Ứng dụng kỹ thuật viễn thám đánh giá ô nhiễm sông Thị Vải do hoạt động Hàng Hải và công nghiệp
Chương 1 - PHẦN MỞ ĐẦU 1.1. Đặt vấn đề Trong những năm gần đây, vấn đề ô nhiễm môi trường đã trở thành mối quan tâm của nhân loại, đặc biệt ở những thành phố có hoạt động sản xuất công nghiệp phát triển. Các hoạt động sản xuất công nghiệp một mặt thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nhưng mặt khác lại làm gia tăng các tác động xấu đến môi trường. Lưu vực sông Thị Vải nằm trong vùng KTTĐPN thuộc địa phận các tỉnh Đồng Nai, Bà Rịa – Vũng Tàu và Tp. HCM. Vùng tả ngạn sông Thị Vải có trục quốc lộ 51 là tuyến đường huyết mạch nối liền thành phố biển Vũng Tàu với các trung tâm kinh tế lớn như Tp.HCM, Tp. Biên Hòa (tỉnh Đồng Nai) cùng với hệ thống cảng nước sâu hiện đang là một vùng rất thuận lợi để phát triển, xây dựng các KCN mới và đô thị mới. Quá trình phát triển công nghiệp và hoạt động hàng hải trên lưu vực sông Thị Vải là điều tất yếu đã mang lại nhiều lợi ích kinh tế cho khu vực nói riêng và cho cả nước nói chung. Tuy nhiên, bên cạnh sự phát triển đó đã gây ra nhiều tác động tiêu cực đến môi trường tự nhiên và sức khỏe cộng đồng, một thực tế trước mắt là sông Thị Vải đã và đang ngày càng ô nhiễm nghiêm trọng do nước thải đổ ra từ các KCN và chất thải đổ ra từ họat động của các cảng. Để có thể quan trắc và quản lý ô nhiễm, kỹ thuật Viễn Thám có thể cung cấp những dữ liệu và phương pháp xử lý nhằm phát hiện và ước tính, dự báo những khu vực bị ô nhiễm trên lưu vực sông. Chính vì lý do trên, để góp phần quản lý và cải thiện môi trường cho lưu vực sông Thị Vải tôi đã mạnh dạn đưa ra đề tài “Ứng dụng kỹ thuật viễn thám đánh giá ô nhiễm sông Thị Vải do hoạt động hàng hải và công nghiệp”. Nhằm đánh giá chất lượng nước trên sông Thị Vải góp phần cho công tác quản lý và khống chế ô nhiễm môi trường do hoạt động công nghiệp và hàng hải gây nên. 1.2. Mục tiêu nghiên cứu Đề tài đưa ra nhằm giải quyết các mục tiêu: · Tìm hiểu cơ sở khoa học, cách tiếp cận và ứng dụng kỹ thuật Viễn Thám trong công tác đánh giá ô nhiễm sông Thị Vải do hoạt động công nghiệp và hàng hải trong khu vực nghiên cứu. · Xây dựng bản đồ hiện trạng các chất gây ô nhiễm tầng nước mặt trên lưu vực sông Thị Vải của vùng nghiên cứu từ việc giải đoán ảnh vệ tinh Spot. · Đánh giá chất lượng nước và đề ra các giải pháp hỗ trợ nhằm khống chế được các chất ô nhiễm, cải thiện được môi trường sông Thị Vải dựa trên các số liệu thu thập được. 1.3. Nội dung thực hiện · Thu thập bản đồ nền về điều kiện tự nhiên và kinh tế – xã hội trong vùng nghiên cứu làm cơ sở cho việc xây dựng các lớp thuộc tính không gian và phi không gian đối với các thông số chất lượng nước trong lưu vực sông Thị Vải. · Thu thập và xây dựng cơ sở dữ liệu các KCN và cảng ven sông Thị Vải. · Nghiên cứu đánh giá hiện trạng môi trường sông Thị Vải qua các tài liệu thu thập được. · Tìm hiểu phương pháp xử lý và giải đoán ảnh trong phần mềm ENVI và những ứng dụng của nó trong đánh giá ô nhiễm môi trường. · Xây dựng các lớp chuyên đề về hiện trạng và thể hiện các mức ô nhiễm trên lưu vực sông. · Đánh giá hiện trạng ô nhiễm nước mặt và đề các giải pháp môi trường cho Lvs Thị Vải. 1.4. Phương pháp thực hiện đề tài · Phương pháp thu thập tài liệu. · Phương pháp khảo sát thực địa, xác định vị trí các nguồn thải. · Phương pháp tổng hợp và phân tích tài liệu liên quan đến hiện trạng, quy hoạch đầu tư và bảo vệ môi trường của vùng nghiên cứu. · Phương pháp viễn thám để phân tích và đánh giá môi trường của vùng nghiên cứu. 1.5. Đối tượng nghiên cứu và Giới hạn – phạm vi đề tài · Đối tượng nghiên cứu là sông Thị Vải. · Do thời gian thực hiện đề tài có giới hạn nên đề tài chỉ tập trung vào việc phân tích đánh giá ô nhiễm sông Thị Vải do hoạt động công nghiệp trên lưu vực sông ở tỉnh Đồng Nai và Bà Rịa – Vũng Tàu và hoạt động hàng hải thuộc địa phận Bà Rịa - Vũng Tàu. 1.6. Kết quả đạt được · Các bản đồ phân vùng chất lượng nước · Các giải pháp quản lý chất lượng nước MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN MỤC LỤC DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT DANH MỤC CÁC BẢNG DANH MỤC CÁC HÌNH DANH MỤC CÁC BẢN ĐỒ Chương 1 - PHẦN MỞ ĐẦU 1 1.1. Đặt vấn đề 1 1.2. Mục tiêu nghiên cứu 2 1.3. Nội dung thực hiện 2 1.4. Phương pháp thực hiện đề tài 3 1.5. Đối tượng nghiên cứu và Giới hạn – phạm vi đề tài 3 1.6. Kết quả đạt được 3 Chương 2 – ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN - KINH TẾ - XÃ HỘI - MÔI TRƯỜNG KHU VỰC NGHIÊN CỨU 4 2.1. Điều kiện tự nhiên 4 2.1.1. Địa hình 4 2.1.2. Đặc điểm khí hậu lưu vực sông Thị Vải 4 2.1.3. Đặc điểm khí tượng thủy văn 6 2.2. Điều kiện kinh tế – xã hội 9 2.2.1. Dân số - lao động 9 2.2.2. Văn hóa - giáo dục 11 2.2.3. Y tế - vệ sinh môi trường 11 2.2.4. Giao thông thủy, bộ 12 2.2.5. Hiện trạng nuôi và đánh bắt thủy sản 12 2.2.6. Hiện trạng phát triển Công Nghiệp và quản lý môi trường trên LVS Thị Vải 14 2.2.7. Tình hình hoạt động hàng hải ven sông 18 2.3. Hiện Trạng Chất Lượng Môi Trường Lvs Sông Thị Vải 23 2.3.1. Nhiệt độ 23 2.3.2. Màu và mùi 23 2.3.3. Hàm lượng Oxy hòa tan (DO) 23 2.3.4. Nhu cầu oxy sinh hóa (BOD5) 24 2.3.5. Nhu cầu Oxy hóa học (COD) 24 2.3.6. Độ pH 25 2.3.7. Hàm lượng chất lơ lửng 25 2.3.8. Hàm lượng chất dinh dưỡng 26 2.3.9. Các chỉ số về kim loại nặng: Hg, Pb, As, Cd, 27 2.3.10. Bùn lắng sơng Thị Vải 28 2.3.11. Vi sinh vật chỉ thị ô nhiễm trong nước sông khu vực cảng Gò Dầu 29 2.4. Đánh giá mức độ ô nhiễm và tác động đến sức khỏe nhân dân 31 Chương 3 – CƠ SỞ KHOA HỌC VIỄN THÁM ĐÁNH GIÁ Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG NƯỚC 33 3.1. Tổng quan về kỹ thuật viễn thám 33 3.1.1. Khái niệm viễn thám 33 3.1.2. Tổng quan về viễn thám 33 3.1.3. Phân loại viễn thám 34 3.1.4. Giải đoán ảnh viễn thám 35 3.1.5. Vai trò của viễn thám 43 3.2. Cơ sở khoa học nghiên cứu ô nhiễm môi trường nước 44 3.2.1. Cơ sở phân vùng chất lượng nước 44 3.2.2. Phân loại chất lượng nước và phân vùng chất lượng nước 47 Chương 4 – KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN 50 4.1. Bản đồ vị trí lấy mẫu 50 4.2. Dữ liệu ảnh spot 52 4.3. Chuyển đổi ảnh 54 4.4. Giải đoán ảnh và Phân loại ảnh 57 4.4.1. Ô nhiễm hữu cơ 57 4.4.2. Ô nhiễm dinh dưỡng 67 4.4.3. Ô nhiễm vi sinh vật 74 4.5. Nhận xét đánh giá ô nhiễm môi trường nước trên lưu vực sông Thị vải 81 4.6. Đề xuất các biện pháp giảm thiểu ô nhiễm lưu vực sông Thị Vải 82 4.6.1. Một số giải pháp cấp bách, cần làm ngay 82 4.6.2. Một số giải pháp lâu dài 84 Chương 5 - KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 86 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Ứng dụng kỹ thuật viễn thám đánh giá ô nhiễm sông Thị Vải do hoạt động Hàng Hải và công nghiệp, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
MUÏC LUÏC
LÔØI CAÛM ÔN
MUÏC LUÏC
DANH MUÏC CAÙC KYÙ HIEÄU, CAÙC CHÖÕ VIEÁT TAÉT
DANH MUÏC CAÙC BAÛNG
DANH MUÏC CAÙC HÌNH
DANH MUÏC CAÙC BAÛN ÑOÀ
Chöông 1 - PHAÀN MÔÛ ÑAÀU 1
1.1. Ñaët vaán ñeà 1
1.2. Muïc tieâu nghieân cöùu 2
1.3. Noäi dung thöïc hieän 2
1.4. Phöông phaùp thöïc hieän ñeà taøi 3
1.5. Ñoái töôïng nghieân cöùu vaø Giôùi haïn – phaïm vi ñeà taøi 3
