Báo cáo Chung của các nhà tài trợ tại hội nghị nhóm tư vấn các nhà tài trợ Việt Nam

át c thc hin 4 ln mt n!m, theo hình thc ki
m tra t xu t, do mt công ty t nhân " Hà Ni thc hin. Cách làm t#t nh t hin nay 
ki
m soát bi là liên tc thu m3u, phân tích ít nh t m%i tháng mt ln; còn #i vi ch t lng nc là l y m3u hàng tun ho5c hàng tháng. Nh vy, m5c dù vic la ch.n a i
m và hình thc l y m3u và xét nghim có v8 phù hp, song tn su t giám sát li không phù hp. Tác ng môi trng ca vic hi nhp toàn cu và ci cách kinh t nói chung có th
chia thành ba nhóm chính. Nhóm th nh t là cách thc mà mô hình thng mi nh h"ng n quy mô kinh t nói chung; th hai là cách thc mà chúng tác ng n công ngh sn xu t; và th ba là tác ng #i vi kt c u ngành ca sn lng. Kinh nghim " các ni khác cho th y tác ng th ba là quan tr.ng nh t trên thc t. Hi nhp vào n'n kinh t th gii có th
thay  i áng k
mô hình chuyên môn hóa ca mt qu#c gia. M" rng sn xu t các m5t hàng gây nhi'u ô nhi,m hn s7 d3n n vic làm b)n môi trng hn. ây có l7 là tình trng hin nay ca Vit Nam (Khung 12.1). Khung 12.1: Liu thu&ng mi có tác hi nhi)u h&n ti môi tr!ng? Hi nhp toàn cu g*n li'n vi s gia t!ng trong xu t kh)u hàng dt may. Tuy nhiên vic khâu may ch là nh1ng hot ng ca mt b phn dân chúng ít &i. Và trong khi sn xu t dt làm nguyên liu gây ô nhi,m cao thì hu ht các m5t hàng dt nguyên liu c nhp kh)u. i'u này c2ng tng t #i vi sn xu t giày dép xu t kh)u t da nguyên liu nhp kh)u. Hi nhp toàn cu c2ng g*n li'n vi s phát trii
n mnh m7 xu t kh)u t các làng ngh' th công, vi kim ngch hin nay lên n gn n(a t6 ô-la m%i n!m. Song các làng ngh' th công là mt ngu-n gây c hi và ô nhi,m nc áng k
. Ngành nuôi tôm, mt m5t hàng xu t kh)u ngày càng quan tr.ng, c2ng g*n li'n vi suy thoái các cánh rng c. Nhìn toàn din, thì có l7 là hin nay Vit Nam thun túy ch là nc nhp các hàng hóa gây ô nhi,m cao, song v' lâu dài thì có th
tr" nên “b)n hn”. Nhìn xa hn, mt nghiên cu a ngành gn ây cho rng thành phn ca u ra theo ngành ang thay  i cùng vi s m" c(a dn ca n'n kinh t, khi mà các hot ng gây ra ô nhi,m nc cao phát tri
n nhanh hn các h.at ng ít gây ô nhi,m hn. Theo nh nghiên cu này, có bng chng cho th y xu t kh)u t các ngành có  ô nhi,m ch t c cao c2ng ang t!ng lên. Trong khi d oán này là áng tin cy, và mt xu hng tng t c2ng c nhn th y " nhi'u nc ang phát tri
n, thì kt qu ca các nghiên cu a ngành ki
u này nên c hi
u mt cách c)n tr.ng. S# liu u vào-u ra )n di các nghiên cu này không cho chúng ta th y s khác bit rõ ràng gi1a các hot ng; ch9ng hn nh gi1a hàng dt gây ô nhi,m cao và hàng may m5c tng #i sch. Hn n1a, các s# liu s<n có c2ng r t khó phân bit gi1a giá tr gia t!ng và giá tr u ra, i'u ó càng gây thêm th*c m*c v'  chính xác ca các kt qu. Ngoài các d oán c th
, kh n!ng tác ng nh h"ng b t li ti môi trng c2ng òi h&i phi có s ci thin hn n1a #i vi các tiêu chu)n môi trng, 5c bit là các n'n công nghip t!ng tr"ng nhanh vi mc  ô nhi,m nc và c hi cao nh t. Ngoài ra c2ng cn có các chính sách bo v tài nguyên thiên nhiên và sc kh&e cng -ng. M5c dù mt s# chính sách có th
làm cho các doanh nghip phi chi phí t#n kém hn, song li tr n an c cho các nhà u t nc ngoài quan tâm n trách nhim ca doanh nghip. Ngi tiêu dùng " các nc nhp kh)u c2ng òi h&i các tiêu chu)n môi trng nghiêm ng5t hn cho qui trình sn xu t. Vic áp dng các k$ thut sch hn ho5c các yêu cu an toàn thc ph)m t#t hn thc t có th
làm t!ng thêm sc h p d3n ca các m5t hàng xu t kh)u ca Vit nam. Xu hng ci thin yu t# bo v môi trng trong xu t kh)u này ã th
hin rõ ràng trong các ngành hi sn và ht i'u. Ngun: Mt phn theo Muthukurama Mani và Shreyasi Jha (2005). TÁC ENG XÃ HEI 159 Mt vic làm Thay  i kt c u ngành ca sn lng trong b#i cnh Vit Nam tip tc hi nhp vào n'n kinh t th gii c2ng có th
gây tác ng x u n vic làm. ; mc  t ng hp, hi nhp toàn cu s7 d3n n t!ng tr"ng kinh t nhanh hn và t!ng nhu cu lao ng nói chung. Nhng quá trình này có th
d3n n c hai hin tng là to vic làm trong nh1ng ngành ang m" rng và làm m t vic làm trong nh1ng ngành ang b co h>p li. Mt th trng lao ng linh hot nh ca Vit Nam s7 có kh n!ng gim chi phí xã hi ca s xáo trn công vic nh vy. Trên thc t, công nhân b c*t gim b"i ch lao ng này có th
tìm c vic làm vi mt ch lao ng khác ch trong mt thi gian ng*n. Nhng các công vic không gi#ng nhau; ví d nh xét v' ch  BHXH. Công vic b xáo trn c2ng có th
i ôi vi vic mt s# công nhân m t vic làm “t#t” " khu vc chính thc và cu#i cùng phi làm vic trong khu vc không chính thc. #i vi h., dù có bit là t ng s# vic làm c tr lng ang t!ng lên c2ng không phi là mt ni'm an i. i'u không may m*n là 
bit trc ngành nào có kh n!ng thu h>p li c2ng không phi d,. Th( cân nh*c trng hp gia nhp WTO. Nh1ng cam kt a ra trong quá trình này bao g-m r t nhi'u thay  i v' mc  rào cn thng mi, mc  cnh tranh dch v và hot ng nói chung ca th trng. Hn n1a, Chính ph c2ng có th
phn ng vi nh1ng thay  i này theo các cách khác nhau. Ví d có th
bù *p cho vic sút gim ngu-n thu liên quan n thng mi bng cách nâng cao thu su t " nh1ng m5t khác, hay c*t gim chi tiêu công, hay nâng cao mc n công. T t c nh1ng i'u này 'u là cng thêm vào nh1ng thay  i khác, nh nh1ng thay  i liên quan n cam kt AFTA. Tóm li, ánh giá nh1ng tác ng ngành ca vic hi nhp toàn cu sâu hn nghe có v8 là mt khái nim rõ ràng, song trên thc t li có hàng lot c ch nh h"ng n hot ng kinh doanh, và không th
