Tóm tắt Luận văn Năng lực quản lý của chủ tịch ủy ban nhân dân cấp xã ở huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định

ười hướng dẫn khoa học: PGS.TS. VÕ KIM SƠN Phản biện 1: ................................................................................................... ................................................................................................... Phản biện 2: .................................................................................................. ................................................................................................... Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Địa điểm: Phòng ....., Nhà A - Hội trường bảo vệ luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Số: 10 - Đường 3 Tháng 2 - Quận 10 – TP. Hồ Chí Minh Thời gian: vào hồi ... giờ ... ngày ... tháng ... năm 2017 3 LỜI MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài luận văn Cấp xã là cấp cuối cùng trong hệ thống chính quyền bốn cấp ở nước ta, là cấp thường xuyên tiếp xúc trực tiếp với dân và sát với dân nhất. Cấp xã có làm tốt vai trò hay không; hiệu quả phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội, an ninh - quốc phòng ở cấp xã có bền vững và ổn định hay không phụ thuộc rất nhiều vào đội ngũ cán bộ, đặc biệt là đội ngũ cán bộ chủ chốt - những người lãnh đạo đứng đầu trong một đơn vị, tập thể, là linh hồn của tập thể, quản lý, điều hành đơn vị, tập thể ấy thực hiện thắng lợi đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước và các nhiệm vụ chính trị của địa phương. Cán bộ cấp xã là một bộ phận của đội ngũ cán bộ trong hệ thống chính trị nước ta, có vị trí, vai trò quan trọng, là những người đưa và thực hiện mọi chủ trương đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước vào trong thực tiễn đời sống xã hội trên địa bàn. Hiện nay, trong điều kiện chủ động hội nhập kinh tế quốc tế, chúng ta muốn thực hiện thành công sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH, HĐH) đất nước, đòi hỏi phải xây dựng được đội ngũ cán bộ, công chức nói chung và đội ngũ cán bộ quản lý cấp xã nói riêng đảm bảo được các tiêu chuẩn về phẩm chất chính trị, đạo đức; năng lực, trình độ; phong cách, tác phong công tác để có thể đảm đương công việc và đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn đặt ra. Chủ tịch UBND cấp xã là người quản lý và điều hành mọi công việc của UBND xã, chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của mình được quy định của Luật Tổ chức HDND và UBND năm 2003, Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015. Chủ tịch UBND xã điều hành công tác của UBND xã trong việc thực hiện pháp luật, các văn bản của cơ quan nhà nước cấp trên, nghị quyết của HDND và quyết định của UBND xã, quyết định các vấn đề thuộc quyền hạn của UBND cấp mình. Thấm nhuần quan điểm chủ nghĩa Mác- Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta luôn xác định: Cán bộ là nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng, gắn liền với sứ mệnh lịch sử của Đảng, của đất nước và của chế độ. Thực tế nhiều năm qua cho thấy, đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp xã nói chung và Chủ tịch UBND cấp xã nói riêng luôn được các cấp uỷ Đảng quan tâm và có sự trưởng thành, đáp 4 ứng với nhiệm vụ chính trị, góp phần củng cố lòng tin của quần chúng nhân dân vào sự nghiệp cách mạng và vai trò lãnh đạo của Đảng. Tuy nhiên, việc xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý cấp xã thật sự có chất lượng còn nhiều bất cập trong công tác lãnh đạo, quản lý, tổ chức thực hiện và vận động quần chúng. Với những lý do trên, bản thân lựa chọn đề tài “Năng lực quản lý của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã ở huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định” để nghiên cứu và viết luận văn thạc sĩ. 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu Liên quan đến vấn đề cán bộ, nâng cao năng lực quản lý của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã đã có nhiều công trình, sách, các bài báo, tạp chí, các đề tài, các luận văn, luận án công bố liên quan đến vấn đề này; nhiều công trình bài viết đã có những đóng góp, những lý giải, những kiến nghị hết sức sâu sắc, có giá trị thực tiễn cao, có thể kể đến một số công trình nghiên cứu và ấn phẩm khoa học. Một số công trình khoa học nghiên cứu liên quan đến công tác cán bộ của Đảng cũng đề cập đến việc chuẩn hóa các chức danh cán bộ: “Xác định cơ cấu và tiêu chuẩn cán bộ lãnh đạo chủ chốt trong hệ thống chính trị đổi mới”, PGS.TS. Trần Xuân Sầm chủ biên, 1998. Trong sách trình bày cơ sở lý luận và thực tiễn của việc xác định tiêu chuẩn cán bộ; thực trạng việc thực hiện tiêu chuẩn đối với đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt trong hệ thống chính trị; xác định tiêu chuẩn cán bộ trong những năm tới và phương hướng, giải pháp xây dựng đội ngũ cán bộ theo tiêu chuẩn xác định. “Luận cứ khoa học cho việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”, PGS.TS. Nguyễn Phú Trọng và PGS.TS. Trần Xuân Sầm chủ biên, 2001. Nội dung đề cập đến cơ sở lý luận của việc sử dụng tiêu chuẩn cán bộ trong công tác cán bộ; những kinh nghiệm xây dựng tiêu chuẩn cán bộ của Đảng phù hợp với từng giai đoạn cách mạng; những quan điểm, phương hướng chung trong việc nâng cao chất lượng công tác cán bộ, trong đó có nội dung về “tiêu chuẩn hóa cán bộ”. Nguyễn Phú Trọng, Trần Xuân Sầm (2003), “Luận cứ khoa học cho việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”. Nội dung đề cập đến cơ sở lý luận của việc sử dụng tiêu chuẩn cán bộ trong công tác cán bộ; những kinh nghiệm xây dựng tiêu chuẩn cán bộ của Đảng phù hợp với từng giai đoạn cách 5 mạng; những quan điểm, phương hướng chung trong việc nâng cao chất lượng công tác cán bộ, trong đó có nội dung về “tiêu chuẩn hóa cán bộ”. Hồ Bá Thâm(1994), "Nâng cao năng lực tư duy của đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp xã hiện nay", Luận án Tiến sĩ Triết học, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh; Trần Xuân Sầm chủ biên (1998), "Xác định cơ cấu và tiêu chuẩn cán bộ lãnh đạo chủ chốt trong hệ thống chính trị thời kỳ đổi mới", Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Hà Nội; Phạm Công Khâm (2000). Tuy nhiên, cho đến nay chưa có luận văn, luận án nào nghiên cứu về năng lực quản lý