Tóm tắt Luận văn Phổ biến, giáo dục pháp luật trên địa bàn huyện Tây Hòa, tỉnh Phú Yên

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ .............../ ............... ......../ ........ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA PHAN HOÀI VŨ PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN TÂY HÕA, TỈNH PHÖ YÊN Chuyên ngành: Luật Hiến pháp và Luật Hành chính Mã số: 60 38 01 02 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2017 Công trình đƣợc hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. ĐỖ THỊ KIM TIÊN Phản biện 1: PGS.TS. Vũ Đức Đán Phản biện 2: TS. Trần Thị Sáu Luận văn đƣợc bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Địa điểm: Phòng họp B205, Nhà...... - Hội trƣờng bảo vệ luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Số: 201 - Đƣờng Phan Bội Châu – Phƣờng Trƣờng An – TP Huế. Thời gian: vào hồi 15 giờ 20 tháng 7 năm 2017 Có thể tìm hiểu luận văn tại Thƣ viện Học viện Hành chính Quốc gia hoặc trên trang Web Khoa Sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia 1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài luận văn Pháp luật là hệ thống những quy tắc xử sự mang tính bắt buộc chung, do Nhà nƣớc ban hành làm công cụ để quản lý kinh tế, xã hội. Tại Việt Nam, Nhà nƣớc đã và đang tiến hành công cuộc đổi mới một cách toàn diện và sâu sắc trên nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội. Đặc biệt, Việt Nam đang nỗ lực xây dựng Nhà nƣớc pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân. Do đó, pháp luật cần phải giữ vị trí thƣợng tôn, mọi công dân phải sống, làm việc theo Hiến pháp và pháp luật. Quá trình xây dựng Nhà nƣớc pháp quyền xã hội chủ nghĩa, bên cạnh việc ban hành hệ thống pháp luật đầy đủ, đồng bộ, pháp luật cần phải đƣợc triển khai, đi vào đời sống. Quá trình đƣa pháp luật vào cuộc sống đƣợc bắt đầu bằng hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật. Vì vậy, đẩy mạnh công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cho các tầng lớp nhân dân nhằm trang bị cho họ những kiến thức, hiểu biết nhất định về pháp luật nhằm đáp ứng yêu cầu trong giai đoạn mới hiện nay là đòi hỏi tất yếu. Tại tỉnh Phú Yên nói chung và huyện Tây Hòa nói riêng việc tổ chức tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật đƣợc triển khai mạnh mẽ, nội dung phù hợp với từng đối tƣợng với hình thức đa dạng, phong phú. Mặc dù vậy, thực tế cũng cho thấy, trên địa bàn huyện Tây Hòa, tỉnh Phú Yên thời gian qua cũng phát sinh nhiều hành vi vi phạm pháp luật, gây mất trật tự an toàn xã hội. Tình trạng ngƣời dân thiếu hiểu biết pháp luật và kiến thức xã hội, cùng với khả năng tiếp nhận thông tin nhanh nhƣng ít chọn lọc đã dẫn đến không ít ngƣời bị lôi kéo, lợi dụng làm gia tăng tệ nạn xã hội, vi phạm pháp luật trên địa bàn Huyện thời gian qua. 2 Với những lý do trên, tôi đã lựa chọn đề tài: “Phổ biến, giáo dục pháp luật trên địa bàn huyện Tây Hoà, tỉnh Phú Yên” làm luận văn Thạc sỹ Luật Hiến pháp và Luật Hành chính. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Trên cơ sở tìm hiểu, nghiên cứu một số công trình, các bài viết liên quan, có thể nhận thấy các công trình, các bài viết đã góp phần làm sáng tỏ lý luận cũng nhƣ thực tiễn về phổ biến, giáo dục pháp luật. Song, cho đến nay chƣa có công trình nào nghiên cứu một cách độc lập, có hệ thống và toàn diện về phổ biến, giáo dục pháp luật tại huyện Tây Hòa, tỉnh Phú Yên. Do đó, việc nghiên cứu phổ biến, giáo dục pháp luật trên địa bàn huyện Tây Hòa, tỉnh Phú Yên nhằm đƣa ra một số giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả, chất lƣợng công tác này trên địa bàn huyện Tây Hòa, tỉnh Phú Yên có ý nghĩa cả về lý luận và thực tiễn. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn 3.1. Mục đích Luận văn làm rõ cơ sở lý luận, đánh giá thực tiễn phổ biến, giáo dục pháp luật trên địa bàn huyện Tây Hoà, xác định nguyên nhân, đƣa ra các giải pháp phù hợp nhằm nâng cao chất lƣợng phổ biến, giáo dục pháp luật trên địa bàn huyện Tây Hòa và hiệu quả quản lý nhà nƣớc trên địa bàn huyện. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt đƣợc mục đích đặt ra, đề tài thực hiện các nhiệm vụ: - Thứ nhất, làm sáng tỏ cơ sở lý luận và thực tiễn về phổ biến, giáo dục pháp luật tại địa phƣơng; - Thứ hai, đánh khách quan, toàn diện về tình hình kinh tế, chính trị, văn hoá - xã hội, an ninh, trật tự an toàn xã hội của huyện Tây Hoà và thực trạng công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trong 3 những năm qua cả về kết quả đạt đƣợc cũng nhƣ các tồn tại, hạn chế và nguyên nhân của thực trạng đó. - Thứ ba, đề xuất một số giải pháp bảo đảm nâng cao chất lƣợng, hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trên địa bàn huyện Tây Hoà hiện nay. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tƣợng nghiên cứu Luận văn nghiên cứu vấn đề lý luận về phổ biến giáo dục pháp luật tại địa phƣơng và thực tiễn phổ biến, giáo dục pháp luật trên địa bàn huyện Tây Hoà, tỉnh Phú Yên. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Về không gian: Đề tài thực hiện nghiên cứu phổ biến, giáo dục pháp luật trên địa bàn huyện Tây Hoà, tỉnh Phú Yên. - Về thời gian: Luận văn nghiên cứu phổ biến, giáo dục pháp luật trên địa bàn huyện Tây Hòa, tỉnh Phú Yên từ năm 2011 đến năm 2016. - Về nội dung: Luận văn nghiên cứu về phổ biến, giáo dục pháp luật trên địa bàn huyện Tây Hoà, tỉnh Phú Yên. 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu của luận văn 5.1. Phƣơng pháp luận Nghiên cứu đề tài dựa trên phƣơng pháp luận duy vật biện chứng ; phƣơng pháp luận Triết học Mác – Lênin, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh và các quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về công tác phổ biến, giáo dục pháp luật; chính sách, pháp luật của Nhà nƣớc về phổ biến, giáo dục pháp luật. 5.2. Phƣơng pháp nghiên cứu - Phƣơng pháp phân tích tài liệu - Phƣơng pháp thu thập và xử lý thông tin 4 - Phƣơng pháp thống kê, phân tích tổng hợp - Phƣơng pháp so sánh, đánh giá - Phƣơng pháp quan sát 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn 6.1. Ý nghĩa lý luận Luận văn góp phần sáng tỏ, sâu sắc thêm lý luận về phổ biến, giáo dục pháp luật tại chính quyền địa phƣơng thông qua làm rõ đặc điểm của phổ biến, giáo dục pháp luật tại địa phƣơng và các yếu tố chi phối chất lƣợng phổ biến, giáo dục pháp luật. Kết quả nghiên cứu của luận văn góp phần làm phong phú thêm hệ thống cơ sở lý luận về phổ biến, giáo dục pháp luật. 6.2. Ý nghĩa thực tiễn - Luận văn đề xuất các giải pháp có giá trị tham khảo trong thực tế hoàn thiện phổ biến, giáo dục pháp luật; góp phần nâng cao vai trò, hiệu lực, hiệu quả hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật; nâng cao nhận thức pháp luật của cán bộ, công chức và các tầng lớp từ đó góp phần hình thành ý thức tôn trọng pháp luật, sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật. - Luận văn có thể là tài liệu tham khảo cho các nhà quản lý của huyện Tây Hoà trong thực hiện phổ biến, giáo dục pháp luật. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mục lục, mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục thì nội dung chính của luận văn gồm 3 chƣơng. 5 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT TẠI ĐỊA PHƢƠNG 1.1- KHÁI QUÁT CHUNG VỀ PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT TẠI ĐỊA PHƢƠNG 1.1.1. Quan niệm về phổ biến, giáo dục pháp luật tại địa phƣơng Phổ biến giáo dục pháp luật ở địa phƣơng có thể đƣợc hiểu là một khâu của của hoạt động tổ chức thực hiện pháp luật, do các cơ quan, tổ chức, nhà nƣớc, đoàn thể, cá nhân tại địa phƣơng thực hiện, bằng các hình thức, phƣơng pháp thích hợp, nhằm mục đích hình thành ở đối tƣợng tác động tri thức pháp luật, tình cảm, niềm tin pháp luật, tôn trọng và nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật. 1.1.2. Đặc điểm của phổ biến, giáo dục pháp luật tại địa phƣơng Tại địa phƣơng, phổ biến, giáo dục pháp luật có một số đặc điểm cơ bản sau: Thứ nhất, phổ biến, giáo dục pháp luật tại địa phƣơng là hoạt động đƣợc thực hiện bởi các chủ thể nhất định; Thứ hai, đối tƣợng phổ biến, giáo dục pháp luật tại địa phƣơng mang tính đa dạng và chênh lệch về trình độ, nhận thức; Thứ ba, lĩnh vực cần phổ biến, giáo dục pháp luật tại địa phƣơng là rất rộng; Thứ tư, mục đích của phổ biến, giáo dục pháp luật tại địa phƣơng nhằm nâng cao tri thức, tình cảm, niềm tin pháp luật cho đối tƣợng đƣợc phổ biến, giáo dục pháp luật. 1.1.3. Vai trò của phổ biến, giáo dục pháp luật tại địa phƣơng Tại địa phƣơng, công tác phổ biến, giáo dục pháp luật có vai trò cụ thể nhƣ sau: Thứ nhất, nâng cao hiểu biết pháp luật cho các đối tƣợng tại địa phƣơng; Thứ hai, hình thành tình cảm, lòng tin 6 của đối tƣợng đƣợc phổ biến, giáo dục pháp luật; Thứ ba, nâng cao ý thức tự giác chấp hành pháp luật của đối tƣợng đƣợc phổ biến, giáo dục pháp luật; Thứ tư, góp phần nâng cao hiệu lực và hiệu quả quản lý nhà nƣớc, quản lý xã hội tại địa phƣơng. 