Tóm tắt Luận văn Pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế - Từ thực tiễn tỉnh Hà Nam

BỘ GIÁODỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN TUẤN LINH PHÁP LUẬT VỀ THANH TRA CHUYÊN NGÀNH Y TẾ - TỪ THỰC TIỄN TỈNH HÀ NAM LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HIẾN PHÁP - LUẬT HÀNH CHÍNH HÀ NỘI – 2016 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN TUẤN LINH PHÁP LUẬT VỀ THANH TRA CHUYÊN NGÀNH Y TẾ - TỪ THỰC TIỄN TỈNH HÀ NAM LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HIẾN PHÁP - LUẬT HÀNH CHÍNH Chuyên ngành:Luật Hiến pháp - Luật Hành chính Mã số: 60380102 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. ĐINH VĂN MINH HÀ NỘI – 2016 1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Thanh tra là chức năng thiết yếu của hoạt động quản lý nhà nước. Pháp luật về thanh tra đã và đang ngày càng được hoàn thiện để đáp ứng đòi hỏi của thực tiễn với nhiều vấn đề trực tiếp, gián tiếp tác động đến đời sống của nhân dân. Trong đó, sức khỏe là vấn đề có tác động mạnh mẽ và trực tiếp. Xã hội càng phồn thịnh, con người càng quan tâm, chú trọng đến vấn đề sức khỏe của bản thân và cộng đồng. Ở nước ta, công tác y tế với sứ mệnh chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khỏe nhân dân được đặt dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, sự quản lý thống nhất của Chính phủ, trong đó, Bộ Y tế là cơ quan thuộc Chính phủ, thực hiện chức năng quản lý nhà nước về y tế những năm qua đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận trên các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý của Ngành.Tuy nhiên bên cạnh đó, công tác y tế vẫn còn tồn tại những bất cập và yếu kém. Ở tỉnh Hà Nam, trong giai đoạn từ năm 2011 đến năm 2015, thực tiễn công tác quản lý nhà nước về y tế trên địa bàn tỉnh cho thấy tình trạng vi phạm quy định của pháp luật chuyên ngành, quy định chuyên môn - kỹ thuật, quy tắc quản lý lĩnh vực thuộc ngành vẫn còn chậm được ngăn chặn, phát hiện và xử lý, các điển hình tiên tiến chưa kịp thời được nhân rộng khiến cho hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về y tế ở địa phương đôi khi bị suy giảm, trật tự, kỷ cương pháp luật chuyên ngành đôi lúc còn chưa được đảm bảo, lợi ích của nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của các cơ quan, tổ chức, cá nhân đôi khi còn bị hạn chế,.... Tình trạng trên xuất phát từ nhiều nguyên nhân khách quan, chủ quan khác nhau, trong đó nguyên nhân quan trọng là do hoạt động quản lý nhà nước về y tế còn nhiều bất cập, đặc biệt là công tác thực hiện pháp luật về 2 thanh tra chuyên ngành y tế còn hạn chếnhất dịnh cùng với những tồn tại của hệ thống pháp luật nói chung, pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế nói riêng. Trước tình hình đó, để góp phần khắc phục những bất cập nêu trên,tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về y tế, phục vụ tốt hơn cho sứ mệnh chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khỏe nhân dân trên cả nước nói chung và trên địa bàn tỉnh Hà Nam nói riêng đòi hỏi phải triển khai đồng bộ nhiều giải pháp. Đặc biệt là nghiên cứu, đề xuất, triển khai những giải pháp thiết thực nhằm hoàn thiện và bảo đảm thực hiện pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế dựa trên cơ sở lý luận về pháp luật thanh tra chuyên ngành y tế và thực tiễn thực hiện pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế trên địa bàn tỉnh Hà Nam. Chính vì vậy, tác giả chọn đề tài nghiên cứu: “Pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế - từ thực tiễn tỉnh Hà Nam” để làm rõ cơ sở lý luận, đánh giá tình hình thực tiễn, từ đó đề xuất những giải pháp hoàn thiện và bảo đảm thực hiện pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế tại các địa phương trên cả nước ngày đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. 