của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã để từ đó đưa ra các giải pháp thiết thực, khả thi nhằm nâng cao năng lực quản lý Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã để đáp ứng với yêu cầu ngày càng cao của tình hình mới. Vì vậy, tác giả luận văn chọn nghiên cứu đề tài này trên cơ sở kế thừa có chọn lọc các công trình trên nhằm hệ thống lại những kiến thức đã học và góp phần nhỏ bé, đáp ứng đòi hỏi thực tiễn của sự nghiệp xây dựng và phát triển huyện Phù Mỹ. 3. Mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu Mục đích cơ bản của luận văn này là nghiên cứu cơ sở lý luận và đánh giá thực trạng năng lực của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã tại huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định. Nhằm phân tích đánh giá những thuận lợi, cơ hội, thách thức để từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực quản lý của Chủ tịch UBND cấp xã ở huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định. Từ đó góp phần xây dựng đội ngũ Chủ tịch UBND cấp xã đạt chuẩn về phẩm chất, đạo đức, lối sống, có trí tuệ, có kiến thức và có đủ năng lực để quản lý điều hành hoạt động của chính quyền cơ sở gắn bó với nhân dân và thực hiện chỉ đạo của cấp trên. Để đạt được mục đích nêu trên, luận văn thực hiện các nhiệm vụ cụ thể sau đây: - Hệ thống hóa cơ sở lý luận về về năng lực quản lý của Chủ tịch UBND cấp xã thông qua việc phân biệt khái niệm lãnh đạo và quản lý, xác định đúng khái niệm về năng lực quản lý của Chủ tịch UBND cấp xã, nhận diện các yếu tố cấu thành và tiêu chí đánh giá năng lực quản lý của Chủ tịch UBND cấp xã. - Khảo sát, phân tích và đánh giá thực trạng năng lực quản lý của đội ngũ Chủ tịch UBND cấp xã trên địa bàn huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định. - Từ yêu cầu cấp thiết phải nâng cao năng lực quản lý của chức danh Chủ tịch UBND cấp xã, xác định mục tiêu, phương hướng, những giải pháp 6 nâng cao năng lực quản lý của đội ngũ Chủ tịch UBND cấp xã ở huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định. - Khảo sát điều tra đầy đủ, có hệ thống về thực trạng năng lực, hiệu quả lãnh đạo quản lý của Chủ tịch UBND cấp cơ sở của hệ thống chính trị cơ sở. - Xác định phương hướng và đề xuất những giải pháp cơ bản nhằm nâng cao năng lực quản lý của Chủ tịch UBND cấp xã ở huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định. 4. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tƣợng nghiên cứu Luận văn tập trung nghiên cứu năng lực quản lý của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã ở huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định. Trên cơ sở quan điểm chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh về cán bộ và công tác cán bộ luận văn đi sâu làm rõ vai trò, vị trí của đội ngũ Chủ tịch UBND cấp cơ sở, khái niệm, yếu tố cấu thành năng lực cán bộ lãnh đạo cấp cơ sở để trên cơ sở đó xây dựng phương hướng, giải pháp nâng cao năng lực quản lý của Chủ tịch UBND cấp xã ở huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định. 4.2. Phạm vi nghiên cứu đề tài - Không gian nghiên cứu: huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định. - Thời gian nghiên cứu: năm 2016. - Nội dung nghiên cứu: Năng lực quản lý của Chủ tịch UBND cấp xã ở huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định. 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu 5.1. Phƣơng pháp luận Đề tài sử dụng phương pháp duy vật biện chứng, duy vật lịch sử của Chủ nghĩa Mác – Lênin; tư tưởng Hồ Chí Minh; quan điểm của Đảng và nhà nước về nhà nước và pháp luật làm cơ sở phương pháp luận. Đề tài không trình bày toàn bộ các vấn đề lý luận về cán bộ và công tác cán bộ mà tập trung phân tích những vấn đề liên quan đến vai trò của đội ngũ cán bộ quản lý nói chung và Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã nói riêng; những quan điểm về nâng cao năng lực quản lý, đặc biệt là Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã. 5.2 Phƣơng pháp nghiên cứu Đề tài chủ yếu sử dụng các phương pháp sau: - Phương pháp phân tích tài liệu thứ cấp 7 - Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi - Phương pháp phỏng vấn sâu - Các phương pháp khác 6. Ý nghĩa của đề tài Ý nghĩa lý luận của luận văn sẽ góp phần làm phong phú, sáng tỏ thêm nội dung công tác điều hành chính quyền cơ sở được thống nhất, hiệu quả và có khoa học. Ngoài ra luận văn cũng xây dựng các giải pháp để nâng cao năng lực quản lý của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã trong thời đại mới. Ý nghĩa thực tiễn của luận văn giúp xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo chính quyền cơ sở có tài, tâm, tầm; có phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, có trí tuệ, có năng lực điều hành đội ngũ cán bộ, công chức chuyên môn. 7. Kết cấu đề tài Ngoài phần mở đầu, kết luận, mục lục, danh mục tài liệu tham khảo, Luận văn gồm 3 chương với nội dung cơ bản sau: Chương 1: Cơ sở lý luận về năng lực quản lý của Chủ tịch UBND cấp xã. Chương 2: Thực trạng năng lực quản lý của Chủ tịch UBND cấp xã ở huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định. Chương 3: Giải pháp nâng cao năng lực quản lý của Chủ tịch UBND cấp xã trong thời gian tới. CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NĂNG LỰC QUẢN LÝ CỦA CHỦ TỊCH UBND CẤP XÃ 1.1. Chính quyền địa phƣơng cấp xã và chức danh Chủ tịch UBND cấp xã 1.1.1. Chính quyền địa phương cấp xã Thuật ngữ “chính quyền địa phương” thường được hiểu là những đơn vị của chính quyền trực tiếp cung cấp dịch vụ cho các công dân tại cấp trung gian thấp và thấp nhất. Tại một số nước (ví dụ, ở Italia với mô hình thành phố-bang và tại nhiều nước châu Âu khác), các đơn vị chính quyền địa phương đã có quyền tự trị từ rất lâu trước khi các quốc gia đó được thành lập với cơ cấu tổ chức chính quyền như hiện nay và do đó, không có sự phân cấp thẩm quyền từ cấp chính quyền cao hơn cho các đơn vị này. Ngược lại, các 8 nước đang phát triển lại bắt đầu từ việc xây dựng chính quyền trung ương vững mạnh sau khi giành được độc lập, và nhìn chung, thói quen quản lý, điều hành các địa phương thường không có truyền thống ăn sâu bám rễ lâu dài. Các cơ cấu chính quyền cấp dưới là rất khác nhau tùy thuộc vào hệ thống chính trị.