Tóm tắt Luận văn Ứng dụng công nghệ thông tin trong hiện thủ tục hành chính của Ủy ban nhân dân Quận 3 - Thành phố Hồ Chí Minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN SĨ QUÝ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG THỰC HIỆN THỦ TỤC HÀNH CHÍNH CỦA UỶ BAN NHÂN DÂN QUẬN 3, TP. HỒ CHÍ MINH Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 60 34 04 03 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2017 Công trình được hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Văn Y Phản biện 1: TS. Nguyễn Thị Hà Phản biện 2: TS. Nghiêm Kỳ Hồng Luận văn này được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia. Địa điểm: Phòng 102, Nhà A - Hội trường bảo vệ luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia. Số: 10 - Đường Ba Tháng Hai - Quận 10 – TP. Hồ Chí Minh Thời gian: Vào hồi 15 giờ , ngày 20 tháng 7 năm 2017. Có thể tìm hiểu luận văn tại Thư viện Học viện Hành chính Quốc gia hoặc trên Web Khoa Sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia. 1 Phần mở đầu 1. Lý do chọn đề tài Trong quá trình hoạt động quản lý nhà nước thì TTHC đóng vai trò hết sức quan trọng. TTHC là công cụ quan trọng để nhà nước đưa pháp luật vào trong cuộc sống, giúp các cơ quan nhà nước thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của mình. Đối với người dân TTHC cũng đóng một vai trò hết sức quan trọng. TTHC góp phần cho người dân bảo vệ và thực hiện các quyền và lợi ích hợp pháp của mình. TTHC đã góp phần giải quyết mối quan hệ giữa nhà nước với người dân, các doanh nghiệp. Chất lượng của TTHC sẽ ảnh hưởng đến hiệu lực, hiệu quả của công tác quản lý nhà nước. TTHC đơn giản, thuận lợi sẽ tạo điều kiện cho hoạt động thực thi công vụ của cơ quan nhà nước, cán bộ công chức. Đồng thời nó cũng tạo điều kiện thuận lợi cho người dân trong giao dịch với các cơ quan nhà nước nước. Nhận thức được tầm quan trọng của TTHC và thực trạng TTHC hiện nay, Đảng và Nhà nước ta luôn chú trọng công tác cải cách TTHC. Nếu như trong chương trình tổng thể cải cách hành chính giai đoạn 2001-2010 theo Quyết định 136/2001/QĐ-TTg thì TTHC là một dung cải cách hành chính nằm trong cải cách thể chế, thì đến Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011-2020 đã tách thành một nội dung cải cách hành chính độc lập. Nhà nước ta đã có nhiều chương trình, đề án để cải cách TTHC như Đề án 30 về đơn giản hóa TTHC, Một trong những biện pháp để nhằm cải cách thủ tục hành chính là áp dụng công nghệ thông tin vào thực hiện thủ tục hành chính. Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào thực hiện thủ tục hành chính vừa là một giải pháp đồng thời là một mục tiêu hướng đến 2 trong cải cách hành chính. Công nghệ thông tin và truyền thông đang được xem là công cụ quan trọng hàng đầu để rút ngắn quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đẩy nhanh hội nhập kinh tế quốc tế ở nước ta, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống. Ứng dụng công nghệ thông tin có ý nghĩa quan trọng trong việc thực hiện thủ tục hành chính. Đảng và Nhà nước đã có nhiều chương trình đề án để ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động của các cơ quan nhà nước. Chính phủ đã ban hành Nghị định số 64/2007/NĐ-CP ngày 10 tháng 4 năm 2007 của chính phủ về ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động của cơ quan nhà nước. Đảng cũng có định hướng ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động quản lý như Nghị quyết số 36/NQ-TW ngày 1 tháng 7 năm 2014 của Bộ chính trị về đẩy mạnh và ứng dụng, phát triển công nghệ thông tin đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững và hội nhập quốc tế. Để cụ thể hóa, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 26/NQ-CP ngày 15 tháng 4 năm 2015 của Chính phủ ban hành chương trình hành động của Chính phủ thực hiện nghị quyết số 36/NQ-TW ngày 01 tháng 7 năm 2014 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh và ứng dụng, phát triển công nghệ thông tin đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững và hội nhập quốc tế. Việc ứng dụng công nghệ thông tin góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của các cơ quan hành chính nhà nước. Quận 3- Tp. Hồ Chí Minh là một trong những quận có tốc độ phát triển kinh tế cao của Tp. Hồ Chí Minh nói riêng và của các nước nói chung. Cùng với sự phát triển kinh tế - xã hội thì hoạt động cải cách hành chính cũng được Ủy ban nhân