Nghiên cứu xây dựng qui trình sản xuất thuốc tiêm đông khô Methylprednisolon Sodium Succinate

ñuïc quaù hoãn dòch chuaån ñoái chieáu soá I Caùc yeâu caàu khaùc nhau veà ñoä ñuïc ñöôïc bieåu thò theo hoãn dòch chuaån ñoái chieáu soá I, II, III, vaø IV. 3.3.3. Ñoä ñoàng ñeàu khoái löôïng Ñeå boå sung vaøo vieäc ñaùnh giaù haøm löôïng hoaït chaát, cuõng nhö ñeå coù theâm döõ lieäu tham khaûo cho caùc coâng thöùc ñieàu cheá thuoác tieâm ñoâng khoâ methylprednisolon sodium succinat, chuùng toâi tieán haønh xaùc ñònh ñoä ñoàng ñeàu khoái löôïng theo tieâu chuaån DÑVN III, cheá phaåm ñöôïc pheùp ± 10% khoái löôïng trung bình boät thuoác trong loï. Caùch tieán haønh: Loaïi boû heát caùc nuùt, caân ngay khoái löôïng cuûa thuoác vaø voû. Laáy heát thuoác ra, duøng boâng lau saïch, neáu caàn thì röûa baèng nöôùc, sau ñoù röûa baèng ethanol 96% roài saáy ôû 100C ñeán 105C trong 1 giôø, ñeå nguoäi trong bình huùt aåm vaø caân . 36 Phöông phaùp nghieân cöùu Hieäu soá khoái löôïng 2 laàn caân laø khoái löôïng cuûa thuoác. Laøm nhö vaäy vôùi 9 ñôn vò khaùc ñöôïc laáy baát kyø . Tính khoái löôïng trung bình, cho pheùp khoâng quaù 1 ñôn vò leäch ra ngoaøi qui ñònh theo baûng 3.10 (DÑVN III, PL 8.3) nhöng khoâng leäch treân 20%. Baûng 3.10. Qui ñònh cheânh leäch khoái löôïng Daïng baøo cheá Khoái löôïng trung bình (KLTB) % cheânh leäch so vôùi KLTB Thuoác ñeå pha tieâm hoaëc truyeàn tónh maïch (ñôn lieàu) daïng boät hoaëc dung dòch ñaäm ñaëc Lôùn hôn 40 mg 10 3.3.4. Maát khoái löôïng do saáy khoâ Trong phaàn ñaùnh giaù chæ tieâu ñoä maát khoái löôïng do saáy khoâ, chuùng toâi döïa treân chuyeân luaän xaùc ñònh maát khoái löôïng do laøm khoâ theo DÑVN III (2002) (PL 5.16 vaø USP 24 (2003) Maãu ñöôïc saáy ôû nhieät ñoä saáy khoâ 105C trong 3 giôø [25] Tieán haønh - Saáy cheùn caân coù nuùt maøi duøng laøm bì ôû 105C ñeán khoái löôïng khoâng ñoåi, ñeå nguoäi trong bình huùt aåm silicagen, caân khoái löôïng bì (m1) - Caân ngay vaøo bì chính xaùc khoaûng 2,1 gram boät thuoác (töông ñöông vôùi löôïng boät cuûa 2 loï ñoâng khoâ) vaøo ñóa caân, ñoïc khoái löôïng (m2), ñöa vaøo buoàng saáy - Saáy ôû nhieät ñoä 105C trong 3 giôø. ñeå nguoäi trong bình huùt aåm vaø caân (m3) Keát quaû ñoä maát khoái löôïng do saáy khoâ ñöôïc tính theo coâng thöùc: 37 Phöông phaùp nghieân cöùu %100)()(% 12 1312     mm mmmmMKL Thöû 3 laàn, laáy keát quaû trung bình, ñoä maát khoái löôïng do saáy khoâ khoâng ñöôïc lôùn hôn 3,0% (kl/kl). 3.3.5. pH Laáy cheá phaåm pha vôùi nöôùc caát pha tieâm ñeå ñöôïc dung dòch coù chöùa khoaûng 50mg methylprednisolon sodium succinate trong 1 ml nöôùc. Tieán haønh ño pH baèng maùy ño pH Inolab 720 vôùi nhieät ñoä 20C - 25C. Tröôùc khi ño, hieäu chuaån ñieän cöïc baèng caùc dung dòch chuaån qui ñònh nhö trong DÑVN III. Cheá phaåm phaûi coù pH trong khoaûng 7,0 – 8,0. 3.3.6. Ñònh tính Phaûi theå hieän pheùp thöû ñònh tính cuûa methylprednisolon sodium succinate treân saéc kyù ñoà thu ñöôïc ôû phaàn ñònh löôïng, dung dòch thöû cho pic coù thôøi gian löu phuø hôïp thôøi gian löu cuûa pic methylprednisolon sodium succinate chuaån. 3.3.7. Ñònh löôïng: baèng phöông phaùp saéc kyù loûng hieäu naêng cao thöïc hieän treân maùy HPLC Ñieàu kieän saéc kyù: - Coät RP 18 (5m) - Pha ñoäng: Acetonitril: nöôùc (60:40) - Detector UV 254 nm Tieán haønh: - Dung dòch chuaån: Caân chính xaùc 50 mg chuaån methylprednisolon sodium succinate vaøo bình ñònh möùc 50 ml, theâm khoaûng 30 ml nöôùc 38 Phöông phaùp nghieân cöùu caát, laéc sieâu aâm 10 phuùt. Theâm nöôùc caát vöøa ñuû ñeán vaïch, laéc ñeàu, loïc qua maøng loïc kích thöôùc loã loïc 0,45m. - Dung dòch thöû: Caân chính xaùc moät löôïng cheá phaåm töông ñöông vôùi 50 mg methylprednisolon sodium succinate vaøo bình ñònh möùc 50 ml, theâm khoaûng 30 ml nöôùc caát, laéc sieâu aâm 10 phuùt. Theâm nöôùc caát vöøa ñuû ñeán vaïch, laéc ñeàu, loïc qua maøng loïc kích thöôùc loã loïc 0,45m. Hình3.8- Saéc kyù ñoà methylprednisolon sodium succinate trong maãu chuaån Hình 3.9- Saéc kyù ñoà methylprednisolon sodium succinate trong maãu thöû Me th yl pr ed ni so lo n Na S uc ci na t 0 1 2 3 4 5 6 7 8 Retention Time (min) 0 500 1000 1500 In te ns it y (m V) Me th yl pr ed ni so lo n Na S uc ci na t 0 1 2 3 4 5 6 7 8 Retention Time (min) 0 500 1000 1500 In te ns it y (m V) 39 Phöông phaùp nghieân cöùu - Tieâm dung dòch chuaån, dung dòch thöû vaøo heä thoáng saéc kyù, ghi laïi saéc kyù ñoà. - Keát quaû: Döïa vaøo dieän tích pic, löôïng caân vaø ñoä pha loaõng cuûa dung dòch chuaån, dung dòch thöû ñeå tính toaùn haøm löôïng methylprednisolon sodium succinate. - Haøm löôïng methylprednisolon trong moãi loï phaûi chöùa töø 90,0% ñeán 110,0% so vôùi löôïng ghi treân nhaõn. - Tính ñaëc hieäu cuûa phöông phaùp: So saùnh thôøi gian löu cuûa caùc ñænh ñaùp öùng töø methylprednisolon sodium succinate treân caùc saéc kyù ñoà maãu chuaån vaø maãu thöû, khaû naêng taùch rôøi vôùi caùc caáu töû khaùc coù trong thaønh phaàn cheá phaåm. Keát quaû ñöôïc trình baøy ôû caùc hình 3.8 vaø 3.9 Nhaän xeùt: Vôùi caùc ñieàu kieän saéc kyù xaùc ñònh, keát quaû cho thaáy thôøi gian löu cuûa methylprednisolon sodium succinate khoaûng 4 phuùt. Ñænh ñaùp öùng töø methylprednisolon sodium succinate taùch roõ vôùi caùc ñænh cuûa caùc thaønh phaàn khaùc coù trong hoãn hôïp phaân tích. Thôøi gian löu cuûa ñænh thu ñöôïc töø saéc kyù ñoà maãu thöû phuø hôïp vôùi thôøi gian löu cuûa ñænh thu ñöôïc töø maãu chuaån. 3.3.8. Noäi ñoäc toá Khoâng ñöôïc coù nhieàu hôn 0,17 ñôn vò noäi ñoäc toá tính cho 1 mg methylprednisolon sodium succinate [1], [25] 3.3.9. Ñoä voâ khuaån Cheá phaåm phaûi voâ khuaån. Tieán haønh thöû theo phöông phaùp maøng loïc (DÑVN III, PL 10.8) vôùi boä duïng cuï goàm pheåu loïc, giaù ñôõ maøng loïc, bình höùng, huùt chaân khoâng. Maøng loïc coù ñöôøng kính loã loïc töø 0,2 m ñeán 0,45 m. Löôïng cheá phaåm duøng ñeå thöû laø ½ 40 Phöông phaùp nghieân cöùu ñôn vò ñoùng goùi theo DÑVN III ñoái vôùi dung dòch thuoác tieâm coù töø 1 ñeán döôùi 4 ml trong 1 ñôn vò ñoùng goùi. Roùt leân maøng loïc (sau khi ñaõ ñöôïc thaám öôùt baèng dung moâi) löôïng maãu thöû. Huùt chaân khoâng ñeå loïc. Röûa maøng 3 laàn, moãi laàn 100 ml dung moâi thích hôïp. UÛ maøng loïc moâi tröôøng thyoglycolat ôû 30C - 35C ít nhaát 7 ngaøy. 