Tổ chức công tác kiểm toán tại công ty cổ phần kiểm toán và định giá Việt Nam

Môc lôc më bµi 2 PhÇn 1. kh¸i qu¸t chung vÒ C¤NG TY cæ phÇn KIÓM TO¸N Vµ §ÞNH GI¸ VIÖT nam 4 1.1. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty 4 1.1.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn 4 1.1.2. Mét vµi nÐt chÝnh vÒ lÜnh vùc ho¹t ®éng cña c«ng ty 5 1.1.3. T×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty 6 1.1.4. LÜnh vùc kinh doanh chñ yÕu cña c«ng ty 8 1.2. §Æc ®iÓm tæ chøc qu¶n lý ho¹t ®éng cña c«ng ty 11 1.2.1. §Æc ®iÓm ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn 11 1.2.2 Tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty 12 1.2.3. HÖ thèng kÕ to¸n cña c«ng ty 14 PhÇn 2. Tæ chøc c«ng t¸c kiÓm to¸n t¹i C«ng ty cæ phÇn kiÓm to¸n vµ ®Þnh gi¸ viÖt nam 17 2.1. Quy tr×nh kiÓm to¸n chung 17 2.2. Quy tr×nh kiÓm to¸n kho¶n môc doanh thu t¹i c«ng ty kh¸ch hµng cña C«ng ty KiÓm to¸n vµ §Þnh gi¸ ViÖt Nam 23 PhÇn 3. MéT Sè ý KIÕN NHËN XÐT, §¸NH GI¸ VÒ C¤NG TY Cæ PHÇN KIÓM TO¸N Vµ §ÞNH GI¸ VIÖT NAM 30 3.1. C«ng t¸c tæ chøc 30 3.2. §éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn 30 3.3. Ngµnh nghÒ kinh doanh 31 3.4. Quy tr×nh kiÓm to¸n 31 3.4.1. VÒ giai ®o¹n lËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n 31 3.4.2. VÒ giai ®o¹n thùc hiÖn kiÓm to¸n 32 3.4.3. GiÊy tê lµm viÖc cña KiÓm to¸n viªn 32 KÕt luËn 33 më bµi Thùc hiÖn chñ tr­¬ng vµ ®­êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ cña §¶ng vµ nhµ n­íc ta, nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®ang ngµy cµng ph¸t triÓn, kh¼ng ®Þnh vÞ thÕ cña m×nh víi c¸c n­íc trªn thÕ giíi. Sù tù do ho¸ th­¬ng m¹i ®­îc më réng kÐo theo sù ®Çu t­ c¶ trong n­íc lÉn ngoµi n­íc ®­îc thóc ®Èy m¹nh mÏ. §Ó thùc hiÖn ®­îc môc ®Ých ®ã th× c¸c nhµ ®Çu t­ còng nh­ c¸c nhµ qu¶n trÞ ®ßi hái ph¶i cã ®Çy ®ñ nh÷ng th«ng tin tµi chÝnh mét c¸ch chÝnh x¸c. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng yªu cÇu bøc xóc vµ cÇn thiÕt trong doanh nghiÖp còng nh­ qu¶n lý kinh tÕ nãi chung m« h×nh c¸c c«ng ty kiÓm to¸n ®éc lËp ra ®êi (th¸ng 5/ 1991). Cho ®Õn nay víi h¬n 14 n¨m h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn hÖ thèng c¸c c«ng ty kÕ to¸n kiÓm to¸n ViÖt Nam ®· kh«ng ngõng ®­îc ®æi míi, hoµn thiÖn vµ ®¸p øng nh÷ng ®ßi hái kh¸ch quan cña thêi kú míi, gãp phÇn vµo viÖc t¨ng c­êng hiÖu qu¶ qu¶n lý trong mçi doanh nghiÖp kinh doanh vµ ®Æc biÖt trong toµn nÒn kinh tÕ x· héi. Trong xu thÕ ®ã C«ng ty Cæ phÇn KiÓm to¸n vµ §Þnh gi¸ ViÖt Nam ®­îc thµnh lËp (21/12/2001) bëi c¸c chuyªn gia cã bÒ dµy kinh nghiÖm trong lÜnh vùc kÕ to¸n kiÓm to¸n. Tuy míi thµnh lËp nh­ng c«ng ty ®· gÆt h¸i ®­îc nhiÒu thµnh c«ng rùc rì ®¸p øng ®­îc yªu cÇu qu¶n lý cña c¬ quan nhµ n­íc, doanh nghiÖp vµ c¸ nh©n. KÕt thóc thêi gian thùc tËp ®ît 1 víi viÖc nghiªn cøu vÒ c«ng t¸c tæ chøc vµ qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña C«ng ty em ®· viÕt bµi b¸o c¸o thùc tËp tæng hîp bao gåm c¸c vÊn ®Ò sau: PhÇn1: Kh¸i qu¸t chung vÒ c«ng ty cæ phÇn KiÓm to¸n vµ §Þnh gi¸ ViÖt Nam PhÇn 2: Tæ chøc c«ng t¸c kiÓm to¸n t¹i C«ng ty cæ phÇn KiÓm to¸n vµ §Þnh gi¸ ViÖt Nam PhÇn 3: Mét sè ý kiÕn nhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸ vÒ C«ng ty cæ phÇn KiÓm to¸n vµ §Þnh gi¸ ViÖt Nam. MÆc dï ®· rÊt cè g¾ng nh­ng do h¹n chÕ vÒ kiÕn thøc vµ thêi gian, bµi b¸o c¸o nµy ch¾c ch¾n sÏ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, em rÊt mong nhËn ®­îc sù gãp ý, söa ch÷a cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c anh chÞ kiÓm to¸n viªn ®Ó em cã nh÷ng hiÓu biÕt s©u s¾c h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n ThÇy gi¸o §inh ThÕ Hïng, c¸c anh chÞ kiÓm to¸n viªn ®· tËn t×nh d¹y dç, chØ b¶o em trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn bµi viÕt nµy. PhÇn 1. kh¸i qu¸t chung vÒ C¤NG TY cæ phÇn KIÓM TO¸N Vµ §ÞNH GI¸ VIÖT nam LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn C«ng ty cæ phÇn KiÓm to¸n vµ ®Þnh gi¸ ViÖt Nam ra ®êi vµ ho¹t ®éng kinh doanh theo: LuËt Doanh nghiÖp sè 13/1999/QH 10 ngµy 12 th¸ng 6 n¨m 1999 cña Quèc héi n­íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam. GiÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh c«ng ty cæ phÇn sè: 0103000692. Tªn c«ng ty: C«ng ty cæ phÇn kiÓm to¸n vµ ®Þnh gi¸ ViÖt Nam. Tªn giao dÞch : Vietnam Auditing and Evaluation Joint Stock Company. Tªn viÕt t¾t: VAE., JSC. Vèn ®iÒu lÖ: 2.000.000.000(VND). Ng­êi ®¹i diÖn theo luËt ph¸p cña c«ng ty:¤ng NguyÔn §×nh Thíi Chøc danh: Chñ tÞch héi ®ång qu¶n trÞ C«ng ty ®· nhiÒu lÇn thay ®æi ®Þa ®iÓm trô së chÝnh nh­: - 2001-2002: §Æt trô së t¹i phßng kh¸ch cña Ban c¬ yÕu ChÝnh phñ. Trong giai ®o¹n nµy c«ng ty gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n do míi thµnh lËp, kh¸ch hµng ch­a nhiÒu, trô së kinh doanh ch­a thuËn lîi. Tuy vËy nh­ng víi lßng quyÕt t©m cña c¸c nhµ l·nh ®¹o, c«ng ty vÉn ph¸t triÓn m¹nh mÏ, ®i lªn, t¹o ®­îc uy tÝn víi kh¸ch hµng. Doanh thu ®¹t ®­îc trong n¨m nµy lµ 2,1 tû (VN§) víi kho¶ng 150 hîp ®ång kiÓm to¸n - 2002-2005: §Æt trô së t¹i sè 54 ®­êng Giang V¨n Minh – Ba §×nh – Hµ Néi. T¹i ®©y c«ng ty ®· cã nh÷ng b­íc ph¸t triÓn t­¬ng ®èi v÷ng ch¾c, kh¼ng ®Þnh ®­îc tªn tuæi cña m×nh, 9 th¸ng ®Çu n¨m 2003 doanh thu ®¹t 1,7 tû víi kho¶ng 300 hîp ®ång kiÓm to¸n. - Míi ®©y nhÊt (ngµy 24/1/2005) c«ng ty ®· quyÕt ®Þnh chuyÓn vÒ: TÇng 11, toµ nhµ S«ng §µ, 165 CÇu GiÊy – Hµ Néi §iÖn tho¹i: 844.2670492 844.2670491 Email : vae_co@fpt.vn ViÖc thay ®æi ®Þa ®iÓm trô së chÝnh lµ nh»m ®¸p øng nhu cÇu ho¹t ®éng kinh doanh ngµy cµng ph¸t triÓn cña c«ng ty c¶ vÒ chÊt l­îng dÞch vô còng nh­ quy m« ho¹t ®éng. Ngoµi ra C«ng ty cßn cã 2 v¨n phßng ®¹i diÖn t¹i thÞ x· Hµ Giang vµ thÞ x· S¬n La 1.1.2. Mét vµi nÐt chÝnh vÒ lÜnh vùc ho¹t ®éng cña c«ng ty 1.1.2.1Ngµnh nghÒ kinh doanh Theo giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh c«ng ty cæ phÇn sè 0103000692 cña Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ Thµnh phè Hµ Néi, C«ng ty KiÓm to¸n vµ §Þnh gi¸ ViÖt Nam(VAE) chuyªn cung cÊp c¸c dÞch vô : DÞch vô KiÓm to¸n ®éc lËp; DÞch vô KÕ to¸n; DÞch vô ®Þnh gi¸ tµi s¶n,T­ vÊn tµi chÝnh, kÕ to¸n, thuÕ; DÞch vô t­ vÊn ®Çu t­; §µo t¹o, giíi thiÖu viÖc lµm trong lÜnh vùc kÕ to¸n, tµi chÝnh, thuÕ, kiÓm to¸n, chøng kho¸n, b¶o hiÓm; S¶n xuÊt vµ cung cÊp phÇn mÒm tin häc; LËp, t­ vÊn vµ qu¶n lý, tæ chøc, thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®Çu t­ x©y dùng, lËp tæng dù to¸n, thÈm ®Þnh tæng dù to¸n, gi¸m s¸t thi c«ng. 1.1.2.2 Kh¸ch hµng Tuy thµnh lËp ch­a l©u nh­ng c«ng ty còng ®· cã mét sè l­îng kh¸ch hµng ®«ng ®¶o vµ ®a d¹ng. XÕp theo tõng lo¹i