dân quận đẩy mạnh. Một trong những nội dung được chú trọng trong cải cách hành chính của 3 quận là ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động của các cơ quan hành chính nhà nước nói chung và ứng dụng công nghệ thông tin vào thực hiện thủ tục hành chính nói riêng. Việc ứng dụng công nghệ thông tin đã góp phần giải quyết thủ tục hành chính một cách nhanh chóng. Tuy nhiên bên cạnh những kết quả đạt được thì việc ứng dụng công nghệ thông tin vào thực hiện thủ tục hành chính của Ủy ban nhân dân quận cũng có những hạn chế nhất định. Việc ứng dụng công nghệ thông tin chưa tiến hành đồng bộ. Bên cạnh đó cơ sở hạ tầng cho việc ứng dụng công nghệ thông tin chưa đáp ứng yêu cầu. Ngoài ra việc đào tạo, bồi dưỡng kiến thức về công nghệ thông tin còn những hạn chế nhất định và chưa đáp ứng yêu cầu. Trước đòi hỏi của sự phát triển của các lĩnh vực đời sống kinh tế - xã hội và bản thân hoạt động của các cơ quan hành chính nhà nước trên địa bàn quận thì việc ứng dụng công nghệ thông tin là hết sức cần thiết. Xuất phát từ những lý do cơ bản trên, tác giả chọn đề tài “Ứng dụng công nghệ thông tin trong thực hiện thủ tục hành chính của Ủy ban nhân dân quận 3- Tp. Hồ Chí Minh” làm luận văn thạc sĩ Quản lý công. 2. Tình hình nghiên cứu Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động của các cơ quan hành chính nhà nước là một nội dung được quan tâm và nghiên cứu. Đã có rất nhiều công trình nghiên cứu, ấn phẩm khoa học 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích nghiên cứu Mục đích cơ bản của luận văn là nghiên cứu cơ sở lý luận và pháp lý về ứng dụng công nghệ thông tin trong thực hiện thủ tục hành chính của UBND cấp huyện nhằm đề xuất các giải pháp đẩy 4 mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào thực hiện thủ tục hành chính của UBND quận 3, Tp. Hồ Chí Minh. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt được các mục đích nêu trên, luận văn tập trung thực hiện nhiệm vụ dưới đây: - Nghiên cứu cơ sở lý luận và pháp lý về ứng dụng công nghệ thông tin trong thực hiện thủ tục hành chính của UBND cấp huyện - Đánh giá thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin vào thực hiện thủ tục hành chính của UBND quận 3, Tp. Hồ Chí Minh. - Đề xuất các giải pháp đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong thực hiện thủ tục hành chính của UBND quận 3, Tp. Hồ Chí Minh. 4. Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Luận văn có đối tượng nghiên cứu là ứng dụng công nghệ thông tin trong thực hiện thủ tục hành chính của UBND quận 3, Tp. Hồ Chí Minh. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Không gian nghiên cứu: UBND quận 3, Tp. Hồ Chí Minh. - Thời gian nghiên cứu: từ năm 2011 đến nay 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp luận 5.2. Các phương pháp cụ thể 5.2.1. Phương pháp phân tích tài liệu thứ cấp 5.2.2. Phương pháp phỏng vấn 5.2.3. Các phương pháp khác 5 6. Đóng góp của đề tài 6.1. Đóng góp về lý luận 6.2. Đóng góp về mặt thực tiễn 7. Kết cấu đề tài Luận văn ngoài phần mở đầu, mục lục, danh mục tài liệu tham khảo thì được thiết kế thành 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận và pháp lý về ứng dụng công nghệ thông tin trong thực hiện thủ tục hành chính của UBND cấp huyện Chương 2: Thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin trong thực hiện thủ tục hành chính của UBND quận 3, Tp. Hồ Chí Minh Chương 3: Giải pháp đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong thực hiện thủ tục hành chính của UBND quận 3, Tp. Hồ Chí Minh Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG THỰC HIỆN THỦ TỤC HÀNH CHÍNHCỦA UBND CẤP HUYỆN 1.1. Các vấn đề liên quan 1.1.1. Công nghệ thông tin Công nghệ thông tin là tập hợp các phương pháp khoa học, công nghệ và công cụ kỹ thuật hiện đại để sản xuất, truyền đưa, thu thập, xử lý, lưu trữ và trao đổi thông tin số. 1.1.2. Thủ tục hành chính Trong các quy định của nhà nước về kiểm soát TTHC cũng đã giải thích thuật ngữ TTHC. Trong khuôn khổ nghiên cứu, luận văn sẽ sử dụng định nghĩa TTHC trong Nghị định số 63/2010/NĐ- 6 CP ngày 08 tháng 6 năm 2010 của Chính phủ về kiểm soát TTHC. Theo đó TTHC được hiểu là “trình tự, cách thức thực hiện, hồ sơ và yêu cầu, điều kiện do cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền quy định để giải quyết một công việc cụ thể liên quan đến cá nhân, tổ chức” . 