Tư tưởng Hồ chí Minh về giáo dục đạo đức cách mạng cho thanh niên

øc c¸ch m¹ng lµm nÒn t¶ng, míi hoµn thµnh ®­îc nhiÖm vô c¸ch m¹ng vÎ vang”( TËp 9 NXBCTQG, Hµ Néi 2000, tr 283). §¹o ®øc c¸ch m¹ng mµ Hå ChÝ Minh ®· v¹ch ra cho chóng ta lµ "Trung víi n­íc, hiÕu víi d©n". §ã lµ mét néi dung c¬ b¶n, bao trïm trong quan ®iÓm ®¹o ®øc c¸ch m¹ng cña Ng­êi. Lßng trung, hiÕu réng lín cao ®Ñp Êy thÓ hiÖn ë ý chÝ vµ quyÕt t©m phÊn ®Êu cho n­íc nhµ ®­îc hoµn toµn ®éc lËp, nh©n d©n ®­îc hoµn toµn tù do, ®ång bµo ai còng c¬m ¨n, ¸o mÆc, ai còng ®­îc häc hµnh. Suèt cuéc ®êi m×nh, Hå ChÝ Minh ®· chiÕn ®Êu cho ch©n lý “Kh«ng cã g× quý h¬n ®éc lËp, tù do". Tõ lóc t×m ®­îc con ®­êng cøu n­íc gi¶i phãng d©n téc lµ con ®­êng c¸ch m¹ng v« s¶n, Ng­êi ®· chuÈn bÞ vÒ chÝnh trÞ, t­ t­ëng vµ tæ chøc cho viÖc thµnh lËp §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam. Ng­êi ®· v¹ch ra ®­êng lèi chiÕn l­îc ®óng ®¾n vµ ®· ®oµn kÕt tËp hîp lùc l­îng, t¹o nªn søc m¹nh to lín cña cña d©n téc ®Ó ®¸nh ®uæi ®Õ quèc x©m l­îc, giµnh ®éc lËp tù do cho Tæ quèc. Khi thêi c¬ tæng khëi nghÜa c¸ch m¹ng th¸ng T¸m ®· ®Õn, Ng­êi chñ tr­¬ng “Dï ph¶i ®èt ch¸y c¶ d·y Tr­êng S¬n còng ph¶i c­¬ng quyÕt giµnh cho ®­îc ®éc lËp”. C¸ch m¹ng th¸ng T¸m th¾ng lîi ch­a ®­îc bao l©u, thùc d©n Ph¸p quay l¹i x©m l­îc ViÖt Nam lÇn thø hai, Ng­êi kªu gäi nh©n d©n ta “Thµ hy sinh tÊt c¶ chø kh«ng chÞu mÊt n­íc, nhÊt ®Þnh kh«ng chÞu lµm n« lÖ”. Trong kh¸ng chiÕn chèng Mü, Ng­êi d¹y qu©n ®éi vµ nh©n d©n ta “HÔ cßn mét tªn x©m l­îc trªn ®Êt n­íc ta th× ta cßn ph¶i tiÕp tôc chiÕn ®Êu, quÐt s¹ch nã ®i”. Nh÷ng lêi d¹y Êy cña Hå ChÝ Minh thÓ hiÖn lßng yªu n­íc nång nµn, khÝ ph¸ch anh hïng, tinh thÇn bÊt khuÊt, quyÕt t©m cao ®é cña nh©n d©n ta giµnh vµ gi÷ ®éc lËp, tù do cña Tæ quèc. §ã lµ nh÷ng biÓu hiÖn cña nÒn ®¹o ®øc míi ViÖt Nam. NhËn thøc s©u s¾c vai trß cña ®¹o ®øc c¸ch m¹ng trong sù nghiÖp gi¶i phãng d©n téc, tõ nh÷ng n¨m 20 cña thÕ kû XX, khi t×m ®­îc con ®­êng gi¶i phãng d©n téc b»ng con ®­êng c¸ch m¹ng v« s¶n, Hå ChÝ Minh chó träng viÖc gi¸o dôc ®¹o ®øc, ®µo t¹o c¸n bé c¸ch m¹ng. Trong cuèn "§­êng k¸ch mÖnh" (1927) Ng­êi ®· dµnh trang ®Çu ®Ó viÕt vÒ t­ c¸ch cña ng­êi c¸ch mÖnh, Hå ChÝ Minh yªu cÇu ng­êi c¸ch m¹ng ph¶i biÕt hy sinh, Ýt lßng ham muèn vÒ vËt chÊt, kh«ng ng¹i khã kh¨n gian khæ, thËm chÝ cã thÓ ph¶i hy sinh tÝnh m¹ng cña m×nh cho sù nghiÖp chung. Ng­êi c¸ch m¹ng ph¶i “cÇn kiÖm. Hoµ mµ kh«ng t­. C¶ quyÕt söa lçi m×nh. CÈn thËn mµ kh«ng nhót nh¸t…Kh«ng hiÕu danh, kh«ng kiªu ng¹o. Nãi th× ph¶i lµm. Gi÷ chñ nghÜa cho v÷ng. Hy sinh. Ýt lßng tham muèn vÒ vËt chÊt…víi tõng ng­êi th× khoan thø. Víi ®oµn thÓ th× nghiªm… QuyÕt ®o¸n. Dòng c¶m. Phôc tïng ®oµn thÓ”( TËp 2, NXBCTQG, Hµ Néi 2000, tr 260). Hå ChÝ Minh nªu lªn nh÷ng chuÈn mùc ®¹o ®øc chung cã ý nghÜa phæ biÕn ®èi víi mäi tÇng líp lµ trung víi n­íc, hiÕu víi d©n; yªu th­¬ng con ng­êi; cÇn, kiÖm, liªm, chÝnh, chÝ c«ng v« t­; tinh thÇn quèc tÕ trong s¸ng. Ngoµi nh÷ng chuÈn mùc chung ®èi víi mäi ng­êi, tuú theo tõng ®èi t­îng, tõng thêi ®iÓm, nhÊt lµ theo yªu cÇu nhiÖm vô cña c¸ch m¹ng, Hå ChÝ Minh ®· cô thÓ ho¸ néi dung ®¹o ®øc c¸ch m¹ng cho phï hîp. §èi víi c«ng d©n, Ng­êi d¹y, n­íc ta lµ n­íc d©n chñ, nghÜa lµ n­íc nhµ do nh©n d©n lµm chñ. Nh©n d©n cã quyÒn lîi lµm chñ, th× ph¶i cã nghÜa vô lµm trßn bæn phËn c«ng d©n, gi÷ ®óng ®¹o ®øc c«ng d©n, tøc lµ tu©n theo ph¸p luËt Nhµ n­íc. Tu©n theo kü luËt lao ®éng. Gi÷ g×n trËt tù chung. §ãng gãp (nép thuÕ) ®óng kú, ®óng sè ®Ó x©y dùng lîi Ých chung. H¨ng h¸i tham gia c«ng viÖc chung. B¶o vÖ tµi s¶n c«ng céng. B¶o vÖ Tæ quèc. Víi c¸n bé, ®¹o ®øc lµ c¸i "gèc" cña ng­êi c¸ch m¹ng. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ ®Ó lµm ng­êi c¸ch m¹ng, tr­íc hÕt ph¶i cã ®¹o ®øc c¸ch m¹ng. BÊt luËn trong hoµn c¶nh nµo, dï khã kh¨n hay thuËn lîi cña sù nghiÖp ®Êu tranh giµnh ®éc lËp cho d©n téc hay x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc, ng­êi c¸n bé còng ph¶i cã ®øc míi hoµn thµnh ®­îc nhiÖm vô. §¹o ®øc lµ nÒn t¶ng, cã ý nghi· quyÕt ®Þnh th¸i ®é, lËp tr­êng chÝnh trÞ, t­ t­ëng cña ng­êi c¸n bé vµ quyÕt ®Þnh môc tiªu, lý t­ëng mµ hä phÊn ®Êu. Hå ChÝ Minh cho r»ng ®¹o ®øc c¸ch m¹ng cña ng­êi c¸n bé cã thÓ tãm t¾t lµ: “NhËn râ ph¶i, tr¸i. Gi÷ v÷ng lËp tr­êng. TËn trung víi n­íc. TËn hiÕu víi d©n. Mäi viÖc thµnh hay b¹i, chñ chèt lµ do c¸n bé cã thÊm nhuÇn ®¹o ®øc c¸ch m¹ng, hay lµ kh«ng”( TËp 7, tr 480 ). C¸n bé cña §¶ng, Nhµ n­íc cÇn ph¶i xung phong g­¬ng mÉu trong s¶n xuÊt vµ c«ng t¸c, hÕt lßng, hÕt søc phôc vô nh©n d©n, lu«n lu«n trau dåi ®¹o ®øc c¸ch m¹ng cÇn, kiÖm, liªm, chÝnh. Víi ®¶ng viªn, ®¹o ®øc c¸ch m¹ng cña ®¶ng viªn cã tÇm quan träng ®Æc biÖt, khi viÕt vÒ ®¹o ®øc c¸ch m¹ng (12-1958), Ng­êi chØ râ: “§¹o ®øc c¸ch m¹ng cña ng­êi ®¶ng viªn lµ bÊt kú khã kh¨n ®Õn møc nµo còng kiªn quyÕt lµm ®óng chÝnh s¸ch vµ nghÞ quyÕt cña §¶ng, lµm g­¬ng mÉu cho quÇn chóng. Mäi ®¶ng viªn ph¶i n©ng cao tinh thÇn tr¸ch nhiÖm tr­íc nh©n d©n, tr­íc §¶ng; ph¶i ng¨n ngõa vµ kiªn quyÕt chèng l¹i chñ nghÜa c¸ nh©n”( TËp 9, tr 288) Theo Hå ChÝ Minh, chuÈn mùc ®¹o ®øc c¸ch m¹ng cña ®¶ng viªn, cã n¨m ®øc tÝnh: Nh©n, NghÜa, TrÝ, Dòng, Liªm. Hå ChÝ Minh gi¶i thÝch: “Nh©n lµ thËt thµ th­¬ng yªu, hÕt lßng gióp ®ì ®ång chÝ vµ ®ång bµo. V× thÕ mµ kiªn quyÕt chèng l¹i nh÷ng ng­êi, nh÷ng viÖc cã h¹i ®Õn §¶ng, ®Õn nh©n d©n. V× thÕ mµ s½n lßng chÞu cùc khæ tr­íc mäi ng­êi, h­ëng h¹nh phóc sau thiªn h¹. V× thÕ mµ kh«ng ham giµu sang, kh«ng e cùc khæ, kh«ng sî uy quyÒn. Nh÷ng ng­êi ®· kh«ng ham, kh«ng e, kh«ng sî g× th× viÖc g× lµ viÖc ph¶i hä ®Òu lµm ®­îc. - NghÜa lµ ngay th¼ng, kh«ng cã t­ t©m, kh«ng lµm viÖc bËy, kh«ng cã viÖc g× ph¶i giÊu §¶ng. Ngoµi lîi Ých cña §¶ng, kh«ng cã lîi Ých riªng ph¶i lo toan. Lóc §¶ng giao cho viÖc, th× bÊt kú viÖc to nhá, ®Òu ra søc lµm cÈn thËn. ThÊy viÖc ph¶i th× lµm, thÊy viÖc ph¶i th× nãi. Kh«ng sî ng­êi ta phª b×nh m×nh, mµ phª b×nh ng­êi kh¸c còng lu«n lu«n ®óng ®¾n. - TrÝ, v× kh«ng cã viÖc t­ tói nã lµm mï qu¸ng, cho nªn ®Çu ãc trong s¹ch, s¸ng suèt. DÔ hiÓu lý luËn. DÔ t×m ph­¬ng h­íng. BiÕt xem ng­êi. BiÕt xÐt viÖc. V× vËy, mµ biÕt lµm viÖc cã lîi, tr¸nh viÖc cã h¹i cho §¶ng, biÕt v× §¶ng mµ cÊt nh¾c ng­êi tèt, ®Ò phßng ng­êi gian. - Dòng lµ dòng c¶m, gan gãc, gÆp viÖc ph¶i cã gan lµm. ThÊy khuyÕt ®iÓm cã gan söa ch÷a. Cùc khæ, khã kh¨n, cã gan chÞu ®ùng. Cã gan chèng l¹i nh÷ng sù vinh hoa, phó quý kh«ng chÝnh ®¸ng. NÕu cÇn th× cã gan hy sinh c¶ tÝnh mÖnh cho §¶ng, cho Tæ quèc, kh«ng bao giê rôt rÌ, nhót nh¸t. - Liªm lµ kh«ng tham ®Þa vÞ. Kh«ng tham tiÒn tµi. Kh«ng tham sung s­íng. Kh«ng ham ng­êi t©ng bèc m×nh. V× vËy mµ quang minh chÝnh ®¹i, kh«ng bao giê hñ ho¸”( TËp 5. tr 252 - 253). Víi c¸n bé vµ chiÕn sÜ trong qu©n ®éi ph¶i x¸c ®Þnh qu©n ®éi ta tõ nh©n d©n mµ ra, v× nh©n d©n mµ chiÕn ®Êu, nh©n d©n lµ nÒn t¶ng, lµ cha mÑ cña qu©n ®éi, “ph¶i lµm sao cho bé ®éi ®­îc d©n tin, d©n phôc, d©n yªu". Trung víi §¶ng, hiÕu víi d©n, s½n sµng chiÕn ®Êu hy sinh v× ®éc lËp tù do cña Tæ quèc, v× chñ nghÜa x· héi. NhiÖm vô nµo còng hoµn thµnh, khã kh¨n nµo còng v­ît qua, kÎ thï nµo còng ®¸nh th¾ng. Ph¶i gi÷ v÷ng ®¹o ®øc cña ng­êi qu©n nh©n c¸ch m¹ng, dòng c¶m, m­u trÝ, ®oµn kÕt, kû luËt, cÇn kiÖm, ph¶i lu«n c¶nh gi¸c, s½n sµng chiÕn ®Êu, nªu cao quyÕt t©m ®¸nh th¾ng mäi thÕ lùc x©m l­îc, xøng ®¸ng lµ nh÷ng chiÕn sÜ anh hïng cña Qu©n ®éi nh©n d©n ViÖt Nam anh hïng. §èi víi c¸n bé, chiÕn sÜ c«ng an, ph¶i thùc hiÖn tèt t­ c¸ch cña ng­êi c«ng an c¸ch m¹ng lµ “§èi víi tù m×nh, ph¶i cÇn, kiÖm, liªm, chÝnh. §èi víi ®ång sù ph¶i th©n ¸i gióp ®ì. §èi víi ChÝnh phñ, ph¶i tuyÖt ®èi trung thµnh. §èi víi nh©n d©n, ph¶i kÝnh träng, lÔ phÐp. §èi víi c«ng viÖc, ph¶i tËn tuþ. §èi víi ®Þch ph¶i c­¬ng quyÕt, kh«n khÐo”( TËp 5. tr 406). Víi thanh niªn, “Kh«ng cã viÖc g× khã. ChØ sî lßng kh«ng bÒn. §µo nói vµ lÊp biÓn. QuyÕt chÝ ¾t lµm nªn”( TËp 6. tr 95). Thanh niªn ph¶i lu«n lu«n rÌn luyÖn ®¹o ®øc c¸ch m¹ng, trän ®êi trung thµnh víi sù nghiÖp c¸ch m¹ng, víi Tæ quèc, víi §¶ng, víi giai cÊp. BÊt kú ë c­¬ng vÞ nµo, ®Òu kh«ng sî khã, kh«ng sî khæ, ®Òu mét lßng mét d¹ phôc vô lîi Ých chung cña giai cÊp, cña nh©n d©n, ®Òu nh»m môc ®Ých x©y dùng chñ nghÜa x· héi. §¹o ®øc c¸ch m¹ng lµ ®¹o ®øc tËp thÓ, nã ph¶i ®¸nh th¾ng vµ tiªu diÖt chñ nghÜa c¸ nh©n. Víi phô n÷, chÞ em phô n÷ ph¶i nhËn râ ®Þa vÞ vµ lµm nhiÖm vô ng­êi chñ n­íc nhµ; ph¶i cã quyÕt t©m míi, ®¹o ®øc míi, t¸c phong míi ®Ó lµm trßn nghÜa vô míi cña m×nh lµ gãp phÇn xøng ®¸ng vµo c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi. Muèn lµm trßn nhiÖm vô vÎ vang ®ã, phô n÷ ta ph¶i xo¸ bá c¸i t©m lý tù ty vµ û l¹i; ph¶i cã ý chÝ tù c­êng, tù lËp, ph¶i n©ng cao tr×nh ®é chÝnh trÞ, v¨n ho¸, kü thuËt. §èi víi thÇy gi¸o, c« gi¸o ph¶i gÇn gòi d©n chóng. C¸c thÇy gi¸o còng nh­ c¸c trÝ thøc kh¸c lµ lao ®éng trÝ ãc. Lao ®éng trÝ ãc ph¶i biÕt sinh ho¹t cña nh©n d©n, nÕu chØ dë s¸ch ®äc th× kh«ng ®ñ. Ph¶i yªu d©n, yªu häc trß, gÇn gòi nhau, gÇn gòi cha mÑ häc trß. Gi¸o dôc ë nhµ tr­êng vµ ë gia ®×nh cã quan hÖ víi nhau. ThÇy gi¸o ph¶i nªu tÊm g­¬ng s¸ng cho häc sinh noi theo. Víi thiÕu niªn, nhi ®ång, ®¹o ®øc céng s¶n chñ nghÜa ®èi víi c¸c ch¸u kh«ng gièng nh­ ®èi víi ng­êi lín. vÝ dô nh­ ®èi víi ng­êi n«ng d©n tËp thÓ th× s¶n xuÊt cho nhiÒu, cho tèt...thÇy gi¸o th× d¹y cho tèt, cho dÔ hiÓu. “§¹o ®øc céng s¶n chñ nghÜa ®èi víi c¸c ch¸u lµ ch¨m häc, gióp ng­êi lín, ®oµn kÕt, cã kû luËt tèt”. Hå ChÝ Minh kh¼ng ®Þnh ®¹o ®øc lµ gèc, lµ nÒn t¶ng cña ng­êi c¸ch m¹ng. NÒn t¶ng ®ã quy ®Þnh nh©n c¸ch, t­ c¸ch cña mçi ng­êi còng chÝnh lµ nh©n, nghÜa, trÝ, dòng, liªm nh­ng Hå ChÝ Minh kh«ng hÒ h¹ thÊp tµi n¨ng, kiÕn thøc häc vÊn mµ ®¹o ®øc lu«n lu«n ®i ®«i víi tµi n¨ng. Tµi n¨ng ph¶i g¾n chÆt víi ®¹o ®øc vµ ®Æt v÷ng trªn nÒn t¶ng ®¹o ®øc. Hå ChÝ Minh chØ râ, cã ®øc mµ kh«ng cã tµi th× kh«ng lµm ®­îc viÖc g×, kh¸c nµo nh­ «ng Bôt. Nh­ng cã ®ñ tµi mµ kh«ng cã ®øc trë thµnh kÎ v« dông. §¹o ®øc vµ tµi n¨ng lµ hai mÆt kh«ng thÓ thiÕu ®­îc ë mçi con ng­êi nh­ng gi÷a hai mÆt ®ã th× ®aä ®øc lµ gèc lµ nÒn t¶ng, lµ ®iÒu cÇn cã tr­íc. MÆt kh¸c, xÐt trong mçi ng­êi th× ®¹o ®øc lµ yÕu tè xuyªn suèt cuéc ®êi, tõ lóc Êu th¬ cho ®Õn khi tõ biÖt câi ®êi, cßn tµi n¨ng chØ cã thÓ trau dåi, thµnh ®¹t trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh. Cho nªn, viÖc båi d­ìng, gi¸o dôc, tu d­ìng ®¹o ®øc lµ c«ng viÖc th­êng xuyªn, kh«ng hÒ ng¬i nghØ cña mçi con ng­êi ®Ó kh«ng ngõng tiÕn bé. 2. Néi dung c¬ b¶n t­ t­ëng Hå ChÝ Minh vÒ gi¸o dôc ®¹o ®øc c¸ch m¹ng cho thanh niªn 2.1. Quan niÖm cña Hå ChÝ Minh vÒ thanh niªn Lóc sinh thêi Hå ChÝ Minh lu«n coi thanh niªn lµ lùc l­îng r­êng cét cña ®Êt n­íc, t­¬ng lai cña d©n téc. Ng­êi cã niÒm tin lín lao vµo c¸c thÕ hÖ thanh niªn vµ thÊy ®­îc kh¶ n¨ng s¸ng t¹o to lín cña hä ®èi víi sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc. Tõ nhËn thøc ®ã, Hå ChÝ Minh th­êng nãi vµ viÕt vÒ thanh niªn rÊt ng¾n gän, ®¬n gi¶n nh­ng rÊt s©u s¾c, môc ®Ých lµ lµm cho mäi thanh niªn ®Òu cã thÓ hiÓu vµ thÊy ®­îc tr¸ch nhiÖm cña m×nh ®Ó tham gia vµo c«ng cuéc gi¶i phãng d©n téc, dùng x©y ®Êt n­íc. Hå ChÝ Minh cho r»ng thanh niªn cã ­íc m¬, hoµi b·o; cã ý chÝ vµ nghÞ lùc, kh¸t khao víi lý t­ëng cao ®Ñp vµ s½n sµng x¶ th©n v× nghÜa lín. Thanh niªn lµ líp ng­êi ë løa tuæi ®«i m­¬i, ®ang thêi kú sung søc; løa tuæi ham hiÓu biÕt, kh¸m ph¸, tù thÓ nghiÖm m×nh, cã kh¶ n¨ng ®Ó thùc hiÖn môc tiªu, lý t­ëng cao quý cña x· héi. §ång thêi còng lµ løa tuæi cã tÝnh nh¹y c¶m víi c¸i míi, c¸i ®Ñp vµ c¸i tiÕn bé, mµ Ýt chÞu ¶nh h­ëng cña nh÷ng tiªu cùc vµ thµnh kiÕn cña qu¸ khø. Nh­ng thanh niªn cßn thiÕu kinh nghiÖm do ch­a tõng tr¶i. ChÝnh v× vËy, nÕu ®­îc gi¸o dôc tèt, phï hîp víi tÝnh c¸ch, t©m lý, t¹o ra sù say mª nghÒ nghiÖp, say mª víi lý t­ëng sèng cao ®Ñp th× hä sÏ ph¸t huy ®­îc tÝnh n¨ng ®éng, s¸ng t¹o hä sÏ cã nh÷ng ®ãng gãp to lín trong sù nghiÖp c¸ch m¹ng cña cña §¶ng, cña d©n téc. V× vËy, toµn §¶ng, toµn d©n, c¸c cÊp, c¸c ngµnh, c¸c ®oµn thÓ cÇn ph¶i quan t©m ch¨m sãc, vun trång ®Ó hä trë thµnh nh÷ng c«ng d©n h÷u Ých cho ®Êt n­íc. Hå ChÝ Minh ®· x¸c ®Þnh, thanh niªn lµ mét trong nh÷ng lùc l­îng lu«n lu«n h¨ng h¸i, xung phong ®i ®Çu, s½n sµng v­ît qua mäi khã kh¨n gian khæ, nhËn vµ hoµn thµnh tèt mäi nhiÖm vô ®­îc giao phã. Trong c¸ch m¹ng d©n téc d©n chñ, hä lu«n lµ lùc l­îng xung kÝch cèng hiÕn tuæi thanh xu©n cho sù nghiÖp ®Êu tranh, giµnh ®éc lËp, tù do cho Tæ quèc. Trong c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa, thanh niªn lµ ng­êi ®i ®Çu trong n¾m b¾t khoa häc, c«ng nghÖ, c¶i tiÕn kü thuËt, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ vµ v¨n hãa. Hä lµ nguån xung lùc m¹nh mÏ cña ®Êt n­íc, lµ mét trong nh÷ng lùc l­îng quan träng cña c¸ch m¹ng. Nh­ vËy, qua c¸c bµi nãi, bµi viÕt cña Hå ChÝ Minh vÒ thanh niªn, Ng­êi ®Òu cho r»ng thanh niªn lµ lùc l­îng cã trÝ tuÖ, n¨ng ®éng, s¸ng t¹o, giµu nghÞ lùc vµ lý t­ëng cao ®Ñp, hä cã thÓ ®¶m nhiÖm vµ hoµn