Vị trí tính chất của quốc hội theo pháp luật hiện hành

1.Đặt vấn đề: Ngay từ khi mới ra đời đến nay,vị trí,tính chất của quốc hội đã luôn được khẳng định một cách thống nhất xuyên suốt trong cương lĩnh đường lối chính trị của đảng,được thể chế hóa trong các bản hiến pháp của nước ta từ trước đến nay.Quốc hội ra đời nhằm khắc phục những hạn chế trong cơ cấu tổ chức quyền lực nhà nước theo hình thức độc tài chuyên chế.Quốc hội là cơ quan quyền lực nhà nước,đại diện quyền lực chính trị của nhân dân.Vị trí tính chất của quốc hội nước CHXHCN Việt Nam được được thể hiện rất rõ thông qua hiến pháp và các văn bản luật hiện hành như luật tổ chức bộ máy nhà nước,luật tổ chức chính phủ,luật tổ chức quốc hội,luật tổ chức tòa án nhân dân,luật tổ chức viện kiểm sát nhân dân... các văn bản dưới luật. 2.Vị trí tính chất của quốc hội theo pháp luật hiện hành: Hiến pháp năm 1992 quy định địa vị pháp lý của quốc hội một cách khái quát tại điều 83: “ Quốc hội là cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân,cơ quan quyền lực cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Quốc hội là cơ quan duy nhất có quyền lập hiến và lập pháp. Quốc hội quyết định những chính sách cơ bản về đối nội đối ngoại,nhiệm vụ kinh tế xã hội,quốc phòng an ninh của đất nước,những nguyên tắc chủ yếu về tổ chức hoạt động của bộ máy nhà nước,về quan hệ xã hội và hoạt động của công dân” - Quốc hội là cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất trong toàn bộ cơ cấu tổ chức của cơ quan nhà nước Việt Nam.Có tính chất đặc biệt và vị trí tối cao trong toàn bộ bộ máy nhà nước CHXHCN Việt Nam.Đây là cơ quan duy nhất do nhân dân toàn quyền trực tiếp bầu ra theo quyết định của luật tổ chức đại biểu quốc hội,là đại biểu cao nhất cho ý chí nguyện vọng của nhân dân cả nước.Điều 2 của hiến pháp 1992 cũng ghi nhận: “ Nhà nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là nhà nước của nhân dân,do nhân dân,vì nhân dân.Tất cả quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân mà nền tảng là liên minh giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và tầng lớp trí thức.”.Có thể nói quyền lực mà hiến pháp ghi nhận là quyền lực của toàn dân trao cho quốc hội.Tính chất đại biểu cao nhất của nhân dân của Quốc hội thể hiện ở chỗ: +về cách thức thành lập:Là cơ quan duy nhất do cử tri cả nước bầu ratheo nguyên tắc phổ thông,bình đẳng,trực tiếp và bỏ phiếu kín.Cử tri cả nước tức là công dân Việt Nam bầu ra quốc hội để nhân dân ủy quyền,thay mặt nhân dân thực,hiện quyền lực nhà nước của nhân dân thông qua con đường nhà nước. +Cơ cấu thành phần đại biểu bao gồm tất cả các tầng lớp nhân dân,các giai cấp,dân tộc,tôn giáo thể hiện sự rộng rãi,và đoàn kết toàn dân tộc. - Quốc hội là cơ quan duy nhất có quyền lập hiến và lập pháp:Chỉ có quốc hội mới có quyền định ra các quy phạm pháp luật có hiệu lực pháp lý cao nhất điều chỉnh các quan hệ xã hội cơ bản nhất.Đây là quyền năng mà không một cơ quan nào khác có được.Quốc hội không chỉ làm ra hiến pháp mà còn ban hành các đạo luật điều chỉnh các quan hệ xã hội cơ bản,quan trong theo từng lĩnh vực của đời sống xã hội. - Quốc hội là cơ quan có quyền quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước.Quốc hội có nghĩa vụ và quyền hạn to lớn để thiết lập trật tự chính trị pháp lý,tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội,của đất nước.Ở nước ta quốc hội là cơ quan duy nhất có thẩm quyền quyết định những vấn đề thuộc chủ quyền quốc gia,những vấn đề trọng đại của đất nước,các chính sách cơ bản về đối nội,đối ngoại những mục tiêu phát triển kinh tế,văn hóa,những nguyên tắc chủ yếu về tổ chức hoạt động của bộ máy nhà nước,quan hệ xã hội và đời sống nhân dân. - Việc tổ chức nhà nước ta theo nguyên tắc tập quyền.Điều đó không có nghĩa quốc hội trực tiếp thực hiện mọi nhiệm vụ của nhà nước.Quốc hội thành lập ra các cơ quan trực thuộc và giám sát hoạt động của các cơ quan này.Xét về nguồn gốc các cơ quan nhà nước trung ương đều trực tiếp hay gián tiếp do quốc hội thành lập.Quốc hội thực hiện quyền giám sát tối cao đối với toàn bộ hoạt động của cơ quan nhà nước.Các cơ quan và cá nhân do quốc hội bầu ra có trách nhiệm báo cáo trước quốc hội,chịu sự giám sát của quốc hội,có thể bị thay đổi nhân sự khi có quyết định của quốc hội. Khác với nghị viện tư sản,quốc hội nước ta đại diện cho ý chí lợi ích của nhân dân lao động dưới sự lãnh đạo của đảng cộng sản Việt Nam.Đây là tổ chức chính quyền thể hiện rõ tính chất đại diện và tính chất quần chúng.Nhiệm kì của quốc hội là 5 năm,việc tuyển cử các đại biểu quốc hội mới đảm bảo đảm bảo cho nhân dân có thể lựa chọn và bổ sung những đại diện mới vào cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của mình. 3.Kết luận: Như vậy quốc hội có tính chất đặc biệt và vị trí tối cao trong toàn bộ bộ máy nhà nước CHXHCN Việt Nam.Sự ra đời của quốc hội đánh dấu bước tiến dài trong việc thực hiện quyền lực nhà nước,đảm bảo cho ý chí nguyện vọng của nhân dân cả nước .Quốc hội có mối quan hệ khăng khít liên hoàn trong hoạt động của các cơ quan nhà nước nhằm thực hiện quyền lực nhà nước,đảm bảo quyền con người.Quyền lực quốc hội chính là quyền lực được nhân dân ủy quyền.Chủ quyền quốc gia và chủ quyền nhân dân là thống nhất và cao nhất.Với vị trí tính chất như trên,quốc hội thực sư là cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân,là cơ quan quyền lực cao nhất của cả nước có chức năng lập hiến,lập pháp,quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước,thực hiện quyền giám sát tối cao đối với toàn bộ hoạt động của nhà nước.Các quyết định của quốc hội đều bắt nguồn từ ý chí nguyện vọng của nhân dân cả nước phục vụ lợi ích chung của dân tộc,nhân dân,và của đất nước.