h×nh kh¸ch hµng cña c«ng ty gåm cã: C¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc: §iÓn h×nh lµ c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn cña Tæng c«ng ty B­u chÝnh ViÖt Nam, Tæng c«ng ty Than ViÖt Nam, Tæng c«ng ty DÖt may ViÖt Nam, Tæng c«ng ty Hãa chÊt ViÖt Nam, Tæng c«ng ty §iÖn tö vµ tin häc ViÖt Nam… C¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi: C«ng ty khÝ C«ng nghiÖp B¾c ViÖt Nam (100% vèn n­íc ngoµi), C«ng ty Glass Tech International INC (100% vèn níc ngoµi), c«ng ty liªn doanh chÕ t¹o xe m¸y LIFAN, c«ng ty liªn doanh KOLA - Hµn Quèc, c«ng ty VietNam Commenda Baustoff, c«ng ty EURO PASIA, c«ng ty PERNG JIEH ViÖt Nam… C¸c dù ¸n do chÝnh phñ c¸c n­íc vµ c¸c tæ chøc quèc tÕ tµi trî: Dù ¸n hç trî doanh nghiÖp võa vµ nhá – SMITH – STIFFTING – CHLB §øc, Dù ¸n hç trî vµ ®æi míi doanh nghiÖp, Dù ¸n gi¶m nghÌo c¸c tØnh miÒn nói phÝa B¾c – nhãm c¸c tæ chøc NhËt B¶n, Dù ¸n häc bæng ICCO, Dù ¸n liªn minh sinh vËt biÓn… C¸c c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n hoµn thµnh: C«ng tr×nh thuéc Ng©n hµng C«ng Th­¬ng ViÖt Nam, C«ng tr×nh thuéc Ban C¬ yÕu ChÝnh phñ, Ban Qu¶n lý Dù ¸n giao th«ng ®« thÞ Hµ Néi, Tæng C«ng ty B­u chÝnh viÔn Th«ng ViÖt Nam… C¸c C«ng ty ho¹t ®éng theo LuËt doanh nghiÖp t¹i ViÖt Nam:C«ng ty xuÊt nhËp khÈu tæng hîp Hµ Néi, c«ng ty ThiÕt bÞ khoa häc kü thuËt H¶i ly, c«ng ty Cæ phÇn t­ vÊn ph¸t triÓn KHCN Hîp Ph¸t… 1.1.3.T×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty MÆc dï míi thµnh lËp nh­ng C«ng ty ®· vµ ®ang ngµy cµng ph¸t triÓn, kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ cña m×nh trªn thÞ tr­êng kiÓm to¸n, t¹o niÒm tin víi kh¸ch hµng, ®ång thêi gãp phÇn lµm t¨ng thu nhËp trong nÒn kinh tÕ quèc d©n.Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y C«ng ty ®· thu ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ sau ®©y: §¬n vÞ tÝnh: VN§ ChØ tiªu N¨m 2002 N¨m 2003 N¨m 2004 (9 th¸ng ®Çu n¨m) Doanh thu BH, cung cÊp DV 2.150.315.190 2.267.273.333 2.148.840.326 1. Doanh thu thuÇn 2.150.315.190 2.267.273.333 2.148.840.326 2. Gi¸ vèn 960.890.830 633.529.663 313.271.670 3. LN gép 1.189.424.360 1.633.743.670 1.835.568.656 4. Doanh thu ho¹t ®éng TC 5.993.147 10.112.217 12.796.733 5. Chi phÝ ho¹t ®éng TC 0 0 0 6. Chi phÝ b¸n hµng 0 0 0 7. Chi phÝ QLDN 559.451.384 522.930.114 366.594.729 8. Lîi nhuËn ho¹t ®éng KD 635.966.123 1.120.925.773 1.481.770.660 9. Thu nhËp kh¸c 12.190.000 0 0 10. Chi phÝ kh¸c 9.000.000 0 0 11. Lîi nhuËn kh¸c 3.190.000 0 0 12. Lîi nhuËn tr­íc thuÕ 639.156.123 1.120.925.773 1.481.770.660 BiÒu 1.1: B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh Nh­ vËy tæng lîi nhuËn tr­íc thuÕ cña c«ng ty n¨m 2004 tuy míi cã 9 th¸ng ®Çu n¨m nh­ng ®· t¨ng so víi n¨m 2003 lµ 201.538.207 VND ( t¨ng 32%). Ngoµi ra kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty cßn thÓ hiÖn ë sè l­îng hîp ®ång kiÓm to¸n mµ c«ng ty ký kÕt ®­îc qua c¸c n¨m ngµy mét t¨ng, n¨m sau cao h¬n n¨m tr­íc. Cô thÓ: T×nh h×nh ký kÕt hîp ®ång dÞch vô: N¨m 2002: Tæng sè: 143 hîp ®ång Trong ®ã: KiÓm to¸n x©y dùng 82 hîp ®ång KiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh 27 hîp ®ång T­ vÊn 17 hîp ®ång §Þnh gi¸ 15 hîp ®ång Néi ®Þa ho¸ 02 hîp ®ång N¨m 2003: Tæng sè: 189 hîp ®ång KiÓm to¸n x©y dùng 99 hîp ®ång KiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh 44 hîp ®ång T­ vÊn 05 hîp ®ång §Þnh gi¸ 33 hîp ®ång Néi ®Þa ho¸ 03 hîp ®ång Trong ®ã: N¨m 2004: Tæng sè: 305 hîp ®ång Trong ®ã: KiÓm to¸n x©y dùng 172 hîp ®ång KiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh 84 hîp ®ång T­ vÊn 05 hîp ®ång §Þnh gi¸ 41 hîp ®ång Néi ®Þa ho¸ 03 hîp ®ång Nh×n chung t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty b­íc ®Çu rÊt kh¶ quan. Cïng víi viÖc ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ, ®a d¹ng ho¸ c¸c ngµnh nghÒ C«ng ty ®ang ngµy cµng më réng quy m« ho¹t ®éng, n©ng cao chÊt l­îng dÞch vô, t¹o ®­îc uy tÝn trªn thÞ tr­êng còng nh­ n©ng cao kÕt qu¶ ho¹t ®éng. 1.1.4 LÜnh vùc kinh doanh chñ yÕu cña c«ng ty 1.1.4.1. DÞch vô KiÓm to¸n vµ thuÕ C«ng viÖc kiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh ®­îc thùc hiÖn theo c¸c ChuÈn mùc kiÓm to¸n Quèc tÕ ®­îc chÊp nhËn t¹i ViÖt Nam vµ c¸c quy chÕ kiÓm to¸n ®éc lËp hiÖn hµnh ë ViÖt Nam. C«ng viÖc kiÓm to¸n bao gåm kiÓm tra trªn cë së chän mÉu c¸c ghi chÐp kÕ to¸n, nh÷ng b»ng chøng liªn quan ®Õn c¸c sè liÖu, th«ng tin ®­îc tr×nh bµy trªn B¸o c¸o tµi chÝnh. C«ng ty còng ®ång thêi ®¸nh gi¸ nh÷ng kÕ ho¹ch vµ quyÕt ®Þnh träng yÕu cña Ban gi¸m ®èc trong qu¸ tr×nh lËp B¸o c¸o tµi chÝnh vµ xem xÐt c¸c chÝnh s¸ch kÕ to¸n ®­îc ¸p dông cã nhÊt qu¸n, tr×nh bµy ®Çy ®ñ vµ phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña kh¸ch hµng hay kh«ng? C¸c dÞch vô cô thÓ bao gåm: KiÓm to¸n ®éc lËp B¸o c¸o tµi chÝnh. KiÓm to¸n x¸c nhËn b¸o c¸o sè l­îng, tû lÖ néi ®Þa ho¸ s¶n phÈm Xem xÐt vµ ®¸nh gi¸ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé. LËp hÖ thèng kÕ to¸n, h­íng dÉn thùc hiÖn cho c¸c doanh nghiÖp. Cung cÊp dÞch vô kÕ to¸n, t­ vÊn kÕ to¸n cho kh¸ch hµng H­íng dÉn cho kh¸ch hµng kª khai thuÕ . LËp kÕ ho¹ch tµi chÝnh 1.1.4.2. DÞch vô kiÓm to¸n x©y dùng c¬ b¶n C«ng viÖc kiÓm to¸n b¸o c¸o quyÕt to¸n vèn ®Çu t­ hoµn thµnh sÏ ®­îc thùc hiÖn trªn c¬ së c¸c v¨n b¶n ph¸p qui cña nhµ n­íc, c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn cña Bé, Ngµnh vµ ®Þa ph­¬ng vÒ qu¶n lý ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n. Sè liÖu kiÓm to¸n sÏ ®­îc KiÓm to¸n viªn cïng víi kh¸ch hµng cña c«ng ty vµ c¸c bªn B trao ®æi thèng nhÊt tr­íc khi ph¸t hµnh chÝnh thøc. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn kiÓm to¸n, KiÓm to¸n viªn sÏ tiÕn hµnh t­ vÊn cho chñ ®Çu t­ lËp b¸o c¸o quyÕt to¸n vèn ®Çu t­ c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n hoµn thµnh theo ®óng qui ®Þnh cña nhµ n­íc. Khi cÇn thiÕt, kiÓm to¸n viªn sÏ phèi hîp cïng chñ ®Çu t­ gi¶i tr×nh, b¶o vÖ b¸o c¸o quyÕt to¸n tr­íc c¬ quan vµ ®¬n vÞ cã thÈm quyÒn. C¸c dÞch vô chÝnh cña kiÓm to¸n x©y dùng c¬ b¶n: KiÓm to¸n b¸o c¸o quyÕt to¸n vèn ®Çu t­ XDCB h×nh thµnh cña c¸c c«ng tr×nh, dù ¸n KiÓm to¸n x¸c ®Þnh gi¸ trÞ quyÕt to¸n c«ng tr×nh. KiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh hµng n¨m cña c¸c ban qu¶n lý dù ¸n. KiÓm to¸n x¸c ®Þnh gi¸ trÞ quyÕt to¸n vèn ®Çu t­ theo Th«ng t­ sè 12/2000/TT-BKH cña Bé kÕ ho¹ch vµ §Çu t­ ngµy 15/9/2000 h­íng dÉn ho¹t ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam. 1.1.4.3. DÞch vô KiÓm to¸n dù ¸n KiÓm to¸n ®éc lËp c¸c dù ¸n. So¸t xÐt hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé. KiÓm so¸t tÝnh