a ht các c ch ó vào trong mt nghiên cu duy nh t. Nhi'u nghiên cu v' hu qu ca vic hi nhp sâu hn n1a ã nh n mnh nh1ng c ch khác nhau 
xây dng các “kch bn” hi nhp. Và nh1ng h qu này 'u r t có c s". Nh vy, thay vì la ch.n mt kch bn c a thích 
suy ra nh1ng tác ng mà toàn cu hóa có th
mang li #i vi các ngành, có l7 nên rút ra bài h.c t vic kt hp chúng vi nhau. Mt ánh giá gn ây v' tác ng ti'm n!ng ca vic gia nhp WTO ã tp hp kt qu ca khong trên hai chc nghiên cu ã c tin hành gy ây v' quá trình hi nhp ca Vit Nam và c# g*ng rút ra c mt s# xu hng chung. Nh1ng nghiên cu này có hai dng. Mt dng r t quen thuc vi các nhà kinh t, da trên mô hình mang tên “mô hình cân bng t ng quát tính toán c” (CGE) 
mô ph&ng tác ng ca nh1ng thay  i v' thu quan và tr c p, cho n nh1ng thay  i v' mc lng, li nhun trên v#n u t và giá thuê  t. C#t lõi ca nh1ng mô hình này là kt hp các bng u vào – u ra, tóm t*t công ngh ca m%i ngành, và mô ph&ng th trng hàng hóa và nhân t# sn xu t, mô ph&ng cân bng cung cu #i vi tng nhân t#. Mt dng nghiên cu khác b& qua m#i liên h gi1a th trng và các hot ng, thay vào ó da vào kin thc sâu v' tng ngành c th
và các thc th
hot ng kinh t tham gia vào các ngành này, 
d báo xem mc  sn xu t và vic làm ca các doanh nghip này s7 thay  i nh th nào khi n'n kinh t c m" c(a. Hn mt chc nghiên cu CGE c xem xét trong khuôn kh ánh giá t ng quát có nhi'u 5c i
m khác nhau theo cách thc lp mô hình n'n kinh t. S# lng các ngành c a vào phân tích là t 9 n 33, và s# lng nhân t# sn xu t là t 2 (v#n và lao ng) n 14 (bao g-m c các k$ n!ng lao ng, v.v.) T ng hp li, hn mt chc nghiên cu CGE ã a ra 36 kch bn cho hi nhp toàn cu ca Vit Nam. Hu ht các kch bn này 'u có nh1ng thay  i v' rào cn thng mi ca Vit Nam. Tuy nhiên, có 11 nghiên cu còn cân nh*c nh1ng thay  i v' hàng rào thng mi " ngoài nc, 2 nghiên cu gi nh có nh1ng thay  i v' mc  cnh tranh th trng, và ba nghiên cu nói n v n ' công ngh. Hai phn ba s# kch bn a ra các KINH DOANH 160 bin pháp i'u chnh thu su t 
bù li thit hi v' thu ngân sách ca Chính ph liên quan n thng mi. Mt s# xu hng chung c2ng n i lên qua vic so sánh 36 kch bn c rút ra t các nghiên cu. Nu tin vào kt qu ca nh1ng nghiên cu này, thì hi nhp toàn cu có th
d3n n vic m" rng hn các ngành dt may, thng mi và vn ti, x!ng du và du nht, và các sn ph)m gi y. Nhng hi nhp c2ng có th
làm cho các ngành nh thit b và máy móc, thit b in, dch v cá nhân và phng tin giao thông thu h>p li mt cách áng k
(Hình 12.1). #i vi các ngành khác bc tranh có v8 m nht hn, các ngành có th
m" rng hn hay co h>p li tùy theo tng kch bn c xem xét. Nh1ng nghiên cu ngành cho th y các phng pháp r t a dng. Tám nghiên cu có s( dng các mô hình cân bng b phn, n!m nghiên cu dùng i'u tra h gia ình và hai nghiên cu dùng phng pháp tho lun nhóm tp trung. Mt s# nghiên cu dùng trên mt phng pháp. Ngoài ra, phm vi bao quát ca các nghiên cu c2ng r t khác nhau. Sáu nghiên cu tp trung vào go, ba nghiên cu ngành dt, ba nghiên cu ng, hai nghiên cu ngô, hai cà phê và hai chè. #i vi mt s# ngành nh thy sn ch có mt nghiên cu. Song c2ng có vài nghiên cu ' cp ti vài ngành cùng mt lúc. Hình 12.1: Thay  i Sn lng theo Ngành do Hi nhp Toàn cu Ngun: Theo Martin Rama và Lê Sa Kim (2005). S# liu c xây dng da trên t ng s# 36 kch bn hi nhp qu#c t t các mô hình CGE cho Vit Nam.  cao ca ct cho bit s# lng các kch bn ri vào tng nhóm. T t c các kch bn không có  thông tin v' t t c các ngành, có ngh4a là t ng s# các ct nói chung là ít hn 36. Do tp trung vào phm vi h>p và trc tip tham v n vi các bên liên quan chính, các nghiên cu ngành có xu hng cho thông tin chi tit hn v' kh n!ng tác ng ca hi nhp qu#c t sâu hn. So vi các mô hình CGE, trong ó thay  i v' vic làm g*n vi thay  i v' sn lng Textile and garments 0 2 4 6 8 10 12 14 16 < - 10 % - 10 t o - 3 % - 3 to - 1 % - 1 to 1 % 1 to 3 % 3 to 10 % > 1 0 % Change in output N um be r of s ce n ar io s Trade and freight 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 < - 10 % - 10 t o -3 % - 3 to - 1 % - 1 to 1 % 1 to 3 % 3 to 10 % > 10 % Change in output Nu m be r of sc en ar io s Equipment and machinery 0 1 2 3 4 5 6 7 < - 10 % - 10 to - 3 % - 3 to - 1 % - 1 to 1 % 1 to 3 % 3 to 10 % > 10 % Change in output N u m be r of s ce n ar ios Electric and electronic 0 1 2 3 4 5 6 < - 10 % - 10 t o - 3 % - 3 to - 1 % - 1 to 1 % 1 to 3 % 3 to 10 % > 1 0 % Change in output N u m be r of sc en ar io s TÁC ENG XÃ HEI 161 mt cách tng #i c h.c (thông qua mô hình u vào- u ra), mt s# nghiên cu ngành cho phép ánh giá c các tác ng kinh t và xã hi. i'u này là nh các nghiên cu này có kh n!ng phân bit c tác ng #i vi các doanh nghip khác nhau v' quy mô, công ngh s( dng, ho5c mc  hot ng chính thc. Tuy nhiên, mt s# nghiên cu ngành c2ng phn ánh mc  lo ngi cao v' các tác ng xã hi tiêu cc, và mt s# nghiên cu thc s r t gi#ng nh vn ng chính sách. Vì vy không có gì ngc nhiên khi th y ánh giá ca các nghiên cu này v' hu qu ca vic tip tc hi nhp sâu hn n1a có phn tiêu cc hn so vi ánh giá ca các nghiên cu CGE (Bng 12.1). Nghèo ói và Bt bình  ng Thông qua mô ph&ng các tác ng ca hi nhp thng mi #i vi mc lng, li nhun trên v#n u t và ti'n thuê  t, các nghiên cu CEG c2ng cho phép xác nh c kh n!ng tác ng #i vi nghèo ói và b t bình 9ng.
