3. Từ những hạn chế và nguyên nhân của hạn chế đã phân
tích ở Chương 2, luận văn đưa ra một số định hướng và giải
pháp nâng cao hiệu quả QLNN về chi trả BHXH trên địa bàn
Quận 9. Trong đó tập trung vào các giải pháp: tiếp tục nâng cao
trách nhiệm của cả hệ thống chính trị ở địa phương đối với công
tác BHXH; đổi mới công tác tuyên truyền nhằm nâng cao nhận
thức của người sử dụng lao động và xã hội về chấp hành pháp
luật BHXH, nâng cao hiểu biết cho người lao động về BHXH
để bảo vệ quyền lợi của chính mình; tăng cường công tác phối24
hợp với các ngành liên quan và nâng cao hiệu quả hoạt động
kiểm tra, xử lý vi phạm pháp luật BHXH; nâng cao chất lượng
đội ngũ cán bộ, viên chức làm công tác BHXH.
Trong điều kiện hội nhập quốc tế hiện nay, công tác QLNN
đối với hoạt động BHXH nói chung và chi trả BHXH nói riêng
ngày càng nảy sinh nhiều vấn đề mới cần tiếp tục nghiên cứu.
Do hạn chế về thời gian và khả năng, tác giả luận văn chỉ mong
đóng góp một số giải pháp trên cơ sở nghiên cứu lý luận chi trả
BHXH và thực tiễn thực hiện chính sách BHXH tại Quận 9,
nhằm nâng cao hiệu quả QLNN về chi trả BHXH trên địa bàn.
Luận văn không thể tránh khỏi những thiếu sót. Kính mong
được sự góp ý, phê bình của các Nhà khoa học và những người
quan tâm đến đề tài này để luận văn được hoàn thiện hơn./.
24 trang |
Chia sẻ: yenxoi77 | Lượt xem: 834 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Tóm tắt Luận văn Quản lý nhà nước về chi trả bảo hiểm xã hội trên địa bàn Quận 9, thành phố Hồ Chí Minh, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
1
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
BHXH (BHXH) là một trong những chính sách an sinh xã
hội (ASXH) quan trọng; là tiêu chí của tiến bộ, bình đẳng và
công bằng xã hội; thể hiện sự văn minh, phát triển của mỗi quốc
gia. Đối với Việt Nam, Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm xây
dựng và tổ chức thực hiện các chính sách ASXH hướng đến con
người; xem đây vừa là động lực phát triển, vừa thể hiện bản
chất tốt đẹp của chế độ, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân
chủ, công bằng, văn minh.
Thời gian qua, việc triển khai thực hiện chính sách BHXH
của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền đạt nhiều kết quả tốt,
từng bước đưa được chính sách BHXH đi vào đời sống người
lao động. Công tác giải quyết và chi trả các chế độ BHXH kịp
thời, đúng quy định của Luật BHXH. Tuy nhiên, tình trạng cố ý
lợi dụng các kẻ hở của pháp luật và sự quản lý chưa tốt của các
cơ quan nhà nước để trục lợi từ quỹ BHXH còn xảy ra ở nhiều
địa phương với số lượng ngày càng tăng, số tiền ngày càng
lớn;làm ảnh hưởng đến sự công bằng trong thụ hưởng chính
sách BHXH của người lao động.
Cũng như các quận - huyện khác, mặc dù có nhiều có gắng
trong công tác quản lý nhà nước (QLNN) về chi trả BHXH, tại
Quận 9 - thành phố Hồ Chí Minh hoạt động này vẫn còn có một
số hạn chế cần phải khắc phục.Điển hình như: tình trạng chậm
đóng BHXH, nợ BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất
2
nghiệp (BHTN) kéo dài của một số doanh nghiệp làm ảnh
hưởng đến quyền thụ hưởng BHXH của người lao động;việc
trục lợi quỹ BHXH trong giải quyết chế độ BHXH cũng thường
xuyên xảy ra.
Trước thực trạng đó, với những kiến thức đã học của chuyên
ngành Quản lý công, tôi quyết định lựa chọn đề tài: “QLNN về
chi trả BHXH trên địa bàn Quận 9, thành phố Hồ Chí Minh”
với mong muốn tìm hiểu nguyên nhân của hạn chế, đề xuất một
số giải pháp góp phần hoàn thiện QLNN trên lĩnh vực BHXH,
từ đó đưa chính sách BHXH đến với người lao động một cách
đầy đủ theo quy định của pháp luật.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Đã có nhiều công trình nghiên cứu đề cập đến các khía cạnh
khác nhau về BHXH cũng như chi trả BHXH ở quy mô tỉnh,
thành phố và quận, huyệntrước và sau khi Luật BHXH được
ban hành đến nay, tuy nhiên tại Quận 9-thành phố Hồ Chí
Minh, chưa có đề tài nào nghiên cứu cụ thể vấn đề QLNN về
chi trả BHXH; vì vậy, hướng đề tài mà tôi lựa chọn sẽ làm sáng
tỏ hơn vấn đề này.
3. Mục đích và nhiệmvụ nghiên cứu của luận văn
Mục đích: từ cơ sở lý luận và kết quả đánh giá thực trạng
QLNN về chi trả BHXH, luận văn đề xuất định hướng và các
giải pháp nâng cao hiệu quả QLNN về chi trả BHXH trên địa
bàn Quận 9.
