Tổng quan về tổng đài SPC - Giao Tiếp đường dây thuê bao tương tự

i gi÷a hai tæng ®µi liªn quan tíi qu¸ tr×nh thiÕt lËp cuéc gäi. LSSU (link status signalling unit): §¬n vÞ tr¹ng th¸i kªnh b¸o hiÖu , chøa th«ng tin liªn quan ®Õn sù ho¹t ®éng cña kªnh b¸o hiÖu,SLTU chØ ®­îc ph¸t ®i khi kªnh b¸o hiÖu kh«ng s½n sµng truyÒn t¶I th«ng b¸o hiÖu. FISU (Fill in signalling unit) : §¬n hiÖu b¸o hiÖu lÊp ®Çy,®­îc sö dông ®Ó ph¸t hiÖn lçi truyÒn ®Én trªn kªnh b¸o hiÖu khi kh«ng cã MSU nµo ®­îc truyÒn. 4.5 TÝnh c­íc trong tæng ®µi SPC ë c¸c tæng ®µi néi h¹t viÖc tÝnh c­íc ®­îc thùc hiÖn bëi c¸c ®ång hå tÝnh c­íc riªng cho tõng thuª bao. Cã 2 ph­¬ng ph¸p tÝnh c­íc c¬ b¶n lµ : 4.5.1 TÝnh c­íc theo thêi gian thùc Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc thùc hiÖn khi xung c­íc ®­îc truyÒn dÉn qua ®­êng d©y thuª bao chñ gäi th«ng nhê ch­¬ng tr×nh ®Þnh thêi theo chu kú . Qua mét nhÞp ng¾t bé tÝnh c­íc ph©n ph¸t cho cuéc nh¶y mét nhÞp kho¶ng thêi gian ng¾t b»ng thêi gian tÝnh c­íc vµ cã thÓ thay ®æi trong lóc héi tho¹i. 4.5.2 TÝnh c­íc sau khi hoµn thµnh cuéc gäi §èi víi c¸ch tÝnh c­íc theo cù ly vµ thêi gian cuéc gäi th× th«ng tin cÇn tÝnh c­íc thu ®­îc tõ c¸c b¶ng sè liÖu g¾n víi m¹ch trung kÕ ra. Néi dung cña bé tÝnh c­íc cho thuª bao ®­îc qu¶n lý nhê bé tÝnh c­íc bæ trî kh«ng thay ®æi l­u æ ®Üa .v.v. 4.6 C¸c thiÕt bÞ thu ph¸t b¸o hiÖu cña tæng ®µi 4.6.1 ThiÕt bÞ thu/ph¸t b¸o hiÖu ®a tÇn(multifequency) MÆc dï ®· xuÊt hiÖn vµ ®­îc ®­a vµo sö dông hÖ thèng b¸o hiÖu kªnh chung CCS ,nh­ng hiÖn nay ë n­íc ta vÉn sö dông réng r·I m· b¸o hiÖu ®a tÇn.Ta ®· biÕt tÝn hiÖu ®a tÇn t­ thuª bao hay tõ c¸c tæng ®µi kh¸c ®Õn ®Òu ®­îc ®Þnh tuyÕn ®Ðn bé thu ph¸t b¸o hiÖu MF ë d¹ng ghÐp 30 kªnh ,nªn mçi bé thu ph¸t b¸o hiÖu ph¶I xö lý 30 kªnh cïng lóc . Víi b¸o hiÖu thuª bao th× mét tuyÕn mét chiÒu ®­îc thiªt lËp th«ng qua khèi tËp trung thuª bao gi÷a SLTU cña thuª bao bÞ gäi vµ mét khe thêi gian trèng cña tuyÕn tèc ®ä cao tíi bé thu MF ,trong khi tone mêi quay sè ®­îc göi tíi thuª bao qua tuyÕn mét chiÒu kh¸c .§¬n vÞ xö lý MF ph¶i cã kh¶ n¨ng t¸c ®­îc tÝn hiÖu ®Çu tiªn cña TONE vµ mçi lÇn bÊm xong lµ hÖ thèng ®iÒu khiÓn tæng ®µi b¾t ®Çu xo¸ tuyÕn kÕt nèi vµ khe thêi gian nµy ®­îc sö dông cho cuéc gäi kh¸. Víi b¸o hiÖu liªn ®µi th× thö tôc còng t­¬ng tù nh­ b¸o hiÖu theo c¶ hai h­íng vµ kh«ng cã TONE quay sè g©y khã kh¨n cho lÇn nhËn d¹ng ®Çu tiªn . Hinh1.15 lµ mét ®¬n vÞ xö lý MF sè. M¹ch thu ®­îc sö dông chung b»ng c¸ch chia thêi gian mét sè c¸c kªnh trong h×nh lµ 4 kªnh. C¸c sè ®Þa chØ thu ®­îc ë mét kªnh ®­îc göi ®i tõ mét bé thu têi mét ®¬n vÞ ®iÒu khiÓn vµ ë ®©y chóng ®­îc chuyÓn thµnh d¹ng tin b¸o ®Ó göi tíi hÖ thèng ®iÒu khiÓn tæng ®µi . Bé ph¸t MF ®­îc dïng cho c¶ 31 kªnh (30 kªnh t¶I vµ mét kªnh kiÓm tra trong khe thêi gian TS16 ). HÖ thèng ®iÒu khiÓn tæng ®µi 64Kbps 64Kbps §Õn vµ ®i tõ tæng ®µi 2Mbps 1 2 3 4 P.MUX 27 28 29 30 Bé ph¸t MF Bé thu 8 (1-4) Bé thu 1 (1-4) §¬n vÞ ®iÒu khiÓn FM H×nh4.8: §¬n vÞ xö lý MF sè 4.6.2 ThiÕt bÞ thu ph¸t b¸o hiÖu hîp kªnh C¸c hÖ thèng PCM ®ang dïng cã 2 c¸ch kh¸c nhau ®Ó truyÒn t¶I c¸c tÝn hiÖu b¸o kªnh kÕt hîp. HÖ thèng PCM 2Mbps, cßn hÖ thèng PCM 1,5Mbps së dông ph­¬ng ph¸p ’trén bit’ sau 6 mÉu nªn mçi kªnh cã tèc ®é 1,33 Kbps nh­ng c¶ 2 hÖ thång b¸o hiÖu trªn ®Òu cÇn 1 cÊu tróc ®a khung ®Ó c¸c bit b¸o hiÖu cã thÓ kÕt hîp víi kªnh l­u l­îng cña nã. MÆc dï ph­¬ng ph¸p t¶i b¸o hiÖu CAS kh¸c víi 2 hÖ thèng PCM trªn nh­ng néi dung b¸o hiÖu l¹i gièng nhau. Tuy vËy, viÖc Ên ®Þnh vÞ trÝ bé thu ph¸t trong tæng ®µi trung kÕ cã thÓ kh¸c nhau, hÖ thèng PCM 30 kªnh cho phÐp t¹o kªnh b¸o hiÖu 64Kbps ®­îc ®Þnh tuyÕn tíi bé thu ph¸t CAS còng giång nh­ c¸c kªnh kh¸c qua khèi truyÓn m¹ch. HÖ thèng PCM 24 kªnh yªu cÇu tÝn hiÖu b¸o hiÖu tõ mçi kªnh ph¶I ®­îc t¸ch ra khái luång 1,5Mbps tr­íc khi vµo khèi chuyÓn m¹ch. Bé thu ph¸t b¸o hiÖu PCM/CAS : Bé thu ph¸t nµy dùa theo ph­¬ng ph¸p ®Þnh tuyÕn b¸o hiÖu CAS. Theo ph­¬ng ph¸p nµy tuyÕn PCM ®Çu ra nèi tíi bé thu ph¸t tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn 31 khe thêi gian TS16, cã nghÜa lµ th«ng tin b¸o hiÖu 31x30 =930 kªnh l­u l­îng, tuy nhiªn dung l­îng cã thÓ gi¶n xuèng cßn 30 khe thêi gian TS16 nÕu cã 1 khe thêi gian dµnh cho kiÓm tra. §ång bé ®a khung §Õm chu kú §ång bé ®a khung §Õm chu kú DEMUX CASstore-1 (30-cells) W R CASstore-1 (30-cells) W R Bé thu CAS HÖ thèng ®iÒu khiÓn 1 31 Data §Þa chØ ghi §Þa chØ ®äc reset Tõ khèi chuyÓn m¹ch tuyÕn 2Mbps Thu b¸o hiÖu Thu b¸o hiÖu Ph¸t b¸o hiÖu 2Mbps Tõ khèi chuyÓn m¹ch tuyÕn HÖ thèng ®iÒu khiÓn Bé thu CAS MUX Vµo TS16 Bé ph¸t mÉu ®ång bé ®a khung CASstore-1 (30-cells) W R Bé ph¸t mÉu ®ång bé ®a khung Vµo TS0 §ång hå tæng ®µi §Õm chu kú H×nh4.9: Bé thu ph¸t PCM/CAS + Chøc n¨ng cña bé thu ph¸t b¸o hiÖu: c¸c chøc n¨ng bao gåm ph©n luång tÝn hiÖu ®Çu vµo thµnh 31 nhãm khe thêi gian TS16 (1); ph©n kªnh cÊu tróc ®a khung cña mçi khe thêi gian TS16 thµnh 15 nhãm ®«i kªnh (2); NhËn d¹ng, gi¶i m· trao ®æi th«ng tin b¸o hiÖu víi hÖ thèng ®IÒu khiÓn víi tæng ®µi (3). Qu¸ tr×nh tõ (1) – (3) ®­îc thùc hiÖu ë h­íng khu b¸o hiÖu, ë h­íng ph¸t tõ (3)à (1) . + Nguyªn lý ho¹t ®éng cña bé thu ph¸t b¸o hiÖu PCM/CAS: Trong h­íng thu, mçi luång 2 Mbps cã ®iÓm xuÊt ph¸t kh¸c nhau nªn chóng cã thêi gian ®Çu cña c¸c khe thêi gian khung kh¸c nhau trong c¸c khe thêi gian TS16 cña nã. V× vËy, tr­íc khi thiÕt lËp ®a khung, ®iÓm b¾t ®Çu ®a khung ph¶i ®ång bé víi ®iÓm b¾t ®Çu ®a khung chung cña tæng ®µi. Chøc n¨ng nµy ®­îc thùc hiÖn trong bé thu ph¸t PCM/CAS b»ng c¸ch ph©n kªnh luång tÝn hiÖu 2 Mbps thu ®­îc thµnh c¸c luång 64Kbps vµ ®­a vµo bé ®Öm ®ång bé l¹i khung. C¸c luång 64Kbps ®­îc l­u trong bé ®Öm, b¾t ®Çu thao t¸c ghi tuÇn tù t¹i c¸c ®iÓm b¾t ®Çu mçi bit ®ång bé khung cña c¸c khe thêi gian TS16. Néi dung bé ®Öm ®­îc ®äc ra t¹i c¸c thêi ®iÓm b¾t ®Çu ®a khung trong tæng ®µi vµ sù lÖch pha cña khe thêi gian TS16 sÏ lµm trÔ mét kho¶ng thêi gian t­¬ng øng víi kho¶ng thêi gian chªnh lÖch gi÷a ®IÓm b¾t ®Çu ®a khung cña nã víi ®a khung cña tæng ®µi. Sau khi ®­îc ®ång bé th× néi dung cña mçi khe trong 31 khe thêi gianTS16 sÏ ®­îc ghi vµo bé nhí CAS d­íi sù ®IÒu khiÓn cña bé ®Õm tuÈn tù. Cã 16 ng¨n nhí trong bé nhí CAS vµ b»ng kiÓm tra néi dung c¸c bit ABCD t­¬ng øng, bé thu ph¸t CAS cã thÓ rÊch tr¹ng th¸i b¸o hiÖu cña tÊt c¶ tÊt