làm c nh vy, các nghiên cu da vào loi hình các h gia ình có i'u kin nhân t# sn xu t khác nhau. Ví d, các h nghèo thng có lao ng ít tay ngh' và mt ít  t; trong khi ó các h giàu hn thng có v#n và các thành viên trong  tu i lao ng ca h. c2ng thng có tay ngh'. Nh1ng loi hình này c xây dng da theo s# liu ca i'u tra h gia ình. ; Vit Nam, nh1ng nghiên cu c rà soát bao g-m các s# liu c chia nh&, t hai nhóm h gia ình (nông thôn và thành th) n 20 nhóm h (theo nhóm phn mi thu nhp, " c nông thôn và thành th). Bng 12.1: Tác ng kinh t và xã hi trong mt s# ngành Ngành Tác ng kinh t Tác ng xã hi Ch!n nuôi Tích cc Không rõ Thy sn Tích cc Không rõ Go Tích cc Tích cc Ngô Không rõ Tiêu cc ng Tích cc Tiêu cc Cà phê Tích cc Không rõ Chè Tích cc Không rõ Dt Tiêu cc Không rõ Ngun: Theo Martin Rama và Lê Sa Kim (2005). Có th
dùng nh1ng thay  i v' giá c nhân t# sn xu t do hi nhp sâu hn a n 
c tính thay  i t ng thu nhp theo loi hình h gia ình. Ví d, nu nh li nhun trên v#n u t t!ng theo mt t l phn tr!m th p hn so vi t l t!ng lng ca ngi lao ng không có tay ngh', thì các h giàu s7 h"ng li ít hn (mt cách tng #i) so vi các h nghèo, và b t bình 9ng s7 gim xu#ng. M5t khác, nu nh lng cho lao ng không có tay ngh' b gim xu#ng, thì nghèo ói s7 t!ng lên. Nh vy, m%i mt b#i cnh hi nhp toàn cu v' m5t nguyên t*c có th
g*n vi mt thay  i v' phân ph#i thu nhp nói chung, và v' t6 l nghèo. Tuy nhiên, trong nh1ng nghiên cu v' Vit Nam ã c xem xét li, các kt qu dng nh r t m h-. i'u này là b"i t t c giá c ca nhân t# sn xu t 'u có xu hng thay  i theo mt t l phn tr!m gi#ng nh nhau (Hình 12.2). Xuyên su#t t t c các kch bn hi nhp mà ta có KINH DOANH 162 th
thu thp c s# liu, giá c các nhân t# sn xu t có xu hng khác nhau theo cùng mt t l. Xét b' ngoài, mc t!ng d oán v' li nhun trên v#n u t dng nh có mnh hn mt chút so vi mc t!ng lng d oán. #i vi mc lng, có mt vài kch bn còn d oán không h' t!ng. Tuy nhiên s khác bit này có l7 c2ng quá nh& nên không có ý ngh4a. Nh vy, nhìn chung thì nh1ng nghiên cu CGE hin có v' Vit Nam c2ng không cho ta nhìn th y trc c thay  i ln nào v' tình trng nghèo ói hay b t bình 9ng b*t ngu-n t vic tip tc hi nhp toàn cu. Chúng ta có thc s bit không? Nh1ng phân tích trên ây cho ta cm giác yên tâm là chúng chính xác v' m5t k$ thut, nhng có l7 s7 an toàn hn nu coi các kt qu ca chúng ch là nh1ng ch s# khái quát v' các tác ng có th
xy ra mà thôi, ch không phi là các con s# c tính chính xác. Mt hn ch ca nh1ng nghiên cu ki
u này là chúng không có kh n!ng mô ph&ng c tác ng ca vic cnh tranh t!ng lên #i vi tích l2y v#n và n!ng su t " c p  doanh nghip. Gia nhp WTO s7 mang thêm nhi'u công ty nc ngoài vào hot ng " Vit Nam hn, và vic tip cn nhi'u hn hn vi hàng hóa nhp kh)u c2ng s7 làm ch t lng ngày càng c nâng cao. Song nh1ng chuy
n bin quan tr.ng có th
xy ra này li không h' c phn ánh trong các nghiên cu ã nói " trên. Mô hình CGE mà các nghiên cu này s( dng v' c bn là các mô hình t4nh, do chúng da trên s# v#n và công ngh sn xu t ca m%i ngành nh trên thc t, hay ch s(a  i chúng trên c s" gi nh phi th
thc. Hình 12.2: Thay  i v' li nhun trên v#n u t và ti'n lng Ngun: Theo Martin Rama và Lê Sa Kim (2005). Xem Hình 12.1 
có thêm chi tit. So sánh thn tr.ng gi1a các kt qu k0 v.ng và kt qu thc t, sau nh1ng tình tit hi nhp thng mi tiêu bi
u nh Hip nh Mu dch T do B*c M$, ã cho th y mt i'u là các mô hình CGE không d oán c nh1ng thay  i t bin v' xu t kh)u trong nh1ng ngành trc ây không có buôn bán nhi'u vi th trng th gii. Ngoài ra còn có nh1ng nguyên nhân Capital 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 < - 10 % - 10 t o - 3 % - 3 to - 1 % - 1 to 1 % 1 to 3 % 3 to 10 % > 1 0 % Change in return N u m be r of s ce na rio s Skilled labor 0 1 2 3 4 5 6 7 8 < - 10 % - 10 t o - 3 % - 3 to - 1 % - 1 to 1 % 1 to 3 % 3 to 10 % > 10 % Change in w age N u m be r of sc en ar io s Unskilled labor 0 1 2 3 4 5 6 7 8 < - 10 % - 10 t o - 3 % - 3 to - 1 % - 1 to 1 % 1 to 3 % 3 to 10 % > 1 0 % Change in w ages N um be r o f s ce n ar io s TÁC ENG XÃ HEI 163 khác òi h&i phi thn tr.ng trong mt n'n kinh t chuy
n  i nh Vit Nam. Mt trong nh1ng tác ng quan tr.ng nh t ca vic gia nhp WTO là )y mnh cnh tranh trong nc, giúp hoàn thin các c ch th trng “bên ngoài biên gii”. Nhng các mô hình CGE gi nh rng th trng trong nc ã " trong trng thái cnh tranh hoàn ho. Nh1ng khía cnh 5c thù a phng trong phát tri
n kinh doanh " Vit Nam làm cho gi nh này càng có v n ' hn. Gi nh rng tác ng ca hi nhp qu#c t #i vi ti'n lng ca lao ng không tay ngh' s7 gi#ng nhau " t t c các vùng là không thc t. Hn n1a, các nghiên cu xem xét " trên ch tp trung ch yu vào tác ng ca nh1ng thay  i v' rào cn thng mi nh c*t gim thu hay bãi b& hn ngch, nhng nh1ng thay  i này dng nh ch9ng th m vào âu so vi thay  i v' giá c trên th trng qu#c t. T giá go, cà phê cho n giá du, s b t n trên th trng hàng hóa th gii là mt ngu-n gây bin ng n'n kinh t quan tr.ng hn nhi'u #i vi Vit Nam so vi vic t do hóa thng mi (Hình 12.3). Do hi nhp toàn cu làm cho n'n kinh t trong nc hi nhp sâu hn vi th trng th gii, nh1ng bin ng v' kinh t này c2ng cn phi c coi là các tác ng xã hi ca chng trình ci cách. Và d4 nhiên, chúng khó tiên liu hn nhi'u so vi vic c*t gim thu hay bãi b& hn ngch. Hình 12.3: Tác ng ci cách so vi các cú s#c t bên ngoài Phn trm thay
i t/ 2002
n 2005 phân u-rê thép xi mng
#u tng sa
c nha giy 0 20 40 60 80 -8.00 -6.00 -4.00 -2.00 0.00 2.00 thay
i giá c trong nc do thay
i thu quan Th a y
 i t h c t giá c  tro n g n   c Ngun: T tính, da trên s# liu ca TCTK và BTM. Thay  i giá c " c hai trc c o bng phn tr!m, giai on 2002-2005.
