thành nhiệm vụ được giao. Ưu điểm: Xử lý theo phương án này là phù hợp với các văn bản pháp luật hiện hành cũng như trong điều kiện chúng ta đang thực hiện cuộc vận động “Hai không” trong ngành giáo dục. Đảm bảo có mức độ kỷ luật đúng mức đối với vi phạm của nhân viên H để từ đó nhân viên H thấy được tính nghiêm minh của pháp luật và sự cần thiết phải điều chỉnh hành vi của mình, thực hiện nghiêm túc các quy định của pháp luật cũng như các quy định của ngành và có tinh thần trách nhiệm, cố gắng hơn trong hoàn thành các công việc được giao. Với mức kỷ luật khiển trách, đủ để nhân viên H tự cảnh tỉnh bản thân mình trước những vi phạm đã mắc phải, đồng thời tạo điều kiện để nhân viên H cố gắng phấn đấu vươn lên trong công việc hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình mà nhà trường tin tưởng giao cho. Hình thức kỷ luật khiển trách đối với nhân viên H còn có tác dụng làm bài học không những để cảnh tỉnh cho đội ngũ cán bộ, nhân viên, giáo viên trường THPT A mà cả những trường khác, nhất là những người có tư tưởng bình quân, ít học hỏi để nắm bắt các quy định của pháp luật cũng như quy định của ngành. Với hình thức kỷ luật mức khiển trách đối với nhân viên H thể hiện được tính nghiêm minh của pháp luật và quy chế của ngành. Xa hơn nữa là chúng ta đang xử lý tình huống có lý, có tình, tạo cơ hội để mọi người khi mắc sai lầm, khuyết điểm, có điều kiện để sửa chữa và phấn đấu vươn lên trong cuộc sống, trong công việc . Nhược điểm: Chưa động viên kịp thời để nhân viên H vượt qua khó khăn của hoàn cảnh gia đình để thực hiện tốt nhiệm vụ của mình cũng như mọi công việc khác mà nhà trường giao cho. 4. Lựa chọn phương án giải quyết tình huống. Sau khi phân tích ưu điểm và nhược điểm của mỗi phương án sau, căn cứ các văn bản về pháp luật có liên quan như Theo Điều 15 Pháp lệnh cán bộ công chức đã được sửa đổi, bổ sung năm 2003 quy định: “Cán bộ công chức không được chây lười trong công tác, trốn tránh trách nhiệm hoặc thoái thác nhiệm vụ ”, thì nhân viên H đã vi phạm điều 15 của pháp lệnh này. Hay theo Nghị định số 35/2005/NĐ - CP ngày 17/3/2005 của Chính phủ về việc xử lý kỷ luật cán bộ công chức và Thông tư 03/2006/TT – BNV ngày 8/2/2008 của Bộ Nội vụ về hướng dẫn thi hành một số điều của Nghị định số 35/2005/NĐ - CP, thì nhân viên H có thể bị kỷ luật khiển trách, nhưng cũng có thể bị mức kỷ luật cảnh cáo. Nhưng theo Nghị định 75/2006/NĐ-CP ngày 18/8/2006 của Chính phủ về tổ chức và hoạt động của Thanh tra giáo dục, quy định tại điều 1: “ Thanh tra giáo dục thực hiện quyền thanh tra trong phạm vi quản lý nhà nước về giáo dục, nhằm đảm bảo việc thi hành pháp luật, phát huy nhân tố tích cực, phòng ngừa và xử lý vi phạm ”. Như vậy, bên cạnh việc xử lý các vi phạm trong giáo dục, việc phát huy các nhân tố tích cực trong tập thể và mặt tích cực trong mỗi người cán bộ, nhân viên, giáo viên đều phải được coi trọng. Về nghiệp vụ thanh tra của Bộ GD&ĐT đã định hướng vai trò, vị trí và mục đích của Thanh tra giáo dục: “ Với đối tượng thanh tra, thanh tra Giáo dục tác động tới ý thức, hành vi con người, nâng cao tinh thần trách nhiệm, động