LỜI MỞ ĐẦU
Chăm lo cho văn hoá là chăm lo củng cố nền tảng tinh thần của xã hội. Những năm gần đây, công tác xây dựng đời sống văn hoá ở cơ sở trên phạm vi cả nước đã thu được những thành tựu quan trọng. Đời sống văn hoá của nhân dân không ngừng nâng cao. Tuy nhiên, việc xây dựng môi trường văn hoá cơ sở ở nước ta còn gặp nhiều khó khăn cần được nhận thức đúng đắn và giải quyết có hiệu quả. Mặt trái của cơ chế thị trường đã và đang làm nảy sinh không ít các tệ nạn xã hội, thói hư tật xấu làm xói mòn đạo đức, lối sống, thuần phong mỹ tục trong một bộ phận nhân dân nhất là tập trung vào bộ phận, thanh thiếu niên.
Để ngăn ngừa những tiêu cực do văn hoá độc hại và lối sống không tuân thủ pháp luật, tạo dựng môi trường văn hoá lành mạnh, chúng ta cần coi trọng việc xây dựng môi trường văn hoá ở cơ sở, đây là công việc hết sức cần thiết, nó đòi hỏi phải có sự quan tâm đầu tư đúng mức của các cấp, các ngành và sự nỗ lực của từng gia đình.
Việc nghiên cứu, tìm hiểu để nâng cao hiệu quả trong công cuộc xây dựng môi trường văn hoá ở phường là vấn đề mang tính thực tiễn, bởi vì cấp phường là cấp gần dân nhất đồng thời còn có ý nghĩa lý luận trong cuộc vận động toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá ở khu dân cư. Là một cán bộ làm công tác quản lý Nhà nước về văn hoá - xã hội của UBND phường Láng Hạ quận Đống Đa, tôi chọn đề tài: "Xây dựng môi trường văn hoá phường Láng Hạ - Quận Đống Đa - Hà Nội, thực trạng và giải pháp"
MỤC LỤC
MỤC LỤC 1
LỜI MỞ ĐẦU 2
CHƯƠNG 1. 4
MÔI TRƯỜNG VĂN HOÁ VÀ VAI TRÒ CỦA XÂY DỰNG MÔI TRƯỜNG VĂN HOÁ TRONG SỰ NGHIỆP ĐỔI MỚI 4
1. Quan niệm về môi trường văn hoá. 4
1.1. Khái niệm văn hoá. 4
1.2. Khái niệm môi trường văn hoá. 6
2. Vai trò của xây dựng môi trường văn hoá. 7
CHƯƠNG 2. 12
THỰC TRẠNG XÂY DỰNG MÔI TRƯỜNG VĂN HOÁ 12
TẠI ĐỊA BÀN PHƯỜNG LÁNG HẠ 12
1. Tình hình kinh tế, chính trị, xã hội phường Láng Hạ. 12
2. Hoạt động xây dựng môi trường văn hoá tại địa bàn phường Láng Hạ 13
2.1. Đoàn kết giúp đỡ nhau phát triển kinh tế, xoá đói, giảm nghèo, thực hiện công tác đền ơn đáp nghĩa. 14
2.2. Phát huy dân chủ, giữ gìn kỷ cương thực hiện quy chế, quy ước dân chủ. 15
2.3. Thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, tang, trong quan hệ ứng xử xóm giềng hòa giải tại chỗ những mâu thuẫn trong nội bộ nhân dân, xây dựng gia đình văn hoá, tổ dân phố văn hoá. 16
2.4. Chăm lo sự nghiệp giáo dục đào tạo, học sinh nghèo được giúp đỡ, học sinh giỏi được khuyến khích. Trẻ em được chăm sóc chu đáo, thực hiện kế hoạch hoá gia đình. 18
2.5. Công tác phòng chống các tệ nạn xã hội 19
2.6. Hoạt động của câu lạc bộ và văn hoá văn nghệ. 20
2.7. Xây dựng phong trào thể dục thể thao. 21
2.8. Công tác tôn giáo, giữ gìn di tích lịch sử văn hoá - lễ hội. 22
CHƯƠNG 3. 24
MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG XÂY DỰNG MÔI TRƯỜNG VĂN HOÁ Ở PHƯỜNG LÁNG HẠ. 24
1. Tăng cường sự lãnh đạo của cấp uỷ Đảng, hiệu lực, hiệu quả quản lý của UBND phường trong việc thực hiện nhiệm vụ xây dựng môi trường văn hoá. 24
2. Thực hiện tốt cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá ở khu dân cư" và xây dựng nếp sống văn hoá trong phường Láng Hạ. 25
3. Xây dựng môi trường kinh tế trên địa bàn phường Láng Hạ phát triển vững chắc, lành mạnhl, là cơ sở cho hoạt động xây dựng môi trường văn hoá. 26
4. Xây dựng một môi trường đạo đức tích cực, trong sáng, lành mạnh trong phường, loại trừ các hành vi vi phạm đạo đức, gây tổn hại đến đạo lý của dân tộc. 26
5. Phát huy các giá trị văn hoá cổ truyền bằng việc đưa nó vào hương ước, quy ước của cơ sở làm động lực phát triển kinh tế - xã hội và xây dựng môi trường văn hoá. 27
KẾT LUẬN 28
32 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 4562 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Xây dựng môi trường văn hoá phường Láng Hạ - Quận Đống Đa - Hà Nội, thực trạng và giải pháp, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
ền tảng tinh thần của xã hội. Những năm gần đây, công tác xây dựng đời sống văn hoá ở cơ sở trên phạm vi cả nước đã thu được những thành tựu quan trọng. Đời sống văn hoá của nhân dân không ngừng nâng cao. Tuy nhiên, việc xây dựng môi trường văn hoá cơ sở ở nước ta còn gặp nhiều khó khăn cần được nhận thức đúng đắn và giải quyết có hiệu quả. Mặt trái của cơ chế thị trường đã và đang làm nảy sinh không ít các tệ nạn xã hội, thói hư tật xấu làm xói mòn đạo đức, lối sống, thuần phong mỹ tục trong một bộ phận nhân dân nhất là tập trung vào bộ phận, thanh thiếu niên.
Để ngăn ngừa những tiêu cực do văn hoá độc hại và lối sống không tuân thủ pháp luật, tạo dựng môi trường văn hoá lành mạnh, chúng ta cần coi trọng việc xây dựng môi trường văn hoá ở cơ sở, đây là công việc hết sức cần thiết, nó đòi hỏi phải có sự quan tâm đầu tư đúng mức của các cấp, các ngành và sự nỗ lực của từng gia đình.
Việc nghiên cứu, tìm hiểu để nâng cao hiệu quả trong công cuộc xây dựng môi trường văn hoá ở phường là vấn đề mang tính thực tiễn, bởi vì cấp phường là cấp gần dân nhất đồng thời còn có ý nghĩa lý luận trong cuộc vận động toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá ở khu dân cư. Là một cán bộ làm công tác quản lý Nhà nước về văn hoá - xã hội của UBND phường Láng Hạ quận Đống Đa, tôi chọn đề tài: "Xây dựng môi trường văn hoá phường Láng Hạ - Quận Đống Đa - Hà Nội, thực trạng và giải pháp" làm tiểu luận tốt nghiệp, với mong muốn bằng những kiến thức đã được học trong nhà trường cùng những kinh nghiệm công tác thực tiễn ở địa phương, sẽ đưa ra được một số giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả trong công cuộc xây dựng môi trường văn hoá ở phường Láng Hạ góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu: "Dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ và văn minh".
Nội dung chính của tiểu luận gồm 3 chương:
Chương 1: Môi trường văn hoá và vai trò của xây dựng môi trường văn hoá trong sự nghiệp đổi mới
Chương 2: Thực trạng xây dựng môi trường văn hoá tại địa bàn phường Láng Hạ.
Chương 3: Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động xây dựng môi trường văn hoá ở phường Láng Hạ.
CHƯƠNG 1
MÔI TRƯỜNG VĂN HOÁ VÀ VAI TRÒ CỦA XÂY DỰNG MÔI TRƯỜNG VĂN HOÁ TRONG SỰ NGHIỆP ĐỔI MỚI
1. Quan niệm về môi trường văn hoá
1.1. Khái niệm văn hoá
Văn hoá thường được xem xét từ nhiều khía cạnh khác nhau. Chúng ta không nhận thức văn hoá như một hoạt động riêng biệt có tính ngành nghề, văn hoá là hoạt động sáng tạo nhằm phát huy những năng lực của bản chất của con người để vươn tới giá trị Chân, Thiện, Mỹ. Đây là hoạt động nhằm tạo ra những giá trị chuẩn mực xã hội, nuôi dưỡng sự hình thành nhân cách con người. Với ý nghĩa đó văn hoá có mặt trong bất cứ hoạt động nào của con người, dù nó là hoạt động sản xuất vật chất và sản xuất tinh thần hay trong quan hệ giao tiếp ứng xử xã hội.
