Tóm tắt Luận văn Thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất trên địa bàn quận Đống Đa, thành phố Hà Nội

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ....../ BỘ NỘI VỤ .../ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN HOÀNG THẮNG THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ BỒI THƯỜNG GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG THU HỒI ĐẤT TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN ĐỐNG ĐA, THÀNH PHỐ HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH MÃ SỐ: 60 38 01 02 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. NGUYỄN BÁ CHIẾN HÀ NỘI – NĂM 2017 1 1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài luận văn Đất đai đã được khẳng định là một tài nguyên quốc gia vô cùng quý giá, là tư liệu sản xuất đặc biệt, là nguồn nội lực, nguồn vốn vô cùng to lớn của đất nước, là thành phần quan trọng hàng đầu của môi trường sống, là địa bàn phân bố các khu dân cư, xây dựng các cơ sở kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh và quốc phòng. Sử dụng đất đai vào mục đích quốc phòng, an ninh, lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng, để thực hiện mục tiêu phát triển đất nước, đặc biệt là các dự án phát triển đô thị, dự án sản xuất kinh doanh, phát triển kinh tế là một tất yếu khách quan trong quá trình phát triển công nghiệp hóa- hiện đại hóa đất nước. Để có mặt bằng xây dựng các dự án, Nhà nước phải thu hồi đất của nhân dân và thực hiện việc bồi thường hỗ trợ tái định cư cho các hộ dân có đất bị thu hồi. Trong thời gian gần đây, vấn đề thực hiện cơ chế Nhà nước thu hồi đất của người đang sử dụng đất để giao đất cho các nhà đầu tư vẫn đang gây nhiều bức xúc trong thực tế triển khai, nhất là những bức xúc của người bị thu hồi đất về thực hiện bồi thường. Mặc dù các quy định của pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất đã từng bước được hoàn thiện, ngày càng rõ ràng, cụ thể về nguyên tắc, điều kiện, đơn giá thực hiện bồi thường, hỗ trợ về đất đai và tài sản khi Nhà nước thu hồi đất. Tuy nhiên đất đai và công tác bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất đang là vấn đề hết sức nhạy cảm và phức tạp do đó thực tế thực hiện pháp luật về bồi thường, giải phóng mặt bằng thu hồi đất vẫn còn nhiều vướng mắc và tồn tại gây nhiều bức xúc trong nhân dân. Tình trạng tiến độ giải phóng mặt bằng chậm là rất phổ biến làm chậm tiến độ thực hiện dự án. 2 Quận Đống Đa, Thành phố Hà Nội là một quận trung tâm với nhiều tiềm năng để phát triển kinh tế, hiện đang có những chính sách để thu hút đầu tư trong và ngoài nước. Cùng với quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước thì nền kinh tế - xã hội đang từng ngày phát triển. Trên địa bàn toàn quận có rất nhiều dự án đã và đang được đầu tư, nhưng công tác bồi thường giải phóng mặt bằng và thu hồi đất đang gặp rất nhiều khó khăn do nhiều nguyên nhân. Nguyên nhân chủ yếu do đất ở và nhà cửa cũng như vật kiến trúc, hoa màu trên đất là tài sản rất lớn đối với người dân nơi đây làm ảnh hưởng nhiều đến sản xuất và đời sống của nhân dân.Vì vậy, tôi đã lựa chọn đề tài : “Thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất trên địa bàn quận Đống Đa, Thành phố Hà Nội” để nghiên cứu luận văn là cấp thiết cả về lý luận và thực tiễn. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Pháp luật bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất là đề tài thu hút sự quan tâm nghiên cứu, thời gian qua đã có rất nhiều công trình khoa học về vấn đề này được công bố, như : - Bài viết " Chính sách đền bù khi thu hồi đất của môṭ số nước trong khu vưc̣ và Viêṭ Nam", của ThS. Nguyêñ Thi ̣ Dung, Tap̣ chí Côṇg sản, số 2010. - Bài viết " Chính sách hô ̃trơ ̣khi Nhà nước thu hồi đất", của TS. Trần Quang Huy, Tap̣ chí Luâṭ hoc̣, số 10, 2010. - Luận văn tốt nghiệp “Đánh giá việc thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất tại một số dự án trên địa bàn quận Cầu Giấy, Thành phố Hà Nội”, của Nguyễn Thị Nhi - Đại học Tài nguyên môi trường, năm 2014. Các công trình nghiên cứu trên đây đã giải quyết một số vấn đề lý luận và thực tiễn cơ bản liên quan đến pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng 3 thu hồi đất ở nước ta. Tuy nhiên, các công trình nghiên cứu trên chưa đi sâu đánh giá việc thực hiện pháp luật mà chỉ mới dừng lại những quy định của luật theo như quy định của Luật Đất đai và các văn bản hướng dẫn khác. Bên cạnh đó cho đến nay chưa có công trình nào nghiên cứu một cách toàn diện công tác thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất trên địa bàn quận Đống Đa, Thành phố Hà Nội.Vì vậy, nghiên cứu đề tàiluận văn này là đáp ứng yêu cầu thực tiễn đặt ra và không trùng lặp với các công trình, đề tài nghiên cứu đã từng công bố. