Ứng dụng đường cong wireline để đánh giá tiềm năng của đá mẹ

ÑAÏI HOÏC QUOÁC GIA THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KHOA HOÏC TÖÏ NHIEÂN KHOA ÑÒA CHAÁT -----------–—----------- KHOAÙ LUAÄN TOÁT NGHIEÄP CHUYEÂN NGAØNH DAÀU KHÍ Ñeà taøi: ÖÙNG DUÏNG ÑÖÔØNG CONG WIRELINE ÑEÅ ÑAÙNH GIAÙ TIEÀM NAÊNG CUÛA ÑAÙ MEÏ GVHD: PHAÏM TUAÁN LONG SVTH : BUØI HUY QUOÁC Khoùa: 2000-2004 TP.HCM, THAÙNG 7 NAÊM 2004 Lôøi caûm ôn Baøi Khoaù Luaän Toát Nghieäp naøy ñöôïc thöïc hieän vaø hoaøn thaønh döôùi söï höôùng daãn vaø giuùp ñôõ taän tình cuûa caùc thaày coâ. Em xin baøy toû loøng bieát ôn saâu saéc ñeán: Thaày Phaïm Tuaán Long ñaõ heát loøng höôùng daãn, truyeàn ñaït nhöõng kinh nghieäm cuõng nhö taän tình giuùp ñôõ vaø taïo moïi ñieàu kieän thuaän lôïi cho em thöïc hieän vaø hoaøn thaønh ñeà taøi naøy. Taát caû caùc thaày coâ khoa Ñòa Chaát ñaëc bieät laø Boä Moân Ñòa Chaát Daàu Khí ñaõ truyeàn ñaït kieán thöùc giuùp em thöïc hieän ñeà taøi naøy. Taát caû caùc anh chò cuøng nhö caùc baïn cuøng khoùa ñaõ höôùng daãn vaø giuùp ñôõ trong quaù trình thöïc hieän ñeà taøi naøy. Xin chaân thaønh caûm ôn. Lôøi caûm ôn Muïc luïc Lôøi noùi ñaàu Giôùi thieäu CHÖÔNG I: PHÖÔNG PHAÙP ÑO ÑIEÄN TRÔÛ ÑAÁT ÑAÙ DÖÔÙI TAÙC DUÏNG NGUOÀN ÑIEÄN NHAÂN TAÏO……………………………………………...1 CHÖÔNG II: PHÖÔNG PHAÙP ÑO ÑIEÄN THEÁ PHAÂN CÖÏC TÖÏ NHIEÂN TRONG ÑAÁT ÑAÙ…………………………………………………………2 CHÖÔNG III: PHÖÔNG PHAÙP PHOÙNG XAÏ…………………………....2 1.Phöông phaùp gamma ray hay coøn goïi laø phöông phaùp gamma töï nhieân................................................................................3 a./Phöông phaùp gamma töï nhieân toång……………………..3 b./Phöông phaùp gamma töï nhieân thaønh phaàn ……………..3 2.Phöông phaùp gamma gamma (phöông phaùp maät ñoä)…………...4 3.Phöông phaùp neutron…………………………………………….4 Phöông phaùp neutron gamma...………………........…….5 Phöông phaùp neutron nhieät vaø treân nhieät……………….5 CHÖÔNG IV: PHÖÔNG PHAÙP SOÙNG SIEÂU AÂM (SONIC)…………....6 Phöông phaùp sieâu aâm vaän toác…………………………...7 ÖÙng duïng………………………………………………………………......9 Noäi dung CHÖÔNG I: PHAÛN ÖÙNG CUÛA CAÙC ÑÖÔØNG CONG WIRELINE ÑOÁI VÔÙI VAÄT CHAÁT HÖÕU CÔ………………………………………………11 Ñöôøng cong nôtron vaø maät ñoä vôùi vaät chaát höõu cô……….....13 Ñöôøng cong gamma ray vôùi vaät lieäu höõu cô…………..........16 Ñöôøng cong ñieän trôû vaø sieâu aâm vôùi vaät chaát höõu cô……....17 Ñöôøng cong ñòa hoùa hay nôtron xung ñoäng vôùi vaät chaát höõu cô…………………………………………................17 CHÖÔNG II: CAÛI TIEÁN ÑÖÔØNG CONG MULTILOG ÑEÅ GIAÛI ÑOAÙN ÑOÄ DOÀI DAØO CUÛA VAÄT CHAÁT HÖÕU CÔ……………………………..19 Ñònh löôïng veà haøm löôïng TOC töø giaûi ñoaùn ñöôøng cong sieâu aâm vaø ñieän trôû………………………………………………………..21 Caûi tieán veà maët ñòa hoùa trong vieäc minh giaûi toång haøm löôïng cacbon trong chaát höõu cô……………………………………..24 Giaûi ñoaùn ñoä tröôûng thaønh vaät chaát höõu cô töø ñöôøng cong ñieän trôû………………………………………..25 CHÖÔNG III: TÖÔNG LAI CUÛA VIEÄC THOÁNG NHAÁT CAÙC PHEÙP ÑO WIRELINE TRONG VIEÄC ÑAÙNH GIAÙ ÑAÙ MEÏ………………………..27 Keát luaän…………………………………………………………………...29 Taøi lieäu tham khaûo……………………………………………………......32 Lôøi môû ñaàu Ñòa vaät lyù gieáng khoan laø moät lónh vöïc cuûa ngaønh ñòa vaät lyù laø phöông phaùp vaät lyù ñeå nghieân cöùu laùt caét ñòa chaát cuûa gieáng khoan maø gieáng khoan coù theå ñi qua, töø ñoù coù theå phaùt hieän vaø ñaùnh giaù tröõ löôïng daàu, thu thaäp nhöõng vuøng moû khai thaùc vaø traïng thaùi gieáng khoan. Hieän nay coù raát nhieàu phöông phaùp ñòa vaät lyù khaùc nhau, theo baûn chaát ta coù theå chia ra thaønh nhöõng nhoùm nhö sau : phöông phaùp ñieän tröôøng, phoùng xaï, soùng sieâu aâm, nhieät, cô lyù, töø tröôøng, ñòa hoaù. Baûn chaát cuûa nhöõng phöông phaùp treân laø ño doïc theo thaønh gieáng khoan ñeå ghi moät vaøi thoâng soá, nhöõng thoâng soá naøy ñaëc tröng cho moät hay vaøi tính chaát vaät lyù cuûa ñaát ñaù Nhieàu nghieân cöùu gaàn ñaây cho ta thaáy khaû naêng ñaùnh giaù tieàm naêng cuûa ñaù meï cuûa vieäc söû duïng caùc ñöôøng cong wireline. Cho ñeán nay caùc coâng trình nghieân cöùu ñaõ taäp trung vaøo vieäc ñaùnh giaù ñònh tính vaø ñònh löôïng cuûa vaät chaát höõu cô trong ñaù meï. Öu vieät cuûa noù hôn caû nhöõng phöông phaùp truyeàn thoáng nhö phaân tích maãu (ngay caû nhöõng maãu ñöôïc laáy lieân tuïc theo gieáng) noù ñaõ caûi thieän ñöôïc ñaùng keå khaû naêng kieåm soaùt döôùi saâu vaø taêng cöôøng vieäc phaân tích theo chieàu thaúng ñöùng Baøi khoaù luaän naøy cho ta coù moät caùi nhìn toång quaùt veà nhöõng ñaëc tính cuûa vaät chaát höõu cô ñöôïc xaùc ñònh döïa treân caùc ñöôøng cong vaø giôùi thieäu moät soá ñöôøng cong wireline khaùc nhau ñaõ ñöôïc duøng ñeå ñaùng giaù tieàm naêng ñaù meï. Chöông I: PHÖÔNG PHAÙP ÑO ÑIEÄN TRÔÛ ÑAÁT ÑAÙ DÖÔÙI TAÙC DUÏNG NGUOÀN ÑIEÄN NHAÂN TAÏO -Phöông phaùp naøy söû duïng nguoàn ñieän phoùng vaøo ñaát ñaù ñeå ño ñieän trôû suaát cuûa ñaát ñaù Giaû söû coù moät daây daãn ñoàng nhaát coù ñoä daøi l vaø tieát dieän laø s R = ρ l/s Trong ñoù ρ laø ñieän trôû suaát rieâng cuûa ñaát ñaù coù ñôn vò laø (meùt). Trong ñoù ñieän trôû suaát rieâng tyû leä nghòch vôùi ñoä daãn ñieän Trong lôùp ñaù traàm tích ôû traïng thaùi töï nhieân bao giôø cuõng toàn taïi moät löôïng nöôùc ñöôïc goïi laø löôïng nöôùc væa. Trong nöôùc væa toàn taïi nhieàu loaïi muoái khaùc nhau, noàng ñoä cuûa nöôùc væa coøn goïi laø ñoä khoaùng hoaù cuûa nöôùc væa 1 g/ml =1000 ppm Chöông II: PHÖÔNG PHAÙP ÑO ÑIEÄN THEÁ PHAÂN CÖÏC TÖÏ NHIEÂN TRONG ÑAÁT ÑAÙ -Phöông phaùp naøy nghieân cöùu tröôøng ñieän tónh trong gieáng khoan, tröôøng ñieän töø naøy ñöôïc taïo thaønh do caùc quaù trình lyù hoaù dieãn ra giöõa maët caét gieáng khoan vôùi ñaát ñaù vaø giöõa caùc lôùp ñaát ñaù coù thaønh phaàn thaïch hoïc khaùc nhau Caùc quaù trình lyù hoaù bao goàm 1./Quaù trình khuyeách taùn muoái töø nöôùc væa ñeán dung dòch gieáng vaø ngöôïc laïi 2./Quaù trình huùt caùc ion ôû treân beà maët cuûa caùc tinh theå ñaát ñaù 3./Quaù trình thaám töø dung dòch gieáng khoan vaøo ñaát ñaù vaø nöôùc væa vaøo gieáng khoan 4./Phaûn öùng oxy hoaù khöû dieãn ra trong ñaát ñaù vaø treân beà maët tieáp xuùc giöõa ñaù vôùi dung dòch gieáng khoan Khaû naêng cuûa ñaát ñaù phaân cöïc döôùi taùc duïng cuûa quaù trình lyù hoaù noùi treân ñöôïc goïi laø hoaït tính ñieän