1.1.3. Ứng dụng công nghệ thông tin Ứng dụng CNTT trong các hoạt động quản lý HCNN, hướng đến xây dựng một chính phủ hiện đại và hiệu quả là một trong những điểm trọng tâm trong quá trình xã hội hóa thông tin, phát triển dân chủ và củng cố bộ máy chính quyền các cấp. 1.2. Ứng dụng công nghệ thông tin trong thực hiện thủ tục hành chính của UBND cấp huyện 1.2.1. Khái niệm Ứng dụng CNTT trong thực hiện TTHC của UBND huyện là việc sử dụng CNTT vào việc thực hiện các TTHC của UBND huyện nhằm giải quyết TTHC một cách nhanh chóng, dễ dàng và thuận lợi. Việc ứng dụng CNTT vào thực hiện TTHC được thực hiện ở các khâu, các bước trong quá trình thực hiện TTHC nhằm làm cho việc thực hiện TTHC mới nhanh chóng. 1.2.2. Các quy định pháp lý của ứng dụng công nghệ thông tin trong thực hiện thủ tục hành chính của UBND huyện 1.2.3. Nội dung ứng dụng công nghệ thông tin trong thực hiện thủ tục hành chính của UBND huyện Để ứng dụng CNTT vào thực hiện TTHC, đòi hỏi các UBND cấp huyện phải tiến hành một số hoạt động cơ bản sau: 1.2.3.1. Xây dựng hạ tầng và đội ngũ nhân lực công nghệ thông tin 7 Để ứng dụng CNTT thì đòi hỏi các CQNN phải xây dựng hạ tầng CNTT. Đây là cơ sở vật chất, kỹ thuật cho việc ứng dụng CNTT vào việc thực hiện TTHC của UBND cấp huyện. Hạ tầng CNTT bao gồm các máy móc, thiết bị, hệ thống mạng phục vụ cho việc ứng dụng CNTT. Các UBND cấp huyện cần trang bị máy móc, thiết bị. Hệ thống các thiết bị mạng (máy chủ, thiết bị an toàn sao lưu, thiết bị chuyển mạch), hệ thống mạng (mạng nội bộ và mạng Internet) phải được trang bị đồng bộ, đáp ứng nhu cầu triển khai phần mềm ứng dụng tại từng đơn vị, đảm bảo an toàn thông tin mạng trong quá trình sử dụng phần mềm ứng dụng. Ngoài hệ thống máy móc, thiết bị thì các UBND cấp huyện cũng cần tiến hành đào tạo đội ngũ nhân lực CNTT trong cơ quan mình. Đội ngũ nhân lực CNTT này là những chủ thể sẽ vận hành hệ thống CNTT trong tổ chức. Nhân sự CNTT này gồm 2 đối tượng cơ bản là: Đội ngũ CBCC thực thi công vụ và đội ngũ IT trong các UBND cấp huyện. 1.2.3.2. Ứng dụng công nghệ thông tin vào thực hiện thủ tục hành chính nội bộ giữa các cơ quan hành chính nhà nước Việc ứng dụng CNTT vào thực hiện các TTHC nội bộ tập trung vào các hoạt động như: + Ứng dụng CNTT vào các cuộc họp + Ứng dụng CNTT vào chỉ đạo, điều hành trong hoạt động của CQNN + Xây dựng mạng thông tin nội bộ giữa các CQHCNN với nhau + Sử dụng thư điện tử trong giao dịch giữa các CQHCNN, CBCC với nhau. 8 1.2.3.3. Ứng công nghệ thông tin vào hoạt động của mô hình một cửa, một cửa liên thông Việc ứng dụng CNTT vào thực hiện TTHC tại mô hình một cửa, một cửa liên thông được thực hiện thông qua việc ứng dụng các phần mềm, các tiện ích vào hoạt động của bộ phận một cửa, một cửa liên thông. 1.2.3.4. Ứng dụng vào việc cung ứng dịch vụ công trực tuyến Việc ứng dụng CNTT vào cung ứng dịch vụ công trực tuyến tập trung vào các vấn đề cơ bản sau đây: - Xây dựng cổng thông tin điện tử để tiến hành cung cấp dịch vụ công trực tuyến - Công bố công khai TTHC trên cổng thông tin điện tử - Công bố các biểu mẫu, hồ sơ về TTHC trên cổng thông tin điện tử - Tiếp nhận và trả hồ sơ TTHC qua môi trường mạng 1.3. Sự cần thiết ứng dụng công nghệ thông tin thực hiện thủ tục hành chính 1.3.1. Ứng dụng công nghệ thông tin đáp ứng cải cách hành chính 1.3.2. Ứng dụng công nghệ thông tin đáp ứng hội nhập 1.4. Kinh nghiệm của các địa phương về ứng dụng công nghệ thông tin thực hiện thủ tục hành chính 1.4.1. Kinh nghiệm của các địa phương 1.4.1.1. Kinh nghiệm của thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quãng Ninh 1.4.1.2. Kinh nghiệm của quận Liên Chiểu, Thành phố Đà Nẵng 9 1.4.2. Bài học kinh nghiệm rút ra Từ kinh nghiệm của các địa phương có thể đúc kết rút ra một số bài học kinh nghiệm cơ bản sau đây: Một là, về nhận thức Trước hết phải nâng cao nhận thức của CQNN, CBCC về tầm quan trọng của việc ứng dụng CNTT vào hoạt động của các CQNN nói chung và thực hiện TTHC nói riêng. Hai là, về xây dựng cơ sở hạ tầng CNTT Để có thể ứng dụng CNTT vào thực hiện TTHC một cách hiệu quả thì các CQNN cần chú trọng việc xây dựng hạ tầng CNTT. Ba là, đội ngũ CBCC Để ứng dụng CNTT đạt hiệu quả cao thì đòi hỏi phải có đội ngũ CBCC có kỹ năng, kiến thức về CNTT. Bốn là, về kinh phí, cơ chế đầu tư cho CNTT Các CQNN cần tăng cường kinh phí cho hoạt động ứng dụng CNTT vào thực hiện TTHC. Năm là, về việc thực hiện các nội dung cải cách hành chính Để ứng dụng CNTT một cách có hiệu quả thì các CQNN cần kết hợp việc ứng dụng CNTT với các nội dung cải cách hành chính khác như cải cách thể chế hành chính nhà nước, cải cách thủ tục hành chính, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công chức. 10 Chương 2 THỰC TRẠNG ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG THỰC HIỆN THỦ TỤC HÀNH CHÍNH CỦA UBND QUẬN 3 TP. HỒ CHÍ MINH 2.1. Khái quát về quận 3, Tp. Hồ Chí Minh 2.1.1. Vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên 2.