Tính toán thiết kế hệ thống xử lý nước thải Công ty TNHH Thực phẩm Vàng
LỜI MỞ ĐẦU
Việt Nam trong những thập niên 90 trở lại đây, trong công cuộc đổi mới, mức sống của người dân ngày càng cao, những nhu cầu thiết yếu của người dân càng được quan tâm. Bữa ăn hàng ngày của mọi người càng được cải thiện đáng kể. Nguồn thực phẩm chủ yếu cung cấp cho cộng đồng là động vật, đặc bịêt là gia súc, gia cầm, các sản phẩm chế biến từ gia súc.
Trước nhu cầu đòi hỏi của xã hội, nhiều lò giết mổ gia súc quy mô vừa và nhỏ đã hình thành. Tuy nhiên, quá trình giết mổ gia súc gia tăng sẽ dẫn đến tình trạng môi trường ngày càng ô nhiễm, nếu không kiểm soát chặt chẽ và xử lý đúng đắn sẽ gây ô nhiễm nghiêm trọng cho các thành phần môi trường không khí, đất, nước và vệ sinh an toàn thực phẩm cũng như gay ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ con người. Do đó, các lò giết mổ gia súc cần được quản lý và có biện pháp giản thiểu ô nhiễm môi trường ngay từ đầu nếu không hậu quả gay ô nhiễm của các lò giết mổ là vô cùng to lớn, việc xử lý tốn kém, phức tạp và lâu dài.
Sản phẩm của các lò giết mổ động vật gồm có thịt, mỡ và các sản phẩm chế biến từ các nguyên liệu thô, một số phụ phẩm xương (chiếm 30%-40%), nội tạng, da, lông của các gia súc, gia cầm.
Đặc thù của nước thải giết mổ rất giàu chất hữu cơ (protein, lipit, các axít amin, amon, peptit, các axít hữu cơ). Ngoài ra còn có thể có xương, thịt vụn, mỡ thừa, lông, móng, vi sinh vật. Nồng độ các chất ô nhiễm hữu cơ BOD5 tới 7000 mg/l và COD tới 9400 mg/l.
Tuy có nhiều biện pháp giảm thiểu chất thải, nhưng để xử lý triệt để cần phải có một phương pháp tối ưu, tuỳ thuộc từng lò giết mổ như : bố trí mặt bằng, số lượng gia súc giết mổ hàng ngày, quy trình giết mổ, nguồn tiếp nhận chất thải.
Do đó, việc khuyến khích, hỗ trợ các cơ sở giết mổ cần phải xây dựng một hệ thống xử lý nước thải trước khi xả ra nguồn tiếp nhận là việc làm cần thiết. Vì vậy, việc tính toán, thiết kế để lò giết mổ vừa tồn tại, vừa xử lý nước thải đạt tiêu chuẩn là rất quan trọng.
CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI
1.1 . MỤC TIÊU ĐỀ TÀI:
§ Xem xét, đánh giá hiện trạng và xác định các phương pháp xử lý nước thải cho công ty TNHH thực phẩm Vàng (Bình Dương, TP.HCM).
§ Tính toán thiết kế hệ thống xử lý nước thải sao cho đạt hiệu quả cao nhất cho công ty TNHH thực phẩm Vàng (Bình Dương, TP.HCM).
1.2 . NỘI DUNG ĐỀ TÀI:
§ Tổng quan về các biện pháp giảm thiểu ô nhiễm nước thải.
§ Khảo sát điều tra thực tế tại công ty TNHH thực phẩm Vàng (Bình Dương, TP.HCM).
§ Lựa chọn phương pháp xử lý tối ưu nhất.
§ Tính toán thiết hế các công trình đơn vị.
§ Tính toán giá thành.
1.3 . GIỚI HẠN ĐỀ TÀI :
Tính toán thiết kế hệ thống xử lý nước thải giết mổ gia súc cho cơ sở vừa và nhỏ. Điển hình là công ty TNHH thực phẩm Vàng (Bình Dương, TP.HCM).
1.4 . PHƯƠNG PHÁP THỰC HIỆN:
Một hệ thống xử lý nước thải hiệu quả được tập hợp từ nhiều đơn nguyên khác nhau. Hiệu quả của từng đơn nguyên không những liên quan đến cà hệ thống mà còn tránh lãng phí kinh tế xây dựng và vận hành. Phân tích hệ thống giúp lựa chọn ra các đơn nguyên và hiệu quả của từng công trình đơn vị.
Ngoài ra còn kết hợp với nhiều phương pháp khác như phương pháp phân tích, điều tra khảo sát thực tế.
112 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 3184 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Tính toán và thiết kế hệ thống xử lý nước thải công ty TNHH Thực Phẩm Vàng, Bình Dương, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
LÔØI MÔÛ ÑAÀU
Vieät Nam trong nhöõng thaäp nieân 90 trôû laïi ñaây, trong coâng cuoäc ñoåi môùi, möùc soáng cuûa ngöôøi daân ngaøy caøng cao, nhöõng nhu caàu thieát yeáu cuûa ngöôøi daân caøng ñöôïc quan taâm. Böõa aên haøng ngaøy cuûa moïi ngöôøi caøng ñöôïc caûi thieän ñaùng keå. Nguoàn thöïc phaåm chuû yeáu cung caáp cho coäng ñoàng laø ñoäng vaät, ñaëc bòeât laø gia suùc, gia caàm, caùc saûn phaåm cheá bieán töø gia suùc.
Tröôùc nhu caàu ñoøi hoûi cuûa xaõ hoäi, nhieàu loø gieát moå gia suùc quy moâ vöøa vaø nhoû ñaõ hình thaønh. Tuy nhieân, quaù trình gieát moå gia suùc gia taêng seõ daãn ñeán tình traïng moâi tröôøng ngaøy caøng oâ nhieãm, neáu khoâng kieåm soaùt chaët cheõ vaø xöû lyù ñuùng ñaén seõ gaây oâ nhieãm nghieâm troïng cho caùc thaønh phaàn moâi tröôøng khoâng khí, ñaát, nöôùc vaø veä sinh an toaøn thöïc phaåm cuõng nhö gay aûnh höôûng xaáu ñeán söùc khoeû con ngöôøi. Do ñoù, caùc loø gieát moå gia suùc caàn ñöôïc quaûn lyù vaø coù bieän phaùp giaûn thieåu oâ nhieãm moâi tröôøng ngay töø ñaàu neáu khoâng haäu quaû gay oâ nhieãm cuûa caùc loø gieát moå laø voâ cuøng to lôùn, vieäc xöû lyù toán keùm, phöùc taïp vaø laâu daøi.
Saûn phaåm cuûa caùc loø gieát moå ñoäng vaät goàm coù thòt, môõ vaø caùc saûn phaåm cheá bieán töø caùc nguyeân lieäu thoâ, moät soá phuï phaåm xöông (chieám 30%-40%), noäi taïng, da, loâng cuûa caùc gia suùc, gia caàm.
Ñaëc thuø cuûa nöôùc thaûi gieát moå raát giaøu chaát höõu cô (protein, lipit, caùc axít amin, amon, peptit, caùc axít höõu cô). Ngoaøi ra coøn coù theå coù xöông, thòt vuïn, môõ thöøa, loâng, moùng, vi sinh vaät. Noàng ñoä caùc chaát oâ nhieãm höõu cô BOD5 tôùi 7000 mg/l vaø COD tôùi 9400 mg/l.
Tuy coù nhieàu bieän phaùp giaûm thieåu chaát thaûi, nhöng ñeå xöû lyù trieät ñeå caàn phaûi coù moät phöông phaùp toái öu, tuyø thuoäc töøng loø gieát moå nhö : boá trí maët baèng, soá löôïng gia suùc gieát moå haøng ngaøy, quy trình gieát moå, nguoàn tieáp nhaän chaát thaûi.
Do ñoù, vieäc khuyeán khích, hoã trôï caùc cô sôû gieát moå caàn phaûi xaây döïng moät heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi tröôùc khi xaû ra nguoàn tieáp nhaän laø vieäc laøm caàn thieát. Vì vaäy, vieäc tính toaùn, thieát keá ñeå loø gieát moå vöøa toàn taïi, vöøa xöû lyù nöôùc thaûi ñaït tieâu chuaån laø raát quan troïng.
CHÖÔNG 1: GIÔÙI THIEÄU ÑEÀ TAØI
. MUÏC TIEÂU ÑEÀ TAØI:
Xem xeùt, ñaùnh giaù hieän traïng vaø xaùc ñònh caùc phöông phaùp xöû lyù nöôùc thaûi cho coâng ty TNHH thöïc phaåm Vaøng (Bình Döông, TP.HCM).
Tính toaùn thieát keá heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi sao cho ñaït hieäu quaû cao nhaát cho coâng ty TNHH thöïc phaåm Vaøng (Bình Döông, TP.HCM).
. NOÄI DUNG ÑEÀ TAØI:
Toång quan veà caùc bieän phaùp giaûm thieåu oâ nhieãm nöôùc thaûi.
Khaûo saùt ñieàu tra thöïc teá taïi coâng ty TNHH thöïc phaåm Vaøng (Bình Döông, TP.HCM).
Löïa choïn phöông phaùp xöû lyù toái öu nhaát.
Tính toaùn thieát heá caùc coâng trình ñôn vò.
Tính toaùn giaù thaønh.
. GIÔÙI HAÏN ÑEÀ TAØI :
Tính toaùn thieát keá heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi gieát moå gia suùc cho cô sôû vöøa vaø nhoû. Ñieån hình laø coâng ty TNHH thöïc phaåm Vaøng (Bình Döông, TP.HCM).
. PHÖÔNG PHAÙP THÖÏC HIEÄN:
Moät heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi hieäu quaû ñöôïc taäp hôïp töø nhieàu ñôn nguyeân khaùc nhau. Hieäu quaû cuûa töøng ñôn nguyeân khoâng nhöõng lieân quan ñeán caø heä thoáng maø coøn traùnh laõng phí kinh teá xaây döïng vaø vaän haønh. Phaân tích heä thoáng giuùp löïa choïn ra caùc ñôn nguyeân vaø hieäu quaû cuûa töøng coâng trình ñôn vò.
Ngoaøi ra coøn keát hôïp vôùi nhieàu phöông phaùp khaùc nhö phöông phaùp phaân tích, ñieàu tra khaûo saùt thöïc teá.