tu©n thñ cña dù ¸n. H­íng dÉn qu¶n lý dù ¸n. 1.1.4.4. DÞch vô ®Þnh gi¸ tµi s¶n Ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp ®­îc VAE lùa chän ®Ó thùc hiÖn cho c¸c kh¸ch hµng lµ “Ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp theo tµi s¶n”. §­îc dùa trªn c¬ së gi¸ trÞ thùc tÕ cña toµn bé tµi s¶n h÷u h×nh vµ v« h×nh cña doanh nghiÖp t¹i thêi ®iÓm thùc hiÖn x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp ®Ó cæ phÇn ho¸ theo tinh thÇn NghÞ ®Þnh 187/2004/N§-CP ngµy 16/11/2004 cña ChÝnh phñ vÒ viÖc chuyÓn C«ng ty nhµ n­íc thµnh C«ng ty cæ phÇn vµ c¸c quy ®Þnh kh¸c cña Bé Tµi chÝnh, c¸c Bé kh¸c cã liªn quan. C¸c dÞch vô ®Þnh gi¸ tµi s¶n c«ng ty cung cÊp: §Þnh gi¸ tµi s¶n vèn gãp liªn doanh. §inh gi¸ tµi s¶n, vèn cæ phÇn ho¸ trong c¸c doanh nghiÖp. §Þnh gi¸ tµi s¶n thÕ chÊp, chuyÓn nh­îng, thuª, mua tµi s¶n. 1.1.4.5. DÞch vô t­ vÊn kinh doanh C¸c dÞch vô cung cÊp bao gåm: T­ vÊn vÒ chÝnh s¸ch kinh tÕ hiÖn hµnh. T­ vÊn vÒ lùa chän h×nh thøc kinh doanh. T­ vÊn vÒ qu¶n lý s¶n xuÊt, lËp kÕ ho¹ch chiÕn l­îc. §µo t¹o vµ héi th¶o. Ph©n tÝch kÕ ho¹ch kinh doanh. 1.1.4.6. DÞch vô t­ vÊn ®Çu t­ Bao gåm c¸c dÞch vô cô thÓ sau: T­ vÊn t×m hiÓu, ®¸nh gi¸ thÞ tr­êng, ®Þnh h­íng ®Çu t­. T­ vÊn lËp tæng dù to¸n, quyÕt to¸n, b¸o c¸o quyÕt to¸n vèn ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n hoµn thµnh. T­ vÊn thÈm ®Þnh tæng dù to¸n, dù to¸n. T­ vÊn lËp hå s¬ mêi thÇu, dù thÇu T­ vÊn qu¶n lý qu¸ tr×nh ®Çu t­ .... 1.1.4.7. DÞch vô chuyÓn ®æi b¸o c¸o tµi chÝnh theo chuÈn mùc KÕ to¸n quèc tÕ Gåm hai lo¹i dÞch vô chi tiÕt: DÞch vô chuyÓn ®æi B¸o c¸o tµi chÝnh cña c¸c doanh nghiÖp phôc vô cho môc tiªu hîp nhÊt kÕt qu¶ kinh doanh víi c«ng ty mÑ theo chuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ. DÞch vô so¸t xÐt B¸o c¸o tµi chÝnh ®· ®­îc chuyÓn ®æi theo th«ng lÖ kÕ to¸n quèc tÕ phôc vô cho môc tiªu hîp nhÊt kÕt qu¶ ho¹t ®éng víi c«ng ty mÑ. 1.2. §Æc ®iÓm tæ chøc qu¶n lý ho¹t ®éng cña c«ng ty 1.2.1. §Æc ®iÓm ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn C«ng ty KiÓm to¸n vµ §Þnh gi¸ ViÖt Nam cã mét ®éi ngò l·nh ®¹o ®· cã nhiÒu n¨m lµm viÖc trong c¸c C«ng ty KiÓm to¸n Quèc tÕ vµ ViÖt Nam, nh©n viªn chuyªn nghiÖp ®­îc ®µo t¹o c¬ b¶n vµ cã hÖ thèng t¹i ViÖt Nam vµ n­íc ngoµi cã nhiÒu kinh nghiÖm trong t­ vÊn, kiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh, kiÓm to¸n B¸o c¸o quyÕt to¸n vèn ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n, kiÓm to¸n ®Þnh gi¸ tµi s¶n, vèn gãp liªn doanh, cæ phÇn ho¸, thuÕ, ®Çu t­… HiÖn t¹i c«ng ty cã 70 nh©n viªn chÝnh thøc, trong ®ã cã 20 céng t¸c viªn lµ c¸c Gi¸o s­, nh÷ng ng­êi cã kinh nghiÖm l©u n¨m trong ngµnh KiÓm to¸n; 10 KiÓm to¸n viªn cã b»ng cÊp Quèc gia, 1 ng­êi cã b»ng ACCA. Cô thÓ: - C¸n bé cã tr×nh ®é TiÕn sü : 01 - C¸n bé cã tr×nh ®é Th¹c sü : 05 - C¸n bé cã tr×nh ®é KiÓm to¸n viªn Quèc gia : 10 - C¸n bé cã tr×nh ®é KiÓm to¸n viªn : 22 - C¸n bé cã tr×nh ®é Kü s­ X©y dùng : 10 - C¸n bé cã tr×nh ®é Kü s­ Kinh tÕ XD : 06 - C¸n bé cã tr×nh ®é cö nh©n Tµi chÝnh-KT : 35 - C¸n bé cã thêi gian c«ng t¸c trªn 15 n¨m : 10 - C¸n bé cã thêi gian c«ng t¸c trªn 10 n¨m : 15 - C¸n bé cã thêi gian c«ng t¸c trªn 5 n¨m : 08 - C¸n bé cã thêi gian c«ng t¸c d­íi 5 n¨m : 08 Ngoµi ®éi ngò nh©n viªn t¹i trô së chÝnh, C«ng ty cßn cã 26 nh©n viªn thuéc v¨n phßng ®¹i diÖn t¹i thÞ x· Hµ Giang thuéc v¨n phßng ®¹i diÖn t¹i thÞ x· S¬n La. TÊt c¶ c¸c nh©n viªn cña C«ng ty t¹i c¸c v¨n phßng ®¹i diÖn ®Òu cã thêi gian c«ng t¸c trªn 5 n¨m. Hµng n¨m C«ng ty ®Òu cö c¸c KiÓm to¸n viªn tham dù kho¸ cËp nhËt kiÕn thøc do Bé tµi chÝnh tæ chøc vµ ®¨ng ký danh s¸ch KiÓm to¸n viªn hµnh nghÒ kiÓm to¸n víi Bé tµi chÝnh. Toµn bé nh©n viªn c«ng ty ®Òu qua c¸c ®ît tuyÓn chän cña C«ng ty (theo quy chÕ tuyÓn chän nh©n viªn cña Tæng gi¸m ®èc), thùc hiÖn 02 ®ît trong n¨m. Mçi ®ît 03 vßng: Vßng tuyÓn hå s¬, vßng thi viÕt, vßng thi vÊn ®¸p. Mçi vßng thi 03 m«n: KiÓm to¸n, kÕ to¸n, tµi chÝnh; TiÕng anh; Vi tÝnh. 1.2.2 Tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty C«ng ty Cæ phÇn KiÓmt to¸n vµ §Þnh gi¸ ViÖt Nam mang ®Æc ®iÓm chung cña mét c«ng ty cæ phÇn vµ ho¹t ®éng theo LuËt doanh nghiÖp ngµy 12 th¸ng 6 n¨m 1999. Cô thÓ vÒ c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty cæ phÇn KiÓm to¸n vµ §Þnh gi¸ cã m« h×nh nh­ sau: Phßng KÕ to¸n Héi ®ång qu¶n trÞ Phßng nghiÖp vô 2 Phßng nghiÖp vô 3 Phßng nghiÖp vô 1 Ban Gi¸m ®èc §¹i héi ®ång cæ ®«ng Héi ®ång khoa häc Ban kiÓm so¸t S¬ ®å1: Tæ chøc bé m¸y cña C«ng ty VAE - §¹i héi ®ång cæ ®«ng: gåm nh÷ng ng­êi s¸ng lËp ra c«ng ty, lµ c¬ quan cã quyÒn quyÕt ®Þnh cao nhÊt c«ng ty, bao gåm tÊt c¶ cæ ®«ng cã quyÒn biÓu quyÕt - Héi ®ång qu¶n trÞ: Lµ c¬ quan qu¶n lý cña c«ng ty, do §¹i héi ®ång cæ ®«ng bÇu vµ miÔn nhiÖm. Héi ®ång qu¶n trÞ cã quyÒn nh©n danh c«ng ty ®Ó quyÕt ®Þnh mäi vÊn ®Ò liªn quan ®Õn môc ®Ých, quyÒn lîi cña c«ng ty trõ nh÷ng vÊn ®Ò thuéc thÈm quyÒn cña §¹i héi ®ång cæ ®«ng. -Tæng gi¸m ®èc: ¤ng ¤ng Ph¹m Ngäc To¶n kiªm Chñ tÞch H§QT do Héi ®ång qu¶n trÞ bæ nhiÖm, lµ ng­êi ®¹i diÖn theo ph¸p luËt cña c«ng ty, ng­êi ®iÒu hµnh ho¹t ®éng hµng ngµy cña c«ng ty vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc Héi ®ång qu¶n trÞ vÒ viÖc thùc hiÖn c¸c quyÒn vµ nhiÖm vô ®ù¬c giao. -C¸c Phã tæng gi¸m ®èc:¤ng TrÇn Quèc TuÊn, ¤ng NguyÔn Th¸i Hång lµ ng­êi gióp tæng gi¸m ®èc ®iÒu hµnh c«ng ty theo sù ph©n c«ng vµ uû quyÒn cña Tæng gi¸m ®èc, chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc Tæng gi¸m ®èc vµ tr­íc ph¸p luËt vÒ nhiÖm vô ®­îc ph©n c«ng hoÆc uû quyÒn. - KÕ to¸n tr­ëng: ¤ng TrÇn Quèc TuÊn, lµ ng­êi tæ chøc thùc hiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n cña c«ng ty; gióp Tæng gi¸m ®èc gi¸m s¸t tµi chÝnh t¹i c«ng ty theo ph¸p luËt vÒ tµi chÝnh, kÕ to¸n; chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc Tæng gi¸m ®èc vµ tr­íc ph¸p luËt vÒ nhiÖm vô ®­îc ph©n c«ng hoÆc uû quyÒn. - C¸c phßng ban chuyªn m«n : C«ng ty cã 3 phßng chuyªn m«n: phßng nghiÖp vô 1, phßng nghiÖp 2, phßng nghiÖp vô 3 trong ®ã phßng nghiÖp vô 2 thùc hiÖn chøc n¨ng kiÓm to¸n c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n, phßng nghiÖp vô 1 vµ phßng nghiÖp vô 3 thùc hiÖn kiÓm to¸n tµi chÝnh -Phßng KÕ to¸n: Thùc hiÖn chøc n¨ng h¹ch to¸n kÕ to¸n c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh cña c«ng ty, gióp Gi¸m ®èc qu¶n lý tµi chÝnh, t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty bao gåm ¤ng TrÇn Quèc TuÊn- kÕ to¸n tr­ëng; Bµ TrÇn Thanh Tó- kÕ to¸n tæng hîp; Bµ NguyÔn ThÞ Ngäc Lan- kÕ to¸n viªn; Bµ NguyÔn ThÞ Hång V©n- Thñ quü. 1.2.3. HÖ thèng kÕ to¸n cña c«ng ty 1.2.3.1Tổ chức