1.2- NỘI DUNG, HÌNH THỨC PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT TẠI ĐỊA PHƢƠNG 1.2.1. Nội dung phổ biến, giáo dục pháp luật Nội dung chủ yếu của phổ biến giáo dục pháp luật bao gồm các quy định của Hiến pháp và văn bản quy phạm pháp luật, về Các điều ƣớc quốc tế mà nƣớc Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên, các thỏa thuận quốc tế và ý thức tôn trọng và chấp hành pháp luật; ý thức bảo vệ pháp luật; lợi ích của việc chấp hành pháp luật; gƣơng ngƣời tốt, việc tốt trong thực hiện pháp luật và hệ thống các thông tin pháp luật thực định, những thông tin pháp luật chuyên ngành, những thông tin về thực tiễn thực thi, áp dụng pháp luật. 1.2.2. Hình thức của phổ biến, giáo dục pháp luật Về hình thức, phổ biến, giáo dục pháp luật có thể đƣợc thực hiện thông qua các hình thức mang tính phổ biến, truyền thống nhƣ: phổ biến, nói chuyện pháp luật, các hội nghị, hội thảo, sinh hoạt pháp luật chuyên đề, các câu lạc bộ pháp luật, các đội thông tin lƣu động, các cuộc thi tìm hiểu pháp luật, tuyên truyền qua báo chí và các phƣơng tiện thông tin đại chúng, các hình thức văn học, nghệ thuật, dạy học pháp luật ở các trƣờng,..và các hình thức mang tính đặc thù nhƣ: các hoạt động định hƣớng phổ biến, giáo dục pháp luật trong các hoạt động lập pháp, hành pháp và tƣ pháp của các cơ quan nhƣ Quốc hội, Chính phủ, Tòa án và các hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật thông qua các tổ chức xã hội, tổ chức nghề nghiệp, tổ chức 7 quần chúng, tổ hòa giải, công tác trợ giúp pháp lý, tƣ pháp pháp luật,.. 1.3- YÊU CẦU CỦA CÔNG TÁC PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT TẠI ĐỊA PHƢƠNG Tại Việt Nam, yêu cầu đặt ra đối với công tác phổ biến, giáo dục pháp luật thể hiện ở các nội dung sau đây. 1.3.1. Đảm bảo sự lãnh đạo của Đảng, chỉ đạo của Nhà nước ở trung ương và chính quyền địa phương đối với việc phổ biến, giáo dục pháp luật 1.3.2. Xây dựng kế hoạch, chương trình, đề án phổ biến, giáo dục pháp luật 1.3.3. Nội dung phổ biến, giáo dục phải chính xác, đầy đủ, dễ hiểu, thiết thực 1.3.4. Hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật cần phải kịp thời, thường xuyên, có trọng tâm, trọng điểm 1.3.5. Phương pháp, hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật phải đa dạng, phù hợp với từng đối tượng được phổ biến, giáo dục pháp luật 1.3.6. Kết hợp phổ biến, giáo dục pháp luật với các hình thức hướng dẫn áp dụng pháp luật khác. 1.4- CÁC YẾU TỐ CHI PHỐI PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT TẠI ĐỊA PHƢƠNG 1.4.1. Các yếu tố chủ quan Thứ nhất, về công tác chỉ đạo, điều hành. Vai trò lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, vai trò chỉ đạo, điều hành, tổ chức triển khai và kiểm tra hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật của cơ quan hành chính nhà nƣớc tại địa phƣơng là yếu tố tác động mạnh mẽ tới sự 8 phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị trong địa phƣơng trong hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật. Thứ hai, chủ thể phổ biến, giáo dục pháp luật. Chủ thể phổ biến, giáo dục pháp luật đòi hỏi những kỹ năng và vận dụng hình thức, phƣơng pháp nhất định nhƣng đều cần phải hiểu đúng, thấu đáo về lĩnh vực mà họ chịu trách nhiệm phổ biến cho ngƣời khác. Đối với các địa phƣơng, các chủ thể phổ biến, giáo dục pháp luật tại địa phƣơng có tác động quan trọng đến chất lƣợng, hiệu quả phổ biến, giáo dục pháp luật cho ngƣời dân trên địa bàn. Thứ ba, sự phối hợp giữa các cơ quan, tổ chức trong bộ máy phổ biến, giáo dục pháp luật. Hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật tại địa phƣơng, để đạt mục tiêu đem lại sự hiểu biết và tuân thủ, chấp hành pháp luật của các đối tƣợng, đòi hỏi mỗi cơ quan, tổ chức, cá nhân đảm nhiệm những chức năng, nhiệm vụ nhất định cần