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu luận văn 3.1. Mục đích nghiên cứu - Nghiên cứu làm rõ và đánh giá đúng thực trạng thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn quận Đống Đa, thành phố Hà Nội, tìm ra những hạn chế, tồn tại và nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế. - Đề xuất các giải pháp các giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn quận Đống Đa. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu - Làm rõ vấn đề lý luận về thực hiện pháp luật bồi thường giải phóng mặt bằng khi Nhà nước thu hồi đất. - Khảo sát, đánh giá thực trạng về thực hiện pháp luật bồi thường giải phóng mặt bằng khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn quận Đống Đa, thành phố Hà Nội; tìm ra những hạn chế, tồn tại và nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế. - Đề xuất các giải pháp các giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn quận Đống Đa, thành phố Hà Nội. 4 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu luận văn 4.1. Đối tượng nghiên cứu - Những lý luận thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng khi Nhà nước thu hồi đất. - Những chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và các quy định của thành phố Hà Nội, quận Đống Đa về bồi thường giải phóng mặt bằng khi Nhà nước thu hồi đất. - Thực trạng thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn quận Đống Đa, thành phố Hà Nội. 4.2. Phạm vi nghiên cứu Luận văn nghiên cứu việc thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn quận Đống Đa, thành phố Hà Nội từ năm 2012 đến hết năm 2016. 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu luận văn 5.1. Phương pháp luận Luận văn được nghiên cứu trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và những quan điểm, đường lối của Đảng, Nhà nước về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất cũng như thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất. 5.2. Phương pháp nghiên cứu Quá trình nghiên cứu, luận vănđã sử dụng các phương pháp cụ thể sau: - Phương pháp phân tích và tổng kết: Hệ thống các văn bản hướng dẫn, các tài liệu tham khảo, giáo trình, sách, công trình nghiên cứu, bài viết đã được công bố liên quan bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất. Thực tiễn thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất trên địa bàn Thủ Đô nói chung và trên địa bàn quận Đống Đa nói riêng, kết quả 5 đã đạt được, hạn chế thiếu sót và nguyên nhân, những yếu tố tác động và phân tích đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao hiệu công tác này. - Phương pháp thống kê về cán bộ thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất trên địa bàn quận Đống Đa và kết quả thực hiện công tác này. - Phương pháp chuyên gia qua gặp gỡ, trao đổi với các nhà khoa học, cán bộ thực tiễn công tác trong thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất. 6. Những đóng góp mới của luận văn - Làm phong phú lý luận về thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng khi Nhà nước thu hồi đất. - Đánh giá đúng thực trạng việc thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn quận Đống Đa, thành phố Hà Nội. - Đề xuất các giải pháp các giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn quận Đống Đa, thành phố Hà Nội trong thời gian tới. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, luận văn được cấu trúc làm 3 chương - Chương 1. Lý luận thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất - Chương 2. Thực trạng thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất trên địa bàn quận Đống Đa, Thành phố Hà Nội - Chương 3. Giải pháp thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất trên địa bàn quận Đống Đa, Thành phố Hà Nội. 6 Chương 1 LÝ LUẬN THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ BỒI THƯỜNG GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG THU HỒI ĐẤT Chương 1 được trình bày từ trang 10 đến trang 46 của luận văn, bao gồm những nội dung sau: 1.1. Những khái niệm cơ bản Trong phần này luận văn trình bày các khái niệm như sau: 1.1.1. Khái niệm về bồi thường Định nghĩa bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất Theo Từ điển Tiếng Việt thông dụng: "Bồi thường: đền bù những tổn hại đã gây ra". - Phân biệt giữa bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất với bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng trong pháp luật dân sự. - Phân biệt giữa bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất với bồi thường oan sai trong pháp luật hình sự. - Phân biệt giữa bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất với trách nhiệm vật chất trong pháp luật lao động. 1.1.2. Khái niệm về bồi thườngkhi thu hồi đất Giải phóng mặt bằng là quá trình các cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất cho người bị thu hồi đất theo quy định của pháp luật đất đai nhằm tạo lập quỹ đất "sạch" để sử dụng vào mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng. 1.1.3. Khái nhiệm thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất 7 Bồi thường giải phóng mặt bằng là quá trình các cơ quan nhà nước tiến hànhquyết định thu lại quyền sử dụng đất của người được Nhà nước trao quyền sử dụng đất hoặc thu lại đất của người sử dụng đất vi phạm pháp luật về đất đai và Nhà nước trả lại giá trị quyền sử dụng đất đối với diện tích đất thu hồi cho người sử dụng đất nhằm tạo lập quỹ đất "sạch" để sử dụng vào mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng. 1.2. Ý nghĩa của việc bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất Trong phần này, luận văn tập trung làm rõ 03 ý nghĩa của việc bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất: - Bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất nhằm bảo đảm lợi ích quốc gia, công cộng. - Bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đấy bảo đảm giải quyết hài hòa lợi ích của Nhà nước, lợi ích của người bị thu hồi đất và lợi ích của nhà đầu tư. - Bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất góp phần vào việc duy trì ổn định tình hình chính trị, kinh tế và trật tự xã hội. 1.3. Khái quát lịch sử hình thành và nội dung pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất 1.3.1. Khái quát lịch sử hình thành pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất 1.3.1.1. Giai đoạn trước khi ban hành Luật đất đai năm 1993 1.3.1.2. Giai đoạn sau khi ban hành Luật đất đai năm 1993 đến trước khi ban hành Luật đất đai năm 2003 1.3.1.3. Giai đoạn từ khi có Luật đất đai năm 2003 đến trước khi ra đời Luật đất đai năm 2013 1.3.1.4. Giai đoạn từ khi ban hành Luật đất đai năm 2013 đến nay 8 1.3.2. Nội dung pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất Thứ nhất, nhóm các quy định về xử lý vi phạm pháp luật về bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất. Thứ hai, nhóm các quy định về giải quyết khiếu nại, tố cáo và tranh chấp liên quan đến bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất. Thứ ba, nhóm các quy định về quyền và nghĩa vụ của các bên liên quan đến bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất; bao gồm các quy định về quyền và nghĩa vụ của người bị thu hồi đất; các quy định về quyền và nghĩa vụ của Nhà nước trong thực hiện bồi thường đối với người bị thu hồi đất v.v... Thứ tư, nhóm các quy định về thực hiện quyền định đoạt đất đai thông qua việc thu hồi đất và giải quyết hậu quả do việc thu hồi đất gây ra của Nhà nước với tư cách đại diện chủ sở hữu toàn dân về đất đai. 1.1.4. Phân biệt giữa bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất với bồi thường trong một số lĩnh vực pháp luật khác 1.2. Ý nghĩa của việc bồi thường khi nhà nước thu hồi đất 1.3. Nội dung thực hiện pháp luật về bồi thường khi nhà nước thu hồi đất 1.4. Hình thức về thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất 1.4.1. Hình thức thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất Thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất là quá trình các cơ quan nhà nước có thẩm quyền căn cứ chủ trương, chính sách và căn cứ vào các quy định của pháp luật hiện hành tiến hành thu lại quyền sử dụng đất của người được Nhà nước giao quyền sử dụng đất và Nhà nước trả 9 lại giá trị quyền sử dụng đất đối với diện tích thu hồi nhằm phục vụ phát triển xã hội và đáp ứng lợi ích của nhân dân. là một quá trình hoạt động có mục đích làm cho những quy định của pháp luật đi vào cuộc sống, trở thành những hành vi thực tế hợp pháp của các chủ thể pháp luật. Căn cứ vào tính chất của hoạt động thực hiện pháp luật, khoa học pháp lý đã xác định những hình thức thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất như sau: - Tuân thủ pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất - Thi hành pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất - Sử dụng pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất - Áp dụng pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất 1.4.2. Cơ chế thực hiện pháp luật về bồi thường thu hồi đất 1.5. Một số điều kiện đảm bảo thực hiện pháp luật khi nhà nước thu hồi đất 1.5.1. Điều kiện đảm bảo về chính trị, tư tưởng 1.5.2. Điều kiện đảm bảo về pháp lý 1.5.3. Điều kiện đảm bảo về kinh tế và việc làm cho người thu hồi đất 1.5.4. Điều kiện đảm bảo về cơ chế chính sách và trình độ, năng lực, phẩm chất của cán bộ công chức 1.6. Kinh nghiệm thu hồi đất của một số địa phương - Kinh nghiệm thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất ở TP Thanh Hóa - Kinh nghiệp thực hiện pháp luật bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất tỉnh Ninh Thuận 10 Kết luận chương 1 Trong chương 1, luận văn đã đi sâu vào nghiên cứu và làm rõ các vấn đề lý luận về bồi thường khi thu hồi đất, giải phóng mặt bằng khi thu hồi đất và bồi thường giải phóng khi thu hồi đất; ý nghĩa của việc bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất; lịch sử hình thành và nội dung pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất. Bên cạnh đó,luận văn cũng đi vào làm rõ các lý luận về thực hiệnpháp luật bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất; hình thức thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất. Trên cơ sở các nghiên cứu về thực hiện pháp luật bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất. Chương này luận văn cũng nghiên cứu những kinh nghiệm thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất của một số địa phương trong nước. Từ những lý luận đã làm rõ tại chương 1 sẽ là định hướng để tác giả tiến hành nghiên cứu, phân tích làm rõ những vấn đề thực tế thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất trên địa bàn quận Đống Đa, Thành phố Hà Nội tại chương 2. 11 Chương 2 THỰC TRẠNG THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ BỒI THƯỜNG GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG THU HỒI ĐẤT TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN ĐỐNG ĐA, THÀNH PHỐ HÀ NỘI 2.1. Khái quát điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội tác động đến việc thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất trên địa quận Đống Đa, Thành phố Hà Nội 2.1.1. Khái quát điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của quận Đống Đa, Thành phố Hà Nội Trong nội dung này, luận văn khái quát các yếu tố tự nhiên xã hội của quận Đống Đa, tuy nhiên chỉ tập trung vào những yếu tố có ảnh hưởng liên quan trực tiếp đến thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất, như sau: - Về vị trí địa lý - Về lịch sử hình thành - Về Kinh tế - Về văn hoá - Xã hội - Về công tác xã hội - Về văn hóa - Về di tích - thắng cảnh - Về định hướng phát triển 2.1.2. Tác động của điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội đến việc thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất trên địa bàn quận Đống Đa, thành phố Hà Nội - Tác động tích cực Thứ nhất: Thành phố Hà Nội là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa xã 12 hội của cả nước, với vị trí là Thủ đô, Hà Nội phải giữ vững sự ổn định về chính trị một cách tuyệt đối và không để xảy ra bất cứ tình huống bị động nào. Thứ hai: Với bề dày truyền thống lịch sử, văn hóa và tinh thần yêu nước nồng nàn, ý thức lao động