bộ máy kế toán Bộ máy kế toán của Công ty được tổ chức theo hình thức kế toán tập trung, mọi công việc kế toán đều được thực hiện tại phòng kÕ to¸n của Công ty. Phòng kÕ to¸n thực hiÖn c¸c công việc và phần hành kế toán từ khâu hạch toán ban đầu, thu nhập, kiểm tra chứng từ nghiệp vụ ban đầu, các chứng từ nghiệp vụ phát sinh đến việc lập báo cáo kế toán. Bộ máy kế toán của Công ty bao gồm có 4 người: Kế toán trưởng: Người giúp việc cho tæng giám đốc trong công tác kÕ to¸n chuyên môn do mình đảm nhiệm, chịu trách nhiệm trước lãnh đạo, chấp hành thể lệ, chế độ tài chính hiện hành, bao quát toàn bộ công tác kế toán trong công ty, theo dõi đôn đốc các kế toán viên hoàn thành công việc kịp thời chính xác, tổ chức công tác kế toán sao cho hợp lý nhằm mang lại hiệu quả công việc cao. KÕ to¸n tæng hîp: thùc hiÖn phÇn kÕ to¸n tæng hîp, lập quyết toán và các báo cáo tài chính. KÕ to¸n viªn:Thùc hiÖn c¸c phÇn hµnh kÕ to¸n chi tiÕt nh­: TiÒn mÆt, tµi s¶n cè ®Þnh, tiÒn l­¬ng c«ng nh©n viªn, ph¶i thu, ph¶i tr¶… Thủ quỹ: Thực hiện các nhiệm vụ thu chi tiền mặt dựa trên các phiếu thu, phiếu chi đã có đầy đủ ch÷ ký phª duyÖt cña người có thẩm quyền. 1.2.3.2. Chế độ kế toán áp dụng a. Khái quát chung chính sách kế toán: Công ty Cæ phÇn KiÓm to¸n vµ §Þnh gi¸ ViÖt Nam thùc hiện chế độ kế toán theo Quyết định số 167/2000/Q§ của Bộ trưởng Bộ Tài chính ban hành ngày 25/10/2000 . Đồng thời dựa vào đặc điểm tình hình sản xuất kinh doanh của công ty mà các chính sách được áp dụng một cách phù hợp, cụ thể là: Niên độ kế toán: Bắt đầu từ ngày 01/01 kết thúc vào ngày 31/12 hằng năm. Đơn vị tiền tệ sử dụng trong ghi chép kế toán là VNĐ, đối với các đồng tiền khác được quy đổi theo tỉ giá ngân hàng Nông nghiệp Việt Nam công bố tại thời điểm hạch toán. Hình thức sổ kế toán áp dụng: Chøng tõ ghi sæ Phương pháp kế toán tài sản cố định: + Nguyên tắc đánh giá tài sản cố định: Theo giá mua thực tế làm nguyên giá. + Phương pháp khấu hao theo đường thẳng, mức trích khấu hao thực hiện theo Quyết định 206 ngày 12/12/2003 của Bộ trưởng Bộ tài chính. b. Tæ chức chứng từ kế toán Chứng từ là bằng chứng chứng minh nghiệp vụ kinh tế đã phát sinh hoặc đã hoàn thành là căn cứ pháp lý để ghi sổ kế toán, xác định trách nhiệm vật chất. Vì vậy cần phải tổ chức tốt chứng từ kế toán nhằm thu thập chính xác số liệu về các nghiệp vụ kinh tế đã phát sinh tạo điều kiện cung cấp thông tin kế toán chính xác sau này cho các đối tượng sử dụng khác nhau. Dựa vào đặc điểm và quy mô ho¹t ®éng, vào trình độ tổ chức quản lý mà công ty sử dụng các loại chứng từ thích hợp nh­: Chứng từ về tài sản cố định bao gồm: Biên bản giao nhận TSCĐ Thẻ TSCĐ Biên bản thanh lý TSCĐ Biên bản giao nhận sửa chữa lớn hoàn thành Biên bản đánh giá lại TSCĐ Chứng từ về lao động tiền lương Bảng chấm công Bảng thanh toán tiền lương Phiếu nghỉ việc hưởng BHXH Phiếu thanh toán tiền lương … Các chứng từ liên quan đến tiền tệ như: Phiếu thu Phiếu chi Giấy đề nghị tạm ứng Giấy thanh toán tiền tạm ứng Biên lai thu tiền Bảng kiểm kê quỹ …. c. HÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n Thèng nhÊt ¸p dông theo danh môc tµi kho¶n vµ ph­¬ng ph¸p ghi chÐp theo chÕ ®é kÕ to¸n ViÖt Nam. Tµi kho¶n ph¶i theo dâi ®­îc doanh thu, chi phÝ trùc tiÕp, tõng lo¹i nghiÖp vô chñ yÕu. Ch¼ng h¹n, ®Ó theo dâi ®­îc doanh thu trùc tiÕp cña tõng lo¹i dÞch vô c«ng ty ®· chñ ®éng sö dông c¸c tiÓu kho¶n cÊp 2: TK 5111: Doanh thu dÞch vô kiÓm to¸n BCTC TK 5112: Doanh thu dÞch vô kiÓm to¸n XDCB TK 5113: Doanh thu dÞch vô kiÓm to¸n dù ¸n TK 5114: Doanh thu dÞch vô t­ vÊn TK 5115: Doanh thu dÞch vô ®µo t¹o TK 5116: Doanh thu dÞch vô kh¸c vµ ®Þnh gi¸ tµi s¶n d. HÖ thèng sæ kÕ to¸n ViÖc ghi chÐp tiÕn hµnh th­êng xuyªn theo tr×nh tù c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh. Cuèi mçi trang sæ ph¶i céng dån vµ chuyÓn sang trang sau, cuèi mçi th¸ng ph¶i cã sè tæng céng. KÕ to¸n lËp c¸c sæ chi tiÕt bao gåm: +Sæ quü +Sæ tµi s¶n cè ®Þnh +Sæ theo dâi t¹m øng +Sæ theo dâi c«ng nî ph¶i thu, ph¶i tr¶ PhÇn 2. Tæ chøc c«ng t¸c kiÓm to¸n t¹i C«ng ty cæ phÇn kiÓm to¸n vµ ®Þnh gi¸ viÖt nam Quy tr×nh kiÓm to¸n chung Sau khi ®· x¸c ®Þnh ®­îc môc tiªu còng nh­ c¨n cø ®Ó tiÕn hµnh kiÓm to¸n, c«ng viÖc tiÕp theo cña KTV lµ thu thËp b»ng chøng kiÓm to¸n. §Ó ®¶m b¶o cho c«ng viÖc diÔn ra theo ®óng tiÕn ®é, khoa häc hiÖu qu¶, viÖc thu thËp vµ ®¸nh gi¸ b»ng chøng kiÓm to¸n ph¶i thùc hiÖn theo quy tr×nh kiÓm to¸n. Quy tr×nh kiÓm to¸n quy ®Þnh tr×nh tù c¸c b­íc kiÓm to¸n nh»m gióp KTV tËp hîp ®Çy ®ñ b»ng chøng kiÓm to¸n cÇn thiÕt, bao gåm c¸c b­íc sau: LËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n Thùc hiÖn kiÓm to¸n KÕt thóc kiÓm to¸n B­íc 1: LËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n LËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n lµ giai ®o¹n ®Çu tiªn mµ c¸c KTV cÇn thùc hiÖn trong mçi cuéc kiÓm to¸n nh»m t¹o ra c¸c ®iÒu kiÖn ph¸p lý còng nh­ nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt kh¸c cho kiÓm to¸n. ViÖc lËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n kh«ng chØ xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu chÝnh cña cuéc kiÓm to¸n nh»m chuÈn bÞ nh÷ng ®iÒu kiÖn c¬ b¶n cho cuéc kiÓm to¸n mµ cßn lµ nguyªn t¾c c¬ b¶n trong c«ng t¸c kiÓm to¸n ®· ®­îc quy ®Þnh thµnh chuÈn mùc vµ ®ßi hái c¸c KTV ph¶i tu©n theo ®Çy ®ñ nh»m ®¶m b¶o tiÕn hµnh c«ng t¸c kiÓm to¸n cã hiÖu qu¶ vµ chÊt l­îng. ChuÈn mùc kiÓm to¸n ViÖt Nam sè 300 quy ®Þnh: “ KÕ ho¹ch kiÓm to¸n ph¶i ®­îc lËp mét c¸ch thÝch hîp nh»m ®¶m b¶o bao qu¸t hÕt c¸c khÝa c¹nh träng yÕu cña cuéc kiÓm to¸n, ®¶m b¶o ph¸t hiÖn nh÷ng vÊn ®Ò tiÒm Èn vµ cuéc kiÓm to¸n ®­îc tiÕn hµnh ®óng ®¾n” Theo ®ã viÖc lËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n th­êng ®­îc triÓn khai qua c¸c b­íc ®­îc thÓ hiÖn trªn s¬ ®å sau: ChuÈn bÞ cho kÕ ho¹ch kiÓm to¸n Thu thËp th«ng tin c¬ së Thu thËp th«ng tin vÒ nghÜa vô ph¸p lý cña kh¸ch hµng vµ thùc hiÖn c¸c thñ tôc ph©n tÝch §¸nh gi¸ tÝnh träng yÕu, rñi ro kiÓm to¸n T×m hiÓu HTKSNB vµ ®¸nh gi¸ rñi ro kiÓm so¸t LËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n toµn diÖn vµ ch­¬ng tr×nh kiÓm to¸n S¬ ®å2: Tr×nh tù lËp kÕ ho¹ch vµ thiÕt kÕ ph­¬ng ph¸p kiÓm to¸n Thø nhÊt, chuÈn bÞ cho kÕ ho¹ch kiÓm to¸n : Quy tr×nh kiÓm to¸n ®­îc b¾t ®Çu khi KTV vµ c«ng ty kiÓm to¸n chuÈn bÞ x¸c lËp hîp ®ång kiÓm to¸n víi kh¸ch hµng. §ã lµ mét qu¸ tr×nh gåm hai b­íc: tr­íc tiªn, ph¶i cã sù liªn l¹c gi÷a KTV víi kh¸ch hµng tiÒm n¨ng mµ kh¸ch hµng nµy yªu cÇu ®­îc kiÓm to¸n, KTV ph¶i ®¸nh gi¸ liÖu cã chÊp nhËn yªu cÇu ®ã hay kh«ng. Cßn ®èi víi kh¸ch hµng hiÖn t¹i, KTV ph¶i quyÕt ®Þnh liÖu cã