Các bước thực hiện hợp đồng mua bán quốc tế

Các b c th c hi n h p đ ng mua bán qu c tướ ự ệ ợ ồ ố ế Sau khi h p đ ng mua bán ngo i th ng đã đ c ký k t, đ n v kinh doanh XNK -ợ ồ ạ ươ ượ ế ơ ị v i t cách là m t bên ký k t - ph i t ch c th c hi n h p đ ng đó. Đây là m t côngớ ư ộ ế ả ổ ứ ự ệ ợ ồ ộ vi c r t ph c t p. Nó đòi h i ph i tuân th lu t qu c gia và qu c t , đ ng th i b oệ ấ ứ ạ ỏ ả ủ ậ ố ố ế ồ ờ ả đ m đ c quy n l i qu c gia và đ m b o uy tín kinh doanh c a đ n v . V m t kinhả ượ ề ợ ố ả ả ủ ơ ị ề ặ doanh, trong quá trình th c hi n các khâu công vi c đ th c hi n h p đ ng, đ n vự ệ ệ ể ự ệ ợ ồ ơ ị kinh doanh XNK ph i c g ng ti t ki m chi phí l u thông, nâng cao tính doanh l i vàả ố ắ ế ệ ư ợ hi u qu c a toàn b nghi p v giao d ch. ệ ả ủ ộ ệ ụ ị Đ th c hi n m t h p đ ng xu t kh u, đ n v kinh doanh ph i ti n hành các khâuể ự ệ ộ ợ ồ ấ ẩ ơ ị ả ế công vi c sau đây: Gi c m L/C và ki m tra L/C (n u h p đ ng quy đ nh s d ngệ ụ ở ể ế ợ ồ ị ử ụ ph ng th c tín d ng ch ng t ), xin gi y phép xu t kh u, chu n b hàng hoá, thuê tàuươ ứ ụ ứ ừ ấ ấ ẩ ẩ ị ho c l u c c, ki m nghi m và ki m d ch hàng hoá, làm th t c h i quan, giao hàngặ ư ướ ể ệ ể ị ủ ụ ả lên tàu, mua b o hi m, làm th t c thanh toán và gi i quy t khi u n i (n u có). ả ể ủ ụ ả ế ế ạ ế Đ th c hi n m t h p đ ng nh p kh u, đ n v kinh doanh ph i ti n hành các khâuể ự ệ ộ ợ ồ ậ ẩ ơ ị ả ế công vi c sau đây: Xin gi y phép nh p kh u, m L/C (n u h p đ ng quy đ nh thanhệ ấ ậ ẩ ở ế ợ ồ ị toán b ng L/C), thuê tàu ho c l u c c, mua b o hi m, làm th t c h i quan, nh nằ ặ ư ướ ả ể ủ ụ ả ậ hàng ch t tàu ch hàng, ki m tra hàng hoá (ki m d ch và giám đ nh), giao hàng choở ừ ở ể ể ị ị đ n v đ t hàng nh p kh u, làm th t c thanh toán, khi u n i (n u có) v hàng hoá bơ ị ặ ậ ẩ ủ ụ ế ạ ế ề ị thi u h t ho c t n th t.ế ụ ặ ổ ấ Nh v y, nói chung trong quá trình th c hi n h p đ ng mua bán ngo i th ng,ư ậ ự ệ ợ ồ ạ ươ đ n v kinh doanh XNK ph i ti n hành các công vi c d i đây. ơ ị ả ế ệ ướ * Chu n b hàng xu t kh u. ẩ ị ấ ẩ Th c hi n cam k t trong h p đ ng xu t kh u, ch hàng xu t kh u ph i ti nự ệ ế ợ ồ ấ ẩ ủ ấ ẩ ả ế hành chu n b hàng xu t kh u. Căn c đ chu n b hàng xu t kh u là h p đ ng đã kýẩ ị ấ ẩ ứ ể ẩ ị ấ ẩ ợ ồ v i n c ngoài và/ho c L/C (n u h p đ ng quy đ nh thanh toán b ng L/C).ớ ướ ặ ế ợ ồ ị ằ Công vi c chu n b hàng xu t kh u bao g m 3 khâu ch y u: thu gom t pệ ẩ ị ấ ẩ ồ ủ ế ậ trung làm thành lô hàng xu t kh u, đóng gói bao bì và k ký mã hi u hàng xu t kh u. ấ ẩ ẻ ệ ấ ẩ Chu n b hàng xu t kh u.ẩ ị ấ ẩ Th c hi n cam k t trong h p đ ng xu t kh u, ch hàng xu t kh u ph i ti nự ệ ế ợ ồ ấ ẩ ủ ấ ẩ ả ế hành chu n b hàng xu t kh u. Căn c đ chu n b hàng xu t kh u là h p đ ng đã kýẩ ị ấ ẩ ứ ể ẩ ị ấ ẩ ợ ồ v i n c ngoài và/ho c L/C (n u h p đ ng quy đ nh thanh toán b ng L/C).ớ ướ ặ ế ợ ồ ị ằ Công vi c chu n b hàng xu t kh u bao g m 3 khâu ch y u: thu gom t pệ ẩ ị ấ ẩ ồ ủ ế ậ trung làm thành lô hàng xu t kh u, đóng gói bao bì và k ký mã hi u hàng xu t kh u.ấ ẩ ẻ ệ ấ ẩ Thu gom t p trung làm thành lô hàng xu t kh u.ậ ấ ẩ Vi c mua bán ngo i th ng th ng ti n hành trên c s s l ng l n trong khi đóệ ạ ươ ườ ế ơ ở ố ượ ớ s n xu t hàng xu t kh u n c ta, v c b n, là m t n n s n xu t manh mún, phânả ấ ấ ẩ ở ướ ề ơ ả ộ ề ả ấ tán, vì v y, trong r t nhi u tr ng h p, mu n làm thành lô hàng xu t kh u, ch hàngậ ấ ề ườ ợ ố ấ ẩ ủ xu t nh p kh u ph i ti n hành thu gom t p trung t nhi u chân hàng (c s s n xu t -ấ ậ ẩ ả ế ậ ừ ề ơ ở ả ấ thu mua). C s pháp lý đ làm vi c đó là ký k t h p đ ng kinh t gi a ch hàng xu tơ ở ể ệ ế ợ ồ ế ữ ủ ấ nh p kh u v i các chân hàng. ậ ẩ ớ H p đ ng kinh t v vi c huy đ ng hàng xu t kh u có th là h p đ ng mua bánợ ồ ế ề ệ ộ ấ ẩ ể ợ ồ hàng xu t kh u, h p đ ng gia công, h p đ ng đ i hàng, h p đ ng u thác thu muaấ ẩ ợ ồ ợ ồ ổ ợ ồ ỷ hàng xu t kh u, h p đ ng nh n u thác xu t kh u, h p đ ng liên doanh liên k t xu tấ ẩ ợ ồ ậ ỷ ấ ẩ ợ ồ ế ấ kh u... H p đ ng dù thu c lo i nào đ u ph i đ c ký k t theo nh ng nguyên t c, trìnhẩ ợ ồ ộ ạ ề ả ượ ế ữ ắ t và n i dung đã đ c quy đ nh trong "Pháp l nh v h p đ ng kinh t " do Ch t chự ộ ượ ị ệ ề ợ ồ ế ủ ị H i đ ng Nhà n c ban hành ngày 25/9/1989.ộ ồ ướ Đóng gói bao bì hàng xu t kh u.ấ ẩ Trong buôn bán qu c t , tuy không ít m t hàng đ tr n ho c đ r i, nh ng đ i bố ế ặ ể ầ ặ ể ờ ư ạ ộ ph n hàng hoá đòi h i ph i đ c đóng gói bao bì trong quá trình v n chuy n và b oậ ỏ ả ượ ậ ể ả qu n. Vì v y, t ch c đóng gói, bao bì, k mã hi u là khâu quan tr ng c a vi c chu nả ậ ổ ứ ẻ ệ ọ ủ ệ ẩ b hàng hoá. Mu n làm t t đ c công vi c bao bì đóng gói, m t m t c n ph i n mị ố ố ượ ệ ộ ặ ầ ả ắ v ng lo i bao bì đóng gói mà h p đ ng quy đ nh, m t khác c n n m đ c nh ng yêuữ ạ ợ ồ ị ặ ầ ắ ượ ữ c u c th c a vi c bao gói đ l a ch n cách bao gói thích h p. ầ ụ ể ủ ệ ể ự ọ ợ * Lo i bao bì.ạ Trong buôn bán qu c t , ng i ta dùng r t nhi u lo i bao bì. Các lo i thôngố ế ườ ấ ề ạ ạ th ng là:ườ - Hòm (case, box): T t c nh ng hàng có giá tr t ng đ i cao, ho c d h ngấ ả ữ ị ươ ố ặ ễ ỏ đ u đ c đóng vào hòm. Ng i ta th ng dùng các lo i hòm g th ng (woodenề ượ ườ ườ ạ ỗ ườ case), hòm g dán (plywood case), hòm kép (double case), và hòm g dác kim khíỗ ỗ (Metallized case) và hòm g ghép (fiberboard case).ỗ - Bao (bag) : M t s s n ph m nông nghi p và nguyên li u hoá ch t th ngộ ố ả ẩ ệ ệ ấ ườ đ c đóng vào bao bì. Các lo i bao bì th ng dùng là: bao t i (gunny bag), bao v iượ ạ ườ ả ả bông (Cottonbag), bao gi y (Paper bag) và bao cao su (Rubber bag). ấ - Ki n hay bì (bale): T t c các lo i hàng hoá có th ép g n l i mà ph m ch tệ ấ ả ạ ể ọ ạ ẩ ấ không b h ng thì đ u đóng thành ki n ho c bì, bên ngoài th ng bu c b ng dây thép.