c¶ 930 (hoÆc 900) kªnh l­u l­îng. Ch­¬ng 5: Khèi giao tiÕp Khèi giao tiÕp gåm giao tiÕp thuª bao, giao tiÕp trung kÕ, m¹ch thuª bao , m¹ch trung kÕ, thiÕt bÞ tËp trung vµ xö lý. 1.Giao tiÕp thuª bao 5.1 KÕt cuèi ®­êng d©y thuª bao t­¬ng tù (Analog) S¬ ®å khèi tæng qu¸t cña kÕt cuèi thuª bao t­¬ng tù: ThiÕt bÞ kÕt cuèi thuª bao Analog n»m trong khèi tËp trung thuª bao, lµ phÇn cøng kh¸ phøc t¹p cña tæng ®µi ®iÖn tö sè, thiÕt bÞ nµy gióp cho m¸y ®IÖn tho¹I cã thÓ giao tiÕp víi c¸c phÇn kh¸c trong tæng ®µi, s¬ ®å tæng qu¸t ®­îc minh ho¹ ë h×nh Chøc n¨ng kÕt cuèi cña thuª bao t­¬ng tù : Chøc n¨ng kÕt cuèi thuª bao Analog ®­îc tãm t¾t trong 7 ch÷ c¸I viÕt t¾t BORSCHT, cô thÓ : M¹ch giao tiÕp thuª bao bao gåm c¸c chøc n¨ng B¶o vÖ qu¸ ¸p M¹ch cÊp chu«ng SLIC Codec vµ läc PCM ra PCM vµo H×nh 5.1: S¬ ®å tæng qu¸t m¹ch giao tiÕp thuª bao +Chøc n¨ng cÊp nguån B (Battery Feed):CÊp nguån mét chiÒu cho tõng thuª bao vµ ®ång thêi dïng ®Ó truyÒn c¸c tÝn hiÖu nh­ nhÊc m¸y hoÆc quay sè, ®¶m b¶o cho c¸c linh kiÖn ho¹t ®éng, qu¸ tr×nh cÊp nguån ®­îc thùc hiÖn tõ tæng ®µi, lµ nguån mét chiÒu –48V(cùc d­¬ng ®­îc nèi víi ®Êt ®Ó chèng ¨n mßn ®­îc cÊp qua ®­êng d©y thuª bao. Nh­ vËy hÖ thèng cÊp nguån ph¶I ®­îc ®¶m b¶o cã c¸c m¹ch thÝch hîp chèng sù suy nhiÔu gi÷a c¸c cuéc ®µm tho¹i. +Chøc n¨ng b¶o vÖ chèng qu¸ ¸p O(Overvoltage protection): B¶o vÖ qu¸ ¸p cho tæng ®µi, ®iÖn ¸p cao th­êng xuÊt hiÖn ë ®­êng d©y thuª bao, c¸c m¹ch trung kÕ do sÐt hay do hiÖu øng ph©n bè c«ng suÊt ®iÖn g©y ra do vËy ph¶i chèng qu¸ ¸p cho mäi tæng ®µi ®Ó b¶o vÖ cho c¸c thiÕt bÞ tæng ®µi vµ nh©n viªn khi lµm viÖc. +Chøc n¨ng cÊp dßng chu«ng R(Ringing current): CÊp dßng chu«ng cho thuª bao bÞ gäi (79-90V/25Hz). T¹I kÕt cuèi thuª bao cã trang bÞ m¹ch ®IÖn x¸c ®Þnh khi thuª bao nhÊc m¸y tr¶ lêi th× ph¶i ng¾t ngay dßng chu«ng göi tíi thuª bao ®ã ®Ó tr¸nh g©y ¶nh h­ëng h­ háng c¸c thiÕt bÞ ®iÖn tö cña bé thuª bao. + Chøc n¨ng gi¸m s¸t S (Supervision) : Tæng ®µi néi h¹t ph¶i gi¸m s¸t c¸c thuª bao mét c¸ch liªn tôc ®Ó cã thÓ ph¸t hiÖn nhanh c¸c tr¹ng th¸i nhÊc, ®Æt m¸y ph¸t xung thËp ph©n…Tõ ®ã cã biÖn ph¸p xö lý kÞp thêi. + Chøc n¨ng m· ho¸ vµ gi¶I m· (Code-Decode) : Thùc hiÖn biÕn ®æi A/D , D/A chøc n¨ng nµy lµ phÇn quan träng trong biÕn ®æi tÝn hiÖu A/D ®­a tíi bé ghÐp kªnh vµ ng­îc l¹i, tÇn sè lÊy mÉu ®èi víi biÕn ®æi A/D lµ 8KHz, mçi mÉu cã 8 bit víi tèc ®é truyÒn 64Kbps +Chøc n¨ng cÇu sai ®éng H(Hybrid): Chøc n¨ng biÕn ®æi 2/4 d©y vµ ng­îc l¹i. Bëi v× tõ bé thuª bao tíi bé thuª bao lµ tÝn hiÖu Analog truyÒn trªn 2 d©y (1 ®i/1vÒ), cßn tõ bé thuª bao tíi thiÕt bÞ tËp trung thuª bao lµ tÝn hiÖu sè (Digital) truyÒn trªn 4 d©y (2 ®i/2 vÒ). C«ng viªc chuyÓn ®æi 2/4 d©y ®­îc thùc hiÖn nhê biÕn ¸p line ph¶i tho¶ m·n 2 tiªu chuÈn vÒ ®é æn ®Þnh cña m¹ch 4 d©y vµ triÖt tiÕng väng. +Chøc n¨ng kiÓm tra ®o thö T(Testing) : Chøc n¨ng kiÓm tra m¹ch ®iÖn ®­êng d©y, m¸y ®iÖn tho¹i, bé thuª bao ®Ó x¸c ®Þnh chÊt l­îng truyÒn, trë kh¸ng ®­êng d©y. Bé ®IÒu khiÓn SLTU: Bé ®IÒu khiÓn SLTU lµ thiÕt bÞ dïng chung ho¹t ®éng nh­ giao diÖn gi÷a hÖ thèng ®iÒu khiÓn tæng ®µi vµ mét nhãm SLTU (th­êng lµ 32 ®Õn 128 SLTU tuú theo cÊu tróc ®IÒu khiÓn cña tæng ®µi). Bé ®iÒu khiÓn SLTU cã c¸c chøc n¨ng sau: +§iÒu khiÓn qu¶n lý (Supervision control): gi¸m s¸t tr¹ng th¸i cña tõng thuª bao. B»ng c¸ch quÐt ®Òu ®Æn tÝn hiÖu ®­a ra tõ mét thiÕt bÞ gi¸m s¸t tr¹ng th¸I cña SLTU. +§iÒu khiÓn cÊp tÝn hiÖu chu«ng (Ringing control): ®­a tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn ®Ó SLTU ®ãng m¹ch cÊp chu«ng thuª bao vµ ®iÒu khiÓn ng¾t chu«ng khi thuª bao bÞ gäi nhÊc m¸y. +KÝch ho¹t truy cËp kiÓm tra (Test access activation): Bé ®iÒu khiÓn khëi ®éng role truy nhËp kiÓm tra trong SLTU thÝch hîp khi nhËn ®­îc mét lÖnh tõ hÖ thèng ®iÒu khiÓn tæng ®µi. VIÖc chÊm døt truy nhËp kiÓm tra lµ kÕt qu¶ cña mét lÖnh kÕ cËn tõ hÖ thèng ®iÒu khiÓn tæng ®µi. +HÖ thèng ®iÒu hiÓn cÊp nguån (Feeding control): §iÒu khiÓn cÊp nguån cho Codec vµ cho m¹ch truyÒn dÉn tÝn hiÖu ©m thanh chØ trong giai ®o¹n héi tho¹I nh»m tèi thiÓu ho¸ tæn thÊt n¨ng l­îng. +§iÒu khiÓn lùa chän phÇn mÒm: NhiÒu tæng ®µi cung cÊp kh¶ n¨ng thay ®æi thuéc tÝnh cña thuª bao, thiÕt bÞ ®iÒu khiÓn SLTU sÏ lµm viÖc nµy theo lÖnh tõ trung t©m ®IÒu khiÓn tæng ®µi. 5.2 KÕt cuèi ®­êng d©y thuª bao sè (Digital subscriber line termination) MÆc dï hiÖn t¹i phÇn lín d©y thuª bao kÕt cuèi t¹I tæng ®µi lµ c¸c ®­êng t­¬ng tù nh­ng cã mét sè nhá vµ cµng ph¸t triÓn nhanh c¸c ®­êng d©y thuª bao sè tõ sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña m¹ng truy nhËp ISDN viÖc truy nhËp ph¶i qua ®­êng truyÒn sè tõ thuª bao ®Õn tæng ®µi néi h¹t ®­îc cung cÊp nhiÒu lo¹I dÞch vô c¶ tho¹i vµ phi tho¹i. Víi sù ph¸t triÓn m¹ng sè ISDN th× c¸c ®­êng thuª bao sè ch¾c ch¾n sÏ cã ­u thÕ lín. Khi ¸p dông truyÒn tÝn hiÖu sè c¸c chøc n¨ng BORSCHT kh«ng n»m trªn toµn bé trªn m¹ch kÕt cÊu thuª bao NTU mµ mét phÇn n»m trªn sù g¾n kÕt thuª bao t¹I vÞ trÝ thuª bao h¬n lµ t¹I SLTU.C¸c chøc n¨ng B,T,O n»m trªn D/SLTU,c¸c chøc n¨ng H vµ C n»m trong bé t­¬ng thÝch kÕt cuèi TA, hai chøc n¨ng cßn l¹I lµ S,R n»m trªn thiÕt bÞ NTU. HÖ thèng b¸o hiÖu kªnh chung thuª bao t¶I ®I tÊt c¶ c¸c tÝn hiÖu ®Þa chØ vµ gi¸m s¸t ®­êng d©y cho c¶ hai kªnh l­u l­îng.Trong D/SLTU th× kªnh b¸o hiÖu 16Kbps ®­îc t¸ch ra vµ göi tíi hÖ thèng xö lý b¸o hiÖu. Dßng chu«ng khéng ®­îc göi trùc tiÕp tõ tæng ®µI ®IÖn tho¹I mµ lµ méi tin b¸o ®­îc truyÒn kªnh chung tíi TA, sau ®ã thuª bao cÊp dßng chu«ng tíi thuª bao. TruyÒn dÉn vµ ghÐp khªn sè TiÕp nhËn nguån ®iÖn KiÓm tra B¶o vÖ CÊp nguån ®­êng d©y MUX codec TB HÖ thèng b¸o hiÖu thèng ®iÖp thuª bao Giao tiÕp sè liÖu M¸y tÝnh TruyÒn dÉn vµ ghÐp khªn sè Bus kiÓm tra Bus cÊp nguån ®­êng d©y 114Kbps subcriber line 16Kbps 64Kbps Thuª bao Tæng ®µi HÖ thèng b¸o hiÖu th«ng ®iÖp cÊp mét 64Kbps 2Mbps Hinh5.2: kÕt cuèi ®­êng thuª bao sè. Theo h×nh vÏ 5.2, méi ®­êng l­u l­îng sö dông cho kÕt nèi tho¹I cßn méi ®­êng sö dông cho kÕt nèi sè liÖu, do vËy ®Æt ra yªu cÇu vÒ phÇn mÒm bæ xung cho hÖ thèng ®Òu khiÓn tæng ®µi vµ NTU sÏ cã c¸c gioa giªn tiªu chuÈn cho sè liÖu nh­ X21,X21bÝ vµ 1420. Bao gåm giao tiÕp trung kÕ t­¬ng tù vµ trung kÕ sè : 5.3 kÕt cuèi c¸c ®­êng trung kÕ t­¬ng tù (ATTU): Giao tiÕp trung kÕ t­¬ng tù : Khèi nµy chøa c¸c m¹ch ®iÖn trung kÕ dïng cho c¸c m¹ch ®iÖn gäi