Tóm tắt Luận văn Thực hiện chính sách đào tạo nghề ở huyện Mê Linh, thành phố Hà Nội

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ../ ./. HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA PHAN HÙNG CƯỜNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO NGHỀ Ở HUYỆN MÊ LINH, THÀNH PHỐ HÀ NỘI Chuyên ngành: Chính sách công Mã số: 60 34 04 02 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG HÀ NỘI, NĂM 2017 Công trình được hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Trương Quốc Chính Phản biện 1: PGS.TS. Lê Chi Mai Phản biện 2: PGS.TS. Nguyễn Xuân Phong Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia. Địa điểm: Phòng họp . Nhà . – Hội trường bảo vệ luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia. Số: 77 – Đường Nguyễn Chí Thanh – Quận Đống Đa – Thành phố Hà Nội Thời gian: vào hồi giờ . ngày tháng năm 2017 Có thể tìm hiểu luận văn tại Thư viện Học viện Hành chính Quốc gia hoặc trên trang Web Khoa Sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia. 1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Đào tạo nghề là việc làm quan trọng hiện nay của nền kinh tế quốc dân Tuy nhiên hiện nay ở Việt Nam chính sách cho đào tạo nghề còn nhiều hạn chế, bất cập: Thực hiện chủ chương của Đảng , chính sách của Nhà nước nhằm nâng cao chất lượng lao động nông thôn, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn, Thủ tướng Chính phủ đã ra Quyết định 1956/QĐ-TTg, ngày 27 tháng 11 năm 2009 về phê duyệt Đề án “ Đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020”. Cùng với các địa phương trong cả nước thì huyện Mê Linh, thành phố Hà Nội cũng đang quyết tâm thực hiện Quyết định 1956/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Nhưng trong quá trình thực hiện Đề án vẫn còn tồn tại nhiều bất cập, hạn chế. Vì những lý do như vậy mà học viên lựa chọn đề tài: “Thực hiện chính sách đào tạo nghề ở huyện Mê Linh, Thành phố Hà Nội” làm đề tài luận văn tốt nghiệp. Góp phần nâng cao chất lượng thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn để góp phần phát triển kinh tế - xã hội cũng như yêu cầu về nâng cao chất lượng đào tạo nghề và cải thiện việc thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện Mê Linh. 2.Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn - Phạm Minh Hạc, Nghiên cứu con người và nguồn nhân lực đi vào công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2001. 2 - Trần Khánh Đức (đồng tác giả), Phát triển nhân lực công nghệ ưu tiên ở nước ta trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Nxb Giáo dục, 2002. - Nguyễn Viết Sự (2005), Giáo dục nghề nghiệp, những vấn đề và giải pháp, Nxb Giáo dục. - Nguyễn Đức Trí (2010), Giáo dục nghề nghiệp một số vấn đề lý luận và thực tiễn, Nxb Khoa học và Kỹ thuật. - PGS.TS Nguyễn Hữu Hải, Chính sách công những vấn đề cơ bản. Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2014. - Nguyễn Khánh Bình: “Một số vấn đề về chính sách giải quyết việc làm cho thanh niên nông thôn hiện nay”, Tạp chí Quản lý Nhà nước. Tuy nhiên, chưa có một đề tài nào nghiên cứu trực tiếp về thực hiện chính sách đào tạo nghề ở huyện Mê Linh, thành phố Hà Nội. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn - Mục đích Từ thực trạng công tác thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn ở huyện đề xuất một số giải pháp nhằm cải thiện chất lượng công tác thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện Mê Linh, thành phố Hà Nội. - Nhiệm vụ + Hệ thống lại một số vấn đề lý luận của thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn; + Phân tích, đánh giá thực trạng việc thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện Mê Linh, thành phố Hà Nội; 3 + Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng trong việc thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện Mê Linh, thành phố Hà Nội. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn - Đối tượng nghiên cứu Đối tượng: Việc thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn ở huyện Mê Linh, thành phố Hà Nội. - Phạm vi nghiên cứu Do địa bàn huyện Mê Linh, thành phố Hà Nội chủ yếu là lao động nông thôn nên tác giả tập trung nghiên cứu thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn của huyện theo Quyết định 1956/QĐ-TTg, ngày 27 tháng 11 năm 2009 của Thủ tướng Chính phủ. + Nội dung: Hoạt động thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn. + Không gian: Địa bàn huyện Mê Linh, thành phố Hà Nội. + Thời gian: 2012-2015. 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu của luận văn - Phương pháp luận Luận văn sử dụng phương pháp luận biện chứng duy vật. Cơ sở lý luận là tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng cộng sản Việt Nam về đào tạo, đào tạo nghề và chính sách đào tạo nghề . - Phương pháp nghiên cứu Luận văn sử dụng các phương pháp nghiên cứu cụ thể sau: - Phương pháp nghiên cứu tài liệu thứ cấp. 4 - Phân tích, tổng hợp, so sánh. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn Về lý luận: Góp phần hệ thống lại một số cơ sở lý luận và thực tiễn của đào tạo nghề nhất là đào tạo nghề cho lao động nông thôn. Về thực tiễn: Góp phần nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách đào tạo nghề ở huyện Mê Linh, thành phố Hà Nội. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo, phụ lục, nội dung chính của luận văn được chia làm 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận của thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn. Chương 2: Thực trạng việc thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn ở huyện Mê Linh. Chương 3: Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn ở huyện Mê Linh. 5 Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO NGHỀ CHO LAO ĐỘNG NÔNG THÔN 1.1. Chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn 1.1.1. Chính sách Quan niệm về chính sách Theo từ điển bách khoa Việt Nam: “Chính sách là những chuẩn tắc cụ thể để thực hiện đường lối, nhiệm vụ. Chính sách được thực hiện trong một thời gian nhất định, trên những lĩnh vực cụ thể nào đó. Bản chất, nội dung và phương hướng của chính sách tùy thuộc vào tính chất của đường lối, nghiệm vụ chính trị, kinh tế, văn hóa...” [18,tr.475]. Quan niệm về Chính sách công Từ những cách tiếp cận khác nhau về chính sách công của các tác giả trên có thể hiểu về chính sách công theo quan điểm của tác giả Nguyễn Hữu Hải như sau: “Chính sách công là kết quả ý chí chính trị của nhà nước được thể hiện bằng một tập hợp các quyết định có liên quan đến nhau, bao hàm trong đó định hướng mục tiêu và cách thức giải quyết những vấn đề công trong xã hội” [08,tr.51] * Chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn - Chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn là sự vận dụng quan điểm “chính sách công”, vào trong lĩnh vực đào tạo nghề và cho lao động nông thôn: Chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn là tập hợp các quyết định liên quan của nhà nước nhằm lựa chọn mục tiêu, giải pháp, công cụ thực hiện để đào tạo cho lao động nông thôn nhằm đáp ứng cơ bản về nhu cầu cuộc sống của họ và yêu cầu phát triển kinh tế xã hội của đất nước. 6 1.1.2. Thực thi chính sách Từ những lập luận khác nhau của các tác giả trên đây theo tác giả Lê Văn Hòa có thể hiểu rằng: “Thực thi chính sách công là quá trình đưa chính sách công vào thực tiễn đời sống xã hội thông qua việc ban hành các văn bản, chương trình, dự án thực thi chính sách công và tổ chức thực hiện chúng nhằm hiện thực hóa mục tiêu chính sách công” [03,tr.7]. * Thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn: - Thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn cũng là vận dụng quan điểm về thực thi chính sách công: Là một khâu của chu trình chính sách, là toàn bộ quá trình chuyển hóa ý chí của Nhà nước về chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn vào thực tiễn đời sống xã hội thông qua các văn bản, chương trình, dự án đào tạo nghề cho lao động nông thôn nhằm hiện thực hóa mục tiêu nhà nước đề ra. 1.1.3. Nghề và đào tạo nghề Khái niệm nghề theo quan niệm ở mỗi quốc gia đều có sự khác nhau nhất định. Cho đến nay thuật ngữ “Nghề” được hiểu và định nghĩa theo nhiều cách khác nhau. => Nghề là một hiện tượng xã hội có tính lịch sử rất phổ biến gắn chặt với sự phân công lao động, với tiến bộ khoa học kỹ thuật, và văn minh nhân loại. Vì thế nó được nhiều ngành khoa học nghiên cứu từ nhiều góc độ khác nhau. * Đào tạo nghề: - Đào tạo: “Đào tạo là quá trình hoạt động có mục đích, có tổ chức nhằm truyền đạt các kiến thức, kỹ năng và kỹ xảo trong lý thuyết và thực tiễn, tạo ra năng lực để thực hiện thành công một hoạt động nghề nghiệp hoặc xã hội cần thiết. 