ị ỏ ề ệ ặ ườ ộ ằ - Thùng (barrel, drum): Các lo i hàng l ng, ch t b t và nhi u lo i hàng khácạ ỏ ấ ộ ề ạ n a ph i đóng trong thùng. Thùng có lo i b ng g (wooden barrel), g dán (plywoodữ ả ạ ằ ỗ ỗ barrel), thùng tròn b ng thép (steel drum), thùng tròn b ng nhôm (aluminium drum) vàằ ằ thùng tròn g ghép (fiberboard drum).ỗ Ngoài m y lo i bao bì th ng dùng trên đây, còn có s t (crate), bó (bundle),ấ ạ ườ ọ cu n (roll), chai l (bottle), bình (carboy), chum (jar)... ộ ọ Các lo i bao bì trên đây là bao bì bên ngoài (outer packing). Ngoài ra còn có baoạ bì bên trong (inner packing) và bao bì tr c ti p (mimediate packing). ự ế V t li u dùng đ bao gói bên trong là gi y bìa b i (cardboard), v i bông, v i b tậ ệ ể ấ ồ ả ả ạ (tarpauline), v i đay (gunny), gi y thi c (foil), d u (oil) và m (grease). Trong bao góiả ấ ế ầ ỡ có khi còn ph i lót thêm m t s v t li u, thí d : Phoi bào (excelsior, wood shaving),ả ộ ố ậ ệ ụ gi y ph li u, (paper waste), nh a x p (stiropore)... có khi v i bông cũng đ c dùngấ ế ệ ự ố ả ượ đ lót trong. ể Trong m y th p k g n đây, ng i ta dùng ch t t ng h p đ ch ra v t li u baoấ ậ ỷ ầ ườ ấ ổ ợ ể ế ậ ệ gói nh các màng m ng PE, PVC, PP hay PS. ư ỏ Ngoài ra ng i ta còn phát tri n vi c chuyên tr b ng con-tê-n (container), cáườ ể ệ ở ằ ơ b n (palette), thùng l u (thi t b đóng g p hàng máy bay - igloo) v a ti t ki m bao gói,ả ề ế ị ộ ừ ế ệ v a thu n ti n cho vi c b c d và x p đ t hàng trên ph ng ti n v n t i. ừ ậ ệ ệ ố ỡ ế ặ ươ ệ ậ ả * Nh ng nhân t c n đ c xét đ n khi đóng gói.ữ ố ầ ượ ế Yêu c u chung v bao bì đóng gói hàng hoá ngo i th ng là "an toàn, r ti n vàầ ề ạ ươ ẻ ề th m m ". ÿi u này có nghĩa là: Bao bì ph i đ m b o t nguyên v n v ch t l ng vàẩ ỹ ề ả ả ả ự ẹ ề ấ ượ s l ng hàng hoá t n i s n xu t đ n tay ng i tiêu dùng, ph i b o đ m h giáố ượ ừ ơ ả ấ ế ườ ả ả ả ạ thành s n ph m nh ng đ ng th i ph i b o đ m thu hút s chú ý c a ng i tiêu th .ả ẩ ư ồ ờ ả ả ả ự ủ ườ ụ Khi l a ch n lo i bao bì, lo i v t li u làm bao bì và ph ng pháp bao bì, ch hàngự ọ ạ ạ ậ ệ ươ ủ xu t nh p kh u ph i xét đ n nh ng đi u đã tho thu n trong h p đ ng, th đ n ph iấ ậ ẩ ả ế ữ ề ả ậ ợ ồ ứ ế ả xét đ n tính ch t c a hàng hoá (nh lý tính, hoá tính, hình d ng bên ngoài, màu s c,ế ấ ủ ư ạ ắ tr ng thái c a hàng hoá) đ i v i nh ng s tác đ ng c a môi tr ng và c a đi u ki nạ ủ ố ớ ữ ự ộ ủ ườ ủ ề ệ b c x p hàng... Ngoài ra, c n xét đ n nh ng nhân t d i đây: ố ế ầ ế ữ ố ướ + Đi u ki n v n t i: Khi l a ch n bao bì, ng i ta ph i xét đ n đo n đ ngề ệ ậ ả ự ọ ườ ả ế ạ ườ dài, ph ng pháp và th i gian c a vi c v n chuy n, kh năng ph i chuy n t i d cươ ờ ủ ệ ậ ể ả ả ể ả ở ọ đ ng, s chung đ ng v i hàng hoá khác trong quá trình chuyên ch ... ườ ự ụ ớ ở + Đi u ki n khí h u: ÿ i v i nh ng hàng hoá giao cho các n c có đ mề ệ ậ ố ớ ữ ướ ộ ẩ không khí cao (t i 90%) và nhi t đ trung bình t i 30-400C, ho c hàng hoá đi quaớ ệ ộ ớ ặ nh ng n c có khí h u nh v y, bao bì ph i là nh ng lo i đ c bi t b n v ng. Th ngữ ướ ậ ư ậ ả ữ ạ ặ ệ ề ữ ườ th ng, đó là nh ng hòm g ho c b ng kim khí đ c hàn ho c g n kín. Bên trong baoườ ữ ỗ ặ ằ ượ ặ ắ bì là l p gi y không th m n c và/ho c màng m ng PE. Nh ng b ph n ch b ngớ ấ ấ ướ ặ ỏ ữ ộ ậ ế ằ kim lo i, d b han r , c n bôi thêm d u m m t ngoài. ạ ễ ị ỉ ầ ầ ỡ ở ặ + Đi u ki n v lu t pháp và thu quan. ề ệ ề ậ ế m t s n c, lu t pháp c m nh p kh u nh ng hàng hoá có bao bì làmỞ ộ ố ướ ậ ấ ậ ẩ ữ làm t nh ng lo i nguyên li u nh t đ nh.Ví d : M và Tân-Tây- Lan, ng i ta c mừ ữ ạ ệ ấ ị ụ ở ỹ ườ ấ dùng bao bì b ng c khô, r m, gianh, r v.v.. m t vài n c khác l i cho phép nh pằ ỏ ơ ạ ộ ướ ạ ậ kh u lo i 1 nh v y n u ch hàng xu t trình gi y t ch ng nh n r ng các nguyên li uẩ ạ ư ậ ế ủ ấ ấ ờ ứ ậ ằ ệ bao bì đ đ c kh trùng. Ngoài ra, ph ng pháp bao bì đóng gói và v t li u bao bìẫ ượ ử ươ ậ ệ đóng gói còn tr c ti p nh h ng t i m c thu nh p kh u m t s n c thu c kh iự ế ả ưở ớ ứ ế ậ ẩ ở ộ ố ướ ộ ố liên hi p Anh, h i quan đòi h i ph i xu t trình nh ng ch ng t v xu t x c a bao bìệ ả ỏ ả ấ ữ ứ ừ ề ấ ứ ủ đ áp d ng su t thu quan u đãi cho nh ng hàng hoá nh p t các n c trong liênể ụ ấ ế ư ữ ậ ừ ướ hi p Anh.ệ Đ i v i nh ng hàng ch u thu theo tr ng l ng, có m t s n c thu thuố ớ ữ ị ế ọ ượ ộ ố ướ ế theo "tr ng l ng t nh lu t đ nh" là tr ng l ng còn l i sau khi đã l y tr ng l ng c bìọ ượ ị ậ ị ọ ượ ạ ấ ọ ượ ả c a hàng hoá tr đi tr ng l ng bì do h i quan quy đ nh s n. Trong tr ng h p này, rõủ ừ ọ ượ ả ị ẵ ườ ợ ràng tr ng l ng c a bao bì có th nh h ng t i m c thu quan nh p kh u.ọ ượ ủ ể ả ưở ớ ứ ế ậ ẩ + Đi u ki n chi phí v n chuy n: C c phí th ng đ c tính theo tr ng l ngề ệ ậ ể ướ ườ ượ ọ ượ c bì ho c th tích c a hàng hoá. Vì v y, rút b t tr ng l ng c a bao bì ho c thu h pả ặ ể ủ ậ ớ ọ ượ ủ ặ ẹ th tích c a hàng hoá s ti t ki m đ c chi phí v n chuy n. Ngoài ra mu n gi mể ủ ẽ ế ệ ượ ậ ể ố ả đ c chi phí v n chuy n còn ph i đ phòng tr m c p trong quá trình chuyên ch .ượ ậ ể ả ề ộ ắ ở Mu n tho mãn đ c nh ng đi u ki n này, ng i ta th ng dùng bao bì v a nh , v aố ả ượ ữ ề ệ ườ ườ ừ ẹ ừ b n ch c t n d ng không gian c a bao bì, thu nh b n thân hàng hoá l i, đ ng th iề ắ ậ ụ ủ ỏ ả ạ ồ ờ không đ l d u hi u c a hàng hoá đ c gói bên trong bao bì... ể ộ ấ ệ ủ ượ Vi c k ký mã hi u hàng xu t kh u ệ ẻ ệ ấ ẩ Ký mã hi u (marking) là nh ng ký hi u b ng ch , b ng s ho c b ng hình v đ cệ ữ ệ ằ ữ ằ ố ặ ằ ẽ ượ ghi trên các bao bì bên ngoài nh m thông báo nh ng chi ti t c n thi t cho vi c giaoằ ữ ế ầ ế ệ nh n, b c d ho c b o qu n hàng hoá.