Nhiệm vụ: làm rõ cơ sở lý luận chi trả BHXH và QLNN
về chi trả BHXH.Phân tích, đánh giá thực trạng QLNN trong
3
công tác chi trả BHXH trên địa bàn Quận 9; đưa ra những ưu
điểm, những hạn chế và nguyên nhân của ưu điểm,hạn chế
trong QLNN về chi trả BHXH. Đề xuất một số giải pháp nâng
cao hiệu quả QLNN về chi trả BHXH trên địa bàn Quận 9 trong
thời gian tới.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của đề tài
Đối tượng nghiên cứu của đề tài
Công tác QLNN về chi trả các chế độ BHXH bắt buộc cho
người lao động và người hưởng chế độ BHXH hàng tháng theo
quy định của Luật BHXH trên địa bàn Quận 9, thành phố Hồ
Chí Minh.
Phạm vi nghiên cứu
Thời gian nghiên cứu: từ năm 2014 đến nay.
Không gian nghiên cứu: địa bàn Quận 9, Thành phố Hồ Chí
Minh
5. Phƣơng pháp nghiên cứu
Trên cơ sở Chủ nghĩa Mác - Lênin về chủ nghĩa duy vật biện
chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử, luận văn sử dụng các
phương pháp nghiên cứu sau:
- Phương pháp thu thập thông tin: từ những tài liệu có sẵn
liên quan đến lĩnh vực BHXH, các báo cáo hoạt động của ngành
BHXH; tham khảo ý kiến của chuyên gia .
- Phương pháp định tính: thu thập tài liệu, tư liệu, số liệu;
phân tích tổng hợp.
4
- Phương pháp định lượng: trên cơ sở số liệu thống kê, tác
giả so sánh, xử lý số liệu, đồ thị.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
Luận văn làm rõ về mặt lý luận chi trả BHXH, sự cần thiết
khách quan QLNN về chi trả BHXH; phân tích đánh giá những
mặt đạt được, những hạn chế của hoạt động QLNN về chi trả
BHXH trên địa bàn Quận 9 từ khi Luật BHXH năm 2014 được
ban hành; đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt
động QLNN về chi trả BHXH trong thời gian tới, góp phần đảm
bảo quyền lợi cho người lao động.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo
và phụ lục; luận văn được chia thành ba chương như sau:
Chương 1: Cơ sở lý luận và pháp lý của hoạt động chi trả
BHXH và QLNN về chi trả BHXH.
Chương 2: Thực trạng QLNN về chi trả BHXH trên địa bàn
Quận 9, thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2014 -2016.
Chương 3: Định hướng và giải pháp nâng cao hiệu quả
QLNN về chi trả BHXH trên địa bàn Quận 9, thành phố Hồ Chí
Minh.
5
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LÝ CỦAHOẠT
ĐỘNG CHI TRẢ BHXH VÀ QLNN VỀ CHI TRẢ BHXH
1.1. Một số khái niệm
1.1.1. Bảo hiểm
Khái niệm: “Bảo hiểm là một hoạt động qua đó một cá
nhân có quyền được hưởng trợ cấp nhờ vào một khoản đóng
góp cho mình hoặc cho người thứ ba trong trường hợp xảy ra
rủi ro. Khoản trợ cấp này do một tổ chức trả, tổ chức này có
trách nhiệm đối với toàn bộ các rủi ro và đền bù các thiệt hại
theo các phương pháp của thống kê”.
Phân loại:phân loại theo mục đích hoạt động:bảo hiểm
được chia làm 2 loại là BHXH và bảo hiểm thương mại.
1.1.2. BHXH
Khái niệm BHXH: “BHXH là sự bảo đảm thay thế hoặc
bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi họ bị giảm
hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh
nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết, trên cơ sở đóng vào
quỹ BHXH”.
Khái niệm ba bên trong hoạt động BHXH: mối quan hệ
xuyên suốt trong hoạt động BHXH là mối quan hệ giữa nghĩa
vụ, trách nhiệm và quyền lợi của các bên bao gồm: bên tham
gia BHXH, bên BHXH, bên được BHXH.
Đặc trưng của BHXH: BHXH là sự đảm bảo bù đắp thu
nhập cho người lao động trong và sau quá trình lao động,các
chế độ BHXHđược chi trảkhi họ và người sử dụng lao động
6
thực hiện đầy đủ nghĩa vụ đóng BHXH. Nhà nước quản lý và
bảo hộ hoạt động BHXH.
Nội dung của BHXH: BHXH là một hệ thống đa dạng và
phức tạp với những nội dung khác nhau, có thể tập trung vào
bốn nhóm nội dung cơ bản sau: đối tượng BHXH; các chế độ
BHXH; quỹ BHXH; tổ chức, quản lý BHXH.
1.1.3. Chi trả BHXH
Chi trả BHXH là quá trình phân phối, sử dụng quỹ BHXH
để chi các chế độ BHXH và đảm bảo các hoạt động của hệ
thống BHXH.
1.1.4. QLNNvề chi trả BHXH
Quản lý nhà nước về chi trả BHXH: là sự tác động, điều
hành của Nhà nước trong thực hiện các nội dung QLNN về
BHXH trên lĩnh vực chi trả BHXH, nhằm đảm bảo chi trả các
chế độ BHXH cho người thụ hưởng theo đúng quy định của
pháp luật và đảm bảo được mục tiêu ASXH.