ra, gäi vµo vµ gäi chuyÓn tiÕp . Chóng lµm nhiÖm vô cÊp nguån gi¸m s¸t cuéc gäi , phèi hîp b¸o hiÖu . Khèi m¹ch nµy kh«ng lµm nhiÖm vô tËp trung t¶i nh­ng thùc hiÖn biÕn ®æi A/D ë tæng ®µi sè. MDF Truy cËp kiÓm thö B¶o vÖ qu¸ ¸p Gi¸m s¸t (t¸ch b¸o hiÖu) CÊp nguån ®­êng d©y Sai ®éng M· ho¸ Gi¶i m· Truy cËp kiÓm thö B¶o vÖ qu¸ ¸p Gi¸m s¸t (t¸ch b¸o hiÖu) CÊp nguån ®­êng d©y Sai ®éng M· ho¸ Gi¶i m· 64Kbps Bus kiÓm tra Bus cÊp nguån ®­êng d©y ChuyÓn ®æi c¸c khe thêi gian TS16 MUX 64Kbps TS16 ATTU 30 C¸c Trung kÕ analog 2Mbps §Õn khèi chuyÓn m¹ch H×nh 5.3: kÕt cuèi ®­êng trung kÕ t­¬ng tù Do ®a phÇn c¸c thuª bao t­¬ng tù cã xu h­íng chuyÓn ®æi sang sö dông c«ng nghÖ sè, chøc n¨ng kÕt cuèi cña thuª bao t­¬ng tù gÇn gièng víi chøc n¨ng cña kÕt cuèi thuª bao t­¬ng tù nh­: B¶o vÖ chèng qu¸ ¸p(overvoltage protection) , chuyÓn ®æi 2/4 d©y(hybrid), m· hÝa vµ gi¶i m· (Codec), cÊp nguån, b¸o hiÖu(gi¸m s¸t), ghÐp kªnh. Tuy vËy, còng cã sù kh¸c nhau vÒ nhiÖm vô b¸o hiÖu(cña trung kÕ t­¬ng tù cã nhiÖm vô b¸o hiÖu cho ®­êng trung kÕ),cÊp nguån,chuyÓn ®æi 2/4 d©y, ghÐp kªnh vµ ®iÒu khiÓn… Sau ®©y ta xÐt c¸c chøc n¨ng chÝnh cña kÕt cuèi trung kÕ t­¬ng tù: +Chøc n¨ng b¸o hiÖu: ViÖc cung cÊp c¸c thiÕt bÞ thu ph¸t b¸o hiÖu riªng cho tõng ®­êng d©y võa kh«ng hiÖu qu¶ ,l¹i ®¾t tiªn. HiÖn nay, cong nghÖ b¸n dÉn ph¶t triÓn m¹nh mÏ, tèc ®é xö lý cña c¸c bé vi xö lý ®iÒu khiÓn cho phÐp hÖ thèng thu ph¸t phôc vô cho mét nhãm kªnh b¨ng viÖc ph©n chia theo thêi gian. V× vËy viÖc xö lý b¸o hiÖu ring tæng ®µi ®­îc tËp trung vµo thiÕt bÞ chung . TÝn hiÖu b¸o hiÖu mét chiÒu tõ 30 kªnh trung kÕ ®­îc chuyÓn thµnh b¸o hiÖu kÕt hîp ®Æt vµo khe thêi gianTS16 trong luång PCM 2Mbps chuÈn t¹o ra bëi ATTU. +Chøc n¨ng cÊp nguån: TiÖn Ých nµy ®­îc yªu c©u bëi c¸c m¹ch trung kÕ v¶ hpùp nèi dïng b¸o hiÖu nét chiÒu. Thong th­êng lµ c¸c m¹ch vËt lý 2 d©y hay 4 d©y, nh­ng còng cã thÓ bao gåm c¸c liªn kÕt mang b¸o hiÖu ®i ra gi÷a mét tæng ®µi vµ mét thiÕt bÞ ®Çu cuèi FDM ®­îc ®ùt ngay t¹i tr¹m truyÒn dÉn FDM ph¶i dïng b¸o hiÖu tÇn sè tho¹i v× c¸c ®iÒu kiÖn ®Þa chØ kh«ng thÓ truyÒn ®­îc thùc hiÖn bëi c¸c tr¹m truyÒn dÉn trung kÕ vµ do vËy kh«ng lµ bé phËn chøc n¨ng cña tæng ®µi. +Chøc n¨ng chuyÓn ®æi 2/4 d©y: Chøc n¨ng nµy chØ cÇn cho c¸c kªnh trung kÕ 2 d©y kÕt cuèi trªn ATTU, biÕn ¸p lai ®­îc sö dông còng t­¬ng tù nh­ biÕn ¸p lai ®­îc sö dông trªn SLTU nh­ng yªu cÇu vÒ trë khÊng Ýt h¬n. +Chøc n¨ng ghÐp kªnh vµ ®iÒu khiÓn:viÖc s¾p xÕp kªnh t­¬ng tù nh­ víi SLTU ngo¹I trõ ATTU xö lý 30 kªnh, TS 16 ®­îc sö dông hoµ toµn cho b¸o hiÖu kªnh kÕt hîp cho 30 kªnh th«ng tin. Do vËy, bÊt kú tÝn hiÖu ®IÒu khiÓn nµo gi÷a hÖ thèng ®IÒu khiÓn vµ ATTU cã thÓ ®­îc vËn hµnh dung l­îng ch­a dñng trong TS 0 hay mét ®­êng cao tèc riªng ®IÒu khiÓn riªng. C¸c tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn gi÷a hÖ thèng ®iÒu khiÓn riªng ph¶i ®­îc sö dông ®­êng ®iÒu khiÓn riªng hoÆc nÕu ®i chung trªn ®­êng 2Mbps th× sè kªnh th«ng tin ph¶i gi¶m xuèng chØ cßn 29 kªnh. 5.4 KÕt cuèi c¸c ®­êng trung kÕ sè(DLTU) §¬n vÞ giao tiÕp ®­êng d©y sè DLTU thùc hiÖn chøc n¨ng giao tiÕp nhÞ ph©n, vÊn ®Ò ®ång bé pha, b¶o vÖ khèi chuyÓn m¹ch. C¸c kÕt cuèi ®­êng d©y sè DLTU cÇn thiÕt trong tæng ®µi lµ kÕt nèi trung kÕ sè cïng c¸c ®­êng chuyÓn tiÕp tõ bªn ngoµi (tõ c¸c tæng ®µi kh¸c vµ kÕt cuèi c¸c ®­êng truyÒn sè bªn trong tæng ®µi. KÕt cuèi thu ChuyÓn m· ®­¬ng d©y thµnh m· nhÞ ph©n Bé ®Öm ®ång chØnh T¸ch Thu b¸o hiÖu CAS S/P B¶o vÖ khèi chuyÓn m¹ch KÕt cuèi thu ChuyÓn m· ®­¬ng d©y thµnh m· nhÞ ph©n T¸ch Thu b¸o hiÖu CAS S/P B¶o vÖ khèi chuyÓn m¹ch T¸ch ®Þnh thêi T¸ch ®Çu khung §ång hå CLK Tíi bé thu ph¸t CCS hoÆc CAS D D F Tíi khèi chuyÓn m¹ch Tõ khèi chuyÓn m¹ch H×nh 5.6: KÕt cuèi ®­êng trung kÕ sè ViÖc truyÒn dÉn c¸c luång sè bªn trong gi÷a c¸c ph©n hÖ vµ ngoµI tæng ®µi cã sù kh¸c nhau nh­ng th­êng ®­îc thiÕt kÕ trung cho DLTU víi tÊt c¶ c¸c ®­êng d©y sè. ¦u ®IÓm cña viÖc nµy kh«ng nh÷ng t¹o ra nh÷ng giao diÖn chuÈn t¹i c¸c cæng cña c¸c ph©n hÖ vµ c¸c ®­êng kÕt nèi tèc ®é cao mµ cßn cung cÊp tÝnh linh ho¹t trong c¸ch thøc phèi hîp c¸c cæng chuyÓn m¹ch vµo c¸c luång 2Mbps, mét hçn hîp kh¸c nhau c¸c ®­êng d©y ngoµI vµ trong ®ång thêi cßn thªm c¸c ­u ®IÓm cña thiÕt kÕ chung. a.NhiÖm vô cña DLTU PhÝa ph¸t: Thùc hiÖn chøc n¨ng t¹o ®¬n khung vµ ®a khung theo tiªu chuÈn b»ng c¸ch ®­a c¸c th«ng tin vÒ ®ång bé khung ®¬n vµ ®ång bé ®a khung vµo c¸c khe thêi gian thich hîp trªn c¬ së ®ã phÝa thu cã thÓ nhËn d¹ng chÝnh x¸c c¸c ®a khung, ®¬n khung vµ c¸c khe thêi gian trong ®ã; chuyÓn ®æi tÝn hiÖu nhÞ ph©n thµnh tÝn hiÖu m· ®­êng d©y ®Ó ®­a lªn ®­êng truyÒn; ®­a c¸c th«ng tin b¸o hiÖu cho kªnh tho¹i vµo c¸c khe thêi gian dµnh riªng cho b¸o hiÖu. PhÝa thu: NhËn d¹ng c¸c cÊu tróc ®a khung, ®¬n khung cña lôång sè thu ®­îc tõ ®ã t¸ch ra thµnh c¸c kªnh riªng biÖt; chuyÓn ®æi m· ®­êng d©y thµnh m· nhÞ ph©n vµ t¸ch tÝn hiÖu xung nhÞp ®ång hå tõ tÝn hiÖu thu ®­îc; t¸ch tÝn hiÖu råi chuyÓn ®Õn khèi xö lý Giao tiÕp trung kÕ sè-c¸c chøc n¨ng GAZPACHO : G (Generation of frame): T¹i m· khung tøc lµ nhËn d¹ng tÝn hiÖu ®ång hå khung ®Ó ph©n biÖt tõng khung cña truyÒn sè liÖu PCM ®­a tõ tæng ®µi tíi. A (Bligment of frame): S¾p xÕp khung sè liÖu míi phï hîp víi hÖ thèng PCM Z (zero suppresion ) : Khö d·y sè “0” liªn tiÕp P(polar conversion) : §¶o cùc tøc biÕn ®æi tÝn hiÖu ®¬n cùc thµnh l­ìng cùc trªn ®­êng d©y A(Alarm) : Xö lý c¶nh b¸o tõ ®­êng truyÒn PCM C(Clock recovery): Phôc håi d·y xung nhÞp tõ d·y tÝn hiÖu thu ®­îc H (Hunting of frame) : T¸ch th«ng tin ®ång bé O (Office signalling): B¸o hiÖu liªn tæng ®µi M· ho¸ ®­êng d©y TriÖt “0” ChÌn b¸o hiÖu vµo Gi¶i m· vµ kh«i phôc CLK §Öm ®ång bé §Õn thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch NhËn d¹ng c¶nh b¸o ®iÒu khiÓn ®ång bé T¸ch b¸o hiÖu Trung kÕ ®Õn Trung kÕ ®i Tõ thiÕt bÞ ®iÒu khiÓn tíi H×nh 5.7: S¬ ®å khèi giao tiÕp chung b.Chøc n¨ng kÕt cuèi trung kÕ sè DLTU +BiÕn ®æi m· nhÞ ph©n thµnh m· ®­êng d©y vµ ng­îc l¹i: Kho¶ng c¸ch gi÷a hai tæng ®µi lµ kh¸ xa, c¸c luång tÝn hiÖu truyÒn trong tæng ®µi lµ c¸c luång PCM do kho¶ng c¸ch ng¾n kh«ng g©y lªn nhiªï suy hao vµ lçi nh­ng truyÒn trªn tuyÕn hai tæng ®µi b»ng m· nhÞ ph©n th× suy hao ®­êng truyÒn sÏ lín à g©y nhiÒu lçi bit do vËy cÇn chuyÓn m· truyÒn dÉn th«ng th­êng sang m· ®­êng d©y nh»m t¨ng hiÖu xuÊt sö dông ®­êng