2. Tình hình nghiên cứu đề tài Xuất phát từ vị trí, vai trò của thanh tra đối với hoạt động quản lý nhà nước, ở nước ta trong nhiều năm qua, vấn đề pháp luật về thanh tra nói chung, thanh tra chuyên ngành nói riêng đã được đề cập tại nhiều đặc san, sách chuyên ngành, công trình khoa học, bài viết nghiên cứu,... Những tài liệu khoa học kể trên đã tập trung nghiên cứu, làm sáng tỏ cơ sở lý luận và thực tiễn, đồng thời đưa ra những giải pháp nhằm tăng cường tính hiệu lực, hiệu quả trong công tác thanh tra, thanh tra chuyên ngành. Tuy nhiên, đối với những vấn đề xung quanh việc hoàn thiện và bảo đảm thực hiện pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế lại chưa được tập trung nghiên cứu cụ thể và toàn diện. Vì vậy, tác giả lựa chon đề tài “Pháp luật về thanh tra 3 chuyên ngành y tế - từ thực tiễn tỉnh Hà Nam” để trên cơ sở kế thừa kết quả của các công trình nghiên cứu pháp luật thanh tra, thanh tra chuyên ngành, tập trung nghiên cứu pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế từ thực tiễn tỉnh Hà Nam. 3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn 3.1. Mục đích Nghiên cứu cơ sở lý luận pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế; tình hình thực tiễn thực hiện pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế trên địa bàn tỉnh Hà Nam. Qua đó đề xuất những giải pháp hoàn thiện và bảo đảm thực hiện pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế tại các địa phương trên cả nước. 3.2. Nhiệm vụ - Phân tích, đi từ cơ sở lý luận về thanh tra, thanh tra chuyên ngành và thanh tra chuyên ngành y tế để từ đó làm rõ khái niệm, đặc điểm, nội dung, vai trò của pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế. - Đánh giá các quy định của pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế và thực trạng thực hiện pháp luật thanh tra chuyên ngành y tế trên địa bàn tỉnh Hà Nam giai đoạn 2011-2015, từ đó chỉ ra những kết quả đạt được và những tồn tại, hạn chế, nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế trong việc thực hiện pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế trên địa bàn tỉnh Hà Nam. - Đề xuất những giải pháp hoàn thiện và bảo đảm thực hiện pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế tại các địa phương trên cả nước 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn 4.1. Đối tượng nghiên cứu Pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế từ thực tiễn tỉnh Hà Nam. 4.2. Phạm vi nghiên cứu 4 Luận văn tập trung nghiên cứu hệ thống quan điểm lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, chính sách, pháp luật của nhà nước về công tác chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khỏe nhân dân; công tác thanh tra, thanh tra chuyên ngành y tế và thực tiễn thực hiện pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế trên địa bàn tỉnh Hà Nam giai đoạn 2011-2015 do Sở Y tế thực hiện. 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn 5.1. Phương pháp luận Luận văn được nghiên cứu dựa trên phương pháp luận của Triết học Mác - Lênin về chủ nghĩa duy vật biện chứng, duy vật lịch sử và quan điểm của Đảng, pháp luật của nhà nước về công tác thanh tra. 5.2. Phương pháp nghiên cứu của luận văn - Phương pháp thống kê. - Phương pháp phân tích. - Phương pháp tổng hợp, khái quát hóa. 6. Ý nghĩa về lý luận và thực tiễn của luận văn 6.1. Về mặt lý luận Luận văn góp phần làm sáng tỏ cơ sở lý luận về pháp luật thanh tra chuyên ngành y tế, đánh giá những ưu điểm và tồn tại, hạn chế của pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế để đưa ra giải pháp tổng thể cũng như một số kiến nghị cụ thể để góp phần hoàn thiện pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế. 6.2. Về mặt thực tiễn - Trên cơ sở chỉ rõ những kết quả đạt được, tồn tại, hạn chế và nguyên nhân của những tồn tại, hạn chếtrong việc thực hiện pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế từ thực tiễn tỉnh Hà Nam để đưa ra những giải pháp bảo đảm thực hiện pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế tại các 5 địa phương trên cả nước đáp ứng tốt hơn yêu cầu nhiệm vụ trong điều kiện tình hình mới. - Kết quả nghiên cứu của Luận văn là tài liệu tham khảo đối với các cấp có thẩm quyền trong hoạt động hoạch định chính sách, pháp luật, đưa ra cơ chế, chính sách quản lý đối với lĩnh vực có liên quan và đối với các cá nhân, tổ chức quan tâm đến nội dung nghiên cứu của luận văn. 7. Kết cấu luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn gồm 03 chương: Chương 1: Những vấn đề lý luận của pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế. Chương 2: Pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế tại tỉnh Hà Nam. Chương 3: Giải pháp hoàn thiện và bảo đảm thực hiện pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế từ thực tiễn tỉnh Hà Nam. 6 Chương 1 NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CỦA PHÁP LUẬT VỀ THANH TRA CHUYÊN