Báo cáo Hoàn thiện việc lập và phân tích tài chính ở Tổng Công ty thép Việt Nam

Môc lôc Trang Lêi më ®Çu 1 PhÇn I: Lý luËn vÒ viÖc lËp vµ ph©n tÝch b¸o c¸o tµi chÝnh 3 I. T¸c dông vµ yªu cÇu cña b¸o c¸o tµi chÝnh 3 1. Kh¸i niÖm 3 2. T¸c dông cña b¸o c¸o tµi chÝnh 3 3. Yªu cÇu ®èi víi b¸o c¸o tµi chÝnh 3 II. HÖ thèng b¸o c¸o tµi chÝnh 4 1. B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n 4 1.1. Kh¸i niÖm 4 1.2. Néi dung kÕt cÊu 4 1.3. TÝnh c©n ®èi cña b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n 5 1.4. C¬ së sè liÖu vµ ph­¬ng ph¸p lËp b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n 5 1.4.1. C¬ së d÷ liÖu 5 1.4.2. Ph­¬ng ph¸p lËp 5 2. B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh 6 2.1. Néi dung, kÕt cÊu b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh 6 2.1.1. Néi dung 6 2.1.2. KÕt cÊu 7 2.2. C¬ së sè liÖu vµ ph­¬ng ph¸p lËp 9 3. B¸o c¸o l­u chuyÓn tiÒn tÖ 10 3.1. Kh¸i niÖm 10 3.2. KÕt cÊu 11 4. ThuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh 11 4.1. Kh¸i niÖm 11 4.2. Ph­¬ng ph¸p lËp mét sè chØ tiªu chñ yÕu 11 PhÇn II: Thùc tr¹ng vµ ph­¬ng h­íng hoµn thiÖn viÖc lËp vµ ph©n tÝch b¸o c¸o tµi chÝnh t¹i Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam 12 I. Kh¸i qu¸t chung vÒ t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam 12 1. Nh÷ng nÐt chung vÒ ho¹t ®éng kinh doanh 12 2. M« h×nh tæ chøc c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n 13 II. C¸c b¸o c¸o tµi chÝnh 15 III. Ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh qua b¸o c¸o tµi chÝnh cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam 20 1. §¸nh gi¸ kh¸i qu¸t t×nh h×nh tµi chÝnh cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam 20 2. Ph©n tÝch hiÖu qu¶ vµ kh¶ n¨ng sinh lêi cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh 23 IV. Ph­¬ng h­íng hoµn thiÖn viÖc lËp vµ ph©n tÝch b¸o c¸o tµi chÝnh t¹i Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam. Ph­¬ng h­íng hoµn thiÖn 26 1. §¸nh gi¸ chung vÒ ho¹t ®éng tµi chÝnh cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam 26 2. Mét sè ph­¬ng h­íng hoµn thiÖn viÖc lËp vµ ph©n tÝch b¸o c¸o tµi chÝnh. 26 Lêi më ®Çu Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn nay,môc tiªu c¸c doanh nghiÖp lµ hiÖu qu¶ kinh doanh vµ kh«ng nh÷ng tån t¹i trªn thÞ tr­êng mµ cßn ph¸t triÓn mét c¸ch v÷ng m¹nh. §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu ®ã c¸c doanh nghiÖp buéc ph¶i kh¼ng ®Þnh m×nh vµ ph¸t huy kh¶ n¨ng s½n cã lÉn kh¶ n¨ng tiÒm tµng, kh«ng ngõng n©ng cao vÞ thÕ trªn thÞ tr­êng. Song bªn c¹nh nh÷ng nç lùc ®ã th× viÖc doanh nghiÖp ph¶i biÕt tù ®¸nh gi¸ vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh cña m×nh lµ hÕt søc quan träng. ViÖc ®¸nh gi¸ dùa chñ yÕu trªn th«ng tin do b¸o c¸o tµi chÝnh mang l¹i. T×nh h×nh tµi chÝnh cña m×nh lµ hÕt søc quan träng. VÒ viÖc ®¸nh gi¸ dùa chñ yÕu trªn th«ng tin do b¸o c¸o tµi chÝnh mang l¹i t×nh h×nh tµi chÝnh cu¶ doanh nghiÖp ®­îc nhiÒu ®èi t­îng quan t©m kh«ng chØ riªng b¶n th©n doanh nghiÖp mµ cßn cã c¸c c¸ nh©n, c¸c tæ chøc, ng©n hµng, nhµ ®Çu t­. ChÝnh v× lÏ ®ã mµ viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh lµ nhiÖm vô hÕt søc quan träng trong viÖc ra c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý cña c¸c ®èi t­îng tham gia trong c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ. Tõ nhËn thøc vÒ tÇm quan träng cña viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh qua b¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh nghiÖp cïng víi viÖc thu thËp ®­îc sè liÖu thùc tÕ ë Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam, em ®· chän ®Ò tµi: “Hoµn thiÖn viÖc lËp vµ ph©n tÝch b¸o c¸o tµi chÝnh ë Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam”. Còng do ph¹m vi bµi viÕt h¹n chÕ nªn em chØ xin tr×nh bµy chi tiÕt hai phÇn chÝnh cña viÖc lËp vµ ph©n tÝch b¸o c¸o tµi chÝnh lµ b¶n c©n ®èi kÕ to¸n vµ b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh.  PhÇn I: Lý luËn vÒ viÖc lËp vµ ph©n tÝch b¸o c¸o tµi chÝnh I- T¸c dông vµ yªu cÇu cña b¸o c¸o tµi chÝnh 1. Kh¸i niÖm B¸o c¸o tµi chÝnh lµ h×nh thøc biÓu hiÖn cña ph­¬ng ph¸p tËp hîp vµ c©n ®èi kÕ to¸n, tæng hîp sè liÖu tõ c¸c sæ kÕ to¸n, cung cÊp c¸c chØ tiªu kinh tÕ, ph¶n ¸nh tæng qu¸t thùc tr¹ng tµi chÝnh doanh nghiÖp vµo mét thêi ®iÓm, t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp trong mét thêi kú. 2. T¸c dông cña b¸o c¸o tµi chÝnh B¸o c¸o tµi chÝnh cã t¸c dông trªn nhiÒu mÆt ®èi víi c«ng t¸c qu¶n lý doanh nghiÖp vµ cã t¸c dông kh¸c nhau ®èi víi c¸c ®èi t­îng quan t©m ®Õn sè liÖu kÕ to¸n cña doanh nghiÖp. - B¸o c¸o tµi chÝnh cung cÊp sè liÖu, tµi liÖu phôc vô cho viÖc ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh tÕ cña doanh nghiÖp, ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp, t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp trong k× b¸o c¸o. - Sè liÖu, tµi liÖu do b¸o c¸o tµi chÝnh cung cÊp lµ c¬ së tham kh¶o quan träng ®Ó x©y dùng kÕ ho¹ch ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ chiÕn l­îc ph¸t triÓn doanh nghiÖp. - Sè liÖu, tµi liÖu do b¸o c¸o tµi chÝnh cung cÊp gióp cho c¸c c¬ quan chøc n¨ng cña Nhµ n­íc, c¬ quan tµi chÝnh, c¬ quan thuÕ n¾m ®­îc c¸c th«ng tin kinh tÕ cÇn thiÕt lµ c¬ së ®Ó ®­a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh trong qu¶n lý vµ chØ ®¹o doanh nghiÖp. - Sè liÖu, tµi liÖu b¸o c¸o tµi chÝnh cung cÊp gióp cho c¸c ®èi t¸c cña doanh nghiÖp nh­ ng©n hµng, ng­êi mua, ng­êi b¸n vµ c¸c chñ ®Çu t­ kh¸c cã c¬ së ®Ó ®­a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh trong quanhÖ kinh tÕ víi doanh nghiÖp. 3. Yªu cÇu ®èi víi b¸o c¸o tµi chÝnh. - Sè liÖu, tµi liÖu do b¸o c¸o tµi chÝnh cung cÊp ph¶i ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c, kh¸ch quan trung thùc, kÞp thêi. - C¸c chØ tiªu trong b¸o c¸o tµi chÝnh ph¶i thèng nhÊt víi c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch vÒ néi dung vµ ph­¬ng ph¸p tÝnh to¸n. - B¸o c¸o tµi chÝnh ph¶i lËp vµ göi ®Õn nh÷ng n¬i nhËn b¸o c¸o trong thêi h¹n qui ®Þnh. Qui ®Þnh vÒ n¬i göi b¸o c¸o. N¬i göi b¸o c¸o Lo¹i h×nh doanh nghiÖp Côc qu¶n lý vèn vµ tµi s¶n nhµ n­íc C¬ quan thuÕ Côc thèng kª (tØnh, thµnh) Bé KÕ ho¹ch vµ ®Çut­ 1. Doanh nghiÖp Nhµ n­íc x x x - 2. Doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi - x x x 3. C¸c lo¹i doanh nghiÖp kh¸c - x x - Qui ®Þnh vÒ thêi h¹n nép b¸o c¸o tµi chÝnh - B¸o c¸o quÝ lËp vµ göi ®Õn n¬i nhËn b¸o c¸o chËm nhÊt lµ sau 15 ngµy kÓ tõ ngµy kÕt thóc quÝ. - B¸o c¸o n¨m lËp vµ göi ®Õn n¬i nhËn b¸o c¸o chËm nhÊt lµ sau 30 ngµy kÓ tõ ngµy kÕt thóc n¨m. II. HÖ thèng b¸o c¸o tµichÝnh 1. B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n 1.1. Kh¸i niÖm