cần cù của người dân cộng với sự quyết tâm của các cấp ủy Đảng, chính quyền của quận Đống Đa trong việc phát triển kinh tế - xã hội phấn đấu trở thành quận vững mạnh toàn diện. Thứ ba:Là một quận nội thành tập trung nhiều trường đại học, cao đẳng và các viện nghiên cứu v.v... của Trung ương và thành phố; đồng thời, quận Đống Đa đã hoàn thành mục tiêu phổ cập giáo dục phổ thông trung học đối với 100% người dân. Thứ tư: Thành phố Hà Nội nói chung và Quận Đống Đa nói riêng trong nhiều năm qua đã thực hiện cải cách mạnh mẽ thủ tục hành chính, xây dựng mô hình"một cửa" ứng dụng công nghệ thông tin hiện đại trong tiếp nhận, thẩm tra, xử lý, giải quyết các giấy tờ, thủ tục hành chính nói chung và thủ tục hành chính trong lĩnh vực đất đai nói riêng. - Tác động tiêu cực Thứ nhất:Đất đai tại quận Đống Đa có giá rất cao. Đất đai trở nên có giá khiến việc tranh chấp, khiếu kiện về đất đai nói chung và về bồi thường, GPMB khi Nhà nước thu hồi đất nói riêng không chỉ gia tăng về mặt số lượng mà còn gia tăng về tính phức tạp, mức độ gay gắt. Thứ hai:Vẫn còn một bộ phận dân chủ yếu là người lao động, dân nhập cư tự phát và người có thu nhập thấp... có sự hiểu biết và ý thức chấp hành pháp luật của người dân còn hạn chế. Thứ ba:Phần lớn đất đai tự nhiên của quận Đống Đa là đất đô thị song bên cạnh đó còn không ít diện tích đất nông nghiệp xen kẹp của các hợp tác xã nông nghiệp nên giá trị phát sinh sau khi có dự án lớn. 13 Thứ tư:Các loại đất tự nhiên của quận Đống Đa phân bố, nằm xen kẽ lẫn nhau; diện tích đất nông nghiệp nằm xen kẹp trong khu vực đất ở; đất vườn ao nằm trong một thửa đất 2.2. Thực trạng thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất trên địa bàn quận Đống Đa, Thành phố Hà Nội 2.2.1. Thực trạng tổ chức biên chế cán bộ thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất của quận Đống Đa Trong những năm vừa qua công tác tổ chức cán bộ của quận Đống Đa nói chung và của các cơ quan có thẩm quyền thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất nói riêng đã được các cấp lãnh đạo chú trọng quan tâm, tuy nhiên số lượng cán bộ chuyên trách cho công tác này còn có những biến động thất thường, chất lượng công tác và trình độ chuyên môn còn nhiều hạn chế, bất cập. - Tình hình biên chế cán bộ từ năm 2012 đến năm 2016 Nghiên cứu biểu mẫu cho thấy: Năm Tổng số Trình độ Chuyên môn SĐH Đại học C.Đẳng T.Cấp Đúng CN Không đúng CN 2012 50 3 33 10 4 40 10 2013 64 3 40 15 6 43 21 2014 72 4 48 12 8 50 22 2015 65 4 47 8 6 41 24 2016 56 5 44 6 5 46 10 Từ năm 2012 đến năm 2016 tình hình biên chế cán bộ chuyên trách thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất có nhiều biến động thất thường 14 - Tình hình về trình độ của cán bộ chuyên trách thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất có nhiều bất cập hạn chế và trong mỗi một loại hình lại có sự biến động thất thường qua các năm. - Về trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của cán bộ chuyên trách thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất còn quá nhiều bất cập về chuyên môn nghiệp vụ, nhiều cán bộ không được đào tạo đúng với chuyên ngành công tác. Chính vì những vấn đề trên, thời gian qua công tác thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng còn nhiều bất cập, thiếu sót từ phía cán bộ thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất. 2.2.2. Việc thực hiện pháp luật về bồi thường GPMB thu hồi đất trên địa bàn quận Đống Đa 2.2.3. Kết quả thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất ở quận Đống Đa, Thành phố Hà Nội Cùng với Thành phố Hà Nội, thời gian qua công tác thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất của quận Đống Đa đã đạt được những thành tích nhất định, thể hiện ở một số điểm sau: Thứ nhất, về cơ bản công tác bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn quận Đống Đa được thực hiện tương đối bài bản, đúng pháp luật. Quận Đống Đa áp dụng đúng các quy định của Luật đất đai năm 2013 và các văn bản hướng dẫn thi hành cũng như quyết định của UBND thành phố Hà Nội về bồi thường, GPMB khi Nhà nước thu hồi đất để xác định giá bồi thường. Thứ hai, quá trình thực thi pháp luật về bồi thường, GPMB khi Nhà nước thu hồi đất tại quận Đống Đa đã góp phần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật đất đai của người dân và đội ngũ cán bộ quản lý đất đai các cấp trong quản lý và SDĐ đai. Điều này thể hiện: 15 Thứ ba, thực tiễn thi hành pháp luật về bồi thường, GPMB khi Nhà nước thu hồi đất tại quận Đống Đa góp phần bảo đảm nguyên tắc pháp chế cũng như tính nghiêm minh của pháp luật. Thứ tư, thực tiễn thi hành pháp luật về bồi thường, GPMB khi Nhà nước thu hồi đất tại quận Đống Đa góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước đối với đất đai. Thứ năm, thực tiễn thi hành pháp luật về bồi thường, GPMB khi Nhà nước thu hồi đất tại quận Đống Đa góp phần nâng cao tính dân chủ, công khai, minh bạch trong việc bồi thường, GPMB. Thứ sáu,thực tiễn thi hành pháp luật về bồi thường, GPMB khi Nhà nước thu hồi đất tại quận Đống Đa đã góp phần giải quyết quỹ đất "sạch" đáp ứng nhu cầu của sự nghiệp CNH, HĐH đất nước nói chung và giải quyết bài toán đất đai cho các dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng; sử dụng đất vào mục đích quốc phòng - an ninh triển khai trên địa bàn quận. Điều này góp phần thúc đẩy sự tăng trưởng kinh tế của quận Đống Đa và từng bước giải quyết vấn đề an sinh xã hội một cách bền vững. Thứ bảy,thực tiễn thi hành pháp luật về bồi thường, GPMB khi Nhà nước thu hồi đất tại quận Đống Đa đã góp phần đáng kể vào việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người bị thu hồi đất; giúp họ nhanh chóng ổn định đời sống và sản xuất và có những đóng góp tích cực vào việc duy trì ổn định chính trị và đảm bảo an sinh xã hội tại địa phương... 2.2.3. Những khó khăn, vướng mắc của thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất tại quận Đống Đa, Thành phố Hà Nội Tìm hiểu thực tế thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất của quận Đống Đa cho thấy nổi cộm lên một số vấn đề sau: Thứ nhất: Về điều kiện được bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất Thứ hai: Về giá đất để tính bồi thường 16 Thứ ba: Việc chênh lệch giá đất trước và sau khi thu hồi Thứ tư: Vấn đề liên quan đến trách nhiệm của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền 2.2.4. Những khó khăn, vướng mắc khi thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất tại quận Đống Đa, Thành phố Hà Nội 2.2.4.1. Nguyên nhân khách quan 2.2.4.2. Nguyên nhân chủ quan Kết luận chương 2 Trong chương 2 tác giả đi vào làm rõ các vấn đề có ảnh hưởng đến thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt băng thu hồi đất trên địa bàn quận Đống Đa như các điều kiện về địa lý, dân cư, lịch sử, văn hóa, kinh tế xã hội, tác giả cũng đánh giá các tác động đó. Bên cạnh đó trong chương 2 này, tác giả đi sâu vào làm rõ thực trang thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất như đi làm rõ thực trạng tổ chức cán bộ, thực trạng và kết quả thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất. Từ việc đánh giá thực trạng đó tác giả còn làm rõ những tồn tại, hạn chế trong công tác thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất và tác giả còn chỉ ra được những nguyên nhân dẫn đến những tồn tại hạn chế đó. Từ những kết quả mà tác giả đã làm rõ ở chương 2 sẽ làm tiền đề để tác giả đưa ra những dự báo và giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt băng thu hồi đất ở chương 3. 17 Chương 3 GIẢI PHÁP ĐẢM BẢO THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ BỒI THƯỜNG GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG THU HỒI ĐẤT TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN ĐỐNG ĐA, THÀNH PHỐ HÀ NỘI 3.1. Phương hướng thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất trên địa bàn quận Đống Đa, Thành phố Hà Nội thời gian tới 3.1.1. Cơ sởthực hiện Trong phần này luận văn dựa vào các định hướng phát triển kinh tế, xã hội, an ninh, quốc phòng đặc biệt là các dự kiến việc triển khai, thực hiện pháp luật để đưa ra các dự báo. 3.1.2. Nội dung Nội dung này, luận văn đã đưa ra các nội dung dự báo xu thế phát triển dựa trên các cơ sở đã nêu trên để từ đó sẽ làm định hướng cho việc đưa ra các giải pháp cho luận văn. 3.2. Giải pháp thực đảm bảo hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất trên địa bàn quận Đống Đa, Thành phố Hà Nội thời gian tới 