tiÕp tôc kiÓm to¸n hay kh«ng? Trªn c¬ së ®· x¸c ®Þnh ®­îc ®èi t­îng kh¸ch hµng cã thÓ phôc vô ®­îc, c«ng ty kiÓm to¸n sÏ tiÕn hµnh c¸c c«ng viÖc cÇn thiÕt ®Ó chuÈn bÞ lËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n bao gåm: §¸nh gi¸ kh¶ n¨ng chÊp nhËn kiÓm to¸n NhËn diÖn c¸c lý do kiÓm to¸n cña c«ng ty kh¸ch hµng Lùa chän ®éi ngò nh©n viªn thùc hiÖn kiÓm to¸n X¸c lËp hîp ®ång kiÓm to¸n Thø hai, thu thËp th«ng tin c¬ së: Môc ®Ých cña b­íc nµy lµ ®¹t ®­îc sù hiÓu biÕt vÒ ngµnh nghÒ kinh doanh cña kh¸ch hµng tõ ®ã cung cÊp c¸c ®iÒu kiÖn cho viÖc thùc hiÖn kiÓm to¸n ®Çy ®ñ, ®Æc biÖt lµ ®èi víi kh¸ch hµng míi. Theo VSA 310 “§Ó thùc hiÖn kiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh, KTV ph¶i cã hiÓu biÕt cÇn thiÕt, ®Çy ®ñ vÒ t×nh h×nh kinh doanh nh»m ®¸nh gi¸ vµ ph©n tÝch ®­îc c¸c sù kiÖn, nghiÖp vô vµ thùc tiÔn ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ ®­îc kiÓm to¸n mµ theo KTV cã ¶nh h­ëng träng yÕu ®Õn B¸o c¸o tµi chÝnh, ®Õn viÖc kiÓm tra cña KTV hoÆc ®Õn B¸o c¸o kiÓm to¸n ” ViÖc thu thËp th«ng tin c¬ së bao gåm c¸c c«ng viÖc sau: - T×m hiÓu ngµnh nghÒ vµ ho¹t ®éng kinh doanh cña kh¸ch hµng: Th«ng qua viÖc t×m hiÓu nµy, KTV sÏ biÕt ®­îc lÜnh vùc kinh doanh, c¬ cÊu tæ chøc, ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ vµ c¸c ®Æc ®iÓm riªng vÒ c«ng viÖc kinh doanh cña kh¸ch hµng. Tõ viÖc ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ mét sè chØ tiªu cô thÓ, KTV cã thÓ ®­a ra nh÷ng nhËn xÐt vÒ t×nh h×nh ho¹t ®éng, kh¶ n¨ng ph¸t triÓn vµ t­¬ng lai ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. - Xem xÐt l¹i kÕt qu¶ cña cuéc kiÓm to¸n vµ hå s¬ kiÓm to¸n chung: C¸c hå s¬ kiÓm to¸n n¨m tr­íc th­êng chøa ®ùng rÊt nhiÒu th«ng tin vÒ kh¸ch hµng, vÒ c«ng viÖc kinh doanh, c¬ cÊu tæ chøc vµ c¸c ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng kh¸c - Tham quan nhµ x­ëng: ViÖc quan s¸t nh»m lµm râ h¬n nh÷ng hiÓu biÕt vÒ thùc tÕ, kiÓm tra l¹i c¸c th«ng tin thu thËp ë trªn. NhËn diÖn c¸c bªn h÷u quan: KTV cÇn ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc c¸c bªn h÷u quan vµ nhËn ®Þnh s¬ bé vÒ mèi quan hÖ nµy trong giai ®o¹n lËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n phï hîp. - Dù kiÕn nhu cÇu chuyªn gia bªn ngoµi Thø ba, thu thËp th«ng tin vÒ nghÜa vô ph¸p lý cña kh¸ch hµng: Nh÷ng th«ng tin vÒ nghÜa vô ph¸p lý cña kh¸ch hµng gióp cho KTV n¾m b¾t ®­îc c¸c quy tr×nh mang tÝnh ph¸p lý cã ¶nh h­ëng ®Õn c¸c mÆt ho¹t ®éng kinh doanh cña kh¸ch hµng, nh÷ng th«ng tin nµy thu thËp ®­îc trong qu¸ tr×nh tiÕp xóc víi Ban Gi¸m ®èc C«ng ty kh¸ch hµng bao gåm: GiÊy phÐp thµnh lËp vµ ®iÒu lÖ c«ng ty, c¸c quy ®Þnh ®Æc thï ngµnh nghÒ kinh doanh, c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh, b¸o c¸o kiÓm to¸n… Thø t­, thùc hiÖn c¸c thñ tôc ph©n tÝch: Sau khi ®· thu thËp ®­îc th«ng tin c¬ së vµ th«ng tin nghÜa vô ph¸p lý cña kh¸ch hµng, KTV tiÕn hµnh thùc hiÖn c¸c thñ tôc ph©n tÝch ®èi víi c¸c th«ng tin ®· thu thËp ®Ó hç trî cho viÖc lËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n. C¸c thñ tôc ph©n tÝch ®­îc KTV sö dông gåm hai lo¹i c¬ b¶n lµ: Ph©n tÝch ngang( lµ viÖc ph©n tÝch dùa trªn c¬ së so s¸nh sè cña cïng mét chØ tiªu trªn B¸o c¸o tµi chÝnh); Ph©n tÝch däc (lµ viÖc ph©n tÝch dùa trªn c¬ së so s¸nh c¸c tû lÖ t­¬ng quan cña c¸c chØ tiªu vµ kho¶n môc kh¸c nhau trªn B¸o c¸o tµi chÝnh) Thø n¨m, ®¸nh gi¸ träng yÕu vµ rñi ro kiÓm to¸n: §Ó x¸c ®Þnh møc träng yÕu, KTV ph¶i thùc hiÖn c¸c b­íc sau: ¦íc l­îng ban ®Çu vÒ tÝnh träng yÕu Ph©n bæ ­íc l­îng ban ®Çu vÒ tÝnh träng yÕu cho kho¶n môc Thø s¸u, t×m hiÓu c¬ cÊu kiÓm so¸t néi bé vµ ®¸nh gi¸ rñi ro kiÓm so¸t: ViÖc x¸c ®Þnh ®­îc rñi ro kiÓm so¸t lµ mét yªu cÇu quan träng, ®ßi hái KTV ph¶i hiÓu râ ®­îc c¬ cÊu kiÓm so¸t néi bé cña kh¸ch hµng, tõ ®ã ®­a ra ®­îc møc rñi ro phï hîp víi c¬ cÊu kiÓm so¸t néi bé ®ã. Theo VSA sè 400: “KTV ph¶i cã ®ñ hiÓu biÕt vÒ hÖ thèng kÕ to¸n vµ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé cña kh¸ch hµng ®Ó lËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n tæng thÓ vµ ch­¬ng tr×nh kiÓm to¸n thÝch hîp, cã hiÖu qu¶”. MÆt kh¸c nã cßn n©ng cao hiÖu qu¶ cuéc kiÓm to¸n. Thø b¶y, thiÕt kÕ ch­¬ng tr×nh kiÓm to¸n: Ch­¬ng tr×nh kiÓm to¸n lµ nh÷ng dù kiÕn chi tiÕt vÒ c¸c c«ng viÖc kiÓm to¸n bao gåm c¸c thñ tôc kiÓm to¸n cÇn thùc hiÖn, thêi gian hoµn thµnh c¸c thñ tôc vµ sù ph©n c«ng ho¹t ®éng gi÷a c¸c KTV còng nh­ dù kiÕn vÒ t­ liÖu, c¸c th«ng tin liªn quan cÇn sö dông hay thu thËp. Träng t©m cña ch­¬ng tr×nh kiÓm to¸n lµ c¸c thñ tôc kiÓm to¸n cÇn thùc hiÖn víi tõng kho¶n môc hay tõng bé phËn ®­îc kiÓm to¸n. B­íc 2: Thùc hiÖn kiÓm to¸n Thùc chÊt cña giai ®o¹n nµy lµ qu¸ tr×nh sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p kü thuËt kiÓm to¸n thÝch øng víi ®èi t­îng kiÓm to¸n cô thÓ ®Ó thu thËp b»ng chøng kiÓm to¸n. Thùc hiÖn kÕ ho¹ch kiÓm to¸n kh«ng chØ lµ qu¸ tr×nh triÓn khai mét c¸ch m¸y mãc kÕ ho¹ch ®· v¹ch ra, còng kh«ng ph¶i lµ qu¸ tr×nh thu thËp mét c¸ch thô ®éng c¸c b»ng chøng kiÓm to¸n theo ®Þnh h­íng trong kÕ ho¹ch kiÓm to¸n hoÆc trµn lan theo diÔn biÕn cña thùc tÕ. Tr¸i l¹i, ®ã lµ mét qu¸ tr×nh chñ ®éng thùc hiÖn kÕ ho¹ch vµ ch­¬ng tr×nh kiÓm to¸n kÕt hîp víi kh¶ n¨ng cña KTV ®Ó cã ®­îc nh÷ng kÕt luËn x¸c ®¸ng vÒ møc ®é trung thùc vµ hîp lý cña b¸o c¸o tµi chÝnh .Do ®ã, trong b­íc c«ng viÖc nµy tÝnh nghÖ thuËt trong tæ chøc bao trïm suèt qu¸ tr×nh. Qu¸ tr×nh thùc hiÖn cuéc kiÓm to¸n bao gåm: Thñ tôc kiÓm so¸t, thñ tôc ph©n tÝch vµ thñ tôc kiÓm tra chi tiÕt, cô thÓ lµ: Thùc hiÖn thñ tôc kiÓm so¸t : Thñ tôc kiÓm so¸t chØ ®­îc thùc hiÖn sau khi t×m hiÓu hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé víi ®¸nh gi¸ ban ®Çu lµ kh¸ch thÓ kiÓm to¸n cã hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ho¹t ®éng cã hiÖu lùc. Khi ®ã, thñ tôc kiÓm so¸t ®­îc triÓn khai nh»m thu thËp c¸c b»ng chøng kiÓm to¸n vÒ thiÕt kÕ vµ vÒ ho¹t ®éng cña hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé. ChuÈn mùc kiÓm to¸n ViÖt Nam sè 500 quy ®Þnh: “Thö nghiÖm kiÓm so¸t lµ viÖc kiÓm tra ®Ó thu thËp b»ng chøng kiÓm to¸n vÒ sù thiÕt kÕ phï hîp vµ sù vËn hµnh h÷u hiÖu cña hÖ thèng kÕ to¸n vµ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ”. C¸c ph­¬ng ph¸p cô thÓ ®­îc ¸p dông trong kiÓm tra hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé bao gåm : §iÒu tra, pháng vÊn, thùc hiÖn l¹i, kiÓm tra tõ ®Çu ®Õn cuèi, kiÓm tra ng­îc l¹i. Thùc hiÖn thñ tôc ph©n tÝch : ChuÈn mùc KiÓm to¸n ViÖt Nam quy ®Þnh: “Trong qu¸ tr×nh kiÓm to¸n, nh»m gi¶m bít rñi ro ph¸t hiÖn liªn quan ®Õn c¬ së dÉn liÖu cña B¸o c¸o tµi chÝnh, KTV ph¶i thùc hiÖn quy tr×nh