truyÒn, gi¶m lçi bit. Thay v× thiÕt kÕ hµng lo¹t thiÕt bÞ ®Ó kÕt nèi tÊt c¶ c¸c ®­êng d©y cã m· kh¸c nhau cã thÓ ®­îc dïng th× DLTU th­êng cung cÊp mét giao tiÕp ®¬n chuÈn ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc nµy. +§ång chØnh khung tÝn hiÖu: Luång sè tíi tæng ®µi tõ c¸c luång truyÒn kh¸c nhau nªn kh«ng cã sù ®ång bé vÒ pha. Luång bit bªn trong tæng ®µi cÇn ph¶i cã sù ®ång bé vÒ pha vµ tèc ®é nªn tr­íc khi ®­a vµo tæng ®µi c¸c luång sè thu ®­îc cÇn cã sù ®IÒu chØnh trung kÕ sè, ®Ó sao cho thêi ®iÓm ban ®Çu cña TS 0 trong khèi chuyÓn m¹ch th× tÊt c¶ c¸c hÖ thèng ®ang kÕt n«Ý ph¶i b¾t ®Çu tõ khe TS 0. +ChuyÓn ®æi nèi tiÕp sang song song: C¸c ®­êng truyÒn sè ë ngâ nhËp ®­îc chuyÓn ®æi nèi tiÕp sang song song b»ng c¸ch ghi mçi tõ m· PCM. 1 c¸ch tuÇn tù vµo mét bé ®ªm l­u gi÷ 8 bit víi tèc ®é cña tæng ®µi ®äc ra 8 bit mét c¸ch ®ång thêi ra bus song song 8 bit tèc ®ä sÏ gi¶m, b¨ng 2Mbps- 8 /8= 256 Kbps ë ®Çu ra. +B¶o vÖ khèi chuyÓn m¹ch DLTU ho¹t ®éng nh­ lµ c¸c ngo¹i vi chung cho c¸c tÝn hiÖu vµo/ra cña c¸c mÆt ph¼ng chuyÓn m¹ch kh¸c nhau. H×nh thøc th«ng dông nhÊt lµ nh©n ®«i toµn bé chuyÓn m¹ch. Khi nµy DLTU thùc hiÖn chøc n¨ng sau ®©y cho c¶ hai mÆt ph¼ng chuyÓn m¹ch: Trong ®¬n vÞ truyÒn:T¹o c¸c m· kiÓm tra vµ chia lu«ng tÝn hiÖu thµnh hai d·y kh¸c nhau. Trong ®¬n vÞ nhËn: Gi¸m s¸t c¸c m· kiÓm tra trªn c¸c ®­êng truyÒn dÉn ®Õn khèi chuyÓn m¹ch, chän vµ ®iÒu khiÓn gi÷a c¸c ®­êng dÉn ®Õn, khëi x­íng c¸c thoe yªu cÇu cña hÖ thèng ®iÒu khiÓn ®Ó chØ ®Þnh sù thay ®æi tõ mÆt ph¼ng nµy sang mÆt ph¼ng kh¸c vµ t×nh tr¹ng cña mçi mÆt +ChÌn t¸ch tÝn hiÖu th«ng tin b¸o hiÖu kªnh kÕt hîp CAS: Chøc n¨ng chÌn t¸ch b¸o hiÖu ®­îc thùc hiÖn ®Ó th«ng b¸o mét th«ng tin liªn quan ®Õn tr¹ng th¸i ®­êng trung kÕ tõ tæng ®µi nµy ®Õn tæng ®µi kh¸c, cßn chøc n¨ng t¸ch dïng ®Ó thu nhËn c¸c th«ng tin b¸o hiÖu vÒ tr¹ng th¸i hay ®¸p øng cña tæng ®µi bÞ gäi tíi. +kÕt cuèi hÖ thèng truyÒn dÉn: Mét lo¹t c¸c hÖ thèng truyÒn dÉn sè ®­îc kÕt nèi tíi tæng yªu cÇu vµi d¹ng kÕt cuèi, do vËy mçi hÖ thèng ®­êng truyÒn dÉn sè cÇn cung cÊp mét kÕt cuèi chuÈn ®Õn DLTU. Th«ng th­êng, khung ph©n bè sè DDF ®­îc dïng ®Ó t¹o nªn sù linh ho¹t trong viÖc ph©n bè c¸c hÖ thèng ®­êng d©y ®Õn c¸c DLTU vµ chuyÓn m¹ch liªn qua víi nã. DLTU th­êng kÕt hîp víi mét tiÖn Ých phôc håi khung trong ®¬n vÞ kÕt cuèi thu, nã ph¸t hiÖn bÊt kú sù mÊt ®ång bé khung nµo kÐo dµi trªn ®­êng truyÒn sè dÕn vµ thùc hiÖn c¸c thö tôc kh«i phôc b×nh th­êng. §¬n vÞ nµy còng cã thÓ giam s¸t tû lÖ lçi trªn tuyÕn truyÒn dÉn sè b»ng c¸ch x¸c ®Þnh sù gi¸n ®o¹n cña c¸c tõ ®ång bé khung . C¸c c¶nh b¸o lu«n ®­îc ph¸t hiÖn ra bëi c¸c ®¬n vÞ phôc håi khung ®Ó th«ng b¸o t×nh tr¹ng mÊt ®ång bé kÐo dµi vµ cã khi tû lÖ lçi nµo v­ît qu¸ møc quy ®Þnh . HÇu hÕt c¸c tæng ®µi kü thuÊt sè sÏ t¹m dõng khi tû lÖ lçi lµ 10-3 B»ng c¸ch ra lÖnh cho DLTU c¾t c¸c ®­êng truyÒn dÉn nhËn tõ khèi chuyÓn m¹ch. Khi nµy,hÖ thèng ®iÒu khiÓn ¸p dông mét tÝn hiÖu b¸o bËn ng­îc liªn tôc qua kªnh b¸o hiÖu th«ng th­êng ®Õn c¸c hÖ thèng d­êng d©y ®Õn khi sù cè ®­îc kh¾c phôc. +C¸c khe thêi gian r¶ng rçi: sÏ lu«n cã nhiÒu khe thêi bÞ chiÕm dông trªn hÖ thèng ®­êng truyÒn sè kÕt cuèi t¹i DLTU h¬n lµ khèi khe thêi gian ®­îc chuyÓn ®Õn khèi chuyÓn m¹ch mÆc dï mÉu ®ßng bé khung vµ c¸c b¸o ®éng hÖ thèng ®­êng d©y ®­îc t¸ch bëi khèi DLTU.b¸o hiÖu ®­îc mang trong TS16 cña hÖ thèng PCM 2Mbps cã thÓ ®­îc t¸ch ra bëi DLTU vµ chuyÓn ®¬n vÞ xö lý b¸o hiÖu méi c¸ch trùc tiÕp thay v× ®Þnh tuyÕn qua khèi chuyÓn m¹ch. Trong tr­êng hîp ®ã, DLTU chÌn mét mÉu bit rçi vµo TS0 vµ TS16 ®Ó duy tr× mét luång kh«ng ®æi 2Mbps qua tæng ®µi.c¸c mÉu bit rçi ®­îc chÌn bÊt kú vµo mét khe thêi gian bÊt kú vµo méi khe thêi gian nµo mµ kh«ng mang t¶i h÷u Ých. Ch­¬ng 6: Khèi ®iÒu khiÓn vµ c¸c chøc n¨ng qu¶n lý vµ b¶o d­ìng trong tæng ®µi ®iÖn tö sè SPC 6.1 CÊu tróc cña hÖ thèng ®iÒu khiÓn trong tæng ®µi SPC. 6.1.1 Ph©n lo¹i c¸c hÖ thèng ®IÒu khiÓn trong tæng ®µI SPC Trong c¸c tæng ®µi SPC c¸c nhiÖm vô ®iÒu khiÓn do c¸c bé xö lý thùc hiÖn , ®Ó t¹o tuyÕn cho c¸c cuéc gäi còng nh­ c¸c c«ng viÖc hiÖn hµnh vµ b¶o d­ìng kh¸c . C¸c c«ng viÖc nµy ®­îc thùc hiÖn nhê c¸c qu¸ tr×nh trao ®æi b¸o hiÖu . Th«ng tin b¸o hiÖu ®­îc t¸ch ra ë khèi giao tiÕp thuª bao hoÆc giao tiÕp trung kÕ ®­îc ®­a tíi thiÕt bÞ x¸c ®Þnh b¸o hiÖu ThiÕt bÞ chuyÓn m¹ch §iÒu khiÓn chuyÓn m¹ch §iÒu khiÓn trung t©m Khèi m¹ch giao tiÕp trung kÕ C¸c m¹ch trung kÕ néi ThiÕt bÞ ph©n phèi b¸o hiÖu hoÆc lÖnh ®iÒu khiÓn ThiÕt bÞ x¸c ®Þnh b¸o hiÖu Khèi m¹ch giao tiÕp M¹ch thu Ph¸t b¸o hiÖu H×nh 6.1: S¬ ®å khèi ®iÒu khiÓn trong tæng ®µi SPC §Ó thùc hiÖn ®­îc c¸c cuéc nèi th× bé ®iÒu khiÓn trung t©m ph¶i nhËn ®­îc c¸c th«ng tin b¸o hiÖu tõ c¸c thiÕt bÞ ngo¹i vi th«ng qua thiÕt bÞ b¸o hiÖu. Bé ®iÒu khiÓn trung t©m ph©n tÝch c¸c th«ng tin b¸o hiÖu nµy ®Ó ®­a ra c¸c lÖnh thÝch hîp . C¸c lÖnh nµy ®­îc ®­a ®Õn bé ®iÒu khiÓn chuyÓn m¹ch ®Ó ®iÒu khiÓn t¹o tuyÕn nèi hoÆc ®­a ®Õn thiÕt bÞ ph©n phèi b¸o hiÖu ®Ó cung cÊp c¸c d¹ng b¸o hiÖu cÇn thiÕt cho thuª bao hoÆc c¸c m¹ch trung kÕ th«ng qua thiÕt bÞ ph©n phèi b¸o hiÖu. Tïy theo tõng lo¹i dung l­îng, tÝnh n¨ng cña tõng lo¹i tæng ®µi mµ chóng ta cã thÓ ph©n lo¹i c¸c hÖ thèng ®iÒu khiÓn sau HÖ thèng ®iÒu khiÓn HÖ thèng ®¬n MP HÖ thèng ®a MP Mét møc Ph©n cÊp Ph©n theo chøc n¨ng Ph©n ®o¹n Hai cÊp Ba cÊp H×nh 6.2: HÖ thèng xö lý cña tæng ®µi +HÖ thèng ®¬n xö lý: CÊu tróc ®¬n xö lý chØ thÝch hîp cho tæng ®µi lo¹i nhá c¸c cÊu tróc nµy chØ dïng cho hÖ thèng ®¬n gian c¶ phÇn cøng vµ phÇn mÒm. +HÖ thèng ®a xö lý cã cÊu tróc mét cÊp: CÊu tróc ®iÒu khiÓn ®a xö lý (Multi processing). Mét møc cã ®Æc ®IÓm lµ toµn bé t¶i cÇn xö lý ®­îc ph©n chia cho n bé xö lý (CPi), mçi bé xö lý cã mét bé nhí riªng Mi cã thÓ truy nhËp vµo bé nhí chung qua bus chung. Toµn bé t¶i cÇn xö lý CP0 CP0 CP0 Bé nhí chung Mn M1 M0 H×nh 6.3: HÖ thèng ®a xö lý cã cÊu tróc mét møc. +HÖ thèng ®a xö lý cã cÊu tróc ph©n cÊp: cã hai lo¹i cÊu tróc ®IÒu khiÓn ph©n cÊp lµ ph©n cÊp kiÓu 2 møc vµ ph©n cÊp kiÒu 3 møc.Sù ph©n cÊp c¸c møc ®iÒu khiÓn nµy phô thuéc vµo sù phøc t¹p cña phÈn cøng, sù tæ chøc phÇn mÒm vµ tÇn suÊt thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng ®ã. HÖ thèng ®iÒu khiÓn lµ bé n·o cña tæng ®µi nã cã kh¶ n¨ng ®Ó xö lý logic ®Ó quyÕt ®Þnh xem c«ng viÖc nµo cÇn ph¶i tiÕn hµnh vµ göi ®i nh÷ng