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội 2.2. Khái quát về cải cách hành chính trên địa bàn quận 3 2.3. Thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin trong thực hiện thủ tục hành chính của UBND quận 3, Tp. Hồ Chí Minh 2.3.1. Xây dựng hạ tầng và đội ngũ nhân lực công nghệ thông tin Để phục vụ cho việc ứng dụng CNTT vào thực hiện TTHC của UBND quận 3, Tp. Hồ Chí Minh thì UBND quận chú trọng việc đầu tư trang bị các hạ tầng CNTT và đào tạo, bồi dưỡng cho đội ngũ CBCC. UBND quận coi đây vừa là một nhiệm vụ đồng thời là giải pháp quan trọng quyết định thành công việc ứng dụng CNTT vào thực hiện các TTHC. Về việc xây dựng hạ tầng CNTT UBND quận 3 luôn chú trọng việc đầu tư trang bị hạ tầng CNTT. Việc xây dựng hạ tầng CNTT được thực hiện trên nhiều nội dung. Để ứng dụng CNTT vào thực hiện các TTHC thì Cổng thông tin điện tử là hết sức quan trọng. Hiện nay UBND quận 3 đã xây dựng Cổng thông tin điện tử của quận. Hiện này Cổng thông tin điện tử của quận là Cổng thông tin điện tử của quận được coi là nơi thực hiện các giao dịch giữa 11 quận với người dân và doanh nghiệp trên địa bàn quận. Ngoài Cổng thông tin điện tử của quận thì hiện nay một số phòng ban chuyên môn của quận cũng đã xây dựng cổng thông tin điện tử để thực hiện các giao dịch với người dân như phòng Giáo dục ( Phòng Y tế( Hằng năm thì UBND quận chỉ đạo Văn phòng HĐND- UBND quận chú trọng việc nâng cấp Cổng thông tin điện tử để tạo điều kiện cho người dân. UBND quận đã ban hành Kế hoạch số 92/KH-UBND ngày 15 tháng 4 năm 2016 của Ủy ban nhân dân Quận 3 về nâng cấp Cổng thông tin điện tử Quận 3. Cổng thông tin của quận ngày càng được đổi mới về giao diện để tạo điều kiện cho người dân và doanh nghiệp khi truy cập UBND quận chỉ đạo Văn phòng HĐND-UBND quận tham khảo kinh nghiệm xây dựng của các địa phương khác để điều chỉnh Cổng thông tin điện tử cho phù hợp. Ủy ban nhân dân quận đã thực hiện di dời hạ tầng mạng, viễn thông, điện thoại sang Trung tâm hành chính quận, kết nối các phòng ban chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân quận đang ứng dụng các phần mềm do Sở ngành triển khai. Cơ bản đã hoàn tất thiết bị mạng, thiết bị công nghệ thông tin phục vụ cho việc ứng dụng các công nghệ thông tin tại Trung tâm hành chính quận phục vụ chỉ đạo, điều hành của Lãnh đạo Ủy ban nhân dân quận, tác nghiệp của các đơn vị thuộc Ủy ban nhân dân quận, Ủy ban nhân dân phường. Hiện nay, hệ thống mạng và hệ thống trang thiết bị đã được cấu hình đảm bảo an toàn thông tin và để tiết kiệm đầu tư hệ thống máy chủ hàng năm, quận cũng đang nghiên cứu mô hình điện toán đám mây. 12 Để ứng dụng CNTT vào thực hiện TTHC thì UBND quận 3 chú trọng trang bị máy tính phụ vụ cho hoạt động thực thi công vụ của các CBCC khi thực hiện TTHC. UBND quận đảm bảo cho các CBCC được trang bị máy tính để thực thi công vụ. Ngoài ra, UBND quận 3 cũng quan tâm công tác đảm bảo an toàn, an ninh thông tin mạng. Hệ thống máy tính ở quận đảm bảo phục vụ yêu cầu công việc, tỷ lệ 01 máy/cán bộ, công chức (trừ cán bộ phục vụ), 100% máy vi tính được kết nối Internet tốc độ cao (tốc độ đến 10Gbp/s, trừ máy tính phục vụ công tác bí mật nhà nước), máy tính từng bước được quan tâm cài phần mềm diệt virus có bản quyền. UBND quận 3 cũng đã ban hành Quyết định số 2752/QĐ- UBND ngày 14/11/2013 về Quy chế quản lý, sử dụng hệ thống mạng, trang thiết bị điện tử - tin học và các phần mềm triển khai tại UBND quận. Đồng thời cũng triển khai hệ thống tường lửa góp phần bảo mật hệ thống thông tin của UBND quận. Đối với đội ngũ CBCC Cùng với việc xây dựng hạ tầng CNTT thì UBND quận 3 cũng chú trọng việc phát triển đội ngũ nhân lực phục vụ cho việc ứng dụng CNTT vào thực hiện các TTHC. Hiện nay tại Văn phòng HĐND-UBND quận đã bố trí 2 công chức phụ trách CNTT. Nhiệm vụ của 2 công chức này là vận hành các hệ thống CNTT hiện nay của quận, cũng như tham gia hỗ trợ các phường trong việc