B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n lµ b¸o c¸o tµi chÝnh ph¶n ¸nh thùc tr¹ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp theo 2 mÆt: kÕt cÊu vèn kinh doanh (kÕt cÊu tµi s¶n) vµ nguån h×nh thµnh vèn kinh doanh vµo mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh. Theo chÕ ®é kinh tÕ hiÖn hµnh, thêi ®iÓm lËp B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n lµ vµo cuèi ngµy cña ngµy cuèi quÝ vµ cuèi ngµy cña ngµy cuèi n¨m. Ngoµi c¸c thêi ®iÓm ®ã doanh nghiÖp cßn cã thÓ lËp B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n ë c¸c thêi ®iÓm kh¸c nhau, phôc vô yªu cÇu c«ng t¸c qu¶n lý cña doanh nghiÖp nh­ vµo thêi ®iÓm doanh nghiÖp s¸t nhËp, chia t¸ch, gi¶i thÓ, ph¸ s¶n. 1.2. Néi dung kÕt cÊu B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n ph¶n ¸nh kÕt cÊu vèn kinh doanh vµ nguån h×nh thµnh vèn kinh doanh. B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cã hai phÇn vµ cã thÓ kÕt cÊu theo h×nh thøc hai bªn hay h×nh thøc mét bªn. - Theo h×nh thøc hai bªn: PhÇn bªn tr¸i cña B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n ph¶n ¸nh kÕt cÊu vèn kinh doanh (theo tõ chuyªn m«n cña kÕ to¸n gäi lµ phÇn tµi s¶n). PhÇn bªn ph¶i ph¶n ¸nh nguån vèn kinh doanh (theo tõ chuyªn m«n cña kÕ to¸n gäi lµ phÇn nguån vèn). - Theo h×nh thøc mét bªn: C¶ hai phÇn tµi s¶n vµ nguån vèn ®­îc xÕp cïng mét bªn trªn b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n trong ®ã phÇn tµi s¶n ë phÝa trªn,phÇn nguån vèn ë phÝa d­íi. Cô thÓ vÒ hai phÇn trong b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n: - PhÇn tµi s¶n: C¸c chØ tiªu ë phÇn tµi s¶n ph¶n ¸nh toµn bé gi¸ trÞ tµi s¶n hiÖn cã cña doanh nghiÖp t¹i thêi ®iÓm b¸o c¸o theo c¬ cÊu tµi s¶n vµ h×nh thøc tån t¹i trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp tµi s¶n ®­îc ph©n chia nh­ sau: + Tµi s¶n l­u ®éng vµ ®Çu t­ ng¾n h¹n + Tµi s¶n cè ®Þnh vµ ®Çu t­ dµi h¹n - PhÇn nguån vèn: Ph¶n ¸nh nguån h×nh thµnh tµi s¶n hiÖn cã cña doanh nghiÖp t¹i thêi ®iÓm b¸o c¸o.C¸c chØ tiªu nguån vèn thÓ hiÖn tr¸ch nhiÖm ph¸p lÝ cña doanh nghiÖp ®èi víi tµi s¶n ®ang qu¶n lý vµ sö dông cña doanh nghiÖp. Nguån vèn ®­îc chia ra: + Nî ph¶i tr¶ + Nguån vèn chñ së h÷u 1.3. TÝnh c©n ®èi cña b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n - BiÓu hiÖn Sè tæng céng phÇn tµi s¶n lu«n c©n b»ng víi sè tæng céng phÇn nguån vèn. - C¬ së cña tÝnh c©n ®èi: PhÇn tµi s¶n vµ nguån vèn lµ 2 mÆt kh¸c nhau cña cïng mét khèi l­îng tµi s¶n cña doanh nghiÖp ®­îc ph¶n ¸nh vµo cïng mét thêi ®iÓm khi lËp b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n do ®ã sè tæng céng phÇn tµi s¶n lu«n lu«n c©n b»ng víi sè tæng céng nguån vèn. - ý nghÜa cña tÝnh c©n ®èi: TÝnh c©n ®èi cña b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cho phÐp chóng ta kiÓm tra tÝnh chÝnh x¸c cña qu¸ tr×nh h¹ch to¸n vµ viÖc lËp b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n. §iÒu nµy cã nghÜa lµ nÕu h¹ch to¸n ®óng, lËp b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n chÝnh x¸c th× sè tæng céng hai phÇn sÏ b»ng nhau. Cßn khi lËp b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n chøng tá qu¸ tr×nh h¹ch to¸n hay khi lËp b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n ®· cã nh÷ng sai sãt (tuy nhiªn lËp ®­îc b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n nh­ng ch­a h¼n h¹ch to¸n ®· ®óng vµ lËp b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n ®· chÝnh x¸c). 1.4. C¬ së sè liÖu vµ ph­¬ng ph¸p lËp b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n 1.4.1. C¬ së sè liÖu: Khi lËp b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n ph¶i c¨n cø vµo + B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n ngµy 31/12 n¨m tr­íc + Sè d­ cuèi kú cña c¸c tµi kho¶n trong c¸c sæ kÕ to¸n ë thêi ®iÓm lËp c¸c b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n. + C¸c sè liÖu liªn quan 1.4.2. Ph­¬ng ph¸p lËp + Cét sè ®Çu n¨m: KÕ to¸n lÊy sè liÖu ë cét sè cuèi k× trong b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n ngµy 31/12 n¨m tr­íc ®Ó ghi sè liÖu (sè liÖu nµy ®­îc sö dông trong suèt niªn ®é kÕ to¸n). - Cét sè cuèi kú: KÕ to¸n lÊy sè d­ cuèi kú ë c¸c tµi kho¶n ®Ó ghi theo nguyªn t¾c sau: + Sè d­ bªn nî ë c¸c tµi kho¶n ®­îc ghi vµo c¸c chØ tiªu ë phÇn tµi s¶n, rieng c¸c tµi kho¶n 129, 139, 159 vµ 214 cã sè d­ ë bªn cã nh­ung vÉn ghi vµo phÇn tµi s¶n vµ ghi b»ng ph­¬ng ph¸p ghi sè ©m. KÜ thuËt ghi sè ©m lµ sè hiÖu ghi b»ng mùc ®á hoÆc ®ãng khung, hoÆc ghi vµo trong ngoÆc ®¬n. + §èi víi tµi kho¶n 131 (tµi kho¶n l­ìng tÝnh) ph¶i ghi theo sè d­ chi tiÕt kh«ng ®­îc bï trõ gi÷a sè d­ cã vµ sè d­ nî. + Sè d­ bªn cã cña c¸c tµi kho¶n ®­îc ph¶n ¸nh vµo c¸c chØ tiªu ë phÇn nguån vèn. Riªng c¸c tµi kho¶n 412, 413 vµ 421 nÕu cã sè d­ bªn nî vÉn ghi vµo phÇn nguån vèn nh­ng ghi b»ng ph­¬ng ph¸p ghi trªn sè ©m. §èi víi tµi kho¶n 331 (tµi kho¶n l­ìng tÝnh) ph¶i chi theo sè d­ chi tiÕt, kh«ng ®­îc bï trõ gi÷a sè d­ nî vµ sè d­ cã. - B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n tuy lµ b¸o c¸o quan träng nhÊt trong c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh nh­ng nã chØ ph¶n ¸nh mét c¸ch tæng qu¸t t×nh h×nh tµi s¶n cña doanh nghiÖp. Nã kh«ng cho biÕt vÒ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh trong k× nh­ c¸c chØ tiªu doanh thu, chi phÝ, lîi nhuËn. Nh­ vËy ®Ó biÕt thªm c¸c chi tiªu ®ã ta cÇn xem xÐt b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh. 2. B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh 2.1. Néi dung, kÕt cÊu b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh 2.1.1. Néi dung B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh ph¶n ¸nh kÕt qu¶, t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp theo tõng néi dung, t×nh h×nh thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi nhµ n­íc vÒ c¸c kho¶n thuÕ, phÝ, lÖ phÝ ph¶i nép, t×nh h×nh vÒ VAT ®­îc khÊu trõ, ®­îc hoµn l¹i, hay ®­îc miÔn gi¶m. 2.1.2. KÕt cÊu B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cã 3 phÇn, ph¶n ¸nh 3 néi dung: PhÇn I: L·i, lç: Ph¶n ¸nh t×nh h×nh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp, bao gåm ho¹t ®éng kinh doanh vµ ho¹t ®éng kh¸c. ChØ tiªu M· sè K× tr­íc K× nµy Luü kÕ tõ ®Çu n¨m - Tæng doanh thu 01 Trong ®ã: Doanh thu hµng xuÊt khÈu 02 - C¸c kho¶n gi¶m trõ (+05+06+07) 03 + Gi¶m gi¸ 04 + Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i 06 + ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, thuÕ xuÊt khÈu ph¶i nép 07 1. Doanh thu thuÇn (01-03) 10 2. Gi¸ vèn hµng b¸n 11 3. Lîi nhuËn gép (10-11) 20 4. Chi phÝ b¸n hµng 21 5. Chi phÝ qu¶n lýdn 22 6. Lîi nhuËn thuÇn tõ ho¹t ®éng kinh doanh (20-21-22) 30 - Thu nhËp tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh 31 - Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh 32 7. Lîi nhuËn thuÇn tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh 40 - C¸c kho¶n thu nhËp bÊt th­êng 41 - Chi phÝ bÊt th­êng 42 8. Lîi nhuËn bÊt th­êng 50 9. Tæng lîi nhuËn tr­íc thuÕ (30+40+50) 60 10. ThuÕ thu nhËp doanh nghiÖp ph¶i nép 70 11. Lîi nhuËn sau thuÕ (60-700 80 PhÇn II: t×nh h×nh thùc hiÖn nghÜa vô víi nhµ n­íc: Ph¶n ¸nh t×nh h×nh thùc hiÖn nghÜa vô víi nhµ n­íc vÒ thuÕ, b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn vµ c¸c kho¶n ph¶i nép kh¸c. M· sè Sè cßn ph¶i nép Sè ph¸t sinh trong kú Luü kÕ tõ ®Çu n¨m Sè cÇn ph¶i nép cuèi kú Sè ph¶i nép Sè ®· nép Sè ph¶i nép Sè ®· nép I. ThuÕ 10 1. ThuÕ GTGT ph¶i nép 11 Trong ®ã: ThuÕ GTGT hµng NK 12 2. ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt 13 3. ThuÕ xuÊt, nhËp khÈu 14 4. ThuÕ thu nhËp doanh nghiÖp 15 5. Thu trªn vèn 16 6. ThuÕ tµi nguyªn 17 7. ThuÕ nhµ ®Êt 18 8. TiÒn thuª ®Êt 19 9. C¸c lo¹i thuÕ kh¸c 20 II. C¸c kho¶n ph¶i nép kh¸c 30 1. C¸c kho¶n phô thu 31 2. C¸c kho¶n phÝ, lÖ phÝ 32 3. C¸c kho¶n ph¶i nép kh¸c 33 Tæng céng 40 Tæng sè thuÕ cßn ph¶i nép n¨m tr­íc chuyÓn sang n¨m nµy.... Trong ®ã: ThuÕ thu nhËp doanh nghiÖp ..... PhÇn III: ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ, ®­îc hoµn l¹i, ®­îc miÔn gi¶m. ChØ tiªu M· sè Sè tiÒn Kú nµy Luü kÕ tõ ®Çu n¨m I. ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ 1. Sè thuÕ GTGT cßn ®­îc khÊu trõ, cßn ®­îc hoµn l¹i ®Çu k× 10 2. Sè thuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ ph¸t sinh 11 3. Sè thuÕ GTGT ®· ®­îc khÊu trõ, ®· ®­îc hoµn l¹i (12=13+14+15) 12 Trong ®ã: a. Sè thuÕ GTGT ®· khÊu trõ 13 b. Sè thuÕ GTGT ®· hoµn l¹i 14 c. Sè thuÕ GTGT kh«ng ®­îc khÊu trõ 15 d. Sè thuÕ GTGT cßn ®­îc khÊu trõ, cßn ®­îc hoµn l¹i cuèi k× (16=10+11-12) 16 II. ThuÕ GTGT ®­îc hoµn l¹i 1. Sè thuÕ GTGT cßn ®­îc hoµn l¹i ®Çu k× 20 2. Sè thuÕ GTGT ®­îc hoµn l¹i 21 3. Sè thuÕ GTGT ®· hoµn l¹i 22 4. Sè thuÕ GTGT cßn ®­îc hoµn l¹i cuèi k× (23=20+21-22) 23 III- ThuÕ GTGT ®­îc miÔn gi¶m 1. Sè thuÕ GTGT cßn ®­îc miÔn gi¶m ®Çu k× 30 2. Sè thuÕ GTGT ®­îc miÔn gi¶m 31 3. Sè thuÕ GTGT ®· ®­îc miÔn gi¶m 32 4. Sè thuÕ GTGT cßn ®­îc miÔn gi¶m cuèi kú (33=30+31-32) 33 Ghi chó: C¸c chØ tiªu cã dÊu (x) kh«ng cã sè liÖu 2.2. C¬ së sè liÖu vµ ph­¬ng ph¸p lËp: 2.2.1. C¬ së sè liÖu: Khi lËp b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh kÕ to¸n c¨n cø vµo: - B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh k× tr­íc - Sè ph¸t sinh trong k× thuéc c¸c tµi kho¶n kÕ to¸n tõ lo¹i 5 ®Õn lo¹i 9 vµ c¸c tµi kho¶n 133, 333 vµ 338. 2.2.2. Ph­¬ng ph¸p lËp - Cét k× tr­íc kÕ to¸n lÊy sè liÖu ë cét k× nµy trong b¸o c¸o kÕt to¸n ho¹t ®éng kinh doanh k× tr­íc ®Ó ghi. - Cét luü kÕ tõ ®Çu n¨m: KÕ to¸n lÊy sè liÖu ë cét luü kÕ tõ ®Çu n¨m trong b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh k× tr­íc céng l¹i víi sè liÖu ë cét k× nµy trong b¸o c¸o thuéc k× nµy ®Ó ghi. - Cét k× nµy: + ChØ tiªu tæng doanh thu: kÕ to¸n lÊy tæng ph¸t sinh bªn cã tµi kho¶n 511 vµ 512 ®Ó ghi: + §èi víi c¸c doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu ph¶i lÊy sè liÖu chi tiÕt vÒ doanh thu b¸n hµng xuÊt khÈu trªn tµi kho¶n 511 ®Ó ghi vµo m· sè 02. + C¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu, kÕ to¸n lÇn l­ît lÊy sè ph¸t sinh bªn nî tµi kho¶n 511 trong quan hÖ ®èi øng víi c¸c tµi kho¶n 532, 531, 3333, 3332 ®Ó ghi. + Doanh thu thuÇn: KÕ to¸n lÊy sè liÖu ë m· sè 01 trõ m· sè 03. §©y lµ sè ph¸t sinh bªn nî tµi kho¶n 511 quan hÖ ®èi øng víi bªn cã tµi kho¶n 911. + Gi¸ vèn hµng b¸n: LÊy sè ph¸t sinh bªn cã tµi kho¶n 632 trong quan hÖ ®èi øng víi bªn nî tµi kho¶n 911 ®Ó ghi. + Lîi nhuËn gép m· sè 20: KÕ to¸n lÊy doanh thu thuÇn m· sè 10 trõ ®i gi¸ vèn hµng b¸n m· sè 11. + Chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp: KÕ to¸n lÊy sè ph¸t sinh bªn cã tµi kho¶n 641, 642 trong quan hÖ ®èi øng víi tµi kho¶n 911 ®Ó ghi. + Lîi nhuËn thuÇn tõ ho¹t ®éng kinh doanh kÕ to¸n lÊy lîi nhuËn gép m· sè 20 trõ chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp m· sè 21, 22. + Thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh: KÕ to¸n lÊy sè ph¸t sinh bªn nî tµi kho¶n 711 trong quan hÖ ®èi øng víi bªn cã tµi kho¶n 911 ®Ó ghi. + Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh: kÕ to¸n lÊy sè ph¸t sinh cã tµi kho¶n 811 trong quan hÖ ®èi øng víi bªn nî tµi kho¶n 911 ®Ó ghi. + Lîi nhuËn thuÇn tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh (40): KÕ to¸n lÊy m· sè 31 trõ m· sè 32 ®Ó ghi. + C¸c kho¶n thu nhËp bÊt th­êng m· sè 41: KÕ to¸n lÊy ph¸t sinh nî tµi kho¶n 721 trong quan hÖ ®èi øng víi bªn cã tµi kho¶n 911 ®Ó ghi. + Chi phÝ bÊt th­êng m· sè 42: kÕ to¸n lÊy ph¸t sinh cã tµi kho¶n 821 trong quan hÖ ®èi øng víi bªn nî tµi kho¶n 911 ®Ó ghi. + Lîi nhuËn bÊt th­êng m· sè 50: KÕ to¸n lÊy sè liÖu m· sè 41 trõ ®i m· sè 42. 3. B¸o c¸o l­u chuyÓn tiÒn tÖ 3.1. Kh¸i niÖm L­u chuyÓn tiÒn tÖ lµ b¸o c¸o tµi chÝnh tæng hîp ph¶n ¸nh viÖc h×nh thµnh vµ sö dông l­îng tiÒn ph¸t sinh trong kú b¸o c¸o cña doanh nghiÖp. Dùa vµo b¸o c¸o l­u chuyÓn tiÒn tÖ, ng­êi sö dông cã thÓ ®¸nh gi¸ ®­îc kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp vµ dù to¸n ®­îc l­îng tiÒn tiÕp theo. 3.2. KÕt cÊu Trªn b¸o c¸o l­u chuyÓn tiÒn tÖ thÓ hiÖn t×nh h×nh cña 3 ho¹t ®éng chñ yÕu mµ cã kh¶ n¨ng biÕn ®æi dßng tiÒn ®­îc thÓ hiÖn nh­ sau: - Ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh lµ ho¹t ®éng chñ yÕu g¾n víi chøc n¨ng, ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, bao gåm c¸c dßng thu - chi liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong k× thanh to¸n. - Ho¹t ®éng ®Çu t­: Bao gåm c¸c nghiÖp vô liªn quan ®Õn viÖc mua s¾m vµ b¸n tµi s¶n cè ®Þnh ngoµi niªn h¹n (dµi h¹n) - Ho¹t ®éng tµi chÝnh: Bao gåm c¸c ho¹t ®éng cã liªn quan ®Õn vèn chñ së h÷u (vèn- quü) ë doanh nghiÖp. 4. ThuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh 4.1. Kh¸i niÖm: ThuyÕt minh bæ sung b¸o c¸o tµi chÝnh lµ b¸o c¸o nh»m thuyÕt minh vµ gi¶i tr×nh b»ng lêi, b»ng sè liÖu mét sè chØ tiªu kinh tÕ - tµi chÝnh ch­a ®­îc thÓ hiÖn trªn c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh ë trªn. B¶n thuyÕt minh nµy cung cÊp th«ng tin bæ sung cÇn thiÕt cho viÖc ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp trong n¨m b¸o c¸o ®­îc chÝnh x¸c. 4.2. Ph­¬ng ph¸p lËp mét sè chØ tiªu chñ yÕu - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo yÕu tè: Bao gåm: chi phÝ nguyªn vËt liÖu, chi phÝ nh©n c«ng, chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi, chi phÝ b»ng tiÒn - T×nh h×nh t¨ng gi¶m TSC§ - T×nh h×nh thu nhËp cña c«ng nh©n viªn - T×nh h×nh t¨ng gi¶m vèn chñ së h÷u - T×nh h×nh t¨ng gi¶m c¸c kho¶n ®Çu t­ vµo ®¬n vÞ - C¸c kho¶n ph¶i thu vµ nî ph¶i tr¶ - C¸c chØ tiªu ph©n tÝch: bao gåm chØ tiªu bè trÝ c¬ cÊu vèn, tØ suÊt lîi nhuËn tØ lÖ nî ph¶i tr¶ víi toµn bé tµi s¶n, kh¶ n¨ng thanh to¸n. PhÇn II: Thùc tr¹ng viÖc lËp vµ ph©n tÝch b¸o c¸o tµi chÝnh t¹i Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam. Ph­¬ng h­íng hoµn thiÖn I- Kh¸i qu¸t chung vÒ t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam 1. Nh÷ng nÐt chung vÒ ho¹t ®éng kinh doanh Víi sè vèn ®­îc nhµ n­íc giao qu¶n lý vµ sö dông lµ 1.446 tØ ®ång trong ®ã cã 1.100 tØ ®ång lµ vèn l­u ®éng (kh«ng kÓ nguån vèn gãp vµo c¸c liªn doanh víi n­íc ngoµi) ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô s¶n xuÊt vµ kinh doanh, ®iÒu tiÕt thÞ tr­êng kim khÝ vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc nhµ n­íc vÒ sù b×nh æn cña thÞ tr­êng nµy trong c¶ n­íc. Tæng C«ng ty tiÕn hµnh ho¹t ®éng chñ yÕu trªn c¸c lÜnh vùc sau: - Khai th¸c má quÆng s¾t vµ má nguyªn vËt liÖu cã liªn quan ®Õn c«ng nghiÖp s¶n xuÊt thÐp. - S¶n xuÊt thÐp, c¸c kim lo¹i kh¸c vµ c¸c s¶n phÈm tõ thÐp. - Kinh doanh vµ dÞch vô thÐp, c¸c lo¹i kim khÝ nguyªn vËt liÖu thÐp, quÆng s¾t c¸c lo¹i vËt t­ (kÓ c¶ vËt t­ thø liÖu) phôc vô cho s¶n xuÊt thÐp vµ c¸c phô tïng m¸y mãc thiÕt bÞ kh¸c. - ThiÕt kÕ chÕ t¹o, thi c«ng x©y l¾p phôc vô ngµnh s¶n xuÊt thÐp vµ c¸c ngµnh kh¸c cã liªn quan. - §µo t¹o nghiªn cøu khoa häc kÜ thuËt phôc vô cho ngµnh s¶n xuÊt thÐp. - Kinh doanh dÞch vô kh¸ch s¹n vµ c¸c lo¹i dÞch vô theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Ngoµi ra Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam cßn cã quan hÖ liªn doanh liªn kÕt, th­¬ng m¹i, trao ®æi khoa häc kÜ thuËt víi nhiÒu c«ng ty vµ tæ chøc trªn thÕ giíi: Posco, Daewoo, Kolon, Sunkyon, Kyoei Steel, Kawasaki, Tomen, Helm, Simco. HiÖn nay, Tæng c«ng ty bao gåm: 14 ®¬n vÞ thµnh viªn, 14 liªn doanh tÊt c¶ ®Òu ph©n bè t¹i c¸c ®Þa bµn träng ®iÓm trªn c¶ n­íc. Tõ n¨m 1996, mÆc dï Tæng c«ng ty cã nhiÒu biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó thóc ®Èy ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh thÐp trªn thÞ tr­êng, song kÕt qu¶ ®¹t ®­îc ch­a chøng minh ®­îc hÕt nh÷ng cè g¾ng ®ã. Nguyªn nh©n lµ do l­îng thÐp tån cña c¸c n¨m chuyÓn qua qu¸ lín, h¬n n÷a nhu cÇu thÞ tr­êng kh«ng cßn s«i ®éng v× vèn ®Çu t­ x©y dùng cña Nhµ n­íc cÊp chËm kh«ng b¾t kÞp nhu cÇu thÞ tr­êng, cÇu gi¶m m¹nh h¬n vµo nh÷ng n¨m nµy lµ do l­îng x©y dùng gi¶m ®¸ng kÓ. Nh÷ng nguyªn nh©n trª khiÕn cho viÖc s¶n xuÊt thÐp t¹i c¸c nhµ m¸y kh«ng ph¸t huy hÕt c«ng suÊt, thËm chÝ cã liªn doanh ph¶i dõng s¶n xuÊt trong thêi gian 3 th¸ng ®Ó tr¸nh tån kho. Do kh«ng ph¸t huy hÕt c«ng suÊt nªn gi¸ thµnh cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm cao h¬n do chi phÝ vÒ khÊu hao, qu¶n lý t¨ng... 2) M« h×nh tæ chøc c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam bao gåm 14 thµnh viªn vµ 14 liªn doanh do ®ã mµ vÒ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n cã nh÷ng nÐt c¬ b¶n lµ viÖc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n g¾n liÒn víi viÖc tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n. - Tæng c«ng ty lµ ®¬n vÞ h¹ch to¸n tæng hîp, c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn sÏ cã m« h×nh kÕ to¸n gåm 3 h×nh thøc. + H×nh thøc h¹ch to¸n phô thuéc (c¸c kh¸ch s¹n, cöa hµng) + H×nh thøc h¹ch to¸n phô thuéc (c¸c kh¸ch hµng, cöa hµng) + H×nh thøc h¹ch to¸n ®éc lËp (c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn) + H×nh thøc kÕ to¸n cña c¸c ®on­ vÞ sù nghiÖp (viÖn luyÖn kim ®en, tr­êng häc...) M« h×nh bé m¸y kÕ to¸n cña toµn Tæng c«ng ty theo h×nh thøc ph©n t¸n. - C¸c b¸o c¸o quyÕt to¸n ®­îc tu©n thñ theo qui ®Þnh chÕ ®é kÕ to¸n vÒ biÓu mÉu gåm: + B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n + B¸o c¸o l­u chuyÓn tiÒn tÖ + B¶n thuyÕt minh quyÕt to¸n Do ph¹m vi bµi viÕt h¹n chÕ nªn em chØ xin tr×nh bµy b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n vµ b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh. Ngoµi ra c¸c quyÕt toµn n¨m ®Òu cã qui ®Þnh hÖ thèng b¸o c¸o bæ trî gióp cho qu¸ tr×nh qu¶n lÝ ®iÒu hµnh ®­îc thuËn lîi nh­: + B¸o c¸o nhËp xuÊt tån kho hµng hãa + B¸o c¸o chi tiÕt mua b¸n hµng xuÊt khÈu, nhËp khÈu + B¸o c¸o chi tiÕt biÕn ®éng tØ gi¸ ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh + B¸o c¸o gi¸ thµnh + B¸o c¸o gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp vµ gi¸ trÞ s¶n l­îng hµng hãa + B¸o c¸o hiÖn vËt - ViÖc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n Lµ nhiÖm vô quan träng cña kÕ to¸n tr­ëng Tæng c«ng ty. ViÖc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n nµy ®­îc thùc hiÖn theo c¸c néi dung sau ®©y: + Tæ chøc hÖ thèng chøng tõ kÕ to¸n, tæ chøc ghi chÐp ban ®Çu vµ tæ chøc lu©n chuyÓn chøng tõ t¹i phßng kÕ to¸n tæng c«ng ty. + C¸c mÉu chøng tõ thuéc hÖ thèng chøng tõ do Bé tµi chÝnh ban hµnh (Ban hµnh theo quyÕt ®Þnh 1141/TC-C§KT/Q§ ngµy 1/1/1995 cña Bé Tµi chÝnh vµ c¸c Th«ng t­ sè 10/TC/C§KT- h­íng dÉn söa ®æi, bæ xung chÕ ®é kÕ to¸n doanh nghiÖp) ®­îc tu©n thñ c¶ vÒ mÉu biÓu, néi dung vµ ph­¬ng ph¸p lËp. VÝ dô: Ho¸ ®¬n b¸n hµng, ho¸ ®¬n tµi chÝnh, phiÕu thu, phiÕu chi, bé chøng tõ nhËp khÈu, riªng ho¸ ®¬n xuÊt khÈu cã x©y dùng mÉu ®Æc thï riªng ®· ®­îc Bé tµi chÝnh th«ng qua vµ kÝ duyÖt. + C¸c mÉu chøng tõ h­íng dÉn ®· ®­îc vËn dông hîp lÝ nh­ c¸c b¶ng kª c«ng t¸c phÝ, tiÕp kh¸ch. + ViÖc ghi chÐp c¸c chøng tõ vµ thu nhËp c¸c chøng gèc ph¸t sinh t¹i c¸c bé phËn nghiÖp vô kh¸c cña Tæng c«ng ty ®Òu ®¶m b¶o qui ®Þnh thuËn lîi cho viÖc ghi sæ kÕ to¸n. + Tæ chøc viÖc lu©n chuyÓn chøng tõ ®­îc qui ®Þnh theo h×nh thøc “NhËt kÝ chøng tõ”. II. C¸c b¸o c¸o tµi chÝnh B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n Ngµy 31/12/1997 §¬n vÞ tÝnh: §ång TT Tµi s¶n Sè ®Çu n¨m Sè cuèi n¨m A Tµi s¶n l­u ®éng vµ ®Çu t­ ng¾n h¹n 2.937.656.294.000 2.870.075.850.000 I TiÒn 105.293.306.000 119.083.452.000 1 TiÒn mÆt 18.959.669.000 16.132.401.000 2 TiÒn göi ng©n hµng 81.790.532.000 99.356.328.000 3 TiÒn ®ang chuyÓn 4.543.105.000 3.594.723.000 II C¸c kho¶n ®Çu t­ tµi chÝnh ng¾n h¹n 0 -397.000 1 §Çu t­ chøng kho¸n ng¾n h¹n 0 0 2 §Çu t­ ng¾n h¹n kh¸c 0 0 3 Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t­ ng¾n h¹n 0 -397.000 III C¸c kho¶n ph¶i thu 998.206.079.000 1.316.062.827.000 1 Ph¶i thu cña kh¸ch hµng 247.907.073.000 415.231.821.000 2 Tr¶ tr­íc cho ng­êi b¸n 63.979.584.000 163.115.124.000 3 Ph¶i thu néi bé 606.209.202.000 631.117.283.000 - Vèn kinh doanh ë c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc 43.668.429.000 71.619.588.000 - Ph¶i thu néi bé 562.540.773.000 559.497.695.000 4 C¸c kho¶n ph¶i thu kh¸c 80.134.491.000 107.815.599.000 5 Dù