7 1.2. Các yếu tố ảnh hƣởng đến thực hiện chính sách đào tạo nghề 1.2.1. Bản chất của vấn đề chính sách Đây là yếu tố gắn liền với vấn đề của chính sách đào tạo nghề, có tác động trực tiếp đến cách giải quyết vấn đề chính sách và tổ chức thực thi chính sách. Tính chất cấp bách của chính sách đào tạo nghề nhất là đào tạo nghề cho lao động nông thôn nên đã được nhà nước ưu tiên tập trung nguồn lực để thực hiện đó là việc Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số:1956/QĐ-TTg, Phê duyệt Đề án “Đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020” ngày 27 tháng 11 năm 2009. Tính chất của vấn đề chính sách là yếu tố khách quan có ảnh hưởng trực tiếp đến việc tổ chức thực thi chính sách nhanh hay chậm, thuận lợi hay khó khăn .... 1.2.2. Môi trường thực thi chính sách Môi trường là yếu tố liên quan đến hoạt động kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, an ninh quốc phòng, môi trường tự nhiên và quốc tế... Xã hội nước ta là một xã hội ổn định , ít biến động về chính trị góp phần thuận lợi cho việc thực thi chính sách trong đó có chính sách đào tạo nghề. Nếu các bộ phận cấu thành nên môi trường vận động phù hợp với trình độ tổ chức điều hành của các cơ quan nhà nước, với thể chế chính sách đang tồn tại sẽ có tác động thúc đẩy các hoạt động của tổ chức thực thi chính sách. Ngược lại, nó sẽ kìm hãm, ngăn trở các hoạt động này, dẫn đến thực thi chính sách kém hiệu quả. 1.2.3. Chủ thể chịu trách nhiệm thực thi chính sách * Tổ chức bộ máy hành chính: - Bộ máy hành chính chịu trách nhiệm thực thi chính sách nào cũng sẽ ảnh hưởng đến thực thi chính sách. Mâu thuẫn nội bộ 8 trong cơ quan hành chính, và giữa các cơ quan hành chính các cấp cũng ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình thực thi chính sách. Thông thường thực thi chính sách đòi hỏi sự tham gia của một số tổ chức nhất định để biến đổi mục tiêu chính sách thành hành động. Như trong thực thi chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn thì các tổ chức có trách nhiệm như sau: 1.2.4. Các bên liên quan trong thực thi chính sách Lợi ích và động cơ của các bên liên quan như: người thụ hưởng chính sách, các đối tác, những người liên quan khác có ảnh hưởng đến đến kết quả thực thi chính sách. Ảnh hưởng của họ đến thực thi chính sách được thể hiện ở những phương diện 1.3. Những nội dung cơ bản của thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn 1.3.1. Ban hành các văn bản quy phạm pháp luật Thể chế có thể hiểu là những thiết chế chính trị, luật lệ và quy định mang tính pháp lý, của một chế độ xã hội. Trong chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn thể chế chính sách có thể hiểu là các văn bản Luật, Nghị định, Thông tư, Quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền liên quan đến việc xác định các mục tiêu. Giải pháp, các chủ thể tham gia và mối quan hệ giữa các chủ thể với nhau cũng như các quy trình hoạch định, thực thi và đánh giá chính sách. 1.3.2. Tổ chức bộ máy và đội ngũ cán bộ, công chức thực hiện chính sách * Ban chỉ đạo cấp Trung ương. * Ban chỉ đạo cấp Thành phố. * Ban chỉ đạo cấp huyện. 9 Cán bộ quản lý, thực hiện tại UBND cấp xã, thị trấn; Các đoàn thể khác như Đoàn thanh niên, Hội nông dân, Hội cựu chiến binh... 1.3.3. Nguồn lực tài chính * Nguồn kinh phí thực hiện Đề án của huyện là nguồn kinh phí do Thành phố Hà Nội cấp từ nguồn kinh phí của Đề án. Nguồn kinh phí thực hiện Đề án theo Quyết định số 1956 và kinh phí hoạt động của Ban chỉ đạo thực hiện Quyết định số 1956/QĐ-TTg thành phố đã cấp cho Sở Lao động Thương binh và Xã hội. 1.3.4. Thanh tra, kiểm tra, giám sát - Kiểm tra, giám sát tình hình thực hiện dạy nghề cho lao động nông thôn; định kỳ 6 tháng, hàng năm tổng hợp, báo cáo với cơ quan cấp trên. - Theo dõi, đôn đốc, tổ chức kiểm tra giám sát việc thực hiện Đề án và định kỳ 6 tháng, hàng năm báo cáo tình hình thực hiện Đề án gửi Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội để tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ. - Kiểm tra, giám sát định kỳ và đột xuất quá trình thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn ở các địa phương. 