Ở Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh không những là một vị lãnh tụ thiên tài mà Người còn là một nhà văn hoá vĩ đại của dân tộc, danh nhân văn hoá thế giới. Khi nói về văn hoá Chủ tịch Hồ Chí Minh có nói:
"Vì lẽ sinh tồn cũng như mục đích của cuộc sống, loài người mới sáng tạo và phát sinh ra ngôn ngữ, chữ viết, đạo đức, pháp luật, khoa học, tôn giáo, văn hoá nghệ thuật, những công cụ cho sinh hoạt hàng ngày về mặc, ăn ở và các phương thức sử dụng. Toàn bộ những sáng tạo và phát minh đó tức là văn hoá.
Văn hoá là sự tổng hợp của mọi phương thức sinh hoạt cùng với sự biể hiện của nó mà loài người đã sản sinh ra với mục đích nhằm đáp ứng những nhu cầu về đời sống tinh thần và sự tồn tại của con người".
Chủ tịch Hồ Chí Minh còn nhận thức sâu sắc rằng: Văn hoá là vũ khí sắc bén để lên án chế độ thực dân, đế quốc, để tuyên truyền và tổ chức lớp quần chúng nhân dân đứng lên làm cách mạng. Văn hoá tạo khả năng cho các dân tộc bị áp bức xây dựng tình đoàn kết, vùng dậy với sức mạnh tài năng sáng tạo và lòng dũng cảm để tiến hành sự nghiệp giải phóng. Chúng ta chiến thắng kẻ thù, đó là sự chíên thắng của văn minh đối với tàn bạo, tức là chiến thắng bằng sức mạnh văn hoá. Văn hoá được huy động như một lức thúc đẩy sự tiếp xúc giao lưu và sự biểu hiện lẫn nhau giữa các dân tộc. Bác đã khai thác sức mạnh của văn hoá một cách toàn diện làm cho các dân tộc có cơ hội để mở rộng kiến thức của mình và xích lại gần nhau hơn. Thông qua các yếu tố và sức mạnh văn hoá, Bác đã nâng cao tầm nhìn của dân tộc Việt Nam ra thế giới bên ngoài. Vì vậy, văn hoá đã trở thành thước đo sự phát triển và tiến bộ của đất nước ta.
Với ý nghĩa đó một người có văn hoá phải là người có tư tưởng đúng, đạo đức và lối sống đẹp, là người có hiểu biết, biết vận dụng những hiểu biết vào cuộc sống, biết sống và làm việc theo pháp luật v.v... Một xã hội có văn hoá là một xã hội ở đó mọi người thương yêu, tôn trọng lẫn nhau, quan tâm giúp đỡ nhau, ở nơi nào trình độ văn hoá cao thì mức độ những hiện tượng tiêu cực xã hội, những mối hiểm họa nội tại đối với an ninh quốc gia sẽ thấp hơn rất nhiều.
Như vậy, nói tới văn hoá phải là người có tư tưởng đúng, đạo đức và lối sống đẹp, là người có hiểu biết, biết vận dụng những hiểu biết vào cuộc sống, biết sống và làm việc theo pháp luật v.v... Một xã hội có văn hoá là một xã hội ở đó mọi người thương yêu, tôn trọng lẫn nhau, quan tâm giúp đỡ nhau, ở nơi nào trình độ văn hoá cao thì mức độ những hiện tượng tiêu cực xã hội, những mối hiểm họa nội tại đối với an ninh quốc gia sẽ thấp hơn rất nhiều.
Như vậy, nói tới văn hoá là nói tới con người, nói tới sự phát huy năng lực bản chất con người nhằm thể hiện và hoàn thiện mối quan hệ giữa con người với thiên nhiên, con người với con người, con người với xã hội. Toàn bộ hoạt động văn hoá thể hiện khát vọng của con người hướng tới Chân, Thiện, Mỹ, hướng tới cái hoàn thiện con người, hoàn thiện xã hội.
1.2. Khái niệm môi trường văn hoá
Môi trường văn hoá là môi trường chứa những giá trị văn hoá và những quan hệ văn hoá của con người từ quá khứ đến hiện tại và hướng tới tương lai. Môi trường văn hoá là nơi đồng thời diễn ra các hoạt động văn hoá, từ hoạt động sáng tạo, sản xuất, bảo quản, lưu giữ, truyền bá, thưởng thức và đánh giá các giá trị văn hoá. Môi trường văn hoá được hiện diện bằng sự tồn tại của các giá trị văn hoá vật thể, các giá trị văn hoá phi vật thể, các hoạt động văn hoá của cá nhân và cộng đồng trong những mối quan hệ văn hoá đa dạng và sinh động, từ hành vi của cá nhân tới gia đình, họ hàng, làng xóm và các cộng đồng xã hội. Nhân vật trung tâm của môi trường văn hoá chính là con người (cá nhân và cộng đồng) cùng với quan hệ xã hội và ứng xử văn hoá của họ với quá khứ, hiện tại và tương lai, với con người và tự nhiên.
Môi trường văn hoá chính là hệ sinh thái văn hoá, môi trường đời sống tinh thần của xã hội. Xây dựng môi trường văn hoá góp phần ổn định chính trị - xã hội, tạo bầu không khí tinh thần lành mạnh làm tiền đề để xây dựng con người, thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống của con người.
Xây dựng đời sống văn hoá ở cơ sở là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu để xây dựng môi trường văn hoá lành mạnh. Đảng ta đã nhấn mạnh: "Tạo ra ở các đơn vị cơ sở (gia đình, làng, bản, xã, phường, khu tập thể, cơ quan, xí nghiệp, nông trường, lâm trường, trường học, đơn vị bộ đội...) các vùng dân cư (đô thị, nông thôn, miền núi...), đời sống văn hoá lành mạnh, đáp ứng những nhu cầu văn hoá đa dạng và không ngừng tăng lên của các tầng lớp nhân dân... phát triển và không ngừng nâng cao chất lượng hoạt động của các thiết chế văn hoá ở cơ sở; Đầu tư xây dựng một số công trình văn hoá trọng điểm tầm quốc gia. Tăng cường hoạt động của các tổ chức văn hoá, nghệ thuật chuyên nghiệp, phát triển phong trào quần chúng hoạt động văn hoá, văn nghệ". Xây dựng nếp sống văn minh, gia đình văn hoá; xây dựng trường học, cơ quan, đơn vị văn hoá; xây dựng làng bản, khối phố văn hoá là những nội dung quan trọng để xây dựng môi trường văn hoá ở cơ sở.
2. Vai trò của xây dựng môi trường văn hoá
Báo cáo Chính trị tại Đại hội Đại biểu lần thứ XIV của Đảng bộ Thành phố Hà Nội chỉ rõ: "Nhận thức đúng vai trò, vị trí của văn hoá trong quá trình đổi mới, gắn chặt kinh tế với văn hoá, đưa văn hoá vào mọi lĩnh vực, chương trình, dự án phát triển, làm cho văn hoá thấm sâu vào đời sống của mỗi người, mỗi gia đình, mỗi đơn vị... Xây dựng môi trường xã hội, môi trường văn hoá".
Hiện nay Hà Nội đang quan tâm phát triển kinh tế, cải thiện đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân Thủ đô. Hà Nội cũng xác định rõ việc xây dựng môi trường văn hoá sẽ là động lực thúc đẩy kinh tế phát triển, đồng thời góp phần ổn định chính trị, kiên trì mục tiêu độc lập dân tộc và CNXH, giữ vững định hướng XHCN. Xây dựng môi trường văn hoá tốt đẹp trong thành phố trước hết là phải xây dựng được một môi trường văn hoá pháp lý lành mạnh bảo đảm sự công bằng và dân chủ cho mỗi công dân trước pháp luật, tạo dựng thói quen, nếp sống và làm việc theo Hiến pháp và Pháp luật. Việc xây dựng môi trường văn hoá cần chú ý tính tôn nghiêm và tôn trọng pháp luật, tôn trọng đạo lý của dân tộc. Mọi người dân thủ đô đều phải thực hiện tốt quyền lợi và trách nhiệm của người công dân. Điều này được thể hiện ở chỗ mỗi người dân Hà Nội đều thực sự là chủ nhân Thăng Long, luôn đi đầu trong việc chống tham nhũng, cửa quyền, sách nhiễu, thực hiện tốt quyền giám sát các hoạt động của các cơ quan quản lý nhà nước. Thực hiện việc cải cách hành chính, cải cách lề lối làm việc, tạo ra một phong cách làm việc mới nhằm phục vụ cho nhân dân tốt hơn nữa.
