Tiểu luận Vấn đề định hướng cho nền kinh tế Việt Nam trong thời kỳ hội nhập nền kinh tế thế giới
I. Những lý luận chung về kinh tế thị trường (tr1)
1.Kinh tế thị trường là gì ? (tr1)
2.Điều kiện hình thành và các bước phát triển của kinh tế thị trường.(tr2)
3.Các nhân tố của kinh tế thị trường (tr4)
4.Các quy luật của kinh tế thị trường (tr7)
II.Sự hình thành và phát triển của nền kinh tết thị trường định hướng XHCN ở nước ta. (tr10)
1.Tính tất yếu khách quan phải phát triển kinh tế thị trường ở Việt Nam.(tr10)
2.Quá trình chuyển sang nền kinh tế thị trường ở nước ta (tr12)
3.Bản chất, đặc trưng của kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt
Nam. (tr15)
4.Cơ chế thị trường có sự quản lý của nhà nước XHCN (tr17)
5.Thực trạng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN ở Việt Nam (tr21)
III.Giải pháp để phát triển kinh tế thị trường định hướng XHCN ở Việt Nam
(tr22)
Kết luận
9 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2375 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem nội dung tài liệu Tiểu luận Vấn đề định hướng cho nền kinh tế Việt Nam trong thời kỳ hội nhập nền kinh tế thế giới, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
10
Thø 1 : Gi¸ trÞ thÞ trêng.
Gi¸ trÞ thÞ trêng lµ kÕt qu¶ cña sù san b»ng c¸c gi¸ trÞ c¸ biÖt cña hµng hãa
trong cïng mét ngµnh th«ng qua c¹nh tranh.C¹nh tranh trong néi bé ngµnh
dÉn tíi h×nh thµnh mét gi¸ trÞ x· héi trung b×nh .Tïy thuéc vµo tr×nh ®é ph¸t
triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt cña mçi ngµnh mµ gi¸ trÞ thÞ trêng cã thÓ øng víi
mét trong ba trêng hîp sau:
(1) Gi¸ trÞ thÞ trêng cña hµng hãa do gi¸ trÞ cña ®¹i bé phËn hµng hãa s¶n
xuÊt ra trong ®iÒu kiÖn trung b×nh quyÕt ®Þnh.
(2) Gi¸ trÞ thÞ trêng cña hµng hãa do gi¸ trÞ cña ®¹i bé phËn hµng hãa s¶n
xuÊt ra trong ®iÒu kiÖn xÊu quyÕt ®Þnh.
(3) Gi¸ trÞ thÞ trêng cña hµng hãa do gi¸ trÞ cña ®¹i bé phËn hµng hãa s¶n
xuÊt ra trong ®iÒu kiÖn tèt quyÕt ®Þnh.
Thø hai, Gi¸ trÞ cña tiÒn .
Gi¸ c¶ thÞ trêng tû lÖ thuËn víi gi¸ trÞ thÞ trêng cña hµng hãa vµ tû lÖ
nghÞch víi gi¸ trÞ ( hay søc mua cña tiÒn ).Bëi vËy khi gi¸ trÞ thÞ trêng cña
hµng hãa kh«ng ®æi th× gi¸ c¶ cña hµng hãa vÉn cã thÓ thay ®æi do gi¸ trÞ cña
tiÒn t¨ng lªn hoÆc gi¶m xuèng.
Thø ba, Cung vµ cÇu .
11
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, cung vµ cÇu lµ nh÷ng lùc lîng ho¹t ®éng trªn
thÞ trêng. Gi÷a cung vµ cÇu tån t¹i mét mèi quan hÖ biÖn chøng ;sù t¸c ®éng
gi÷a chóng h×nh thµnh nªn gi¸ c¶ c©n b»ng hay gi¸ c¶ thÞ trêng .
Th t : c¹nh tranh trªn thÞ trêng.