10 Chƣơng 2 THỰC TRẠNG VIỆC THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO NGHỀ CHO LAO ĐỘNG NÔNG THÔN Ở HUYỆN MÊ LINH 2.1. Đặc điểm địa lý, dân cƣ, kinh tế xã hội và lao động – việc làm huyện Mê Linh 2.1.1. Đặc điểm địa lý, dân cư Huyện Mê Linh nằm ở phía Tây Bắc Thủ đô Hà Nội, cách trung tâm Thành phố khoảng 25 km, phía Bắc giới hạn bởi sông Cà Lồ, giáp huyện Bình Xuyên, Thị xã Phúc Yên của Tỉnh Vĩnh Phúc; phía Nam giới hạn bởi sông Hồng, giáp huyện Đan Phượng; phía Tây giáp huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc; phía Đông giáp huyện Sóc Sơn, Đông Anh. Địa bàn huyện có tuyến đường Thăng Long – Nội Bài, quốc lộ 23B chạy qua, 8km đường sắt Hà Nội – Lào Cai với ga Thạch Lỗi nằm trên địa bàn thị trấn Quang Minh, cùng với vị trí giáp sân bay quốc tế Nội Bài 2.1.2. T nh h nh inh t - xã hội => Từ những điều kiện về kinh tế xã hội của huyện đã ảnh hưởng đến việc thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn: - Điều kiện kinh tế - xã hội: Mức sống của người nông dân ở huyện vẫn còn nghèo, kinh tế hộ gia đình sản xuất với quy mô nhỏ lẻ, manh mún. Trong khi đó tình hình phát triển kinh tế - xã hội ngày càng đòi hỏi cao: mọi thứ đều đắt đỏ, đất đai tăng cao khiến đời sống kinh tế của người dân còn khó khăn kéo theo sự kém phát triển kinh tế - xã hội. - Tình hình kinh tế xã hội của địa phương có những nghề phụ 11 và người lao động quen với phương thức sản xuất nông nghiệp truyền thống nên cũng ảnh hưởng không nhỏ đến việc vận động người lao động tham gia vào các lớp đào tạo nghề của chính sách. 2.1.3 Thực trạng về lao động - việc làm * Cơ cấu lao động: Huyện Mê Linh sẽ phát huy lợi thế, khai thác có hiệu quả mọi tiềm năng, tranh thủ thời cơ, nguồn lực phát triển kinh tế với tốc độ tăng trưởng nhanh, bền vững, xây dựng Mê Linh trở thành vùng phát triển của Thủ đô với cơ cấu kinh tế Công nghiệp - Dịch vụ - Nông nghiệp theo hướng sinh thái bền vững. Tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân đạt 15% - 17%, trong đó: giá trị sản xuất ngành công nghiệp tăng 16% - 18%; giá trị sản xuất ngành thương mại tăng 23 - 25%; giá trị sản xuất ngành nông nghiệp trên 1 ha đất nông nghiệp đến năm 2015 đạt 200 triệu đồng. * Về trình độ chuyên môn kỹ thuật của lao động: Thực trạng trên cho thấy cần thiết phải tăng cường công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn nhằm hoàn thành mục tiêu tỷ lệ lao động qua đào tạo trong nông nghiệp đến năm 2020 là 70%. 2.2. Tình hình thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện Mê Linh Thực trạng công tác thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn ở huyện Mê Linh, thành phố Hà Nội được tiến hành khi bắt đầu ngay từ khi Ban chỉ đạo thực hiện quyết định số 1956/QĐ-TTg thành phố Hà Nội ra quyết định triển khai theo Quyết định 1956/QĐ-TTg của Thủ tướng chính phủ phê duyệt đề án “đào tạo nghề cho lao động đến năm 2020”. Trong bài viết tác giả chỉ thu thập thông tin về thực trạng tình hình thực hiện chính 12 sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn của huyện Mê Linh từ năm 2013 đến hết năm 2015. * Kết quả thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện Thực hiện khá tốt công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện. Dưới đây là kết quả số lượng lao động được đào tạo nghề ở một số năm trên các xã, thị trấn của huyện được đào tạo tại các cơ sở dạy nghề như sau: * Kết quả đào tạo, bồi dưỡng cho cán bộ, công chức xã * Tình hình cho vay vốn tạo việc làm phát triển sản xuất tạo việc làm cho người lao động sau khi học nghề. 2.2.1. Về ban hành văn bản quy phạm pháp luật Thành phố Hà Nội đang tích cực triển khai thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn theo Quyết định số 1956/QĐ-TTg ngày 27/11/2009 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt “Đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020”, Ủy ban nhân thành phố Hà Nội đã chỉ đạo các ngành, các cấp khẩn trương triển khai thực hiện chủ trương trên của Chính phủ. - Thành phố đã tổ chức Hội nghị triển khai thực hiện Quyết định số 1956/QĐ-TTg ngày 27/11/2009 của Thủ tướng Chính phủ và các văn bản của thành phố tới các cán bộ chủ chốt của các Sở, Ban, ngành và quận, huyện, các tổ chức chính trị - xã hội Thành phố và các Tổng công ty thuộc Thành phố; Bám sát các văn bản chỉ đạo của Trung ương, Thành phố , Sở lao động TB&XH về việc thực hiện đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn theo Quyết định số 1956/QĐ-TTg ngày 27/11/2009 của Thủ tướng Chính phủ. UBND huyện đã chủ động ban hành các văn bản cụ thể 13 2.2.2. Lập hoạch, phổ bi n tuyên truyền chính sách Lập các kế hoạch về việc thực hiện đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn theo Quyết định của Thủ tướng chính phủ trên địa bàn huyện. UBND huyện có kế hoạch về lập Ban chỉ đạo thực hiện Quyết định 1956/QĐ-TTg của huyện. Căn cứ vào kế hoạch của UBND huyện, các phòng, ban, ngành, đoàn thể, UBND các xã, thị trấn đã phối hợp tuyên truyền triển khai công tác đào tạo nghề đến đông đảo lao động nông thôn xã, thị trấn biết để đăng ký, tham gia các lớp học nghề phù hợp. 2.2.3. Tổ chức bộ máy và đội ngũ cán bộ, công chức thực hiện chính sách Thực hiện chỉ đạo của Thành phố Hà Nội, UBND huyện Mê Linh cũng đã thành lập Ban chỉ đạo thực hiện Quyết định số 1956/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ trên địa bàn huyện Mê Linh. Phó Chủ tịch UBND huyện là trưởng Ban chỉ đạo trực tiếp tham gia điều hành mọi hoạt động của Đề án trên địa bàn huyện. Trưởng Ban chỉ đạo huyện phân công trực tiếp chức năng, nhiệm vụ của các Phòng, ban liên quan. 2.2.4. Nguồn lực tài chính thực hiện chính sách Nguồn kinh phí thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn của huyện là do Thành phố cấp. Từ nguồn kinh phí được thành phố cấp như vậy, UBND huyện đã tổ chức triển khai thực hiện Đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện. 14 2.2.5. Thanh tra, iểm tra, giám sát UBND huyện đã thành lập Đoàn kiểm tra, đánh giá, giám sát việc thực hiện Đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện. Đoàn kiểm tra đã thực hiện công tác kiểm tra, giám sát công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn (mỗi lớp 1 lần); trên toàn bộ các xã, thị trấn thành lập và duy trì hoạt động của ban chỉ đạo. Bố trí lịch kiểm tra định kỳ, đột xuất phối hợp với UBND xã, thị trấn tiến hành kiểm tra các lớp học trên địa bàn. Như vậy công tác kiểm tra giám sát là tương đối tốt. 2.3. Đánh giá việc thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện Mê Linh 2.3.1. Những nội dung cơ bản của thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn * Ban hành văn bản quy phạm pháp luật => Thể chế chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn thể hiện sự đồng thuận, thống nhất của UBND huyện; không mâu thuẫn và không trái với những quy định của Trung ương, của Thành phố, phù hợp với thực tiễn của địa phương. * Về lập kế hoạch và phổ biến tuyên truyền chính sách Công tác lập kế hoạch thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện là tương đối nhanh chóng, kịp thời và giải quyết được nhu nhiệm vụ trong quá trình thực hiện chính sách của huyện. Công tác thông tin, tuyên truyền, tư vấn về dạy nghề cho lao động nông thôn còn chưa được thường xuyên và liên tục. Việc tuyên truyền chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên 15 địa bàn huyện cũng chưa đi sâu được xuống đến từng thôn, xóm. * Về tổ chức bộ máy và đội ngũ cán bộ công chức thực hiện Cán bộ lãnh đạo ở nhiều địa phương thực sự quan tâm đến công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn. Lãnh đạo ở các ngành, đoàn thể, các hội địa phương chưa có sự chỉ đạo cụ thể hay sự quan tâm đối với công tác đào tạo nghề. Việc thực hiện Quyết định số 1956/QĐ-TTg ở mỗi địa phương trong huyện là thiếu sự sát sao một cách đồng đều của các cán bộ, công chức thực hiện dự án, nên hiệu quả của nó chưa cao. * Về thực hiện các chỉ tiêu giám sát, đánh