thµnh tèt mäi nhiÖm vô khã kh¨n, nÆng nÒ khi c¸ch m¹ng giao phã, kÕ thõa, ph¸t huy truyÒn thèng ®¹o ®øc cña d©n téc. 2.2. §¸nh gi¸ cña Hå ChÝ Minh vÒ vÞ trÝ, vai trß cña thanh niªn Vµo nh÷ng n¨m cuèi thÕ kû XIX, ®Çu thÕ kû XX, c¸c sÜ phu yªu n­íc ë ViÖt Nam còng cã sù quan t©m ®Õn thanh niªn. Phan Béi Ch©u tõng göi g¾m kú väng vµo thanh niªn sang NhËt B¶n du häc trë vÒ hä sÏ gãp phÇn quan träng c¸ch t©n ®Êt n­íc... Nh­ng do ®iÒu kiÖn lÞch sö h¹n chÕ, do lËp tr­êng giai cÊp kh¸c nhau nªn c¸c sÜ phu yªu n­íc ch­a thÊy hÕt vµ ®¸nh gi¸ ®óng vÞ trÝ, vai trß cña thanh niªn ®èi víi sù nghiÖp cøu n­íc, gi¶i phãng d©n téc. §­îc trùc tiÕp chøng kiÕn c¸c phong trµo yªu n­íc cña d©n téc trong nh÷ng n¨m ®Çu thÕ kû XX nh­ phong trµo §«ng Du, §«ng Kinh nghÜa thôc, Duy T©n, phong trµo chèng thuÕ Trung Kú v.v…víi sù tham gia ®«ng ®¶o, nhiÖt t×nh cña thanh niªn, häc sinh, sinh viªn, Hå ChÝ Minh c¶m nhËn s©u s¾c lßng yªu n­íc vµ kh¸t väng gi¶i phãng d©n téc cña thÕ hÖ trÎ ViÖt Nam. Ra ®i t×m ®­êng cøu n­íc, Hå ChÝ Minh ®· mang trong m×nh niÒm tin t­ëng s©u s¾c r»ng, thÕ hÖ trÎ ViÖt Nam sÏ kÕ tôc ®­îc truyÒn thèng cña cha anh lµm c¸ch m¹ng ®¸nh ®uæi thùc d©n Ph¸p gi¶i phãng d©n téc, giµnh ®éc lËp tù do cho Tæ quèc. Kh¸c víi c¸c bËc tiÒn bèi vµ ®­¬ng thêi, Hå ChÝ Minh ®Õn víi chñ nghÜa M¸c - Lªnin, ®øng trªn lËp tr­êng cña giai cÊp c«ng nh©n, kÕ thõa vµ ph¸t triÓn s¸ng t¹o di s¶n t­ t­ëng tiÕn bé cña d©n téc vµ thêi ®¹i; víi tÇm nh×n chiÕn l­îc vµ ph­¬ng ph¸p khoa häc Ng­êi ®· ®¸nh gi¸ mét c¸ch ®óng ®¾n, kh¸ch quan, toµn diÖn vÒ thanh niªn. Hå ChÝ Minh cho r»ng thanh niªn lµ mét bé phËn quan träng cña d©n téc, lµ ng­êi chñ nh©n t­¬ng lai cña ®©t n­íc. Ngay tõ ®Çu nh÷ng n¨m hai m­¬i cña thÕ kû XX, ®Êt n­íc cßn ch×m ®¾m trong ®ªm tr­êng n« lÖ, Ng­êi ®· nhËn thÊy r»ng chØ cã dùa vµo thanh niªn míi ®ñ søc gi¶i phãng d©n téc, ®em l¹i ®éc lËp, tù do cho Tæ quèc. Lóc ®ã, thùc d©n Ph¸p ®· nÆn ra nh÷ng chÝnh s¸ch ru ngñ thanh niªn, lµm cho hä quªn ®i nçi nhôc mÊt n­íc. Trong th­ göi thanh niªn An Nam, Ng­êi ®· viÕt: “Hìi §«ng D­¬ng ®¸ng th­¬ng h¹i! Ng­êi sÏ chÕt mÊt nÕu ®¸m thanh niªn sím giµ cña ng­êi kh«ng sím håi sinh”( TËp 2, tr 01) Tõ nh×n nhËn ®ã, Hå ChÝ Minh ®· quyÕt t©m håi sinh cho thÕ hÖ trÎ. N¨m 1923, khi tõ gÜa nh÷ng ng­êi b¹n trong Héi liªn hiÖp thuéc ®Þa, Ng­êi ®· nãi: “§èi víi t«i, c©u tr¶ lêi ®· râ rµng; trë vÒ n­íc, ®i vµo quÇn chóng, thøc tØnh hä, tæ chøc hä, ®oµn kÕt hä, huÊn luyÖn hä, ®­a hä ra ®Êu tranh giµnh tù do, ®éc lËp"( TËp 1, tr 192). Ng­êi ®· nhËn thÊy thanh niªn lµ mét bé phËn ­u tó cña d©n téc mµ sø mÖnh cña hä lµ thóc ®Èy c¸ch m¹ng ph¸t triÓn. V× thÕ, khi tõ Liªn X« vÒ Qu¶ng Ch©u - Trung Quèc (1924), Ng­êi ®· t×m hiÓu tiÕp xóc víi nh÷ng thanh niªn yªu n­íc trong nhãm T©m T©m x· vµ ®· tæ chøc ra mét nhãm c¸ch m¹ng ®Çu tiªn. Ng­êi ®· thµnh lËp Héi ViÖt Nam C¸ch m¹ng Thanh niªn (1925), quy tô tÊt c¶ nh÷ng thanh niªn ViÖt Nam yªu n­íc ®Çy nhiÖt huyÕt vµo trong mét tæ chøc, nh»m gi¸c ngé chñ nghÜa M¸c – Lªnin cho hä, gióp hä hiÓu v× sao ph¶i lµm c¸ch m¹ng vµ lµm c¸ch m¹ng ph¶i nh­ thÕ nµo. Nh÷ng Héi viªn cña ViÖt Nam C¸ch m¹ng Thanh niªn sau khi ®­îc ®µo t¹o, huÊn luyÖn ®­îc ph¸i trë vÒ ho¹t ®éng trong n­íc, lµm nhiÖm vô truyÒn b¸ chñ nghÜa M¸c – Lªnin, gi¸c ngé quÇn chóng nh©n d©n, g©y dùng phong trµo c¸ch m¹ng vµ l·nh ®¹o quÇn chóng ®Êu tranh. Chøng tá tÇm nh×n chiÕn l­îc vµ niÒm tin lín lao cña Hå ChÝ Minh vµo thanh niªn. Ng­êi ®· thÊy ®­îc vÞ trÝ, vai trß quan träng cña thanh niªn trong sù nghiÖp gi¶i phãng d©n téc, giµnh ®éc lËp, tù do cho Tæ quèc. §iÒu ®ã ®· trë thµnh hiÖn thùc, khi nh÷ng héi viªn cña ViÖt Nam c¸ch m¹ng thanh niªn ®­îc huÊn luyÖn, ®µo t¹o trë vÒ n­íc lµm h¹t nh©n truyÒn b¸ chñ nghÜa M¸c - Lªnin vµ g©y dùng tæ chøc c¸ch m¹ng. C«ng lao to lín cña Héi ViÖt Nam C¸ch m¹ng Thanh niªn lµ ®­a giai cÊp c«ng nh©n nhanh chãng trë thµnh mét lùc l­îng chÝnh trÞ ®éc lËp; gi¸c ngé nhiÒu ng­êi ViÖt Nam yªu n­íc ®i theo con ®­êng c¸ch m¹ng v« s¶n, lµm ph¸ s¶n mäi khuynh h­íng cña chñ nghÜa c¶i l­¬ng t­ s¶n, ®Èy lïi t­ t­ëng quèc gia d©n téc t­ s¶n. Héi ®· gi¸o dôc, rÌn luyÖn, thö th¸ch lùa chän ra nh÷ng chiÕn sÜ ­u tó nhÊt ®Ó thµnh lËp §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam vµo ®Çu n¨m 1930. Héi ViÖt Nam C¸ch m¹ng Thanh niªn lµ tæ chøc tiÒn th©n cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam, Héi ®· lµm trßn vai trß, nhiÖm vô thøc tØnh d©n téc ViÖt Nam vµo nh÷ng n¨m hai m­¬i cña thÕ kû XX. §iÒu ®ã chøng tá Hå ChÝ Minh thÊy ®­îc vÞ trÝ, vai trß cña thanh niªn, rÊt chó träng ph¸t huy søc m¹nh vµ vai trß tæ chøc cña tuæi trÎ. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam ra ®êi n¾m quyÒn l·nh ®¹o phong trµo d©n téc, thanh niªn cã lý t­ëng c¸ch m¹ng soi ®­êng ®· h¨ng h¸i, phÊn khëi tham gia tÝch cùc vµo c¸c phong trµo ®Êu tranh c¸ch m¹ng, s½n sµng chÊp nhËn, v­ît qua mäi khã kh¨n gian khæ, kÓ c¶ hy sinh tÝnh m¹ng ®· cïng víi §¶ng víi d©n téc lµm nªn th¾ng lîi Tæng khëi nghÜa c¸ch m¹ng Th¸ng T¸m 1945. Trong vßng m­êi l¨m n¨m ®Êu tranh c¸ch m¹ng, 1930 – 1945, ®· cã hµng ngµn thanh niªn trë thµnh nh÷ng c¸n bé trung kiªn cña §¶ng, nh÷ng anh hïng, liÖt sÜ anh dòng hy sinh trong thêi kú nµy hÇu hÕt lµ tuæi trÎ nh­: TrÇn Phó, Lý Tù Träng, NguyÔn §øc C¶nh, NguyÔn V¨n Cõ, Lª Hång Phong, NguyÔn ThÞ Minh Khai, Phïng ChÝ Kiªn, Hoµng V¨n Thô. C¸ch m¹ng th¸ng T¸m thµnh c«ng, n­íc ViÖt Nam d©n chñ céng hoµ ra ®êi, thï trong, giÆc ngoµi, cÊu kÕt víi nhau hßng tiªu diÖt chÝnh quyÒn non trÎ, giÆc ®ãi, giÆc dèt hoµnh hµnh. Trong bèi c¶nh ®ã, Hå ChÝ Minh kh«ng nh÷ng chØ ra kh¶ n¨ng to lín cña thanh niªn trong c¸ch m¹ng gi¶i phãng d©n téc mµ cßn chØ ra vai trß vµ tiÒm n¨ng cña tuæi trÎ trong sù nghiÖp dùng x©y n­íc nhµ. Hå ChÝ Minh chñ tr­¬ng diÖt gÆc dèt, thùc hiªn phong trµo b×nh d©n häc vô vµ ®· ký s¾c lÖnh thµnh lËp tr­êng §¹i häc nh©n d©n ®Ó gi¸o dôc thanh niªn. Nh©n ngµy khai tr­êng ®Çu tiªn cña n­íc ViÖt Nam d©n chñ céng hoµ, th¸ng 9 n¨m 1945, Ng­êi ®· göi g¾m niÒm tin vµo thÕ hÖ trÎ: “Non s«ng ViÖt Nam cã trë nªn vÎ vang hay kh«ng, d©n téc ViÖt Nam cã b­íc tíi ®µi vinh quang ®Ó s¸nh vai c¸c c­êng quèc n¨m ch©u ®­îc hay kh«ng, chÝnh lµ nhê mét phÇn lín ë c«ng häc tËp cña c¸c em”( TËp 4, tr 33) Trong qu¸ tr×nh l·nh ®¹o d©n téc tiÕn hµnh cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p, chèng Mü vµ c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c, Hå ChÝ Minh lu«n nhÊn m¹nh vÞ trÝ, vai trß xung kÝch cña