(trang 148, 149 sách “Phục vụ và duy trì”). Chính quyền cấp xã là cấp thấp nhất, cấp gần gũi dân nhất, bao gồm HĐND và UBND thực hiện quyền lực Nhà nước và đại diện cho ý chí, nguyện vọng, quyền làm chủ của nhân dân ở cơ sở, quyết định và thực hiện những chủ trương, biện pháp phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng an ninh trên địa bàn theo quy định của Hiến pháp, pháp luật là tổ chức phát huy tính tự quản của nhân dân. 1.1.2. Chủ tịch UBND cấp xã và cách bầu Chủ tịch UBND cấp xã Chủ tịch UBND cấp xã là người đứng đầu UBND cấp xã, lãnh đạo và điều hành công việc của UBND, chịu trách nhiệm cá nhân về việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của mình và cùng với tập thể UBND chịu trách nhiệm về hoạt động của UBND trước HĐND cấp xã và trước cơ quan nhà nước cấp trên. Chính quyền địa phương của tất cả các nước trên thế giới thường được tổ chức theo nhiều dạng khác nhau. Có thể tất cả đều theo một dạng thống nhất theo luật định. Nhưng cách thức lựa chọn dạng tổ chức chính quyền địa phương có thể để cho từng chính quyền địa phương quyết định, thông qua văn bản được gọi là hiến chương của chính quyền địa phương. Đó là văn bản pháp lý cao nhất của chính quyền địa phương và nhiều quy định dựa trên pháp luật chung để tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương. Trong đó, có thể quy định cách thức lựa chọn dạng chính quyền địa phương. Dạng tổ chức chính quyền địa phương của nhiều nước, giống như cách thành lập chính quyền địa phương. Trong bối cảnh của Việt Nam, bầu ra chủ tịch cơ quan chấp hành ở địa phương về nguyên tắc, không khác nhiều với việc bầu người đứng đầu cơ quan hành pháp Trung ương (Thủ tướng). Và bầu tiếp theo phó chủ tịch và các ủy viên khác cũng tương tự như ở Trung ương. Do tính chất đặc biệt của cơ quan chấp hành ở địa phương ở Việt Nam là cơ quan “hành chính nhà nước ở địa phương” rồi tiếp theo mới là cơ quan chấp hành của Hội đồng (cùng cấp). Trong điều kiện thể chế chính trị Việt Nam, việc đảm nhận các chức danh chủ chốt trong bộ máy nhà nước nói chung cũng như chính quyền địa 9 phương các cấp nói riêng theo đúng nguyên tắc “Đảng cử-dân bầu”, nhưng thực tế là “Đảng cử-Hội đồng bầu”. Như vậy chức danh Chủ tịch UBND cấp xã cũng được hình thành dựa theo nguyên tắc này. 1.1.3. Nhiệm vụ, quyền hạn của Chủ tịch UBND cấp xã UBND cấp xã ở địa phương là một chủ thể hoạt động theo nguyên tắc thẩm quyền chung. Trong trường hợp này, từng thành viên của UBND cấp xã khi hoạt động theo nguyên tắc tập thể và ra quyết nghị mang tính tập thể thì có quyền ngang nhau trong quyết nghị các vấn đề mà tập thể UBND phải ra quyết định. Đồng thời, UBND là tổ chức thẩm quyền chung gắn với cơ chế thủ trưởng và quyết định của tổ chức là quyết định của người đứng đầu hay nhân danh người đứng đầu. Hơn nữa, mỗi một thành viên UBND thực hiện các nhiệm vụ và quyền hạn được giao, gắn liền với các chức danh lãnh đạo quản lý trong chính quyền địa phương cấp xã. Chủ tịch UBND cấp xã là người đứng đầu UBND, do vậy Chủ tịch UBND cấp xã có trách nhiệm được quy định cụ thể tại Nghị định số 157/2007/NĐ-CP ngày 27 tháng 10 năm 2007 của Chính phủ quy định về chế độ trách nhiệm đối với người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị của Nhà nước trong thi hành nhiệm vụ, công vụ. 1.1.4. Tiêu chuẩn chức danh Chủ tịch UBND cấp xã Theo quy định tại Điều 8, Quyết định 04/2004/QĐ-BNV của Bộ trưởng Bộ Nội vụ ban hành ngày 16 tháng 01 năm 2004 về việc ban hành quy định, tiêu chuẩn cụ thể đối với cán bộ, công chức xã, phường, thị trấn thì để trở thành Chủ tịch UBND phải đáp ứng các tiêu chuẩn sau: - Là cán bộ chuyên trách lãnh đạo UBND cấp xã, chịu trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành hoạt động của UBND và hoạt động quản lý Nhà nước đối với các lĩnh vực kinh tế - xã hội, an ninh, quốc phòng đã được phân công trên địa bàn xã, phường, thị trấn;- Tuổi đời: Tuổi đời của Chủ tịch UBND và Phó chủ tịch UBND do Chủ tịch UBND cấp tỉnh quy định phù hợp với tình hình đặc điểm của địa phương nhưng tuổi tham gia lần đầu phải đảm bảo làm việc ít nhất hai nhiệm kỳ;- Học vấn: Có trình độ tốt nghiệp trung học phổ thông;- Chính trị: Có trình độ trung cấp lý luận chính trị trở lên đối với khu vực đồng bằng; khu vực miền núi phải được bồi dưỡng lý luận chính trị tương đương trình độ sơ cấp trở lên;- Chuyên môn, nghiệp vụ: ở khu vực đồng bằng, có trình độ trung cấp chuyên môn trở lên. Với miền núi phải được bồi dưỡng kiến thức chuyên môn (tương đương trình độ sơ cấp trở lên), nếu giữ chức vụ lần đầu phải có trình độ trung cấp chuyên môn trở lên. Ngành chuyên môn phải phù hợp với đặc điểm kinh tế - xã hội của từng 10 loại hình đơn vị hành chính xã, phường, thị trấn. Đã được bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý hành chính Nhà nước, quản lý kinh tế. 1.2. Tổng quan về năng lực 1.2.1. Khái niệm năng lực và năng lực quản lý Năng lực là sự kết hợp của nhiều kiến thức, kỹ năng và thái độ phù hợp với một tình huống nào đó. Tức là: năng lực là khả năng vận dụng kết hợp nhiều kiến thức, kỹ năng và thái độ để phản ứng phù hợp với một tình huống nào đó. Năng lực được hiểu là tổng hợp kiến thức, kỹ năng, thái độ của một con người nhằm thực hiện tốt công việc được giao. Có rất nhiều định nghĩa về năng lực quản lý, nhưng khái quát có thể định nghĩa năng lực quản lý là: khả năng thể hiện qua hiệu quả quản lý, hiệu quả công việc, kỹ năng vận dụng vào thực tiễn. Trong đó cốt lõi là quản lý nhân sự, phân công giao việc cho nhân viên cấp dưới, kiểm soát, điều hành mọi hoạt động của cơ quan thực hiện nhiệm vụ của mình, nhiệm vụ quản lý trên các lĩnh vực để đạt được mục tiêu đề ra. 1.2.2. Các yếu tố xác định năng lực quản lý Năng lực thực thi công việc của một con người được cấu thành bởi các nhân tố kiến thức, kỹ năng thực hiện công việc và thái độ trong công việc. - Thứ nhất, về kiến thức: “kiến thức là những điều hiểu biết có được do từng trải, hoặc do học tập mà có. Là những hiểu biết chung hoặc chuyên ngành của một cá nhân cần thiết để đảm nhiệm một vị trí nào đó”. - Thứ hai, về kỹ năng thực hiện công việc: “Kỹ năng là khả năng vận dụng những kiến thức thu nhận được trong một lĩnh vực nào đó vào thực tế.” Kỹ năng là sự nắm vững cách sử dụng các công cụ, các kỹ thuật hay các phương pháp cần thiết để thực hiện một hoạt động cụ thể nào đó. - Thứ ba, về thái độ: “Tổng thể nói chung những biểu hiện ra bên ngoài của ý nghĩ, tình cảm đối với ai hoặc đối với sự việc nào đó” hay “Cách nghĩ, cách