ậ ố ỡ ặ ả ả K ký mã hi u là m t khâu c n thi t c a quá trình đóng gói bao bì nh m: ẻ ệ ộ ầ ế ủ ằ - B o đ m thu n l i cho công tác giao nh n. ả ả ậ ợ ậ - H ng d n ph ng pháp, k thu t b o qu n, v n chuy n, b c d hàng hoá. ướ ẫ ươ ỹ ậ ả ả ậ ể ố ỡ Ký mã hi u c n ph i bao g m: ệ ầ ả ồ + Nh ng d u hi u c n thi t đ i v i ng i nh n hàng nh : tên ng i nh n và tênữ ấ ệ ầ ế ố ớ ườ ậ ư ườ ậ ng i g i, tr ng l ng t nh và tr ng l ng c bì, s h p đ ng, s hi u chuy n hàng,ườ ử ọ ượ ị ọ ượ ả ố ợ ồ ố ệ ế s hi u ki n hàng. ố ệ ệ + Nh ng chi ti t c n thi t cho vi c t ch c v n chuy n hàng hoá nh : tên n c vàữ ế ầ ế ệ ổ ứ ậ ể ư ướ tên đ a đi m hàng đ n, tên n c và tên đ a đi m hàng đi, hành trình chuyên ch , sị ể ế ướ ị ể ở ố v n đ n, tên tàu, s hi u c a chuy n đi. ậ ơ ố ệ ủ ế + Nh ng d u hi u h ng d n cách x p đ t, b c d và b o qu n hàng hoá trênữ ấ ệ ướ ẫ ế ặ ố ỡ ả ả đ ng đi t n i s n xu t đ n n i tiêu th , nh : d v , m ch này, tránh m a, nguyườ ừ ơ ả ấ ế ơ ụ ư ễ ỡ ở ỗ ư hi m... ể Vi c k ký mã hi u c n ph i đ t đ c yêu c u sau: Sáng s a, d đ c, không phaiệ ẻ ệ ầ ả ạ ượ ầ ủ ễ ọ màu, không th m n c, s n (ho c m c) không làm nh h ng đ n ph m ch t hàngấ ướ ơ ặ ự ả ưở ế ẩ ấ hoá. Đ làm hình thành m t lô hàng, ngoài nh ng công vi c trên đây, đ n v kinh doanhể ộ ữ ệ ơ ị xu t kh u còn ph i ki m tra hàng hoá và l y gi y ch ng nh n s phù h p c a hàngấ ẩ ả ể ấ ấ ứ ậ ự ợ ủ hoá v i quy đ nh c a h p đ ng (gi y ch ng nh n ph m ch t, gi y ch ng nh n ki mớ ị ủ ợ ồ ấ ứ ậ ẩ ấ ấ ứ ậ ể d ch...). ị Ki m tra ch t l ngể ấ ượ - Ki m nghi m và ki m nghi m hàng xu t kh u.ể ệ ể ệ ấ ẩ Tr c khi giao hàng, ng i xu t kh u có nghĩa v ph i ki m tra hàng vướ ườ ấ ẩ ụ ả ể ề ph m ch t, s l ng tr ng l ng, bao bì (t c ki m nghi m) ho c n u hàng hoá xu tẩ ấ ố ượ ọ ượ ứ ể ệ ặ ế ấ kh u là đ ng v t, th c v t ph i ki m tra lây lan b nh d ch (t c ki m d ch đ ng v t,ẩ ộ ậ ự ậ ả ể ệ ị ứ ể ị ộ ậ ki m d ch th c v t). Vi c ki m nghi m và ki m d ch đ c ti n hành hai c p: c sể ị ự ậ ệ ể ệ ể ị ượ ế ở ấ ở ơ ở và c a kh u. trong đó vi c ki m tra c s ) t c đ n v s n xu t, thu mua chở ử ẩ ệ ể ở ơ ở ứ ở ơ ị ả ấ ế bi n, nh các n c xí nghi p ...) có vai trò quy t đ nh nh t và có tác d ng tri t đế ư ướ ệ ế ị ấ ụ ệ ể nh t. Còn vi c ki m tra hàng hoá c a kh u có tác d ng th m tra l i k t qu ki m traấ ệ ể ở ử ẩ ụ ẩ ạ ế ả ể c s và th c hi n th t c qu c t . ở ơ ở ự ệ ủ ụ ố ế Vi c ki m nghi m c s là do t ch c ki m tra "ch t l ng s nệ ể ệ ở ơ ở ổ ứ ể ấ ượ ả ph m"(KCS) ti n hành. Tuy nhiên th tr ng đ n v v n là ng i ch u trách nhi m vẩ ế ủ ưở ơ ị ẫ ườ ị ệ ề ph m ch t hàng hoá. Vì v y trên gi y ch ng nh n ph m ch t, bên c nh nh ng ch kýẩ ấ ậ ấ ứ ậ ẩ ấ ạ ữ ữ c a b ph n KCS, ph i có ch ký c a th tr ng đ n v . ủ ộ ậ ả ữ ủ ủ ưở ơ ị Vi c ki m d ch th c v t c s là do phòng b o v th c v t (c a huy n,ệ ể ị ự ậ ở ơ ở ả ệ ự ậ ủ ệ qu n, ho c nông tr ng ti n hành. Vi c ki m d ch đ ng v t c s là phòng (ho cậ ặ ở ườ ế ệ ể ị ộ ậ ở ơ ở ặ tr m) thú y (c a huy n, qu n ho c c a nông tr ng) ti n hành. ạ ủ ệ ậ ặ ủ ườ ế C c thú y và C c b o v th c v t đ u có chi nhánh các c a kh u (nhụ ụ ả ệ ự ậ ề ở ử ẩ ư c ng, ga qu c t ). Công ty giám đ nh hàng hoá xu t nh p kh u cũng đ t các tr mả ố ế ị ấ ậ ẩ ặ ở ạ và các chi nhánh công ty. Do đó n u có yêu c u ki m tra hàng hoá các c a kh uế ầ ể ở ử ẩ tr c khi g i hàng xu t kh u, ch c a hàng ph i đ ngh các c quan ch ng nh n (vướ ử ấ ẩ ủ ử ả ề ị ơ ứ ậ ề ph m ch t ho c v s ki m d ch) đ i v i hàng hoá trong th i h n ch m nh t là 7 ngàyẩ ấ ặ ề ự ể ị ố ớ ờ ạ ạ ấ tr c khi hàng đ c b c xu ng tàu. ướ ượ ố ố - Ki m tra ch t l ng hàng nh p kh u.ể ấ ượ ậ ẩ Theo tinh th n các quy đ nh c a Vi t Nam, hàng nh p kh u khi v qua c aầ ị ủ ệ ậ ẩ ề ử kh u c n đ c ki m tra k càng, m i c quan tuý theo ch c năng c a mình ph i ti nẩ ầ ượ ể ỹ ỗ ơ ứ ủ ả ế hành công vi c ki m tra đó. ệ ể C quan giao thông (ga c ng) ph i ki m tra niêm phong c p chì tr c khi dơ ả ả ể ặ ướ ỡ hàng ra kh i ph ng ti n v n t i. N u hàng có th có t n th t ho c x p đ t khôngỏ ươ ệ ậ ả ế ể ổ ấ ặ ế ặ theo lô, theo v n đ n thì c quan giao thông m i công ty giám đ nh l p biên b n giámậ ơ ơ ờ ị ậ ả đ nh d i tàu (Survery Reports). N u hàng chuyên ch đ ng bi n mà b thi u h t,ị ướ ế ở ườ ể ị ế ụ m t mát ph i có " biên b n k t toán nh n hàng v i tàu" (Report on receipt of cargo)ấ ả ả ế ậ ớ còn n u b đõ v -ph i có " biên b n hàng đ v h h ng" (Cargo outturn report). N uế ị ỡ ả ả ổ ỡ ư ỏ ế tàu ch hàng đã nh neo r i vi c thi u h t m i b phát hi n, ch c a hàng yêu c uở ổ ồ ệ ế ụ ớ ị ệ ủ ử ầ VOSA c p " gi y ch ng nh n hàng thi u" (Certificate of shortlanded cargo). ấ ấ ứ ậ ế Doanh nghi p nh p kh u, v i t cách là m t bên đ ng tên trên v n đ n, ph iệ ậ ẩ ớ ư ộ ứ ậ ơ ả l p th d kháng (letter of reservation), n u nghi ng ho c th c s th y hàng có t nậ ư ự ế ờ ặ ự ự ấ ổ th t sau đó ph i yêu c u công ty b o hi m l p biên b n giám đ nh (Survey report), nêuấ ả ầ ả ể ậ ả ị t n th t x y ra b i nh ng r i ro đã đ c mua b o hi m. Trong nh ng tr ng h p khácổ ấ ả ở ữ ủ ượ ả ể ữ ườ ợ ph i yêu c u công ty giám đ nh ti n hành ki m tra hàng hoá và l p ch ng th giámả ầ ị ế ể ậ ứ ư đ nh (Inspection certificate). ị Các c quan ki m d ch ph i th c hi n nhi m v ki m d ch n u hàng nh pơ ể ị ả ự ệ ệ ụ ể ị ế ậ kh u là đ ng ho c th c v t. ẩ ộ ặ ự ậ Thuê tàu l u c cư ướ Trong quá trình th c hi n h p đ ng mua bán ngo i th ng vi c thuê tàu chự ệ ợ ồ ạ ươ ệ ở hàng đ c ti n hành d a vào ba căn c sau đây: Nh ng đi u kho n c a h p đ ngượ ế ự ứ ữ ề ả ủ ợ ồ mua bán ngo i th ng, đ c đi m hàng mua bán và đi u ki n v n t i.