thanh niªn trong hµnh ®éng c¸ch m¹ng, Ng­êi chØ râ: “ViÖc g× khã cã thanh niªn, ë ®©u khã cã thanh niªn”. Theo Hå ChÝ Minh, sù nghiÖp c¸ch m¹ng cµng ph¸t triÓn th× cµng ®ßi hái thanh niªn thùc hiÖn tèt h¬n vai trß xung kÝch cña m×nh. Ng­êi nãi: “Thêi ®¹i nµy lµ thêi ®¹i vÎ vang cña thanh niªn. Mµ thanh niªn ph¶i lµ nh÷ng ®éi xung phong trªn c¸c mÆt trËn chÝnh trÞ, kinh tÕ, khoa häc, kü thuËt”( TËp 10, tr 390) Tõ ®ã, líp líp thanh niªn ®­îc ®µo t¹o ®«ng ®¶o, hä ®· gãp phÇn to lín lµm nªn th¾ng lîi cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p, chèng Mü vµ x©y dùng chñ nghÜa x· héi. Hå ChÝ Minh ®· nh¾c nhë c¶ d©n téc, nh÷ng ng­êi lín tuæi cÇn nhËn thøc ®óng ®¾n líp trÎ h«m nay, ch¨m lo, gi¸o dôc, ®µo t¹o vµ t¹o mäi ®iÒu kiÖn ®Ó hä lµm tèt vÞ trÝ, vai trß cña m×nh trong thêi ®¹i míi. Tr­íc lóc ®i xa, Hå ChÝ Minh tiÕp tôc kh¼ng ®Þnh nh÷ng phÈm chÊt tèt ®Ñp còng nh­ vÞ trÝ, vai trß quan träng cña thanh niªn ®èi víi sù tr­êng tån cña d©n téc vµ sù th¾ng lîi cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam. Ng­êi mong muèn §¶ng, Nhµ n­íc vµ mçi gia ®×nh ViÖt Nam quan t©m, chó träng gi¸o dôc thanh niªn. Tõ viÖc ®¸nh gi¸ vÞ trÝ, vai trß cña thanh niªn, Hå ChÝ Minh chØ râ sù cÇn thiÕt vµ tÇm quan träng cña viÖc gi¸o dôc ®¹o ®øc c¸ch m¹ng cho thanh niªn nh»m gi¸o dôc ®µo t¹o hä trë thµnh con ng­êi míi x· héi chñ nghÜa, cã ®ñ ®øc, ®ñ tµi phôc vô sù nghiÖp c¸ch m¹ng. KÕ thõa, ph¸t huy truyÒn thèng gi¸o dôc, coi träng nh©n tµi cña d©n téc, Hå ChÝ Minh ®· coi viÖc gi¸o dôc thanh niªn lµ vÊn ®Ò chiÕn l­îc, lµ nhiÖm vô hµng ®Çu cña c¸ch m¹ng. Trong gi¸o dôc, Hå ChÝ Minh lu«n coi träng gi¸o dôc ®¹o ®øc c¸ch m¹ng cho thanh niªn v× ®ã lµ gèc, lµ nÒn t¶ng cña con ng­êi. Gi¸o dôc cã vai trß quyÕt ®Þnh cña tri thøc ®èi víi sù ph¸t triÓn cña mçi quèc gia, gi¸o dôc t¹o ra nh÷ng nhµ b¸c häc, chuyªn gia, kü s­ trªn c¸c lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi, nhê hä míi cã thÓ s¸ng t¹o, tiÕp thu kü thuËt tiªn tiÕn, c«ng nghÖ míi... nh­ng nÕu hä kh«ng cã ®¹o ®øc th× còng kh«ng thÓ ®¸p øng cho sù nghiÖp c¸ch m¹ng. C¸c thÕ hÖ cha anh ®i tr­íc ®· ®Êu tranh vµ lao ®éng, mang l¹i cuéc sèng Êm no, tù do, h¹nh phóc cho c¸c thÕ hÖ sau. Tre giµ, m¨ng mäc, thÕ hÖ sau kÕ tôc sù nghiÖp cña thÕ hÖ tr­íc, ®­a ®Êt n­íc ph¸t triÓn ®i lªn theo con ®­êng c¸ch m¹ng mµ toµn §¶ng, toµn d©n téc ®· lùa chän. Ng­êi viÕt: “Chóng ta cÇn ghi chÐp vµ th­êng nh¾c l¹i nh÷ng sù tÝch Êy, ®Ó gi¸o dôc nh©n d©n ta chÞu ®ùng gian khæ, v­ît mäi khã kh¨n, quyÕt t©m lµm trßn nhiÖm vô x©y dùng l¹i n­íc nhµ. §Ó gi¸o dôc thanh niªn ta rÌn luyÖn mét ý chÝ kiªn quyÕt quËt c­êng, mét t©m lý qu¶ c¶m xung phong, tin t­ëng vµo t­¬ng lai cña Tæ quèc, vµo lùc l­îng cña nh©n d©n, hy sinh lîi Ých riªng cho lîi Ých chung cña d©n téc” (TËp 7, tr 387 ). NÕu kh«ng gi¸o dôc ®¹o ®øc cho c¸c thÕ hÖ sau ®­îc tèt th× hä cã thÓ kh«ng kÕ tôc ®­îc sù nghiÖp c¸ch m¹ng thÕ hÖ tr­íc ®Ó l¹i. V× vËy, Hå ChÝ Minh nªu ra luËn ®iÓm mang tÝnh ch©n lý s©u s¾c lµ "Båi d­ìng thÕ hÖ c¸ch m¹ng cho ®êi sau lµ mét viÖc rÊt quan träng vµ rÊt cÇn thiÕt"( TËp 12, tr 510). Ng­êi coi ®ã lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô quan träng, cã ý nghÜa chiÕn l­îc ®Ó b¶o ®¶m th¾ng lîi cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam. Theo Hå ChÝ Minh, viÖc trång ng­êi ngoµi nhiÖm vô quan träng phôc vô cho lîi Ých c¸ch m¹ng, cßn ph¶i ®¹t ®­îc môc tiªu s©u xa h¬n lµ ®Ó mçi con ng­êi tù hoµn thiÖn m×nh v­¬n tíi ch©n - thiÖn - mü. §ã chÝnh lµ nh©n tè then chèt quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng cña c¸ch m¹ng, sù tiÕn bé cña x· héi vµ tiÒn ®å cña d©n téc. 2.3. Nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña t­ t­ëng Hå ChÝ Minh vÒ gi¸o dôc ®¹o ®øc c¸ch m¹ng cho thanh niªn Trong di s¶n t­ t­ëng Hå ChÝ Minh vÒ gi¸o dôc thanh niªn, vÊn ®Ò c¬ b¶n vµ næi bËt nhÊt lµ quan ®iÓm gi¸o dôc toµn diÖn. Trong viÖc gi¸o dôc toµn diÖn, Hå ChÝ Minh lu«n coi träng c¶ ®øc vµ tµi vµ mèi quan hÖ gi÷a hai mÆt ®ã trong sù hoµn thiÖn nh©n c¸ch con ng­êi míi. Ng­êi nªu râ: “Néi dung gi¸o dôc cÇn chó träng h¬n n÷a vÒ mÆt ®øc dôc. D¹y cho c¸c ch¸u ®¹o ®øc c¸ch m¹ng, biÕt yªu Tæ quèc, yªu chñ nghÜa x· héi, yªu khoa häc, yªu lao ®éng vµ ng­êi lao ®éng, thËt thµ, dòng c¶m, s½n sµng tham gia lao ®éng vµ b¶o vÖ Tæ quèc”( T­ t­ëng Hå ChÝ Minh vÒ Gi¸o dôc, NXB Lao §éng, Hµ Néi 2005, tr 210 ). “Trong viÖc gi¸o dôc vµ häc tËp, ph¶i chó träng ®ñ c¸c mÆt: ®¹o ®øc c¸ch m¹ng, gi¸c ngé x· héi chñ nghÜa, v¨n ho¸, kü thuËt, lao ®éng vµ s¶n xuÊt”( TËp 10, tr 190). 2.3.1. TÇm quan träng cña viÖc gi¸o dôc ®¹o ®øc c¸ch m¹ng cho sinh viªn Chñ tÞch Hå ChÝ Minh lu«n coi thanh niªn lµ lùc l­îng r­êng cét cña ®Êt n­íc; lµ ng­êi chñ t­¬ng lai cña n­íc nhµ. NhiÖm vô chÝnh cña thanh niªn lµ häc tËp, “D­íi chÕ ®é thùc d©n phong kiÕn, môc ®Ých ®i häc lµ cèt ®­îc m¶nh b»ng ®Ó lµm «ng th«ng, «ng ph¸n, lÜnh l­¬ng nhiÒu, ¨n ngon, mÆc ®Ñp. ThÕ th«i, sè phËn cña d©n téc thÕ nµo, t×nh h×nh thÕ giíi biÕn ®æi thÕ nµo, kh«ng hay, kh«ng biÕt g× hÕt”( TËp 7, tr 398). Ngµy nay viÖc häc cña sinh viªn nh»m n©ng cao tr×nh ®é nhËn thøc, hiÓu biÕt vÒ mäi mÆt. B©y giê häc ®Ó yªu Tæ quèc, yªu nh©n d©n, yªu lao ®éng, yªu khoa häc, yªu nh÷ng gi¸ trÞ ®¹o ®øc cao ®Ñp. Môc ®Ých häc lµ ®Ó lµm kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸ ®Òu tiÕn bé, c¸c d©n téc ®Òu ®oµn kÕt víi nhau. Häc ®Ó x©y dùng chñ nghÜa x· héi. Häc “®Ó phông sù Tæ quèc, phông sù nh©n d©n, lµm cho d©n giµu, n­íc m¹nh, tøc lµ ®Ó lµm trßn nhiÖm vô ng­êi chñ cña n­íc nhµ” (TËp 7, tr399). Môc ®Ých cña viÖc häc kh«ng chØ n©ng cao tr×nh ®é hiÓu biÕt cña m×nh mµ thanh niªn cßn ph¶i rÌn luyÖn tu d­ìng ®¹o ®øc c¸ch m¹ng, Hå ChÝ Minh chØ râ: “Häc ®Ó tu d­ìng ®¹o ®øc c¸ch m¹ng: Cã ®¹o ®øc c¸ch m¹ng th× míi hy sinh tËn tôy víi c¸ch m¹ng, míi l·nh ®¹o ®­îc quÇn chóng ®­a c¸ch m¹ng tíi th¾ng lîi hoµn toµn”( TËp 6, tr 50). Theo Ng­êi, thanh niªn kh«ng chØ cã tµi n¨ng mµ cßn ph¶i cã ®¹o ®øc. §¹o ®øc lµ nguån gèc, lµ nÒn t¶ng cña ng­êi c¸ch m¹ng. “Còng nh­ s«ng th× cã nguån míi cã n­íc, kh«ng cã nguån th× s«ng c¹n. C©y ph¶i cã gèc, kh«ng cã gèc th× c©y hÐo. Ng­êi c¸ch m¹ng ph¶i cã ®¹o ®øc, kh«ng cã ®¹o ®øc th× dï tµi giái mÊy còng kh«ng l·nh ®¹o ®­îc nh©n d©n” (TËp 5, tr 252 - 253). §¹o ®øc lµ vÊn ®Ò tiªn quyÕt cña viÖc x©y dùng con ng­êi míi. V× vËy, thanh niªn ph¶i thÊy râ tÇm quan träng cña viÖc tu d­ìng ®¹o ®øc c¸ch m¹ng vµ n¨ng lùc ®Ó phôc vô c¸ch m¹ng. Theo Hå ChÝ Minh, ®¹o ®øc c¸ch m¹ng lµ kiªn quyÕt xo¸ bá nh÷ng nguyªn t¾c, chuÈn mùc ®¹o ®øc phong kiÕn l¹c hËu tõng trãi buéc nh©n d©n lao ®éng vµo lÔ gi¸o hñ b¹i, phôc vô cho chÕ ®é ®¼ng cÊp, n« dÞch x· héi. §¹o ®øc c¸ch m¹ng mang b¶n chÊt c¸ch m¹ng khoa häc cña giai cÊp c«ng nh©n kÕt hîp víi truyÒn thèng ®¹o ®øc d©n téc ViÖt Nam vµ nh÷ng tinh hoa ®¹o ®øc nh©n lo¹i. “§¹o ®øc c¸ch m¹ng. §¹o ®øc ®ã kh«ng ph¶i lµ ®¹o ®øc thñ cùu. Nã lµ ®¹o ®øc míi, ®¹o ®øc vÜ ®¹i, nã kh«ng ph¶i v× danh väng cña c¸ nh©n, mµ v× lîi Ých chung cña §¶ng, cña d©n téc, cña loµi ng­êi” (TËp 5, tr 252). Theo Hå ChÝ Minh, ®¹o ®øc mµ thanh niªn cÇn rÌn luyÖn, x©y dùng lµ ®¹o ®øc c¸ch m¹ng, cã ®¹o ®øc c¸ch m¹ng lµm nÒn t¶ng, thanh niªn míi nhËn râ ®­îc môc ®Ých, ®éng c¬ häc tËp cña m×nh. Gi¸o dôc ®¹o ®øc c¸ch m¹ng lµm cho thanh niªn nhËn râ ®­îc môc tiªu, lý t­ëng c¸ch m¹ng ®Ó phôc vô nh©n d©n, phôc vô giai cÊp lµm ®óng chñ tr­¬ng cña §¶ng. Hå ChÝ Minh lu«n nh¾c nhë, “Nh÷ng ng­êi céng s¶n chóng ta kh«ng mét phót nµo ®­îc quªn lý t­ëng cao c¶ cña m×nh lµ phÊn ®Êu cho Tæ quèc hoµn toµn ®éc lËp, cho chñ nghÜa x· héi hoµn toµn th¾ng lîi trªn ®Êt n­íc ta vµ trªn toµn thÕ giíi”(TËp 11, tr 372). Lý t­ëng cao ®Ñp mµ chóng ta ®ang phÊn ®Êu thùc hiÖn ®· ®­îc Hå ChÝ Minh x¸c ®Þnh kÕt hîp chÆt chÏ ®éc lËp d©n téc víi chñ nghÜa x· héi. Con ®­êng ®i tíi lý t­ëng Êy lµ con ®­êng khã kh¨n gian khæ; lµ mét cuéc ®Êu tranh rÊt phøc t¹p, l©u dµi, kh«ng chØ cã bÇu nhiÖt huyÕt vµ lßng yªu n­íc mµ cßn cã c¶ sù th«ng minh, s¸ng suèt cña khèi ãc, cã mét nghÞ lùc phi th­êng vµ víi tinh thÇn bÊt khuÊt cña mét chiÕn sÜ c¸ch m¹ng kiªn c­êng, tuyÖt ®èi trung thµnh víi §¶ng, víi sù nghiÖp c¸ch m¹ng nguyÖn phÊn ®Êu hy sinh cho môc tiªu lý t­ëng cao c¶ ®ã. §¹o ®øc chÝnh lµ phÈm chÊt cÇn ph¶i cã cña thanh niªn ®Ó tham gia vµo cuéc ®Êu tranh cho ®éc lËp d©n téc vµ chñ nghÜa x· héi, ®Ó cèng hiÕn nhiÒu nhÊt cho cuéc ®Êu tranh ®ã. §¹o ®øc lµ gèc, lµ nÒn t¶ng, v× muèn lµm c¸ch m¹ng, tr­íc hÕt thanh niªn ph¶i cã c¸i t©m trong s¸ng, c¸i ®øc cao ®Ñp míi gi÷ v÷ng ®­îc chñ nghÜa mµ m×nh ®i theo. §¹o ®øc còng lµ vò khÝ s¾c bÐn, m¹nh mÏ trong cuéc ®Êu tranh v× ®éc lËp tù do, v× chñ nghÜa x· héi. Bëi v× giai cÊp ®Þa chñ, phong kiÕn kh«ng tù nguyÖn nh­êng l¹i chÝnh quyÒn cho giai cÊp c«ng nh©n, mµ ph¶i b»ng cuéc ®Êu tranh kiªn c­êng, bÊt khuÊt cña giai cÊp c«ng nh©n, nh©n d©n lao ®éng, cña c¶ d©n téc, d­íi sù l·mh ®¹o cña §¶ng Céng s¶n míi thùc hiÖn ®­îc môc tiªu ®ã. ChÝnh v× vËy, Hå ChÝ Minh lu«n quan t©m gi¸o dôc, lµm râ tÇm quan träng cña cña ®¹o ®øc c¸ch m¹ng ®èi víi thanh niªn, nh÷ng ng­êi chñ t­¬ng lai cña n­íc nhµ. Thanh niªn ph¶i cã ®¹o ®øc c¸ch m¹ng lµm nÒn t¶ng míi hoµn thµnh ®­îc nhiÖm vô hiÖn t¹i vµ nhiÖm vô c¸ch m¹ng trong t­¬ng lai, v× sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc, ®­a ®Êt n­íc ®i lªn chñ nghÜa x· héi lµ mét qu¸ tr×nh khã kh¨n, gian khæ, phøc t¹p vµ l©u dµi. 2.3.2. Néi dung c¬ b¶n t­ t­ëng Hå ChÝ Minh vÒ gi¸o dôc ®¹o ®øc cho thanh niªn. Qua c¸c bµi nãi, bµi viÕt cña Hå ChÝ Minh, néi dung gi¸o dôc ®¹o ®øc c¸ch m¹ng cña Ng­êi nªu ra rÊt réng, võa cã nh÷ng chuÈn mùc chung cho mäi ng­êi, võa cã nh÷ng chuÈn mùc riªng ®èi víi tõng ®èi t­îng cô thÓ. Gi¸o dôc ®¹o ®øc cho thanh niªn ®­îc thÓ hiÖn ë c¸c néi dung chñ yÕu sau: Mét lµ, Gi¸o dôc ®¹o ®øc c¸ch m¹ng cho thanh niªn, theo Hå ChÝ Minh tr­íc hÕt ph¶i lµm cho thanh niªn n¾m ®­îc vÞ trÝ, tÇm quan träng cña ®¹o ®øc c¸ch m¹ng ®èi víi mçi ng­êi. §¹o ®øc lµ mét trong hai thµnh phÇn cÊu tróc cña nh©n c¸ch con ng­êi lµ ®øc vµ tµi. §¹o ®øc gi÷ vai trß quan träng hµng ®Çu, lµ c¸i gèc cña mçi con ng­êi mµ thanh niªn lµ nh÷ng chñ nh©n t­¬ng lai cña ®Êt n­íc, kh«ng cã ®¹o ®øc, kh«ng cã c¨n b¶n, th× kh«ng lµm næi viÖc g×. §¹o ®øc c¸ch m¹ng cña thanh niªn, Hå ChÝ Minh chØ râ: “§øc lµ ®¹o ®øc c¸ch m¹ng. §ã lµ c¸i gèc rÊt quan träng. NÕu kh«ng cã ®¹o ®øc c¸ch m¹ng th× cã tµi còng v« dông. §¹o ®øc c¸ch m¹ng lµ triÖt ®Ó trung thµnh víi c¸ch m¹ng, mét lßng mét d¹ phôc vô nh©n d©n”(TËp 11, tr 329). §¹o ®øc lµ vÊn ®Ò tiªn quyÕt cña viÖc x©y dùng con ng­êi míi, thanh niªn ph¶i thÊy râ tÇm quan träng cña viÖc tu d­ìng ®¹o ®øc vµ n¨ng lùc ®Ó cã ®ñ ®øc, ®ñ tµi, phôc vô c¸ch m¹ng. Cã ®¹o ®øc c¸ch m¹ng lµm nÒn t¶ng thanh niªn míi hoµn thµnh ®­îc nhiÖm vô hiÖn t¹i vµ nhiÖm vô c¸ch m¹ng trong t­¬ng lai. §¹o ®øc chÝnh lµ nh÷ng phÈm chÊt ®ßi hái thanh niªn cÇn ph¶i cã ®Ó tham gia vµo c«ng cuéc x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc. §¹o ®øc lµ gèc, lµ nÒn t¶ng, bëi v× muèn lµm c¸ch m¹ng th× tr­íc hÕt con ng­êi ph¶i cã c¸i t©m trong s¸ng, c¸i ®øc cao ®Ñp ®èi víi giai cÊp c«ng nh©n, nh©n d©n lao ®éng, víi c¶ d©n téc. C¸i t©m, c¸i ®øc Êy ph¶i ®­îc thÓ hiÖn trong c¸c mèi quan hÖ x· héi hµng ngµy víi d©n víi n­íc, víi thÇy, c« gi¸o, víi b¹n bÌ, ®ång chÝ, ®ång nghiÖp, víi mäi ng­êi xung quanh m×nh. Theo Hå ChÝ Minh, ph¶i cã c¸i ®øc ®Ó ®i ®Õn c¸i trÝ. V× khi ®· cã c¸i trÝ, th× c¸i ®øc chÝnh lµ c¸i ®¶m b¶o cho ng­êi c¸ch m¹ng gi÷ v÷ng ®­îc chñ nghÜa M¸c – Lªnin vµ ®­a nã vµo trong cuéc sèng. Con ng­êi thùc sù cã ®¹o ®øc th× bao giê còng khiªm tèn, chÞu khã häc tËp, phÊn ®Êu ®Ó båi d­ìng n¨ng lùc, n©ng cao tµi n¨ng, trÝ tuÖ cña m×nh ®Ó hoµn thµnh nhiÖm vô mµ §¶ng, nh©n d©n giao phã. Hai lµ, Gi¸o dôc ®¹o ®øc c¸ch m¹ng cho thanh niªn Hå ChÝ Minh nªu lªn hµng ®Çu phÈm chÊt Trung víi n­íc, hiÕu víi d©n. §©y lµ phÈm chÊt bao trïm nhÊt, quan träng nhÊt cña mçi con ng­êi. Chóng ta biÕt r»ng kh¸i niÖm trung, hiÕu ®· cã trong t­ t­ëng ®¹o ®øc truyÒn thèng d©n téc ViÖt Nam vµ ph­¬ng §«ng, lµ chuÈn mùc ®¹o ®øc phong kiÕn mµ Nho gi¸o ®Ò ra. Trung cña Nho gi¸o lµ trung víi vua, bã hÑp trong ph¹m vi quan hÖ vua t«i, ph¶i hÕt lßng thê vua trong bÊt kú ®iÒu kiÖn nµo. HiÕu lµ hiÕu víi cha mÑ, ph¶i kÝnh träng th­¬ng yªu vµ hÕt lßng phông d­ìng cha mÑ ®Òn ®¸p c«ng ¬n sinh thµnh, d­ìng dôc. Kh¸i niÖm trung, hiÕu ®ã ®­îc Hå ChÝ Minh n©ng cao ph¸t triÓn víi ý nghÜa míi, mang tÝnh giai cÊp c«ng nh©n s©u s¾c ®Ó gi¸o dôc thanh niªn. Trung víi n­íc, hiÕu víi d©n tr­íc hÕt ph¶i cã tinh thÇn yªu n­íc nång nµn, phÊn ®Êu hy sinh v× lîi Ých cña quèc gia, d©n téc, lµm sao cho “d©n giµu, n­íc m¹nh". §èi víi thanh niªn, trung víi n­íc, hiÕu víi d©n, “tr­íc hÕt ph¶i yªu Tæ quèc, yªu nh©n d©n”. Yªu Tæ quèc, yªu nh©n d©n kh«ng ph¶i lµ lý thuyÕt, siªu h×nh mµ ®­îc thÓ hiÖn cô thÓ, thiÕt thùc trong häc tËp, tu d­ìng, trong mäi ho¹t ®éng cña cuéc sèng th­êng ngµy. Hå ChÝ Minh c¨n dÆn: “- Yªu Tæ quèc: viÖc g× tr¸i