NGÀNH Y TẾ 1.1. Khái niệm, đặc điểm của thanh tra chuyên ngành y tế 1.1.1 Khái niệm về thanh tra chuyên ngành y tế 1.1.1.1. Khái niệm thanh tra Thuật ngữ Thanh tra xuất phát từ gốc tiếng la tinh là “inspectorate”, có nghĩa là “nhìn vào bên trong”. Theo Từ điển Luật học Đức: "Thanh tra là sự tác động của chủ thể đến đối tượng đã và đang thực hiện thẩm quyền được giao nhằm đạt được mục đích nhất định - sự tác động có tính trực thuộc". Theo Từ điển Tiếng Việt, “Thanh tra là kiểm soát, xem xét tại chỗ việc làm của địa phương, cơ quan, xí nghiệp”. Là chức năng thiết yếu của quản lý nhà nước, vai trò của thanh tra đối với hoạt động quản lý nhà nước được thể hiện trên những nội dung cơ bản sau: - Phát hiện sơ hở trong cơ chế quản lý, chính sách pháp luật để kiến nghị cơ quan nhà nước có thẩm, quyền biện pháp khắc phục. - Phòng ngừa, phát hiện và xử lý hành vi vi phạm pháp luật, hướng dẫn đối tượng thanh tra thực hiện đúng quy định của pháp luật. - Phát huy, nhân rộng các nhân tố tích cực. - Góp phần phát huy dân chủ. Có thể hiểu: Thanh tra là việc xem xét, đánh giá, xử lý theo trình tự thủ tục do pháp luật quy địnhcủa cơ quan nhà nước có thẩm quyền đối với việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, tổ chức, cá nhân. 1.1.1.2. Khái niệm Thanh tra chuyên ngành. 7 Nhìn từ góc độ quản lý nhà nước, khái niệm “Ngành”có thể hiểu là hệ thống cơ quan, tổ chức từ trung ương đến địa phương, có tổ chức và hoạt động gắn đặc điểm chuyên môn - kỹ thuật, quy tắc quản lý riêng biệt, hoạt động để phục vụ một hoặc một số khía cạnh nhất định của xã hội. Thanh tra chuyên ngành là hoạt động thanh tra của cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo ngành, lĩnh vực đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc chấp hành pháp luật chuyên ngành, quy định về chuyên môn - kỹ thuật, quy tắc quản lý của ngành, lĩnh vực thuộc thẩm quyền quản lý. 1.1.1.3. Khái niệm thanh tra chuyên ngành y tế. Thanh tra chuyên ngành y tế là hoạt động thanh tra của các cơ quan thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành y tế đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân hoạt động thuộc phạm vi quản lý của ngành trong việc chấp hành pháp luật chuyên ngành, quy định về chuyên môn-kỹ thuật, quy tắc quản lý thuộc thẩm quyền quản lý của ngành y tế. 1.1.2. Đặc điểm của thanh tra chuyên ngành Y tế Một là, thanh tra chuyên ngành y tế gắn liền với quản lý nhà nước về y tế, đáp ứng yêu cầu và phục vụ mục tiêu quản lý nhà nước về y tế. Hai là, tính quyền lực nhà nước của thanh tra chuyên ngành y tế. Ba là, tính khách quan và độc lập tương đối của thanh tra chuyên ngành y tế. Bốn là, công tác thanh tra chuyên ngành y tế có tính chuyên sâu về chuyên môn nghiệp vụ của ngành. 1.2. Khái niệm, đặc điểm, nội dung, vai trò của pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế. 1.2.1. Khái niệm pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế. Pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tếtrong vai trò của mình là nhân tố điều chỉnh các quan hệ phát sinh trong tổ chức và hoạt động thanh tra chuyên ngành y tế sẽ tạo căn cứ pháp lý để các chủ thể thực hiện chức 8 năng thanh tra chuyên ngành y tế thực hiện chức năng, nhiệm vụ, phát huy vị trí, vai trò, góp phần giúp chủ thể quản lý nhà nước về y tế đạt được những mục tiêu trong công tác quản lý nhà nước về y tế. Có thể hiểu pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế là tổng thể các quy định do nhà nước ban hành và đảm bảo thực hiệnnhằm điều chỉnh các quan hệ phát sinh trong tổ chức và hoạt động thanh tra chuyên ngành y tế. 1.2.2. Đặc điểm của pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế Một là, pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế mang những đặc trưng riêng của ngành y tế. Hai là, pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế có nguồn rất đa dạng. Ba là, pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế chịu sự tác động của tiến trình hội nhập quốc tế. 1.2.3. Nội dung của pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế * Nhóm quy định về tổ chức chuyên ngành y tế: - Cơ cấu tổ chức bộ máy; nhiệm vụ, quyền hạn về thanh tra chuyên ngành y tế của các cơ quan thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành y tế (Cơ quan thanh tra nhà nước: Thanh tra Bộ Y tế, Thanh tra Sở Y tế; cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành y tế:Tổng cục, Cục thuộc Bộ Y tế, Chi cục thuộc Sở Y tếđược giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành y tế); nhiệm vụ, quyền hạn trong hoạt động thanh tra chuyên ngành y tế của Chánh Thanh tra Bộ Y tế, Chánh Thanh tra Sở Y tế; nhiệm vụ, quyền hạn trong hoạt động thanh tra chuyên của Thủ trưởng cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành y tế (Tổng cục trưởng, Cục trưởng, Chi cục trưởng), bộ phận tham mưu công tác thanh tra chuyên ngành thuộc Tổng cục, các Cục thuộc Bộ Y tế và Chi cục thuộc Sở Y tế được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành. 9 - Thanh tra viên, người được giao thực hiện nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành, cộng tác viên thanh tra. - Thẩm quyền, trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân đối với công tác thanh tra chuyên ngành y tế. * Nhóm quy định về hoạt động của thanh tra chuyên ngành y tế: Pháp luật về hoạt động của thanh tra chuyên ngành y tế bao gồm hệ thống các quy định của pháp luật về trình tự thủ tục thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành y tế trong hoạt động thanh tra chuyên ngành y tế. 1.2.4. Vai trò của pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế. Với những đặc điểm của mình, pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế có vai trò quan trọng trong đời sống nhà nước và đời sống xã hội. Thứ nhất, pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế góp phần giữ gìn trật tự, kỷ cương, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước của ngành y tế. Thứ hai, pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của công dân tạo điều kiện để công dân phát huy quyền làm chủ, tham gia quản lý nhà nước và quản lý xã hội. Thứ ba, pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế còn góp phần tạo lập và duy trì môi trường hoạt động, cạnh tranh lành mạnh, bình đẳng trước pháp luật của các cơ quan, tổ chức, cá nhân hoạt động thuộc phạm vi quản lý nhà nước của ngành y tế. 10 Chương 2 PHÁP LUẬT VỀ THANH TRA CHUYÊN NGÀNH Y TẾ TẠI TỈNH HÀ NAM 2.1. Pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế 2.1.1. Quy định của pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế, thanh tra chuyên ngành y tế tỉnh Hà Nam. Quy định chung về tổ chức và hoạt động thanh tra chuyên ngành y tế. Quy định cụ thể về trình tự, thủ tục thanh tra chuyên ngành y tế theo các lĩnh vực Quy định về tổ chức thanh tra chuyên ngành y tế tỉnh Hà Nam. a. Vị trí, chức năng, nhiệm vụ quyền hạn và tổ chức bộ máy của Sở Y tế b. Vị trí, chức năng, nhiệm vụ quyền hạn đối với công tác thanh tra chuyên ngành của Thanh tra Sở Y tế c. Cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành d. Thanh tra viên, người được giao thực hiện nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành y tế, cộng tác viên thanh tra chuyên ngành y tế và trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân đối với công tác thanh tra chuyên ngành y tế. Quy định về hoạt động thanh tra chuyên ngành y tế tỉnh Hà Nam. 2.1.2. Đánh giá quy định của pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế a. Ưu điểm. Nhìn chung, pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế đã quy định bao quátcác vấn đề về tổ chức và hoạt động của thanh tra chuyên ngành y tế. Đây là căn cứ pháp lý, là nền tảng quan trọng để cơ quan thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành y tế phát huy vị trí, vai trò của mình. 11 b. Tồn tại, hạn chế Đối với pháp luật về tổ chức thanh tra chuyên ngành y tế. - Về tổ chức bộ máy và chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn. - Quy định về thanh tra viên, người được giao thực hiện nhiệm vụ thanh tra chuyên ngànhvà cộng tác viên thanh tra. + Thanh tra viên. + Người được giao thực hiện nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành. + Cộng tác viên thanh tra. Đối với pháp luật về hoạt động thanh tra chuyên ngành y tế: - Hình thức thanh tra - Xây dựng kế hoạch thanh tra và gửi kế hoạch thanh tra: -Xây dựng đề cương yêu cầu đối tượng thanh tra báo cáo -Tồn tại, hạn chế khác 2.2. Thực hiện pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế tại tỉnh Hà Nam 2.2.1. Thực tiễn công tác chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân trên địa bàn tỉnh Hà Nam giai đoạn 2011 - 2015. 