3.4. Thieát keá toái öu hoùa [3] Trong phaàn thieát keá toái öu hoùa, chuùng toâi söû duïng moâ hình boá trí thí nghieäm kieåu töøng phaàn ¼ vôùi yeáu toá khaûo saùt Xi bao goàm 4 bieán ñoäc laäp, moãi bieán 2 möùc: thaáp (Xm) vaø cao (XM). Soá thí nghieäm 2k-2 = 4 thí nghieäm Thoâng soá toái öu y ñöôïc choïn laø ñoä maát khoái löôïng (%) sau khi saáy khoâ. Ñaây laø moät chæ tieâu quan troïng aûnh höôûng ñeán caáu truùc baùnh thuoác vaø söï thuûy phaân hoaït chaát trong quaù trình baûo quaûn, caàn phaûi ñaùnh giaù vaø choïn thoâng soá toái öu. Caùc bieán cuûa Xi ñöôïc choïn: - X1 : Khoái löôïng NaH2PO4.2H2O trong coâng thöùc - X2 : Khoái löôïng D-manitol cuûa hoãn hôïp 35 mg lactose monohydrate vaø D-manitol - X3 : Thôøi gian saáy khoâ - X4 : Aùp suaát buoàng ñoâng khoâ Xaùc ñònh phöông trình hoài qui thöïc nghieäm vaø kieåm tra caùc heä soá bi Xaùc ñònh coâng thöùc toái öu baèng phöông phaùp Box-Willson 3.5. Thieát keá theo doõi ñoä oån ñònh [8], [11] Sau khi khaûo saùt ñaùnh giaù caùc chæ tieâu cuûa caùc coâng thöùc thöïc nghieäm vaø toái öu hoùa ñeå choïn ra 1 coâng thöùc vaø caùc thoâng soá kyõ thuaät, chuùng toâi tieán haønh saûn 41 Phöông phaùp nghieân cöùu xuaát thöû 3 loâ vôùi soá löôïng 1.000 loï/loâ. Saûn phaåm ñöôïc xaây döïng tieâu chuaån vaø theo doõi ñoä oån ñònh tröôùc khi göûi hoà sô ñaêng kyù thuoác. Vôùi laàn thöû nghieäm ñaàu tieân, saûn phaåm cuûa 3 loâ nghieân cöùu ñöôïc thöû taát caû caùc chæ tieâu theo tieâu chuaån ñeà xuaát. Sau ñoù, tieáp tuïc theo doõi ñoä oån ñònh vôùi 2 ñieàu kieän baûo quaûn: giaø hoùa caáp toác vaø thöû nghieäm ôû ñieàu kieän thöïc ñeå xaùc ñònh tuoåi thoï, haïn duøng cuûa thuoác. Trong thieát keá phöông phaùp theo doõi ñoä oån ñònh, chuùng toâi coù tham khaûo moät soá qui ñònh cuûa WHO, ICH, FDA & EU theo caùc taøi lieäu veà ñoä oån ñònh thuoác [8], [11]. Trong ñieàu kieän cho pheùp, trong phaàn theo doõiû caáp toác, chuùng toâi chæ choïn 1 ñieàu kieän nhieät ñoä 50C ±5C, 75%±5%RH ñeå tieán haønh thöû nghieäm. Baûng 3.11-.Qui ñònh veà ñieàu kieän baûo quaûn trong caùc loaïi thöû nghieäm (Nguoàn: Moät soá chuyeân ñeà veà baøo cheá hieän ñaïi [11]) Loaïi thöû nghieäm Ñieàu kieän baûo quaûn Thôøi gian toái thieåu Soá loâ toái thieåu Vôùi caùc nöôùc Chaâu AÂu, Nhaät, Myõ: 25C±2C, 60%±5%RH 12 thaùng 3 loâ Daøi haïn (trong ñieàu kieän thöïc) Vôùi caùc nöôùc Ñoâng Nam aù 30C±2C, 70%±5%RH 12 thaùng - Thuoác coù döôïc chaát beàn vöõng: 2 loâ - Thuoác coù döôïc chaát keùm beàn vöõng: 3 loâ Laõo hoùa caáp toác Qui ñònh chung vôùi caùc nöôùc: 40C±5C, 75%±5%RH (Thöû nghieäm boå sung: 30C±2C, 60%±5%RH) 6 thaùng 42 Phöông phaùp nghieân cöùu 3.4.1 Thoâng tin chung - Thieát keá thöû nghieäm ñöôïc döïa treân ñaëc tính oån ñònh cuûa hoaït chaát methylprednisolon sodium succinate (deã bò thuûy phaân laøm bieán ñoåi caáu truùc baùnh thuoác, laøm giaûm haøm löôïng vaø thay ñoåi pH cuûa cheá phaåm ) - Loï thuûy tinh chöùa baùnh thuoác phaûi coøn nguyeân veïn, nuùt kín tröôùc khi tieán haønh thöû nghieäm - Caùc loï thuoác ñöôïc ñoùng goùi vaø baûo quaûn trong ñieàu kieän ñöôïc thöû nghieäm - Döï kieán haïn duøng cuûa thuoác: 24 thaùng 3.4.2 Chæ tieâu thöû nghieäm Sau nhöõng khoaûng thôøi gian nhaát ñònh theo baûng 3.12 kieåm tra moät soá chæ tieâu chaát löôïng cuûa cheá phaåm theo caùc phöông phaùp thöû ñaõ ñöôïc trình baøy trong phaàn 3.3 - Caûm quan: So saùnh hình thöùc, ñoä trong cuûa dòch pha laïi - pH cuûa dung dòch pha laïi - Ñoä maát khoái löôïng do saáy khoâ - Haøm löôïng methylprednisolon sodium succinate baèng phöông phaùp HPLC 3.4.3 Keá hoaïch thöû : theo thôøi gian laáy maãu vaø ñieàu kieän baûo quaûn ñöôïc ghi ôû baûng 3.12 vaø 3.11 Sau nhöõng khoaûng thôøi gian nhaát ñònh theo baûng, caùc maãu ñöôïc ñem thöû nghieäm caùc chæ tieâu veà hình thöùc, pH, ñoä aåm vaø haøm löôïng ñeå xaùc ñònh tuoåi thoï cuûa thuoác. 43 Phöông phaùp nghieân cöùu Baûng 3.12 - Khoaûng thôøi gian laáy maãu thöû ñoä oån ñònh Ñieàu kieän baûo quaûn Khoaûng thôøi gian laáy maãu 0 3th 6th 9th 12th 18th 24th 36th Baûo quaûn thöïc 30C±2C, 70%±5%RH 8/05 11/05 02/06 5/06 8/06 02/07 8/07 8/08 0 1th 3th 6th Caáp toác 50C±5C, 75%±5%RH 8/05 9/05 11/05 02/06 44 Keát quaû thöïc nghieäm vaø baøn luaän CHÖÔNG 4 : KEÁT QUAÛ THÖÏC NGHIEÄM VAØ BAØN LUAÄN 4.1 Keát quaû thöïc nghieäm 4.1.1 Keát quaû khaûo saùt nhieät ñoä ñoâng laïnh saûn phaåm Tieán haønh ño ñieän trôû suaát dung dòch khi haï nhieät ñoä, xaây döïng ñöôøng cong bieåu dieãn söï phuï thuoäc cuûa ñieän trôû suaát vaøo nhieät ñoä. Keát quaû thöïc nghieäm vôùi dung dòch 40 mg methylprednisolon sodium succinate /1ml dung dòch vôùi nöôùc ñöôïc trình baøy theo baûng 4.13 Baûng 4.13 - Baûng keát quaû khaûo saùt nhieät ñoä ñoâng laïnh Nhieät ñoäC Ñieän trôû (x 100K 30 0,005 20 0,15 10 0,1 0 0,5 -5 2 -10 3 -13 4 -15 10 -17 20 -18 40 -19 50 -20 100 -21 200 -22 400 Hình 4.10 laø ñöôøng cong thöïc nghieäm bieåu dieãn söï phuï thuoäc cuûa ñieän trôû theo nhieät ñoä khi khaûo saùt vôùi dung dòch methylprednisolon sodium succinate 40mg/1ml Khi nhieät ñoä dung dòch giaûm ñeán -15C, ñieän trôû baét ñaàu taêng nhanh, ñeán -20C ñieän trôû taêng nhanh ñoät bieán. Khoaûng nhieät ñoä thích hôïp cho quaù trình 45 Keát quaû thöïc nghieäm vaø baøn luaän ñoâng laïnh saûn phaåm coù theå choïn trong khoaûng -40C ñeán -30C. Trong qui trình ñoâng khoâ, chuùng toâi choïn nhieät ñoä ñoâng laïnh cho saûn phaåm coá ñònh ôû -35C. 0 50 100 150 200 250 300 350 400 450 -40 -35 -30 -25 -20 -15 -10 -5 0 5 10 15 20 Hình 4.10 – Ñöôøng cong bieåu dieãn söï bieán thieân ñieän trôû theo nhieät ñoä cuûa dung dòch 4.1.2 Keát quaû khaûo saùt thôøi gian ñoâng khoâ Choïn 3 vò trí trong buoàng maùy ñoâng khoâ ñeå khaûo saùt thôøi gian ñoâng khoâ. Keát quaû thôøi gian khaûo saùt cho 6 coâng thöùc