Các trình tự ADN không ghi mã lặp lại liên tiếp nhau
− VNTRs & STRs có tính đa hình rất cao, nghĩa là
số lượng các đoạn DNA lặp trong một miền là
khác nhau giữa các thể khác nhau. Tỉ lệ 2 các
thể ngẫu nhiên có các allene mang các đoạn
DNA lặp giống nhau là rất thấp
25 trang |
Chia sẻ: lylyngoc | Lượt xem: 2762 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Các trình tự ADN không ghi mã lặp lại liên tiếp nhau, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
CÁC TRÌNH TỰ ADN KHÔNG GHI
MÃ LẶP LẠI LIÊN TIẾP NHAU
Giảng viên:
TS. Đinh Đoàn Long
Nhóm thực hiện:
Trần Thị Thanh Huyền
Lê Thanh Hương
Nguyễn Thành Phương
Đào Văn Quý
K11 – CNKHTN Sinh học
5/11/2010
NỘI DUNG
Giới thiệu chung
Phân loại
Đặc điểmChức năng
Ứng dụng
GIỚI THIỆU CHUNG
− ADN không ghi mã lặp lại kế tiếp (tandem
repeats non coding) là những trình tự ADN lặp
đi lặp lại liên tiếp nhau và không mã hóa thông
tin di truyền
− Xuất hiện thành khối và thường nằm ở một số
vị trí xác định trên nhiễm sắc thể
Đoạn lặp phức tạp
Đoạn lặp đơn giản
GIỚI THIỆU CHUNG
ADN
satellite
hay ADN vệ
tinh
ADN
minisatellite
hay ADN
tiểu vệ tinh
ADN
microsatellite
hay ADN vi
vệ tinh
PHÂN LOẠI
PHÂN LOẠI
1. Satellite
Đặc điểm:
− Đơn vị lặp 10 đến vài trăm
nucleotide, kích thước khối
satellite có thể lên đến vài Mb
− Phân bố chủ yếu ở vùng dị
nhiễm sắc gần tâm động của
NST hoặc vùng đầu mút NST
PHÂN LOẠI
1. Satellite
Type Size of repeat unit
(bp)
Location
α (alphoid DNA) 171 All chromosomes
β 68 Centromeres of
chromosomes 1, 9,
13, 14, 15, 21, 22
and Y
Satellite 1 25-48
Centromeres and
other regions in
heterochromatin of
most chromosomes
Satellite 2 5 Most chromosomes
Satellite 3 5 Most chromosomes
PHÂN LOẠI
1. Satellite
Chức năng:
- Chức năng cấu trúc: ví dụ như giúp khởi
đầu sự bắt cặp của các NST tương đồng
trong quá trình giảm phân.
PHÂN LOẠI
2. Minisatellite
Đặc điểm:
−ADN lặp lại ngẫu nhiên đa hình (Variable
Number Tandem Repeat- VNTR)
−Trình tự lặp 10 đến 100bp, dài 1-5kb thậm
chí lên tới 20 kb
−Trình tự lặp đa dạng, phân bố tập trung
thành cụm hoặc rải rác trong genome
−Giàu G-C,
PHÂN LOẠI
2. Minisatellite
PHÂN LOẠI
2. Minisatellite
ADN Minisatellite được chia làm 2 loại:
− ADN tiểu vệ tinh đa vị trí (multi-locus
minisatellite): Hiện diện rải rác tại nhiều vị trí
trên bộ gen
− ADN tiểu vệ tinh đơn vị trí (single-locus
minisatelite): chỉ có tại một vị trí trên bộ gen
Nhiều tiểu vệ tinh đơn vị trí có giá trị dấu ấn
ADN
PHÂN LOẠI
2. Minisatellite
PHÂN LOẠI
2. Minisatellite
− Số lượng base trong một đơn vị lặp là rất ít 1-6
base, thường lặp lại thành đoạn 200 base
− Chúng phân bố một cách rất rải rác trong
genome, số lượng rất lớn, rất khác nhau giữa
các cá thể
− Về mặt thuật ngữ: Single Sepuence Repeat
(SSRs) hay Short Tandem Repeat (STRs)
PHÂN LOẠI
2. Microsatellite
− Số lượng ADN microsatellite là rất lớn trong
genome, rất khác nhau giữa các cá thể, có thể
được nhân lên một cách nhanh chóng bằng
phản ứng PCR
− Một vài ví dụ:
Mononucleotide SSR (A)11: AAAAAAAAAAA
Dinucleotide SSR (GT)6: GTGTGTGTGTGT
Trinucleotide SSR (CTG)4: CTGCTGCTGCTG
Tetranucleotide SSR (ACTC)4: ACTCACTCACTCACTC
PHÂN LOẠI
3. Microsatellite
PHÂN LOẠI
3. Microsatellite
− Mini và Microsatellite phân bố một cách rải rác
trong hệ gen, chúng có thể nằm trong gen. Do
dó chúng ít nhiều ảnh hưởng tới hoạt động của
gen
− Một số trường hợp, sự mất hoặc thêm đơn vị
đoạn lặp làm thay đổi hoạt động của Promotor
Chức năng của Mini và Microsatellite
CƠ CHẾ HÌNH THÀNH
Trao đổi chéo
không cân
CƠ CHẾ HÌNH THÀNH
Trượt lỗi của
ADN polymerase
Xác định mối quan hệ họ hàng
Pháp Y: Truy tìm tội phạm, hài cốt liệt sĩ.
Chẩn đoán & phát hiện bệnh.
Xác định đặc trưng cá thể.
ỨNG DỤNG
− VNTRs & STRs có tính đa hình rất cao, nghĩa là
số lượng các đoạn DNA lặp trong một miền là
khác nhau giữa các thể khác nhau. Tỉ lệ 2 các
thể ngẫu nhiên có các allene mang các đoạn
DNA lặp giống nhau là rất thấp
ỨNG DỤNG
Sử dụng làm marker trong các ứng
dụng liên quan tới dấu vân ADN
TRUY TÌM TỘI PHẠM
Thu thập
mẫu: nước
bọt, tóc,
máu..
Tách chiết
ADN
PCR nhân
lên VNTRs,
hoặc STRs
Điện di và
phân tích kết
quả
TRUY TÌM TỘI PHẠM Ai là tội
phạm ?
CÁM ƠN SỰ
QUAN TÂM THEO
DÕI CỦA THẦY &
CÁC BẠN
Tài liệu tham khảo
• David Clark- Molecular: Understanding the Genetic
Revolution
• Butler- Forensic DNA Typing Biology Technology
and Genetics of STRs markers 2nd
• Võ Thị Thương Lan- Một số vấn đề cơ bản của
sinh học phân tử
• Phạm Hùng Vân- Dấu ấn ADN và các xét nghiệm
phát hiện quan hệ huyết thống, truy tìm tội phạm-
Tháng 8.2008
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- sinh_hoc_hf_2127.pdf