Tổng quan về hệ thống phanh

hiÒu mòi tªn, kÐo ®ßn ®iÒu khiÓn c¬ cÊu phanh tay b¸nh xe bªn ph¶i Ðp c¸c guèc phanh vµo trèng phanh. Thùc hiÖn qu¸ tr×nh phanh. Khi nh¶ tay phanh, c¸c lß xo håi vÞ cña c¬ cÊu phanh kÐo c¸c d©y c¸p chuyÓn ®éng theo chiÒu ng­îc l¹i mòi tªn, c¸c chi tiÕt trë vÒ vÞ trÝ ban ®Çu khi kh«ng phanh. Ch­¬ng III 1 . tÝnh to¸n kiÓm nghiÖm hÖ thèng phanh trªn xe t¶i huyndai 11t: HÖ thèng phanh lµ mét hÖ thèng ®Æc biÖt quan träng trªn « t«, do vËy tÝnh to¸n kiÓm nghiÖm l¹i hÖ thèng phanh lµ mét c«ng viÖc cÇn thiÕt. NhiÖm vô ®Æt ra lµ ph¶i tÝnh to¸n ®Ó x¸c ®Þnh ®­îc gi¸ trÞ m« men phanh yªu cÇu, gi¸ trÞ m« men phanh do c¸c guèc phanh sinh ra trong qu¸ tr×nh phanh « t«, sau ®ã chøng minh sù cÇn thiÕt ph¶i l¾p bé ®iÒu chØnh lùc phanh, tÝnh to¸n sù thay ®æi ¸p suÊt khÝ nÐn trong c¸c dßng phanh cÇu tr­íc vµ cÇu sau, x©y dùng c¸c ®­êng ®Æc tÝnh vµ cuèi cïng lµ phÇn tÝnh to¸n kiÓm nghiÖm l¹i c¬ cÊu phanh. 3.1 x¸c ®Þnh momen phanh yªu cÇu: 3.1.1. Sè liÖu ®· biÕt. Th«ng sè c¬ b¶n vÒ xe Huyndai - 11 tÊn - ChiÒu dµi toµn bé mm 8.270 - ChiÒu réng toµn bé mm 2.495 - ChiÒu cao toµn bé mm 2.860 - ChiÒu dµi c¬ së mm 7.025 - VÕt b¸nh tr­íc mm 2.040 - VÕt b¸nh sau mm 1.850 - Träng l­îng b¶n th©n KG 10.525 - Träng l­îng toµn bé KG 21.700 - VËn tèc lín nhÊt Km/h 95,8 - B¸nh xe PhÝa tr­íc ®¬n, sau kÐp - Cì lèp Tr­íc 11 - 12 Sau 11 - 20 - Phanh chÝnh lo¹i DÉn ®éng liªn hîp Phanh tr­íc Tang trèng Phanh sau Tang trèng - Phanh tay lo¹i Tang trèng, t¸c dông phÝa sau hép sè 3.1.2. X¸c ®Þnh m« men phanh yªu cÇu. Tr­êng hîp « t« ®Çy t¶i: Khi phanh, bá qua lùc c¶n giã Pw vµ lùc c¶n l¨n Pf1, Pf2 v× khi phanh vËn tèc gi¶m dÇn rÊt nhanh, nÕu nh­ phanh ®Õn vËn tèc V = 0 th× lùc Pf1+ Pf2 rÊt nhá so víi PP1+PP2. Ph­¬ng tr×nh c©n b»ng m«men: Víi (3.1) (3.2) (3.3) §Ó sö dông hÕt träng l­îng b¸m cña «t« th× c¬ cÊu phanh ®­îc bè trÝ ë c¸c b¸nh xe tr­íc vµ sau. Lùc phanh lín nhÊt ®èi víi toµn bé xe tøc lµ phanh cã hiÖu qu¶ nhÊt khi lùc phanh sinh ra ë c¸c b¸nh xe tØ lÖ thuËn víi t¶i träng t¸c dông lªn chóng. Tõ ®ã ta cã lùc phanh cùc ®¹i t¸c dông lªn b¸nh xe ë cÇu tr­íc vµ sau lµ : - Lùc phanh sinh ra ë cÇu tr­íc: Pp1 = j.Z1 [N] (3.4) - Lùc phanh sinh ra ë cÇu sau: Pp2 = j.Z2 [N] (3.5) Tõ (5.6) vµ (5.8) ta cã lùc phanh sinh ra ë mét b¸nh cña cÇu tr­íc lµ : [N] (3.6) Víi : Ga = 21700 [kg] = 217000 [N] L = 8,27 [m] b = 2,495 [m] hg0 = 2,860 [m] Þ Þ Pp1 = 12594,91+ 19561,452 [N] Tõ (3.5) vµ (3.7) ta cã lùc phanh cÇn sinh ra ë mét b¸nh cña cÇu sau lµ: (3.7) Víi : a = 3,215 [m] Þ = 21326,07. - 9890,25.2 [N] VËy m«men cÇn sinh ra ë c¸c c¬ cÊu phanh. + M« men phanh cÇn sinh ra ë 1 c¬ cÊu phanh tr­íc: Mp1 = Pp1.rbx (3.8) Trong ®ã : rbx= 0.525 [m] : b¸n kÝnh lµm viÖc cña b¸nh xe Chän = 0,7 Þ Mp1 = (12594,91+ 19561,452 ).0,525 = 6612,32.0,7 +10269,76.0,72 (3.9) = 9660.806 [Nm] + M« men cÇn sinh ra ë c¬ 1 cÊu phanh sau: Mp2 = Pp2.rbx = (21326,07. - 9890,25.2 ). 0,525 = 11196,18. - 5192,38.2 = 5293.06 [Nm] 3.2x¸c ®Þnh momen phanh mµ c¬ cÊu phanh sinh ra: 3.2.1. C¸c sè liÖu c¬ b¶n. - C¬ cÊu phanh tr­íc: dt : ®­êng kÝnh bÒ mÆt ma s¸t cña trèng phanh; dt= 414 (mm) b : bÒ réng m¸ phanh; b = 165 (mm) b : gãc «m m¸ phanh; b = 1160 a0, a1 : gãc ®Æt tÊm ma s¸t; a0 = 290 a1 = 1450 s : kho¶ng c¸ch tõ chèt lÖch t©m ®Õn t©m trôc b¸nh xe; s = 160 (mm) dk : ®­êng kÝnh vßng trßn c¬ së cña cam; dk = 38 (mm) lk: chiÒu dµi ®ßn dÉn ®éng; lk = 140 (mm) C¸c kÝch th­íc : h’ = 140(mm); h” = 160 (mm), h = h’ + h” = 140+160 = 300 (mm) D1 = 185 (mm):®­êng kÝnh lµm viÖc cña mµng bÇu phanh tr­íc - C¬ cÊu phanh sau: dt : ®­êng kÝnh trèng phanh; dt= 414 (mm) b : bÒ réng m¸ phanh; b = 175 (mm) b : gãc «m m¸ phanh; b = 1160 a0, a1 : gãc ®Æt tÊm ma s¸t; a0 = 290 ; a1 = 1450 s : kho¶ng c¸ch tõ chèt lÖch t©m ®Õn t©m trôc b¸nh xe; s = 160 (mm) dk : ®­êng kÝnh vßng trßn c¬ së cña cam; dk = 38 (mm) lk: chiÒu dµi ®ßn dÉn ®éng cam phanh sau; lk = 140 (mm) D2: ®­êng kÝnh lµm viÖc cña mµng bÇu phanh sau; D2 = 175 (mm) C¸c kÝch th­íc : h’= 140 (mm); h” = 160 (mm) h = 300 (mm). 3.2.2. X¸c ®Þnh m« men phanh do c¬ cÊu phanh tr­íc sinh ra. H×nh 5.1. S¬ ®å tÝnh. HiÖn nay ®Ó x¸c ®Þnh m« men phanh Mp ta cã ba ph­¬ng ph¸p lµ: ®å thÞ, gi¶i tÝch vµ ®å - gi¶i. Ph­¬ng ph¸p gi¶i tÝch phæ biÕn vµ ­u viÖc h¬n c¶ v× nã ®¬n gi¶n, cã ®é chÝnh x¸c cao vµ thuËn tiÖn khi cÇn ph©n tÝch ¶nh h­ëng cña c¸c th«ng sè. Bëi vËy ë ®©y ë ®©y chóng ta sö dông ph­¬ng ph¸p nµy. XÐt c©n b»ng guèc phanh víi c¸c gi¶ thuyÕt sau: - Ap suÊt ph©n bè ®iÒu theo chiÒu réng m¸ phanh. - Quy luËt ph©n bè ¸p suÊt theo chiÒu dµi m¸ phanh kh«ng phô thuéc vµo gi¸ trÞ lùc Ðp t¸c dông lªn guèc vµ cã d¹ng tæng qu¸t : q = qmax.y(a) Trong ®ã : qmax - Ap suÊt lín nhÊt trªn m¸ phanh. y(a) - Hµm ph©n bè ¸p suÊt. - HÖ sè ma s¸t m gi÷a trèng vµ m¸ phanh kh«ng phô thuéc vµo chÕ ®é phanh. §èi víi c¬ cÊu phanh ®ang kh¶o s¸t vµ tÝnh to¸n, guèc phanh chØ cã mét bËc tù do nªn xÐt tr­êng hîp ¸p suÊt trªn m¸ phanh ph©n bè theo quy luËt ®­êng sin: q= qmax.sina. (3.10) Nh­ vËy theo lý thuyÕt « t« m¸y kÐo m« men tæng cña c¶ 2 guèc phanh sÏ lµ: MPå = MP1 + MP2 = (3.11) ë ®©y: A= (3.12) B= (3.13) P1: Lùc do guèc tù siÕt sinh ra. P2: Lùc do guèc tù t¸ch sinh ra. m: HÖ sè ma s¸t gi÷a m¸ phanh vµ trèng phanh. V× c¬ cÊuphanh yªu cÇu cã ®é cøng v÷ng cao, lµ lo¹i phanh guèc mét bËc tù do nªn :y(a) = sina vµ ¸p suÊt qmax t¸c dông ë ®iÓm cã a =900 (h×nh 5.4). H×nh 3.2. BiÓu ®å ph©n bè ¸p suÊt trªn m¸ phanh theo qui luËt h×nh sin. Víi: a0 = 290 a1 = 1450 rt = 414/2 = 207 (mm) s1 = 160 (mm) Thay c¸c gi¸ trÞ trªn vµo (5.19) vµ (5.20) Þ A = Þ B = ë ®©y, c¬ cÊu Ðp b»ng cam nªn ta cã: Mp1 = Mp2; A1 = A2 = A vµ B1 = B2 = B, tøc lµ: (3.14) Tõ ®iÒu kiÖn c©n b»ng cam Ðp (h×nh 5.5), ta cã: (3.15) Tõ (3.11), nÕu xem h1 » h2 th×: Lùc do guèc tù siÕt sinh ra: P1 = [N] (3.16) Lùc do guèc tù t¸ch sinh ra: P2 = [N] (3.17) Lùc t¸c dông lªn ®ßn cña cam Ðp c¬ cÊu phanh tr­íc ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: [N] (3.18) ë ®©y: p: ¸p suÊt trong bÇu phanh; p = (0,55 0,7 (MN /m2) chän s¬ bé p = 0,6 (MN/m2) = 0,60.106 (N/m2) S1 = [mm2] : diÖn tÝch lµm viÖc cña mµng bÇu phanh tr­íc D1 = 185 (mm):®­êng kÝnh lµm viÖc cña mµng bÇu phanh tr­íc Thay c¸c gi¸ trÞ trªn vµo (5.28) ta cã: = 16119,98 [N] Thay Pd1 vµo (3.16) vµ (3.18) ta cã: - Lùc Ðp t¸c dông lªn guèc tù siÕt: P1 = víi: lk - chiÒu dµi ®ßn dÉn ®éng; lk = 140 (mm) dk - ®­êng kÝnh vßng trßn c¬ së cña cam quay; dk = 38(mm) m - hÖ sè ma s¸t gi÷a m¸ phanh vµ trèng phanh m = 0,32 # 0,38, chän m = 0,35 A, B: hÖ sè kÕt cÊu Þ P1 = (N) - Lùc Ðp t¸c dông lªn guèc tù t¸ch: P2 = P2 = (N) Víi c¬ cÊu Ðp b»ng cam ta cã m« men do 2 guèc sinh ra b»ng nhau; A1= A2 = A vµ B1=B2 = B, ta cã m« men mµ c¬ cÊu phanh sinh ra : MPå = (3.19) - M« men phanh do mét c¬ cÊu phanh ë cÇu tr­íc sinh ra lµ: Mp1t = MPå = (víi h1 = h2 = h = 300 (mm)) MP1t = [N.m] 3.2.3. X¸c ®Þnh m« men phanh do c¬ cÊu phanh sau sinh ra. Víi: a0 = 290 a1 = 1450 rt = 414/2 = 207 (mm) s2 = 160 (mm) A=0,665 B=0,345 - Theo (3.18 ) lùc t¸c dông lªn ®ßn cña cam Ðp c¬ cÊu phanh sau: = p. Þ [N] - Theo (3.16) lùc Ðp t¸c dông lªn guèc tù siÕt: P1 = [N] - Theo (3.17) lùc Ðp t¸c dông lªn guèc guèc tù t¸ch: P2 = P2 = [N] - Theo (5.21) ta cã m« men phanh do mét c¬ cÊu phanh ë cÇu sau sinh ra: Mp2s = MPå = MP2s= [N.m] 3.3. TÝNH TO¸N KIÓM TRA C¥ CÊU PHANH. 3.3.1. KiÓm tra ®iÒu kiÖn tù siÕt. HiÖn t­îng tù siÕt lµ hiÖn t­îng m¸ phanh tù siÕt vµo trèng phanh chØ b»ng lùc ma s¸t mµ kh«ng cÇn t¸c dông cña lùc dÉn ®éng. Tõ (5.19) ta cã c«ng thøc Mp1,2 = Phm/(AmB) §èi víi phanh guèc, hiÖn t­îng tù siÕt vµo trèng phanh sÏ x¶y ra khi mÉu sè b»ng kh«ng. §Ó tr¸nh hiÖn t­îng nµy ph¶i ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn: (3.20) Víi: A = 0,665 ; B = 0,345 lµ c¸c hÖ sè kÕt cÊu cña c¬ cÊu phanh. Thay c¸c sè liÖu trªn vµo (5.30) ta ®­îc: m < Þm < 1,93 So víi gi¸ trÞ cña hÖ sè ma s¸t gi÷a m¸ phanh vµ tang trèng m = 0,32-0,38. Nh­ vËy hiÖn t­îng tù siÕt kh«ng x¶y ra. 3.3.2. TÝnh c«ng ma s¸t riªng. C«ng ma s¸t riªng (lms) b»ng tû sè gi÷a c«ng ma s¸t sinh ra khi phanh « t« m¸y kÐo tõ tèc ®é cùc ®¹i ®Õn dõng vµ tæng diÖn tÝch (FS) cña taut c¶ c¸c m¸ phanh. Ta cã c«ng thøc tÝnh c«ng ma s¸t riªng : (3.21) Trong ®ã : Ga - t¶i träng toµn bé cña xe Ga = 21700 (KG) Va - VËn tèc cña «t« khi b¾t ®Çu phanh Víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ, ta chän Va= 50 (km/h) ®Ó tÝnh to¸n Va = 50 (km/h) = 13,89 (m/s) FS - Tæng diÖn tÝch cña c¸c m¸ phanh FS = Ft + Fs = 16,188.(bt + bs) = 16,188.(0,165 + 0,175) = 5,5041 [m2] Thay c¸c gi¸ trÞ ë trªn vµo (3.21): Þ [J/m2] lms = 373,088 [J/cm2] §èi víi xe t¶i hiÖn nay trÞ sè c«ng ma s¸t riªng cña c¬ cÊu phanh n»m trong kho¶ng 600¸800 [J/cm2] Þ lms < [lms] = (600 ¸ 800) [J/cm2] Þ KÕt cÊu cña m¸ phanh tho¶ m·n vÒ c«ng ma s¸t riªng. ch­¬ng IV: H­íng dÉn sö dông hÖ thèng phanh I. H­íng dÉn sö dông: 1. Khi xe ch­a næ m¸y: Khi xe « t« kh«ng chuyÓn ®éng vµ ch­a næ m¸y th× ta cÇn kiÓm tra hÖ thèng an toµn, ta cÇn kiÓm tra xem c¸c èng nèi vµ c¸c ®­êng èng cã kÝn khÝt hay kh«ng vµ khi mµ c¸c khíp nèi b»ng èng nèi bÞ dß rØ th× sÏ g©y cho ¸p suÊt trong hÖ thèng bÞ gi¶m vµ kÐo theo hiÖu qu¶ phanh bÞ gi¶m sót g©y nguy hiÓm cho ng­êi vµ xe. Khi kiÓm tra ta quan s¸t c¸c ®­êng èng trong phÇn dÉn ®éng b»ng thuû lùc, kiÓm tra c¸c phít lµm kÝn. 2. Khi xe næ m¸y: Tr­íc hÕt ta cÇn kiÓm tra ¸p suÊt khÝ vµ dÇu trong hÖ thèn b»ng c¸ch quan s¸t ®ång hå ¸p suÊt trªn buång l¸i (c¸pl«), trªn ®ång hå chØ ¸p suÊt khÝ nÐn cho phÐp xe ch¹y vµo kho¶ng 5,2-5,4 KG/m trë lªn. §ång thêi khi muèn cho xe ch¹y cÇn ®¹p thö phanh xem ®é lµm viÖc cña bµn ®¹p phanh vµ thö xem lùc phanh trªn bµn ®¹p b»ng c¶m gi¸c nÕu mµ bµn ®¹p phanh kh«ng cã c¶m gi¸c th× chøng tá dÉn ®éng bÞ trôc trÆc vµ khi mµ hµnh tr×nh tù do cña bµn ®¹p phanh lín th× cÇn chØnh l¹i hµnh tr×nh tù do nÕu ®Ó hµnh tr×nh tù do lín qu¸ 180mm th× lµm gi¶m qu¸ tr×nh t¸c dông phanh do ®ã g©y nguy hiÓm cho ng­êi vµ xe ®ång thêi khi mµ c¶m gi¸c hµnh tr×nh tù do nhá h¬n 120mm th× lµm cho hÖ thèng phanh lµm viÖc bÞ ®ét ngét vµ xe bÞ giËt. Khi kiÓm tra phanh chÝnh cÇn kiÓm tra phanh tay h¬n n÷a trong qu¸ tr×nh thö phanh kh«ng ®­îc cho xe ch¹y qu¸ tèc ®é 10-15km/h. 3. Khi xe ®ang ch¹y trªn ®­êng: Khi xe ®ang ho¹t ®éng trªn ®­êng th× ng­êi l¸i cÇn th­êng xuyªn chó ý ®Õn ®ång hå b¸o ¸p suÊt h¬i trong hÖ thèng. Khi quan s¸t thÊy cã hiÖn t­îng sôt ¸p suÊt trong hÖ thèng phanh cÇn dõng xe l¹i ®Ó kiÓm tra vµ sö lý kÞp thêi, khi ho¹t ®éng nÕu phanh xe c¶m gi¸c khã ¨n h¬n vµ m¸ phanh bÞ dÝnh dÇu, n­íc th× cÇn dµ phanh ®Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng tin cËy khi phanh. 4. Chó ý khi sö dông hÖ thèng phanh: Trong khi sö dông hÖ thèng phanh còng nh­ hÖ thèng nµo trªn xe « t« th× kh«ng nªn ®ét ngét t¸c dông lùc vµo hÖ thèng. HÖ thèng phanh còng nh­ vËy kh«ng nªn t¸c dông ®ét ngét lªn phanh ch©n hay phanh tay lµm cho xe bÞ giËt vµ lµm cho bÞ lÕt b¸nh xe dÉn ®Õn mßn lèp kh«ng ®Òu vµ hiÖu qu¶ phanh kh«ng cao. Do ®Æc ®iÓm hÖ thèng phanh lµ dÉn ®éng b»ng khÝ nÐn vµ dßng kh× cã ¸p suÊt cao lµ do m¸y nÐn khÝ cung cÊp do vËy mµ khi xuèng dèc hay trong tr­ßng hîp nµo ®ã kh«ng ®­îc phÐp t¾t m¸y v× nh­ vËy th× sÏ lµm cho m¸y nÐn khÝ kh«ng lµm viÖc ®ång thêi lµm cho toµn bé hÖ thèng dÉn ®éng khÝ nÐn ngõng lµm viÖc g©y tôt ¸p suÊt khÝ nÐn trong b×nh khÝ nÐn g©y hËu qu¶ kh«n l­êng. Khi xe bÞ háng cÇn kÐo xe b»ng c¸p cøng vµ lóc ®ã hÖ thèng phanh kh«ng lµm viÖc ®­îc. Trong qu¸ tr×nh sö dông, ®Ó d¶m b¶o an toµn cho ng­êi vµ ph­¬ng tiÖn, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông cña c¸c côm chi tiÕt, tæng thµnh cÇn chó ý nh÷ng vÊn ®Ò sau: T¹o thãi quen kiÓm tra hÖ thèng phanh hµng ngµy tr­íc khi nªn xe b»ng c¸ch: ®¹p ban ®¹p phanh vµi lÇn ®Ó kiÓm tra ¸p suÊt dÇu. KÐo phanh tay nªn xuèng vµi lÇn vµ nh¶ ë nhiÒu vÞ trÝ kh¸c nhau. NÕu thÊy cã g× bÊt th­êng ph¶i ®­a xe di kiÓm tra l¹i ngay. Thay dÇu phanh: dÇu phanh sö dông l©u ngµy sÏ bÞ biÕn cøng lµm gi¶m hiÖu qu¶ phanh. V× vËy cÇn ph¶i thay dÇu phanh ®óng thêi h¹n quy ®Þnh cña nhµ s¶n xuÊt, th«ng th­êng lµ hai n¨m mét lÇn. Lµm vÖ sinh hÖ thèng phanh: Tuú thuéc vµo tÇn suÊt ®i l¹i vµ tÝnh chÊt ®o¹n ®­êng cña ng­êi sö dông. KiÓm tra ®é cong vªnh cña bé phanh ®Þnh kú mçi n¨m mét lÇn. ë viÖt nam t×nh tr¹ng m«i tr­êng giao th«ng xÊu th× viÖc b¶o d­ìng ®Þnh k× cho phanh rÊt quan träng. Thùc hiÖn ®óng ®Þnh kú vµ ®Çy ®ñ néi dung trong phiÕu b¶o d­ìng. Kh«ng giËt m¹nh phanh tay khi xe ch­a dõng h¼n g©y nguy hiÓm. Khi b¶o d­ìng hay söa