ph©n tÝch hoÆc kiÓm tra chi tiÕt hoÆc kÕt hîp c¶ hai. Nh»m x¸c ®Þnh thñ tôc kiÓm to¸n thÝch hîp cho mét môc tiªu kiÓm to¸n cô thÓ, KTV ph¶i xÐt ®o¸n hiÖu qu¶ cña tõng thñ tôc kiÓm to¸n ” Nh­ vËy ph©n tÝch lµ mét thñ tôc rÊt quan träng, kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong giai ®o¹n thùc hiÖn kiÓm to¸n nh»m x¸c ®Þnh nh÷ng biÕn ®éng vµ sai lÖch b×nh th­êng cña c¸c th«ng tin trªn B¸o c¸o tµi chÝnh cña ®¬n vÞ. Th«ng th­êng, thùc hiÖn ph©n tÝch ph¶i tr¶i qua nh÷ng giai ®o¹n sau: Ph¸t triÓn mét m« h×nh Xem xÐt tÝnh ®éc lËp vµ tin cËy cña d÷ liÖu tµi chÝnh vµ nghiÖp vô: TÝnh ®éc lËp vµ tin cËy cña d÷ liÖu tµi chÝnh vµ nghiÖp vô sö dông trong m« h×nh cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn tÝnh chÝnh x¸c cña dù ®o¸n vµ tíi b»ng chøng kiÓm to¸n thu ®­îc tõ thñ tôc ph©n tÝch. ¦íc tÝnh gi¸ trÞ vµ so s¸nh víi gi¸ trÞ ghi sæ Ph©n tÝch nguyªn nh©n chªnh lÖch Xem xÐt nh÷ng ph¸t hiÖn qua kiÓm to¸n Thùc hiÖn c¸c thñ tôc kiÓm tra chi tiÕt: Trªn c¬ së kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé vµ viÖc ph©n tÝch, KTV thùc hiÖn kiÓm tra chi tiÕt. KiÓm tra chi tiÕt lµ viÖc ¸p dông c¸c biÖn ph¸p kü thuËt cô thÓ cña tr¾c nghiÖm tin cËy thuéc tr¾c nghiÖm c«ng viÖc vµ tr¾c nghiÖm trùc tiÕp sè d­ ®Ó kiÓm tra tõng kho¶n môc vµ c¸c nghiÖp vô t­¬ng øng. Thñ tôc kiÓm tra chi tiÕt ®­îc sö dông tËp trung vµo c¸c kh¶ n¨ng sai ph¹m mµ thñ tôc ph©n tÝch ®· chØ ra trªn c¬ së kÕt qu¶ cña viÖc ®¸nh gi¸ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé cña ®¬n vÞ ®­îc kiÓm to¸n. Qu¸ tr×nh kiÓm tra chi tiÕt bao gåm s¸u b­íc c¬ b¶n sau: LËp kÕ ho¹ch kiÓm tra chi tiÕt: Gåm x¸c ®Þnh môc tiªu cña c¸c biÖn ph¸p kü thuËt vµ lùa chän c¸c kho¶n môc trong tæng thÓ. Lùa chän c¸c kho¶n môc ®Ó kiÓm tra chi tiÕt. - Lùa chän kho¶n môc chÝnh. Thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p kü thuËt kiÓm tra chi tiÕt trªn c¸c kho¶n môc ®· chän bao gåm: x¸c nhËn, kiÓm tra thùc tÕ. §¸nh gi¸ kÕt qu¶ kiÓm tra chi tiÕt. Xö lý chªnh lÖch kiÓm to¸n. B­íc 3: KÕt thóc kiÓm to¸n Sau khi hoµn thµnh c¸c c«ng viÖc kiÓm to¸n trong tõng phÇn hµnh, KTV ph¶i tæng hîp, ®¸nh gi¸ c¸c th«ng tin ®· thu thËp ®­îc nh»m so¸t xÐt ®­îc toµn bé qu¸ tr×nh kiÓm to¸n. §Ó ®¹t ®­îc môc ®Ých nµy th«ng th­êng KTV ph¶i tiÕn hµnh c¸c thñ tôc nh­: §¸nh gi¸ sù ®Çy ®ñ cña b»ng chøng, ®¸nh gi¸ tæng hîp c¸c sai sãt, rµ so¸t l¹i hå s¬ kiÓm to¸n, kiÓm tra l¹i c¸c khai b¸o trªn B¸o c¸o tµi chÝnh. Ngoµi ra, KTV cßn sö dông c¸c thñ tôc bæ sung nh­: xem xÐt c¸c sù kiÖn x¶y ra sau ngµy kÕt thóc niªn ®é , xem xÐt c¸c gi¶ thuyÕt kinh doanh cña ®¬n vÞ. C«ng viÖc cuèi cïng ®Ó kÕt thóc cuéc kiÓm to¸n lµ KTV c¨n cø vµo c¸c b»ng chøng thu thËp ®­îc vµ c¸c ph¸t hiÖn trong qu¸ tr×nh kiÓm to¸n ®Ó tiÕn hµnh ph¸t hµnh B¸o c¸o kiÓm to¸n. B¸o c¸o kiÓm to¸n lµ s¶n phÈm cuèi cïng cña cuéc kiÓm to¸n cã vai trß hÕt søc quan träng nh»m bµy tá ý kiÕn cña KTV, ®ång thêi kiÕn nghÞ gióp cho kh¸ch hµng cã c¬ së ®­a ra c¸c quyÕt ®Þnh ®óng trong ®iÒu hµnh qu¶n lý doanh nghiÖp. 2.2. Quy tr×nh kiÓm to¸n kho¶n môc doanh thu t¹i c«ng ty kh¸ch hµng cña C«ng ty KiÓm to¸n vµ §Þnh gi¸ ViÖt Nam Quy tr×nh kiÓm to¸n kho¶n môc doanh thu cña C«ng ty KiÓm to¸n vµ §Þnh gi¸ ViÖt Nam ®­îc x©y dùng dùa trªn quy tr×nh kiÓm to¸n chung ®ång thêi cã sù s¸ng t¹o vµ kÕt hîp víi kh¶ n¨ng nh¹y bÐn cña KTV nh»m phï hîp víi tõng ®iÒu kiÖn cña kh¸ch hµng bao gåm ba b­íc lµ: LËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n; thùc hiÖn kiÓm to¸n vµ kÕt thóc kiÓm to¸n. Tr­íc hÕt KTV cÇn x¸c lËp hîp ®ång kiÓm to¸n víi kh¸ch hµng, sau ®ã thu thËp c¸c th«ng tin liªn quan ®Õn kh¸ch hµng phôc vô cho viÖc kiÓm to¸n. Trªn c¬ së ®ã KTV ®¸nh gi¸ tÝnh träng yÕu vµ rñi ro kiÓm to¸n vµ thiÕt kÕ ch­¬ng tr×nh kiÓm to¸n. Cô thÓ lµ: TÊt c¶ c¸c c«ng viÖc kiÓm to¸n ®­îc thùc hiÖn ph¶i thÓ hiÖn râ hoÆc chØ ra c¸c néi dung sau: Môc tiªu cña c¸c c«ng viÖc ®· thùc hiÖn; C¸c c«ng viÖc ®­îc thùc hiÖn ®· n»m trong kÕ ho¹ch kiÓm to¸n vµ ph­¬ng ph¸p kiÓm to¸n ®­îc chän ®Ó kiÓm tra; KÕt qu¶ c«ng viÖc kiÓm to¸n; KÕt luËn. Môc tiªu: Th«ng qua viÖc ®¸nh gi¸ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé vµ rµ so¸t nhanh viÖc ghi chÐp chøng tõ sæ s¸ch, KTV ph¶i c©n nh¾c vµ lùa chän môc tiªu kiÓm to¸n. Môc tiªu ph¶i ®¶m b¶o c¸c c¬ së dÉn liÖu liªn quan ®Õn tÝnh ®Çy ®ñ, tÝnh hiÖn h÷u, tÝnh chÝnh x¸c, tÝnh ®¸nh gi¸ vµ tÝnh tr×nh bµy cô thÓ lµ: Doanh thu thÊp h¬n thùc tÕ: + TÝnh ®Çy ®ñ: hµng ho¸ ®· xuÊt hoÆc dÞch vô ®· thùc hiÖn nh­ng ch­a ghi sæ doanh thu + Ghi chÐp: Doanh thu ghi sæ thÊp h¬n thùc tÕ + TÝnh ®óng kú: Hµng ho¸ ®· xuÊt hoÆc dÞch vô ®· thùc hiÖn kú nµy doanh thu ghi vµo kú sau Hµng b¸n tr¶ l¹i ghi sæ cao thùc tÕ: + TÝnh hiÖn h÷u: Ghi gi¶m doanh thu nh­ng ch­a tr¶ l¹i hµng + Ghi chÐp: Doanh thu ghi gi¶m cao h¬n thùc tÕ + TÝnh ®óng kú: Hµng tr¶ l¹i kú sau doanh thu ghi sæ kú nµy Sè d­ tµi kho¶n doanh thu: + Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ: Doanh thu rßng kh«ng ®­îc ®¸nh gi¸ ®óng + Tr×nh bµy: Doanh thu tr×nh bµy kh«ng hîp lý X¸c ®Þnh tÊt c¶ doanh thu vµ nî ph¶i thu cña kh¸ch hµng trong kú ph¶i ®­îc ghi chÐp ®Çy ®ñ, ®óng kú vµ thuéc vÒ C«ng ty. TÊt c¶ c¸c nghiÖp vô xuÊt b¸n ph¶i ®­îc viÕt ho¸ ®¬n vµ ph¶i ®­îc thanh to¸n. X¸c ®Þnh doanh thu ®­îc ghi nhËn vµ h¹ch to¸n hîp lý víi chÝnh s¸ch kÕ to¸n cña C«ng ty trªn c¬ së nhÊt qu¸n; ®¶m b¶o r»ng chÝnh s¸ch kÕ to¸n lµ cã thÓ chÊp nhËn ®­îc vµ tu©n thñ theo chÕ ®é vµ chuÈn mùc kÕ to¸n. X¸c ®Þnh viÖc tr×nh bµy doanh thu tu©n thñ luËt ph¸p vµ chuÈn mùc kÕ to¸n. Trªn c¬ së x¸c ®Þnh môc tiªu kiÓm to¸n, KTV tiÕn hµnh kiÓm to¸n kho¶n môc doanh thu cña c«ng ty kh¸ch hµng theo ch­¬ng tr×nh ®­îc x©y dùng nh­ sau: Thñ tôc kiÓm to¸n Ng­êi thùc hiÖn Tham chiÕu I KiÓm tra hÖ thèng kiÓm so¸t 1 KiÓm tra chÝnh s¸ch vµ c¸c thñ tôc ghi nhËn doanh thu; chÝnh s¸ch b¸n hµng trong tõng thêi kú Doanh thu b¸n hµng cho c¸c kh¸ch hµng Doanh thu b¸n hµng néi bé 2 Thu thËp, lËp vµ cËp nhËt c¸c v¨n b¶n vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé (lËp s¬ ®å tæ chøc b»ng h×nh vÏ hoÆc b»ng ghi chÐp), chÝnh s¸ch vµ qui tr×nh kiÓm so¸t, tr×nh tù cña viÖc lËp ho¸ ®¬n b¸n hµng; x¸c ®Þnh gi¸ b¸n cho tõng lo¹i hµng ho¸ vµ tõng thêi kú bao gåm hÖ thèng thu tiÒn mÆt (chu kú b¸n hµng vµ thu tiÒn). KiÓm tra tÝnh tu©n thñ: Chän mét sè nghiÖp vô b¸n hµng cho c¸c kh¸ch hµng vµ kiÓm tra xem c¸c nghiÖp vô nµy cã tu©n thñ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé tõ khi b¾t ®Çu qu¸ tr×nh mua b¸n cho ®Õn khi thu tiÒn. ViÖc kiÓm tra ph¶i ghi chÐp l¹i trªn giÊy tê lµm viÖc( WP). KiÓm tra tÝnh tu©n thñ: Chän mét sè nghiÖp vô b¸n hµng néi bé vµ kiÓm tra xem c¸c nghiÖp