viên, thúc đẩy việc thực hiện nhiệm vụ, uốn nắn, giúp đỡ sửa chữa sai sót, khuyết điểm ” ( Quản lý Giáo dục và Đào tạo - Quyển 2, Hà Nội 2002, trang 134). Như vậy để giúp cô Q nâng cao tinh thần trách nhiệm, vượt qua mọi khó khăn thực hiện tốt nhiệm vụ của mình thì thực hiện phương án 3 tức xử lý với mức khiển trách là phù hợp nhất. Hay đây là phương án tối ưu để xử lý tình huống sai phạm quy chế của nhân viên Nguyễn Thị H. V. LẬP KẾ HOẠCH TỔ CHỨC THỰC HIỆN PHƯƠNG ÁN ĐÃ LỰA CHỌN 1. Các bước thực hiện: * Bước 1: Ban giám hiệu nhà trường, Chủ tịch công đoàn nhà trường, Tổ trưởng Tổ Hành chính họp để thống nhất kế hoạch và hướng giải quyết sai phạm của nhân viên H; đồng thời yêu cầu nhân viên H viết bản tự kiểm điểm, tự nhận hình thức kỷ luật. * Bước 2: Tổ Hành chính họp kiểm điểm nhân viên H, ghi bên bản báo cáo kết quả lên ban giám hiệu nhà trường. * Bước 3: Tổ chức họp Hội đồng sư phạm nhà trường để kiểm điểm nhân viên H; đồng chí Hiệu trưởng phân tích, chỉ rõ sai phạm và rút kinh nghiệm bài học cho nhân viên H và cho cả Hội đồng sư phạm nhà trường, về quản lý hoạt động của tổ và của trường. * Bước 4: Hội đồng kỷ luật của nhà trường để xét hình thức kỷ luật và ra quyết định kỹ luật. Căn cứ vào các văn bản luật pháp, căn cứ hồ sơ hội đồng kỷ luật trường THPT A và qua ý kiến phân tích của các thành viên trong hội đồng, Hiệu trưởng và là chủ tịch Hội đồng kỷ luật trường THPT A quyết định hình thức kỷ luật với hình thức khiển trách đối với nhân viên H. * Bước 5: Thông báo hình thức kỷ luật đối với nhân viên H trong tập thể Hội đồng sư phạm trường THPT A. * Bước 6: Kiểm tra lại toàn bộ quá trình xem xét, tiến hành các thủ tục xử lý vi phạm của nhân viên Nguyễn Thị H. * Bước 7: Họp hội đồng sư phạm trường THPTA để rút kinh nghiệm, bài học từ tình huống trên, kết hợp làm công tác giáo dục tư tưởng trong toàn trường. Tổng hợp, báo cáo cấp trên. 2. Lịch trình công việc TT Nội dung công việc Thời gian thực hiện Bắt đầu Kết thúc Thành phần tham gia Ghi chú 1 Họp thống nhất kế hoạch và hướng giải quyết sai phạm của nhân viên Nguyễn Thị H; yêu cầu nhân viên H viết bản tự kiểm điểm 19/11/2009 - 22/11/2009 BGH nhà trường, Bí thư Chi bộ, Chủ tịch Công đoàn, Tổ trưởng Tổ Hành chính 2 Tổ chức cho tổ Hành chính họp kiểm điểm nhân viên H và báo cáo kết quả lên BGH 23/11/2009 - 25/11/2009 - Tổ Hành chính của trường 3 Họp Hội đồng sư phạm nhà trường để kiểm điểm nhân viên H. 26/11/2009 - 28/11/2009 Toàn thể Hội đồng sư phạm nhà trường 4 Họp Hội đồng nhà trường để xét và ra Quyết định hình thức kỷ luật 29/11/2009 -01/12/2009 Hội đồng kỷ luật nhà trường, BGH và nhân viên H. 5 Thông báo hình thức kỷ luật nhân viên H 02/12/2009 - 05/12/2009 HĐKL, BGH,VP nhà trường 6 Kiểm tra lại toàn bộ quá trình tiến hành các thủ tục xử lý vi phạm của nhân viên Nguyễn Thị H 06/12/2009 - 08/12/2009 HĐKL, BGH,VP nhà trường 7 Họp HĐ rút kinh nghiệm và lập báo cáo 09/12/2009 - 11/12/2009 BGH; Hội đồng SP nhà trường. VI. KIẾN NGHỊ Từ tình huống trên, để ngăn ngừa có hiệu quả các tiền lệ tương tự và giải quyết nhanh gọn tình huống đang xảy ra, tác giả kiến nghị : 1- Đối với Nhà nước: Cần ban hành các văn bản hành chính hướng dẫn cụ thể Luật Lao động; Luật giáo dục đến tận tay của mọi cán bộ công chức để họ hiểu được những việc cần làm, những hành vi bị cấm. 2- Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo Quảng Bình: Phòng Giáo dục Trung học cần phối hợp với cơ quan y tế tham mưu cho Lãnh đạo Sở GD&ĐT ban hành những quy định về chuyên môn sát tình hình thực tế của các trường hơn nhưng phù hợp với văn bản hành chính của cấp trên. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và chế độ báo cáo định kỳ. Nâng cao hiệu lực quản lý Nhà nước về thực hiện quy chế chuyên môn. Nắm bắt hoàn cảnh, điều kiện của các cán bộ, nhân viên, giáo viên để bố trí phân công giảng dạy tại các trường một cách hợp lý hơn. Công đoàn ngành Giáo dục cần quan tâm thăm hỏi động viên kịp thời các cán bộ, giáo viên, nhân viên gặp hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, hỗ trợ các trường xây nhà công vụ để giáo viên có điều kiện trong công tác khi phải ở xa gia đình. 2. Đối với trường THPT A: Các Tổ thường xuyên kiểm tra hoạt động của tổ, việc thực hiện các nhiệm vụ được giao của các thành viên trong tổ. Ban giám hiệu nhà trường cần quan tâm tăng cường công tác kiểm tra nội bộ trường học, thường xuyên kiểm tra chuyên đề và kiểm tra toàn diện đối với cán bộ, nhân viên, giáo viên. Sinh hoạt chuyên môn định kỳ đều đặn và có chất lượng, đánh giá sát hợp ưu khuyết điểm đối với các cán bộ, nhân viên, giáo viên được kiểm tra. Xây dựng tiêu chí thi đua phù hợp để cán bộ, nhân viên, giáo viên cố gắng phấn đấu. Chi bộ nhà trường gần gũi động viên nhân viên H và các cán bộ, nhân viên, giáo viên trẻ trong trường cố gắng vươn lên trong mọi hoạt động chuyên môn, vượt qua mọi khó khăn để hoàn thành tốt nhiệm vụ. Công đoàn nhà trường cần tìm hiểu, giúp đỡ gia đình nhân viên H và gia đình các giáo viên đang gặp khó khăn, động viên họ vượt qua khó khăn để hoàn thành tốt nhiệm vụ. 3- Đối với các giáo viên trong nhà trường và nhân viên H: Cần quan tâm, nghiên cứu, nắm vững nội dung các loại văn bản về luật pháp, nhất là các văn bản liên quan đến ngành Giáo dục, các quy định của ngành. Tập trung hoàn chỉnh các loại hồ sơ còn thiếu, kịp thời loại bỏ các cơ số thuốc đã quá hạn sử dụng, trước mắt bổ sung các phương tiện thiết yếu, cần thiết. Cần giữ gìn và phát huy lương tâm và trách nhiệm của người làm trong ngành giáo dục và là một cán bộ y tế “lương y như từ mẫu”, tất cả vì học sinh thân yêu, là tấm gương sáng để học sinh noi theo. KẾT LUẬN Để xây dựng đất nước, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước cần phải nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo. Để nâng cao chất lượng giáo dục trong giai đoạn hiện nay, đòi hỏi phải có sự đồng bộ về cơ chế chính sách, về ý thức trách nhiệm của mỗi cán bộ, nhân viên, giáo viên, cùng với công tác quản lý, nhất là quản lý của các trường. Cán bộ, nhân viên, giáo viên trong nhà trường kém về năng lực và phẩm chất, thì dù cơ sở vật chất trường học có được đầu tư đầy đủ, chương trình, nội dung sách giáo khoa có đổi mới đi nữa cũng không thể nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, khó