ch÷a hÖ thèng phanh tuyÖt ®èi kh«ng ®Ó dÝnh dÇu phanh vµo m¾t vµ da thÞt v× trong dÇu phanh cã c¸c ho¸ chÊt ¶nh h­ëng tíi søc khoÎ vµ hÖ tiªu ho¸ cña con ng­êi. II. §iÒu chØnh hÖ thèng phanh: 1- ®iÒu chØnh hÖ thèng phanh-nguyªn nh©n va c¸ch hiÖu chinh: a. Ch©n phanh thÊp hay hÉng *- HiÖn t­îng: Khi ®¹p phanh ®é cao cùc tiÓu cña bµn ®¹p qu¸ nhá hay bµn ®¹p ch¹m vµo sµn hoÆc c¶m thÊy “hÉng” khi ®¹p phanh vµ lùc phanh kh«ng ®ñ ®Ó dõng xe. *- Nguyªn nh©n vµ biÖn ph¸p kh¾c phôc: + §é cao bµn ®¹p qu¸ nhá v× vËy cÇn ®iÒu chØnh ®é cao cña bµn ®¹p. + Hµnh tr×nh tù do cña bµn ®¹p qu¸ lín dÉn ®Õn khi ®¹p phanh bµn ®¹p sÏ ch¹m vµo sµn. §Ó kh¾c phôc cÇn ®iÒu chØnh cÇn ®Èy cña xi lanh phanh chÝnh. + Khe hë m¸ phanh vµ tang trèng qu¸ lín do mµi mßn ë m¸ phanh, ®iÒu chØnh kh«ng ®óng, hay c¬ cÊu tù ®iÒu chØnh bÞ háng. V× vËy hµnh tr×nh guèc phanh trë nªn lín h¬n dÉn ®Õn hµnh tr×nh bµn ®¹p lín h¬n thËm chÝ cßn ch¹m xuèng sµn xe. §Ó phôc håi l¹i khe hë gi÷a m¸ phanh vµ tang trèng theo ®óng quy ®Þnh cÇn ®iÒu chØnh l¹i khe hë hay thay guèc phanh, víi c¬ cÊu ®iÒu chØnh tù ®éng th× thay míi hay söa ch÷a. + Rß rØ dÇu tõ m¹ch dÇu, h­ háng nµy x¶y ra do hÖ thèng dÉn ®éng bÞ háng, th­êng x¶y ra t¹i c¸c ®Çu nèi vµ xilanh b¸nh xe bÞ háng. §Ó kh¾c phôc hiÖn t­îng nµy cÇn ph¶i kiÓm tra t×m ra nh÷ng chç h­ háng ®Ó söa ch÷a hoÆc thay thÕ, sau khi ®· söa ch÷a cÇn ph¶i ®æ thªm dÇu phanh ®ñ theo quy ®Þnh. + Xilanh phanh chÝnh bÞ háng th­êng do chç tiÕp xóc gi÷a cup ben vµ thµnh xilanh kh«ng tèt nªn khi ®¹p phanh c¶m thÊy hÉng vµ kh«ng ®ñ lùc phanh. §Ó kh¾c phôc hiÖn t­îng nµy cÇn söa ch÷a xilanh phanh b»ng c¸ch thay thÕ cup ben míi hoÆc thay thÕ c¶ côm xilanh phanh chÝnh. + Cã khÝ trong hÖ thèng phanh, kh«ng khÝ cã thÓ lät vµo trong hÖ thèng dÉn ®éng thuû lùc, do møc dÇu phanh ë b×nh chøa cña xilanh chÝnh bÞ gi¶m hoÆc hÖ thèng kh«ng kÝn bÞ rß rØ dÇu phanh, do ®ã khi phanh khÝ sÏ bÞ nÐn t¹o c¶m gi¸c bÞ hÉng. §Ó phôc håi sù lµm viÖc b×nh th­êng ph¶i x¶ khÝ ë c¸c xilanh b¸nh xe, xilanh phanh chÝnh vµ trong hÖ thèng dÉn ®éng thuû lùc. Sau khi x¶ khÝ xong ph¶i vÆn chÆt van x¶ khÝ l¹i. Trong qu¸ tr×nh x¶ khÝ ph¶i theo dâi møc dÇu phanh vµ ph¶i bæ sung thªm dÇu ®Ó tr¸nh kh«ng khÝ tiÕp tôc lät vµo hÖ thèng phanh, chÊt l­îng x¶ khÝ ®­îc x¸c ®Þnh b»ng sù lµm viÖc cña hÖ thèng phanh. NÕu c¸c c¬ cÊu phanh b¾t ®Çu lµm viÖc ngay tõ lÇn ®¹p thø nhÊt ë hµnh tr×nh quy ®Þnh th× qu¸ tr×nh x¶ khÝ tiÕn hµnh tèt. + §Üa phanh bÞ ®¶o qu¸ lín, khi ®ã m¸ phanh sÏ bÞ ®Èy ng­îc vÒ sau mét kho¶ng b»ng gi¸ trÞ ®é ®¶o vµ sinh ra hiÖn t­îng theo chu kú khi phanh. §Ó phôc håi sù lµm viÖc b×nh th­êng cña bµn ®¹p phanh cÇn söa l¹i ®é ®¶o cña ®Üa hoÆc thay ®Üa míi. + Ho¸ h¬i lµ hiÖn t­îng x¶y ra khi phanh liªn tôc trªn dèc dµi trèng phanh trë nªn ®Æc biÖt nãng vµ nhiÖt ®­îc truyÒn ®Õn dÇu phanh, v× vËy dÇu bÞ s«i bay h¬i ngay trong dÇu t¹o bät trong ®­êng èng. Tr¹ng th¸i nµy gièng nh­ cã khÝ trong hÖ thèng phanh vµ lµm gi¶m lùc phanh. §Ó kh¾c phôc hiÖn t­îng nµy, ta nªn gi¶m viÖc phanh liªn tôc t¹i c¸c b¸nh xe mµ thay vµo ®ã ta cã thÓ phanh b»ng ®éng c¬ hoÆc thay dÇu phanh ®Ó ®¶m b¶o an toµn cho xe khi chuyÓn ®éng. b. Bã phanh. *- HiÖn t­îng: Khi xe ch¹y ng­êi ®iÒu khiÓn c¶m thÊy cã søc c¶n lín nh­ lóc phanh xe, mÆc dï bµn ®¹p phanh vµ phanh tay nh¶ hoµn toµn. *- Nguyªn nh©n vµ biÖn ph¸p kh¾c phôc: + Hµnh tr×nh tù do cña bµn ®¹p b»ng “0”. Nguyªn nh©n nµy do cÇn ®Èy xilanh phanh chÝnh ®iÒu chØnh kh«ng ®óng hoÆc do lß xo håi vÞ bµn ®¹p bÞ tuét vµ cã thÓ do bµn ®¹p phanh kh«ng cã ®é d¬, lµm cho phanh ho¹t ®éng liªn tôc nªn tÊt c¶ c¸c b¸nh xe bÞ bã kÑt khi ch¹y. §Ó ®¶m b¶o sù lµm viÖc b×nh th­êng cña xe ta ®iÒu chØnh l¹i hµnh tr×nh tù do cña bµn ®¹p phanh. Ta cã thÓ thay thÕ hoÆc ®iÒu chØnh l¹i cÇn ®Èy xilanh lß xo håi vÞ. + Phanh tay sau khi dïng ®Ó dõng ®ç xe vÉn kh«ng nh¶ hÕt tøc lµ kh«ng ®¶m b¶o khe hë gi÷a m¸ phanh vµ tang trèng theo qui ®Þnh khi xe ch¹y. Nguyªn nh©n nµy do phanh tay ®iÒu chØnh kh«ng ®óng hoÆc do c¸c thanh dÉn ®éng phanh tay bÞ kÑt. §Ó ®¶m b¶o cho xe ch¹y b×nh th­êng th× cÇn ph¶i kiÓm tra l¹i c¸c thanh, ®ßn vµ c¬ cÊu ®iÒu chØnh khe hë. Víi c¸c thanh, ®ßn dÉn ®éng ta cã thÓ söa ch÷a nh­ cã thÓ tra l¹i dÇu, mì ®¶m b¶o kh«ng bÞ bã kÑt hoÆc thay thÕ nÕu nã kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn bÒn. Víi c¬ cÊu ®iÒu chØnh cÇn kiÓm tra, söa ch÷a vµ ®iÒu chØnh khe hë theo ®óng quy ®Þnh. + ¸p suÊt d­ trong m¹ch dÇu qu¸ lín do van mét chiÒu cöa ra cña xilanh phanh chÝnh bÞ háng lµm cho ¸p suÊt dÇu t¹i xilanh phanh b¸nh xe lín dÉn ®Õn gi¶m khe hë gi÷a m¸ phanh vµ tang trèng. Mét nguyªn nh©n kh¸c do xilanh phanh chÝnh bÞ háng cã thÓ lµm cho cöa bï bÞ ®ãng, khi cöa bï t¾c sÏ b¾t ®Çu bã phanh. §Ó phôc håi tr¹ng th¸i lµm viÖc b×nh th­êng, ta cã thÓ söa ch÷a hoÆc thay thÕ van mét chiÒu cöa ra còng nh­ xilanh phanh chÝnh. §èi víi c¸c côm chi tiÕt nµy ®ßi hái ®é chÝnh x¸c rÊt cao nªn viÖc söa ch÷a rÊt khã kh¨n vµ gi¸ thµnh rÊt cao, v× vËy khi gÆp h­ háng nµy ta nªn thay thÕ. + Lß xo håi vÞ guèc phanh bÞ háng lµm cho guèc phanh sau khi phanh kh«ng trë l¹i vÞ trÝ tr­íc khi phanh, dÉn ®Õn m¸ phanh vÉn tiÕp xóc víi tang trèng g©y ra bã kÑt phanh. §Ó kh¾c phôc hiÖn t­îng nµy ta thay lß xo håi vÞ guèc phanh. + C¸c thanh dÉn ®éng bÞ cong hay m¸ phanh bÞ biÕn d¹ng, khi ®ã m¸ phanh sÏ lu«n tiÕp xóc víi tang trèng. §Ó kh¾c phôc ®èi víi c¸c thanh dÉn ®éng bi cong ta cã thÓ n¾n l¹i hoÆc thay thÕ ®Ó ®¶m b¶o chÝnh x¸c. §èi víi m¸ phanh ta nªn thay c¶ m¸ phanh trªn mét b¸nh xe ®¶m b¶o sù ®ång ®Òu khe hë m¸ phanh. + Piston ë xilanh b¸nh xe bÞ kÑt th­êng do bÈn trong qu¸ tr×nh b¶o d­ìng lµm kh«ng ®­îc chu ®¸o. §Ó kh¾c phôc cÇn th¸o xilanh phanh b¸nh xe ra ®Ó kiÓm tra vµ b¶o d­ìng kÜ thuËt, nÕu piston bÞ rØ sÐt th× thay míi. + Cã lùc c¶n gi÷a guèc phanh vµ ®Üa ®ì phanh do trong qu¸ tr×nh sö dông chóng bÞ rØ t¹o ra c¸c m¹t s¾t, bëi vËy chóng tiÕp xóc víi nhau cã lùc ma s¸t lín g©y bã phanh. §Ó kh¾c phôc cã thÓ söa ch÷a, b«i tr¬n bÒ mÆt tiÕp xóc hoÆc thay ®Üa ®ì phanh. + C¬ cÊu tù ®iÒu chØnh phanh trèng bÞ háng nªn kh«ng ®iÒu chØnh chÝnh x¸c m¸ phanh vµ tang trèng. BiÖn ph¸p tèi ­u nhÊt lµ thay thÕ c¬ cÊu ®iÒu chØnh míi. + æ bi b¸nh xe bÞ háng, nã ph¸t ra tiÕng kªu l¹ch c¹ch do vËy m¸ phanh vµ tang