hoaù töï nhieân.Trong boán quaù trình noùi treân, thì quaù trình khuyeách taùn vaø huùt ion ñoùng vai troø chính trong vieäc taïo ra doøng ñieän töï nhieân trong ñaát ñaù. Chöông III: PHÖÔNG PHAÙP PHOÙNG XAÏ Phöông phaùp ñòa vaät lyù gieáng khoan döïa treân caùc quaù trình phoùng xaï nhö phoùng xaï töï nhieân, phoùng xaï do bò kích vaø caùc quaù trình phoùng xaï xaûy ra ôû phaàn töû haït nhaân nguyeân töû ñöôïc goïi laø phöông phaùp ñòa vaät lyù phoùng xaï, hieän nay coù raát nhieàu phöông phaùp phoùng xaï, tuy nhieân chæ coù ba phöông phaùp phoùng xaï söû duïng roäng raõi nhaát laø: 1/Phöông phaùp gamma ray hay coøn goïi laø phöông phaùp gamma töï nhieân a./Phöông phaùp gamma töï nhieân toång -Laø phöông phaùp ño ñoä gamma töï nhieân trong ñaát ñaù. Söï phaân raõ haït nhaân nguyeân töû ôû ñieàu kieän töï nhieân (khi coù phoùng xaï). -α, β, γ, taát caû nhöõng böùc xaï naøy seõ taùc ñoäng vaøo moâi tröôøng chung quanh vaø chuùng seõ bò haáp thuï moät phaàn naøo ñoù. Tia α lôùn, keùm beàn vöõng coù khaû naêng ion hoaù cao. Doøng tia α naøy haàu nhö bò haáp thuï bôûi nhöõng lôùp ñaát ñaù thaät moûng vaøi Micromet, nhöõng tia β coù khaû naêng ñaâm xuyeân cao hôn tiaα vaø haàu nhö bò haáp thuï bôûi nhöõng lôùp ñaát ñaù coù ñoä daøy hôn vaøi millimet, coøn doøng tia γ ñöôïc xem laø böùc xaï ñieän töø , soùng ngaén coù taàn soá cao ñöôïc ño ôû ñôn vò MeV. Nhôø vaäy khaû naêng ñaâm xuyeân cao, noù coù yù nghóa thöïc teá khi nghieân cöùu maët caét gieáng khoan, tia γ bò haáp thuï bôûi lôùp ñaát ñaù coù ñoä daøy khoaûng moät meùt, chính vì vaäy maø khi ño trong gieáng khoan choáng oáng khoâng aûnh höôûng ñeán gía trò ño. Cöôøng ñoä böùc xaï cuûa ñaát ñaù trong gieáng khoan ñöôïc ghi bôûi moät duïng cuï goïi laø Indicator, ñôn vò ño cuûa γ laø Bq/g hay GAPI. b./Phöông phaùp gamma töï nhieân thaønh phaàn -Laø phöông phaùp xaùc ñònh thaønh phaàn nguyeân toá phoùng xaï trong töï nhieân nhö : K, U, Th. Phöông phaùp naøy giaûi quyeát caùc baøi toaùn sau ñaây : lieân keát töøng phaàn phaân chia ñaát ñaù theo töøng daïng thaïch hoïc khaùc nhau, ñaùnh giaù caùc daïng cuûa væa seùt, ñaùnh giaù thaønh phaàn höõu cô trong seùt keát. Nguyeân lyù : Döïa vaøo ñaëc tính taùn xaï cuûa gamma böùc xaï xuaát hieän khi kích thích leân ñaát ñaù 1 nguoàn Gamma beân ngoaøi, keát quaû söï taùc ñoäng Gamma böùc xaï vaø vaät chaát laø vieäc taïo thaønh caëp ñieän töû Pozition, hieäu öùng quang ñieän, hieäu öùng Compton Caëp ñieän töû Pozition taïo thaønh döôùi taùc ñoäng Gama löôïng töû coù naêng löôïng lôùn töø 5-10 MeV vôùi haït nhaân nguyeân töû keát quaû Gamma löôïng töû maát ñi vaø trong tröôøng ñieän haït nhaân caëp Electron pozition ñöôïc taïo thaønh . Hieäu öùng quang ñieän dieãn ra döôùi söï haáp thuï gamma löôïng töû töø moät trong nhöõng electron cuûa haït nhaân ,. Naêng löôïng gamma löôïng töû ñöôïc taïo thaønh laø naêng löôïng ñoäng electron quay quanh haït nhaân. Thoâng thöôøng hieäu öùng quang ñieän aûnh höôûng vaät chaát raát nhoû Hieäu öùng comption khaùc vôùi hieäu öùng quang ñieän laø gamma löôïng töû khoâng maát ñi maø chæ maát moät phaàn naêng löôïng cho electron cuûa haït nhaân (töø thaønh cöùng hôn) vaø thay ñoåi höôùng chuyeån ñoäng (taùn xaï ). 2./Phöông phaùp gamma gamma hay coøn goïi laø phöông phaùp maät ñoä -Thoâng thöôøng ñöôøng cong maät ñoä chæ ra giaù trò sai soá vaø möùc ñoä tin caäy ñaát ñaù ño ñöôïc. 3./Phöông phaùp neutron -Nguyeân lyù haït neutron laø khoâng tích ñieän, khoâng bò ion hoaù bôûi moâi tröôøng xung quanh, khoái löôïng gaàn baèng khoái löôïng proton. Do khoâng tích ñieän neân hat neutron khoâng maát naêng löôïng khi töông taùc caùc e tích ñieän vaø haït nhaân, neutron coù khaû ñaâm xuyeân cao, naêng löôïng haït neutron ño ôû MeV. Khi caùc haït neutron töông taùc caùc haït nguyeân töû xaûy ra taùn xaï neutron hoaëc bò baét giöõ bôûi haït nhaân. Söï taùn xaï coù hai daïng: laø taùn xaï ñaøn hoài vaø taùn xaï khoâng ñaøn hoài. Trong ñaát ñaù haït neutron töông taùc caùc vaät chaát chöùa nhieàu hydro. Neáu ñaát ñaù toàn taïi moät löôïng nöôùc, daàu (chöùa nhieàu hydro) söï chaäm neutron chuû yeáu dieãn ra ôû hydro, khi nghieân cöùu maët caét gieáng khoan baèng phöông phaùp neutron, ngöôøi ta phoùng vaøo ñaát ñaù moät neutron nhanh vaø ghi ñöôïc böùc xaï γ. Tuøy theo caùch ghi ngöôøi ta phaân ra ba phöông phaùp sau: Phöông phaùp neutron gamma Nguyeân lyù: cöôøng ñoä cuûa gamma khuùc xaï ñöôïc ghi theo phöông phaùp neutron– gamma goàm 3 thaønh phaàn: a./Xuaát hieän do söï baét giöõ caùc haït neutron ôû haït nhaân nguyeân töû b./Gamma böùc xaï cuûa nguoàn neutron (Idd) c./Gamma böùc xaï naøy moät phaàn taùn xaï trong ñaát ñaù, moät phaàn ñöôïc ghi baèng duïng cuï Indicator . Ñeå laøm giaûm cöôøng ñoä caùc haït Idd ngöôøi ta ñaët moät maøng chì ngaên caùch giöõa nguoàn phoùng vaø indicator. Phöông phaùp neutron nhieät vaø treân nhieät Nguyeân lyù: gioáng nhö phöông phaùp neutron – gamma, ñoái vôùi nhöõng væa coù thaønh phaàn hoaù hoïc coù nhieàu hydro thì phöông phaùp neutron – neutron nhieät coù bieåu hieän cao. Tuy nhieân phöông phaùp naøy raát nhaïy caûm ñoái vôùi Cl neân ñöôøng cong neutron – neutron nhieät phuï thuoäc raát nhieàu vaøo ñoä khoaùng hoaù cuûa nöôùc væa vaø dung dòch gieáng khoan. Ñöôøng cong neutron – neutron nhieät (vaø neutron treân nhieät) khoâng phuï thuoäc vaøo thaønh phaàn Cl, chæ phuï thuoäc vaøo thaønh phaàn hoaù hoïc cuûa hydro trong ñaát ñaù. Giaù trò cuûa neutron – neutron treân nhieät lieân heä vôùi hydro töông ñoái chaët cheõ hôn so vôùi neutron – gamma vaø neutron – neutron nhieät nhöng neutron – neutron treân nhieät coù ñieän trôû thay ñoåi nhoû Chöông IV: PHÖÔNG PHAÙP SOÙNG SIEÂU AÂM (SONIC) -Phöông phaùp naøy döïa treân tính chaát lan truyeàn cuûa soùng sieâu aâm coù taàn soá cao (> 20 Hz)ñeå nghieân cöùu tính chaát vaät lyù cuõng nhö thaønh phaàn thaïch hoïc ñaát ñaù ta döïa vaøo thoâng soá bieân cuûa ba phöông phaùp : Sieâu aâm theo vaän toác Sieâu aâm theo taùch daàn Sieâu aâm soùng Nguyeân lyù truyeàn soùng -Ñaát ñaù trong moâi tröôøng töï nhieân coù tính ñaøn hoài. Neáu ta kích thích moät löc beân ngoaøi naøo ñoù, thì trong moâi tröôøng xuaát hieän 1 öùng löïc kích thích leân laøm dòch chuyeån caùc haït. Trong tröôøng hôïp chung daãn ñeán