Đặc điểm và nguyên tắc QLNN về chi trả BHXH:Nhà
nước là chủ thể tổ chức và quản lý các hoạt động chi trả BHXH.
Đồng thời, chi trả BHXH cần tuân thủ các nguyên tắc
sau:“đúng chế độ, chính sách hiện hành, đúng người được
hưởng; bảo đảm chi trả kịp thời và đầy đủ chế độ của người
hưởng; thủ tục chi trả đơn giản, thuận tiện; đảm bảo an toàn tiền
mặt trong chi trả;chi trả các chế độ BHXH, BHTN được quản lý
thống nhất, công khai, minh bạch”.
7
1.1.5. Một số nhân tố tác động đến chi trảBHXH
Sự phát của nền kinh tế.
Sự nhận thức của xã hội về BHXH.
Sự điều chỉnh về chính sách, pháp luật của nhà nước.
1.2. Sự cần thiết khách quan và nội dung QLNN về chi
trả BHXH
1.2.1. Sự cần thiết khách quan QLNN về chi trả BHXH
Xuấtphát từ vai trò quan trọng của hoạt động chi trả
BHXH.
Xuất phát từ tính phức tạp của hoạt động chi trả BHXH.
QLNN về chi trả BHXH là yêu cầu của nền kinh tế - xã
hội.
1.2.2. Nội dung QLNN về chi trả BHXH
Một là, ban hành, tổ chức thực hiện các văn bản pháp
luật về chi trảBHXH.
Hai là, tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật về
BHXH.
Ba là, tổ chức bộ máy thực hiện BHXH; đào tạo, bồi
dưỡng nguồn nhân lực làm công tác chi trả BHXH.
Bốn là, quản lý về thu - chi trả BHXH, bảo toàn quỹ
BHXH.
Năm là, thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật
BHXH, xử lý vi phạm pháp luật về BHXH.
Một là, năng lực của cơ quan QLNN về BHXH ở cấp quận
là khả năng tổ chức triển khai đưa chủ trương của Đảng và pháp
luật của Nhà nước về BHXH đi vào cuộc sống.
8
Hai là, hiệu lực của chính sách BHXH đối với đời sống nhân
dân trên địa bàn quận thể hiện ở khía cạnh chính sách được ban
hành được sự đón nhận và thực hiện của xã hội.
Ba là, hiệu quả của hoạt động quản lý chi trả BHXH thể hiện
ở việc người lao độngđược tham gia BHXH và được hưởng các
quyền lợi BHXH đúng quy định của pháp luật.
1.2.3. Cơ sở pháp lý QLNN về chi trả BHXH
Năm 2014, Quốc hội nước ta đã thông Luật BHXH năm
2014, tiếp tục thể chế hóa quan điểm, đường lối của Đảng trong
các Nghị quyết 15-NQ/TW, Nghị quyết 21-NQ/TW và các quy
định của Hiến pháp năm 2013 về quyền được bảo đảm ASXH
và trách nhiệm của Nhà nước được ghi tại Điều 34 và Điều 59.
1.2.4. Hệ thống các cơ quan QLNN về chi trảBHXH
Cơ quan QLNN về BHXH được quy định tại Điều 8, Luật
BHXH năm 2014.
1.3. Kinh nghiệm QLNN về chi trả BHXH
1.3.1. Trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh: gồm có các
quận, huyện như quận Thủ Đức,Quận 12, huyện Nhà Bè.
1.3.2. Trên địa bàn tỉnh, thành phố khác: gồm có các
quận, huyện như huyện Nhơn Trạch - Đồng Nai, quận Hải
Châu - Đà Nẵng.
1.3.3. Một số kinh nghiệm có thể vận dụng trong QLNN
về chi trả BHXH trên địa bàn Quận 9
9
Thứ nhất, hạn chế chủ yếu là tình hình nợ BHXH của các
doanh nghiệp. Những biện pháp, giải pháp đôn đốc thu cần đa
dạng, trong đó chú ý đến biện pháp chế tài. Thứ hai, để chính
sách BHXH đi vào đời sống, việc triển khai pháp luật BHXH
cần có sự vào cuộc của toàn xã hội. Thứ ba, gian lận, lạm dụng
quỹ BHXH xuất hiện cả bên trong cũng như bên ngoài hệ thống
BHXH. Do đó, Nhà nước cần có giải pháp chống gian lận, lạm
dụng BHXH một cách có hiệu quả.
Kết luận Chƣơng I
Chi trả BHXH là khâu cuối cùng trong việc thực hiện chính
sách BHXH. Để chính sách BHXH đi vào cuộc sống, các cơ
quan QLNN cần phải thực hiện tốt vai trò QLNN về chi trả
BHXH, quan trọng nhất là phải xây dựng được các giải pháp
chống gian lận BHXH để bảo đảm nguồn quỹ, tổ chức tốt việc
giải quyết chế độ BHXH cho người thụ hưởng theo đúng quy
định của pháp luật.
CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG QLNN VỀ CHI TRẢ BHXH
TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN 9 – THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
2.1. Các nhân tố tác động đến quá trình QLNN về chi trả
BHXH trên địa bàn Quận 9 - thành phố Hồ Chí Minh
2.1.1.Tổng quan về Quận 9
Đặc điểm về tự nhiên - hành chính: Quận 9 được thành
lập theo Nghị định số 03-CP ngày 06/01/1997 của Thủ tướng
chính phủ, trên cơ sở tách ra từ huyện Thủ Đức.