Trong kinh tÕ thÞ trêng c¸c chñ thÓ hµnh vi kinh tÕ v× lîi Ých kinh tÕ cña
b¶n th©n m×nh mµ tiÕn hµnh c¹nh tranh víi nhau. C¹nh tranh ®îc hiÓu lµ sù
®Êu tranh gi÷a c¸c chñ thÓ hµnh vi kinh tÕ nh»m giµnh môc ®Ých tèi ®a cho
m×nh. C¹nh tranh lµ yÕu tè c¬ b¶n cña kinh tÕ thÞ trêng. Nã lµ hiÖn tîng tù
nhiªn, tÊt yÕu cña kinh tÕ thÞ trêng, ë ®©u cã s¶n xuÊt hµng hãa th× ë ®ã cã
c¹nh tranh.
b.Hµng hãa vµ dÞch vô : hµng hãa lµ nh÷ng s¶n phÈm ®îc lµm ra ®Ó tháa
m·n nhu cÇu cña con ngêi .§êi sèng con ngêi cµng n©ng cao th× nhu cÇu vÒ
hµng hãa cña con ngêi còng t¨ng.
Tríc nÒn kinh tÕ thÞ trêng do tr×nh ®é khoa häc kü thuËt cßn l¹c hËu nªn
n¨ng suÊt lao ®éng thÊp , do ®ã khèi lîng hµng hãa nhá bÐ, chñng lo¹i hµng
hãa cßn nghÌo lµn, chÊt lîng hµng hãa thÊp, gi¸ c¶ cao v× thÕ kh¶ n¨ng c¹nh
tranh cßn yÕu.
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng do sù c¹nh tranh mµ c¸c doanh nghiÖp lu«n ¸p
dông nh÷ng tiÕn bé khoa häc- kü thuËt míi nhÊt. Do ®ã c¸c s¶n phÈm ®îc
®a ra thÞ trêng víi chÊt lîng cao , chñng lo¹i phong phó, khèi lîng lín vµ
gi¸ c¶ thÊp. Ngêi tiªu dïng cã nhiÒu c¬ héi lùa chän c¸c s¶n phÈm hµng hãa-
dÞch vô mµ m×nh mong muèn.
12
Cïng víi sù ph¸t triÓn cña c¸c lo¹i hµng hãa ,c¸c ngµnh dÞch vô còng kh«ng
ngõng ®îc ph¸t triÓn nh»m ®¸p øng tèt nhÊt nhu cÇu cña kh¸ch hµng .
c.Lîi nhuËn.
Lîi nhuËn lµ môc ®Ých vµ lµ ®éng c¬ ®Ó c¸c doanh nghiÖp tham gia thÞ
trêng.§Ó cung cÊp hµng hãa vµ dÞch vô cho thÞ trêng ,c¸c nhµ s¶n xuÊt ph¶i
bá vèn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ kinh doanh .Hä chØ muèn chi phÝ ®Çu vµo
thÊp nhÊt vµ b¸n hµng hãa víi gi¸ cao nhÊt ®Ó sau khi trõ ®i c¸c chi phÝ cßn d
d«i ®Ó më réng vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt ,cñng cè vµ t¨ng cêng ®Þa vÞ cña m×nh
trªn thÞ trêng.
Khi tham gia vµo thÞ trêng c¸c nhµ s¶n xuÊt lu«n t×m mäi c¸ch ®Ó tèi thiÓu
hãa chi phÝ s¶n xuÊt ,lµm chi phÝ c¸ biÖt cña m×nh nhá nhÊt ®Ó giµnh u thÕ
trªn thÞ trêng vµ thu ®îc lîi nhuËn tèi ®a.§Ó ®¹t ®îc ®iÒu ®ã c¸c nhµ s¶n
xuÊt ®Çu t nghiªn cøu , øng dông nh÷ng thµnh tùu khoa häc kü thuËt míi
nhÊt .ChÝnh ®iÒu ®ã gãp phÇn thóc ®Èy khoa häc kü thuËt ph¸t triÓn.
