Vai trò của yếu tố con người và các giải pháp phát huy vai trò con người trong thời kỳ công nghiệp hóa - hiện đại hóa

hÝ ho¸, ®iÖn khÝ ho¸ …lÉn tin häc hãa . Chóng ta ph¶i chuÈn bÞ mét nguån nh©n lùc phôc vô c¶ 3 nÒn kinh tÕ: kinh tÕ n«ng nghiÖp, kinh tÕ c«ng nghiÖp, kinh tÕ tri thøc. Xem xÐt cô thÓ, d©n c­ n­íc ta hiÖn nay ®a sè ë n«ng th«n, phÇn ®¸ng kÓ tæng s¶n phÈm quèc néi do khu vùc n«ng nghiÖp ®ãng gãp (trªn ph¹m vi thÕ giíi n¨m 1913 n«ng nghiÖp ®ãng gãp 70% vµo th­¬ng m¹i thÕ giíi, nay chØ cßn 17%); lao ®éng n«ng nghiÖp chiÕm mét phÇn lín. C¬ cÊu lao ®éng ®ang chuyÓn dÞch theo h­íng t¨ng lao ®éng c«ng nghiÖp, lao ®éng dÞch vô, lao ®éng trÝ thøc, nh»m ®¸p øng ®­îc chuyÓn dÞch c¬ cÊu lao ®éng, c¬ cÊu kinh tÕ. Héi nghÞ Trung ­¬ng 6 (kho¸ IX) häp vµo th¸ng 7-2002 ®¸nh gi¸ r»ng b­íc sang thÕ kû XXI, ®éi ngò lao ®éng cña n­íc ta ®· cã b­íc ph¸t triÓn míi: “Lao ®éng cã tr×nh ®é tõ cao ®¼ng trë lªn t¨ng 17,2%(tõ 800000 n¨m 1995 lªn 1300000 n¨m 2000). Sè lao ®éng ®· qua ®µo t¹o ®¹t 20% n¨m 2000(n¨m 1996 lµ 13%). VËy chóng ta kh«ng ®¹t chØ tiªu tõ 25% lao ®éng ®· qua ®µo t¹o vµo n¨m 2000 nh­ NghÞ quyÕt Trung ­¬ng (Kho¸ VIII) ®· ®Ò ra ; t×nh h×nh nguån nh©n lùc cña n­íc ta hiÖn nay ®ang ë trong t×nh tr¹ng rÊt phøc t¹p.Theo kÕt qu¶ ®iÒu tra lao ®éng vµ viÖc lµm n¨m 2002 do Bé lao ®éng -th­¬ng binh-vµ x· héi c«ng bè th¸ng10-2002, ®Õn 1-7-12002 sè ng­êi trong ®é tuæi lao ®éng lµ 60,66% (kho¶ng 48,5 triÖu ng­êi), trong ®ã kho¶ng 40,7 triÖu ng­êi tõ 15 tuæi trë lªn ho¹t ®éng kinh tÕ th­êng xuyªn (khu vùc thµnh thÞ cã kho¶n 9,7 triÖu ng­êi, chiÕm 23,87 % khu vùc n«ng th«n kho¶ng 31 triÖu ng­êi, chiÕm76,13%). Sè lao ®éng kh«ng biÕt ch÷ lµ 8,74% vµ 80,31%lao ®éng tr×nh ®é tõ tiÓu häc trë lªn: nh­ng cã kh¸c biÖt kh¸ lín gi÷a n«ng th«n vµ thµnh thÞ: tû lÖ lao ®éng ch­a biÕt ch÷ n«ng th«n cao gÊp 6 lÇn thµnh thÞ, trong khi ®ã tû lÖ lao ®éng ë thµnh thÞcã tr×nh ®é tõ trung häc phæ th«ng trá lªn cao gÊp 8 lÇn ë n«ng th«n. Trong sè lao ®éng qua ®µo t¹o(chiÕm 19,62% ®éi ngò lao ®éng), còng cã sù kh¸c biÖt lín gi÷a n«ng th«n vµ thµnh thÞ: ë thµnh thÞ, tØ lÖ lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt 44,60%, ë n«ng th«n lµ 11,89%. TÝnh ®Õn th¸ng1-2000, trong kho¶ng 7,5 triÖu ng­êi lao ®éng th× ®a sè cã tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt thÊp :kho¶ng 4,9 triÖu ng­êi cã tr×nh ®é s¬ cÊp hoÆc chøng chØ nghÒ; tr×nh ®é THCN:1,4 triÖu , tr×nh ®é C§-§H: 1,3 triÖu;th¹c sÜ h¬n 10000 ng­êi. Riªng tݪn sÜ vµ tiÕn sÜ khoa häc ®Õn th¸ng 5-2002 cã kho¶ng13500 ng­êi. Vµo cuèi n¨m 2002 chóng ta cã 1032 gi¸o s­ vµ 4563 phã gi¸o s­ . C¬ cÊu tr×nh ®é ®µo t¹o cña ®éi ngò lao ®éng tÝnh theo tû lÖ gi÷a lao ®éng tr×nh ®é §H, THCN vµ c«ng nh©n kü thuËt lµ 1:1,75:2,3 vÉn lµ mét c¬ cÊu bÊt hîp lý vµ ®Ó kÐo dµi,dÉn ®Õn t×nh tr¹ng thõa thÇy thiÕu thî, kü s­ lµm c«ng viÖc cña c¸n bæ trung cÊp kü thuËt.Trong c¬ cÊu ®éi ngò lao ®éng ë c¸c c¬ së s¶n xuÊt cña n­íc ta ®éi ngò c«ng nh©n vµ lao ®éng ®¬n gi¶n chiÕm h¬n 80% ®éi ngò lao ®éng; ®éi ngò c«ng nh©n ®· qua ®µo t¹o; nhµ kü thuËt; qu¶n lý; ph¸t minh vµ ®æi míi c«ng nghÖ chØ chiÕm 18%.Trong 50 n¨m qua , chóng ta ®· ®µo t¹o ®­îc h¬n 1 triÖu c¸n bé c¸c ngµnh kü thuËt cã tr×nh ®é ®¹i häc víi c¬ cÊu ngµnh nh­ sau: S­ ph¹m : 33,3% Khoa häc kü thuËt :25,5% Khoa häc x· héi: 17% Y d­îc: 9,3% N«ng nghiÖp: 8,1% Khoa häc tù nhiªn: 6,8% Râ rµng c¬ cÊu ngµnh ®µo t¹o nh­ vËy lµ bÊt hîp lý, lµ mét n­íc n«ng nghiÖp mµ chØ cã 8,1% c¸n bé cã tr×nh ®é ®¹i häc ®­îc ®µo t¹o thuéc ngµnh n«ng nghiÖp, ch­a ®¸p øng yªu cÇu cña CNH-H§H. N­íc ta tiÕn hµnh CNH-H§H trªn c¬ së ®an xen gi÷a hai nÒn v¨n minh chñ yÕu lµ n«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp, cïng víi mét sè nh©n tè ban ®Çu cña v¨n minh tri thøc. Song vÒ c¬ b¶n, n­íc ta vÉn lµ mét n­íc n«ng nghiÖp l¹c hËu: D©n sè n«ng th«n chiÕm gÇn 80% d©n sè c¶ n­íc, ®Æc biÖt trong ®ã, d©n sè trÎ (d­íi 15 tuæi ) chiÕm kh¸ ®«ng, h¬n 1/3 tæng sè; vµ lao ®éng n«ng th«n chiÕm h¬n 70% tæng nguån lao ®éng x· héi, trong ®ã phÇn lín l¹i ch­a qua ®µo t¹o, hÇu hÕt ®ang lao ®éng thñ c«ng, b»ng nh÷ng kinh nghiÖm, cæ truyÒn lµ chÝnh. Nguån nh©n lùc dåi dµo ë khu vùc n«ng th«n, do ®ã chñ yÕu vÉn ®ang ë d¹ng tiÒm n¨ng kinh tÕ søc m¹nh cña nã ch­a ®­îc ph¸t huy ®Çy ®ñ do tr×nh ®é häc vÊn vµ tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt h¹n chÕ. NhiÒu nghiªm cøu ®· chøng minh nÕu tÝnh chi phÝ trªn mét ®¬n vÞ s¶n phÈm, lao ®éng n«ng th«n n­íc ta hiÖn nay ®¾t h¬n so víi lao ®éng cña nhiÒu nÒn kinh tÕ kh¸c, vµ : t×nh h×nh nµy dÉn ®Õn hai hËu qu¶ lín ®èi víi nÒn kinh tÕ ®ang ë trong giai ®o¹n ®Èy m¹nh më cöa vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, ®ã lµ mét m«i tr­êng ®Çu t­ kÐm hÊp dÉn vµ søc c¹nh tranh thÊp cña s¶n phÈm. Theo sè liÖu thèng kª míi nhÊt c«ng bè n¨m 2003, lao ®éng n«ng th«n n­íc ta cã 31012699 ng­êi ®ang tham gia ho¹t ®éng kinh tÕ, chiÕm76,18% tæng sè lao ®éng c¶ n­íc cã tr×nh ®é häc vÊn ®­îc ph¶n ¸nh trong b¶ng 1. B¶ng 1. Tr×nh ®é häc vÊn cña lao ®éng n«ng th«n c¶ n­íc chia theo n«ng th«n- thµnh thÞ ( tÝnh tõ ®ñ 15 tuæi trë lªn ®ang ho¹t ®éng kinh tÕ) §¬n vÞ tÝnh:Ng­êi Thø tù Tr×nh ®é häc vÊn Tæng sè Chia Theo N«ng th«n Thµnh thÞ 1 Ch­a biÕt ch÷ 1523001 1428735 94266 2 Ch­a tèt nghiÖp TiÓu häc 6434724 5629097 805627 3 Tèt nghiÖp TiÓu häc 12911678 10578521 2333157 4 Tèt nghiÖp THCS 12400369 9710280 2690089 5 Tèt nghiÖp THPT 7447084 3666066 3781018 Céng 40716856 31012699 9704157 Nguån Bé lao ®éng-Th­¬ng binh vµ x· héi, Sè liÖu thèng kª Lao ®éng-ViÖc lµm ë ViÖt Nam 2002,Nxb. Lao ®éng-X· héi-Hµ Néi,2003,tr.24 vµ 30. XÐt vÒ tr×nh ®é häc vÊn (B.1), cã 4,6% ch­a biÕt ch÷(chiÕm 93,81% tæng sè lao ®éng ch­a biÕt ch÷ cña c¶ n­íc), 18,15% ch­a tèt nghiÖp tiÓu häc, 34,11% tèt nghiÖp tiÓu häc,31,31% tèt nghiÖp THCS vµ 11,82% tèt nghiÖp THPT( so víi c¸c tØ lÖ t­¬ng øng cña lao ®éng thµnh thÞ lµ 0,97%, 8,3%, 24,04%, 27,72% vµ 38,96%). XÐt trªn vÒ tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt(B.2), lao ®éng khu vùc n«ng th«n cã 3751721 ng­êi ®· qua ®µo t¹o(B.2), míi ®¹t tØ lÖ 12,09% so víi chØ tiªu 22-25% lao ®éng c¶ n­íc qua ®µo t¹o do §¹i Héi VIII ®Ò ra. Ch­a nãi, phÇn lín trong sè nµy ®ang ë tr×nh ®é thÊp (52,1% lµ nh÷ng lao ®éng cã tr×nh ®é s¬ cÊp / chøng chØ nghÒ vµ CNKT kh«ng cã b»ng), cßn l¹i, CNKT:14,88%, THCN:20,43%, C§-§H: trë lªn chiÕm 12,59% (so víi 21,98%, 30,58%,18,86%, vµ 28,57% lµ c¸c tØ lÖ t­¬ng øng cña lao ®éng thµnh thÞ). B¶ng 2. Tr×nh ®é chuyªn m«n-kü thuËt cña lao ®éng c¶ n­íc, chia theo n«ng th«n- thµnh thÞ (tõ ®ñ 15 tuæi trë lªn ho¹t ®éng kinh tÕ th­êng xuyªn) §¬n vÞ tÝnh:Ng­êi Thø tù Tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt Tæng sè Chia Theo N«ng th«n