söï bieán daïng, quaù trình dao ñoäng lan truyeàn theo trình töï bieán daïng laø quaù trình ñaøn hoài. Quaù trình chuyeån ñoäng lan truyeàn theo trình töï cuûa söï bieán daïng goïi laø soùng ñaøn hoài. Coù 2 loaïi soùng: Soùng doïc (P): caùc haït cuûa moâi tröôøng chuyeån ñoäng theo höôùng lan truyeàn soùng, soùng doïc lan truyeàn trong moâi tröôøng ñaëc, loûng, khí. Soùng ngang (S): haït cuûa moâi tröôøng chuyeån ñoäng theo höôùng vuoâng goùc vôùi höôùng truyeàn soùng, soùng ngang lan truyeàn trong moâi tröôøng ñaëc. Soùng phaûn xaï xuaát hieän khi khaû naêng caûn soùng cuûa moâi tröôøng naøy lôùn hôn moâi tröông khaùc, khi soùng lan truyeàn töø moâi tröôøng naøy sang moâi tröôøng khaùc thì soùng seõ ñoåi höôùng vaø vaän toác. Söï lan truyeàn soùng trong gieáng khoan: Giaû söû trong gieáng khoan ñaët 1 ñieåm phaùt soùng I vaø thu soùng B ñeàu naèm treân truïc gieáng khoan. ÔÛ thôøi ñieåm t=0 , ñieåm I phaùt ra 1 soùng sieâu aâm ñaøn hoài P1 laø soùng doïc seõ lan truyeàn trong gieáng khoan. ÔÛ thôøi ñieåm t1 maët soùng ñuïng vaøo thaønh gieáng khoan vaø xuaát hieän soùng ñaøn hoài P11, soùng doïc truyeàn vaøo moâi tröôøng ñaát ñaù (P12) vaø soùng ngang P1S2. ÔÛ thôøi ñieåm t2, maët soùng taïo thaønh vôùi thaønh gieáng khoan moät goùc leäch iβ, maët soùng doïc tröôït doïc theo thaønh gieáng khoan ñuoåi theo soùng P1 vaø soùng phaûn xaï P11. Soùng P12 tröôït doïc theo gieáng khoan vaøo ñaát ñaù ñi vaøo gieáng khoan taïo thaønh soùng P121. Trong khoaûng thôøi gian naøo ñoù thì taïi B nhaän ñöôïc soùng P121, P1S2P1, P1 vaø P11. Vaän toác truyeàn soùng trong gieáng khoan phuï thuoäc nhieàu yeáu toá cuûa moâi tröông xung quanh. Thieát bò cuûa phöông phaùp sieâu aâm coù theå söû duïng 3, 4, 6 hoaëc nhieàu nguoàn thu vaø phaùt vaø coù theå ño cuøng luùc nhieàu taàn soá khaùc nhau, t1, t2 laø thôøi gian truyeàn soùng, A1, A2 laø bieân ñoä soùng. Phöông phaùp sieâu aâm vaän toác Laø phöông phaùp döïa treân nguyeân taéc truyeàn soùng sieâu aâm ñaøn hoài cuûa ñaát ñaù töø ñoù ño thôøi gian truyeàn soùng ñoái vôùi moâi tröôøng ñoàng nhaát Trong ñoù : S: laø khoaûng caùch giöõa hai nguoàn soùng T1-T2 :thôøi gian nhaän soùng giöõa hai nguoàn soùng ΔT: khoaûng thôøi gian truyeàn soùng sieâu aâm laø khoaûng caùch sieâu ñaøn hoài vôùi khoaûng caùch 1 meùt Baèng thöïc nghieäm ngöôøi ta ñöa ra phöông trình thôøi gian Phöông trình (1) ñöôïc söû duïng khi ñaát ñaù ñoàng nhaát, ñaát ñaù seùt ít coù ñoä roãng haït Phöông phaùp sieâu aâm soùng duøng ñeå phaân væa saûn phaåm, ñaùnh giaù ñoä roãng, nghieân cöùu tính chaát cô lyù cuûa ñaát ñaù, phöông phaùp naøy ño khoâng ñöôïc trong tröôøng hôïp nöôùc dung dòch khi hoaø tan khí. ÖÙng duïng +Sieâu aâm thì nghieân cöùu tính chaát vaø thaønh phaàn thaïch hoïc cuûa ñaát ñaù, ñaùnh gía ñoä loã roãng, phaân væa saûn phaåm +Neutron thì xaùc ñònh hydro vaø ñoä loã roãng trong ñaát ñaù, thaønh phaàn chaát löu trong ñoä loã roãng, töø ñoù ngöôøi ta coù theå giaûi quyeát haøng loaït caùc baøi toaùn veà ñòa chaát. +Maät ñoä ñöôïc söû duïng roäng raõi trong vóa, ñaùnh giaù thaønh phaàn thaïch hoïc vaø xaùc ñònh vóa khí hoaëc keát hôïp vôùi ñöôøng cong khaùc ñeå xaùc ñònh ranh giôùi daàu khí vaø ñaùnh gía ñoä loã roãng cuûa væa. +Gamma töï nhieân ñeå phaân tích thaønh phaàn thaïch hoïc, xaùc ñònh seùt coù haøm löôïng chöùa trong vóa vaø ñaùnh gía haøm löôïng chaát höõu cô trong seùt +Ño ñieän theá trong töï nhieân trong ñaát ñaù ñeå xaùc ñònh thaønh phaàn thaïch hoïc vaø ñoä khoaùng hoaù nöôùc vóa vaø ñoä baõo hoaø daàu trong ñaát ñaù Baûng 1: Phaûn öùng cuûa caùc ñöôøng cong ñoái vôùi vaät chaát höõu cô. Ñöôøng cong Tia gamma (GR) vaø Uranium (U) Maät ñoä (ρ) Nôtron Sieâu aâm Ñieän trôû Xung nôtron Giaù trò vaät chaát höõu cô Cao ~1 g/cm3 Cao Thôøi gian lan truyeàn nhanh Cao Tyû soá C/O cao Chuù thích -Tia gamma cao laø do coù U -Thaønh phaàn chaát löu trong loã roãng -Do coù H trong vaät chaát höõu cô -Söï öôùc löôïng bieán ñoåi töø 150 ñeán >200 μsec/ft -Phaûn öùng ñöôøng cong khoâng aûnh höôûng ngoaïi tröø HC chieám loã roãng -Haàu heát ño tröïc tieáp C; caàn hieäu chænh C trong chaát voâ cô Chöông I: PHAÛN ÖÙNG CUÛA CAÙC ÑÖÔØNG CONG WIRELINE ÑOÁI VÔÙI VAÄT CHAÁT HÖÕU CÔ. Baûng 1 giôùi thieäu nhöõng phaûn öùng mang tính ñònh löôïng cuûa caùc ñöôøng cong wireline ñoái vôùi vaät chaát höõu cô hieän dieän trong ñaù meï. Meyer vaø Nederlof (1984) cho ta moät loaït caùc ví duï khaùc nhau veà phaûn öùng cuûa caùc ñöôøng cong wireline ñoái vôùi theå tích, kieåu loaïi vaø ñoä tröôûng thaønh cuûa vaät chaát höõu cô laéng ñoïng trong nhöõng moâi tröôøng khaùc nhau. Hình minh hoaï soá 1 cho ta thaáy ví duï cuûa 1 gieáng trong ñoù haàu heát caùc ñöôøng cong phaûn öùng moät caùch lyù töôûng ñoái vôùi taàng seùt Kimmeridge giaøu vaät chaát höõu cô cuûa bieån Baéc.Nhöõng phaûn öùng cuûa ñöôøng cong rieâng bieät ôû hình minh hoaï soá 1 seõ giaûi thích söï giôùi haïn löôïng vaät chaát höõu cô vaø coù caùch nhìn toång quaùt moät vaøi phöông phaùp kyõ söû duïng ñöôøng cong ñeå ñaùnh giaù ñaù meï Hình minh hoaï soá 1: Nhöõng ñöôøng cong tia gamma, nôtron, maät ñoä, sieâu aâm, vaø ñieäntrôû thaønh heä seùt Kimmeridge, Bieån Baéc. Söï aûnh höôûng cuûa seùt giaøu höõu cô, maø ñöôïc chæ ñònh ôû ñoä saâu, ñöôïc bieåu thò ñoä taêng cuûa tia gamma, maät ñoä loã roãng cao, maät ñoä thaáp, vaø lan truyeàn soùng sieâu aâm. Ñöôøng cong ñieäntrôû chæ thaáy ñöôïc ôû bieân thaønh gieáng khoan (Meyer vaø Nederlof 1984) Hình minh hoaï soá 1: Nhöõng ñöôøng cong tia gamma, nôtron, maät ñoä, sieâu aâm, vaø ñieän trôû thaønh heä seùt Kimmeridge, Bieån Baéc. Söï aûnh höôûng cuûa seùt giaøu höõu cô, maø ñöôïc chæ ñònh ôû ñoä saâu, ñöôïc bieåu thò ñoä taêng cuûa tia gamma, maät ñoä loã roãng cao, soá löôïng maät ñoä thaáp, vaø lan truyeàn soùng sieâu aâm nhanh. Ñöôøng cong ñieän trôû ñöôïc bieåu hieän ôû bieân thaønh gieáng ( do Meyer vaø Nederlof 1984) Ñöôøng cong nôtron vaø maät ñoä vôùi vaät chaát höõu cô. Ñöôøng Nôtron vaø ñöôøng maät ñoä caû hai ñeàu cho thaáy ñoä uoán cong raát ñaùng keå trong taàng seùt Kimmerdge giaøu chaát höõu cô ôû hình minh hoaï soá 1. Ñöôøng Nôtron trong taàng traàm tích Kreta thöôøng naèm treân cho ta ñoïc ñöôïc laø 20 ñôn vò loã roãng (pu) taêng leân ñeán 45 ñôn vò loã roãng trong taàng Kimmerdge. Söï gia taêng naøy lieân quan ñeán söï taäp trung hydro lôùn trong vaät chaát höõu cô. Vôùi muïc tieâu minh giaûi caùc ñöôøng log, thì phaûn öùng cuûa ñöôøng cong nôtron ñoâi khi giuùp ta xaùc ñònh chæ soá hydro (HI), trong ñoù HI ñöôïc ñònh nghóa laø tæ soá cuûa soá nguyeân töû hydro trong cm3 cuûa maãu ñoái vôùi soá nguyeân töû hydro trong 1 cm3 nöôùc. Do ñoù nöôùc coù chæ soá HI baèng 1. Söï thay ñoåi ñoä taäp trung hydro ( 3-10 % theo troïng löôïng ) cuûa caùc kieåu Kerogen ñieån hình theo baùo caùo cuûa Tissot vaø Welte (1984) seõ phuø hôïp HI trong khoaûng 0,3-0,9 kerogen kieåu II ñieån hình coù giaù trò gaàn baèng 0,7. Maëc duø söï gia taêng trong ñöôøng cong nôtron ñaõ ñöôïc nghieân cöùu trong nhieàu thaønh taïo chaát höõu cô, nhìn chung noù vaãn chöa ñöôïc söû duïng cho muïc ñích naøo khaùc ngoøai vai troø ñònh tính. Lyù do cuûa ñieàu naøy laø do hydro trong thaønh taïo coù nhieàu nguoàn goác khaùc nhau. Söï ñoùng goùp khaùc nguyeân töû hydro cho thaønh taïo laø caùc khoaùng vaät seùt trong ñoù illite coù chæ soá HI laø 0,12 kaolinite laø 0,36 vaø montmorillonite laø 0,13 khi khoâng coù taàng nöôùc naøo xen keïp. Ñoái vôùi 1 lôùp montmorillonite xen keïp 2 taàng nöôùc thì chæ soá HI seõ taêng leân khoaûng 0,6. Roõ raøng, do vaät chaát höõu cô vaø khoaùng vaät seùt cuøng toàn taïi coù giaù trò HI gaàn nhö nhau ñaõ laøm cho vieäc minh giaûi ñöôøng cong nôtron ñeå ñaùnh giaù tieàm naêng ñaù meï trôû neân phöùc taïp hôn. Trong thaønh taïo Kimmeridge maät ñoä khung ñaù giaûm maïnh töø 2,45 ñeán 2,3 g/cm3 lieân quan ñeán söï hieän dieän cuûa vaät chaát höõu cô coù maät ñoä thaáp 1g/cm3, maät ñoä cuûa caùc khoaùng vaät taïo ñaù 2,65-2,70 g/cm3. Neáu cho raèng ñoä roãng khoâng bò laáp ñaày bôûi nöôùc hoaëc ñoä roãng ñoàng nhaát trong toaøn boä thaønh taïo thì ta coù theå söû duïng ñöôøng cong maät ñoä ñeå öôùc tính löôïng vaät chaát höõu cô .Schmoker (1979) vaø Schmoker vaø Hester (1983) ñaõ thaønh coâng trong vieäc aùp duïng phöông phaùp maät ñoä cho taàng seùt Devon. Ñaàu tieân, hoï caân baèng söï hieän dieän cuûa moät khoaùng vaät coù maät ñoä cao, pyrite, baèng caùch cho raèng noù töông ñöông vaät chaát höõu cô trong thaønh taïo. Sau ñoùù hoï tính vaät chaát höõu cô vaø chuyeån sang toång haøm löôïng cacbon höõu cô (TOC) vaø keát quaû ñöôïc cho bôûi coâng thöùc sau: (1) Trong caùc thaønh taïo naøy TOC coù giaù trò trung bình khoaûng 12% troïng löôïng. ÔÛ vôùi giaù trò TOC thaáp hôn khoaûng 2-3% theo troïng löôïng, thì ngöôøi ta cho raèng khoâng coù ñoä roãng hay ñoä roãng lieân tuïc. Ñieàu naøy muoán noùi raèng söï khaùc nhau duy nhaát trong maät ñoä khung coù lieân quan ñeán pyrite. Qua ñoù cho thaáy vieäc aùp duïng kyõ thuaät naøy trong thöïc teá chöa thöïc söï coù hieäu quaû. Hình minh hoaï soá 2: Bieåu ñoà ñöôøng cong ñòa hoaù Bieåu ñoà lieân keát Δlog R vôùi TOC vaø möùc ñoä bieán ñoåi chaát höõu cô (LOM) Ñöôøng cong gamma ray vôùi vaät lieäu höõu cô Trong thaønh taïo Kimmeridge thì ñöôøng cong gamma ray taêng töø khoaûng 60 ñeán 200 ñôn vò API. Söï coù maët cuûa Uranium trong traàm tích giaøu vaät chaát höõu cô laøm cho ñöôøng gamma ray taêng leân. Ñieàu naøy raát deã nhaän thaáy trong nhöõng döõ kieän laáy töø coâng cuï gamma ray quang phoå, trong ñoù ñöôøng gamma ray toång ñöôïc taùch rieâng ra thaønh töøng thaønh phaàn Thoranium, Uranium, Potassium. Söï coù maët cuûa khaù nhieàu uranium trong taàng traàm tích naøy lieân quan ñeán söï khöû U+6 ñöôïc taùch ra töø nöôùc bieån vaø keát tuûa thaønh U+4. Ñieàu kieän khöû thuaän lôïi cho vieäc keát tuûa uranium cuõng goùp phaàn baûo toàn vaät chaát höõu cô vaø do ñoù coù söï töông quan giöõa giaù trò TOC vaø uranium. Supernaw et al (1978) ñöa ra kyõ thuaät söû duïng löôïng uranium ño ñöôïc baèng duïng cuï ño ñöôøng cong gamma ray töï nhieân ñeå döï ñoùan giaù trò TOC. Naêm 1981, Schmoker ñaõ öùng duïng vieäc söû duïng ñöôøng cong gamma toång ñeå giaûi ñoaùn theå tích vaät chaát höõu cô trong taàng seùt tuoåi Devon cuûa boàn Appalach. Trong töôùng ñaù naøy, ngöôøi ta nhaän thaáy coù 1 tæ leä töông öùng giöõa uranium vaø chaát höõu cô. Hôn nöõa, ngöôøi ta coøn ghi nhaän ñöôïc coù 1 söï taäp trung caùc nguoàn phoùng xaï töï nhieân ban ñaàu khaùc nöõa nhö Potassium vaø Thoranium toàn taïi töông ñoái oån ñònh. Trong ñieàu kieän naøy, ta coù theå thieát laäp moät phöông phaùp minh giaûi trong ñoù söû duïng ñöôøng cong gamma ray ñeå chuaån hoùa ñöôøng cong maät ñoä vaø sau ñoù chuyeån thaønh ñöôøng cong haøm löôïng höõu cô. Ñeå thöïc hieän thaønh coâng phöông phaùp naøy ñoøi hoûi ta phaûi coù 1 hieåu bieát chi tieát veà ñaëc tính töï nhieân veà moái quan heä maät ñoä ñöôøng gamma vaø söï thay ñoåi cuûa phoùng xaï theo vò trí ñòa lyù. Schmoker cho raèng khi tæ leä ñöôøng gamma/ vaät chaát höõu cô khoâng thay ñoåi thì vieäc döï ñoaùn haøm löôïng höõu cô chính xaùc ñeán vaøi phaàn traêm, vôùi giaù trò thay ñoåi trong khoaûng 0-20% theå tích. Ñöôøng cong ñieän trôû vaø sieâu aâm vôùi vaät chaát höõu cô Thôøi gian soùng sieâu aâm di chuyeån trong vaät chaát höõu cô thay ñoåi töø 150 ñeán treân 200 μsec/ft ( Mendelson vaø Toksoz, 1985; Autric vaø Dumesnil, 1985; Fertl vaø Chilingar,1988; Dellenbach et al, 1983; Carpenter et al, 1989). trong ñoù nöôùc saïch coù giaù trò 189 μsec/ft vaø trong khoaùng vaät taïo ñaù khoâng chöùa seùt thay ñoåi töø 43 ñeán 55 μsec/ft. Trong hình minh hoaï soá 1, ñöôøng cong ñöôïc theå hieän qua thôøi gian di chuyeån cuûa soùng sieâu aâm taêng trong khu vöïc giaøu höõu cô töông töï nhö ñöôøng cong nôtron vaø maät ñoä. Nhìn chung, ñöôøng cong sieâu aâm khoâng ñöôïc söû duïng tröïc tieáp ñeå ñònh löôïng vaät chaát höõu cô nhöng noù ñoùng vai troø quan troïng trong nhieàu phaân tích khaùc nhau, maø seõ ñöôïc thöïc hieän sau ñaây. Vaät chaát höõu cô coù ñoä ñieän trôû cao nhöng khi chuùng toàn taïi ôû daïng pha raén trong ñaù, thì ñieän trôû cuûa ñaù raát thaáp do ñoù chuùng ít aûnh höôûng ñeán khi ñöôïc ño baèng caùc thieát bò wireline. Tuy nhieân, ñieän trôû taêng leân ñaùng keå khi vaät chaát höõu cô tröôûng thaønh vaø baét ñaàu sinh hydrocacbon. Hình minh hoaï soá 1 cho thaáy ñieän trôû trong taàng Kimmeridge chæ taêng nheï nhöng trong moät vaøi ví duï khaùc cuûa Meyer vaø Nederlof (1984) thì