phßng c¸c kho¶n ph¶i thu khã ®ßi -24.271.000 -1.217.000.000 IV Hµng tån kho 1.726.454.470.000 1.313.877.902.000 1 Hµng mua ®i ®­êng 3.499.493.000 16.836.434.000 2 Nguyªn liÖu, vËt liÖu tån kho 633.300.655.000 410.466.715.000 3 C«ng cô, dông cô trong kho 14.229.307.000 12.799.736.000 4 Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang 101.143.747.000 155.234.725.000 5 Thµnh phÈm tån kho 156.389.195.000 133.681.805.000 6 Hµng hãa tån kho 751.239.536.000 564.641.048.000 7 Hµng göi ®i b¸n 66.652.537.000 20.217.339.000 8 Dù phßng gi¶m gi¸ tån kho 0 0 V Tµi s¶n l­u ®éng kh¸c 104.666.384.000 117.739.382.000 1 T¹m øng 32.299.397.000 39.789.149.000 2 Chi phÝ tr¶ tr­íc 23.884.756.000 42.711.200.000 3 Chi phÝ chê kÕt chuyÓn 5.865.388.000 7.757.454.000 4 Tµi s¶n thiÕu chê xö lý 16.010.414.000 18.236.061.000 5 C¸c kho¶n thÕ chÊp, ký c­îc, ký quü 26.606.429.000 9.245.518.000 VI Chi sù nghiÖp 3.036.055.000 3.312.684.000 Chi sù nghiÖp n¨m tr­íc 2.857.841.000 0 Chi sù nghiÖp n¨m nay 178.214.000 3.312.684.000 B Tµi s¶n cè ®Þnh vµ ®Çu t­ dµi h¹n 976.116.452.000 1.044.990.293.000 I Tµi s¶n cè ®Þnh 578.482.447.000 552.321.303.000 1 Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh 534.578.830.000 492.708.022.000 - Nguyªn gi¸ 994.009.441.000 1.034.291.583.000 - Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ -459.430.611.000 -541.583.561.000 2 Tµi s¶n cè ®Þnh thuª tµi chÝnh 60.190.000 0 - Nguyªn gi¸ 60.190.000 0 - Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ 0 0 3 Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh 43.843.427.000 59.613.281.000 - Nguyªn gi¸ 46.552.553.000 66.873.557.000 - Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ -2.709.126.000 -7.260.276.000 II C¸c kho¶n ®Çu t­ dµi h¹n 333.992.762.000 409.610.590.000 1 §Çu t­ chøng kho¸n dµi h¹n 0 1.000.000.000 2 Gãp vèn liªn doanh 332.992.762.000 407.860.590.000 3 C¸c kho¶n ®Çu t­ dµi h¹n kh¸c 1.000.000.000 750.000.000 4 Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t­ dµi h¹n 0 0 III Chi phÝ x©y dùng c¬ b¶n dë dang 63.603.743.000 83.014.900.000 IV C¸c kho¶n ký quü, ký c­îc dµi h¹n 37.500.000 43.500.000 Tæng céng tµi s¶n 3.913.772.746.000 3.915.066.143.000 TT Nguån vèn Sè ®Çu n¨m Sè cuèi n¨m A Nî ph¶i tr¶ 2.539.382.336.000 2.562.835.000 I Nî ng¾nh¹n 2.195.533.265.000 2.182.961.467.000 1 Vay ng¾n h¹n 887.425.448.000 854.649.923.000 2 Nî dµi h¹n ®Õn h¹n tr¶ 46.650.388.000 51.273.520.000 3 Ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n 488.099.614.000 297.846.207.000 4 Ng­êi mua tr¶ tr­íc 95.742.990.000 165.592.882.000 5 ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép Nhµ n­íc 39.223.438.000 17.336.047.000 6 Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn 25.902.982.000 47.085.406.000 7 Ph¶i tr¶ cho c¸c ®¬n vÞ néi bé 521.708.136.000 668.644.186.000 8 C¸c kho¶n ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c 90.780.269.000 80.533.269.000 II Nî dµi h¹n 329.159.902.000 367.844.578.000 1 Vay dµi h¹n 319.305.398.000 357.372.508.000 2 Nî dµi h¹n 9.809.504.000 10.472.070.000 III Nî kh¸c 14.689.169.000 11.679.790.000 1 Chi phÝ ph¶i tr¶ 9.717.413.000 8.361.700.000 2 Tµi s¶n thõa chê xö lý 4.724.356.000 3.288.090.000 3 NhËn ký quü, ký c­îc dµi h¹n 247.400.000 30.000.000 B Nguån vèn chñ së h÷u 1.374.390.410.000 1.352.580.308.000 I Nguån vèn - quü 1.372.873.169.000 1.345.889.106.000 1 Nguån vèn kinh doanh 1.385.363.750.000 1.418.383.778.000 2 Chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i tµi s¶n 1.248.547.000 1.192.739.000 3 Chªnh lÖch tû gi¸ -175.735.103.000 -227.237.398.000 4 Quü ph¸t triÓn kinh doanh 23.980.962.000 22.453.233.000 5 Quü dù tr÷ 8.991.750.000 7.766.092.000 6 L·i ch­a ph©n phèi 80.688.210.000 106.309.090.000 7 Quü khen th­ëng, phóc lîi 26.441.979.000 4.433.750.000 8 Nguån vèn ®Çu t­ XDCB 15.893.074.000 12.587.822.000 II Nguån kinh phÝ 1.517.241.000 6.691.202.000 1 Quü qu¶n lý cÊp trªn -100.120.000 205.206.000 2 Nguån kinh phÝ sù nghiÖp 1.617.361.000 6.485.996.000 - Nguån kinh phÝ sù nghiÖp n¨m tr­íc 240.000.000 1.077.360.000 - Nguån kinh phÝ sù nghiÖp n¨m nay 1.377.361.000 5.408.636.000 Tæng céng nguån vèn 3.913.772.746.000 3.915.066.143.000 B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh n¨m 1997 PhÇn I- L·i, lç ho¹t ®éng kinh doanh ChØ tiªu N¨m 1996 N¨m 1997 Tæng doanh thu 5.107.156.000.000 5.438.189.000.000 - Doanh thu xuÊt khÈu 18.166.260.000 22.982.000.000 C¸c kho¶n gi¶m trõ 73.177.200.000 76.007.532.000 + ChiÕt khÊu 458.200.000 554.000.000 + Gi¶m gi¸ 4.120.000.000 4.765.000.000 + Gi¸ trÞ hµng b¸n tr¶ l¹i 617.000.000 583.532.000 + ThuÕ doanh thu, xuÊt nhËp khÈu 67.982.000.000 70.105.000.000 Doanh thu thuÇn 5.033.978.800.000 5.362.181.468.000 Gi¸ vèn hµng b¸n tr¶ l¹i 4.648.535.000.000 4.880.306.000.000 Lîi tøc gép 385.443.800.000 481.875.468.000 Chi phÝ chung 285.786.200.000 281.042.000.000 - Chi phÝ b¸n hµng 69.086.000.000 63.131.000.000 - Chi phÝ qu¶n lý 216.700.000 217.911.000.000 Lîi tøc tõ ho¹t ®éng kinh doanh 99.657.600.000 200.833.468.000 Thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh 355.727.638.000 44.572.000.000 Chi tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh 317.845.000.000 20.575.000.000 Lîi tøc ho¹t ®éng tµi chÝnh 37.882.638.000 23.997.000.000 Thu tõ ho¹t ®éng bÊt th­êng 9.986.120.000 13.040.000.000 Chi tõ ho¹t ®éng bÊt th­êng 15.003.120.000 9.498.000.000 Thu nhËp ho¹t ®éng bÊt th­êng -5.017.000.000 3.542.000.000 Tæng lîi tøc tr­íc thuÕ 132.523.238.000 228.372.468.000 ThuÕ lîi tøc 30.130.809.000 57.051.012.000 Lîi tøc sau thuÕ 102.392.429.000 171.321.456.000 B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh n¨m 1997 PhÇn II- T×nh h×nh thùc hiÖn nghÜa vô víi nhµ n­íc TT ChØ tiªu Sè ph¶i nép ®Çu kú Sè ph¶i nép trong kú Sè ®· nép trong kú Sè cßn ph¶i nép cuèi kú I ThuÕ 34.575.650.000 100.669.501.000 118.443.856.000 16.801.295.000 1 ThuÕ doanh thu 8.410.991.000 71.883.981.000 73.438.147.000 6.856.825.000 2 ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt 3.334.354.000 288.607.000 301.000.000 3.321.961.000 3 ThuÕ xuÊt nhËp khÈu 13.860.000 7.951.468.000 7.860.288.000 105.040.000 4 ThuÕ lîi tøc 592.455.000 3.785.653.000 1.413.703.000 2.964.405.000 5 Thu trªn vèn 13.862.000.000 4.439.275.000 17.497.048.000 804.227.000 6 ThuÕ tµi nguyªn 262.831.000 1.782.142.000 1.093.190.000 951.783.000 7 ThuÕ nhµ ®Êt 13.773.000 3.418.068.000 3.302.418.000 129.177.000 8 TiÒn thuÕ ®Êt 33.773.000 2.581.225.000 2.568.875.000 46.123.000 9 C¸c lo¹i thuÕ kh¸c 8.051.859.000 4.539.082.000 10.969.187.000 1.621.754.000 II BHYT, KPC§, HBXH 4.885.737.000 8.147.740.000 11.068.643.000 1.964.834.000 1 B¶o hiÓm x· héi 190.653.000 1.564.021.000 941.012.000 813.662.000 2 B¶o hiÓm y tÕ 124.521.000 680.354.000 675.631.000 129.244.000 3 Kinh phÝ c«ng ®oµn 4.570.563.000 5.903.365.000 9.452.000.000 1.021.928.000 III C¸c kho¶n ph¶i nép 3.446.141.000 124.560.255.000 127.639.450.000 366.946.000 1 C¸c kho¶n phô thu 0 0 2 C¸c kho¶n phÝ, lÖ phÝ 0 0 3 C¸c kho¶n ph¶i nép kh¸c 3.446.141.000 124.560.255.000 127.639.450.000 366.946.000 Tæng céng 42.907.528.000 233.377.496.000 257.151.949.000 19.133.075.000 B¶n thuyÕt minh b¸o c¸o (TrÝch c¸c biÓu c¬ b¶n Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh) §¬n vÞ: 1000® YÕu tè chi phÝ Sè tiÒn 1. Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu chÝnh 1.281.241.000.000 2. Nhiªn liÖu mua ngoµi 671.142.000.000 3. Chi phÝ nh©n c«ng 1.163.248.000.000 4. B¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ 3.663.587.000 5. Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh 1.134.267.000.000 6. Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi 873.367.822.000 7. Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn 32.418.591.000 Tæng céng 5.161.348.000.000 III/Ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh qua b¸o c¸o tµi chÝnh cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam 1. §¸nh gi¸ kh¸i qu¸t t×nh h×nh tµi chÝnh cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam Qua sè liÖu b¸o c¸o tµi chÝnh trªn ta thÊy tæng sè tµi s¶n b»ng tæng sè nguån vèn. §iÒu nµy ®¶m b¶o cho tÝnh c©n b»ng trong h¹ch to¸n kÕ to¸n vµ lµ ®¶m b¶o b­íc ®Çu cho b¸o c¸o tµi chÝnh ph¶n ¸nh ®óng vµ trung thùc t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. - Còng qua c¸c sè liÖu trªn b¶ng b¸o c¸o tµi chÝnh trªn ta thÊy r»ng: tæng sè tµi s¶n cuèi kú t¨ng so víi ®Çu n¨m lµ: 1.293.397.000®ång (=3.915.066.143.000® - 3.913.772.746.000®), tøc 0,03% (=1.293.397.000®/3.913.772.746.000® x100). §iÒu nµy cho thÊy doanh nghiÖp cã nhiÒu cè g¾ng trong viÖc huy ®éng vèn trong kú, chøng tá doanh nghiÖp cã quy m« s¶n xuÊt t¨ng h¬n so víi n¨m ngo¸i. §©y qu¶ lµ con sè kh«ng nhá trong mét thÞ tr­êng cã nhiÒu c¹nh tranh nh­ ngµnh ThÐp ViÖt Nam, nhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn thÞ tr­êng cßn cã hµng nhËp lËu, trèn thuÕ, c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh... Trong sè tµi s¶n t¨ng lªn ®ã (so víi ®Çu n¨m) th× c¬ cÊu t¨ng chñ yÕu bao gåm: - TiÒn t¨ng 13.790.146.000®ång = 119.083.452.000® - 105.293.306.000® (t¨ng 13,10%) - C¸c kho¶n ph¶i thu t¨ng: 317.856.748.000® = 1.316.062.827.000® - 998.079.000® (t¨ng 31,84%). - Hµng tån kho gi¶m 413.576.568.000 ® = 1.313.877.902.000® - 1.726.454.470.000® (gi¶m 23,90%) - Tµi s¶n l­u ®éng kh¸c t¨ng: 13.072.998.000® = 117.739.382.000® - 104.666.384.000® (t¨ng 12,49%) Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh vµ ®Çu t­ dµi h¹n t¨ng: 68.873.841.000® = 1.044.990.293.000® = 976.116.452.000® (t¨ng 7,06%) Trong ®ã: - Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh t¨ng 40.282.142.000® (t¨ng 4,05%) - Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh t¨ng 20.321.004.000® (t¨ng 43,65%) - C¸c kho¶n ®Çu t­ dµi h¹n t¨ng 75.617.828.000® (t¨ng 22,64%) Qua trªn ta thÊy r»ng tæng tµi s¶n t¨ng lµ 0,03% th× chñ yÕu lµ t¨ng c¸c kho¶n ph¶i thu. §iÒu nµy thÓ hiÖn râ chÝnh s¸ch khuyÕn m¹i cña Tæng c«ng ty trong viÖc s¶n xuÊt vµ cung øng c¸c s¶n phÈm tõ thÐp. Tuy nhiªn viÖc t¨ng kho¶n thu nµy lµ mét dÊu hiÖu kh«ng kh¶ quan trong ®iÒu kiÖn tæng doanh thu vµ doanh thu rßng t¨ng tû lÖ thÊp 6,48% vµ 6,5%. §iÒu nµy cho thÊy tèc ®é t¨ng cña kho¶n ph¶i thu t¨ng nhanh h¬n so víi tèc ®é t¨ng cña doanh thu. H¬n n÷a trong ®iÒu kiÖn c¸c kho¶n ph¶i thu t¨ng m¹nh (t¨ng 31,84%) mµ nî ph¶i tr¶ cã xu h­íng t¨ng Ýt h¬n (t¨ng 0,91%) cho thÊy doanh nghiÖp ®ang bÞ chiÕm dông vèn nhiÒu. Doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch râ rµng trong viÖc qu¶n lý, theo dâi c¸c kho¶n c«ng nî, tÝn dông b¸n hµng. Tuy vËy trong ®iÒu kiÖn thÞ tr­êng c¹nh tranh nh­ ë n­íc ta viÖc t¨ng doanh thu vµ më réng chÝnh s¸ch khuyÕn m¹i lµ mét biÖn ph¸p tÝch cùc nh»m më réng vµ khai th¸c c¸c nhu cÇu tiÒm n¨ng cña thÞ tr­êng trong n­íc. Ta còng thÊy r»ng doanh nghiÖp ®· tËp trung vµo ®Çu t­ chiÒu s©u nh»m ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn v÷ng ch¾c cña doanh nghiÖp. Tµi s¶n cè ®Þnh t¨ng nhÑ trong n¨m (t¨ng 7,06%). Tuy nhiªn xem xÐt c¬ cÊu t¨ng cña nhãm tµi s¶n cè ®Þnh vµ ®Çu t­ dµi h¹n th× ta thÊy r»ng: - Tû träng nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh t¨ng tõ 25,40% lªn 26,42%. Nh­ng tèc ®é t¨ng hao mßn tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh t¨ng cao h¬n 17,88%. Cho thÊy doanh nghiÖp cã chó träng vµo viÖc ®Çu t­ tµi s¶n cè ®Þnh nh­ng do viÖc ¸p dông tû lÖ khÊu hao cao h¬n n¨m tr­íc do ®ã ®· lµm cho gi¸ trÞ cßnl¹i gi¶m 7,48%. §iÒu nµy thÓ hiÖn chÝnh s¸ch cña Tæng c«ng ty nh»m ®Çu t­ tµi s¶n vµ t¨ng c­êng khÊu hao nhanh thu håi vèn ®Çu t­. Tuy nhiªn d­íi con m¾t cña ng­êi kiÓm tra, viÖc t¨ng tû lÖ khÊu hao lµ mét rñi ro tiÒm tµng cÇn ph¶i tËp trung kiÓm tra. Qua sè liÖu ta thÊy tû träng cña tµi s¶n cè ®Þnh trong tæng sè tµi s¶n so víi c¸c ngµnh t­¬ng tù trong n­íc vµ trªn thÕ giíi (trªn thÕ giíi, tû träng cña tµi s¶n cè ®Þnh chiÕm kho¶ng 60-70% tæng sè tµi s¶n) do vËy Tæng c«ng ty khã cã thÓ ®Èy m¹nh sù c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng b¸n hµng. §èi víi bªn nguån vèn, nguån vèn t¨ng lªn 1.293.397.000 ®ång chñ yÕu lµ do t¨ng c¸c kho¶n nî dµi h¹n (t¨ng 38.684.676.000®ång, t¨ng 11,75%), trong khi ®ã nguån vèn chñ së h÷u l¹i gi¶m 21.810.102.000 ®ång, gi¶m 1,59%). Trong ®ã gi¶m m¹nh nhÊt lµ c¸c kho¶n quü phóc lîi, khen th­ëng vµ chªnh lÖch tû gi¸, nguån vèn ®Çu t­ x©y d­ng c¬ b¶n. - Quü khen th­ëng, phóc lîi gi¶m 22.008.229.000®ång, gi¶m 83,23% - Nguån vèn ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n gi¶m 3.305.252.000®ång, gi¶m 20,8% - Chªnh lÖch tû gi¸ gi¶m 51.502.295.000®ång, gi¶m 29,31% - Trong khi nguån vèn kinh doanh t¨ng 33.020.028.000®ång, t¨ng 2,38% Qua ph©n tÝch nguyªn nh©n cña biÕn ®éng ta thÊy r»ng: - C¸c kho¶n chªnh lÖch tû gi¸ gi¶m do viÖc ®¸nh gi¸ l¹i tû gi¸ c«ng nî, tµi s¶n cã gèc b»ng nguyªn tÖ cã tû gi¸ ng©n hµng nhµ n­íc thÊp h¬n so víi thÞ tr­êng dÉn ®Õn viÖc chªnh lÖch tû gi¸ treo trªn tµi kho¶n 413. - C¸c kho¶n nguån quü khen th­ëng, phóc l¬i gi¶m lµ do thay ®æi trong chÝnh s¸ch tµi chÝnh. HiÖn nay quü khen th­ëng phóc lîi chØ ®­îc trÝch tèi ®a kh«ng qu¸ 3 th¸ng l­¬ng thùc tÕ. Gi¶m so víi tr­íc lµ 6 th¸ng. - C¸c kho¶n nguån vèn ®Çu t­ do ®Çu t­ mua s¾m trang thiÕt bÞ míi. §iÒu trªn cho ta thÊy r»ng vÒ tæng thÓ t×nh h×nh kinh doanh cña Tæng c«ng ty tuy gÆp nhiÒu khã kh¨n vÒ vèn nh­ng ®· tËp trung vµo viÖc ®Çu t­, mua s¾m trang thiÕt bÞ, c«ng nghÖ míi vµ më réng quy m« s¶n xuÊt. Sau ®©y ®Ó ph©n tÝch s©u h¬n, chóng ta h·y ph©n tÝch mèi quanhÖ gi÷a c¸c kho¶n môc cña b¶n c©n ®èi kÕ to¸n. Qua b¶n c©n ®èi kÕ to¸n ngµy 31/12/1997 ta thÊy lóc ®Çu n¨m lµ [Môc I + Môc II + Môc IV] (PhÇn A bªn tµi s¶n) + [Môc I + Môc II + Môc III + Môc IV] (phÇn B bªn tµi s¶n) = 105.293.306.000® + 0® + 1.726.454.470.000® + 976.116.452.000® = 2.807.864.228.000®. Trong khi nguån vèn chñ së h÷u lµ 1.374.390.410.000® Nh­ vËy sau khi trang tr¶i c¸c kho¶n, sè tiÒn cßn thiÕu lµ: 1.374.390.410.000® - 2.807.864.228.000® = -1.433.473.818.000®. Trong khi c¸c kho¶n ph¶i thu nhá h¬n c¸c kho¶n ph¶i tr¶ (c«ng nî ®­îc chiÕm dông) do vËy sè tiÒn thiÕu hôt trªn c¸c Tæng c«ng ty chñ yÕu ph¶i bï ®¾p b»ng nguån vèn vay nî. §©y lµ mét ®iÓm cÇn kh¾c phôc. T¹i thêi ®iÓm cuèi n¨m th×: [Môc I + Môc II + Môc IV] (PhÇn A bªn tµi s¶n) + [Môc I + Môc II + Môc III+ Môc IV] (PhÇn B bªn tµi s¶n) = 119.083.452.000® - 397.000® + 1.313.877.902.000® + 1.044.990.293.000® = 2.477.951.250.000®. §· gi¶m h¬n so víi ®Çu n¨m lµ: 329.912.987.000® = 2.477.951.250.000® - 2.807.864.228.000®). Sè tiÒn gi¶m nµy chñ yÕu lµ gi¶m hµng tån kho. §©y lµ biÖn ph¸p mµ c«ng ty ¸p dông ®Ó t¨ng c­êng lu©n chuyÓn vèn l­u ®éng. Qua ph©n tÝch ta còng thÊy gi¸ trÞ c¸c c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n t¨ng m¹nh nh­ng ch­a quyÕt to¸n vµo sö dông chÝnh thøc. Trong khi ®ã nguån vèn chñ së h÷u lµ 1.352.580.308.000®. Nh­ vËy sè tiÒn thiÕu ®Ó bï ®¾p c¸c kho¶n lµ: -1.125.370.942.000® (1.352.580.308.000® - 2.477.954.250.000®) thÓ hiÖn sù c¶i thiÖn t×nh h×nh tµi trî (gi¶m thiÕu hôt lµ 308.102.876.000® - 1.433.473.818.000® - 1.125.370.942.000®). §iÓm nµy cho thÊy dÊu hiÖu kh¶ quan vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh ®¬n vÞ. T¹i thêi ®iÓm cuèi n¨m, ®¬n vÞ bÞ chiÕm dông lµ 1.433.802.209.000® = 1.316.062.827.000® + 117.739.382.000® vµ chiÕm dông c¸c ®¬n vÞ kh¸c lµ 2.194.541.257.000® = 2.182.861.467.000® + 11.679.790.000®. Nh­ vËy cã thÓ cho thÊy r»ng tæng c«ng ty ®· chiÕm dông mét kho¶n lín h¬n nhiÒu sè bÞ chiÕm dông. Tuy nhiªn, ph©n tÝch kÜ th× chñ yÕu lµ c¸c kho¶n thanh to¸n víi c«ng nh©n viªn vµ c¸c kho¶n thanh to¸n néi bé mµ thùc chÊt lµ quan hÖ trong néi bé cña Tæng c«ng ty. Nh÷ng kho¶n thanh to¸n néi bé ë c¸c phÇn tµi s¶n vµ nguån vèn cã thÓ bï trõ cho nhau vµ c¸c kho¶n d­ quü l­¬ng thÓ hiÖn quü tiÒn l­¬ng cßn thõa ch­a chi hÕt. Nh­ vËy, ®¬n vÞ còng ch­a ph¶i chiÕm dông vèn nhiÒu. MÆc dï vËy trong sè c«ng nî ph¶i tr¶ cã kho¶n nî dµi h¹n ®Õn h¹n tr¶ th× ®ßi hái nhu cÇu vÒ tiÒn thanh to¸n lín. Qua ®¸nh gi¸ s¬ bé, ta thÊy nh×n chung doanh nghiÖp ®· cã khã kh¨n vÒ nguån vèn tµi trî nh­ng ®¬n vÞ ®· tËn dông c¸c nguån vèn kh¸c ®Ó më réng quy m« s¶n xuÊt, t¨ng c­êng ®Çu t­ chiÒu s©u. Qua 1 n¨m ho¹t ®éng, ngo¹i trõ c¸c ¶nh h­ëng do sù thay ®æi c¸c chÝnh s¸ch tµi chÝnh cña Nhµ n­íc, th× ®¬n vÞ ®ang cã sù chuyÓn biÕn tÝch cùc, ®· tÝch cùc x©y dùng c¬ së vËt chÊt cho m×nh, t¨ng c­êng ®Çu t­ ra bªn ngoµi, gi¶m l­îng dù tr÷ hµng tån kho, nguån vèn kinh doanh ®­îc t¨ng lªn râ rÖt... §iÒu nµy cho thÊy doanh nghiÖp ®· vµ ®ang kh¾c phôc chuyÓn dÇn ®Õn t×nh tr¹ng chñ ®éng ®­îc c¸c nguån vèn tµi trî cho ho¹t ®éng cña m×nh. 2. Ph©n tÝch hiÖu qu¶ vµ kh¶ n¨ng sinh lêi cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, kinh doanh Môc tiªu cña doanh nghiÖp lµ sö dông hiÖu qu¶ nguån vèn, ®¶m bo¶ kh¶ n¨ng sinh lêi cao. V× vËy bªn c¹nh viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh th× c¸c nhµ ph©n tÝch còng cÇn ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng.Ta cã thÓ ®¸nh gi¸ chung sö dông vèn s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp th«ng qua 3 chØ tiªu sau: - Tû suÊt lîi tøc thuÇn doanh thu (RP) - Tû suÊt lîi tøc vèn s¶n xuÊt (CP) - Sè lÇn chu chuyÓn cña tæng tµi s¶n (RC) HiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh t¹i Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam n¨m 1997 §¬n vÞ tÝnh: 1000®ång ChØ tiªu N¨m 1996 N¨m 1997 So s¸nh Chªnh lÖch % 1. Doanh thu thuÇn 5.033.978.800 5.362.181.468 328.202.558 6,5 2. Lîi nhuËn rßng 102.392.429 171.321.456 68.920.027 67,3 3. Vèn kinh doanh 1.391.256.824 1.469.156.712 77.899.888 5,6 4. Tû suÊt lîi tøc thuÇn doanh thu (2:1) 0.0203 0,0319 0,0116 57,1 5. Tû suÊt lîi tøc vèn s¶n xuÊt (2:3) 0,0736 0,1166 0,043 58,4 6. Sè lÇn chu chuyÓn cña tæng sè tµi s¶n 3,618 3,670 0,052 1,4 Qua b¶ng ph©n tÝch trªn ta thÊy r»ng: - Trong n¨m 1996, cø mét ®ång doanh thu thuÇn th× ®¬n vÞ thu ®­îc 0,0203®ång lîi nhuËn. T¹i thêi ®iÓm nµy tû lÖ nµy lµ qu¸ nhá, nguyªn nh©n lµ lîi tøc qu¸ thÊp, do ¶nh h­ëng cña thÞ tr­êng hµng ngo¹i nhËp lËu. Nh­ng sau 1 n¨m tû lÖ nµy ®· ®­îc c¶i thiÖn l¹i, t¨ng lªn lµ 0,319 t¨ng 57,1% do ®Çu t­ c¶i tiÕn d©y chuyÒn s¶n xuÊt míi, ®Çu t­ thiÕt bÞ míi, mÆt hµng cña ®¬n vÞ míi cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. Mét phÇn n÷a lµ do chÝnh s¸ch tÝn dông, xóc tiÕn b¸n hµng cña doanh nghiÖp. §©y lµ ®iÓm tÝch cùc cÇn ph¶i ph¸t huy. - Tû suÊt lîi tøc vèn s¶n xuÊt cho thÊy trong n¨m 1996 cø mét ®ång vèn s¶n xuÊt b×nh qu©n t¹o ra 0,0736 ®ång lîi nhuËn. Nh­ng ®Õn n¨m 1997 ®· t¨ng lªn mét ®ång vèn s¶n xuÊt lµm ra ®­îc 0,1166 ®ång lîi nhuËn t¨ng 58,4%. Tèc ®é nµy cho thÊy doanh nghiÖp ®· biÕt ph¸t huy nguån vèn, tËn dông nh÷ng nguån vèn s½n cã ®Ó t¹o ra lîi nhuËn. - Trong n¨m 1996, ta thÊy cø 1 ®ång vèn s¶n xuÊt th× cã thÓ t¹o ra 3,618 ®ång doanh thu nh­ng ®Õn n¨m 1997, 1 ®ång vèn s¶n xuÊt cã thÓ t¹o ra 3,670 ®ång doanh thu, t¨ng 1,4% ®©y còng ph¶n ¸nh xu h­íng chung lµ c¸c ®¬n vÞ còng t¨ng c­êng ®Çu t­ tiÒn vèn m×nh vµo trang thiÕt bÞ ®Ó c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. Nh­ vËy cã thÓ nãi r»ng hiÖu qu¶ sö dông vèn doanh nghiÖp trong n¨m 1997 lµ cao h¬n nhiÒu so víi n¨m 1996. So s¸nh víi c¸c kÕ ho¹ch ®Æt ra cho n¨m 1997 th× thÊy c¸c tû lÖ kh«ng nh÷ng ®¹t mµ cßn v­ît kÕ ho¹ch nhiÒu. IV/ Ph­¬ng h­íng hoµn thiÖn viÖc lËp vµ ph©n tÝch b¸o c¸o tµi chÝnh t¹i Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam 1. §¸nh gi¸ chung vÒ ho¹t ®éng tµi chÝnh cña Tæng c«ng ty thÐp. Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam trong mÊy n¨m gÇn ®©y chuyÓn sang m« h×nh ho¹t ®éng kinh doanh míi ®· cã nhiÒu thay ®æi nh­ nãi vÒ qui m«, c¬ cÊu tæ chøc... Cßn nãi vÒ ho¹t ®éng tµi chÝnh th× còng cã kh«ng Ýt nh÷ng thay ®æi nh­: víi mét doanh nghiÖp lín nh­ Tæng c«ng ty thÐp th× viÖc chiÕm lÜnh thÞ tr­êng trong c¬ chÕ c¹nh tranh lµ hÕt søc cÇn thiÕt vµ ®¸ng ®Ó quan t©m.ThÕ nh­ng trong vµi n¨m trë l¹i ®©y, thÞ tr­êng cã bÞ thu hÑp do søc c¹nh tranh lín, nhu cÇu thÞ tr­êng gi¶m. Qua qu¸ tr×nh ph©n tÝch ë trªn ta cã thÓ ®¸nh gi¸ vµ rót ra mét sè nhËn xÐt nh­ sau: - Qui m«, c¬ cÊu tµi s¶n, nguån vèn t¨ng lªn 0,03% so víi ®Çu n¨m. Chøng tá doanh nghiÖp cã nhiÒu cè g¾ng trong viÖc huy ®éng vèn, lµm t¨ng qui m« s¶n xuÊt. Nh­ng trong ®ã kho¶n ph¶i thu t¨ng kh¸ cao mµ doanh thu t¨ng kh«ng ®¸ng kÓ. - Nî ph¶i tr¶ t¨ng chËm h¬n kho¶n thu cho thÊy møc ®é ®i chiÕm dông vèn cña doanh nghiÖp thÊp h¬n so víi møc ®é bÞ chiÕm dông. - Qui m« tµi s¶n cè ®Þnh còng t¨ng cho thÊy doanh nghiÖp chó träng vµo ®Çu t­ chiÒu s©u, ®¶m b¶o ph¸t triÓn v÷ng m¹nh, t¹o chç ®øng trªn thÞ tr­êng. Bªn c¹nh ®ã doanh nghiÖp ¸p dông chÝnh s¸ch khÊu hao nhanh, cho thÊy viÖc thóc ®Èy thu håi vèn nhanh. - Nguån vèn chñ së h÷u gi¶m mµ c¸c kho¶n nî dµi h¹n t¨ng cho thÊy doanh nghiÖp cã gÆp khã kh¨n vÒ vèn. - Trong c¬ cÊu tµi s¶n ta thÊy kho¶n hµng hãa tån kho gi¶m cho thÊy doanh nghiÖp ®· cè g¾ng t¨ng c­êng gi¶i phãng hµng tån kho. - T×nh h×nh huy ®éng vèn cã nhiÒu kh¶ quan thÓ hiÖn râ nÐt sù cè g¾ng v­ît bËc trong viÖc t¨ng c­êng tÝnh chñ ®éng trong s¶n xuÊt kinh doanh. - Møc ®é huy ®éng vµ ®¶m b¶o vèn l­u ®éng cña Tæng c«ng ty cho thÊy doanh nghiÖp gÆp khã kh¨n trong viÖc tù chñ vÒ tµi chÝnh, thiÕu vèn ®Çu t­. 2. Mét sè ph­¬ng h­íng nh»m hoµn thiÖn viÖc lËp vµ ph©n tÝch b¸o c¸o tµi chÝnh - Nh­ trªn ®· ph©n tÝch kh¶ n¨ng thanh to¸n cña ®¬n vÞ vµo t×nh tr¹ng thÊp. §©y tuy lµ t×nh tr¹ng chung nh­ng doanh nghiÖp còng cÇn ph¶i lËp kÕ ho¹ch tµi chÝnh theo tõng kú ng¾n h¹n nh»m ng¨n ngõa c¸c rñi ro cã thÓ gÆp ph¶i trong thêi gian tr­íc m¾t do thiÕu nguån tiÒn thanh to¸n cho c¸c kho¶n c«ng nî ng¾n h¹n dån ®Õn mét lóc. Doanh nghiÖp cÇn ph©n t¸n thêi ®iÓm thanh to¸n vµ dù tr÷ phï hîp víi chu kú kinh doanh vµ thanh to¸n cña ®¬n vÞ. Kho¶n c«ng nî ph¶i thu tuy ph¶n ¸nh chÝnh s¸ch xóc tiÕn b¸n hµng cña doanh nghiÖp nh­ng ®¬n vÞ còng cÇn phaØ cã chÝnh s¸ch tÝn dông thÝch hîp, trong ®ã cã ®Ò ra nh÷ng chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch th­ëng, ph¹t trong viÖc thanh to¸n c¸c kho¶n tÝn dông mua hµng nµy. §ång thêi ®Ó ®¶m b¶o ph¶n ¸nh ®óng t×nh h×nh tµi chÝnh, ®¬n vÞ còng cÇn theo dâi theo tuæi nî ®Ó cã thÓ dù phßng nî khã ®ßi mét c¸ch thÝch hîp. NÕu chÝnh s¸ch tµi chÝnh ch­a cho phÐp, cã thÓ sö dông c¸c kho¶n lîi nhuËn sau thuÕ ®Ó trÝch lËp quü dù phßng nµy. - Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng hiÖn nay, chÝnh s¸ch b¸n hµng (trong ®ã cã chÝnh s¸ch ­u ®·i trong thanh to¸n) ph¶i ®­îc ®Æc biÖt quan t©m v× mét khi chÝnh s¸ch nµy ®­îc ¸p dông hîp lý th× sÏ thóc ®Èy viÖc tiªu thô hµng hãa vµ s¶n phÈm, chiÕm vÞ trÝ, t¹o thÕ c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. Song víi Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam th× viÖc ­u ®·i trong viÖc thanh to¸n ®· khiÕn cho doanh nghiÖp bÞ chiÕm dông mét l­îng vèn qu¸ lín vµ l­îng vèn nµy n»m t¹i kho¶n ph¶i thu vµ tµi s¶n l­u ®éng kh¸c, lín h¬n nhiÒu so víi kho¶n ph¶i tr¶. ChÝnh v× vËy doanh nghiÖp cÇn ph¶i kh¾c phôc vµ s¾p xÕp l¹i ®èi t­îng h­ëng ­u ®·i, còng nh­ ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c ®èi t­îng ®­îc h­ëng, t¨ng c­êng viÖc thu håi vèn. - §¬n vÞ cÇn lËp kÕ ho¹ch tµi chÝnh nh»m ®¶m b¶o cho viÖc cung cÊp kÞp thêi ®Çy ®ñ ph­¬ng tiÖn thanh to¸n tr¸nh tÝnh tr¹ng mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n ng¾n h¹n. - Doanh nghiÖp cÇn ®Èy nhanh h¬n n÷a tèc ®é lu©n chuyÓn vèn l­u ®éng, gi¶m l­îng hµng hãa, nguyªn vËt liÖu tån kho nh­ng vÉn ®¶m b¶o cung øng kÞp thêi nhu cÇu tiªu thô, cung øng kÞp thêi cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, cã nh­ vËy míi tiÕt kiÖm ®­îc l­îng vèn l­u ®éng nµy cho qu¸ tr×nh ®Çu t­ vµo s¶n xuÊt,kinh doanh. - Doanh nghiÖp cÇn x©y dùng cho m×nh ®Þnh møc tiÒn tån quü cho thÝch hîp nh»m t¨ng kh¶ n¨ng thanh to¸n th«ng suèt, hoÆc lµm gi¶m rñi ro. - Tû träng cña tµi s¶n cè ®Þnh thÊp so víi toµn ngµnh v× thÕ doanh nghiÖp cÇn chó träng h¬n n÷a viÖc ®Çu t­ trang thiÕt bÞ cã nh­ vËy míi t¹o ra chç ®øng trong thÞ tr­êng cã nhiÒu søc c¹nh tranh. Cïng víi viÖc më réng quy m« doanh nghiÖp b»ng viÖc ®Çu t­ trang thiÕt bÞ ®Ó t¹o chç ®øng trªn thÞ tr­êng, ®ßi hái doanh nghiÖp cÇn t×m c¸c ®èi t¸c, më réng liªn doanh, liªn kÕt. ViÖc chiÕm lÜnh thÞ tr­êng lµ môc tiªu sèng cßn cña doanh nghiÖp nªn buéc doanh nghiÖp ph¶i më réng thÞ tr­êng cung øng s¶n phÈm t¨ng doanh thu b¸n hµng, t¨ng lîi nhuËn b»ng c¸ch ¸p dông nh÷ng chÝnh s¸ch xóc tiÕn b¸n hµng, thay ®æi kiÓu d¸ng c«ng nghÖ. §èi víi s¶n phÈm c«ng nghiÖp lµ thÐp th× ®ßi hái ph¶i cã chØ tiªu kü thuËt cao, cã nhiÒu s¶n phÈm thay thÕ, nghiªn cøu møc gi¸ c¶ phï h¬p míi cã thÓ c¹nh tranh víi s¶n phÈm nhËp lËu, trèn thuÕ, hµng nhËp ngo¹i. - ViÖc thiÕu nguån vèn ®Çu t­ g©y nh÷ng khã kh¨n cho doanh nghiÖp v× vËy cÇn thiÕt ph¶i t×m ra nhiÒu biÖn ph¸p gi¶m thiÕu hôt nguån tµi s¶n l­u ®éng nh­ ®Èy nhanh tèc ®é chu chuyÓn hµng hãa tån kho, kho¶n ph¶i thu... - §Ó thùc hiÖn ®­îc nh÷ng gi¶i ph¸p trªn th× nhµ n­íc cÇn t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh tiÕn hµnh ho¹t ®éng kinh doanh nh­: T¹o m«i tr­êng vµ hµnh lang ph¸p lý trong khu«n khæ LuËt ®Çu t­ sao cho thuËn lîi nh»m thu hót c¸c ®èi t¸c vµ c¸c bªn liªn doanh ®Çu t­ vµo lÜnh vùc s¶n xuÊt thÐp. Nhµ n­íc cÇn t¹o møc l·i suÊt ­u ®·i h¬n cho viÖc vay vèn ®Çu t­ vµo s¶n xuÊt thÐp. Nhµ n­íc cÇn ban hµnh ngay qui chÕ tµi chÝnh riªng phï hîp víi ®Æc ®iÓm ngµnh s¶n xuÊt thÐp - ngµnh c«ng nghiÖp träng ®iÓm cña ViÖt Nam. - VÒ phÝa Tæng c«ng ty cÇn ph¶i x©y dùng qui chÕ tµi chÝnh riªng cho m×nh, dùa vµo qui ®Þnh chung cña Bé Tµi chÝnh. X©y dùng c¸c ®Þnh møc, chØ tiªu kinh tÕ, chØ tiªu kü thuËt phï hîp víi qui tr×nh s¶n xuÊt. T×m kiÕm nhiÒu c¬ héi ®Çu t­, c¬ héi liªn doanh, liªn kÕt. Më réng thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm ra c¸c n­íc trªn thÕ giíi. KÕt luËn T×nh h×nh tµi chÝnh cña mét doanh nghiÖp lµ ®iÒu quan träng vµ ®¸ng quan t©m tíi nhiÒu ®èi t­îng liªn quan. Th«ng qua sè liÖu thùc tÕ t¹i Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam ta biÕt ®­îc t×nh h×nh tµi chÝnh nh­ qui m«, c¬ cÊu tµi s¶n, nguån vèn, hiÖu qu¶ qóa tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh vµ kh¶ n¨ng sinh lêi. Tõ ®ã ta cã thÓ thÊy nh÷ng mÆt tÝch cùc ®¸ng khÝch lÖ, cung nh­ nh÷ng ®iÓm cßn tån ®äng cÇn ph¶i ®­îc kh¾c phôc trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. VÊn ®Ò hoµn thiÖn viÖc lËp vµ ph©n tÝch b¸o c¸o tµi chÝnh rÊt quan träng ®èi víi mçi doanh nghiÖp. Bëi th«ng qua ®ã, doanh nghiÖp vµ c¸c c¬ quan chñ qu¶n thÊy râ ®­îc thùc tr¹ng tµi chÝnh vµ ®­a ra nh÷ng gi¶i ph¸p h÷u hiÖu ®Ó t¨ng c­êng hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Tµi liÖu tham kh¶o 1. Lý thuyÕt vµ thùc hµnh kÕ to¸n tµi chÝnh (Tr­êng §¹i häc KTQD) 2. T¹p chÝ kÕ to¸n (sè 1 - 13) 3. T¹p chÝ tµi chÝnh. 4. KÕ to¸n - KiÓm to¸n vµ ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp (NXB tµi chÝnh)