2.2.2. Thực tiễn tổ chức thanh tra chuyên ngành y tế tại tỉnh Hà Nam. 2.2.2.1. Tổ chức thanh tra chuyên ngành y tế tỉnh Hà Nam - Cơ quan thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành y tế. - Nhân lực thanh tra chuyên ngành y tế. 2.2.2.2. Đánh giá thực trạng tổ chức thanh tra chuyên ngành y tế tỉnh Hà Nam. a. Ưu điểm. - Thiết lập về cơ bản đảm bảo tổ chức bộ máy, nhân lực thanh tra chuyên ngành y tế theo quy định của pháp luật, hệ thống thanh tra y tế từng bước được kiện toàn. 12 - Nhân lực làm công tác chuyên ngành y tế đa phần đều có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ và thâm niên công tác. - Công tác đào tạo, bồi dưỡng, rèn luyện bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho nhân lực làm công tác thanh tra chuyên ngành y tế từng bước quan tâm chú trọng. b. Tồn tại, hạn chế. Một là, biên chế của cơ quan Thanh tra Sở Y tế hiện nay quá hạn hẹp, chưa tương xứng với chức năng, nhiệm vụ của Thanh tra Sở dẫn đến khó tập trung, chuyên môn hóa; việc trưng tập cộng tác viên thanh tra còn bất cập do thiếu quy định cụ thể về điều kiện, tiêu chuẩn, chế độ chính sách đối với cộng tác viên thanh tra chuyên ngành y tế, việc trưng tập người dự kiến tham gia Đoàn thanh tra còn phụ thuộc vào cơ quan quản lý người dự kiến được trưng tập. Hai là, Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm và Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình chưa giao công chức thực hiện nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành. Ba là, Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình chưa có phòng tham mưu công tác thanh tra chuyên ngành cũng như chưa thực hiện lồng ghép phân công nhiệm vụ về công tác thanh tra chuyên ngành cho phòng thuộc chi cục đề tham mưu, đề xuất và tổ chức thực hiện công tác thanh tra chuyên ngành. Bốn là, việc tạo điều kiện về kinh phí hoạt động và trang thiết bị cơ sở vật chất vẫn còn những khó khăn nhất định. Năm là, Ủy ban nhân dân tỉnh Hà Nam chưa ban hành quy chế phối hợp giữa Thanh tra Sở Y tế và các cơ quan, tổ chức có liên quan như được giao tại Nghị định 122/2014/NĐ-CP. 13 2.2.3. Thực tiễn hoạt động thanh tra chuyên ngành y tế tại tỉnh Hà Nam. 2.2.3.1. Kết quả hoạt động thanh tra chuyên ngành y tế trên địa bàn tỉnh Hà Nam giai đoạn 2011-2015 qua các năm. Năm 2011 Trong năm 2011, Sở Y tế tỉnh Hà Nam đã tiến hành thanh tra đối với 119 cơ sở, phát hiện và xử lý 22 cơ sở sai phạm (Trong đó cảnh cáo 02 trường hợp, phạt tiền 20 trường hợp, số tiền phạt 30.000.000 đồng) trên các lĩnh vực Y; Dược, Mỹ phẩm, Trang thiết bị y tế và An toàn vệ sinh thực phẩm. Năm 2012 Trong năm 2012, Sở Y tế tỉnh Hà Nam đã tiến hành thanh tra đối với 105 cơ sở, phát hiện và xử lý 12 cơ sở sai phạm (Trong đó cảnh cáo 01 trường hợp, phạt tiền 11 trường hợp, số tiền phạt 22.000.000 đồng) trên các lĩnh vực Y; Dược, Mỹ phẩm, Trang thiết bị y tế và An toàn vệ sinh thực phẩm. Năm 2013 Trong năm 2013, Sở Y tế tỉnh Hà Nam đã tiến hành thanh tra đối với 112 cơ sở, phát hiện và xử lý 16 cơ sở sai phạm (Trong đó cảnh cáo 04 trường hợp, phạt tiền 12 trường hợp, số tiền phạt 21.000.000 đồng) trên các lĩnh vực Y; Dược, Mỹ phẩm và An toàn vệ sinh thực phẩm. Năm 2014 Trong năm 2014, Sở Y tế tỉnh Hà Nam đã tiến hành thanh tra đối với 125 cơ sở, phát hiện và xử lý 23 cơ sở sai phạm (Trong đó cảnh cáo 00 trường hợp; phạt tiền 23 trường hợp, số tiền phạt 54.000.000 đồng; tước quyền sử dụng giấy phép hoạt động của 01 cơ sở khám bệnh, chữa bệnh; tước quyền sử dụng chứng chỉ hành nghề dược và quyền sử dụng giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh thuốc của 01 cơ sở và người hành nghề) trên các lĩnh vực Y; Dược và An toàn vệ sinhthực phẩm. 14 Năm 2015 Trong năm 2015, Sở Y tế tỉnh Hà Nam đã tiến hành thanh tra đối với 108 cơ sở, phát hiện và xử lý 18 cơ sở sai phạm (Trong đó cảnh cáo 00 trường hợp; phạt tiền 18 trường hợp, số tiền phạt 72.000.000 đồng; tước quyền sử dụng chứng chỉ hành nghề dược, quyền sử dụng giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh thuốc của 02 cơ sở và người hành nghề) trên các lĩnh vực Y; Dược, Mỹ phẩm, Trang thiết bị y tế và An toàn vệ sinh thực phẩm. 2.2.3.2. Đánh giá kết quả hoạt động. a. Ưu điểm - Chủ động tham mưu kịp thời triển khai các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của nhà nước; bám sát chiến lược, kế hoạch phát triển sự nghiệp y tế, trên cơ sở tình hình thực tiễn, chủ động tham mưu, đề xuất và tiến hành thanh tra trên nhiều lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý nhà nước của ngành. Qua thanh tra, kịp thời ngăn chặn, phát hiện và xử lý những hành vi vi phạm pháp luật chuyên ngành, quy định chuyên môn - kỹ thuật, quy tắc quản lý ngành của các tổ chức, cá nhân hoạt động thuộc phạm vi quản lý nhà nước của ngành; việc phát hiện, kiến nghị khắc phục sơ hở trong cơ chế quản lý, chính sách pháp luật, đề xuất các giải pháp hữu ích trong công tác quản lý nhà nước về y tế đã có những sự cố gắng nhất định. - Không ngừng theo dõi, tổng kết, rút kinh nghiệm trong hoạt động thanh tra chuyên ngành, phát huy tính lan tỏa trong hoạt động thanh tra để củng cố và đề ra phương hướng công tác thanh tra chuyên ngành y tế trong thời gian tới. b. Tồn tại, hạn chế. Một là, hoạt động thanh tra chuyên ngành y tế đôi khi còn hạn chế về chiều rộng chưa bao phủ được hết các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý 15 nhà nước của ngành. Đối với các lĩnh vực thường xuyên được tiến hành thanh tra, số lượng cơ sở được tiến hành thanh tra vẫn còn hạn chế. Hai là, hoạt động thanh tra chuyên ngành y tế còn có những hạn chế nhất định về chiều sâu trong hoạt động thanh tra. Ba là, cơ chế phối hợp hoạt động giữa Thanh tra Sở Y tế và các quản lý thị trường, Ủy ban nhân dân các cấp và các cơ quan, tổ chức có liên quan đối với công tác thanh tra chuyên ngành y tế trên địa bàn tỉnh chưa được quy định cụ thể khiến cho hoạt động thanh tra chuyên ngành y tế đôi khi vẫn tồn tại những bất cập nhất định. Bốn là, Luật Thanh tra và các văn bản hướng dẫn thi hành quy định hoạt động thanh tra chuyên ngành được thực hiện bởi doàn Thanh tra, thanh tra viên và người được giao thực hiện nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành tiến hành thanh tra độc lập. Tuy nhiên, thực tế hoạt động thanh tra chuyên ngành y tế qua các năm trong giai đoạn 2011-2015 cho thấy chưa có trường hợp giao thanh tra viên chuyên ngành y tế tiến hành thanh tra độc lập. c. Nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế về tổ chức và hoạt động thanh tra chuyên ngành y tế tỉnh Hà Nam. Những tồn tại, hạn chế trong tổ chức và hoạt động thanh tra chuyên ngành y tế tỉnh Hà Nam xuất phát từ những nguyên nhân cơ bản sau: Một là, những ảnh hưởng, tác động của tình hình kinh tế, xã hội. Hai là, sự quan tâm của các cấp ủy Đảng, chính quyền tỉnh Hà Nam và Sở Y tế đối với tổ chức và hoạt động của cơ quan thực hiện chức năng thanh tra y tế đôi lúc còn chưa tạo được động lực mạnh mẽ để cơ quan thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành y tế phát huy vị trí, vai trò của mình. Đặc biệt là trong việc giao biên chế, quản lý, sử dụng nhân lực thanh tra chuyên ngành y tế, tạo điều kiện về kinh phí, trang thiết bị, cơ sở vật chất kỹ thuật, hay việc quan tâm, chỉ đạo trước, trong và sau thanh tra. 16 Ba là, xuất phát từ những tồn tại, hạn chế của hệ thống pháp luật nói chung, pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế nói riêng Bốn là, xuất phát từ hạn chế trong thực trạng tổ chức dẫn đến hạn chế trong hoạt động thanh tra chuyên ngành y tế tỉnh Hà Nam. 17 Chương 3 GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN VÀ BẢO ĐẢM THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ THANH TRA CHUYÊN NGÀNH Y TẾ TỪ THỰC TIỄN TỈNH HÀ NAM 3.1. Yêu cầu của việc hoàn thiện và bảo đảm thực hiện pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế. 3.1.1. Định hướng của Đảng, nhà nước về công tác chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khỏe nhân dân. 3.1.2. Định hướng của Đảng và nhà nước về công tác thanh tra. 3.1.3. Nâng cao hiệu quả hoạt động của thanh tra chuyên ngành y tế. 3.2. Giải pháp hoàn thiện và bảo đảm thực hiện pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế từ thực tiễn tỉnh Hà Nam. 3.2.1.Nhóm giải pháp hoàn thiện pháp luật 3.2.1.1. Hoàn thiện hệ thống pháp luật nói chung pháp luật chuyên ngành y tế nói riêng. Tổ chức và hoạt động thanh tra chuyên ngành y tế chịu sự điều chỉnh, tác động của hệ thống pháp luật nói chung, trong đó có pháp luật chuyên ngành y tế. Hoàn thiện hệ thống pháp luật nói chung, trong đó có pháp luật chuyên ngành y tế nói riêng, đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất, khả thi với pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế là nhu cầu bức thiết để qua đó tạo ra môi trường