vô nµy cã tu©n thñ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé tõ khi b¾t ®Çu qu¸ tr×nh mua b¸n cho ®Õn khi thu tiÒn hoÆc h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n ph¶i thu néi bé. ViÖc kiÓm tra ph¶i ghi chÐp l¹i trªn WP. Ghi chÐp c¸c sai sãt ®­îc ph¸t hiÖn trªn WP. KÕt luËn vÒ HTKSNB 3 X¸c ®Þnh c¸c c¸n bé chñ chèt cña HTKSNB phÇn doanh thu (tªn tuæi, chøc danh, tr×nh ®é chuyªn m«n vµ kinh nghiÖm lµm viÖc) II Ph©n tÝch so¸t xÐt 1 Khuynh h­íng biÕn ®éng cña doanh thu theo th¸ng Ph©n tÝch doanh thu tõng th¸ng trong kú vµ so víi kú tr­íc bao gåm c¶ doanh thu b¸n hµng cho c¸c kh¸ch hµng vµ b¸n hµng néi bé. X¸c ®Þnh c¸c nguyªn nh©n biÕn ®éng doanh thu nh­: t¨ng s¶n l­îng hµng b¸n ra, ®iÒu chØnh gi¸, thay ®æi c¬ cÊu hµng ho¸ vµ dÞch vô cung cÊp. 2 Ph©n tÝch c¸c kho¶n doanh thu nhËn tr­íc xem cã phï hîp víi qui ®Þnh hiÖn hµnh vµ tu©n theo chuÈn mùc kÕ to¸n kh«ng. X¸c ®Þnh c¸c tØ träng (Ph¶i thu/Doanh thu; hµng tån kho/doanh thu) C¨n cø c¸c th«ng tin vÒ c¸n bé chñ chèt vµ HTKSNB, kiÓm to¸n viªn ph©n tÝch vÒ nh÷ng rñi ro tiÒn tµng, rñi ro kiÓm so¸t vµ c¸c sai sãt cã kh¶ n¨ng x¶y ra. §­a ra ph­¬ng ph¸p kiÓm to¸n. III KiÓm tra chi tiÕt 1 LËp b¶ng ph©n lo¹i doanh thu theo lo¹i dÞch vô (theo thuÕ suÊt thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng). So s¸nh, gi¶i thÝch vµ x¸c minh c¸c biÕn ®éng lín gi÷a c¸c th¸ng trong n¨m. Xem xÐt vµ cËp nhËt bÊt cø mét chÝnh s¸ch nµo thay ®æi liªn quan ®Õn doanh thu. 2 Hµng ho¸ xuÊt b¸n hoÆc dÞch vô cung cÊp ph¶i cã ho¸ ®¬n §èi chiÕu tµi kho¶n tiÒn, tµi kho¶n gi¸ vèn vµ hµng tån kho víi c¸c tµi kho¶n doanh thu; vµ KiÓm tra c¶ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ®èi víi hµng tån kho, doanh thu vµ thu tiÒn 3 LiÖt kª nh÷ng kho¶n doanh thu lín hoÆc bÊt th­êng trªn sæ doanh thu hoÆc Sæ c¸i trong c¶ n¨m. Thùc hiÖn c¸c b­íc kiÓm tra chi tiÕt chøng tõ cÇn thiÕt 4 KiÓm tra tÝnh chÝnh x¸c cña doanh thu: KiÓm tra ho¸ ®¬n b¸n hµng: Gi¸ c¶, ngµy th¸ng, sè ho¸ ®¬n, néi dung hµng ho¸ ghi trªn ho¸ ®¬n, viÖc tÝnh to¸n trªn ho¸ ®¬n, ký duyÖt trªn ho¸ ®¬n §èi chiÕu ho¸ ®¬n víi hîp ®ång kinh tÕ, §èi chiÕu ho¸ ®¬n víi phiÕu xuÊt kho §èi chiÕu tõ nh÷ng ho¸ ®¬n vµo sæ b¸n hµng §èi chiÕu ho¸ ®¬n víi sæ theo dâi hµng tån kho §èi chiÕu tõ sæ b¸n hµng vµo sæ c¸i. §èi chiÕu tõ sæ c¸i vµo b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh. 5 LiÖt kª vµ kiÓm tra c¸c kho¶n hµng tr¶ l¹i, gi¶m gi¸, chiÕt khÊu. Xem xÐt quan ®iÓm cña C¬ quan thuÕ vÒ c¸c kho¶n nµy (trong c¸c C«ng v¨n, QuyÕt to¸n). KiÓm tra viÖc ghi gi¶m doanh thu, ®èi chiÕu tµi kho¶n doanh thu víi c¸c chøng tõ ghi nhËn hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i. KiÓm tra gi¸ ghi trªn ho¸ ®¬n, ngµy trªn ho¸ ®¬n: ho¸ ®¬n cã ®­îc ghi trong kú kÕ to¸n hay kh«ng Chän mét sè nghiÖp vô hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i ®èi chiÕu víi chøng tõ chi tr¶ tiÒn kh¸ch hµng hoÆc h¹ch to¸n ph¶i tr¶. §èi chiÕu chøng tõ nhËp l¹i hµng do kh¸ch hµng tr¶ l¹i, kiÓm tra xem ®· ®­îc h¹ch to¸n nhËp l¹i ch­a. KiÓm tra tØ lÖ chiÕt khÊu th­¬ng m¹i ®­îc thùc hiÖn theo quy chÕ hay theo qui ®Þnh cña Nhµ n­íc C¸c ho¸ ®¬n cã hµng b¸n tr¶ l¹i hoÆc chiÕt khÊu gi¶m gi¸ cã ®­îc tÝnh to¸n chÝnh x¸c kh«ng C¸c chøng tõ ghi nhËn hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i cã ®­îc phª duyÖt kh«ng? 6 KiÓm tra tÝnh ®óng kú cña doanh thu: KiÓm tra ho¸ ®¬n b¸n hµng cña 10 ngµy cuèi n¨m vµ 10 ngµy ®Çu n¨m ®Ó ®¶m b¶o r»ng doanh thu ®· ®­îc ghi chÐp ®óng kú, bao gåm c¶ c¸c viÖc sau: KiÓm tra c¸c ho¸ ®¬n chøng tõ vÒ hµng göi b¸n KiÓm tra hµng ho¸ ®­îc b¸n th¼ng tõ nhµ cung cÊp ®Õn kh¸ch hµng cña c«ng ty 7 KiÓm tra c¸c kho¶n tiÒn b¸n hµng thanh to¸n chuyÓn kho¶n vµ tiÒn mÆt ®­îc göi ngay vµo ng©n hµng §èi chiÕu gi÷a phiÕu thu b¸n hµng ngµy víi sæ tiÒn göi ng©n hµng/sæ tiÒn mÆt §èi chiÕu gi÷a chøng tõ kª khai c¸c kho¶n thu tiÒn b¸n hµng vµo sæ tiÒn göi ng©n hµng vµ vµo sæ phô ng©n hµng §èi chiÕu c¸c chøng tõ gèc víi sæ phô ng©n hµng vÒ c¸c kho¶n thu kh¸c KiÓm tra c¸c kho¶n tiÒn b¸n hµng thanh to¸n b»ng chuyÓn kho¶n vµ tiÒn mÆt ®­îc ghi chÐp ®óng ®¾n trong c¸c sæ kÕ to¸n. §èi chiÕu gi÷a c¸c bót to¸n thu tiÒn mÆt víi sæ ph¶i thu kh¸ch hµng vµ sæ C¸i 8 KiÓm tra doanh thu trong mèi liªn quan víi tµi kho¶n ph¶i thu cña kh¸ch hµng. 9 KiÓm tra ®èi víi phÇn doanh thu b¸n hµng néi bé 10 C¸c thñ tôc kiÓm to¸n kh¸c L­u ý ph©n lo¹i doanh thu ph¶i chó ý ®Õn c¸c doanh thu nh­: doanh thu néi bé, doanh thu phi th­¬ng m¹i, doanh thu b¸n hµng cho bªn thø ba, doanh thu thu tõ viÖc b¸n phÕ phÈm Chó ý viÖc ghi chÐp ®óng kú cña doanh thu vµ cña c¶ hµng b¸n tr¶ l¹i. Chó ý c¸c kho¶n doanh thu thu b»ng ngo¹i tÖ: tÝnh to¸n l¹i c¸c kho¶n chªnh lÖch, xem xÐt tû gi¸ ¸p dông t¹i thêi ®iÓm ph¸t sinh nghiÖp vô b¸n hµng cã phï hîp kh«ng? L­u ý kiÓm tra kü vµ chi tiÕt c¸c kho¶n doanh thu nhËn tr­íc. KiÓm tra c¸c bót to¸n ®iÒu chØnh cã ®­îc phª chuÈn hay kh«ng? Ghi l¹i vµ x¸c nhËn c¸c bót to¸n bÊt th­êng C¸c vÊn ®Ò khã kh¨n t¹i ngµy lËp b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n IV KÕt luËn Trªn c¬ së kiÓm tra tÊt c¶ c¸c nghiÖp vô träng yÕu vµ c¸c nghiÖp vô kh«ng träng yÕu, theo ý kiÕn cña t«i c¸c ghi chÐp kÕ to¸n vÒ doanh thu cña kh¸ch hµng lµ ®Çy ®ñ vµ hîp lý. T«i kh¼ng ®Þnh r»ng tÊt c¶ c¸c thñ tôc kiÓm to¸n cÇn thiÕt ®· ®­îc thùc hiÖn, ®­îc ghi chÐp trªn c¸c giÊy tê lµm viÖc theo c¸c thñ tôc kiÓm to¸n cña h·ng vµ cung cÊp ®Çy ®ñ b»ng chøng cho kÕt luËn ®­a ra. T«i kh¼ng ®Þnh r»ng c¸c sai sãt vµ yÕu ®iÓm còng nh­ c¸c kiÕn nghÞ ®· ®­îc nªu ra ®Ó ®­a vµo th­ qu¶n lý göi cho kh¸ch hµng. C¨n cø trªn c¸c c«ng viÖc kiÓm to¸n vµ c¸c qui tr×nh kiÓm to¸n ®· thùc hiÖn, chóng t«i thÊy cã ®ñ tin t­ëng kÕt luËn r»ng doanh sè ................................... cña C«ng ty trªn sæ s¸ch vµ b¸o c¸o kÕ to¸n lµ ph¶n ¸nh t­¬ng ®èi chÝnh x¸c vµ hîp lý cho kú ho¹t ®éng tõ ngµy ............ ®Õn ngµy ................... Sau khi hoµn thµnh c¸c c«ng viÖc kiÓm to¸n, KTV so¸t xÐt c¸c th«ng tin, tËp hîp c¸c b»ng chøng kiÓm to¸n ®· thu thËp ®­îc khi thùc hiÖn c¸c thñ tôc kiÓm to¸n vµ ®­a ra c¸c ý kiÕn cña KTV vÒ kiÓm to¸n kho¶n môc doanh thu vµ c¸c kiÕn nghÞ vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ®èi víi doanh thu. Trªn c¬ së ®ã KTV tiÕn hµnh ph¸t hµnh B¸o c¸o kiÓm to¸n. PhÇn 3. MéT Sè ý KIÕN NHËN XÐT, §¸NH GI¸ VÒ C¤NG TY Cæ PHÇN KIÓM TO¸N Vµ §ÞNH GI¸ VIÖT NAM 3.1. C«ng t¸c tæ chøc C«ng ty Cæ phÇn KiÓm to¸n vµ §Þnh gi¸ ViÖt Nam cã c«ng tæ chøc tèt, gän nhÑ, víi hÖ thèng c¸c phßng ban ®­îc c¬ cÊu hîp lý t¹o ®iÒu kiÖn trong viÖc kiÓm so¸t vµ ®iÒu hµnh cña Ban Gi¸m ®èc, t¨ng hiÖu qu¶ c«ng viÖc cho C«ng ty. Tuy nhiªn, hiÖn nay C«ng ty cã 3 phßng nghiÖp vô trong ®ã phßng nghiÖp vô II míi chØ thùc hiÖn c¸c cuéc kiÓm to¸n vÒ c¸c c«ng tr×nh x©y dùng mµ ch­a thùc hiÖn c¸c cuéc kiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh, ®Þnh gi¸ tµi s¶n…Trong khi ®ã c¸c hîp ®ång kiÓm to¸n vÒ c¸c lÜnh vùc nµy ngµy cµng gia t¨ng g©y nªn t×nh tr¹ng qu¸ t¶i cho c¸c phßng nghiÖp vô I vµ nghiÖp vô III. Ngoµi ra, c¬ cÊu tæ chøc trong bé m¸y kÕ to¸n ch­a ®­îc hîp lý: KÕ to¸n tr­ëng cña C«ng ty kiªm chøc phã gi¸m ®èc, ®iÒu nµy ®· vi ph¹m nguyªn t¾c bÊt kiªm nhiÖm. C«ng ty cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch thÝch hîp nh»m t¨ng hiÖu qu¶ trong c«ng viÖc. §ång thêi do míi thµnh lËp nªn c¬ së vËt chÊt vÉn ch­a ®­îc trang bÞ ®Çy ®ñ ch¼ng h¹n nh­ ch­a cã m¸y tÝnh x¸ch tay ®Ó phôc vô cho c«ng viÖc kiÓm to¸n cña c¸c KTV. §iÒu nµy lµm gi¶m tiÕn ®é c«ng viÖc cña c¸c KTV, ch­a ®¸p øng nhu cÇu cÊp thiÕt cña kh¸ch hµng. 3.2. §éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn C«ng ty cã mét ®éi ngò l·nh ®¹o ®· cã nhiÒu n¨m lµm viÖc trong c¸c C«ng ty kiÓm to¸n Quèc tÕ vµ ViÖt Nam , nh©n viªn chuyªn nghiÖp ®­îc ®µo t¹o c¬ b¶n vµ cã hÖ thèng t¹i ViÖt Nam vµ n­íc ngoµi cã nhiÒu kinh nghiÖm Tuy nhiªn c¸c KTV còng cÇn kh«ng ngõng n©ng cao h¬n n÷a vµ cËp nhËt kiÕn thøc mét c¸ch th­êng xuyªn, thùc hiÖn kiÓm to¸n theo c¸c ChuÈn mùc kiÓm to¸n ViÖt Nam vµ Quèc tÕ ®­îc thõa nhËn réng r·i, tu©n thñ ®Çy ®ñ c¸c thñ tôc theo quy tr×nh kiÓm to¸n ®· x©y dùng. NÒn kinh tÕ thÞ tr­êng víi nh÷ng diÔn biÕn phøc t¹p, viÖc ®Çu t­ c¶ trong n­íc lÉn ngoµi n­íc ngµy cµng ph¸t triÓn ®ßi hái ho¹t ®éng kiÓm to¸n còng ph¶i n©ng cao h¬n n÷a cho phï hîp víi t×nh h×nh míi. Do vËy ®µo t¹o ®éi ngò nh©n viªn kiÓm to¸n lµ mét ®ßi hái hÕt søc cÇn thiÕt vµ còng lµ yªu cÇu cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn nay vµ t­¬ng lai. 3.3. Ngµnh nghÒ kinh doanh Tuy míi h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nh­ng C«ng ty ®· kh«ng ngõng më réng c¸c lo¹i h×nh dÞch vô c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng nh»m ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng cao cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. C¸c lo¹i h×nh dÞch vô hiÖn nay VAE ®ang cung cÊp cho kh¸ch hµng bao gåm: DÞch vô kiÓm to¸n, kÕ to¸n vµ thuÕ, dÞch vô kiÓm to¸n x©y dùng c¬ b¶n, dÞch vô kiÓm to¸n dù ¸n, dÞch vô ®Þnh gi¸ tµi s¶n, dÞch vô t­ vÊn kinh doanh…§Æc biÖt C«ng ty cã bé phËn chuyªn m«n vÒ m¶ng ®Þnh gi¸ tµi s¶n, lµ mét c«ng cô ®¾c lùc trong qu¸ tr×nh tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. Víi tr×nh ®é chuyªn m«n vµ kinh nghiÖm cña ®éi ngò nh©n viªn, C«ng ty ®· ®¸p øng nhu cÇu cho nhiÒu lo¹i h×nh doanh nghiÖp vµ ®a d¹ng vÒ thµnh phÇn kinh tÕ, c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc, c¸c dù ¸n do c¸c tæ chøc quèc tÕ tµi trî…kh¼ng ®Þnh uy tÝn cña m×nh trªn thÞ tr­êng kiÓm to¸n. 3.4. Quy tr×nh kiÓm to¸n Quy tr×nh kiÓm to¸n cña C«ng ty nãi chung vµ quy tr×nh kiÓm to¸n doanh thu nãi riªng ®­îc thiÕt kÕ phï hîp víi chuÈn mùc kiÓm to¸n ViÖt Nam vµ chuÈn mùc kiÓm to¸n Quèc tÕ bao gåm ba b­íc: LËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n; Thùc hiÖn kiÓm to¸n; KÕt thóc kiÓm to¸n. Trong tõng b­íc ®­îc chi tiÕt cô thÓ dùa theo c¸c chuÈn mùc kÕ to¸n vµ kiÓm to¸n ®­îc chÊp nhËn réng r·i, lµ c¨n cø h÷u hiÖu ®Ó KTV thùc hiÖn cuéc kiÓm to¸n ®¹t hiÖu qu¶ cao. MÆt kh¸c quy tr×nh kiÓm to¸n nµy cßn phï víi t×nh h×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña tõng kh¸ch hµng, kh«ng ¸p dông mét c¸ch m¸y mãc rËp khu«n t¹o thuËn lîi trong qu¸ tr×nh triÓn khai c¸c cuéc kiÓm to¸n. VÒ giai ®o¹n lËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n: C«ng ty VAE ®· thiÕt lËp ®­îc mét b¶n kÕ ho¹ch kiÓm to¸n cho tõng kh¸ch hµng ®Ó phï hîp víi lÜnh vùc vµ t×nh h×nh kinh doanh cña kh¸ch hµng. KÕ ho¹ch kiÓm to¸n kh«ng chØ lËp nh­ mét b¶n th«ng b¸o vÒ c«ng viÖc thùc hiÖn, ph­¬ng ph¸p còng nh­ thêi gian vµ nhãm kiÓm to¸n thùc hiÖn kiÓm to¸n cho kh¸ch hµng mµ cßn cung cÊp th«ng tin vÒ ho¹t ®éng kinh doanh cña kh¸ch hµng, vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé…Tuy nhiªn viÖc ®¸nh gi¸ rñi ro kiÓm to¸n vµ møc ®é träng yÕu lµ mét thñ tôc quan träng trong kiÓm to¸n nh­ng kh«ng ®­îc c¸c KTV thùc hiÖn mét c¸ch kü l­ìng. VÒ giai ®o¹n thùc hiÖn kiÓm to¸n: §¸nh gi¸ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé: Trong c«ng viÖc ®¸nh gi¸ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé, KTV ®· tiÕn hµnh thu thËp nh÷ng th«ng tin kh¸i qu¸t nhÊt, quan träng nhÊt ®Ó lµm b»ng chøng ®¸nh gi¸ còng nh­ lµm t­ liÖu l­u tr÷ cho c¸c kú kiÓm to¸n sau. Do ®ã sÏ gi¶m thêi gian thu thËp th«ng tin vµ chi phÝ kiÓm to¸n; t¨ng tiÕn ®é vµ hiÖu qu¶ c«ng viÖc. Thùc hiÖn thñ tôc ph©n tÝch: Trong thñ tôc nµy KTV ®· ph©n tÝch doanh thu tõng th¸ng trong kú vµ so víi kú tr­íc. X¸c ®Þnh nguyªn nh©n biÕn ®éng cña doanh thu, x¸c ®Þnh c¸c tû träng (Ph¶i thu/ Doanh thu; hµng tån kho/ doanh thu), c¨n cø c¸c th«ng tin vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ®Ó ®­a ra ph­¬ng ph¸p kiÓm to¸n. §iÒu nµy t¹o ®iÒu kiÖn cho KTV nh×n nhËn vµ ®¸nh gi¸ vÒ vÊn ®Ò mét c¸ch râ rµng gióp thu thËp nh÷ng b»ng chøng tin cËy. GiÊy tê lµm viÖc cña KiÓm to¸n viªn Trong khi tiÕn hµnh kiÓm to¸n , c¸c KTV lu«n ghi chÐp nh÷ng ph¸t hiÖn cña m×nh trªn GiÊy tê lµm viÖc mét c¸ch cô thÓ tõ tæng hîp ®Õn chi tiÕt ®Ó tõ ®ã ®­a ra nhËn xÐt cña m×nh sao cho hîp lý nhÊt. C¸c giÊy tê lµm viÖc ®­îc l­u vµo File kiÓm to¸n lµm c¬ së cho viÖc lËp vµ ph¸t hµnh B¸o c¸o kiÓm to¸n. KÕt luËn Tuy míi thµnh lËp nh­ng trong nh÷ng n¨m qua, C«ng ty Cæ phÇn KiÓm to¸n vµ §Þnh gi¸ ViÖt Nam ®· kh«ng ngõng hoµn thiÖn c¶ vÒ c¬ cÊu tæ chøc lÉn ngµnh nghÒ kinh doanh. C«ng ty ®· gãp phÇn thóc ®Èy nhanh sù ph¸t triÓn c«ng t¸c kiÓm to¸n ë ViÖt Nam, ®¶m b¶o cung cÊp th«ng tin kinh tÕ, tµi chÝnh trung thùc, hîp lý ®¸p øng ho¹t ®éng ®Çu t­ cã hiÖu qu¶. §Ó t¹o ®­îc uy tÝn lín trªn thÞ tr­êng kiÓm to¸n C«ng ty cÇn ph¶i ®Èy nhanh h¬n n÷a c¶ vÒ quy m« vµ chÊt l­îng kiÓm to¸n ®Æc biÖt ph¶i n©ng cao tr×nh ®é cña KTV. Trong thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty KiÓm to¸n vµ §Þnh Gi¸ ViÖt Nam em ®· phÇn nµo hiÓu biÕt vÒ c¬ cÊu tæ chøc ho¹t ®éng cña mét c«ng ty kiÓm to¸n nãi chung vµ nh÷ng ®Æc thï trong c«ng ty VAE. Cïng víi sù nç lùc cña b¶n th©n em rÊt mong nhËn ®­îc sù gióp ®ì tËn t×nh cña ThÇy gi¸o §inh ThÕ Hïng cïng c¸c anh chÞ KiÓm to¸n viªn trong c«ng ty ®Ó em cã thÓ hoµn thiÖn bµi viÕt chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp cña m×nh. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! Hµ Néi, ngµy 25 th¸ng 02 n¨m 2005 Sinh viªn Hå ThÞ Nguyªn