tÝn hiÖu cÇn thiÕt ®Ó khëi t¹o c«ng viÖc ®ã ta ph©n lo¹i hÖ thèng ®iÒu khiÓn theo cÊp xö lý, theo c¸ch kh¸c theo mËt ®é xö lý c«ng viÖc ng­êi ta l¹i ph©n lo¹i 2 cÊu tróc ®iÒu khiÓn . +CÊu tróc ®iÒu khiÓn ph©n t¸n: Mçi chøc n¨ng ®Òu cã thÓ ®iÒu khiÓn ®­îc thùc hiÖn bëi mét bé xö lý riªng biÖt vµ ho¹t ®éng phèi hîp víi nhau. Tuy nhiªn, ®iÒu nµy g©y khã kh¨n cho viÖc qu¶n lý ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt cho ho¹t ®éng cña toµn hÖ thèng trong viÖc t¹o tuyÕn kÕt nèi, b¸o hiÖu. +CÊu tróc ®iÒu khiÓn tËp trung: TÊt c¶ c¸c chøc n¨ng ®iÒu khiÓn thøc hiÖn nhê mét bç xö lý (cã cÊu tróc dù phßng) Bé xö lý nµy ph¶I m¹nh ®Ó xö lý mét lóc ®ång thêi thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc cïng mét lóc, ®ång thêi thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc v©n hµnh b¶o d­ìng. Do vËy, cÊu tróc nµy th­êng phøc t¹p, khã ®¹t ®é tin cËy cao. +CÊu tróc ®iÒu khiÓn kÕt hîp gi÷a ®iÒu khiÓn tËp trung vµ ®iÒu khiÓn ph©n t¸n:Trong cÊu tróc nµy th× c¸c chøc n¨ng ®iÒu khiÓn kÕt nèi ®­îc tËp trung cho bé xö lý trung t©m cßn c¸c chøc n¨ng kh¸c nh­ ®IÒu khiÓn b¸o hiÖn, ®IÒu khiÓn chuyÓn m¹ch, nhËp ®Þa chØ thËp ph©n, ®o thö ®­îc giao cho c¸c bé xö lý ngo¹i vi thùc hiÖn vµ ®­îc thùc hiÖn bëi xö lý trung t©m. ¦u ®iÓm cña cÊu tróc nµy so víi cÊu tróc kh¸c lµ: -C¸c bé xö lý ngo¹i vi thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng ®ång thêi, qu¶n lý qu¸ tr×nh xö lý song song lµm t¨ng kh¶ n¨ng th«ng vµ tèc ®é cho tæng ®µi. -C¶i thiÖn ®é tin cËy v× khi mét bé vi xö lý kh«ng ho¹t ®éng th× nã chØ lµm mÊt ®i mét sè kÕt nèi chø kh«ng lµm cho toµn bé tæng ®µi ngõng ho¹t ®éng theo. -TÝnh phøc t¹p cu¶ bé nhí trung t©m ®­îc gi¶m bít c¸c chøc n¨ng phøc t¹p ®­îc xö lý t¹i ®©y nh­ng phÇn lín c¸c chøc n¨ng ®¬n gi¶n do xö lý ngo¹i vi thùc hiÖn nªn lµm tang tÝnh tin cËy, b¶o d­ìng dÔ dµng h¬n. 6.1.2 CÊu tróc tæng qu¸t cña hÖ thèng ®iÒu khiÓn cña tång ®µi SPC. Trong tæng ®µi ®iÖn tö sè SPC qu¸ tr×nh ®iÒu khiÓn ®­îc thùc hiÖn theo c¸c ch­¬ng tr×nh ghi s½n. Chøc n¨ng ®iÒu khiÓn, c¸c sè liÖu vÒ thuª bao, c¸c b¶n phiªn dÞch ®Þa chØ, c¸c th«ng tin vÒ t¹o tuyÕn… ®­îc ®Æc tr­ng b»ng d·y c¸c lÖnh ®­îc ghi trong bé nhí. Trong qu¸ tr×nh xö lý cuéc gäi, qua mçi b­íc bé xö lý cuéc gäi nhËn ®­îc mét lÖnh t­¬ng øng víi lÖnh m¸y vµ sè liÖu ghi s½n ®Ó ®­a tíi thùc hiÖn t¹i bé xö lý theo ng«n ng÷ m¸y. Tuú theo chøc n¨ng cÇn thùc hiÖn mµ bé xö lý cã c«ng xuÊt xö lý, dung l­îng, tèc ®é kh¸c nhau tuy nhiªn cÊu tróc khèi ®IÒu khiÓn tæng qu¸t vµ c¸c chøc n¨ng t­¬ng ®èi nh­ nhau: Bé ph©n phèi lÖnh Bé ghi ph¸t lÖnh Bé ghi ph¸t thao t¸c Bé nhí sè liÖu Bé nhí ch­¬ng tr×nh ThiÕt bÞ giao tiÕp vµo ra §Þa chØ lÖnh tiÕp theo §Þa chØ sè liÖu C¸c thiÕt bÞ ngo¹i vi Ra Vµo §Þa chØ vµo ra H×nh 6.4: CÊu tróc tæng qu¸t cña mét hÖ thèng ®iÒu khiÓn +Bé ph©n phèi lÖnh: lµm nhiÖm vô ph©n phèi c¸c lÖnh thÝch hîp ®Ó thùc thi c¸c nhiÖm vô ®­îc yªu cÇu tõ khèi ®IÒu khiÓn. +Bé ghi ph¸t lÖnh: Lµm nhiÖm vô ghi ®Öm c¸c lÖnh cÇn thùc hiÖn +Bé nhí ch­¬ng tr×nh: Bé nhí nµy ghi tÊt c¶ c¸c ch­¬ng tr×nh cÇn thiÕt cho nhiÖm vô ®iÒu khiÓn, c¸c ch­¬ng tr×nh nµy cã thÓ lµ ch­¬ng tr×nh xö lý cuéc gäi hay lµ ch­¬ng tr×nh xö lý b¶o d­ìng. +Bé nhí sè liÖu: Lµm nhiÖm vô ghi tÊt c¶ c¸c sè liÖu cÇn thiÕt phôc vô cho qu¸ tr×nh thùc thi lÖnh. +Bé ghi ph¸t thao t¸c: Thùc thi c¸c thao t¸c logic vµ sè häc, c¸c lÖnh vµ c¸c sè liÖu thÝch hîp. NÕu kÕt qu¶ lµ c«ng viÖc cÇn thùc hiÖn , nã sÏ ®­a ra c¸c lÖnh ®IÒu khiÓn t­¬ng øng qua thiÕt bÞ giao tiÕp vµo ra tíi thiÕt bÞ ngo¹i vi cÇn ®iÒu khiÓn. Cßn nÕu kÕt qu¶ lµ mét sè liÖu phôc vô cho lÖnh kh¸c th× nã chuyÓn tíi bé ph©n phèi lÖnh vµ chuyÓn sè liÖu tÝnh to¸n ®­îc tíi bé nhí sè liÖu. +ThiÕt bÞ giao tiÕp vµo ra: Lµm nhiÖm vô ®Öm, chuyÓn c¸c th«ng tin tõ thiÕt bÞ ngo¹i vi vµo bé xö lý vµ chuyÓn c¸c bé xö lý ®Õn c¸c thiÕt bÞ ngo¹i vi. Nguyªn lý ho¹t ®éng cña bé xö lý: §Ó thùc hiÖn mét thao t¸c ®iÒu khiÓn th× bé xö lý nhËn th«ng tin tõ thiÕt bÞ ngo¹i vi th«ng qua thiÕt bÞ vµo ra ®­a tíi bé ph©n phèi lÖnh. C¨n cø vµo tõng c«ng viªc cô thÓ vµ møc ­u tiªn cña nã bé ph©n phèi lÖnh ®­a ®Þa chØ lÖnh cÇn thiÕt tíi bé nhí ch­¬ng tr×nh. LÖnh nµy ®­îc ®äc ra vµ ®­a tíi bé ghi ®Öm, ®Þa chØ lÖnh kh¸c ®­îc ghi tíi bé nhí ch­¬ng tr×nh. Khi cã mét lÖnh tõ bé ghi ph¸t lÖnh ®­îc chuyÓn tíi bé ghi ph¸t thao t¸c th× mét lÖnh kh¸c ®­îc chuyÓn tíi bé ghi ph¸t ®Öm, qu¸ tr×nh cø tiÕp diÔn… Còng ®ång thêi víi qu¸ tr×nh nµy bé ph©n phèi lÖnh ®­a ®Þa chØ ®Õn bé nhí sè liÖu, do ®ã mçi lÖnh ®­îc thùc hiÖn tíi bé nhí thao t¸c th× sè liÖu còng ®­îc chuyÓn tíi ®ã. T¹i bé nhí thao t¸c, sè liÖu cÇn thiÕt cÇn lÖnh ®Ó thùc hiÖn vµ kÕt qu¶ lµ mét th«ng sè logic ®­îc ®­a ra. KÕt qu¶ lµ c«ng viÖc cÇn thùc hiÖn ®­a ra c¸c ®IÒu khiÓn t­¬ng øng qua thiÕt bÞ vµo ra ®­a tíi c¸c thiÕt bÞ ngo¹i vi thùc hiÖn c«ng viÖc cßn nÕu kÕt qu¶ lµ mét sè liÖu phôc vô cho lÖnh kh¸c th× nã chuyÓn tíi bé nhí sè liÖu. Bé nhí lÖnh tiÕp tôc thùc hiÖn lÖnh tiÕp theo ®Õn khi ®¹t yªu cÇu. 6.2 CÊu tróc ®iÒu khiÓn ®a xö lý cña tæng ®µi ®iÖn tö sè SPC 6.2.1 CÊu tróc ®iÒu khiÓn trung t©m CC (Center control), xö lý khu vùc RP +Chøc n¨ng: víi cÊu tróc ®iÒu khiÓn nµy bé xö lý trung t©m chØ thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng cuéc gäi cßn c¸c c«ng viÖc phô trî giao cho xö lý ngo¹i vi RP , chøc n¨ng chÝnh cña c¸c khèi TB TB Bé ®iÒu khiÓn ®­êng d©y thuª bao Bé thu xung ®a tÇn Bé xö lý khu vùc RP thùc hiÖn ®iÒu khiÓn c¸c thuª bao tËp hîp c¸c con sè Thu ®­îc t¹o thµnh b¶n tin CP Bé thu b¸o hiÖu kªnh riªng CAS Bé thu b¸o hiÖu kªnh chung CCS Bé xö lý khu vùc RP thùc hiÖn ®iÒu khiÓn c¸c thuª bao tËp hîp c¸c con sè thu ®­îc t¹o thµnh b¶n tin CP Bé xö lý trung t©m CP H×nh 6.5: cÊu tróc ®iÒu khiÓn trung t©m khu vùc Bé xö lý kÕt cuèi thuª bao: X¸c ®Þnh c¸c tr¹ng th¸i nhÊc m¸y, trao ®æi th«ng tin ®Õn thuª bao víi bé ®iÒu khiÓn trung t©m, tham gia vµo m¹ch ®o thö… Bé xö lý kÕt cuèi PCM: ChÌn t¸ch c¸c b¸o hiÖu CAS, kiÓm tra ®­êng PCM, trao ®æi víi xö lý trung t©m. Bé xö lý c¸c thiÕt bÞ phô trî b¸o hiÖu: Tham gia vµo qu¸ tr×nh xö lý cuéc gäi, chÞu sù ®IÒu khiÓn cña bé nhí trung t©m, t¹o c¸c b¶ng tin ®Ó trao ®æi víi CP. Bé ®IÒu khiÓn trong tr­êng chuyÓn m¹ch Marker: Thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc cÇn thiÕt cho CP vÒ th«ng tin tr­êng chuyÓn m¹ch, bé xö lý trung t©m hoµn toµn dùa