1.6. Keát quaû ñaït ñöôïc 3
Chöông 2 – ÑAËC ÑIEÅM TÖÏ NHIEÂN - KINH TEÁ - XAÕ HOÄI - MOÂI TRÖÔØNG KHU VÖÏC NGHIEÂN CÖÙU 4
2.1. Ñieàu kieän töï nhieân 4
2.1.1. Ñòa hình 4
2.1.2. Ñaëc ñieåm khí haäu löu vöïc soâng Thò Vaûi 4
2.1.3. Ñaëc ñieåm khí töôïng thuûy vaên 6
2.2. Ñieàu kieän kinh teá – xaõ hoäi 9
2.2.1. Daân soá - lao ñoäng 9
2.2.2. Vaên hoùa - giaùo duïc 11
2.2.3. Y teá - veä sinh moâi tröôøng 11
2.2.4. Giao thoâng thuûy, boä 12
2.2.5. Hieän traïng nuoâi vaø ñaùnh baét thuûy saûn 12
2.2.6. Hieän traïng phaùt trieån Coâng Nghieäp vaø quaûn lyù moâi tröôøng treân LVS Thò Vaûi 14
2.2.7. Tình hình hoaït ñoäng haøng haûi ven soâng 18
2.3. Hieän Traïng Chaát Löôïng Moâi Tröôøng Lvs Soâng Thò Vaûi 23
2.3.1. Nhieät ñoä 23
2.3.2. Maøu vaø muøi 23
2.3.3. Haøm löôïng Oxy hoøa tan (DO) 23
2.3.4. Nhu caàu oxy sinh hoùa (BOD5) 24
2.3.5. Nhu caàu Oxy hoùa hoïc (COD) 24
2.3.6. Độ pH 25
2.3.7. Haøm lượng chất lơ lửng 25
2.3.8. Haøm lượng chất dinh dưỡng 26
2.3.9. Caùc chỉ số về kim loại nặng: Hg, Pb, As, Cd,… 27
2.3.10. Buøn lắng sông Thị Vải 28
2.3.11. Vi sinh vaät chæ thò oâ nhieãm trong nöôùc soâng khu vöïc caûng Goø Daàu 29
2.4. Ñaùnh giaù möùc ñoä oâ nhieãm vaø taùc ñoäng ñeán söùc khoûe nhaân daân 31
Chöông 3 – CÔ SÔÛ KHOA HOÏC VIEÃN THAÙM ÑAÙNH GIAÙ OÂ NHIEÃM MOÂI TRÖÔØNG NÖÔÙC 33
3.1. Toång quan veà kyõ thuaät vieãn thaùm 33
3.1.1. Khaùi nieäm vieãn thaùm 33
3.1.2. Toång quan veà vieãn thaùm 33
3.1.3. Phaân loaïi vieãn thaùm 34
3.1.4. Giaûi ñoaùn aûnh vieãn thaùm 35
3.1.5. Vai troø cuûa vieãn thaùm 43
3.2. Cô sôû khoa hoïc nghieân cöùu oâ nhieãm moâi tröôøng nöôùc 44
3.2.1. Cô sôû phaân vuøng chaát löôïng nöôùc 44
3.2.2. Phaân loaïi chaát löôïng nöôùc vaø phaân vuøng chaát löôïng nöôùc 47
Chương 4 – KEÁT QUAÛ VAØ BAØN LUAÄN 50
4.1. Baûn ñoà vò trí laáy maãu 50
4.2. Dữ liệu ảnh spot 52
4.3. Chuyeån ñoåi aûnh 54
4.4. Giaûi ñoaùn aûnh vaø Phaân loaïi aûnh 57
4.4.1. OÂ nhieãm höõu cô 57
4.4.2. OÂ nhieãm dinh döôõng 67
4.4.3. OÂ nhieãm vi sinh vaät 74
4.5. Nhaän xeùt ñaùnh giaù oâ nhieãm moâi tröôøng nöôùc treân löu vöïc soâng Thò vaûi 81
4.6. Ñeà xuaát caùc bieän phaùp giaûm thieåu oâ nhieãm löu vöïc soâng Thò Vaûi 82
4.6.1. Moät soá giaûi phaùp caáp baùch, caàn laøm ngay 82
4.6.2. Moät soá giaûi phaùp laâu daøi 84
Chöông 5 - KEÁT LUAÄN VAØ KIEÁN NGHÒ 86
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
PHUÏ LUÏC
DANH MUÏC CAÙC BAÛNG
Baûng 1. Dieän tích vaø daân soá caùc xaõ/thò traán ven soâng Thò Vaûi naêm 2006 10
Baûng 2. Toång hôïp tình hình nuoâi toâm vaø khai thaùc thuûy saûn treân LVS Thò Vaûi naêm 2006 13
Baûng 3. Toång hôïp hieän traïng cho thueâ ñaát taïi caùc KCN ven soâng Thò Vaûi ñeán naêm 2006 15
Baûng 4. Heä Thoáng Caûng Bieån Thuoäc Khu Vöïc Soâng Thò Vaûi Tænh Baø Ròa Vuõng Taøu 20
Baûng 5. Haøm löôïng COD ôû soâng Thò Vaûi naêm 2006 24
Baûng 6. So saùnh öu vaø nhöôïc ñieåm cuûa hai phöông phaùp giaûi ñoaùn aûnh 36
Baûng 7. Heä thoáng phaân loaïi möùc ñoä oâ nhieãm nguoàn nöôùc maët 45
Baûng 8. Phaân loaïi oâ nhieãm nguoàn nöôùc maët 46
Baûng 9. Phaân loaïi chaát löôïng nöôùc maët thuûy sinh 46
Baûng 10. Keát quaû phaân tích maãu treân löu vöïc soâng Thò Vaûi 51
Baûng 11. Ñaëc tröng chính cuûa sensor vaø ñoä phaân giaûi khoâng gian 53
Baûng 12. Ma traän töông quan 56
Baûng 13. Keát quaû laáy maãu vaø chia möùc oâ nhieãm COD vaø DO 58
Baûng14. Ñaùnh giaù keát quaû phaân loaïi döïa vaøo boä döõ lieäu kieåm tra oâ nhieãm höõu cô 63
Baûng15. Thoáng keâ phaân loaïi aûnh oâ nhieãm höõu cô 65
Baûng16. Keát quaû laáy maãu vaø chia möùc oâ nhieãm PO4 vaø NH4 67
Baûng17. Ñaùnh giaù keát quaû phaân loaïi döïa vaøo boä döõ lieäu kieåm tra oâ nhieãm dinh döôõng 72
Baûng18. Thoáng keâ phaân loaïi aûnh oâ nhieãm dinh döôõng 73
Baûng19. Keát quaû laáy maãu vaø chia möùc oâ nhieãm coliform 75
Baûng 20. Ñaùnh giaù keát quaû phaân loaïi döïa vaøo boä döõ lieäu kieåm tra oâ nhieãm vi sinh vaät 78
Baûng 21. Thoáng keâ phaân loaïi aûnh oâ nhieãm vi sinh vaät 79
Baûng 22. Theo keát quaû laáy maãu treân löu vöïc soâng, ta coù phaân loaïi möùc oâ nhieãm cho nguoàn nöôùc maët löu vöïc soâng Thò Vaûi 81
DANH MUÏC CAÙC HÌNH
Hình 1. Caùc böôùc tieán haønh giaûi ñoaùn aûnh baèng maét 37
Hình 2. Aûnh tröôùc khi söû duïng Linear 2% 40
Hình 3. Aûnh sau khi söû duïng Linear 2% 40
Hình 4. Aûnh veä tinh SPOT soâng Thò Vaûi toå hôïp maøu 53
Hình 5. Aûnh toå hôïp maøu Red: NDVI; Green: Band2; Blue: Band1 55
Hình 6. Aûnh toå hôïp maøu R: NDVI; Green: Band 1; Blue: PC Band 60
Hình7. Aûnh toå hôïp maøu R: NDVI; G: Ratio(Band 3/ Band2); Blue: PCA 69
Hình 8. Keát quaû phaân loaïi oâ nhieãm dinh döôõng 71
Hình 9. Aûnh toå hôïp Red: NDVI; Green: Band1; Blue: Band4 76
Hình 10. Keát quaû phaân loaïi oâ nhieãm vi sinh vaät 77
DANH MUÏC CAÙC BAÛN ÑOÀ
Baûn ñoà 1: Baûn ñoà vò trí laáy maãu treân löu vöïc soâng Thò Vaûi 50
Baûn ñoà 2 : Baûn ñoà phaân loaïi oâ nhieãm höõu cô 66
Baûn ñoà 3 : Baûn ñoà phaân loaïi oâ nhieãm dinh döôõng 74
Baûn ñoà 4 : Baûn ñoà phaân loaïi oâ nhieãm vi sinh vaät 79
Chöông 1 - PHAÀN MÔÛ ÑAÀU
Ñaët vaán ñeà
Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, vaán ñeà oâ nhieãm moâi tröôøng ñaõ trôû thaønh moái quan taâm cuûa nhaân loaïi, ñaëc bieät ôû nhöõng thaønh phoá coù hoaït ñoäng saûn xuaát coâng nghieäp phaùt trieån. Caùc hoaït ñoäng saûn xuaát coâng nghieäp moät maët thuùc đẩy tăng trưởng kinh tế nhưng mặt khaùc lại laøm gia tăng caùc taùc động xấu đến moâi trường.
Löu vöïc soâng Thò Vaûi naèm trong vuøng KTTÑPN thuoäc ñòa phaän caùc tænh Ñoàng Nai, Baø Ròa – Vuõng Taøu vaø Tp. HCM. Vuøng taû ngaïn soâng Thò Vaûi coù truïc quoác loä 51 laø tuyeán ñöôøng huyeát maïch noái lieàn thaønh phoá bieån Vuõng Taøu vôùi caùc trung taâm kinh teá lôùn nhö Tp.HCM, Tp. Bieân Hoøa (tænh Ñoàng Nai) cuøng vôùi heä thoáng caûng nöôùc saâu hieän ñang laø moät vuøng raát thuaän lôïi ñeå phaùt trieån, xaây döïng caùc KCN môùi vaø ñoâ thò môùi.
Quaù trình phaùt trieån coâng nghieäp vaø hoaït ñoäng haøng haûi treân löu vöïc soâng Thò Vaûi laø ñieàu taát yeáu ñaõ mang laïi nhieàu lôïi ích kinh teá cho khu vöïc noùi rieâng vaø cho caû nöôùc noùi chung. Tuy nhieân, beân caïnh söï phaùt trieån ñoù ñaõ gaây ra nhieàu taùc ñoäng tieâu cöïc ñeán moâi tröôøng töï nhieân vaø söùc khoûe coäng ñoàng, moät thöïc teá tröôùc maét laø soâng Thò Vaûi ñaõ vaø ñang ngaøy caøng oâ nhieãm nghieâm troïng do nöôùc thaûi ñoå ra töø caùc KCN vaø chaát thaûi ñoå ra töø hoïat ñoäng cuûa caùc caûng.
Ñeå coù theå quan traéc vaø quaûn lyù oâ nhieãm, kyõ thuaät Vieãn Thaùm coù theå cung caáp nhöõng döõ lieäu vaø phöông phaùp xöû lyù nhaèm phaùt hieän vaø öôùc tính, döï baùo nhöõng khu vöïc bò oâ nhieãm treân löu vöïc soâng.
Chính vì lyù do treân, ñeå goùp phaàn quaûn lyù vaø caûi thieän moâi tröôøng cho löu vöïc soâng Thò Vaûi toâi ñaõ maïnh daïn ñöa ra ñeà taøi “ÖÙng duïng kyõ thuaät vieãn thaùm ñaùnh giaù oâ nhieãm soâng Thò Vaûi do hoaït ñoäng haøng haûi vaø coâng nghieäp”. Nhaèm ñaùnh giaù chaát löôïng nöôùc treân soâng Thò Vaûi goùp phaàn cho coâng taùc quaûn lyù vaø khoáng cheá oâ nhieãm moâi tröôøng do hoaït ñoäng coâng nghieäp vaø haøng haûi gaây neân.