Đặc điểm về kinh tế - xã hội: sau gần 20 năm hình thành
và phát triển, phát huy thế mạnh về đất đai, cảnh quan thiên
10
nhiên cùng với sự quan tâm của thành phố, hiện nay Quận 9
đang trên đà phát triển và đã thu hút được nhiều dự án đầu tư
trọng điểm về kinh tế, xã hội.
2.1.2. Tác động của các nhân tố đến chi trả BHXH trên
địa bàn Quận 9 - thành phố Hồ Chí Minh
Tác động của nhân tố kinh tế: Quận 9 được các nhà đầu
tư nước ngoài quan tâm và triển khai các dự án lớn. Chủ trương
cải cách thủ tục hành chính của chính quyền Quận 9 cũng là yếu
tố thu hút nhiều doanh nghiệp đầu tư vào Quận 9.
Tác động của nhân tố xã hội: dân số trên địa bàn Quận 9
cũng tăng nhanh, từ 126.220 người (năm 1997) đã tăng lên
296.199 người (năm 2016).
Tác động của chính sách pháp luật: chính sách tiền
lương của Nhà nước có nhiều thay đổi; quy định mở rộng đối
tượng tham gia BHXH vànhững thay đổi về quyền lợi hưởng
chế độ của Luật BHXH năm 2014 cũng làm tăng số người tham
gia và người hưởng chế độ BHXH.
2. Kết quả QLNN về chi trả BHXH trên địa bàn Quận 9
- thành phố Hồ Chí Minh
2.2.1. Ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản pháp
luật về chi trả BHXH
UBND Quận đã ban hành các văn bản chỉ đạo như:kế hoạch
số 168/KH-UBND-BHXH ngày 24 tháng 9 năm 2013 “Thực
hiện chính sách BHXH, BHYT giai đoạn 2012-2020”; Kế
11
hoạch số 220/KH-UBND ngày 25/8/2016 “Triển khai thực hiện
chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng qua Bưu điện”.
2.2.2.Tuyên truyền phổ biến chính sách pháp luật BHXH
Công tác tuyên truyền được triển khai với nhiều hình thức đa
dạng, phong phú: như phát tờ rơi; tổ chức hội nghị đối thoại
doanh nghiệp, hội nghị tập huấn nghiệp vụ cho nhân viên phụ
trách BHXH của các đơn vị; đăngthông tin về giao dịch hồ sơ
điện tử, tiếp nhận và trả kết quả hồ sơ qua bưu điện trên website
của BHXH quận....
2.2.3. Tổ chức bộ máy thực hiện BHXH; đào tạo, bồi
dƣỡng nguồn nhân lực làm công tác chi trả BHXH
Với đội ngũ viên chức trẻ, có tinh thần trách nhiệm với công
việc, tận tình phục vụ nhân dân, ban lãnh đạo tâm huyết với
nhiệm vụ, BHXH Quận9 đã tổ chức thực hiện vàhoàn thành
xuất sắc các chỉ tiêu kế hoạch về thu BHXH cũng như giải
quyết chi trả chế độ BHXH cho người thụ hưởng.Bên cạnh đó,
BHXH quận còn rất chú trọng đến công tác xây dựng đội ngũ
viên chức có chất lượng về trình độ nghiệp vụ, đạo đức nghề
nghiệp, gắn bó với ngành.
2.2.4. Quản lý thu - chi trả BHXH, bảo toàn quỹ BHXH
2.2.4.1. Quản lý thu, mở rộng nguồn thu và đối tượng
tham gia BHXH
Quản lý thu và nguồn thu BHXH:Số thu BHXH, BHYT,
BHTNtừ năm 2014 đến năm 2016 đều vượt kế hoạch được giao
từ 2,20% đến 4,78%. Số thu năm 2016 là 1.295 tỷ đồng so với
12
năm 2014 là 853 tỷ, tăng 442 tỷ đồng, tỷ lệ tăng 52%. Công tác
mở rộng nguồn thu cũng luôn được BHXH Quận quan tâm thực
hiện. Năm 2014 số đơn vị tham gia BHXH, BHYT, BHTNlà
1.314 với số lao động là 54.546, đến năm 2016, số đơn vị tăng
lên 1.821 với số lao động là 65.558.
Quản lý đối tượng tham gia BHXH: số đơn vị tham gia
BHXH dưới 10 lao động là 1.314/1.821 đơn vị, chiếm tỷ lệ
72%, những đơn vị này có số lao động ít nhưng hay nợ BHXH,
khi nợ lại kéo dài làm số nợ trở nên cao. Bên cạnh đó, những
công ty có động lao động lại hay biến động tăng lao động, giải
quyết chế độ hoặc nghỉ việc với số lượng lớn nên nghiệp vụ
quản lý thu, chi trả chế độ cũng phát sinh nhiều.
2.2.4.2. Quản lý chi trả chế độBHXH
BHXH quận đã thực hiện tốt công tác chi trả, tạo được niềm
tin của đối tượng thụ hưởng chính sách. Năm 2014, chi trả chế
độ cho 134.674 lượt người với số tiền 372,422 tỷđồng; đến năm
2016 số lượt người là 158.406 với số tiền 527,202 tỷ, tăng
23.732 lượt người, số tiền tăng 154,78 tỷ đồng.