Trong thời kỳ mở cửa, hội nhập và giao lưu văn hoá quốc tế, Hà Nội xác định cho mình nhiệm vụ là cần cởi mở, giao lưu học hỏi, tiếp thu những giá trị văn hoá mới làm giàu đẹp thêm cho văn hoá Hà Nội. Song cũng kiên quyết chống lại các biểu hiện lai căng, phản động, đồi trụy trong văn hoá, giữ gìn văn hoá truyền thống của người Hà Nội, giữ gìn vẻ đẹp của Hà Nội ngàn năm văn hiến. Vì vậy, việc xây dựng môi trường văn hoá là đòi hỏi khách quan để Hà Nội phát triển bền vững.
* Xây dựng môi trường văn hoá có vai trò thúc đẩy kinh tế Hà Nội phát triển.
Trong thời kỳ đổi mới hiện nay, Đảng bộ và nhân dân thành phố Hà Nội càng ý thức rõ hơn về vai trò của việc xây dựng môi trường văn hoá trong việc định hướng phát triển knh tế - xã hội nói chung và tăng trưởng kinh tế nói riêng. Đi vào phát triển nền kinh tế thị trường, hiện đại hoá thủ đô, Hà Nội không thể xa rời những giá trị truyền thống văn hoá vốn có của đất Thăng Long. Nếu xa rời đánh mất bản sắc riêng của Thăng Long - Hà Nội, sẽ đánh mất chính mình và trở thành cái bóng của người khác. Vấn đề đặt ra đối với Hà Nội là phải biết phát huy những tiềm năng (những di sản văn hoá) vốn có của Hà Nội, biến nó thành sức mạnh vật chất, thành năng lượng tinh thần, thành phẩm chất và năng lực của mỗi người dân để đóng góp cho công cuộc đổi mới của thủ đô nói riêng và đất nước nói chung. Hiện nay, di sản văn hoá được coi là tài sản văn hoá, là nguồn lực tiềm năng để phát triển kinh tế - xã hội. Thủ đô Hà Nội là trung tâm lưu giữ các di sản văn hoá đặc biệt quan trọng của đất nước. Khai thác nguồn lực này để phát triển kinh tế - xã hội là một trách nhiệm lớn của Đảng bộ và nhân dân thủ đô hiện nay. Vì vậy, cần phải biết phát huy các giá trị tinh thần và giá trị vật chất của môi trường văn hoá, biến nó trở thành ý chí và sức mạnh để phát triển kinh tế Thủ đô, làm cho mọi người dân Hà Nội ý thức được nỗi đau của sự nghèo khổ và thấy mình cần phải xả thân sản xuất vì một Hà Nội ngày mai giàu có, tươi đẹp hơn, văn minh và thanh lịch hơn.
* Xây dựng môi trường văn hoá gốp phần xây dựng lối sống mới xã hội chủ nghĩa ở Thủ đô.
Mục tiêu phấn đấu của nhân dân Thủ đô Hà Nội hiện nay là: từng bước thực hiện làm chủ xã hội, làm chủ thiên nhiên, làm chủ bản thân, mọi người cùng nhau lao động và chiến đấu cho sự phát triển của cộng đồng xã hội để có đủ cơm no, áo ấm, đồng thời có cuộc sống vui tươi lành mạnh, bình đẳng và hoà hợp, trong lao động tự do, tình thương và lẽ phải; Mỗi người được phát triển đầy đủ nhân cách, tài năng và năng khiếu của mình, trong mối quan hệ hài hoà giữa cá nhân, gia đình và xã hội, thực hiện đạo lý cao cả "mỗi người vì mọi người, mọi người vì mỗi người".
Trong xây dựng lối sống mới xã hội chủ nghĩa với các thuộc tính của nó khi chúng ta chưa có một cơ sở kinh tế tương ứng, mức sống vật chất chưa cao thì những định hướng giá trị của con người, đời sống tinh thần của con người, đời sống tinh thần của con người, nhân tố chủ quan của lối sống đóng vai trò rất lớn.
Xây dựng môi trường văn hoá trong sạch và lành mạnh chính là tạo dựng trên địa bàn nếp sống mới trong lao động sản xuất, ở nơi công cộng, từng gia đình, trong các việc hiếu hỷ, chống các biểu hiện mê tín dị đoan...
* Xây dựng môi trường văn hoá là cơ sở vững chắc trong việc bảo lưu, giữ gìn bản sắc văn hoá Thăng Long - Hà Nội và truyền thống Hà Nội ngàn năm văn hiến.
Hà Nội - thủ đô nước Cộng hoà XHCN Việt Nam, trung tâm chính trị, văn hoá, xã hội và kinh tế lớn của cả nước vốn có bề dày văn hiến lâu đời. Vùng đất địa linh, nhân kiệt này cũng như nhiều vùng đất khác của đồng bằng bắc bộ còn bảo lưu đậm nét văn hoá truyền thống thể hiện qua các di sản văn hoá vật thể và phi vật thể.
Việc xây dựng môi trưòng văn hoá ở thủ đô là cơ sở vững chắc trong việc bảo lưu, giữ gìn bản sắc văn hoá Thăng Long - Hà Nội và truyền thống Hà Nội ngàn năm văn hiến. Hà Nội trải qua gần 1000 năm lịch sử, từ những làng Việt cổ truyền ven sông Hồng, Hà Nội từng bước tiếp cận văn minh, tiếp tục đô thị hoá để trở thành một trung tâm đô thị lớn. Khác với đô thị lớn khác, đô thị Hà Nội là kinh đô của cả triều đại phong kiến trong nhiều thế kỷ trước đây và Thủ đô của cả nước hiện nay. Từ bao đời nay nhân dân Hà Nội và nhân dân cả nước đã dày công đóng góp nhân tài, vật lực xây dựng văn hoá Thăng Long. Thăng Long trở thành nơi quy tụ tinh hoa tài năng của con người Việt Nam qua bao thời đại. Trải qua bao thăng trầm của lịch sử, các di sản văn hoá vật thể, phi vật thể và truyền thống văn hiến của Thăng Long - Hà Nội luôn được bảo lưu gìn giữ và phát triển. Trong thời kỳ đổi mới đẩy mạnh Công nghiệp hoá, hiện đại hoá, tốc độ đô thị hoá diễn ra mạnh mẽ, những giá trị truyền thống ở Thủ đô có nguy cơ bị phá vỡ do việc vi phạm các di tích, thương mại hoá các lễ hội cổ truyền, vi phạm lối sống, thuần phong mỹ tục của người Hà Nội, kiến trúc cổ bị đe doạ, TNXH gia tăng, sự suy thoái về đạo đức lối sống diễn ra tràn lan. Tất cả những vấn nạn đó vẫn được khắc phục và xoá bỏ để tạo lập môi trường văn hoá lành mạnh ở Thủ đô.
* Xây dựng môi trường văn hoá ở Thủ đô Hà Nội là cơ sở để phát triển khoa học kỹ thuật và công nghệ, tạo tiền đề tiến hành thành công sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá.
Hà Nội cũng là nơi tập trung đông nhất các nhà khoa học đầu ngành và các trường đại học, cao đẳng, 136 viện và học viện, 54 trung tâm nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ. Đặc biệt Nghị quyết 15 của Bộ chính trị khoá VIII về phương hướng nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2010 và pháp lệnh về Thủ đô của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã tạo ra những điều kiện hết sức thuận lợi cho sự phát triển kinh tế - xã hội nói chung và công tác quản lý và tổ chức hoạt động khoa học công nghệ và môi trường trên địa bàn thành phố nói riêng.
* Xây dựng môi trường văn hoá tốt đẹp ở Thủ đô góp phần chống những tệ nạn xã hội.
Thực tế ở Hà Nội, từ khi đổi mới đất nước đến nay những tệ nạn xã hội cũng gia tăng ở mức đáng lo ngại. Muốn xây dựng nền kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa, Hà Nội không thể không quan tâm ngăn chặn và đẩy lùi những tệ nạn xã hội, cần thiết phải huy động sức mạnh của toàn dân, phải làm cho đông đảo nhân dân thủ đô coi đây là nhiệm vụ và nghĩa vụ của chính họ. Đồng thời, cần tăng cường công tác giáo dục truyền thống, làm cho quần chúng hiểu rõ ảnh hưởng của những tệ nạn xã hội đang lấn át nếp sống, thuần phong mỹ tục, truyền thống văn hoá của Thủ đô Hà Nôi, gây ảnh hưởng đến tương lai giống nòi. Sự gia tăng về tệ nạn xã hội chính là mở rộng môi trường xã hội cho nguy cơ lây nhiễm HIV/AIDS - một căn bệnh cực kỳ nguy hiểm đang đe doạ loài người. Việc xây dựng môi trường văn hoá tốt đẹp hướng con người hành động theo giá trị Chân - Thiện - Mỹ là cách tốt nhất để tạo điều kiện ngăn chặn và đẩy lùi tệ nạn xã hội. Hà Nội cần phải sử dụng đồng bộ các biện pháp tuyên truyền giáo dục, cưỡng chế hành chính thích đáng với các đối tượng đầu sỏ, các chủ chứa gái mại dâm, bọn buôn lậu, bọn cầm đầu các băng nhóm tội phạm và phải có nhiều biện pháp tích cực để xoá bỏ những tệ nạn xã hội. Xây dựng môi trường văn hoá ở cơ sở, từ khu dân cư, làng, xã đến các tụ điểm sinh hoạt văn hoá công cộng là tiền đề để hạn chế và đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi các hiện tượng tiêu cực xã hội và các tệ nạn xã hội. Vì vậy, đầu tư xây dựng môi trường văn hoá ở cộng đồng dân cư chính là đầu tư cơ bản vừa để tạo lập môi trường sống lành mạnh, đồng thời cũng chính là đầu tư để ngăn chặn và đẩy lùi các tệ nạn xã hội.