CHÖÔNG 2: TOÅNG QUAN VEÀ PHÖÔNG PHAÙP XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI
2.1. TOÅNG QUAN VEÀ CAÙC PHÖÔNG PHAÙP XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI:
Caùc loaïi nöôùc thaûi ñeàu chöùa caùc taïp chaát gaây nhieãm baãn coù tính chaát raát khaùc nhau: töø caùc loaïi chaát raén khoâng tan ñeán caùc chaát khoù tan vaø nhöõng hôïp chaát tan trong nöôùc. Xöû lyù nöôùc thaûi laø loaïi boû caùc taïp chaát ñoù, laøm saïch laïi vaø coù theå ñöa nöôùc ñoã vaøo nguoàn tieáp nhaän hoaëc ñöa taùi söû duïng. Ñeå ñaït ñöïôc nhöõng muïc ñích ñoù, chuùng ta thöôøng döïa vaøo ñaëc ñieåm cuûa töøng loaïi taïp chaát ñeå löïa choïn phöông phaùp xöû lyù thích hôïp.
Thoâng thöôøng coù caùc phöông phaùp xöû lyù nöôùc thaûi nhö sau:
Xöû lyù baèng phöông phaùp cô hoïc
Xöû lyù baèng phöông phaùp hoùa lyù vaø hoùa hoïc
Xöû lyù baèng phöông phaùp sinh hoïc
Xöû lyù baèng phöông phaùp toång hôïp
2.2. XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI BAÈNG PHÖÔNG PHAÙP CÔ HOÏC:
Trong nöôùc thaûi thöôøng chöùa caùc loaïi taïp chaát raén côõ khaùc nhau bò cuoán theo nhö rôm coû, goã maåu, bao bì chaát deûo, giaáy, gieû, daàu môõ noåi, caùt soûi, caùc vuïn gaïch ngoùi… Ngoaøi ra, coøn coù caùc loaïi haït lô löûng ôû daïng huyeàn phuø raát khoù laéng. Tuøy theo kích côõ, caùc haït huyeàn phuø ñöôïc chia thaønh haït chsaát raén lô löûng coù theå laéng ñöôïc, haït chaát raén keo ñöôïc khöû baèng keo tuï.
Caùc loaïi taïp chaát treân dung caùc phöông phaùp xöû lyù cô hoïc laø thích hôïp (loïai tröø haït daïng raén keo).
Trong xöû lyù nöôùc thaûi ñoâ thò, vieäc ñaàu tin laø ñöa nöôùc thaûi vaøo ñöôøng coáng coù caùc song chaén raéc, nöôùc thaûi ngaønh coâng nghieäp cuõng qua song chaén raùc vaø coù theå theâm löôùi chaén raùc (vôùi kích thöôùc loã khaùc nhau).
2.2.1 Song chaén raùc:
Nhaèm giöõ laïi caùc vaät thoâ nhö raùc, gieû, giaáy, voû hoäp, maãu ñaát ñaù, goã,… ôû tröôùc song chaén raùc. Song laøm baèng saét troøn hoaëc vuoâng (saét troøn coù Þ = 8 – 10mm), thanh noï caùch thanh kia moät khoaûng baèng 60- 100 mm ñeå chaén vaät thoâ vaø 10 -25 mm ñeå chaén vaät nhoû hôn, ñaët nghieân theo doøng chaûy moät goùc 600 - 900. Vaän toác doøng chaûy thöôøng laáy 0,8 -1 m/s ñeå traùnh laéng caùt.
2.2.2 Löôùi loïc:
Sau chaén raùc, ñeå coù theå loaïi boû taïp chaát raén coù kích côõ nhoû hôn, mòn hôn ta coù theå ñaët theâm löôùi loïc. Caùc vaät thaûi ñöôïc giöõ treân maët loïc, phaûi caøo laáy ra khoûi laøm taéc doøng chaûy.
Ngöôøi ta coù theå thieát keá löôùi loïc hình tang troáng cho nöôùc chaûy töø ngoaøi vaøo hoaëc töø trong ra.
Tröôùc chaén raùc coøn coù khi laép theâm maùy nghieàn raùc ñeå nghieàn nhoû caùc taïp chaát.
2.2.3 Laéng caùt:
Döïa vaøo nguyeân lyù troïng löïc, doøng nöôùc thaûi ñöôïc cho chaûy qua “ baãy caùt”. Baãy caùt laø caùc loaïi beå, hoá, gieáng… cho nöôùc thaûi chaûy vaøo theo nhieàu caùch khaùc nhau : theo tieáp tuyeán, theo doøng ngang, theo doøng töø treân xuoáng vaø toaû ra xung quanh… nöôùc qu beå laéng, döôùi taùc duïng cuûa troïng löïc, caùt naëng seõ laéng xuoáng ñaùy vaø keùo theo moät phaàn chaát ñoâng tuï.
Caùt laéng ôû baãy caùt thöôøng ít chaát höõu cô. Sau khi ñöôïc laáy ra khoûi beå laéng caùt, soûi ñöôïc loaïi boû.
Caùc loaïi beå laéng caùt thoâng duïng laø beå laéng ngang. Thöôøng thieát keá 2 ngaên: moät ngaên cho nöôùc qua, moät ngaên caøo caùt soûi laéng. Hai ngaên naøy laøm vieäc luaân phieân.
2.2.4 Caùc loaïi beå laéng:
Ngoaøi laéng caùt, soûi, trong quaù trình xöû lyù caën phaûi laéng caùc loaïi haït lô löûng, caùc loaïi buøn (keå caû buøn hoïat tính)… nhaèm laøm cho nöôùc trong. Nguyeân lyù laøm vieäc cuûa caùc loaïi beå laéng laø ñeàu döïa treân cô sôû troïng löïc.
Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán quaù trình laéng: löu löôïng nöôùc thaûi, thôøi gian laéng (hay thôøi gian löu nöôùc), khoái löôïng rieâng vaø taûi troïng tính theo chaát raén lô löûng, taûi troïng thuûy löïc, söï keo tuï caùc chaát raén, vaän toác doøng chaûy trong beå, söï neùn buøn ñaëc, nhieät ñoä nöôùc thaûi vaø kích thöôùc beå laéng.
Beå laéng thöôøng ñöôïc boá trí theo doøng chaûy, coù kieåu hình naèm ngang hoaëc thaúng ñöùng. Beå laéng ngang trong xöû lyù nöôùc thaûi coâng nghieäp coù theå laø moät baäc hoaëc nhieàu baäc.
Taùch daàu môõ:
Nöôùc thaûi moät soá ngaønh coâng nghieäp aên uoáng, cheá bieán bô söõa, caùc loø moå, xí nghieäp eùp daàu… thöôøng coù laãn daàu môõ. Caùc chaát naøy thöôøng nheï hôn nöôùc vaø noåi leân treân maët nöôùc. Nöôùc thaûi sau xöû lyù khoâng coù laãn daàu môõ ñöôïc ñöôïc pheùp cho vaøo caùc thuûy vöïc. Hôn nöõa, nöôùc thaûi coù laãn daàu môõ khi vaøo xöû lyù sinh hoïc seõ laøm bít caùc loã hoång ôû caùc vaät lieäu loïc, ôû phin loïc sinh hoïc vaø coøn laøm hoûng caùc caáu truùc buøn hoaït tính trong earoten…
Ngoaøi caùch laøm caùc gaït ñôn giaûn, baèng caùc taám sôïi treân maët nöôùc, coøn coù thieát bò taùch daàu, môõ ñaët tröôùc daây chuyeàn coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi.
2.2.6 Loïc cô hoïc:
Loïc trong xöû lyù nöôùc thaûi ñeå taùch caùc taïp chaát phaân taùn nhoû khoûi nöôùc maø beå laéng khoâng laøm ñöôïc. Trong caùc loaïi phin loïc thöôøng coù loaïi phin loïc daïng taám vaø loaïi haït. Vaät lieäu loïc daïng taám coù theå laøm baèng taám theùp coù ñuïc loã hoaëc löôùi baèng theùp, khoâng gæ, nhoâm, niken, ñoàng thau… vaø caùc loaïi vaûi khaùc nhau (thuûy tinh, amiaêng, boâng, len, sôïi toång hôïp). Taám loïc caàn coù trôû löïc nhoû, ñuû beàn vaø deûo cô hoïc, khoâng bò tröông nôû vaø bò phaù huûy trong ñieàu kieän loïc.
Vaät lieäu loïc daïng haït laø caùt thaïch anh, than gaây (anthacit), than coác, sôïi, ñaù nghieàn, thaäm chí coù than naâu, than buøn hay than goã.
Ñaëc tính quan troïng cuûa lôùp vaät lieäu loïc laø ñoä xoáp vaø beà maët rieâng. Quaù trình loïc coù theå xaûy ra döôùi taùc duïng cuûa aùp suaát thuûy tónh cuûa caùc chaát loûng hoaëc aùp suaát cao tröôùc vaùch vaät lieäu loïc hoaëc chaân khoâng sau lôùp loïc.
Caùc phin loïc laøm vieäc seõ taùch caùc phaàn töû taïp chaát phaân taùn hoaëc lô löûng khoù laéng nöôùc. Caùc phin loïc laøm vieäc khoâng hoaøn toaøn döïa vaøo nguyeân lyù cô hoïc. Do vaäy, ngoaøi taùc duïng taùch caùc phaàn töû taïp chaát phaân taùn ra khoûi nöôùc, caùc maøng sinh hoïc cuõng ñaõ bieán ñoåi caùc chaát hoøa tan trong nöôùc thaûi nhôø quaàn theå vi sinh vaät coù trong maøng sinh hoïc.
Chaát baån vaø maøng sinh hoïc seõ baùm vaøo beà maët vaät lieäu loïc, daàn daàn bít caùc khe hôû cuûa lôùp loïc laøm cho doøng chaûy bò chaäm laïi hoaëc ngöøng chaûy. Trong quaù trình laøm vieäc, ngöôøi ta phaûi röûa phin loïc, laáy bôùt maøng baån phía treân vaø cho nöôùc röûa ñi töø döôùi leân treân ñeå taùch maøng baån ra khoûi vaät lieäu loïc.