giá - Qua các báo cáo về tình hình sử dụng nguồn kinh phí của huyện từ năm 2013 đến hết năm 2015 chưa thấy có báo cáo về sử dụng nguồn kinh phí để đào tạo bồi dưỡng cán bộ, công chức xã. 2.3.2. Những tồn tại, hạn ch và nguyên nhân tồn tại, hạn ch Trong quá trình triển khai thực hiện Quyết định 1956/QĐ-TTg, Ban chỉ đạo huyện đã chỉ đạo tổ chức thực hiện tốt công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn. Tuy nhiên còn một số những tồn tại, hạn chế 16 Chƣơng 3 MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO NGHỀ CHO LAO ĐỘNG NÔNG THÔN Ở HUYỆN MÊ LINH 3.1. Những căn cứ xây dựng giải pháp 3.1.1. Quan điểm, định hướng Từ những hướng phát triển kinh tế của huyện như trên nên trú trọng đẩy mạnh phát triển đào tạo các ngành nghề phù hợp tạo cơ hội việc làm cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện. 3.1.2. Mục tiêu đào tạo nghề cho lao động nông thôn đ n năm 2020 * Mục tổng quát: * Mục tiêu giai đoạn 2016 - 2020: * Mục tiêu của huyện Mê Linh 3.2. Các giải pháp nâng cao chất lƣợng thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện Mê Linh 3.2.1. Tuyên truyền lợi ích của đào tạo nghề và học nghề Tuyên truyền là một trong những biện pháp đầu tiên trong hoạt động của Đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn nói riêng và trong việc thực hiện chính sách nói chung. Tuyên truyền, tư vấn học nghề là việc làm hết sức quan trọng để nâng cao nhận thức của các ngành, các cấp cũng như mọi người dân trong xã hội về đào tạo nghề về hiệu quả của nó trong việc góp phần tăng năng suất lao động, tạo việc làm, xóa đói giảm nghèo, nâng cao mức sống và chất lượng cho người lao động. Việc tuyên truyền cần sự 17 vào cuộc của các Bộ ngành, địa phương và tuân thủ theo các bước sau: 3.2.2. Nâng cao năng lực và đạo đức công vụ cho đội ngũ công chức thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn - Năng lực xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện chính sách: - Năng lực phổ biến, tuyên truyền chính sách: - Năng lực phân công, phối hợp thực hiện chính sách: - Năng lực duy trì chính sách: - Năng lực điều chỉnh chính sách: - Năng lực theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện chính sách: - Do đó, nâng cao đạo đức công vụ là quá trình tác động tích cực, có mục đích của các chủ thể tới đối tượng với nội dung, hình thức và phương pháp thích hợp nhằm làm biến đổi đời sống đạo đức của đội ngũ công chức theo hướng ngày càng hoàn thiện hơn về mặt nhân cách của họ. 3.2.3. Tăng cường quản lý nhà nước về dạy nghề và phát triển cơ sở dạy nghề - Đổi mới và nâng cao năng lực quản lý nhà nước về dạy nghề theo hướng quản lý nhà nước tập trung vào việc xây dựng và chỉ đạo chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển dạy nghề, triển khai hệ thống bảo đảm chất lượng và kiểm định dạy nghề. Tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra; điều tiết vĩ mô, cơ cấu ngành nghề đào tạo và quy mô dạy nghề, đáp ứng nhu cầu nhân lực kỹ thuật trực tiếp trong sản xuất của đất nước trong từng thời kỳ. - Tin học hóa công tác thông tin quản lý dạy nghề trên phạm vi 18 toàn quốc. Nâng cao chất lượng các trang web của Tổng cục dạy nghề nhằm cung cấp các thông tin về dạy nghề trong nước, thông tin về dạy nghề của nước ngoài và liên kết với các trang web về thông tin thị trường lao động. - Có sự phối hợp chặc chẽ giữa các Sở, ban, ngành để kiểm tra giám sát tình hình thực hiện của các cơ sở dạy nghề và kịp thời uống nắn nhằm hạn chế các hoạt động chưa bám sát tình hình thực tế ở địa phương. * Phát triển mạng lưới cơ sở dạy nghề: - Xây dựng quy hoạch phát triển mạng lưới trường cao đẳng nghề, trường trung cấp nghề và trung tâm dạy nghề trong đó chú trọng phát triển các cơ sở dạy nghề cho lao động nông thôn theo nghề và cấp trình độ đào tạo đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030; - Đầu tư nâng cao năng lực Trung tâm Dạy nghề Mê Linh: Tăng quy mô đào tạo, liên kết đào tạo cao đẳng, trung cấp nghề cho các khu công nghiệp, các vùng kinh tế động lực và cho xuất khẩu lao động; phát triển và nâng cao trình độ đội ngũ giáo viên dạy nghề về mặt lý thuyết, kỹ năng thực