Tóm lại, môi trường văn hoá có vai trò hết sức quan trọng đối với sự nghiệp đổi mới ở nước ta. Xây dựng môi trường văn hoá Việt Nam hiện nay là quá trình thực hiện chiến lược con người nhằm xây dựng con người có phẩm chất và năng lực phù hợp với yêu cầu của cộng đồng, của xã hội trong từng giai đoạn phát triển. Xây dựng và phát huy nguồn lực con người không chỉ nhằm mục đích ngăn chặn sự xuống cấp trong đời sống tinh thần hiện nay mà còn nhằm tạo nên các thế hệ con người thích ứng với điều kiện lịch sử mới. Đây chính là khâu trung tâm của sự nghiệp xây dựng nền tảng tinh thần, tiềm lực văn hoá trong thời kỳ đổi mới ở nước ta hiện nay.
CHƯƠNG 2
THỰC TRẠNG XÂY DỰNG MÔI TRƯỜNG VĂN HOÁ
TẠI ĐỊA BÀN PHƯỜNG LÁNG HẠ
1. Tình hình kinh tế, chính trị, xã hội phường Láng Hạ
Phường Láng Hạ có diện tích 1,02km2, tiếp giáp với phường Thịnh Quang, Láng Thượng, Trung Liệt (Quận Đống Đa) và phường Thành Công (Quận Ba Đình). Địa bàn rộng, nhân khẩu đông có hơn 7000 hộ dân với trên 3 vạn nhân khẩu, 16 khu dân cư, 118 tổ dân phố. Trên địa bàn có 03 trường đại học, 01 trường PTTH bán công; 01 trường THCS; 01 trường tiểu học; 01 trường mẫu giáo, có trên 70 cơ quan, xí nghiệp có trụ sở trên địa bàn phường. Trong đó, có nhiều cơ quan đơn vị là mục tiêu trọng điểm cần được bảo vệ tuyệt đối an toàn: Đài phát thanh và truyền hình Hà Nội, Trung tâm quốc tế khu vực I, ban cơ yếu chính phủ. Có nhiều tuyến đường giao thông quan tọng (như đường Nguyễn Chí Thanh, Huỳnh Thúc Kháng, Láng Hạ...). Ngoài ra, trên địa bàn phường còn có nhiều đồng chí lãnh đạo cấp cao của Trung ương và thành phố hiện đang cư trú.
Phường có 4 đoàn thể là UBMT tổ quốc, Hội liên hiệp phụ nữ, Hội cựu chiến binh, Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh và 03 hội đó là Hội người cao tuổi, Hội chữ thập đỏ, Hội cựu thanh niên xung phong. Ngoài ra còn có công đoàn cơ quan UBND phường. Các đoàn thể trong hệ thống chính trị của phường là lực lượng nòng cốt trong phong trào thi đua yêu nước, trong đó đặc biệt là phong trào thực hiện cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá" và phong trào "xây dựng nếp sống văn minh đô thị, thực hiện văn hoá khi tham gia giao thông".
Trong những năm gần đây tình hình kinh tế - văn hoá xã hội của phường luôn phát triển góp phần đáng kể vào sự phát triển chung của đất nước. Phường luôn quan tâm đến các gia đình thương binh liệt sỹ, hàng năm nhân ngày 27/7 đều tổ chức quyên góp quỹ đền ơn đáp nghĩa, thăm hỏi tặng quà các đối tượng thương binh, bệnh binh, gia đình liệt sỹ, người có công với cách mạng, phối hợp cùng các cơ quan, UBND Quận tổ chức, sửa chữa nhà dột nát cho các đối tượng chính sách.
Sau gần 20 năm đổi mới cùng với đà tiến lên của đất nước đời sống vật chất tinh thần của nhân dân được nâng lên, nhân dân tin tưởng vào đường lối đổi mới của Đảng ta, tương lai đất nước thể hiện rõ nét là nghiêm chỉnh thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước thực hiện tốt nghĩa vụ công dân. Vì vậy nhiều năm liền Đảng bộ và chính quyền phường luôn được Quận Đống Đa đánh giá là Đảng bộ trong sạch vững mạnh, đơn vị hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.
Nhìn chung năm 2008 được sự quan tâm chỉ đạo của Quận uỷ - UBND Quận Đống Đa, Đảng bộ chính quyền và nhân dân phường Láng Hạ đã tổ chức thực hiện hoàn thành các nhiệm vụ chỉ tiêu kinh tế, văn hoá - xã hội, an ninh quốc phòng - an ninh chính trị giữ vững, trật tự an toàn xã hội được đảm bảo, các phong trào thi đua yêu nước, văn hoá văn nghệ - thể dục thể thao được đông đảo các tầng lớp nhân dân hưởng ứng tham gia.
2. Hoạt động xây dựng môi trường văn hoá tại địa bàn phường Láng Hạ
Cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá" được gắn với thực hiện qui ước, qui chế dân chủ ở cơ sở là cuộc vận động lớn được Đảng và Nhà nước ta đặc biệt quan tâm lãnh đạo, đây là cuộc vận động văn hoá mang tính nhân văn sâu sắc, có tính chất lâu dài và ý nghĩa chính trị xã hội quan trọng, nó cũng chính là một trong các giải pháp nhằm đẩy mạnh việc thực hiện các Nghị quyết của Đảng, làm cho Nghị quyết của Đảng thấm sâu vào toàn bộ đời sống của nhân dân và vào mọi hoạt động xã hội, nhất là đối với thủ đô Hà Nội đang thực hiện các đề án lớn đó là cải cách hành chính, nâng cao hiệu quả kinh tế và cải thiện môi trường xã hội. Do vậy việc đẩy mạnh cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá" càng có ý nghĩa nhằm hình thành một lối sống cao đẹp, xây dựng môi trường xã hội lành mạnh, mở rộng dân chủ, phát huy quyền làm chủ của nhân dân tạo điều kiện để nhân dân tham gia quản lý nhà nước, quản lý xã hội.
Qua 8 năm thực hiện cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá" ở khu dân cư với chuyển biến về nhận thức trong cán bộ, đảng viên, hội viên, đoàn viên của các chi hội, các đoàn thể nhân dân, các tổ chức kinh tế - xã hội và mọi tầng lớp nhân dân cùng phấn đấu xây dựng đời sống văn hoá ở khu dân cư, gắn với các cuộc vận động như "Xây dựng người Hà Nội văn minh - thanh lịch - hiện đại"; "phụ nữ thủ đô không vứt rác phế thải ra đường và nơi công cộng" và cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh"... Đảng bộ chính quyền phường đã nghiêm túc triển khai 6 nội dung của cuộc vận động ngày càng đạt hiệu quả cao.
2.1. Đoàn kết giúp đỡ nhau phát triển kinh tế, xoá đói, giảm nghèo, thực hiện công tác đền ơn đáp nghĩa.
UBND, UBMTTQ phường vận động các hộ sản xuất tiểu thủ công nghiệp giúp đỡ và tương trợ nhau phát triển kinh tế, và giúp đỡ cho 150 người có việc làm góp phần ổn định cuộc sống cho nhân dân.
Phường Láng Hạ hiện không có hộ đói, nhất là đối với hộ trong diện tích chính sách. Đối với các hộ nghèo qua khảo sát và dựa trên tiêu chuẩn hộ nghèo của Bộ LĐTBXH (nguồn thu nhập bình quân dưới 350.000đ/tháng/người), năm 2008 phường còn 15 hội nghèo. Nguyên nhân chủ yếu do không có việc làm hoặc có việc làm nhưng thu nhập thấp lại đông con và ốm đau, tàn tật, cô đơn không nơi nương tựa.
Năm 2008, hưởng ứng lời kêu gọi của chính phủ và UBMTTQ trung ương, phường đã tổ chức vận động các cơ quan, hộ kinh doanh và nhân dân quyên góp xây dựng quỹ "vì người nghèo" được 95.000.000đ cứu trợ nhân đạo 201 trường hợp (70.000.000đ). Hỗ trợ 90.000.000đ sửa chữa 6 nhà của thương binh, bệnh binh và gia đình liệt sĩ ủng hộ đồng bào các tỉnh bị thiên tai lũ, lụt trong nước và quốc tế được trên 500 triệu đồng.