Thµnh thÞ 1 S¬ cÊp/ cã chøng chØ nghÒ 1300947 993782 307165 2 C«ng nh©n kü thuËt kh«ng b»ng 1592368 960745 631623 3 C«ng nh©n kü thuËt cã b»ng 1864015 558168 1305847 4 Trung häc chuyªn nghiÖp 1571821 766611 805210 5 Cao ®¼ng, ®¹i häc vµ trªn ®¹o häc 1692646 472415 1220231 Céng 8021797 3751721 4270076 Nguån Bé lao ®éng-Th­¬ng binh vµ x· héi, Sè liÖu thèng kª Lao ®éng-ViÖc lµm ë ViÖt Nam 2002, S®d, tr.181,183 2. KÕt qu¶ ®iÒu tra cña §Ò tµi cÊp Nhµ n­íc (thuéc Ch­¬ng tr×nh KHCN cÊpNhµ n­íc KX05 2001-2005) vÒ tr×nh ®é ®µo t¹o cña lao ®éng n«ng nghiÖp –n«ng th«n ®­îc tiÕn hµnh t¹i 7 tØnh vµ thµnh phè trong c¶ n­íc, còng cho biÕt mét sè thùc tr¹ng t­¬ng tù. B¶ng 3.Tr×nh ®é chuyªn m«n-kü thuËt cña lao ®éng n«ng th«n qua ®iÒu tra kh¶o s¸t Thø tù Tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt Sè ng­êi ChiÕm tØ lÖ(%) Tæng sè 990 100,00 I Ch­a qua ®µo t¹o: 736 74,40 II §· qua ®µo t¹o, chia theo cÊp tr×nh ®é: 1 NghÒ <6 th¸ng 79 7,96 2 NghÒ 6-12 th¸ng 30 3,00 3 NghÒ dµi h¹n(>1 n¨m) 37 3,76 4 Trung häc chuyªn nghiÖp 68 6,88 5 Cao ®¼ng 15 1,50 6 §¹i häc 24 2,40 7 Sau §H 01 0,10 Nguån sè liÖu Nhµ n­íc KX05-10. Sè liÖu ®iÒu tra, 3-2003 C¸c sè liÖu trong B¶ng 3 cho thÊy, qu¸ nöa (57,50%) sè lao ®éng cã chuyªn m«n kü thuËt ë ®©y còng chØ qua ®µo t¹o nghÒ, sè cßn l¹i gåm THCN chiÕm 26,77% vµ C§-§H trë lªn chiÕm 15,74%. 3.MÆt kh¸c, theo dù b¸o cña nhiÒu nhµ khoa häc, trong nÒn s¶n xuÊt c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i, víi tèc ®é ph¸t triÓn nhanh chãng cña khoa häc vµ c«ng nghÖ, víi sù c¹nh tranh quyÕt liÖt cña c¬ chÕ thÞ tr­êng th× trung b×nh mçi ng­êi, trong cuéc ®êi lao ®éng, cã thÓ sÏ ph¶i ®æi nghÒ kho¶ng 4-5 lÇn. Nh­ vËy, râ rµng lµ ng­êi lao ®éng, nÕu muèn tiÕp tôc viÖc lµm, ph¶i kh«ng ngõng häc tËp ®Ó n©ng cao tr×nh ®é, cËp nhËt c¸c kü n½ng, kiÕn thøc míi mét c¸ch liªn tôc hoÆc theo hoÆc theo ®Þnh kú, thËm chÝ ph¶i ®­îc ®µo t¹o l¹i míi cã thÓ ®¸p øng yªu cÇu c«ng viÖc,.. Nãi tãm l¹i, nh÷ng ®iÒu ®· tr×nh bµy trªn còng nãi r»ng, muèn ®¸p øng ®­îc yªu cÇu héi nhËp nÒn kinh tÕ khu vùc v­¬n tíi mét cuéc sèng Êm no, mét x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh, ®¸p øng ®ßi hái cña CNH,H§H ®Êt n­íc th× lao ®éng n«ng th«n n­íc ta sÏ ph¶i cè g¾ng h¬n n÷a, v­ît qua mäi th¸ch thøc do thùc tiÔn CNH,H§H ®Æt ra. 3.Nguyªn nh©n lµm h¹n chÕ ph¸t triÓn nguån lùc con ng­êi Nh÷ng h¹n chÕ trong viÖc x©y dùng, båi d­ìng, ph¸t huy nguån lùc con ng­êi ViÖt Nam trong thêi gian qua do nh÷ng nguyªn nh©n sau: Thø nhÊt, N­íc ta lµ mét n­íc n«ng nghiÖp l¹c hËu ®i lªn chñ nghÜa x· héi, n¨ng suÊt lao ®éng cßn rÊt thÊp, ®êi sèng cña nh©n d©n cßn nhiÒu khã kh¨n, t×nh tr¹ng nghÌo ®ãi cßn tån t¹i trong mét bé phËn d©n c­, do vËy, viÖc ch¨m sãc ®Çy ®ñ, ®¶m b¶o nh÷ng ®iÒu kiÖn cho con ng­êi ph¸t triÓn toµn diÖn cßn h¹n chÕ. Thø hai, ViÖt Nam tr¶i qua nhiÒu n¨m chiÕn tranh, víi khÈu hiÖu tÊt c¶ cho tiÒn tuyÕn, tÊt c¶ ®¸nh th¾ng, chóng ta dån søc ng­êi søc cña ®Ó gi¶i phãng miÒn Nam thèng nhÊt ®Êt n­íc, kh«ng cã ®iÒu kiÖn ch¨m sãc cho con ng­¬i. HiÖn nay, hËu qu¶ chiÕn tranh cßn ®Ó l¹i rÊt nÆng nÒ ®ßi hái toµn §¶ng, toµn d©n ph¶i tiÕp tôc kh¾c phôc. Thø ba, Nh÷ng ¶nh h­ëng cña phong tôc tËp qu¸n, thãi quen cña ng­êi s¶n xuÊt nhá nh­ : thiÕu ý thøc tæ chøc kû luËt, c¸ch nh×n thiÓn cËn, t©m lý tù ty, tÝnh vÞ kû, côc bé ®Þa ph­¬ng, kÓ c¶ t¸c phong gia tr­ëng trong gi¸o dôc vµ ®¸ng gi¸ mçi con ng­êi,... Thø t­, Trong qu¸ tr×nh chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, më réng giao l­u quèc tÕ, mét mÆt còng t¹o ra nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc, nhung mÆt kh¸c còng t¹o ra nh÷ng ¶nh h­ëng tiªu cùc nh­ : lèi sèng thùc dông, chØ v× chøc quyÒn, v× tiÒn mµ kh«ng Ýt ng­êi cã thÓ lµm mäi viÖc bÊt chÊp lu©n th­êng ®¹o lý. §iÒu ®ã g©y ra nh÷ng t¸c ®éng xÊu trong x· héi. Thø n¨m, Sù ®Çu t­ cho gi¸o dôc ®µo t¹o cßn h¹n chÕ, “ c«ng t¸c qu¶n lý gi¸o dôc-®µo t¹o cã nh÷ng mÆt yÕu kÐm bÊt cËp.” T×nh tr¹ng tiªu cùc trong gi¸o dôc cßn ®ang phæ biÕn ë nhiÒu n¬i, chÊt l­îng gi¸o viªn cßn h¹n chÕ. Nh÷ng ®iÒu ®ã ®ang ¶nh h­ëng tíi chÊt l­îng ®µo t¹o, trùc tiÕp ¶nh h­ëng tíi viÖc ph¸t huy nguån nh©n lùc trong giai ®o¹n hiÖn nay. Thø s¸u, Nh÷ng yÕu kÐm trong qu¶n lý nhµ n­íc, hÖ thèng luËt ph¸t ch­a ®ång bé, tÝnh gia tr­ëng, sù b¶o thñ trong mét sè c¸n bé cã chøc cã quyÒn, t©m lý ®è kþ, ghen ghÐt víi nh÷ng ng­êi cã n¨ng lùc cña mét sè ng­êi ®ang h¹n chÕ ph¸t huy nguån nh©n lùc ë n­íc ta hiÖn nay. Ch­¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p ph¸t huy nguån lùc con ng­êi trong qu¸ tr×nh CNH,H§H ë n­íc ta hiÖn nay. §Ó ph¸t huy nguån lùc con ng­êi, cÇn thùc hiÖn tèt nh÷ng gi¶i ph¸p sau: Thø nhÊt: Trong lÜnh vùc kinh tÕ Ph¶i n©ng cao vÞ thÕ cña ng­êi lao ®éng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. CÇn nhanh chãng kh¾c phôc t×nh tr¹ng t¸ch ng­êi lao ®éng ra khái t­ liÖu s¶n xuÊt. Thùc hiÖn giao ®Êt, giao rõng cho n«ng d©n, t¹o ®iÒu kiÖn cho mäi ng­êi d©n lµm chñ cô thÓ nh÷ng t­ liÖu s¶n xuÊt cña toµn x· héi, ë mäi thµnh phÇn kinh tÕ. Huy ®éng réng r·i nh©n d©n ®ãng gãp ý kiÕn x©y dùng kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi cña ®Êt n­íc, cña ®Þa ph­¬ng, ®ãng gãp ý kiÕn x©y dùng kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, cña ®¬n vÞ. Ph¸t huy s¸ng kiÕn cña ng­êi lao ®éng, ch¨m lo ®êi sèng vËt chÊt tinh thÇn cña hä, thùc hiÖn ph©n phèi c«ng b»ng, c«ng khai, d©n chñ. §éng viªn mäi ng­êi d©n bá vèn ra s¶n xuÊt kinh doanh, khai th¸c thÕ m¹nh cña c¸c ®Þa ph­¬ng, ph¸t triÓn ngµnh nghÒ truyÒn thèng, ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa, ph¸t huy tr×nh ®é tay nghÒ, n¨ng lùc qu¶n lý kinh doanh cña mçi thµnh viªn trong x· héi, ®Ó cïng víi Nhµ N­íc gi¶i quyÕt nh÷ng khã kh¨n cña ®Êt n­íc. T¨ng c­êng gi¸o dôc ®¹o ®øc, kh¬i dËy l­¬ng t©m nghÒ nghiÖp, nªu cao tr¸ch nhiÖm cña mçi con ng­êi trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, dÞch vô. CÇn lµm cho mäi ng­êi thÊy ®­îc tr¸ch nhiÖm cña m×nh ph¶i lao ®éng nghiªm tóc, cã chÊt l­îng, cã hiÖu qu¶, t¹o ra hµng hãa tèt, n©ng cao chÊt l­îng dÞch vô. §iÒu ®ã võa t¹o ®iÒu kiÖn cho x· héi ph¸t triÓn, võa lµ ®iÒu kiÖn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶. Phª ph¸n m¹nh mÏ thãi quen l­êi biÕng, lµm bõa, lµm Èu; ng¨n ngõa lµm ¨n phi ph¸t, phi ®¹o lý. Thø hai: Trong lÜnh vùc chÝnh trÞ N©ng cao tr×nh ®é cña c¸n bé, ®¶ng viªn vµ nh©n d©n vÒ nhËn thøc chÝnh trÞ(chñ nghÜa M¸c-Lªnin, t­ t­ëng Hå ChÝ Minh, quan ®iÓm cña §¶ng ta), vÒ luËt ph¸t, vÒ Nhµ n­íc cña d©n, do d©n, v× d©n, tõ ®ã n©ng cao tr¸ch nhiÖm vµ n¨ng lùc cña hä tÝch cùc tham gia vµo c«ng viÖc cña §¶ng, Nhµ n­íc vµ hÖ thèng chÝnh trÞ cña n­íc ta. T¨ng c­êng vai trß kiÓm tra gi¸m s¸t cña quÇn