víi quyÒn lîi cña Tæ quèc, chóng ta kiªn quyÕt chèng l¹i. - Yªu nh©n d©n: viÖc g× hay ng­êi nµo ph¹m ®Õn lîi Ých chung cña nh©n d©n, chóng ta kiªn quyÕt chèng l¹i”( TËp 7, tr 398). NhiÖm vô quan träng hµng ®Çu cña thanh niªn lµ häc tËp thËt tèt, häc ®Ó n©ng cao nhËn thøc, häc ®Ó n¾m b¾t khoa häc kü thuËt, n¾m v÷ng chuyªn m«n nghiÖp vô. Nh­ng môc ®Ých cña häc tËp tèt còng nh»m phông sù Tæ quèc, phông sù nh©n d©n. §ã chÝnh lµ sù thÓ hiÖn trung víi n­íc, hiÕu víi d©n. Theo Ng­êi ph¶i gi¸o dôc cho thanh niªn “lu«n lu«n n©ng cao chÝ khÝ c¸ch m¹ng “trung víi n­íc, hiÕu víi d©n, nhiÖm vô nµo còng hoµn thµnh, khã kh¨n nµo còng v­ît qua, kÎ thï nµo còng ®¸nh th¾ng". Kh«ng sî khã kh¨n, gian khæ, hy sinh h¨ng h¸i thi ®­a t¨ng gia s¶n xuÊt vµ anh dòng chiÕn ®Êu, xung phong ®i ®Çu trong trong mäi c«ng t¸c. Theo Hå ChÝ Minh, mçi thanh niªn ph¶i cã lßng yªu n­íc nång nµn, tuyÖt ®èi trung thµnh víi Tæ quèc, víi giai cÊp c«ng nh©n; ph¶i c¨m thï s©u s¾c lò giÆc c­íp n­íc vµ bÌ lò ph¶n ®éng b¸n n­íc; ph¶i quyÕt t©m phÊn ®Êu v× sù nghiÖp c¸ch m¹ng vÎ vang cña §¶ng vµ cña d©n téc, ®Æt lîi Ých cña §¶ng, cña giai cÊp c«ng nh©n, cña d©n téc lªn trªn hÕt, tr­íc hÕt. Ng­êi chØ râ: "§¹o ®øc c¸ch m¹ng lµ ra søc phÊn ®Êu ®Ó thùc hiÖn môc tiªu cña §¶ng; hÕt søc trung thµnh phôc vô giai cÊp c«ng nh©n vµ n«ng d©n lao ®éng”( TËp 9, tr 286). §¹o ®øc c¸ch m¹ng lµ tuyÖt ®èi trung thµnh víi c¸ch m¹ng, víi nh©n d©n. “QuyÕt t©m suèt ®êi ®Êu tranh cho §¶ng, cho c¸ch m¹ng. §ã lµ ®iÒu chñ chèt nhÊt"( TËp 9, tr 285). Cã trung thµnh vµ quyÕt t©m phÊn ®Êu v× sù nghiÖp c¸ch m¹ng cña §¶ng vµ cña d©n téc th× míi d¸m dòng c¶m hy sinh quªn m×nh v× nghÜa lín; míi quyÕt t©m rÌn luyÖn m×nh theo lÏ sèng cao c¶ vµ t×nh c¶m c¸ch m¹ng, thùc sù " TËn trung víi n­íc, tËn hiÕu víi d©n" Hå ChÝ Minh lu«n nh¾c nhë thanh niªn ph¶i kÝnh träng vµ th­¬ng yªu cha mÑ, Ng­êi ®· më réng ch÷ hiÕu, tõ hiÕu víi cha mÑ ®Õn hiÕu víi nh©n d©n nh»m kÕt hîp nhuÇn nhuyÔn gi÷a gia ®×nh vµ x· héi, gi÷a cha mÑ, anh, chÞ, em víi ®ång bµo vµ ®ång lo¹i. HiÕu víi nh©n d©n lµ ph¶i kÝnh träng, th­¬ng yªu nh©n d©n, häc tËp, lao ®éng chiÕn ®Êu v× nh©n d©n lµm cho “ai còng cã c¬m ¨n, ¸o mÆc, ai còng ®­îc häc hµnh". Ph¶i ch¨m lo, b¶o vÖ lîi Ých chÝnh ®¸ng cña nh©n d©n, viÖc g× cã lîi cho d©n th× ph¶i hÕt søc lµm, viÖc g× cã h¹i cho d©n th× ph¶i hÕt søc tr¸nh. Thanh niªn ph¶i cã th¸i ®é ®óng ®¾n, ®Êu tranh chèng l¹i mäi biÓu hiÖn sai traÝ, g©y phiÒn hµ nhòng nhiÔu cho nh©n d©n, lµm cho d©n phÊn khëi tin t­ëng vµo chÕ ®é x· héi chñ nghÜa. Ba lµ, Gi¸o dôc ®¹o ®øc c¸ch m¹ng cho thanh niªn, Hå ChÝ Minh quan t©m gi¸o dôc lßng yªu th­¬ng con ng­êi, ®ã lµ mét trong nh÷ng phÈm chÊt ®¹o ®øc cao ®Ñp nhÊt cña con ng­êi. T×nh yªu th­¬ng ®ã lµ t×nh c¶m réng lín ®­îc thÓ hiÖn trong c¸c mèi quan hÖ b¹n bÌ, thÇy trß, ®ång chÝ, ®ång bµo...trong quan hÖ hµng ngµy. Nã ®ßi hái mçi thanh niªn tr­íc hÕt ph¶i nghiªm kh¾c chÆt chÏ víi b¶n th©n m×nh, réng r·i, ®é l­îng víi b¹n bÌ, ®ång chÝ Kh«ng chØ yªu th­¬ng gióp ®ì b¹n bÌ mµ thanh niªn cßn ph¶i biÕt yªu th­¬ng, kÝnh träng gióp ®ì mäi ng­êi. Bèn lµ, Gi¸o dôc ®¹o ®øc c¸ch m¹ng cho thanh niªn, Hå ChÝ Minh rÊt chó träng ®Õn viÖc gi¸o dôc nh÷ng phÈm chÊt cao quý: cÇn, kiÖm, liªm chÝnh, chÝ c«ng, v« t­. CÇn, kiÖm, liªm, chÝnh lµ nh÷ng kh¸i niÖm ®¹o ®øc ph­¬ng §«ng vµ ®¹o ®øc truyÒn thèng ViÖt Nam ®· ®­îc Hå ChÝ Minh sö dông. Ng­êi ®· gi÷ l¹i nh÷ng g× tèt ®Ñp cña qu¸ khø vµ ®­a vµo nh÷ng néi dung míi, c¸ch m¹ng mµ vÉn ®óng víi nh÷ng ý nghÜa ban ®Çu cña c¸c kh¸i niÖm ®ã. Hå ChÝ Minh th­êng xuyªn kªu gäi, gi¸o dôc mäi ng­êi thùc hiÖn cÇn, kiÖm, liªm, chÝnh vµ Ng­êi ®· gi¶i thÝch rÊt râ, rÊt cô thÓ, rÊt dÔ hiÓu ®èi víi mäi ng­êi: CÇn, tøc lµ “lao ®éng cÇn cï, siªng n¨ng; lao ®éng cã kÕ ho¹ch s¸ng t¹o, cã n¨ng suÊt cao, lao ®éng víi tinh thÇn tù lùc c¸nh sinh, kh«ng l­êi biÕng, kh«ng û l¹i, kh«ng dùa dÉm” KiÖm, lµ tiÕt kiÖm søc lao ®éng, tiÕt kiÖm th× giê, tiÕt kiÖm tiÒn cña cña d©n, cña n­íc, cña b¶n th©n m×nh, ph¶i tiÕt kiÖm c¸i to ®Õn c¸i nhá, v× nhiÒu c¸i nhá céng l¹i thµnh c¸i to; “kh«ng xa xØ, kh«ng hoang phÝ, kh«ng bõa b·i”, “kh«ng liªn hoan chÌ chÐn lu bï”. Khi nãi vÒ KiÖm, Hå ChÝ Minh nhÊn m¹nh: “Cña c¶i nÕu hÕt cßn cã thÓ lµm thªm. Khi thêi giê ®· qua råi, kh«ng bao giê kÐo nã trë l¹i ®­îc. Cã ai kÐo l¹i ngµy h«m qua ®­îc kh«ng?”( TËp 5, tr 637). Do ®ã, thanh niªn ph¶i biÕt tiÕt kiÖm, kh«ng xa xØ, kh«ng hoang phÝ. Lu«n gi÷ m×nh trong s¹ch, kh«ng tham lam, ngay th¼ng, thËt thµ. Liªm, lµ “lu«n lu«n t«n träng gi÷ g×n cña c«ng vµ cña d©n”, “kh«ng x©m ph¹m mét ®ång xu, mét h¹t thãc cña Nhµ n­íc, cña nh©n d©n”. Ph¶i “trong s¹ch, kh«ng tham lam”. “Kh«ng tham tiÒn tµi, kh«ng tham sung s­íng. Kh«ng tham ng­êi t©ng bèc m×nh. V× vËy mµ quang minh chÝnh ®¹i, kh«ng bao giê hñ ho¸”. ChØ cã mét thø ham lµ “ham häc, ham lµm, ham tiÕn bé”. Ph¶i trong s¹ch; ph¶i ham häc tËp ®Ó kh«ng ngõng n©ng cao hiÓu biÕt, chuyªn m«n nghiÖp vô vµ cÇn ph¶i chèng l¹i t­ t­ëng sî khã nhäc, nguy hiÓm, ng¹i gian khæ khã kh¨n. Ng­êi chØ râ: "Thanh niªn cÇn ph¶i chèng t©m lý tù t­, tù lîi, chØ lo lîi Ých riªng vµ sinh ho¹t riªng cña m×nh”. Chèng t©m lý ham sung s­íng vµ tr¸nh khã nhäc. Chèng thãi xem khinh lao ®éng, nhÊt lµ lao ®éng ch©n tay. Chèng l­êi biÕng, xa xØ. Chèng c¸ch sinh ho¹t uû mÞ. Chèng kiªu ng¹o, gi¶ dèi, khoe khoang"(7, , tr 455). ChÝnh, nghÜa lµ kh«ng tµ, th¼ng th¾n, ®óng ®¾n. §èi víi m×nh, kh«ng tù cao tù ®¹i, lu«n chÞu khã häc tËp cÇu tiÕn bé, lu«n tù kiÓm ®iÓm ®Ó ph¸t triÓn ®iÒu hay, söa ®æi ®iÒu dë cña b¶n th©n m×nh. §èi víi ng­êi, kh«ng nÞnh hãt ng­êi trªn, kh«ng xem khinh ng­êi d­íi, lu«n gi÷ th¸i ®é ch©n thµnh, khiªm tèn, ®oµn kÕt thËt thµ; kh«ng dèi tr¸, lõa läc. §èi víi viÖc, ®Ó viÖc c«ng lªn trªn, lªn tr­íc viÖc t­, viÖc nhµ. §· phô tr¸ch viÖc g× th× quyÕt lµm cho kú ®­îc, cho ®Õn n¬i ®Õn chèn, kh«ng sî khã kh¨n, nguy hiÓm; viÖc thiÖn th× dï nhá mÊy còng lµm, viÖc c¸c th× dï nhá mÊy còng tr¸nh. Mçi ngµy cè lµm mét viÖc lîi cho n­íc, cho d©n. CÇn, kiÖm, chÝnh, chÝ c«ng, v« t­ lµ c¸i gèc quan träng cña ®¹o ®øc c¸ch m¹ng, cña con ng­êi ViÖt Nam míi, còng lµ c¸i gèc ®¹o ®øc c¸ch m¹ng cña thanh niªn. Hå ChÝ Minh chØ râ: “Trêi cã bèn mïa: Xu©n, H¹, Thu, §«ng §Êt cã bèn ph­¬ng: §«ng, T©y, Nam, B¾c Ng­êi cã bèn ®øc: CÇn, KiÖm, Liªm, ChÝnh ThiÕu mét mïa th× kh«ng thµnh trêi ThiÕu mét ph­¬ng th× kh«ng thµnh ®Êt ThiÕu mét ®øc th× kh«ng thµnh ng­êi” (TËp 5, , tr 631). Ng­êi yªu cÇu thanh niªn ph¶i lu«n trau dåi ®¹o ®øc c¸ch