vµo c¸c th«ng tin do marker cung cÊp, marker còng chøa c¸c ch­¬ng tr×nh gi¸m s¸t vµ dù ®o¸n lçi cña tr­êng chuyÓn m¹ch. VÞ trÝ bµn ®iÖn tho¹i viªn: Lµ n¬i thùc hiÖn c¸c lÖnh tõ bªn ngoµi t¸c ®éng vµo trung t©m ®iÒu khiÓn. §­êng PCM néi bé §­êng PCM néi bé PU RP PU RP RP PU RP PU RP Marker CM §iÒu khiÓn H×nh 6.6: Sù liªn kÕt chøc n¨ng cña c¸c bé vi xö lý. 6.2.2 CÊu tróc ®iÒu khiÓn tæ chøc theo kiÓu module: Do nhu cÇu vÒ tèc ®é, kh¶ n¨ng xö lý nhanh thêi gian truy nhËp ng¾n, ngµy nay c¸c tæng ®µi ®iÖn tö sè ®· vµ ®ang ph¸t triÓn theo h­íng module ho¸, cÊu tróc ®iÒu khiÓn nµy ®em l¹I nhiÒu ­u ®iÓm h¬n so víi c¸c cÊu tróc ®iÒu khiÓn kh¸c vÒ mÆt kinh tÕ, tiÖn Ých thay thÕ b¶o d­ìng còng nh­ sù ph¸t triÓn vÒ dung l­îng, ®é tin cËy cña toµn hÖ thèng ngµy cµng cao h¬n.Trong mçi module cña tæng ®µi ®­îc cÊu t¹o gåm: Mét bé xö lý c¸c chøc n¨ng cña tõng module nhiÖm vô chÝnh lµ gi¶m bít c¸c c«ng viÖc xö lý vµ ®Iªï khiÓn xö lý trung t©m PhÇn 2 Ch­¬ng 7: ThiÕt kÕ tuyÕn thuª bao xa I. Kh¸i qu¸t. 7.1 Nhu cÇu tÊt yÕu ®èi víi tuyÕn thuª bao xa. §èi víi nh÷ng thuª bao xa, viÖc truyÒn dÉn gÆp khã kh¨n do ®Þa h×nh phøc t¹p nh­ qua rõng nói, s«ng, suèi… ng­êi ta dïng tuyÕn thuª bao xa ®Ó gi¶m bít ®­êng d©y truyÒn dÉn, ®¶m b¶o an toµn th«ng tin. TuyÕn thuª bao xa tøc lµ tËp trung c¸c thuª bao ë vïng d©n c­ xa vµ truyÒn trªn ®­êng truyÒn dÉn PCM - TDM. Exchang Mux Demux 1 Ph¸t Thu Ph¸t Thu Mux Demux Thuª bao TuyÕn truyÒn dÉn S¬ ®å khèi cña tuyÕn: + MUX, DEMUX: Khèi cã nhiÖm vô ghÐp t¸ch sè liÖu, tho¹i vµ TV ®Ó truyÒn ®i mÆt kh¸c cßn thu th«ng tin sè liÖu vÒ kªnh. + ThiÕ bÞ thu ph¸t lµm nhiÖm vô thu ph¸t th«ng tin. + Kªnh truyÒn dÉn ®Ó truyÒn t¶i th«ng tin. Tuú thuéc ph­¬ng tiÖn truyÒn dÉn mµ ta cã m¸y thu vµ m¸y ph¸t kh¸c nhau: * C¸p quang. * Vi ba * VÖ tinh. + 1: Nèi ghÐp gi÷a tæng ®µi víi tuyÕn truyÒn dÉn PCM. + 2: Nèi ghÐp gi÷a thuª bao víi tuyÕn PCM. 7.2 §Æc ®iÓm tuyÕn thuª bao xa: + Sè m¸y ghÐp lín nhÊt ®óng b»ng sè kªnh truyÒn trªn tuyÕn truyÒn dÉn PCM. + §èi víi c¸c m¸y thuª bao xa ®èi víi tæng ®µi vÉn coi nh­ nh÷ng thuª bao trùc tiÕp, do vËy cïng mét lóc cã thÓ nhiÒu m¸y ho¹t ®éng. + C¸c tÝn hiÖu quay sè, HOS, b¸o hiÖu ®Òu truyÒn trªn kªnh 16. + Khi tuyÕn PCM cã sù cè th× sÏ c¾t toµn bé ho¹t ®éng. 7.3 Ph©n tÝch vµ thiÕt kÕ theo s¬ ®å. Exchange 1 TruyÒn dÉn PCM-TDM 2 Thuª bao xa 11 12 13 14 H×nh 7.1: s¬ ®å kÕt nèi tæng ®µi vµ thuª bao xa. S¬ ®å nèi ghÐp tõ tæng ®µi ®Õn thuª bao xa dïng kü thuËt PCM-TDM 1. Phèi ghÐp gi÷a tæng ®µi víi tuyÕn truyÒn dÉn PCM-TDM. 2. GhÐp gi÷a thuª bao víi tuyÕn truyÒn dÉn PCM - TDM. §Ó truyÒn c¸c tÝn hiÖu vµ sè liÖu trªn toµn hÖ thèng cã ghÐp kªnh PCM - TDM (hÖ thèng 11 vµ 14), vÒ phÝa tæng ®µi cÇn cã phèi ghÐp tæng ®µi víi thiÕt bÞ truyÒn dÉn PCM - TDM (phèi ghÐp 1). T­¬ng tù nh­ vËy, vÒ ph¸i thuª bao cã phèi ghÐp 2 sao cho giao diÖn 11 vµ 14 lµ gièng nhau. Nãi c¸ch kh¸c, thuª bao xa ®­îc nèi víi tæng ®µi nh­ lµ thuª bao trùc tiÕp. C¸c nèi ghÐp ë ®Çy ®­îc xem nh­ lµ kh«ng cã thiÕt bÞ trung t©m. Phèi ghÐp 1 vµ 2 cã chøc n¨ng chuyÓn c¸c tÝn hiÖu tõ tæng ®µi ®Õn thuª bao, th«ng qua tuyÕn truyÒn dÉn PCM - TDM vµ ng­îc l¹i. HÖ thèng PCM - TDM lµ hÖ thèng truyÒn dÉn th«ng tin sè ph©n chia theo thêi gian. Nh­ vËy bÊt kÓ tÝn hiÖu nµo khi chuyÓn qua tuyÕn kªnh truyÒn tin PCM - TDM ®Òu ph¶i ë d¹ng sè vµ ghÐp kªnh theo thêi gian. TuyÕn truyÒn dÉn PCM - TDM lÊy luång 2M lµm gèc, tøc lµ tÝn hiÖu tho¹i, sè liÖu ®­îc göi vµo c¸c khe thêi gian TS1 ®Õn TS15 vµ TS17 ®Õn TS31. C¸c tÝn hiÖu b¸o hiÖu ®­îc göi vµo khe thêi gian TS16. C¸c bit ®ång bé ®­îc göi vµo he thêi gian TS0. Cô thÓ phèi ghÐp 1 vµ 2 cÇn chuyÓn: * VÒ phÝa thuª bao xa: + Chu«ng + Tho¹i vµ sè liÑu. + C¸c ©m th«ng b¸o cña tæng ®µi. * VÒ phÝa tæng ®µi: + Tr¹ng th¸i thuª bao. - TÝn hiÖu quay sè hoÆc TONE cña thuª bao. + Tho¹i vµ c¸c sè liÖu. EXC Ring75v 25Hz Tone, voice HSO Dialing Voice 11 MRC M1 Tone, voice E'1 S16 MX Si PMC1 R16 DMX rj r16 DMX ri PMC2 s16 MX sj E1 TV M'1 12 MRC Ring75v 25Hz Tone, voice HSO Dialing Voice H×nh 7.2: m« pháng tÝn hiÖu truyÒn qua tuyÕn PCM - TDM S¬ ®å trªn thÓ hiÖn c¸c h­øc n¨ng chñ yÕu cña nèi ghÐp 1 vµ 2 nh­ sau: * H­íng tõ tæng ®µi ®Õn thuª bao. TÝn hiÖu chu«ng 75v-25Hz ®­îc chuyÓn thµnh bit M1 ®­a ®Õn TS16 cña PCM - TDM, ®Ó bªn thu thu ®­îc tÝn hiÖu E1 ë 2. C¸c tÝn hiÖu bit E1 ®iÒu khiÓn dßng chu«ng ~75V-25Hz t¹i chç cho thuª bao. Cô thÓ lµ lµm cho R¬le KB lµm viÖc ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm KB1 vµ KB2 cÊp ®iÖn cho chu«ng. ChuyÓn tÝn hiÖu tho¹i vµ sè liÖu Analog (0,3KHz-3,4KHz) thµnh c¸c PCM - Tx ph¸t vµo c¸c kªnh t­¬ng øng TSi ®Õn thu, phÝa thu 2 nhËn tÝn hiÖu PCm - Tx chuyÓn thµnh tÝn hiÖu tho¹i sè liÖu cÊp cho thuª bao. ChuyÓn c¸c ©m th«ng b¸o Tone: ¢m TONE dùa trªn c¬ së tÝn hiÖu h×nh sin chañan 425Hz, víi c¸c nhÞp ng¾t kh¸c nhau. + ¢m mêi quay sè 425Hz liªn tôc. + ¢m b¸o bËn 425Hz ng¾t 1s, ®ãng 1s. + ¢m håi chu«ng 425Hz ng¾t 1s ®ãng 3s. * H­íng thuª bao xa ®Õn tæng ®µi. ChuyÓn ttheo tr¹ng th¸i nhÊc ®Æt m¸y (tr¹ng th¸i thuª bao HSO) thµnh bit M2 chuyÓn vµo khe thêi gian TS16 cña PCM. Bªn thu nhËn ®­îc bit qua chËp m· M2. Dùa vµo tÇn sè lÇn chËp m· mµ tæng ®µi biÕt ®­îc m¸y thuª bao ®­îc mêi tho¹i. - ChuyÓn tho¹i - sè liÖu Analog thµnh d¹ng PCM-Tx, ph¸t vµo khe thêi gian TSi t­¬ng øng. Bªn thu chuyÓn ng­îc l¹i sang tÝn hiÖu tho¹i 0,3KHz - 3,4KHz. - ChuyÓn c¸c tÝn hiÖu xung quay sè: C¸c xung quay sè ®­îc chuyÓn nhê viÖc chËp m· M2. Dùa vµo tÇn sè lÇn chËp m· mµ ta biÕt ®­îc m· sè cña tæng ®µi mêi tho¹i. Qua ph©n tÝch trªn chóng ta thÊy râ ®­îc chøc n¨ng cña tõng giao tiÕp 1 vµ 2. B©y giê ta sÏ ®i s©u ph©n tÝch thiÕt kÕ hai phÇn giao tiÕp ®ã. 7.4 Ph©n tÝch m¹ch ®iÖn giao tiÕp thuª bao víi tuyÕn truyÒn dÉn PCM- TDM. a. C¸c sè liÖu ban ®Çu. Qua ph©n tÝch c¸c ®­êng tÝn hiÖu vµo ra khèi giao tiÕp thuª bao víi tuyÕn truyÒn dÉn PCM - TDM ë trªn, ta lËp ®­îc s¬ ®å biÓu diÔn mèi quan hÖ gi÷a khèi giao tiÕp thuª bao víi tuyÕn truyÒn dÉn PCM - TDM nh­ sau: Thuª bao Giao tiÕp thuª bao -75v-25KHz -5v +5v GND +12v -48v GND48v -Tx Rx Tx.Syn Tx.Clock Rx.Clock -75v-25KHz M E S.Clock TuyÕn truyÒn dÉn Signaling Timing Data Nguån PCM-TDM H×nh 7.3: BiÓu diÔn mèi quan hÖ gi÷a thuª bao víi tuyÕn truyÒn dÉn Tõ thuª bao chØ cã mét ®«i d©y ©m tÇn nèi ®Õn khèi giao tiÕp. Gi÷a khèi giao tiÕp vµ tuyÕn truyÒn dÉn PCM-TDM cã