Việc giảm nghèo là thường xuyên và lâu dài. Vấn đề cơ bản là phải giúp công ăn việc làm, giúp vốn để sản xuất kinh doanh, tự đối tượng phải xoá nghèo. Trong năm 2008, hội liên hiệp phụ nữ và Cựu chiến binh phường đã giải ngân cho các hộ nghèo và cận nghèo vay vốn từ ngân sách xã hội để phát triển sản xuất, kinh doanh trên 3 tỷ đồng. Phát huy truyền thống uống nước nhớ nguồn, tương thân tương ái, phường đã tổ chức nhiều hoạt động "đền ơn đáp nghĩa" nhân kỷ niệm ngày Thương binh liệt sỹ 27/7 hàng năm: Năm 2008 nhân kỷ niệm 61 năm ngày thương binh liệt sỹ Đảng uỷ - HĐND - UBND tuyên truyền vận động nhân dân quyên góp xây dựng quỹ "đền ơn, đáp nghĩa" được: 76.500.000đ, phường đã tổ chức thăm hỏi tặng quà các đối tượng thương binh, bệnh binh, gia đình liệt sĩ, phối hợp cùng các cơ quan đơn vị.
2.2. Phát huy dân chủ, giữ gìn kỷ cương thực hiện quy chế, quy ước dân chủ.
Việc thực hiện quy chế dân chủ, thường trực UBND phường báo cáo trong các kỳ họp HĐND, trong hội nghị đại biểu cử tri với đại biểu HĐND việc thu, chi ngân sách. Thực hiện cải cách hành chính theo cơ chế "một cửa", phường đã củng cố lại tổ chức, lề lối làm việc đặc biệt trong công tác tiếp dân, giải quyết đơn thư khiếu nại tố cáo của cán bộ công chức luôn nêu cao tinh thần gương mẫu thực hiện tốt chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Các quy định của phường đề ra phường thường xuyên tổ chức buổi tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật tới cán bộ công chức với mục đích không có người của phường vi phạm pháp luật, góp phần giữ vững trật tự ổn định chính trị của phường. Cán bộ công chức của phường đều có bản lĩnh chính trị vững vàng, có tinh thần và năng lực làm chủ, dám nghĩ, dám làm. Luôn gương mẫu, đi đầu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Chính quyền phường là cấp gần dân, sát dân nhất nên cán bộ công chức của phường luôn xác định rõ vai trò trách nhiệm và lòng nhiệt tình với công việc, và luôn thể hiện được nét thanh lịch của người Hà Nội: Văn minh, lịch sự và tôn trọng nhau trong mọi giao tiếp ứng xử, thái độ dân nhã nhặn, cởi mở, lắng nghe ý kiến của nhân dân, giải thích, hướng dẫn rõ ràng, cụ thể các quy định liên quan đến việc giải quyết công việc, được nhân dân đồng tình, ủng hộ.
Cải tạo xây dựng sửa chữa các công trình hạ tầng kỹ thuật đường làng ngõ xóm, hệ thống cấp, thoát nước, đèn chiếu sáng góp phần cải thiện đời sống nhân dân. Đến nay đã có 118/118 tổ dân phố xây dựng và thực hiện quy ước dân chủ, nội dung chủ yếu là: xây dựng nếp sống văn hoá, đoàn kết tương thân tương ái, tổ chức cưới, tang theo quy ước trang trọng, lành mạnh tiết kiệm; không lấn chiếm đất công, các công trình công cộng khi xây dựng sửa chữa nhà, giữ gìn vệ sinh môi trường, an ninh trật tự...
2.3. Thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, tang, trong quan hệ ứng xử xóm giềng hòa giải tại chỗ những mâu thuẫn trong nội bộ nhân dân, xây dựng gia đình văn hoá, tổ dân phố văn hoá
Năm 2008, toàn phường có 288 trường hợp xin làm thủ tục đăng ký kết hôn. Các đám cưới đến nay nhìn chung đã tiến bộ hơn trước, thực hiện cưới theo quy ước, không mời tiệc mặn tràn lan, 86/86 đám tang tổ chức trang trọng tiết kiệm theo định hướng của qui ước.
Trong quan hệ ứng xử nhìn chung là tốt, phường tổ chức cho các gia đình thành lập nhóm liên gia, cùng nhau thực hiện quy ước quy chế dân chủ giữ gìn vệ sinh chung, an ninh trật tự an toàn xã hội phòng chống các loại tội phạm. Việc hoà giải các mâu thuẫn nội bộ đỡ phức tạp, phương châm không để trở thành nóng, hoà giải ngay tại chỗ trên cơ sở luật pháp và quy ước dân chủ của tổ dân phố, khu dân cư đã ban hành kết hợp với tình làng nghĩa xóm làm biện pháp chủ yếu. Trong năm 2008, phường đã nhận 95 đơn phần lớn là ly hôn, tranh chấp đường đi, cống rãnh... đã hoà giải thành 92, 03 đơn hướng dẫn cấp trên giải quyết.
Công tác xây dựng gia đình văn hoá, tổ dân phố văn hoá, khu dân cư văn hoá: Ban chỉ đạo cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá" phường đã đề ra tiêu chí thi đua. Vấn đề cơ bản là xây dựng gia đình văn hoá, trong đó trọng tâm là xây dựng từng thành viên trong gia đình có lối sống văn hoá, văn minh, thanh lịch, hiện đại. Có nhiều gia đình văn hoá trong tổ thì tổ đó sẽ đạt tổ dân phố văn hoá. Năm 2008 phấn đấu xây dựng gia đình văn hoá, tổ dân phố văn hoá, khu dân cư văn hoá, theo 4 tiêu chí:
- Gia đình hoà thuận, hạnh phúc, tiến bộ.
- Đời sống vật chất, tinh thần được nâng cao
- Đoàn kết, tương trợ xóm phố.
- Thực hiện tốt trách nhiệm công dân.
Kết quả đăng ký gia đình văn hoá và bình xét danh hiệu gia đình văn hoá năm 2008.
+ Tổng số hộ dân trong phường: 7263
+ Tổng số hộ tham gia đăng ký gia đình văn hoá: 7045
+ Tỷ lệ % tổng số hộ đăng ký gia đình văn hoá/tổng số hộ dân trong toàn phường: 97%.
+ Tổng số hộ đạt tiêu chuẩn gia đình văn hoá: 6847
+ Tỷ lệ % số đạt gia đình văn hoá/tổng số đăng ký: 97,2%
Trong quá trình tổ chức vận động xây dựng gia đình văn hoá, cấp uỷ chi bộ, các đồng chí cán bộ tổ dân phố, ban công tác mặt trận khu dân cư có sự phối hợp chặt chẽ phổ biến nội dung tiêu chí, động viên các hộ kể cả các hộ cư trú ổn định đăng ký xây dựng gia đình văn hoá. Nhờ vậy, hầu hết những hộ này đều có ý thức xây dựng phong trào.
Căn cứ 4 tiêu chuẩn của tổ dân phố văn hoá:
- Đời sống kinh tế ổn định và phát triển.
- Đời sống văn hoá tinh thần phong phú và dân trí được nâng cao.
- Môi trường cảnh quang sạch đẹp
- Tuân thủ pháp luật của nhà nước
Căn cứ hướng dẫn của Thường trực ban chỉ đạo quận Đống Đa, UBND ban chỉ đạo phường đã vận động các tổ dân phố đăng ký xây dựng tổ dân phố văn hoá ngay từ cuối năm 2007.
+ Tổng số tổ dân phố: 118
+ Tổng số tổ đăng ký tổ văn hoá: 118
+ Tỷ lệ % số tổ đăng ký tổ dân phố văn hoá/tổng số tổ trên địa bàn phường: 100%.
+ Số tổ đạt tổ dân phố văn hoá: 106 (trong đó 85/106 tổ dân phố đạt xuất sắc đề nghị Quận Đống Đa công nhận, khen thưởng).
+ Tỷ lệ % số tổ dân phố văn hoá/tổng số tổ trên địa bàn phường 89,8%.
2.4. Chăm lo sự nghiệp giáo dục đào tạo, học sinh nghèo được giúp đỡ, học sinh giỏi được khuyến khích. Trẻ em được chăm sóc chu đáo, thực hiện kế hoạch hoá gia đình.
Phường tiến hành rà soất các em có hoàn cảnh gia đình khó khăn, gia đình chính sách, các hộ nghèo, đề nghị nhà trường giúp đỡ và có chính sách hỗ trợ, miễn giảm học phí. UBND, UBMTTQ phường hướng các nhà trường, các khu dân cư thành lập chi hội khuyến học và quỹ khuyến học từng bước xã hội hoá việc học tập trong toàn phường theo chủ trương của nhà nước.