Muïc tieâu nghieân cöùu
Ñeà taøi ñöa ra nhaèm giaûi quyeát caùc muïc tieâu:
Tìm hieåu cô sôû khoa hoïc, caùch tieáp caän vaø öùng duïng kyõ thuaät Vieãn Thaùm trong coâng taùc ñaùnh giaù oâ nhieãm soâng Thò Vaûi do hoaït ñoäng coâng nghieäp vaø haøng haûi trong khu vöïc nghieân cöùu.
Xaây döïng baûn ñoà hieän traïng caùc chaát gaây oâ nhieãm taàng nöôùc maët treân löu vöïc soâng Thò Vaûi cuûa vuøng nghieân cöùu töø vieäc giaûi ñoaùn aûnh veä tinh Spot.
Ñaùnh giaù chaát löôïng nöôùc vaø ñeà ra caùc giaûi phaùp hoã trôï nhaèm khoáng cheá ñöôïc caùc chaát oâ nhieãm, caûi thieän ñöôïc moâi tröôøng soâng Thò Vaûi döïa treân caùc soá lieäu thu thaäp ñöôïc.
Noäi dung thöïc hieän
Thu thaäp baûn ñoà neàn veà ñieàu kieän töï nhieân vaø kinh teá – xaõ hoäi trong vuøng nghieân cöùu laøm cô sôû cho vieäc xaây döïng caùc lôùp thuoäc tính khoâng gian vaø phi khoâng gian ñoái vôùi caùc thoâng soá chaát löôïng nöôùc trong löu vöïc soâng Thò Vaûi.
Thu thaäp vaø xaây döïng cô sôû döõ lieäu caùc KCN vaø caûng ven soâng Thò Vaûi.
Nghieân cöùu ñaùnh giaù hieän traïng moâi tröôøng soâng Thò Vaûi qua caùc taøi lieäu thu thaäp ñöôïc.
Tìm hieåu phöông phaùp xöû lyù vaø giaûi ñoaùn aûnh trong phaàn meàm ENVI vaø nhöõng öùng duïng cuûa noù trong ñaùnh giaù oâ nhieãm moâi tröôøng.
Xaây döïng caùc lôùp chuyeân ñeà veà hieän traïng vaø theå hieän caùc möùc oâ nhieãm treân löu vöïc soâng.
Ñaùnh giaù hieän traïng oâ nhieãm nöôùc maët vaø ñeà caùc giaûi phaùp moâi tröôøng cho Lvs Thò Vaûi.
Phöông phaùp thöïc hieän ñeà taøi
Phöông phaùp thu thaäp taøi lieäu.
Phöông phaùp khaûo saùt thöïc ñòa, xaùc ñònh vò trí caùc nguoàn thaûi.
Phöông phaùp toång hôïp vaø phaân tích taøi lieäu lieân quan ñeán hieän traïng, quy hoaïch ñaàu tö vaø baûo veä moâi tröôøng cuûa vuøng nghieân cöùu.
Phöông phaùp vieãn thaùm ñeå phaân tích vaø ñaùnh giaù moâi tröôøng cuûa vuøng nghieân cöùu.
Ñoái töôïng nghieân cöùu vaø Giôùi haïn – phaïm vi ñeà taøi
Ñoái töôïng nghieân cöùu laø soâng Thò Vaûi.
Do thôøi gian thöïc hieän ñeà taøi coù giôùi haïn neân ñeà taøi chæ taäp trung vaøo vieäc phaân tích ñaùnh giaù oâ nhieãm soâng Thò Vaûi do hoaït ñoäng coâng nghieäp treân löu vöïc soâng ôû tænh Ñoàng Nai vaø Baø Ròa – Vuõng Taøu vaø hoaït ñoäng haøng haûi thuoäc ñòa phaän Baø Ròa - Vuõng Taøu.
Keát quaû ñaït ñöôïc
Caùc baûn ñoà phaân vuøng chaát löôïng nöôùc
Caùc giaûi phaùp quaûn lyù chaát löôïng nöôùc
Chöông 2 – ÑAËC ÑIEÅM TÖÏ NHIEÂN - KINH TEÁ - XAÕ HOÄI - MOÂI TRÖÔØNG KHU VÖÏC NGHIEÂN CÖÙU
Ñieàu kieän töï nhieân
Ñòa hình
Lvs Thò Vaûi coù ñòa hình töông ñoái baèng phaúng. Khu vöïc Ñoâng vaø Ñoâng Baéc coù ñòa hình töông ñoái cao (trung bình khoaûng 10 -100 m), cao nhaát 462m (nuùi Thò Vaûi) vaø ñòa hình thaáp daàn veà phía Taây Nam. Khu vöïc Nam vaø Taây Nam soâng Thò Vaûi laø vuøng ñaàm laày truõng thaáp bò ngaäp trieàu (röøng ngaäp maën) vôùi ñoä cao trung bình khoaûng 0 - 2 m. Khu vöïc Taây Baéc coù ñòa hình töông ñoái cao dao ñoäng trong khoaûng 10 - 30 m vaø giaûm daàn veà phía soâng Thò Vaûi.
Ñaëc ñieåm khí haäu löu vöïc soâng Thò Vaûi
Moâi tröôøng soâng Thò Vaûi hình thaønh vaø phaùt trieån treân neàn taûng caùc ñieàu kieän töï nhieân nhaát ñònh trong ñoù coù khí haäu.
Soâng Thò Vaûi naèm trong vuøng vyõ tuyeán Baéc, coù vò trí ñòa lyù 10029’ vó ñoä Baéc vaø 107010’ kinh ñoä Ñoâng, khí haäu mang tính khí haäu ven bieån vôùi hai muøa gioù haøng naêm. Cô cheá gioù trong muøa gioù muøa Ñoâng Baéc luoân taïo doøng giaùng töø treân xuoáng vaø coù theå chuyeån taûi khoâng khí töø phía Baéc xuoáng. Do vaäy vieäc quy hoaïch caùc KCN coù thaûi nhieàu chaát oâ nhieãm khoâng khí caàn löu yù ñeán ñaëc ñieåm naøy trong muøa gioù Taây Nam cuõng ñoàng thôøi laø muøa möa cuûa khu vöïc naøy. Ngoaøi ra noù coøn chòu taùc ñoäng cuûa gioù Biz (gioù ñaát – bieån, coù chu kyø laø moät ngaøy).
Töông öùng vôùi hai muøa gioù laø muøa khí haäu khoâ vaø möa. Muøa möa ôû khu vöïc soâng Thò Vaûi baét ñaàu vaøo cuoái thaùng 5 vaø keát thuùc vaøo tuaàn cuoái thaùng 10, chieám 90% löôïng möa caû naêm, thôøi gian coøn laïi laø muøa khoâ.
Nhieät ñoä
Nhieät ñoä khoâng khí trung bình quanh naêm cao, bieân ñoä nhieät ñoä nhoû.
Nhieät ñoä toái ña trung bình thaùng töø 29-350C
Nhieät ñoä toái thieåu trung bình thaùng töø 18-250C
Ñoä aåm
Muøa khoâ ñoä aåm trung bình töø 70-75%
Muøa möa ñoä aåm trung bình töø 80-85%
Möa
Khu vöïc naèm trong khu vöïc coù löôïng möa töông ñoái cao; löôïng möa trung bình (khu laân caän) laø 1843 mm; vôùi soá ngaøy möa trung bình naêm töø 100-130 laàn nhöng löôïng möa chuû yeáu taäp trung vaøo muøa möa töø thaùng 5 ñeán thaùng 10 chieám 80% löôïng möa caû naêm, trung bình 1.606mm.
Muøa khoâ (töø thaùng 11 ñeán thaùng 4 naêm sau) coù löôïng möa trung bình 273mm.
Gioù
Höôùng gioù chuû ñaïo taïi khu vöïc chòu söï chi phoái bôûi hai heä thoáng hoaøn löu gioù muøa:
Muøa khoâ: Gioù Ñoâng – Ñoâng Nam.
Muøa möa: Gioù Taây Nam – Taây.
Giöõa hai muøa gioù coù moät khoaûng thôøi gian chuyeån tieáp ngaén. Toác ñoä gioù trung bình thaùng töø 1,5 – 2 m/s.
Ñaëc ñieåm khí töôïng thuûy vaên
Soâng Thò Vaûi laø moät nhaùnh soâng naèm ôû khu vöïc haï löu heä thoáng soâng Ñoàng Nai, thuoäc ñòa baøn caùc tænh Ñoàng Nai, Baø Ròa – Vuõng Taøu vaø Thaønh Phoá Hoà Chí Minh. Soâng Thò Vaûi baét nguoàn töø khu vöïc xaõ Nhôn Thoï, huyeän Long Thaønh, tænh Ñoàng Nai (noái tieáp suoái Caû) chaûy qua ñòa baøn huyeän Chaâu Thaønh (tænh Baø Ròa – Vuõng Taøu) vaø huyeän Caàn Giôø (TPHCM) tröôùc khi ñoå ra bieån Ñoâng qua vònh Gaønh Raùi. Phía thöôïng löu soâng Thò Vaûi goàm suoái Caû (41Km), suoái Le (19KM) vaø nhieàu keânh, raïch, suoái nhoû xen keõ vôùi caùc khu röøng ngaäp maën ngheøo; phaàn chaûy qua ñòa phaän tænh Ñoàng Nai vaø Baø Ròa – Vuõng Taøu vôùi dieän tích löu vöïc ñeán ngaõ ba (hôïp löu) soâng Goø Gia – Thò Vaûi laø 494 km2, sau ñoù chaûy tieáp vaøo soâng Caùi Meùp (thuoäc ñòa baøn Thaønh phoá Hoà Chí Minh vaø tænh Baø Ròa – Vuõng Taøu) vaø ñoå ra Bieån Ñoâng taïi Vònh Gaønh Raùi. ÔÛ phía haï löu soâng coù caùc nhaùnh noái lieàn vôùi heä thoáng soâng Ñoàng Nai. Höôùng doøng chaûy cuûa soâng Thò Vaûi gaàn nhö song song vôùi quoác loä 51 töø Long Thaønh ñi Baø Ròa.
Thuûy trieàu taïi khu vöïc vònh Gaønh Raùi, soâng Thò Vaûi – Goø Gia thuoäc loaïi baùn nhaät trieàu khoâng ñeàu, ñöôïc bieåu hieän thaønh hai thaønh phaàn nhaät trieàu vaø baùn nhaät trieàu.
Taïi Vuõng Taøu: Möïc nöôùc trung bình caû naêm trong giai ñoaïn 1979 – 1990 laø 14cm, möïc nöôùc cöïc ñaïi ñaõ quan traéc trong thôøi kyø noùi treân laø 153cm vaø möïc nöôùc cöïc tieåu quan traéc ñöôïc trong thôøi kyø naøy laø -309cm taïi Vuõng Taøu.
Taïi Thò Vaûi: Caùc ñaëc tröng möïc nöôùc taïi traïm Thò Vaûi ñöôïc ñaùnh giaù theo keát quaû khaûo saùt trong giai ñoaïn 1988 – 1989, giaù trò trung bình laø -212cm.