chóng nh©n d©n trong mäi ho¹t ®éng cña bé m¸y nhµ n­íc, thùc hiÖn d©n chñ ho¸ ®êi sèng x· héi, huy ®éng ®«ng ®¶o quÇn chóng nh©n d©n tham gia vµo cuéc ®Êu tranh chèng tham nhòng. X©y dùng c¬ chÕ qu¶n lý x· héi, qu¶n lý nhµ n­íc ®Ó ng­êi d©n cã ®iÒu kiÖn tham gia c«ng viÖc Nhµ n­íc, c«ng viÖc x· héi, thùc sù lµ ng­êi lµm chñ ®Êt n­íc; kh¾c phôc t×nh tr¹ng tr× trÖ, b¶o thñ trong mét sè c¬ quan nhµ n­íc. Ph©n râ tr¸ch nhiÖm cña tõng cÊp, tõng ngµnh, tõng tËp thÓ, tõng c¸ nh©n trong tõng c«ng viÖc, kh¾c phôc t×nh tr¹ng chång chÐo, hay bu«ng láng qu¶n lý nhµ n­íc trong mét sè ngµnh, mét sè ®Þa ph­¬ng. Gi¸o dôc tinh thÇn yªu n­íc, n©ng cao ý thøc tù c­êng d©n téc, tr¸ch nhiÖm c«ng d©n, b¶n lÜnh chÝnh trÞ cña mçi ng­êi d©n. kiªn quyÕt ®Êu tranh víi nh÷ng hiÖn t­îng tiªu cùc, t×nh tr¹ng vi ph¹m kû c­¬ng, phÐp n­íc vµ nh÷ng ©m m­u chèng ph¸ cña kÎ thï, b¶o vÖ chÕ ®é cña m×nh Trªn c¬ së nh÷ng thµnh qña ®¹t ®­îc, mäi ng­êi míi cã ®iÒu kiÖn häc tËp, rÌn luyÖn, phÊn ®Êu vÒ mäi mÆt vµ cèng hiÕn ngµy cµng nhiÒu cho x· héi. Thø ba: trªn lÜnh vùc x· héi Tõng b­íc kh¾c phôc ®i tíi lo¹i bá nh÷ng phong tôc tËp qu¸n l¹c hËu, nh÷ng quan hÖ kh«ng b×nh ®¼ng, x©y dùng quan hÖ míi gi÷a ng­êi víi ng­êi trªn tinh thÇn t­¬ng trî gióp ®ì lÉn nhau trong s¶n xuÊt kinh doanh, trong ®êi sèng x· héi. X©y dùng quan hÖ b×nh ®¼ng h÷u nghÞ gióp ®ì lÉn nhau gi÷a c¸c d©n téc, gi÷a c¸c quèc gia. CÇn thùc hiÖn nh÷ng biÖn ph¸p lµm gi¶m dÇn kho¶ng c¸ch chªnh lÖch gi÷a c¸c tÇn líp d©n c­, gi÷a c¸c vïng l·nh thæ. Quan t©m tíi nh÷ng hé nghÌo, nh÷ng gia ®×nh khã kh¨n, nh÷ng hé chÝnh s¸ch x· héi, nh÷ng vïng s©u, vïng xa t¹o ra c¬ héi ph¸t triÓn cho mäi ng­êi, lµm cho mäi ng­êi d©n ®Òu ®­îc h­ëng nh÷ng thµnh qu¶ y tÕ, gi¸o dôc, v¨n hãa,... Thùc hiÖn chÝnh s¸ch xo¸ ®ãi, giµm nghÌo, tËp chung gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò cÊp b¸ch vÒ lao ®éng viÖc lµm; trªn c¬ së ®ã, ng­êi mäi ng­êi míi cã ®iÒu kiÖn n©ng cao tr×nh ®é tri thøc, tr×nh ®é tay nghÒ, míi cã m«i tr­êng rÌn luyÖn phÊn ®Êu, cèng hiÕn søc m×nh cho ®Êt n­íc, cho x· héi. Thø t­: Trªn lÜnh vùc t­ t­ëng, v¨n ho¸, nghÖ thuËt §Èy m¹nh cuéc ®Êu tranh trªn lÜnh vùc t­ t­ëng, phª ph¸n nh÷ng t­ t­ëng ph¶n ®éng ®ang t×m c¸ch phñ nhËn con ®­êng mµ §¶ng vµ nh©n d©n ta lùa chän. “N©ng cao chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ c«ng t¸c tuyªn truyÒn, gi¸o dôc lý luËn chÝnh trÞ, t¹o nªn sù thèng nhÊt cao h¬n n÷a trong §¶ng, sù ®ång thuËn trong nh©n d©n.” , ®Êu tranh chèng chñ nghÜa c¸ nh©n, t­ t­ëng c¬ héi, thùc dông, ch¨n ®µ suy tho¸i vÒ ®¹o ®øc, lèi sèng. Tr­íc yªu cÇu míi cña sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc, ®ßi hái c¸c nhµ v¨n, nhµ th¬, c¸c nh¹c sÜ, c¸c nghÖ sÜ ph¶i n©ng cao tr¸ch nhiÖm cña m×nh trong s¸ng t¸c, biÓu diÔn, kh«ng v× ®ång tiÒn mµ b¸n rÎ l­¬ng t©m, v« tr¸ch nhiÖm víi ®Êt n­íc. D­ luËn x· héi ph¶i lªn tiÕng ñng hé nh÷ng t¸c phÈm cã h×nh thøc, néi dung hay, phª ph¸n nh÷ng t¸c phÈm cã h×nh thøc vµ néi dung dë. CÇn t¨ng c­êng h¬n n÷a c«ng t¸c qu¶n lý cña Nhµ n­íc trong ho¹t ®éng s¸ng t¸c, biÓu diÔn, sao cho v¨n häc nghÖ thuËt ph¶i cæ vò cho c¸i hay, c¸i ®Ñp, gãp phÇn x©y dùng lèi sèng lµnh m¹nh, n©ng cao nh÷ng gi¸ trÞ nh©n v¨n, ph¸t huy nh÷ng gi¸ trÞ tèt ®Ñp trong con ng­êi ViÖt Nam. §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ph¶i ch¨m lo tíi viÖc båi d­ìng n©ng cao chÊt l­îng vµ ph¸t huy cã hiÖu qu¶ nguån lùc con ng­êi ViÖt Nam, t¹o nªn sù ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng ®Êt n­íc, nhanh chãng thùc hiÖn môc tiªu “ d©n giµu, n­íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh”. Thø n¨m: Trªn lÜnh vùc gi¸o dôc vµ ®µo t¹o §Ó cã nguån nh©n lùc cã chÊt l­îng cao ph¶i th«ng qua gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, v× vËy cã c¸c gi¶i ph¸p sau ®©y ®Ó n©ng cao chÊt l­îng nguån nh©n lùc: a.X· héi ho¸ gi¸o dôc, ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh ®µo t¹o vµ ®µo t¹o liªn th«ng lµ lé tr×nh khoa häc ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña nguån nh©n lùc ViÖt Nam X· Héi ho¸ gi¸o dôc Trong nh÷ng n¨m qua, thùc hiÖn NghÞ QuyÕt 90/cp vµ NghÞ QuyÕt 73/cp cña ChÝnh Phñ, x· héi ho¸ gi¸o dôc ë n­íc ta ®· ph¸t triÓn ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu quan träng, gãp phÇn ®¸ng kÓ cho sù ph¸t triÓn cña sù nghiÖp nø¬c nhµ: mµng l­íi c¸c c¬ së gi¸o dôc ph¸t triÓn,quy m« gi¸o dôc t¨ng nhanh,®Æc biÖt ®· h×nh thµnh phong trµo häc tËp s«i næi trong c¸n bé viªn chøc .Quy m« gi¸o dôc t¨ng nhanh, bø¬c ®Çu ®¸p øng nhu cÇu cña x· héi. C¶ nø¬c ®· hoµn thµnh c«ng t¸c xo¸ mï ch÷ vµ phæ cËp gi¸o dôc tiÓu häc vµ ®ang phæ cËp trung häc c¬ së, mét sè tØnh, thµnh phè ®ang phæ cËp trung häc phæ th«ng. ChÊt l­îng gi¸o dôc tõng b­íc ®­îc n©ng cao. Cïng víi viÖc t¨ng ng©n s¸ch nhµ n­íc cho gi¸o dôc hµng n¨m, nguån tµi chÝnh ngoµi ng©n s¸ch nhµ n­íc ®Çu t­ cho gi¸o dôc t¨ng lªn ®¸ng kÓ nhÊt lµ nguån tµi chÝnh do më réng hîp t¸c víi c¸c n­íc,c¸c tæ chøc quèc tÕ c¸c c¸ nh©n n­íc ngoµi vµ ViÖt KiÒu. §Õn nay nhËn thøc x· hé ho¸ gi¸o dôc ®· cã nh÷ng chuyÓn biÕn c¨n b¶n. C¸c cÊp uy §¶ng, c¸c cÊp chÝnh quyÒn,c¸c ®oµn thÓ ®· cã nhiÒu biÖn ph¸p huy ®éng c¸c lùc l­îng x· héi tham gia. Sù nghiÖp gi¸o dôcvµ x©y dùng m«i tr­êng gi¸o dôc lµnh m¹nh.§èi víi n­íc ta trong giai ®o¹n hiÖn nay viÖc thùc hiÖn x· héi ho¸ gi¸o dôc lµ rÊt cÇn thiÕt bëi mét sè nguyªn nh©n sau: Mét lµ, ®Ó ph¸t triÓn gi¸o dôc trong giai ®o¹n hiÖn nay, kh«ng thÓ chØ sö dông duy nhÊt mét lo¹i vèn –vèn nhµ n­íc. Víi móc thu nhËp ng©n s¸ch thÊp, Nhµ n­íc sÏ kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng chi ng©n s¸ch ®Ó t¹o b­íc chuyÓn cÇn thiÕt, nh»m biÕn chuyÓn x· héi ViÖt Nam thµnh mét x· héi häc tËp. ViÖc thùc hiÖn huy ®éng c¸c nguån vèn phi Nhµ N­íc sÏ lµ biÖn ph¸p tèt ®Ó më réng quy m« gi¸o dôc; Hai lµ, kinh nghiÖm ph¸t triÓn gi¸o dôc ë c¸c quèc gia, ®Æc biÖtlµ nh÷ng quèc gia cã nh÷ng ®iÒu kiÖn gÇn gòi vêi ViÖt Nam nh­ Sinhgapor,Malaysia ®· cho thÊy r»ng ®Çu t­ cho gi¸o dôc lµ ®Çu t­ mang l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt, t¹o sù chuyÓn biÕn lín nhÊt ®èi víi sù ph¸t triÓn. §Çu t­ cho gi¸o dôc chÝnh lµ ®Çu t­ cho con ng­êi, v× con ng­êi, v× con ng­êi, mµ con ng­êi l¹i chÝnh lµ ®éng lùc cña sù ph¸t triÓn. Do vËy, cÇn ph¸t huy mäi nguån vèn cã thÓ huy ®éng ®­îc ®Ó ®Çu t­ cho gi¸o dôc,qu¶n lý cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn ®ã, tøc lµ ph¶I thùc hiÖn x· héi ho¸ gi¸o dôc; Ba lµ, ViÖt Nam ®ang thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc ®ang chÞu sù chi phèi cña xu thÕ chi thøc ho¸, toµn cÇu ho¸ kink tÕ, ®ang trªn con ®­êng héi nhËp víi kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi. ViÖc thùc hiÖn x· héi ho¸ gi¸o