gii quyt c nh1ng tác ng x u có kh n!ng xy ra khi tip tc hi nhp vào n'n kinh t th gii òi h&i phi có nh1ng c ch #i phó vi nh1ng i'u không tiên liu c. Nh1ng hu qu khó tiên liu này có th
là m t vic làm trong nh1ng ngành t nhiên phi #i m5t vi cnh tranh kh#c lit hn so vi d tính; c2ng có th
là t l nghèo t!ng lên " mt vùng chuyên canh mt loi cây tr-ng mà giá c t nhiên st gim. Không th
oán bit c trc mt cách ch*c ch*n là nh1ng công nhân nào hay vùng nào s7 b nh h"ng. i'u này làm cho bn ch t v n ' mà các nhà hoch nh chính sách phi #i m5t c2ng gi#ng nh v n ' ca các nhà bo hi
m. Thay vì c# ph&ng oán xem m#i nguy hi tip theo s7 di,n ra " âu, nhim v 5t ra " ây là c tính thit hi mt cách chính xác nu nh và khi nào nó xy ra, và kp thi h% tr mt cách thích áng. KINH DOANH 164 Phn -ng nhanh Chính ph có th
dùng mt s# phng án 
h% tr trong trng hp có tác ng tiêu cc #i vi xã hi do ci cách kinh t gây nên, ho5c n thun là do các cú s#c bên ngoài. Thc t, nh1ng phng án này có th
c coi là các kh n!ng b sung cho chng trình hi nhp toàn cu. Tuy nhiên, không phi phng án nào c2ng mang li hiu qu gi#ng nhau, do vy cn phi tho lun xem chúng s7 hot ng nh th nào và nh1ng hàm ý ca chúng là gì. Phng án th nh t là tp trung vào các công c chính sách thng mi. Trên thc t, phng án này có ngh4a là a ra các bin pháp an toàn trong các cam kt gia nhp WTO. Ví d nh àm phán mc thu quan cao hn #i vi nh1ng m5t hàng nông sn c cho là d, b nh h"ng b t li trong cnh tranh vi nc ngoài, và vic sn xu t m5t hàng ó óng vai trò c!n bn 
m bo c sinh k cho ngi nghèo. Ho5c c# g*ng gi1 hn ngch thu quan, ánh thu cao hn khi nhp kh)u vt qua ng:ng nh t nh. M5c dù v' m5t k$ thut là có th
làm c, song phng án này có th
s7 gây r t t#n kém cho Vit Nam. Khi không bit c chính xác là nh1ng ngành nào s7 cn bo v, có l7 s7 cn phi a ra nhi'u ngành. i'u này -ng ngh4a vi vic s7 phi th&a hip áng k
" các ngành khác vi các #i tác àm phán, nu mu#n t c s ng h ca h. #i vi vic gia nhp WTO. Hn n1a, các công c chính sách thng mi c2ng không phi là các công c tái phân ph#i 5c bit hiu qu, và chúng c2ng có nguy c gim bt tác ng ca gia nhp WTO #i vi hiu qu ca n'n kinh t . Chính vì vy mà phng án u tiên này không thc s h p d3n l*m. Phng án th hai là tp trung vào doanh nghip, bng cách da vào các công c chính sách ngành. Ví d, bng cách dùng tr c p ca Chính ph 
h% tr cho các doanh nghip hay ngành nào khó #i phó c vi tình hình gia t!ng t bin hàng nhp kh)u, ho5c phi #i m5t vi các nhà cung ng có hiu qu hn trên th trng ngoài nc. Khác vi phng án trc, phng án này n gin là không kh thi. Các quy t*c ca WTO v' tr c p c bn ã trói tay Chính ph, làm cho Chính ph không th
thc hin các khon chuy
n giao làm vi phm nguyên t*c ãi ng qu#c gia. Phng án th ba là tp trung vào nh1ng ngi lao ng b m t vic làm. ây chính là công vic ca mng li an sinh xã hi cho lao ng ca các DNNN b xp vào din dôi d. Qu$ này ã hot ng c ba n!m và h% tr cho trên 100.000 ngi (Bng 12.2). Các công nhân b m t vic làm c thanh toán ti'n tr c p thôi vic tr.n gói tng ng vi thit hi v' thu nhp mà h. phi chu. Vic làm này mang li mc  hài lòng tng #i cao v' khon tr c p c nhn, nh ã th y qua hai cuc i'u tra theo dõi các công nhân b m t vic. Bng 12.2: Mng li an sinh cho lao ng d tha t các DNNN Ch s# 2002 2003 2004 2005 T ng T ng chi (t -ng) 29 533 1.299 1.466 3.327 S# công nhân c tr c p (ngi) 1.147 18.445 43.659 46.815 110.066 DNNN tham gia (s#) 34 453 873 868 2.228 Tr c p (triu -ng/ngi lao ng) 25,5 28,9 29,8 31,3 30,2 S# ngi c tr c p trên mt DNNN (ngi) 33,7 40,7 50,0 53,9 49,4 Ngun: Da trên s# liu ca BTC. S# liu n!m 2005 tính cho chín tháng u n!m. S# liu v' tr c p c báo cáo là s# trung bình trong s# t t c các lao ng b c*t gim. TÁC ENG XÃ HEI 165 Bn thân s t-n ti ca mng li an sinh xã hi này có ngh4a là phng án th ba ã hot ng có hiu qu " Vit Nam. Câu h&i 5t ra là liu có cn làm nhi'u hn nh vy hay không. Vi tình hình các ngành c bo v nhi'u nh t, c2ng có ngh4a là d, t n thng nh t khi hi nhp qu#c t, là nh1ng ngành mà nhà nc óng vai trò ch o, thì câu tr li có l7 là không. Hn n1a, m" rng thêm mng li an sinh xã hi 
bao quát c ngi lao ng trong khu vc t nhân có th
s7 t#n kém ghê gm n mc không kh thi, vì mc tr c p hào phóng cho ngi lao ng. Công nhân trong khu vc t nhân có vic làm chính thc s7 c nhn tr c p thôi vic trong trng hp m t vic làm, tr c p này do ngi s( dng lao ng thanh toán. ây là cách làm tng #i hiu qu 
h% tr thu nhp cho nh1ng ngi m t vic làm " mt qu#c gia có trình  phát tri
n nh Vit Nam. Nh vy có th
cho rng không cn làm thêm gì nhi'u v' m5t này. Cu#i cùng, phng án th t là tp trung h% tr cho các tnh, nu nh h. phi chu thit hi nhi'u hn do nh1ng cú s#c t ngoài, ho5c n gin là h. b tt hu trong khi các ni khác 'u phát tri
n mnh. Tr c p ngân sách nh*m vào các khu vc a lý (ngc li so vi doanh nghip) là phù hp vi quy t*c ca WTO. Hn n1a, do tính ch t tp trung theo a lý ca mt s# loi cây tr-ng, kh n!ng là mt s# tnh s7 cm th y tác ng tiêu cc mnh hn so vi các tnh khác. Vit Nam ang có mt c ch hiu qu 
i'u tit ngu-n lc ngân sách t tnh giàu sang cho nh1ng tnh nghèo hn. C ch này kt hp phn doanh thu thu mà các tnh c gi1 li, khon cân #i t ngân sách trung ng do Qu#c hi phân b , chi tiêu cho các công trình h tng c s" quy mô ln, và kinh phí t các chng trình mc tiêu qu#c gia. Kt qu ca c ch này là ngu-n lc ã c tái phân b mnh m7 gi1a các tnh trong nh1ng n!m gn ây. Và vic tái phân b này ã c chng minh là có hiu qu trong vic gim nghèo (Hình 12.4). Hình 12.4: Tr c p ngân sách cho các tnh và gim nghèo -6 -5 -4 -3 -2 -1 0 10 20 30 40 50 60 70 T l nghèo ban
u (phn trm) Th ay
 i t l n gh èo (ph  n tr m ) Tuyt
i Tng
i Ngun: T tính da trên s# liu ca TCTK, BTC và BKH T. Các ng mô t gim t l nghèo i ôi vi phân b ngân sách ròng mt triu -ng mt ngi, tùy theo t l nghèo ban u ca tnh. Tác ng c c tính #i vi nh1ng thay  i v' t l nghèo gi1a các n!m 2002 và 2004, dùng s# liu phân b n!m 2003 và #i chiu vi nh1ng 5c i
m khác ca tnh. T l nghèo ban u là ca n!m 1998. KINH DOANH 166 Mc  phân b ngân sách cho m%i tnh thay  i theo tng n!m. Mt s# c u phn trong ó nh u t c s" h tng quy mô ln là khó i'u chnh trong thi gian ng*n. Nhng cân #i ngân sách thì c xác nh theo tng n!m mt, nh mt phn ca ngân sách. Có mt s# nh mc phân b ngân sách c áp dng #i vi các khon cân #i. Hin nay do Vit Nam ang tin ti áp dng phng pháp ánh giá nghèo áng tin cy hn, có th
i'u chnh nh1ng nh mc này 
a c t l nghèo vào trong các tham s#. Làm nh vy có th
m bo là nh1ng tnh khó kh!n hn s7 c h% tr nhi'u hn (m5c dù trong trng hp này phi lu ý 
không th"ng cho c quan chc n!ng ca tnh, tránh a ra nh1ng yu t# khuyn khích tiêu cc). Tuy nhiên có th
có trng hp là khon h% tr không th
i n ht c chu trình ngân sách.