2.2.5. Phối hợp giữa cơ quan BHXH với các ban ngành
liên quan
BHXH Quận đã chủ động ký kết văn bản phối hợp với các
ban, ngành trong triển khai, thực hiện chính sách BHXH.
2.2.6. Thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật BHXH
và khởi kiện doanh nghiệp nợ BHXH
Năm 2014-2016, BHXH Quận đã kiểm tra 285 doanh nghiệp
nợ BHXH với số tiền trên 21,73 tỷ đồng; có 190 doanh nghiệp
13
khắc phục số tiền 18,169 tỷ đồng. Năm 2016 có 17 doanh
nghiệp thuộc diện nợ phải khởi kiện ra Tòa với số tiền 4,323 tỷ
đồng, nhưng trong năm chỉ thu được 2,617 tỷ đồng, tỷ lệ khắc
phục nợ chỉ đạt 60,54%.
2.3. Đánh giá chung
2.3.1. Những thành tựu và nguyên nhân
Thành tựu: chính sách BHXH đã cơ bản đi vào đời sống
nhân dân và người lao động trên địa bàn; Công tác cải cách thủ
tục hành chính của ngành được BHXH Quận 9 triển khai một
cách quyết liệt, thủ tục hồ sơ thanh toán chế độ đơn giản, thuận
tiện; công tác chi trả an toàn, kịp thời đến người thụ hưởng;
chất lượng phục vụ nhân dân được nâng lên.
Nguyên nhân của thành tựu: chủ trương của Nghị quyết
21/NQ-TW đã dần dần thấm vào nhận thức của các cấp ủy
đảng, chính quyền địa phương,công tác tuyên truyên được thực
hiện tốt, nhận thức của xã hội về tâm quan trọng của BHXH
được nâng lên. Các giải pháp kiểm tra, thanh tra, khởi kiện
doanh nghiệp nợ BHXH ra Tòa đã phát huy tác dụng đối với
một số doanh nghiệp nợ đọng kéo dài.Viên chức BHXH Quận 9
tận tâm, có tinh thần trách nhiệm cao trong thực hiện chức trách
nhiệm vụ được giao.
2.3.2. Những hạn chế và nguyên nhân
Hạn chế: về nguồn nhân lực thực hiện chính sách BHXH;
công tác phối hợp giữa các ban ngành liên quan trong thanh tra,
14
kiểm tra thực hiện pháp luật BHXH; sự hiểu biết về chính sách
BHXH của người lao động.
- Nguyên nhân của những hạn chế: biên chế của cơ quan
BHXH chưa tương xứng với nhiệm vụ; mối quan hệ ba bên
giữa chủ sử dụng lao động, người lao động và vai trò giám sát
của cơ quan QLNN trong hoạt động BHXH chưa thể hiện
đúng,đầy đủ quyền và nghĩa vụ của các bên; công tác phối hợp
giữa cơ quan BHXH và các ngành chức năng chưa đạt hiệu quả
cao;công tác tuyên truyền chưa sâu rộng đến nhân dân; chế tài
về vi phạm pháp luật BHXH chưa đủ sức răn đe.
Kết luận Chƣơng 2
Những kết quả đạt được trong thực hiện chính sách BHXH
trên địa bàn Quận 9 đã góp phần ổn định cuộc sống cho người
lao động và người hưởng chế độ BHXH. Bên cạnh những kết
quả đạt được, việc triển khai chính sách BHXH vẫn còn những
hạn chếlàm ảnh hưởng đến quyền lợi của thụ hưởng chính sách,
ảnh hưởng đến việc bảo toàn và phát triển quỹ BHXH.Kết quả
phân tích, đánh giá thực trạng QLNN về chi trả BHXH trên địa
bàn Quận 9trong Chương II, là cơ sở để luận văn đưa ra định
hướng và giải pháp nâng cao hiệu quả QLNN về chi trả BHXH
trên địa bàn Quận 9 trong những năm tới.
15
CHƢƠNG 3: ĐỊNH HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO
HIỆU QUẢ QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ CHI TRẢ BẢO
HIỂM XÃ HỘI TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN 9 - THÀNH PHỐ
HỒ CHÍ MINH
3.1. Dự báo và định hƣớng QLNNvề chi trả BHXH trong
thời gian tới
3.1.1. Căn cứ dự báo
Căn cứ vào các nhân tố tác động
Thứ nhất, căn cứ xu hướng phát triển kinh tế xã hội của đất
nước, thành phố Hồ Chí Minh và của Quận 9 đến năm 2020.
Thứ hai, căn cứ vào quy định của Luật BHXH năm 2014 được
Nhà nước ban hành có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2016.
Thứ ba, căn cứ kết quả công tác của ngành BHXH Việt Nam
trong 3 năm 2014-2016.
Căn cứ vào các định hướngphát triển
- Định hướng phát triển chính sách BHXH của Việt Nam:
“Phấn đấu đến năm 2020 có khoảng 50% lực lượng lao động
tham gia BHXH, 35% lực lượng lao động tham gia BHTN”.
- Định hướng phát triển ngành BHXH Việt Nam: đến năm
2020: phát triển ngành BHXH Việt Nam phù hợp với điều kiện
kinh tế - xã hội của đất nước và đồng bộ với phát triển các dịch
vụ xã hội.