khi maët phaân caùch thaêng hoa xuoáng ñeán ñieåm thaáp nhaát ñöôïc trình baøy theo baûng 4.14 Baûng 4.14 – Keát quaû khaûo saùt thôøi gian ñoâng khoâ Thôøi gian (phuùt) C.T 1 C.T 2 C.T 3 C.T 4 C.T 5 C.T 6 Vò trí 1 900 950 1085 915 975 905 Vò trí 2 890 950 1070 905 960 900 Vò trí 3 925 955 1075 925 955 930 C x 100K 46 Keát quaû thöïc nghieäm vaø baøn luaän Choïn thôøi gian ñoâng khoâ cho saûn phaåm 20 giôø (> Tmax =1085 phuùt  18giôø) vôùi aùp suaát buoàng trong khoaûng khaûo saùt töø 0,10 mbar – 0,25 mbar 4.1.3 Ñaùnh giaù sô boä chaát löôïng caùc maãu theo coâng thöùc thöïc nghieäm Tieán haønh caùc thí nghieäm ñaõ boá trí theo baûng 3.5 vaø 3.6. Ñeå ñaùnh giaù sô boä chaát löôïng cuûa caùc loï ñoâng khoâ ñieàu cheá ñöôïc, chuùng toâi tieán haønh khaûo saùt caùc chæ tieâu nhö ñaõ trình baøy ôû baûng 3.7. Keát quaû khaûo saùt ñöôïc trình baøy theo baûng 4.15 Baûng 4.15-Ñaùnh giaù sô boä chaát löôïng caùc maãu thuoác ñoâng khoâ nghieân cöùu Coâng thöùc St t Chæ tieâu Tieâu chuaån 1 2 3 4 5 6 1 Hình thöùc baùnh thuoác Khoái boät ñoâng khoâ maøu traéng, khoâng teo voùn vaø khoâng nöùt, beå khoái Ñaït Ñaït Ñaït Khoâng (Nöùt khoái) Khoâng (Nöùt khoái) Khoâng (beå khoái) 2 Ñoä trong dòch hoøa tan laïi Theo DÑVN III, PL 5.12 Ñaït Ñaït Ñaït Ñaït Ñaït Ñaït Nhaän xeùt: Töø caùc keát quaû trình baøy ôû baûng treân ta thaáy caùc coâng thöùc maø trong thaønh phaàn taù döôïc ñoän, taïo khung khoâng coù manitol hoaëc haøm löôïng manitol thaáp, baùnh thuoác bò raïn nöùt. Coâng thöùc (6) trong thaønh phaàn khoâng coù caû 2 loaïi taù döôïc taïo khung laø lactose vaø manitol coù baùnh thuoác raát deã vôõ, rôøi raïc nhö daïng boät voâ ñònh hình, khoâng ñaït veà tieâu chuaån hình thöùc. Caùc coâng thöùc (1), (2) vaø (3) thoaû maõn ñöôïc caùc tieâu chuaån ñaõ ñeà xuaát vì vaäy caùc coâng thöùc naøy ñöôïc choïn ñeå khaûo saùt tieáp tính chaát lyù hoùa vaø ñònh löôïng 47 Keát quaû thöïc nghieäm vaø baøn luaän 4.1.4 Ñaùnh giaù tính chaát lyù hoùa caùc maãu nghieân cöùu theo coâng thöùc 1,2, vaø 3 Caùc coâng thöùc 1, 2 vaø 3 treân ñöôïc löïa choïn ñeå khaûo saùt tieáp moät soá chæ tieâu lyù hoùa: ñoä ñoàng ñeàu khoái löôïng, maát khoái löôïng do saáy khoâ cuûa boät thuoác vaø pH cuûa dung dòch thuoác trong 1 ml nöôùc caát 4.1.4.1 Khaûo saùt aûnh höôûng cuûa caùc yeáu toá qui trình leân ñoä maát khoái löôïng caùc coâng thöùc 1, 2 vaø 3 Ñoä maát khoái löôïng cuûa caùc loï thuoác nghieân cöùu ñöôïc xaùc ñònh baèng phöông phaùp saáy khoâ ôû 105oC trong 3 giôø ñöôïc neâu trong phaàn 3.3.4 . Vieäc thöïc nghieäm ñöôïc tieán haønh treân 3 coâng thöùc. Moãi coâng thöùc khaûo saùt treân 6 maãu. Keát quaû ñöôïc trình baøy ôû baûng 4.16 Baûng 4.16. Ñoä maát khoái löôïng do saáy khoâ cuûa coâng thöùc khaûo saùt 1, 2 vaø 3 Maát khoái löôïng do saáy khoâ (%) Soá maãu Coâng thöùc 1 Coâng thöùc 2 Coâng thöùc 3 Keát quaû thoáng keâ 1 2,51 2,52 2,90 F = 17,246 2 2,48 2,55 2,55 Fc = 3,682 3 2,45 2,42 2,84 4 2,50 2,47 2,79 5 2,49 2,47 2,85 6 2,45 2,50 2.58 Trung bình 2,48 2,49 2,75 SD 0,025 0,045 0,149 RSD% 1,020 1,823 5,417 48 Keát quaû thöïc nghieäm vaø baøn luaän Anova: Single Factor SUMMARY Groups Count Sum Average Variance Coâng thöùc 1 6 14,88 2,48 0,00064 Coâng thöùc 2 6 14,93 2,488333 0,002057 Coâng thöùc 3 6 16,51 2,751667 0,022217 Nguoàn sai soá SS Ñoä töï do MS F P-value F crit Giöõa caùc nhoùm 0,2864 2 0,143217 17,246 0,000129 3,682 Trong nhoùm 0,1246 15 0,008304 Toång 0,411 17 Keát quaû thöïc nghieäm cho thaáy ñoä maát khoái löôïng sau khi saáy khoâ chæ ñaït söï ñoàng ñeàu ôû 2 coâng thöùc 1 vaø 2, Coâng thöùc 3 khoâng ñaït söï ñoàng ñeàu (RSD = 5,417% > 2%) Keát quaû phaân tích ANOVA cho thaáy coù söï khaùc bieät veà ñoä maát khoái löôïng giöõa caùc loâ vôùi möùc yù nghóa  = 0,05 (F =17,246  F0,05 =3,682). Keát luaän: Haøm aåm cuûa coâng thöùc 3 khoâng ñaït yeâu caàu, loaïi tröø trong caùc thöû nghieäm tieáp theo Khaûo saùt laïi coâng thöùc 3, thaønh phaàn heä ñeäm cao nhaát, thôøi gian saáy khoâ thaáp so vôùi caùc coâng thöùc thieát keá ban ñaàu. 4.1.4.2 Khaûo saùt ñoä ñoàng ñeàu khoái löôïng cuûa cheá phaåm Ño ñoàng ñeàu khoái löôïng cuûa caùc loï boät nghieân cöùu ñöôïc xaùc ñònh baèng phöông phaùp saáy ôû 100C ñeán 105C trong 1 giôø, ñeå nguoäi trong bình huùt aåm vaø 49 Keát quaû thöïc nghieäm vaø baøn luaän caân nhö ñaõ moâ taû trong phaàn 3.3.3. Thöïc nghieäm ñöôïc tieán haønh treân coâng thöùc 1 vaø 2, moãi coâng thöùc khaûo saùt treân 6 maãu. Keát quaû ñöôïc trình baøy ôû baûng 4.17 Baûng 4.17- Keát quaû khaûo saùt ñoä ñoàng ñeàu khoái löôïng do saáy khoâ cuûa coâng thöùc 1 vaø 2 Khoái löôïng sau khi saáy khoâ (mg) Soá maãu Coâng thöùc 1 Coâng thöùc 2 Keát quaû thoáng keâ 1 175 190 F = 83,023 2 178 190 Fc = 4,965 3 169 200 4 175 195 5 178 195 6 174 192 Trung bình 174,8 193,7 SD 3,312 3,830 RSD% 1,894 1,977 Anova: Single Factor SUMMARY Groups Count Sum Average Variance Coâng thöùc 1 6 1049 174,8333 10,96667 Coâng thöùc 2 6 1162 193,6667 14,66667 Nguoàn sai soá SS Ñoä töï do MS F P-value F crit Giöõa caùc nhoùm 1064,083 1 1064,083 83,023 3,7031 4,965 Trong nhoùm 128,167 10 12,81667 Toång 1192,25 11 50 Keát quaû thöïc nghieäm vaø baøn luaän Keát quaû thöïc nghieäm cho thaáy khoái löôïng sau khi saáy khoâ ñaït söï ñoàng ñeàu trong loâ cho caû 2 coâng thöùc 1 vaø 2 Keát quaû phaân tích ANOVA cho thaáy coù söï khaùc bieät veà ñoä ñoä ñoàng ñeàu khoái löôïng giöõa 2 coâng thöùc ôû möùc yù nghóa  = 0,05 (F =83,023  F0.05 =4,965). Khoái löôïng trung bình giöõa 2 coâng thöùc coù söï khaùc bieät do thaønh phaàn coâng thöùc coù khaùc nhau giöõa 2 coâng thöùc 1 vaø 2. 