Trong xöû lyù nöôùc thaûi thöôøng duøng thieát bò loïc chaäm, loïc nhanh, loïc kín, loïc hôû. Ngoaøi ra coøn duøng loaïi loïc eùp khung baûn, loïc quay chaân khoâng, caùc maùy vi loïc hieän ñaïi. Ñaëc bieät laø ñaõ caûi tieán caùc thieát bò tröôùc ñaây thuaàn tuùy laø loïc cô hoïc thaønh loïc sinh hoïc, trong ñoù vai troø cuûa maøng sinh hoïc ñöôïc phaùt huy nhieàu hôn.
XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI BAÈNG PHÖÔNG PHAÙP HOÙA HOÏC VAØ HOÙA LÍ:
Cô sôû cuûa phöông phaùp hoùa hoïc laø caùc phaûn öùng hoùa hoïc, caùc quaù trình hoùa lí dieãn ra giöõa caùc chaát baån vôùi hoùa chaát cho theâm vaøo. Caùc phöông phaùp hoùa hoïc laø oxi hoùa, trung hoøa, ñoâng keo tuï. Thoâng thöôøng caùc quaù trình keo tuï thöôøng ñi keøm vôùi quaù trình trung hoøa hoaëc caùc hieän töôïng vaät lí khaùc. Nhöõng phaûn öùng xaûy ra laø thöôøng phaûn öùng trung hoøa, phaûn öùng oxi hoùa- khöû, phaûn öùng taïo chaát keát tuûa hoaëc phaûn öùng phaân huûy caùc chaát ñoäc haïi.
Trung hoøa:
Nöôùc thaûi thöôøng coù nhöõng giaù trò pH khaùc nhau. Muoán nöôùc thaûi ñöôïc xöû lyù toát baèng phöông phaùp sinh hoïc phaûi tieán haønh trung hoøa vaø ñieàu chænh pH veà 6.6 -7.6
Trung hoøa baèng caùch duøng caùc dung dòch axit hoaëc muoái axit, caùc dung dòch kieàm hoaëc oxit kieàm ñeå trung hoøa dòch nöôùc thaûi.
Moät soá hoùa chaát duøng ñeå trung hoøa: CaCO3, CaO, Ca(OH)2, MgO, Mg(OH)2, CaO0.6MgO0.4,(Ca(OH)2)0.6(Mg(OH)2)0.4,NaOH, Na2CO3, H2SO4, HCl, HNO3,…
Keo tuï:
Trong quaù trình laéng cô hoïc chæ taùch ñöôïc caùc haït chaát raén huyeàn phuø coù kích thöôùc lôùn (10-2 mm, coøn coù haït nhoû hôn ôû daïng keo khoâng theå laéng ñöôïc. Ta coù theå laøm taêng kích thöôùc caùc haït nhôø taùc duïngt öông hoã giöõa caùc haït phaân taùn lieân keát vaøo caùc taäp hôïp haït ñeå coù theå laéng ñöôïc. Muoán vaäy, tröôùc heát caàn trung hoøa ñieän tích cuûa chuùng, keá tieáp laø lieân keát chuùng vôùi nhau. Quaù trình trung hoøa ñieän tích caùc haït ñöôïc goïi laø quaù trình ñoâng tuï, coøn quaù trình taïo thaønh caùc boâng lôùn töø caùc haït nhoû goïi laø quaù trình keo tuï.
Caùc haït lô löûng trong nöôùc ñeàu mang ñieän tích aâm hoaëc döông. Caùc haït coù nguoàn goác silic vaø caùc hôïp chaát höõu cô mag ñieän tích aâm, caùc haït hidroxit saét vaø hidroxit nhoâm mang ñieän tích döông. Khi theá ñieän ñoäng cuûa nöôùc bò phaù vôõ, caùc haït mang ñieän tích naøy seõ lieân keát laïi vôùi nhau thaønh caùc toå hôïp caùc phaàn töû, nguyeân töû hay caùc ion töï do. Caùc toå hôïp naøy chính laø caùc haït boâng keo. Coù 2 loaïi boâng keo: loaïi öa nuôùc vaø loaïi kò nöôùc. Loaïi öa nöôùc thöôøng ngaäm theâm caùc phaân töû nöôùc cuøng vi khuaån, viruùt,… loaïi kò nöôùc ñoùng vai troø chuû yeáu trong coâng ngheä xöû lyù nöôùc noùi chung vaø xöû lyù nöôùc thaûi noùi rieâng.
Caùc chaát ñoâng tuï thöôøng duøng trong muïc ñích naøy laø caùc muoái saét hoaëc muoái nhoâm hoaëc hoãn hôïp cuûa chuùng. Caùc muoái nhoâm goàm coù: Al2(SO4)318H2O, NaAlO2 Al(OH)5Cl, KAl(SO)4.12H2O, NH4Al(SO)4.12H2O. Trong ñoù phoå bieán nhaát laø Al2(SO4)318H2O vì chaát naøy hoøa tan toát trong nöôùc, giaù reõ vaø hieäu quaû ñoâng tuï cao ôû pH =5 – 7.5
Trong quaù trình taïo thaønh boâng keo cuûa hidroxit nhoâm hoaëc saét ngöôøi ta thöôøng duøng theâm chaát trôï ñoâng tuï. Caùc chaát trôï ñoâng tuï naøy laø tinh boät, dextrin, caùc ete, xenlulozô, hidroxit silic hoïat tính… vôùi lieàu löôïng 1-5 mg/l. Ngoaøi ra ngöôøi ta coøn duøng caùc chaát trôï ñoâng tuï toång hôïp. Chaát thöôøng duøng nhaát laø polyacrylamit. Vieäc duøng caùc chaát hoã trôï naøy laøm giaûm lieàu löôïng caùc chaát ñoâng tuï, giaûm thôøi gian quaù trình ñoâng tuï vaø naâng cao ñöôïc toác ñoä laéng cuûa caùc boâng keo.
Haáp phuï:
Phöông phaùp haáp phuï duøng ñeå loaïi heát caùc chaát baån hoøa tan vaøo nöôùc maø phöông phaùp xöû lyù sinh hoïc cuøng caùc phöông phaùp khaùc khoâng theå loaïi boû ñöôïc vôùi haøm löôïng raát nhoû. Thoâng thöôøng ñaây laø caùc hôïp chaát hoøa tan coù ñoäc tính cao hoaëc caùc chaár coù muøi, vò vaø maøu raát khoù chòu.
Caùc chaát haáp phuï thöôøng duøng laø: than hoïat tính, ñaát seùt hoaït tính, silicagen, keo nhoâm, moät soá chaát toång hôïp khaùc vaø moät soá chaát thaûi trong saûn xuaát nhö xi tro, xæ maï saét… Trong soá naøy, than hoïat tính ñöôïc duøng phoå bieán nhaát. Caùc chaát höõu cô, kim loaïi naëng vaø caùc chaát maøu deã bò than haáp phuï. Löôïng chaát haáp phuï tuøy thuoäc vaøo khaû naêng cuûa töøng loaïi chaát haáp phuï vaø haøm löôïng chaát baån coù trong nöôùc. Phöông phaùp naøy coù theå haáp phuï 58-95% caùc chaát höõu cô vaø maøu. Caùc chaát höõu cô coù theå bò haáp phuï ñöôïc laø phenol, alkylbenzen, sunfonic axit, thuoác nhuoäm vaø caùc hôïp chaát thôm.
Tuyeån noåi:
Phöông phaùp tuyeån noåi naøy döïa treân nguyeân taéc: caùc phaàn töû phaân taùn trong nöôùc coù khaû naêng töï laéng keùm, nhöng coù khaû naêng keát dính vaøo caùc boït khí noåi leân treân beà maët nöôùc. Sau ñoù ngöôøi ta taùch caùc boït khí ñoù ra khoûi nöôùc. Thöïc chaát quaù trình naøy laø taùch boït hoaëc laøm ñaëc boït. Trong moâït soá tröôøng hôïp, quaù trình naøy cuõng ñöôïc duøng ñeå taùch caùc chaát hoøa tan nhö caùc chaát hoaït ñoäng beà maët.
Quaù trình naøy ñöôïc thöïc hieän nhôø thoåi khoâng khí thaønh boït nhoû vaøo trong nöôùc thaûi. Caùc boït khí dính caùc haït lô löûng vaø noåi leân treân maët nöôùc. Khi noåi leân caùc boït khí taäp hôïp thaønh moät lôùp boït chöùa nhieàu chaát baån.
Tuyeån noåi coù theå ñaët ôû giai ñoïan xöû lyùsô boä (Baäc I) tröôùc khi xöû lyù cô baûn (Baäc II). Beå tuyeån noåi coù theå thay theá cho beå laéng, trong daây chuyeàn noù coù theå ñöùng tröôùc hoaëc ñöùng sau beå laéng, ñoàng thôøi coù theå ôû giai ñoaïn xöû lyù boå sung (hay trieät ñeå – caáp III) sau xöû lyù cô baûn.
Trao ñoåi ion:
Thöïc chaát cuûa phöông phaùp trao ñoåi ion laø moät quaù trình trong ñoù caùc ion treân beà maët cuûa chaát raén trao ñoåi ion coù cuøng ñieän tích trong dung dòch khi tieáp xuùc vôùi nhau. Caùc chaát naøy goïi laø ionit (chaát trao ñoåi ion). Chuùng hoaøn toaøn khoâng tan trong nöôùc.
Phöông phaùp naøy ñöôïc duøng laøm saïch nöôùc noùi chung trong ñoù coù nöôùc thaûi, loaïi ra khoûi nöôùc caùc ion kim loaïi nhö Zn, Cu, Cr, Ni, Hg, Pb, Cd,, V, Mn… Cuõng nhö caùc hôïp chaát coù chöùa asen, phosphor, xianua vaø caû chaát phoùng xaï. Phöông phaùp naøy ñöôïc duøng phoå bieán ñeå laøm meàm nöôùc, loaïi ion Ca2+ vaø Mg3+ ra khoûi nöôùc cöùng.
Caùc chaát trao ñoåi ion coù theå laø caùc chaát voâ cô hoaëc höõu cô hoaëc höõu cô coù nguoàn goác töï nhieân hoaëc toång hôïp. Caùc chaát thöôøng ñöôïc söû duïng nhö: zeolit, ñaát seùt, nhoâm silic, silicagen, pecmutit, caùc chaát ñieän li cao phaân töû, caùc loaïi nhöïa toång hôïp.