Taïi Phuù Myõ (treân soâng Thò Vaûi): Möïc nöôùc trung bình caû naêm laø -7cm, cöïc ñaïi laø 167cm vaø cöïc tieåu laø -327cm.
Taïi Goø Daàu (soâng Thò Vaûi): Möïc nöôùc trung bình caû naêm laø -1cm, cöïc ñaïi laø 180cm vaø cöïc tieåu laø -329cm.
Soâng Thò Vaûi daøi khoaûng 76km, chieàu roäng trung bình 400 – 650m, ñoä saâu trung bình 22m, nôi saâu nhaát khoaûng 60m. Vì theá, soâng Thò Vaûi mang tính chaát cuûa moät vuøng bieån hay moät phaàn vònh Gaønh Raùi aên saâu vaøo ñaát lieàn. Bieân ñoä trieàu treân soâng Thò Vaûi khaù cao, khoaûng 492 cm, löu toác doøng chaûy trung bình töø 50 – 100 cm/s.
Möïc nöôùc soâng trung bình thay ñoåi töø 39 ÷ 35cm. Möïc nöôùc cao nhaát ñaõ quan traéc ñöôïc laø +180 cm, möïc nöôùc thaáp nhaát laø -329 cm. Giaù trò trung bình cuûa ñoä lôùn thuûy trieàu laø 310cm, ñoä lôùn thuûy trieàu lôùn nhaát laø 465 cm vaø ñoä lôùn thuûy trieàu nhoû nhaát laø 141 cm. Löu löôïng nöôùc cöïc ñaïi trong pha trieàu ruùt laø 3.400 m3/s vaø löu löôïng nöôùc cöïc ñaïi trong pha trieàu leân laø 2.300m3/s. Löu löôïng nöôùc soâng trung bình vaøo muøa khoâ vaøo khoaûng 200m3/s, thaáp nhaát 40 ÷ 50m3/s. Löu löôïng nöôùc muøa möa 350 ÷ 400 m3/s. Toác ñoä doøng chaûy lôùn nhaát coù theå ñaït tôùi 150 cm/s.
Cheá ñoä thuûy trieàu bieån Ñoâng coù taùc ñoäng raát lôùn ñeán ñoä thuûy vaên cuûa soâng Thò Vaûi. Ñaây laø khu vöïc raát haáp daãn caùc nhaø ñaàu tö do coù vò trí thuaän lôïi, coù heä thoáng caûng nöôùc saâu phaùt trieån vaø laø cöûa ngoõ giao thoâng thuûy cho caû vuøng kinh teá troïng ñieåm phía Nam hieän taïi cuõng nhö veà laâu daøi.
Soâng Thò Vaûi khoâng gioáng baát kyø con soâng naøo ôû Nam Boä Vieät Nam. Ñaëc ñieåm thuûy vaên cuûa noù coù nhöõng neùt hoaøn toaøn rieâng bieät nhö sau:
Soâng Thò Vaûi coù nguoàn goác laø moät vònh bieån heïp
Döïa vaøo soá lieäu bình ñoà tæ leä 1: 10000 (coâng ty Tö vaán Giao thoâng phía Nam ño ñaëc naêm 1990, 1994) vaø soá lieäu ñoä saâu gaàn ñaây nhaát ñaõ xaây döïng moät cô sôû döõ lieäu ñòa hình ñaùy soâng phuïc vuï caùc moâ hình thuûy löïc. Phaàn soâng ôû gaàn cöûa Caùi Meùp khaù saâu (ñoä saâu lôùn nhaát ñaït ñeán 55m taïi ngaõ ba soâng Goø Gia – Caùi Meùp – Thò Vaûi). Ñaùy soâng coù ñoä doác lôùn. Ñoä saâu soâng naøy giaûm daàn khi tieán leân huôùng Baéc. Khi ñaït ñeán ngaõ ba Ñoàng Kho - Thò Vaûi, ñoä saâu chæ coøn khoaûng 9 – 10m. Tuy nhieân ñoâi khi ñoä saâu taêng leân vaø giaûm xuoáng raát ñoät ngoät. Vôùi ñòa hình nhö vaäy, cheá ñoä vaän chuyeån cuûa nöôùc vaø vaät chaát taïi ñaây caøng trôû neân phöùc taïp.
Soâng Thò Vaûi laø moät heä thoáng töông ñoái bieät laäp nhôø caùc giaùp nöôùc vaø noái vôùi vònh Gaønh Raùi. Vònh naøy laø moät vuøng bieån noâng vaø töông ñoái kheùp kín. Ñöôøng bôø soâng Thò Vaûi khaù quanh co.
Ñaùy soâng laø seùt raén laãn san hoâ cheát vaø ít buøn so vôùi caùc soâng raïch cuûa huyeän Caàn Giôø thuoäc haï du soâng Ñoàng Nai beân caïnh.
Theo soá lieäu khaûo saùt trong 30 naêm qua, loøng soâng Thò Vaûi ít thay ñoåi.
Soâng Thò Vaûi roäng khoaûng 400 – 600m. Bôø phaûi cuûa phaàn phía Baéc soâng Thò Vaûi laø khu vöïc chöùa nöôùc roäng lôùn. Caøng ñi vaøo saâu, doøng soâng caøng trôû neân phöùc taïp vôùi voâ soá caùc cuø lao vaø baõi caïn
Soâng Thò Vaûi coù phaàn thöôïng nguoàn raát nhoû beù vaø coù theå coi noù nhö laø moät soâng cuït neáu so saùnh aûnh höôûng phaàn thöôïng nguoàn naøy vôùi aûnh höôûng cuûa phaàn haï nguoàn.
Soâng Thò Vaûi khoâng coù caùc muøa kieät vaø muøa luõ töông öùng vôùi hai muøa möa vaø muøa khoâ nhö caùc soâng khaùc trong vuøng Nam boä, ôû ñaây chæ coù theå caùc côn luõ queùt nhoû, thôøi gian ngaén hay söï ngaäp uùng do möa lôùn taïi choã, nhöng tuyeät ñoái khoâng coù luõ daøi ngaøy do nöôùc töø thöôïng nguoàn ñoå veà.
Muøa trieàu kieät (thaùng 6 vaø thaùng7) vaø muøa trieàu cöôøng (thaùng 11 vaø thaùng 12) treân theàm luïc ñòa Nam boä ñoàng thôøi cuõng laø muøa nöôùc cöôøng vaø nöôùc keùm trong soâng Thò Vaûi. Ñoù laø thöïc teá veà thính chaát vaät lyù ñaëc bieät quan troïng ñoái vôùi vieäc tieáp caän vaø nghieân cöùu cheá ñoä thuûy vaên soâng Thò Vaûi.
Cheá ñoä vaän chuyeån cuûa nöôùc vaø vaät chaát trong soâng naøy chuû yeáu chòu söï chi phoái cuûa thuûy trieàu bieån Ñoâng thoâng qua vònh Gaønh Raùi. Trieàu trong soâng Thò Vaûi coù cöôøng xuaát lôùn nhöng laïi laø baùn nhaät trieàu khoâng ñeàu, neân doøng chaûy soâng coù ñeán 4 laàn ñoåi chieàu trong ngaøy. Vì vaäy, chaát löôïng nöôùc saâu trong vuøng Thò Vaûi raát khoù ñoåi môùi. Ñoù seõ laø neùt ñaëc bieät caàn ñöôïc moå xeû chi tieát. Phaàn phía trong caûng Goø Daàu töông töï nhö hoà nöôùc maën lôùn vaø gaàn bieät laäp. Chaát oâ nhieãm töø bieån khoù xaâm nhaäp vaøo, vaø ngöôïc laïi, caùc chaát baån thaûi ra caøng raát khoù thoaùt ra ngoaøi bieån ñeå coù theå pha loaõng.
Toùm laïi:
Vôùi neàn taûng ñòa hình, caáu truùc löu vöïc vaø vò trí ñòa lyù cuûa soâng Thò Vaûi nhö vaäy, neân thuûy trieàu laø cô cheá thuûy trieàu laø ñoäng löïc quan troïng baäc nhaát trong soá caùc yeáu toá thuûy vaên cuûa soâng Thò Vaûi. Noù coù vai troø quyeát ñònh ñoù vôùi quaù trình trao ñoåi vaät chaát trong caùc thuûy vöïc thuoäc soâng Thò Vaûi. Coù theå noùi, ñoái vôùi soâng Thò Vaûi, aûnh höôûng cuûa thuûy trieàu cuõng chính laø aûnh höôûng cuûa cheá ñoä thuûy vaên noùi chung ñoái vôùi dieãn bieán moâi tröôøng taïi khu vöïc naøy. Aûnh höôûng naøy theå hieän ôû ba cô cheá chính: cô cheá ngaäp nöôùc vaø cô cheá vaän chuyeån cuûa nöôùc vaø vaät chaát theo pha truyeàn. Khoáng cheá vaø laøm chuû ñöôïc hai quaù trình naøy, chuùng ta môùi coù theå hình thaønh caùc phöông aùn thöïc thi nhaèm caûi taïo moâi tröôøng cuûa chính noù.
Ñieàu kieän kinh teá – xaõ hoäi
Daân soá - lao ñoäng
Theo soá lieäu thoáng keâ naêm 2006 cuûa Cuïc thoáng keâ tænh Ñoàng Nai, BR-VT vaø Tp.HCM, toång dieän tích caùc xaõ trong vuøng nghieân cöùu khoaûng 87.688 ha, toång daân soá 100.854 ngöôøi, maät ñoä daân soá trung bình khoaûng 118 ngöôøi/km2.
Baûng 1. Dieän tích vaø daân soá caùc xaõ/thò traán ven soâng Thò Vaûi naêm 2006
STT
Huyeän
Xaõ/thò traán
Dieän tích (ha)
Daân soá (ngöôøi)
1
Long Thaønh
Xaõ Long Phöôùc
4.420
12.933
2
Xaõ Phöôùc Thaùi
1.720
15.794
3
Nhôn Traïch
Xaõ Phöôùc An
14.799
7.240
4
Xaõ Long Thoï
2.388
7.292
5
Taân Thaønh
Xaõ Myõ Xuaân
37.059
19.544
6
Thò traán Phuù Myõ
3.100
14.687
7
Xaõ Taân Phöôùc
5.500
8.322
8
Xaõ Phöôùc Hoøa
5.540
10.896
9
Caàn Giôø
Xaõ Thaïnh An
13.142
4.146
Toång soá
87.688
100.854
Nguoàn: Toång hôïp soá lieäu naêm 2006
Treân 50% daân soá soáng baèng ngheà noâng, chuû yeáu laø troàng luùa moät vuï vôùi naêng suaát thaáp trong muøa möa ôû caùc vuøng ñaát thaáp giaùp ranh giöõa vuøng trieàn goø vaø vuøng truõng thaáp cuûa LVS Thò Vaûi. Nhöõng naêm gaàn ñaây, kinh teá vöôøn khaù phaùt trieån vôùi nhieàu loaïi caây aên traùi, rau, ñaäu… Beân caïnh ñoù, ngöôøi daân coøn troàng ñieàu ôû caùc vuøng trieàn goø cuûa thò traán Phuù Myõ, Myõ Xuaân, Phöôùc Thaùi vaø khu vöïc naøy trôû thaønh vaønh ñai xanh phuïc vuï ñoâ thò. Ñaát noâng nghieäp bò thu heïp daàn do chuyeån sang ñaát xaây döïng.