nhìn và cách hành động theo một hướng nào đó trước một vấn đề, một tình hình.” 1.3. Năng lực quản lý của Chủ tịch UBND cấp xã 1.3.1. Cơ sở xác định năng lực quản lý của Chủ tịch UBND cấp xã Cách tiếp cận thứ nhất, dựa trên lý luận về năng lực quản lý đã được trình bày trong luận văn này thì yêu cầu Chủ tịch UBND cấp xã phải có những năng lực nhất định: 11 - Năng lực nhận thức, tư duy: là năng lực hết sức quan trọng. Để quá trình thực thi công vụ có hiệu lực, hiệu quả đòi hỏi phải có năng lực nhận thức thể hiện ở khả năng nhận biết nhanh, hiểu sâu sắc vấn đề, linh hoạt, sáng tạo trong quá trình thực thi công vụ, có tư duy logic, biện chứng, giải quyết công việc dựa trên các quy định của pháp luật, có lòng say mê, hứng thú với công việc. - Năng lực lập kế hoạch: trong quản lý HCNN ở cấp xã, lập kế hoạch đóng vai trò rất quan trọng, giúp UBND cấp xã cũng như công chức cấp xã xác định chính xác mục tiêu cần đạt được và cách thức thực hiện để đạt tới mục tiêu đó. - Năng lực xử lý và giải quyết tình huống: trong quá trình quản lý có rất nhiều tình huống xảy ra đòi hỏi Chủ tịch UBND cấp xã phải có năng lực xử lý và giải quyết tình huống đảm bảo đúng quy định của pháp luật, hợp tình hợp lý và được người dân tin tưởng. Năng lực xử lý tình huống của Chủ tịch UBND cấp xã thể hiện ở khả năng phân tích tình huống; khả năng dự báo, dự đoán, sử dụng quyền lực trong điều hành, đề ra phương án, giải pháp để giải quyết tình huống. - Năng lực giao tiếp, ứng xử: trong quá trình thực thi công vụ tất yếu nảy sinh những mâu thuẫn, xung đột chi phối hoạt động công vụ của họ, đặc biệt trong quá trình giải quyết công việc liên quan đến lợi ích cá nhân, lợi ích tập thể, lợi ích nhà nước. - Chủ tịch UBND cấp xã phải là người biết khích lệ, động viên người khác làm theo mình và làm những gì mình mong muốn mà không quá áp đặt. Cần phải chú trọng tới vấn đề con người, xem xét và giúp đỡ để họ hoàn thành nhiệm vụ, nhân tố quyết định để đạt được mục tiêu đề ra. Cách tiếp cận thứ hai, năng lực của Chủ tịch UBND cấp xã được xác định bằng ba nguồn khác nhau: - Thứ nhất, Đó là sự đáp ứng tất cả những tiêu chuẩn quy định của văn bản pháp luật của nhà nước đối với chức danh Chủ tịch UBND cấp xã; Đây chính là xem xét văn bản pháp luật yêu cầu như thế nào về: kiến thức, kỹ năng, cách ứng xử, thái độ đối với thực thi công vụ của chức danh Chủ tịch. Thứ hai, đó là kết quả thực thi nhiệm vụ được giao thông qua đánh giá hàng năm đối với từng chức danh chủ tịch. Việc đánh giá hàng năm đối với từng cán bộ là khâu cực kỳ quan trọng. Thứ ba, đó là sự hài lòng của công chức, công dân đối với hoạt động của chủ tịch UBND cấp xã. 12 1.3.2. Các tiêu chí đánh giá cơ bản Năng lực quản lý nhà nước của cán bộ lãnh đạo chính quyền cơ sở chính là năng lực lãnh đạo và điều hành của đội ngũ này tại địa bàn họ đảm nhiệm gắn với thẩm quyền, chức năng, nhiệm vụ. Như vậy, năng lực quản lý của Chủ tịch UBND xã được tạo thành từ ba yếu tố: kiến thức, kỹ năng, hành vi thái độ đối với công việc. Ba yếu tố này không tồn tại độc lập, riêng lẽ mà có mối quan hệ biện chứng, tác động và bổ sung cho nhau để hình thành nên năng lực quản lý của Chủ tịch UBND xã. - Nhóm tiêu chí đánh giá kiến thức của Chủ tịch UBND cấp xã - Nhóm tiêu chí đánh giá kỹ năng của Chủ tịch UBND cấp xã - Nhóm tiêu chí đánh giá thái độ làm việc của Chủ tịch UBND cấp xã 1.4. Tính cấp thiết nâng cao năng lực quản lý của Chủ tịch UBND cấp xã Xuất phát từ yêu cầu cải cách hành chính nhà nước, xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN của dân, do dân, vì dân đã đặt ra yêu cầu phải cải cách hành chính nhà nước với mục tiêu là xây dựng nền hành chính dân chủ, trong sạch vững mạnh, chuyên nghiệp, hiện đại và hoạt động có hiệu lực, hiệu quả. Để đạt được mục tiêu này thì việc nâng cao năng lực cán bộ lãnh đạo là một yếu tố tất yếu. Bởi lẽ con người là gốc của mọi công việc, mục tiêu cải cách hành chính như thế nào, thực hiện ra sao đều do con người đặt ra và con người tổ chức thực hiện, mà con người ở đây chính là đội ngũ cán bộ lãnh đạo. - Xuất phát từ yêu cầu về sự nghiệp đổi mới của đất nước - Xuất phát từ thực trạng yếu kém, bất cấp về trình độ, năng lực quản lý nhà nước của Chủ tịch UBND cấp xã hiện nay - Xuất phát từ yêu cầu tác phong, phương pháp lãnh đạo và thái độ phục vụ nhân dân trong công tác xây dựng chính quyền thân thiện 13 Chƣơng 2 THỰC TRẠNG NĂNG LỰC QUẢN LÝ CỦA CHỦ TỊCH UBND CẤP XÃ Ở HUYỆN PHÙ MỸ, TỈNH BÌNH ĐỊNH 2.1. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế xã hội huyện Phù Mỹ Phù Mỹ là huyện đồng bằng rộng nằm ở đoạn giữa của tỉnh Běnh Định, phía bắc giáp huyện Hoài Nhơn, nam và tây nam giáp huyện Phù Cát, tây bắc giáp huyện Hoài Ân, hướng ra biển khơi... Hiện nay Phù Mỹ có hơn 188.000 dân, trong đó nữ 96.700 người. Mật độ dân số 342 người/ km2. Huyện Phù Mỹ có 19 đơn vị hành chính cấp xã. Kinh tế của huyện chủ yếu nông nghiệp. Ngoài ra các xã ven biển có nghề làm muối, nuôi trồng và đánh bắt thủy hải sản. Công nghiệp chưa phát triển, các làng nghề tiểu thủ công nghiệp chỉ nổi tiếng trong địa phương ít tạo được thương hiệu lớn. Một số di tích lịch sử và tự nhiên tuyệt đẹp nhưng chưa được chú ý để phát triển du lịch. * Đánh giá chung về điều kiện tự nhiên và kinh tế - xã hội tác động đến hoạt động của chính quyền cấp xã và Chủ tịch UBND xã tại huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định Hiệu lực quản lý điều hành của chính quyền các cấp được nâng lên, không có chính quyền yếu kém, dân chủ ở cơ sở được phát huy, đời sống nhân dân được nâng lên rõ rệt, đó là những điều kiện thuận lợi để đội ngũ cán bộ lãnh đạo cấp cơ sở rèn luyện và trưởng thành. Tuy nhiên, so với yêu cầu phát triển kinh tế và các lĩnh vực khác thì huyện vẫn chưa có những khâu đột phá về mô hình kinh tế lớn, một số vấn đề văn hóa-xã hội bức xúc mà nhân dân quan tâm chậm được giải quyết. Trách nhiệm của tập thể, cá nhân cán bộ, công chức chưa tích cực phát huy trong công việc. Những tồn tại nêu trên do nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân từ đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp cơ sở nói chung và Chủ tịch UBND cấp xã nói riêng còn có những hạn chế do đó phải xây dựng được một đội ngũ cán bộ chủ chốt ở cơ sở ngang tầm và có vai trò của Chủ tịch UBND xã là một nhân tố để hoàn thành nhiệm vụ trong giai đoạn mới. 2.2. Thực