Khöû khuaån:
Duøng caùc hoùa chaát coù tính ñoäc ñoái vôùi vi sinh vaät, taûo, ñoäng vaät nguyeân sinh, giun saùn… ñeå laøm saïch nöôùc, ñaûm baûo tieâu chuaån veä sinh ñeå ñoå vaøo nguoàn hoaëc taùi söû duïng. Khöû khuaån hay saùt khuaån coù theå duøng hoaù chaát hoaëc caùc taùc nhaân vaät lí nhö ozon, tia töû ngoaïi…
Hoùa chaát khöû khuaån phaûi ñaûm baûo coù tính ñoäc ñoái vôùi vi sinh vaät trong moät thôøi gian nhaát ñònh, sau ñoù phaûi ñöôïc phaân huûy hoaëc bay hôi, khoâng coøn dö löôïng gaây ñoäc cho ngöôøi söû duïng hoaëc vaøo caùc muïc ñích söû duïng khaùc.
Caùc chaát khöû khuaån hay duøng nhaát laø khi hoaëc nöôùc Clo, nöôùc Javel, voâi clorua…caùc hôïp chaát cuûa Clo ñaûm baûo ñaûm baûo laø nhöõng chaát khöû khuaån ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu treân, ñoàngthôøi cuõng laø caùc chaát oxi hoùa.
Trong quaù trình xöû lyù nöôùc thaûi, coâng ñoaïn khöû khuaån thöôøng ñöôïc ñaët ôû cuoái quaù trình, tröôùc khi laøm saïch nöôùc trieät ñeå vaø chuaån bò ñoå vaøo nguoàn.
XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI BAÈNG PHÖÔNG PHAÙP SINH HOÏC:
Phöông phaùp xöû lyù sinh hoïc döïa treân nguyeân taéc hoaït ñoäng cuûa vi sinh vaät ñeå phaân huûy caùc chaát höõu cô nhieãm baãn nöôùc. Do vaäy, ñieàu kieän ñaàu tieân vaø voâ cuøng quan troïng laø nöôùc thaûi phaûi laø moâi tröôøng soáng cuûa xi sinh vaät phaân huûy caùc chaát höõu cô coù trong nöôùc thaûi.
Ao hoà sinh hoïc:
Xöû lyù nöôùc thaûi trong caùc ao hoà oån ñònh laø phöông phaùp xöû lí nöôùc ñôn giaûn nhaát. Phöông phaùp naøy khoâng yeâu caàu kó thuaät cao, voán ñaàu tö ít, chi phí hoaït ñoäng reõ tieàn, quaûn lyù ñôn giaûn vaø hieäu quaû cuõng khaù cao.
Quaù trình xöû lí theo phöông phaùp ao hoà sinh hoïc khaù ñôn giaûn vaø ñöôïc toùm taét nhö sau:
Cô sôû khoa hoïc cuûa phöông phaùp laø döïa vaøo khaû naêng töï laøm saïch cuûa nöôùc, chuû yeáu laø vi sinh vaät vaø caùc thuûy sinh vaät, caùc chaát nhieãm baån bò phaân huûy thaønh caùc chaát khí vaø nöôùc. Nhö vaäy, quaù trình töï laøm saïch khoâng phaûi ñôn thuaàn nhaát laø quaù trình hieáu khí, maø coøn coù quaù trình tuøy tieän vaø kò khí.
Ao hoà hieáu khí.
Ao hoà hieáu khí laø loaïi ao noâng 0,3 – 0,5 m coù quaù trình oxi hoùa caùc chaát baån höõu cô chuû yeáu nhôø vaøo caùc vi sinh vaät hieáu khí. Loaïi ao hoà naøy coù hoà laøm thoaùng töï nhieân vaø hoà laøm thoaùng nhaân taïo.
Hoà hieáu khí töï nhieân: oxi töø khoâng khí deã daøng khueách taùn vaøo lôùp nöôùc phía treân vaø aùnh saùng Maët Trôøi chieáu roïi, laøm cho taûo phaùt trieån, tieán haønh quang hôïp thaûi oxi. Ñeå ñaûm baûo aùnh saùng qua nöôùc, chieàu saâu cuûa hoà phaûi nhoû, thöôøng laø 30 – 40 cm. Do vaäy dieän tích cuûa hoà caøng lôùn caøng toát. Taûi troïng cuûa hoà (BOD) khoûang 250 – 300 kg/ha.ngaøy. Thôøi gian löu nöôùc töø 3- 12 ngaøy.
Do ao noâng, dieän tích lôùn ñaûm baûo ñieàu kieän hieáu khí cho toaøn boä nöôùc trong ao. Nöôùc löu trong ao töông ñoái daøi, hieäu quaû laøm saïch coù theå tôùi 80- 95% BOD, maøu nöôùc coù theå chuyeån daàn sang maøu xanh cuûa taûo.
Hoà suïc khuaáy: nguoàn cung caáp oxi cho vi sinh vaät hieáu khí trong nöôùc hoaït ñoäng laø caùc thieát bò khuaáy cô hoïc hoaëc khí neùn. Nhôø vaäy, möùc ñoä hieáu khí trong hoà seõ maïnh hôn, ñieàu ñoä vaø ñoä saâu cuûa hoà cuõng lôùn hôn. Taûi troïng BOD cuûa hoà khoaûng 400kg/ha.ngaøy. Thôøi gian löu nöôùc trong hoà khoaûng 1- 3 ngaøy coù khi daøi hôn.
Ao hoà kò khí.
Ao hoà kò khí laø loaïi ao saâu, ít coù hoaëc khoâng coù ñieàu kieän hieáu khí. Caùc vi sinh vaät hoaït ñoäng soáng khoâng caàn oxi khoâng khí. Chuùng söû duïng oxi ôû daïng caùc hôïp chaát nhö nitrat, sulfat… ñeå oxi hoùa caùc chaát höõu cô thaønh caùc axit höõu cô, caùc loaïi röôïu vaø khí CH4, H2S, CO2 … vaø nöôùc.
Ao hoà kò khí thöôøng duøng ñeå laéng vaø phaân huûy caën laéng ôû vuøng ñaùy. Loaïi ao hoà naøy coù theå tieáp nhaän loaïi nöôùc thaûi coù ñoä nhieãm baån lôùn, taûi troïng BOD cao vaø khoâng caàn vai troø quang hôïp cuûa taûo. Nöôùc thaûi löu ôû hoà kò khí thöôøng sinh ra muøi hoâi thoái khoù chòu.
Ao hoà hieáu- kò khí.
Loaïi ao hoà naøy raát phoå bieán trong thöïc teá. Ñoù laø loaïi keát hôïp hai quaù trình song song: phaân huûy hieáu khí caùc chaát höõu cô hoøa tan coù ôû trong nöôùc vaø phaân huûy kò khí caën laéng ôû vuøng ñaùy.
Ñaëc ñieåm cuûa ao hoà naøy goàm coù 3 vuøng xeùt theo chieàu saâu: lôùp treân laø vuøng hieáu khí, vuøng giöõa laø vuøng kò kí tuøy tieän vaø vuøng phía ñaùy saâu laø vuøng kò khí.
Caùnh ñoàng töôùi vaø baõi loïc.
Vieäc xöû lyù nöôùc thaûi baèng caùnh ñoàng töôùi vaø baõi loïc döïa treân khaû naêng giöõ caùc caën nöôùc ôû treân maët ñaát, nöôùc thaám qua ñaát nhö ñi qua loïc, nhôø coù oxi trong caùc loã hoång vaø mao quaûn cuûa lôùp ñaát maët, caùc vi sinh vaät hieáu khí hoaït ñoäng phaân huûy caùc chaát höõu côâ nhieãm baån. Caøng saâu xuoáng löôïng oxi caøng ít vaø quaù trình oxi hoùa caùc chaát höõu cô caøng giaûm xuoáng daàn. Cuoái cuøng ñeán ñoä saâu ôû ñoù chæ dieãn ra quaù trình khöû nitrat. Ñaõ xaùc ñònh ñöôïc quaù trình oxi hoùa nöôùc thaûi chæ xaûy ra ôû lôùp ñaát maët saâu tôùi 1,5m.Vì vaäy caùc caùnh ñoàng töôùi vaø baõi loïc thöôøng ñöôïc xaây döïng ôû nhöõng nôi coù möïc nöôùc nguoàn thaáp hôïn 1,5m so vôùi maët ñaát.
Quaù trình xöû lyù baèng buøn hoaït tính vôùi vaät lieäu tieáp xuùc (Attached growth processes).