Phaàn ñoâng daân soáng ven soâng Thò Vaûi soáng chuû yeáu döïa vaøo ngheà noâng, laøm muoái, nuoâi toâm vaø ñaùnh baét thuûy saûn. Ngoaøi ra, moät soá lao ñoäng coù trình ñoä vaên hoùa cao ñöôïc tuyeån duïng vaøo laøm vieäc trong caùc KCN, nhöng do maët baèng trình ñoä hoïc vaán cuûa daân cö ôû ñaây coøn thaáp neân soá lao ñoäng naøy khoâng nhieàu, chuû yeáu laøm coâng nhaân trong caùc caùc KCN, coøn löïc löôïng lao ñoäng kyõ thuaät cao, trình ñoä ñaïi hoïc chuû yeáu töø nôi khaùc ñeán.
Nhìn chung, phaàn ñoâng daân trong vuøng coøn ngheøo, chuû yeáu laøm ngheà noâng, laøm muoái, nuoâi toâm vaø ñaùnh baét thuûy saûn, khoâng coù trình ñoä chuyeân moân veà coâng nghieäp, tieåu thuû coâng nghieäp vaø thöông maïi. Ñaây laø moät trôû ngaïi lôùn nhaát cho vieäc chuyeån ñoåi heä thoáng saûn xuaát trong vuøng.
Vaên hoùa - giaùo duïc
Nhìn chung maët baèng trình ñoä daân trí trong vuøng coøn thaáp. Ña soá caùc em hoïc heát caáp 1, caáp 2 ñaõ nghæ hoïc do gia ñình gaëp nhieàu khoù khaên vaø do caùc coâng vieäc thöïc teá chöa ñoøi hoûi cao veà trình ñoä vaên hoùa (nhö laøm ruoäng luùa, laøm muoái, ñaùnh baét thuûy saûn). Ñaây laø moät haïn cheá trong vieäc tuyeån löïa ñaøo taïo coâng nhaân kyõ thuaät ngöôøi ñòa phöông phuïc vuï cho caùc KCN ñang phaùt trieån ôû ñaây. Vì vaäy, caùc chính quyeàn ñòa phöông caàn coù chính saùch öu tieân ñaàu tö kinh phí phaùt trieån giaùo duïc vaø ñaøo taïo ngheà cho caùc xaõ ven soâng Thò Vaûi.
Y teá - veä sinh moâi tröôøng
Coâng taùc khaùm chöõa beänh ôû caùc xaõ trong vuøng nghieân cöùu töông ñoái toát, haàu heát caùc xaõ ñeàu coù traïm y teá vaø baùc syõ khaùm chöõa beänh cho ngöôøi daân. Nhìn chung, vaán ñeà chaêm soùc söùc khoûe nhaân daân trong vuøng töông ñoái toát.
Veä sinh moâi tröôøng treân khu vöïc nghieân cöùu chöa toát: vaãn coøn nhieàu hoä gia ñình khoâng coù nhaø veä sinh rieâng, phaân vaø nöôùc thaûi cuûa caùc chuoàng chaên nuoâi heo, gaø coøn tuøy tieän neân laøm oâ nhieãm moâi tröôøng vaø phaùt trieån ruoài muoãi gaây beänh soát xuaát huyeát vaø caùc beänh khaùc ôû khu daân cö. Hieän nay, tröø caùc xaõ doïc theo caùc truïc ñöôøng chính (nhö quoác loä 51) coù dòch vuï thu gom raùc thaûi sinh hoaït taïi nhöõng nôi ñoâng daân cö nhö chôï, tröôøng hoïc thì haàu heát caùc xaõ coøn laïi vaãn chöa coù heä thoáng thu gom raùc thaûi sinh hoaït hoaøn chænh. Treân ñòa baøn caùc xaõ chöa coù heä thoáng thu gom nöôùc thaûi neân veà muøa möa thöôøng gaây ngaäp uùng.
Giao thoâng thuûy, boä
Soâng Thò Vaûi töông ñoái roäng vaø saâu keùo daøi treân toaøn chieàu daøi soâng, ít bò boài laéng, neân raát thuaän lôïi cho giao thoâng thuûy, ñaëc bieät laø xaây döïng caùc caûng nöôùc saâu. Hieän nay, ven soâng Thò Vaûi coù caùc caûng Goø Daàu, caûng Baø Ròa Serece, caûng Caùi Meùp, caûng nhaø maùy ñieän Phuù Myõ… ñaõ ñi vaøo hoaït ñoäng. Trong thôøi gian tôùi, caùc caûng ôû Tp.HCM seõ ñöôïc di dôøi veà khu vöïc Caùi Meùp (caûng Saøi Goøn, Taân Caûng, caûng Ba Son,…) seõ laøm cho hoaït ñoäng giao thoâng thuûy treân soâng Thò Vaûi ngaøy caøng phaùt trieån.
Tuyeán quoác loä 51 naèm doïc phía Ñoâng soâng Thò Vaûi laø tuyeán ñöôøng huyeát maïch taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho vieäc ñi laïi vaø vaän chuyeån haøng hoùa töø BR-VT ñi veà Long Thaønh, Nhôn Traïch, Tp.HCM vaø ngöôïc laïi, thuùc ñaåy quaù trình ñoâ thò hoùa vaø coâng nghieäp hoùa treân ñòa baøn. Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, nhieàu tuyeán ñöôøng noâng thoân ôû caùc xaõ treân ñòa baøn ñöôïc beâ toâng hoùa vaø xaây döïng môùi. Nhieàu ñöôøng noâng thoân ñöôïc traûi ñaù mi, hay traùng nhöïa raát khang trang, taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho vieäc ñi laïi vaø thoâng thöông haøng hoùa. Tuy nhieân, moät soá ñöôøng lieân thoân vaãn coøn nhoû heïp vaø deã ngaäp uùng vaøo muøa möa.
Hieän traïng nuoâi vaø ñaùnh baét thuûy saûn
Ngheà khai thaùc thuûy saûn treân vuøng RNM laø ngheà sinh soáng mang tính truyeàn thoáng laâu ñôøi cuûa nhieàu hoä daân taïi ñaây. Tröôùc naêm 1994, ngheà khai thaùc thuûy saûn raát phaùt trieån, chuû yeáu laø khai thaùc toâm, caù treân soâng raïch. Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, saûn löôïng khai thaùc ñang coù chieàu höôùng giaûm daàn do moâi tröôøng nöôùc bò oâ nhieãm vaø naïn söû duïng xung ñieän khai thaùc thuûy saûn ñaõ laøm huûy hoaïi nguoàn lôïi thuûy saûn. Ña soá ngöôøi daân laøm ngheà naøy ñeàu laø daân ngheøo ñòa phöông vaø moät soá ngö daân töø caùc tænh mieàn Taây ñeán ñaây sinh soáng.
Theo keát quaû ñieàu tra 30 hoä trong toång soá 296 hoä ngö daân khai thaùc thuûy saûn treân ñòa baøn caùc xaõ Long Thoï, Phöôùc An, Long Phöôùc cuûa kyõ sö Phuøng Caåm Haø (Sôû NN&PTNT tænh Ñoàng Nai, 2004), 100% hoä ngö daân cho bieát saûn löôïng thuûy saûn khai thaùc hieän nay ñaõ suy giaûm raát nhieàu, ít hôn 50-60% saûn löôïng cuûa nhöõng naêm 90 trôû veà tröôùc do chaát thaûi cuûa caùc KCN laøm cho nöôùc soâng Thò Vaûi ngaøy caøng bò oâ nhieãm. Treân 50% hoä daân haønh ngheà khai thaùc tröôùc ñaây coù ñieàu kieän ñaõ chuyeån sang ngheà khaùc ñeå sinh soáng. Nhöõng hoä khoâng ñuû ñieàu kieän ñeå chuyeån ngheà khaùc do thu nhaäp khoâng ñuû trang traûi cho kinh teá gia ñình neân ñaõ coù nhieàu ngöôøi vaãn coá tình söû duïng nhöõng ngheà mang tính huûy dieät nhö te ñieän, caøo ñieän ñeå khai thaùc thuûy saûn trong khi Chính phuû ñaõ coù quy ñònh caám töø laâu vaø xöû phaït raát naëng.
Baûng 2. Toång hôïp tình hình nuoâi toâm vaø khai thaùc thuûy saûn treân LVS Thò Vaûi naêm 2006
Huyeän
Xaõ/thò traán
Toång dieän tích caùc ao nuoâi toâm (ha)
Toång soá hoä nuoâi toâm
Toång soá hoä laøm ngheà khai thaùc thuûy saûn
Long Thaønh
Long Phöôùc
198,50
118
-
Phöôùc Thaùi
34,52
18
91
Nhôn Traïch
Phöôùc An
515,52
109
118
Long Thoï
79,12
52
87
Taân Thaønh
Myõ Xuaân
205,52
-
98
Phuù Myõ
39,50
-
18
Phöôùc Hoøa
503,00
-
299
Toång Coäng
1.575,68
-
711
Nguoàn: Toång hôïp soá lieäu, 2006
Nhöõng naêm gaàn ñaây, vieäc phaù röøng ñeå laøm ao nuoâi toâm ñaõ laøm dieän tích RNM giaûm ñi ñaùng keå, coäng vôùi vieäc laïm thaùc nguoàn lôïi thuûy saûn cuûa ngö daân ñaõ laøm giaûm söùc saûn xuaát cuûa röøng vaø suy kieät nguoàn lôïi thuûy saûn cuûa RNM.
Nhìn chung, khai thaùc vaø nuoâi thuûy saûn treân LVS Thò Vaûi ñaõ bò suy giaûm ñaùng keå veà chaát löôïng vaø soá löôïng toâm caù.
Hieän traïng phaùt trieån Coâng Nghieäp vaø quaûn lyù moâi tröôøng treân LVS Thò Vaûi
Hieän traïng vaø xu höôùng phaùt trieån CN ôû LVS Thò Vaûi
Trong giai ñoaïn 2001 - 2006, toác ñoä taêng tröôûng GDP coâng nghieäp treân ñòa baøn caùc tænh trong khu vöïc nghieân cöùu khaù cao so vôùi caùc tænh thaønh khaùc trong caû nöôùc, trung bình khoaûng 14 - 16%. Toác ñoä taêng tröôûng veà kinh teá ñaït 9 - 12,8%. GDP bình quaân treân ñaàu ngöôøi naêm 2006 trong vuøng ñaït 785 - 6.000 USD. Xu höôùng phaùt trieån kinh teá hieän nay cuûa caùc tænh thaønh trong vuøng KTTÑPN noùi chung vaø LVS Thò Vaûi noùi rieâng laø taêng nhanh tyû troïng khu vöïc coâng nghieäp - xaây döïng vaø dòch vuï, giaûm daàn khu vöïc noâng - laâm - ngö nghieäp.