trèng tiÕp xóc víi nhau v× thÕ lµm bã phanh. §Ó kh¾c phôc ta thay æ bi háng b»ng æ bi míi. c. Phanh lÖch *- HiÖn t­îng: Khi ®¹p phanh xe bÞ kÐo sang mét bªn hay bÞ l¾c ®u«i. *- Nguyªn nh©n vµ biÖn ph¸p kh¾c phôc: + Do ¸p suÊt hay ®é mßn cña lèp c¸c b¸nh xe bªn ph¶i vµ bªn tr¸i trong qu¸ tr×nh phanh kh¸c nhau nªn khi t¸c ®éng lùc phanh th× xe sÏ bÞ lÖch hay bÞ l¾c ®u«i. Kh¾c phôc hiÖn t­îng nµy ta cã thÓ chØnh l¹i ¸p suÊt lèp hoÆc ®¶o lèp, nÕu nh­ ®· ®¶o råi th× nªn thay lèp míi. + Gãc ®Æt b¸nh xe tr­íc vµ sau kh«ng ®óng nªn khi phanh sÏ bÞ sai lÖch. V× vËy ta ph¶i ®iÒu chØnh l¹i gãc ®Æt b¸nh xe tr­íc, sau. + DÝnh dÇu hay mì ë m¸ phanh sÏ lµm gi¶m hiÖu qu¶ phanh nguyªn nh©n do dÇu tõ hép cÇu trµn vµo khi dÇu ®­îc ®æ ®Çy qu¸ møc quy ®Þnh hoÆc do dÇu ch¶y qua c¸c vßng ch¾n dÇu. §Ó kh¾c phôc hiÖn t­îng cÇn ph¶i röa s¹ch nh­ sau: LÊy guèc phanh ra vµ ng©m vµo x¨ng kho¶ng 20 – 30 phót. Sau ®ã ®¸nh s¹ch bÒ mÆt lµm viÖc cña m¸ phanh b»ng bµn ch¶i s¾t. C¸c bé phËn kh¸c cña m¸ phanh ®­îc röa b»ng dÇu ho¶ hoÆc x¨ng. Kh«ng ®­îc h¬ guèc phanh vµo löa v× nh­ vËy dÇu sÏ thÊm vµo m¸ phanh lµm gi¶m ®é bÒn cña m¸ phanh. + Trèng hay ®Üa phanh kh«ng trßn, lµm cho phÇn tiÕp xóc gi÷a trèng hay ®Üa víi m¸ phanh kh«ng ®Òu nªn ma s¸t sinh ra gi÷a c¸c b¸nh xe kh«ng ®Òu nhau sÏ g©y ra lÖch khi phanh. §Ó kh¾c phôc hiÖn t­îng nµy ta cã thÓ söa l¹i ®Üa hay trèng phanh hoÆc thay thÕ nÕu cÇn thiÕt. + Piston phanh b¸nh xe hay calip bÞ kÑt, do trong qu¸ tr×nh lµm viÖc piston hay calip bÞ cÆn bÈn. §Ó kh¾c phôc hiÖn t­îng nµy cÇn th¸o ra lµm s¹ch hoÆc thay thÕ nÕu cÇn thiÕt. + M¸ phanh bÞ kÑt do bÞ cong vªnh hoÆc khi thay m¸ phanh míi kh«ng ®óng kÝch th­íc. §Ó kh¾c phôc hiÖn t­îng nµy cã thÓ söa ch÷a hoÆc thay thÕ m¸ phanh míi. + TiÕp xóc m¸ phanh – tang trèng, m¸ phanh - ®Üa kh«ng chÝnh x¸c nÕu khe hë nhá qu¸ sÏ dÉn tíi hiÖn t­îng phanh bÞ giËt, xe bÞ lÖch, khe hë qu¸ nhá cßn g©y hiÖn t­îng bã phanh. §Ó kh¾c phôc hiÖn t­îng nµy cÇn ®iÒu chØnh khe hë cho ®óng quy ®Þnh (kho¶ng 0,25 - 0,3 mm). + Guèc phanh bÞ cong, m¸ phanh bÞ mßn hay chai cøng lµm cho bÒ mÆt tiÕp xóc gi÷a m¸ phanh vµ tang trèng bÞ lÖch ®i dÉn ®Õn khi ®¹p phanh xe sÏ bÞ lÖch sang mét bªn. §Ó kh¾c phôc hiÖn t­îng nµy cÇn thay guèc phanh míi. + Cã lùc c¶n gi÷a guèc phanh vµ ®Üa ®ì guèc phanh, cÇn söa ch÷a b«i tr¬n l¹i chç tiÕp xóc hoÆc thay ®Üa ®ì phanh míi. + Khe hë gi÷a m¸ phanh vµ tang trèng bªn tr¸i, ph¶i kh«ng ®Òu nhau khi phanh bªn khe hë nhá t¸c dông tr­íc sÏ bÞ lÖch xe khi phanh. §Ó kh¾c phôc hiÖn t­îng nµy cÇn ®iÒu chØnh l¹i khe hë hai bªn cho ®Òu. d. Phanh qu¸ ¨n *- HiÖn t­îng: Khi ta chØ ®¹p phanh víi mét lùc nhá nh­ng lùc phanh l¹i lín h¬n dù ®Þnh. *- Nguyªn nh©n vµ biÖn ph¸p kh¾c phôc: + Cã mét l­îng nhá n­íc, dÇu hay mì trªn m¸ phanh. C¸c b¸nh xe bÞ dÝnh dÇu th­êng do dÇu trµn tõ hép cÇu vµo khi dÇu ®æ qu¸ møc quy ®Þnh hoÆc dÇu ch¶y qua c¸c vßng ch¾n dÇu hoÆc trong qu¸ tr×nh b¶o d­ìng ®Ó dÝnh dÇu, mì vµo bÒ mÆt m¸ phanh. Phanh bÞ ­ít hÖ thèng phanh lµm viÖc kh«ng b×nh th­êng, n­íc lät vµo phÝa trong tang phanh do «t« ®i trong m­a hoÆc léi qua nh÷ng vòng n­íc còng cã thÓ qu¸ tr×nh röa xe lµ nguyªn nh©n g©y ra. §Ó kh¾c phôc hiÖn t­îng nµy cÇn röa s¹ch dÇu mì dÝnh trªn m¸ phanh nh­ hiÖn t­îng phanh lÖch ë trªn. Khi cã n­íc trªn m¸ phanh cÇn phanh liªn tôc mÊy lÇn ®Ó sÊy kh« m¸ phanh vµ lµm cho phanh trë l¹i b×nh th­êng tèc ®é «t« khi phanh bÞ ­ít kh«ng v­ît qu¸ 10 -15 Km/h. + Tang trèng, ®Üa phanh bÞ x­íc hay bÞ mÐo kh«ng ®¶m b¶o bÒ mÆt tiÕp xóc gi÷ ®Üa phanh, tang trèng vµ m¸ phanh. V× vËy khi phanh sÏ bÞ rung ë c¬ cÊu phanh. §Ó kh¾c phôc hiÖn t­îng nµy thay tang trèng, ®Üa phanh. + Guèc phanh bÞ cong, m¸ phanh bÞ mßn hay chai cøng do qu¸ tr×nh sö dông hoÆc mµi mßn tù nhiªn cña m¸ phanh. §Ó kh¾c phôc hiÖn t­îng nµy thay guèc phanh vµ ®Üa phanh míi. + Xilanh b¸nh xe g¾n kh«ng chÆt nªn khi phanh nã bÞ x« lÖch. V× vËy lùc t¸c dông lªn hai guèc lµ kh«ng c©n b»ng nªn khi phanh sÏ bÞ rung ë c¬ cÊu phanh ®Ó kh¾c phôc hiÖn t­îng nµy cÇn kiÓm tra xiÕt chÆt èc nÕu cÇn. + DÝnh m¸ phanh lµm cho phanh qu¸ ¨n. Kh¾c phôc ta thay m¸ phanh míi. + Háng trî lùc phanh nªn khi ®¹p phanh víi lùc nhá nã t¹o ra mét lùc phanh lín h¬n dù ®Þnh do khe hë qu¸ nhá gi÷a piston xilanh phanh chÝnh vµ cÇn ®Èy trî lùc. §Ó kh¾c phôc hiÖn t­îng nµy cÇn ®iÒu chØnh khe hë hay thay trî lùc míi. e. HiÖn t­îng ch©n phanh nÆng nh­ng phanh kh«ng ¨n. *- Nguyªn nh©n vµ biÖn ph¸p kh¾c phôc: + Guèc phanh bÞ cong, m¸ phanh bÞ mßn hay chai cøng. Kh¾c phôc b»ng c¸ch thay thÕ guèc phanh vµ m¸ phanh míi. + Piston xilanh b¸nh xe hay cµng phanh bÞ kÑt. Kh¾c phôc b»ng c¸ch th¸o ra lµm s¹ch hoÆc thay thÕ nÕu cÇn thiÕt. + Trî lùc phanh bÞ háng, m¹ch ch©n kh«ng bÞ rß, b¬m ch©n kh«ng háng. BiÖn ph¸p kh¾c phôc söa ch÷a hoÆc thay thÕ. + Nãng phanh, khi ®¹p phanh liªn tôc trªn dèc dµi nhiÖt sinh ra lµm gi¶m hÖ sè ma s¸t cña m¸ phanh dÉn ®Õn lµm gi¶m hiÖu qu¶ phanh. Kh¾c phôc cã thÓ dïng nhiÒu phanh ®éng c¬ hoÆc thay m¸ phanh. B¶ng nguyªn nh©n h­ háng, c¸ch kh¾c phôc H­ háng Nguyªn nh©n Kh¾c phôc 1. Ch©n phanh thÊp hay hÉng. - §é cao bµn ®¹p qu¸ nhá. - Hµnh tr×nh tù do cña bµn ®¹p qu¸ lín. - Khe hë m¸ phanh vµ tang trèng qu¸ lín. - Rß rØ dÇu tõ m¹ch dÇu. - Xilanh phanh chÝnh bÞ háng. - Cã khÝ trong hÖ thèng phanh. - §Üa phanh bÞ ®¶o qu¸ lín. - §iÒu chØnh ®é cao cña bµn ®¹p - §iÒu chØnh cÇn ®Èy cña xilanh lanh phanh chÝnh. - §iÒu chØnh l¹i khe hë hay thay guèc phanh. - Lµm kÝn, bæ sung dÇu. - Thay thÕ cupben míi hoÆccôm xilanh phanh chÝnh. - X¶ khÝ ë c¸c xilanh b¸nh xe, xilanh phanh chÝnh. - Söa l¹i ®é ®¶o cña ®Üa hoÆc thay ®Üa míi 2. Bã phanh. - Lß xo håi vÞ bµn ®¹p bÞ tuét, gÉy vµ bµn ®¹p phanh kh«ng cã ®é d¬. - Phanh tay kh«ng nh¶ hÕt. - ¸p suÊt d­ trong m¹ch dÇu qu¸ lín . - Lß xo håi vÞ guèc phanh trèng bÞ háng. - C¸c thanh dÉn ®éng bÞ cong hay m¸ phanh bÞ biÕn d¹ng. - Piston ë xilanh b¸nh xe bÞ kÑt. - Cã lùc c¶n gi÷a guèc phanh vµ ®Üa ®ì phanh. - æ bi b¸nh xe bÞ háng. - §iÒu chØnh l¹i hµnh tr×nh tù do cña bµn ®¹p phanh, thay thÕ lß xo håi vÞ. - KiÓm tra l¹i c¸c thanh, ®ßn vµ c¬ cÊu ®iÒu chØnh khe hë. - Söa ch÷a, thay thÕ van mét chiÒu cöa ra xilanh chÝnh. - Thay lß xo håi vÞ. - N¾n söa, thay thÕ. - B¶o d­ìng xilanh b¸nh xe hoÆc thay thÕ. -B«i tr¬n bÒ mÆt tiÕp xóc hoÆc thay ®Üa ®ì phanh. -Thay æ bi háng b»ng æ bi míi. 3. Phanh lÖch. - ¸p suÊt, ®é mßn cña b¸nh xe bªn ph¶i vµ bªn tr¸i kh«ng ®Òu. - Gãc ®Æt b¸nh xe tr­íc vµ sau kh«ng ®óng . - DÝnh dÇu hay mì ë m¸ phanh. - Trèng hay ®Üa phanh kh«ng trßn. - Piston phanh b¸nh xe bÞ kÑt. - M¸ phanh bÞ kÑt . - TiÕp xóc m¸ phanh – tang trèng, m¸ phanh - ®Üa kh«ng ®óng. -Guèc phanh bÞ cong, m¸ phanh bÞ mßn hay chai cøng. - Cã lùc c¶n gi÷a guèc phanh vµ ®ì phanh. - Khe hë gi÷a m¸ phanh vµ tang trèng bªn tr¸i, ph¶i kh«ng ®Òu nhau . - ChØnh l¹i ¸p suÊt lèp hoÆc ®¶o lèp. - §iÒu chØnh l¹i gãc ®Æt b¸nh xe tr­íc sau. - Röa s¹ch guèc phanh b»ng dÇu ho¶. - Söa ®Üa hay trèng phanh hoÆc thay thÕ. - B¶o d­ìng xilanh b¸nh xe hoÆc thay thÕ. - §iÒu chØnh, thay thÕ m¸ phanh míi. - §iÒu chØnh khe hë (kho¶ng 0,6 mm). -Thay guèc phanh míi. - Söa ch÷a, b«i tr¬n l¹i chç tiÕp xóc, thay ®Üa ®ì phanh míi. - §iÒu chØnh l¹i khe hë hai bªn cho ®Òu. 4. Phanh kh«ng ¨n. - Cã mét l­îng nhá n­íc, dÇu hay mì trªn m¸ phanh. - Tang trèng, ®Üa phanh bÞ x­íc hay bÞ mÐo. - Guèc phanh bÞ cong, m¸ phanh bÞ mßn, chai cøng. - Xilanh b¸nh xe g¾n kh«ng chÆt. - DÝnh m¸ phanh lµm cho phanh qu¸ ¨n. - Háng trî lùc phanh. - Röa s¹ch dÇu mì dÝnh trªn m¸ phanh. - Thay thÕ tang trèng, ®Üa phanh. - Thay thÕ guèc phanh vµ ®Üa phanh míi. - XiÕt chÆt èc. - Thay m¸ phanh míi. -§iÒu chØnh khe hë hay thay trî lùc míi 5. HiÖn t­îng ch©n phanh nÆng nh­ng phanh kh«ng ¨n. - Guèc phanh bÞ cong, m¸ phanh bÞ mßn hay chai cøng. - Piston xilanh b¸nh xe hay cµng phanh bÞ kÑt - Trî lùc phanh bÞ háng. - Nãng phanh. - Thay thÕ guèc phanh vµ m¸ phanh. - Th¸o ra lµm s¹ch hoÆc thay thÕ. - Söa ch÷a hoÆc thay thÕ. - Cã thÓ dïng nhiÒu phanh ®éng c¬ hoÆc thay m¸ phanh. 6. HiÖn t­îng cã tiÕng kªu kh¸c th­êng khi phanh. - Phanh ®Üa: miÕng chèng ån m¸ phanh bÞ mÊt hay háng, do bÞ mßn hay x­íc. - M¸ phanh dÝnh mì, bÈn hay bÞ chai cøng. - L¾p r¸p c¸c chi tiÕt kh«ng chÝnh x¸c. - Phanh trèng: lß xo gi÷ guèc yÕu hay gÉy - Chèt gi÷a guèc phanh bÞ háng hay bÞ láng, ®inh t¸n tråi lªn khái bÒ mÆt m¸ phanh. - Thay thÕ miÕng chèng ån, thay thÕ ®Üa phanh - Lµm s¹ch hoÆc thay míi. - KiÓm tra l¾p l¹i. - Thay lß xo míi. - B¾t chÆt l¹i c¸c guèc phanh, thay thÕ m¸ phanh míi. 2. §iÒu chØnh phanh dõng: V× ®Æc ®iÓm phanh dõng chØ cã t¸c ®éng chÝnh khi xe dõng h¼n cho nªn khe hë gi÷a m¸ phanh vµ trèng phanh kh«ng l¬n cho phÐp kho¶ng 0,1-0,15mm. Phanh dõng trong hÖthèng phanh xe thiÕt kÕ lµ dÉn ®éng b»ng c¬ khÝ cho nªn khi ®iÒu chØnh cÇn biÕt chØnh c¸c ®ßn dÉn ®éng vµ ®é dµi thanh kÐo. §iÒu chØnh khe hë cña chèt gi÷a cÇn vµ ch¹c cña dÉn ®éng phanh tay. NÕu ®iÒu chØnh ®óng th× kÐp phanh tay tõ 5 - 6 r¨ng. 3. §iÒu chØnh hµnh tr×nh tù do bµn ®¹p: §iÒu chØnh b»ng c¸ch thay ®æi chiÒu dµi thanh kÐo. Lóc nµy cÇn dÉn ®éng ph¶i Ðp vµo ®Õ tùa l¾p trªn kho¸ phanhvµ hµnh tr×nh tù do cña bµn ®¹p lµ phanh 15-25mm. ViÖc ®iÒu chØnh hµnh tr×nh tù do cña bµn ®¹p phanh rÊt quan träng vµ nã lµm cho ng­êi ®iÒu khiÓn cã c¶m gi¸c vÒ sù phanh. 3. §iÒu chØnh khe hë gi÷a m¸ phanh vµ trèng phanh cña phanh c«ng t¸c: * Khe hë cña m¸ phanh vµ trèng phanh ®­îc ®iÒu chØnh nh­ sau: - Dïng khÝch n©ng b¸nh xe vÒ phÝa tr­íc vµ ®ång thêi quay chèt lÖch t©m cña guèc phanh tr­íc cho ®Õn khi b¸nh xe kh«ng quay ®­îc n÷a th× dõng l¹i - Xoay chèt lÖch t©m theo chiÒu ng­îc l¹i vÇ dÇn dÇn b¸nh xe theo chiÒu ng­îc l¹i khi nµo b¸nh xe trong tr¹ng th¸i tù do lµ ®­îc lóc ®ã dïng c¨n l¸ kiÓm tra khe hë thuéc trong kho¶ng (0,1-0,15mm) - §iÒu chØnh b¸nh xe sau còng lµm t­¬ng tù nh­ng chó ý lµ quay b¸nh xe theo chiÒu ng­îc l¹i tøc lµ chiÒu lïi cña xe. * Chó ý: Trong khi th¸o têi toµn bé c¬ cÊu phanh ra ®Ó ®iÒu chØnh hay b¶o d­ìng th× kiÓm tra m¸ phanh nÕu mßn m¸ phanh qu¸ giíi hanh cho phÐp lµ kho¶ng c¸ch tõ bÒ mÆt m¸ phanh ®Õn ®inh t¸n nhá h¬n 0,5mm th× ta cÇn thay m¸ phanh míi. KiÓm tra ®é kÝn khÝt cña phÇn dÉn ®éng khÝ nÐn ®­îc tiÕn hµnh khi ¸p suÊt khÝ nÐn ®Þnh møc (7-7,5 KG/m) cña c¸c thiÕt bÞ ®­îc cung cÊp khÝ nÐn ®· bÞ ng¾t (ngõng cung cÊp khÝ nÐn) vµ m¸t nÐn khÝ ngõng lµm viÖc. §é kÝn khÝt cña dÉn ®éng khÝ nÐn ®­îc ®¶m b¶o nÕu ®é gi¶m ¸p suÊt khÝ nÐn trong hÖ thèng sau 30 phót kh«ng qu¸ 0,5 KG/ m. Chç dß rØ nhiÒu khÝ nÐn x¸c ®Þnh theo tiÒng rß cßng chç dß Ýt th× ®­îc x¸c ®Þnh b»ng n­íc xµ phßng. 4. X¶ kh«ng khÝ (x¶ air) trong hÖ thèng dÉn ®éng b»ng thuû lùc: Ta cã tr×nh tù x¶ nh­ sau: -Th¸o mò (n¾p) cao su ra khái van th«ng cña c¬ cÊu xy lanh b¸nh xe råi chôp lªn van mét èng cao su cßn ®Çu kia cña èng th× ®Æt vµo mét hép hay mét chai chøa dÇu phanh kh«ng Ýt h¬n 0,2 lÝt. - §¹p bµn phanh cho ®Õn khi nµo cã c¶m gi¸c phanh cã t¸c dông th× vÆn van x¶ ra kho¶n 1/2-3/4 vßng ren (chó ý vÆn tõ tõ) lµn nh­ thÕ nhiÒu lÇn cho ®Õn khi kh«ng khÝ trong hÖ thèng ®­îc x¶ hÕt th× th«i. - Trong khi x¶ khÝ ra khái hÖ thèng th× ta ®¹p bµn ®¹p phanh nhanh cßn khi nh¶ bµn ®¹p phanh th× nh¶ tõ tõ. - §¹p phanh xong ta gi÷ nguyªn ch©n phanh lóc xiÕt chÆt van x¶ th¸o èng ra sau ®ã ®Ëy n¾p l¹i. - Ta x¶ kh«ng khÝ ra khái hÖ thèng qua van x¶ víi tÊt c¶ c¸ b¸nh xe theo mét nguyªn t¾c lµ x¶ c¸c c¬ cÊu phanh b¸nh xe ë vÞ trÝ xa nhÊt råi tiÕn hµnh víi c¬ cÊu phanh b¸nh xe gÇn xy lanh chÝnh. - Khi x¶ kh«ng khÝ ra khái hÖ thèng cÇn ®æ thªm dÇu vµo b×nh chøa vµ møc dÇu c¸ch gê cña lç rãt 10-20mm. III. Nh÷ng h­ háng cña hÖ thèng phanh trong qu¸ tr×nh sö dông 1. Bµn ®¹p phanh bÞ hÉng do c¸c nguyªn nh©n chÝnh sau ®©y: a/ Kh«ng khÝ lät vµo trong hÖ thèng dÉn ®éng thuû lùc hoÆc do møc dÇu phanh ë b×nh chøc cña xy lanh chÝnh bÞ gi¶m, cã thÓ do kh«ng kÝn khÝt bÞ dß rØ dÇu phanh khi ®ã th× phanh kh«ng nhËy v× bµn ®¹p bÞ hÉng. §Ó kh¾c phôc hiÖn t­îng trªn th× ta cÇn kiÓm tra l¹i c¸c ®­êng èng dÉn ®éng vµ tiÕn hµnh x¶ kh«ng khÝ trong hÖ thèng ra ngoµi ë c¸c c¬ cÊu phanh b¸nh xe vµ xy lanh chÝnh. Khi ®· x¶ xong kh«ng khÝ ra ngoµi th× quan s¸t møc dÇu ®æ thªm vµo ®Ó tr¸nh hiÖn t­îng lät thªm kh«ng khÝ vµo trong hÖ thèng. ChÊt l­îng x¶ kh«ng khÝ ®­îc ®¸nh gi¸ b»ng sù lµm viÖc cña bµn ®¹p phanh, khi mµ bµn ®¹p phanh cã t¸c dông ë hµnh tr×nh tù do cho phÐp th× qu¸ tr×nh x¶ kh«ng khÝ hoµn toµn ®¹t hiÖu qu¶ tèt. b/ Khe hë m¸ phanh vµ trèng phanh qu¸ lín: Khi chuyÓn ®éng trªn ®­êng ®i th× cÇn ph¶i phanh nhiÒu do vËy mµ m¸ phanh mßn mét