Quaù trình xöû lyù sinh hoïc hieáu khí Attached Growth (AG) ñöôïc söû duïng ñeå loaïi boû chaát höõu cô trong nöôùc thaûi. Quaù trình AG bao goàm: loïc sinh hoïc, loïc thoâ, RBC (Rotating biological contactor), AGWSP (Attached growth Waste Stabilization Pond), beå phaûn öùng nitrate hoaù fixed-bed,…
Ñaây laø moät daïng hoà sinh hoïc keát hôïp vôùi beå loïc sinh hoïc. Nhöõng vaät lieäu tieáp xuùc ñöôïc boá trí doïc theo chieàu daøi hoà taïo ñieàu kieän cho vi khuaån sinh tröôûng treân beà maët. Ôû taûi troïng cao, suïc khí coù theå ñöôïc tieán haønh moät phaàn hoaëc treân toaøn boä theå tích beå. Thôøi gian löu nöôùc thay ñoåi 4 giôø -3 ngaøy. Giaù theå sinh vaät dính baùm laø caùc sôïi nhöïa toång hôïp khaù cöùng ñöôïc quaán xung quanh moät loõi theùp traùng keõm. Kích thöôùc loaïi nhöïa toång hôïp tính töø loõi keõm daøi khoaûng 50-70mm. Moãi loõi keõm ñöôïc quaán troøn coù ñöôøng kính 80-100 mm. Heä thoáng phaân phoái khí laø caùc ñaù boït hoaëc caùc ñöôøng oáng nhöïa daãn khí. Coät sinh hoïc chöùa ñaày vaät lieäu baùm dính laø giaù theå cho vi sinh vaät soáng baùm. Nöôùc thaûi ñöôïc phaân boá ñeàu treân beà maët lôùp vaät lieäu baèng heä thoáng khuaáy hoaëc voøi phun. Quaàn theå sinh vaät soáng baùm treân giaù theå taïo neân maøng nhaày sinh hoïc coù khaû naêng haáp phuï vaø phaân huûy chaát höõu cô trong nöôùc thaûi. Quaàn theå vi sinh vaät naøy coù theå laø vi sinh vaät hieáu khí, naám, taûo vaø ñoäng vaät nguyeân sinh. Ngoaøi ra coøn coù giun, aáu truøng, coân truøng. Phaàn beân ngoaøi lôùp maøng nhaày (khoaûng 0.1- 0.2mm) laø loaøi vi sinh hieáu khí. Khi vi sinh vaät phaùt trieån, chieàu daøy ngaøy caøng taêng. Vi sinh vaät lôùp ngoaøi tieâu thuï heát löôïng oxy khueách taùn tröôùc khi oxy thaåm thaáu vaøo beân trong. Vì vaäy gaàn saùt beà maët giaù theå, moâi tröôøng kî khí hình thaønh. Khi lôùp maøng daøy, chaát höõu cô bò phaân huûy ôû lôùp ngoaøi, vi sinh soáng gaàn beà maët giaù theå thieáu nguoàn thöùc aên vaø maát ñi khaû naêng dính baùm. Maøng vi sinh taùch khoûi giaù theå nhieàu hay ít tuyø thuoäc vaøo taûi troïng höõu cô vaø taûi troïng thuyû löïc. Taûi troïng höõu cô aûnh höôûng ñeán toác ñoä trao ñoåi chaát trong maøng nhaày. Taûi troïng thuyû löïc aûnh höôûng ñeán röûa troâi maøng. Phöông phaùp naøy coù theå söû duïng trong ñieàu kieän hieáu khí hoaëc trong ñieàu kieän yeám khí.
Buøn hoaït tính:
Nguyeân lyù chung cuûa quaù trình buøn hoaït tính laø oxy hoaù sinh hoaù hieáu khí vôùi söï tham gia cuûa buøn hoaït tính.
Trong beå Aeroten dieãn ra quaù trình oxy hoaù sinh hoaù caùc chaát höõu cô trong nöôùc thaûi. Vai troø ôû ñaây laø nhöõng vi sinh vaät hieáu khí, chuùng taïo thaønh buøn hoaït tính. Buøn hoaït tính vaø nöôùc thaûi tieáp xuùc vôùi nhau ñöôïc toát vaø lieân tuïc, ngöôøi ta khuaáy troän baèng maùy khí neùn hoaëc caùc thieát bò cô giôùi khaùc. Ñeå caùc vi sinh vaät khoaùng hoaù soáng vaø hoaït ñoäng bình thöôøng phaûi thuôøng xuyeân cung caáp oxy vaøo beå. Oxy seõ ñöôïc söû duïng trong caùc quaù trình sinh hoaù. Söï khueách taùn töï nhieân qua maët thoaùng cuûa nöôùc trong beå khoâng baûo ñaûm ñuû löôïng oxy caàn thieát, vì vaäy phaûi boå sung löôïng khoâng khí thieáu huït baèøng phöông phaùp nhaân taïo: thoåi khí neùn vaøo hoaëc taêng dieän tích maët thoaùng.
Trong thöïc teá ngöôøi ta thöôøng thoåi khoâng khí neùn vaøo beå vì nhö vaäy seõ ñoàng thôøi giaûi quyeát toát hai nhieäm vuï; vöøa khuaáy troän buøn hoaït tính vôùi nöôùc thaûi vöøa baûo ñaûm cheá ñoä oxy caàn thieát trong beå. Buøn hoaït tính laø taäp hôïp nhöõng vi sinh vaät khoaùng hoaù coù khaû naêng haáp thuï vaø oxy hoaù caùc chaát höõu cô coù trong nöôùc thaûi vôùi söï coù maët cuûa oxy. Ñeå buøn hoaït tính vaø nöôùc thaûi tieáp xuùc vôùi nhau ñöôïc toát vaø lieân tuïc, chuùng coù theå ñöôïc khuaáy troän baèng khí neùn hoaëc caùc thieát bò cô giôùi khaùc. Caùc chaát höõu cô hoaø tan, caùc chaát keo phaân taùn nhoû seõ ñöôïc chuyeån hoaù vaø haáp phuï vaøo keo tuï sinh hoïc treân beà maët caùc teá baøo vi sinh vaät. Tieáp ñoù trong quaù trình trao ñoåi chaát, döôùi taùc duïng cuûa nnhöõng men noäi baøo, caùc chaát höõu cô seõ bò phaân huyû. Quaù trình xöû lyù naøy goàm 3 giai ñoaïn:
Giai ñoaïn khueách taùn vaø chuyeån chaát töø dòch theå tôùi beà maët caùc teá baøo vi sinh vaät.
Haáp phuï: khueách taùn vaø haáp thuï caùc chaát baån töø beà maët ngoaøi caùc teá baøo qua maøng baùn thaám.
Quaù trình chuyeån hoaù caùc chaát ñaõ ñöôïc khueách taùn vaø haáp phuï ôû trong teá baøo sinh vaät sinh ra naêng löôïng vaø toång hôïp caùc chaát môùi cuûa teá baøo.
Beå loïc sinh hoïc (biofilter):
Beå loïc sinh hoïc laø coâng trình trong ñoù nöôùc thaûi ñöôïc loïc qua lôùp vaät lieäu coù kích thöôùc haït lôùn. Beà maët caùc haït vaät lieäu ñoù ñöôïc bao boïc bôûi moät maøng sinh vaät do loaïi vi sinh vaät hieáu khí taïo thaønh.
Sau khi laéng trong caùc beå laéng ñôït 1 nöôùc thaûi ñöôïc cho qua beå loïc sinh vaät. Ôû ñoù maøng sinh hoïc seõ haáp phuï caùc chaát phaân taùn nhoû, chöa kòp laéng, caû caùc chaát ôû daïng keo vaø hoaø tan. Caùc chaát höõu cô bò maøng sinh vaät giöõ laïi seõ bò oxy hoaù bôûi caùc vi sinh vaät hieáu khí. Chuùng söû duïng caùc chaát höõu cô, moät phaàn ñeå sinh ra naêng löôïng caàn thieát cho söï soáng vaø hoaït ñoäng, moät phaàøn ñeå xaây döïng teá baøo ( nguyeân sinh chaát) vaø taêng koái löôïng cô theå. Nhö vaäy moät phaàn caùc chaát baån höõu cô bò loaïi khoûi nöôùc thaûi, maët khaùc khoái löôïng maøng sinh vaät hoaït tính trong vaät lieäu loïc ñoàng thôøi cuõng taêng leân. Maøng ñoù sau moät thôøi gian giaø coãi, cheát ñi vaø bò doøng nöôùc môùi vaø xoùi cuoán ñi khoûi beå loïc.
Thöïc chaát quaù trình oxy hoaù dieãn ra trong beå loïc sinh vaät cuõng töông töï nhö caùc quaù trình dieãn ra ôû caùnh ñoàng töôùi, caùnh ñoàng loïc. Song nhôø nhöõng ñieàu kieän nhaân taïo thuaän lôïi ñoái vôùi söï soáng hoaït ñoäng cuûa vi sinh vaät hieáu khí neân caùc quaù trình oxy hoaù sinh hoaù trong caùc beå sinh vaät dieãn ra maïnh hôn nhieàu do ñoù kích thöôùc coâng trình cuõng nhoû hôn nhieàu.
Theo cheá ñoä laøm vieäc caùc beå loïc chia ra laøm 2 loaïi: beå loïc hoaït ñoäng theo chu kyø vaø beå loïc hoaït ñoäng lieân tuïc. Beå loïc hoaït ñoäng theo chu kyø do coâng suaát nhoû, giaù thaønh laïi cao neân hieän nay haàu nhö ñöôïc söû duïng. Theo coâng suaát vaø caáu taïo, nhöõng beå loïc hoaït ñoäng lieân tuïc ñöôïc chia ra laøm caùc loaïi: beå loïc sinh vaät nhoû gioït, beå loïc sinh vaät cao taûi (hay Aerophin); beå loïc sinh vaät coù chieàu cao lôùn (thaùp loïc sinh vaät). Theo phöông thöùc cung caáp khoâng ngöôøi ta chia ra caùc beå loïc vôùi thoâng gioù töï nhieân vaø nhaân taïo.
Beå loïc sinh hoïc hieän ñaïi goàm nhöõng lôùp vaät lieäu tieáp xuùc coù khaû naêng thaám cao cho pheùp vi sinh vaät baùm dính vaø nöôùc thaûi coù theå ñi qua. Moâi tröôøng loïc coù theå laø ñaù, kích thöôùc thay ñoåi töø 25 – 100 mm ñöôøng kính, chieàu saâu lôùp ñaù tuyø theo thieát keá nhöng thoâng thöôøng töø 0,9 – 2,0 m trung bình laø 1,8 m. Loïc sinh hoïc coù theå duøng vaät lieäu loïc caûi tieán laø plastic, coù theå hình vuoâng hoaëc hình khaùc vôùi chieàu saâu thay ñoåi töø 9 –12 m. Beå loïc hình troøn nöôùc ñöôïc phaân phoái treân baèng thieát bò phaân phoái quay.
Chaát höõu cô trong nöôùc thaûi ñöôïc phaân huûy bôûi quaàn theå sinh vaät baùm dính vaø chaát lieäu loïc. Chaát höõu cô trong nöôùc thaûi ñöôïc haáp phuï leân maøng sinh hoïc hoaëc lôùp nhaày. ÔÛ lôùp ngoaøi cuûa lôùp maøng nhaày sinh hoïc (0,1 –0,2 mm), chaát höõu cô seõ ñöôïc phaân huyû hieáu khí. Khi sinh vaät taêng tröôûng thì lôùp maøng nhaày taêng leân, vaø oxy khueách taùn ñöôïc tieâu thuï tröôùc khi noù coù theå thaám vaø chieàu sau lôùp maøng nhaày. Do ñoù moâi tröôøng kò khí seõ naèm gaàn beà maët lôùp vaät lieäu loïc.