c¸c tÝn hiÖu sau: Nguån ~75v-25Hz (mét ®«i d©y). +5v, GND 5v +12v, GND 12v -48v, GND 48v Data: Tx, Rx. Timing: Tx, Syn Rx, Syn (800Hz). Signaling: M, E, S. Clock (=500Hz). b. S¬ ®å khèi tiÕp thuª bao víi truyÒn dÉn PCM - TDM: H×nh 7.4: khèi tiÕp thuª bao víi truyÒn dÉn PCM - TDM: Tõ s¬ ®å khèi vÒ mèi quan hÖ gi÷a thuª bao víi tuyÕn truyÒn dÉn PCM - TDM ë trªn, ta lËp nªn s¬ ®å khèi giao tiÕp thue ebao víi tuyÕn truyÒn dÉn nh­ sau: ViÖc cÊp nguån - 48V ®­îc ®­a qua khèi B.S.O B: CÊp nguån; S: gi¸m s¸t ®­êng gi©y; O: b¶o vÖ qu¸ ¸p; H: Hybrid: ®©y lµ m¹ch sai ®éng dïng ®Ó ®æi 2/4 d©y, tõ biÕn ¸p 2 d©y sau khi qua bé H ®Çu ra 4 d©y (A in vµ Mass, A out vµ Mass). M¹ch CODER vµ DECODER lµ m¹ch m· ho¸ vµ gi¶i m·. * Khi thuª bao nhÊc m¸y, nguån -48V qua B.S.O, qua 1 - 3 (KB1), qua thuª bao, qua 3-1 (KB2) qua B.S.O vÒ GND 48V. T¹i B.S.O t¹o ra bit M1 th«ng b¸o thuª bao nhÊc m¸y. Cßn bªn kh¸ch gäi ®Õn thuª bao, lóc nµy sÏ cã bit E1, bit E1 lµm cho KB ho¹t ®éng. KB ®ãng KB1 (3-2) vµ KB2 (3-2) l¹i, cÊp nguån chu«ng 75v - 25Hz cho thuª bao. Khi thuª bao nhÊc m¸y, dßng xoay chiÒu sÏ ch¹y kÝn m¹ch, th«ng qua c¶ tô C ) c = 2m), tô C ®Ó cho dßng ©m tÇn ®i qua, dßng nµy sÏ t¹o thµnh dßng khÐp kÝn. M¹ch vßng nµy sÏ ph¶n ¸nh lªn thø cÊp biÕn ¸p tÝn hiÖu tho¹i. TÝn hiÖu ë L3 ®­îc nèi tiÕp bé chuyÓn ®æi 2/4 d©y t¹o ra tÝn hiÖu A in ®­a vµo CODER vµ A out tõ DECODER ®­a vÒ qua L1 vµ L2 ®Ó ®­a ®Õn thuª bao. Bé chuyÓn ®æi 2/4 d©y t¸ch d©y ph¸t riªng (A in) vµ d©y thu riªng (A out). §èi víi d©y thu tõ PCm in, qua DECODER ®­a vµo 2/4 d©y, qua biÕn ¸p ®Õn thuª bao. T¹i CODER, ta muèn ph¸t 1 trªn kªnh nµo, ta dïng Tx. Syn ®Ó ®iÒu khiÓn, ta ph¸t lµ TSi. Cßn khi thu vÒ còng tõ mét tÝn hiÖu Rxj nµo ®ã (i vµ j cã thÓ b»ng nhau hoÆc kh¸c nhau), kh«ng nhÊt thiÕt lµ i ph¶i kh¸cj. Do ®ã Rx.Syn nªn khi thu ta chØ thu ®­îc Rxj nµo ®ã, trong sè n kªnh mµ ®èi ph­¬ng gäi ®Õn. Khi ph¸t ra còng vËy, ta chØ ph¸t ë kªnh i nµo ®ã mµ th«i. Bé CODER muèn ho¹t ®éng ®­îc ph¶i cã tÝn hiÖu CLK vµ tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn ®iÖn ¸p nguån PD. TÝn hiÖu PD ®­îc lÊy tõ khèi B.S.O (bit M1). Khi thuª bao nhÊc m¸y, sÏ cã bit M1. B©y giê ta sÏ ph©n tÝch c¸c khèi sau: * Bé m· ho¸ vµ gi¶i m·: CODER DECODER A in A out PCM out PD -5v +5v GND 5v Rx c/k Rx.Syn Tx c/k Tx.Syn H×nh 7.5: khèi nguyªn lý bé CODER - PhÇn m· ho¸: A in lµ ®Çu vµo cña tÝn hiÖu tho¹i t­¬ng tù, ®­îc ®­a qua CODER cã d¶i tÇn sè lµ 0,3 KHz -3,4 KHz, ë tuyÕn th«ng tin PCM 30/32 øng víi mçi kªnh tho¹i cã tÇn sè lµ f = 8KHz (®©y lµ tÇn sè lÊy mÉu cña khèi CODER). Ra khái CODER lµ PCM out, lµ mét dßng tÝn hiÖu sè (digital signalling) mang th«ng tin tho¹i, víi cïng cÊp nhÞp ®ång hå lµ 2M c/k Tx ®Ó CODER lµm viÖc t¹o ra dßng tÝn hiÖu sè 2M Tx. Ch©n PD lµ ch©n ®iÒu khiÓn nguån. Khi PD cã møc logic 1 th× CODER ®­îc cÊp nguån, ng­îc l¹i th× kh«ng. - PhÇn gi¶i m·: Dßng xung ®ång hå thu vµo ®­a qua CODER 2M c/k Rx lÊy tõ bé ®Þnh thêi thu. Dßng sè 2M Rx lµ tÝn hiÖu tõ DEMUX ®­a tíi. A out lµ tÝn hiÖu tõ ®Çu ra cña DECODER, sau khi gi¶i m· PCM in, cho ta Aout lµ tÝn hiÖu tho¹i. ViÖc ®Þnh thêi ph¸t vµ ®Þnh thêi thu phô thuéc hoµn toµn vµo tÝn hiÖu Tx. Syn vµ Rx. Syn. Cã thÓ khi ph¸t tÝn hiÖu PCM out ë khe TSi cßn khi thu th× ë khe TSj (i, j cã thÓ kh¸c nhau hoÆc b»ng nhau). * Bé sai ®éng - chuyÓn ®æi 2/4 d©y (Hybrid). TÝn hiÖu A out tõ DECODER ®­a qua IC (bé khuÕch ®¹i), biÕn trë R ®iÒu chØnh hÖ sè khuÕch ®¹i cña IC1. A out sau khi ®­îc khuÕch ®¹i qua IC1, qua R ®Õn R2, mÆt kh¸c nã sÏ qua R4 vµ R7 ph¶n håi l¹i. Hai tÝn hiÖu ph¶n håi cña A out qua R4 vµ R7 ®Õn ch©n 3 vµ ch©n 2 cña IC2 cã gi¸ trÞ biªn ®é nh­ nhau vµ ng­îc chiÒu nhau nªn bÞ triÖt tiªu. VËy sÏ kh«ng cã tÝn hiÖu ph¶n hßi l¹i do A out. S¬ ®å: H×nh7.6: Bé sai ®éng chuyÓn ®æi 2/4 d©y(Hybrid) MÆt kh¸c, khi cã tÝn hiÖu tho¹i tõ thuª bao ®­a ®Õn qua biÕn ¸p, ®Õn d©y nã sÏ ®i qua R1 vµ R2 vµo c¶ IC. Ta biÕt r»ng cöa vµo ch©n 6 cña IC1 cã trë kh¸ng rÊt lín, thùc chÊt tÝn hiÖu kh«ng qua ®­îc, mµ dßng tho¹i sÏ qua IC2, qua R5 t¹o tÝn hiÖu A in ®­a vµo cÊp cho CODER. Nh­ vËy, nhê hai bé khuÕch ®¹i l¾p theo kiÓu cÇu cÇn b»ng ta ®· chuyÓn ®æi ®­îc 2 ®Çu d©y thµnh 4 ®Çu d©y vµ ng­îc l¹i. * Bé thu tÝn hiÖu b¸o chu«ng thuª bao: S¬ ®å: H×nh7.7: Bé thu tÝn hiÖu b¸o chu«ng thuª bao Khi cã tÝn hiÖu chu«ng (cã bit E1) ®­a ®Õn ch©n D cña 74LS th× Flip-Flop sÏ ho¹t ®éng. - §Ìn LED s¸ng, b¸o cã tÝn hiÖu chu«ng. - Q ë møc 1 nªn th«ng, dßng ®iÖn 12v ch¹y qua cuén r¬le KB, KB lµm viÖc ®ãng KB1 vµ KB2 nèi kÝn m¹ch dßng chu«ng ~75v - 25Hz cho thuª bao. * M¹ch tÝn hiÖu nh¾c ®Æt m¸y: H×nh 7.8: M¹ch tÝn hiÖu nhÊc ®Æt m¸y Khi thuª bao nhÊc m¸y, tiÕp ®iÓm ë thuª bao chËp l¹i ®ãng kÝn m¹ch mét chiÒu -48v. Dßng mét chiÒu nµy qua bä æn dßng LB1011, qua ch©n 8 vÒ ch©n 3 (LB1011), qua L1, qua thuª bao ®Õn ch©n 1, ra ch©n 5 (LB1011), qua R4, R5 lµm cho T th«ng, qua R6 vÒ ®Êt. Khi ®ã cã sôt ¸p trªn R6, ë ch©n D cña 74LS74 cã møc logic 1,74LS74 lµm viÖc, ch©n Q cña nã cã møc logic 1. §©y chÝnh lµ tÝn hiÖu PD ®ãng m¹ch cÊp nguån cho CODER vµ còng chÝnh lµ tÝn hiÖu nhÊc ®Æt m¸y cho tæng ®µi (M). Khi quay sè, tÝn hiÖu M sÏ ng¾t qu·ng (theo thêi gian) mµ qua ®ã tæng ®µi biÕt ®­îc sè cña thuª bao chñ gäi. c. S¬ ®å m¹ch ®iÖn chi tiÕt cña giao tiÕp thuª bao víi tuyÕn truyÒn dÉn PCM - TDM. Sau ®©y ta sÏ ph©n tÝch s¬ ®å m¹ch ®iÖn chi tiÕt cña giao tiÕp thuª bao víi tuyÕn truyÒn dÉn PCM - TDM. S¬ ®å nµy ®­îc biÓu diÔn ë h×nh sau. * Ho¹t ®éng cña m¹ch ®­îc diÔn gi¶i nh­ sau: + Khi thuª bao gäi ®i: Thuª bao nhÊc m¸y sÏ ®ãng kÝn m¹ch -48v, -48v ®i qua h¹ dßng, qua thuª bao, qua R20, qua R18 trë vÒ GND 48v. Ch©n D cña 74LS74 (ch©n 2) sÏ cã møc logic 1, 74LS74 chuyÓn tr¹ng th¸i, ®Çu Q sÏ cã møc logic 1. Bit M ®­îc chuyÓn ®Õn tæng ®µi, mÆt kh¸c nã cßn cung cÊp bit PD ®ãng m¹ch cÊp nguån cho CODER chuÈn bÞ nèi th«ng tho¹i. Khi thuª bao quay sè, m¹ch ®iÖn lµm viÖc nh­ khi nhÊc m¸y nh­ng lóc nµy bit M ®­îc chËp m·, tæng ®µi sÏ ®Õm sè xung ®ã, biÕt ®­îc m· sè thuª bao ®­îc mêi tho¹i. Trong m¹ch Diode D1 ®ãng vai trß lµ m¹ch cÊm, ta sÏ ph©n tÝch sau. TÊt nhiªn, khi thuª bao nhÊc m¸y lªn, nÕu kh«ng bËn tæng ®µi sÏ ph¸t TONE mêi quay sè 425Hz liªn tôc qua Rx, qua CODER, qua m¹ch chuyÓn ®æi 2/4 d©y, qua cuén thø cÊp biÕn ¸p. Trªn cuén s¬ cÊp cã tÝn hiÖu TONE, lóc nµy m¹ch cÊp TONE 425Hz khÐp kÝn, qua thuª