ñieän trôû taêng leân töø 10 ñeán 1000 Ωm trong taàng ñaù meï sinh daàu tröôûng thaønh. Ñöôøng cong ñieän trôû ñaõ ñöôïc söû duïng ñeå chæ ra söï hieän dieän cuûa caùc traàm tích giaøu vaät chaát höõu cô cuøng vôùi caùc ñöôøng cong khaùc nhöng noù thöïc söï toát hôn khi ñöôïc duøng ñeå bieåu hieän ñoä tröôûng thaønh vaät chaát höõu cô. Ñöôøng cong ñòa hoùa hay nôtron xung ñoäng vôùi vaät chaát höõu cô Ngoaøi caùc ñöôøng cong ñöôïc mieâu taû ôû hình 1 treân cuøng vôùi caùc thieát bò ño log haït nhaân ñöôïc keát hôïp laïi taïo neân ñöôøng cong ñòa hoaù. Caùc ñöôøng cong gamma vaø gamma quang phoå töï nhieân ghi nhaän ñoä taäp trung cuûa Thorium, Uranium, Potassium. Ngoaøi ra, ñöôøng cong nôtron xung ñoäng cuõng coù theå ñöôïc söû duïng ñeå ño tæ soá C/O trong ñaù nhaèm bieåu hieän caùc tích tuï giaøu höõu cô (Lawrence et al.,1984). Ñöôøng cong nôtron xung ñoäng cuõng coù theå ñöôïc söû duïng ñeå keát hôïp vôùi ñöôøng cong quang phoå gamma töï nhieân vaø ño phoùng xaï ñeå xaùc ñònh ñoä taäp trung cuûa caùc nguyeân toá voâ cô nhö Al, Si, Ca, Fe, K, S, Ti, vaø Mg trong thaønh heä (Hertzog et al., 1989). Keát hôïp nhöõng yeáu toá naøy coù theå söû duïng tæ soá C/O ñeå ñaùnh giaù toång haøm löôïng cacbon vaø caùc nguyeân toá voâ cô khaùc, vaø ñeå ñaùnh giaù haøm löôïng cacbon daïng khoaùng vaät, ñeå coù theå döï ñoaùn ñöôïc moät caùch ñònh luôïng veà haøm löôïng TOC (Herron, 1986; Herron vaø Herron, 1998 Herron vaø Le Tendre, 1990) Hình minh hoaï soá 3: Moät ví duï ôû bieån baéc do oâng Passey et al. (1989-1990) döï ñoaùn TC töø ñöôøng cong sieâu aâm vaø ñieäntrôû ñoái vôùi moät thaønh heä ñaõ tröôûng thaønh cuûa möùc ñoä bieán ñoåi chaát höõu cô (LOM) 9-10. Chöông II: CAÛI TIEÁN ÑÖÔØNG CONG MULTILOG ÑEÅ GIAÛI ÑOAÙN ÑOÄ DOÀI DAØO CUÛA VAÄT CHAÁT HÖÕU CÔ Söï keát hôïp cuûa caùc ñöôøng cong gamma, ñieän trôû, sieâu aâm vaø maät ñoä Döïa treân vieäc söû duïng caùc taøi lieäu thoáng keâ veà ñöøông cong gamma ray, ñieän trôû, sieâu aâm vaø maät ñoä ôû 15 gieáng khoan ôû chín nöôùc khaùc nhau, Meyer vaø Nederlof (1984) ñaõ thoáng keâ kyõ thuaät nhaän bieát ñaù meï töø nhöõng ñaù khoâng phaûi laø ñaù meï. Hoï söû duïng haøm löôïng höõu cô 1.5% theo troïng löôïng TOC laøm gía trò cutoff giöõa hai loaïi ñaù naøy. Hoï ñaõ keát hôïp caùc kieåu ñöôøng cong khaùc nhau (böùc xaï gamma / sieâu aâm / ñieän trôû, böùc xaï gamma / maät ñoä / ñieän trôû, sieâu aâm / ñieän trôû vaø maät ñoä / ñieän trôû ) ñeå phaân bieät caùc ñaù meï trong thaønh taïo. Muoán öùng duïng kyõ thuaät naøy, moät laø ta chuyeån ñöôøng cong ñieän trôû veà ñieàu kieän 75oF (24oC ). Sau ñoù tính toaùn caùc giaù trò thích hôïp hay giaù trò D töø caùc phöông trình ñaõ thieát laäp saün, Ví duï, caùc haøm ñöôïc söû duïng cho taàng seùt nhö sau : D=-8.094+ 0.739log10GR + 3.121 log10 Δt +0.399log10R75oF D= 0.817 + 0.856 log10GR – 7.524 log10ρb +0.292 log10 R75oF D=-6,906 + 3.186 log10 Δt +0.487 log10 R75oF D= 2.278 – 7.324 log10ρb +0.387 log10 R75oF (2) Töø nhöõng phöông trình treân, neáu D coù giaù trò döông seõ cho ta bieát ñaù meï, coøn giaù trò aâm seõ cho ta bieát khoâng phaûi laø ñaù meï. Ñieåm öu vieät cuûa kyõ thuaät naøy laø noù khoâng ñoøi hoûi söï chuaån hoùa döïa treân caùc yeáu toá gieáng khoan. Noù cho pheùp ngöôøi söû duïng phaûi khaûo saùt moät soá löôïng lôùn caùc ñöôøng cong keát hôïp do ñoù moät ñöôøng cong seõ khoâng aûnh höôûng nhieàu ñoái vôùi vieäc giaûi ñoaùn. Beân caïnh ñoù noù coù nhöôïc ñieåm laø khoâng mang tính ñònh löôïng, vaø vôùi moät vò trí cho tröôùc coù theå ta seõ khoâng theå coù ñöôïc moät söï suy ñoaùn toát (Abrahaõo 1989) (3) Coâng taùc thoáng keâ cuûa Meyer vaø Nederlof (1984) thöïc hieän baèng caùch ñoái chieáu vôùi caùc thoâng soá . Moät ví duï ñeå chöùng minh coâng vieäc cuûa Dellenbach et al. (1983) ñaõ söû duïng ñoái chieáu ba thoâng soá: ñieän trôû vaø böùc xaï gamma , ñieän trôû vaø vaän toác truyeàn soùng sieâu aâm, vaän toác truyeàn soùng sieâu aâm vaø böùc xaï gamma , laàn ñaàu tieân ñöôïc ghi nhaän nhöõng daáu hieäu veà böùc xaï gamma vaø thôøi gian truyeàn cuûa moät thaønh taïo ngheøo vaät chaát höõu cô Ix=(GRlog – GRbarren shale) (Δtlog – Δtbarren shale) Thoâng soá naøy coù theå ñöôïc söû duïng ñeå chuaån hoùa ñöôøng tuyeán tính toång haøm löôïng vaät chaát höõu cô. Ñieåm töông ñöông giöõa kyõ thuaät cuûa Dellenbachet al (1983) vaø Meyer Nederlof (1984) laø noù giuùp ta bieát ñöôïc raèng coù theå öùng duïng hai kyõ thuaät naøy vaøo moät soá gieáng khoan ñeå nhaän bieát caùc taàng giaøu vaät chaát höõu cô. Naêm 1985, Mendelson vaø Toksoz ñaõ ñöa ra moät caûi tieán hôi khaùc trong vieäc giaûi ñoaùn TOC töø caùc thoâng soá log, do ñoù hai oâng giaûi quyeát vaán ñeà theo hai caùch. Ñaàu tieân, hai oâng xem vaät chaát höõu cô nhö laø moät caáu thaønh cuûa ñaù vaøo caùc ñaëc tính ñaõ ñöôïc bieát tröôùc vaø döï ñoaùn haøm löôïng TOC töø nhöõng phaûn öùng treân caùc ñöôøng cong. Maëc duø hoï döïa vaøo söï töông xöùng mang tính ñònh löôïng giöõa nhöõng phaûn öùng treân caùc ñöôøng cong log vaø ñoä giaøu vaät chaát höõu cô, nhöng hoï cho raèng nhìn chung caùc tính chaát vaät lyù cuûa vaät chaát höõu cô thieáu neùt ñaëc tröng vaø tính chaát vaät lyù cuûa khung ñaù quaù ñieån hình neân khoù coù theå giaûi quyeát vaán ñeà mang tính ñònh löôïng. Thöù hai laø hoï thöïc hieän caùc phaân tích ngöôïc treân naêm gieáng khoan maø trong ñoù gía trò TOC thay ñoåi trong khoaûng töø 3 ñeán 10 phaàn traêm troïng löôïng, TOC ñöôïc ño theo giaù trò sieâu aâm, nôtron, maät ñoä vaø gamma ray. Trong moãi gieáng khoan, hoï ñaõ thöïc hieän ñöôïc vieäc döï ñoaùn töông ñoái toát haøm löôïng TOC, nhöng hoï nhaän ra raèng khoâng coù phaân tích naøo coù theå öùng duïng thaønh coâng cho caùc gieáng khaùc. Ñieåm thuaän lôïi cuûa vieäc xöû lyù soá lieäu theo kieåu ñònh haøm löôïng TOC , nhöng raát toán keùm trong vieäc chuaån hoùa maãu loõi (hay maãu vuïn) töông ñoái chi tieát vaø qui moâ öùng duïng cuûa noù vaãn coøn chöa xaùc ñònh ñöôïc. Ñònh löôïng veà haøm löôïng TOC töø giaûi ñoaùn ñöôøng cong sieâu aâm vaø ñieän trôû Phöông phaùp gaàn ñaây nhaát trong vieäc minh giaûi ñaõ quay trôû laïi vòeâc caûi tieán trong lónh vöïc vaät lyù daàu ñeå minh giaûi haøm löôïng vaät chaát höõu cô töø nhöõng thoâng soá cuûa nhöõng phaûn öùng