4.1.4.3. Khaûo saùt ñoä pH cuûa 2 coâng thöùc 1 vaø 2 Tieán haønh ño pH cuûa dung dòch caùc coâng thöùc 1 vaø 2, moãi coâng thöùc khaûo saùt 6 maãu. Keát quaû ñöôïc trình baøy theo baûng 4.18 Baûng 4.18-. Keát quaû khaûo saùt pH cuûa coâng thöùc 1 vaø 2 pH Soá maãu Coâng thöùc 1 Coâng thöùc 2 Keát quaû thoáng keâ 1 7,43 7,50 F = 17,894 2 7,50 7,61 Fc =4,965 3 7,50 7,62 4 7,45 7,59 5 7,46 7,56 6 7,52 7,56 Trung bình 7,48 7,57 SD 0,035 0,044 RSD% 0,468 0,577 51 Keát quaû thöïc nghieäm vaø baøn luaän Anova: Single Factor SUMMARY Groups Count Sum Average Variance Coâng thöùc 1 6 44,86 7,476667 0,001227 Coâng thöùc 2 6 45,44 7,573333 0,001907 Nguoàn sai soá SS Ñoä töï do MS F P-value F crit Giöõa caùc nhoùm 0,0280 1 0,028033 17,894 0,00174 4,965 Trong nhoùm 0,0157 10 0,001567 Toång 0,0437 11 Keát quaû thöïc nghieäm cho thaáy pH ñaït söï ñoàng ñeàu trong loâ cho caû 2 coâng thöùc 1 vaø 2. Keát quaû phaân tích ANOVA cho thaáy coù söï khaùc bieät veà ñoä ñoàng ñeàu pH giöõa 2 loâ ôû möùc yù nghóa  = 0,05 (F =17,894  F0.05 =4,965). Ñieàu naøy cho thaáy thaønh phaàn cuûa heä ñeäm aûnh höôûng ñeán cheá phaåm trong quaù trình ñoâng khoâ. 4.1.4.4 Thöû noäi ñoäc toá vaø ñoä voâ khuaån Tieán haønh thöû caùc chæ tieâu noäi ñoäc toá vaø ñoä voâ khuaån treân caùc coâng thöùc 1 vaø 2 theo pheùp thöû trong phaàn 3.3.8 vaø 3.3.9. Keát quaû caû 2 coâng thöùc ñeàu ñaït caùc chæ tieâu ñaõ neâu. Baûng 4.19 - Baûng toùm taét keát quaû khaûo saùt caùc chæ tieâu lyù, hoùa Coâng thöùc Stt Chæ tieâu Tieâu chuaån 1 2 3 1 Maát khoái löôïng do saáy khoâ DÑVN III Ñaït Ñaït Khoâng 2 Ñoàng ñeàu khoái löôïng DÑVN III Ñaït Ñaït - 3 pH 7.0 – 8.0 Ñaït Ñaït - 52 Keát quaû thöïc nghieäm vaø baøn luaän Sau khi khaûo saùt moät soá chæ tieâu hoùa lyù ñeå ñaùnh giaù chaát löôïng caùc coâng thöùc saûn xuaát loï boät ñoâng khoâ, caùc coâng thöùc 1 vaø 2 ñöôïc choïn ñeå ñaùnh giaù caùc chæ tieâu noäi ñoäc toá vaø ñoä voâ khuaån. Caùc keát quaû ñöôïc toùm taét theo baûng 4.20 Baûng 4.20. Keát quaû thöû noäi ñoäc toá vaø ñoä voâ khuaån cuûa coâng thöùc 1, 2 Coâng thöùc Stt Chæ tieâu Tieâu chuaån 1 2 1 Noäi ñoäc toá DÑVN III Ñaït Ñaït 2 Ñoä voâ khuaån DÑVN III Ñaït Ñaït 4.1.4.5.Ñònh löôïng cheá phaåm Tieán haønh ñònh löôïng 2 coâng thöùc 1 vaø 2 , moãi coâng thöùc thöû 6 maãu. Keát quaû haøm löôïng theo baûng 4.21 Baûng 4.21-Keát quaû ñònh löôïng treân 2 coâng thöùc 1 vaø 2 Haøm löôïng (%) Soá maãu Coâng thöùc 1 Coâng thöùc 2 Keát quaû thoáng keâ 1 106,14 100,61 F = 5,225 2 105,65 102,68 Fc = 4,965 3 101,80 102,55 4 102,83 103,04 5 103,51 102,63 6 104,07 102,00 Trung bình 104,00 102,25 SD 1,659 0,871 RSD% 1,595 0,852 53 Keát quaû thöïc nghieäm vaø baøn luaän Anova: Single Factor SUMMARY Groups Count Sum Average Variance CT 1 6 624 104 2,7512 CT 2 6 613,51 102,2517 0,759097 Nguoàn sai soá SS Ñoä töï do MS F P-value F crit Giöõa caùc nhoùm 9,1700 1 9,170008 5,225 0,0453 4,965 Trong nhoùm 17,5515 10 1,755148 Toång 26,7215 11 Keát quaû ñònh löôïng cho thaáy haøm löôïng ñaït söï ñoàng ñeàu trong moãi coâng thöùc. Ñoä leäch chuaån ñeàu  2% Baûng keát quaû phaân tích ANOVA cho thaáy coù söï khaùc bieät veà haøm löôïng giöõa caùc coâng thöùc vôùi möùc yù nghóa  = 0,05 (F =5,225  F0,05 =4,965). Nhaän xeùt: Haøm löôïng trong 2 coâng thöùc ñeàu ñaït. Söï khaùc bieät veà haøm löôïng giöõa 2 coâng thöùc khaùc nhau coù yù nghóa. Ñieàu naøy cho thaáy aûnh höôûng cuûa caùc yeáu toá trong qui trình, ñaëc bieät laø thaønh phaàn coâng thöùc tröôùc khi tieán haønh ñoâng khoâ. Heä ñeäm ñoùng vai troø quyeát ñònh ñeán pH, cuõng nhö möùc ñoä thuûy phaân hoaït chaát ngay trong quaù trình ñoâng khoâ. Töø keát quaû khaûo saùt pH dung dòch pha laïi cuûa 2 coâng thöùc trong baûng 4.16, caû 2 yeáu toá pH trung bình vaø ñoä leäch chuaån trong coâng thöùc 2 ñeàu cao hôn so vôùi coâng thöùc 1. Caùc keát thöû nghieäm ñeàu cho keát quaû ñaït caùc chæ tieâu veà haøm löôïng, noäi ñoäc toá vaø ñoä voâ khuaån trong caùc coâng thöùc 1 vaø 2 54 Keát quaû thöïc nghieäm vaø baøn luaän 4.2. KEÁT QUAÛ TOÁI ÖU HOÙA 4.2.1. Choïn caùc thoâng soá, caùc möùc theo baûng 4.22 Bảng 4.22- Boá trí caùc thoâng soá vaø caùc möùc XM, Xm Xi Xoi  X XM Xm X1 3,5 0,5 4 3 X2 10 5 15 5 X3 20 5 25 15 X4 0,2 0,05 0,25 0,15 Thoâng soá toái öu y : ñoä maát khoái löôïng (%) sau khi saáy khoâ . Caùc bieán cuûa Xi : - X1 : NaH2PO4.2H2O vôùi 2 möùc : 3 mg vaø 4 mg - X2 : khoái löôïng D-manitol trong 35 mg hoãn hôïp lactose monohydrate vaø D-manitol, vôùi 2 möùc : 5 mg vaø 15 mg - X3 : Thôøi gian saáy khoâ vôùi 2 möùc 15 giôø vaø 25 giôø - X4 : Aùp suaát buoàng vôùi 2 möùc 0,15 mbar vaø 0,25 mbar Coá ñònh: - Benzyl alcohol: 10 mg - Nhieät ñoâng laïnh : -35C - Thôøi gian ñoâng khoâ : 20 giôø - Nhieät saáy khoâ : 30C Bieán maõ hoùa: x4 = x1 . x2 4.2.2. Boá trí thí nghieäm vaø keát quaû Boá trí thí nghieäm theo baûng 4.23 55 Keát quaû thöïc nghieäm vaø baøn luaän Baûng 4.23 – Boá trí thí nghieäm vaø keát quaû TN xo x1 x2 x3 x4=x1.x2 y 1 + - + - - 2,70 2 + + + - + 2,65 3 + - - + + 2,50 4 + + - + - 2,54 bi 2,5975 -0,0025 0,0775 -1,3475 -0,0225 Kieåm tra caùc heä soá bi : - Thöïc hieän 11 thí nghieäm laëp ôû möùc cô baûn xoi. - Keát quaû thí nghieäm laëp (No = 11) theo baûng 4.24 Baûng 4.24 – Boá trí thí nghieäm laëp No 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 TB y 2,65 2,55 2,60 2,61 2,56 2,63 2,63 2,54 2,57 2,67 2,60 2,601 2 yS =   10 11 1 2   N yy nn = 0,001789 2 ib S = N S y 2 = 4 048,0 = 0,000447 ib S = 012,0 = 0,0211 1TNbT = biS b1 = 0211,0 0025,0 = 0,118 2TNbT = biS b2 = 0211,0 0775,0 = 3,665 56 Keát quaû thöïc nghieäm vaø baøn luaän 3TNbT = biS b3 = 0211,0 348,1 = 63,72 4TNbT = biS b4 = 0211,0 023,0 = 1,064 1010  N T(0,05;  ) = 2,228 T(0,01;  ) = 3,169 Nhö vaäy chæ coù b2 vaø b3 coù yù nghóa. Phöông trình hoài qui : y = 2,5975 + 0,0775x2 - 1,3475x3 - Boá trí thí nghieäm toái öu theo phöông phaùp Box-Willson (theo baûng 4.25) S2 = Cb2.X2 = C( 0,0775)5 = 0,3875 C Choïn C = 5, S2 = 1,94  2 S3 = Cb3.X3 = C(-1,3475)5 = - 6,7375 C Choïn C = 0.5 , S3 = - 3,368  3 Baûng 4.25 – Boá trí toái öu theo phöông phaùp Box-Willson TN X1 X2 X3 X4 Y X1M X2M+S2 X3M+S3 X4M 5 4 1 5 + 2 25 - 3 0,25 2,58 6 4 17 + 2 22 - 3 0,25 2,56 7 4 19 + 2 19 - 3 0,25 2,84 8 4 21 + 2 16 - 3 0,25 2,78 Thí nghieäm 6 cho keát quaû toát nhaát öùng vôùi thôøi gian saáy khoâ 19 giôø, manitol trong coâng thöùc 19 mg. 57 Keát quaû thöïc nghieäm vaø baøn luaän Thaønh phaàn coâng thöùc vaø caùc thoâng soá kyõ thuaät sau khi choïn toái öu hoaù ñöôïc toùm taét trong baûng 4.26 vaø 4.27 Baûng 4.26- Thaønh phaàn coâng thöùc ñöôïc choïn sau khi toái öu Thaønh phaàn cho 1 loï boät Coâng thöùc ( mg) Methylprednisolon sodium succinate töông ñöông 40 mg methylprednisolon 53,04 NaH2PO4. 