m¹ng, khiªm tèn, chèng kiªu c¨ng, tù m·n, chèng l·ng phÝ xa hoa, cÇn kiÖm trong lao ®éng, häc tËp, c«ng t¸c, cã ®êi t­ trong s¸ng “vÞ c«ng vong t­". Thùc hµnh tù phª b×nh vµ phª b×nh th¼ng th¾n ®Ó gióp nhau cïng tiÕn bé. ChÝ c«ng v« t­, lµ “§em lßng chÝ c«ng v« t­ mµ ®èi víi ng­êi, víi viÖc”. “Khi lµm bÊt cø viÖc g× còng ®õng nghÜ ®Õn m×nh tr­íc, khi h­ëng thô th× m×nh nªn ®i sau”, “ph¶i lo tr­íc thiªn h¹, vui sau thiªn h¹”. §èi lËp víi chÝ c«ng v« t­ lµ dÜ c«ng vi t­, ®ã lµ ®iÒu mµ ®¹o ®øc míi ph¶i chèng l¹i. ChÝ c«ng v« t­ lµ nèi tiÕp cña cÇn, kiÖm, liªm, chÝnh. CÇn, kiÖm, liªm, chÝnh sÏ dÉn ®Õn chÝ c«ng v« t­; ng­îc l¹i ®· chÝ c«ng v« t­, mét lßng v× n­íc v× d©n, v× §¶ng th× nhÊt ®Þnh sÏ thùc hiÖn ®­îc cÇn, kiÖm, liªm, chÝnh. N¨m lµ, §¹o ®øc c¸ch m¹ng cña thanh niªn lµ tin t­ëng vµo sù l·nh ®¹o cña §¶ng, ra søc phÊn ®Êu ®Ó thùc hiÖn môc tiªu cña §¶ng. §¶ng céng s¶n ViÖt Nam lµ ®éi tiªn phong cña giai cÊp c«ng nh©n, lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh, lµ ng­êi chÌo l¸i ®­a con thuyÒn c¸ch m¹ng ViÖt Nam v­ît qua mäi th¸c ghÒnh ®i ®Õn bê bÕn th¾ng lîi. §¶ng céng s¶n ViÖt Nam lµ ng­êi gi¸o dôc, d×u d¾t, rÌn luyÖn vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho thanh niªn häc tËp, phÊn ®Êu, tu d­ìng vµ thÓ hiÖn tµi n¨ng cña m×nh, cèng hiÕn cho sù nghiÖp c¸ch m¹ng. Tin t­ëng vµo sù l·nh ®¹o cña §¶ng, thanh niªn ph¶i kh«ng ngõng häc tËp n©ng cao hiÓu biÕt chñ nghÜa M¸c - Lª nin, n¾m v÷ng ®­êng lèi, chñ tr­¬ng cña §¶ng. Ng­êi nãi: C¸c ch¸u ph¶i cè g¾ng häc tËp kü thuËt, v¨n ho¸, chÝnh trÞ...... NÕu kh«ng häc v¨n ho¸, kh«ng cã tr×nh ®é v¨n ho¸ th× kh«ng häc tËp ®­îc kü thuËt, kh«ng häc tËp ®­îc kü thuËt th× kh«ng theo kÞp ®­îc nhu cÇu vÒ kinh tÕ n­íc nhµ, nh­ng ph¶i chó ý häc chÝnh trÞ, v× chØ häc v¨n ho¸, kü thuËt mµ kh«ng cã chÝnh trÞ th× nh­ ng­êi nh¾m m¾t mµ ®i. Häc chÝnh trÞ lµ häc chñ nghÜa M¸c – Lªnin vµ ®­êng lèi quan ®iÓm cña §¶ng ®Ó hiÓu râ nhiÖm vô c¸ch m¹ng ®ång thêi x©y dùng cho b¶n th©n m×nh mét ph­¬ng ph¸p nhËn thøc ®óng ®¾n tr­íc nh÷ng diÔn biÕn phøc t¹p cña cuéc sèng, ®Ó tõ ®ã v÷ng tin vµo lý t­ëng c¸ch m¹ng, tr¸nh mäi sai lÇm vÊp ng·. N¾m v÷ng chñ nghÜa M¸c – Lªnin, phÊn ®Êu v× lîi Ých chung cña §¶ng, cña c¸ch m¹ng, cña giai cÊp, cña d©n téc, thanh niªn kh«ng ngÇn ng¹i, phÊn ®Êu hy sinh, lu«n ®Æt lîi Ých chung lªn trªn lîi Ých c¸ nh©n, ®øng v÷ng trªn lËp tr­êng cña giai cÊp c«ng nh©n ®Ó hÕt lßng, hÕt søc ®Êu tranh cho chñ nghÜa x· héi vµ chñ nghÜa céng s¶n, cho giai cÊp c«ng nh©n vµ cho toµn thÓ nh©n d©n lao ®éng. §ã lµ tinh thÇn kh«ng sî gian khæ, hy sinh, tinh thÇn "®©u cÇn thanh niªn cã, ®©u khã cã thanh niªn"; h¨ng h¸i xung phong g­¬ng mÉu trong c«ng t¸c, trong häc hái, tiÕn bé, trong ®¹o ®øc c¸ch m¹ng. Thanh niªn ph¶i trë thµnh mét trong nh÷ng nguån néi lùc to lín cho sù ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc, hoµn thµnh xuÊt s¾c mäi nhiÖm vô mµ §¶ng, nh©n d©n giao phã. S¸u lµ, §¹o ®øc c¸ch m¹ng cña thanh niªn lµ ph¶i tù gi¸o dôc, tù rÌn luyÖn vµ chèng l¹i chñ nghÜa c¸ nh©n. §èi víi thanh niªn, khi cã ®­îc häc thøc th­êng cã biÓu hiÖn t­ t­ëng tiÓu t­ s¶n. Hå ChÝ Minh chØ râ: “T­ t­ëng tiÓu t­ s¶n lµ c¸i g×?. Nã lµ c¸ nh©n chñ nghÜa. C¸ nh©n chñ nghÜa n㠮Πra t­ t­ëng danh lîi, chØ muèn lµm «ng nµy «ng kh¸c, bµ nµy bµ kh¸c...Råi t­ t­ëng danh lîi l¹i ®Î ra con nã, råi con nã l¹i ®Î ra ch¸u nã.....tøc lµ hai c¸i khinh: khinh lao ®éng ch©n tay vµ khinh ng­êi lao ®éng ch©n tay vµ hai c¸i sî lµ: sî khã nhäc vµ sî khæ”( TËp 9, tr 172). V× vËy, thanh niªn ph¶i tù häc tËp rÌn luyÖn n©ng cao nhËn thøc hiÓu biÕt, hoµn thiÖn thÕ giíi quan, nh©n sinh quan céng s¶n, kiªn quyÕt chèng nh÷ng biÓu hiÖn t­ t­ëng tiÓu t­ s¶n trong b¶n th©n m×nh, ®Ó kh«ng ngõng tiÕn bé. NÕu thanh niªn kh«ng tù gi¸c gi¸o dôc, rÌn luyÖn, ®Æt lîi Ých tËp thÓ lªn trªn lîi Ých c¸ nh©n th× c¸ nh©n chñ nghÜa cã c¬ héi trçi dËy. Bëi v×: “Chñ nghÜa c¸ nh©n tr¸i víi ®¹o ®øc c¸ch m¹ng, nÕu nã cßn l¹i trong m×nh, dï lµ Ýt th«i, th× nã sÏ chê dÞp ®Ó ph¸t triÓn, ®Ó che lÊp ®¹o ®øc c¸ch m¹ng, ®Ó ng¨n trë ta mét lßng mét d¹ ®Êu tranh cho sù nghiÖp c¸ch m¹ng”. Chñ nghÜa c¸ nh©n lµ mét thø rÊt gian gi¶o, x¶o quyÖt, nã khÐo dç dµnh ng­êi ta ®i xuèng dèc. Mµ ai còng biÕt xuèng dèc th× dÔ h¬n lªn dèc. V× thÕ mµ cµng nguy hiÓm" (TËp 9, tr 283 - 284). Hå ChÝ Minh còng kh¼ng ®Þnh r»ng. “§Êu tranh chèng chñ nghÜa c¸ nh©n kh«ng ph¶i lµ “giµy xÐo lªn lîi Ých c¸ nh©n". Mçi ng­êi ®Òu cã tÝnh c¸ch riªng, së tr­êng riªng, ®êi sèng riªng cña b¶n th©n vµ cña gia ®×nh m×nh. NÕu nh­ lîi Ých c¸ nh©n ®ã kh«ng tr¸i víi lîi Ých tËp thÓ th× kh«ng ph¶i lµ xÊu”( TËp 9, tr 291 ). V× VËy, ®ßi hái thanh niªn ph¶i gi¶i quyÕt ®óng ®¾n mèi quan hÖ gi÷a lîi Ých cña m×nh víi lîi Ých tËp thÓ x· héi, ph¶i biÕt lµm cho lîi Ých c¸ nh©n vµ lîi Ých tËp thÓ, x· héi ph¸t triÓn hµi hoµ. Theo Hå ChÝ Minh, ®èi víi thanh niªn cÇn ph¶i th­êng xuyªn chèng l¹i c¸ nh©n chñ nghÜa. Muèn s÷a ch÷a c¸ nh©n chñ nghÜa, thanh niªn cÇn ®Æt l¹i c©u hái: Häc ®Ó lµm g×? Häc ®Ó phôc vô ai? §ã lµ hai c©u hái cÇn ph¶i tr¶ lêi døt kho¸t th× míi cã ph­¬ng h­íng ®Ó söa ch÷a khuyÕt ®iÓm cña m×nh. Do ®ã, mçi thanh niªn ph¶i tù gi¸o dôc, rÌn luyÖn n©ng cao nhËn thøc, hoµn thiÖn thÕ giíi quan, nh©n sinh quan céng s¶n, kiªn quyÕt chèng nh÷ng biÓu hiÖn t­ t­ëng tiÓu t­ s¶n trong b¶n th©n m×nh ®Ó kh«ng ngõmg tiÕn bé. Tù tu d­ìng ®¹o ®øc còng ph¶i th­êng xuyªn “nh­ c«ng viÖc röa mÆt hµng ngµy”, kh«ng hÒ ng¬i nghØ, ph¶i kiªn tr×, bÒn bØ v× “®¹o ®øc c¸ch m¹ng kh«ng ph¶i trªn trêi sa xuèng. Nã do ®Êu tranh, rÌn luyÖn bÒn bØ hµng ngµy mµ ph¸t triÓn vµ cñng cè. Còng nh­ ngäc cµng mµi cµng s¸ng, vµng cµng luyÖn cµng trong”( TËp 9, tr 293). B¶y lµ, §¹o ®øc c¸ch m¹ng cña thanh niªn cßn ®­îc thÓ hiÖn ë tinh thÇn quèc tÕ trong s¸ng. §ã lµ tinh thÇn ®oµn kÕt quèc tÕ v« s¶n mµ Hå ChÝ Minh ®· nªu lªn “Bèn ph­¬ng v« s¶n ®Òu lµ anh em”. Ng­êi ®ßi hái thanh niªn ph¶i lu«n lu«n quan t©m ®Õn t×nh h×nh thÕ giíi, Ng­êi nh¾c nhë thanh niªn: “Ph¶i chó ý ®Õn t×nh h×nh thÕ giíi, v× n­íc ta lµ mét bé phËn cña thÕ giíi, mäi viÖc trªn thÕ giíi ®Òu cã quan hÖ víi n­íc ta, viÖc g× trong n­íc ta còng quan hÖ víi thÕ giíi” (TËp 7, tr 455). Tinh thÇn quèc tÕ trong s¸ng lµ phÈm chÊt ®¹o ®øc, lµ yªu cÇu ®¹o ®øc nh»m vµo mèi quan hÖ réng lín v­ît qua biªn giíi, l·nh thæ quèc gia, d©n téc. ViÖc gi¸o dôc cña §¶ng vµ viÖc nhËn thøc, rÌn luyÖn cña mçi thanh niªn ph¶i lu«n ®­îc n©ng cao, kh«ng thÓ coi nhÑ. Ph¶i quan t©m ®Õn cuéc ®Êu tranh