ạ ươ ặ ể ề ệ ậ ả Ch ng h n n u đi u ki n c s giao hàng c a h p đ ng xu t kh u là CIF ho cẳ ạ ế ề ệ ơ ở ủ ợ ồ ấ ẩ ặ C and F (c ng đ n) ho c c a h p đ ng nh p kh u là FOB ( c ng đi) thì ch hàngả ế ặ ủ ợ ồ ậ ẩ ả ủ xu t nh p kh u ph i thuê tàu bi n đ ch hàng. Tàu này có th là tàu chuy n n uấ ậ ẩ ả ể ể ở ể ế ế hàng có kh i l ng l n và đ tr n (bulk cargo). Do đó có th có tàu ch (liner) n uố ượ ớ ể ầ ể ợ ế hàng l t , l t v t, đóng trong bao ki n (general cargo) và trên đ ng hàng đi cóẻ ẻ ặ ặ ệ ườ chuy n tàu ch (regular line). Vi c thuê khoang tàu ch còn g i là l u c c (Booking aế ợ ệ ợ ọ ư ướ ship’s space). N u đi u ki n c s giao hàng c a h p đ ng xu t kh u là CPT (c ng đ n)ế ở ề ệ ơ ở ủ ợ ồ ấ ẩ ả ế ho c CIP (c ng đ n) ho c c a h p đ ng nh p kh u là FCA (c ng đi), thì ch c aặ ả ế ặ ủ ợ ồ ậ ẩ ả ủ ủ hàng xu t nh p kh u ph i thuê container ho c tàu Ro/Ro đ ch hàng. Trong tr ngấ ậ ẩ ả ặ ể ở ườ h p chuy n ch hàng b ng container, hàng đ c giao cho ng i v n t i theo m tợ ể ở ằ ượ ườ ậ ả ộ trong hai ph ng th c:ươ ứ - N u hàng đ m t container (Full container load - FCL), ch c a hàng ph iế ủ ộ ủ ử ả đăng ký thuê container, ch u chi phí ch container r ng t bãi container (Containerị ở ỗ ừ yard Cy) v c s c a mình, đóng hàng vào container, r i giao cho ng i v n t i. ề ơ ở ủ ồ ườ ậ ả - N u hàng không đ m t container (less than container load - LCL), ch c aế ủ ộ ủ ử hàng ph i giao hàng cho ng i v n t i t i ga container (container freight station -ả ườ ậ ả ạ CFS). Vi c thuê tàu, l u c c đòi h i có kinh nghi m nghi p v , có thông tin v tìnhệ ư ướ ỏ ệ ệ ụ ề hình th tr ng thuê tàu và tinh thông các đi u ki n thuê tàu. Vì v y, trong nhi uị ườ ề ệ ậ ề tr ng h p, ch hàng xu t nh p kh u th ng u thác vi c thuê tàu, l u c c cho m tườ ợ ủ ấ ậ ẩ ườ ỷ ệ ư ướ ộ công ty hàng h i nh : công ty thuê tàu và môi gi i hàng h i (Vietfracht), công ty đ i lýả ư ớ ả ạ tàu bi n (VOSA)... ể C s pháp lý đi u ti t m i quan h gi a hai bên u thác thuê tàu v i bên nh nơ ở ề ế ố ệ ữ ỷ ớ ậ u thác thuê tàu là h p đ ng u thác. Có hai lo i h p đ ng u thác thuê tàu: ỷ ợ ồ ỷ ạ ợ ồ ỷ - H p đ ng u thác thuê tàu c năm. ợ ồ ỷ ả - H p đ ng u thác chuy n.ợ ồ ỷ ế Ch hàng xu t nh p kh u căn c vào đ c đi m v n chuy n c a hàng hoá đủ ấ ậ ẩ ứ ặ ể ậ ể ủ ể l a ch n lo i hình h p đ ng cho thích h p. ự ọ ạ ợ ồ ợ Mua b o hi m.ả ể Hàng hoá chuy n ch trên bi n th ng g p nhi u r i ro, t n th t. Vì th b oể ở ể ườ ặ ề ủ ổ ấ ế ả hi m hàng hoá đ ng bi n là lo i b o hi m ph bi n nh t trong ngo i th ng. ể ườ ể ạ ả ể ổ ế ấ ạ ươ Các ch hàng xu t nh p kh u c a ta, khi c n mua b o hi m đ u mua t i côngủ ấ ậ ẩ ủ ầ ả ể ề ạ ty Vi t Nam. H p đ ng b o hi m có th là h p đ ng b o hi m bao (open policy) ho cệ ợ ồ ả ể ể ợ ồ ả ể ặ là h p đ ng b o hi m chuy n (voyage policy). Khi mua b o hi m bao, ch hàng (t cợ ồ ả ể ế ả ể ủ ứ đ n v kinh doanh xu t nh p kh u) ký h p đ ng t đ u năm, còn đ n khi giao hàngơ ị ấ ậ ẩ ợ ồ ừ ầ ế xu ng tàu xong ch hàng ch g i đ n công ty b o hi m m t thông báo b ng văn b nố ủ ỉ ử ế ả ể ộ ằ ả g i là: "Gi y báo b t đ u v n chuy n" khi mua b o hi m chuy n, ch hàng ph i g iọ ấ ắ ầ ậ ể ả ể ế ủ ả ử đ n công ty b o hi m m t văn b n g i là: "Gi y yêu c u b o hi m ". Trên s "Gi yế ả ể ộ ả ọ ấ ầ ả ể ở ấ yêu c u..."này, ch hàng và công ty b o hi m đàm phán ký k t h p đ ng b o hi m. ầ ủ ả ể ế ợ ồ ả ể Làm th t c h i quan. ủ ụ ả Hàng hoá khi đi ngang qua biên gi i qu c gia đ xu t kh u ho c nh p kh u đ uớ ố ể ấ ẩ ặ ậ ẩ ề ph i làm th h i quan. Vi c làm th t c h i quan g m ba b c ch y u sau đây: ả ủ ả ệ ủ ụ ả ồ ướ ủ ế - Khai báo h i quan.ả Ch hàng khai báo các chi ti t v hàng hoá lên t khai (customsủ ế ề ờ declanration) đ c quan h i quan ki m tra các th t c gi y t . Yêu c u c a vi c khaiể ơ ả ể ủ ụ ấ ờ ầ ủ ệ này là trung th c và chính xác. N i dung c a t khai bao g m nh ng m c nh : Lo iự ộ ủ ờ ồ ữ ụ ư ạ hàng, (hàng m u d ch, hàng trao đ i ti u ng ch biên gi i hàng t m nh p tái xu t...),ậ ị ổ ể ạ ớ ạ ậ ấ tên hàng, s , kh i l ng, giá tr hàng, tên công c v n t i, xu t kh u ho c nh p kh uố ố ượ ị ụ ậ ả ấ ẩ ặ ậ ẩ v i n c nào... t khai h i quan ph i đ c xu t trình kèm theo m t s ch ng t khác,ớ ướ ờ ả ả ượ ấ ộ ố ứ ừ mà ch y u là: gi y phép xu t nh p kh u, hoá đ n phi u đóng gói, b ng kê chi ti t. ủ ế ấ ấ ậ ẩ ơ ế ả ế - Xu t trình hàng hoá.ấ Hàng hoá xu t nh p kh u ph i đ c x p x p tr t t thu n ti n cho vi c ki mấ ậ ẩ ả ượ ắ ế ậ ự ậ ệ ệ ể soát. Ch hàng ph i ch u chi phí và nhân công v vi c m , đóng các ki n hàng. Yêuủ ả ị ề ệ ở ệ c u c a vi c xu t trình hàng hoá cũng là s trung th c c a ch hàng. Đ th c hi nầ ủ ệ ấ ự ự ủ ủ ể ự ệ th t c ki m tra và giám sát ch hàng ph i n p th t c phí h i quan. ủ ụ ể ủ ả ộ ủ ụ ả - Th c hi n các quy t đ nh c a h i quan.ự ệ ế ị ủ ả Sau khi ki m soát gi y t và hàng hoá, h i quan s ra nh ng quy t đ nh nh :ể ấ ờ ả ẽ ữ ế ị ư Cho hàng đ c phép ngang qua biên gi i (thông quan), cho hàng đi qua m t cách cóượ ớ ộ đi u ki n (nh ph i s a ch a, ph i bao bì l i...) cho hàng đi qua sau khi ch hàng đãề ệ ư ả ử ữ ả ạ ủ n p thu ; l u kho ngo i quan (bonded warehouse) hàng không đ c xu t (ho c nh p)ộ ế ư ạ ượ ấ ặ ậ kh u... nghĩa v c a ch hàng là ph i nghiêm túc th c hi n các quy t đ nh đó. Vi c viẩ ụ ủ ủ ả ự ệ ế ị ệ ph m các quy t đ nh đó thu c t i hình s . ạ ế ị ộ ộ ự Giao nh n hàng v i tàu.ậ ớ - Giao hàng xu t kh u.