chu)n b cho nh1ng trng hp này, có th
lp ra mt qu$ d phòng trong ngân sách, trong ó các ngu-n lc d phòng s7 c phân b tùy theo tình hình kh)n c p cho nh1ng tnh b bão lt. TÀI LIU THAM KH O T Tài li
u không chính thc miêu t nh1ng tài liu nghiên cu không chính thc ho5c không c n hành. Nh1ng tài liu này thng không có trong danh mc sách ca các th vin. ADB (Ngân hàng Phát tri
n Châu Á). 2004a. Gia tng giá tr cho ngành sn xut lúa g o Vi
t Nam và ci thi
n thu nh p cho ngi nghèo. Bn tin Th trng và Phát tri
n S# 1. Vin Nghiên cu Qun lý Kinh t Trung ng, Hà Ni. ---------. 2004b. Tác ng c a th trng t ai i v$i ngi nghèo: "thc hi
n theo de Soto". Nâng cao hiu qu th trng cho ngi nghèo, báo cáo tho lun s# 3. Ngân hàng Phát tri
n Châu Á, Hà Ni. ---------. 2004c. Chu&i giá tr c a Chè  Vi
t Nam: Trin vng tham gia c a ngi nghèo. Nâng cao hiu qu th trng cho ngi nghèo, báo cáo tho lun s# 1. Ngân hàng Phát tri
n Châu Á, Hà Ni. ---------. 2005a. Th'ng m i hóa ngành nông nghi
p, Chu&i giá tr và Xóa ói gim nghèo. Nâng cao hiu qu th trng cho ngi nghèo, báo cáo tho lun s# 7. Ngân hàng Phát tri
n Châu Á, Hà Ni. ---------. 2005b. Chuyn i t nông nghi
p thành t công nghi
p. Hà Ni. Tài liu không chính thc. ---------. 2005c. Phân mng Th trng Lao ng và Nghèo ói: Báo cáo D án MMW4P. Ngân hàng Phát tri
n Châu Á, Vin Kinh t và Chính tr Th gii, Vin Nghiên cu Qun lý Kinh t Trung ng, và Vin Khoa h.c Lao ng và Xã hi, Hà Ni. ---------. 2005d. Vi
t Nam: ánh giá Khu vc Kinh t T nhân. Ngân hàng Phát tri
n Châu Á, Hà Ni. ADB (Ngân hàng Phát tri
n Châu Á) và VDF (Di,n àn Phát tri
n Vit Nam). 2004. Nh!ng th ch nào óng vai trò quan trng trong vi
c duy trì s tng trng dài h n  Vi
t Nam? Ngân hàng Phát tri
n Châu Á, Hà Ni. ADB (Ngân hàng Phát tri
n Châu Á), JBIC (Ngân hàng Hp tác Qu#c t Nht Bn) và Ngân hàng Th gii. 2005. Kt ni ông Á: Mt khuôn kh m$i cho vn  H tng. Ngân hàng Phát tri
n Châu Á, Manila. Agrifood Consulting International. 2002. Nghiên cu v Chu&i giá tr c a Lúa g o: Vi
t Nam. Báo cáo g(i cho Ngân hàng Th gii. Hà Ni. Tài liu không chính thc. Arulpragasam, Jehan, Francesco Goletti, Tamar Manuelyan Atinc và Vera Songwe. 2004. Thng mi trong nh1ng ngành quan tr.ng #i vi ngi nghèo: Lúa go " Cam-pu-chia, Vit Nam và Ca-s-mia " Mông C . Trong Kathie Krumm và Homi Kharas (biên tp), ông Á hi nh p: Ch'ng trình ci cách chính sách th'ng m i  cùng tng trng (pp. 149-169). Ngân hàng Th gii, Washington, D.C. Athukorala, Prema-chandra. S*p xu t bn. Ci cách Chính sách Thng mi và C c u Bo h " Vit Nam. Kinh t Th gi$i. KINH DOANH 168 Auffret, Philippe. 2003. Ci cách Thng mi " Vit Nam: C hi cùng vi nh1ng thách thc mi n i. Tài li
u nghiên cu c a Ngân hàng Th gi$i 3076. Ngân hàng Th gii, Washington, D.C. Bosworth, Malcolm và % Tr.ng Khánh. 2005. Vi
t Nam gia nh p WTO: Phân tích v Thu quan, Công nghi
p và Tr cp. Quyn 2: Báo cáo v Tình hình tr cp và Quá trình gia nh p WTO: S tuân th và Ý ngh a Chính sách i v$i Vi
t Nam. Vit Nam: H% tr K$ thut Quy mô nh& T!ng cng N!ng lc ca B Tài chính nhm h% tr Phân tích v' Thu quan, Công nghip và Tr c p cho gia nhp WTO. B Tài chính, Ngân hàng Phát tri
n Châu Á và Nhà xu t bn Tài chính, Hà Ni. Brasdt, Loren. 2005. Quan sát s' b v t ai. Tài liu không chính thc. Bùi, S$ Li. 2004. Thanh tra Lao ng và Trách nhi
m Xã hi Doanh nghi
p. Báo cáo trình bày ti Hi tho "Trách nhim Xã hi Doanh nghip trong quá trình Hi nhp Kinh t Qu#c t ca Vit Nam ", Thành ph# H- Chí Minh, Tháng 2/2004. Carlier, Amanda S. và Trn Thanh Sn. 2004a. S nng ng c a doanh nghi
p: Sau khi ng ký kinh doanh, các Doanh nghi
p T nhân m$i c a Vi
t Nam ho t ng nh th nào? Phân tích Chính sách phát tri
n Khu vc Kinh t T nhân ca Vit Nam. Ngân hàng Th gii ti Vit Nam, Hà Ni. ---------. 2004b. Khu vc T nhân và t ai: Qu( t, Chi phí liên quan và Qun lý. Phân tích Chính sách phát tri
n Khu vc Kinh t T nhân ca Vit Nam. Ngân hàng Th gii ti Vit Nam, Hà Ni. ---------. 2005. Thúc )y Quan h
Hp ng gi!a các Doanh nghi
p  Vi
t Nam: Quan h
Hp ng gi!a các Doanh nghi
p l$n và nh*  Vi
t Nam: Gii quyt tranh chp và Thc thi Hp ng. Phân tích Chính sách phát tri
n Khu vc Kinh t T nhân ca Vit Nam. Ngân hàng Th gii ti Vit Nam, Hà Ni. Castel, Paulette và Martin Rama. 2005. Nh n xét D tho Lu t Bo him Xã hi m$i. Ngân hàng Th gii ti Vit Nam, Hà Ni. Tài liu không chính thc. Chan, Anita và Hongzen Wang. 2004. Tác ng ca Nhà nc #i vi i'u kin ca Ngi lao ng: So sánh các Nhà máy ài Loan " Trung Qu#c và Vit Nam. Các vn  Thái Bình D'ng, 77(4), 629-646. Cheshier, Scott, Jago Penrose và Jonathan Pincus. 2005. Ng&ng bay hay Ng&ng chín? Tin trình hi nh p c a Vi
t Nam vào nn th'ng m i khu vc và toàn cu. UNDP, Hà Ni. Chu, Quang Khôi. 2004. Các yu t quyt nh n Tng Nng sut các Nhân t Tng hp  Vi
t Nam, 1986-2002. Báo cáo trình bày ti Hi tho Khoa h.c Kinh t, Trng i h.c Kinh t Qu#c dân Hà Ni, Tháng 3/2004. CIEM (Vin Nghiên cu Qun lý Kinh t Trung ng) và Ngân hàng Th gii. 2005. Báo cáo Nghiên cu v H u c phn hóa các Doanh nghi
p Nhà n$c. Hà Ni: Vin Nghiên cu Qun lý Kinh t Trung ng và Ngân hàng Th gii. Tài liu không chính thc. Clarke, Simon. 2004. Tính cht thay i c a các cuc ình công  Vi
t Nam. Tài liu không chính thc. ng Cng sn Vit Nam. 2005. Báo cáo Kt qu S' b iu tra Phân tích v Chng tham nh+ng  Vi
t Nam. Hà Ni. Tài liu không chính thc. Daley-Harris, Sam. 2004. Báo cáo Tình hình Chin dch cp cao v Tín dng vi mô 2004. Chin dch c p cao v' Tín dng vi mô, Washington, DC. TÀI LIU THAM KH@O 169 Dalton, Russell J. và T. Ông Nh Ng.c. 2001. Công chúng Vi