cña giai cÊp v« s¶n c¸c n­íc, cña c¸c d©n téc, gãp phÇn më réng quan hÖ hîp t¸c quèc tÕ, t¨ng c­êng hiÓu biÕt, h÷u nghÞ, ®oµn kÕt vµ hîp t¸c víi thanh niªn c¸c n­íc, thùc hiÖn nhiÖm vô ®èi ngo¹i cña §¶ng ®ãng gãp tÝch cùc vµo phong trµo thanh niªn thÕ giíi v× hoµ b×nh, ®éc lËp d©n téc, d©n chñ vµ tiÕn bé x· héi. Gi¸o dôc ®¹o ®øc c¸ch m¹ng cho thanh niªn cßn ®­îc thÓ hiÖn ë ®øc tÝnh häc kh«ng biÕt mái. §Ó trë thµnh nh÷ng c«ng d©n h÷u Ých, cã tµi, cã ®øc th× ngoµi viÖc häc ë tr­êng thanh niªn ph¶i tù häc, tù gi¸o dôc tu d­ìng ®¹o ®øc ®Ó hoµn thiÖn m×nh. Theo Hå ChÝ Minh, nÒn gi¸o dôc míi cña chóng ta nh»m biÕn qu¸ tr×nh ®µo t¹o thµnh tù ®µo t¹o, tù häc tËp ®Ó n¾m v÷ng tri thøc khoa häc vµ hiÓu biÕt vÒ mäi mÆt cña ®êi sèng chÝnh trÞ, x· héi. Hå ChÝ Minh chØ râ: “Tr­êng huÊn luyÖn ®· gióp anh em biÕt ph­¬ng h­íng, biÕt nh»m môc ®Ých mµ ®i. Nh­ vËy anh em häc Ýt nh­ng bæ Ých nhiÒu...råi sau anh em cßn ph¶i häc n÷a, häc m·i trong khi ®i lµm viÖc”( TËp 4, tr 101). Tù häc lµ mét nhiÖm vô quan träng cña mçi thanh niªn. “Häc hái lµ mét viÖc ph¶i tiÕp tôc suèt ®êi. Suèt ®êi ph¶i g¾n liÒn lý luËn víi c«ng t¸c thùc tÕ. Kh«ng ai cã thÓ tù cho m×nh ®· biÕt ®ñ råi, biÕt hÕt råi. ThÕ giíi ngµy ngµy ®æi míi, nh©n d©n ta ngµy cµng tiÕn bé, cho nªn chóng ta ph¶i tiÕp tôc häc vµ hµnh ®Ó tiÕn bé kÞp nh©n d©n”( TËp 8, tr 215). Hå ChÝ Minh lµ m«t tÊm g­¬ng tù häc, tù tu d­ìng ®¹o ®øc. Trong suèt nh÷ng n¨m ho¹t ®éng, qua c¸c n­íc, c¸c ch©u lôc, Ng­êi ®· tù häc, tù rÌn luyÖn tu d­ìng ®Ó cã ®­îc vèn tri thøc uyªn b¸c vµ trë thµnh l·nh tô thiªn tµi, mét nhµ v¨n ho¸ lín cña thêi ®¹i. Tù häc lµ nhiÖm vô th­êng xuyªn, suèt ®êi, ®ßi hái mçi thanh niªn ph¶i tù gi¸c häc tËp, tu d­ìng nh»m ®¸p øng yªu cÇu, nhiÖm vô cña c¸ch m¹ng, cña cuéc sèng ®ang ®Æt ra. Tù häc lµ mét c«ng viÖc hÕt søc khã kh¨n, v× cuéc sèng mu«n h×nh, mu«n vÎ ®ßi hái mçi thanh niªn ph¶i cã ý chÝ, b¶n lÜnh, lËp tr­êng kiªn ®Þnh ®Ó chiÕn th¾ng chñ nghÜa c¸ nh©n trong b¶n th©n m×nh, kh«ng tho¶ m·n dõng l¹i; kh«ng tù kiªu, tù ®¹i, dÊu dèt mµ ph¶i häc th­êng xuyªn, liªn tôc, suèt ®êi ®Ó tu d­ìng phÈm chÊt ®¹o ®øc vµ n¨ng lùc c«ng t¸c. §Ó hoµn thµnh nhiÖm vô thanh niªn cÇn ph¶i t×m cho m×nh c¸ch häc, kh«ng chØ häc trong s¸ch vë mµ cßn ph¶i häc b¹n bÌ, häc lÉn nhau, thùc hµnh, thÝ nghiÖm, th¶o luËn, häc trong thùc tÕ, häc nh©n d©n...®Ó cã ®­îc tri thøc võa chuyªn s©u võa toµn diÖn. Hå ChÝ Minh lu«n nhÊn m¹nh mèi quan hÖ biÖn chøng gi÷a häc víi hµnh. Ng­êi nh×n thÊy ë mèi quan hÖ nµy kh¶ n¨ng to lín ®èi víi viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nh÷ng con ng­êi míi XHCN. V× vËy, Hå ChÝ Minh lu«n khuyªn thanh niªn häc víi hµnh ph¶i ®i ®«i víi nhau vµ nhÊn m¹nh, häc kh«ng hµnh th× häc v« Ých, hµnh mµ kh«ng häc th× hµnh kh«ng tr«i ch¶y. Häc ®i ®«i víi hµnh cho phÐp cïng mét lóc h×nh thµnh c¶ tri thøc vµ kû n¨ng cña mçi ng­êi. Häc ®i ®«i víi hµnh, lý luËn g¾n liÒn víi thùc tiÔn. Häc tËp n©ng cao tr×nh ®é hiÓu biÕt lý luËn lµ rÊt cÇn thiÕt vµ quan träng, v× cã lý luËn soi ®­êng míi cã hµnh ®éng ®óng trong häc tËp vµ c«ng t¸c. Lý luËn ph¶i g¾n liÒn víi thùc tiÔn. “Häc lý luËn kh«ng ph¶i lµ ®Ó nãi mÐp, nh­ng biÕt lý luËn mµ kh«ng thùc hµnh lµ lý luËn su«ng. Häc ®Ó ¸p dông vµo viÖc lµm. Lµm mµ kh«ng cã lý luËn th× kh«ng kh¸c g× ®i mß trong ®ªm tèi, võa chËm ch¹p võa hay vÊp v¸p. Cã lý luËn th× míi hiÓu ®­îc mäi viÖc trong x· héi, trong phong trµo ®Ó chñ tr­¬ng cho ®óng, lµm cho ®óng”( TËp 6, tr 47). Mét trong nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n cña chñ nghÜa M¸c – Lªnin lµ sù thèng nhÊt gi÷a lý luËn víi thùc tiÔn. Thùc tiÔn mµ kh«ng cã lý luËn h­íng dÉn lµ thùc tiÔn mï qu¸ng. Lý luËn kh«ng liªn hÖ víi thùc tiÔn lµ lý luËn su«ng. “Lý luËn ph¶i ®em ra thùc hµnh, thùc hµnh ph¶i nh»m theo lý luËn”. Theo Hå ChÝ Minh, sù thèng nhÊt gi÷a lý luËn víi thùc tiÔn kh«ng chØ lµ mét quy luËt nhËn thøc mµ cßn lµ quy luËt cña sù ph¸t triÓn toµn diÖn nh©n sinh quan con ng­êi. Bëi vËy, thanh niªn häc n¾m ch¾c lý luËn ph¶i biÕt vËn dông vµo thùc tÕ cuéc sèng hiÖn t¹i còng nh­ sau nµy. Theo Hå ChÝ Minh, gi¸o dôc ®¹o ®øc c¸ch m¹ng cho thanh niªn kh«ng ph¶i nãi nh÷ng ®iÒu chung chung, thuyÕt gi¸o vÒ ®¹o ®øc; kh«ng ph¶i chØ dõng l¹i ë tu th©n d­ìng tÝnh v× lîi Ých c¸ nh©n mµ ®¹o ®øc ph¶i ®­îc thÓ hiÖn trong hµnh ®éng, viÖc lµm cô thÓ cña thanh niªn. Hå ChÝ Minh ®ßi hái thanh niªn ph¶i tù hái m×nh ®· lµm g× cho n­íc nhµ, chø kh«ng ph¶i lµ, hái n­íc nhµ ®· cho m×nh nh÷ng g×? Hå ChÝ Minh nãi tíi ®¹o ®øc lµ nãi tíi phÈm chÊt cña con ng­êi trong ho¹t ®éng, coi ®ã lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn tinh thÇn cÇn thiÕt ®Ó ®­a ho¹t ®éng ®Õn kÕt qu¶ cuèi cïng. §¹o ®øc n¶y sinh tõ ho¹t ®éng thùc tiÔn, trong häc tËp, lao ®éng, trong sinh ho¹t hµng ngµy... ®ã lµ ®iÒu kiÖn ®Ó rÌn luyÖn ®¹o ®øc. ChØ cã ho¹t ®éng trong thùc tiÔn thanh niªn míi tù thÓ nghiÖm m×nh, h×nh thµnh dÇn ®­îc nh÷ng phÈm chÊt ®¹o ®øc cÇn thiÕt. Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· ®Æt nÒn mãng, khai sinh nÒn ®¹o ®øc c¸ch m¹ng vµ ®· nªu tÊm g­¬ng s¸ng, mÉu mùc vÒ thùc hiÖn ®¹o ®øc ®Ó gi¸o dôc cho c¸n bé, ®¶ng viªn vµ nh©n d©n ta. T­ t­ëng ®¹o ®øc Hå ChÝ Minh ®· trë thµnh nÒn t¶ng ®¹o ®øc c¸ch m¹ng cña n­íc ta tõ sau c¸ch m¹ng Th¸ng T¸m (1945 ®Õn nay). T­ t­ëng Hå ChÝ Minh vÒ gi¸o dôc ®¹o ®øc c¸ch m¹ng, ®· gi¸o dôc c¸c thÕ hÖ thanh niªn ViÖt Nam trë thµnh nh÷ng trÝ thøc cã ®ñ ®øc, ®ñ tµi gãp phÇn m×nh lµm nªn nh÷ng th¾ng lîi to lín cña d©n téc. Ngµy nay, t­ t­ëng ®ã cña Ng­êi tiÕp tôc soi s¸ng cho thanh niªn häc tËp, phÊn ®Êu tu d­ìng, rÌn luyÖn, gi÷ v÷ng phÈm chÊt ®¹o ®øc cña con ng­êi ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh héi nhËp quèc tÕ. Tµi liÖu tham kh¶o: 1. Đoàn Nam Đàn: Tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục thanh niên, NXBCTQG, Hà Nội 2002 2. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội VI, VII, VIII, IX, X 3. Đoàn thanh niªn Cộng sản Hồ ChÝ Minh: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI, VII, VIII, IX 4. TS Trần Quy Nhơn: Tư tưởng Hồ ChÝ Minh về bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau, NXB Giáo dục 2005 1. Phùng hữu Phú: Tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức, NXBCTQG, Hà nội 1996 6. TS Nguyễn Văn Sáu: Nghiªn cứu, gi¸o dục tư tưởng Hồ Chí Minh trong thời kỳ đổi mới, NXB Lý luận chính trị, 2005 7. PGS, TS Lê Văn Tích: Đưa tư tưởng Hồ Chí Minh vào cuộc sống - Mấy vấn đề lý luận và thực tiễn, NXBCTQG, Hà Nội 2006