ấ ẩ Hàng xu t kh u c a ta đ c giao, v c b n, b ng đ ng bi n và đ ngấ ẩ ủ ượ ề ơ ả ằ ườ ể ườ s t. N u hàng đ c giao b ng đ ng bi n, ch hàng ph i ti n hành các vi c sau: ắ ế ượ ằ ườ ể ủ ả ế ệ + Căn c vào chi ti t hàng xu t kh u, l p b ng đăng ký hàng chuyên chứ ế ấ ẩ ậ ả ở cho ng i v n t i (đ i di n hàng h i ho c thuy n tr ng ho c Công ty đ i lý tàu bi n)ườ ậ ả ạ ệ ả ặ ề ưở ặ ạ ể đ đ i l y s đ x p hàng (Stowage plan). ể ổ ấ ơ ồ ế + Trao đ i v i c quan đi u đ c ng đ n m v ng ngày gi làm hàng. ổ ớ ơ ề ộ ả ể ắ ữ ờ + B trí ph ng ti n đem hàng vào c ng, x p hàng lên tàu. ố ươ ệ ả ế + L y biên lai thuy n phó (Mate,s receipt) và đ i biên lai thuy n phó l y v nấ ề ổ ề ấ ậ đ n đ ng bi n. ơ ườ ể V n đ n đ ng bi n ph i là v n đ n hoàn h o, đã b c hàng( Clean on boardậ ơ ườ ể ả ậ ơ ả ố B/L) và ph i chuy n nh ng đ c ( Negotiable). ả ể ượ ượ N u hàng hoá đ c giao b ng container khi chi m đ m t container (FCL),ế ượ ằ ế ủ ộ ch hàng ph i đăng lý thuê container, đóng hàng vào container và l p b ng kê hàngủ ả ậ ả trong container (container list). Khi hàng giao không chi m h t m t container (LCL),ế ế ộ ch hàng ph i l p "b n đăng ký hàng chuyên ch " (cargo list). Sau khi đăng ký đ củ ả ậ ả ở ượ ch p thu n , ch hàng giao hàng đ n ga container cho ng i v n t i. ấ ậ ủ ế ườ ậ ả N u hàng hoá chuyên ch b ng đ ng s t, ch hàng ph i k p th i đăng kýế ở ằ ườ ắ ủ ả ị ờ v i c quan đ ng s t đ xin c p toa xe phù h p v i tính ch t hàng hoá và kh i l ngớ ơ ườ ắ ể ấ ợ ớ ấ ố ượ hàng hoá. Khi đã d c c p toa xe, ch hàng t ch c b c x p hàng, niêm phong c pượ ấ ủ ổ ứ ố ế ặ chì làm các ch ng t v n t i, trong đó ch y u là v n đ n đ ng s t. ứ ừ ậ ả ủ ế ậ ơ ườ ắ - Giao nh n hàng nh p kh u.ậ ậ ẩ Các c quan v n t i (ga, c ng) có trách nhi m ti p nh n hàng hoá nh pơ ậ ả ả ệ ế ậ ậ kh u trên các ph ng ti n v n t i t n c ngoài vào, b o qu n hàng hoá đó trong quáẩ ươ ệ ậ ả ừ ướ ả ả trình x p d , l u kho, l u bãi và giao cho các đ n v đ t hàng theo l nh giao hàng c aế ỡ ư ư ơ ị ặ ệ ủ t ng công ty đã nh p hàng t đó. ổ ậ ừ Do đó đ n v kinh doanh nh p kh u ph i tr c ti p ho c thông qua m t đ n vơ ị ậ ẩ ả ự ế ặ ộ ơ ị nh n u thác giao nh n ( nh Vietrans ch ng h n), ti n hành: ậ ỷ ậ ư ẳ ạ ế + Ký k t h p d ng u thác cho c quan v n t i (ga, c ng) v vi c giaoế ợ ồ ỷ ơ ậ ả ả ề ệ nh n hàng t tàu n c ngoài v . ậ ừ ở ướ ề + Xác nh n v i c quan v n t i k ho ch ti p nh n hàng nh p kh u t ngậ ớ ơ ậ ả ế ạ ế ậ ậ ẩ ừ năm, t ng quý, l ch tàu, c c u m t hàng đi u ki n k thu t khi b c d , v n chuy nừ ị ơ ấ ặ ề ệ ỹ ậ ố ỡ ậ ể giao nh n. ậ + Cung c p các tài li u c n thi t cho vi c giao nh n hàng hoá (nh v nấ ệ ầ ế ệ ậ ư ậ đ n, l nh giao hàng...) n u tàu bi n không giao nh ng tài li u đó cho c quan v n t i. ơ ệ ế ể ữ ệ ơ ậ ả + Thông báo cho các đ n v trong n c đ t mua hàng nh p kh u (n u hàngơ ị ướ ặ ậ ẩ ế nh p kh u cho m t đ n v trong n c) v d ki n ngày hàng v , ngày th c t tàu chậ ẩ ộ ơ ị ướ ề ự ế ề ự ế ở hàng v đ n c ng ho c ngày toa xe ch hàng v sân ga giao nh n. ề ế ả ặ ở ề ậ + Thanh toán cho c quan v n t i các kho n phí t n v giao nh n, b c x pơ ậ ả ả ổ ề ậ ố ế b o qu n và v n chuy n hàng nh p kh u. ả ả ậ ể ậ ẩ + Theo dõi vi c giao nh n, đôn đ c c quan v n t i l p nh ng biên b nệ ậ ố ơ ậ ả ậ ữ ả (n u c n) v hàng hoá và gi i quy t trong ph m vi c a mình nh ng v n đ x y raế ầ ề ả ế ạ ủ ữ ấ ề ả trong vi c giao nh n. ệ ậ Trong tr ng h p hàng nh p kh u x p trong container có th là m t trongườ ợ ậ ẩ ế ể ộ hai kh năng sau: ả + N u hàng đ m t container (FCL), c ng giao container cho ch hàngế ủ ộ ả ủ nh n v c s c a mình và h i quan ki m hoá t i c s . ậ ề ơ ở ủ ả ể ạ ơ ở + N u hàng không đ m t container (LCL), c ng giao container cho chế ủ ộ ả ủ hàng có nhi u hàng nh t mang v c s đ d hàng, phân chia, v i s giám sát c aề ấ ề ơ ở ể ỡ ớ ự ủ h i quan. N u c ng là ng i m container đ phân chia thì ch hàng làm th t c nhả ế ả ườ ở ể ủ ủ ụ ư nh n hàng l .ậ ẻ Làm th t c thanh toán.ủ ụ - Thanh toán b ng th tín d ng.ằ ư ụ + Th c hi n h p đ ng xu t kh u. ự ệ ợ ồ ấ ẩ N u h p đ ng xu t kh u quy đ nh vi c thanh toán b ng th tín d ng, đ nế ợ ồ ấ ẩ ị ệ ằ ư ụ ơ v kinh doanh xu t kh u ph i đôn đ c ng i mua n c ngoài m th tín d ng (L/C)ị ấ ẩ ả ố ườ ở ướ ở ư ụ đúng h n và sau khi nh n đ c L/C ph i ki m tra L/Cvà kh năng thu n ti n trongạ ậ ượ ả ể ả ậ ệ vi c thu ti n hàng xu t kh u L/C đó. N u L/C không đáp ng đ c nh ng yêu c uệ ề ấ ẩ ế ứ ượ ữ ầ này, c n ph i bu c ng i mua s a đ i l i r i ta m i giao hàng.ầ ả ộ ườ ử ổ ạ ồ ớ Khi l p b ch ng t thanh toán, nh ng đi m quan tr ng c n đ c quánậ ộ ứ ừ ữ ể ọ ầ ượ tri t là: Nhanh chóng, chính xác, phù h p v i nh ng yêu c u c a L/C c v n i dungệ ợ ớ ữ ầ ủ ả ề ộ l n hình th c. ẫ ứ + Th c hi n h p đ ng nh p kh u.ự ệ ợ ồ ậ ẩ Khi h p đ ng nh p kh u quy đ nh ti n hàng thanh toán b ng L/C, m tợ ồ ậ ẩ ị ề ằ ộ trong các vi c đ u tiên mà bên mua ph i làm đ th c h p đ ng đó là vi c m L/C . ệ ầ ả ể ự ợ ồ ệ ở Th i gian m L/C, n u h p đ ng không quy đ nh gì, ph thu c vào th iờ ở ế ợ ồ ị ụ ộ ờ gian giao hàng. Thông th ng L/C đ c m kho ng 20 - 25 ngày tr c khi đ n th iườ ượ ở ả ướ ế ờ gian giao hàng (n u khách hàng Châu Âu). ế ở Căn c m L/C là các đi u kho n c a h p đ ng nh p kh u. Khi m L/C,ứ ở ề ả ủ ợ ồ ậ ẩ ở T ng công ty ho c công ty xu t nh p kh u d a vào căn c này đ đi n vào m t m uổ ặ ấ ậ ẩ ự ứ ể ề ộ ẫ g i là " Gi y xin m tín d ng kho n nh p kh u". ọ ấ ở ụ ả ậ ẩ Gi y xin m tín d ng kho n nh p kh u kèm theo b n sao h p đ ng vàấ ở ụ ả ậ ẩ ả ợ ồ gi y phép nh p kh u đ c chuy n đ n ngân hàng ngo i th ng cùng v i hai uấ ậ ẩ ượ ể ế ạ ươ ớ ỷ nhi m chi: m t u nhi m chi đã ký qu theo quy đ nh v vi c m L/C và m t u nhi mệ ộ ỷ ệ ỹ ị ề ệ ở ộ ỷ ệ chi n a đ tr th t c phí cho ngân hàng v vi c m L/C. ữ ể ả ủ ụ ề ệ ở Khi b ch ng t g c t n c ngoài v đ n ngân hàng ngo i th ng đ nộ ứ ừ ố ừ ướ ề ế ạ ươ ơ v kinh doanh nh p kh u ph i ki m tra ch ng t và n u ch ng t h p l , tr ti n choị ậ ẩ ả ể ứ ừ ế ứ ừ ợ ệ ả ề ngân hàng. Có nh v y, đ n v kinh doanh nh p kh u m i nh n đ c ch ng t đ điư ậ ơ ị ậ ẩ ớ ậ ượ ứ ừ ể nh n hàng. ậ - Thanh toán b ng ph ng th c nh thu.