dôc chÝnh lµ viÖc lµm nh»m gãp phÇn ®­a ViÖt Nam nhanh chãng héi nhËp víi xu thÕ chung ®ã, nh»m rót ng¾n sô tôt hËu cña ViÖt Nam so víi c¸c n­íc ph¸t triÓn trong khu vùc vµ thÕ giíi; Bèn lµ, viÖc x· hé ho¸ gi¸o dôc sÏ t¹o ra sù c¹nh tranh lµnh m¹nh gi÷a c¸c tr­êng c«ng lËp vµ ngoµi c«ng lËp, t¹o ra nh÷ng “có hÝch” nh»m n©ng cao chÊt l­îng ®µo t¹o. Râ rµng, trong bèi c¶nh c¹nh tranh lµnh m¹nh ®ã, c¸c tr­êng tù ph¶I n©ng cao chÊt l­îng ®µo t¹o, thùc hiÖn “c¸i ®µo t¹o mµ thÞ tr­êng cÇn chø kh«ng ph¶I c¸i mµ mµ m×nh cã “ qua ®ã ®¶m b¶o sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña chÝn m×nh. §Ó ®Èy m¹nh x· héi ho¸ gi¸o dôc, viÖc lµm trø¬c m¾t lµ ph¶I ph¸t triÓn c¸c tr­êng ngoµi c«ng lËp, gåm cac lo¹i tr­êng nh­ d©n lËp, b¸n c«ng …tõng b­íc më réng c¸c tr­êng t­ thôc trong ®iÒu kiÖn thùc hiÖn kiÓm tra vµ gi¸m s¸t chÆt chÏ chÊt l­îng vµ quy tr×nh gi¸o dôc cña c¸c tr­êng nµy. §èi víi c¸c tr­êng c«ng lËp, còng cÇn thùc hiÖn x· héi ho¸ tõng b­íc. ChÝnh s¸ch thu häc phÝ, cÊp häc bæng ë c¸c tr­êng ®µo t¹o hiÖn nay lµ b­íc ®i ®óng, mang tÝnh t¹o nÒn t¶ng cho viÖc thùc hiÖn x· héi ho¸ gi¸o dôc ë c¸c tr­êng. B­íc tiÕp theo cÇn më réng diÖn ®µo t¹o, më ra c¸c ®aß t¹o ng¾n h¹n, trung h¹n nh»m cung cÊp c¸c kiÕn thøc, kÜ n¨ng cÇn thiÕt võa phôc vô nhu cÇu cña thÞ tr­êng lao ®éng, võa mang tÝnh ®i t¾t, ®ãn ®Çu nh»m ®µo t¹o nh©n lùc cho x· héi, ®ång thêi thùc hiÖn chÕ ®é thu häc phÝ theo ph­¬ng ch©m x· héi ho¸. Còng cÇn nghiªn cøu, xem xÐt viÖc chuyÓn mét sè tr­êng hîp c«ng lËp thµnh tr­êng ngoµi c«ng lËp khi cã ®ñ ®iÒu kiÖn thÝch hîp. ViÖc thùc hiÖn x· héi ho¸ gi¸o dôc cßn ph¶I më réng c¸c quü khuyÔn häc, quü b¶o trî gi¸o dôc, khuyÕn khÝch c¸c c¸ nh©n vµ tËp thÓ ®Çu t­ ph¸t triÓn gi¸o dôc; ®æi míi chÕ ®é häc phÝ cña c¸c tr­êng ®¹i häc, cao ®¼ng c«ng lËp vµ ngoµi c«ng lËp theo h­íng ®¶m b¶o t­¬ng xøng víi chÊt l­îng dÞch vô gi¸o dôc mµ nhµ tr­êng cã thÓ cung cÊp,phï hîp víi kh¶ n¨ng ng­êi häc, ®ång thêi miÔn gi¶m cho c¸c ®èi t­îng chÝnh s¸ch, gia ®×nh cã c«ng vµ ng­êi nghÌo. C¸ch lµm nµy võa cã tÝnh khuyÕn khÝch, t¹o c¬ héi häc tËp cho nhiÒu ng­êi, võa mang tÝnh x· héi vµ nh©n v¨n cao. Bªn c¹nh ®ã, viÖc më réng vµ t¨ng c­êng c¸c mèi quan hÖ vµ nhµ tr­êng víi c¸c ngµnh, ®Þa ph­¬ng, c¬ quan, c¸c tæ chøc kinh tÕ-x· héi… lµ mét viÖc lµm cÇn thiÕt nh»m ®ãng gãp x©y dùng c¬ së vËt chÊt, gãp ý kiÕn cho viÖc quy ho¹ch ph¸t triÓn nhµ tr­êng, ®iÒu chØn c¬ cÊu ngµnh nghÒ, c¬ cÊu tr×nh ®é ®µo t¹o, hç trî kinh phÝ cho ng­êi häc vµ tiÕp nhËn ng­êi tèt nghiÖp, gi¸m s¸t c¸c ho¹t ®éng gi¸o dôc vµ t¹o lËp m«i tr­êng gi¸o dôc lµnh m¹nh. C¸c tr­êng, ®Æc biÖt lµ c¸c tr­êng cao ®¼ng, ®¹i häc, trung häc chuyªn nghiÖp còng cÇn ph¶I thiÕt lËp m¹ng th«ng tin ®µo t¹o, ®iÒu tra tæng thÓ nhu cÇu ®µo t¹o vµ x¸c ®Þnh nh÷ng kiÕn thøc, kü n¨ng cÇn ®µo t¹o nh»m x©y dùng né dung ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o chuÈn phï hîp víi nhu cÇu cña thÞ tr­ßng lao ®éng, t¹o søc hót x· héi lín ®èi víi viÖc ®µo t¹o tõng chuyÒn ngµnh. Còng cÇn thiÕt lËp c¸c trang website cho tr­êng, cho tõn chuyªn ngµnh ®µo t¹o, qua ®ã t¨ng c­êng sù hîp t¸c, t¨ng c­êng sù ®Çu t­ cña x· héi cho gi¸o dôc- ®µo t¹o. Trong vÊn ®Ò x· héi ho¸ gi¸o dôc, viÖc x©y dùng nhµ tr­êng trë thµnh trung t©m v¨n ho¸, m«I tr­êng gi¸o dôc lµnh m¹nh, gi¸o dôc toµn diÖn vÒ ®øc, trÝ, thÓ mü, ph¸t huy truyÒn thèng t«n s­ träng ®¹o, x©y dùng c¸c mét ®éi ngò c¸c nhµ gi¸o mÉu mùc vÒ mäi mÆt; kiªn quyÕt lo¹i trõ c¸c tÖ n¹n x· héi , tiªu cùc trong gi¶ng d¹y vµ häc tËp lµ viÖc lµm c¬ b¶n , cÇn thiÕt t¹o c¬ së cho viÖc x©y dùng vµ cñng cè niÒm tin cña nhµ tr­êng ®èi víi x· héi, t¨ng c­êng søc hót cña nhµ tr­êng, khuyÕn khÝch ®Çu t­ x· héi vµo tr­êng. §Ó lµm tèt viÖc nµy nhµ tr­ên cÇn cã sù phèi hîp chÆt chÏ víi x· héi trong vÊn ®Ò x©y dùng vµ ph¸t triÓn tr­êng. Râ rµng, ®Ó thùc hiÖn nh÷ng b­íc ®i nãi trªn, cÇn cã nh÷ng c¸ch lµm thÝch hîp ®Ó n©ng cao ý thøc, nhËn thøc cña ng­êi d©n. CÇn tiÕp tôc hoµn thiÖn c¸c c¬ së ph¸p lý vÒ vÊn ®Ò x· héi ho¸ gi¸o dôc vµ t¨ng c­êng sù l·nh ®¹o cña c¸c cÊp l·nh ®¹o cÊp uû §¶ng, sù gi¸m s¸t cña héi ®ång nh©n d©n, sù gi¸m s¸t cña uû Ban nh©n d©n c¸c cÊp, ph¸t huy vai trß cña c¸c tæ chøc C«ng §oµn, Héi phô n÷, §oµn thanh niªn, §éi thiÕu niªn tiÒn phong, héi häc sinh- sinh viªn, héi cha mÑ häc sinh, héi khuyÕn häc vµ c¸c ®oµn thÓ tæ chøc x· héi kh¸c trong viÖc huy ®éng nguån lùc x· héi tham gia ph¸t triÓn sù nghiÖp gi¸o dôc. Víi viÖc thùc hiÖn ®ång bé c¸c gi¶i ph¸p nªu trªn, chóng ta sÏ thùc hiÖn ®­îc môc tiªu ®Æt ra lµ ®Õn n¨m 2010, ë ViÖt Nam sÏ cã 40%lùc l­îng lao ®éng ®­îc qua ®µo t¹o vµ ®Õn n¨m 2020, ViÖt Nam vÒ c¬ b¶n sÏ lµ mét n­íc c«ng nghiÖp. §a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh ®µo t¹o Môc tiªu c¬ b¶n cña gi¸o dôc lµ t¹o c¬ héi cho ng­êi d©n , cã thÓ tham gia vµo qu¸ tr×nh gi¸o dôc.Muèn thùc hiÖn ®­îc môc tiªu ®ã, cÇn thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh ®µo t¹o. Nh­ vËy, ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh ®µo t¹o thùc chÊt lµ viÖc t¹o ra nhiÒu h×nh thøc ®µo t¹o, víi sù ®a d¹ng vÒ thêi gian, kh«ng gian vµ kiÕn thøc kü n¨ng cÇn ®µo t¹o ®¸p øng nhu cÇu häc cña ng­êi d©n, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi nhÊt cho ng­êi d©n tham gia häc tËp. X· héi ®­îc t¸c ®éng cñ c¸c quan hÖ cung- cÇu trªn thÞ tr­êng ®µo t¹o tuú thuéc vµo thu cÇu cña x· héi ®èi víi c¸c lo¹i h×nh ®µo t¹o ®ã. Tr­íc hÕt, cÇn ®Ò cËp lo¹i h×nh “®µo t¹o míi “ cho nh÷ng ng­êi trªn thùc tÕ ch­a qua ®µo t¹o. Lo¹i h×nh ®µo t¹o nµy còng cã thÓ thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ th«ng qua viÖc t¹o c¬ héi cho ng­êi häc cã thÓ häc nhiÒu ngµnh kh¸c nhau,nhiÒu tr­êng kh¸c nhau… VÊn ®Ò “®µo t¹o l¹i” sÏ ph¶i ®­îc ®Èy m¹nh khi c¸c mèi quan hÖ thÞ tr­êng trë nªn ph¸t triÓn . Doanh nghiÖp, d­íi t¸c ®éng cña sù c¹nh tranh, cã thÓ ph¶I thu hÑp quy m« s¶n xuÊt, dÉn ®Õn sù d­ thõa lao ®éng trªn thÞ tr­êng. Sù cuèn hót cña mét sè ngµnh nghÒ cã thu nhËp cao cã thÓ t¹o ra nh÷ng dßng di chuyÓn lao ®éng tõ ngµnh nghÒ nµy sang ngµnh nghÒ kh¸c … Do vËy, nhu cÇu ®µo t¹o l¹i, d¹y nghÒ míi, n©ng cao tay nghÒ ngµy cµng trë nªn bøc xóc. Cïng víi sù ®Èy m¹nh CNH-H§H, sù héi nhËp nhanh chãng víi nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi, nh÷ng kiÕn thøc thu ®­îc cña ng­êi lao ®éng sÏ nhanh chãng trë nªn l¹c hËu, nh÷ng ®ßi hái míi kiÕn thøc –kü n¨ng cña ng­êi lao ®éng lu«n ®­îc ®Æt ra bëi thùc tiÔn, do vËy, cÇn ph¶i ®Èy m¹nh ®µo t¹o bæ sung vµ ®µo t¹o n©ng cao cho ng­êi lao ®éng. H×nh thøc ®µo t¹o bæ sung, ®µo t¹o n©ng cao v× thÕ sÏ cã chç ®øng ngµy cµng v÷ng ch¾c. §èi víi ®éi ngò c¸n bé c«ng chøc ngµnh, vÊn ®Ò ®µo t¹o l¹i, ®µo t¹o bæ sung, ®µo t¹o n©ng cao ®· vµ ®ang ®­îc ®Æt ra, víi møc ®é bøc xóc ngµy cµng lín do yªu cÇu cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc ®ßi hái ph¶i chuÈn ho¸ c¸n bé theo xu h­íng chuyªn m«n ho¸ cao ®é. Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc cßn khã kh¨n, cÇn thiÕt ph¶I ®Èy m¹nh ®µo t¹o theo h­íng t¨ng c­êng cho xuÊt khÈu lao ®éng. §©y lµ mét c¸ch lµm hiÖu qu¶ bëi xuÊt khÈu lao ®éng, ngoµi ra viÖc t¹o ra ®éi ngò lao ®éng cã tay nghÒ cao, cã t¸c phong lµm viÖc c«ng nghiÖp cßn gãp phÇn t¹o ra viÖc lµm, t¹o thu nhËp cho ng­êi lao ®éng vµ gia ®×nh hä, t¨ng thu cho ng©n s¸ch cho ®Êt n­íc. Song song víi viÖc tæ chøc c¸c lo¹i h×nh ®µo t¹o theo “tÝnh chÊt cña quy m« ®µo t¹o “ nãi trªn, còng cÇn thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ c¸ch thøc ®µo t¹o, më réng ®µo t¹o chÝnh quy, t¹i chøc, ®µo t¹o tõ xa, ®µo t¹o tõ n­íc ngoµi …ViÖc ®Èy m¹nh ®µo t¹o chÝnh quy tËp chung kh«ng cÇn ph¶I bµn tÝnh nhiÒu do tÝnh ­u viÖt cña nã, do chç ®øng cña nã ®· ®­îc kh¼ng ®Þnh bëi chÊt l­îng ®µo t¹o cao. Song viÖc ®µo t¹o t¹i chøc, cÇn ph¶I thùc hiÖn nghiªm minh quy chÕ ®µo t¹o, coi ®µo t¹o t¹i chøc nh­ lµ ®µo t¹o chÝnh quy, n©ng cao chÊt l­îng ®µo t¹o t¹o chøc. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ lµm thÕ nµo ®Ó x· héi thõa nhËn chÊt l­îng ®µo t¹o t¹i chøc kh«ng thua kÐm chÊt l­îng ®µo t¹o chÝnh quy. ChØ cã nh­ vËy, ®µo t¹o t¹o chøc míi cã chç ®øng l©u dµi, bÒn v÷ng, phôc vô ®¾c lùc cho ®µo t¹o l¹i vµ ®µo t¹o n©ng cao nguån nh©n lùc cho nÒ kinh tÕ quèc d©n. §µo t¹o tõ xa, víi ph­¬ng ch©m trä gióp kiÕn thøc, kü n¨ng cho nh÷ng ai do ®iÒu kiÖn, hoµ c¶nh kh«ng tham dù ®­îc nh÷ng kho¸ ®µo t¹o chÝnh quy, lµ mét trong nh÷ng h×nh thøc ®µo t¹o ®· vµ ®ang ph¸t huy t¸c dông. Víi c¸ch thøc ®µo t¹o nµy, cÇn ph¶i ®Èy m¹nh viÖc ®µo t¹o tõ xa theo h­íng liªn kÕt c¸c tr­êng ®µo t¹o cã uy tÝn trªn thÕ giíi, kÕt hîp c¸c chuyªn gia quèc tÕ trong lÜnh vùc ®µo t¹o, thu hót c¸c nguån vèn quèc tÕ phôc vô cho ®µo t¹o. Cïng víi viÖc ®Èy m¹nh ®µo t¹o th«ng qua ®Èy m¹nh h×nh thøc du häc, viÖc ®Èy m¹nh ®µo t¹o tõ xa ®· vµ ®ang gãp phÇn kh«ng nhá trong viÖc ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé theo h­íng ®i t¾t, ®ãn ®Çu vµ héi nhËp, t¹o ®µ cho sù ph¸t triÓn bÒn v÷n cña nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc. §µo t¹o liªn th«ng cho c¸c bËc häc §µo t¹o liªn th«ng lµ qu¸ tr×nh cho phÐp c«ng nhËn vµ chuyÓn ®æi kÕt qu¶ häc tËp vµ rÌn luyÖn cña ng­êi häc tõ mét tr×nh ®é nµy tíi mét hay mét sæ tr×nh ®é kh¸c hoÆc tron c¸c ngµnh kh¸c nhau cña mét tr×nh ®é thuéc hÖ thèng gi¸o dôc vµ ®µo t¹o. Nh­ vËy, cã thÓ liªn th«ng lµ sù chuyÓn ®æi gi÷a c¸c ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o, båi d­ìng, gi÷a c¸c bËc häc mµ kh«ng cÇn lÆp l¹i nh÷ng kiÕn thøc ®ßi hái ®· ®­îc tÝch luü. Trong nÒn kinh tÕ vËn hµnh theo nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ngµy nay, víi sù bïng næ cña c¸ch m¹ng c«ng nghÖ th«ng tin vµ tri thøc ho¸, toµn cÇu ho¸ kinh tÕ, ®µo t¹o liªn th«ng gi÷a c¸c bËc häc lµ mét xu thÕ tÊt yÕu kh¸ch quan. §iÒu ®ã ®­îc gi¶I thÝch bëi nhiÒu nguyªn nh©n: Mét lµ, khi nÒn kinh tÕ chuyÓn sang vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng, thÞ tr­êng lao ®éng ®­îc h×nh thµnh, nhu cÇu lao ®éng trªn thÞ tr­êng lao ®éng biÕn ®æi nhanh chãng. ViÖc thùc hiÖn chuyÓn gi¸o c«ng nghÖ, ¸p dông thµnh tùu khoa häc-kü thuËt míi vµo trong s¶n xuÊt vµ qu¸ tr×nh lµm viÖc ®ßi hái mét lùc l­îng lao ®éng cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ thÝch nghi cao. ViÖc toµn cÇu ho¸, tri thøc ho¸ kinh tÕ cïng víi nhu cÇu cña thÞ tr­êng ®· t¹o nªn nhu cÇu cao cña x· héi vÒ lao ®éng tri thøc cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao vµ thóc ®Èy sù nç lùc cña mäi ng­êi cña mäi ng­êi d©n trong viÖc n©ng cao tr×nh ®é häc vÊn. Bªn c¹nh ®ã, sù c¹nh tranh gay g¾t trªn thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm lu«n t¹o ra nh÷ng bÊp bªnh trong vÊn ®Ò viÖc lµm cña ng­êi lao ®éng. NhiÒu doanh nghiÖp bÞ ph¸ s¶n, ng­êi lao ®éng mÊt viÖc lµm. Mét sè ngµnh nghÒ cò bÞ mÊt ®I thay vµo ®ã lµ nh÷ng ngµnh nghÒ míi. ChÝnh thÞ tr­êng, cïng víi nhu cÇu m¹nh mÏ cña ng­êi d©n ®· thóc ®Èy m¹nh mÏ sù ®µo t¹o liªn th«ng kh«ng nh÷ng chuyÓn ®æi tõ ngµnh nµy sang ngµnh kh¸c( cïng mét cÊp ®µo t¹o) mµ cßn ë viÖc n©ng cao cÊp ®µo t¹o. Hai lµ, trong kû nguyªn c¸ch m¹ng c«ng nghÖ th«ng tin, c«ng nghÖ sinh häc vµ sù bïng næ vÒ tri thøc th× ngay c¶ nh÷ng ng­êi ®­îc ®µo t¹o tèt khã mµ theo kÞp c¸c sù biÕn ®æi lu«n diÔn ra nhanh chãng vÒ tri thøc vµ c«ng nghÖ. Nh÷ng kiÕn thøc mµ ng­êi d©n lÜnh héi ®­îc sÏ trë lªn l¹c hËu nhanh chãng. V× vËy viÖc tæ chøc cËp nhËt, n©ng cao ý thøc cña ng­êi d©n mét c¸ch th­êng xuyªn ®ãng vai trß rÊt lín quan träng trong thiÕt kÕ c¸c ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o. Ba lµ, cïng víi xu h­íng toµn cÇu ho¸ ®ang diÔn ra, xu h­íng quèc tÕ cña gi¸o dôc-®µo t¹o cµng trë nªn m¹nh mÏ xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu cña viÖc giao l­u lao ®éng quèc tÕ vµ giao l­u kiÕn thøc, giao l­u vÒ ch­¬ng tr×nh gi¸o dôc-®µo t¹o cña c¸c n­íc trªn thÕ giíi. VÊn ®Ò liªn kÓt trong ®µo t¹o, trao ®æi sinh viªn víi c¸c quèc gia kh¸c; du häc cña sinh viªn; vÊn ®Ò giao l­u lao ®éng quèc tÕ ®ang ®Æt ra nh÷ng ®ßi hái míi vÒ “quèc tÕ ho¸” néi dung ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o. Nh­ vËy, trong thiÕt kÕ néi dung ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o, cÇn tham kh¶o thªm néi dung ®µo t¹o c¸c cÊp häc cña quèc gia kh¸c nh»m thiÕt kÕ ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o mang tÝnh chÊt “chung” gi÷a ViÖt Nam víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ thÕ giíi. Trong viÖc t×m tßi vµ thiÕt kÕ nh÷ng c¸I “ chung” ®ã trong néi dung ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o gi÷a ViÖt Nam vµ c¸c n­íc trªn thÕ giíi, vÊn ®Ò “liªn th«ng ®µo t¹o quèc tÕ “ sÏ n¶y sinh vµ ph¸t triÓn m¹nh mÏ. Nh­ vËy, viÖc liªn th«ng ®µo t¹o kh«ng chØ cßn bã hÑp trong ph¹m vi cña quèc gia mµ më réng dÇn ra trªn b×nh diÖn quèc tÕ. Xu h­íng nµy tõ l©u ®· béc lé râ ë c¸c n­íc ph¸t triÓn. ViÖc xóc tiÕn thµnh lËp §¹i häc ASEAN vµ nh÷ng nç lùc nh»m tiÕn tíi sù c«ng nhËn chÊt l­îng ®µo t¹o theo nh÷ng tiªu chuÈn chung ë c¸c n­íc ASEAN trong c¸c héi nghÞ Th­îng ®Ønh gÇn ®©y kh«ng n»m ngoµi xu thÕ chung ®ã. Bèn lµ, ®Ò gi¶i quyÕt mèi quan hÖ sè vµ chÊt l­îng lao ®éng theo vïng, miÒn, theo ngµnh nghÒ… trong lao ®éng khi nguån lùc cña ViÖt Nam cßn h¹n hÑp, cÇn dùa trªn søc m¹nh tæng hîp cña toµn bé hÖ thèng gi¸o dôc-®µo t¹o trªn c¬ së nghiªn cøu, t×m tßi nh÷ng gi¶i phãng nh»m ph¸t huy søc m¹nh cña toµn bé hÖ thèng. Mét hÖ thèng gi¸o dôc -®µo t¹o më, víi c¸c ch­¬ng tr×nh liªn th«ng mÒm dÎo cã thÓ gióp