Do thuaän lôïi veà cô sôû haï taàng, giao thoâng, naêng löôïng, thò tröôøng tieâu thuï, thò tröôøng nguyeân lieäu vaø ñoåi môùi caùc chính saùch neân quaù trình CN hoùa treân Lvs Thò Vaûi phaùt trieån raát nhanh. Ñeán naêm 2006, ven soâng Thò Vaûi coù 11 KCN ñaõ ñöôïc quy hoaïch vôùi toång dieän tích 4.594 ha, ñaõ cho thueâ ñöôïc khoaûng 1.429 ha (treân 180 döï aùn) ñaït tyû leä 45% dieän tích duøng cho thueâ, trong ñoù: 5 KCN thuoäc huyeän Nhôn Traïch, 1 KCN thuoäc huyeän Long Thaønh vaø 5 KCN thuoäc huyeän Taân Thaønh. Döï kieán ñeán naêm 2010, caùc KCN naøy seõ ñöôïc laáp ñaày 100% dieän tích.
Baûng 3. Toång hôïp hieän traïng cho thueâ ñaát taïi caùc KCN ven soâng Thò Vaûi ñeán naêm 2006
STT
Teân KCN
Toång dieän tích (ha)
Dieän tích duøng cho thueâ (ha)
Dieän tích ñaõ cho thueâ (ha)
Soá döï aùn
Loaïi hình CN
1
Nhôn Traïch I
430
323
224
54
Naëng/nheï
2
Nhôn Traïch II
350
279
137
25
Nheï
3
Nhôn Traïch III
720
548
251
27
Naëng/nheï
4
Nhôn Traïch V
302
205
6
2
Nheï
5
Deät may N.Traïch
184
121
-
1
Nheï
6
Goø Daàu
184
137
116
19
Naëng/nheï
7
Myõ Xuaân A
270
177
83
15
Naëng/nheï
8
Myõ Xuaân A2
313
223
45
6
Naëng/nheï
9
Myõ Xuaân B1
226
-
21
4
Naëng/nheï
10
Phuù Myõ I
945
651
410
25
Naëng/nheï
11
Caùi Meùp
670
449
136
5
Naëng/nheï
Toång soá
4.594
3.113
1.429
183
Ghi chuù:
Coâng nghieäp nheï: caùc ngaønh deät may, da daøy, ñieän töû, cheá bieán thöïc phaåm.
Coâng nghieäp naëng: caùc ngaønh naêng löôïng, hoùa chaát, luyeän kim, vaät lieäu xaây döïng, cô khí, ñoùng taøu…
Nguoàn:Sôû TN&MT tænh Ñoàng Nai vaø BR-VT, 2006
Hieän traïng quaûn lyù moâi tröôøng ôû caùc KCN ven soâng Thò Vaûi
Hieän nay, coâng taùc quaûn lyù moâi tröôøng ôû caùc KCN ven soâng Thò Vaûi nhìn chung töông ñoái toát. Coâng taùc quaûn lyù moâi tröôøng ñoái vôùi caùc döï aùn ñaàu tö vaøo caùc KCN ven soâng Thò Vaûi ñeán nay ñaõ ñi vaøo neà neáp theo Luaät BVMT vaø caùc vaên baûn döôùi luaät töø khaâu thaåm ñònh döï aùn ñeán trieån khai thöïc hieän döï aùn. Coâng taùc BVMT luoân ñöôïc chuù yù, thöïc hieän toát vieäc ngaên ngöøa caùc taùc ñoäng xaáu ñeán moâi tröôøng do phaùt trieån caùc KCN gaây ra, ñoàng thôøi coâng taùc BVMT taïi caùc KCN ñöôïc tieán haønh chaët cheõ vaø coù taùc duïng tích cöïc.
Caùc KCN môùi xaây döïng coù cô sôû haï taàng toát, coù heä thoáng caáp thoaùt nöôùc, ñöôøng giao thoâng, heä thoáng ñieän, thoâng tin lieân laïc hoaøn chænh.
Caùc döï aùn ñöôïc caáp giaáy pheùp ñaàu tö vaøo caùc KCN phuø hôïp vôùi nhöõng ngaønh ñöôïc ñaêng kyù trong baùo caùo ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng (ÑTM) ñöôïc pheâ duyeät vaø thöïc hieän ñaày ñuû thuû tuïc ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng theo caùc quy ñònh hieän haønh. Ña soá caùc doanh nghieäp trong caùc KCN ñeàu tuaân thuû Luaät BVMT vaø caùc quy ñònh hieän haønh veà BVMT trong vieäc ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng ñoái vôùi caùc döï aùn ñaàu tö vaø xaây döïng, vaän haønh heä thoáng xöû lyù chaát thaûi tröôùc khi ñi vaøo hoaït ñoäng chính thöùc vaø thöïc hieän giaùm saùt moâi tröôøng ñònh kyø.
Tuy nhieân, hoaït ñoäng BVMT treân ñòa baøn Lvs Thò Vaûi vaãn coøn moät soá toàn taïi caàn ñöôïc giaûi quyeát sôùm nhö:
Moät soá caùc coâng ty haï taàng chöa ñaàu tö thích ñaùng vaøo cô sôû haï taàng thieát yeáu nhö heä thoáng ñöôøng giao thoâng, heä thoáng thoaùt nöôùc möa, nöôùc thaûi, tyû leä caây xanh… Ñaëc bieät laø haïng muïc coâng trình xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung cuûa KCN. Ngoaøi ra, trong hoaït ñoäng BVMT chöa thöïc hieän ñaày ñuû caùc yeâu caàu theo Quyeát ñònh pheâ chuaån ÑTM nhö: phaân khu chöùc naêng, giaùm saùt moâi tröôøng ñònh kyø, chöa thöïc hieän thöôøng xuyeân theo doõi, kieåm tra, giaùm saùt vieäc thöïc hieän traùch nhieäm BVMT cuûa caùc doanh nghieäp trong KCN.
Nhaän thöùc veà BVMT cuûa moät soá doanh nghieäp chöa ñaày ñuû, vaãn coøn doanh nghieäp trong caùc KCN chöa ñaàu tö ñuùng möùc vaø duy trì oån ñònh vieäc vaän haønh heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi ñaït yeâu caàu tröôùc khi xaû thaûi vaøo moâi tröôøng chung quanh. Beân caïnh ñoù, haàu heát caùc doanh nghieäp ñeàu chöa coù caùn boä chuyeân traùch cho hoaït ñoäng BVMT.
Ñoäi nguõ caùn boä quaûn lyù moâi tröôøng cuûa caùc ngaønh caùc caáp ôû ñòa phöông vaãn coøn thieáu veà chaát löôïng laãn trình ñoä chuyeân moân ñeå thöïc hieän nhieäm vuï ñöôïc giao.
Söï kieän gaàn ñaây nhaát laø töø thaùng 03/2006 ñeán thaùng 05/2006, Cuïc Moâi tröôøng phoái hôïp vôùi UÛy ban nhaân daân caùc tænh Ñoàng Nai vaø BR-VT, Vieän Moâi tröôøng vaø Taøi nguyeân thuoäc Ñaïi hoïc Quoác gia Tp.HCM, Vieän Hoùa hoïc thuoäc Vieän Khoa hoïc vaø Coâng ngheä toå chöùc kieåm tra 79 cô sôû saûn xuaát, kinh doanh vaø dòch vuï (goïi taét laø cô sôû), caùc KCN ñang hoaït ñoäng treân LVS Thò Vaûi, ñoàng thôøi tieán haønh quan traéc moâi tröôøng soâng Thò Vaûi, nhaèm xaùc ñònh nguyeân nhaân gaây oâ nhieãm, ñeà xuaát caùc bieän phaùp quaûn lyù, BVMT soâng Thò Vaûi. Keát quaû kieåm tra cho thaáy:
Coù 7 cô sôû thöïc hieän toát coâng taùc BVMT (ñöôïc xeáp loaïi xanh), trong ñoù tænh Ñoàng Nai coù 6 cô sôû vaø tænh BR-VT coù 1 cô sôû;
Coù 21 cô sôû chöa thöïc hieän toát coâng taùc BVMT (ñöôïc xeáp loaïi vaøng), trong ñoù tænh Ñoàng Nai coù 16 cô sôû vaø tænh BR-VT coù 5 cô sôû;
Coù 12 cô sôû gaây oâ nhieãm moâi tröôøng naëng, chöa thöïc hieän toát coâng taùc BVMT (ñöôïc xeáp loaïi naâu), trong ñoù tænh Ñoàng Nai coù 11 cô sôû vaø tænh BR-VT coù 1 cô sôû;
Coù 20 cô sôû gaây oâ nhieãm moâi tröôøng nghieâm troïng, chöa thöïc hieän toát coâng taùc BVMT (ñöôïc xeáp loaïi ñen), trong ñoù tænh Ñoàng Nai coù 12 cô sôû vaø tænh BR-VT coù 8 cô sôû;
19 cô sôû chöa ñuû ñieàu kieän ñeå tieán haønh ñaùnh giaù, xeáp loaïi (do taïm ngöng hoaït ñoäng, do ñang trong quaù trình xaây döïng, do taïi thôøi ñieåm kieåm tra khoâng coù nöôùc thaûi…), trong ñoù tænh Ñoàng Nai coù 12 cô sôû vaø tænh BR-VT coù 7 cô sôû.
Vieäc xöû lyù nöôùc thaûi taïi caùc KCN ven soâng Thò Vaûi nhìn chung chöa toát: chæ moät soá doanh nghieäp trong caùc KCN ñaõ xaây döïng vaø vaän haønh heä thoáng nöôùc thaûi cho doanh nghieäp mình nhö coâng ty coå phaàn höõu haïn Vedan, coâng ty phaân boùn Vieät Nhaät, coâng ty TNHH Höng Nghieäp Formosa, nhaø maùy Ñaïm Phuù Myõ, coâng ty lieân doanh DOP… Tuy nhieân, haàu heát caùc KCN ñeàu chöa coù heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung.
Tình hình hoaït ñoäng haøng haûi ven soâng
Söï thuaän lôïi vaø quaù trình phaùt trieån heä thoáng caûng nöôùc saâu Thò Vaûi – Caùi Meùp
Trong chieán löôïc phaùt trieån mình, nhieàu quoác gia treân theá giôùi ñaõ xaùc ñònh theá kyû 21 laø theá kyû cuûa ñaïi döông, höôùng maïnh söï phaùt trieån ra bieån ñaûo, ñaëc bieät chuù troïng ñeán vieäc khai thaùc bieån. Caùc nhaø nghieân cöùu ñaõ thoáng nhaát coi kinh teá bieån laø moät neàn kinh teá hoaøn chænh goàm 6 lónh vöïc kinh teá thaønh phaàn: kinh teá caûng, kinh teá ñoùng taøu, kinh teá du lòch bieån ñaûo, kinh teá thuûy saûn, kinh teá khai thaùc moû vaø kinh teá laán bieån. Trong ñoù kinh teá caûng giöõ vai troø chuû ñaïo.