- Địnhhướng phát triển kinh tế - xã hội và ASXH của thành
phố Hồ Chí Minh: “Xây dựng thành phố Hồ Chí Minh có chất
lượng sống tốt, văn minh, hiện đại, nghĩa tình; ”; tiến tới thực
hiện chế độ BHXH cho mọi người lao động.
16
- Định hướng phát triển kinh tế - xã hội của Quận 9:“Quận
9 ngày càng văn minh, phát triển”; đảm ASXH, nâng cao đời
sống vật chất và tinh thần của nhân dân.
3.1.2. Dự báo tình hình chi trả BHXH trên địa bàn Quận 9
Dự báo về số người tham gia BHXH:đến năm 2020số lao
động tham gia BHXH, BHYT, BHTN là 114.661 người.
Dự báo về đối tượng thụ hưởng BHXH: đến năm 2020
chi trả BHXH cho 240.730 lượt người hưởng chế độ.
Dự báo về số tiền chi trả của quỹ BHXH: đến năm 2020
số tiền chi trả BHXH trên 82 tỷ đồng.
3.1.3. Mục tiêu QLNN về chi trả BHXH trên địa bàn
Quận 9 đến năm 2020
Mục tiêu chung: nâng cao chất lượng bộ máy QLNN về
BHXH, bộ máy tổ chức của cơ quan BHXH Quận 9 theo hướng
hiện đại về trình độ quản lý, chuyên môn nghiệp vụ, phương
tiện kỹ thuật nhằm đáp ứng nhu cầu nhiệm vụ.
Mục tiêu cụ thể: tiếp tục triển khai thu BHXH, BHYT,
BHTN đạt và vượt chỉ tiêu thu BHXH thành phố giao hàng
năm. Mở rộng diện bao phủ BHXHtheo dự báo đến năm 2020.
- Quản lý chặt chẽ nguồn quỹ BHXH. Kiểm soát quy trình
duyệt và chi trả chế độ, hạn chế thấp nhất các hành vi trục lợi
quỹ BHXH. Hiện đại hóa quản lý công tác chi trả, từ tiếp nhận
hồ sơ đến thẩm định và chi trả.
- Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của
toàn xã hội về Luật BHXH, nhất là đối với chủ sử dụng lao
động và người lao động.
17
3.2. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả QLNN về chi trả
BHXHtrên địa bàn Quận 9 - Thành phố Hồ Chí Minh
3.2.1. Tăng cƣờng công tác chỉ đạo về chi trả BHXH
BHXH Quận 9 tiếp tục tham mưu Quận ủy, UBND Quận 9
ban hành các văn bản chỉ đạo thực hiện BHXH trong thời gian
tới một cách kịp thời.
3.2.2. Đổi mới công tác tuyên truyền để nâng cao nhận
thức về chính sách BHXH
- Thứ nhất, phân loại nhóm đối tượng tuyên truyền và nội
dung tuyên truyền phù hợp với từng nhóm đối tượng.
- Thứ hai, nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền của đội
ngũ cán bộ, viên chức, cộng tác viên.
- Thứ ba, tích cực áp dụng công nghệ thông tin để nâng cao
hiệu quả tuyên truyền.
- Thứ tư, BHXH quận cần chủ động phối hợp với Phòng Tư
pháp, Liên đoàn lao động, Trung tâm văn hóa tổ chức các buổi
tuyên truyền về chính sách BHXH cho đối tượng là lực lượng
lao động trực tiếp trên địa bàn.
3.2.3. Tăng cƣờng hiệu quả vai trò của cơ quan BHXH
với các ngành liên quan
- BHXH Quận cần tiếp tục tăng cường phối hợp với Phòng
Lao động - Thương binh và Xã hội trong quản lý đơn vị sử
dụng lao động và lao động thuộc diện tham gia BHXH.
- BHXH Quận cần tăng cường phối hợp với Chi cục thuếđể
quản lý số lao động và quỹ lương tham gia BHXH.
18
- BHXH Quận cần tăng cường phối hợp với Liên đoàn lao
động, Tòa án nhân dân và Chi cục thi hành án trong kiện doanh
nghiệp nợ BHXH, BHYT, BHTN ra Tòa.
3.2.4. Nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, thanh tra về
BHXH
- Thứ nhất, thường xuyên theo dõi, rà soát, đôn đốc và
phân loại các đơn vị nợ BHXH, BHYT, BHTN để có sự quản
lý, tác động bằng các giải pháp phù hợp nhằm hạn chế phát sinh
nợ BHXH.
- Thứ hai, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, ban ngành
trong kiểm tra, giám sát, đôn đốc việc thực hiện các quy định
của Luật BHXH.
- Thứ ba, báo cáo BHXH Thành phố thực hiện thanh tra
chuyên ngành nhằm thu hồi nợ đối với những doanh nghiệp nợ
kéo dài, nợ cao.
3.2.5. Tiếp tục công tác cải cách thủ tục hành chính, đổi
mới và nâng cao chất lƣợng phục vụ của cơ quan BHXH
Triển khai kịp thời các quy trình tiếp nhận và trả kết quả hồ
sơ mới theo hướng dẫn của BHXH Việt Nam và BHXH thành
phố, sao cho chủ trương cải cách thủ tục hành chính của ngành
BHXH đến với từng đơn vị sử dụng lao động, người lao động
và người hưởng chế độ BHXH.