vận hành hệ thống CNTT. Ngoài 2 công chức phụ trách CNTT thì hiện nay tại các phòng ban chuyên môn của quận và UBND các phường đều bố trí công chức phụ trách lĩnh vực CNTT 13 Trình độ CNTT trong CBCC trên địa bàn quận cơ bản đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ công tác; thông qua công cụ tin học, các cán bộ đã chủ động được trong công việc, hỗ trợ tốt trong công tác xử lý nghiệp vụ. Song cần có kế hoạch đào tạo bổ sung, đào tạo lại nhằm nâng cao hơn nữa hiệu quả việc ứng dụng CNTT trong công tác quản lý hành chính Nhà nước. Hiện tại số lượng cán bộ chuyên trách CNTT làm việc tại văn phòng UBND thị xã và các phòng chuyên môn trực thuộc rất ít; chưa đáp ứng được nhu cầu phát triển và ứng dụng CNTT ngày một phát triển. 2.3.2. Ứng dụng vào việc phối hợp hoạt động của các cơ quan hành chính nhà nước trong việc thực hiện thủ tục hành chính Các cuộc họp của UBND quận trước đây phải có thông báo bằng thư mời riêng thì hiện nay được tinh giản thủ tục thông qua việc gửi thư mời thông qua email, tin nhắn điện thoại. Điều này không chỉ giảm bớt giấy tờ thủ tục mà còn làm cho thông tin được truyền đạt nhanh hơn. UBND quận yêu cầu các cán bộ công chức mỗi ngày phải kiểm tra email cá nhân ít nhất là 2 lần (vào đầu giờ làm việc buổi sáng và cuối giờ làm việc buổi chiều) để tiếp nhận các thông tin, văn bản của UBND quận. Các thông tin giao dịch giữa các phòng ban chuyên môn của quận với nhau hay giữa phòng ban chuyên môn của quận với UBND các phương cũng được cải cách theo hướng trao đổi thông qua email, fax, UBND quận 3 đã chỉ đạo các phòng ban chuyên môn của quận đề xuất các phương án cải cách TTHC nội bộ của quận. Nhiều sáng kiến, đề xuất cải cách TTHC đã được triển khai thực hiện có hiệu quả. Việc liên thông trong thực hiện TTHC giữa các phòng, ban 14 chuyên môn của quận và giữa phòng ban chuyên môn với UBND các phường đã được chú trọng thực hiện, góp phần giải quyết TTHC một cách nhanh gọn. Mức độ sử dụng hòm thư điện tử công vụ trong trao đổi công việc của CBCC trên địa bàn quận ngày càng được nâng lên. Do được đầu tư hệ thống trang thiết bị máy tính đầy đủ, có hệ thống mạng LAN và Internet ngày càng ổn định nên việc sử dụng hòm thư điện tử công vụ trong trao đổi và xử lý công việc của CBCC tại các phòng, ban UBND quận ngày càng trở nên thông dụng và phổ biến. Đồng thời cũng thấy khả năng vận dụng kỹ năng làm việc qua email, phần mềm điện tử của CBCC ngày càng được nâng cao. Tỷ lệ CBCC sử dụng thư điện tử trong trao đổi công việc: 67,5 % sử dụng. Thường trực Ủy ban nhân dân quận thường xuyên quán triệt đến Thủ trưởng các đơn vị thuộc quận và Chủ tịch Ủy ban nhân dân 14 phường về chủ trương, kế hoạch thực hiện ứng dụng công nghệ thông tin tại quận. Thường xuyên có văn bản nhắc nhở các đơn vị, cá nhân trong việc sử dụng hộp thư điện tử do Thành phố cấp và mạng nội bộ trong trao đổi công việc. Qua đó, đã góp phần nâng cao hiệu quả xử lý công việc của cán bộ, công chức. Văn phòng HĐND – UBND Quận 3 phối hợp với các phòng ban đơn vị, UBND 14 phường triển khai các phân hệ phần mềm theo từng lĩnh vực chuyên môn, nhằm đẩy mạnh việc ứng dụng CNTT trong công tác cải cách hành chính. 2.3.3. Ứng công nghệ thông tin trong hoạt động của mô hình một cửa, một cửa liên thông Quận 3 là một trong những địa phương đầu tiên của Thành phố triển khai thực hiện mô hình một cửa, một cửa liên thông cũng 15 như mô hình một cửa hiện đại. Việc vận hành các mô hình này không chỉ giúp tập trung công việc về một đầu mối, người dân chỉ cần đến một địa chỉ sẽ được phục vụ theo phương châm “4 công khai”- công khai về thủ tục, về thời gian, về lệ phí về người thực hiện và “4 hiện đại” - hiện đại về thiết bị công nghệ, hiện đại về con người, hiện đại về quy trình và hiện đại về phương pháp. Ngoài các TTHC được công khai trên cổng thông tin điện tử của quận thì quận 3 cũng đã trang bị các Kios tra cứu thông tin tại chỗ. Ngoài ra hiện nay tại Bộ phận một cửa, một cửa liên thông, UBND quận 3 cũng đã trang bị phần mềm lấy số thứ tự. Việc trang bị phần mềm lấy số thứ tự đã tạo điều kiện thuận lợi cho người dân khi thực hiện các TTHC tại bộ phận một cửa, một cửa liên thông. Tại Bộ phận một cửa, một cửa liên thông thì UBND quận 3 cũng đã trang bị các phần mềm tiện ích phục vụ cho hoạt động của CBCC cũng như người dân và doanh nghiệp. Các tính năng của Phần mềm một cửa điện tử đều được thiết kế đơn giản với người