hành, năng lực sư phạm và năng lực xã hội. * Phát triển chương trình, giáo trình học liệu dạy nghề - Đổi mới và phát triển chương trình, giáo trình, học liệu dạy nghề cho lao động nông thôn theo yêu cầu của thị trường lao động, thường xuyên cập nhật kỹ thuật, công nghệ mới; - Thiết lập và tăng cường quan hệ hợp tác giữa cơ sở dạy nghề với doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, huy động các nhà khoa học, nghệ nhân, cán bộ kỹ thuật, kỹ sư, người lao động có tay nghề cao tại các doanh nghiệp và cơ sở sản xuất kinh 19 doanh, các trung tâm khuyến nông - lâm - ngư nghiệp, nông dân sản xuất giỏi tham gia xây dựng chương trình, giáo trình, học liệu dạy nghề cho lao động nông thôn. * Tăng cường cơ sở vật chất - Cơ sở vật chất là một trong những nguồn lực cần thiết góp phần nâng cao hiệu quả công tác đào tạo nghề vì vậy cần xây dựng chiến lược về cơ sở vật chất cho các cơ sở dạy nghề. * Phát triển đội ngũ giáo viên Trong quá trình phát triển giáo dục nói chung và dạy nghề nói riêng, người thầy luôn được khẳng định có vai trò then chốt đối với chất lượng đào tạo. Thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI, Tổng cục dạy nghề đã xây dựng và được Thủ tướng Chính phủ chính thức thông qua Chiến lược “Phát triển dạy nghề thời kỳ 2011-2020”. Mục tiêu là nhằm bồi dưỡng “kỹ năng dạy nghề” theo hướng tiếp cận năng lực thực hiện để giảng dạy các khóa đào tạo nghề cho lao động nông thôn. Giúp cho người dạy nghề xây dựng kế hoạch dạy nghề khoa học, hiệu quả trong việc áp dụng kiến thức chuyên môn vào thực tiễn dạy nghề đạt kết quả; có khả năng đánh giá được sự tiếp cận và năng lực làm việc của người học nghề sau đào tạo. Bồi dưỡng kiến thức, nghiệp vụ chuyên môn về công tác quản lý dạy nghề để nâng cao trình độ, năng lực quản lý cho đội ngũ cán bộ làm công tác quản lý dạy nghề của các cơ sở dạy nghề trên địa bàn huyện. 3.2.4. Gắn t cơ sở dạy nghề với doanh nghiệp và hội nhập quốc t Các doanh nghiệp ngày càng có vai trò quan trọng trong quá trình đào tạo của các cơ sở dạy nghề. Mối quan hệ gắn kết này thể 20 hiện ở chỗ: - Cơ sở dạy nghề chủ động mời doanh nghiệp đến nói chuyện hoặc tham gia đóng góp ý kiến, xây dựng nội dung, chương trình đào tạo thiết thực, phù hợp với mục tiêu đầu ra, - Doanh nghiệp tham gia xây dựng chương trình dạy nghề cho phù hợp với yêu cầu của doanh nghiệp, của ngành và địa phương; - Doanh nghiệp tham gia đánh giá học viên trong những lần thi, kiểm tra; - Doanh nghiệp giảng dạy xen kẽ một số buổi, các doanh nhân có thể truyền đạt những kinh nghiệm thực tiễn cho học viên. Việc tổ chức cho học viên thực tập tại doanh nghiệp cũng là cách liên kết hữu ích, song khi số lượng sinh viên có nhu cầu thực tập, thực tế ngày một lớn thì nhiều doanh nghiệp lại không muốn nhận thực tập sinh bởi điều đó có thể ảnh hưởng tới chất lượng hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp. Thiết lập mối quan hệ mật thiết giữa cơ sở dạy nghề và doanh nghiệp là điều kiện thuận lợi giúp học viên có điều kiện làm quen và có cơ hội việc làm sau khi kết thúc khóa học. - Tăng cường hội nhập quốc tế Tăng cường liên doanh, liên kết đào tạo với các trường đào tạo nghề tiên tiến nước ngoài, thu hút đầu tư của nước ngoài vào lĩnh vực dạy nghề, khuyến khích giáo viên nước ngoài vào dạy nghề ở Việt Nam, tăng cường trao đổi kinh nghiệm giữa các giáo viên của các cơ sở dạy nghề trong nước với nhau và với cơ sở dạy nghề nước ngoài. 3.2.5. Đào tạo nghề phù hợp với điều iện của địa phương - Huyện Mê Linh với diện tích đất nông nghiệp khá lớn nên 21 việc phát triển đào tạo ngành nghề trồng hoa, đặc biệt là hoa hồng gắn liền phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. + Hiện nay, huyện Mê Linh có 1.294ha đất sản xuất hoa; trong đó, diện tích canh tác chủ yếu là hoa hồng (chiếm 93,4%), ngoài ra còn có hoa cúc, hoa loa kèn, hoa ly, hoa đào... + Hoa hồng được trồng với diện tích khoảng 1.152 ha chủ yếu ở các xã Mê Linh và xã Văn Khê, xã Thanh Lâm, xã Đại Thịnh... Còn lại, hoa cúc được trồng với diện tích 104,7 ha, chủ yếu ở xã Đại Thịnh; các loại hoa khác như: hoa lay ơn, hoa loa kèn, hoa ly... chiếm diện tích nhỏ hơn. Chính vì vậy nên tập trung đào tạo nghề kỹ thuật trồng hoa cho người dân, bên cạnh đó cũng tạo điều kiện cho người lao động được vay vốn ưu đãi để mở rộng diện tích trồng hoa. Cùng với việc phát triển nghề trồng hoa thì huyện Mê Linh cũng là địa phương nổi tiếng với nghề trồng rau an toàn. Với điều kiện tự nhiên phù hợp cho việc trồng rau sạch cung cấp cho thành phố Hà Nội cũng như các tỉnh, điển hình như xã Tráng Việt. Là địa điểm cung cấp rau củ lớn nhất không chỉ cho Hà Nội mà còn cho các tỉnh lân cận, xã Tráng Việt, huyện Mê Linh, Hà Nội được biết đến như là nơi hội tụ đầy đủ nhất của tất cả các loại rau củ. Toàn xã với diện tích đất chủ yếu là đất bồi bãi, phù sa nên thích hợp đối với trồng rau sạch. Với thế mạnh về sản xuất nông nghiệp thì nên tập trung phát triển đào tạo nghề nông nghiệp. Tập trung nguồn lực vào phát triển kinh tế nông nghiệp hướng tới một nền nông nghiệp hiện đại phát triển. Bên cạnh đó huyện cũng có khu công nghiệp lớn nên cần lao động qua đào tạo nghề và lao động có tay nghề phù hợp với nhu cầu của các đơn vị. Trong đó có khu công nghiệp Quang Minh tập 22 trung rất nhiều nhà máy, xí nghiệp như Honda, Canon, Sowa, BLD Vina... nên việc nhu cầu về lao động cho những đơn vị này là rất lớn. => Để việc thực hiện chính sách đào tạo nghề được nâng cao thì chính quyền huyện nên tập trung đào tạo những ngành nghề là thế mạnh của địa phương và những ngành nghề đáp ứng được nhu cầu tuyển dụng cho các đơn vị trên địa bàn. Việc đó cần sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền các cấp của huyện trong việc thực hiện chính sách đào tạo nghề một cách chọn lọc và phù hợp. Một trong những đề xuất mà chính quyền huyện nên thực hiện đó là việc liên kết với các đơn vị sử dụng lao động để đào tạo lao động trực tiếp tại các doanh nghiệp và thực hiện các công việc cụ thể. Chính quyền địa phương là cầu nối giữa doanh nghiệp và người lao động, tạo điều kiện cho người lao động có thể có cơ hội về nghề nghiệp để phát triển kinh tế. 23 KẾT LUẬN Một trong những giải pháp quan trọng để phát triển kinh tế, xã hội đó là nâng cao chất lượng lao động. Nhiều năm nay, huyện Mê Linh – Hà Nội luôn quan tâm chú trọng đến công tác này, coi đây là yếu tố quan trọng để đẩy nhanh tiến trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá, sớm đưa Mê Linh trở thành một vùng phát triển của Thủ đô. Việc thực hiện chủ trương, chính sách tốt của nhà nước cũng góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống và ổn định xã hội. Một trong những chính sách đó là việc thực hiện Quyết định số 1956/QĐ-TTg của Thủ tướng chính phủ về phê duyệt đề án “Đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020”. Dưới sự chỉ đạo của Thành phố Hà Nội thì huyện Mê Linh cũng triển khai thực hiện Quyết định số 1956/QĐ-TTg với quyết tâm cao. Thực hiện tốt chính sách đào tào nghề cho lao động nông thôn không những khai thác được hiệu quả nguồn lực lao động rất lớn trong xã hội phục vụ cho sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, nâng cao đời sống cho nhân dân. Đào tạo nghề cho lao động nông thôn là sự nghiệp của Đảng, Nhà nước, của các cấp, các ngành và xã hội nhằm nâng cao chất lượng lao động nông thôn, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn. Nhà nước tăng cường đầu tư để phát triển đào tạo nghề cho lao động nông thôn, có chính sách bảo đảm thực hiện công bằng xã hội về cơ hội học nghề đối với mọi lao động nông thôn, khuyến khích, huy động và tạo điều kiện để toàn xã hội tham gia đào tạo nghề cho lao động nông thôn; Với việc lựa chọn đề tài: Thực hiện chính sách đào tạo nghề ở huyện Mê Linh, thành phố Hà Nội, trong đó là việc thực hiện Quyết định số 1956/QĐ-TTg của Thủ tướng chính phủ của huyện, là một trong những huyện ngoại thành của thủ đô Hà Nội và là địa phương có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao trong những năm gần 24 đây, tác giả luận văn đi sâu nghiên cứu những vấn đề cơ sở khoa học về thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn, thực trạng quá trình tổ chức thực hiện chính sách, từ đó có một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn trong thời gian tới.