Nh vËy lîi nhuËn lµ mét trong nh÷ng nh©n tè quan träng cña kinh tÕ thÞ
trêng mµ nÕu thiÕu nã kinh tÕ thÞ trêng sÏ kh«ng thÓ ra ®êi vµ ph¸t triÓn
®îc.
d.TiÒn tÖ.
TiÒn tÖ lµ mét lo¹i hµng hãa ®Æc biÖt ®îc t¸ch ra tõ trong thÕ giíi hµng hãa
lµm vËt ngang gi¸ chung thèng nhÊt; nã thÓ hiÖn lao ®éng x· héi vµ biÓu hiÖn
quan hÖ gi÷a nh÷ng ngêi s¶n xuÊt hµng hãa.
13
LÞch sö ph¸t triÓn cña tiÒn tÖ lµ lÞch sö ph¸t triÓn c¸c h×nh th¸i gi¸ trÞ tõ thÊp
®Õn cao, tõ h×nh th¸i gi¸ trÞ gi¶n ®¬n cho ®Õn h×nh th¸i ®Çy ®ñ nhÊt cña tiÒn tÖ,
nã ®· tr¶i qua nh÷ng h×nh thøc :
(-) H×nh th¸i gi¸ trÞ gi¶n ®¬n hay ngÉu nhiªn.
(-) H×nh th¸i gi¸ trÞ ®Çy ®ñ hay më réng.
(-) H×nh th¸i chung cña gi¸ trÞ.
(-) H×nh th¸i tiÒn tÖ.
B¶n chÊt cña tiÒn tÖ ®îc thÓ hiÖn qua n¨n chøc n¨ng sau:
(-)Thíc ®o gi¸ trÞ.
(-)Ph¬ng tiÖn lu th«ng.
(-)Ph¬ng tiÖn cÊt tr÷.
(-)Ph¬ng tiÖn thanh to¸n.
(-)TiÒn tÖ thÕ giíi.
Trong nÒn kinh tÕ hµng hãa còng nh trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng n¨m chøc
n¨ng nµy cña tiÒn tÖ cã quan hÖ mËt thiÕt víi nhau.
14
Sù ph¸t triÓn c¸c chøc n¨ng cña tiÒn tÖ ph¶n ¸nh sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt vµ
lu th«ng hµng hãa.Nhê cã tiÒn tÖ mµ lu th«ng trë nªn th«ng suèt h¬n, ,n©ng
cao s¶n xuÊt kinh doanh, xóc tiÕn giao lu kinh tÕ ,khoa häc kü thuËt víi bªn
ngoµi, gãp phÇn ®Èy nhanh sù ph¸t triÓn kinh tÕ …
4.C¸c quy luËt cña kinh tÕ thÞ trêng.
15
a) Quy luËt lu th«ng tiÒn tÖ
Quy luËt lu th«ng tiÒn tÖ lµ quy luËt quy ®Þnh sè lîng tiÒn cÇn thiÕt cho lu
th«ng hµng hãa ë mçi thêi k× nhÊt ®Þnh .
Khi tiÒn míi chØ thùc hiÖn chøc n¨ng lµ ph¬ng tiÖn lu th«ng ,th× sè lîng
tiÒn cÇn thiÕt cho lu th«ng ®îc tÝnh theo c«ng thøc :
M=P.Q/V
Trong ®ã :
M :lµ lîng tiÒn cÇn thݪt cho lu th«ng
P :lµ møc gi¸ c¶
Q :lµ khèi lõîng hµng hãa ®em ra lu th«ng
V: lµ sè vßng lu©n chuyÓn trung b×nh cña mét ®¬n vÞ tiÒn tÖ
Tøc :
M= Tæng gi¸ c¶ hµng hãa ®em ra lu th«ng / sè vßng lu©n chuyÓn
trung b×nh cña mét ®¬n vÞ tiÒn tÖ
Khi tiÒn thùc hiÖn c¶ chøc n¨ng ph¬ng tiÖn thanh to¸n th× sè lîng cÇn thiÕt
cho lu th«ng ®îc x¸c ®Þnh nh sau :
16
b. Quy luËt gi¸ trÞ
- Néi dung vµ yªu cÇu cña quy luËt gi¸ trÞ :
Quy luËt gi¸ trÞ lµ quy luËt kinh tÕ c¬ b¶n cña s¶n xuÊt vµ trao ®æi hµng hãa
Quy luËt gi¸ trÞ yªu cÇu s¶n xuÊt vµ trao ®æi hµng hãa ph¶i dùa trªn c¬ së gi¸
trÞ cña nã ,tøc trªn c¬ së hao phÝ lao ®éng x· héi cÇn thiÕt .