t Nam trong thi k, chuyn i: iu tra các Giá tr Th gi$i 2001. Trung tâm Nghiên cu Dân ch, Trng i h.c California, Irvin, Irvin, CA. 5ng, Nh Vân. 2005. T do hóa Th'ng m i Dch v: Ý ngh a chính sách và Tác ng th ch. Hà Ni. Tài liu không chính thc. Davidsen, Soren và Carrie Turk. S*p xu t bn. Dch v Th Báo cáo t i Vi
t Nam: Cách tip c n, Ph'ng pháp và Qui trình. Ngân hàng Th gii ti Vit Nam, Hà Ni. DFC (T v n chin lc và Qun lý d án trong l4nh vc tài chính). 2005. ánh giá các Vn  Then cht trong Khu vc Tài chính c a Vi
t Nam: D tho Báo cáo cui cùng. 1 tháng 9, 2005. Báo cáo vit cho Ngân hàng Th gii. DFC, Barcelona. Tài liu không chính thc. oàn, Quang, Nguy,n Lan Hng và Gin Thành Công. 2004. Bt bình -ng v l'ng nh mt h
qu c a ci cách: Tác ng c a T do hóa Th'ng m i và Trình  hc vn. Tài liu không chính thc. ông, Hiu. 13 tháng 10, 2005. Sn xu t Công nghip: Doanh nghip Nhà nc m t ch% ng, Doanh nghip u t nc ngoài ang tr%i dy. VietNamNet. Dufhues, Thomas, Franz Heidhues và Gertrud Buchenrieder. 2004. Thit k Sn ph)m có s tham gia bng cách s( dng phân tích kt hp v' Th trng Tài chính Nông thôn mi'n B*c Vit Nam. T p chí Kinh t Châu Á, 18(1), 81-113. Ernst & Young. 2004. ánh giá Ho t ng c a Tng công ty than Vi
t Nam (Trong khuôn kh khon vi
n tr c a Qu( Tín thác #c bi
t Miyazawa Nh t Bn). Hà Ni. Tài liu không chính thc. Freeman, Nick J. 2004. M rng chân tri: Ngun tài chính cho vn c phn  Vi
t Nam. Chng trình Phát tri
n Kinh t T nhân MPDF, Báo cáo tho lun s# 16. MPDF, Hà Ni. Freeman, Nick, Nguy,n V!n Làn và Nguy,n Hnh Nam. 2005. ng sau các con s tóm tt: ng ký Kinh doanh và Khi nghi
p  Vi
t Nam. Chng trình Phát tri
n Kinh t T nhân MPDF, Báo cáo tho lun s# 20. MPDF, Hà Ni. Greig, Froniga và Nguy,n Thi. 2005. Ting nói c a Doanh nghi
p n!  Vi
t Nam. Tài liu không chính thc. GSO (T ng cc Th#ng kê). 2004. Kt qu iu Tra Mc sng H gia ình (VHLSS) 2002. Nhà Xu t bn Th#ng kê, Hà Ni. GSO (T ng cc Th#ng kê) và UNFPA (Qu$ Dân s# Liên hp qu#c). 2005. iu tra v tình tr ng Di dân  Vi
t nam nm 2004: nh!ng phát hi
n chính. Nhà xu t bn Th#ng kê, Hà Ni. GTZ (C quan Hp tác K$ thut c). 2005a. Cp giy phép kinh doanh: Hi
n tr ng và Ph'ng h$ng trong t'ng lai (D tho). Báo cáo trình bày ti Hi tho “C p phép Kinh doanh " Vit Nam: Hin trng và Phng hng tng lai ", Hà Ni, 18/10/2005. ---------. 2005b. Giám sát ho t ng Cp Giy phép Kinh doanh và iu ki
n Kinh doanh  Vi
t Nam. Báo cáo trình bày ti Hi tho “C p phép Kinh doanh " Vit Nam: Hin trng và Phng hng tng lai ", Thành ph# H- Chí Minh, 14/10/2005. GTZ (C quan Hp tác K$ thut c) và VQLKTT/(Vin Nghiên cu Qun lý Kinh t Trung ng). 2005. T Ý tng Kinh doanh n Thc t:Ch#ng ng còn dài và tn kém. Các v n ' Kinh t S# 3. Hà Ni. KINH DOANH 170 Hansen, Henrik, John Rand và Finn Tarp. 2004. S tng trng và tn t i c a các Doanh nghi
p Nh* và Va  Vi
t Nam:Vai trò H& tr Trc tip c a Chính ph ? Vin Kinh t, báo cáo tham lun ca Trng i h.c Copenhagen 04-13. Copenhagen. Huang, Haimin và Thái Thanh Vân. 2005. i
m tin: Vit Nam Ph n  u Phát tri
n Th trng Chng khoán. Báo Nhân dân trc tuyn, 21 tháng 8, 2005. IFC (Công ty tài chính Qu#c t) và Ngân hàng Th gii. 2005. Ho t ng kinh doanh nm 2006: T o vi
c làm. Ngân hàng Th gii, Washington, D.C. ILO (T chc Lao ng Qu#c t)/D án Quan h Lao ng Vit Nam. 2005. H$ng d.n s/ dng B lu t Lao ng, Hà Ni. VKHL XH (Vin Khoa h.c Lao ng và Xã hi). 2004. Nghiên cu các vn  lao ng trong Trách nhi
m Xã hi c a Doanh nghi
p. Hà Ni. Tài liu không chính thc . IMF (Qu$ Ti'n t Qu#c t). 2005. Vi
t Nam – Báo cáo tham vn iu IV nm 2005. Son tho b"i i din cán b cho t tham v n n!m 2005 vi Vit Nam. Tài liu không chính thc. JBIC (Ngân hàng Phát tri
n Qu#c t Nht Bn). Nhi'u n!m. Báo cáo iu tra v ho t ng kinh doanh  n$c ngoài c a các công ty ch tác Nh t Bn. Kt qu i'u tra n!m tài khóa 2003 ca JBIC: Tri
n v.ng cho u t trc tip nc ngoài ca Nht Bn ( i'u tra hàng n!m ln th 15). Vin JBIC, Tokyo. JETRO (T chc Thng mi Hi ngoi Nht Bn). 2005. iu tra ln th 15 v So sánh chi phí u t  các thành ph l$n và các khu vc thuc châu Á. JETRO, Tokyo. Kazmin, Amy. 11 tháng 10, 2005. Thi i
m tin lên hay dng li ca các doanh nghip IT Vit Nam. Thi báo Tài chính trc tuyn. KfW (Kreditanstalt fur Wiederaufbau). 2005. Vi
t Nam thí im vi
c hài hòa hóa th tc và thông l
vi
n tr - Chu)n b d án: Báo cáo cui cùng. Colenco Power Engineering Ltd., Hà Ni. Tài liu không chính thc. Kim, Annette M. 2004. Mt Th trng không có Quy'n s" h1u tài sn “thích hp”: Thành ph# H- Chí Minh, Th trng B t ng sn T nhân mi n i " Vit Nam. Kinh t chuyn i, 12(2), 275-305. Kim, Jong Seok. 2005. Ci cách Quy ch tin t$i Môi trng Kinh doanh và u t C nh tranh h'n. Báo cáo trình bày ti Hi tho "C p gi y phép kinh doanh " Vit Nam: Hin trng và phng hng tng lai ", Thành ph# H- Chí Minh, 14/10/2005. Kokko, Ari, Katarina Kotoglou and Anna Krohwinkel-Karlsson. 2003. Tình hình thc hin FDI " Vit Nam: Phân tích 5c i
m ca các d án ã th t bi. Các công ty liên quc gia, 12(3), 40-76. Kokko, Ari và Fredrik Sjöholm. 2004. Quc t hóa các Doanh nghi
p Nh* và Va c a Vi
t Nam. D tho. Trng i h.c Kinh t Stockholm. Tài liu không chính thc. Lanjouw, Jean O. và Peter Lanjouw. 2001. Khu vc phi nông nghip " nông thôn: Các v n ' và s kin t các qu#c gia ang phát tri
n. T p chí Kinh t Nông nghi
p, 26(1): 1-23. Phm, Hoàng Mai. 2002. Phát tri