có cơ chế phối hợp để đem lại hiệu quả. Tại địa phƣơng, sự đa dạng về nội dung các lĩnh vực cần phổ biến, giáo dục pháp luật đòi hỏi nhiều cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia. Thứ tư, về năng lực tài chính của địa phƣơng. Đối với các địa phƣơng có mức độ tự chủ về ngân sách cao khi có các nguồn thu tốt, sẽ bảo đảm các khoản chi, trong đó có chi cho hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật. Có điều kiện chủ động triển khai kịp thời công tác phổ biến, giáo dục pháp luật đến ngƣời dân địa phƣơng, nâng cao hiệu quả quản lý kinh tế, xã hội. 1.4.2. Các yếu tố khách quan Thứ nhất, chính sách của nhà nƣớc về phổ biến, giáo dục pháp luật. Chính sách của nhà nƣớc là sự thể hiện quan điểm, mức độ quan tâm của Nhà nƣớc đối với phổ biến, giáo dục pháp luật, có tác 9 động mạnh mẽ công tác phổ biến, giáo dục pháp luật nói chung, công tác phổ biến, giáo dục pháp luật tại các địa phƣơng nói riêng. Thứ hai, điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của địa phƣơng. Điều kiện tự nhiên, xã hội địa phƣơng tác động đến khả năng triển khai các hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật đến các đối tƣợng ngƣời dân, doanh nghiệp,..Điều kiện kinh tế của địa phƣơng chi phối đến nguồn thu và mức độ tự chủ về tài chính để triển khai hay không thể triển khai các hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật thƣờng xuyên, kịp thời. Thứ ba, trình độ nhận thức của đối tƣợng phổ biến, giáo dục pháp luật tại địa phƣơng. Mức độ nhận thức của đối tƣợng phụ thuộc vào trình độ dân trí hay mặt bằng văn hóa chung của ngƣời dân địa phƣơng. Trình độ dân trí có quan hệ mật thiết với khả năng hiểu biết, nhận thức pháp luật của ngƣời dân. Vì vậy, đây là cơ sở cho việc lựa chọn hình thức, phƣơng pháp phù hợp. 10 Chương 2: THỰC TRẠNG PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN TÂY HOÀ, TỈNH PHÖ YÊN 2.1- ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, KINH TẾ - XÃ HỘI CỦA HUYỆN TÂY HÕA, TỈNH PHÖ YÊN 2.1.1. Điều kiện tự nhiên Tây Hòa là một huyện nằm ở phía Tây Nam của tỉnh Phú Yên, có tọa độ địa lý từ 120 45’7” đến 120 45’15” độ vĩ Bắc và 109 0 15’ 13” đến 1090 15’39” độ kinh Đông. Diện tích tự nhiên là 60.945,06 ha, dân số 117.429 ngƣời (năm 2014) với mật độ dân số: 193 ngƣời/km2. Bên cạnh diện tích đồng bằng rộng lớn, Tây Hòa là huyện có nhiều đồi núi cao và không có phần đất tiếp giáp với biển. Huyện Tây Hòa gồm 11 đơn vị hành chính, trong đó có 01 thị trấn (thị trấn Phú Thứ), 06 xã đồng bằng (Hòa Bình 1, Hòa Phong, Hòa Phú, Hòa Mỹ Đông, Hòa Đồng, Hòa Tân Tây) và 04 xã miền núi (Sơn Thành Đông, Sơn Thành Tây, Hòa Mỹ Tây, Hòa Thịnh). 2.1.2. Điều kiện kinh tế Huyện Tây Hòa là một huyện thuần nông, hoạt động chủ yếu là sản xuất nông nghiệp, trong đó chủ yếu là trồng lúa. Tốc độ tăng trƣởng kinh tế khá, bình quân GDP giai đoạn 2005 – 2015 là 13,00% (vƣợt chỉ tiêu 1,37% so với Nghị quyết Đảng bộ đề ra), cao hơn so với chỉ tiêu tăng trƣởng của Tỉnh 12,5%. Trong đó, cơ cấu GDP (2015) theo khu vực kinh tế nhƣ sau: nông – lâm - thủy sản chiếm 40,97%; công nghiệp - xây dựng 24,53%; dịch vụ 34,5%. Tổng sản phẩm trên địa bàn giá thực tế năm 2015 đạt 24 tỷ đồng tăng 1,4 lần so với năm 2005. Tổng vốn đầu tƣ phát triển toàn xã hội năm 2015 đạt 537,3 tỷ đồng, GDP bình quân đầu ngƣời 13,34 triệu đồng năm 2015. 11 2.1.3. Đặc điểm chính trị - xã hội Dân số trung bình của huyện Tây Hòa đến năm 2014 là 117.429 ngƣời, mật độ dân số trung bình 193 ngƣời/km2. Thu nhập và đời sống của nhân dân trong các năm gần đây ngày càng đƣợc tăng cao và cải thiện đáng kể. Thu nhập bình quân đầu ngƣời tăng từ 5,58 triệu đồng năm 2005 và lên 13,48 triệu đồng năm 2014. Tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống còn 11% so với tiêu chí mới (tiêu chí 2011-2015). 