Hàng năm phường chỉ năm làm tốt công tác phòng chống dịch bệnh và chăm sóc sức khoẻ ban đầu cho nhân dân, triển khai chương trình uống vitaminA cho 100% các cháu trong độ tuổi, thực hiện chương trình phòng chống suy dinh dưỡng, 100% trẻ em hoàn cảnh khó khăn được các chi hội phụ nữ, cựu chiến binh, chữ thập đỏ. Tổ chức lễ khai mạc các hoạt động hè cho thiếu nhi nhân dịp ngày 1/6 và tổ chức vui tết Trung thu hàng năm, thu hút các em vào những hoạt động vui chơi bổ ích, lành mạnh, tránh xa các tệ nạn xã hội, các em đã rất tích cực hưởng ứng tham gia.
Công tác dân số KHHGĐ được triển khai ngay từ đầu năm. Thực hiện Nghị quyết của Đảng uỷ, UBND phối hợp cùng MTTQ và các đoàn thể đặc biệt là hội phụ nữ, hướng dẫn các cộng tác viên dân số triển khai chương trình công tác đạt hiệu quả cao. Tuy nhiên, công tác vận động KHHGĐ còn một số vấn đề khó khăn tồn tại: việc quản lý sinh đẻ có kế hoạch đối với chị em từ 15 - 49 tuổi có chồng, nhất là người sinh con gái một bề gặp nhiều khó khăn. Số kết hôn độ tuổi 18 - 20 nhiều nên việc vận động thực hiện 3 mục tiêu dân số khó khăn. Số công tác viên dân số hàng năm có sự thay đổi ảnh hưởng đến chất lượng công tác vận động.
2.5. Công tác phòng chống các tệ nạn xã hội
Toàn phường có 138 đối tượng nghiện ma tuý, cho đi cai tập trung, đi địa bàn khác, hoặc chết, hiên còn 79 đối tượng đang quản lý. Phường đã tổ chức lực lượng tình nguyện viên phòng chống tệ nạn xã hội, thành lập câu lạc bộ B93 thu hút được 16 hội viên đã cai nghiện thành công tham gia sinh hoạt vào tối thứ 4 hàng tuần tuy chưa thu hút được hết các đối tượng sau cai nghiện tham gia, hình thức hoạt động còn nghèo nàn, ít hấp dẫn.
Có được kết quả trên là do công tác tuyên truyền được tăng cường bằng nhiều kênh, nhiều biện pháp (trên hệ thống truyền thanh, trong các buổi họp ở phường, khu dân cư, tổ dân phố, trong các nhà trường...), tổ chức cam kết, đặt hòm thư phát hiện tố giác tội phạm ở các khu dân cư. Lực lượng công an phường thường xuyên xuống địa bàn nắm bắt tình hình, lên phương án phối hợp cùng công an Quận và các phường bạn đấu tranh triệt phá các điểm, tụ điểm, đối tượng buôn bán, tàng trữ, tổ chức sử dụng ma tuý. Lập hồ sơ đi cai nghiện 56 đối tượng. Thực hiện công tác cảm hoá giáo dục người lầm lỗi trong NĐ 19/CP. Bên cạnh công tác tuyên truyền giáo dục đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, phường đã kết hợp cùng cán bộ cơ sở và người nhà đối tượng hướng dẫn họ tìm công việc làm để có thu nhập, nâng cao đời sống, giúp họ tham gia vào công tác xã hội nếu có điều kiện.
Qua việc thực hiện cuộc vận động nhìn chung đạt kết quả tốt: Phường đã hoàn thành việc xây dựng và thực hiện quy ước dân chủ, vừa làm nền tảng cho việc thực hiện đời sống văn hoá, vừa nâng cao dân trí, phát huy dân chủ của nhân dân để nhân dân có một lối sống tự quản, tham gia vào việc quản lý nhà nước. Xây dựng và thực hiện đời sống văn hoá ở 3 lĩnh vực: gia đình, tổ dân phố, khu dân cư. Đã lấy việc xây dựng gia đình văn hoá là trước hết, là gốc của phong trào, đây là việc làm đúng hướng để cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá" có nền móng vững vàng từ thấp đến cao (gia đình văn hoá, tiến lên tổ dân phố văn hoá và khu dân cư văn hoá). Phong trào văn hoá văn nghệ, thể dục thể thao được duy trì, phát triển trên tinh thần tự giác của quần chúng, đảm bảo giữ gìn bản sắc dân tộc.
Tuy nhiên, còn một số hạn chế: Cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá ở khu dân cư" chưa được các tầng lớp nhân dân hiểu thấu đáo và tự nguyện thực hiện, mới đọng lại ở cán bộ cơ sở và tầng lớp tiên tiến trong nhân dân. Ngay vấn đề xây dựng và thực hiện quy ước dân chủ cũng chưa được phổ biến ở các tầng lớp nhân dân. Tổ trưởng tổ dân phố và các đoàn thể ở một số khu dân cư chưa làm hết trách nhiệm của mình trong việc này. Khó khăn nhất là vấn đề họp dân để quán triệt chủ trương chính sách của Đảng, Nhà nước nói chung và vấn đề đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá nói riêng.
2.6. Hoạt động của câu lạc bộ và văn hoá văn nghệ
Phường có 3 câu lạc bộ văn nghệ của Cựu chiến binh, Hội phụ nữ, đoàn thanh niên và 01 đội văn nghệ của phường do Ban chủ nhiệm Câu lạc bộ phường phụ trách gồm hơn 60 anh chị em trong đội tham gia luyện tập tích cực, thường xuyên hàng tuần với các bài hát ca ngợi đất nước, Đảng, Bác Hồ, phục vụ các hội nghị của phường, tham gia biểu diễn văn nghệ ngoài trời, liên hoan văn nghệ và các hội thi, Hội diễn tại Quận Đống Đa.
Trong năm 2008 phường đã tổ chức tốt và đảm bảo an toàn các đêm liên hoan văn nghệ ngoài trời phục vụ nhân dân trong phường và các khán giả với 25 tiết mục nhân kỷ niệm các ngày lễ lớn như "Đảng - mùa xuân - dân tộc" và "Đất nước trọn niềm vui".
Câu lạc bộ thơ ra đời từ năm 1993 đến nay vẫn duy trì sinh hoạt hàng tháng và phát triển ngày càng nhiều hội viên. Tổ chức giao lưu thơ với các phường bạn trong quận Đống Đa và thành phố nhân kỷ niệm các ngày lễ lớn, hàng năm câu lạc bộ thơ đều ra đời 1 tập thơ.
Bên cạnh các câu lạc bộ trên phường còn tổ chức tốt các hoạt động văn hoá, các điểm vui chơi giải trí, sinh hoạt các câu lạc bộ mỗi tháng một lần như: Câu lạc bộ "Văn hoá gia đình", câu lạc bộ các bà mẹ trẻ không sinh con thứ 3, câu lạc bộ sức khoẻ sinh sản vị thành niên, câu lạc bộ "phòng chống ma tuý từ gia đình", câu lạc bộ phụ nữ giúp nhau phát triển kinh tế gia đình, câu lạc bộ sức khoẻ ngoài trời. Đây thực sự là sân chơi bổ ích và lý thú cho các tầng lớp nhân dân trong phường đặc biệt là các gia đình trẻ, các chị em phụ nữ, các bạn thanh niên đến với câu lạc bộ này họ được giao lưu, học hỏi kiến thức về xã hội, về gia đình và cuộc sống giúp cho họ mở mang kiến thức, tự hoàn thiện mình để xây dựng gia đình bình đẳng - tiến bộ - hạnh phúc.
2.7. Xây dựng phong trào thể dục thể thao
Trên địa bàn phường có 2 sân bóng mini (tại trường Đại học Luật, Trường TH Phan Huy Chú) và 5 nhà văn hoá ở tại khu dân cư số: 1, 3, 4, 8, 9, 10, 14, sân tennis, 4 sân bóng chuyền, 27 sân chơi và các câu lạc bộ bóng bàn, cầu lông cờ tướng... ngoài ra còn có tuyến phố lớn vỉa hè rộng trở thành những điểm vui chơi TDTT trước và sau giờ làm việc, phong trào luyện tập thể dục thể thao của phường ngày càng được phát triển, thu hút đông đảo nhân dân tham gia từ các cháu thiếu nhi đến các cụ cao tuổi, nhất là phong trào chạy, đi bộ vào các buổi sáng và buổi tối góp phần nâng cao thể lực cho nhân dân. Hàng năm phường đều tham gia và tổ chức tốt giải chạy Báo Hà Nội mới "Vì hoà bình" do Sở Thể dục thể thao phối hợp với báo Hà Nội Mới và Liên đoàn lao động thành phố tổ chức. 10 năm liên tục được thành phố tặng cờ Đơn vị xuất sắc về thể dục thể thao.