có thể hoàn thành trọng trách của Đảng, Nhà nước và nhân dân giao cho ngành Giáo dục và Đào tạo: “ Đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện, có đạo đức, có tri thức, có sức khoẻ, thẩm mỹ và nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực của công dân, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”. Để góp phần chấn hưng nền giáo dục nước nhà, bên cạnh việc tăng cường quản lý Nhà nước về công tác giáo dục, tăng cường nề nếp, kỷ cương, ngăn chặn, khắc phục các tiêu cực trong giáo dục, vấn đề xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo là yếu tố hàng đầu. Vì thế phải khơi dậy và phát huy niềm tự hào và tự trọng nghề nghiệp của mỗi thầy cô giáo, khẳng định trách nhiệm và sứ mạng vẻ vang của ngành giáo dục, của mỗi nhà trường và thầy cô giáo trước tương lai của đất nước trong việc tạo ra nguồn vốn lớn nhất và quý nhất để đất nước phát triển nhanh và bền vững, đó là nguồn nhân lực lao động chất lượng cao. Xuất phát từ ý thức trách nhiệm của một chuyên viên tham mưu quản lý chỉ đạo của Sở Giáo dục và Đào tạo, bản thân đã từ thực tế của một tình huống để phân tích, đánh giá, xác định mục tiêu, tìm ra giải pháp tốt nhất để giải quyết tình huống đang diễn ra ở trường THPT A. Hy vọng với sự hướng dẫn của thầy giáo Thạc sỹ Lê Văn Bán đề tài này sẽ có tính thực tiễn cao . TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Nghị quyết Hội nghị Ban chấp hành Trung ương 2 (khoá VIII). 2. Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng cộng sản Việt Nam - Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia – Hà Nội 2006. 3. Luật giáo dục năm 2005. 4. Điều lệ trường Trung học phổ thông ban hành kèm theo Quyết định số 07/2007/QĐ-BGDĐT này 02/04/2007 của Bộ Giáo dục và Đào tạo. 5. Pháp lệnh cán bộ công chức (đã được sửa đổi, bổ sung năm 2003). 6. Thông tư 03/2006/TT – BNV ngày 08/2/2006 của Bộ Nội vụ về hướng dẫn thi hành một số điều của Nghị định số 35/2005/NĐ - CP. 7. Thông tư số 43/2006/TT-BGD ĐT ngày 20/10/2006 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về Hướng dẫn thanh tra toàn diện nhà trường, cơ sở giáo dục khác và thanh tra hoạt động sư phạm của nhà giáo. 8. Chỉ thị số 40/CT-TƯ ngày 15/6/2004 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về việc xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục. 9. Nghị định số 35/2005/NĐ - CP ngày 17/3/2005 của Chính phủ về việc xử lý kỷ luật cán bộ công chức. 10. Nghị định 75/2006/NĐ-CP ngày 18/8/2006 của Chính phủ về tổ chức và hoạt động của Thanh tra giáo dục. 11. Quyết định số 58/2006/QĐ-UBND ngày 21/12/2006 của UBND tỉnh ban hành quy định tạm thời một số điểm về tuyển dụng, sử dụng và quảnlý công chức dự bị, công chức, viên chức tỉnh Quảng Bình. 12. Các văn bản chỉ đạo về thực hiện nhiệm vụ năm học. MỤC LỤC Nội dung Trang Lời mở đầu 1 I. Mô tả tình huống 2 II. Phân tích nguyên nhân và hậu quả 6 III. Xác định mục tiêu xử lý tình huống 9 IV. Xây dựng, phân tích, lựa chọn phương án giải quyết 10 V. Lập kế hoạch tổ chức thực hiện phương án đã lựa chọn 13 VI. Kiến nghị 17 Kết luận 18 Tài liệu tham khảo 20