3.2.1. Giải pháp hoàn thiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng khi thu hồi đất Trong nhóm giải pháp này luận văn mạnh dạn đi vào làm rõ và đề xuất một số giải pháp sau: 3.2.1.1. Hoàn thiện các nguyên tắc luật định về xác định giá đất khi bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất 3.2.1.2. Hoàn thiện quy định về cơ chế xác định giá đất bồi thường thu hồi đất dựa trên sự tôn trọng các nguyên tắc khách quan của thị trường 18 3.2.1.3. Hoàn thiện quy định về việc Nhà nước điều tiết một phần lợi ích từ việc thu hồi, chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện các khoản hỗ trợ cho người sử dụng đất 3.2.1.4. Hoàn thiện các quy định pháp luật về trình tự, thủ tục thu hồi và bồi thường thu hồi đất 3.2.2. Tăng cường tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật đất đai và pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất. 3.2.3 . Nâng cao năng lực quản lý, trình độ chuyên môn, phẩm chất của cán bộ thiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất 3.2.4. Đẩy mạnh công khai hóa, minh bạch hóa quá trình thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng khi thu hồi đất 3.2.5. Tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát và xử lý vi phạm trong thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng khi thu hồi đất 19 Kết luận chương 3 Qua nghiên cứu những vấn đề lý luận chương 1 và vấn đề thực tiễn chương 2 luận văn có đưa ra một số giải pháp đảm bảo thực hiện pháp luật về thu hồi đất đối với các dự án pháp triển kinh tế - xã hội ở Việt Nam hiện nay và thời gian tới như sau: Để đưa Luật Đất đai năm 2013 vào cuộc sống, nhanh chóng xây dựng quy hoạch tổng thể về các dự án phát triển kinh tế - xã hội của nước ta, công khai, minh bạch trình tự, thủ tục thu hồi đất, tiếp tục hoàn chỉnh cơ chế định giá đất cho phù hợp với giá thị trường, đẩy mạnh tuyên truyền pháp luật cho người dân khi thu hồi đất, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ làm công tác thu hồi đất, ổn định cuộc sống cho người dân bị thu hồi đất, tổ chức bộ máy, có chính sách cụ thể về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cho những người bị thu hồi đất để thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội. Hy vọng, những giải pháp này có thể đóng góp một phần để pháp luật đất đai nói chung và pháp luật về thu hồi đất nói riêng ngày càng được phù hợp với thực tiễn trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. 20 KẾT LUẬN Hiện nay, trước tốc độ phát triển, đô thị hóa hết sức nhanh chóng của Thành phố Hà Nội và của quận Đống Đa nói riêng, nên công tác bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất là nhiệm vụ vô cùng khó khăn, phức tạp, thường xuyên lâu dài và nhạy cảm vì thế đòi hỏi quá trình thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng thu hồi đất phải được tiến hành đúng trình tự, nghiêm chỉnh thể hiện tính nghiêm minh của pháp luật, đồng thời thể hiện rõ được bản chất nhân văn của Nhà nước xã hội chủ nghĩa. Thực hiện các quan điểm, chủ trương của Đảng và Nhà nước và của Thành phố Hà Nội trong những năm qua thực hiện pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng, thu hồi đất của quận Đống Đa đã diễn ra tương đối tốt đạt nhiều thành tích, tuy nhiên bên cạnh đó quá trình này cũng còn có những tồn tại hạn chế. Với các đánh giá khoa khọc, dựa trên các phương pháp nghiên cứu tiên tiến luận văn đã chỉ ra được những thành tích, những tồn tại hạn chế và xác định được những nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế đó. Từ đó luận văn đã xác định được một số giải pháp cơ bản nhằm góp phần nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật về bồi thường, giải phóng mặt bằng thu hồi đất tại quận Đống Đa nói riêng và tại Thành phố Hà Nội nói chung. Tuy nhiên đây cũng là lĩnh vực rộng, nhiều nhậy cảm và là vấn đề hoàn toàn mới nên việc nghiên cứu của luận văn còn gặp nhiều khó khăn, hơn nữa bản thân tác giả cũng mới tiếp xúc với công tác nghiên cứu nên kinh nghiệm, kiến thức còn nhiều hạn chế. Vì thế, tác giả rất mong các thầy giáo, cô giáo và các nhà nghiên cứu khoa học đánh giá bổ sung đóng góp thêm cho tác giả hoàn thiện hơn nữa luận văn của mình. Tác giả xin chân thành cảm ơn!