19
3.2.6. Ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động chi
trả BHXH
- Thứ nhất, BHXH quận cần nghiên cứu, tìm hiểu kỹ tất cả
các ứng dụng của các phầm mềm ứng dụng để khai thác tốt nhất
cho công tác quản lý BHXH tại quận.
- Thứ hai, định kỳ tổ chức kiểm tra, đánh giá năng lực
chuyên môn của viên chức phụ trách công nghệ thông tin và
viên chức giải quyết hồ sơ chế độ trên cơ sở đó xây dựng kế
hoạch đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ công nghệ thông tin.
3.2.7. Nâng cao chất lƣợng đội ngũ viên chức BHXH
quận
- Tăng cường trách nhiệm quản lý của giám đốc, các phó
giám đốc và các tổ trưởng trong quản lý viên chức ở tổ nghiệp
vụ về chất lượng công tác nghiệp vụ được phân công phụ trách,
về đạo đức nghề nghiệp và tinh thần phục vụ nhân dân.Quản lý
chặt chẽ việc thực hiện quy trình luân chuyển hồ sơ thu cũng hồ
sơ như chi trả BHXH.
- Có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ, kỹ năng giao
tiếp, kỹ năng tuyên truyền thuyết phục và kỹ năng xử lý tình
huống cho viên chức. Giáo dục họ giữ gìn đạo đức nghề nghiệp,
thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.
3.3. Khuyến nghị
3.3.1. Đối với Quốc Hội
3.3.2. Đối với Chính Phủ
20
3.3.3. Đối với UBND Thành phố Hồ Chí Minh
3.3.4. Đối với các ban ngành có liên quan
Kết luận Chƣơng 3
QLNN về BHXH nói chung và chi trả BHXH là nhiệm vụ
quan trọng của Nhà nước ta trong giai đoạn hiện nay. Từ nội
dung phân tích thực trạng công tác QLNN về chi trả BHXH trên
địa bàn Quận 9giai đoạn 2014-2016, luận văn đã nêu ra được
những kết quả đạt được, những hạn chế và nguyên nhân của hạn
chế trong QLNN về chi trả BHXH. Trên cơ sở đó, luận văn đề
xuất các giải pháp và kiến nghị một số nội dung mà cơ quan
QLNN các cấp cần thực hiện trong thời gian tới nhằm thực hiện
tốt chính sách BHXH, góp phần đảm bảo ASXH trên địa bàn
Quận 9 và thành phố Hồ Chí Minh.
PHẦN KẾT LUẬN
BHXH là chính sách lớn của Đảng và Nhà nước ta. Trong
những năm qua, công tác BHXH đạt được những thành tựu
quan trọng, góp phần ổn định đời sống nhân dân, thực hiện
công bằng và ổn định chính trị - xã hội. Hệ thống chính sách,
pháp luật về BHXH từng bước được hoàn thiện phù hợp với sự
phát triển kinh tế - xã hội của đất nước; số người tham gia
BHXH tăng qua các năm; việc chi trả lương hưu và các chế độ
BHXH thực hiện theo quy định của pháp luật, quyền lợi của
người thụ hưởng BHXH được đảm bảo. Ngành BHXH Việt
Nam được hình thành và phát triển,cơ bản đáp ứng yêu cầu thực
hiện chính sách và chi trả chế độ BHXH.
Ngày 01/01/2016, Luật BHXH năm 2014 có hiệu lực thi
hành có nhiều điểm mới so với Luật BHXH năm 2006 (có hiệu
21
lực thi hàng ngày 01/01/2007) như mở rộng đối tượng tham gia
BHXH bắt buộc; các chế độ BHXH; nội dung QLNN về BHXH
(bổ sung thêm quản lý về thu, chi, bảo toàn, phát triển và cân
đối quỹ BHXH); bổ sung cơ quan QLNN về BHXH (BHXH
Việt Nam tham gia, phối hợp với Bộ Lao động - Thương binh
và Xã hội, Bộ Tài chính, UBND cấp tỉnh quản lý về thu, chi,
bảo toàn, phát triển và cân đối quỹ BHXH);thêm quyền và trách
nhiệm cho tổ chức Công đoàn, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và
các tổ chức thành viên của Mặt trận (Tổ chức công đoàn: khởi
kiện ra Tòa án đối với hành vi vi phạm pháp luật về BHXH gây
ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động,
tập thể người lao động theo quy định tại khoản 8 Điều 10 của
Luật Công đoàn).
Qua hơn mười năm thực hiện Luật BHXH, bên cạnh những
mặt đạt được là cơ bản cũng còn một số hạn chế, cần được tiếp
tục nghiên cứu về mặt lý luận cũng như tổng kết thực tiễn để
tìm ra những giải pháp nâng cao hiệu lực công tác QLNN đối
với hoạt động BHXH, nhằm đáp ứng yêu cầu của công cuộc
phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Trên cơ sở phân tích
những vấn đề lý luận về BHXH, QLNN về BHXH và thực
trạng công tác QLNN về chi trả BHXH trên địa bàn Quận 9 -
thành phố Hồ Chí Minh trong thời gian qua, luận văn đã có
những đóng góp dưới đây:
1. Từ những nghiên cứu lý luận về BHXH và chi trả BHXH
kết hợp với kinh nghiệm thực hiện chính sách BHXH của một
số quận trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh và các quận huyện
ở tỉnh khác, luận văn đã làm rõ và cũng cố thêm vai trò quan
trọng của BHXH, sự cần thiết khách quan của QLNN về chi trả
22
BHXH, đặc biệt là trong giai đoạn hội nhập quốc tế của đất
nước hiện nay.