dùng, mọi thao tác phức tạp đều được tự động thực hiện ẩn trong phần mềm giúp Phần mềm một cửa điện tử có khả năng triển khai ở các cơ quan có trình độ tin học của người dùng không cao, không đồng đều. Nhằm thống nhất quy trình tiếp nhận và trả hồ sơ tại bộ phận tiếp nhận và hoàn trả hồ sơ, giảm chi phí đi lại của công dân và các tổ chức, đồng thời giảm công văn, giấy tờ, tiết kiệm chi phí, năm 2014 quận đã đưa vào khai thác và sử dụng phần mềm một cửa điện tử tại Bộ phận tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả do Văn phòng HĐND&UBND quận. 2.3.4. Ứng dụng CNTT vào việc cung ứng dịch vụ công trực tuyến 16 UBND quận đã yêu cầu cầu văn phòng HĐND - UBND quận phối hợp chặt chẽ với các phòng ban chuyên môn khác tiến hành công bố bộ TTHC trên địa bàn cấp huyện trên cổng thống tin của quận để người dân nắm bắt các TTHC này. Đồng thời quận cũng tiến hành công khai minh bạch các biểu mẫu về TTHC trên Cổng thông tin điện tử để người dân có thể tìm kiếm. Hiện nay số lượng lượt người dân và doanh nghiệp truy cập trên Cổng thông tin điện tử của quận ngày càng tăng lên. Người dân đã chú trọng để việc tìm kiếm thông tin về TTHC trên Cổng thông tin điện tử. Trên trang tin điện tử của Quận 3 có tổng số lượt truy cập vào website quận hiện nay là 8.881.696 lượt, tiến hành đăng tải 359 tin, bài và hơn 800 hình ảnh về các hoạt động kinh tế - xã hội trên địa bàn quận. Để nâng cao hơn nữa chất lượng cung cấp dịch vụ công trực tuyến trên Trang thông tin điện tử Quận, UBND Quận 3 ban hành lộ trình xây dựng, cung cấp dịch vụ công trực tuyến tích hợp với hệ thống Một cửa điện tử; xây dựng kế hoạch tăng cường ứng dụng CNTT trong quản lý, điều hành. Đến năm 2016 phần mềm một cửa điện tử tại bộ phận một cửa của quận đã cung cấp được 50% dịch vụ công trực tuyến ở mức độ 3. Phấn đấu giai đoạn 2016-2020: UBND quận sẽ xây dựng phần mềm một cửa điện tử của Quận đảm bảo cung cấp được các dịch vụ hành chính công trực tuyến tối thiểu mức độ 3 đối với 100% các thủ tục hành chính do cấp huyện giải quyết. Để cho người dân biết về việc cung cấp dịch vụ công trực tuyến thì UBND Quận đã phổ biến, thông tin kịp thời các thông tin về việc cung cấp dịch vụ công trực tuyến cho người dân và doanh 17 nghiệp nắm bắt. Ngày 30/11/2016 UBND Quận 3 đã ra Thông báo số 159/TB-UBND về Thông báo cung cấp dịch vụ công trực tuyến mức độ 3. Thông báo này đã xác định rõ các lĩnh vực mà quận cung cấp dịch vụ công trực tuyến ở mức độ 3 cho người dân biết. 2.4. Đánh giá thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin trong thực hiện thủ tục hành chính của UBND quận 3, Tp. Hồ Chí Minh 2.4.1. Thành tựu Trong thời gian qua việc ứng dụng CNTT trong thực hiện TTHC của UBND quận 3, Tp. Hồ Chí Minh đã đạt được một số kết quả như sau: Thứ nhất: Về công tác chỉ đạo, điều hành trong ứng dụng CNTT vào thực hiện TTHC được chú trọng Thứ hai: Công tác đào tạo, bồi dưỡng nhân lực phục vụ cho việc ứng dụng CNTT vào thực hiện TTHC đã mang lại nhiều hiệu quả Thứ ba: Việc xây dựng hạ tầng CNTT có sự đầu tư Thứ tư: Việc ung cấp dịch vụ công trực tuyến được chú trọng và đổi mới Thứ năm: kết quả giải quyết TTHC đã nhanh và đơn giản hơn 2.4.2. Hạn chế Bên cạnh những kết quả đạt được thì việc ứng dụng CNTT trong thực hiện TTHC của UBND quận 3, Tp. Hồ Chí Minh cũng bộc lộ những hạn chế nhất định. Trong đó có một số hạn chế cơ bản sau đây: Thứ nhất: Việc chỉ đạo, điều hành chưa kịp thời Thứ hai: Về đội ngũ nhân sự còn yếu và thiếu về kỹ năng CNTT 18 Thứ ba: Về việc xây dựng hạ tầng CNTT chưa đồng bộ và chưa được đầu tư đúng mức Thứ tư: Việc công khai minh bạch các thông tin về TTHC trên cổng thông tin điện tử của quận chưa mang lại hiệu quả cao Thứ năm: Việc cung cấp dịch vụ công trực tuyến còn tiến hành chậm 2.4.3. Nguyên nhân của hạn chế Những hạn chế nêu trên là do nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó có thể kể đến một số nguyên nhân cơ bản sau đây Một là: Kinh phí còn hạn chế Hai là: Việc xây dựng cơ sở hạ tầng chưa tiến hành đồng bộ Ba là: Nhận thức của CBCC về ứng dụng CNTT vào thực hiện TTHC còn hạn chế Bốn là: Trình độ và năng lực chuyên môn về CNTT của CBCC còn hạn chế Năm là: Chưa chú trọng công tác ĐTBD CBCC kiến thức về CNTT Sáu là: Việc phối hợp giữa các CQNN, CBCC trong ứng dụng CNTT vào thực hiện TTHC chưa đồng bộ, thống nhất Chương 3 GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TINTRONG THỰC HIỆN THỦ TỤC HÀNH CHÍNH CỦA UBND QUẬN 3 TP. HỒ CHÍ MINH 3.1. Một số định hướng của Đảng và Nhà nước về ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động của cơ quan hành chính nhà nước 3.2. Các giải pháp 19 3.2.1. Nâng cao nhận thức của cán bộ, công chức Thứ nhất, nâng cao nhận thức của lãnh đạo các CQHCNN trên địa bàn quận 3, Tp. Hồ Chí Minh về ứng dụng CNTT vào thực hiện TTHC Để triển khai ứng dụng CNTT cũng như CPĐT thì người đứng đầu các cơ quan nhà nước cần quan tâm, nhận thức đúng, có chỉ đạo quyết liệt và có phương pháp triển khai. Thời gian tới cần có nhiều ứng dụng CNTT cho lãnh đạo sử dụng. Từ đó, lãnh đạo thấy được lợi ích thiết thực công việc ứng dụng CNTT trong giải quyết công việc hằng ngày và sẽ có chỉ đạo tích cực việc ứng dụng CNTT tại cơ quan mình phụ trách. Thứ hai, nâng cao nhận thức của đội ngũ công chức về thực thi công vụ Quán triệt cán bộ công chức phải có ý thức trách nhiệm trong thực hiện các phần mềm ứng dụng nhằm công khai minh bạch trong nội bộ cơ quan, CBCC, và với người dân; đơn vị được giao triển khai phải thống nhất một đầu mối; đơn vị thực hiện phải nghiêm túc thực hiện hoàn toàn trên môi trường mạng. Đối với đội ngũ CBCC của UBND quận cần chú trọng phát triển niềm tin về CNTT: Việc xây dựng niềm tin vào CNTT mới là điều kiện đủ nhằm xây dựng thành công Chính quyền điện tử. CBCC phải thấy được những lợi ích khi áp dụng những công nghệ mới vào trong cuộc sống của họ. 3.2.2. Xây dựng cơ sở hạ tầng Để ứng dụng CNTT vào hoạt động QLNN nói chung và thực hiện TTHC nói riêng thì cần phải có hệ thống cơ sở hạ tầng. Hệ 20 thống cơ sở hạ tầng CNTT là điều kiện vật chất, kỹ thuật cho việc ứng dụng CNTT vào thực hiện TTHC. Thứ nhất: rà soát hệ thống cơ sở hạ tầng CNTT của UBND quận 3 hiện nay UBND quận 3 cần chỉ đạo Văn phòng HĐND-UBND quận, các phòng ban chuyên môn và UBND các phường trên địa bàn quận 3 tiến hành rà soát toàn bộ hạ tầng, chức năng và tính năng kỹ thuật của hệ thống CNTT trong giải quyết thủ tục hành chính hiện có nhằm tham mưu cho UBND quận lựa chọn những công nghệ phù hợp với điều kiện thực tế của quận và các bước triển khai, hoàn thiện và mở rộng các công nghệ đã lựa chọn vào việc giải quyết thủ tục hành chính của UBND quận và các phường. Thứ hai, nâng cấp cổng thông tin điện tử của quận và mạng thông tin nội bộ Nâng cấp Cổng thông tin điện tử quận với mục tiêu là thay đổi về công nghệ, cơ sở hạ tầng để đáp ứng nhu cầu quản lý và cung cấp thông tin điều hành của quận đến năm 2020; khả năng xử lý và lưu trữ dữ liệu lớn tích hợp nhiều hệ thống khác của các sở, ngành; tích hợp phần mềm Quản lý văn bản của quận; cung cấp nhiều dịch vụ công cho cá nhân, tổ chức và doanh nghiệp; bảo đảm an toàn thông tin, cơ sở dữ liệu và tránh sự tấn công; đồng thời đáp ứng được những yêu cầu về chức năng Thứ ba, phân bổ hợp lý về việc đầu tư, trang bị hạ tầng CNTT Phân bổ đầu tư hợp lý cho việc xây dựng cơ sở dữ liệu gồm: trang bị kho chứa dữ liệu, chỉnh lý dữ liệu, số hóa dữ liệu, cập nhật dữ liệu vào phần mềm kho dữ liệu, tiếp tục cập nhật mới vào phần 21 mềm đang sử dụng để có dữ liệu hoàn chỉnh, máy chủ và các thiết bị cần thiết để chứa và sao lưu dữ liệu. 3.2.3. Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ công chức Đội ngũ công chức là những người trực tiếp thực hiện việc ứng dụng CNTT vào thực hiện TTHC. Vì vậy chất lượng của đội ngũ CBCC sẽ quyết định hiệu quả của việc ứng dụng CNTT vào thực hiện TTHC. Đối với nhóm lãnh đạo UBND quận, lãnh đạo các cơ quan chuyên môn thuộc UBND quận và lãnh đạo UBND các phường. - Đối với nhóm cán bộ, công chức chuyên môn nghiệp vụ sử dụng máy tính, phần mềm tiếp nhận và trả kết quả và các phần mềm chuyên môn nghiệp vụ phục vụ công tác giải quyết thủ tục hành chính - Nhóm cán bộ, công chức chuyên trách hoặc kiêm nhiệm về CNTT tại UBND quận, UBND các phường Nhu cầu đào tạo đối với nhóm cán bộ công chức này là các ngôn ngữ, công cụ lập trình; hệ quản trị cơ sở dữ liệu; quản trị mạng; phương pháp bảo trì, sửa chữa các hỏng hóc về phần cứng. Hình thức đào tạo đối với nhóm này là cử đi đào tạo dài hoặc trung hạn tại các trường đại học hoặc tại các trung tâm đào tạo có chất lượng cao. 3.2.4. Ứng dụng các phần mềm, các tiện ích vào hoạt động Thứ nhất, tiếp tục hoàn thiện các phần mềm, tiện ích hiện có Vì vậy UBND quận 3 cần chú trọng hoàn thiện các phần mềm, tiện ích này. UBND quận cần phối hợp chặt chẽ với Sở Thông