c¸ch tù nhiªn. §Ó kh¾c phôc hiÖn t­îng nµy ta cÇn phôc håi b»ng c¸ch ®iÒu chØnh l¹i c¬ cÊu ®iÒu chØnh khe hë nh­ lµ ®iÒu chØnh b¸nh lÖch t©m vµ chèt lÖch t©m. Khe hë ë kho¶ng cho phÐp lµ 0,1-0,15mm vµ b¸nh xe quay ®­îc dÔ dµng. c/ DÇu phanh bÞ ch¶y: Do khi lµm viÖc cÊc ®­êng èng dÉn dÇu bÞ nøt hay vì lµm cho dÇu trong hÖ thèng bÞ ch¶y ra hay c¸c ®Çu nèi kh«ng khÝt, cuspen xy lanh bÞ hong, xy lanh b¸nh xe mßn hay bÞ dç. §Ó kh¾c phôc hiÖn t­îng nµy ta cÇn kiÓm tra l¹i vµ t×m ra chç h­ háng ®Ó söa ch÷a. d/ Piston cña xy lanh chÝnh bÞ kÑt: Th­êng do bÞ bôi bÈn khi vËn hµnh « t« vµ trong qu¸ tr×nh söa ch÷a kh«ng thËt tèt. Mét sè nguyªn nh©n n÷a lµ do bÞ x­íc c¸c gê cho nªn khi lµm viÖc chÞu ¸p suÊt cao nªn bÞ kÑt, mÆt kh¸c cã thÓ lµ do c¸c h¹t dÇu khi lµm viÖc bÞ bÈn b¸m vµo cho nªn khi lµm viÖc dÇu dÉn theo bôi bÈn. §Ó kh¾c phôc hiÖn t­îng nµy ta cÇn th¸o ra ®Ó kiÓm tra vµ b¶o d­ìng kü thuËt sau ®ã thay dÇu phanh míi. 2. Phanh ¨n ®ét ngét: Khi phanh mµ ¨n kh«ng tõ tõ mµ ¨n ®ét ngét cã thÓ do c¸c nguyªn nh©n sau: a/ Lß xo kÐp guèc phanh bÞ gÉy:NÕu lß xo guèc phanh bÞ gÉy th× c¸c guèc phanh lu«n ë tr¹ng th¸i do·ng mÆc dï kh«ng Ðp vµo trèng phanh. Khi ®ã ta ®¹p bµn ®¹p phanh th× c¸c guèc phanh Ðp tøc th× vµo trèng phanh nªn g©y ra hiÖn t­îng phanh ®ét ngét. Khi cã hiÖn t­îng nµy th× cÇn th¸o c¬ cÊu phanh b¸nh xe ra vµ thay lµ xo míi. b/ M¸ phanh bÞ g·y: M¸ phanh khi lµm viÖc chÞu c¸c lùc ma s¸t l¬n do vËy mµ khi c¸c ®inh t¸n kh«ng chÆt hay lµ ®Ó qu¸ mßn th× sÏ bÞ g·y trªn m¸ phanh cã c¸c vÕt nøt hay c¸c m¶nh vì cong l¹i trongc¬ cÊy nªn khi phanh g©y hiÖn t­îng kÑt phanh. Khi gÆp hiÖn t­îng nµy th× nªn thay m¸ phanh míi vµ chó ý khi thay m¸ phanh míi nªn thay c¶ 2 m¸ phanh cña mét c¬ cÊy phanh b¸nh xe v× nh­ thÕ sec cã sù hao mßn ®Òu khi lµm viÖc vµ t¨ng hiÖu qu¶ phanh. c/ Hµnh tr×nh bµn ®¹p kh«ng ®óng quy ®Þnh: Khi hµnh tr×nh bµn ®¹p kh«ng trong giíi hanh cho phÐp th× khi phanh sÏ bÞ giËt. §Ó kh¾c phôc hiÖn t­îng nµy th× ®iÒu chØnh l¹i hµnh tr×nh bµn ®¹p ®óng tiªu chuÈn b»ng c¸ch nh­ sau: - Rót chèt ra khái cµng nèi vµ lÊy ra khái cÇn cña tæng phanh sau ®ã níi láng ®ai èc h·m vµ quay cµng ®Ó thay ®æi chiÒu dµi cña thanh kÐo tiÕp theo nèi thanh kÐo víi ®ßn g¸nh cña tæng van phanh råi kiÓm tra l¹i trÞ sè cña hµnh tr×nh tù do.nÕu n»m trong giíi h¹n cho phÐp th× ph¶i h·m l¹i b»ng chèt trÎ nÕu kh«ng ®óng qui ®Þnh th× l¹i ®iÒu chØnh l¹i. d/ Khe hë cña m¸ phanh vµ trèng phanh kh«ng ®óng quy ®Þnh: Khi khe hë gi÷a m¸ phanh vµ trèng phanh bÞ nhá qu¸ so víi quy ®Þnh th× khi phanh xe l¹i sÏ bÞ giËt do qu¸ tr×nh t¸c dông cña hÖ thèng phanh nhanh, mét nguyªn nh©n n÷a ®ã lµ cã thÓ cã hiÖn t­îng tù phanh xe l¹i khi kh«ng t¸c dông vµo bµn ®¹p. §Ó kh¾c phôc th× cÇn chØnh l¹i khe hë gi÷a m¸ phanh vµ trèng phanh cho ®óng. 3/ Phanh bÞ dÝnh dÇu : C¬ cÊu phanh bÞ dÝnh dÇu th× hiÖu qu¶ phanh kh«ng ®¹t hiÖu qu¶ cao.Nguyªn nh©n lµ do khi ®æ dÇu vµo qu¸ quy ®Þnh hay lµ do c¸c vßng ch¾n dÇu cña c¬ cÊu bÞ háng. Khi mµ hiÖn t­îng nµy khi ®ang chuyÓn ®éng trªn ®­êng th× dµ phanh nhiÒu lÇn cã thÓ lo¹i bá dÇu ra khái m¸ phanh. Khi mµ cã thêi gian ®Ó söa ch÷a th× th¸o m¸ phanh ra vµ ng©m vµo trong s¨ng kho¶ng 20- 30 phót. Sau khi ng©m xong th× mang m¸ phanh ra ®Ó ®¸nh b»ng bµn ch¶i s¾t cßn c¸c bé phËn kh¸c th× còng ®¸nh b»ng bµn tr¶i vµ röa b»ng x¨ng. TuyÖt ®èi kh«ng cho m¸ phanh lªn löa v× nh­ vËy lµm dÇu ngÊm vµo m¸ phanh vµ còng cã thÓ lµm cho m¸ phanh biÕn d¹ng. 4. Phanh bÞ ­ít: C¬ cÊu phanh bÞ ­ít cã thÓ lµ do khi chuyÓn ®éng trªn ®­êng ­ít vµ léi qua nh÷ng chç ngËp n­¬c, còng cã thÓ do khi röa xe n­íc lät vµo trong c¬ cÊu phanh. Khi bÞ ­ít th× ta kh¾c phôc nã nh­ sau:Cã thÓ lµ rµ phanh liªn tôc ®Ó lîi dông nhiÖt sinh ra cã thÓ lµm kh« hay cã thÓ lµ xÞt kh« b»ng khÝ nÐn ®Ó thåi n­íc ra ngoµi. 5. M¸ phanh bÞ mßn nhiÒu: Khi ho¹t ®éng trªn ®­êng mµ kh«ng chó ý b¶o d­ìng phanh cho nªn m¸ phanh mßn qu¸ giíi h¹n quy ®Þnh lµm cho c¸c ®Çu ®inh t¸n tråi lªn vµ g©y hiÖn t­îng x­íc bÒ mÆt tang trèng khi ®ã g©y ra tiÕng kªu ken kÐt cña phanh, hiÖu qu¶ phanh kÐm ®i. Kh¾c phôc hiÖn t­îng nµy cÇn t¸n l¹i m¸ phanh hoÆc lµ thay m¸ phanh míi v× thay thÕ m¸ phanh rÎ h¬n trèng phanh. 6. C¸c bÒ mÆt m¸ phanh kh«ng Ðp hÕt vµo trèng phanh: Cã c¸c nguyªn nh©n sau: - Do m¸ phanh bÞ mßn - M¸ phanh mßn hay bÞ g·y vì - §iÒu chØnh khe hë gi÷a m¸ phanh vµ trèng phanhkh«ng ®óng qu¸ lín trèng phanh tøc lµ ®iÒu chØnh l¹i khe hë gi÷a m¸ phanh vµ trèng phanh tøc lµ ®iÒu chØnh b¸nh lÖch t©m vµ èc lÖch t©m. VÞ trÝ cña m¸ phanh ®óng lµ c¸c èng phanh mét kho¶n lµ 0,1-0,15mm. Khi trèng phanh mßn th× cÇn cho thªm m¸y tiÖn ®Ó l¸ng l¹i bÒ mÆt lµm viÖc cña trèng phanh. 7. Phanh kh«ng t¸c dông hay kh«ng lµm viÖc ë mét b¸nh xe Khi ®ã nguyªn nh©n g©y nªn lµ: a/ Piston cña b¸nh xe kh«ng lµm viÖc ®ã bÞ kÑt: Do lµm viÖc l©u ngµy nªn ®ãng bôi bÈn hay lß xo cña piston b¸nh xe kh«ng lµm viÖc. Kh¾c phôc hiÖn t­îng nµy lµ th¸o piston ra vµ tiÕn hµnh söa ch÷a lµm vÖ sinh l¹i cho s¹ch vµ cã thÓ tiÕn hµnh thay thÕ lß xo. Cßn trong tr­êng hîp mµ pit«n qu¸ rØ th× thay míi. b/ M¸ phanh vµ trèng phanh cïng mßn: Khi lµm viÖc th× m¸ phanh vµ trèng phanh mßn tù nhiªn. Kh¾c phôc hiÖn t­îng nµy th× th¸o m¸ phanh ra vµ thay míi. Chó ý khi t¸n m¸ phanh vµo guèc phanh cÇn cã kho¶ng c¸ch gi÷a bÒ mÆt cña m¸ phanh c¸ch ®Çu ®inh t¸n lµ 2-3mm. c/ §iÒu chØnh sai phanh b¸nh xe: Khi ®iÒu chØnh sai th× còng g©y hiÖn t­îng phanh kh«ng ¨n ë mét b¸nh xe. Khi ®ã cÇn kh¾c phôc l¹i khe hë gi÷a m¸ phanh vµ trèng phanh cho ®óng kho¶ng cho phÐp. d/ Phanh ë mét b¸nh xe kh«ng lµm viÖc bÞndÝnh dÇu Do sù dß rØ dÇu trong cÇu xe qua c¸c vßng ch¾n dÇu hoÆc trong qu¸ tr×nh b¶o d­ìng vµ söa ch÷a th× dÇu bÞ dÝnh vµo trong c¬ cÊu. Kh¾c phôc hiÖn t­îng nµy th× cÇn th¸o ra vµ vÖ sinh l¹i cho s¹ch c¸c chi tiÕt cña c¬ cÊu phanh. 