2 H2O 4,0 Na2HPO4. 12 H2O 95,1 Lactose monohydrate 16 D-manitol 19 Benzyl alcohol 10 Dung dòch HCl 2N vöøa ñuû chænh pH: 7,3 – 7,4 Nöôùc caát pha tieâm vöøa ñuû 1 ml Baûng 4.27- Thoâng soá kyõ thuaät toái öu cho qui trình Nhieät ñoä ñoâng laïnh Thôøi gian ñoâng khoâ Thôøi gian saáy khoâ Nhieät ñoä saáy khoâ Aùp suaát buoàng -35C 20h 19h 30C 0,25 mbar Töø nhöõng keát quaû khaûo saùt vaø nhaän xeùt nhö ñaõ neâu, chuùng toâi choïn thaønh phaàn coâng thöùc vaø thoâng soá qui trình toái öu treân ñaây ñeå tieán haønh pha cheá treân 3 loâ, moãi loâ 1.000 loï boät ñoâng khoâ. Khaûo saùt ñaùnh giaù caùc chæ tieâu chaát löôïng (thöû nghieäm ban ñaàu), ñoàng thôøi theo doõi ñoä oån ñònh treân 3 loâ nghieân cöùu. 58 Keát quaû thöïc nghieäm vaø baøn luaän 4.3 Keát quaû thöû nghieäm ñoä oån ñònh 4.3.1 Thöû nghieäm ban ñaàu a) Caùc chæ tieâu veà hình thöùc, pH, ñoä trong dòch pha laïi: Caû 3 loâ ñaït yeâu caàu theo caùc pheùp thöû ñaõ neâu b) Ñoä ñoàng ñeàu khoái löôïng Ñoä ñoàng ñeàu khoái löôïng cheá phaåm ñöôïc khaûo saùt theo phöông phaùp moâ taû ôû phaàn 3.3.3. Thöïc nghieäm ñöôïc tieán haønh treân 3 loâ saûn xuaát töø coâng thöùc vaø qui trình ñoâng khoâ ñöôïc choïn trong phaàn toái öu hoùa theo baûng 4.25 vaø 4.26, moãi loâ 6 maãu. Keát quaû ñöôïc trình baøy trong baûng 4.28 Baûng 4.28- Keát quaû khaûo saùt ñoä ñoàng ñeàu khoái löôïng cuûa 3 loâ thuoác nghieân cöùu Khoái löôïng boät thuoác (mg) Soá maãu Loâ 1 Loâ 2 Loâ 3 Keát quaû thoáng keâ 1 174 174 172 F = 0,473 2 173 172 172 Fc = 3,682 3 172 173 173 4 171 172 172 5 173 173 173 6 174 174 173 Trung bình 172,8 173,0 172,5 SD 1,067 0,894 0,548 RSD% 0,617 0,517 0,318 59 Keát quaû thöïc nghieäm vaø baøn luaän Groups Count Sum Average Variance Loâ 1 6 1037 172,8 1,366667 Loâ 2 6 1038 173,0 0,8 Loâ 3 6 1035 172,5 0,3 Nguoàn sai soá SS Ñoä töï do MS F P-value F crit Giöõa caùc nhoùm 0,78 2 0,389 0,473 0,632 3,682 Trong nhoùm 12,33 15 0,822 Toång 13,11 17 Nhaän xeùt: Keát quaû thöïc nghieäm cho thaáy ñoä ñoàng ñeàu khoái löôïng boät thuoác trong 1 loâ ñaït yeâu caàu. Ñoä leäch chuaån cuûa caû 3 loâ ñeàu nhoû hôn 2%. Keát quaû phaân tích ANOVA cho thaáy khoâng coù söï khaùc bieät veà khoái löôïng giöõa caùc loâ vôùi möùc yù nghóa  = 0,05 (F = 0,473  F0,05 = 3,682) c) Maát khoái löôïng do saáy khoâ Keát quaû khaûo saùt treân 3 loâ nghieân cöùu theo baûng 4.29 Baûng 4.29- Ñoä maát khoái löôïng do saáy khoâ cuûa 3 loâ thuoác nghieân cöùu Maát khoái löôïng do saáy khoâ (%) Soá maãu Loâ 1 Loâ 2 Loâ 3 Keát quaû thoáng keâ 1 2,58 2,61 2,6 F = 0,740 2 2,57 2,56 2,54 Fc = 3,682 3 2,63 2,61 2,6 4 2,54 2,57 2,57 5 2,57 2,48 2,57 6 2,58 2,55 2,68 Trung bình 2,58 2,56 2,59 SD 0,029 0,048 0,048 RSD% 1,135 1,874 1,852 60 Keát quaû thöïc nghieäm vaø baøn luaän Anova: Single Factor SUMMARY Groups Count Sum Average Variance Loâ 1 6 15,47 2,578333 0,000857 Loâ 2 6 15,38 2,563333 0,002307 Loâ 3 6 15,56 2,593333 0,002307 Nguoàn sai soá SS Ñoä töï do MS F P-value F crit Giöõa caùc nhoùm 0,0027 2 0,001 0,740 0,4936 3,682 Trong nhoùm 0,0274 15 0,0018 Toång 0,0301 17 Nhaän xeùt: Keát quaû thöïc nghieäm cho thaáy ñoä maát khoái löôïng sau khi saáy khoâ trong 1 loâ ñaït yeâu caàu. Keát quaû phaân tích ANOVA cho thaáy khoâng coù söï khaùc bieät veà ñoä maát khoái löôïng giöõa caùc loâ vôùi möùc yù nghóa  = 0,05 (F = 0,740  F0,05 = 3,682) d) Keát quaû ñònh löôïng caùc loâ nghieân cöùu Tieán haønh ñònh löôïng laàn ñaàu treân 3 loâ vôùi soá maãu laø 6 maãu/loâ. Ñaùnh giaù chæ tieâu ñònh löôïng qua vieäc khaûo saùt ñoä ñoàng ñeàu haøm löôïng treân 3 loâ nghieân cöùu vaø trong moãi loâ. Keát quaû ñöôïc toùm taét theo baûng 4.30 61 Keát quaû thöïc nghieäm vaø baøn luaän Baûng 4.30- Keát quaû kieåm tra ban ñaàu haøm löôïng treân 3 loâ nghieân cöùu Haøm löôïng (%) Soá maãu Loâ 01 Loâ 02 Loâ 03 Keát quaû thoáng keâ 1 106,98 106,84 107,70 F = 0,670 2 107,62 106,32 106,56 Fc = 3,682 3 106,79 106,97 107,24 4 106,99 107,70 106,80 5 107,63 106,49 107,68 6 106,99 106,58 106,00 Trung bình 107,17 106,82 107,00 SD 0,363 0,493 0,670 RSD% 0,339 0,461 0,626 Anova: Single Factor SUMMARY Groups Count Sum Average Variance Loâ 1 6 643 107,16667 0,1318667 Loâ 2 6 640,9 106,81667 0,2427467 Loâ 3 6 641,98 106,99667 0,4487067 Nguoàn sai soá SS Ñoä töï do MS F P-value F crit Giöõa caùc nhoùm 0,3676 2 0,184 0,670 0,5265 3,682 Trong nhoùm 4,1166 15 0,27444 Toång 4,4842 17 Nhaän xeùt: Keát quaû thöïc nghieäm cho thaáy haøm löôïng trong 1 loâ ñaït yeâu caàu. Keát quaû phaân tích ANOVA cho thaáy khoâng coù söï khaùc bieät veà haøm löôïng giöõa caùc loâ sau laàn thöû nghieäm ñaàu tieân vôùi möùc yù nghóa  = 0,05. e) Noäi ñoäc toá vaø ñoä voâ khuaån: Thöû noäi ñoäc toá vaø ñoä voâ khuaån cuûa 3 loâ thuoác nghieân cöùu treân ñeàu ñaït caùc chæ tieâu ñaõ neâu theo tieâu chuaån ñeà nghò trong phaàn 3.3. 62 Keát quaû thöïc nghieäm vaø baøn luaän 4.3.2 Keát quaû thöû giaø hoaù caáp toác (ôû 50C±5C, 75%±5%RH) theo baûng 4.31 Baûng 4.31- Baûng keát quaû theo doõi ñoä oån ñònh ôû ñieàu kieän giaø hoùa caáp toác Loâ 1 Loâ 2 Loâ 3 Cn (Ngaøy) 4 2 1  T = t0 thöïc nghieäm – t0 thöôøng 50 – 30= 20 50 – 30= 20 50 – 30= 20 n =  T/10 20/10 =2 20/10 =2 20/10 =2 K = 2n 22 = 4 22 = 4 22 = 4 Ctn (ngaøy) 192 187 180 C = Cn + K . Ctn (ngaøy) 4 x 192 =768 4 x 187 = 748 4 x 180 = 720 Cheânh leäch giöaõ loâ 1, 2 , vaø 3 < 60 ngaøy , neân laáy tuoåi thoï trung bình cuûa saûn phaåm laø (768 + 748 + 720)/3 = 745 (khoaûng 24,8 thaùng) 4.3.3 Keát quaû thöû ôû ñieàu kieän thöïc (30C±2C, 70%±5%RH) Keát quaû ñònh löôïng qua 3, 6, 9 vaø 12 thaùng caùc maãu ôû ñieàu kieän thöïc ñöôïc trình baøy theo baûng 4.32 Baûng 4.32- Keát quaû ñònh löôïng 3 loâ thuoác nghieân cöùu sau 12 thaùng baûo quaûn ôû ñieàu kieän thöïc 0th 3th 6th 9th 12th Loâ 1 