Khi ñoä daøy maøng nhaày taêng, caùc chaát höõu cô haáp phuï ñöôïc chuyeån hoaù tröôùc khi noù tieáp xuùc vôùi vi sinh vaät gaàn beà maët vaät lieäu. Keát quaû vi sinh vaät gaàn beà maët vaät lieäu phaûi hoâ haáp noäi baøo do khoâng coù nguoàn chaát dinh döôõng thích hôïp cuûa chaát höõu cô nöôùc thaûi, vaø do ñoù maát khaû naêng baùm dính. Sau ñoù maøng nhaày naøy bò röûa troâi, maøng nhaày môùi ñöôïc hình thaønh.
Moät soá hình aûnh veà heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi baèng beå loïc sinh hoïc nhoû gioït
Beå loïc coù moät lôùp vaät lieäu loïc vôùi nöôùc chaûy töø treân xuoáng
Beå loïc vôùi hai lôùp vaät lieäu loïc
Beå loïc thoâ
Beå loïc thoâ laø beå loïc sinh hoïc ñöôïc thieát keá ñaëc bieät ñeå vaän haønh ôû taûi troïng thuûy löïc cao. Loïc thoâ ñöôïc duøng chuû yeáu ñeå loaïi boû chaát höõu cô baèng quaù trình xuoâi doøng.
Caùc loaïi beå loïc thoâ hieän nay söû duïng vaät lieäu loïc toång hôïp hay goã goõ vôùi ñoä saâu trung bình 3,7 –12 m. Cuõng nhö quaù trình loïc sinh hoïc khaùc, loïc thoâ raát nhaïy caûm vôùi nhieät ñoä. Loïc thoâ ñöôïc duøng ñeå loaïi boû moät phaàn chaát höõu cô, laøm taêng quaù trình nitrate hoaù xuoâi doøng.
Roatating Biological Cotactor (RBC)
RBC goàm moät loaïi ñóa troøn xeáp lieàn nhau baèng polystylen hay PVC. Nhöõng ñóa naøy ñöôïc nhuùng chìm trong nöôùc thaûi vaø quay töø töø.
Trong khi vaän haønh, sinh vaät taêng tröôûng seõ dính baùm vaø beà maët ñóa vaø hình thaønh moät lôùp maøng nhaày treân toaøn boä beà maët öôùt cuûa ñóa.
Ñóa quay laøm cho sinh khoái luoân tieáp xuùc vôùi chaát höõu cô trong nöôùc thaûi vaø vôùi khoâng khí ñeå haáp thuï oxy, ñoàng thôøi taïo söï trao ñoåi oxy vaø duy trì sinh khoái trong ñieàu kieän hieáu khí. Söï quay cuõng laø cô cheá taùch nhöõng chaát raén dö thöøa baèng söùc tröôït vaø duy trì chaát raén bò röûa troâi trong huyeàn phuø, do vaäy thöïc hieän ñöôïc quaù trình laøm saïch. RBC coù theå ñöôïc söû duïng nhö coâng trình xöû lyù thöù caáp, vaø coù theå ñöôïc vaän haønh cho nhöõng coâng trình nitrate hoùa vaø khöû nitrate lieân tuïc theo muøa.
CHÖÔNG 3: TOÅNG QUAN VEÀ COÂNG TY TNHH
THÖÏC PHAÅM VAØNG
3.1. LÒCH SÖÛ HÌNH THAØNH VAØ PHAÙT TRIEÅN CUÛA COÂNG TY:
Giôùi thieäu veà coâng ty TNHH thöïc phaåm VAØNG (GOLD FOOD COMPANY LIMITED.):
Teân vieát taét: GOLDFOOD CO.LTD.
Truï sôû chính:
+ Ñòa chæ: Aáp Taân Thaéng, xaõ Taân Bình, huyeän Dó An, Tænh Bình Döông.
+ Ñieän thoaïi: 0903701736
Ngaønh kinh doanh chính: Saûn xuaát, mua baùn caùc saûn phaåm chaên nuoâi gia suùc, gia caàm (thòt, tröùng, söõa). Kinh doanh gieát moå vaø cheá bieán ñoäng vaät (thòt gia suùc, thòt gia caàm). Saûn xuaát, mua baùn vaø söûa chöõa baûo trì maùy moùc, vaät tö, thieát bò kyõ thuaät ngaønh noâng nghieäp (tröø thuoác baûo veä thöïc vaät). Moâi giôùi thöông maïi. Ñaïi lyù kyù gôûi haøng hoùa.
Giaáy chöùng nhaän ñaêng kyù kinh doanh soá : 4602002041 do Sôû Keá Hoaïch vaø Ñaàu Tö tænh Bình Döông caáp ngaøy 13 thaùng 4 naêm 2006.
Ñaïi dieän theo phaùp luaät cuûa Coâng ty:
+ Hoï teân: Hoaøng Kim Thaéng
+ Chöùc vuï: Chuû tòch Hoäi ñoàng thaønh vieân
+ Quoác tòch: Vieät Nam
+ Chöùng minh nhaân daân soá: 280950146
+ Ñòa chæ thöôøng truù: Soá 197/5, aáp Bình Ñöôøng 3, xaõ An Bình, huyeän Dó An, tænh Bình Döông
+ Choã ôû hieän taïi: Soá 197/5, aáp Bình Ñöôøng 3, xaõ An Bình, huyeän Dó An, tænh Bình Döông
Toång voán ñaàu tö vaø nguoàn voán
+ Döï kieán toång voán ñaàu tö : 13.920.000.000 ñoàng.
+ Voán löu ñoäng toái thieåu : 4.000.000.000 ñoàng.
+ Toång coäng : 17.920.000.000 ñoàng.
Trong ñoù voán töï coù do caùc thaønh vieân Coâng ty ñoùng goùp laø 5.000.000.000 ñoàng, soá coøn laïi seõ vay töø ngaân haøng vaø huy ñoäng töø caùc thaønh vieân hieän coù cuûa Coâng ty hoaëc keâu goïi ñaàu tö töø caùc thaønh vieân môùi.
Voán löu ñoäng cuûa Coâng ty seõ bieán ñoäng theo töøng thôøi ñieåm kinh doanh vaø do Hoäi ñoàng thaønh vieân quyeát ñònh.
Quy trình saûn xuaát:
3.1.2.a. Moâ taû quy trình coâng ngheä saûn xuaát
Quaù trình saûn xuaát cuûa nhaø maùy ñöôïc thöïc hieän treân daây chuyeàn maùy moùc thieát bò ñoàng boä vaø coù theå moâ taû theo töøng coâng ñoaïn nhö sau:
Nhaäp lieäu: Bao goàm heo, boø, gaø, vòt… (goïi taét laø nguyeân lieäu) ñöôïc mua töø noâng daân taïi caùc Tænh vaø trang traïi laân caän, nhaäp vaøo chuoàng nuoâi döï tröõ cuûa Coâng ty sau khi KCS kieåm tra chaát löôïng ñaàu vaøo.
Caáp lieäu: Nguyeân lieäu ñöôïc kieåm tra, chuyeån vaøo baêng chuyeàn, treo vaø gaây meâ baèng ñieän.
Caét tieát
Nhuùng loâng
Vaët loâng
Ngaâm pharaphine
Moå buïng
Pha caét
Ñoùng goùi: Saûn phaåm sau khi ñöôïc xöû lyù theo vít taûi vaøo maùy ñoùng goùi vaø ñöôïc ñoùng goùi theo quy caùch ñònh saün cuûa maùy. Moät tyû leä nhoû saûn phaåm khoâng ñaït yeâu caàu seõ ñöôïc loaïi boû.
Kho laïnh: Sau khi saûn phaåm ñöôïc ñoùng goùi, baêng taûi töï ñoäng chuyeån saûn phaåm vaøo kho laïnh. ÔÛ ñaây, coâng nhaân cuûa Coâng ty seõ saép xeáp caùc saûn phaåm theo khu vöïc ñöôïc ñònh saün. Kho laïnh laø kho treät coù khaåu ñoä lôùn, xung quanh ñöôïc laép ñaët heä thoáng giöõ nhieät. Coâng ty luoân coù bieän phaùp giöõ cho kho thoâng thoaùng, ñoä bieán ñoäng nhieät ñoä thích hôïp luoân naèm trong phaïm vi an toaøn nhaèm traùnh laøm giaûm chaát löôïng thaønh phaåm. Kho laïnh cuûa coâng ty coù khaû naêng toàn tröõ khoaûng 80 taán nguyeân lieäu, keøm theo kho laø baêng taûi vaø caùc coâng cuï phuïc vuï cho vieäc toàn tröõ, di chuyeån thaønh phaåm.
3.1.2.b. Sô ñoà khoái daây chuyeàn coâng ngheä saûn xuaát
3.1.2.c. Saûn phaåm vaø thò tröôøng tieâu thuï
Nhaø maùy seõ saûn xuaát caùc loaïi thòt gia suùc, gia caàm cao caáp vôùi chaát löôïng toát, an toaøn thöïc phaåm. Saûn phaåm seõ cung caáp cho nhu caàu tieâu duøng trong Tænh ñoàng thôøi seõ cung caáp cho caùc thò tröôøng ngoaøi tænh nhö Thaønh phoá Hoà Chí Minh, caùc khu coâng nghieäp laâu ñôøi nhö Khu coâng nghieäp Soùng Thaàn, VISIP…
3.1.3 Nhu caàu nguyeân, nhieân lieäu, lao ñoäng cho hoaït ñoäng saûn xuaát:
Nhu caàu ñieän khoaûng 20.000 KW/naêm, nguoàn cung caáp laø löôùi ñieän quoác gia. Ngoaøi ra coâng ty coøn trang bò moät maùy phaùt ñieän 200 KVA döï phoøng khi cuùp ñieän löôùi.
Nhu caàu duøng nöôùc khoaûng 180 m3/ngaøy ñeâm (tính cho naêm hoaït ñoäng oån ñònh).
Nhu caàu lao ñoäng: Khi nhaø maùy hoaït ñoäng oån ñònh nhu caàu lao ñoäng khoaûng 180 ngöôøi. Nguoàn cung caáp lao ñoäng chuû yeáu laø taïi ñòa phöông. Ngoaøi ra, Coâng ty coøn taïo moät löôïng lôùn lao ñoäng giaùn tieáp töø vieäc thu mua gia suùc, gia caàm cuûa ngöôøi daân ñòa phöông.