n Kinh t Vùng và Dòng v#n u t trc tip nc ngoài vào Vit Nam, 1988-98. T p chí Kinh t châu Á Thái Bình D'ng, 7(2), 182-202. Malesky, Edmund J. và Markus Taussig. 2005. Vay Tín dng  âu? Công ty, Ngân hàng và Tng trng u t  nh!ng a ph'ng khác nhau. Báo cáo trình bày ti Hi ngh Qu#c t các h.c gi châu Á, Thng Hi, Trung Qu#c, 19-23/08/2005. TÀI LIU THAM KH@O 171 Mani, Muthukumara và Shreyasi Jha. 2005. T do hóa Th'ng m i và Môi trng  Vi
t Nam. Tài liu không chính thc. Marsh, Sally P., T. Gordon MacAulay và Lê H1u Anh. 2004. S/ dng tín dng trong các h gia ình nông dân Vi
t Nam: Ý ngh a i v$i Chính sách Tín dng Nông thôn. Báo cáo trình bày ti Hi ngh thng niên ln th 48 Hi Kinh t Nông nghip và Ngu-n lc Australia, Sheraton Towers, Melbourne, 11-13/02/2004. Mekong Economics. 2004. Vn  gi$i trong nhà máy: Nghiên cu các vn  gi$i ny sinh trong các ngành may m#c và giày dép  Vi
t Nam (D án c a 0y ban Quc gia vì s tin b c a ph n! - UNDP - RNE VIE-01-015). Mekong Economics, Hà Ni. Meyer, Klaus E. và Nguy,n Hùng Võ. 2005. Chin lc u t nc ngoài và các th
ch a phng trong các n'n kinh t mi n i: Bng chng t Vit Nam. T p chí Nghiên cu Qun lý, 42(1), 63-93. MPDF (Chng trình Phát tri
n Kinh t T nhân MPDF) và IFC (Công ty Tài chính Qu#c t). 2005. iu tra toàn quc v tình hình doanh nghi
p n!  Vi
t Nam: Báo cáo Tng quan. Hà Ni. Tài liu không chính thc. BKH T (B K hoch và u t) và JICA (C quan Hp tác Qu#c t Nht Bn). 2004. Công trình Hp tác gi!a Vi
t Nam và Nh t Bn nhm tng cng nng lc c nh tranh c a các ngành công nghi
p Vi
t Nam trong bi cnh xây dng K ho ch phát trin kinh t xã hi 5 nm 2006-2010: Báo cáo chính. Hà Ni. BKH T (B K hoch và u t) và UNDP (Chng trình Phát tri
n Liên hp qu#c). 2005. Phát trin Khu vc Dch v: Chìa khóa cho s tng trng bn v!ng c a Vi
t Nam. UNDP, Hà Ni. Nguy,n, Duy V$. 2004. Vai trò c a Tng Liên oàn Lao ng Vi
t Nam trong vi
c phát trin vi
c làm  Vi
t Nam. Báo cáo trình bày ti Hi tho không chính thc ASEM "Tng lai vic làm trong ASESM: Chng trình phát tri
n vic làm t#t trong n'n kinh t toàn cu ", Hà Ni, Tháng 4/2004. Nguy,n, Hà Thanh và Klaus E. Meyer. 2004. Qun lý Quan h #i tác vi các công ty liên doanh thuc s" h1u nhà nc: Kinh nghim ca Vit Nam. ánh giá Chin lc Kinh doanh, 15(1), 39-50. Nguy,n, Hoa và Ulrike Grote. 2004. Chính sách nông nghi
p  Vi
t Nam: ánh giá ho t ng h& tr nhà sn xut, 1986-2002. Tham lun ca Trung tâm Nghiên cu Phát tri
n (ZEF) s# 93. Vin Nghiên cu Chính sách Lng thc Qu#c t, Washington, DC. Nguy,n, Kh*c Minh, Giang Thanh Long và Bch Ng.c Th*ng. 2005. Hi
u sut K( thu t trong các Doanh nghi
p sn xut nh*  Vi
t Nam: Hàm sn xut biên kinh vi
n và cách tip c n DEA. D tho ln 1. Hà Ni. Tài liu không chính thc. Nguy,n, Phng Qu0nh Trang và cng s. 2001. Kinh doanh theo Lu t Doanh nghi
p m$i: iu tra các công ty m$i ng ký. Chng trình Phát tri
n Kinh t T nhân MPDF . Tham lun v' khu vc t nhân, s# 12. MPDF, Hà Ni. Nguy,n, Phng Qu0nh Trang và Jonathan A. Stromseth. 2002. Các Hi
p hi Kinh doanh  Vi
t Nam: V th, Vai trò và Ho t ng. Chng trình Phát tri
n Kinh t T nhân MPDF. Tham lun v' khu vc t nhân, s# 13. MPDF, Hà Ni. Nguy,n, Th*ng. S*p xu t bn. Chính sách và vn  nghèo ói  nông thôn: Nghiên cu v trng hp Vi
t Nam trong vi
c s/ dng mô hình d báo nghèo  ánh giá chính sách có s tham gia. Vin Khoa h.c Xã hi Vit Nam, Hà Ni. KINH DOANH 172 Nguy,n, Th Thu Trang. 2005. Tng quan v tình hình giy phép kinh doanh  Vi
t Nam (Báo cáo s 1. Hp phn Cp phép D án ADB-TA 4418-VIE). Báo cáo trình bày ti Hi tho "C p phép Kinh doanh " Vit Nam: Hin trng và Phng hng tng lai", Hà Ni, 18/10/2005. Nguy,n, Th Tu Anh, V2 Xuân Nguyt H-ng, Trn Toàn Th*ng và Nguy,n Mnh Hi. 2005. Tác dng c a u t N$c ngoài i v$i Tng trng Kinh t  Vi
t Nam: Báo cáo Nghiên cu c a D án Tng cng nng lc nghiên cu chính sách nhm thc hi
n Chin lc Phát trin Kinh t Xã hi Vi
t Nam giai o n 2001-2010. Vin Nghiên cu Qun lý Kinh t Trung ng và SIDA, Hà Ni. Nguy,n, Vit Cng. 2005. Tác ng c a Tín dng Vi mô i v$i ngi nghèo và ngi d% b tn th'ng  Vi
t Nam: Kt qu thc nghi
m t ph'ng pháp ánh giá theo c#p. Báo cáo np cho Hip hi Nghiên cu Kinh t Vit Nam (VERCON), 24/05/2005. Hà Ni. Tài liu không chính thc . Oostendorp, Remco. 2004. Di c và tình tr ng phân mng cp doanh nghi
p trong ngành d
t may Vi
t Nam. Ghi chép nghiên cu. Tài liu không chính thc. Oxfam. 2004. Ng1ng c/a hi nh p: Li
u Vi
t Nam có gia nh p WTO v$i nh!ng iu ki
n vì phát trin? Báo cáo tóm t*t ca Oxfam s# 67. Oxfam International, Washington, D.C. --------. 2005. Làm nh tôi nói ch ng nh tôi làm: Nh!ng iu ki
n không công bng i v$i Vi
t Nam khi gia nh p WTO. Báo cáo tóm t*t ca Oxfam S# 74. Oxfam International, Washington, D.C. Phm, Minh Hc và Phm Thanh Ngh. 2004. Thái  c a ngi dân i v$i nn kinh t th trng  Vi
t Nam. Báo cáo trình bày ti Hi ngh "Công dân, Th trng và Dân ch quanh vành ai Thái Bình Dng”, 19-20 tháng 3, 2004, Trung tâm Nghiên cu Dân ch, UC Irvine, Trng i h.c Missouri. Phm, Th Thu Hng. 2005. Các n! doanh nhân  Vi
t Nam. Tài liu không chính thc . Rama, Martin và Lê Kim Sa. 2005. Tác ng c a vi
c gia nh p WTO: Có th tiên li
u c? Cn phi làm gì? Báo cáo trình bày ti Hi tho “T!ng tr"ng và Tác ng xã hi ca vic gia nhp WTO”, Vin Khoa h.c xã hi Vit Nam, Hà Ni, 2/11/2005. Rand, John. 2005. H n ch tín dng và nh!ng yu t quyt nh chi phí vn trong khu vc sn xut c a Vi
t Nam. Trng i h.c Copenhagen. Khoa Kinh t. Tham lun. Ravallion, Martin và Dominique van de Walle. 2005. t ai và Nghèo ói trong quá trình chuyn i c a ngành Nông nghi
p  Vi
t Nam. Ngân hàng Th gii, Washington, D.C. Roa, Jorge Velazquez. 2005. Kinh nghi
m Quc t và các Cách làm Tt nht v Ci cách Cp phép khi xem xét H
thng Cp phép c a Vi
t Nam (Báo cáo s 3.Hp phn Cp phép, D án ADB-TA 4418-VIE). Báo cáo trình bày ti Hi tho “C p phép Kinh doanh " Vit Nam: Hin trng và Phng hng Tng lai”, Hà Ni, 18/10/2005. Ronnas, Per và Bhargavi Ramamurthy (biên tp). 2001. Tinh thn Kinh doanh  Vi
t Nam: Chuyn i và ng lc. Vin Nghiên cu châu Á ca B*c Âu và Vin Nghiên cu ông Nam Á, Singapore. Seward, James. 2004. Ghi chép v các Vn  Chính sách trong ngành Tài chính: Ngân hàng Chính sách Xã hi Vi
t Nam. D tho. Ngân hàng Th gii, Hà Ni. Tài liu không chính thc. Sikor, Thomas. 2004. Các quan i
m mâu thu3n: Quan h  t ai gây nhi'u tranh cãi " vùng Tây B*c Vit Nam. Bo tn và Xã hi, 2(1), 75-95. TÀI LIU THAM KH@O 173 Smith, William. 2005. Tng cng Qun lý Môi trng và Qun lý t ai (SEMLA): Báo cáo t vn ngn h n cho các oàn công tác tin hành t 11-29 /4 và 8/8 – 1/9/2005. BTNMT (B Tài nguyên và Môi trng) và SIDA, Hà Ni. Cng hòa Xã hi Ch ngh4a Vit Nam. 2002. Lu t S/a i và b sung mt s iu c a B Lu t Lao ng. Quc hi khóa X, K, hp th 11. Hà Ni, Tháng 3-4/2002., Hà Ni. STAR-Vit Nam. 2003. ánh giá Tác ng Kinh t c a Hi
p nh Th'ng m i Song ph'ng Vi
t – M(. Nhà xu t bn Chính tr Qu#c gia, Hà Ni. ---------. 2005. Tác ng c a Hi
p nh Th'ng m i Song ph'ng Vi
t – M( i v$i u t trc tip n$c ngoài nói chung và u t c a M( và Vi
t Nam. Hà Ni. Tài liu không chính thc . Sunoo, Jan Jung-Min. 2005. Tìm hiu và ngn nga tình tr ng ình công  Vi
t Nam. ILO/D án Quan h Lao ng Vit Nam, Hà Ni. Tarp, Finn, John Rand, Nguy,n H1u D2ng và ào Quang Vinh. 2003. Tài li
u iu tra Doanh nghi
p nh* và va (SME)  Vi
t Nam nm 2002. Khoa Kinh t, Trng i h.c Copenhagen, Copenhagen. Trn, Qu#c Trung và cng s. 2005. Tình hình phát trin H Kinh doanh Phi nông nghi
p  Vi
t Nam. Báo cáo Nghiên cu s(a  i s# 1. Mng li Nghiên cu Kinh t Vit Nam (VERN). Vin Kinh t, Hà Ni. Trn, Tu n. 2005, 19/9. Các công ty bo hi
m nhân th. ã tái u t 15 nghìn t -ng vào n'n kinh t Vit Nam. Vanguard, p. 4. T chc Minh bch Qu#c t. 2005. Ch2 s Nh n thc Tham nh+ng 2005. T chc Minh bch Qu#c t, London. UNCTAD (Di,n àn Thng mi và Phát tri
n Liên hip qu#c). 2005. Báo cáo u t Th gi$i 2005: Các công ty xuyên quc gia và vi
c Quc t hóa ho t ng nghiên cu và trin khai. Liên Hip Qu#c, New York. UNDP (Chng trình Phát tri
n Liên hip qu#c) và BKH T (B K hoch và u t). 2005. Nghiên cu v Nng lc V nh tranh và Tác ng c a T do hóa Dch v Tài chính: Trng hp các Dch v Tài chính: D tho Báo cáo cui cùng. B K hoch và u t, Chng trình Phát tri
n Liên Hip Qu#c - VIE/02/009. Do công ty t v n qun lý MCG son tho. Hà Ni. Tài liu không chính thc . UNICEF (Qu$ Nhi -ng Liên hip qu#c). 2005. ánh giá iu tra v Thanh niên Vi
t Nam. B Y t, T ng cc Th#ng kê,vi s h% tr k$ thut và tài chính ca T chc Y t Th gii và Qu$ Nhi -ng Liên Hip qu#c, Hà Ni. VCCI (Phòng Thng mi và Công nghip Vit Nam) và Qu$ Châu Á. 2005. Thay th Giy phép Kinh doanh bng H
thng Giám sát iu tit. VCCI, Hà Ni. Vijverberg, Wim. 2005. H kinh doanh phi nông nghi
p: So sánh các khái ni
m c a iu tra Mc sng H gia ình và iu tra H Kinh doanh. D tho. Tài liu không chính thc. VNCI (Sáng kin Cnh tranh Vit Nam). 2005. Các bin pháp khuyn khích v' tài chính cho u t trong nc " Vit Nam: Có hiu qu hay không? Tài li
u nghiên cu chính sách s 2 c a VNCI. VNCI, Hà Ni. Võ, Trí Thành. 2005. Chính sách Th'ng m i c a Vi
t Nam và vi
c Gia nh p. Vin Nghiên cu Qun lý Kinh t Trung ng, Hà Ni. Tài liu không chính thc . KINH DOANH 174 V2, Qu#c Ng1. 2002. Ci cách Doanh nghi
p Nhà n$c  Vi
t Nam: Quá trình và Thành tu. Lot bài ca các nghiên cu viên khách mi, 4 (2002). Vin Nghiên cu ông Nam Á, Singapore. ---------. 2003. Hiu qu K$ thut ca các Doanh nghip nhà nc trong ngành công nghip " Vit Nam. T p chí Kinh t châu Á, 17(1), 87-101. Ngân hàng Th gii. 2003. Tng cng s tham gia c a Chính ph các n$c ang phát trin vào l nh vc Trách nhi
m Xã hi Doanh nghi
p: Kt lu n và Khuyn ngh t ho t ng h& tr k( thu t  Vi
t Nam. Tài liu không chính thc . ---------. 2005a. Qu( u t Phát trin a ph'ng  Vi
t Nam: D tho Báo cáo tóm tt. Ngân hàng Th gii, Ban H tng khu vc ông Á và Thái Bình Dng. Tài liu không chính thc . ---------. 2005b. Tng quan v Th trng Vn  Cng hòa Xã hi Ch ngh a Vi
t Nam, và Khuyn ngh cho Chin lc Phát trin. D tho. Hà Ni. Tài liu không chính thc. ---------. 2005c. Tài li
u Th)m nh D án cho khon vay d kin {vay/tín dng} tr giá 45,5 tri
u SDR (t'ng 'ng 65,9 tri
u USD) cho n$c Cng hòa Xã hi Ch ngh a Vi
t Nam cho d án Hi
n  i hóa ngành Hi quan. Ngân hàng Th gii ti Vit Nam, Hà Ni. Tài liu không chính thc . ---------. 2005d. Vi
t Nam: An ninh l'ng thc và K ho ch hành ng vì nn Nông nghi
p lành m nh. Hà Ni. Tài liu không chính thc . ---------. 2005e. Ch2 s Phát trin Th gi$i 2005. Ngân hàng Th gii, Washington, D.C. ---------. S*p xu t bn. Chin lc Phát trin C' s H tng c a Vi
t Nam. Ngân hàng Th gii ti Vit Nam, Hà Ni. Ngân hàng Th gii, T chc Phát tri
n Hà Lan và B NN&PTNT (B Nông nghip và Phát tri
n Nông thôn). 2005. Ci cách Lâm trng Quc doanh: ánh giá Chính sách và Khuôn kh thc hi
n Ngh nh 200. Hà Ni. Tài liu không chính thc . Di,n àn Kinh t Th gii. 2005. Ch s# N!ng lc Cnh tranh T!ng tr"ng. Trong Augusto Lopez-Claros, Michael E. Porter và Klaus Schwab (biên tp), Báo cáo Nng lc C nh tranh Toàn cu 2005-2006. Palgrave Macmillan, New York.