ằ ươ ứ ờ N u h p đ ng xu t kh u quy đ nh thanh toán ti n hàng b ng ph ng th cế ợ ồ ấ ẩ ị ề ằ ươ ứ nh thu thì ngay sau khi giao hàng, đ n v kinh doanh xu t kh u ph i hoàn thành vi cờ ơ ị ấ ẩ ả ệ l p ch ng t và xu t trình cho ngân hàng đ u thác cho ngân hàng vi c thu đòi ti n. ậ ứ ừ ấ ể ỷ ệ ề Ch ng t thanh toán c n đ c l p h p l , chính xác và đ c nhanh chóngứ ừ ầ ượ ậ ợ ệ ượ giao cho ngân hàng nh m nhanh chóng thu h i v n.ằ ồ ố N u h p đ ng nh p kh u quy đ nh thanh toán ti n hàng b ng ph ng th cế ợ ồ ậ ẩ ị ề ằ ươ ứ nh thu thì sau khi nh n hàng ch ng t ngân hàng ngo i th ng, đ n v kinh doanhờ ậ ứ ừ ở ạ ươ ơ ị nh p kh u đ c ki m tra ch ng t trong m t th i gian nh t đ nh, n u trong th i gianậ ẩ ượ ể ứ ừ ộ ờ ấ ị ế ờ này, đ n v kinh doanh nh p kh u không có lý do chính đáng t ch i thanh toán thìơ ị ậ ẩ ừ ố ngân hàng xem nh yêu c u đòi ti n h p l . Quá th i h n quy đ nh cho vi c ki m traư ầ ề ợ ệ ờ ạ ị ệ ể ch ng t , m i tranh ch p gi a bên bán và bên mua v thanh toán ti n hàng s đ cứ ừ ọ ấ ữ ề ề ẽ ượ tr c ti p gi i quy t gi a các bên đó ho c qua c quan tr ng tài. ự ế ả ế ữ ặ ơ ọ Khi u n i và gi i quy t khi u n i.ế ạ ả ế ế ạ - Khi th c hi n h p đ ng nh p kh u, n u ch hàng xu t nh p kh u phát hi nự ệ ợ ồ ậ ẩ ế ủ ấ ậ ẩ ệ th y hàng nh p kh u b t n th t, đ v thi u h t, m t mát, thì c n l p h s khi u n iấ ậ ẩ ị ổ ấ ỗ ỡ ế ụ ấ ầ ậ ồ ơ ế ạ ngay đ kh i b l th i gian khi u n i. ể ỏ ỏ ỡ ờ ế ạ Đ i t ng khi u n i là ng i bán, n u hàng có ch t l ng, ho c s l ngố ượ ế ạ ườ ế ấ ượ ặ ố ượ không phù h p v i h p đ ng, có bao bì không thích đáng, th i h n giao hàng b viợ ớ ợ ồ ờ ạ ị ph m, hàng giao không đ ng b , thanh toán nh m l n... ạ ồ ộ ầ ẫ Đ i t ng khi u n i là ng i v n t i n u hàng b t n th t trong quá trìnhố ượ ế ạ ườ ậ ả ế ị ổ ấ chuyên ch ho c n u s t n th t đó do l i cu ng i v n t i gây nên. ở ặ ế ự ổ ấ ỗ ả ườ ậ ả Đ i t ng khi u n i là công ty b o hi m n u hàng hoá - đ i t ng c a b oố ượ ế ạ ả ể ế ố ượ ủ ả hi m b t n th t do thiên tai, t i n n b t ngò ho c do l i c a ng i th ba gây nên, khiể ị ổ ấ ạ ạ ấ ặ ỗ ủ ườ ứ nh ng r i ro này đã đ c mua b o hi m.ữ ủ ượ ả ể Đ n khi u n i ph i kèm theo nh ng b ng ch ng v vi c t n th t (nh biênơ ế ạ ả ữ ằ ứ ề ệ ổ ấ ư b n giám đ nh, COR, ROROC hay CSC v.v...), hoá đ n , v n đ n đ ng bi n, đ nả ị ơ ậ ơ ườ ể ơ b o hi m (n u khi u n i công ty b o hi m ) v.v... ả ể ế ế ạ ả ể Khi th c hi n h p đ ng xu t kh u, n u ch hàng xu t kh u b khi u n i đòiự ệ ợ ồ ấ ẩ ế ủ ấ ẩ ị ế ạ b i th ng, c n ph i có thái đ nghiêm túc, th n tr ng trong vi c xem xét yêu c u c aồ ườ ầ ả ộ ậ ọ ệ ầ ủ khách hàng (ng i nh p kh u). Vi c gi i quy t ph i kh n tr ng k p th i có tình có lý.ườ ậ ẩ ệ ả ế ả ẩ ươ ị ờ N u khi u n i c a khách hàng là c s , ch hàng xu t kh u có th gi iế ế ạ ủ ơ ở ủ ấ ẩ ể ả quy t b ng m t trong nh ng ph ng pháp nh : ế ằ ộ ữ ươ ư + Giao hàng thi u. ế + Giao hàng t t thay th hàng kém ch t l ng. ố ế ấ ượ + S a ch a hàng h ng; ữ ữ ỏ + Gi m giá hàng mà s ti n gi m giá đ c trang tr i b ng hàng hoá giaoả ố ề ả ượ ả ằ vào th i gian sau đó. ờ - N u vi c khi u n i không đ c gi i quy t th a đáng hai bên có th ki n nhauế ệ ế ạ ượ ả ế ỏ ể ệ t i h i đ ng tr ng tài (n u tho thu n tr ng tài) ho c t i Toà án.ạ ộ ồ ọ ế ả ậ ọ ặ ạ Nh ng ch ng t và ph ng ti n tín d ng trong quá trình th c hi n h p đ ng mua bánữ ứ ừ ươ ệ ụ ự ệ ợ ồ qu c t . ố ế Khái ni m chung.ệ Ch ng t là nh ng văn b n ch a đ ng nh ng thông tin (v hàng hoá, v v n t i,ứ ừ ữ ả ứ ự ữ ề ề ậ ả b o hi m v.v..) dùng đ ch ng minh s vi c, làm c s cho vi c thanh toán ti n hàngả ể ể ứ ự ệ ơ ở ệ ề ho c khi u n i đòi b i th ng...ặ ế ạ ồ ườ Nh ng ch ng t c b n c a quá trình th c hi n h p đ ng mua bán ngoa th ngữ ứ ừ ơ ả ủ ự ệ ợ ồ ị ươ là nh ng ch ng t xác nh n vi c ch p hành h p đ ng đó, nh là xác nh n vi c ng iữ ứ ừ ậ ệ ấ ợ ồ ư ậ ệ ườ bán giao hàng, vi c chuyên ch hàng, vi c b o hi m hàng hoá, vi c làm th t c h iệ ở ệ ả ể ệ ủ ụ ả quan. Nh ng ch ng t này bao g m nhi u lo i, m i lo i có n i dung và hình th c khácữ ứ ừ ồ ề ạ ỗ ạ ộ ứ nhau. Nh ng nói chung, chúng đ u đ c trình bày trên nh ng m u in s n. Nh ng chiư ề ượ ữ ẫ ẵ ữ ti t chung cho n i dung c a t t c các ch ng t là: tên c a t ng công ty ho c công tyế ộ ủ ấ ả ứ ừ ủ ổ ặ xu t nh p kh u, đ a ch , s đi n tho i và đi n tín c a nó, tên ch ng t , ngày tháng vàấ ậ ẩ ị ỉ ố ệ ạ ệ ủ ứ ừ n i l p ch ng t , s h p đ ng và ngày tháng ký k t h p đ ng, tên tàu ch hàng và sơ ậ ứ ừ ố ợ ồ ế ợ ồ ở ố v n đ n, tên hàng và mô t hàng hoá, s l ng, (s ki n tr ng l ng c bì, tr ngậ ơ ả ố ượ ố ệ ọ ượ ả ọ l ng t nh), lo i bao bì và ký mã hi u hàng hoá. ượ ị ạ ệ Căn c vào ch c năng c a chúng, các ch ng t đ c chia thành các lo i: Ch ngứ ứ ủ ứ ừ ượ ạ ứ t hàng hoá , ch ng t v n t i, ch ng t b o hi m, ch ng t kho hàng và ch ng từ ứ ừ ậ ả ứ ừ ả ể ứ ừ ứ ừ h i quan. Ngoài ra trong quá trình th c hi n h p đ ng, các bên luôn ti p xúc v i cácả ự ệ ợ ồ ế ớ ph ng ti n tín d ng nh H i Phi u, séc v.v... ươ ệ ụ ư ố ế Ch ng t hàng