tin Truyền thông hoặc phối hợp với các đơn vị cung ứng CNTT bên 22 ngoài chú trọng hoàn thiện các phần mềm, ứng dụng hiện tại. Cần khắc phục các lỗi gặp phải trong việc ứng dụng các phần mềm, tiện ích hiện nay. Thứ hai, ứng dụng các phần mềm tiện ích mới Hiện nay mặc dù đã ứng dụng các phần mềm tiện ích vào thực hiện TTHC nhưng nhìn chung UBND quận 3 thì việc ứng dụng các phần mềm, tiện ích này là còn khiêm tốn. Các phần mềm, tiện ích ứng dụng nhìn chung chưa nhiều. Vì vậy Quận 3 cần nghiên cứu ứng dụng thêm các phần mềm ứng dụng mới. 3.2.5. Kết hợp đồng bộ ứng dụng công nghệ thông tin với các nội dung cải cách hành chính khác Thứ nhất, kết hợp ứng dụng CNTT vào thực hiện TTHC với các nội dung khác của hiện đại hoá hành chính Vì vậy cần kết hợp việc ứng dụng CNTT vào thực hiện TTHC với các nội dung hiện đại hoá hành chính khác. UBND quận 3 cần chú trọng việc ứng dụng Hệ thống quản lý chất lượng theo TCVN ISO 9001:2008 vào hoạt động của các CQNN trên địa bàn quận 3. Cần chú trọng việc xây dựng quy trình, TTHC theo quy định của ISO để hướng tới chuẩn hoá các quy trình TTHC ứng với các quy trình, thủ tục theo đúng tiêu chuẩn ISO. Thứ hai, kết hợp ứng dụng CNTT vào thực hiện TTHC với các nội dung cải cách hành chính Do đó UBND quận cần kết hợp chặt chẽ với các nội dung cải cách này. UBND quận cần tiến hành rà soát, tiến hành đơn giản hoá các TTHC được thực hiện ở UBND quận và UBND các phường. UBND quận cần chỉ đạo các cơ quan thực hiện TTHC xây dựng các biểu mẫu hồ sơ thống nhất và tiến hành công khai minh bạch các 23 TTHC này để người dân, doanh nghiệp nắm bắt. Bên cạnh đó UBND quận cũng cần chú trọng việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công chức trên địa bàn quận, đặc biệt là kiến thức, kỹ năng về CNTT. Ngoài ra cần có sự đầu tư về tài chính cho hoạt động trang bị cơ sở vật chất cho việc ứng dụng CNTT. 3.2.6. Nâng cao khả năng tiếp cận của người dân, doanh nghiệp Người dân và doanh nghiệp là đối tượng phục vụ chính trong việc ứng dụng CNTT vào thực hiện TTHC. Việc ứng dụng CNTT vào thực hiện TTHC là nhằm hướng phục vụ người dân và doanh nghiệp ngày càng tốt hơn. Do đó khả năng tiếp cận của người dân và doanh nghiệp sẽ ảnh hưởng đến hiệu quả ứng dụng CNTT vào thực hiện TTHC. Thứ nhất, tuyên truyền nâng cao nhận thức về sử dụng CNTT vào thực hiện TTHC cho người dân và doanh nghiệp Vì vậy các phòng ban chuyên môn của UBND quận 3 cần giải thích cho người dân thấy rõ được những lợi ích cụ thể và trước mắt cũng như lâu dài của việc sử dụng CNTT vào thực hiện các TTHC. Cần làm cho người dân hiểu rằng việc ứng dụng CNTT vào thực hiện TTHC là hướng tới tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp trong thực hiện TTHC chứ không phải gây ra khó khăn cho người dân vào doanh nghiệp. Thứ hai, nâng cao trình độ hiểu biết của người dân về CNTT, việc sử dụng các phần mềm tiện ích trong thực hiện các TTHC UBND quận cần tổ chức hướng dẫn cho người dân, doanh nghiệp sử dụng các phần mềm, tiện ích trong thực hiện TTHC mà 24 quận đang sử dụng. UBND quận cần chỉ đạo, yêu cầu Văn phòng HĐND-UBND quận phối hợp với các phòng ban chuyên môn của quận, UBND các phường xây dựng sổ tay sử dụng các phần mềm, tiện ích mà quận đang sử dụng để người dân và doanh nghiệp trên địa bàn quận biết được các phần mềm, tiện ích mà quận đang sử dụng cũng như cách thức sử dụng các phần mềm tiện ích này. KẾT LUẬN Với sự phát triển mạnh mẽ của đời sống kinh tế - xã hội cũng như sự phát triển của khoa học công nghệ thì CNTT ngày càng được ứng dụng rộng rãi vào hoạt động quản lý hành chính nhà nước nhằm giúp các cơ quan hành chính nhà nước nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác quản lý, chỉ đạo, điều hành, quan trọng hơn là nâng cao được chất lượng giải quyết các dịch vụ hành chính công cho tổ chức và công dân. Từ kết quả hệ thống hóa cơ sở lý luận và pháp lý, kết hợp với việc đánh giá thực trạng ứng dụng CNTT trong thực hiện TTHC trên địa bàn quận 3, Tp. Hồ Chí Minh, đặc biệt là dựa trên những nguyên nhân của hạn chế, luận văn đã đề xuất các giải pháp nhằm đẩy mạnh ứng dụng CNTT vào thực hiện TTHC của UBND quận 3, Tp. Hồ Chí Minh. Các giải pháp mà luận văn đề xuất thể hiện nhiều phương diện khác nhau của ứng dụng CNTT vào thực hiện TTHC. Để thực hiện được các giải pháp này đòi hỏi các phòng, ban chuyên môn của UBND quận 3, Tp. Hồ Chí Minh phải tiến hành thực hiện một cách đồng bộ.