cho viÖc tËn dông ­u thÕ cña mçi c¬ së ®µo t¹o, ph¸t huy søc m¹nh tæng hîp cña c¸c c¬ së nµy. Mét hÖ thèng më nh­ vËy víi nh÷ng thÓ chÕ thÝch hîp cã thÓ t¹o ra h­ãng ®i gióp cho viÖc thùc hiÖn gi¸o dôc- ®µo t¹o t¹i bÊt kú thêi ®iÓm nµo trong cuéc ®êi, t¹o nhiÒu c¬ héi cho ng­êi häc thuéc d©n téc thiÓu sè, vïng s©u, vïn xa … lµm t¨ng tÝnh c«ng b»ng x· héi. §Ó thùc hiÖn ®µo t¹o liªn th«ng, cÇn ®a d¹ng ho¸ c¬ cÊu hÖ thèng tr×nh ®é vµ h×nh thøc ®µo t¹o. §iÒu ®ã ®ß× hái nh÷ng ng­êi thiÕt kÕ c¸c ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o ph¶i t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt nh»m h×nh thµnh sù liªn th«ng c¸c tr×nh ®é ®µo t¹o, gi÷a c¸c h×nh thøc ®µo t¹o vµ gi÷a c¸c tr­êng líp ®µo t¹o. §iÒu ®ã ph¶I bè trÝ hîp lý c¸c co së ®µo t¹o thµnh mét m¹ng l­íi tèi ­u cã ph©n cÊp ph©n quyÒn tù chñ vµ tù chÞu tr¸nh nhiÖm trong ®µo t¹o. MÆt kh¸c ®Ó cho sù liªn th«ng trong ®µo t¹o cã hiÖu qu¶, cÇn ph¶I thèng nhÊt vÒ nguyªn t¾c, néi dung ®µo t¹o, thiÕt lËp c¸c tiªu chuÈn chung trong viÖc ®¸nh gi¸ chÊt l­îng ®µo t¹o, t¹o ra sù thèng nhÊt chung trong viÖc ®¸nh gi¸ chÊt l­îng häc tËp gi÷a c¸c tr­êng líp, líp ®µo t¹o, c¸c bËc häc. Do vËy, cÇn n©ng cao vai trß cña Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o trong viÖc chØ huy vµ ®iÒu phèi sù phèi hîp gi÷a c¸c c¬ së ®µo t¹o trong viÖc t¹o ra sù kÕt hîp gi÷a c¸c c¬ së ®µo t¹o trong viÖc t¹o ra sù liªn th«ng nµy. §Ó ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu tÊt yÕu ®ã cña ®µo t¹o liªn th«ng cÇn ®¶m b¶o nh÷ng ®iÒu kiÖn c¬ b¶n sau: Nªn tæ chøc ®µo t¹o theo tÝn chØ. Häc theo tÝn chØ cã nh÷ng ­u thÕ lµ häc viªn dÔ dµng tÝch luü kiÕn thøc, c¸c tr­êng ®µo t¹o vµ häc viªn dÔ dµng chñ ®éng x©y dùng kÕ ho¹ch häc tËp ;häc viªn dÔ dµng chuyÓn ®æi chuyªn m«n chÝnh c¶ trong vµ sau qu¸ tr×nh ®µo t¹o, cã thÓ ®¹t nhiÒu v¨n b»ng; c¸c tr­êng dÔ dµng c¶i tiÕn ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o, n©ng cao hiÖu qu¶ ®µo t¹o, cung cÊp cho c¸c tr­¬ng ®µo t¹o mét “ng«n ng÷ chung” trong ®µo t¹o. Do vËy hÖ thèng tÝn chØ lµ mét ph­¬ng tiÖn h÷u hiÖu cho viÖc ®µo t¹o liªn th«ng. C¸c tr­êng ®µo t¹o cÇn tu©n theo nh÷ng quy ®Þnh chung cña Nhµ N­íc vÒ cÊu tróc vµ khèi l­în kiÕn thøc vÒ tõng bËc häc, trong ®ã cã sù thèng nhÊt víi møc ®é hîp lý vÒ néi dung ch­¬ng tr×nh ë c¸c nhãm ngµnh, bao gåm nh÷ng kiÕn thøc víi c¸c yªu cÇu b¾t buéc, ®ång thêi ®ñ mÒm ®Ó thÝch øng c¸c ngµnh ®µo t¹o kh¸c nhau. Trªn c¬ së ®ã, c¸c tr­êng tù thiÕt kÕ c¸c tr­êng tr×nh ®µo t¹o theo m«®un cho c¸c ngµnh häc cña m×nh. §iÒu nµy sÏ ®¶m b¶o cã nh÷ng häc phÇn ®­îc thiÕt kÕ chung cho c¸c nhãm ngµnh vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc c«ng nhËn c¸c häc phÇn cña c¸c c¬ sá ®µo t¹o kh¸c nhau. §¶m b¶o quyÒn tù chñ cho c¸c c¬ së ®µo t¹o, ®ång thêi quy ®Þnh tÝnh tù chÞu tr¸ch nhiÖm cña c¸c tr­êng nµy th«ng qua mét hÖ thèn kiÓm ®Þnh chÊt l­îng trªn nhiÒu khÝa c¹nh: chÊt l­îng gi¶ng d¹y,chÊt l­îng ®µo t¹o, c¬ sá vËt chÊt phôc vô ®µo t¹o… Song, viÖc ®µo t¹o theo häc chÕ tÝn chØ nh­ ®Ò cËp ®Õn ë trªn lµ viÖc lµm cña t­¬ng lai. Tr­íc m¾t, ®Ó ®µo t¹o liªn th«ng khi c¸c tr­êng vÉn thùc hiÖn ®µo t¹o theo niªn chÕ, cÇn ®¶m b¶o nh­ng yªu cÇu c¬ b¶n sau: C¸c tr­êng ®µo t¹o cÇn dùa vµo ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o cña m×nh mét khèi kiÕn thøc chung. Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o quy ®Þnh néi dung cña khèi kiÕn thøc nµy cho c¸c ngµnh häc vµ bËc häc. ViÖc quy ®inh ®ã sÏ t¹o ra sù thèng nhÊt trong viÖc d¹y, häc vµ ®¸nh gi¸ chÊt l­îng häc tËp, lµm c¬ së cho viÖc rót ng¾n thêi gian ®µo t¹o khi thùc hiÖn liªn th«ng(c¶ däc vµ nganh). Khèi kiÕn thøc chung cña c¸c ngµnh häc cïng khèi nªn ®ñ lín ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc liªn th«ng nganh. Khi thiÕt kÕ néi dung ®µo t¹o cho c¸c bËc häc cïng ngµnh ®µo t¹o, c¸c tr­êng nªn thùc hiÖn thiÕt kÕ theo häc phÇn( tÝn chØ). X· héi ho¸ gi¸o dôc, ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh ®µo t¹o vµ ®µo t¹o liªn th«ng cho c¸c bËc häc lµ lé tr×nh khoa häc ®¶m b¶o sù ph¸t triÎn bÒn v÷ng cho nguån nh©n lùc ViÖt Nam Sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cho nguån nh©n lùc cña mét quèc gia , lµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc phï hîp ®¶m b¶o phï hîp víi lùc l­îng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt. Tøc lµ ®¶m b¶o cho nguån nh©n lùc phï hîp víi nh÷ng yªu cÇu vµ nh÷ng ®ßi hái cña nÒn kinh tÕ trong tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn. Trong bèi c¶nh vµ xu thÕ hiÖn nay, sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng nguån nh©n lùc ®­îc hiÓu lµ sù ph¸t triÓn ®¸p øng c¸c yªu cÇu sau: -§¶m b¶o kh«ng tôt hËu so víi c¸c n­íc so víi khu vùc; -Thóc ®Èy sù rót ng¾n kho¶ng c¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ so víi c¸c n­íc; -§¸p øng sù nghiÖp CNH-H§H ®Êt n­íc; -§¶m b¶o ®µo t¹o ®ãn ®Çu, cã ®­îc nguån nh©n lùc s½n sµng tiÕp nhËn c¸c thµnh tùu khoa häc -kü thuËt vµ c«ng nghÖ míi; -§¶m b¶o hoµ nhËp nguån nh©n lùc ViÖt Nam víi thÞ tr­êng lao ®éng vµ khu vùc thÕ giíi. ViÖc ®Èy m¹nh x· héi ho¸ gi¸o dôc, ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh ®µo t¹o vµ ®µo t¹o liªn th«ng cho c¸c bËc häc sÏ gióp cho viÖc ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ViÖt Nam nhanh h¬n ®¸p øng ®­îc nh÷ng yªu cÇu cña thêi kú ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹o ho¸ ®Êt n­íc. b. Gi¸o dôc phæ th«ng ®iÒu kiÖn hµng ®Çu ®Ó ph¸t huy nguån lùc con ng­êi phôc vô c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc Gi¸o dôc vµ ®µo t¹o nãi chung vµ gi¸o dôc phæ th«ng nãi riªng cã vai trß hÕt søc quan träng viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nh©n c¸ch con ng­êi còng nh­ gãp phÇn quan träng vµo t¹o ta nguån nh©n lùc cã chÊt l­îng cao ®¸p øng yªu cÇu cña sù nghiÖp CNH-H§H ®Êt n­íc. HÖ thèng gi¸o dôc quèc d©n cña ta cã nhiÒu cÊp häc, ngµnh häc ®­îc x©y dùng chÆt chÏ vµ mang tÝnh ph¸t triÓn. HÖ thèng ®µo t¹o nh©n lùc cã liªn quan trùc tiÕp c¸c tr­êng d¹y nghÒ, c¸c tr­êng trung häc chuyªn nghiÖp, cao ®¼ng vµ ®¹i häc… nh»m ®µo t¹o ra lùc l­îng lao ®éng cã ®ñ chuyªn m«n vµ nghÒ nghiÖp ®Ó ®¸p øng thÞ tr­êng lao ®éng. ë ®©y, còng cÇn kh¼ng ®Þnh r»ng: gi¸o dôc phæ th«ng còng lµ mét bé phËn quan träng cña hÖ thèng ®µo t¹o nh©n lùc bëi v× kh«ng ë ®©u kh¸c, chÝnh nhµ tr­êng phæ th«ng lµ n¬I trang bÞ cho häc sinh hÖ thèng tri thøc phæ th«ng, c¬ b¶n, hiÖn ®¹i, phï hîp víi thùc tiÔn n­íc ta vµ h×nh thµnh cho c¸c em hÖ thèng kü n¨ng, kü x¶o t­¬ng øng. ChÝnh nhµ tr­êng phæ th«ng ®· gãp phÇn quyÕt ®Þnh thÕ giíi quan khoa häc cho c¸c em, nh©n sinh quan vµ c¸c phÈm chÊt ®¹o ®øc míi. Vµ chÝnh v× thÕ nhµ tr­êng t¹o ra cho c¸c em cã ý