hoá. ứ ừ Ch ng t hàng hoá có tác d ng nói rõ đ c đi m v giá tr , ch t l ng và s l ngứ ừ ụ ặ ể ề ị ấ ượ ố ượ c a hàng hoá. Nh ng ch ng t này do ng i xu t trình và ng i mua s tr ti n khiủ ữ ứ ừ ườ ấ ườ ẽ ả ề nh n đ c chúng. Nh ng ch ng t ch y u c a lo i này là hoá đ n th ng m i, b ngậ ượ ữ ứ ừ ủ ế ủ ạ ơ ươ ạ ả kê chi ti t, phi u đóng gói, gi y ch ng nh n ph m ch t. ế ế ấ ứ ậ ẩ ấ Hóa đ n th ng m i (Commercial invoice): là ch ng t c b n c a khâu côngơ ươ ạ ứ ừ ơ ả ủ tác thanh toán. Nó là yêu c u c a ng i bán đòi h i ng i mua ph i tr s ti n hàngầ ủ ườ ỏ ườ ả ả ố ề đã đ c ghi trên hoá đ n. Hoá đ n nói rõ đ c đi m hàng hoá, đ n giá và t ng tr giáượ ơ ơ ặ ể ơ ổ ị c a hàng hoá ; đi u ki n c s giao hàng; ph ng th c thanh toán; ph ng th củ ề ệ ơ ở ươ ứ ươ ứ chuyên ch hàng. ở Hoá đ n th ng đ c l p làm nhi u b n và đ c dùng trong nhi u vi c khácơ ườ ượ ậ ề ả ượ ề ệ nhau: hoá đ n đ c xu t trình ch ng nh ng cho ngân hàng đ đòi ti n hàng mà cònơ ượ ấ ẳ ữ ể ề cho công ty b o hi m đ tính phí b o hi m khi mua b o hi m hàng hoá cho c quanả ể ể ả ể ả ể ơ qu n lý ngo i h i c a n c nh p kh u đ xin c p ngo i t , cho h i quan đ tính ti nả ạ ố ủ ướ ậ ẩ ể ấ ạ ệ ả ể ề thu .ế Theo ch c năng c a nó, hoá đ n có th đ c phân lo i thành: ứ ủ ơ ể ượ ạ - Hoá đ n t m tính (Provisional invoice): là hóa đ n dùng trong vi c thanh toánơ ạ ơ ệ s b ti n hàng trong các tr ng h p nh : Giá hàng m i là giá t m tính; vi c nh nơ ộ ề ườ ợ ư ớ ạ ệ ậ hàng v s l ng và ch t l ng đ c th c hi n c ng đ n; hàng hoá đ c giao làmề ố ượ ấ ượ ượ ự ệ ở ả ế ượ nhi u l n mà m i l n ch thanh toán m t ph n cho đ n khi bên giao hàng xong m iề ầ ỗ ầ ỉ ộ ầ ế ớ thanh toán d t khoát v.v... ứ - Hoá đ n chính th c (Final Invoice): là hoá đ n đ dùng thanh toán cu i cùngơ ứ ơ ể ố ti n hàng. ề - Hoá đ n chi ti t (Detailed invoice): các tác d ng phân tích chi ti t các bơ ế ụ ế ộ ph n c a giá hàng. ậ ủ - Hoá đ n chi u l (Proforma invoice): là lo i ch ng t có hình th c nh hoáơ ế ệ ạ ứ ừ ứ ư đ n, nh ng không dùng đ thanh toán b i vì nó không ph i là yêu c u đòi ti n. Tuyơ ư ể ở ả ầ ề nhiên đi m gi ng nhau trong ch c năng c a nó v i hoá đ n thông th ng là: Nó nói rõể ố ứ ủ ớ ơ ườ giá c và đ c đi m c a hàng hoá. Vì v y nó có tác d ng đ i di n cho s hàng hoá g iả ặ ể ủ ậ ụ ạ ệ ố ử đi tri n lãm, đ g i bán ho c có tác d ng làm đ n chào hàng ho c đ làm th t c xinể ể ử ặ ụ ơ ặ ể ủ ụ nh p kh u. ậ ẩ - Hoá đ n trung l p (Neutral invoice): trong đó không ghi rõ tên ng i bán. ơ ậ ườ - Hoá đ n xác nh n (Certified invoice): là hoá đ n có ch ký c a phòng th ngơ ậ ơ ữ ủ ươ m i và công nghi p, xác nh n v xu t x c a hàng hoá. Nhi u khi hoá đ n này đ cạ ệ ậ ề ấ ứ ủ ề ơ ượ dùng nh m t ch ng t kiêm c ch c năng hoá đ n l n ch c năng gi y ch ng nh nư ộ ứ ừ ả ứ ơ ẫ ứ ấ ứ ậ xu t x . ấ ứ Trong buôn bán qu c t , ng i ta còn s d ng hai lo i hoá đ n, nh ngố ế ườ ử ụ ạ ơ ư không tính chúng v ch ng t hàng hoá mà l i coi chúng là ch ng t h i quan. ÿó là:ề ứ ừ ạ ứ ừ ả Hoá đ n h i quan (Custom’s Invoice) là hoá đ n tính toán tr giá hàng theo giá tínhơ ả ơ ị thu c a h i quan và tính toán các kho n l phí c a h i quan. Hoá đ n này ít quanế ủ ả ả ệ ủ ả ơ tr ng trong l u thông. ọ ư - Hóa đ n lãnh s (Consular invoice): là hoá đ n xác nh n c a lãnh s n cơ ự ơ ậ ủ ự ướ ng i mua đang làm vi c n c ng i bán. Hoá đ n lãnh s có tác d ng thay thườ ệ ở ướ ườ ơ ự ụ ế cho gi y ch ng nh n xu t x (xem m c ch ng t h i quan). ấ ứ ậ ấ ứ ụ ứ ừ ả B ng kê chi ti t (Specification) ả ế Là ch ng t v chi ti t hàng hoá trong lô hàng. Nó t o đi u ki n thu n ti n choứ ừ ề ế ạ ề ệ ậ ệ vi c ki m tra hàng hoá. Ngoài ra nó có tác d ng b sung cho hoá đ n khi lô hàng baoệ ể ụ ổ ơ g m nhi u lo i hàng có tên g i khác nhau và có ph m c p khác nhau.ồ ề ạ ọ ẩ ấ Phi u đóng gói (Packing list) ế Là b ng kê khai t t c các hàng hoá đ ng trong m t ki n hàng (hòm, h p,ả ấ ả ự ộ ệ ộ container).v.v... Phi u đóng gói đ c đ t trong bao bì sao cho ng i mua có th d dàng tìmế ượ ặ ườ ể ễ th y, cũng có khi đ c đ trong m t túi g n bên ngoài bao bì. ấ ượ ể ộ ắ ở Phi u đóng gói ngoài d ng thông th ng, có th là phi u đóng gói chi ti tế ạ ườ ể ế ế (Detailed packing list) n u nó có tiêu đ nh v y và n i dung t ng đ i chi ti t ho c làế ề ư ậ ộ ươ ố ế ặ phi u đóng gói trung l p (Neutrai packing list) n u n i dung c a nó không ch ra tênế ậ ế ộ ủ ỉ ng i bán. Cũng có khi, ng i ta còn phát hành lo i phi u đóng gói kiêm b n kê tr ngườ ườ ạ ế ả ọ l ng (Packing and Weight list).ượ Gi y ch ng nh n ph m ch t (Certiicate of quality) ấ ứ ậ ẩ ấ Là ch ng t xác nh n ch t l ng c a hàng th c giao và ch ng minh ph m ch tứ ừ ậ ấ ượ ủ ự ứ ẩ ấ hàng phù h p v i các đi u kho n c a h p đ ng. N u h p đ ng không quy đ nh gìợ ớ ề ả ủ ợ ồ ế ợ ồ ị khác, gi y ch ng nh n ph m ch t có th do x ng ho c xí nghi p s n xu t hàng hoá,ấ ứ ậ ẩ ấ ể ưở ặ ệ ả ấ cũng có th do c quan ki m nghi m (ho c giám đ nh) hàng xu t kh u c p. ể ơ ể ệ ặ ị ấ ẩ ấ Trong s các gi y ch ng nh n ph m ch t, ng i ta phân bi t gi y ch ng nh nố ấ ứ ậ ẩ ấ ườ ệ ấ ứ ậ ph m ch t thông th ng và gi y ch ng nh n ph m ch t cu i cùng (Final certificate).