Câu lạc bộ sức khoẻ trời do hội người cao tuổi tổ chức duy trì luyện tập thường xuyên vào các buổi sáng thu hút hơn 1000 cụ tham gia với nhiều bài tập khoẻ khoắn, uyển chuyển như Thái cực quyền, Ba la trùy, múa quạt... Câu lạc bộ đã tham gia biểu diễn ở nhiều nơi, nhiều đợt tại Quận Đống Đa và thành phố được hoan nghênh nhiệt liệt, các cụ, các bác có tinh thần tự lực rất cao tự xây dựng đội ngũ, múa đạo cụ, quần áo đồng phục biểu diễn, mời thầy về luyện tập.
Các hoạt động văn nghệ quần chúng, TDTT, sinh hoạt CLB trên địa bàn phường Láng Hạ không những làm phong phú đời sống sinh hoạt tinh thần, thể chất của nhân dân trong phường mà còn định hướng tạo ra môi trường văn hoá lành mạnh bổ ích, giúp cho mọi người tránh xa các tệ nạn xã hội, bài trừ lối sống không văn hoá.
2.8. Công tác tôn giáo, giữ gìn di tích lịch sử văn hoá - lễ hội.
Phường Láng Hạ có 01 di tích lịch sử là Đình ứng Thiên thờ Đức Mẫu Địa đã được Bộ VHTT xếp hạng, công nhân DI TÍCH LỊCH SỬ VĂN HOÁ, KIẾN TRÚC NGHỆ THUẬT theo quyết định số 490/QĐ ngày 22/4/1992. Để tưởng nhớ công ơn Thần đối với đất nước, theo truyền thống hàng năm lễ hội được tổ chức long trọng vào mùa xuân (6-3 âm lịch), mùa Thu (26-9 âm lịch) có lễ dâng hương, có xướng ca, thu hút dân làng ba thôn chín xóm (tức làng Yên Lãng trước kia) cùng khách thập phương đến dự rất đông vui, và các trò chơi chọi gà, cờ tướng, kéo co, hát ca trù, chèo... mang đậm bản sắc dân tộc. Phường đã thực hiện nghiêm chỉnh quy chế xin phép mở lễ hội với cấp trên có thẩm quyền. Tại lẽ hội, các hoạt động diễn ra luôn đảm bảo sự tự do tín ngưỡng. Không có biểu hiện mê tín, cờ bạc, bói toán, xóc thẻ. An ninh trật tự tốt, đảm bảo an toàn.
Tóm lại: Những năm qua do có sự chỉ đạo của thành phố và UBND - UBMTTQ Quận Đống Đa sự lãnh đạo của Đảng uỷ, sự phối kết hợp chặt chẽ với các ban ngành, đoàn thể trong phường nên công tác xây dựng môi trường văn hoá ở phường Láng Hạ đã có nhiều chuyển biến, đời sống văn hoá tinh thần của nhân dân được nâng cao, các hoạt động văn hoá xã hội trên địa bàn phường ngày càng sôi động hơn, đi đúng hướng, đúng qui định của pháp luật. Bên cạnh đó cũng còn một số vấn đề tồn tại như việc một bộ phận gia đình còn bàng quang đứng ngoài cuộc, không đăng ký phấn đấu tiêu chuẩn gia đình văn hoá. Câu lạc bộ còn nghèo nàn, chưa phong phú, hiện tượng đốt vàng mã nơi thừ tự còn nhiều, phong trào thể dục phát triển chưa đồng đều.
Bài học kinh nghiệm
Vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của cấp uỷ Đảng, việc tổ chức thực hiện của chính quyền, sự phối hợp của các ban ngành, đoàn thể quần chúng, sự vào cuộc của các ban vận động của khu dân cư, tổ trưởng, tổ phó các tổ dân phố trên địa bàn phường là vô cùng quan trọng, đây là yếu tố quyết định cơ bản nhất cho việc xây dựng đời sống văn hoá ở cơ sở và đây cũng chính là sức manh của hệ thống chính trị ở địa phương.
Thực tế cho thấy nơi nào cán bộ cơ sở năng nổ, nhiệt tình, năng động sáng tạo tích cực vận động nhân dân tham gia vào các hoạt động văn hoá thì nơi đó ý thức, trách nhiệm của người dân và đời sống văn hoá tinh thần của nhân dân được nâng cao cũng như thu hút được đông đảo các tầng lớp nhân dân tham gia vào sáng tạo, hưởng thụ và xây dựng môi trường văn hoá đồng thời thực hiện tốt công tác xã hội hoá về văn hoá.
Phải phát huy dân chủ trong xây dựng môi trường văn hoá, trong việc tổ chức theo dõi, kiểm tra, đôn đốc, đánh giá kết quả và tổ chức bình xét các tiêu chí văn hoá hàng năm để biểu dương, khen thưởng các tập thể, cá nhân, hộ dân điển hình tiên tiến trong các hoạt động văn hoá xã hội. Đồng thời phê phán các tập thể, cá nhân, các hộ dân vi phạm trong việc chấp hành các quy định về hoạt động văn hoá xã hội ở cơ sở.
CHƯƠNG 3
MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG XÂY DỰNG MÔI TRƯỜNG VĂN HOÁ Ở PHƯỜNG LÁNG HẠ.
1. Tăng cường sự lãnh đạo của cấp uỷ Đảng, hiệu lực, hiệu quả quản lý của UBND phường trong việc thực hiện nhiệm vụ xây dựng môi trường văn hoá
Đây là giải pháp có tính chất quyết định tới việc nâng cao chất lượng và hiệu quả xây dựng môi trường văn hoá ở phường Láng Hạ trong thời kỳ hiện nay. Xây dựng môi trường văn hoá nhằm những nhu cầu văn hoá. Xây dựng môi trường văn hoá tốt đẹp cần thiết có sự chỉ đạo và tham gia của các cấp ủy Đảng, sự quản lý của chính quyền trong việc thực hiện nhiệm vụ xây dựng môi trường văn hoá.
Để thực hiện được mục tiêu xây dựng môi trường văn hoá tại địa bàn phường, Đảng uỷ và chính quyền phường cần quán triệt sâu sắc các chỉ thị, Nghị quyết của Đảng, từ đó, cần nhận thức đầy đủ về vai trò của văn hoá và xây dựng môi trường văn hoá trong thời kỳ CNH, HĐH đất nước. Khắc phục sự nhìn nhận phiến diện về xây dựng môi trường văn hoá, coi xây dựng môi trường văn hoá đơn thuần chỉ là các hoạt động mang tính chất bề nổi, không quan tâm đến chiều sâu. Kinh nghiệm cho thấy, ở cơ sở nào có sự lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ của các cấp uỷ Đảng, có sự đi sâu, đi sát trong chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ, kiểm tra, đánh giá phong trào, các hoạt động thì ở đó hoạt động xây dựng môi trường văn hoá có sự chuyển biến tốt. Điều này hoàn toàn dễ hiểu bởi ở cơ sở nào vai trò lãnh đạo, sự chỉ đạo của Đảng và sự quản lý của Nhà nước được thực hiện tốt thì từ việc hoạch định chương trình, kế hoạch hoạt động đến việc tổ chức thực hiện và kết quả thực hiện xây dựng môi trường văn hoá đều đạt kết quả cao.
Đảng bộ, chính quyền và các đoàn thể phải trực tiếp quan hệ với nhân dân, trực tiếp lãnh đạo quản lý, động viên nhân dân thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Đảng uỷ phường Láng Hạ hàng tháng họp với các đồng chí Bí thư chi bộ, ngoài việc triển khai công tác trong Đảng bộ, đã lồng ghép đưa vào Nghị quyết về cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá ở khu dân cư". Đồng thời đa dạng hoá các hình thức tuyên truyền, vận động với hình thức các buổi tập huấn nói chuyện chuyên đề về dân số gia đình và trẻ em, về vệ sinh an toàn thực phẩm, tập huấn về kiến thức pháp luật, cho cán bộ, đảng viên, các tầng lớp nhân dân nhận thức đúng đắn vị trí, vai trò của xây dựng môi trường văn hoá trong sự nghiệp Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá mà Đảng và Nhà nước ta đang tiến hành. Vận động nhân dân tham gia xây dựng đời sống văn hoá cơ sở với những nội dung, nhiệm vụ cụ thể, thiết thực, xây dựng lối sống thanh lịch, lành mạnh của công dân thủ đô xứng đáng với truyền thống ngàn năm văn hiến của Thăng Long - Hà Nội.
2. Thực hiện tốt cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá ở khu dân cư" và xây dựng nếp sống văn hoá trong phường Láng Hạ.
Cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá" đã bước sang năm thứ 8. Thực hiện chủ trương của Thành phố, cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá ở khu dân cư" đã được triển khai thực hiện thống nhất ở cấp phường.