107,17 106,00 103,80 102,25 99,79 Loâ 2 106,82 105,52 103,70 101,65 100,01 Loâ 3 107,00 105,40 104,03 102,1 99,22 TB 107,0 105,6 103,8 102,0 99,7 63 Keát quaû thöïc nghieäm vaø baøn luaän Thuoác ñöôïc theo doõi ñoä oån ñònh sau 12 thaùng. Tuy nhieân, coù theå öôùc tính tuoåi thoï cuûa thuoác baèng phöông trình hoài qui  Y : Giaù trò  X ñöôïc öôùc tính töø giaù trò Yo bieát tröôùc ñöôïc xaùc ñònh theo bieåu thöùc K YYoBX )(  K tS  )11()( 2 2 N K X YYo N i i    K= 222 BStB   X  d Yo : giaù trò bieát tröôùc cuûa bieán phuï thuoäc Y t: giaù trò student (cho bôûi haøm TINV vôùi baäc töï do 2 N ) S: ñoä leäch chuaån cuûa phöông trình hoài qui,  Y yx B: ñoä doác cuûa phöông trình hoài qui  Y yx N: soá tröôøng hôïp quan saùt (X,Y) BS : ñoä leäch chuaån cuûa iX Haøm löôïng trung bình cho 3 loâ thuoác ñöôïc xaùc ñònh sau 0, 3, 6, 9, vaø 12 thaùng ñöôïc trình baøy theo baûng 4.33 Baûng 4.33 – Haøm löôïng trung bình cuûa 3 loâ thuoác nghieân cöùu sau 12 thaùng baûo quaûn ôû ñieàu kieän thöïc X 0 3 6 9 12 Y 107,0 105,6 103,8 102,0 99,7 ANOVA Source of Variation SS df MS F P-value F crit Between Groups 23824,16 1 23824,16 1544,917 1,93E-10 5,317655 Within Groups 123,368 8 15,421 Total 23947,53 9 64 Keát quaû thöïc nghieäm vaø baøn luaän Phaân tích hoài qui : Phöông trình  Y = 107,24 – 0,605X. Veõ bieåu ñoà (bieåu ñoà 4.11) F =1544 > F0,05 = 5,318 neân phöông trình hoài qui töông thích Öôùc tính X vôùi Y = 90 , xaùc ñònh ñöôïc  X = 90t = 29  2 thaùng Choïn giaù trò öôùc tính an toaøn cho tuoåi thoï ( 90t ) laø 29 – 2 = 27 thaùng y = -0,605x + 107,24 R2 = 0,9931 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 0 5 10 15 Thôøi gian(thaùng) H aøm lö ôïn g Bieåu ñoà 4.11. Ñöôøng hoài qui bieåu dieãn söï giaûm haøm löôïng theo thôøi gian 4.3.4 Ñaùnh giaù caùc chæ tieâu lyù, hoùa vaø ñònh löôïng treân 3 loâ nghieân cöùu sau 12 thaùng baûo quaûn ôû ñieàu kieän thöïc Caùc maãu cuûa 3 loâ nghieân cöùu baûo quaûn ôû ñieàu kieän thöïc, sau nhöõng khoaûng thôøi gian nhaát ñònh ñöôïc kieåm tra caùc chæ tieâu lyù, hoùa vaø ñònh löôïng haøm löôïng hoaït chaát coøn laïi trong maãu thöû. Chuùng toâi tieán haønh ñaùnh giaù ñoä oån ñònh cuûa saûn phaåm qua caùc chæ tieâu ñaõ neâu. Caùc giaù trò laáy trung bình cho 3 loâ ñöôïc toùm taét theo baûng 4.34 65 Keát quaû thöïc nghieäm vaø baøn luaän Baûng 4.34- Keát quaû kieåm tra caùc chæ tieâu lyù hoùa vaø ñònh löôïng sau 12 thaùng Thaùng (sau ngaøy saûn xuaát) Chæ tieâu kieåm nghieäm 0 3 6 9 12 Ñoä maát khoái löôïng do saáy khoâ 2,58 2,56 2,59 2,58 2,59 pH 7,52 7,53 7,53 7,54 7,53 Haøm löôïng hoaït chaát 107,0 105,6 103,8 102,0 99,7 Anova: Two-Factor Without Replication SUMMARY Count Sum Average Variance Ñoä aåm 5 12,9 2,58 0,00015 pH 5 37,65 7,53 5E-05 Haøm löôïng 5 518,1 103,62 8,342 0 3 117,1 39,03333 3470,702 3 3 115,69 38,56333 3376,611 6 3 113,92 37,97333 3255,963 9 3 112,12 37,37333 3138,605 12 3 109,82 36,60667 2991,677 ANOVA Source of Variation SS df MS F P-value F crit Rows 32444,79 2 16222,39 5811,735 2,24E-13 4,45897 Columns 11,03827 4 2,759567 0,988625 0,465927 3,837853 Error 22,33053 8 2,791317 Total 32478,16 14 Phaân tích anova cho thaáy FA = 0,989 < F0,05 = 3,838 neân qua 12 thaùng theo doõi, saûn phaåm ñaït ñöôïc ñoä oån ñònh theo caùc chæ tieâu ñaõ khaûo saùt (ôû möùc yù nghóa  = 0,05) 66 Keát quaû thöïc nghieäm vaø baøn luaän 4.4 Baøn luaän 4.4.1 Qui trình saûn xuaát Trong phaïm vi nghieân cöùu cuûa ñeà taøi naøy, chuùng toâi ñieàu cheá loï boät ñoâng khoâ döïa treân khaûo saùt caùc coâng thöùc moät soá cheá phaåm treân thò tröôøng vaø treân cô sôû phaân tích ñaùnh giaù caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeå choïn caùc coâng thöùc thöïc nghieäm. Methylprednisolon sodium succinate laø moät chaát khoâng beàn deã bò thuûy phaân. Trong thieát keá coâng thöùc coù söû duïng heä ñeäm phosphat ñeå oån ñònh pH vaø ñöa veà khoaûng pH thích hôïp, taêng ñoä oån ñònh cuûa cheá phaåm vaø keùo daøi tuoåi thoï. Tính deã huùt aåm cuûa noù ñoøi hoûi phaûi coù bao bì ñoùng goùi kín. Vieäc söû duïng hoãn hôïp lactose vaø manitol vôùi vai troø chaát ñoän, giuùp taïo khung beàn vöõng cho khoái boät ñoâng khoâ. Tæ leä söû duïng coù aûnh höôûng ñeán quaù trình laøm khoâ sô caáp. Tæ leä hoãn hôïp chaát ñoän, taïo khung ñöôïc thay ñoåi vôùi thôøi gian laøm khoâ sô caáp coá ñònh ôû 20 giôø trong caùc coâng thöùc thöïc nghieäm. Trong caùc coâng thöùc thuoác tieâm ñoâng khoâ, lactose monohydrate ñöôïc söû duïng nhieàu nhaát vì coù tính xoáp, trung tính vaø ít huùt aåm. Tuy nhieân söû duïng D- manitol coù öu ñieåm laø deã tan trong nöôùc, oån ñònh haøm aåm cao vaø taïo khung toát hôn. Do ñoù, chuùng toâi ñaõ söû duïng hoãn hôïp giöõa chuùng trong coâng thöùc thöïc nghieäm. Saûn phaåm ñoâng khoâ noùi chung khoâng qua giai ñoaïn tieät truøng cuoái. Trong coâng thöùc coù söû duïng chaát baûo quaûn benzyl alcohol vôùi noàng ñoä toái thieåu coù taùc duïng: 1% cho taát caû caùc coâng thöùc pha cheá. Ngoaøi ra, benzyl alcohol coøn coù tính gaây teâ taïi nôi tieáp xuùc neân coøn coù taùc duïng laøm giaûm ñau khi tieâm. Keát quaû thöïc nghieäm cho thaáy ngoaøi caùc thaønh phaàn coâng thöùc, caùc thoâng soá kyõ thuaät (aùp suaát, nhieät ñoä, thôøi gian) cuûa quaù trình coù aûnh höôûng raát lôùn ñeán chaát löôïng saûn phaåm vaø toaøn boä quaù trình. Vieäc tieán haønh thöïc nghieäm khaûo saùt sô boä nhaèm choïn ra caùc ñieàu kieän thích hôïp tröôùc khi thieát keá caùc thí nghieäm 67 Keát quaû thöïc nghieäm vaø baøn luaän 4.4.2 Phöông phaùp kieåm nghieäm Trong xaây döïng tieâu chuaån kieåm nghieäm chuùng toâi khoâng ñeà caäp ñeán toác ñoä hoøa tan boät ñoâng khoâ trong dung dòch nöôùc. Ñaây cuõng laø moät chæ tieâu quan troïng ñoái vôùi caùc saûn phaåm ñoâng khoâ. Dung moâi duøng ñeå pha tieâm cho methylprednisolon sodium succinate laø oáng nöôùc caát 1 ml. Sau 12 thaùng baûo quaûn ôû ñieàu kieän thöïc, caùc maãu loï boät ñoâng khoâ tan nhanh trong 1 ml dung moâi pha tieâm (trung bình 20 giaây) Phöông phaùp ñònh löôïng HPLC: Döïa vaøo saéc kyù ñoà cuûa dung dòch chuaån vaø dung dòch thöû coù theå xaùc ñònh ñöôïc caùc taïp chaát phaân huûy, caùc saûn phaåm thuûy phaân, giuùp xaùc ñònh ñöôïc saûn phaåm trong quaù trình baûo quaûn. 