8. Cã tiÕng kªu trong trèng phanh: a/ C¸c ®Çu ®inh t¸n bÞ tråi lªn: Khi cã hiÖn t­îng bÞ kªu ë trèng phanh th× lµ do m¸ phanh qu¸ mßn nªn c¸c ®Çu ®inh t¸n tråi lªn vµ ch¹m vµo bÒ mÆt lµm viÖc cña trèng phanh lµm cho bÒ mÆt cña trèng phanh bÞ x­íc theo vßng ®ång thêi lµm rung ®éng c¸c chi tiÕt g©y ra tiÕng kªu lín. §Ó kh¾c phôc hiÖn t­îng nµy th× ta ph¶i t¸n l¹i c¸c ®inh t¸n. b/ §Çu b¾t guèc phanh bÞ láng:Do ®Çu b¾t kh«ng chÆt guèc phanh cho nªn khi chuyÓn ®oäng th× g©y rung ®éng nªn cã tiÕng kªu khi lµm viÖc vµ va ®¹p c¸c chi tiÕt víi nhau. Kh¾c phôc hiÖn t­îng c©n b¾t chÆt c¸c ®Çu guèc phanh l¹i cho chÆt. c/ Lß xo tr¶ l¹i cña guèc phanh bÞ gÉy: C¸c lß xo hay bÞ g·y do lµm viÖc g©y ra hiÖn t­îng mái kim lo¹i cho nªn c¸c m¶nh kim lo¹i cña lß xo r¬i vµo trong c¬ cÊu nªn g©y ra tiÕng kªu. Kh¾c phôc cÇn thay lß xo míi 9. Møc dÇu phanh bÞ gi¶m liªn tôc: a/ Xy lanh chÝnh bÞ ch¶y dÇu: Do lµm viÖc l©u ngµy cho nªn c¸c bôi bÈn vµ c¸c t¹p chÊt kh¸c ®èng thµnh c¸c cÆn bÈn ®ãng ë thµnh xy lanh chÝnh vµ cã t¸c ®éng ®Õn c¸c vßng ®Öm cao su bÞ l·o ho¸ vµ cã thÓ bÞ r¸ch nªn kh«ng lµm nhiÖm vô ch¾n dÇu gi÷a pit«n vµ xy lanh, do vËy mµ dÇu bÞ ch¶y ra. Còng cã thÓ lµ do xy lanh bÞ x­íc do c¸c t¹p chÊt cã trong xy lanh lµm cho dÇu ch¶y theo c¸c chç x­íc ®ã. Kh¾c phôc hiÖn t­îng nµy cÇn röa s¹ch xy lanh chÝnh vµ thay dÇu míi. b/ Xy lanh b¸nh xe bÞ ch¶y dÇu:Do mßn c¸c phít ch¾n dÇu, do c¸c phít bÞ l·o ho¸ hay do xy lanh b¸nh xe bÞ mßn rç hay x­íc trong qu¸ tr×nh lµm viÖc vµ do c¸c t¹p chÊt nªn dÇu ch¶y ra khái xy lanh b¸nh xe. Kh¾c phôc hiÖn t­îng nµy th× cÇn thay thÕ c¸c phít cao su hoÆc xy lanh phanh b¸nh xe. 10. Phanh xiÕt (bã phanh) do: a/ Lç bæ xung cña xy lanh phanh chÝnh bÞ bÈn:Khi kh«ng thùc hiÖn qu¸ tr×nh phanh th× dÇu ®­îc håi vÒ xy lanh phanh chÝnh nhê c¸c lç bæ xung cho nªn khi lç bæ xung dÇu bÞ t¾c th× dÇu kh«ng vÒ ®­îc b×nh dÇu do vËy guèc phanh bÞ gi÷ nguyªn tr¹ng th¸i ®ang lµm viÖc nªn phanh bÞ bã. Khi lµm viÖc th× c¸c bôi bÈn lµm cho lç dÇu håi vÒ bÞ t¾c vµ ®­êng dÇu. §Ó kh¾c phôc hiÖn t­îng nµy ta cÇn th«ng l¹i lç dÇu vµ thay dÇu míi. b/ Vßng cao su cña xy lanh chÝnh bÞ hë: Do sö dông l©u ngµy hoÆc dïng lo¹i dÇu phanh xÊu cã nhiÒu t¹p chÊt. Trong tr­êng hîp nµy th× khi nh¶ bµn ®¹p phanh th× guèc phanh vÉn bÞ Ðp vµo trèng phanh nh­ vËy vÉn cßn bã phanh lóc nµy nÕu ta t¨ng khe hë gi÷a m¸ phanh vµ troãng phanh còng kh«ng kh¾c phôc ®­îc hiÖn t­îng nµy. Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ta cÇn th¸o xy lanh b¸nh xe ra vµ röa s¹ch l¹i b»ng cån ®Ó lo¹i hÕt t¹p chÊt ra vµ thay dÇu phanh míi ®ång thêi thay vßng cao su míi tøc lµ thay cupen. c/ Piston cña xy lanh chÝnh bÞ kÑt: Piston bÞ kÑt lµ do dÇu phanh l©u ngµy kh«ng thay vµ c¸c t¹p chÊt n»m gi÷a pit«n vµ bÒ mÆt trong cña xy lanh. §Ó kh¾c phôc hiÖn t­îng nµy ta cÇn th¸o piston ra vµ vÖ sinh hay thay dÇu phanh míi. IV. Nh÷ng h­ háng cña hÖ thèng phanh dõng: 1. Guèc phanh bÞ dÝnh dÇu: NÕu møc dÇu trong hÖ thèng qu¸ cao th× mét phÇn dÇu ch¶y tíi guèc phanh lµm cho hiÖu qu¶ phanh dõng kÐm ®i. §Ó kh¾c phôc hiÖn t­îng nµy ph¶i röa s¹ch b»ng dÇu ho¶ vµ x¨ng. Sau ®ã lau kh« b»ng dÎ vµ kiÓm tra l¹i, ®iÒu chØnh l¹i møc dÇu trong hép sè cho ®óng quy ®Þnh. 2. Hµnh tr×nh ®iÒu khiÓn cña ®ßn tay phanh qu¸ lín: Do ®iÒu chØnh ®ßn ®iÒu chØnh kh«ng ®óng quy ®Þnh. §Ó kh¾c phôc hiÖn t­îng nµy ph¶i ®iÒu chØnh l¹i ®ßn ®iÒu khiÓn ®óng quy ®Þnh sao cho khi kÐo phanh tay ®ßn ®iÒu khiÓn cÇn phanh tay lïi 4-6 r¨ng cña vµnh r¨ng lµ phanh ¨n vµ khi nh¶ phanh mµ tang phanh kh«ng bÞ nãng lµ ®­îc. 3. Phanh ¨n ®ét ngét §Æt lß xo kh«ng ®óng. §ßn ®iÒu khiÓn phanh tay kh«ng cã hµnh tr×nh tù do. §Ó kh¾c phôc hiÖn t­îng nµy ph¶i ®iÒu chØnh l¹i ®ßn ®iÒu khiÓn tay vµ ®Æt l¹i lß xo. 4. Kh«ng cè ®Þnh ®­îc ®ßn ®iÒu khiÓn phanh tay: Thanh kÐo cña bé phËn ®Þnh vÞ b¾t kh«ng chÆt. Bé phËn ®Þnh vÞ bÞ háng. Qu¹t khÝa bÞ háng. §Ó kh¾c phôc hiÖn t­îng nµy ph¶i kiÓm tra l¹i vµ chØnh l¹i. NÕu r¨ng qu¹t khÝa bÞ qu¸ mßn th× thay míi. V. B¶o d­ìng kü thuËt hÖ thèng phanh xe 1. H×nh thøc vµ néi dung b¶o d­ìng kü thuËt hÖ thèng phanh xe «t« HUYNDAI: a. H×nh thøc b¶o d­ìng kü thuËt (BDKT) - §èi víi xe « t« thÕ hÖ cò, xe c¸c n­íc x· héi chñ nghÜa ng­êi ta quy ®Þnh cã c¸c h×nh thøc b¶o d­ìng ®ã lµ BDKT th­êng xuyªn, BDKT cÊp I, BDKT cÊp II. Víi xe cña nhµ s¶n xuÊt HUYNDAI ng­êi ta quy ®Þnh BDKT theo lÞch chu kú nh­ trong b¶ng d­íi ®©y (¸p dông theo sè Km xe ch¹y hoÆc theo thêi gian sö dông tuú theo møc ®é nµo ®Õn tr­íc). - VËy h×nh thøc BDKT xe «t« HUYNDAI chØ cã 2 h×nh thøc ®ã lµ BDKT th­êng xuyªn vµ BDKT theo lÞch chu kú. b. Néi dung b¶o d­ìng: * B¶o d­ìng kü thuËt th­êng xuyªn - Lµ h×nh thøc BDKT tr­íc vµ sau khi xuÊt xe kh«ng kÓ ®Õn sè km xe ch¹y, hoÆc xe vÉn ®ang ho¹t ®éng b×nh th­êng nh­ng cã hiÖn t­îng hÖ thèng phanh lµm viÖc kh«ng tin cËy cÇn ph¶i dõng xe ®Ó kiÓm tra, ®iÒu chØnh hÖ thèng. - Néi dung c«ng viÖc: KiÓm tra sù tr¬n chu cña bµn ®¹p phanh, tay kÐo phanh dõng, sù dß rØ cña hÖ thèng. * B¶o d­ìng kü thuËt theo lÞch chu kú (¸p dông víi xe ch¹y trong ®iÒu kiÖn b×nh th­êng, nÕu ch¹y trong ®iÒu kiÖn kh¾c nghiÖt th× thêi gian BDKT ng¾n h¬n) 5.2- KiÓm tra ®iÒu chØnh dÉn ®éng phanh a. KiÓm tra vµ ®iÒu chØnh bµn ®¹p phanh 3.1a) 3.1 b) H×nh 3.1. KiÓm tra ®é cao bµn ®¹p phanh Bµn ®¹p phanh cã ®é cao kho¶ng 151,5 mm. NÕu cã sù sai kh¸c th× cÇn ph¶i ®iÒu chØnh ®é cao ®ã b»ng c¸ch xoay ®ai èc ®iÒu chØnh sao cho t¹o khe hë A trong kho¶ng 0,5 – 2,4 mm (h×nh 3.1 .b) KiÓm tra hµnh tr×nh tù do bµn ®¹p sau khi ®iÒu chØnh b»ng c¸ch dïng ngãn tay Ên nhÑ thÊy hµnh tr×nh bµn ®¹p tõ 1- 3 mm lµ tèt (h×nh 3.2a). Sau khi hoµn tÊt viÖc ®iÒu chØnh bµn ®¹p phanh ta thùc hiÖn phanh thö, b»ng c¸ch ®¹p phanh víi mét lùc kho¶ng 500 N th× kho¶ng c¸ch gi÷a bµn ®¹p vµ mÆt sµn xe lµ trªn 58 mm lµ tèt (h×nh 3.2b). H×nh 3.2a.KiÓm tra hµnh tr×nh tù do. H×nh 3.2b. KiÓm tra ®é cao cùc tiÓu. b. KiÓm tra vµ ®iÒu chØnh trî lùc phanh - KiÓm tra sù ho¹t ®éng cña trî lùc. §Ó lo¹i bá ch©n kh«ng bªn trong trî lùc, ®¹p phanh vµi lÇn khi ®éng c¬ t¾t m¸y (h×nh 3.3a). §¹p phanh vµ gi÷ lùc kh«ng ®æi, næ m¸y vµ kiÓm tra phanh ch©n lón nhÑ xuèng (h×nh 3.3b) H×nh 3.3a H×nh 3.3b - KiÓm tra sù kÝn khÝt cña trî lùc: Næ m¸y tõ 1 ®Õn 2 phót råi t¾t m¸y, sau ®ã ®¹p phanh vµi lÇn víi lùc kh«ng ®æi vµ kiÓm tra ®é cao cña ch©n phanh t¨ng dÇn sau mçi lÇn ®¹p phanh (h×nh 3.4a). - KiÓm tra lät khÝ cña trî lùc: Khi m¸y ®ang næ, ta ®¹p phanh víi lùc ®¹p kh«ng ®æi. VÉn gi÷ ch©n phanh, t¾t m¸y, sau 30 gi©y nÕu kh«ng cã sù thay ®æi ®é cao cùc tiÓu cña ch©n phanh th× trî lùc phanh kh«ng lät khÝ (h×nh 3.4b). H×nh 3.4a : KiÓm tra sù kÝn khÝt cña trî lùc. H×nh 3.4b : KiÓm tra lät khÝ trî lùc. KiÓm tra sù ho¹t ®éng cña van mét chiÒu. Th¸o