trạng năng lực quản lý của Chủ tịch UBND cấp xã ở huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định 2.2.1. Tổng quan về đội ngũ Chủ tịch UBND cấp xã ở huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định 14 Hiện nay, huyện Phù Mỹ hiện có 19 xã, thị trấn. Tính đến thời điểm 31/12/2015, số lượng chức danh Chủ tịch UBND xã thuộc huyện Phù Mỹ đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra là có 19 Chủ tịch/19 xã, thị trấn. Về cơ cấu giới tính: Số lượng nam giới giữ chức vụ Chủ tịch UBND cấp xã là 18/19 người (chiếm 91,7%); Số lượng nữ giới giữ chức vụ Chủ tịch UBND cấp xã là 01/19 người (chiếm 8,3%). Như vậy, tỷ lệ nữ là cán bộ Chủ tịch UBND cấp xã còn quá thấp. Về cơ cấu độ tuổi: + Dưới 30 tuổi: không có; + Từ 31-45 tuổi: 08 người, chiếm tỷ lệ 42,1%; + Từ 46-60 tuổi: 11 người, chiếm tỷ lệ 57,9%. Như vậy, tỷ lệ Chủ tịch UBND cấp xã trẻ tuổi là còn quá thấp, tỷ lệ lớn tuổi còn khá nhiều. Đặc biệt là không có cán bộ trẻ (dưới 30 tuổi) giữ chức vụ Chủ tịch UBND xã. 2.2.2. Thực trạng năng lực theo tiêu chuẩn chức danh Chủ tịch UBND cấp xã do pháp luật quy định - Thứ nhất, về trình độ văn hóa của Chủ tịch UBND cấp xã ở huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định so với cả nước thì cao hơn nhiều khi 100% đều tốt nghiệp THPT trong khi đó số liệu của cả nước đó là 92,88% tốt nghiệp THPT. - Thứ hai, trình độ Chủ tịch UBND cấp xã ở huyện Phù Mỹ như vậy là đáp ứng với mặt bằng chung cả nước. So với mặt bằng chung trình độ đội ngũ Chủ tịch UBND cấp xã ở tỉnh Bình Định thì trình độ chuyên môn cao hơn rất nhiều (89,5% đại học và 10,5% trung cấp). Tuy nhiên trên thực tế việc “hợp lý hóa bằng cấp” tại địa phương không phải là ít. Còn hiện tượng “làm quan rồi mới đi học”, đây cũng là một điểm chưa khách quan trong quá trình đánh giá trình độ, bởi lẽ hình thức đào tạo chủ yếu ở đây là đào tạo bằng hình thức “vừa học vừa làm”. - Thứ ba, trình độ ngoại ngữ của Chủ tịch UBND cấp xã ở huyện Phù Mỹ so với cả nước cũng khá cao: đây cũng là một lợi thế nhất là trong thời kỳ đất nước đổi mới như hiện nay đảm bảo thực hiện công việc tốt hơn. - Thứ tư, trình độ quản lý nhà nước khá hạn chế khi toàn bộ chưa qua đào tạo. Đây là một điểm hạn chế nhất về năng lực của đội ngũ Chủ tịch UBND cấp xã ở huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định. 2.2.3. Thực trạng năng lực qua đánh giá kết quả thực thi công việc giai đoạn 2011-2015 của Chủ tịch UBND cấp xã 15 Số lượng đạt loại xuất sắc và tốt chiếm tỷ lệ rất cao, đây là dấu hiệu tích cực để đánh giá về năng lực của Chủ tịch UBND xã. Kết quả thực hiện nhiệm vụ được thể hiện cụ thể trên một số công tác như sau: về công tác chỉ đạo của Chủ tịch UBND xã trong năm; về công tác chỉ đạo xây dựng nông thôn mới; công tác chỉ đạo điều hành các bộ phận và thôn. Bên cạnh những ưu điểm đạt được, đội ngũ Chủ tịch UBND cấp xã trên địa bàn huyện Phù Mỹ còn những mặt hạn chế trong chỉ đạo, điều hành kinh tế - xã hội năm 2015. Dựa trên kết quả đánh giá phân loại cán bộ, công chức hàng năm đều cho thấy đại đa số cán bộ hoàn thành tốt trách nhiệm công vụ, tỷ lệ cán bộ lãnh đạo không hoàn thành nhiệm vụ chiếm tỉ lệ rất nhỏ, không đáng kể. Tinh thần tự phê bình và phê bình của cán bộ chưa cao, vẫn còn tư tưởng “dĩ hòa vi quý”, nể nang trong công tác đánh giá, sợ đụng chạm. Người tự đánh giá không trung thực, thiếu nghiêm túc trong tự nhận xét đánh giá, thường xuyên có tâm lý không thừa nhận bản thân yếu kém, chưa hoàn thành nhiệm vụ. Người đứng đầu cơ quan chưa thực hiện đầy đủ thầm quyền, trách nhiệm trong công tác đánh giá hàng năm. 2.2.4. Thực trạng năng lực quản lý của Chủ tịch UBND cấp xã từ đánh giá mức độ hài lòng của công chức và nhân dân Năng lực của Chủ tịch UBND cấp xã được thể hiện thông qua việc vận dụng các kỹ năng một cách có hiệu quả nhất như: Kỹ năng lãnh đạo quản lý của Chủ tịch UBND cấp xã; kỹ năng ban hành quyết định; kỹ năng xây dựng và chỉ đạo thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội ở xã; kỹ năng điều hành cuộc họp của Chủ tịch UBND xã; kỹ năng tiếp dân, giải quyết tố cáo, khiếu nại của công dân. Kỹ năng được hiểu là khả năng vận dụng thuần thục những kiến thức thu nhận được, tích lũy được vào thực tế để tiến hành có hiệu quả một hoạt động nào đó. Để đánh giá kỹ năng của Chủ tịch UBND cấp xã cần đánh giá dựa trên một số kỹ năng cơ bản như: Kỹ năng lập kế hoạch, kỹ năng giao tiếp, kỹ năng tổ chức và điều hành hội họp. - Kỹ năng lập kế hoạch: Theo kết quả khảo sát đa số những người được hỏi ý kiến cho rằng kỹ năng lập kế hoạch của Chủ tịch UBND xã ở mức độ trung bình với 45,6% trong khi những ý kiến đánh giá rất tốt là 10,2%, tốt là 30%, yếu là 13,5%. - Kỹ năng giao tiếp: Kỹ năng giao tiếp của Chủ tịch UBND xã được đánh giá cao. Đây là một thuận lợi đối với quá trình quản lý của mình, giúp truyền tải được 16 chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, những thông tin liên quan đến nhiệm vụ được phân công để mọi người hiểu, tán thành rút ngắn thời gian hoàn thành nhiệm vụ. - Kỹ năng chủ trì và điều hành cuộc họp: Kỹ năng điều hành hội họp của Chủ tịch UBND xã được đánh giá cao. Hoạt động điều hành của nhà quản lý, về cơ bản là điều phối hành động của tổ chức và các thành viên của tổ chức. Hoạt động điều hành hội họp của Chủ tịch UBND xã tập trung vào việc tổ chức thực hiện các hoạt động thuộc phạm vi quản lý của mình. Kỹ năng tổ chức và điều hành hoạt động hội họp được xem là kỹ năng quan trọng nhất mà Chủ tịch UBND xã cần phải sử dụng thành thạo vì nó thường xuyên được sử dụng và quyết định rất nhiều đến kết quả thực thi công vụ chung của UBND xã. - Về thái độ làm việc, phục vụ của Chủ tịch UBND cấp xã Thông qua kết quả khảo sát thực tế có thể thấy rằng đa số Chủ tịch UBND xã đã nêu cao được tinh thần trách nhiệm đối với công việc, có tới 80% số phiếu đánh giá ở mức độ rất tốt và tốt. Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn còn một số ít cán bộ chưa được đánh giá cao 8% số phiếu đánh giá ở mức độ kém. 2.3. Đánh giá về năng lực quản lý của Chủ tịch UBND cấp xã ở huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định 2.3.1. Những ƣu điểm Về số lượng, cơ cấu: Chức danh Chủ tịch UBND xã thuộc huyện Phù Mỹ đã đáp ứng đủ số lượng theo biên chế năm 2015, tuy nhiên, cơ cấu giới tính, độ tuổi chưa được đảm bảo cho sự phát triển trong thời gian tới. Về số lượng và cơ cấu được quan tâm thực hiện tốt theo Nghị quyết TW 4 khóa XII về đổi mới và nâng cao chất lượng hệ thống chính trị cơ sở. UBND huyện Phù Mỹ quan tâm chăm lo xây dụng đội ngũ cán bộ ở cơ sở về số lượng và chất lượng, trong đó quan tâm nhiều đến việc trẻ hóa đội ngũ cán bộ lãnh đạo, bồi dưỡng, giải quyết hợp lý và đồng bộ chế độ chính sách cho cán bộ cơ sở. Từ đó làm cho năng lực quản lý của Chủ tịch UBND cấp xã trong thời gian qua được nâng lên một bước đáng kể, theo kết quả đánh giá cán bộ cuối năm 2015 có 18/19 Chủ tịch UBND xã đều hoàn thành tốt nhiệm vụ trở lên. Về phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống: Nhìn chung Chủ tịch UBND xã thuộc huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định có bản lĩnh chính trị vững vàng, có tinh thần trách nhiệm và ý thức giữ gìn đoàn kết nội bộ; có lối sống lành mạnh; có khả năng nắm bắt và cụ thể hóa Chỉ thị, Nghị quyết của 17 Đảng và chính sách pháp luật của Nhà nước, cũng như các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế xã hội của địa phương. Về trình độ chuyên môn, năng lực thực tiễn: Đội ngũ Chủ tịch UBND xã thuộc huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định có khả năng vận dụng và hoạch định và tuyên truyền chính sách phát triển kinh tế xã hội trên địa bàn. Về trình độ lý luận chính trị: Đội ngũ Chủ tịch UBND xã thuộc huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định có trình độ lý luận chính trị ngày càng được nâng cao, chủ động nắm bắt những chủ trương, đường lối của Đảng đề ra. Về tinh thần trách nhiệm trong công việc: Đội ngũ Chủ tịch UBND xã thuộc huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định luôn nêu cao tinh thần chấp hành tốt kỷ luật lao động, quy định, quy chế, của đơn vị, có tinh thần trách nhiệm trong công việc. 2.3.3. Những hạn chế - Năng lực quản lý thực tế của Chủ tịch UBND cấp xã ở huyện Phù Mỹ còn bất cập so với yêu cầu, nhiệm vụ phát triển kinh tế, chính trị, xã hội trong giai đoạn mới. - Một số kỹ năng của Chủ tịch UBND cấp xã còn nhiều hạn chế nên trong quá trình quản lý còn nhiều lúng túng, chưa khoa học, chưa đáp ứng được yêu cầu về tiến độ và chất lượng công việc. - Hệ thống đánh giá cán bộ lãnh đạo còn nhiều bất cập, chưa thực sự chính xác năng lực của cán bộ lãnh đạo, chưa khách quan, công bằng, vẫn còn mang nặng tính hình thức - Công tác đào tạo, bồi dưỡng cho cán bộ lãnh đạo còn nhiều bất cập, hạn chế, chưa đáp ứng nhu cầu học tập nâng cao trình độ của cán bộ lãnh đạo. 2.3.4. Nguyên nhân của hạn chế Quá trình hội nhập quốc tế đang diễn ra nhanh chóng, dẫn đến sự thay đổi chức năng, nhiệm vụ của tổ chức, thay đổi tiêu chuẩn cán bộ đối với những vị trí lãnh đạo. Từ nguyên nhân này làm khoảng cách giữa yêu cầu của công việc và năng lực hiện có của cán bộ lãnh đạo ngày càng xa nhau. Nhiệm vụ đặt ra trong tình hình mới đòi hỏi đội ngũ Chủ tịch UBND cấp xã phải nắm chắc chính sách, pháp luật của Nhà nước để quản lý điều hành đội ngũ công chức chuyên môn đạt hiệu quả tốt. 18 Chƣơng 3 GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC QUẢN LÝ CỦA CHỦ TỊCH UBND CẤP XÃ TRONG THỜI GIAN TỚI 3.1 Quan điểm, phƣơng hƣớng, mục tiêu nâng cao năng lực quản lý của Chủ tịch UBND cấp xã 3.1.1. Quan điểm chỉ đạo, phƣơng hƣớng Chủ tịch UBND cấp xã có vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng hoạt động của hệ thống chính trị ở cơ sở trong giai đoạn hiện nay. Có thể nói năng lực của Chủ tịch UBND cấp xã là một trong những nhân tố giúp các xã thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế- xã hội, an ninh, quốc phòng đã đề ra. Nâng cao năng lực quản lý cho chức danh Chủ tịch UBND cấp xã không phải là yếu tố đảm bảo chắc chắn được đội ngũ cán bộ đáp ứng yêu cầu nhưng nếu đạt hiệu quả tốt thì sẽ có được những biến chuyển tích cực trong hoạt động của chính quyền cấp xã. Thứ nhất, nâng cao nhận thức hơn nữa về năng lực quản lý của Chủ tịch UBND cấp xã. Các cấp uỷ Đảng, chính quyền địa phương từ cấp tỉnh đến cơ sở cần coi trọng công tác đào tạo cán bộ lãnh đạo và coi đây là một trong những khâu quan trọng của công tác cán bộ. Thứ hai, cải tiến công tác đào tạo, bồi dưỡng cho đội ngũ Chủ tịch UBND cấp xã phải thực hiện mang tính đồng bộ. Công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ Chủ tịch UBND cấp xã bao gồm các hoạt động từ xây dựng chiến lược, xác định nhu cầu, mục tiêu, phương pháp, tổ chức thực hiện, đánh giá và điều chỉnh. 3.1.2. Mục tiêu Đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực quản lý cho chức danh Chủ tịch UBND cấp xã nhằm góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng. Đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực quản lý cho chức danh Chủ tịch UBND cấp xã nhằm góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng; Đồng thời, góp phần củng cố chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân vững mạnh. Kiên quyết đấu tranh loại bỏ những quan điểm sai trái lệch lạc, bảo vệ Đảng, bảo vệ Nhà nước và chế độ; tích cực phấn đấu rèn luyện để xứng đáng với niềm tin yêu của nhân dân. Qua đó, ngăn chặn và đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống trong một bộ phận cán bộ, đảng viên, góp phần xây dựng Đảng, củng cố hệ thống chính trị ngày càng vững mạnh. 19 3.2. Một số giải pháp nâng cao năng lực quản lý của Chủ tịch UBND cấp xã trong thời gian tới 3.2.1. Tăng cƣờng sự lãnh đạo, sự quan tâm của Đảng đối với việc nâng cao năng lực quản lý của Chủ tịch UBND cấp xã Người cán bộ lãnh đạo của Đảng và Nhà nước trong bất cứ lĩnh vực hoạt động nào cũng phải là những chủ thể hội đủ các phẩm chất và năng lực tương ứng. Người lãnh đạo là người chịu trách nhiệm tổ chức người dưới quyền thực hiện những nhiệm vụ do Đảng và Nhà nước giao phó; là đầu não của một cơ thể hết sức nhạy cảm trước mọi biến cố cuộc sống, biết lựa chọn những giải pháp tối ưu để chỉ huy, điều khiển bộ máy hoạt động một cách hiệu quả. Lãnh đạo trong sự nghiệp CNH-HĐH là công việc đầy tính sáng tạo, kết hợp nhuần nhuyễn khoa học và nghệ thuật, cần sự nhìn nhận, phân tích, liên kết, tổng hợp, điều hòa vô vàn mối quan hệ để vạch ra chủ trương, đường lối, chiến lược, sách lược, điều hành hệ thống công việc đạt được mục đích cao. Để thực hiện được mục tiêu nâng cao năng lực quản lý của Chủ tịch UBND cấp xã ở huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định đáp ứng yêu cầu