thøc, cã th¸i ®é cÇn thiÕt ®Ó cã thÓ häc lªn hoÆc tham gia lao ®éng. Gi¸o dôc phæ th«ng n­íc ta hiÖn nay cã 23959 tr­êng (trong ®ã cã 22199 tr­êng tiÓu häc vµ trung häc phæ th«ng ). Cho ®Õn nay, hÇu hÕt c¸c tØnh, thµnh phè trong c¶ n­íc ®· ®¹t chuÈn quèc gia, xo¸ mï ch÷ vµ phæ cËp gi¸o dôc tiÓu häc. §Æc biÖt mét sè tØnh ®¹t tiªu chuÈn phæ cËp trung häc c¬ së. Gi¸o dôc phæ th«ng ®· ph¸t triÓn nhanh chãng c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng. Tuy nhiªn sù ph¸t triÓn ®ã cßn ch­a ®ång ®Òu, cßn cã sù kh¸c biÖt gi÷a c¸c vïng miÒn vµ ®Æc biÖt lµ tØ lÖ häc sinh ®­îc ®µo t¹o nghÒ s½n sµng ®i vµo lao ®éng s¶n xuÊt lao ®éng trùc tiÕp cßn chiÕm tØ lÖ rÊt thÊp, t©m lý vµ tØ lÖ häc sinh muèn thi vµo ®¹i häc cã tÝnh phæ biÕn vµ chiÕm tØ lÖ cao. Thùc tr¹ng nµy cã thÓ do nhiÒu nguyªn nh©n nh­ng cã lÏ gi¸o dôc phæ th«ng n­íc ta ch­a ®¹t ®­îc tiÕn bé cÇn thiÕt c¶ vÒ néi dung ph­¬ng ph¸p vµ ph­¬ng diÖn ®Ó tham gia vµo qu¸ tr×ng nguån nh©n lùc. §éi ngò gi¸o viªn n­íc ta hiÖn cßn thiÕu vµ yÕu, néi dung ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o cßn nÆng nÒ vµ ch­a g¾n víi cuéc sèng. §ã còng lµ nh÷ng nguyªn nh©n cã ¶nh h­ëng xÊu ®Õn viÖc n©ng cao chÊt l­îng nguån nh©n lùc phôc vô CNH,H§H ®Êt n­íc . Hµng n¨m n­íc ta tuyÓn vµo bËc trung häc phæ th«ng trªn 40 v¹n häc sinh. Say khi tèt nghiÖp phæ th«ng cã tíi h¬n mét nöa sè häc sinh nµy b­íc vµo thÞ tr­êng lao ®éng mµ kh«ng ®­îc ®µo t¹o nghÒ. Nh­ vËy, sè ®«ng häc sinh sau khi tèt nghiÖp phæ th«ng ®Ó ®i vµo thÞ tr­êng lao ®éng kh«ng ®­îc chuÈnt bÞ kÜ n¨ng lao ®éng, kh«ng cã tr×nh ®é tay nghÒ dï ë møc tèi thiÓu. Cã lÏ, gi¸o dôc phæ th«ng n­íc ta míi chØ chñ yÕu chuÈn bÞ cho häc sinh c¬ së ®Ó häc lªn c¸c bËn tiÕp theo. Tr­íc yªu cÇu cña sù nghiÖp CNH,H§H ®Êt n­íc ta hiÖn nay, ®Ó ph¸t huy nguån nh©n lùc con ng­êi, phôc vô cho sù chuyÓn ®æi kinh tÕ cã lÏ cÇn thay ®æi l¹i c¸ch nghÜ, c¸ch lµm ®Ó h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c¸c kÜ n¨ng kÜ thuËt tæng hîp cho häc sinh phæ th«ng, chuÈn bÞ tiÒn n¨ng cho c¸c em b­íc vµo cuéc sèng lao ®éng nghÒ nghiÖp. §iÒu cã tÇm quan träng hµng ®Çu lµ ph¶i xuÊt ph¸t tõ ®Þnh h­íng c¬ cÊu nghÒ nghiÖp, kÕt cÊu lao ®éng, dù b¸o nhu cÇu nguån lùc cña c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n ®Ó tiÕn hµnh c«ng t¸c gi¸o dôc tæng hîp- h­ãng nghiÖp d¹y nghÒ trong nhµ tr­êng phæ th«ng . CÇn chó träng nhu cÇu thùc tÕ cña tõng vïng, cña tõng ®Þa ph­¬ng ®Ó t¨ng c­êng c«ng t¸c h­íng nghiÖp , ®µo t¹o båi d­ìng kÜ n¨ng lao ®éng, d¹y nghÒ phæ th«ng, vµ kÜ n¨ng cÇn thiÕt kh¸c cho nghÒ nghiÖp t­¬ng lai vµ cuéc sèng trong bèi c¶nh kinh tÕ thÞ tr­êng, toµn cÇu ho¸ vµ héi nhËp quèc tÕ. §Ó ®¹t ®­îc nh÷ng môc tiªu trªn, chóng ta cÇn cã nh÷ng c¶i tiÕn quan träng vÒ néi dung vµ ch­¬ng tr×nh häc trong nhµ tr­ßng phæ th«ng, cÇn thiÕt kÕ néi dung, ch­¬ng tr×nh häc võa ®¶m b¶o cung cÊp cho häc sinh hÖ thèng tri thøc c¬ b¶n, cÇn thiÕt, ®Æc biÖt lµ nh÷ng kiÕn thøc vÒ c«ng nghÖ, nguyªn lý kÜ thuËt, tæ chøc s¶n xuÊt. §ång thêi, chóng ta nªn chó träng chuÈn bÞ kü n¨ng lao ®éng tæng hîp, tham gia ®µo t¹o nghÒ vµ chuÈn bÞ tiÒm n¨ng ®Ó ®i vµo lao ®éng s¶n xuÊt trùc tiÕp. Sù nghiÖp CNH, H§H ®Êt n­íc ta hiÖn nay ®ßi hái c«ng t¸c h­íng nghiÖp ph¶i g¾n bã chÆt chÏ víi gi¶I quyÕt viÖc lµm cho thÕ hÖ trÎ - lùc l­îng nßng cèt vµ lµ t­¬ng lai, søc m¹nh cña d©n téc. Nhµ tr­ßng phæ th«ng ph¶i phèi hîp víi c¸c tæ chøc x· héi kh¸c, ®Æc biÖt lµ c¸c c¬ së s¶n xuÊt ®Ó tæ chøc tuyªn truyÒn, gi¸o dôc h­íng dÉn cho häc sinh y­ thøc ®Çy ®ñ vÒ ý nghÜa, tÇm quan träng cña viÖc lùa chän nghÒ nghiÖp t­¬ng lai. Nhµ tr­êng cÇn tæ chøc h­íng nghiÖp th«ng qua c¸c m«n häc, ®Æc biÖt lµ c¸c buæi sinh ho¹t h­íng nghiÖp, còng nh­ h×nh thµnh ë häc sinh ý thøc tham gia ®µo t¹o, tham gia thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p ph©n luång lao ®éng, tÝch cùc tham gia lao ®éng, häc tËp chuyªn m«n, kü thuËt ®Ó s½n sµng tham gia vµo sù ph©n luång, ®iÒu chØnh ngµnh nghÒ, lùa chän nghÒ phï hîp víi b¶n th©n vµ thÝch øng víi nhu cÇu lao ®éng cña x· héi, phï hîp víi sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vµ c¬ cÊu lao ®«ng trong ph¹m vi toµn x· héi. Qu¸ tr×nh CNH,H§H ë nø¬c ta ®ßi hái ph¶i nh÷ng b­íc ®I thÝch híp, cã thÓ ®i t¾t,®ãn ®Çu, rót ng¾n thêi gian. Chóng ta cã thÓ vµ cÇn thiÕt ph¶i t¹o ra nh÷ng b­íc nh¶y vät. Trong bèi c¶nh ®ã, trong nhµ tr­êng phæ th«ng, viÖc gi¸o dôc h­íng nghiÖp võa ph¶i thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô cã tÝnh chÊt ®Æc thï võa ph¶I g¾n víi qu¸ tr×nh gi¸o dôc ®µo t¹o nguån lùc nãi chung ®¸p øng viÖc më réng c¸c ngµnh nghÒ cã sö dông nhiÒu lao ®éng, còng nh­ cÇn ®I vµo mét sè lÜnh vùc hiÖn ®¹i, cã c«ng nghÖ cao. Nhµ tr­êng phæ th«ng cÇn t¹o ra tiÒm n¨ng ®Ó häc sinh cã ®iÒu kiÖn ®i vµo lÜnh vùc daþ nghÒ cã c«ng nghÖ cao. Muèn vËy, c«ng t¸c h­íng nghiÖp trong nhµ tr­êng phæ th«ng cÇn g¾n bã chÆt chÏ víi ®µo t¹o nghÒ, g¾n bã víi ph©n c«ng lao ®«ng x· héi. Râ rµng, trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, gi¸o dôc lao ®éng vµ h­íng nghiÖp cÇn ®­îc xem xÐt ë bËc vÜ m« cña chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ –x· héi cña ®Êt n­íc. Víi ý nghÜa nh­ vËy, gi¸o dôc phæ th«ng cÇn ®­îc xem nh­ ®iÒu kiÖn hµn ®Çu ®Ó ph¸t huy nguån lùc con ng­êi phôc vô CHN,H§H ®Êt n­íc. c. Mét sè gi¶i ph¸p n©ng cao tr¹ng th¸i søc khoÎ cña nguån nh©n lùc §èi víi Nhµ n­íc: CÇn ph¶i cã mét chiÕn l­îc ®ång bé vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi cho 5 n¨m, 10 n¨m hoÆc l©u h¬n n÷a. Bªn c¹nh sù chó ý ®Õn viÖc ph¸t huy néi lùc cña tõng vïng cÇn chó ý ®Õn viÖc ph¸t huy néi lùc cña tõng vïng cÇn cã chÝnh s¸ch ®iÒu tiÕt vÜ m« thÝch hîp trong ph¹m vi c¶ n­íc. C¸c dù ¸n ®Çu t­ ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi ®Òu ph¶i tu©n thñ luËt b¶o vÖ m«i tr­êng cña ViÖt Nam: c¸c s¬ së s¶n xuÊt g©y hËu qu¶ « nhiÔm m«i tr­êng trÇm träng cÇn m¹nh d¹n ®ãng cöa hoÆc ph¶i thay ®æi quy tr×nh c«ng nghÖ Nhµ n­íc cÇn ®Çu t­ cho ngµnh y tÕ ®Ó tæ chøc ®iÒu tra t×nh h×nh søc kháe cña nh©n d©n, ph¸t triÓn kÞp thêi c¸c æ dÞch bÖnh, c¸c bÖnh míi ph¸t sinh ®Ó cã kÕ ho¹ch ng¨n chÆn kÞp thêi. Nhµ n­íc cÇn t¨ng c­êng h¬n n÷a c«ng t¸c gi¸o dôc søc khoÎ vµ dinh d­ìng cho céng ®ång d­íi mäi h×nh thøc truyÒn th«ng, gi¸o dôc vµ th«ng tin. Nhµ n­íc t¹o viÖc lµm ®Ó t¨ng c­êng thu nhËp, n©ng cao møc sèng cho ng­êi lao ®éng. N©ng cao chÊt l­îng ch¨m sãc søc kháe ban ®Çu t¹i céng ®ång. C¸c chÝnh s¸ch vÒ ch¨m sãc søc kháe còng ph¶I phï hîp víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ -x· héi tõng khu vùc, ®Þa ph­ong… Nhµ n­íc cÇn ®Çu t­ xö lý c¸c chÊt th¶I lµm « nhiÔm m«i tr­êng tr­íc khi chóng ®­îc th¶I vµo m«i tr­êng. Nhµ n­íc cÇn ®Èy m¹nh h¬n n÷a vÒ b¶o hé lao ®éng. §èi víi céng ®ång T¨ng c­êng c«ng t¸c truyÒn th«ng, gi¸o dôc vÒ søc khoÎ vµ dinh d­ìng cho mäi ®èi t­îng trong céng ®ång. T¨ng c­êng c«ng t¸c khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m gióp cho céng ®ång ph¸t triÓn kinh tÕ V.A.C, t¨ng l­îng l­¬ng thùc, thùc phÈm cho b÷a ¨n hµng ngµy, vµ biÕt sö dông vèn vay cã hiÖu qu¶. §Èy m¹nh c¸c phong trµo vÖ sinh chung nguån n­íc, n¬i ë, m«i tr­êng, .. §èi víi c¸ nh©n, gia ®×nh CÇn trao ®æi thªm kiÕn thøc ®èi víi c¸c phô n÷ mang thai vµ cho con bó, nh»m ®Ò phßng c¸c bÖnh cßi x­¬ng, suy dinh d­ìng, thiÕu Vitamin vµ c¸c chÊt vi l­îng. Ph¸t triÓn kinh tÕ V.A.C ë nh÷ng n¬i cã ®iÒu kiÖn tr¸nh sö dông ph©n t­¬i bãn c©y trång, kh«ng l¹m dông c¸c ho¸ chÊt , thuèc diÖt c«n trïng khi ch­a ®­îc phÐp cña c¬ quan cã thÈm quyÒn Cã ý thøc b¶o vÖ m«i tr­êng chung ë mäi n¬i. T¨ng c­êng rÌn luyÖn søc khoÎ c¸ nh©n. Tãm l¹i, ®Ó ph¸t huy yÕu tè con ng­êi vµ nguån nh©n lùc cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ qu¸ tr×nh CNH-H§H cã hiÖu qu¶, ®iÒu quan träng h¬n lµ chóng ta ph¶i cã chÝnh s¸ch ®µo t¹o, sö dông nguån nh©n lùc ®óng víi nh÷ng t­ t­ëng chØ ®¹o ph¸t triÓn nguån nh©n lùc thÓ hiÖn mét quan niÖm míi vÒ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc víi c¸c t­ t­ëng chØ ®¹o sau ®©y: cã chÝnh s¸ch gi¶i phãng vµ ph¸t huy tiÒm n¨ng cña ng­êi lao ®éng; LÊy kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ cña c«ng viÖc lµ th­íc ®o ®¸nh gi¸ quan träng nhÊt; Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc b¸m s¸t trÞ tr­êng lao ®éng; Qu¶n lý tèt ph¸t triÓn nguån nh©n lùc: cã hÖ thèng chÝnh s¸ch ®µo t¹o, sö dông phï hîp nguån nh©n lùc bao gåm tuyÓn dông, chÝnh s¸ch lao ®éng, ph©n c«ng lao ®éng, ph©n bæ nguån nh©n lùc, chÝnh s¸ch c¸n bé, tiÒn l­¬ng, khen th­ëng,... T¹o ®éng lùc ®Ó kÝch thÝch mäi ng­êi ch¨m häc, ch¨m lµm, ®éng viªn, tÝnh tÝch cùc x· héi cña ng­êi lao ®éng lµm cho hä n¨ng ®éng, thiÖn chÝ, cÇu tiÕn, tõ ®ã ®i ®Õn s¸ng t¹o,... lµ mét vÊn ®Ò cùc kú quan träng trong tæ chøc qu¶n lý vÜ m«, còng nh­ vi m« nguån lùc con ng­êi, lùc l­îng lao ®éng. ë ®©y, cÇn chó ý c¶ lîi Ých vËt chÊt, c¶ nhu cÇu tÝnh thÇn cña con ng­êi; §Æc biÖt chó ý tíi x©y dùng vµ thi hµnh chÝnh s¸ch träng dông nh©n tµi Ch¨m lo, ph¸t huy, båi d­ìng nguån lùc con ng­êi lµ bé phËn quan träng trong chiÕn l­îc con ng­êi, lµ nhiÖm vô trung t©m cña gi¸o dôc n­íc nhµ trong nh÷ng n¨m tíi, nh»m t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn c¬ b¶n ®Ó tiÕn hµnh CNH,H§H lµm cho d©n giµu, n­íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, v¨n minh, mäi ng­êi, mäi nhµ Êm no, h¹nh phóc, cã thÓ héi nhËp vµo x· héi t­¬ng lai mµ loµi ng­êi ®ang h­íng tíi. Trong c«ng viÖc träng ®¹i nµy ch¨m lo, ph¸t huy, båi d­ìng nh©n tµi cã mét ý nghÜa ®Æc biÖt nhÊt lµ trong thêi ®¹i th«ng tin, c«ng nghÖ cao, kinh tÕ tri thøc vµ toµn cÇu ho¸. KÕt luËn Ph¸t triÓn con ng­êi toµn diÖn cã néi hµn rÊt réng, nh­ng quan träng nhÊt lµ ph¸t triÓn nguån lùc con ng­êi ( nguån nh©n lùc) ®¸p øng yªu cÇu cña ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi cña ®Êt n­íc. Bëi vËy, chiÕn l­îc ph¸t triÓn con ng­êi nãi chung ph¶i tËp trung vµo ph¸t triÓn nguån nh©n lùc. Nh­ vËy, ph¸t triÓn nguån nh©n lùc thuéc ph¹m trï ph¸t triÓn con ng­êi, nh­ng nhÊn m¹nh ph¸t triÓn con ng­êi nh­ thÕ nµo ®Ó ®¹t tíi con ng­êi tr­ëng thµnh, cã n¨ng lùc ho¹t ®éng kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸, x· héi vµ sö dông n¨ng lùc ®ã mét c¸ch cã hiÖu qu¶. Cã thÓ nãi r»ng, ph¸t triÓn nguån nh©n lùc lµ qu¸ tr×nh lµm biÕn ®æi vÒ sè l­îng, chÊt l­îng vµ c¬ cÊu nguån nh©n lùc ngµy cµng ®¸p øng tèt h¬n yªu cÇu cña nªn kinh tÕ- x· héi. Qu¸ tr×nh ®ã bao gåm ph¸t triÓn thÓ lùc, trÝ lùc, kh¶ n¨ng nhËn thøc vµ tiÕp thu tay nghÒ, tÝnh n¨ng ®éng x· héi vµ søc s¸ng t¹o cña con ng­êi, nÒn v¨n ho¸, truyÒn thèng lÞch sö d©n téc hun ®óc nªn b¶n lÜnh, ý chÝ cña con ng­êi trong lao ®éng Víi ý nghÜa cña viÖc ph¸t triÓn nguån nh©n lùc, cÇn thiÕt ph¶i x©y dùng chiÕn l­îc ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ë ViÖt Nam phôc vô sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ ®Êt n­íc nãi chung, ®Èy m¹nh C«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ vµ héi nhËp nãi riªng. ChiÕn l­îc ®ã ®­îc x©y dùng trªn nÒn t¶ng lý luËn chñ nghÜa M¸c-LeNin, t­ t­ëng Hå ChÝ Minh vÒ ph¸t triÓn con ng­êi. Chñ TÞch Hå ChÝ Minh ®· tõng nãi “v× lîi Ých m­êi n¨m th× ph¶i trång c©y; v× lîi Ých tr¨n n¨m th× ph¶i trång ng­êi” vµ “muèn cã Chñ nghÜa x· héi ph¶i cã con ng­êi x· héi chñ nghÜa “. Lµ bé phËn quan träng cña chiÕn l­îc ph¸t triÓn con ng­êi, chiÕn l­îc ph¸t triÓn nguån nh©n lùc h­íng vµo n©ng cao chÊt l­îng toµn diÖn con ng­êi ViÖt Nam vÒ chÝnh trÞ, ®¹o ®øc, ý chÝ, tri thøc, tay nghÒ, søc khoÎ, thÓ lùc, ph¸t huy tiÒm n¨ng lao ®éng dåi dµo cña ®Êt n­íc, h×nh thµnh nªn nguån nh©n lùc cã c¬ cÊu hîp lý, trong ®ã ®Æc biÖt lµ lao ®éng cã tr×nh ®é cao, lµm chñ ®­îc tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ vµ thøc khoa häc tiªn tiÕn, cã b¶n lÜnh chÝnh trÞ v÷ng vµng, ®ång t©m hiÖp lùc quyÕt t©m ®­a ®Êt n­íc thãi khái nghÌo nµn l¹c hËu, ®i lªn chñ nghÜa x· héi, thùc hiÖn môc tiªu “ d©n giµu, n­íc m¹nh,x· héi c«ng b»ng v¨n minh”. §ã lµ chiÕn l­îc ph¸t tr`iÓn con ng­êi lao ®éng míi ViÖt Nam, cã kiÕn thøc, kü n¨ng nghÒ nghiÖp, cã nh©n c¸ch, cã nh©n c¸ch, cã kh¶ n¨ng t×m viÖc lµm vµ n¨ng lùc tù t¹o viÖc lµm, n¨ng lùc thÝch øng víi sù biÕn ®æi nhanh chãng cña c«ng nghÖ vµ thùc tiÔn s¶n xuÊt kinh doanh, lao ®éng cã n¨ng suÊt chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶. Môc lôc A.Më ®Çu 1 B.Néi dung 2 Ch­¬ng I Vai trß con ng­êi trong sù nghiÖp CNH,H§H 2 I. Mét sè quan ®iÓm vÒ con ng­êi, nguån lùc con ng­êi 2 A.Quan ®iÓm vÒ con ng­êi 2 1.Quan ®iÓm vÒ con ng­êi tr­íc M¸c 2 2.Quan ®iÓm M¸c-Lªnin vÒ b¶n chÊt con ng­êi 3 B.Quan ®iÓm vÒ nguån lùc con ng­êi 5 II. Vai trß con ng­êi vµ nguån nh©n lùc trong sù nghiÖp CNH,H§H 6 1.Quan niÖm vÒ CNH,H§H 6 2. TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ 8 3. Vai trß nguån lùc con ng­êi trong sù nghiÖp CNH-H§H: 9 a. vai trß nguån lùc trong lÜnh vùc kinh tÕ 9 b. Vai trß nguån lùc trong lÜnh vùc chÝnh trÞ 9 c.Vai trß nguån lùc con ng­êi trong lÜnh vùc v¨n ho¸ 10 Ch­¬ng II §¸ng gi¸ vai trß con ng­êi vµ nguån nh©n lùc trong sù nghiÖp CNH,H§H hiÖn nay 12 1.Vai trß con ng­êi vµ nguån nh©n lùc ®· ®ãng gãp nh÷ng mÆt tÝch cùc cho sù nghiÖp CNH-H§H: 12 2.Nh÷ng th¸ch thøc vÒ con ng­êi vµ nguån nh©n lùc trong sù nghiÖp CNH-H§H 16 3.Nguyªn nh©n lµm h¹n chÕ ph¸t triÓn nguån lùc con ng­êi 20 Ch­¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p ph¸t huy nguån lùc con ng­êi trong qu¸ tr×nh CNH,H§H ë n­íc ta hiÖn nay 22 KÕt luËn 35