UBND phường đã có quyết định thành lập Ban chỉ đạo do đồng chí Chủ tịch UBND làm trưởng ban, đồng chí Chủ tịch UBMTTQ phường làm phó ban thường trực, cán bộ VHTT làm uỷ viên thường trực và các uỷ viên là đại diện các đoàn thể. Đồng thời ở 16 khu dân cư cũng đã thành lập ban vận động do đồng chí bí thư chi bộ, các chi hội trưởng các đoàn thể và các đồng chí tổ trưởng dân phố. Ban chỉ đạo đã phân công nhiệm vụ cụ thể. Tiến hành họp các tổ dân phố để phổ biến quán triệt 6 nội dung của cuộc vận động, tiêu chuẩn tổ dân phố văn hoá.
Ban chỉ đạo đã hướng dẫn Ban vận động các khu dân cư tiến hành tổng kết cuộc vận động và bình xét ở tổ đề nghị phường công nhận gia đình văn hoá, tổ dân phố văn hoá đề nghị UBND Quận Đống Đa công nhận.
Để cuộc vận động triển khai thực hiện đạt hiệu quả trên phạm vi rộng và sâu, Ban vận động đã quán triệt ý nghĩa, nội dung của vận động từ cấp uỷ các chi bộ Đảng đến các đoàn thể của phường, của chi hội ở khu dân cư và các tổ dân phố. Bởi vậy nhận thức về cuộc vận động này ngày càng được nâng lên ngang tầm với yêu cầu nhiệm vụ.
3. Xây dựng môi trường kinh tế trên địa bàn phường Láng Hạ phát triển vững chắc, lành mạnhl, là cơ sở cho hoạt động xây dựng môi trường văn hoá.
Kinh tế bao giờ cũng chịu sự tác động của các hoàn cảnh chính trị và xã hội. Môi trường kinh tế là nơi diễn ra các hoạt động kinh tế - xã hội, là tập hợp các chính sách, cơ chế quản lý, phương thức và cung cách làm ăn trong xã hội, nó có tác động đến bước phát triển và tính chất của quá trình CNH, HĐH. Vì vậy, cần thiết phải xây dựng môi trường kinh tế lành mạnh, ổn định bằng việc sử dụng đồng bộ các giải pháp, các chính sách kinh tế để thúc đẩy kinh tế phát triển.
Trong quá trình vận hành phát triển nền kinh tế thị trường theo định hướng XHCN, kinh tế của phường Láng Hạ đã có những bước chuyển mình căn bản, có sự thay đổi rõ rệt. Tăng trưởng kinh tế mỗi năm một nhiều hơn, đời sống của nhân dân trên địa bàn phường từng bước được nâng lên. Tuy nhiên, cùng với quá trình phát triển theo định hướng tích cực là tác động tiêu cực do mặt trái của cơ chế thị trường cũng được nảy sinh và có nhiều ảnh hưởng không tốt đến môi trường văn hoá.
4. Xây dựng một môi trường đạo đức tích cực, trong sáng, lành mạnh trong phường, loại trừ các hành vi vi phạm đạo đức, gây tổn hại đến đạo lý của dân tộc.
Môi trường đạo đức là môi trường ở đó các quy tắc xử sự cao đẹp được xã hội chấp nhận và mọi người tuân thủ một cách thường xuyên và trở thành chuẩn mực, niềm tin của cộng đồng. Xây dựng môi trường đạo đức là tạo lập trong cộng đồng nếp nghĩ, hành vi ứng xử và mối quan hệ tốt đẹp giữa người với người gắn liền với việc kế thừa giá trị đạo đức tốt đẹp của dân tộc và tiếp thu giá trị đạo đức mới của thời đại, chống lại cái cũ, cái xấu, cái giả dối. Khẳng định cái đúng, cái tốt, cái đẹp, xây dựng bầu không khí tinh thần lành mạnh trong xã hội.
5. Phát huy các giá trị văn hoá cổ truyền bằng việc đưa nó vào hương ước, quy ước của cơ sở làm động lực phát triển kinh tế - xã hội và xây dựng môi trường văn hoá.
Trong khi xây dựng môi trường văn hoá cần chú trọng tới bảo vệ, giữ gìn, khai thác và phát huy hệ thống di sản văn hoá vật thể và phi vật thể hiện có ở phường để xây dựng môi trường văn hoá lành mạnh, vừa góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội ở địa phương. Tăng cường công tác giáo dục truyền thống cách mạng cho quần chúng nhân dân, đặc biệt là đối với thế hệ trẻ. Từng bước xoá bỏ các tập tục, thói quen lạc hậu có hại cho phát triển cho phát triển của xã hội như: Thói trọng nam khinh nữ, bè cánh, cục bộ địa phương, cửa quyền sách nhiễu... Bên cạnh đó cũng cần phải xây dựng những giá trị mới, đó là: truyền thống "uống nước nhớ nguồn", "đền ơn đáp nghĩa", chăm sóc và phụng dưỡng những người có công vưói cách mạng; truyền thống giúp đỡ lẫn nhau trong lúc hoạn nạn, tinh thần tự hào dân tộc.
KẾT LUẬN
Việt Nam là nước có nền văn hoá lâu đời, góp phần làm nên sức mạnh trong suốt chiều dài lịch sử dân tộc, với kinh nghiệm và trí tuệ của thời đại, trong quá trình đổi mới, Đảng ta ngày càng đánh giá cao vai trò quan trọng của văn hoá trong sự nghiệp phát triển đất nước. Văn hoá không đứng ngoài mà là yếu tố nội sinh của sự phát triển, là nền tảng tinh thần của xã hội, là động lực thúc đẩy sự phát triển, là mục tiêu cao cả của XHCN, văn hoá có vai trò quan trọng trong việc bồi dưỡng, phát huy yếu tố con người và xây dựng con người mới XHCN, cùng với khoa học và công nghệ, giáo dục và đào tạo, văn hoá đã được xem là quốc sách hàng đầu nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài cho đất nước. Thực chất đó cũng là trở về với tư tưởng Hồ Chí Minh, tư tưởng "trồng người" vì sự nghiệp phát triển bền vững của dân tộc.
Trong công cuộc đổi mới toàn diện của đời sống kinh tế, xã hội hiện nay.
Đảng luôn khẳng định văn hoá là nền tảng tinh thân của xã hội, là sự kết tinh của những giá trị tốt đẹp nhất trong quan hệ giữa con người với con người, giữa con người với tự nhiên. Hiện nay, trong thời đại mở cửa giao lưu với các nước về kinh tế và văn hoá, đó là quy luật tồn tại, là nhu cầu tự thân của văn hoá. Nhưng mở rộng giao lưu văn hoá không chấp nhận sự buông lòng tuỳ tiện, tự đánh mất mình. Định hướng lãnh đạo của Đảng cùng với chế định pháp quy, chính sách văn hoá của nhà nước đòi hỏi xây dựng môi trường văn hoá ở địa bàn phường phải phù hợp với thực tế để tổ chức hoạt động có hiệu quả. Xây dựng môi trường văn hoá, nâng cao hiệu lực quản lý của UBND phường là quá trình hoạt động của các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội... Các hoạt động văn hoá là do con người, vì con người và phải được quản lý bằng pháp luật, đó là điều kiện quan trọng tạo sự ổn định để phát triển nền văn hoá Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc.
Xây dựng môi trường văn hoá là sự nghiệp của toàn dân, lãnh đạo và xây dựng môi trường văn hoá thực chất là nắm vững đặc trưng và quy luật hoạt động của văn hoá để tác động vào quá trình vận động ấy một cách thích hợp làm môi trường văn hoá đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao của con người. Mọi cố gắng, nỗ lực của các cấp, các ngành, các tổ chức xã hội, dưới sự lãnh đạo của Đảng nhằm vươn tới hạnh phúc của nhân dân đó cũng là mục tiêu cuối cùng của công tác quản lý Nhà nước trong công tác xây dựng môi trường văn hoá của chính quyền các cấp, nhất là cấp phường.
Xây dựng môi trường văn hoá là làm cho các hoạt động của văn hoá phát triển mạnh hơn, chất lượng hơn, đồng bộ hơn trong khuôn khổ pháp luật quy định, đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hoá lành mạnh của các tầng lớp nhân dân, đặc biệt ở thủ đô Hà Nội - Trung tâm văn hoá lớn của đất nước đang hướng tới kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội.
Nghiên cứu thực trạng quản lý nhà nước về văn hoá ở Thủ đô Hà Nội nói chung và ở phường Láng Hạ nói riêng nhằm tìm ra các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác xây dựng môi trường văn hoá, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Trung ương 5 khoá VIII: "Xây dựng nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc".
Quá trình làm tiểu luận, em có tham khảo một số tài liệu và qua thực tế của địa phương, song vẫn còn nhiều thiếu sót. Em rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến và giúp đỡ của các thầy cô giáo.
Xin trân trọng cảm ơn!
Láng Hạ, ngày tháng năm 2009
Học viên
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Xây dựng môi trường văn hoá phường Láng Hạ - Quận Đống Đa - Hà Nội, thực trạng và giải pháp.doc