bao, qua cuén d©y TR2 vµ tô C4, trong tai nghe cã tÝn hiÖu ©m mêi quay sè liªn tôc. NÕu nh­ tæng ®µi ban¹, ©m b¸o bËn còng ®i qua ®­êng trªn. ViÖc quay sè thµnh c«ng, m¸y bÞ gäi kh«ng bËn tæng ®µi sÏ nèi t¾t cho 2 thuª bao th«ng tho¹i víi nhau. C¸c tÝn hiÖu CLK-500Hz cÊp cho c¸c flip - flop lµm viÖc. C¸c tin hiÖu 2M. Rx. Tx. Syn lµ ®ång bé ph¸t. Tx. Rx. Syn 8KHz lµ ®ång bé thu. M¹ch cÊp 5v qua R5 lµ cÊp ®iÖn cho m¹ch ph¸t Tx. + Khi tæng ®µi gäi ®Õn: Lóc nµy cã bit E qua ch©n T1 (C2383), T1 lµm viÖc, nèi ng¾n m¹ch +12v qua r¬le KB vÒ GND12v. R¬le lµm viÖc, ®ãng m¹ch chu«ng cña thuª bao. Khi thuª bao nhÊc m¸y, sÏ cã tÝn hiÖu M göi ®Õn tæng ®µi b¸o thuª bao ®· nhÊc m¸y vµ ®ãng cÊp nguån cho CODER chuÈn bÞ kªnh. Lóc nµy th× ë ch©n 9 (Q) cña 74LS74 ®ang ë møc 1 chuyÓn vÒ møc 0, tÝn hiÖu qua R9 ®Õn 74LS74 vÒ GND 5v, v× vËy mµ T1 kh«ng më, r¬le KB kh«ng lµm viÖc. MÆt kh¸c qua bit M ta còng biÕt ®­îc thuª bao mêi tho¹i ®ang bËn ®Ó ph¸t ©m b¸o bËn cho thuª bao quay sè mêi tho¹i. 7.5 ThiÕt kÕ m¹ch ®iÖn giao tiÕp tæng ®µi víi tuyÕn truyÒn dÉn cao tÇn PCM - TDM: a. C¸c sè liÖu ban ®Çu. Tõ viÖc ph©n tÝch c¸c ®­êng tÝn hiÖu vµo vµ ra khèi giao tiÕp gi÷a tæng ®µi vµ tuyÕn truyÒn dÉn PCM - TDM ë môc 1, ta lËp ®­îc s¬ ®å biÓu diÔn mèi quan hÖ giao tiÕp tæng ®µi víi tuyÕn truyÒn dÉn nh­ sau: H×nh 7.9: biÓu thÞ mèi quan hÖ gi÷a khèi giao tiÕp tæng ®µi víi tuyÕn truyÒn dÉn PCM - TDM. Khèi giao tiÕp vµ tuyÕn truyÒn dÉn cã c¸c tÝn hiÖu sau: Nguån +5v, GND 5v +12v, GND 12v Data Tx, Rx. Timing Tx, Syn Rx, Syn (= 800Hz). Tx.Clock, Rx.Clock (= 2Khz). Signaling M, E S. Clock (= 500Hz). b. ThiÕt lËp s¬ ®å: Qua s¬ ®å biÓu diÔn mèi quan hÖ trªn ta x©y dùng s¬ ®å khèi cña giao tiÕp tæng ®µi víi tuyÕn truyÒn dÉn tèc ®é cao PCM - TDM nh­ sau: S¬ ®å: H×nh7.10: s¬ ®å khèi cña giao tiÕp tæng ®µi víi tuyÕn truyÒn dÉn tèc ®é cao PCM - TDM Khi cã tÝn hiÖu chu«ng tõ tæng ®µi, m¹ch ®iÖn sÏ khÐp kÝn nh­ h×nh vÏ, ~75v-25Hz qua C1 ®Õn RR. Bé RR sÏ chuyÓn tÝn hiÖu chu«ng thµnh bit M b¸o c¸o chu«ng cho thuª bao. TÊt nhiªn kh«ng thÓ qua KA1 ®­îc, do KA1 bÞ hë m¹ch (KA ch­a lµm viÖc). Khi thuª bao nhÊc m¸y, ta thu ®­îc bit E vÒ, KA sÏ lµm viÖc, ®ãng KA1 l¹i, khi ®ã dßng ®iÖn mét chiÒu -48v kh«ng ch¹y qua C1 ®­îc mµ qua KA1, qua cÇu diod, qua m¹ch HOLDER. Nã kh«ng ch¹y qua biÕn ¸p do cã tô C2 ng¨n l¹i. HOLDER lµ bé t¶i gi¶ sau nµy ta sÏ bé æ dßng ë ®©y. Khi tæng ®µi biÕt ®­îc thuª bao nhÊc m¸y, tæng ®µi sÏ ph¸t ©m mêi quay sè. Së dÜ m¹ch ph¶i l¾p cÇu diod lµ v× dßng ®iÖn-48v cã thÓ ®¶o ®Çu nèi ®­îc (®¶o ±). ¢m TONE mêi quay sè 425Hz kh«ng qua cÇu diod ®­îc mµ ®i qua biÕn ¸p TR1, qua m¹ch Hybrid, ®i vµo CODEC lªn tuyÕn truyÒn dÉn PCM - TDM ®Õn thuª bao. Thuª bao nghe ©m mêi quay sè. §Ó x¸c ®Þnh thuª bao cÇn mêi tho¹i, tæng ®µi chØ viÖc ph©n tÝch qu¸ tr×nh chuyÓn bit M tõ thuª bao nµo gäi ®Õn, sau khi tæng ®µi ®· ®­îc ®­îc thuª bao ®­îc mêi gäi, sÏ ®ãng th«ng m¹ch dÉn PCM - TDM. C¸c phÇn m¹ch: Hybrid, CODER, bé c¶m nhËn chu«ng t­¬ng tù nh­ phÇn tr­íc ta sÏ kh«ng xÐt l¹i. * Bé HOLDER: S¬ ®å: H×nh 7.11: Bé HOLDER §©y lµ mét bé giíi h¹n ®ãng vai trß t¶i gi¶. CÇu diod ®¶m b¶o cho ta cã thÓ ®æi cùc cña -48v. Víi m¹ch nµy dßng ®iÖn ch¹y trong m¹ch ®­îc æn ®Þnh táng kho¶ng 20mA - 40mA. Ta gi¶ thiÕt nÕu cã bÞ chËp ®­êng d©y thuª bao xuèng mass hay m¹ng ®iÖn th× dßng ®iÖn ch¹y trong tæng ®µi vÉn kh«ng bÞ t¨ng lªn. ViÖc duy tr× sù æn ®Þnh ®ã nhê vµo bé æn dßng, ®¶m b¶o an toµn cho tæng ®µi. Dßng ®iÖn ch¹y trong tæng ®µi khÐp m¹ch nh­ sau: Tõ nguån -48v qua R4, qua cÇu diod, ®Õn ch©n 8 (LB1011), ra ch©n 5 (LB1011), qua T1, T2 ®Õn ch©n 4 cña LB1011 ®Õn (-) cña cÇu diod vÒ GND48v. Gi¶ sö cã mét lý do nµo ®ã lµm cho dßng ®iÖn t¨ng lªn ®ét ngét. Khi ®ã sôt ¸p trªn R1 t¨ng lªn lµm cho cùc B cña T1 ©m h¬n. T1 kho¸ bít lµm cho dßng ®iÖn ch¹y trong m¹ch gi¶m xuèng. KHi T1 kho¸ l¹i lµm cho sôt ¸p trªn R2 gi¶m, cùc B cña T2 bít d­¬ng h¬n lµm hco T2 kho¸ bít dßng ®iÖn l¹i. NÕu dßng ®iÖn gi¶m xuèng th× sôt ¸p trªn R1vµ R2 ®Òu gi¶m, ®iÖn ¸p trªn cùc B cña T1 bít ©m h¬n, T1 më cho dßng ®iÖn qu¸ lín h¬n. Nhê vËy dßng ®iÖn ®­îc æn ®Þnh. * Bé RR (Ring Receiver). S¬ ®å: H×nh 7.12: Bé Ring - Receiver. Bé RR thùc chÊt lµ bé chuyÓn ®æi dßng chu«ng ~75v - 25Hz, tæng ®µi kh«ng chuyÓn trùc tiÕp dßng chu«ng ®Õn thuª bao mµ chØ chuyÓn ®i mét bit b¸o chu«ng cho thuª bao ®Ó ®ãng m¹ch chu«ng cña thuª bao mµ th«i. Ho¹t ®éng cña m¹ch nh­ sau: Khi cã ~75v-25Hz qua R1, C1 ®Õn D1 (n¾n dßng), thµnh dßng mét chiÒu n¹p cho tô C2, qua D2, D3 vÒ GND 75v. Khi C2 ®­îc n¹p ®ñ lín D4 sÏ th«ng vµ ph¸t quang, ch©n D cña 74LS74 sÏ cã møc logic 1, 74LS74 sÏ lµm viÖc chuyÓn tr¹ng th¸i ë ®Çu ra Q ®¶o cã møc logic 1. §Êy chÝnh lµ bit M1 ®­îc göi cho thuª bao, ®Ó thuª bao ®ãng m¹ch öo m¹ch chu«ng thuª bao. Hai diod æn ¸p D2 vµ D3 m¾c ng­îc chiÒu nh»m æn ®Þnh ®iÖn ¸p 6,2v. Tô C1 ng¨n dßng mét chiÒu, chØ cho dßng xoay chiÒu ~75v - 25Hz ®i qua. Diod D1 lµ diod n¾n dßng ®Ó n¹p cho tô C2. d. ThiÕt kÕ m¹ch ®iÖn tæng hîp m¹ch ®iÖn ghÐp nèi giao tiÕp tæng ®µi víi tuyÕn truyÒn dÉn PCM - TDM. M¹ch ®iÖn tæng hîp ®­îc thiÕt kÕ ho¹t ®éng nh­ sau: Khi thuª bao nhÊc m¸y, tæng ®µi nhËn ®­îc bit E ®­a vµo flip - flop 74LS74, flip-flop lËt tr¹ng th¸i lµm cho Q (®¶o) vµ Q ®Òu ®æi møc logic. Q tõ møc 1 vÒ møc kh«ng, LED D9 s¸ng b¸o nhÊc m¸y. Q (®¶o) tõ møc 0 ®Õn møc 1, tÝn hiÖu nµy lµm cho T3 më, dßng ®iÖn +12v qua cuén r¬le KA ®Õn T3, ®Õn D8 vÒ GND 12v. R¬le KA lµm viÖc ®ãng KA1 vµ KA2 l¹i, chuÈn bÞ ch th«ng tho¹i. MÆt kh¸c cÊp nguån cho CODEC th«ng qua bit PD (ch©n 16 cña TP-3067). Sau ®ã tæng ®µi sÏ cÊp TONE mêi quay sè theo ®­êng tho¹i. Khi thuª bao nhËn ®­îc ©m TONE, thuª bao sÏ quay sè lµm bit E thay ®æi møc logic, LED D9 nh¸y vµ KA chËp nh¶ tiÕp ®iÓm cña nã, qua ®ã tæng ®µi biÕt ®­îc sè thuª bao mµ thuª bao nµy cÇn gäi ®Ó ®ãng m¹ch th«ng tho¹i. VÊn ®Ò trªn ®­îc hiÓu: Tæng ®µi sÏ lµm viÖc víi thuª bao ®­îc mêi tho¹i. NÕu thuª bao ®­îc mêi tho¹i bËn th× tæng ®µi sÏ cÊp ©m TONE b¸o bËn cho thuª bao gäi ®Õn qua ®­êng tho¹i. NÕu thuª bao ®­îc mêi tho¹i rç th× tæng ®µi sÏ cÊp tÝn hiÖu chu«ng (bit M) th«ng qua m¹ch RR ®Ó th«ng b¸o dßng m¹ch chu«ng cho thuª bao mêi tho¹i vµ thuª bao ®­îc mêi tho¹i cã thÓ nãi chuyÖn trùc tiÕp víi nhau. Tµi liÖu tham kh¶o - Tæng ®µi kü thuËt sè SPC - §iªn tho¹i sè - SPC digital telephone exchange - Digital telephone