2.2- TÌNH HÌNH PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT CỦA HUYỆN TÂY HÕA, TỈNH PHÖ YÊN GIAI ĐOẠN 2011-2016 Hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật cho các đối tƣợng trên địa bàn huyện Tây Hòa đã đƣợc tiến hành một cách linh hoạt, đa dạng, phong phú về nội dung lẫn hình thức. Các chủ thể phổ biến, giáo dục pháp luật đã lựa chọn và áp dụng các hình thức phù hợp với đặc điểm, tình hình và điều kiện của địa phƣơng cũng nhƣ các đối tƣợng trên địa bàn huyện Tây Hòa. Trong đó, có nhiều hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật có tính hiệu quả cao và thu hút đƣợc nhiều đối tƣợng tham gia. 2.2.1. Phổ biến, giáo dục pháp luật thông qua tuyên truyền miệng 2.2.2. Phổ biến, giáo dục pháp luật thông qua các cuộc thi tìm hiểu pháp luật 2.2.3. Phổ biến, giáo dục pháp luật thông qua các phƣơng tiện thông tin đại chúng 2.2.4. Phổ biến, giáo dục pháp luật thông qua hoạt động hòa giải ở cơ sở 2.2.5. Phổ biến, giáo dục pháp luật thông qua biên soạn, phát hành tài liệu pháp luật 2.2.6. Phổ biến, giáo dục pháp luật thông qua thông qua tủ sách pháp luật 12 2.2.7. Phổ biến, giáo dục pháp luật thông qua hoạt động trợ giúp pháp lý 2.2.8. Phổ biến, giáo dục pháp luật trong nhà trƣờng 2.2.9. Phổ biến, giáo dục pháp luật thông qua hƣởng ứng Ngày Pháp luật nƣớc Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam 2.2.10. Phổ biến, giáo dục pháp luật thông qua các hình thức khác. 2.3- ĐÁNH GIÁ HOẠT ĐỘNG PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT TẠI HUYỆN TÂY HÕA, TỈNH PHÖ YÊN 2.3.1. Những kết quả đạt đƣợc và nguyên nhân 2.3.1.1. Kết quả đạt đƣợc Thực trạng phổ biến, giáo dục pháp luật tại huyện Tây Hòa những năm gần đây có những chuyển biến theo hƣớng tích cực. Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật đƣợc Huyện ủy, Hội đồng nhân dân huyện, Ủy ban nhân dân huyện, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể huyện, đảng viên, cán bộ, công chức và các tầng lớp Nhân dân chú trọng, quan tâm. Tại Huyện, việc triển khai thực hiện Chỉ thị số 02/2014/CT-UBND ngày 09/01/2014 của UBND tỉnh Phú Yên về tăng cƣờng công tác tuyên truyền, phổ biển, giáo dục pháp luật trên địa bàn tỉnh Phú Yên đã đƣợc thực hiện nghiêm túc, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về chấp hành pháp luật trong các lĩnh vực đất đai, an toàn giao thông, tệ nạn xã hội. Điều đó từng bƣớc đã giảm số vụ việc và số ngƣời vi phạm pháp luật, góp phần giữ gìn an ninh trật tự, phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn huyện. 2.3.1.2. Nguyên nhân đạt được kết quả Đạt đƣợc những kết quả trên đây là do có sự quan tâm của các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phƣơng và tinh thần trách nhiệm 13 của các chủ thể thực hiện phổ biến, giáo dục pháp luật trên địa bàn huyện. Ngoài ra, tình hình kinh tế - xã hội và dân trí địa phƣơng ổn định, ít có sự chênh lệch cũng là một nguyên nhân. 2.3.2. Những hạn chế và nguyên nhân 2.3.2.1. Hạn chế - Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật tại Huyện Tây Hòa có lúc, có nơi nội dung còn thiếu chính xác, chƣa đầy đủ, ngôn ngữ tuyên truyền còn mang tính văn bản, khô khăn gây khó hiểu cho ngƣời nghe, một số ít chủ thể xác định nội dung còn chung chung, chƣa sát với tình hình thực tế tại cơ sở do đó chƣa thiết thực với nhu cầu tìm hiểu pháp luật của các đối tƣợng. - Một số cấp ủy Đảng, cơ quan, đơn vị, ban ngành, đoàn thể, địa phƣơng thực hiện hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật còn chƣa kịp thời, thƣờng xuyên liên tục, có tâm lý chờ đợi, ỷ lại cấp trên, cơ quan ngành tƣ pháp trong việc triển thực hiện phổ biến, giáo dục pháp luật. - Việc phổ biến, giáo dục pháp luật tại Huyện Tây Hòa phần lớn còn mang tính đại trà, chung chung chƣa thật sự chú ý tới nhu cầu, lứa tuổi, trình độ và truyền thống, phong tục, tập quán của địa phƣơng. - Chƣa chú trọng gắn phổ biến, giáo dục pháp luật với việc thi hành pháp luật với thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, trật tự an ninh của địa phƣơng và đời sống hàng ngày của ngƣời dân. 2.3.2.2. Nguyên nhân của những hạn chế * Nguyên nhân khách quan - Hệ thống pháp luật nƣớc ta mang tính chế định khung, chƣa đồng bộ, chậm đi vào cuộc sống, chất lƣợng các văn bản luật chƣa cao, số lƣợng các văn bản pháp luật của nhà nƣớc ban hành ngày càng nhiều, lại thƣờng xuyên sửa đổi, bổ sung. 14 - Các đối tƣợng thƣờng xuyên thay đổi nơi cƣ trú, thiếu tính ổn định, gây khó khăn trong việc xác định đối tƣợng để phổ biến, giáo dục pháp luật. - Ngân sách địa phƣơng còn hạn hẹp do đó việc đầu tƣ kinh cho công tác phổ biến, giáo dục pháp luật còn hạn chế. * Nguyên nhân chủ quan Thứ nhất, về tổ chức thực hiện phổ biến, giáo