Caùc nguoàn phaùt sinh chaát thaûi taïi coâng ty:
Nöôùc thaûi
Nöôùc thaûi cuûa nhaø maùy bao goàm:
Nöôùc thaûi laø nöôùc möa ñöôïc thu gom treân toaøn boä dieän tích cuûa Coâng ty
Nöôùc laøm nguoäi maùy moùc;
Nöôùc thaûi sinh hoaït cuûa coâng nhaân tröïc tieáp saûn xuaát, vaø töø khu nhaø haønh chaùnh, nhaø aên;
Nöôùc thaûi coâng nghieäp;
Nöôùc thaûi sau chöõa chaùy;
Döïa vaøo tính chaát vaø muïc ñích söû duïng, nöôùc thaûi cuûa nhaø maùy ñöôïc chia ra ba loaïi: (i) nöôùc möa, nöôùc laøm nguoäi maùy moùc; (ii) nöôùc thaûi sinh hoaït thaûi ra töø nhaø aên, nhaø beáp, nhaø veä; (iii) nöôùc thaûi töø hoaït ñoäng gieát moå.
3.2.1.a. Nöôùc möa vaø nöôùc laøm nguoäi maùy moùc:
Loaïi nöôùc thaûi naøy laø nöôùc möa ñöôïc taäp trung treân toaøn boä dieän tích khu vöïc, trong quaù trình chaûy treân beà maët coù theå loâi keùo theo moät soá chaát baån, buïi vaø veà nguyeân taéc thì nöôùc möa laø loaïi nöôùc thaûi coù tính chaát oâ nhieãm nheï (qui öôùc saïch) coù theå toå chöùc thoaùt tröïc tieáp töø maùy vaø caùc hoá ga thu nöôùc treân beà maët boá trí doïc theo caùc truïc ñöôøng giao thoâng noäi boä vaø heä thoáng möông coù naép ñan beâ toâng ñoå vaøo heä thoáng thoaùt nöôùc chung doïc theo caùc truïc ñöôøng giao thoâng noäi boä khu coâng nghieäp.
Nöôùc laøm nguoäi maùy moùc cuõng ñöôïc xem laø löôïng nöôùc thaûi qui öôùc saïch (khoâng oâ nhieãm). Chuû ñaàu tö seõ quy hoaïch, tính toaùn thieát keá vaø xaây döïng hoaøn chænh baèng moät heä thoáng thoaùt nöôùc rieâng, cho xaû tröïc tieáp vaøo heä thoáng thoaùt nöôùc cuûa khu vöïc, khoâng qua giai ñoaïn xöû lyù.
Nhö vaäy caû hai loaïi nöôùc thaûi treân (nöôùc möa vaø nöôùc laøm nguoäi) ñöôïc xem laø löôïng nöôùc thaûi quy öôùc saïch neân seõ khoâng qua giai ñoaïn xöû lyù vaø ñöôïc tính toaùn thieát keá xaây döïng heä thoáng thoaùt nöôùc rieâng xaû vaøo heä thoáng thoaùt nöôùc chung noäi boä sau ñoù xaû tröïc tieáp vaøo heä thoáng thoaùt nöôùc möa cuûa khu vöïc.
3.2.1.b. Nöôùc thaûi sinh hoaït:
Laø loaïi nöôùc sau khi söû duïng cho nhu caàu sinh hoaït, aên uoáng, taém röûa, veä sinh... töø caùc nhaø laøm vieäc, khu veä sinh, nhaø aên... cuûa coâng nhaân vieân hoaït ñoäng trong caùc nhaø maùy, xí nghieäp hay nhaân vieân quaûn lyù khu coâng nghieäp coù theå gaây oâ nhieãm bôûi caùc chaát höõu cô daïng lô löûng vaø hoøa tan, chöùa caùc loaïi vi truøng. Loaïi nöôùc thaûi naøy caàn thieát phaûi tieán haønh xöû lyù ñeå ñaït caùc tieâu chuaån qui ñònh tröôùc khi xaû vaøo heä thoáng thoaùt nöôùc thaûi. Löôïng nöôùc thaûi sinh hoaït ñöôïc tính nhö sau:
(Nöôùc duøng cho veä sinh, röûa cuûa coâng nhaân trong Coâng ty:
Löôïng nöôùc duøng cho nhu caàu sinh hoaït cuûa toaøn boä coâng nhaân tröïc thuoäc coâng ty ñöôïc döï kieán laø 180 ngöôøi (tính ôû naêm hoaït ñoäng oån ñònh). Tieâu chuaån nöôùc duøng cho sinh hoaït cuûa coâng nhaân ñöôïc tính theo quy ñònh 20TCVN-33-85 Boä xaây döïng (baûng III-5 ñieàu 3.7) nhö sau:
Löôïng nöôc duøng cho veä sinh cuûa coâng nhaân:
Qshvs = 180 ngöôøi x 25 l/ng.ca ( 1 ca = 4,5m3/ngaøy.
Löôïng nöôc duøng cho taém röûa veä sinh cuûa coâng nhaân tröôùc khi ra veà:
Qshvs = 180 ngöôøi x 45 l/ng.ca ( 1 ca = 8,1 m3/ngaøy.
(Nöôùc cho nhu caàu aên uoáng, chuaån bò böõa aên cuûa coâng nhaân taïi Coâng ty:
Theo tieâu chuaån thieát keá TCVN 4474 -87. löôïng nöôùc söû duïng cho nhaø aên taäp theå, tính cho 1 ngöôøi/1 böõa aên laø 25 lít. Do vaäy, löôïng nöôùc thaûi töø nhaø aên ñöôïc tính nhö sau:
Qshna = 180 ngöôøi x 25 l/ng.ca ( 1 ca = 4,5 m3/ngaøy.
Toång löôïng nöôùc thaûi sinh hoaït cuûa Coâng ty trong 1 ngaøy:
QSH = (4,5+ 8,1 + 4,5) x Kngaøy = 25,65 m3/ngaøy.
(Trong ñoù: Kngaøy: heä soá ñieàu hoøa ngaøy, Kngaøy = 1,5)
Ñaëc tröng cuûa nöôùc thaûi sinh hoaït nhö sau:
Caùc loaïi nöôùc thaûi töø hoaït ñoäng sinh hoaït cuûa Coâng ty Gieát moå gia suùc coù tính chaát töông töï nhö caùc loaïi nöôùc thaûi sinh hoaït khaùc: chöùa caùc chaát caën baõ, caùc chaát raén lô löûng, caùc chaát höõu cô, chaát chaát dinh döôõng vaø vi truøng.
Baûng 3.1 Noàng ñoä caùc chaát oâ nhieãm trong nöôùc thaûi sinh hoaït
CHAÁT OÂ NHIEÃM
NOÀNG ÑOÄ
TCVN
5945-2005 (loaïi B)
(mg/l)
5,5 - 9
BOD5
100 – 120
100
COD
120 – 140
50
SS
200 – 220
100
Toång Nitô
28
1
Toång Photpho
28
30
Daàu môõ
40 – 120
6
Coliform (MPN/100ml)
105 – 106
0,5
10
5000
Nguoàn: Vieän taøi nguyeân vaø moâi tröôøng
3.2.1.c. Nöôùc thaûi coâng nghieäp:
Taùc ñoäng moâi tröôøng ñaùng keå nhaát töø caùc cô sôû gieát moå gia suùc laø nöôùc thaûi. Nöôùc thaûi phaùt sinh taïi caùc cô sôû gieát moå gia suùc thöôøng bò nhieãm baãn naëng bôûi huyeát, môõ, protein, Nitô, Phospho, caùc chaát taåy röûa vaø caùc chaát baûo quaûn. Noàng ñoä caùc chaát gaây oâ nhieãm cao trong nöôùc thöôøng coù nguoàn goác töø chaát thaûi laø huyeát vaù töø khaâu laøm loøng. Trong huyeát chöùa nhieàu chaát höõu cô coù haøm löôïng Nitô raát cao, vì huyeát chieám 6% troïng löôïng cuûa ñoäng vaät soáng neân phöông phaùp xöû lyù vaø loaïi boû huyeát coù yù nghóa raát quan troïng ñoái vôùi löôïng chaát gaây oâ nhieãm ñöôïc taïo ra. Nhöõng chaát chöùa beân trong loøng ruoät thöôøng chieám 16% troïng löôïng soáng cuûa traâu boø vaø 6% troïng löôïng soáng cuûa heo, do vaäy khaâu laøm loøng laø khaâu ñaëc bieät quan troïng goùp moät löôïng lôùn chaát oâ nhieãm vaøo nöôùc thaûi.
Theo soá lieäu thoáng keâ cuûa caùc nöôùc thaønh vieân trong khoái EU, trung bình moãi con heo gieát moå caàn 3 m3. ÔÛ Vieät Nam, möùc söû duïng nöôùc trung bình khoaûng 0.5m3/con (troïng löôïng trung bình khoaûng 160 kg/con).Vieäc söû duïng nöôùc taïi caùc cô sôû gieát moå ôû caùc nöôùc trong khoái EU ñöôïc ñieàu haønh bôûi caùc luaät cuûa EU vaø caùc hieäp hoäi lieân quan, trong ñoù yeâu caàu phaûi söû duïng nöôùc saïch, nöôùc uoáng ñöôïc trong taát caû caùc coâng ñoaïn vaø haïn cheá söû duïng laïi nöôùc trong suoát quaù trình gieát moå. Vieäc söû duïng quaù nhieàu nöôùc khoâng chæ laø yeáu toá moâi tröôøng vaø kinh teá maø coøn gaùnh naëng cho caùc traïm xöû lyù nöôùc thaûi. Vaán ñeà oâ nhieàm cuûa nöôùc thaûi coù theå ñöôïc giaûm thieåu baèng caùch taän thu caùc saûn phaåm phuï vaø caùc chaát thaûi caøng gaàn nguoàn thaûi caøng toát vaø baèng caùch ngaên chaëng chaát thaûi tieáp xuùc vôùi nguoàn nöôùc. Tuy nhieân vieäc loaïi boû hay giaûm thieåu löôïng nöôùc söû duïng caàn phaûi ñöôïc xem xeùt cuï theå ôû töøng coâng ñoaïn cuûa quy trình gieát moå.