ñöôøng cong (Carpentier., 1989; Stocks vaø Lawrencce, 1990; Passey et al., 1989, 1990). Carpentier ñaõ giôùi thieäu moät kyõ thuaät minh giaûi haøm löôïng TOC töø ñöôøng cong sieâu aâm vaø maät ñoä. Nguyeân taéc chuû ñaïo cuûa söï caûi tieán naøy laø khi thôøi gian di chuyeån cuûa soùng sieâu aâm taêng cuøng vôùi ñieän trôû giaûm thì daãn ñeán haøm löôïng seùt hay nöôùc taêng, khi thôøi gian di chuyeån cuûa soùng sieâu aâm taêng cuøng vôùi ñieän trôû taêng thì bieåu thò haøm löôïng vaät chaát höõu cô taêng. Kyõ thuaät cuûa hoï söû duïng moái quan heä giöõa trung bình thôøi gian vaø ñieän trôû Archie ñeå thieát laäp phöông trình phaûn öùng cho ñöôøng cong sieâu aâm vaø ñieäntrôû trong moät thaønh taïo bao goàm vaät chaát höõu cô, nöôùc khoaùng vaät seùt vaø khung ñaù khoâng chöùa seùt. Sau ñoù ta duøng maãu loõi hay maãu vuïn cuûa moät gieáng khoan chuaån ñeå chuaån hoaù giaù trò Δt cuûa vaät chaát höõu cô. Khi coù ñöôïc moät giaûi phaùp khaû quan caùc taùc giaû seõ öùng duïng kyõ thuaät vaøo moät ñaù chuaån hoùa ñeå coù ñöôïc moät ñöôøng cong TOC lieân tuïc phuø hôïp vôùi maãu loõi vaø maãu vuïn. Hoï seõ cho ví duï môû roäng giaûi phaùp ñeán caùc gieáng khaùc trong moät boàn, vaø khi keát quaû giaûi ñoaùn haøm löôïng TOC cuûa hoï chuaån hoaù treân moät hay hai gieáng chính thì hoï ñaõ töông ñoái thaønh coâng. Khi phaân tích nhöõng soá lieäu naøy, döïa treân maãu vuïn caùc taùc giaû ñaõ cho thaáy hai öu ñieåm lôùn cuûa vieäc söû duïng giaù trò laáy töø ñöôøng cong wireline. Ñaàu tieân laø so maãu vuïn thì vieäc söû duïng caùc ñöôøng cong wireline caûi tieán döïa treân caùc giaûi phaùp theo chieàu thaúng ñöùng. Caùi thöù hai laø maãu vuïn do bò nhieãu vôùi caùc ñaù khaùc do ñoù soá lieäu naøy khoâng coù ñoä chính xaùc. Naêm 1989, 1990, Passey cuõng döïa treân cuøng moät nguyeân lyù veà caùc ñöôøng cong sieâu aâm vaø ñieän trôû ñeå ñöa ra moät phöông phaùp minh giaûi haøm löôïng cacbon trong chaát höõu cô, kyõ thuaät minh giaûi söû duïng söï khaùc bieät giöõa hai ñöôøng cong ñeå ñieàm chæ söï hieän dieän cuûa vaät chaát höõu cô. Ñaây laø moät kyõ thuaät öùng duïng vieäc minh giaûi caùc ñöôøng cong thoâng thöôøng ñeå xaùc ñònh chaát löôïng cuûa caùc taàng ñaù chöùa daàu. Nhöõng caùi môùi cuûa vieäc nghieân cöùu naøy trong quaù trình minh giaûi coù söû duïng ñoä tröôûng thaønh cuûa vaät chaát höõu cô ñeå giuùp cho ta coù khaû naêng xaùc ñònh ñöôïc söï khaùc bieät giöõa hai ñöôøng cong veà haøm löôïng TOC vaø möùc ñoä bieán ñoåi vaät chaát höõu cô. Then choát cuûa coâng vieäc minh giaûi laø moät loaït caùc ñöôøng cong chuaån hoaù ñöôïc laáy töø caùc döõ kieän cuûa maãu loõi vaø ñöôïc sao thaønh nhöõng ñöôøng töông töï trong hình minh hoaï soá 2. Phöông trình caàn thieát cho quaù trình minh giaûi naøy laø (4) Bôûi vì trong quaù trình minh giaûi vaät chaát höõu cô ñöôïc cho laø khoâng coù ñöôøng cong chuaån ñeå phaân chia neân giaù trò 0,8% theo troïng löôïng cuûa TOC ñöôïc choïn laø giaù trò cô sôû vaø ñöôïc ñöa vaøo keát quûa tính toaùn nhö trong phöông trình (4). ÔÛ hình minh hoïa soá 3 noù giôùi thieäu moät ví duï veà vieäc öùng duïng phöông phaùp minh giaûi naøy ôû vuøng Bieån Baéc, trong ñoù söû duïng caùc taøi lieäu ñöôøng cong ñaõ döï ñoaùn khaù toát giaù trò cuûa haøm löôïng TOC laø 3% theo troïng löôïng. Caùc kyõ thuaät cuûa Carpentier 1989 vaø Passey naêm 1989, 1990 cho ta moät ñöôøng cong lieân tuïc veà ñoä doài daøo cuûa vaät chaát höõu cô vôùi giaûi phaùp toát vôùi moät giaûi phaùp toát hôn vieäc söû duïng maãu loõi. Nhöõng kyõ thuaät naøy cho ta giaù trò ñònh löôïng toát cuûa TOC hay ít ra cuõng cho ta nhöõng thoâng tin ñònh tính toát. Vieäc caûi tieán cuûa Carpentier 1989 ñoøi hoûi phaûi ñöôïc chuaån hoaù giaù trò TOC trong moät ñôn vò ñòa chaát chuaån vì ngöôøi ta cho raèng giöõa nhöõng thaønh taïo ñaõ ñöôïc chuaån hoaù vaø caùc thaønh taïo minh giaûi coù neùt töông ñoàng nhau veà ñaëc ñieåm ñòa chaát. Tuy nhieân, Passey et al duøng phöông phaùp kyõ thuaät hieäu chænh giaù trò Δlog R, TOC vaø möùc bieán ñoåi vaät chaát höõu cô (LOM) Hình minh hoaï soá 4: Moät ví duï ôû boàn Pari veà TC ñöôïc öôùc löôïng tæ soá C/O khoâng thay ñoåi (nhöõng voøng troøn lieân thoâng vôùi nhau) vaø TOC ñöôïc öôùc löôïng töø tæ soá C/O khoâng thay ñoåi vôùi toác ñoä 600 daëm/giôø. Döõ lieäu maãu loõi (chaám ñaëc sít) ñöôïc cung caáp töø söï so saùnh. Löu yù söï khaùc nhau lôùn nhaát giöõa TC vaø TOC vì lieân quan söï taäp trung khoaùng vaät cacbonat nhieàu trong thaønh heä (Herron vaø Le Tendre, 1990.) Caûi tieán veà maët ñòa hoùa trong vieäc minh giaûi toång haøm löôïng cacbon trong chaát höõu cô (5) Moät caùch hoaøn toaøn khaùc, trong kyõ thuaät naøy vieäc xaùc ñònh haøm löôïng vaät chaát höõu cô döïa treân vieäc söû duïng chæ soá C/O ño ñöôïc töø ñöôøng cong neutron xung ñoäng ñeå tính haøm löôïng cacbon tröïc tieáp töø thaønh taïo, döïa treân moái quan heä Trong ñoù haøm löôïng oxy trong thaønh taïo laø giaù trò ñöôïc öôùc tính döïa treân ñoä roãng cuûa thaønh taïo (theo Herron 1986, 1987; Herron vaø Herron, 1990; Herron vaø Le Tendre, 1990). Then choát cuûa coâng vieäc minh giaûi naøy laø öôùc tính thaønh phaàn oxy trong thaønh taïo treân moät pheùp laëp. Thaønh taïo ñöôïc chia laøm hai thaønh phaàn baèng caùch söû duïng ñöôøng cong maät ñoä: thaønh phaàn khoaùng vaät vôùi 50% troïng löôïng oxy vaø phaàn ñoä roãng chöùa nöôùc vôùi 89% troïng löôïng oxy. Toång haøm löôïng cacbon trong giaûi phaùp naøy ñöôïc xem nhö laø moät kerogen vôùi haøm löôïng oxy khoaûng 6% trong löôïng vaø tính toaùn giaù trò toång haøm löôïng cacbon môùi. Ñöôøng cong Ca vaø Mg, töø ñöôøng cong nôtron xung ñoäng ñöôïc söû duïng ñeå xaùc ñònh haøm löôïng canxit vaø dolomit trong thaønh taïo vaø giaù trò töông öùng cacbon voâ cô ñöôïc chuyeån hoaù töø toång haøm löôïng cacbon thaønh TOC. Ñieàu thuaän lôïi chính cuûa phöông phaùp naøy laø noù khaù nhaïy vôùi moät löôïng nhoû cacbon höõu cô vaø khoâng yeâu caàu chuaån hoaù vôùi soá lieäu töø maãu loõi. Ñoä tin caäy cuûa giaù trò C/O ño ñöôïc raát thaáp ôû toác ñoä log bình thöôøng, trong khi ñoä tin caäy cuûa caùc soá lieäu log raát cao neáu ño taïi choã hoaëc toác ñoä chaäm. Hình minh hoaï soá 4 cho ta moät ví duï veà vieäc öùng duïng kyõ thuaät naøy trong moät khoaûng nhoû