dục pháp luật. Vẫn còn một bộ phận cấp ủy Đảng, cơ quan, đơn vị, ban ngành, đoàn thể, địa phƣơng chƣa dành sự quan tâm thỏa đáng đối với việc lãnh đạo công tác phổ biến, giáo dục pháp luật. Sự phối hợp của một số cơ quan, đơn vị, ban ngành, đoàn thể, địa phƣơng để thực hiện công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cho các đối tƣợng có lúc còn chƣa đƣợc thực hiện tốt; chƣa thƣờng xuyên, liên tục, thiếu đồng bộ, không gắn kết; chế độ thông tin, báo cáo về các hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật thực hiện chƣa đầy đủ, kịp thời; thiếu chủ động, tích cực trong việc triển khai thực hiện nhiệm vụ; còn có hiện tƣợng dựa dẫm, ỷ lại cho các cơ quan khác. Thứ hai, chủ thể phổ biến, giáo dục pháp luật phân tán và thiếu tính chuyên nghiệp. Chủ thể phổ biến, giáo dục pháp luật tuy đông về số lƣợng nhƣng lại phân tán, số ngƣời chuyên trách không nhiều, mà chủ yếu là kiêm nhiệm; tính chuyên nghiệp của lực lƣợng này chƣa cao đặc biệt là ở cơ sở. Chủ thể thực hiện phổ biến, giáo dục pháp luật đa số là ngƣời có kiến thức pháp luật hoặc có kinh nghiệm thực tiễn về pháp luật nhƣng lại thiếu kỹ năng sƣ phạm. Thứ ba, đối tƣợng phổ biến, giáo dục pháp luật hạn chế về nhận thức. Huyện Tây Hòa là một huyện thuần nông, trình độ dân trí còn hạn chế, do đó khả năng tiếp cận cũng nhƣ tiếp thu pháp luật còn thấp. Phần lớp ngƣời dân sinh sống chủ yếu bằng nghề nông, 15 chƣa thật sự quan tâm đến việc tìm hiểu pháp luật. Bên cạnh phần lớn ngƣời dân đã có ý thức nhiệt tình tham gia hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật thì vẫn còn một bộ phận đáng kể ngƣời dân chƣa tích cực tham gia các buổi tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật do các cơ quan chức năng tổ chức. Thứ tư, nội dung, hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật. Qua thực tiễn có thể thấy rằng, nội dung phổ biến, giáo dục pháp luật trên địa bàn huyện Tây Hòa chƣa thật sự sinh động, chƣa thú hút đƣợc ngƣời nghe, chƣa thực hiện kết hợp giữa lý thuyết và thực tiễn tại địa phƣơng do đó chƣa đáp ứng đƣợc nhƣ cầu tìm hiểu pháp luật liên quan trực tiếp đến đời sống lao động, sản xuất, kinh doanh của ngƣời dân. Thứ năm, về nguồn lực đầu tƣ cho công tác phổ biến, giáo dục pháp luật. Tuy Huyện đã quan tâm bổ sung, cấp kinh phí hằng năm đối với các hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật nhƣng vẫn còn nhiều hạn chế, dàn trải, chƣa đồng bộ, chƣa tƣơng xứng với vai trò của công tác này. Do đó, cơ sở vật chất, phƣơng tiện dành cho công tác phổ biến, giáo dục pháp luật chƣa đáp ứng đƣợc yêu cầu nhiệm vụ. 16 Chương 3: PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN TÂY HOÀ, TỈNH PHÖ YÊN 3.1- PHƢƠNG HƢỚNG NÂNG CAO HIỆU QUẢ PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN TÂY HÕA, TỈNH PHÖ YÊN Xuất phát từ những chủ trƣơng, đƣờng lối của Đảng, pháp luật của Nhà nƣớc kể trên, căn cứ các điều kiện tự nhiên cũng nhƣ kinh tế, văn hóa, xã hội của Huyện Tây Hòa hiện nay, có thể xác định những phƣơng hƣớng để phổ biến, giáo dục pháp luật trên địa bàn Huyện Tây Hòa nhƣ sau: Thứ nhất, tiếp tục củng cố, nâng cao nhận thức và thực hiện nghiêm các chủ trƣơng, đƣờng lối của Đảng, pháp luật của Nhà nƣớc. Thứ hai, kết hợp chặt chẽ giữa phổ biến, giáo dục pháp luật với giáo dục chính trị, tƣ tƣởng, đạo đức, lối sống. Thứ ba, tiếp tục đổi mới, da dạng cả về nội dung và hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật. Thứ tư, chú trọng việc phát triển lực lƣợng làm công tác phổ biến giáo dục pháp luật. Thứ năm, phải thu hút sự tham gia chủ động, tích cực của cả hệ thống chính trị trong phổ biến, giáo dục pháp luật. 3.2- MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN TÂY HÕA, TỈNH PHÖ YÊN. 3.2.1. Tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng, chỉ đạo của chính quyền địa phương đối với phổ biến, giáo dục pháp luật 17 Các cấp ủy Đảng huyện Tây Hòa cần nâng cao hơn nữa ý thức trách nhiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo chính quyền cùng cấp tổ chức thực hiện công tác phổ biến, giáo dục pháp luật với nội dung, hình thức, phƣơng pháp phù hợp với từng đối tác khác nhau. Đồng thời, phải tổ chức kiểm tra, giám sát việc thực hiện để hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật đạt đƣợc hiệu quả cao nhất. Bên cạnh tăng cƣờng sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng thì sự chỉ đạo, hƣớng dẫn và tổ chức thực hiện của chính quyền địa phƣơng đối với hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật cũng vô cùng quan trọng. 