4.4.3 Theo doõi ñoä oån ñònh Caùc keát quaû veà theo doõi ñoä oån ñònh chæ döïa vaøo tính toaùn ñôn thuaàn vaø caùc thöû nghieäm coù tính khaùi quaùt. Quaù trình oån ñònh thuoác thöïc teá phuï thuoäc vaøo raát nhieàu yeáu toá lyù, hoùa, vaøo ñieàu kieän baûo quaûn, vaø tính oån ñònh trong qui trình saûn xuaát. Thuoác theo doõi ñoä oån ñònh sau 12 thaùng qua phaân tích hoài qui cho thaáy haïn duøng 24 thaùng laø ñaït yeâu caàu. Baèng nhöõng keát quaû thöïc nghieäm, baøn luaän nhaän xeùt nhö treân, chuùng toâi ñeà xuaát qui trình saûn xuaát thuoác tieâm ñoâng khoâ methylprednisolon sodium succinate nhö sau Thaønh phaàn coâng thöùc: theo baûng 4.35 68 Keát quaû thöïc nghieäm vaø baøn luaän Baûng 4.35- Xaây döïng thaønh phaàn coâng thöùc cho loï boät ñoâng khoâ Coâng thöùc ( mg) Thaønh phaàn cho 1 loï boät Methylprednisolon sodium succinate töông ñöông 40 mg methylprednisolon 53,04 NaH2PO4. 2 H2O 4,0 Na2HPO4. 12 H2O 95,1 Lactose monohydrate 16 D-manitol 19 Benzyl alcohol 10 Dung dòch HCl 2N vöøa ñuû chænh pH: 7,3 – 7,4 Nöôùc caát pha tieâm vöøa ñuû 1 ml Thoâng soá kyõ thuaät qui trình : ñöôïc trình baøy trong baûng 4.36 Baûng 4.36 – Xaây döïng caùc thoâng soá kyõ thuaät cho qui trình Thoâng soá Nhieät ñoâng laïnh (C) -35 Thôøi gian ñoâng khoâ (h) 20 Nhieät saáy khoâ(C) 30 Thôøi gian saáy khoâ (h) 19 Aùp suaát buoàng (mbar) 0,25 69 Keát quaû thöïc nghieäm vaø baøn luaän Qui trình saûn xuaát : Theo sô ñoà 4.4 Pha ñeäm trong nöôùc 40- 500C  Hoøa tan döôïc chaát, taù döôïc ñoän, chaát baûo quaûn vaøo dung dòch  Ño pH vaø ñieàu chænh neáu caàn  Theâm nöôùc ñeán ñuû theå tích  Loïc qua maøng loïc loã xoáp 0,2  m  Ñoùng loï theå tích 1ml  Ñoâng khoâ  Ñoùng goùi  Nhaäp kho Sô ñoà 4.4 – Moâ taû qui trình saûn xuaát loï boät ñoâng khoâ methylprednisolon sodium succinate Kieåm nghieäm TP Loï thuûy tinh nuùt cao su 70 Keát quaû thöïc nghieäm vaø baøn luaän TIEÂU CHUAÅN CÔ SÔÛ: a) Nguyeân phuï lieäu: Theo baûng 4.37 Baûng 4.37 – Tieâu chuaån hoùa nguyeân lieäu Nguyeân lieäu Ñaït tieâu chuaån Methylprednisolon sodium succinate USP 24 HCl BP 2001 Lactose monohydrat BP 2000 D-mannitol BP 2000 Sodium dihydrogenphosphate dihydrate BP 2000 Disodium hydrorgen phosphate dodecahydrate BP 2000 Benzyl alcohol BP 2000 Nöôùc caát DÑVN III b) Chaát löôïng thaønh phaåm loï boät thuoác - Tính chaát caûm quan: Boät ñoâng khoâ maøu traéng, ñoùng trong loï thuûy tinh, ñaäy kín baèng nuùt cao su vaø chuïp nhoâm beân ngoaøi nuùt cao su - Ñoä ñoàng ñeàu khoái löôïng: 10% khoái löôïng trung bình boät thuoác trong loï - Maát khoái löôïng do saáy khoâ: Khoâng ñöôïc lôùn hôn 3,0% (kl/kl) - Ñoä trong: Dung dòch thuoác khi pha vôùi nöôùc caát phaûi ñaït ñoä trong theo qui ñònh ghi trong chuyeân luaän thuoác tieâm cuûa DÑVN III - pH : Dung dòch coù chöùa khoaûng 50 mg methylprednisolon sodium succinate trong 1 ml nöôùc coù pH trong khoaûng 7,0 ñeán 8,0 - Ñònh tính: Phaûi theå hieän pheùp thöû ñònh tính cuûa methylprednisolon sodium succinate 71 Keát quaû thöïc nghieäm vaø baøn luaän - Ñònh löôïng: Haøm löôïng methylprednisolon sodium succinate trong moãi loï phaûi chöùa töø 90,0% ñeán 110,0% so vôùi löôïng ghi treân nhaõn - Noäi ñoäc toá: Khoâng ñöôïc coù nhieàu hôn 0,17 ñôn vò noäi ñoäc toá tính cho 1 mg methylprednisolon sodium succinate - Ñoä voâ khuaån: Cheá phaåm phaûi voâ khuaån c) Haïn duøng: 24 thaùng, keå töø ngaøy saûn xuaát 72 Keát luaän vaø ñeà nghò CHÖÔNG 5: KEÁT LUAÄN VAØ ÑEÀ NGHÒ 5.1. Keát luaän Sau moät thôøi gian thöïc hieän ñeà taøi luaän vaên, chuùng toâi ñaõ hoaøn thaønh ñöôïc nhöõng noäi dung ñaõ ñeà ra, ñaùp öùng ñöôïc muïc tieâu xaây döïng ñöôïc qui trình saûn xuaát thuoác tieâm ñoâng khoâ methylprednisolon sodium succinate ñaït caùc chæ tieâu veà chaát löôïng vaø oån ñònh theo tieâu chuaån cô sôû - Böôùc ñaàu löïa choïn ñöôïc thaønh phaàn coâng thöùc vaø qui trình saûn xuaát, caùc thoâng soá cho qui trình ñoâng khoâ cheá phaåm - Tieâu chuaån hoùa baùn thaønh phaåm, thaønh phaåm. Ñeà xuaát tieâu chuaån kieåm nghieäm cho saûn phaåm (TCCS) - Tuy chöa heát thôøi gian thöû ñoä oån ñònh saûn phaåm theo thôøi gian baûo quaûn döï kieán (24 thaùng), song keát quaû tính toaùn treân 3 loâ nghieân cöùu trong thôøi ñieåm hieän taïi (12 thaùng) vaø qua ñaùnh giaù moät soá chæ tieâu cho thaáy thuoác oån ñònh, döï kieán haïn duøng 24 thaùng cuûa thuoác laø ñaït yeâu caàu. 5.2. Ñeà nghò - Do tính chaát khoâng beàn deã thuûy phaân cuûa methylprednisolon sodium succinate neân caàn coù nhöõng nghieân cöùu ñaùnh giaù laïi ñoä oån ñònh cuûa saûn phaåm ñeå xaùc ñònh tuoåi thoï vaø ñieàu kieän baûo quaûn thích hôïp. - Coù theå aùp duïng caùc moâ hình thieát keá thí nghieäm vôùi nhieàu bieán ñoäc laäp ñeå toái öu hoaù coâng thöùc, tìm caùc thoâng soá toát nhaát cho qui trình saûn xuaát. 73 Keát luaän vaø ñeà nghò - Thaåm ñònh qui trình phaân tích ñònh löôïng, theo caùc yeâu caàu: ñoä tuyeán tính, khoaûng tuyeán tính, ñoä ñuùng, ñoä chính xaùc, tính ñaëc hieäu. - Thaåm ñònh trieån khai qui trình saûn xuaát treân qui moâ coâng nghieäp - Nghieân cöùu ñoäng hoïc quaù trình haáp thu, chuyeån hoùa, thaûi tröø thuoác treân ngöôøi tình nguyeän. Töø ñoù xaùc ñònh ñöôïc sinh khaû duïng cuûa thuoác . - Khaûo saùt chæ tieâu taïp chaát (daãn chaát), taïp chaát lieân quan (saûn phaåm phaân huûy, taïp chaát do toång hôïp döôïc phaåm, taïp chaát trong tieán trình saûn xuaát döôïc phaåm) trong nghieân cöùu ñoä oån ñònh thuoác. - Treân cô sôû cuûa ñeà taøi, coù theå phaùt trieån nghieân cöùu caùc cheá phaåm ñoâng khoâ methylprednisolon sodium succinate töông öùng vôùi caùc haøm löôïng methylprednisolon 80 mg, 150 mg 500 mg… hieän ñang ñöôïc söû duïng khaù phoå bieán trong caáp cöùu taïi beänh vieän. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 1. Boä y teá (2002), Döôïc ñieån Vieät Nam III, NXB Y Hoïc, Haø Noäi, tr. PL-16, 17, 31, 84, 95, 101, 132, 175, 204. 