Theo baûng döï toaùn doanh thu haøng thaùng trong Döï aùn ñaàu tö cuûa Nhaø maùy ta coù theå tính löôïng nöôùc thaûi cuûa Nhaø maùy nhö sau:
Löôïng nöôùc thaûi cuûa nhaø maùy trong 1 ngaøy (3.000 con gaø, 2.100 con vòt, 180 con heo, 30 con boø)
Löôïng nöôùc söû duïng ñeå gieát moå trung bình cho moãi con heo: 0,1m3/ nöôùc.(löôïng nöôùc keå caû veä sinh phaân xöôûng saûn xuaát).
Löôïng nöôùc söû duïng ñeå gieát moå trung bình cho moãi con boø: 0,25 m3/ nöôùc (löôïng nöôùc keå caû veä sinh phaân xöôûng saûn xuaát).
Löu löôïng nöôùc söû duïng ñeå gieát moå trung bình cho moãi con gaø, vòt 0,02m3/ nöôùc. (löôïng nöôùc keå caû veä sinh phaân xöôûng saûn xuaát).
Theo baùo caùo döï aùn ñaàu tö cuûa nhaø maùy:
Soá löôïng con gaø, vòt moät ngaøy gieát moå 5100 con, löôïng nöôùc thaûi sinh ra trong coâng ñoaïn gieát moå naøy: 0,02 m3/con x 5,100 con = 102 m3/ ngaøy
Soá löôïng con boø moät ngaøy gieát moå 50 con, löôïng nöôùc thaûi sinh ra trong coâng ñoaïn gieát moå naøy: 0,25 m3/con x 50 con = 12,5 m3/ ngaøy
Soá löôïng con heo moät ngaøy gieát moå 180 con, löôïng nöôùc thaûi sinh ra trong coâng ñoaïn gieát moå naøy: 0,1 m3/con x 180 con = 18 m3/ ngaøy
Soá löôïng deâ moät ngaøy gieát mo 100 con, löôïng nöôùc thaûi sinh ra trong coâng ñoaïn gieát moå naøy laø: 0,1 m3/con x 100 con = 10 m3/ ngaøy
Vaäy löôïng nöôùc thaûi sinh ra trong moät ngaøy gieát moå: 142,5 m3/ ngaøy
Löôïng nöôùc thaûi sinh hoaït laø: 25,65 m3/ngaøy
Vaäy toång löôïng nöôùc thaûi öôùc tính moät ngaøy laø: 142,5 +25,65 = 168,15 m3/ngaøy.
Khí thaûi:
3.2.2.a Khí thaûi maùy phaùt ñieän
Ñeå chuû ñoäng trong quaù trình saûn xuaát, Döï aùn seõ trang bò 01 maùy phaùt ñieän vôùi coâng suaát 200KVA ñeå phoøng ngöøa tröôøng hôïp cuùp ñieän vaø ñeå lieân tuïc hoaït ñoäng. Nhieân lieäu söû duïng cho maùy phaùt ñieän laø daàu DO, vôùi möùc tieâu hao nhieân lieäu laø 40 kg daàu DO trong moät giôø. Quaù trình ñoát daàu DO vaän haønh maùy phaùt ñieän seõ taïo ra khí thaûi coù chöùa caùc chaát oâ nhieãm nhö: Buïi, SO2, NOx, CO2 gaây oâ nhieãm cho moâi tröôøng khoâng khí. Döïa treân heä soá oâ nhieãm vaø löôïng nhieân lieäu tieâu thuï, coù theå öôùc tính löôïng vaø noàng ñoä caùc chaát oâ nhieãm trong khí thaûi cuûa maùy phaùt ñieän nhö sau:
Theo phöông phaùp ñaùnh giaù nhanh cuûa Toå chöùc Y teá theá giôùi thì heä soá oâ nhieãm khi ñoát daàu DO vaän haønh maùy phaùt ñieän laø :
Baûng 3.2 : Heä soá oâ nhieãm cuûa maùy phaùt ñieän
Caùc chaát oâ nhieãm
Heä soá oâ nhieãm (kg/taùán daàu)
Buïi
0,71
SO2
20
NO2
9,6
CO
2,19
Nguoàn: World Health Organization – 1993
Bieát ñöôïc löôïng daàu söû duïng cho maùy phaùt ñieän tính ñöôïc taûi löôïng khí thaûi nhö sau :
Baûng 3.3 : Taûi löôïng oâ nhieãm cuûa maùy phaùt ñieän
Caùc chaát oâ nhieãm
Taûi löôïng oâ nhieãm MPÑ (g/h)
Buïi
28,4
SO2
800
NOx
384
CO
87,6
Nguoàn: Vieän taøi nguyeân vaø moâi tröôøng
- Löu löôïng khí thaûi:
Theo phöông trình phaûn öùng chaùy, khi ñoát löôïng khoâng khí dö laø 30% vaø nhieät ñoä khí thaûi laø 2000C thì löôïng khí thaûi sinh ra khi ñoát 1kg daàu DO chaïy maùy phaùt ñieän laø 38 m3. Moãi giôø MPÑ söû duïng khoaûng 40 kg daàu thì löu löôïng khí thaûi seõ laø 1520 m3/h vaø noàng ñoä caùc chaát oâ nhieãm trong khí thaûi nhö sau:
- Noàng ñoä khí thaûi:
Noàng ñoä khí thaûi cuûa maùy phaùt ñieän ñöôïc tính treân cô sôû taûi löôïng oâ nhieãm vaø löu löôïng khí thaûi.
Baûng 3.4: Noàng ñoä chaát oâ nhieãm cuûa maùy phaùt ñieän
Caùc chaát oâ nhieãm
Noàng ñoä chaát oâ nhieãm MPÑ (mg/m3)
TCVN 5939-1995
(loaïi B)
Buïi
18,7
400
SO2
526,32
500
NOx
252,63
1.000
CO
57,63
500
Nguoàn: Vieän taøi nguyeân vaø moâi tröôøng
So saùnh keát quaû vôùi tieâu chuaån khí thaûi cho thaáy, haàu heát noàng ñoä caùc chaát oâ nhieãm trong khí thaûi cuûa maùy phaùt ñieän nhoû hôn tieâu chuaån cho pheùp, chæ tröø noàng ñoä SO2 vöôït tieâu chuaån cho pheùp. Do ñoù coâng ty caàn quan taâm khaéc phuïc nguoàn oâ nhieãm naøy.
3.2.2.b Khí thaûi loø hôi: loø hôi söû duïng ñieän neân khoâng coù oâ nhieãm do khí thaûi loø hôi gaây ra.
3.2.2.c Töø nguoàn oâ nhieãm khaùc:
Ngoaøi ra, khí thaûi trong hoaït ñoäng cuûa caùc cô sôû gieát moå laø caùc chaát bay hôi töø loø hôi ñöôïc duøng ñeå taêng nhieät ñoä nöôùc vaø hôi, khí thaûi töø quaù trình laøm laïnh taïi caùc xöôûng ñoâng laïnh hay khí CO2 phaùt sinh töø hoaït ñoäng cuûa caùc thieát bò khaùc. Ngoaøi ra vaán ñeà oâ khoâng khí coøn phaùt sinh töø caùc nguoàn: khu nhoát gia suùc (phaân vaø nöôùc thaûi...); töø caùc coâng trình xöû lyù sô boä (chuû yeáu laø caùc haàm laéng); töø chaát thaûi raén ñoïng laïi do laøm veä sinh khoâng toát (huyeát toàn ñoïng, caùc ñaàu maåu thöøa, loâng…)
Ñoàng thôøi coøn coù nguoàn khí thaûi töø caùc phöông tieän giao thoâng vaän taûi khi giao thoâng nhaän nguyeân lieäu hoaëc saûn phaåm trong coâng ty. Khí thaûi naøy chöùa caùc chaát oâ nhieãm khoâng khí nhö CO, NO2, buïi…
Caùc nguoàn khí thaûi noùi treân ñeàu coù khaû naêng gaây aûnh höôûng xaáu ñeán söùc khoûe cuûa nhöõng ngöôøi coâng nhaân tröïc tieáp saûn xuaát trong nhaø maùy vaø aûnh höôûng lan roäng ñeán caùc nhaø maùy khaùc trong khu coâng nghieäp.
Muøi:
Trong nöôùc thaûi gieát moå gia suùc coù chöùa caùc thaønh phaàn chaát höõu cô töø huyeát, caùc chaát höõu cô khoù hoøa tan vaø deã phaân huûy chaát beùo baõo hoøa. Caùc chaát naøy deã bò phaân huyû (haøm löôïng lipit khoâng cao) taïo ra caùc saûn phaåm coù chöùa indol vaø caùc saûn phaåm trung gian cuûa söï phaân huyû caùc axit beùo khoâng baûo hoøa taïo muøi raát khoù chòu raát ñaëc tröng, laøm oâ nhieãm caûnh quan moâi tröôøng. Muøi hoâi coøn do caùc loaïi khí, saûn phaåm cuûa quùa trình phaân huûy kî khí khoâng hoaøn toaøn cuûa caùc hôïp chaát protit vaø axit beùo khaùc trong nöôùc thaûi sinh ra caùc hôïp chaát H2S.
Tieáng oàn:
Tieáng oàn chuû yeáu phaùt sinh trong quaù trình giao nhaän gia suùc, phaùt sinh töø hoaït ñoäng cuûa caùc phöông tieän vaän chuyeån vaän taûi, maùy moùc thieát bò söû duïng taïi nhaø maùy gieát moå gia suùc nhö maùy neùn khí, maùy laïnh, quaït thoâng gioù…
Ngoaøi ra coøn coù tieáng oàn do cuûa gia suùc trong quaù trình gieát moå vaø trong chuoàng nhoát gia suùc.
Nhieät ñoä:
Nhieät ñoä cuûa moâi tröôøng laøm vieäc trong phaïm vi aûnh höôûng cuûa nhaø maùy phaùt sinh töø caùc thieát bò, töø coâng nhaân hoaït ñoäng saûn xuaát cuõng aûnh höôûng ñeán söï bay hôi, phaùt taùn buïi, caùc chaát gaây oâ nhieãm trong khoâng khí cuõng nhö coù taùc ñoäng ñeán quaù trình trao ñoåi nhieät cuûa cô theå, laøm aûnh höôûng ñeán naêng suaát lao ñoäng.