pháp lý thuận lợi cho hoạt động của các cơ quan, tổ chức, cá nhân, là căn cứ pháp lý vững chắc để bảo đảm thực hiện pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế tại các địa phương trên cả nước. 3.2.2.2. Hoàn thiện pháp luật về tổ chức và hoạt động của thanh tra chuyên ngành y tế. 18 Hoàn thiện pháp luật về tổ chức và hoạt động của thanh tra chuyên ngành y tế cần quán triệt sâu sắc quan điểm, định hướng của Đảng, Nhà nước về công tác thanh tra, định hướng của Đảng, nhà nước về công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân và yêu cầu nâng cao hiệu quả hoạt động thanh tra chuyên ngành y tế trên cơ sở tổng kết thực tiễn và xuất phát từ nhận thức về bản chất, vị trí, vai trò của công tác thanh tra, thanh tra chuyên ngành và thanh tra chuyên ngành y tế đối với công tác quản lý nhà nước nói chung và quản lý nhà nước về y tế nói riêng. 3.2.2.3. Một số kiến nghị để khắc phục những tồn tại, hạn chế của pháp luật về tổ chức và hoạt động của thanh tra chuyên ngành y tế. Về tổ chức thanh tra chuyên ngành y tế. - Về tổ chức bộ máy và chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn. - Quy định về thanh tra viên, cộng tác viên thanh tra. Về hoạt động thanh tra chuyên ngành y tế. - Về hình thức thanh tra: - Đối với việc xây dựng kế hoạch thanh tra và gửi kế hoạch thanh tra. - Về việc xây dựng và gửi đề cương yêu cầu đối tượng thanh tra báo cáo. 3.2.2. Nhóm giải pháp bảo đảm thực hiện pháp luật thanh tra chuyên ngành y tế tại các địa phương trên cả nước. 3.2.2.1. Tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền, phát huy vai trò của các phương tiện thông tin đại chúng. Để đảm bảo thực hiện pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế, cần tiếp tục tăng cường sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh Hà Nam, Bộ Y tế, của Đảng ủy và Lãnh đạo Sở Y tế đối với công tác thanh tra chuyên ngành y tế. 19 Trong phạm vi hoạt động của mình, các phương tiện thông tin đại chúng cần phát huy hơn nữa vai trò của mình trong việc phối hợp với Sở Y tế trong hoạt động tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật; đưa tin trung thực về tình hình thực hiện pháp luật chuyên ngành y tế ở địa phương; phối hợp cung cấp thông tin cho các cơ quan thanh tra chuyên ngành y tế... 3.2.2.2. Đảm bảo trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, đơn vị, tổ chức, cá nhân trong thực hiện quy định của pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế. Đảm bảo trách nhiệm của Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị, tổ chức, cá nhân khác có liên quan cần chủ động phối hợp với cơ quan thực hiện chức năng thanh tra y tế trước, trong và sau thanh tra, xử lý các vấn đề phát sinh trong hoạt động thanh tra có liên quan, tạo điều kiện thuận lợi và phối hợp khi cần thiết để đảm bảo hiệu lực, hiệu quả công tác thanh tra chuyên ngành y tế. 3.2.2.3. Phát huy quyền làm chủ, nâng cao ý thức, trách nhiệm của người dân. Việc phát huy quyền làm chủ, nâng cao ý thức, trách nhiệm của người dân là yêu cầu thiết thực đối với việc bảo đảm thực hiện pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế. Để phát huy quyền làm chủ, nâng cao ý thức trách nhiệm của người dân, cấp có thẩm quyền cần làm tốt công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật; bảo đảm thực hiện đúng các quy định của pháp luật về tiếp công dân, thanh tra chuyên ngành y tế, giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh. Đặc biệt, cần tạo cơ chế đối thoại cởi mở, có hình thức khuyến khích, động viên phủ hợp, tạo điều kiện để công dân tham gia quản lý nhà nước,... 3.2.2.4. Tăng cường tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật. Tăng cường tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật là nhiệm vụ cấp thiết, cần được thực hiện thường xuyên, liên tục theo phương pháp phù hợp đối với các cơ quan thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành 20 y tế và tổ chức, cá nhân là đối tượng của hoạt động thanh tra chuyên ngành y tế, các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan..... 3.2.2.5. Xây dựng lực lượng thanh tra chuyên ngành y tế. Đối với công tác xây dựng lực lượng thanh tra chuyên ngành y tế, Sở Y tế cần phối hợp với các cấp, các ngành có liên quan tham mưu cho Ủy bân nhân dân tỉnh ban hành và tổ chức thực hiện tốt Kế hoạch thực hiện Đề án nâng cao năng lực thanh tra y