3.2.2. Tăng cường sự phối hợp đồng bộ, nhịp nhàng giữa các cơ quan, đơn vị, ban, ngành, đoàn thể, địa phương đối với phổ biến, giáo dục pháp luật. Huyện Tây Hòa cần ban hành Quy chế phối hợp đối với hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật giữa các cơ quan, đơn vị, ban, ngành, đoàn thể, địa phƣơng. Trong đó cần quy định rõ trách nhiệm, các hình thức khen thƣởng cũng nhƣ các hình thức phê bình, kiểm điểm đối với các cá nhân, tập thể thực hiện chƣa tốt trong hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật nhằm nâng cao ý thức, tạo sự đồng bộ, nhịp nhàng trong việc phối hợp tổ chức thực hiện đối với hoạt động này. 3.2.3. Chú trọng xây dựng đội ngũ làm công tác phổ biến, giáo dục pháp luật Thứ nhất, tuyển chọn đội ngũ ngƣời làm công tác phổ biến, giáo dục pháp luật. Cần tuyển chọn ngƣời có phẩm chất, năng lực, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, có khả năng tuyên truyền, giáo dục và vận động, hòa giải tốt, có lòng nhiệt tình, say mê với công việc phổ biến, giáo dục pháp luật. 18 Thứ hai, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ và ý thức tránh nhiệm cho đội ngũ ngƣời làm công tác phổ biến, giáo dục pháp luật. Huyện Tây Hòa cần bồi dƣỡng và định hƣớng nội dung phổ biến, giáo dục pháp luật thƣờng xuyên cho đội ngũ này đi đôi với việc đào tạo, nâng cao trình độ kiến thức, hiểu biết pháp luật cho đội ngũ này thông qua các lớp tập huấn, lớp bồi dƣỡng nghiệp vụ sƣ phạm, các kỹ năng giao tiếp, xử lý tình huống cho đội ngũ này đồng thời làm hình thành ở đội ngũ này các kỹ năng mềm, nhƣ cách viết, soạn đề cƣơng, cách thuyết phục ngƣời khác, phƣơng pháp thuyết trình trƣớc đông ngƣời sao cho hấp dẫn, sinh động,.. làm hình thành ở đội ngũ làm công tác phổ biến, giáo dục pháp luật vừa có tính chủ động, linh hoạt, sáng tạo vừa có ý thức tự nâng cao trình độ chuyên môn, trau dồi kỹ năng, nghiệp vụ, nhiệt tình, tâm huyết với hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật. Ngoài ra, cần phải xây dựng ý thức chấp hành nghiêm minh pháp luật trong đội ngũ này, làm tấm gƣơng cho các tầng lớp nhân dân noi theo và thực hiện. 3.2.4. Nâng cao ý thức trách nhiệm, sự hăng hái, nhiệt tình của đối tượng trong quá trình tham gia hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật. Các cơ quan, đơn vị, ban, ngành, đoàn thể, địa phƣơng trên địa bàn huyện Tây Hòa cũng cần có sự quan tâm, tạo các điều kiện thuận lợi để ngƣời dân hăng hái, nhiệt tình tham dự các buổi phổ biến, giáo dục pháp luật. Chẳng hạn, cần chú trọng việc cấp kinh phí phục vụ phổ biến, giáo dục pháp luật không chỉ cho báo cáo viên, tuyên truyên viên pháp luật, mà còn chi bồi dƣỡng cho ngƣời dân tham dự các buổi phổ biến, giáo dục pháp luật. Bên cạnh đó, cần có cơ chế khen thƣởng kịp thời đối với những hộ gia đình, ngƣời dân tích cực tham dự phổ biến, giáo dục pháp luật, có thể áp dụng các hình thức nhƣ: khen 19 thƣởng bằng hiện vật; coi đây là tiêu chuẩn công nhận gia đình văn hóa,.. và quy định biện pháp xử lý đối với những ngƣời né tránh, không tham dự phổ biến, giáo dục pháp luật có thể áp dụng các hình thức nhƣ: phải lao động công ích, không công nhận gia đình văn hóa,.. 3.2.5. Tiếp tục đổi mới nội dung và hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật theo hướng đầy đủ, rõ ràng, dễ hiểu, có trọng tâm, trọng điểm, phù hợp với nhu cầu của đối tượng và truyền thống, phong tục, tập quán của địa phương. Về nội dung, huyện Tây Hòa cần: - Lựa chọn những nội dung kiến thức về các lĩnh vực pháp luật cụ thể, liên quan mật thiết tới cuộc sống, lao động, sinh hoạt, sản xuất, kinh doanh của ngƣời dân để tuyên truyền, phổ biến cho họ. - Chú trọng trang bị những nội dung kiến thức về các văn bản quy phạm pháp luật do Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh Phú Yên, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân huyện Tây Hòa và Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân các xã, thị trấn trên địa bàn huyện Tây