mới CNH- HĐH, đẩy mạnh xây dựng nông thôn mới hiện nay cần phải quán triệt và vận dụng một cách đúng đắn, sáng tạo những quan điểm của Đảng về xây dựng đội ngũ cán bộ sau đây: Một là, gắn việc nâng cao chất lượng, xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp xã với yêu cầu nhiệm vụ của sự nghiệp CNH-HĐH, đẩy mạnh xây dựng nông thôn mới ở huyện Phù Mỹ, nhằm thực hiện thắng lợi mục tiêu dân giầu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh, vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội. Hai là, người lãnh đạo trong sự nghiệp CNH-HĐH vừa là chủ thể có những phẩm chất phù hợp với xã hội hiện đại, vừa có đủ năng lực để lãnh đạo thực hiện các nhiệm vụ cách mạng hiện nay. Ba là, gắn việc nâng cao năng lực quản lý của Chủ tịch UBND cấp xã với kiện toàn bộ máy tổ chức ở tại cơ sở các xã, thị trấn. Bốn là, nâng cao năng lực quản lý của Chủ tịch UBND cấp xã ở huyện Phù Mỹ phải gắn với phong trào phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương, nâng cao trình độ dân trí để tuyển chọn, giáo dục, rèn luyện, bồi dưỡng cán bộ. 3.2.2. Tiêu chuẩn hóa chức danh Chủ tịch UBND cấp xã ở huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định Để xây dựng được các tiêu chuẩn chức danh cụ thể đối với vị trí việc làm Chủ tịch UBND xã phù hợp với yêu cầu của nhiệm vụ quản lý nhà nước ở cấp xã trên địa bàn tỉnh Bình Định, Sở Nội vụ tỉnh Bình Định cần 20 tham mưu cho UBND tỉnh tiến hành hoạt động phân tích công việc của Chủ tịch UBND cấp xã. Hoạt động phân tích công việc của Chủ tịch UBND cấp xã là quá trình thu thập các tư liệu và đánh giá một cách có hệ thống các thông tin quan trọng có liên quan đến các công việc của Chủ tịch UBND cấp xã nhằm làm rõ bản chất từng công việc. Đó là việc nghiên cứu các công việc để làm rõ: ở từng công việc cụ thể, Chủ tịch UBND cấp xã có những nhiệm vụ, trách nhiệm gì; họ thực hiện những hoạt động nào; tại sao phải thực hiện và thực hiện như thế nào; những nguồn lực nào được sử dụng; những mối quan hệ nào được thực hiện; các điều kiện làm việc; và đặc biệt là những yêu cầu về kiến thức, kỹ năng và các khả năng Chủ tịch UBND cấp xã cần phải có để thực hiện công việc. Tiêu chuẩn 1: Tiêu chuẩn về trình độ kiến thức Tiêu chuẩn 2: Tiêu chuẩn về kỹ năng Tiêu chuẩn 3: Tiêu chuẩn về phẩm chất, tinh thần trách nhiệm Tiêu chuẩn 4: Tiêu chuẩn về sức khỏe thể chất, sức khỏe thần kinh và tuổi đời Tiêu chuẩn 5: Tiêu chuẩn về kinh nghiệm làm việc 3.2.3. Đổi mới công tác đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ của Chủ tịch UBND cấp xã Đánh giá cán bộ là khâu quan trọng đầu tiên của công tác cán bộ, có ý nghĩa quyết định trong việc phát hiện, tuyển chọn, đào tạo, bồi dưỡng, bố trí, sắp xếp, khen thưởng, kỷ luật và thực hiện các chế độ chính sách đối với cán bộ. Đánh giá cán bộ là khâu xác định tình trạng năng lực quản lý của Chủ tịch UBND xã. Ở Bình Định, mặc dù trong 5 năm liên tiếp (2011- 2015) các Chủ tịch UBND xã được khảo sát đều được tập thể và cấp trên đánh giá là hoàn thành xuất sắc và hoàn thành tốt công vụ được giao, nhưng khâu tiến hành nghiên cứu các tiêu chí đánh giá mức độ hoàn thành công việc của Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã, tác giả luận văn nhận thấy: việc đánh giá kết quả thực hiện công việc của Chủ tịch UBND xã trên địa bàn tỉnh Bình Định dựa trên cơ sở chỉ tiêu của huyện giao hàng năm và những nhận định chủ quan, cảm tính của người đánh giá. Căn cứ, tiêu chuẩn đánh giá rất chung chung, không cụ thể, chưa công bằng và chưa tính tới những khác nhau giữa các xã, chưa tính tới hiệu quả đạt được dựa trên kết quả, tiêu chuẩn đánh giá còn nặng về phương diện tinh thần, đạo đức và tư cách chung, chưa có các tiêu chí định lượng và chưa thực sự hướng vào các chuẩn mực, chuyên môn nghiệp vụ và kỹ năng quản lý của Chủ tịch UBND xã. Như vậy, mức độ hoàn thành công việc tốt hoặc xuất sắc chưa có căn cứ 21 đáng tin cậy để khẳng định tốt hay không tốt đối với năng lực thực thi công vụ của Chủ tịch UBND xã trên địa bàn tỉnh Bình Định. - Thứ nhất, xây dựng tiêu chí đánh giá dựa trên các tiêu chuẩn và yêu cầu của vị trí việc làm của Chủ tịch UBND xã đã được xây dựng theo đề xuất. - Thứ hai, xây dựng thêm các tiêu chí đánh giá năng lực quản lý cho Chủ tịch UBND xã với tư cách là một cán bộ lãnh đạo quản lý. Xây dựng phương pháp đánh giá mới trong hoạt động đánh giá với Chủ tịch UBND cấp xã: 3.2.4. Thực hiện có hiệu quả công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo Quy hoạch đội ngũ cán bộ lãnh đạo cấp cơ sở nói chung và chức danh Chủ tịch UBND xã nói riêng là một nội dung quan trọng, có ý nghĩa lâu dài trong việc nâng cao năng lực và hiệu quả của hoạt động quản lý nhà nước ở cơ sở trên địa bàn tỉnh Bình Định. Bởi vì trong tương lai rất gần, chính quyền cấp cơ sở ở Bình Định không chỉ yêu cầu tăng lên về số lượng mà còn yêu cầu cao về chất lượng cũng như năng lực của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp xã, đặc biệt là đối với chức danh Chủ tịch UBND xã. Đến năm 2020 Bình Định cần xác định quy hoạch cán bộ là một nội dung trọng yếu của công tác cán bộ, bảo đảm công tác cán bộ, chủ động có tầm nhìn xa, đáp ứng các nhiệm vụ trước mắt và lâu dài; quy hoạch cán bộ và tạo nguồn cho chức danh Chủ tịch UBND xã trên địa bàn tỉnh Bình Định cần phải thực hiện theo một số luận điểm sau: - Một là, cần tiến hành rà soát, kiểm tra, đánh giá toàn bộ đội ngũ cán bộ nằm trong diện quy hoạch. - Hai là, số lượng cán bộ đưa vào diện quy hoạch cho chức danh Chủ tịch UBND xã phải đảm bảo có số dư, tức là phải được mở rộng số lượng từ 3 đến 4 người cho chức danh Chủ tịch UBND xã. - Ba là, cần đổi mới nhận thức trong việc bố trí, sử dụng cán bộ quy hoạch chức danh Chủ tịch UBND xã. - Bốn là, đối với cán bộ đang giữ chức danh Chủ tịch UBND xã cũng cần tiến hành rà soát, kiểm tra và sắp xếp lại theo các tiêu chuẩn quy định nhằm bảo đảm sử dụng đúng người, đúng trình độ và đúng chuẩn chức danh Chủ tịch UBND xã. - Năm là, chính quyền địa phương cấp cơ sở ở Bình Định cần chuẩn bị từ xa và tạo nguồn cán bộ dồi dào làm căn cứ để đào tạo, bồi dưỡng và xây dựng đội ngũ cán bộ đảm nhận các chức danh lãnh đạo, quản lý, trong đó có chức danh Chủ tịch UBND xã vững vàng về chính trị, trong sáng về đạo đức, thành thạo về công việc chuyên môn, nghiệp vụ, có trình độ và 22 năng lực, nhất là năng lực trí tuệ và thực tiễn tốt đáp ứng yêu cầu toàn diện trong hoạt động quản lý nhà nước. 3.2.5. Nhóm giải pháp về bồi dƣỡng kỹ năng lãnh đạo và tạo động lực làm việc cho Chủ tịch UBND cấp xã Về kỹ năng: Chủ tịch UBND xã lãnh đạo, điều hành hoạt động của UBND xã nên đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển kinh tế, xã hội ở địa phương. Chủ tịch UBND xã phải là người gần dân, hiểu dân, sát dân, lắng nghe ý kiến của dân, cần có năng lực, kỹ năng cần thiết để tổ chức, điều hành công việc. Việc xác định kỹ năng cần thiết của Chủ tịch UBND xã có ý nghĩa để nâng cao chất lượng đội ngũ lãnh đạo chính quyền địa phương, để thực hiện thắng lợi công cuộc cải cách hành chính nhà nước. Thứ nhất, về kỹ năng xây dựng và ban hành quyết định Thứ hai, về kỹ năng xây dụng và chỉ đạo thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế ở cấp xã. Để công tác lập kế hoạch phát triển kinh tế, xã hội hàng năm đạt yêu cầu, phù hợp với thực tế và có tính khả thi Thứ ba, về kỹ năng điều hành cuộc họp Về tạo động lực: Tính tích cực lao động của cán bộ, công chức được đo bằng mức độ hoạt động, số lượng và chất lượng lao động. Tính tích cực lao động của cán bộ, công chức thể hiện sự năng động của người đó, thể hiện ham muốn lao động, nhu cầu cống hiến, sự năng nổ, chịu khó, sự chủ động trong lao động, sự sáng tạo, có trách nhiệm trong giải quyết công việc và trong các mối quan hệ với đồng nghiệp và với người dân. Thực hành dân chủ vẫn chưa thường xuyên, đều khắp và chưa trở thành nếp sinh hoạt văn hoá công sở. Vẫn còn tồn tại không ít hiện tượng áp đặt, quan liêu cửa quyền, tham nhũng, hối lộ, tự do vô tổ chức, tuỳ tiện, coi thường kỷ cương, kỷ luật công vụ. Điều này dẫn tới việc cán bộ lãnh đạo không phát huy được tinh thần sáng tạo, không đề xuất được các sáng kiến, giải pháp về cải cách hành chính. Đặc biệt chế độ đãi ngộ đối với cán bộ còn chưa đủ sống. Bên cạnh đó, công tác tổ chức cán bộ lại thể hiện những tiêu cực, yếu kém rõ rệt. Hệ quả là giảm chất lượng đội ngũ cán bộ gây ra sự chán nản, không khuyến khích được sự cố gắng nỗ lực, tính sáng tạo trong giải quyết công việc của công chức. Đáng chú ý là chính việc suy giảm uy tín của người lãnh đạo, quản lý, sự yếu kém về năng lực quản lý, sự giảm sút về phẩm chất đạo đức cũng là một nguyên nhân không nhỏ ảnh hưởng tới tính tích cực lao động của công chức. 23 Vì vậy, cần phải có hệ thống các giải pháp đồng bộ thay đổi thái độ làm việc của cán bộ lãnh đạo cấp cơ sở. Để nâng cao đạo đức công vụ đối với Chủ tịch UBND xã ở huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định, cần thực hiện một số giải pháp sau: Thứ nhất, tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, hoàn thiện cơ chế, chính sách và hệ thống pháp luật. Nhà nước cần tiếp tục sửa đổi, điều chỉnh, hoàn thiện thể chế pháp luật, ban hành Luật Cán bộ, công chức để làm căn cứ xác định nghĩa vụ, quyền lợi, trách nhiệm, xác định các tiêu chí đào tạo, tuyển dụng, đánh giá, khen thưởng, xử phạt, các điều kiện thực thi công vụ của cán bộ, công chức cũng như làm căn cứ định hướng xây dựng các tiêu chí văn hoá, văn minh, dân chủ gắn với kỷ cương, kỷ luật nơi cơ quan, công sở. Tôn trọng vai trò cá nhân cũng như đặt đúng trách nhiệm cá nhân là một nhân tố quan trọng lành mạnh hóa bộ máy hành chính hiện nay. Thứ hai, nâng cao hiệu quả công tác tổ chức cán bộ. Đây là giải pháp then chốt để nâng cao tính tích cực lao động của cán bộ, công chức hiện nay. Cần xác định rõ danh mục công việc cho từng vị trí công chức trong cơ quan hành chính Nhà nước. Vì vậy, cần công bằng, khách quan, minh bạch trong tuyển chọn, đánh giá, đề bạt cán bộ, công chức; cần xem xét, xây dựng lại quy trình tuyển dụng, phát hiện, đào tạo, quy hoạch và bổ nhiệm, bố trí cán bộ để khắc phục những "lỗ hổng" có thể dẫn đến những sai lầm về công tác nhân sự. Việc bổ nhiệm cán bộ phải được thực hiện một cách chặt chẽ, khoa học, dân chủ và nhất thiết phải dựa trên các tiêu chuẩn về năng lực, trình độ, đạo đức và uy tín. Cần đổi mới khâu thăm dò uy tín đạo đức và thực hiện phương pháp thi tuyển khách quan. Sử dụng kết hợp phương pháp đánh giá định tính và định lượng, đồng thời công khai kết quả đánh giá cán bộ, công chức. Thứ ba, xây dựng và nâng cao vai trò của văn hoá công sở trong việc phát huy tính tích cực lao động của cán bộ lãnh đạo. Trước hết, việc tuyên truyền nâng cao nhận thức cho cán bộ lãnh đạo, cán bộ, công chức và nhân dân về văn hóa công sở là rất cần thiết. Cán bộ, công chức phải có tác phong tốt. Tác phong của người công chức có văn hóa ở công sở thể hiện cách giải quyết công việc dứt khoát, có nguyên tắc nhưng nhẹ nhàng, tôn 24 trọng người giao tiếp: nói năng mạch lạc, đi đứng đàng hoàng, ánh mắt thiện cảm, nó xa lạ với việc nhận của đút lót, hối lội... Văn hóa công sở tại các cơ quan hành chính thể hiện ở quyền được thông tin và cách thức cung cấp thông tin cho công chúng. Công dân đến công sở phải có quyền nhận được những thông tin mà họ cần. Thực hành dân chủ cơ sở chính là biểu hiện của việc nâng cao văn hóa công sở tại các cơ quan hành chính Nhà nước. Để thực hiện được yêu cầu nói trên, hàng năm cần đưa chương trình bồi dưỡng về văn hóa công sở vào chương trình đào tạo lại cán bộ, công chức. Bộ Nội vụ đã ban hành Quyết định số 03/2007/QĐ-BNV về việc ban hành Quy tắc ứng xử của cán bộ, công chức, viên chức trong bộ máy chính quyền địa phương. Tuy nhiên, dường như quyết định này chưa được phổ biến tuyên truyền rộng răi nên không nhiều cán bộ, công chức biết đến. Người đứng đầu một cơ quan phải tạo được cơ chế tốt để các nhân viên có điều kiện phát triển, một môi trường hòa đồng, thân thiện có tính đoàn kết cao. Và, điều cốt lõi là người lãnh đạo cần giải quyết tốt được bài toán về quyền lợi của mỗi thành viên trong cơ quan sao cho công bằng, phù hợp với năng lực làm việc và khả năng cống hiến của từng người. KẾT LUẬN Để những giải pháp này trở thành hiện thực, cần sự quan tâm, nghiên cứu một cách nghiêm túc của Ban Thường vụ Huyện ủy và các cơ quan chuyên môn của huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định. Tác giả hy vọng rằng những giải pháp được đề xuất trong luận văn sẽ trở thành hiện thực trong thời gian tới, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác nâng cao năng lực quản lý cho chức danh Chủ tịch UBND cấp xã trên địa bàn huyện Phù Mỹ trong thời gian tới.