van mét chiÒu råi kiÓm tra r»ng khÝ chØ ®i ®­îc tõ phÝa trî lùc sang phÝa ®éng c¬, kh«ng ®i ®­îc theo chiÒu ng­îc l¹i. NÕu cÇn thiÕt thay van mét chiÒu. L¾p van mét chiÒu, b«i keo láng lªn van mét chiÒu råi xiÕt chÆt b»ng ®ai èc (h×nh 3.6). c. KiÓm tra vµ ®iÒu chØnh xilanh chÝnh. . Kh«ng ®­îc cè th¸o èng dÇu phanh b»ng cê lª th­êng v× nã sÏ lµm háng ®ai èc 6 c¹nh (h×nh 3.7a). Th¸o, l¾p bu l«ng h·m piston: Dïng tua vÝt ®­îc quÊn b¨ng quanh ®Çu ®Èy piston vµo hÕt cì råi th¸o hay l¾p bu l«ng h·m piston vµ ®Öm (h×nh 3.7b H×nh :3.6a H×nh :3.6b KiÓm tra xilanh chÝnh: Sau khi th¸o c¸c chi tiÕt ra lµm s¹ch chóng b»ng khÝ nÐn. KiÓm tra mÆt trong xilanh xem cã bÞ x­íc hay rØ sÐt kh«ng, nÕu cã ph¶i lµm s¹ch vÕt x­íc hay rØ sÐt nÕu cÇn thay xilanh míi. KiÓm tra piston vµ cópben cã bÞ x­íc, nøt hay phång kh«ng nÕu cã cÇn thay ngay. X¶ khÝ khái m¹ch dÇu. M¹ch dÇu cña hÖ thèng phanh ph¶i kh«ng cã khÝ nÕu cã th× khi phanh ¸p suÊt xilanh phanh chÝnh sÏ kh«ng ®­îc truyÒn hÕt ®Õn xilanh b¸nh xe mµ nã chØ ®­îc dïng ®Ó nÐn khÝ, khi ®ã phanh sÏ cã c¶m gi¸c mÒm ë bµn ®¹p. ViÖc x¶ khÝ §¹p phanh chËm, nÕu ®¹p phanh nhanh c¸c bät khÝ sÏ bÞ vì nhá v× vËy khã x¶ ra khái hÖ thèng. §Çu tiªn x¶ khÝ ra khái xilanh phanh chÝnh, sau ®ã x¶ khÝ ra khái xilanh phanh b¸nh xe xa xilanh phanh chÝnh nhÊt vµ lÆp l¹i ®Õn khi khÝ ®­îc x¶ ra khái tÊt c¶ c¸c xilanh b¸nh xe. Ph¶i ch¾c ch¾n r»ng cã ®ñ dÇu trong qu¸ tr×nh x¶ khÝ. DÇu ph¶i kh«ng ®­îc lÉn c¸c chÊt bÈn, n­íc… hÕt søc cÈn thËn kh«ng ®Ó dÇu phanh nhá lªn hay trµn lªn bÒ mÆt s¬n. NÕu dÇu r©y lªn mÆt s¬n ph¶i röa s¹ch ngay bÒ mÆt s¬n. Ta kh«ng dïng l¹i dÇu phanh cò ®· x¶ ra. - X¶ khÝ ra khái xilanh. §¹p bµn ®¹p phanh chËm vµ gi÷ nã ë vÞ trÝ cuèi cïng (h×nh 3.8a). BÞt nót cöa ra b»ng ngãn tay råi nh¶ phanh (h×nh 3.8b). H×nh 3.8a. H×nh 3.8b. LÆp l¹i c¸c b­íc trªn 3 hay 4 lÇn. Sau ®ã dïng STT nèi c¸c ®Çu èng dÇu phanh vµo xilanh chÝnh. - X¶ khÝ ra khái m¹ch dÇu. §Ó x¶ hÕt khÝ ra khái hÖ thèng ph¶i ®­îc tiÕn hµnh bëi hai ng­êi, ng­êi gióp viÖc ngåi ë ghÕ ng­êi l¸i ®Ó ®¹p phanh khi cÇn. T¹i mçi b­íc cña qu¸ tr×nh sö dông tÝn hiÖu b¸o cho nhau biÕt ®· xong b­íc nµo vµ sÏ lµm b­íc nµo. - L¾p èng nhùa vµo nót x¶ khÝ trªn xilanh phanh b¸nh xe: nh¶ phanh, th¸o n¾p nót x¶ khÝ. Nèi èng nhùa vµo nót x¶ khÝ vµ ®­a ®Çu kia cña èng nhùa vµo b×nh cã chøa mét nöa dÇu phanh (h×nh 3.10a). Qu¸ tr×nh x¶ khÝ ra khái ®­êng dÇu: §¹p phanh chËm vµi lÇn khi ®¹p phanh níi láng nót x¶ ®Õn khi ®Çu b¾t ®Çu trµo ra, sau ®ã ®ãng nót x¶ l¹i (h×nh 3.11b) vµ lÆp l¹i c¸c qu¸ tr×nh x¶ trªn cho mçi b¸nh xe sau ®ã kiÓm tra rß dÇu råi l¾p l¹i nót x¶ khÝ. 5.3- KiÓm tra vµ b¶o d­ìng, söa ch÷a c¬ cÊu phanh. *. KiÓm tra, ®iÒu chØnh vµ söa ch÷a c¬ cÊu phanh trèng. - KiÓm tra vµ ®iÒu chØnh vµ söa ch÷a m¸ phanh c¬ cÊu phanh trèng:§Ó thùc hiÖn c«ng viÖc nµy cÇn th¸o m¸ phanh vµ tang trèng ra. §Çu tiªn ta th¸o b¸nh xe vµ trèng phanh sau ®ã xoay c¬ cÊu ®iÒu chØnh phanh tay ®Ó lÉy lß xo håi vÞ ra (h×nh 3.18a )vµ (h×nh 3.18b). H×nh 3.18a. H×nh 3.18b. Th¸o chèt h·m ë hai guèc phanh dïng (h×nh 3.19a), dïng k×m ®Ó th¸o lß xo vµ th¸o d©y c¸p cña phanh tay (h×nh 3.19b). H×nh 3.19a. H×nh 3.19b. §o chiÒu dµy m¸ phanh (h×nh 3.20): ChiÒu dµy lín nhÊt cña m¸ phanh lµ 5,5mm. ChiÒu dµy nhá nhÊt cña m¸ phanh lµ 1,0mm. H×nh 3.20. NÕu trong qu¸ tr×nh sö dông m¸ phanh bÞ mßn nhá h¬n gi¸ trÞ cho phÐp cÇn ph¶i ®­îc thay thÕ m¸ phanh míi. - KiÓm tra tang trèng: Tang trèng cã thÓ bÞ mßn, mÐo, x­íc, nøt kh«ng ®Òu hoÆc tr¬ (chai) th¸i qu¸. §­êng kÝnh tang trèng cho phÐp trong kho¶ng 270 mm – 272 mm . NÕu ®­êng kÝnh mßn nhiÒu dÉn ®Õn ®­êng kÝnh tang trèng lín khi ®ã tang trèng sÏ qu¸ máng. V× vËy cÇn thay thÕ nÕu sö dông sÏ kh«ng an toµn. NÕu tang trèng bÞ x­íc nhÑ cã thÓ dïng v¶i víi bét mµi mÞn ®Ó tÈy s¹ch, sau ®ã lau s¹ch phÇn bét mµi cßn sãt l¹i trªn tang trèng. NÕu tang trèng bÞ c¸c vÕt x­íc s©u hoÆc mÊp m« hay tr¬ ph¶i dïng m¸y tiÖn tang trèng ®Ó söa ch÷a. Sau khi phôc håi ®­êng kÝnh c¸c tang trèng bªn ph¶i vµ bªn tr¸i kh«ng lÖch nhau qu¸ 0,24 mm . NÕu sù chªnh lÖch nhiÒu h¬n cÇn thay thÕ tang trèng. Tang trèng ®­îc gia c«ng phôc håi th× kh«ng ®­îc lín h¬n ®­êng kÝnh lín nhÊt cho phÐp 272 mm v× nÕu lín h¬n tang trèng qu¸ máng sÏ kh«ng an toµn khi sö dông (h×nh 3.21a) vµ (h×nh 3.21b). H×nh 3.21a. H×nh 3.21b. c. KiÓm tra, ®iÒu chØnh vµ söa ch÷a xilanh b¸nh xe: §Ó dÔ dµng cho c«ng viÖc kiÓm tra söa ch÷a ta thùc hiÖn viÖc th¸o xilanh b¸nh xe. §Ó th¸o rêi xilanh b¸nh xe ®Çu tiªn th¸o b¸nh xe vµ tang trèng, th¸o ®­êng èng dÉn dÇu ®Õn xilanh b¸nh xe. Th¸o c¸c bu l«ng l¾p ghÐp víi xilanh, nót kÝn c¸c ®­êng èng dÉn dÇu ®Ó tr¸nh bôi x©m nhËp. H×nh 3.22a. H×nh 3.22b. - Th¸o xi lanh b¸nh xe b»ng c¸ch th¸o vá bäc, ®Èy piston chÐn vµ lß xo ngoµi ra (h×nh 3.58). Dïng dÇu phanh röa s¹ch c¸c chi tiÕt sau ®ã dïng khÝ nÐn thæi kh«. C¸c r·nh trong xilanh ®­îc thæi s¹ch b»ng khÝ nÐn xem xÐt lßng xilanh cã bÞ trÇy x­íc hay kh«ng cã thÓ dïng v¶i hoÆc bét mµi ®Ó xo¸ c¸c vÕt x­íc trong lßng xilanh, hoÆc mµi lßng xilanh nÕu cã vÕt x­íc nÆng hay vÕt rç tuy nhiªn viÖc mµi kh«ng ®­îc lµm cho lßng xilanh lín h¬n ®­êng kÝnh ban ®Çu qu¸ 0,08 mm. NÕu kh«ng tho¶ m·n ®iÒu kiÖn nµy th× thay xilanh míi. Khi l¾p r¸p xilanh ph¶i b«i tr¬n tÊt c¶ c¸c chi tiÕt b»ng dÇu phanh s¹ch. Kh«ng ®uîc cho dÇu hoÆc mì dÝnh vµo c¸c chi tiÕt b»ng cao su. - L¾p c¬ cÊu phanh trèng: Sau khi kiÓm tra söa ch÷a c¸c chi tiÕt c¬ cÊu phanh tang trèng ta thùc hiÖn viÖc l¾p r¸p theo tr×nh tù sau. L¾p xilanh b¸nh xe, l¾p c¸c guèc phanh l¾p c¬ cÊu ®iÒu chØnh, c¸c lß xo, c¸c chèt h·m guèc phanh. Tr­íc khi l¾p tang trèng cÇn ph¶i kiÓm tra l¹i ®­êng kÝnh cña tang trèng vµ m¸ phanh sau (h×nh 3.23a) vµ (h×nh 3.23b) ®ã ®iÒu chØnh ®¶m b¶o khe hë gi÷a m¸ phanh vµ tang trèng lµ 0,6 mm. H×nh 3.23a. H×nh 3.23b. - Khi ®· ®¶m b¶o khe hë ta l¾p èng dÉn dÇu ®Õn c¸c xilanh b¸nh xe. §æ dÇu vµo b×nh vµ x¶ khÝ kiÓm tra rß dÇu nÕu ®· ®¶m b¶o th× l¾p c¸c tang trèng vµo vµ l¾p b¸nh xe. . ChÈn ®o¸n kü thuËt hÖ thèng KÝch vµ kª xe KiÓm tra ®iÒu chØnh, b¶o d­ìng hÖ thèng Th¸o hÖ thèng ra chi tiÕt Röa chi tiÕt KiÓm tra ph©n lo¹i Cßn dïng ®­îc CÇn söa ch÷a Bá ®i Söa ch÷a chi tiÕt Kho phÕ liÖu L¾p chi tiÕt lªn hÖ thèng Kho phô tïng Ch¹y thö TiÕp nhËn xe vµ röa xe Bµn giao xe