Hòa, nhất là văn bản có liên quan trực tiếp đến cuộc sống, lao động, việc làm, lợi ích của ngƣời dân. - Cung cấp những nội dung thông tin về thực tiễn đời sống pháp luật trên địa bàn huyện. - Cần chú trọng trang bị cho ngƣời dân kiến thức về kinh nghiệm thực tế, kỹ năng vận dụng các quy phạm pháp luật để xử lý, giải quyết các sự việc, sự kiện, tình huống pháp luật xảy ra trong cuộc sống. - Cần nhanh chóng xây dựng chƣơng trình phổ biến, giáo dục pháp luật dành riêng cho với từng nhóm đối tƣợng trên địa bàn huyện. Về hình thức, huyện Tây Hòa cần: 20 - Cần tập trung phát huy tốt hơn các hình thức có hiệu quả nhất, phù hợp nhất đối với từng đối tƣợng qua thực tiễn phổ biến, giáo dục pháp luật trong thời gian qua. - Lựa chọn, áp dụng hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật phải dựa trên cơ sở phù hợp với nội dung và điều kiện sinh hoạt của địa bàn dân cƣ, tâm lý, lứa tuổi, nghề nghiệp,.. đồng thời hƣớng trọng tâm phổ biến, giáo dục pháp luật vào đối tƣợng phổ biến, giáo dục pháp luật; phát huy tính chủ động, sáng tạo của họ, buộc họ phải dành nhiều thời gian để tƣ duy, nghiền ngẫm thông tin pháp luật thu nhận đƣợc. - Các chủ thể phổ biến, giáo dục pháp luật cần sử dụng linh hoạt, đồng bộ nhiều hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật, giúp đối tƣợng đƣợc phổ biến, giáo dục pháp luật dễ tiếp thu, dễ hiểu và nhớ lâu, vận dụng đƣợc kiến thức pháp luật vào thực tế. 3.2.6. Tăng cƣờng đầu tƣ kinh phí, cơ sở vật chất và điều kiện bảo đảm triển khai công tác phổ biến, giáo dục pháp luật Huyện Tây Hòa cần đầu tƣ ngân sách và huy động các nguồn kinh phí khác, đặc biệt cần chú trọng đầu tƣ vào cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ hoạt động phổ biến, giáo dục pháp, nâng cao chính sách đãi ngộ đối với đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật để có thể chủ động phổ biến, giáo dục pháp luật cho ngƣời dân trên địa bàn huyện đạt hiệu quả cao nhất. 3.2.7. Đẩy mạnh xã hội hóa phổ biến, giáo dục pháp luật có sự quản lý của chính quyền địa phương Thứ nhất, xã hội hóa chủ thể tham gia phổ biến, giáo dục pháp luật. Quan tâm đào tạo, xây dựng một đội ngũ ngƣời làm công tác phổ biến, giáo dục pháp luật ở cơ sở là một biện pháp xã hội hóa chủ thể 21 phổ biến, giáo dục pháp luật hết sức quan trọng trƣớc mắt cũng nhƣ lâu dài. Với lợi thế am hiểu truyền thống văn hóa, lối sống, thói quen sinh hoạt của ngƣời dân ở địa phƣơng, lực lƣợng này sẽ khắc phục đƣợc những trở ngại mà đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật đang gặp phải xa rời thực tế. Thứ hai, xã hội hóa nguồn kinh phí phục vụ phổ biến, giáo dục pháp luật. Vận động nguồn kinh phí đóng góp từ các tổ chức phi Chính phủ; Việt kiều về nƣớc trên địa bàn huyện; Huy động nguồn kinh phí đóng góp từ các doanh nghiệp, nhà hảo tâm đang hoạt động sản xuất, kinh doanh trên địa bàn huyện và các địa phƣơng khác. 22 KẾT LUẬN Phổ biến, giáo dục pháp luật là một khâu quan trọng trong quy trình tổ chức thực hiện pháp luật, là cầu nối đƣa pháp luật vào cuộc sống. Mục tiêu của công tác này là làm cho mỗi ngƣời dân không chỉ nắm vững pháp luật mà phải hiểu và làm theo pháp luật. Luận văn đã tập trung phân tích, làm sáng tỏ cơ sở lý luận về phổ biến, giáo dục pháp luật cho ngƣời dân trên địa bàn huyện Tây Hòa, bao gồm: khái niệm, những đặc điểm, vai trò của phổ biến, giáo dục pháp luật. Quá trình phổ biến, giáo dục pháp luật cho ngƣời dân trên địa bàn huyện Tây Hòa đƣợc tạo thành bởi các yếu tố: chủ thể, đối tƣợng, nội dung, phƣơng pháp, hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật. Hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật luôn chịu sự tác động, ảnh hƣởng của nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm các yếu tố chủ quan và khách quan. Từ cơ sở phân tích, đánh giá những đặc điểm về địa lý - tự nhiên - xã hội, về tình hình kinh tế, chính trị, văn hóa - xã hội của huyện Tây Hòa luận văn đã đề xuất những giải pháp phù hợp với điều kiện và đặc trƣng văn hóa của ngƣời dân để phổ biến, giáo dục pháp luật trong những năm tới. Với những kết quả nghiên cứu trên sẽ đóng góp một phần vào khoa học lý luận cũng nhƣ hoạt động thực tiễn phổ biến, giáo dục pháp luật đối huyện Tây Hòa nói riêng và cả nƣớc nói chung./.