Trong s¶n xuÊt quy luËt gi¸ trÞ buéc ngêi s¶n xuÊt ph¶i lµm sao cho møc
hao phÝ lao ®éng c¸ biÖt cña m×nh ph¶i phï hîp víi møc hao phÝ lao ®éng x·
héi cÇn thiÕt ,cã nh vËy hä míi cã thÓ tån t¹i ®îc .Cßn trong trao ®æi hay
lu th«ng ph¶i thùc hiÖn theo nguyªn t¾c ngang gi¸ .Hai hµng hãa ®îc trao
®æi víi nhau khi cïng kÕt tinh mét lîng lao ®éng nh nhau hoÆc trao ®æi mua
b¸n hµng hãa ph¶i thùc hiÖn víi gi¸ c¶ b»ng gÝa trÞ .
C¬ chÕ t¸c ®éng cña quy luËt gi¸ trÞ ®îc thÓ hiÖn c¶ trong trêng hîp gi¸ c¶
b»ng gi¸ trÞ.
-T¸c ®éng cña quy luËt gi¸ trÞ
Trong nÒn s¶n xuÊt hµng hãa quy luËt gi¸ trÞ cã 3 t¸c ®éng sau:
(+)§iÒu tiÕt s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng hãa :
17
Quy luËt gi¸ trÞ ®iÒu tiÕt s¶n xuÊt hµng hãa ®îc thÓ hiÖn trong hai trêng
hîp sau:
Thø nhÊt ,nÕu nh mét mÆt hµng nµo ®ã cã gi¸ c¶ cao h¬n gi¸ trÞ ,hµng hãa
b¸n ch¹y vµ l·i cao nh÷ng ngêi s¶n xuÊt sÏ më réng quy m« s¶n xuÊt ,®Çu t
thªm t liÖu s¶n xuÊt vµ søc lao ®éng .MÆt kh¸c ,nh÷ng ngêi s¶n xuÊt hµng
hãa kh¸c nhau còng cã thÓ chuyÓn sang s¶n xuÊt mÆt hµng nµy ,do ®ã t liÖu
s¶n xó©t vµ søc lao ®éng ë ngµnh nµy t¨ng lªn quy m« s¶n xuÊt ngµy cµng më
réng.
Thø hai,nÕu nh mét mÆt hµng nµo ®ã cã gi¸ c¶ thÊp h¬n gi¸ trÞ sÏ bÞ lç
vèn.T×nh h×nh ®ã buéc ngêi s¶n xuÊt ph¶i thu hÑp viÖc s¶n xuÊt mÆt hµng nµy
hoÆc chuyÓn sang s¶n xuÊt mÆt hµng kh¸c lµm cho t liÖu s¶n xuÊt vµ søc lao
®éng ë ngµnh nµy gi¶m ®i ë ngµnh kh¸c l¹i cã thÓ t¨ng lªn.
Cßn nÕu nh mÆt hµng nµo ®ã gi¸ c¶ b»ng gÝa trÞ th× ngêi s¶n xuÊt cã thÓ
tiÕp tôc s¶n xuÊt mÆt hµng nµy.
Nh vËy quy luËt gÝa trÞ ®· tù ®éng ®iÒu tiÕt tØ lÖ ph©n chia t liÖu s¶n xuÊt
vµ søc lao ®éng vµo c¸c ngµnh s¶n xuÊt kh¸c nhau ®¸p øng nhu cÇu cña x·
héi.