ẩ ấ ườ ấ ứ ậ ẩ ấ ố Gi y ch ng nh n ph m ch t cu i cùng có tác d ng kh ng đ nh k t qu vi c ki m traấ ứ ậ ẩ ấ ố ụ ẳ ị ế ả ệ ể ph m ch t m t đ a đi m nào đó do hai bên tho thu n. ẩ ấ ở ộ ị ể ả ậ Gi y ch ng nh n s l ng (Contificate of quantity). ấ ứ ậ ố ượ Là ch ng t xác nh n s l ng c a hàng hoá th c giao. Ch ng t này đ cứ ừ ậ ố ượ ủ ự ứ ừ ượ dùng nhi u trong tr ng h p hàng hoá mua bán là nh ng hàng tính b ng s l ngề ườ ợ ữ ằ ố ượ (cái, chi c) nh : chè gói, thu c lá đóng bao, r u chai v.v... Gi y này có th do công tyế ư ố ượ ấ ể giám d nh c p. ị ấ Gi y ch ng nh n tr ng l ng (Certificate of quantity). Là ch ng t xác nh n sấ ứ ậ ọ ượ ứ ừ ậ ố l ng c a hàng hoá th c giao, th ng đ c dùng trong mua bán nh ng hàng mà trượ ủ ự ườ ượ ữ ị giá tính trên c s tr ng l ng. ơ ở ọ ượ Ch ng t v n t i. ứ ừ ậ ả Ch ng t v n t i là ch ng t do ng i chuyên ch c p xác nh n r ng mình đãứ ừ ậ ả ứ ừ ườ ở ấ ậ ằ nh n hàng đ ch . Các ch ng t v n t i thông d ng nh t là: ậ ể ở ứ ừ ậ ả ụ ấ - V n đ n đ ng bi n ; Biên lai thuy n phó ; biên lai c a c ng; gi y g i hàngậ ơ ườ ể ề ủ ả ấ ử đ ng bi n, v.v... ườ ể - V n đ n đ ng s t, khi hàng đ c chuyên ch b ng đ ng s t; ậ ơ ườ ắ ượ ở ằ ườ ắ - V n đ n đ ng không, khi hàng đ c chuyên ch b ng máy bay. ậ ơ ườ ượ ở ằ ÿó là ch ng t do ng i chuyên ch (ch tàu, thuy n tr ng) c p cho ng i g iứ ừ ườ ở ủ ề ưở ấ ườ ử hàng nh m xác nh n vi c hàng hoá đã đ c ti p nh n đ ch . V n đ n đ ng bi nằ ậ ệ ượ ế ậ ể ở ậ ơ ườ ể có ba ch c năng c b n: ứ ơ ả - Là biên lai c a ng i v n t i v vi c đã nh n hàng đ ch ; ủ ườ ậ ả ề ệ ậ ể ở - Là b ng ch ng c a h p đ ng chuyên ch đ ng bi n; ằ ứ ủ ợ ồ ở ườ ể - Là ch ng ch v quy n s h u hàng hoá ; ứ ỉ ề ề ở ữ Biên lai thuy n phó ( Mates receipt).ề Là gi y xác nh n c a thuy n phó ph trách v hàng hoá trên tàu v vi c đãấ ậ ủ ề ụ ề ề ệ nh n hàng chuyên ch . Trong biên lai thuy n phó, ng i ta ghi k t qu c a vi c ki mậ ở ề ườ ế ả ủ ệ ể nh n hàng hoá mà các nhân viên ki m ki n c a tàu (Ships tallymen) đã ti n hànhậ ể ệ ủ ế trong khi hàng hoá đ c b c lên tàu.ượ ố Biên lai thuy n phó không ph i là ch ng ch s h u hàng hoá vì th ng i taề ả ứ ỉ ở ữ ế ườ th ng ph i đ i biên lai thuy n phó l y v n đ n đ ng bi n, tr tr ng h p đi u ki nườ ả ổ ề ấ ậ ơ ườ ể ừ ườ ợ ề ệ c a h p đ ng mua bán cho phép.ủ ợ ồ Gi y g i hàng đ ng bi n (Sea waybill).ấ ử ườ ể Gi y g i hàng đ ng bi n là ch ng t thay th cho v n đ n đ ng bi n. Tuyấ ử ườ ể ứ ừ ế ậ ơ ườ ể nhiên gi y g i hàng đ ng bi n th ng đ c ký phát đích danh cho nên không có tácấ ử ườ ể ườ ượ d ng chuy n nh ng (negotiable). Nó ch đ c dùng trong tr ng h p hai bên muaụ ể ượ ỉ ượ ườ ợ bán quen thu c nhau và th ng thanh toán b ng cách ghi s . ộ ườ ằ ổ Phi u g i hàng (Shipping note).ế ử Phi u g i hàng là do ch hàng giao cho ng i chuyên ch đ đ ngh l uế ử ủ ườ ở ể ề ị ư khoang x p hàng lên tàu đây là m t cam k t g i hàng và là c s đ chu n b l p v nế ộ ế ử ơ ở ể ẩ ị ậ ậ đ n. ơ B n l c khai hàng (Manifest). ả ượ B n l c khai hàng là ch ng t kê khai hàng hoá trên tàu (canifest), cung c pả ượ ứ ừ ấ thông tin v ti n c c (freight manifest). B n l c khai th ng do đ i lý tàu bi n so nề ề ướ ả ượ ườ ạ ể ạ và đ c dùng đ khai h i quan và đ cung c p thông tin cho ng i giao nh n ho cượ ể ả ể ấ ườ ậ ặ cho ch hàng. ủ S đ x p hàng (Stowage plan - Cargo plan). ơ ồ ế S đ x p hàng là b n v v trí s p đ t các lô hàng trên tàu. N m đ c s đơ ồ ế ả ẽ ị ắ ặ ở ắ ượ ơ ồ này chúng ta có th bi t đ c th i gian c n ph i b c hàng lên tàu, đ ng th i bi t đ cể ế ượ ờ ầ ả ố ồ ờ ế ượ lô hàng c a mình đ c đ t c nh lô hàng nào. ủ ượ ặ ạ B n kê s ki n (Satement of facts). ả ự ệ Đó là b n kê nh ng hi n t ng thiên nhiên và xã h i liên quan đ n vi c sả ữ ệ ượ ộ ế ệ ử d ng th i gian b c/d hàng (ví d nh m a, ngh l không th ti p t c b c/ d hàng).ụ ờ ố ỡ ụ ư ư ỉ ễ ể ế ụ ố ỡ B n kê này là c s đ tính toán th ng ph t b c/ d hàng).ả ơ ở ể ưở ạ ố ỡ B n tính th ng ph t b c d (Time - sheet). ả ưở ạ ố ỡ Đó là b n t ng h p th i gian ti t ki m đ c ho c ph i kéo dài quá th i h n b c/ả ổ ợ ờ ế ệ ượ ặ ả ờ ạ ố d hàng quy đ nh. Trên c s đó, ng i ta tính toán đ c s ti n th ng ho c ti nỡ ị ơ ở ườ ượ ố ề ưở ặ ề ph t v vi c b c/d hàng. ạ ề ệ ố ỡ Biên b n k t toán nh n hàng ( Report on Receipt of Cargies - ROROC). ả ế ậ Đó là biên b n ký k t gi a c ng (kho hàng c a c ng) v i lãnh đ o tàu v t ngả ế ữ ả ủ ả ớ ạ ề ổ s ki n hàng đ c giao và nh n gi a h . ố ệ ượ ậ ữ ọ Biên b n hàng đ v h h ng (Cargo outturn Report- COR). ả ổ ỡ ư ỏ Là biên b n ký k t gi a c ng (kho hàng c a c ng v tình tr ng h h ng, đ v ,ả ế ữ ả ủ ả ề ạ ư ỏ ổ ỡ t n th t c a hàng hoá khi đ c d t tàu xu ng c ng. ổ ấ ủ ượ ỡ ừ ố ả Gi y ch ng nh n hàng thi u (Certificate of shortlanded cargo - CSC). ấ ứ ậ ế Là ch ng t do công ty ÿ i lý tài bi n (Vietnam Ocean shipping Agency - VOSA)ứ ừ ạ ể c p sau khi ki m tra v hàng hoá đ c d t tàu bi n xu ng c ng. ấ ể ề ượ ỡ ừ ể ố ả V n đ n đ ng s t (Waybill, bill of freight, railroad bill of lading). ậ ơ ườ ắ Là ch ng t v n t i c b n trong vi c chuyên ch hàng hoá b ng đ ng s t.ứ ừ ậ ả ơ ả ệ ở ằ ườ ắ V n đ n đ ng s t có ch c năng là b ng ch ng c a h p đ ng chuyên ch hàng hoáậ ơ ườ ắ ứ ằ ứ ủ ợ ồ ở b ng đ ng s t và là biên lai c a c quan đ ng s t xác nh n đã nh n hàng đ ch . ằ ườ ắ ủ ơ ườ ắ ậ ậ ể ở Trong v n đ n đ ng s t th ng có nh ng chi ti t c b n nh : Tên ng i g iậ ơ ườ ắ ườ ữ ế ơ ả ư ườ ử hàng; tên, đ a ch ng i nh n hàng; tên ga đi; tên ga đ n và tên c a ga biên gi i thôngị ỉ ườ ậ ế ủ ớ qua; tên hàng, s l ng ki n, tr ng l ng c bì c a hàng hoá ti n c c chuyên ch .ố ượ ệ ọ ượ ả ủ ề ướ ở C quan đ ng s t th ng ký k t phát m t b n chính c a v n đ n đ ng s t và m tơ ườ ắ ườ ế ộ ả ủ ậ ơ ườ ắ ộ s b n ph (duplicate). B n chính đ c g i kèm theo hàng và s đ c trao cho ng iố ả ụ ả ượ ử ẽ ượ ườ nh n hàng. B n ph đ c trao cho ng i g i hàng đ ng i này dùng trong vi c c aậ ả ụ ượ ườ ử ể ườ ệ ủ mình nh : thanh toán ti n hàng thông báo giao hàng. ư ề