cuûa taàng seùt Toarcian ôû boàn Pari. Hai hình aûnh ñaàu tieân cho thaáy vieäc xaùc ñònh toång haøm löôïng cacbon vaø TOC ñöôïc ño treân log ñöùng yeân vaø töø maãu loõi daïng phieán trong khoaûng thaúng ñöùng xaùc ñònh. Bieåu ñoà thöù ba noù theå hieän ñöôøng cong TOC ñöôïc tính toaùn cuøng moät phöông phaùp nhöng laàn naøy caùc soá lieäu söû duïng ñöôïc ño ôû toác ñoä logging 600 feet/giôø. Ñoái vôùi caùc soá lieäu naøy ñöôïc ño ñöùng yeân taïi choã, thì giöõa maãu loõi vaø log thì caùc soá lieäu raát töông ñoàng vôùi nhau. Söï phuø hôïp giöõa maãu loõi vaø ñöôøng cong raát chính xaùc ñoái vôùi döõ lieäu ñöôïc ño taïi choã. Trong giaû thuyeát haøm löôïng chaát höõu cô khaù cao, möùc ñoä chính xaùc nhö nhau ñöôïc chöùng minh baèng caùch söû duïng tæ soá C/O ñeå cho giaù trò TOC baèng 1% troïng löôïng (Herron vaø Herron, 1990) Giaûi ñoaùn ñoä tröôûng thaønh vaät chaát höõu cô töø ñöôøng cong ñieän trôû Coâng vieäc minh giaûi ñoä tröôûng thaønh vaät chaát höõu cô töø caùc ñöôøng cong chuû yeáu döïa treân caùc pheùp ño ñieän trôû saâu vaø Meissner 1978 ñaõ ñöa ra moái töông quan giöõa ñieän trôû cuûa seùt vaø söï taïo daàu. Naêm 1984, Smagala ñaõ ñöa ra moät giaû thuyeát raát toát veà moái quan heä naøy ôû trong thaønh taïo Niobara tuoåi Kreta ôû boàn Denver. Trong nghieân cöùu ñoù, ñaàu tieân taùc giaû ñaõ söû duïng soá lieäu veà ñoä phaûn xaï vitrinite ñeå xaùc ñònh moái quan heä tuyeán tính log giöõa ñoä phaûn xaï vitrinite vôùi ñoä saâu ñeå cuoái cuøng choïn ra ñoä phaûn xaï vitrinite ñaëc tröng cho moät ñôùi ñaõ xaùc ñònh trong gieáng. Söû duïng soá lieäu töø 23 gieáng cuûa boàn, nhö trong hình minh hoïa soá 5, caùc taùc giaû so saùnh giöõa ñoä phaûn xaï vitrinite vaø ñoä ñieän trôû cuûa thaønh taïo. Vieäc so saùnh naøy cho ta thaáy khaù toát khi öùng duïng cho ñöôøng cong ñieän trôû cuûa caùc gieáng khaùc vaø töø ñoù cho pheùp khoanh vuøng vaät chaát höõu cô tröôûng thaønh trong boàn Denver. Naêm 1990, Schmoker vaø Hester cuõng söû duïng ñöôøng cong ñieän trôû nhö laø moät yeáu toá bieåu hieän cho quaù trình taïo daàu trong taàng seùt Bakken taïi ñoù taùc giaû nhaän thaáy raèng ñoä ñieän trôû cuûa thaønh taïo coù giaù trò 35 Ωm keát quaû laø söï khaùc nhau giöõa ñoä tröôûng thaønh nhieät vaø taàng seùt chöa tröôûng thaønh. Khaûo saùt cuûa taùc giaû cho thaáy hai taàng giaøu vaät chaát höõu cô cuûa taàng seùt Bakken. Ñöôøng ñieän trôû 35 Ωm ñaëc tröng cho quaù trình taïo daàu töông öùng vôùi caùc giaù trò khaùc nhau cuûa ñoä tröôûng thaønh nhieät vaø sau ñoù taùc giaû ñöa giaù trò naøy vaøo ñaëc tính cuõa caùc thaønh phaàn kerogen khaùc nhau trong hai taàng seùt. Thaønh coâng cuûa hai nghieân cöùu naøy coù theå ñöôïc öùng duïng vaøo tröôøng hôïp caùc thaønh taïo ñöôïc minh giaûi coù ñoä roãng giaûm ñaùng keå töông öùng vôùi ñoä neùn deû vaø keát quaû laø quaù trình taïo daàu lieân quan ñeán söï taêng ñieän trôû. Söï thay ñoåi ñoä roãng lôùn laøm cho quaù trình minh giaûi phöùc taïp. Hình minh hoaï soá 5: Moái quan heä giöõa phaûn xaï vitrinite vaø ñieän trôû cuûa 23 gieáng ôû boàn Denver (Smagala et al., 1984.) Chöông III: TÖÔNG LAI CUÛA VIEÄC THOÁNG NHAÁT CAÙC PHEÙP ÑO WIRELINE TRONG VIEÄC ÑAÙNH GIAÙ ÑAÙ MEÏ Cho ñeán nay, vieäc minh giaûi wireline taäp trung vaøo ñaùnh giaù haøm löôïng TOC vaø döï ñoaùn ñoä tröôûng thaønh vaät chaát höõu cô. Cuøng vôùi söï caûi tieán ñöôøng cong ñòa hoaù ñöôïc chaáp nhaän, kyõ thuaät ñaùnh giaù tröõ löôïng döïa treân vieäc chuaån hoaù ñöôïc thöïc hieän döïa treân caùc soá lieäu neàn taûng vaø coù giaù trò tuyeät ñoái (e.g., Mendelson and Toksoz, 1985; Carpentier et al.,1989). Caùc ñöôøng cong ñöôïc öùng duïng haàu heát caùc quaù trình minh giaûi töông ñoái nhaïy caûm vôùi söï khaùc nhau giöõa kerogen, hydrocacbon vaø nöôùc, vì theá caùc kyõ thuaät naøy cuõng nhaïy vôùi caùc theå tích nhoû vaø caùc chaát höõu cô. Caûi tieán ñöôøng cong ñòa hoaù cho ta pheùp ño haøm löôïng cacbon höõu cô tröïc tieáp hôn vaø coù giaù trò chính xaùc hôn, ñaëc bieät laø möùc ñoä cacbon höõu cô thaáp, theá nhöng caùc soá lieäu logging kieåu naøy khoâng coù ñöôïc thöôøng xuyeân Smagala et al.,1984 Schmoker and Hester, 1990 ñaùnh giaù ñoä tröôûng thaønh cuûa vaät chaát höõu cô töø ñöôøng cong ñieän trôû, nhöng noù phaûi yeâu caàu thöïc hieän hieäu chænh döõ lieäu töø maãu loõi vôùi moät soá löôïng lôùn. Passey et al (1989, 1990) thaønh laäp döïa treân cô sôû moái quan heä giöõa vaät chaát höõu cô , ñieän trôû, vaø toång haøm löôïng cacbon trong chaát höõu cô. Passey vaø caùc coäng söï vôùi oâng cho raèng , ñöôøng cong veà toång haøm löôïng cacbon trong chaát höõu cô khoâng phuï thuoäc vaøo ñieän trôû thì coù theå giaûi quyeát veà ñoä tröôûng thaønh cuûa vaät chaát höõu cô Passey ñaõ ñöa ra vaøi giaû thuyeát veà lôùp than moûng vaø traàm tích chaâu thoå ñeå keát luaän veà moâi tröôøng laéng ñoïng vaø daïng vaät chaát höõu cô. Cuõng caùc ñöôøng treân nhöng do Meyer vaø Nederlof (1984) vaø Abrahaõo (1989) ñöa ra giaû thuyeát veà nhöõng ñöôøng cong minh hoïa veà chu kyø tích tuï baèng caùch quan saùt moâi tröôøng ao hoà. Vôùi ñoä phaân giaûi cao veà nhöõng loã khoan seõ cung caáp khaû naêng thaáy ñöôïc kieåu laéng ñoïng Trong töông lai giaù trò cuûa ñöôøng cong wireline ñeå ñaùnh giaù ñaù meï cuõng nhö ñöôøng cong minh giaûi ñòa hoaù haït nhaân seõ ñöôïc caûi thieän. Caùc thieát bò haït nhaân vaø thieát bò ño ñöôøng cong ñòa hoùa cho hieäu suaát cao veà chaát löôïng ñaùnh giaù toång haøm löôïng cacbon trong chaát höõu cô vaø bieåu hieän söï taäp trung caùc nguyeân toá voâ cô, caùc nguyeân toá voâ cô naøy ñöôïc minh giaûi töø söï khaùc nhau veà ñaëc ñieåm cuûa quaù trình laéng ñoïng vaø moâi tröôøng laéng ñoïng (Primmer et al., 1990). Veà ví duï naøy , Berner vaø Raiswell (1984) duøng phöông phaùp söû duïng tæ soá cacbon höõu cô vôùi pyrite hoaëc toång sulfua ñeå phaân bieät nöôùc ngoït töø ñaù traàm tích thuoäc moâi tröôøng bieån Hoï chöùng minh söï thay ñoåi ñoä tröôûng thaønh vaø döï ñoaùn nhieät ñoä tröôûng thaønh cuûa vaät chaát höõu cô. Nhöõng ñöôøng cong bieåu hieän söï taäp trung cuûa nguyeân toá coù khaû naêng xaùc ñònh thaønh phaàn khoaùng vaät (Herron., 1990). Söï cung caáp naøy seõ laø cô hoäi ñeå nghieân cöùu veà moái quan heä giöõa khoaùng vaät seùt vaøa moâi