2. Boä y teá (2002), Döôïc thö quoác gia Vieät Nam, tr. 658-659, 685-688. 3. Nguyeãn Thò Chung (2002), ÖÙng duïng toái öu hoùa thoáng keâ trong lónh vöïc nghieân cöùu döôïc phaåm, Taøi lieäu sau ñaïi hoïc, ÑH Y döôïc TP.Hoà Chí Minh, tr. 3 - 18 4. Ñaøo Minh Ñöùc (1999), Nhieät ñoäng löïc hoùa hoïc, Taøi lieäu sau ñaïi hoïc, ÑH Döôïc Haø Noäi, tr. 44. 5. Ñaëng vaên Giaùp (2003), Baøi hoïc vi tính döôïc, traéc nghieäm giaû thuyeát trong nghieân cöùu khoa hoïc, ÑH y döôïc t.p Hoà Chí Minh, tr. 32 – 61. 6. Traàn Thò Thu Haèng (2000), Döôïc löïc hoïc, NXB Y hoïc, Haø Noäi, tr. 172- 275. 7. Leâ Haäu, Polymer öùng duïng trong ngheä döôïc phaåm, Taøi lieäu sau ñaïi hoïc, ÑH Y döôïc TP.HCM 8. Leâ Thò Thieân Höông, Ñaëng Vaên Hoøa (2004), Ñoä oån ñònh cuûa thuoác, Taøi lieäu sau ñaïi hoïc, ÑH y döôïc TP.HCM, tr. 12 – 30; tr. 56 – 95. 9. Phan Quoác Kình, Lyù thuyeát hoùa döôïc taäp 3, ÑH Y döôïc TP. Hoà Chí Minh, tr. 97-100 10. Tröôøng ñaïi hoïc döôïc Haø Noäi(2002), Kyõ thuaät baøo cheá vaø sinh döôïc hoïc caùc daïng thuoác taäp 1, NXB Y hoïc, Haø Noäi, tr. 105 -148. 11. Tröôøng ñaïi hoïc döôïc Haø Noäi, boä moân baøo cheá (2004), Moät soá chuyeân ñeà veà baøo cheá hieän ñaïi, Taøi lieäu ñaøo taïo sau ñaïi hoïc, tr. 104-150, tr. 224-254 12. Tröôøng ñaïi hoïc döôïc Haø Noäi (2003), Sinh döôïc hoïc baøo cheá, Taøi lieäu sau ñaïi hoïc, tr. 34 – 40. 13. Beth D. et al. (1994), “The Effect of Bulking Agent on the Solid-State Stability of Freeze-dried Methylprednisolon Sodium Succinate”, Pharm. Res., 11, 10, pp. 1467 - 1473. 14. C. Brus et al. (2004), “Stabilization of oligonucleotide-polyethylenimine complexes by freeze-drying: physicochemical and biological characterization”, J. Controll. Release, 95, pp. 119-131. 15. C. Gellis et al. (2003), “Stability of Methylprednisolon Sodium Succinate in Pediatric Parenteral Nutrition Mixtures”, J. Am. Pharm. Assoc., .com. 16. F. Franks (2001), “Pharmaceutical Freeze-drying: Putting Principles into Practice”, British Pharmaceutical Conference Abstract Book, 259, pp. 304. 17. F. K.Bedu-Addo (2004), “Understanding Lyophilization Formulation Development”, Pharm. Technol., 10, pp. 10 -16. 18. G. S. Banker (1996), Modern pharmaceutics, 3rd edition, Marcel Dekker, pp.. 460-468. 19. J. Xiang et al. (2004), “Investigation of freeze-drying sublimation rates using a freeze-drying microbalance technique”, Int. J. Pharm., 279, pp. 95- 105. 20. K. Izutsu et al. (2004), “Effect of sodium tetraborate and boric acid on nonisothermal mannitol crystalization in frozen solution and freeze-dried solids”, Int. J. Pharm., 273, pp. 85 21. L. A. Trissel et al. (2003), “Stability of Methylprednisolon Sodium Succinate in AutoDose Infusion System Bags”, J.Am. Pharm.l Assoc., medscape.com. 22. M. J. Pikal (2002), “Freeze Drying”, Encyclopedia of Pharmaceutical Technology, pp. 1299 - 1326. 23. M. Thomas and A. J. Cannon (2004), “Low-temperature thermal analyses are key to formulation design”, Pharm. Technol., Lyophilization, 9, pp. 20- 27. 24. Michael J. Pikal et al. (2004), “Design of Freeze-Drying Processes for Pharmaceuticals: Practical Advice”, Pharm. Res., 21, pp. 191-199. 25. The United States Pharmacopoeia 24, (2003), pp. 1094, 1213-1214. 26. Trissel L.A (1996), Handbook on Injectable Drugs, pp. 713-714. 27. Twelfth Edition (1996), The Merck Index - Volume I - pp. 1042 -1043. Hình P.L 1 - Maùy ñoâng khoâ Genesis 25XL coâng suaát 1.500 loï (10ml) /meû Hình P.L 2 - Maùy ñoâng khoâ GZL-6YZ coâng suaát 12.000 loï (10ml)ï /meû Hình P.L 3 - Maùy saéc kyù loûng hieäu naêng cao Hình P.L 4 - Moät soá cheá phaåm thuoác tieâm ñoâng khoâ methylprednisolon sodium succinate D-7000 HPLC System Manager Report Analyzed: 02/08/2006 Reported: 02/08/2006 System Name: HPLC 01 Proc. Method: Methylprednisolon Na succinat Application: lô 1-NGHIEN CUU Series: 676 Vial Number: 2 Sample Name: DK Methylpred (1) Vial Type: UNK Volume: 20.0 ul Injection from vial: 1 of 2 Sample Description: Channel 1 Chrom Type: HPLC Channel : 1 Channel 2 Chrom Type: N/A Me th yl pr ed ni so lo n Na S uc ci na t 0 1 2 3 4 5 6 7 8 Retention Time (min) 0 500 1000 1500 In te ns it y (m V) Hình P.L 5 - Saéc kyù ñoà methylprednisolon sodium succinate loâ 1-NC sau 12 thaùng baûo quaûn ôû ñieàu kieän thöïc D-7000 HPLC System Manager Report Analyzed: 08/08/2006 Reported: 08/08/2006 22:00:00 PM System Name: HPLC 01 Proc. Method: Methylprednisolon Na succinat Application: LÔ 3-NGHIEN CUU Series: 678 Vial Number: 1 Sample Name: Methylprednisolon Na Succinat Vial Type: UNK Volume: 20.0 ul Injection from vial: 1 of 2 Sample Description: Channel 1 Chrom Type: HPLC Channel : 1 Channel 2 Chrom Type: N/A Me th yl pr ed ni so lo n Na S uc ci na t 0 1 2 3 4 5 6 7 Retention Time (min) 0 200 400 600 800 1000 1200 1400 In te ns it y (m V) Hình P.L 6 - Saéc kyù ñoà methylprednisolon sodium succinate loâ 3-NC sau 12 thaùng baûo quaûn ôû ñieàu kieän thöïc Boä Y teá COÄNG HOØA XAÕ HOÄI CHUÛ NGHÓA VIEÄT NAM ÑAÏI HOÏC Y DÖÔÏC Ñoäc laäp – Töï do – Haïnh phuùc THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH GIAÁY XAÙC NHAÄN ÑAÕ BOÅ SUNG, SÖÛA CHÖÕA LUAÄN VAÊN THEO YÙ KIEÁN ÑOÙNG GOÙP CUÛA HOÄI ÑOÀNG CHAÁM BAÙO CAÙO TOÁT NGHIEÄP CKI Hoï teân hoïc vieân: Haø Vaên Cöôøng Teân ñeà taøi luaän vaên: Nghieân cöùu xaây döïng qui trình saûn xuaát thuoác tieâm ñoâng khoâ methylprednisolon sodium succinate Chuyeân ngaønh: Coâng nghieäp döôïc phaåm vaø Baøo cheá Ngöôøi höôùng daãn khoa hoïc: PGS.TS. Hoaøng Minh Chaâu Luaän vaên ñaõ ñöôïc boå sung vaø söûa chöõa caùc ñieåm sau: 1. Danh phaùp hoaït chaát, taù döôïc 2. Saép xeáp thöù töï taøi lieäu tham khaûo 3. Boå sung theâm phaàn tieán haønh ño ñoä maát khoái löôïng do saáy khoâ 4. pH nguyeân lieäu/ dung dòch. Töø ñoù choïn dung dòch ñieàu chænh pH (HCl 2N) 5. Cô sôû cho chæ tieâu hình thöùc trong tieâu chuaån ñeà xuaát Tp.Hoà Chí Minh, ngaøy 15 thaùng 9 naêm 2006 Ngöôøi höôùng daãn Hoï teân hoïc vieân Kyù teân Kyù teân