Baø Ròa – Vuõng Taøu laø moät tænh coù ñaày ñuû yeáu toá ñeå phaùt trieån moät neàn kinh teá bieån hoaøn chænh ñaëc bieät laø kinh teá caûng. Naèm trong Vuøng Kinh teá Ñoäng löïc phía Nam, vôùi nhoùm caûng bieån soá 5 ñaõ ñöôïc quy hoaïch, khu vöïc tænh Baø Ròa – Vuõng Taøu hoäi ñuû moïi yeáu toá ñeå coù theå phaùt trieån moät heä thoáng caûng nöôùc saâu quy moâ lôùn, hieän ñaïi ngang taàm caùc quoác gia trong khu vöïc.
Töø nhöõng naêm 80, do nhu caàu tìm kieám moät vò trí xaây döïng caûng phuïc vuï cho toå hôïp xöû lyù daàu thoâ ôû phía Nam, soâng Thò Vaûi ñöôïc tìm thaáy nhö laø moät vò trí lyù töôûng veà ñieàu kieän töï nhieân ñeå xaây döïng moät cuïm caûng cho pheùp caùc taøu coù troïng taûi lôùn vaø neo ñaäu.
Coù theå so saùnh ñoä saâu chaïy taøu cuûa caùc tuyeán luoàng vaøo moät soá caûng chính cuûa Vieät Nam nhö: luoàng vaøo caûng Haûi Phoøng, ñoä saâu chaïy taøu 10,3 – 10,9m; luoàng vaøo caûng Caùi Laân (Quaûng Ninh), ñoä saâu chaïy taøu 9,8 – 11,0m; luoàng vaøo caûng Caùi Meùp Thò Vaûi, ñoä saâu chaïy taøu 13,0 – 14,6m; luoàng vaøo caûng Caàn Thô, ñoä saâu chaïy taøu 6,2 – 7,2m. Vieät Nam coù gaàn 3.000 km bôø bieån, nhöng ñeå tìm ra moät vò trí töï nhieân coù theå tieáp nhaän taøu troïng taûi 50.000 – 80.000 DTW, laïi gaàn caùc nguoàn haøng xuaát nhaäp khaåu lôùn thì chæ coù khu vöïc Thò Vaûi – Vuõng Taøu laø ñaùp öùng ñöôïc. Coù theå khaúng ñònh, Thò Vaûi – Vuõng Taøu laø khu vöïc vôùi taøi nguyeân thieân nhieân hoäi ñuû caùc yeáu toá thieân thôøi, ñòa lôïi, nhaân hoøa cho söï nghieäp phaùt trieån caûng maø ít nôi treân ñaát nöôùc ta coù ñöôïc. Chính vì ñieàu kieän töï nhieân vaø nhöõng yeáu toá thuaän lôïi treân maø nhieàu nhaø nghieân cöùu veà caûng nöôùc ta ñaõ goïi nôi ñaây laø vuøng taøi nguyeân caûng cuûa ñaát nöôùc.
Tænh Baø Ròa - Vuõng Taøu laø khu vöïc taäp trung chuû yeáu caùc döï aùn ñaàu tö vaø khai thaùc quan troïng cuûa ngaønh Daàu khí. Heä thoáng caûng Thò Vaûi – Vuõng Taøu coù chöùc naêng quan troïng laø phuïc vuï caùc nhu caàu khai thaùc cuûa ngaønh Daàu khí, ñaùp öùng caùc yeâu caàu xuaát nhaäp haøng cho caùc döï aùn thuoäc Ngaønh daàu khí trong khu vöïc vaø vuøng phuï caän goùp phaàn taêng cöôøng naêng löïc cuûa lónh vöïc dòch vuï Daàu khí, phuïc vuï nhu caàu xuaát nhaäp haøng hoùa cuûa caùc cô sôû kinh teá vaø caùc khu coâng nghieäp trong khu vöïc. Hieän coù 3 cuïm caûng doïc theo soâng Thò Vaûi, bao goàm khu vöïc caûng goø daàu C, khu vöïc caûng Phuù Myõ vaø khu vöïc caûng Caùi Meùp.
Khu vöïc Phuù Myõ thu huùt ñöôïc söï chuù yù cuûa caùc nhaø ñaàu tö sôùm nhaát trong caùc caûng doïc soâng Thò Vaûi, bôûi vì loøng soâng naøy coù loøng soâng saâu vaø coù khaû naêng tieáp nhaän taøu 30.000 DWT vôùi chi phí ñaàu tö thaáp hôn. Hieän taïi, khu vöïc naøy ñaõ coù 2 caûng hoaït ñoäng laø: caûng daàu nhaø maùy Ñieän Phuù Myõ coù 2 beán taøu chôû daàu10.000 DWT vaø caûng Phuù Myõ cuûa Coâng ty Lieân doanh Baria Serece goàm 300m beán coù khaû naêng tieáp nhaän taøu troïng taûi tôùi 60.000 DWT, ñaây laø caûng haøng rôøi lôùn nhaát trong khu vöïc.
Khu vöïc Caùi Meùp coù bôø vôùi chieàu 4 km, loøng soâng coù chieàu roäng hôn 1000m vaø loøng soâng coù nhieàu ñoaïn soâng saâu 30m. Hieän taïi, caûng LPG Caùi Meùp ñaõ ñöôïc xaây döïng, caûng VINAFOOD vaø Vuõng Taøu Petro ñang ñöôïc xaây döïng.
Baûng 4. Heä Thoáng Caûng Bieån Thuoäc Khu Vöïc Soâng Thò Vaûi Tænh Baø Ròa Vuõng Taøu
STT
Teân beán caûng
Naêm coâng boá
Loaïi caûng
Soá löôïng caàu caûng
Toång chieàu daøi
(m)
Naêng löïc thieát keá (taán/ naêm)
Khaû naêng tieáp nhaän taøu (DWT)
Doanh nghieäp caûng
1
Caûng Pv Gas Vuõng Taøu
09/2/2001
Chuyeân duøng
02
210
1.000.000
≤ 20.000
Coâng ty cheá bieán & KDSP khí
2
Caûng Interflour Caùi Meùp
23/6/2003
Chuyeân duøng
01
270
2.000.000
≤ 50.000
C.Ty TNHH Iterflour
3
Caûng BARIA SERECE
03/9/1996
Toång hôïp
07
651
2.000.000
≤ 60.000
C.Ty LD BariaSerece
4
Caûng Daàu NM Ñieän Phuù Myõ 2-1
11/9/1997
Chuyeân duøng
01
175
150.000
≤ 10.000
Nhaø maùy ñieän Phuù Myõ
5
Caûng Daàu Nhaø Maùy Ñieän Phuù Myõ 1
17/7/2002
Chuyeân duøng
01
190
150.000
≤ 10.000
Nhaø maùy ñieän Phuù Myõ
6
Caûng Holcim
25/8/2005
Chuyeân duøng
01
246
1.500.000
≤ 50.000
C.Ty Holcim Vieät Nam
7
Caûng Ñaïm & Dòch Vuï Daàu Khí
28/7/2004
Chuyeân duøng
02
385
3.000.000
≤ 30.000
C.Ty kyõ thuaät DVDK
8
Caûng Nhaø Maùy Theùp Phuù Myõ
27/10/2006
Toång hôïp
01
230
900.000
≤ 50.000
C.ty theùp Mieàn Nam
9
Caûng Container Caùi Meùp Thöôïng (ñang Xaây Döïng )
Chuyeân duøng
02
600
6.600.000
≤ 50.000
Taân caûng Saøi Goøn
10
Caàu Caûng NM Ñoùng Taøu Ba Son (Ñang Xaây Döïng)
Uï taøu
04
700
≤ 150.000
Nhaø maùy ñoùng taøu Bason
11
Caûng Traïm Nghieàn Xm Caåm Phaû (Ñang Xaây Döïng)
Chuyeân duøng
01
224
1.870.000
≤ 15.000
Toång coâng ty XNK xaây döïng Vieät Nam
12
Caûng Quoác Teá Caùi Meùp – Thò Vaûi (Döï Kieán Xaây Döïng 2008)
Chuyeân duøng
04
1.200
4.500.000
≤ 50.000
Caûng Saøi Goøn
13
Caûng Saøi Goøn Môùi (Döï Kieán Xaây Döïng Naêm 2007)
Toång hôïp
02
300
1.500.000
≤ 30.000
14
Toång
29
5.381
25.170.000
Caùc hoaït ñoäng dòch vuï cuûa caûng
Dòch vuï caûng: boác xeáp haøng hoùa, söû duïng baõi ñeå löu giöõ haøng hoùa, cho thueâ daøi haïn, ngaén haïn, baûo döôõng laép raùp caùc caáu kieän haøng hoùa, cho thueâ beán caäp taøu vaø caùc dòch vuï khaùc coù lieân quan ñeán beán taøu;
Dòch vuï kho baõi: cho thueâ kho, baõi, cho thueâ vaên phoøng laøm vieäc;
Dòch vuï cung öùng vaät tö thieát bò: cho thueâ thieát bò, phöông tieän vaän chuyeån, cung caáp nhieân lieäu, nöôùc, dung dòch vaø caùc loaïi vaät tö kyõ thuaät cho taøu thaêm doø, taøu khoan, giaøn khoan, taøu dòch vuï, taøu con thoi;
Dòch vuï ñaïi lyù taøu bieån, thoâng tin lieân laïc: laøm ñaïi lyù cho caùc taøu theo yeâu caàu cuûa chuû taøu;
Dòch vuï söûa chöõa: söûa chöõa caùc phöông tieän vaän taûi thuûy boä qua caûng, cheá taïo cung caáp heä thoáng thieát bò.
Hieän traïng quaûn lyù moâi tröôøng ôû caùc caûng ven soâng Thò Vaûi
Nhieàu caûng ñaõ chuù yù ñaàu tö heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi. Tuy nhieân moät soá taøu thuyeàn ra vaøo caûng khoâng chaáp haønh quy ñònh veà moâi tröôøng, xaû daàu thaûi, daàu caën ra soâng, bieån gaây oâ nhieãm moâi tröôøng cuïc boä.
Caùc söï coá traøn daàu do chìm taøu maëc duø vieäc trieån khai öùng cöùu söï coá ñöôïc trieån khai nhanh choùng vaø ñaõ thu hoài ñöôïc moät löôïng lôùn daàu traøn, nhöng daàu lan ñaõ aûnh höôûng nhieàu nôi. Haäu quaû cuûa caùc söï coá naøy ñoái vôùi moâi tröôøng bieån noùi chung vaø caùc löu vöïc soâng noùi rieâng ñeàu khoâng ñöôïc xöû lyù hoaëc xöû lyù khoâng kòp thôøi do ban quaûn lyù chöa coù phöông tieän vaø chöa coù vaên baûn phaùp quy höôùng daãn cuï theå ñeå caùc ñôn vò gaây ra söï coá coù traùch nhieäm giaûi quyeát haäu quaû.