tế theo Quyết định số 2176/QĐ-TTg ngày 04 tháng 12 năm 2014 Thủ tướng Chính phủ Phê duyệt Đề án nâng cao năng lực Thanh tra Y tế đến năm 2020. Trong đó, cần kiện toàn về tổ chức bộ máy, bổ sung biên chế, triển khai mạnh mẽ các hình thức đào tạo, bồi dưỡng về đạo đức, rèn luyện bản lĩnh chính trị, nâng tầm trình độ chuyên môn nghiệp vụ đối với nhân lực thanh tra chuyên ngành y tế và đặc biệt cần trú trọng công tác đào tạo nội bộ. Bên cạnh đó cần quan tâm đến công tác quản lý, sử dụng cộng tác viên thanh tra y tế và xây dựng, ban hành quy chế phối hợp giữa Sở Y tế và các cơ quan, đơn vị có liên quan trong việc kiện toàn tổ chức, hoạt động thanh tra chuyên ngành y tế. 3.2.2.6. Nâng cao chất lượng hoạt động thanh tra chuyên ngành y tế. Đổi mới vể nội dung, phương thức hoạt động thanh tra chuyên ngành y tế. Công tác thanh tra cần tiếp tục bám sát kế hoạch, nhiệm vụ của ngành để xây dựng kế hoạch thanh tra và tiến hành thanh tra, tăng cường thanh tra đột xuất, có định hướng, trọng tâm để tập trung chấn chỉnh hiệu quả các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý của ngành. Hoạt động thanh tra chuyên ngành y tế cần tăng cường về số cuộc thanh tra, số lượng cơ sở được thanh tra, mở rộng thanh tra các lĩnh vực chưa được tiến hành thanh tra trước đây và được dư luận quan tâm; quán triệt rõ mục đích, yêu cầu trong các cuộc thanh tra, chú trọng việc phát huy mục đích của hoạt động thanh tra. Đối với các địa phương có tổ chức hoạt 21 động của các Đoàn kiểm tra chuyên ngành, cần từng bước lồng ghép với hoạt động thanh tra chuyên ngành để nâng cao chất lượng hoạt động, phục vụ hiệu quả hơn cho công tác chỉ đạo, điều hành của Sở Y tế. Bên cạnh đó củng cố chất lượng chiều sâu cuộc thanh tra, trong thời gian tới cần đổi mới nội dung, phương thức thanh tra, tập trung thanh tra việc thực hiện quy định chuyên môn, kỹ thuật, kiểm soát chất lượng sản phẩm thuộc phạm vi quản lý của Sở Y tế; thực hiện hoạt động thanh tra một cách có hệ thống; quan tâm hơn nữa việc thực hiện các trình tự thủ tục trong hoạt động thanh tra. Tiếp đó, trong thời gian tới, cần xem xét khả năng giao Thanh tra viên, người được giao nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành tiến hành thanh tra độc lập. Tăng cường hiệu quả giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh Trong thời gian tới, Sở Y tế cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo về công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh trong toàn ngành, đặc biệt là đối với các lĩnh vực dễ phát sinh khiếu tố như: Khám bệnh, chữa bệnh; Pháp y; Giám định Y khoa; Hành nghề Y dược; An toàn thực phẩm Kiên quyết xử lý dứt điểm khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của công dân ngay tại nơi phát sinhvà trú trọng phát hiện những sơ hở trong công tác quản lý để có giải pháp xử lý hoặc kiến nghị Sở Y tế để có giải pháp khắc phục, xử lý những sai phạm. Tiếp tục thực hiện hiệu quả công tác tiếp nhận, xử lý thông tin phản ánh qua số điện thoại đường dây nóng của Ngành Y tế. Tăng cường hợp tác, trao đổi kinh nghiệm của các địa phương trong cả nước, giữa các cơ quan trung ương và địa phương. Cấp có thẩm quyềncần tăng cường tổ chức hợp tác, trao đổi, chia sẻ, học hỏi kinh nghiệm giữa các địa phương trong cả nước để qua đó góp 22 phần đảm bảo thực hiện pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế tại các địa phương trên cả nước. 23 KẾT LUẬN Qua nghiên cứu về “Pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế - từ thực tiễn tỉnh Hà Nam”, xuất phát từ phân tích cơ sở lý luận và đánh giá thực tiễn pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế tỉnh Hà Nam chúng ta nhận thấy: Thứ nhất, thanh tra chuyên ngành y tế là chức năng thiết yếu của quản lý nhà nước về y tế. Thứ hai, để hoàn thiện và bảo đảm thực hiện pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế tại các địa phương trên cả nước trong thời gian tới cần thực hiện đồng bộcác giải pháp hoàn thiện hệ thống pháp luật, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền, phát huy vị trí, vai trò của các tổ chức, cá nhân đối với công tác thanh tra chuyên ngành y tế, đặc biệt là phát huy vai trò làm chủ của nhân dân; đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật kết hợp với xây dựng lực lượng thanh tra chuyên ngành y tế và nâng cao chất lượng hoạt động thanh tra chuyên ngành y tế./.