T¸c ®éng ®iÒu tiÕt lu th«ng hµng hãa cña quy lô©t gi¸ trÞ thÓ hiÖn ë chç nã
thu hót hµng hãa tõ n¬i cã gi¸ trÞ thÊp ®Õn n¬i cã gi¸ c¶ cao vµ do ®ã gãp phÇn
lµm cho hµng hãa gi÷a c¸c vïng cã sù c©n b»ng nhÊt ®Þnh .
(+)KÝch thÝch c¶i tiÕn kÜ thuËt ,hîp lÝ hãa s¶n xuÊt t¨ng n¨ng xuÊt lao ®éng
h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm.
18
C¸c hµng hãa ®îc s¶n xuÊt ra trong nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸c nhau nhng trªn
thÞ trêng th× c¸c hµng hãa th× ®Òu ph¶i ®îc trao ®æi theo møc hao phÝ lao
®éng c¸ biÖt kh¸c nhau ,nhng trªn thÞ trêng th× c¸c hµng hãa ®Òu ph¶i ®îc
trao ®æi theo møc hao phÝ lao ®éng x· héi cÇn thiÕt .VËy ngêi s¶n xuÊt hµng
hãa nµo mµ cã møc hao phÝ lao ®éng thÊp h¬n møc lao hao phÝ lao ®éng x·
héi cÇn thiÕt th× sÏ ®ù¬c nhiÒu l·i vµ cµng thÊp h¬n cµng l·i .§iÒu ®ã kÝch
thÝch nh÷ng ngêi s¶n xuÊt hµng hãa c¶i tݪn kÜ thuËt ,hîp lÝ hãa s¶n xuÊt ,c¶i
tiÕn tæ chøc qu¶n lÝ ,thùc hiÒn tiÕt kÞªm …nh»m t¨ng n¨ng xuÊt lao ®éng ,h¹
chi phÝ s¶n xuÊt.
Sù c¹nh tranh quyÕt liÖt cµng lµm cho c¸c qu¸ tr×nh nµy diÔn ra m¹nh mÏ
h¬n.NÕu ngêi s¶n xuÊt nµo còng lµm nh vËy th× cuèi cïng sÏ dÉn ®Õn toµn
bé n¨ng xuÊt lao ®éng x· héi kh«ng ngõng t¨ng lªn ,chi phÝ s¶n xuÊt x· héi
kh«ng ngõng gi¶m xuèng.
(+)Ph©n hãa nh÷ng ngêi s¶n xuÊt hµng hãa thµnh giµu ,nghÌo.
Nh÷ng ngêi s¶n xuÊt hµng hãa nµo cã møc hao phÝ lao ®éng c¸ biÖt thÊp
h¬n møc lao ®éng hao phÝ x· héi cÇn thiÕt ,khi b¸n hµng hãa theo møc hao phÝ
lao ®éng x· héi cÇn thiÕt sÏ thu ®îc nhiÒu l·i ,giµu lªn cã thÓ mua s¾m thªm
t liÖu s¶n xuÊt ,më réng s¶n xuÊt kinh doanh,thËm chÝ thuª lao ®éng trë
thµnh «ng chñ.
Ngîc l¹i nh÷ng ngêi s¶n xuÊt hµng hãa nµo cã møc lao ®éng c¸ biÖt lín
h¬n møc hao phÝ lao ®éng x· héi cÇn thiÕt ,khi b¸n hµng hãa sÏ r¬i vµo t×nh
tr¹ng thua lç ,nghÌo ®i ,thËm chÝ cã thÓ ph¸ s¶n,trë thµnh lao ®éng lµm thuª.
§©y còng chÝnh lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n lµm xuÊt hiÖn quan hÖ s¶n
xuÊt TBCN ,c¬ së ra ®êi cña CNTB. Nh vËy quy luËt gi¸ trÞ võa cã t¸c ®éng