2. Trên cơ sở phân tích thực trạng QLNN về chi trả BHXH
trên địa bàn Quận 9 - thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2014 -
2016, luận văn đã chỉ ra một cách khách quan những kết quả đạt
được và nguyên nhân; những hạn chế và nguyên nhân; từ đó đề
xuất những giải pháp khắc phục hạn chế. Trong đó:
Những kết quả đạt được chủ yếu là:
- Công tác thu BHXH hàng năm đều đạt kế hoạch được
giao, đối tượng tham gia BHXH ngày càng được mở rộng đến
người lao động, không phân biệt thành phần kinh tế nhà nước
hay khu vực kinh tế ngoài quốc doanh. Công tác chi trả BHXH
cơ bản đáp ứng được yêu cầu “bù đắp thu nhập” và thụ hưởng
chính sách cho người lao động và người hưởng chế độ BHXH.
- Công tác phối hợp giữa các ban ngành liên quan trong
thực hiện chính sách BHXH được chú trọng, công tác tuyên
truyền các chế độ BHXH đến các tầng lớp nhân dân trên địa bàn
được quan tâm thực hiện, nhận thức và tầm quan trọng của
chính sách BHXH của xã hội được nâng lên, thể hiện qua: sự
chủ động triển khai chính sách BHXH của các cấp chính quyền,
cơ quan BHXH quận; việc chấp hành pháp luật BHXH của đa
số đơn vị sử dụng lao động; sự hiểu biết về BHXH của người
dân tăng lên, người lao động thuộc các thành phần kinh tế ngoài
nhà nước cơ bản thấy rõ quyền lợi của mình khi tham gia
BHXH.
- Công tác cải cách thủ tục hành chính được cơ quan
BHXH từ trung ương đến quận huyện được thực hiện quyết liệt,
bước đầu đạt những hiệu quả to lớn, nâng cao chất lượng phục
23
vụ cho doanh nghiệp và người lao động, góp phần nâng cao
năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp.
Về hạn chế:
Luận văn đã chỉ ra hạn chế lớn nhất là tình hình nợ BHXH,
BHYT, BHTN trên địa bàn quận có xu hướng gia tăng nhưng
cơ quan QLNN ở địa phương chưa quản lý được. Tình trạng
một số doanh nghiệp vi phạm pháp luật BHXH, nợ BHXH kéo
dài đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi BHXH của
người lao động.
Nguyên nhân của hạn chế:
Chủ yếu là bộ máy QLNN về thực thi pháp luật BHXH chưa
tương xứng với nhiệm vụ được giao; cơ chế phối hợp giữa các
ngành liên quan trong việc quản lý doanh nghiệp: từ khi giấy
cấp phép thành lập doanh nghiệp, đến khi hoạt động kinh
doanh, tham gia BHXH, giải thể, phá sản chưa chặt chẽ, đồng
bộ; công tác tuyên truyền chưa đạt hiệu quả, chưa sâu rộng đến
từng nhóm đối tượng thụ hưởng chính sách; bên cạnh đó chế tài
chưa đủ mạnh, chưa đảm bảo tính răn đe, làm cho doanh nghiệp
tiếp tục vi phạm pháp luật BHXH.
3. Từ những hạn chế và nguyên nhân của hạn chế đã phân
tích ở Chương 2, luận văn đưa ra một số định hướng và giải
pháp nâng cao hiệu quả QLNN về chi trả BHXH trên địa bàn
Quận 9. Trong đó tập trung vào các giải pháp: tiếp tục nâng cao
trách nhiệm của cả hệ thống chính trị ở địa phương đối với công
tác BHXH; đổi mới công tác tuyên truyền nhằm nâng cao nhận
thức của người sử dụng lao động và xã hội về chấp hành pháp
luật BHXH, nâng cao hiểu biết cho người lao động về BHXH
để bảo vệ quyền lợi của chính mình; tăng cường công tác phối
24
hợp với các ngành liên quan và nâng cao hiệu quả hoạt động
kiểm tra, xử lý vi phạm pháp luật BHXH; nâng cao chất lượng
đội ngũ cán bộ, viên chức làm công tác BHXH.
Trong điều kiện hội nhập quốc tế hiện nay, công tác QLNN
đối với hoạt động BHXH nói chung và chi trả BHXH nói riêng
ngày càng nảy sinh nhiều vấn đề mới cần tiếp tục nghiên cứu.
Do hạn chế về thời gian và khả năng, tác giả luận văn chỉ mong
đóng góp một số giải pháp trên cơ sở nghiên cứu lý luận chi trả
BHXH và thực tiễn thực hiện chính sách BHXH tại Quận 9,
nhằm nâng cao hiệu quả QLNN về chi trả BHXH trên địa bàn.
Luận văn không thể tránh khỏi những thiếu sót. Kính mong
được sự góp ý, phê bình của các Nhà khoa học và những người
quan tâm đến đề tài này để luận văn được hoàn thiện hơn./.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- tom_tat_luan_van_quan_ly_nha_nuoc_ve_chi_tra_bao_hiem_xa_hoi.pdf