tröôøng laéng ñoïng hoaëc giöõa seùt bò bieán chaát vaø chaát höõu cô tröôûng thaønh. Caùc phöông phaùp naøy seõ ñöôïc nghieân cöùu theâm, nhöng coù moät ñieàu chaéc chaén raèng caùc ñöôøng wireline ñeå ñaùnh giaù tieàm naêng ñaù meï trong töông lai seõ ñöôïc caûi thieän giaù trò chính xaùc. Keát luaän Tính khaû thi cuûa vieäc giaûi ñoaùn vaät chaát höõu cô töø nhöõng pheùp ño wireline döïa treân nhöõng ñaëc tính vaät lyù cuûa noù (raát khaùc so vôùi ñaëc ñieåm vaät lyù cuûa thaønh phaàn khoaùng vaät ñaù chöùa noù): maät ñoä thaáp, vaän toác sieâu aâm thaáp hay thôøi gian di chuyeån cuûa soùng sieâu aâm lôùn, ñoä giaøu Uranium thöôøng cao, ñoä taäp trung hydro vaø cacbon cao. Keát quaû laø, nhöõng ñöôøng cong ñöôïc söû duïng ñeå ñaùnh giaù ñaù meï chuû yeáu laø nhöõng ñöôøng cong maät ñoä sieâu aâm, gamma ray vaø ñieän trôû. Giôùi haïn voán coù trong vieäc giaûi thích laø trong moät vaøi tröôøng hôïp nhöõng tính chaát vaät lyù cuûa vaät chaát höõu cô khaù gioáng nhö cuûa chaát löu trong loã roãng vaø do ñoù ñoâi khi raát khoù ñeå phaân bieät vaät chaát höõu cô raén trong ñaù meï vaø caû hydrocacbon laáp ñaày loã roãng. Vôùi vieäc söû duïng caùc ñöôøng cong ñòa hoùa nôtron xung ñoäng, ta coù theå loïai boû moät soá giôùi haïn treân vaø cho pheùp ta ño tæ soá C/O cuõng nhö ñoä taäp trung cuûa nguyeân toá voâ cô chính ñeå giaûi ñoaùn toång haøm löôïng cacbon voâ cô vaø cacbon höõu cô trong caùc thaønh taïo. Qua baøi khoaù luaän naøy ruùt ra nhöõng keát luaän sau: Ñöôøng Nôtron vaø ñöôøng maät ñoä caû hai ñeàu cho thaáy ñoä cong raát ñaùng keå trong taàng seùt Kimmerdge giaøu chaát höõu cô, caùc phaûn öùng cuûa ñöôøng cong nôtron ñoâi khi giuùp ta xaùc ñònh chæ soá hydro (HI). Nhìn chung noù vaãn chöa ñöôïc söû duïng cho muïc ñích naøo khaùc ngoøai vai troø ñònh tính do hydro trong thaønh taïo coù nhieàu nguoàn goác khaùc nhau, coøn ñöôøng cong maät ñoä coù theå ñaùnh giaù neáu cho raèng ñoä roãng khoâng bò laáp ñaày bôûi nöôùc hoaëc ñoä roãng ñoàng nhaát trong toaøn boä thaønh taïo thì ta coù theå söû duïng ñöôøng cong maät ñoä ñeå öôùc tính löôïng vaät chaát höõu cô. Qua ñoù cho thaáy vieäc aùp duïng kyõ thuaät naøy trong thöïc teá chöa thöïc söï coù hieäu quaû. Ñöôøng cong böùc xaï gamma taêng leân khi coù maët cuûa Uranium trong traàm tích giaøu vaät chaát höõu cô töø ñoù coù theå döï ñoaùn toång haøm löôïng cacbon trong chaát höõu cô, nhöng ngöôøi ta coøn ghi nhaän ñöôïc coù 1 söï taäp trung caùc nguoàn phoùng xaï töï nhieân ban ñaàu khaùc nöõa nhö Potassium vaø Thoranium toàn taïi töông ñoái oån ñònh trong taàng seùt tuoåi Devon cuûa boàn Appalach hôn nöõa ñeå thöïc hieän thaønh coâng phöông phaùp naøy ñoøi hoûi ta phaûi coù 1 hieåu bieát chi tieát veà ñaëc tính töï nhieân veà moái quan heä maät ñoä ñöôøng gamma vaø söï thay ñoåi cuûa phoùng xaï theo vò trí ñòa lyù Ñöôøng cong ñöôïc theå hieän qua thôøi gian di chuyeån cuûa soùng sieâu aâm taêng trong khu vöïc giaøu höõu cô töông töï nhö ñöôøng cong nôtron vaø maät ñoä nhöng nhìn chung, ñöôøng cong sieâu aâm khoâng ñöôïc söû duïng tröïc tieáp ñeå ñònh löôïng vaät chaát höõu cô nhöng noù ñoùng vai troø quan troïng trong nhieàu phaân tích khaùc nhau Ñöôøng cong ñieän trôû ñaõ ñöôïc söû duïng ñeå chæ ra söï hieän dieän cuûa caùc traàm tích giaøu vaät chaát höõu cô cuøng vôùi caùc ñöôøng cong khaùc nhöng noù thöïc söï toát hôn khi ñöôïc duøng ñeå bieåu hieän ñoä tröôûng thaønh vaät chaát höõu cô. Nhöng khi vaät chaát höõu cô toàn taïi ôû daïng pha raén trong ñaù thì ñieän trôû cuûa ñaù raát thaáp do ñoù khi ñöôïc ño baèng caùc thieát bò wireline thì keát quaû seõ khoâng chính xaùc Ngoaøi ra coøn coù caùc ñöôøng cong ñòa hoùa vaø nôtron xung ñoäng söû duïng ñeå ño tæ soá C/O trong ñaù nhaèm bieåu hieän caùc tích tuï giaøu höõu cô Nhö vaäy ñeå ñaùnh giaù toång haøm löôïng cacbon trong chaát höõu cô cho töøng caùc ñöôøng cong treân thì ñoä chính xaùc seõ khoâng cao. Do ñoù, ngöôøi ta ñaõ duøng phöông phaùp caûi tieán vaø keát hôïp vôùi caùc ñöôøng cong laïi nhö sau : Ñònh löôïng veà haøm löôïng TOC töø giaûi ñoaùn ñöôøng cong sieâu aâm vaø ñieän trôû Caûi tieán veà maët ñòa hoùa trong vieäc minh giaûi toång haøm löôïng cacbon trong chaát höõu cô Söï keát hôïp cuûa caùc ñöôøng cong gamma, ñieän trôû, sieâu aâm vaø maät ñoä ñeå tieán haønh ñaùnh giaù toång haøm löôïng cacbon trong chaát höõu cô ôû 15 gieáng khoan ôû chín nöôùc khaùc nhau do Meyer vaø Nederlof (1984) Ñieåm öu vieät cuûa kyõ thuaät naøy laø noù khoâng ñoøi hoûi söï chuaån hoùa döïa treân caùc yeáu toá gieáng khoan. Nhöng coøn veà maët haïn cheá thì phaûi döïa vaøo söï töông xöùng mang tính ñònh löôïng giöõa nhöõng phaûn öùng treân caùc ñöôøng log vaø ñoä giaøu vaät chaát höõu cô, nhöng hoï cho raèng nhìn chung caùc tính chaát vaät lyù cuûa vaät chaát höõu cô thieáu neùt ñaëc tröng vaø tính chaát vaät lyù cuûa khung ñaù quaù ñieån hình neân khoù coù theå giaûi quyeát vaán ñeà mang tính ñònh löôïng. Thöù hai laø hoï thöïc hieän caùc phaân tích ngöôïc treân naêm gieáng khoan maø trong ñoù gía trò TOC thay ñoåi trong khoaûng töø 3 ñeán 10 phaàn traêm troïng löôïng, TOC ñöôïc ño theo giaù trò sieâu aâm, nôtron, maät ñoä vaø gamma ray. Trong moãi gieáng khoan, hoï ñaõ thöïc hieän ñöôïc vieäc döï ñoaùn töông ñoái toát haøm löôïng TOC, nhöng hoï nhaän ra raèng khoâng coù phaân tích naøo coù theå öùng duïng thaønh coâng cho caùc gieáng khaùc. Ñieåm thuaän lôïi cuûa vieäc xöû lyù soá lieäu theo kieåu ñònh haøm löôïng TOC , nhöng raát toán keùm trong vieäc chuaån hoùa maãu loõi (hay maãu vuïn) töông ñoái chi tieát vaø qui moâ öùng duïng cuûa noù vaãn coøn chöa xaùc ñònh ñöôïc. Trong töông lai giaù trò cuûa ñöôøng cong wireline ñeå ñaùnh giaù ñaù meï seõ ñöôïc caûi thieän caùc thoâng soá chính xaùc hôn töø ñoù cho hieäu suaát cao veà chaát löôïng ñaùnh giaù toång haøm löôïng cacbon trong chaát höõu cô vaø bieåu hieän söï taäp trung caùc nguyeân toá voâ cô, töø ñoù giaûi thích söï khaùc nhau veà ñaëc ñieåm cuûa quaù trình laéng ñoïng vaø moâi tröôøng laéng ñoïng. Taøi lieäu tham khaûo Susan L.Herron -1990- In Situ Evaluation of Potential Source Rock by Wireline Logs-chapter 13 TS. Nguyeãn Quoác Quaân-2003-Baøi Giaûng cuûa Tröôøng Ñaïi Hoïc Khoa Hoïc Töï Nhieân- moân ñòa vaät lyù gieáng khoan