Hieän Traïng Chaát Löôïng Moâi Tröôøng Lvs Soâng Thò Vaûi
Nhieät ñoä
Caùc keát quaû phaân tích chaát löôïng nöôùc soâng Thò Vaûi cuûa Sôû TN&MT tænh Ñoàng Nai töø naêm 2001 ñeán naêm 2006 cho thaáy nhieät ñoä nöôùc soâng khoâng coù söï bieán ñoäng lôùn giöõa muøa khoâ vaø muøa möa vaø giöõa caùc naêm cuõng khoâng coù söï bieán ñoäng lôùn, dao ñoäng trong khoaûng 28,3oC - 32,7oC. Khu vöïc Phuù Myõ, maëc duø laø nôi tieáp nhaän moät löôïng nöôùc giaûi nhieät raát lôùn töø cuïm nhaø maùy nhieät ñieän Phuù Myõ nhöng nhieät ñoä nöôùc soâng ôû khu vöïc naøy nhìn chung khoâng taêng nhieàu so vôùi caùc khu vöïc khaùc, chæ dao ñoäng trong khoaûng 30,4oC - 32,7oC.
Maøu vaø muøi
Nöôùc soâng Thò Vaûi coù maøu ñoû naâu, ñuïc, muøi hoâi. Khi trieàu xuoáng, taïi khu vöïc Goø Daàu - Myõ Xuaân, nöôùc coù maøu ñen, muøi hoâi raát khoù chòu do bò oâ nhieãm bôûi nöôùc thaûi cuûa nhaø maùy Vedan vaø KCN Goø Daàu. Do cheá ñoä thuûy trieàu (trieàu ñoåi doøng 4 laàn/ngaøy) vaø hình thaùi soâng neân nöôùc baån ôû khu vöïc naøy haàu nhö khoâng ñöôïc pha loaõng.
Haøm löôïng Oxy hoøa tan (DO)
Keát quaû quan traéc soâng Thò Vaûi cuûa Sôû TN&MT tænh Ñoàng Nai giai ñoaïn 2001 - 2006 cho thaáy haøm löôïng DO töông ñoái thaáp vaø coù söï phaân hoùa giöõa caùc ñoaïn soâng: khu vöïc cöûa soâng nhôø ñöôïc pha loaõng toát neân haøm löôïng DO ôû khu vöïc naøy vaãn coøn ôû möùc cao, trung bình khoaûng 3,8-6,4 mg/l vaø vaãn coøn naèm trong giôùi haïn cho pheùp cuûa tieâu chuaån nöôùc maët ñoái vôùi nguoàn loaïi B. Rieâng khu vöïc caûng Goø Daàu coù haøm löôïng DO raát thaáp, trung bình khoaûng 0,8-4,2 mg/l (naêm 2003, giaù trò DO < 1 mg/l) do khu vöïc naøy tieáp nhaän nguoàn nöôùc thaûi raát lôùn töø cuïm nhaø maùy Vedan vaø KCN Goø Daàu.
Nhu caàu oxy sinh hoùa (BOD5)
Keát quaû quan traéc soâng Thò Vaûi cuûa Sôû TN&MT tænh Ñoàng Nai giai ñoaïn 2001 - 2006 cho thaáy haøm löôïng BOD5 coù söï bieán ñoäng maïnh qua caùc naêm, muøa khoâ thöôøng cao hôn muøa möa. Haøm löôïng BOD5 vaøo muøa khoâ trung bình khoaûng 2,1 - 15,2 mg/l vaø khoaûng 2,2 - 9,4 mg/l vaøo muøa möa, cao nhaát ôû khu vöïc Goø Daàu - Long Thoï vaø coù xu höôùng giaûm daàn veà phía cöûa soâng.
Nhu caàu Oxy hoùa hoïc (COD)
Keát quaû quan traéc cuûa Sôû TN&MT tænh BR-VT naêm 2006 vöøa qua cho thaáy haøm löôïng COD ôû soâng Thò Vaûi raát cao, dao ñoäng trong khoaûng 43 - 912 mg/l. Neáu so vôùi Tieâu chuaån chaát löôïng nöôùc maët, loaïi B (COD < 35 mg/l), thì taát caû caùc vò trí khaûo saùt ñeàu vöôït tieâu chuaån cho pheùp töø 1,2 ñeán 26 laàn.
Baûng 5. Haøm löôïng COD ôû soâng Thò Vaûi naêm 2006
Ñieåm thu maãu
Ñôït khaûo saùt (mg/l)
Ñôït 1
Ñôït 2
Ñôït 3
Ñôït 4
V1
258
120
773
247
V2
236
120
751
483
V3
107
90
408
569
V4
43
124
495
580
V5
537
90
453
333
V6
129
228
912
419
TCVN 5942 – 1995, loaïi B: COD < 35 mg/l
Ghi chuù:Ñôït 1: 03/03-10.04.2006, Ñôït 2: 29.04-16.6.2006,
Ñôït 3: 06.07-25.07.2006, Ñôït 4: 15.09-12.10.2006.
V1: caûng Vedan, V2: caùch caûng Vedan 1 km veà phía haï löu,
V3 caûng daàu Phuù Myõ, V4: cöûa xaû nhaø maùy ñieän Phuù Myõ,
V5: caûng BaRia Serece, V6: giao vôùi soâng Goø Gia.
Nguoàn: Sôû TN&MT tænh Baø Ròa - Vuõng Taøu, 2006
Độ pH
pH cuõng laø moät yeáu toá quan troïng trong vieäc ñaùnh giaù chaát löôïng nöôùc, noù aûnh höôûng ñeán caùc quaù trình sinh hoïc, hoùa hoïc trong nöôùc. Nöôùc soâng Thò Vaûi laáy nguoàn töø bieån, do vaäy pH thuoäc loaïi kieàm yeáu. Tuy nhieân keát quaû ño ñaïc cho thaáy pH > 7,5 chæ coøn gaëp ôû cuûa bieån khi trieàu cöôøng vaø töø caây soá thöù 12 keå töø cöûa bieån pH giaûm coøn 7. Nhöng khi trieàu kieät thì pH > 7 chæ gaëp töø cöûa bieån töø caây soá 4, treân quaõng soâng coøn laïi pH <7.
pH lieân tuïc giaûm veà phía thöôïng nguoàn, moâi tröôøng nöôùc chuyeån sang acid yeáu. Khi trieàu cöôøng, nöôùc ñaåy töø bieån vaøo, soâng Thò vaûi coù ñoä axit lôùn hôn khi trieàu kieät.
Söï chuyeån hoùa töø kieàm yeáu sang axit yeáu khi ñi töø cöûa bieån vaøo chaéc chaén coù lieân quan ñeán nguoàn xaû thaûi khoâng nhöõng coù ñoä pH thaáp maø phaûi khoái löôïng raát lôùn. Nhö chuùng ta ñaõ bieát, khu coâng nghieäp Vedan coù nguoàn thaûi höõu cô vôùi pH trong khoaûng 2,5 – 3,6 vaø töø nhaø maùy Superphosphate pH trong khoaûng 2 – 4.
Hàm lượng chất lơ lửng
Keát quaû quan traéc cuûa Sôû TN&MT tænh Ñoàng Nai giai ñoaïn 2001 – 2006 cho thaáy haøm löôïng TSS coù söï bieán ñoäng qua caùc naêm:
Giai ñoaïn 2001 - 2003, vaøo muøa möa haøm löôïng TSS coù xu höôùng taêng daàn, dao ñoäng trung bình khoaûng 41 -104 mg/l;
Giai ñoaïn 2004 - 2006, haøm löôïng TSS coù xu höôùng giaûm so vôùi caùc naêm tröôùc vaø giaûm daàn qua caùc naêm ôû caû hai muøa vaø ñoaïn töø caûng Phuù Myõ ra cöûa soâng haøm löôïng TSS thöôøng coù haøm löôïng TSS cao hôn caùc ñoaïn soâng coøn laïi.
Rieâng naêm 2006, keát quaû quan traéc cuûa Sôû TN&MT tænh Ñoàng Nai cho thaáy haøm löôïng TSS trung bình ôû soâng Thò Vaûi vaøo muøa khoâ khoaûng 12 - 50 mg/l, muøa möa khoaûng 11 - 68 mg/l.
Tuy nhieân, keát quaû giaùm saùt soâng Thò Vaûi cuûa Chi Cuïc BVMT Tp.HCM naêm 2006 cho thaáy haøm löôïng TSS cao hôn keát quaû quan traéc cuûa Sôû TN&MT tænh Ñoàng Nai, trung bình khoaûng 46 - 116 mg/l vaøo muøa khoâ vaø khoaûng 50 - 95 mg/l vaøo muøa möa. So vôùi tieâu chuaån nöôùc bieån ven bôø phuïc vuï nuoâi thuûy saûn TCVN 5943 – 1995 khoâng ñaït tieâu chuaån vaø theo nhaän xeùt caûm quan vaøo thôøi ñieåm khaûo saùt soâng cuõng cho thaáy nöôùc soâng Thò Vaûi ñuïc vaø coù nhieàu caën lô löûng chöùng toû hoaït ñoäng Coâng Nghieäp vaø caûng ven soâng laø nguyeân nhaân laøm gia taêng ñoä ñuïc vaø caën lô löûng trong nöôùc soâng Thò Vaûi.
Hàm lượng chất dinh dưỡng
Toång Nitô
Keát quaû giaùm saùt khu vöïc soâng Thò Vaûi - Caùi Meùp naêm 2006 cuûa Chi Cuïc BVMT Tp.HCM cho thaáy haøm löôïng Nitô toång trong nöôùc soâng Thò Vaûi khaù cao: muøa khoâ trung bình khoaûng 1,54 - 11,1 mg/l; muøa möa khoaûng 0,87-2,1 mg/l. Khu vöïc Goø Daàu - Myõ Xuaân coù haøm löôïng Nitô toång cao nhaát (muøa khoâ trung bình khoaûng 6,72 - 11,1 mg/l, muøa möa khoaûng 1,49 - 1,79 mg/l) vaø giaûm daàn ra phía cöûa soâng.
Nhìn chung, haøm löôïng N toång ôû soâng Thò Vaûi trong naêm 2006 vaøo muøa möa khoaûng 0,87-2,1 mg/l vaø muøa khoâ khoaûng 1,54 - 11,1 mg/l taêng 3 laàn so vôùi cuøng kyø naêm 2000 (khoaûng 1,3 - 3,2 mg/l)[12]. Khoaûng bieán thieân naøy vöôït ngöôõng giaøu dinh döôõng theo baûng phaân loaïi chaát löôïng nöôùc cuûa Vieän Chaát löôïng nöôùc Ñan Maïch - 1992 (khi noàng ñoä N > 0,5 mg/l: giaøu dinh döôõng).
Toång Photpho
Haøm löôïng P toång ôû soâng Thò Vaûi giai ñoaïn 2001-2006 khoaûng 0,008 - 0,72 mg/l vaøo muøa khoâ vaø khoaûng 0,013 - 0,449 mg/l vaøo muøa möa; cao nhaát laø vaøo muøa khoâ naêm 2002 (khoaûng 0,413 - 0,72 mg/l) vaø muøa khoâ naêm 2003 (khoaûng 0,08 - 0,534 mg
Các file đính kèm theo tài liệu này:
Luan van hoan chinh 22 .doc- 0 Bia.doc
- 1huong_dan_lcach_trinh_bay_luan_van.doc
- 2loi cam on.doc
- 4ao.doc
